^ A C . \ ' \ A V - ' '
S K R I P S I
YETTl MAGDALENA
PERBANDINGAN KINETI KA ELIMINASI RIFAMPISIN
DAN RIFAMPISIN YANG DIKOMBINASI DEN6AN PRUBENESIO
MENGGUNAKAN DATA URIN
f f
F A K U LTA S FAR M ASi
UN I V ER SI TAS AI R LAN GGA
PERBANDI NOAN KI NETI KA ELI MI NASI RI FAMPI SI N
DAN RI FAHPESTN YANG DI KOMBt NASI CKNOAN PHOBENSSI D
i Vt ENGGUNAKAN DATA UK I N
SKRI PSI
DI BUAT UNTUK MEHENUHJ ; SYARAT MENCAPAI GELAR
SARJ a NA F ARMAS I PADA i ' AKULTAS FARMASI
UNI VERSI TAS AI RLANGGA
1989
ol e h
YETTI MAGDALENA 058410609
I ' i s et uj ui ol e h Pe mbi mbi ng
dor onga n s e r t a s a r a n- s a r a n s e hi ngga ka mi da pa t me nye l e -
s a i ka n s kr i ps t I ni , ka ml s a mpa i ka n t e r i ma ka s i h.
Se moga Tuha n Ya ng Ma ha Ka s i h me mbe r l ka n be r ka t Nya a t a s
s e mua budi ba i k ya ng t e l a h di be r i ka n ke pa da kamt .
Akhi r ka t a s kr i ps i i ni ka mi pe r s e mba hka n ke pa da
a l ma ma t e r t e r c i nt a Fa kul t a s Fa r ma s i Uni ve r s i t a s Al r l a ngga
da n ha r a pa n ka mi s e moga pe ne l i t i a n ya ng s e de r ha na i ni da
pa t be r ma nf a a t ba gl ki t a s emua.
Ha l a ma n
2. 2. 4. El Lml na s i . . . 16
2. 5. Fa r ma kol ogi pr ob e s i d. . . 17
2. 4. Toks i s l t a s pr obe ne s i d. . . 17
3. I nt e r a ks i pr obe ne s i d de nga n r i f ampi s i r i . 18 4. Fa r ma koki ne t i ka . . . 19
4. 1. Pe ne nt ua n pa r a me t e r f a r ma koki ne t i k a . . . 22
4. 1. 1. Te t a pa n ke c e pa t a n e l i mi na s i 22 4. 1. 2. Wa kt u pa r uh b i o l o g l k . . . 25
5. Pe r s ya r a t a n da t a u r i n . . . 26
i i i . ' b a h a n, a l a t , d a n METODE PKNELI TI AN. . . 27
1. Ba ha n pe ne l l t l a n. . . 27
2. Al a t pe ne l l t i a n . . . 27
3. Me t ode pe ne l i t l a n . . . 27
3. 1. Sub y e k . . . 28
3. 2. Ra nc a nga n pe ne l l t i a n. . . 28
3.3. Pr o t o k o l . . . 28
3. 4. Pe ne nt ua n ka da r r i f a mpi s i n da l a m u r l n . . . 29
3.5. Ta ha pa n k e r j a . . . 30
3, 5. 1. Pe mbua t a n l a r ut a n da pa r f os f a t pH 7 , 3 8 . . . 30
Ponent u. ' i n panj ar i f ; f ^el onban^;
mat csi ni um. . . 3?
3. b. 4. Pone nt ua n I cur va bal cu r i f ampi - Gl n. . . . Pe ne nt ua n ke mba l t I cadar r l f a mpLs i n da l a m u r t n . . . 52
5. t ) . 6. Pe ne nt ua n ka da r r i f a mpi s i n da l a m na mpc l . . . 32
3. b. 7. Ana l LKa d a t a . . . 33
3. ^. 8. Ana l i na s t at i at i k: . . . 33
I V. HAS CL PENh Lt TI AN. . . 34
V. PEr ^BAHASAN. . . 6l VI , KESI MPULAN. . . 63
VI I . SARAN. . . 64
RI NCKASAN
Pe ne l i t l a n me nge na i pe nga r uh pr obe ne s l d t e r ha da p
ki net i l ca e l i mi na s i r i f a mpi s i n dos i s 300 mg de nga n me ng-
guna ka n da t a ur i n t e l a h di l a kuka n pa da l i ma s uka r e l a wa n
pr l a s e hat . Pa da pe ne l Lt i a n I nl s ubye k di be r i pe r l a kua n
dua ka l i , ya l t u de nga n pe mbe r i a n r i f a mpi s i n dos l s 300 mg
da n r i f a mpi s i n dos l s 300 mg ya ng di kombi na s l de nga n pr o-
be ne s i d 1 gr am. Ra nc a nga n pe ne l i t i a n me ngguna ka n " Cr os s
Ove r De s i gn" de nga n s e l a ng wa kt u pe r l a kua n s at u mi nggu,
Pe nga mbi l a n c upl l ka n ur i n s e l a ma 30 j am.
Pe ne nt ua n ka da r r i f a mpi s i n da l a m c upl l ka n ur i n
me ngguna ka n me t ode s pe kt r of ot ome t e r da r i Abbmont e da n
Sc ondi t i ( 10 ). Ana l i s i a pa r a me t e r f a r ma koki ne t i ka meng-
guna ka n mode l kompa r t e me n s a t u t e r buka ( 16 ),
Da r i ha s i l pe ne l i t i a n, ha r ga pa r a me t e r K, t i da n
j uml a h r i f a mpi s i n ya ng t e r e ks kr e s l da l a m ur i n s e l a ma
30 ; )am pa da pe mbe r i a n r i f a mpi s i n dos i s 300 mg da n r i f a m
pi s i n dos i s 300 mg ya ng di kombi na s i de nga n pr obe ne s i d
1 gr a m me nunj ukka n pe r be da a n ya ng be r ma kna ( p = 0, 05 )<
Da r i ha s i l pe ne l i t i a n i ni da pa t di pe r guna ka n seba-
ga i da s a r pe r t i mba nga n pe nga t ur a n dos i s r i f a mpi s i n da l a m
BAB I
PENDAHULUAN
1. LATAR BELAKANG
Ri f a mpi s t n a da l a h s ua t u a nt l bl ot i ka ya ng t e r pl l i h
da l a m pe ngoba t a n t ube r kul os a pa r u ka r e na s a nga t e f e kt l f
da n t oks i s i t a s nya l e bi h r i nga n dl ba ndl ngka n de nga n oba t
a nt i t ube r kul os a pa r u ya ng l a i n ( 5,4 ,13 )
Da l a m pe ma ka i a n kl i nl s , r i f a mpi s t n J uga dl guna ka n unt uk
pe ngoba t a n l e pr a da n i nf e ks i l a l nnya , s e pe r t l gonor r hoe a
( 1, 2, 10, 27 ).
Pa da pe ma ka i a n kl i nl s dos i s r l f a mpl s l n ya ng dl be -
r l ka n be r va r l a s i a nt a r a 450 - 600 mg s e ha r i unt uk pe ngo
ba t a n t ube r kul os a da n l e pr a , s e da ngka n unt uk pe ngoba t a n
gonor r hoe a dos l s ya ng di a nj ur ka n 900 mg ( 23, 24, 27 ).
Me ngl nga t r i f a mpi s l n be r s l f a t he pa t ot oks l k, t e r u-
t a ma de nga n dos l s 15 mg/ kg B. B a t a u l e bl h, ma ka pe nggu-
na a n dos i s ya ng be s a r pe r l u di pe r ha t i ka n, di s a mpi ng ha r -
ga nya ma ha l . Ol e h ka r e na i t u pe r l u dl l a kuka n pe ne l i t i a n
me nge na i ki ne t i ka r i f a mpi s l n de nga n oba t - oba t l a i n da l a m
be nt uk kombi na s i ya ng da pa t me nur unka n e f e k s a mpi ng r i -
f a mpi s i n ( 4, 13
)-Pr obe ne s i d ba nya k dl guna ka n da l a m be nt uk kombi na s i
de nga n be be r a pa a nt l bl ot i ka , t e r ut a ma gol onga n pe ni s i l i n,
ya ng ber t u. j uan unt uk me mpe r pa nj a ng wa kt u pa r uh bi ol ogl s -
Pe ne l Lt i a n me nge na i kombi na s i r l f a mpi s i n de nga n
pr obe ne s i d pe r na h dl l a kuka n Ke mwr i ght , 1973 da n Fa l l on,
19 75, t e t a pl ha a l l nya be r be da . Ke mwr i ght me l a por ka n ba h-
wa pr obe ne s i d da pa t me ni ngka t ka n ka da r r l f a mpi s i n da l a m
s er um, s e da ngka n me nur ut pe ne l l t i a n Fa l l on ka da r r i f a m-
pl s l n dl da l a m s e r um t l da k me nunj ukka n pe ni ngka t a n bi l a
di be r i ka n be r s a ma pr obe ne s i d ( 9#26 ).
Me mpe r ha t i ka n ke dua ha s i l pe ne l l t i a n di at as , pe-
ne l i t i be r ma ks ud me ne l i t i s e j a uh ma na pe nga r uh pr obe ne s i d
t e r ha da p ki ne t i ka e l i mi na s l r l f a mpi s i n .
Pa da pe ne l l t i a n i ni . di guna ka n da t a ur i n de nga n
pe r t i mba nga n ka da r r l f a mpi s i n da l a m be nt uk t l da k be r uba h
da l a m ur i n c ukup t l nggi , ya i t u 30 - 50 96 ( 6 ) , s e hi ngga
me mpe r ke c i l ke s a l a ha n pa da pe ne nt ua n ka da r , kompone n pe-
nyus un ur i n t l da k be gi t u kompl e ks s e pe r t i pa da da r a h ,
s e r t a pe nga mbi l a n c upl i ka n ur i n l e bl h muda h dl l a ks a na ka n.
Dos l s ya ng di guna ka n pa da pe ne l l t i a n i ni , r i f a mpi -
s l n 300 mg de nga n pe r t i mba nga n ba hwa de nga n dos i s t e r s e -
but be l um t e r j a di ke j e nuha n s e kr e s l r l f a mpi s i n da r i he -
pa r ke s a l ur a n e mpe du, s e da ngka n unt uk pr obe ne s i d di g u
na ka n dos i s 1 gr a m de nga n pe r t i mba nga n dos i s t e r s e but
s e r l ng di guna ka n da l a m be nt uk kombi na s i dengs i n a nt l bl o-
t l ka gol onga n pe ni s i l i n da l a m pe ngoba t a n gonor r hoe a
( 23 ), s e hi ngga de nga n dos l s t e r s e but pr obe ne s i d da pa t
Me t ode ya ng dt guna ka n pa da pe ne l i t i a n i ni a da l a h
s pe kt r of ot ome t r i . He t ode i ni da pa t me ngukur kons e nt r a s i
r i f a mpi s i n de nga n ka da r ke c i l , ya i t u 0, 5 mc g/ ml , di s a m-
pi ng me t ode s pe t t r of ot ome t e r i ni l e bi h di a nj ur ka n pa da
pe nde r i t a ya ng me ne r i ma pe ngoba t a n ga nda ( 10 ) .
Ba l a m pe ne l i t i a n i ni a ka n di pe r ol e h pa r a me t e r
f a r ma koki ne t i ka t e t a pa n l a j u e l i mi na s i da n wa kt u pa r uh
bi ol ogi s ' , a e hi ngga de nga n da t a i ni da pa t di ke t a hui penga-
r uh pr obe ne s i d t e r ha da p pa r a me t e r f a r ma koki ne t i ka r i f a m-
pi s i n, s e hi ngga da pa t di guna ka n s e ba ga i da s a r pe r t i mba -
nga n pe nga t ur a n dos i s r i f a mpi s i n da l a m pe ma ka i a n kl i ni s .
2. TUJ UAN
Unt uk me nge t a hui pe nga r uh pr obe ne s i d t e r ha da p
BAB I I
TI NJ AUAN PUSTAKA
1. RI FANPI SI N
Ri f a mpl s i n a da l a h s ua t u t ur una n s e mi s i nt e t i k r i f a m-
pi s i n SV ya ng di ha s i l ka n ol e h St r e pt omyc e s me dl t e r r a ne i
( 10, 11, 12, 15 )< I s ol a s i r i f a mpi s i n SV da r i St r e pt omyc e s
me dl t e r r a ne i di l a kuka n pa da t a hun 1957 di ' *Lepet i t Re s e a r c h
La bor a t or y" ( 13 ) . Ri f a mpi s i n di s i nt e s i s de nga n me r e a ks i -
ka n 3- f or mi l r i f a mpi s i n SV de nga n 1 a mi no 4 me t i l pi pe r a -
z l n dl da l a m t e t r a hi dr of ur a n ( 10, 11, 12 ).
St r ukt ur kl mi a r i f a mpi s i n : CH3 CH3
HO.
OH OH
CHj COO^ ^ CH3J
/ ~ \
CH = N — — CH3
Na ma ki mi a : 3- ( - me t i l pt pe r a z i ni l - 1 mi nome t i l ) - r i f a m-
pi s i n SV
1• 1• Sl f a t f i s i ka da n kl mi a r l f a mpl s l n
Ri f a mpl s Ln me r upa ka n s e r buk kr i s t a l t a k be r ba u
da n t a k be r a s a , be wa r na me r a h s a mpa i me r a h c okl a t ( 8 ).
Se di ki t l a r ut da l a m a i r ( 1 gr a m da l a m 762 ml
a i r ) , a l kohol , a s e t on da n et er , La r ut da l a m kl or of or m
da n me t a nol ( 8, 10, 12, 29 )• Ri f a mpi s i n s e di ki t l a r ut d a
l a m a i r pa da pH 6 da n l e bi h l a r ut pa da pH ya ng l e bi h r e n-
da h ( 8, 10 ).
Ri f a mpi a i n t i da k s t a bi l t e r ha da p c a ha ya , pa na s ,
uda r a da n ke l e mba ba n ( 29 )• Ri f a mpi s i n c ukup s t a bi l di
da l a m l a r ut a n pa da pH 2, 3 - 8. Di da l a m me di a a s a m
( pH 2, 3 ) s e di ki t t e r hi dr ol i s i s me nj a di 1- a mi no 4- me t i l
pi pe r a z i n da n 3- f or mi l r i f a mpi s i n SV,
Me nur ut Se yde l r i f a mpi s i n j uga a ka n me nga l a mi de gr a da s i
di da l a m l a r ut a n a l ka l i de nga n me mbe nt uk t ur una n pi p e r a
zi n, t e t a pi ha nya s e di ki t s e ka l i ^ uml a hnya ( 10 ),
Pa da pH 7 de nga n a da nya uda r a , r i f a mpi s i n s e di ki t di oks i -
da s i me nj a di r i f a mpi s i nkui non, r e a ks i i ni da pa t di c e ga h
de nga n pe mbe r i a n asaj n a s kor ba t ( 10 ).
Ri f a mpi s i n me r upa ka n i on" 2wi t t e r " de nga n pKa 1, 7
ya ng di hubungka n de nga n a da nya gugus hi dr oks i pa da pos i -
9i ya ng me nunj uka n s l f a t a s a m da n pKa 7, 9 ya ng di h u
bungka n de nga n a da nya pi pe r a z i n ni t r oge n pa da pos i s i
Re a ks l hLDe r3engl . t l f . me l i put l pr ur i t Ls , ur t l l ca-
r i a, e os i nof i l i a , r a da ng mul ut da n l i da h, he mo-
l i s i s , he ma t ur i a , t r ombos i t ope ni a da n a ne mt
( 11, 28 ).
Ganpi Kuan s a l ur a n c e r n a . ge j a l a nya be r upa mual ,
munt a h, nye r i e pi ga s t r i um, s pa s me a bdomi na l da n
di a r e ( 11 ), Ge j a l a t e r s e but da pa t t e r ^ a di de - nga n t e r a pi s e t i a p ha r i a t a u s e c a r a i nt e r mi t e n
( 28 ).
Gan^^^uan oa da h e p a r . Ke mungki na n t i mbul nya ke r u-
s a ka n he pa r a ki ba t kumul a s i r i f a mpi s i n di da l a m
Re i - s e l hepa r . Ga nggua n pa da he pa r i ni l e bi h s e-
r i ng t e r j a di pa da pe mi num a l k o h o l , pe nde r i t a de-
nga n ga nggua n f ungs i he pa r a t a u bi l a di be r i ka n
be r s a ma oba t ya ng be r s i f a t h e p a t o t o k s i k , s e pe r -
t i I NH ( 11, 13 ). Ge j a l a nya be r upa pe ni ngka t a n
SGOT, a l ka l i f os f a t a s e da n bi l i r ubi n ( 10, 11, 13 )
Ha l i ni da pa t t e r j a di pa da dos i s 15 mg/ kg B. B
2. PROBENESI D
Pr obe ne s l d me r upa ka n t ur una n a s a m be nz oa t ya ng
be ke r j a s e ba ga i " ur Lc os ur i c a ge nt " ( 11, 51 ).
Se j a r a h pe ne mua n pr obe ne s i d di a wa l i de nga n di t e mu-
ka nnya c a r i na mi d ya ng di guna ka n unt uk me ngha mba t s e kr e s i
pe ni s i l i n di t ubul us , t e t a pl c a r i na mi d c e pa t di s e kr e s i
ol e h t ubul us r e na l i s s e hi ngga dl pe r l uka n pe mbe r i a n be be -
r a pa ka l i , Ma s a l a h i ni ke mudi a n da pa t t e r pe c a hka n s e j a k
di t e muka nnya pr obe ne s i d ol e h Ba ye r , pa da t a hun 19^1 ( 4 ).
St r ukt ur kl mi a pr obe ne s i d :
/ / %
CH 3 CH 2 C H 2 ) 2 N S 0 2 ---{ )--- CO O H
Na ma ki mi a : 4- ( Di pr opi l s ul pha moyl ) be nz oi c a c i d
Si noni m : Be ne mi d, Pr obe s i d, Pr obe n ( 12 )
2. 1. Si f a t f i s i ka da n ki mi a pr obe ne s i d
Pr obe ne s i d me r upa ka n s e r buk kr i s t a l put i h, t i da k
be r ba u da n s e di ki t be r a s a pa hi t . Pr a kt i s t i da k l a r ut da -
1a m a i r da n a s a m e nc e r , l a r ut da l a m 25 ba gt a n a l kohol , 12
ba gi a n a s e t on da n l a r ut da l a m kl or of or m, a l ka l i hi dr oks i -
da e nc e r da n na t r i um bi ka r bona t ( 6 ). Sa nga t l a r ut da l a m
2. 2. Fa r ma koki ne t i ka pr obe ne s Ld
2. 2. 1. Ab s o r p s l
Pr obe ne s i d di a bs or ps i c e pa t da n s e mpur na s e-
t e l a h pe mbe r i a n or al , de nga n dos i s ya ng l e bi h be s a r
ma ka a bs or ps l nya a ka n di pe r l a mba t ( 4, 6, 8 ),
Se t e l a h pe mbe r i a n dos i s or a l 2 g, kons e nt r a s l
punc a k di da l a m pl a s ma BO mc g/ ml di pe r t a ha nka n s e l a -
ma 1 - 5 j am. Pa da pe mbe r i a n pr obe ne s i d 2 g s e c a r a
i nt r a mus kul a r , kons e nt r a s i di da l a m pl a s ma 150 -
200 mc g/ ml , da n s e t e l a h 7 j am ka da r nya me nj a di
100 mc{^/ ml ( 6 ).
Pa da a na k- a na k, kons e nt r a s i punc a k di da l a m
pl a s ma s e t e l a h pe mbe r i a n pr obenes i d. 25 mg/ kg B. B
da pa t di pe r t a ha nka n 3 - 9 j am ( 52 ).
2. 2. 2. Di s t r l bus i
Pr obe ne s i d di di s t r i bus i de nga n c e pa t ke s e l u-
r uh t ubuh ( 6 ). Se ki t a r 83 - 94- 9^ da l a m ke a da a n t e -
r i ka t de nga n pr ot e i n pl a s ma ( 8 ).
Ada pe r ki r a a n ba hwa pr obe ne s i d be r di f us i s e
c a r a be ba s me ne mbus s a wa r da r a h ot a k da n s a wa r pl a -
s e nt a ( 32 ).
Akumul a s i pr obe ne s i d da pa t t e r j a di di gi nj a l
t er ut ai na di ba gi a n t ubul us r e na l i s ( 32 ).
3. I nt e r a ks l pr obe ne a l d de nga n r l f a mpi s i n
Pr obe ne s i d be ke r j a me ngha mba t s e c a r a kompe t i t i f
pa da pr os e s t r a ns por a kt i f di gi nj a l da n or ga n l a i nnya .
Se l a i n me ngha mba t t r a ns por obat , pr obe ne s i d j uga me ng-
ha mba t t r a ns por ba ha n- ba ha n e ndoge n da n me t a bol i t - me t a -
bol i t ( 32 ).
Oba t - oba t ya ng da pa t be r i nt e r a ks i de nga n pr obe ne
s i d ya ng me l i ba t ka n ha mba t a n t r a ns por a kt i f di gi nj a l
a da l a h a nt i bi ot i ka , a s a m or ga ni k l e ma h da n ya ng be r s i f a t
ba s a da n ne t r a l ( 32 ).
Pr obe ne s i d j uga be ke r j a me ngha mba t s e c a r a kompe t i
t i f pa da pr os e s pengai nbi l an ( upt a ke ) r i f a mpi s i n ke da -
1a m he pa r s e ht ngga ; ) uml ah r l f a mpi s i n da l a m s e r um me ni ng
ka t da n ; ) uml ah r l f a mpi s i n ya ng di me t a bol i s me me nj a di de s
a s e t i l - r i f a mpi s i n di he pa r me nur un ( 26 ),
Ol e h ka r e na pr obe ne s i d da n me t a bol i t nya di s e kr e -
s i ke da l a m s a l ur a n e mpe du, ma k a t i da k me nghe r a nka n ka -
l a u pr obe ne s i d j uga me ngha mba t s e kr e s i ba ha n- ba ha n l ai n,
j uga r i f a mpi s i n ya ng me nga l a mi s e kr e s i ke s a l ur a n e mpe du
ba ha n ya n g t er . - ) adi di da l a m j a r i nga n ( 19 ).
Kr i t e r i a pe npguna a n mode l I compar t emen s a t u ya i t u
e l i mi na s i obat t er ; 5adi di da l a m t ubuh me nur ut or de r ke s a -
t u, ya i t u l a j u e l i mi na s i oba t da r l t ubuh pa da wal ct u ya np
s a ma pr opor s i ona l de nga n j uml a h oba t yanf ^ a da di da l a m
t ubuh pa da wal ct u ya ng s a ma ( 19 ).
Pa da pe ngguna a n da t a ur i n, unt uk oba t ya ng s e ba gi -
an be s a r di e l i mi na s i de nga n pr os e s l a ^u e ks kr e s i or de r
ke s a t u, ma ka l a; ) u e ks kr e s i oba t be r ga nt ung pa da t e t a pa n
l a j u e l i mi na s i or de r ke s a t u ( K ) da n ka da r oba t da l a m
pl a s ma ( Cp ). Pa da ga mba r 1, l a j u e ks kr e s i oba t ma ks i mum
be r a da pa da t i t i k B, s e da ngka n l a j u e ks kr e s i oba t mi ni mum
be r a da pa da t i t i k A da n C. J a di s ua t u gr a f i k ya ng menpgarfi -
ba r ka n l a j u e ks kr e s i oba t vs wa kt u a ka n i de nt i k de nga n
kur va ka da r oba t da l a m pl a s ma vs wa kt u ( 20 ). ?1
Ga mba r 1 : Ga moa r ya ng me nunj ukka n hubunga n kur va
ka da r obat da l a m pl a s ma vs wa kt u da n
4-. 1. Pe ne nt ua n pa r a me t e r f a r ma kokl ne t i ka de nga n da t a ur l n Da r i c upl l ka n ur i n ya ng dl kumpul ka n s e t i a p wa kt u
a ka n dl da pa t j uml a h oba t ya ng t e r e ks kr e s i da l a m be nt uk
t a k be r uba h pa da t l a p- t l a p pe r i ode wa kt u pe nga mbi l a n cu-
pl l ka n ur i n.
J uml a h kumul a t l f oba t ya ng t e r e ks kr e s i da l a m
be nt uk t a k be r uba h be r hubunga n de nga n J uml a h t ot a l obat
ya ng t e r a bs or ps i ( 20 ).
Xur va kumul a t i f oba t ya ng di e ks kr e s i ka n s e t i a p
wa kt u pe nga mbi l a n c upl l ka n ur l n, da pa t di ga mba r ka n s eba-
gai be r i kut :
Ga mba r 2 : Kur va j uml a h kumul a t i f ( Du^ )
oba t ya ng di e ks kr e s i da l a m ur i n
t e r ha da p wa kt u ( t ).
4. 1. 1. Te t a pa n l a j u e l i mi na s i ( 19, 20 )
La j u e l i mi na s i unt uk s e ba gi a n De s a r obat me -
r upa ka n s ua t u pr os e s or de r ke s a t u, El i mi na s i obat
l og ( Du - Du
t
Ga mba r 3 : Kur va s e mi l og ka da r oba t ya np be l um \y>
t e r e ks kr e s i ( Du - Du ) vs wa kt u ( t )
4. 1. 2. Wa kt u pa r uh bl ol ogl s ( t i ) ( 20 )
Wa kt u pa r uh bi oi ogi s a da l a h wa kt u ya n^ dL-
pe r l uka n unt uk me nc a pa l ka da r oba t t l np^a l s e t e npa h
ka da r mul a - mul a .
Ha r ga t ^ da pa t di pe r ol e h da r l pe r s a ma a n
me nur ut or de r ke s a t u de nga n pe r s a ma a n :
5. PERSYARATAN DATA URI N
Unt uk me nda pa t ka n ha r ga pa r a me t e r f a r ma koki ne t i ka
da t a ur i n, ma ka ha r us di pe nuhi pe r s ya r a t a n s e ba ga i
be r i kut ( 15 ) :
- Oba t ha r us dl e ks kr e s i me l a l ui gi nj a l pa l i ng a e dl ki t
10 % da l a m be nt uk t a k be r uba h.
- Se t e l a h be r pua s a s e ma l a m, s a t u j am s e be l um pe r c oba a n
di mul a i s ubye k di be r i mi num 400 ml a i r a ga r vol ume
ur i n ya ng di t a mpung cukup. Ke mudi a n 200 ml a i r di be r i -
ka n be r s a ma a n de nga n pe mbe r i a n obat , dgm 200 ml a i r
di be r i ka n l a gi s e t i a p s e l a ng wa kt u 1 j am s e l a ms 4 j am
be r i kut nya .
- Se be l um pe mbe r i a n obat , s e ge r a ka ndung ke ml h di kos ong
ka n da n ur i n ya ng di t a mpung di guna ka n s e ba ga i bl a nko.
- Unt uk ma s i ng- ma s i ng c upl i ka n ur i n ya ng di t a mpung di -
c a t a t wa kt u da n vol ume nya .
- J i ka ur i n t i da k l a ngs ung di a na l i s i s , c upl i ka n ur i n da -
pa t di s i mpa n da l a m" f r e e z e r " ,
- Cupl i ka n ur i n ha r us di kumpul ka n, t i da k bol e h a da ya ng
hi l a ng, ka r e na da pa t me mpe nga r ui va l i di t a s pe ne l i t i a n,
- Ur i n ha r us di kumpul ka n s a mpa i oba t da l a m be nt uk t a k
be r uba h t e r e ks kr e a i s emua. Ol e h ka r e na i t u pe nga mbi l a n
c upl i ka n ur i n di l a kuka n s e l a ma 7 - 1 0 ka l i wa kt u pa r uh
3. 2. Ra nc a nga n pe ne l l t l a n
Dal sun pe ne l i t i a n I ni t i a p s uka r e l a wa n me nda pa t
dua ka l i pe r l a kua n de nga n i nt e r va l wal ct u s a t u mi nggu,
Pe ne l i t i a n i ni di l a kuka n de nga n r a nc a nga n a c a k s i -
l a ng ( Cr os s ove r de s i gn ).
Ba ga n r a nc a nga n t e r s e but s e ba ga i be r i kut :
Subye k Mi nggu I Mi nggu I I
MH RM RM + PRO
TT HM + PRO RM
AM RM RM + PRO
AG RM + PRO RM
CH RM RM + PRO
Ke t e r a nga n : RM » r i f a mpi s i n doa i s 300 mg
PRO= pr obe ne s i d dos i s 1 gr a m
3. 3. Pr ot okol { 10, 15 )
Sa t u mi nggu s e be l um pe ne l i t i a n s ubye k t i da k di -
pe r ke na nka n mi num oba t a pa pun s a mpa i pe ne l i t i a n s e l e -
s ai , ke c ua l i oba t ya ng di guna ka n da l a m pe ne l i t i a n
ya ng di be r i ka n pa da s aat pe ne l i t i a n, Me nj e l a ng ha r i
pe ne l i t i a n s ubye k di mi nt a be r pua s a s e j a k ma l a m ha r i
s a mpa i pa gi ha r i s aat pe ne l i t i a n di mul a i . Sa t u j am ■
s e be l um pe ne l i t i a n di mul a i , s ubye k di be r i a i r mi num
400 rfil. Se be l um pe ne l i t i a n di l a kuka n s ubye k di mi nt a
29
dl guna ka n s e ba gai bl a nko. Ke mudi a n s ubye k dt be r i oba t s e s ua i de nga n r a nc a nga n ya ng t e l a h di bua t , Oba t di be -
r i ka n di s e r t a i de nga n 200 ml a i r a e t i a p j am, s a mpa i
4 j am be r i kut nya , Gupl i ka n ur i n di t a mpung pa da i nt e r
va l wa kt u 1, 2, 3, 4, 5| 6, 8, 12, 16, 24 da n 30 j am s e s uda h
pe mbe r i a n obat . Vol ume da n wa kt u di c a t a t s e t i a p ka l i
pe na mpunga n, da n di s i mpa n s e ba nya k ya ng di pe r l uka n,
Ma ka na n di be r i ka n pa da wa kt u 2 j a m s e s uda h pe mbe r i a n
oba t . Cupl i ka n ur i n ya ng t l da k da pa t l a nga ung di a na
-♦
l i s i s ka da r nya , di s i mpa n da l a m" f r e e z e r " ( - 180c )
s a mpa i di l a kuka n a na l i s i s s e l a nj ut nya .
3. 4. Pe ne nt ua n ka da r r i f a mpi s l n da l a m ur i n ( 10 )
Pe ne nt ua n ka da r r i f a mpi s i n da l a m ur i n da pa t d i
l a kuka n s e ba ga i be r i kut : 10 ml ur i n di ma s ukka n da l a m
c or ong pi s a h ya ng t e l a h be r i s i 5 ml da pa r f os f a t pa da
pH 7, 38 , ke mudi a n di t a mba h 10 ml pe l a r ut c a mpur a n
n- But a nol : n- He ks a na ( 4 : 1 ) . Di koc ok da n di bi a r ka n
s a mpa i t e r be nt uk 2 l a pi s a n, La pi s a n a i r di bua ng da n
l api s Eui pe l a r ut c a mpur a n di c uc i de nga n 10 ml ai r , di
koc ok da n di bi a r ka n t e r be nt uk 2 l a pi s a n, l a pi s a n a i r
di bua ng, s e da ngka n l a pi s a n pe l a r ut c a mpur a n di ukur
a bs or ps i nya de nga n s pe kt r of ot ome t e r pa da pa nj a ng ge -
La r ut a n ba ku ke r j a 25 mc g/ ml
Di pi pe t 5 ml l a r ut a n ba ku i nduk,
di e nc e r ka n de nga n a i r gul i ng s a mpa i
50 ml .
La r ut a n ba ku ke r j a 20 mc g/ ml
Di pi pe t 2 ml l a r ut a n ba ku i nduk,
di e nc e r ka n de nga n a i r s ul i ng s a mpa i
25 ml .
La r ut a n ba ku ke r ^ a 15 mc g/ ml
Di pi pe t 5 ml l a r ut a n ba ku i nduk,
di e nc e r ka n de nga n a i r s ul i ng s a mpa i
50 ml .
La r ut a n ba ku ke r j a 10 mc g/ ml
Di pi pe t 1 ml l a r ut a n ba ku i nduk,
di e nc e r ka n de nga n a i r s ul i ng s a mpa i
25 ml .
La r ut a n ba ku ke r j a 5 mc g/ ml
Di pi pe t 0, 5 ml l a r ut a n ba ku i nduk,
di e nc e r ka n de nga n a i r s ul i ng s a mpa i
25 ml .
La r ut a n ba ku ker ; ] a 2, 5 mc g/ ml
Di pi pe t 0, 5 ml l a r ut a n ba ku i nduk,
di e nc e r ka n de nga n a i r s ul i ng s a mpa i
50 ml .
3. 5. 3. Pe ne nt ua n pan. j ang ^ e l omba ng ma ks l mum Pe ne nt ua n pa n^ a ng ge l omba ng r aaks i mum da r t
l a r ut a n ba ku ke r j a r l f ampi s i n. de nga n ka da r
25 mc g/ ml , 40 mc g/ ml da n 50 mc g/ ml , ke mudi a n di -
l a kuka n s e pe r t l pr os e dur 3. 4. da n di a ma t i a bs or p-
s l nya pa da pa nj a ng ge l omba ng 450 - 490 nm.
Pa nj a ng ge l omba ng de nga n a bs or ps i ma ks l mum dl gu-
na ka n s e ba ga l pa nj a ng ge l omba ng ma ks l mum unt uk
pe ne nt ua n abs or ps i . s e l a nj ut nya .
3. 5. 4. Pe ne nt ua n kur va ba ku r l f a mpi s i n
Ma s i ng- ma s l ng l a r ut a n ba ku ke r j a , di l a
ku-ka n s e pe r t i pr os e dur 3. 4. ke mudi a n di a ma t i abs or p-
s l nya pa da pa nj a ng ge l omba ng maks i mur a.
3. 5. 5. Pe ne mua n ke mba l l ka da r r l f a mpi s i n da l a m
ur i n ( r e c ove r y )
Ma s i ng- ma s i ng l a r ut a n ba ku ke r j a dl bua t
da r i pe nge nc e r a n l a r ut a n ba ku i nduk de nga n ur i n
s e pe r t l pr os e dur 3^5. 2. s e l a nj ut nya di l a kuka n s e
pe r t i pr os e dur 3. 4. da n di a ma t i a bs or ps i nya pa da
pa nj a ng ge l omba ng ma ks l mum.
3. 5. 6. Pe ne nt ua n ka da r r l f a mpi s i n da l a m c upl l ka n
c upl l ka n ur i n dl pus i ngka n di a mbi l s upe r
-na t a nnya ge ba nya k 10 ml da n di ke r j a ka n s e pe r t i
pr os e dur 3. 4. da n di a ma t i a bs or ps i nya pa da pa n-
33
3- 5. 7. Anal l ai s da t a
Pa r a me t e r f a r ma koki ne t I ka ya ng di t e nt uka n
a da l a h : t e t a pa n l a^u. e l t ml na s l da n wa kt u pa r uh
bi ol ogi s . Pe r hi t unga n pa r a me t e r f a r ma koki ne t i ka
i ni di l a kuka n de nga n a s ums i ki ne t i ka obat me
ng-i kut ng-i kompa r t e me n s a t u t e r buka ( 16 )*
Da r i da t a j uml a h oba t ya ng t e r e ks kr e s i
da l a m ur i n da l a m be nt uk t a k be r uba h, di bua t kur va
s e mi l og ka da r oba t ya ng be l um t e r e ks kr e s i da l a m c
ur i n ( Du - Du ) t e r ha da p wa kt u ( t )•
Da r i t i t i k- t i t i k ya ng di da pa t di bua t pe r a a ma a n
ga r i s r e gr e s i nya . Ha r ga koe f i a i e n a r a h ya ng d i
da pa t da r i pe r s a ma a n r e gr e s i - " ^ 2, 303
s e da ng ha r ga wa kt u pa r uh bi ol ogi s nya da pa t di hi -
t ung da r i pe r s a ma a n :
t i = ^ 3 K
3. 5. 8. Anal i s i s s t a t i s t i k ( 21 )
Unt uk me nge t a hui a da a t a u t i da k pe r be da a n
pa r a me t e r f a r ma koki ne t i ka a nt a r a r i f a mpi s i n da n
kombt na s i r i f a mpi s i n de nga n pr ooe ne s i d di l a kuka n
35
G am b ar 4 J K u r v a n L i a i a b o o r p s l to r h a c l a p p an^anf^ g c l o m -
b an/5 l a r u t a n r i l ’a m p l n i n d a l a m p e l a r u t c am p u -
r a n r i - i i u t a n o l ; n - H o k a a n a ( 4 : 1 ) d e n p an
Ic ad nr 25 ; 4 0 ; 5 0 tncfj/ ml
2. Pe mbua t a n kur va ba ku r l f a mpl a l n
Kur va ba ku dl bua t de nga n r e a t a ng ka da r 2, 5 - 50 mc g/ ml
d a n ni l a i a be or ps i r a t a - r a t a ya ng di pe r ol e h da pa t di l l -
ha t pa da t a be l I I , ga mba r 5. De nga n pe r s a ma a n r e gr e s l
kor e l a e i di da pa t ka n ha r ga koe f t s l e n kor e l a s i r = 0, 999
( t a be l r pa da p = 0, 01 da n df « 7 a da l a h 0, 798 )
Pe r s a ma a n ga r i s r e gr e s t kur va ba ku ( ga mba r 5 )
Pe ne nt ua n ke; nbal L knr i ar r Ll a mpLs t n da l a m ur l n
( r e c ove r y )
Ta b e l
LLL-No, Ka da f
( mc g / ml )
Aboor pa l r a t a - r a t a
Ka da r ya n g dt - da pa t ke moa l i
( 'mcpjml )
% r e c ove r y
1 . 50 0 ,9 16 50, 556 10 1,112
2. 40 0 . 7 3 2 40. 333 100, 832
3. 25 0»463 25, 389 101.556
4. 20 0. 370 20,222 10 1,110
l b 0 . 2 U3 15, 3B9 102, 593
6. 10 0. 190 10 ,222 10 2,220
7. ? 0,096 5, 000 100,000
b. 0 , 046 2,222 06, «UO
Ga/ nbar 5 • Xu r v a ba ku l a r ut a n r i f a mpLoi n p a d a ^ = 478 nm a e s ua l dc nr a n t a be l I I ( -■■■■ ) da n kur va r e
Ca mb a r 6 : Kur va kumul a t i f oba t yanp, t e r c ks kr e s l d a l a m ur Ln
( DuC } t or l i adf i p wa kt u ( L ) da r i r l f a mpl s i n
d o n l s 3 0 0 mfT ( --- ) d an r l f a m p l a t n d o s l s 3 0 0 mg
+ pr obc nos l d 1 ^r aai ( — ) pa da s ubye k MH.
Da r i da t a ya ng di pe r ol e h ( t a be l I V da n V ) , di bua t k u r
v a Be ml l og j uml a h r i f a mpi s i n ya n g bel ur a t e r e ks kr e s i t er -
ha da p wa kt u ( ga mba r 7 )• Fe r s a ma a n ga r i s r e gr e s l ys mg
d i pe r ol e h di pa ka i unt uk me ne nt uka n ha r ga K da n t i ( l am-
pt r a n 1 )
Pa d a pe mbe r i a n r l f a mpl s i n dos l s 300 mg pe r s a ma a n ga r i s
r e gr e s l ya ng di da pa t y = - 0, 096 x + 1, 872
K « 0, 221 / j am
t j = 5, 156 J am
Pa d a pe mbe r i a n r i f a mpi s i n dos l s 300 mg + pr obe ne s i d 1 g
y == - 0, 102 X + 1, 844
K = 0, 235 / j am
t i = 2, 949 j a m
Waktu (j am)
G am b ar 7 '• K u r v a seniLlo / ; ju m l a h o o a t y a n j' b e l u m t o r
-yy\
o ' lCsXrftsl' d a l a m u r i n ( Du - Du^ ) t e r h a d a p
w a k tu ( t ^ d a r i r i f a m p L s l n d o s i s 3 0 0 mg
( --- ) d an r U a m p i s i n d o a L s 300 mp + p r o b e
Ganbr i r 8 *. Kur vn Vut r i ul f i t i f oc a t yanf » t Pr oka Vr e nl cl nl a; n
ur i n ( Di i C ) t e r ha da p waJct u ( t ) da r i r i f a
m-pl s i n dof ’.if? 300 ( - - - ) da n r i f at npl ni n dos i s
300 + pr ooc ne s l d 1 gr a m ( --- ) pa da s ubyok TT,
Da r i da t a ya ng di pe r ol e h ( t a be l VI da n VI I ) , di bua t
kur va s e mi l og ; ) uml ah r t f ar api s i n ya ng be l um t e r e ks kr e s i
t e r ha da p wa kt u ( gar abar 9 )• Per s ar naan ga r i s x^ gr e s i
y a n g di pe r ol e h di pa ka i unt uk me ne nt uka n ha r ga K da n t j
( l a mpi r a n 2 )
Pa d a pe mbe r i a n r i f a mpi s l n dos i s 300 mg per s ar naan ga r l s
r e gr e s i ya ng di da pa t ; y = - 0, 084 x + 1, 925
K = 0, 193 / j am
t i = 3, 591 j am
y = - 0, 086 X + 1, 879 K = 0, 198 / j am
t i = 3, 500 3am
Ua.’n b a r 9 : K u r v a □ {.•inilOK ju m l a h o b a l y an rj Uelum i c r - e k n k r c n l d a l o m u r l n ( D\i^ - Du<^ ) t n r h a d a p
w n k tu ( I ) { l a i ' l r L f a i i i p Io l i i d o j i a 3 0 0 ui;;
Ga mb a r 10: Kur va kumul a t i f oba t ya ng t e r e ks kr e s L da l a m ur l n
{ DuC ) t Rr h. i dap wa kt u { t ) da r L r Lf ampi f l l n
d os l s 500 rriK ( - - - ) da n r Lf a mpi s l n dos i s 300 mg
+ pr obone s Ld 1 gr a m ( - - - - ) pa da nubye k AM.
Da r i da t a ya ng dl pe r ol e h { t a be l VI I I da n I X ) , di bua t
kur va s e mi l og ; J uml ah r i f ar apl s l n ya ng be l um t er eks l cr es i
t e r ha da p wa kt u ( ga mba r 11 ), Per s ar aaan ga r i s r e gr e s i
y a n g dl pe r ol e h di pa ka i unt uk me ne nt uka n ha r ga ^ da n t i
( l a mpl r a n 3 )
Pa d a pe mbe r l a n r l f a mpi s i n dos l s 300 mg pe r s a ma a n ga r i s
r e gr e s i ya ng di da pa t : y = - 0, 099 x + 1, 804
K » 0, 228 / ; )am
t i = 3, 039 J am
Pa d a pe mbe r l a n r t f a mpl s l n dos l s 300 mg + pr obe ne a l d 1 g
y = - 0, 117 X + 1, 916 K = 0, 269 / J am
t i = 2, 576 j am
Ga mb a r 11 : Kur vf i s omi l og j uml a h ODa t ya ng bc l ma t e r -
c ’<n’t cr est dal ai ci ur l n ( Du ^ - Du^ ) t e r ha da p
w jiWto ( t ) c larL r i r a i n p i a l i i d o n i s '^ 00 ni^;
( - - - ) da n r l f a mpi s i n dos i a 300 m/; + pr obe
Gamb. i r 12: Kur va kui nul at l f ob. i t yati/j; t er f i ks kr es L dnl a-' i ur l n { Du^ ) t e r ha da p wa kt u ( t ) da r i r Lf a mpLni n
d o s i f l 3 0 0 ( ---) dan r t f a m p L a l n d o e l s 300 mr
+ p ro b « ;iu .> s\ i4i 1 ( --- ) p a d a s u b y e k A O .
Da r i da t a ya ng di pe r ol e h ( t a be l X da n XI ), di bua t I r ur -
v a s e mt l og J ur al ah r t f a mpi s i n ya ng be l um t e r e ks kr e s i t e r -
ha da p wa kt u ( gar abar 13 ). Pe r s a ma a n ga r i s r e gr c s l ya ng
dt pe r ol e h di pa ka i unt uk me ne nt uka n ha r ga K da n t j ( 1a m-
pi r a n 4 )
Pa da pe mbe r l a n r l f a mpi s l n dos i s 300 mg pe r s a ma a n ga r i s
r e gr e s i ya ng di d^. pat : y = - 0, 091 x + 2, 073
K « 0 ,210 / j am
t i = 3#300 j am
Pa da pe mbe r i a n r i f a mpi s i n dos i s 300 mg + pr obe ne s l d 1 g
y * -0 , 0 9 7 X + 2 , 0 9 5
K = 0 , 2 2 3 / d a m
t i = 3 , 1 0 8 Ja m
Ga mb a r 1 5 : Kur va r . omi l og . Juml ah oba t ynnp be l um t e r -
e ka kr e s L cl aLam ur l n ( Uu ^ - Du^ ) t e r na da p
wa kt u ( t ) da r t r i f a mpLs t n dos l a 300 mg
( - - - ) da n r Ua mp i s i n de ni s 300 mR pr t j
Ga mb a r 14 : Kur va kumul a t l f oba t yan^^ t e r e ks kr e ni dalfl/ii ur i n
( Du^- ) l or har i ap wa kt u ( t ) da r t r i f a mpLs Ln
donLs 300 mg ( - - - ) da n r i l ' ai npl nl n dos l a 300
+ pr ot OMor ud 1 Rr a m ( - - - - ) pa da a ubyc k CH.
Da r i da t a ys mg di pe r ol e h ( t a be l XI I da n XI I I ) , di bua t
kur va s e mt l og j uml a h r l f a mpi s i n ya ng be l um t e r e ks kr e s l
t e r ha da p wa kt u ( ga mba r 15 ) . Pe r s a ma a n gar i . s r e gr e s i
ya n g di pe r ol e h di pa ka i unt uk menent ukaj i ha r ga K da n t i
( l a mpi r a n 5 ) •
Pa d a pe mbe r i a n r i f a mpi s i n dos i s 300 mg pe r s a ma a n ga r i s
r e gr e s i ya ng di da pa t : y = - 0, 088 x + 1, 942
K = 0, 203 / j a m
t i = 3 » 4 H j am
Pa d a pe mbe r i a n r l f a mpi s i n dos i s 300 mg + pr obe ne s i d 1 g
y = - 0, 106 X + 2, 017 K = 0, 244 / dam
t i s 2, 840 J a m
W a k i u ( l an i )
Cambar 15 : Kui va nei nl l or, J uml ah obat yan^^ bel um t er - ckHkr cni . dal am ur i n ( Du - Lu ) t i ' rhad-i p
wakt u ( t ) dar t r Ua mpLa i n dos l s 300 mg
( - - - ) ri an r Ua mp i s l n r t onl s 300 mr. + or obr .
63
BAB VI
KESI MPULAN
Da r L ha s Ll pe nGl t t i a n kl ne t i ka e l i ml na s i r i l a mpi s Ln
dos l s 300 mg da n r Li ' ai npi si n dos l s 300 mg + pr ooe ne s i d 1 g
pa da l i ma s ubye k nor ma l da pa t di . si i npal kan s e ba ga l ber i kut :
1. Pa da pe moe r l a n r l f a mpi s l n dos l s 300 mg dl da pa t ka n
har f r a : - Te t a pa n l a j u e l i mi na s l ( K ) =
0. 211 + 0 , 0 U / j am
- Wa kt u pa r uh bLol ogi s ( t i ) = 3, 296 * 0, 219 dam
2. Pa da pe moe r i a n r i i ' ampLs t n dos i a 300 mg + pr ooe ne s i d 1 g
di da pa t ka n ha r ga :
- Te t a pa n l a j u e l l mi na s L ( K ) =
0 .234 t 0, 026 / J am
- Wa kt u pa r uh bl ol ogi s { ti ) = 2, 904 i 0,4^11 J a m
3. Ha r ga pa r a me t e r K da n t j pa da pe mbe r i a n r t l ' ampi s i n
dos i a 300 mg da n r i . f ampi s i n dos i s 300 mg + pr obe ne s i d
BAB VI I
SAKAl -i
Ua r l ha n i i y a n g d l p e r o i e h d La a r a n k a n :
A^^ar d Ll al cukar i ponel l t l ar i l eb Lh i an, 1ut t e r ha da p f ar r nako-
ki net i i ca r U' a mpi Rl n yans; dl koxbLna s i de n^ a n Dr obe ne s l d
Ko e f LRl e n I c or e l a s t ( r ) = ^ ~ ___________
VUi . ^ " -”( i x) ^ ) . ( n. Xy^ - ( I y) ^ )
Per nat naar i Ra r i s r ef ^r os l y = Bx + A
Har ^^a koe r Lnl e r i a r a h ( B ) = ^ - Z ~ Z ^ *E ^
r i . - { x ) ^
A = l y -n
Ha r ga koe f Ls l e n kor e l a s i ( r ) pa da t abel r , p = 0, 01
Fe nguj l a n ke s e mpur na a n e ks t r a ks i de nga n me l a kuka n el cs* t r a ks l ke mba l l t e r ha da p s l s a ha s i l e ks t r a ks i da r i
bebe-r a p a kons e nt bebe-r a s i .
LAMPI RAN 6
No. Ka da r
( mc g/ ml )
Abs or ps i
r a t a - r a t a
n 50 0, 004
2. 40 0, 002
3. 25 0, 002
4. 20 0, 001
5. 15 0, 002
6. 10 0, 001
7. 5 0, 001
LAMP I RAN 7
Ha r pa l a; ) u e ks kr e Gl r i f a mpl s i n dos i s 300 ( a ) dan
r l f aT. pl s l n dos l s 300 n\ g -v pr obe ne s i d 1 gr a m ( b ) da r i
mns l ng- ma s i ng s ubyek.
t cl Du/ rt -t dDu/ dt dDu/ dt d Du %t d Du %l dDu/ dt dDu/ dt dDu/ d- tB d Du / d tA dDu / d tB
MH TT AM AG CH
1 2. 169 5. 355 0. 248 . 2. 603 0. 502 4. 020 6 150 4. 489 3 600 10. 609
2 10. 581 11. 453 5. 618 11. 743 7. 838 15. 538 7. 020 12. 331 5. 749 5995
3 9. 504 8. 067 6. 200 9. 024 10. 432 8- 904 7583 11. 097 5. 720 7- 339
4 7. 644 7. 078 7. 310 8 685 6. 980 9- 380 6 270 7 597 6 060 6. 963
5 4. 616 6. 795 5. 778 8 299 6. 129 6. 571 5. 850 8. 027 7560 2984
6 5. 280 4. 796 5. 489 5. 404 ■ 5- 824 5- 969 6. 891 6971 4. 556 2. 275
8 4. 060 5. 100 4. 438 4»196 3. 490 4. 322 3. 977 5 916 4. 665 6 120
12 1. 710 1 2 7 0 3- 078 2. 250 2. 008 1 815 3. 776 2. 354 2 254 2214
16 1. 044 0- 610 1. 173 0 8 0 3 0. 398 0417 1. 391 2. 222 1. 442 1 268
24 0. 152 0. 084 0. 296 0. 198 0. 054 0. 048 0. 523 0. 313 0. 429 0 331
Ga mba x 16 : Kur va l a j u e ks kr e s i oba t da l a m ur i n C dDu/ dt }
t e r ha da p wa kt u { t } da r i r i f a mpi s i n dos i s
300 mg ( - - - ) da n r i f a mpi s i n dos i s 300 mg +
Ga mba r 17 : Kur va l a j u e ks kr e a i oba t dal ar a ur i n { dDu/ dt }
t e r ha da p wa kt u ( t } da r i r i f a mpt s i n dos i s
300 mg ( - - - ; da n r i f a mpLs i n dos i s 300 mg +
G- ambax 18 : Kur va l a j u el cs kr es i oba t da l a m ur i n ( dDu/ dt )
t e r ha da p wa kt u ( t ) da r i r i f a mpi s t n dos i s
300 mg ( - - - ) da n r i f a mpt s i n dos t s 300 mg +
Ga mba r 19 : Kur va l a j u e ks kr e s i oba t da l a m ur i n ( dDu/ dt ) t e r ha da p wa kt u ( t ) da r i r i f a mpl s i n dos i s
300 mg ( - - - ) da n r i f a mpi s l n dos i s 500 mg +
Ga mba r 20 : Kur va l a j u el csl cr esi oba t da l a m ur i n { dDu/ dt ) t e r ha da p wa kt u ( t ) da r i r i f ar api s i n dos l s
300 mg ^ - - - ) da n r i f a mpl s i n dos i a 300 mg +
'• I
.1.1 w I t i U : c r y ' . ; 1 . . 11 1 i l u : p o w r l i M '
r i ' i i l l 1 I C ' I l i o r I c o n I o f i i i ' : .
' M i i i i i l i l y r o n I m - i n ; ,
1 1 I I i i j 11. - I l l i
. '1 ! 1 i , •, l l U j
' I ' - M r S i c ' I ' i c i t n l i i M i ; n i !
' • • • . . r , i N | i i ; i 1 1 r j p l i o l o n i e t i K . 1 \ %
• K 1 i ' . | l I M H I M t l O t l S I ' . o n l o r m s l . o U S P r t ’ f o r n n c e
• ) u i 1 y . ! . i - H V y I ' l i l . a 1 ' > , S ( ? . : c o i i r o f i n : , t . o I I S I ’ l i i i i i L
i ' I t 1 ■ i i ' 11 I ' l d p y 1 ) f , i t i t d i i i y 1
| . . > n / I ' l i c m : 1 f ( I t l - l l l l i { I t ? 1 . ( 1 1 1 1 ( i r i i r , ( . 0 i l S I ’ 1 i n i i 1.
' ’ ■ • l . i t c f i M . l i ' . i i i n r c s c i i n l ' o f i i i 1.1) 111' H i )
U o c c i u h n i - 3, 19R G
■iM lvinn It)' niifonns lo i f i r,i I. i on:
i ( . ' ( i f I ' . M i f : 3, i y ?U )
f or t he
BAB VI I I
DAFTAR PUSTAKA
1. Ar ya OP, Ra o KS, Nuoc hur i . Ri f a di n ( r l i ' ampi ai n ) i n
gonor r hoe a i n Uga nda . Br i t . J . Ve ne r 1971. 47 : 184 - 187.
2. Ongom VL. A s i ngl e dos e t r e a t me nt of gonoc oc c a l u r e
t hr i t i s wi t h r i f a mpi s i n. Br i t . J . Ve ne r 1971. 47: 186 - 189*
3. Suha r t i Supe r ma n K. Ef e k s a mpi ng a nt i bi ot i ka . Me di ka
1979. 5. 7: 298 - 301.
4. Goodma n LS, Gi l ma n A. The Pha r ma c ol ogi c a l Ba s i c of Th e
r a pe ut i c s . 7' ' ' ^ Edi t i on. Ka c mi l a n Publ i s hi ng Compa ny.
Ne w yor k. 1985: 921 - 923. 1199 - 1213.
5. Pa ndur o J. Tr e a t me nt of a c ut e gonor r hoe a wi t h s i ngl e
dos e of r i f a mpi s i n. Br i t . J . Ve ne r 1971. 47: 440 - 442.
6. The Pha r ma c e ut i c a l Codex. 11"^^ Edi t i on. Uni t e d s t a t e s
Pha r ma c opoe i a e Conve nt i on I nc. Roc kvi l l e . 1982: 738-
739. 796 - 797.
7. J os e ph R, Bi pa l ma MD. Dr i l l ' s Pha r ma c ol ogy i n me di c i ne .
4"^^ Edi t i on. Me Gr aw. Hi l l Book Compa ny. Ne w yor k.
1971 : 419 - 420.
8. Ma r t i nda l e The Ext r a Pha r ma c opoe i a . 28' t bEd i t i on. The
Pha r ma c e ut i c a l Pr es s . London. 1982 : 1577 - 1584.
9. Fa l l on RJ , Al l a n GW. Pr obe ne c i d and r i f a mpi s i n s e r um
l e ve l s . The La nc e t 1975. 25 : 792 - 794.
10. Bi nda G. et al . Ri f a mpi s i n a Ge ne r a l Re vi e w, Ar z ne i -
38. V/ on^ P. Bot t or f f KiJ, He r i t a ge RW, et al Cl i ni c a l and La bor a t or y Obs e r va t i ons , Ac ut e r i f a mpi n ove r dos e
A Pha r ma c oki ne t i c vSt udy a nd Re vi e w of The Li t e r a t ur e .
The J our na l of Pe di a t r i c s 1984. 5: 781 - 783.
39. Gua r i no AM, Schanl cer LS. Bi l i a r y Exc r e t i on of Pr obe
ne c i d a nd I t s Gl uc ur oni de . J . Pha r ma c ol . Exp. The r 1968,
104. 2 : 387 - 395.
40. St oc kl e y I , Dr ug I nt e r a c t i ons . Bl a c kwe l l Sc i e nt i f i c
Publ i c a t i on, Ox f o r d . 1985: 5 - 13, 100 - 101.
41. Ac oc e l l a G, Pa ga ni V, Ma r c he t t i M, et al , . Ki ne t i c
St udi e s on Ri f a mpi c i n, Che mot he r a py 1971, 16: 356- 370,
42. At l a s E, Tur c k M, La bor a t or y and Cl i ni c a l Eva l ua t i on
of Ri f a mpi c i n, The Ame r i c a n J our na l of Me di c a l Sc i e n
c e s 1968. 256: 247 - 253.
43. Ac oc e l l a G. et al , . Cl i ni c a l Pha r ma c oki ne t i c s of Ri
