• Tidak ada hasil yang ditemukan

Basic Programlama Dili

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Membagikan "Basic Programlama Dili"

Copied!
20
0
0

Teks penuh

(1)

ALGORİTMA VE AKIŞ ŞEMALARI

ALGORİTMA VE AKIŞ ŞEMALARI

İster bilgisay

İster bilgisayarla ister

arla ister bilgis

bilgisayar

ayarsız soru

sız soru çözm

çözmek

ek için belirli bir

için belirli bir yol vardır

yol vardır. Ancak bu

. Ancak bu yol ile

yol ile

sağlıklı bir çözüme ulaşılabilir. Bilgisayar kullanarak soru çözmek için sonuca giden yolun

sağlıklı bir çözüme ulaşılabilir. Bilgisayar kullanarak soru çözmek için sonuca giden yolun

tam olarak belirlenmesi gerekir. Doğru bir yol izleyebilmek için, çıkılan ve ulaşılan yer 

tam olarak belirlenmesi gerekir. Doğru bir yol izleyebilmek için, çıkılan ve ulaşılan yer 

tanımlanmalıdır. Aynı soru için değişik çözüm yolları geliştirilebilir. Eğer bilgisayara verilen

tanımlanmalıdır. Aynı soru için değişik çözüm yolları geliştirilebilir. Eğer bilgisayara verilen

çözüm yanlışsa, çıkan sonuç yanlış çözüm doğru ise çıkan sonuç da doğrudur.

çözüm yanlışsa, çıkan sonuç yanlış çözüm doğru ise çıkan sonuç da doğrudur.

Soru Çözme Adımları :

Soru Çözme Adımları :

Bilgisayar ortamında bir

Bilgisayar ortamında bir problem çözülürken aşağıdaki adımlara dikkat

problem çözülürken aşağıdaki adımlara dikkat edilmelidir

edilmelidir..

a-) Soru Tanımlama:

a-) Soru Tanımlama:

Her şeyden önce çözülecek soru tam olarak anlaşılmalıdır. Yanlış

Her şeyden önce çözülecek soru tam olarak anlaşılmalıdır. Yanlış

anlaşılmış bir

anlaşılmış bir sorunun çözümü yanlış olacak ve

sorunun çözümü yanlış olacak ve istenileni vermeyecektir

istenileni vermeyecektir.Bu adımda yapılacak 

.Bu adımda yapılacak 

en ufak bir hata

en ufak bir hata daha sonraki adımların yeni baştan yapılmasını

daha sonraki adımların yeni baştan yapılmasını gerektirebilir

gerektirebilir. Sorunun tanımı

. Sorunun tanımı

yapılırken var olan bilgiler, anlamları ve birbirleri ile ilişkileri tanımlanmalıdır. Daha sonra

yapılırken var olan bilgiler, anlamları ve birbirleri ile ilişkileri tanımlanmalıdır. Daha sonra

istenenler belirlenmeli ve bunların var olan bilgiler ile ilişkileri öğrenilmelidir. Son olarak 

istenenler belirlenmeli ve bunların var olan bilgiler ile ilişkileri öğrenilmelidir. Son olarak 

yyap

apıl

ılac

acak

ak iş

işle

leml

mler

er be

beli

lirl

rlen

enir

ir. . Mü

Mümk

mkün

ün is

ise

e ör

örne

nek

k ve

veri

rile

ler

r il

ile

e el

elde

de ed

edil

ilen

en so

sonu

nuçl

çlar 

ar 

değerlendirilmelidir.

değerlendirilmelidir.

b-)

b-) Algor

Algoritma

itma Geliş

Geliştirme

tirme::

Algoritma bir sorunun çözümü için izlenecek yolun tanımıdır.

Algoritma bir sorunun çözümü için izlenecek yolun tanımıdır.

Kısa

Kısaca algoritma

ca algoritma mevc

mevcut bilgilerd

ut bilgilerden istenile

en istenilenlere erişm

nlere erişme yöntemid

e yöntemidir

ir. Soru

. Soru tanım

tanımını tam

ını tam

olarak yaptıktan sonra, çözüm için yol aramak gerekir. Genellikle bir sorunun birden fazla

olarak yaptıktan sonra, çözüm için yol aramak gerekir. Genellikle bir sorunun birden fazla

çözüm yolu olabilir. Bunlardan en uygunu seçilmeye çalışılır. Soru ne kadar karışık olursa

çözüm yolu olabilir. Bunlardan en uygunu seçilmeye çalışılır. Soru ne kadar karışık olursa

olsun, alt birimlere bölünür. Her birimin çözümü ayrı, ayrı yapılır. Bu yapılırken birimler arası

olsun, alt birimlere bölünür. Her birimin çözümü ayrı, ayrı yapılır. Bu yapılırken birimler arası

ilişki sürekli

ilişki sürekli olarak korunur

olarak korunur..

c-) Girdi ve Çıktı Biçimi Belirleme:

c-) Girdi ve Çıktı Biçimi Belirleme:

Sonuçların dış ortama, dolayısıyla insana aktarımı

Sonuçların dış ortama, dolayısıyla insana aktarımı

düzgün bir biçimde yapılmalıdır. Programcı program çıktısı olarak almak istediği dökümün

düzgün bir biçimde yapılmalıdır. Programcı program çıktısı olarak almak istediği dökümün

 biçimini tasarlar. Bir döküm biçimi tasarlanırken anlaşılır ve kullanılabilir olmasına özen

 biçimini tasarlar. Bir döküm biçimi tasarlanırken anlaşılır ve kullanılabilir olmasına özen

gösterilmelidir

gösterilmelidir. Genellikle programa, çözdüğü soruna ilişkin

. Genellikle programa, çözdüğü soruna ilişkin bazı verilerin dışarıdan verilmesi

bazı verilerin dışarıdan verilmesi

gerekir. Örneğin bir denklem takımının kökleri bulunacaksa, ilgili katsayıların programa

gerekir. Örneğin bir denklem takımının kökleri bulunacaksa, ilgili katsayıların programa

verilmesi gibi.

verilmesi gibi.

d-) Akış Şemasını Çizme:

d-) Akış Şemasını Çizme:

Akış şeması belirli bir işin yapılabilmesi için, basit işlemlerle şema

Akış şeması belirli bir işin yapılabilmesi için, basit işlemlerle şema

ha

halin

linde

de gö

göst

ster

eril

ilme

mesi

sidi

dirr. . Kı

Kısa

saca

ca al

algo

gori

ritm

tman

anın

ın şe

şema

mala

larla

rla gö

göst

ster

erilm

ilmes

esid

idir

ir. . Al

Algo

gorti

rtima

ma

geliştirildikten sonra, daha iyi anlaşılabilir olması ve programlama dillerine aktarımı daha

geliştirildikten sonra, daha iyi anlaşılabilir olması ve programlama dillerine aktarımı daha

kolay olması nedeniyle, akış şeması haline getirilir. Böylece sorunun çözüm basamakları,

kolay olması nedeniyle, akış şeması haline getirilir. Böylece sorunun çözüm basamakları,

 birbirleri ile ilişkileri ve

 birbirleri ile ilişkileri ve bilgi akışı daha kolay görülebilir ve yanlışlıklar düzeltilebilir.

bilgi akışı daha kolay görülebilir ve yanlışlıklar düzeltilebilir.

e-) Kodlama:

e-) Kodlama:

Akış şemaları çizildikten sonra, sorunu yapısına uygun bir programlama dili

Akış şemaları çizildikten sonra, sorunu yapısına uygun bir programlama dili

seçilir. Bu dil ile akış şemaları dilin kurallarına uygun olarak bilgisayarın anlayabileceği

seçilir. Bu dil ile akış şemaları dilin kurallarına uygun olarak bilgisayarın anlayabileceği

duruma getirilir.

duruma getirilir.

f-) Programı Sınama:

f-) Programı Sınama:

Program yazıldıktan sonra, sonuçları daha önceden bilinen veriler 

Program yazıldıktan sonra, sonuçları daha önceden bilinen veriler 

girilerek, eldeki sonuçlarla çıkan sonuçlar karşılaştırılır. Programın doğru çalışıp çalışmadığı

girilerek, eldeki sonuçlarla çıkan sonuçlar karşılaştırılır. Programın doğru çalışıp çalışmadığı

sınanır.

sınanır.

Şi

Şimd

mdi

i al

algo

gori

ritm

tma

a ha

hazı

zırl

rlam

ama

a iş

işle

lemi

mini

ni da

daha

ha ay

ayrı

rınt

ntıl

ılı

ı

olar

ol

arak

ak in

ince

cele

leyyel

elim

im..

ÇünküÇünkü  programlamanın en önemli kısmı algoritma hazırlayabilmektir. Algoritma hazırlandıktan  programlamanın en önemli kısmı algoritma hazırlayabilmektir. Algoritma hazırlandıktan  sonra hazırlanan algoritmanın herhangi bir programlama dilinde kodlanması işin en basit   sonra hazırlanan algoritmanın herhangi bir programlama dilinde kodlanması işin en basit  kısmıdır. Bu yüzden kullanılan dilin basic ya da başka bir programlama dili olması hiçbir  kısmıdır. Bu yüzden kullanılan dilin basic ya da başka bir programlama dili olması hiçbir   şeyi değiştirmez. Yani burada önemli olan programlama dili değil problemin çözümü için  şeyi değiştirmez. Yani burada önemli olan programlama dili değil problemin çözümü için algoritma geliştirebilmektir. Bu yüzden kullanılan programlama dilinin eski yada yeni bir  algoritma geliştirebilmektir. Bu yüzden kullanılan programlama dilinin eski yada yeni bir   programlama dili olması hiç

(2)

Örnek bir Algoritma

Örnek bir Algoritma

Örneğimiz bir insanın evden çıkıp işe giderken izleyeceği yolu ve işyerine girişinde ilk yapacaklarını Örneğimiz bir insanın evden çıkıp işe giderken izleyeceği yolu ve işyerine girişinde ilk yapacaklarını tanımlamaktadır. tanımlamaktadır. Çözüm 1: Çözüm 1: Evden dışarıya çık Evden dışarıya çık Otobüs durağına yürü Otobüs durağına yürü

Durakta gideceğin yöndeki otobüsü bekle Durakta gideceğin yöndeki otobüsü bekle Otobüsün geldiğinde otobüse bin

Otobüsün geldiğinde otobüse bin Biletini bilet kumbarasına at Biletini bilet kumbarasına at

İneceğin yere yakınlaştığında arkaya yürü İneceğin yere yakınlaştığında arkaya yürü İneceğini belirten ikaz lambasına bas İneceğini belirten ikaz lambasına bas Otobüs durunca in

Otobüs durunca in İşyerine doğru yürü İşyerine doğru yürü

İş yeri giriş kapısından içeriye gir  İş yeri giriş kapısından içeriye gir  Mesai arkadaşlarınla selamlaş Mesai arkadaşlarınla selamlaş İş giysini giy

İş giysini giy

İşini yapmaya başla. İşini yapmaya başla.

1. Algoritma Hazırlanması: 1. Algoritma Hazırlanması:

Algoritmanın bir sorunun çözümü için izlenecek yolun tanımı olduğunu belirtmiştik. Bu

Algoritmanın bir sorunun çözümü için izlenecek yolun tanımı olduğunu belirtmiştik. Bu

yolu

yolun açıklana

n açıklanabilme

bilmesi için, algoritma

si için, algoritmada

da kulla

kullanılan bazı tanım ve kurallar vard

nılan bazı tanım ve kurallar vardır

ır. Şimdi bu

. Şimdi bu

tanım ve kuralları inceleyelim.

tanım ve kuralları inceleyelim.

1.1. Değişken Kavramı:

1.1. Değişken Kavramı:

Far

Farklı

klı zam

zaman

anlar

larda

da far

farklı

klı değ

değerl

erler

er ala

alabil

bilen

en bil

bilgi

gi sah

sahala

alarına

rına ver

verile

ilen

n se

sembo

mbolik

lik adl

adlard

ardır

ır..

Bilgi

Bilgisaya

sayar

r işlem

işlem yapa

yaparken

rken RAM

RAM belle

belleği(ge

ği(geçici

çici belle

bellek)

k) kulla

kullanır

nır. . İşte

İşte prog

program

ram yaz

yazılırken

ılırken

  programcının Ram belleği kullanmasını sağlayan değişkenlerdir. Değişkenler Ram bellekte

  programcının Ram belleği kullanmasını sağlayan değişkenlerdir. Değişkenler Ram bellekte

tahsis edilmiş odacıklar olarak düşünülebilir. Yani bir değişken tanımlandığında ram bellekte

tahsis edilmiş odacıklar olarak düşünülebilir. Yani bir değişken tanımlandığında ram bellekte

  bi

  bir

r oda

odacık

cık (bi

(bir

r böl

bölüm)

üm) aç

açılır

ılır ve

ve bu

bu böl

bölüm

üme

e de

değiş

ğişken

ken ism

ismiy

iyle

le ula

ulaşıl

şılır

ır. . Pro

Progra

gram

m içi

içinde

nde

kul

kullan

lanıla

ılaca

cak

k ola

olan

n değ

değişk

işkenl

enler

er pro

proble

blemin

min tan

tanımı

ımı ve

ve gir

girdi-ç

di-çıkt

ıktı ı bel

belirle

irleme

me aş

aşama

amalar

larınd

ındaa

 belirlenmelidir.

 belirlenmelidir.

Örneğin klavyeden girilen iki sayının toplamını bulan program yazılırken 3 tane değişken

Örneğin klavyeden girilen iki sayının toplamını bulan program yazılırken 3 tane değişken

tanımlanmalıdır. Çünkü klavyeden 2 tane sayı girilecek ve bu sayılar toplanarak 3. bir 

tanımlanmalıdır. Çünkü klavyeden 2 tane sayı girilecek ve bu sayılar toplanarak 3. bir 

değişkene aktarılacaktır.

değişkene aktarılacaktır.

Sor

Soru:

u: Kla

Klavye

vyeden

den gir

girile

ilen

n 3

3 say

sayını

ının

n ar

aritm

itmeti

etik

k ort

ortala

alamas

ması ı bul

bulunu

unurke

rken

n kaç

kaç değ

değişk

işken

en

tanımlanmalıdır.

tanımlanmalıdır.

1.2. Aktarma Deyimi:

1.2. Aktarma Deyimi:

Akta

Aktarma

rma deyi

deyimi

mi yada operatörü değişke

yada operatörü değişkenlere

nlere değe

değer

r akta

aktarmak

rmak için

için kulla

kullanılır

nılır..

A=5

A=5

yada

yada

A=A+1

A=A+1

şeklindeki bir yazılımda “=

şeklindeki bir yazılımda “

=” sembolü aktarma deyimi adını alır. Aktarma deyiminin

” sembolü aktarma deyimi adını alır. Aktarma deyiminin

sağ tarafındaki değer yada matematiksel ifadenin sonucu, sol tarafındaki değişkene aktarılır.

sağ tarafındaki değer yada matematiksel ifadenin sonucu, sol tarafındaki değişkene aktarılır.

Aktarma yapılırken değişkenin aldığı bir önceki değer kaybolur. Bu işlem matematiksel

Aktarma yapılırken değişkenin aldığı bir önceki değer kaybolur. Bu işlem matematiksel

(3)

mantıkla karıştırılmamalıdır. Matematikte

mantıkla karıştırılmamalıdır. Matematikte

A=A+1

A=A+1

yanlış olduğu halde, bilgisayar mantığında

yanlış olduğu halde, bilgisayar mantığında

doğrudur.

doğrudur.

Sayı1=9

Sayı1=9

Sayı2=6

Sayı2=6

Toplam=Sayı1+Sayı2

Toplam=Sayı1+Sayı2

Toplam=Toplam*2

Toplam=Toplam*2

Soru 1:

Soru 1:

Sayi1=1

Sayi1=1

Sayi2=1

Sayi2=1

Sayi3=Sayi1+Sayi2

Sayi3=Sayi1+Sayi2

Sayi4=Sayi3+Sayi2

Sayi4=Sayi3+Sayi2

Sayi5=Sayi4+Sayi3

Sayi5=Sayi4+Sayi3

Y

Yukarıdaki aktarma işlemlerinin

ukarıdaki aktarma işlemlerinin sonucunda değişkenlerin değişimini şema

sonucunda değişkenlerin değişimini şema halinde gösteriniz.

halinde gösteriniz.

Soru2:

Soru2:

Vize=60

Vize=60

Final=70

Final=70

Toplam=(Vize*40/100)+(Final*60/100)

Toplam=(Vize*40/100)+(Final*60/100)

Ortalama=Toplam/2

Ortalama=Toplam/2

Y

Yukarıdaki aktarma işlemlerinin

ukarıdaki aktarma işlemlerinin sonucunda değişkenlerin değişimini şema

sonucunda değişkenlerin değişimini şema halinde gösteriniz.

halinde gösteriniz.

1.3. Matematiksel Mantık ve

1.3. Matematiksel Mantık ve Karar Sembolleri:

Karar Sembolleri:

Algoritmada kullanılan karar sembolleri

Algoritmada kullanılan karar sembolleri aşağıdaki tabloda belirtilmiştir.

aşağıdaki tabloda belirtilmiştir.

-

+

*

/

=

-

+

*

/

=

Ç

Çııkkaarrm

maa

T

Tooppllaam

maa

Ç

Çaarrppm

maa

B

Bööllm

mee

A

Akkttaarrm

maa

<

<>

>

<

<

>

>

<

<=

=

>

>=

=

E

Eşşiit

t ddeeğğiill

K

Küüççüükkttüürr

B

Büüyyüükkttüürr

K

Küüççüük

k eeşşiitt

B

Büüyyüük

k eeşşiitt

Örnekler:

Örnekler:

Dyili=1977

Dyili=1977

Yas=2003-1977

Yas=2003-1977

1.Sayi=-5

1.Sayi=-5

2.Eğer Sayi<0

2.Eğer Sayi<0 ise

ise Y

Yaz “Sayı

az “Sayı Negatif”

Negatif”

3.Eğer Sayi>0 ise Yaz “Sayı Pozitif”

3.Eğer Sayi>0 ise Yaz “Sayı Pozitif”

4.Eğer Sayi=0 ise Yaz “Sayı Sıfırdır”

4.Eğer Sayi=0 ise Yaz “Sayı Sıfırdır”

Y

Yandaki işlemlerin

andaki işlemlerin sonucunda bellekteki

sonucunda bellekteki değişkenlerin

değişkenlerin

değerleri şu

değerleri şu şekilde değişir.

şekilde değişir.

Sayı1

Sayı2

Toplam

Sayı1

Sayı2

Toplam

99

66

115

5

3300

RAM BELLEK 

RAM BELLEK 

Y

Yanda

andaki

ki örnek

örnekte

te Sayi

Sayi değiş

değişkeni

kenine

ne -5

-5

değeri aktarılmıştır. Diğer satırlarda ise

değeri aktarılmıştır. Diğer satırlarda ise

Sayi değişkenin içeriğine bakılarak bir 

Sayi değişkenin içeriğine bakılarak bir 

m

meesa

saj

j vver

eril

ilm

meekt

kteedi

dirr.

. Bu

Bu ör

örne

nekkte

te

yaln

yalnızca

ızca 2. sa

2. satırdak

tırdaki şart

i şart sağl

sağlanır v

anır vee

ekrana “Sayı Negatiftir”

(4)

Bir veya birden fazla koşul bazı bağlaçlarla bir araya getirilerek daha karmaşık sorular 

Bir veya birden fazla koşul bazı bağlaçlarla bir araya getirilerek daha karmaşık sorular 

sorulabilir

sorulabilir. Örneğin yas (kişinin yaşı) değ

. Örneğin yas (kişinin yaşı) değişkeninin içeriği kontrol edilmek isten

işkeninin içeriği kontrol edilmek istendiğinde

diğinde şöyle

şöyle

 bir şart cümlesi kullanılabilir:

 bir şart cümlesi kullanılabilir:

Yas=-5

Yas=-5

Eğer yas<0

Eğer yas<0 V

Veya Y

eya Yas=0 ise Yaz “Y

as=0 ise Yaz “Yanlış

anlış Değer

Değer Giril

Girildi”

di”

Algoritmada kullanılabilecek bağlaçlar VE, VEYA, DEĞİL bağlaçlarıdır.

Algoritmada kullanılabilecek bağlaçlar VE, VEYA, DEĞİL bağlaçlarıdır.

VE Bağlacı:

VE Bağlacı:

Ve bağlacı ile söylenmek istenen her iki koşulun da sağlanmasıdır. VE bağlacı

Ve bağlacı ile söylenmek istenen her iki koşulun da sağlanmasıdır. VE bağlacı

ile bağlanmış önermelerden en az birinin

ile bağlanmış önermelerden en az birinin yanlış olması sonucu yanlış yapar.

yanlış olması sonucu yanlış yapar.

VEYA Bağlacı:

VEYA Bağlacı:

VEYA bağlacı ile bağlanan koşullardan en az birisi doğru ise sonuç doğrudur.

VEYA bağlacı ile bağlanan koşullardan en az birisi doğru ise sonuç doğrudur.

İkiden fazla önermeler için, önermelerden en az birinin

İkiden fazla önermeler için, önermelerden en az birinin doğru olması sonucu doğru yapar.

doğru olması sonucu doğru yapar.

DEĞİL Bağlacı:

DEĞİL Bağlacı:

DEĞİL bağlacı doğruyu yanlış, yanlışı doğru yapar.DEĞİL tek bir önerme

DEĞİL bağlacı doğruyu yanlış, yanlışı doğru yapar.DEĞİL tek bir önerme

veya koşul üzerinde uygulanır. VE, VEYA ise iki önerme veya koşul üzerinde uygulanır.

veya koşul üzerinde uygulanır. VE, VEYA ise iki önerme veya koşul üzerinde uygulanır.

Doğru=1

Doğru=1

ve

ve

Yanlış=0

Yanlış=0

tanımıyla, aşağıdaki tabloda bağlaçların x ve y’nin alacağı değerlere

tanımıyla, aşağıdaki tabloda bağlaçların x ve y’nin alacağı değerlere

göre sonuçları

göre sonuçları gösterilmiştir

gösterilmiştir..

X

X

Y

Y

X

X

V

VE

E

Y

Y

X

X

V

VE

EY

YA

A

Z

Z

Z

Z

D

DE

ĞİİL

L

Z

Z

00

00

00

00

00

11

00

11

00

11

11

00

11

0

0

0

0

11

11

1

1

1

1

11

Örnek:

Örnek:

DEĞİl

DEĞİl

A=1

A=1

VE

VE

B=C

B=C

VEYA

VEYA

(D=2

(D=2

VE

VE

ADI=”AHMET”) önermesini A=

ADI=”AHMET”) önermesini A=5, B=4, C=4, D=3

5, B=4, C=4, D=3 ve

ve

ADI=”AHMET” için bulalım.

ADI=”AHMET” için bulalım.

DEĞİl

DEĞİl

A=1

A=1

VE

VE

B=C

B=C

VEYA

VEYA

(D=2

(D=2

VE

VE

ADI=”AHMET”)

ADI=”AHMET”)

11

VE

VE

11

VEYA

VEYA

(0

(0

VE

VE

1)

1)

11

VEYA

VEYA

0

0

00

1.4. Matematiksel İşlemler:

1.4. Matematiksel İşlemler:

Mat

Matema

ematik

tiksel

sel işl

işleml

emleri

eri alg

algori

oritma

tmada

da ayn

aynen

en kul

kullan

lanama

amayı

yız.

z. Bil

Bilgis

gisay

ayar

ar ma

mantı

ntığın

ğına

a gör

göree

matematiksel ifadelerin yeniden yazılmaları gerekir.

matematiksel ifadelerin yeniden yazılmaları gerekir. Algoritmada işlem öncelik

Algoritmada işlem öncelik sırası kuralları

sırası kuralları

aşağıda verilmiştir. Parantez kullanılarak işlem öncelik sıraları değiştirilir. İç içe kullanılan

aşağıda verilmiştir. Parantez kullanılarak işlem öncelik sıraları değiştirilir. İç içe kullanılan

 parantezlerde öncelik en içtekindedir. Aynı işlem önceliğine sahip elemanlarda işlem soldan

 parantezlerde öncelik en içtekindedir. Aynı işlem önceliğine sahip elemanlarda işlem soldan

sağa doğrudur.

sağa doğrudur.

İşlem öncelik sırası kuralları

İşlem öncelik sırası kuralları

S

Sıırraa

T

Taannıım

m

M

Maatteem

maattiikk

B

Biillggiissaayyaar  

r  

11

P

Paarraanntteezzlleerr

(((

( ))))

(((

( ))))

22

Ü

Üs

s

A

Allm

maakk

aa

nn

a^n

a^n

33

Ç

Çaarrppm

ma

a vve

e B

Bööllm

mee

aab

b aa//bb

aa**b

b aa//bb

44

T

Tooppllaam

ma

a vve

e Ç

Çııkkaarrm

maa

aa+

+b a

b a--bb

aa+

+b a

b a--bb

Örnek:

(5)

(C*D/(A*D))+B+C*D/A

(C*D/(A*D))+B+C*D/A

 A  A CD CD  B  B  AD  AD CD CD + + + +

C+B*A/A-B^C*(B-C)^B

C+B*A/A-B^C*(B-C)^B

 B BC C   B B C C   B B  A  A  BA  BA C  C ++

((

))

2. Akış Şeması Hazırlama:

2. Akış Şeması Hazırlama:

Geliştirilecek olan yazılımın genel yapısının şematik gösterimine

Geliştirilecek olan yazılımın genel yapısının şematik gösterimine

akış şeması veya blok diyagramı adı verilir. Akış diyagramları, yazılımı oluşturacak program

akış şeması veya blok diyagramı adı verilir. Akış diyagramları, yazılımı oluşturacak program

 parçalarını ve bu parçaların birbirleri ile olan ilişkilerini belirler.

 parçalarını ve bu parçaların birbirleri ile olan ilişkilerini belirler.

 Bir bilgisayar programının Bir bilgisayar programının oluşturulmasında akış diyagramlarının hazırlanması, algoritma oluşturma aşamasından oluşturulmasında akış diyagramlarının hazırlanması, algoritma oluşturma aşamasından   son

  sonra ra gelmgelmekteektedirdir..

Bil

Bilgis

gisay

ayar

ar pro

progra

gramın

mının

ın olu

oluştu

şturul

rulmas

ması ı sır

sırası

asında

nda alg

algori

oritma

tma aş

aşama

aması

atl

atlana

anarak

rak, , doğ

doğrud

rudan

an akı

akış

ş diy

diyagr

agraml

amları

arının

nın haz

hazırla

ırlanma

nmasın

sına

a baş

başlan

lanabi

abilir

lir. . Pro

Progra

gramla

mlama

ma

tekniğinde önemli ölçüde yol almış kişiler bu aşamayı da atlayarak direkt olarak programın

tekniğinde önemli ölçüde yol almış kişiler bu aşamayı da atlayarak direkt olarak programın

yaz

yazımına

ımına geçe

geçebilirle

bilirlerr.Akış

.Akış şema

şemalarını

larının

n algor

algoritmad

itmadan

an fark

farkı,

ı, adıml

adımların

arın simge

simgeler

ler şekl

şeklinde

inde

ku

kutu

tula

lar

r iç

için

inde

de ya

yazı

zılm

lmış

ış ol

olma

ması

sı ve

ve ad

adım

ımla

lar

r ar

aras

asın

ında

daki

ki ili

ilişk

şkil

iler

erin

in (i

(iş

ş ak

akış

ışı)

ı) ok

okla

lar

r ile

ile

gösterilmesidir.

gösterilmesidir.

Akış şemalarında Akış şemalarında kullankullanılan ılan sembosembollerller, , anlamanlamları ları ve ve kullakullanış nış amaçlamaçları arı aşağıdaşağıdakiaki tabloda verilmiştir.

tabloda verilmiştir.

T

Tablo 1. İş ablo 1. İş akış şemalarında kullanılan akış şemalarında kullanılan semboller ve anlamlarısemboller ve anlamları

S

Siimmggee SSiimmggeenniin n AAddı ı vve e AAnnllaammıı

Elips

ElipsAkış şemasının başlangıç ve bitiş yerlerini gösterir. BaşlangıçAkış şemasının başlangıç ve bitiş yerlerini gösterir. Başlangıç

simgesinden çıkış oku vard

simgesinden çıkış oku vardır. Bitiş simgesinde giriş oku vardıır. Bitiş simgesinde giriş oku vardır.r.

Paralel Kenar 

Paralel Kenar : Programa veri girişi ve programdan elde edilen: Programa veri girişi ve programdan elde edilen sonuçların çıkış

sonuçların çıkış işlemlerini gösterir.(Oku, Yaz)işlemlerini gösterir.(Oku, Yaz)

Dikdörtgen

Dikdörtgen Aritmetik işlemler ve değişik atama işlemlerinin temsilAritmetik işlemler ve değişik atama işlemlerinin temsil edilmesi için kullanılır.(A=A+1, Final=100 vb..)

edilmesi için kullanılır.(A=A+1, Final=100 vb..)

Eşkenar Dörtgen

Eşkenar Dörtgen Bir karar verme işlemini temsil eder. (Eğer sayi<0Bir karar verme işlemini temsil eder. (Eğer sayi<0

ise Y

ise Yaz “Sayı negatif” az “Sayı negatif” vb…)vb…)

Altıgen

AltıgenProgram içinde belirli blokların ard arda tekrar edileceğiniProgram içinde belirli blokların ard arda tekrar edileceğini

gösterir.(Döngü kurmak için kullanılır) gösterir.(Döngü kurmak için kullanılır)

Oklar 

Oklar Diyagramın akış yönünü ,yani her hangi bir adımdaki işlemDiyagramın akış yönünü ,yani her hangi bir adımdaki işlem tamamlandıktan sonra hangi adıma gidileceğini gösterir.

tamamlandıktan sonra hangi adıma gidileceğini gösterir.

Ayrıntılı bir akış şeması, yazılımı oluşturan işlemleri ve ilişkilerini en küçük detayına kadar belirler. Ayrıntılı bir akış şeması, yazılımı oluşturan işlemleri ve ilişkilerini en küçük detayına kadar belirler.

(6)

Bir bilgisayar programının geliştirilmesinde kullanılan programlama dili ne olursa olsun bu programların Bir bilgisayar programının geliştirilmesinde kullanılan programlama dili ne olursa olsun bu programların akış diyagramlarında genel olarak yalnız

akış diyagramlarında genel olarak yalnız üç basit mantıksal yapı kullanılır. Bu mantıksal yapılardan enüç basit mantıksal yapı kullanılır. Bu mantıksal yapılardan en basiti sıralı yapıdır. Sıralı yapı, hazırlanacak programdaki her işlemin mantık sırasına göre nerede yer  basiti sıralı yapıdır. Sıralı yapı, hazırlanacak programdaki her işlemin mantık sırasına göre nerede yer  alması gerektiğini vurgular. Bu yapı sona erinceye kadar ikinci bir işlem başlayamaz.

alması gerektiğini vurgular. Bu yapı sona erinceye kadar ikinci bir işlem başlayamaz.

Şekil 1.2

Şekil 1.2 Sıralı YapıSıralı Yapı

Mantıksal yapılardan ikincisi Karar Verme yapısıdır (Şekil 1.3). Programlama sırasında If...Then... Else Mantıksal yapılardan ikincisi Karar Verme yapısıdır (Şekil 1.3). Programlama sırasında If...Then... Else (Eğer…. <şart> ….İse….)yapısı ile tanıyacağımız bu mantıksal yapılar, birden fazla sıralı yapı

(Eğer…. <şart> ….İse….)yapısı ile tanıyacağımız bu mantıksal yapılar, birden fazla sıralı yapı seçeneğini kapsayan modüllerde, hangi şartlarda hangi sıralı yapının seçileceğini belirler. seçeneğini kapsayan modüllerde, hangi şartlarda hangi sıralı yapının seçileceğini belirler.

Şekil 1.3

Şekil 1.3 Karar Verme YKarar Verme Yapısıapısı

Üçüncü mantıksal yapı çeşidini

Üçüncü mantıksal yapı çeşidini tekrarlı yapılar tekrarlı yapılar oluşturmaktadır. Yoluşturmaktadır. Yani döngü oluşturmak ani döngü oluşturmak için kullanılaniçin kullanılan yapıdır. Döngüler aynı işlemin bir çok kez yapılmasını sağlar.Söz konusu üç değişik yapı, değişik yapıdır. Döngüler aynı işlemin bir çok kez yapılmasını sağlar.Söz konusu üç değişik yapı, değişik kombinezonlarda kullanılarak istenilen işlevleri yerine getirecek programlar hazırlanabilir. Programların kombinezonlarda kullanılarak istenilen işlevleri yerine getirecek programlar hazırlanabilir. Programların bu üç basit yapı ile sınırlandırılması program modüllerinin daha kolay tasarlanmasını sağlar.

(7)

a

a bb

Şekil 1.4. Tekrarlı Yapı Şekil 1.4. Tekrarlı Yapı

ÖRNEK ALGORİTMA VE AKIŞ ŞEMALARI

ÖRNEK ALGORİTMA VE AKIŞ ŞEMALARI

Örnek 1:

Örnek 1:

Klavyeden girilen 2 sayının toplamını bulan programın algoritma ve akış şemasını

Klavyeden girilen 2 sayının toplamını bulan programın algoritma ve akış şemasını

yapınız.

yapınız.

Bu

Bu pro

proble

blemi

mi çöz

çözerk

erken

en ya

yapma

pmamız

mız ger

gereke

eken

n ilk

ilk iş

iş pro

proble

blemi

mi iyi

iyice

ce an

anlam

lamak

aktır

tır. . Pro

Proble

blemi

mi

çözümlersek yapılacak olan işlemler şunlardır:

çözümlersek yapılacak olan işlemler şunlardır:

1.

1. Klavy

Klavyeden 2 adet say

eden 2 adet sayı girilece

ı girilecek. O zaman belle

k. O zaman bellekte 2 odacık aç

kte 2 odacık açmalıy

malıyız. Y

ız. Yani veri giriş

ani veri girişii

için 2

için 2 tane değişken kullanmak zorundayız.

tane değişken kullanmak zorundayız.

2.

2. Kl

Klav

avye

yede

den

n gi

giri

rile

len

n ve

ve ram

ram be

belle

lleğe

ğe ak

akta

tarıl

rılan

an bu

bu ik

iki

i de

deği

ğişk

şken

en to

topl

plan

anac

acak

ak. . T

Top

opla

lam

m

sonucunu yine ram belleğe aktarılmalıdır. Bu yüzden ram bellekte bir odacık daha

sonucunu yine ram belleğe aktarılmalıdır. Bu yüzden ram bellekte bir odacık daha

açmalıyız.

açmalıyız.

3.

3. Bul

Bulduğ

duğumu

umuz

z top

toplam

lam son

sonucu

ucunu

nu ekr

ekrana

ana ya

yazdı

zdırma

rmalıy

lıyız. Aks

ız. Aksi i tak

taktird

tirde

e top

toplam

lam son

sonucu

ucu

sadece ram bellekte bulunur ve sonucu kullanıcı göremez. Şimdi bu açıklamalar 

sadece ram bellekte bulunur ve sonucu kullanıcı göremez. Şimdi bu açıklamalar 

ışığında algoritma ve akış şemasını yazalım:

ışığında algoritma ve akış şemasını yazalım:

1.

1. Ok

Oku

u Sa

Sayyi1

i1, S

, Say

ayi2

i2

2.

2. T

Top

opla

lam=

m=Sa

Sayi

yi1+

1+Sa

Sayi

yi22

3.

3. Y

Yaz

az T

Top

opla

lam

m

44.. D

Duur  

r  

9 ve 6 değerleri için bellekteki durum şöyledir:

9 ve 6 değerleri için bellekteki durum şöyledir:

S

Saayyii11

S

Saayyii22

T

Tooppllaam

m

99

66

1155

Basla

Basla

Oku Sayi1,

Oku Sayi1,

Sayi2

Sayi2

Toplam=Sayi1+Sayi2

Toplam=Sayi1+Sayi2

Yaz Toplam

Yaz Toplam

Bitir 

Bitir 

(8)

Örnek-2:

Örnek-2:

Kla

Klavy

vyede

eden

n gir

girile

ilen

n 3

3 say

sayını

ının

n ari

aritme

tmetik

tik ort

ortala

alamas

masını

ını bu

bulan

lan pro

progra

gramın

mın alg

algori

oritma

tma ve

ve akı

akışş

şemasını yazın.

şemasını yazın.

De

Deği

ğişk

şken

enle

ler

r S1

S1(1

(1. . sa

sayyı)

ı),S

,S2,

2, S3

S3, , T

Top

opla

lam,

m, Or

Ort

t (O

(Ort

rtal

alam

ama)

a) ol

olma

malı

lıdı

dırr. . S1

S1,S

,S2

2 ve

ve S3

S3

değişkenlerinin değerleri klavyeden okutulacaktır. Toplam ve Ort değişkenleri ise program

değişkenlerinin değerleri klavyeden okutulacaktır. Toplam ve Ort değişkenleri ise program

içinde hesaplatılacaktır

içinde hesaplatılacaktır. Sonuç

. Sonuç olarak ekranda Ort

olarak ekranda Ort değişkenin içeriği görüntülenecektir.

değişkenin içeriği görüntülenecektir.

1.Oku S1,S2 ve S3

1.Oku S1,S2 ve S3

2. Toplam=S1+S2+S3

2. Toplam=S1+S2+S3

3. Ort=Toplam/3

3. Ort=Toplam/3

4. Yaz “Ortalama=”;Ort

4. Yaz “Ortalama=”;Ort

5.Dur 

5.Dur 

10,15,8 değerleri için bellekteki durum ve

10,15,8 değerleri için bellekteki durum ve

ekran çıktısı:

ekran çıktısı:

S

S11

S

S22

S

S33

T

Tooppllaam

m

O

Orrtt

1100

1155

88

3333

1111

Ekran Çıktısı

Ekran Çıktısı

Ortalama=11

Ortalama=11

Örnek 3:

Örnek 3:

İsim ve soyadınızı ekrana 5 defa yazdıran programın algoritma ve akış şemasını

İsim ve soyadınızı ekrana 5 defa yazdıran programın algoritma ve akış şemasını

yazın?

yazın?

1. Basla

1. Basla

2. sayac=0

2. sayac=0

3. YAZ “Abdulkadir KARACI”, sayac

3. YAZ “Abdulkadir KARACI”, sayac

4. sayac=sayac+1

4. sayac=sayac+1

5. Eğer sayac<5 GİT 3

5. Eğer sayac<5 GİT 3

6. DUR 

6. DUR 

Yerine

Yerine

Ort=(S1+S2+S3)/3

Ort=(S1+S2+S3)/3

yazılabilir.

yazılabilir.

B

Baa llaa

Oku S1,S2,S3

Oku S1,S2,S3

Toplam=S1+S2+S3

Toplam=S1+S2+S3

Ort=Toplam/3

Ort=Toplam/3

Yaz Ort

Yaz Ort

Bitir 

Bitir 

Bitir 

Bitir 

Sayac=0

Sayac=0

Yaz “Abdulkadir 

Yaz “Abdulkadir 

Karacı”

Karacı”

sayac=sayac+1

sayac=sayac+1

sayac<5

sayac<5

mi?

mi?

E

E

H

H

B

Baa llaa

(9)

Örnek 4:

Örnek 4:

Klavyeden girilen 2 sayıyı karşılaştırıp sonucu ekrana yazdıran algoritma ve akış

Klavyeden girilen 2 sayıyı karşılaştırıp sonucu ekrana yazdıran algoritma ve akış

şemasını yazın?

şemasını yazın?

1. BAŞLA

1. BAŞLA

2. OKU sayi1,sayi2

2. OKU sayi1,sayi2

3. EĞER sayi1>sayi2 İSE YAZ “Sayi1 sayi2’den büyüktür”

3. EĞER sayi1>sayi2 İSE YAZ “Sayi1 sayi2’den büyüktür”

4. Değilse EĞER sayi2>sayi1 İSE YAZ “Sayi2 sayi1’den büyüktür”

4. Değilse EĞER sayi2>sayi1 İSE YAZ “Sayi2 sayi1’den büyüktür”

5. DEĞİL İSE YAZ “Sayi1 sayi2’ye eşittir”

5. DEĞİL İSE YAZ “Sayi1 sayi2’ye eşittir”

6. BİTİR 

6. BİTİR 

Soru:

Soru:

Aşağıda verilen algoritmanın akış şemasını çizin ve programı izleyerek ne iş yaptığını

Aşağıda verilen algoritmanın akış şemasını çizin ve programı izleyerek ne iş yaptığını

 belirtin?

 belirtin?

11.. B

BA

ŞL

LA

A

22.. S

Saayyii11=

=1155

33.. S

Saayyii22=

=3300

4.

4. Y

Yaz S

az Say

ayi1

i1, Sa

, Sayyi2

i2

5.

5. G

Gec

ecic

ici=

i=S

Say

ayi1

i1

6.

6. S

Say

ayi1

i1=S

=Say

ayi2

i2

7.

7. S

Say

ayi2

i2=

=Ge

Geci

ciccii

8.

8. Y

Yaz S

az Say

ayi1

i1, Sa

, Sayyi2

i2

Ba

Ba ll

Oku

Oku

sayi1,

sayi1,

Sayi1>

Sayi1>

ssaa ii22

Yaz “S1 >

Yaz “S1 >

S2”

S2”

E

E

H

H

Sayi2>

Sayi2>

ssaa ii11

E

E

Yaz “S2 >

Yaz “S2 >

S1”

S1”

Yaz “S1 =

Yaz “S1 =

S2”

S2”

Bitir 

Bitir 

(10)

Örnek 5:

Örnek 5:

1-10 arasındaki tamsayıların toplamını bulan programın algoritma ve akış şemasını

1-10 arasındaki tamsayıların toplamını bulan programın algoritma ve akış şemasını

yazın?

yazın?

1.BAŞLA

1.BAŞLA

2. Sayac=0, Toplam=0

2. Sayac=0, Toplam=0

3. Sayac=Sayac+1

3. Sayac=Sayac+1

4. EĞER

4. EĞER Sayac>10

Sayac>10 İSE GİT

İSE GİT 77

5. Toplam=Toplam+Sayac

5. Toplam=Toplam+Sayac

6. GİT 3

6. GİT 3

7. YAZ “1-10 Arası Sayıların Toplamı=”,Toplam

7. YAZ “1-10 Arası Sayıların Toplamı=”,Toplam

8. BİTİR 

8. BİTİR 

Soru:

Soru:

1-10 arasındaki tamsayıların kareleri toplamını bulan programın algoritma ve akış

1-10 arasındaki tamsayıların kareleri toplamını bulan programın algoritma ve akış

şemasını yazın?

şemasını yazın?

Örnek 6:

Örnek 6:

1-100 arasındaki çift sayıların toplamını bulan

1-100 arasındaki çift sayıların toplamını bulan programın algoritmasını ve yazın?

programın algoritmasını ve yazın?

11.. B

BA

ŞL

LA

A

2.

2. Sa

Saya

yac=

c=2,

2, T

Top

opla

lam=

m=00

3.

3. T

Topl

oplam=

am=T

Topl

oplam+

am+Say

Sayac

ac

4.

4. Sa

Sayyac

ac=S

=Say

ayac

ac+2

+2

5.

5. EĞ

EĞER S

ER Say

ayac

ac<=

<=10

100 İS

0 İSE Gİ

E GİT 3

T 3

6.

6. Y

YAZ “1-10

AZ “1-100 Ara

0 Arası Çift Sayıla

sı Çift Sayıların T

rın Toplam

oplamı=”, T

ı=”, Toplam

oplam

77.. B

BİİT

TİİR  

R  

Soru:

Soru:

2-16 arasındaki çift sayıların ortalamasını bulan programın algoritma ve akış şemasını

2-16 arasındaki çift sayıların ortalamasını bulan programın algoritma ve akış şemasını

yazın?

yazın?

BAŞL

BAŞL

Sayac=0, Toplam=0

Sayac=0, Toplam=0

Sayac=Sayac+1

Sayac=Sayac+1

Sayac

Sayac

>10

>10

Toplam=Toplam+Sayac

Toplam=Toplam+Sayac

Yaz Toplam

Yaz Toplam

BİTİR 

BİTİR 

E

E

H

H

(11)

Ör

Örne

nek

k 7:

7:

Kl

Klav

avye

yede

den

n gi

giri

rile

len

n 10

10 ta

taba

banı

nınd

ndak

aki

i sa

sayı

yıyı

yı ik

ikili

ilik

k ta

taba

bana

na çe

çevi

vire

ren

n pr

prog

ogra

ramı

mınn

algoritmasını ve akış şemasını yazın.

algoritmasını ve akış şemasını yazın.

11.. B

Baassllaa

22.. O

Okku

u S

Saayyii

3.

3. Bo

Bolu

lum=

m=Sa

Sayyi ta

i tamb

mböl 2

öl 2

4.

4. Ka

Kala

lan=

n=Sa

Sayi

yi-B

-Bol

olum

um*2

*2

55.. Y

Yaaz

z kkaala

lann

66.. S

Saayyii=

=B

Bol

oluum

m

7.

7. Eg

Eger

er Sa

Sayi

yi>=

>=2 İ

2 İse

se Gİ

GİT 3

T 3

88.. Y

Yaaz

z S

Saayyii

99.. B

Biittiir  

r  

BASİC PROGRAM YAZIM KURALLARI:

BASİC PROGRAM YAZIM KURALLARI:

Değişken Tanımlama Kuralları

Değişken Tanımlama Kuralları

1.

1. Deği

Değişken

şken isimle

isimleri e

ri en f

n fazla

azla 40

40 kara

karakterd

kterden

en oluş

oluşabilir

abilir..

2.

2. Bir değiş

Bir değişkenin ilk ka

kenin ilk karakte

rakteri mutlak

ri mutlaka harf olma

a harf olmalıdır

lıdır. Örneğin bi

. Örneğin bir değişke

r değişken 4 rakamıy

n 4 rakamıyla

la

 başlayamay

 başlayamayacağı gibi çift

acağı gibi çift tırnak (“) işaretiyle de

tırnak (“) işaretiyle de başlayamaz.

başlayamaz.

3.

3. Deği

Değişken is

şken isimleri

imlerinin için

nin içinde boş

de boşluk ve öz

luk ve özel kara

el karakterle

kterler bulun

r bulunamaz

amaz..

4.

4. Basi

Basic’t

c’te tanımlı komu

e tanımlı komutlar deği

tlar değişken ism

şken ismi olarak kull

i olarak kullanıla

anılamaz. Örn

maz. Örneğin CLS

eğin CLS=0 gibi bir 

=0 gibi bir 

değişken tanımlamak yanlış olur. Ya da NOT=0 gibi bir tanımlama yanlıştır. Çünkü

değişken tanımlamak yanlış olur. Ya da NOT=0 gibi bir tanımlama yanlıştır. Çünkü

 NOT değil bağlacıdır.

 NOT değil bağlacıdır.

5.

5. Deği

Değişken

şkenin sonu

in sonuna getiri

na getirilen baz

len bazı işaretl

ı işaretler değiş

er değişkenin tip

kenin tipini belirt

ini belirtir

ir..

%: Tams

%: Tamsayı değişken olduğunu

ayı değişken olduğunu belirtir. -32768 ile

belirtir. -32768 ile +32767 arasındaki sayıları

+32767 arasındaki sayıları tutabilir

tutabilir..

A%=15

A%=15

B%=5.40

B%=5.40

C%=6,78

C%=6,78

Basla

Basla

Oku Sayi

Oku Sayi

Bolum=Sayi tamböl 2

Bolum=Sayi tamböl 2

Kalan=Sayi-Bolum*2

Kalan=Sayi-Bolum*2

Yaz Kalan

Yaz Kalan

Sayi>=2 mi?

Sayi>=2 mi?

E

E

H

H

Yaz Sayi

Yaz Sayi

Bitir 

Bitir 

(12)

Print A%,B%,C%

Print A%,B%,C%

Yukarıdaki programın çıktısını yazın?

Yukarıdaki programın çıktısını yazın?

15 5 7 değerlerini yazar. Verilen değere göre yuvarlama ya da kesme işlemi yapar.

15 5 7 değerlerini yazar. Verilen değere göre yuvarlama ya da kesme işlemi yapar.

&:

&: Büy

Büyük tams

ük tamsayı (Long

ayı (Long int

intege

eger)

r) değ

değişk

işken. 4

en. 4 by

byte’

te’lık yer

lık yer ayı

ayırır

rır. . -2,

-2,147

147,48

,483,6

3,648

48 ile

ile

2,147,483,64

2,147,483,647 arasındaki

7 arasındaki sayıları tutabilir.

sayıları tutabilir.

!:

!: Gerç

Gerçel tek

el tek yoğ

yoğunluk

unluklu sayısal değişk

lu sayısal değişken.

en. Decim

Decimal

al nokt

nokta

a içeri

içerirr. Tams

. Tamsayı değişke

ayı değişkenlerd

nlerdee

3346.35 sayısı 3346 olarak depolanırken gerçel tek yoğunluklu değişkenler bu sayıyı olduğu

3346.35 sayısı 3346 olarak depolanırken gerçel tek yoğunluklu değişkenler bu sayıyı olduğu

gibi depolar.

gibi depolar.

# Gerçel çift yoğunluklu değişken. Çok hassas matematiksel sayılar bu tür değişkenlerde

# Gerçel çift yoğunluklu değişken. Çok hassas matematiksel sayılar bu tür değişkenlerde

depolanırsa en doğru işlem

depolanırsa en doğru işlem sonuçları elde edilir.

sonuçları elde edilir.

$: String yani içinde say

$: String yani içinde sayı ı haric

haricinde bilgil

inde bilgileri saklay

eri saklayan değişke

an değişkenler için kullan

nler için kullanılır

ılır. . String

String

değişkenlerde A-Z arasındaki harfleri, 0-9 arasındaki rakamları, özel işaretleri (*,/,$,%,& vb.)

değişkenlerde A-Z arasındaki harfleri, 0-9 arasındaki rakamları, özel işaretleri (*,/,$,%,& vb.)

kısaca bilgisayarda kullanılan her türlü karakterleri depolayabiliriz.

kısaca bilgisayarda kullanılan her türlü karakterleri depolayabiliriz.

Örnek:

Örnek:

Sayi1%=44.78

Sayi1%=44.78

Sayi2%=44.43

Sayi2%=44.43

Ad$=”Mehmet”

Ad$=”Mehmet”

Ekran

Ekran Çıktısı

Çıktısı

Soyad$=” Kara”

Soyad$=” Kara”

Deger1$=”123”

Deger1$=”123”

Deger2$=”456”

Deger2$=”456”

Print sayi1%+sayi2%

Print sayi1%+sayi2%

Print Ad$+Soyad$

Print Ad$+Soyad$

Print

Print Deger1$+Dege

Deger1$+Deger2$

r2$

Örnek:

Örnek:

A=6666

A=6666

B=0

B=0

Print A/B

Print A/B

Yandaki basic programının ekran

Yandaki basic programının ekran

çıktısını belirtin?

çıktısını belirtin?

89

89

Mehmet Kara

Mehmet Kara

123456

123456

Programın Sonucu ne olur.

Programın Sonucu ne olur.

Bu program çalıştırıldığında 0’a bölme hatası

Bu program çalıştırıldığında 0’a bölme hatası ortaya çıkar

ortaya çıkar. Bilgisayar 

. Bilgisayar 

Division by zero

(13)

BASIC KOMUTLARI

BASIC KOMUTLARI

CLS KOMUTU:

CLS KOMUTU:

Ekranı siler. Program çalıştırıldığında ekranda daha önce yazılı olan bilgiler

Ekranı siler. Program çalıştırıldığında ekranda daha önce yazılı olan bilgiler silinir

silinir..

Örnek:

Örnek:

CLS

CLS

Print “Bu ekranda

Print “Bu ekranda gözükmez”

gözükmez”

CLS

CLS

Print “Bu ekranda gözükür”

Print “Bu ekranda gözükür”

Yukarıdaki program çalıştırılırsa ekrana sadece “Bu ekranda gözkür” yazısı yazılacaktır.

Yukarıdaki program çalıştırılırsa ekrana sadece “Bu ekranda gözkür” yazısı yazılacaktır.

Çünkü 1. print komutundan sonra CLS komutu

Çünkü 1. print komutundan sonra CLS komutu kullanılmıştır

kullanılmıştır..

PRINT KOMUTU:

PRINT KOMUTU:

Ekrana sabit bilgiyi yada değişken içeriğini yazdırmak için

Ekrana sabit bilgiyi yada değişken içeriğini yazdırmak için kullanılır

kullanılır..

Sabit Bilgi Yazma İşlemi:

Sabit Bilgi Yazma İşlemi:

Print “Sayı Girin”

Print “Sayı Girin”

Print “İşlem Tamam”

Print “İşlem Tamam”

Yukarıdaki örneklerde de görüldüğü gibi sabit bir bilgi ekrana yazdırılmak istendiğinde print

Yukarıdaki örneklerde de görüldüğü gibi sabit bir bilgi ekrana yazdırılmak istendiğinde print

kom

komutu

utunun

nun ya

yanın

nında

da çif

çift t tırn

tırnak

ak (“

(“ “)

“) içi

içinde

nde ve

verilm

rilmeli

elidir

dir. . Bil

Bilgis

gisay

ayar

ar böy

böyle

le bir

bir kom

komutl

utlaa

karşılaştığında tırnak içinde ne

karşılaştığında tırnak içinde ne görürse aynısını ekrana yazar.

görürse aynısını ekrana yazar.

Değişken İçeriğini Yazma İşlemi:

Değişken İçeriğini Yazma İşlemi:

Isim$=”Ahmet”

Isim$=”Ahmet”

Yas=20

Yas=20

Dyeri=”Samsun”

Dyeri=”Samsun”

Print Isim$,Yas,Dyeri

Print Isim$,Yas,Dyeri

Yukarıdaki örnekte ise ekrana değişkenlerin içindeki değerler yazılır. Yani ekrana Isim, Yas ve

Yukarıdaki örnekte ise ekrana değişkenlerin içindeki değerler yazılır. Yani ekrana Isim, Yas ve

Dyeri yazılmaz. Bunun yerine bu değişkenlerin tuttuğu “Ahmet”, 20 ve “Samsun” değerleri

Dyeri yazılmaz. Bunun yerine bu değişkenlerin tuttuğu “Ahmet”, 20 ve “Samsun” değerleri

ekrana yazılır.

ekrana yazılır.

Eğer yazdırılacak olan değişkenler arasında ; (noktalı virgül) kullanılırsa değerler bitişik 

Eğer yazdırılacak olan değişkenler arasında ; (noktalı virgül) kullanılırsa değerler bitişik 

olarak yapılır. Noktalı virgül (;) yerine virgül (,) kullanılırsa ekran 5 tane 16 sütunluk bölüme

olarak yapılır. Noktalı virgül (;) yerine virgül (,) kullanılırsa ekran 5 tane 16 sütunluk bölüme

ayrılır ve her yeni değer yeni bir 16 bloğun başından yazar. Eğer yazdırılacak olan değer 

ayrılır ve her yeni değer yeni bir 16 bloğun başından yazar. Eğer yazdırılacak olan değer 

16’lık bir bloğu aşıyorsa 2.

16’lık bir bloğu aşıyorsa 2. 16’lık bloğa taşar.

16’lık bloğa taşar.

Örnek:

Örnek:

Print “116”,”ABC”

Print “116”,”ABC”, “Bu

, “Bu 16’lık bloktam taşan

16’lık bloktam taşan string”, A%

string”, A%

Yukarıdaki örneğe bakılırsa “116” değeri 1. 16’lık bloğa yazılır. “ABC” 2. 16’lık bloğa

Yukarıdaki örneğe bakılırsa “116” değeri 1. 16’lık bloğa yazılır. “ABC” 2. 16’lık bloğa

yazılır

yazılır. “Bu 16’lık

. “Bu 16’lık bloktam taşan string” değeri ise 2

bloktam taşan string” değeri ise 2 tane 16’lık bloğa yazılır.

tane 16’lık bloğa yazılır.

A=100

A=100

B=150

B=150

C=-100

C=-100

D=A+B+C

D=A+B+C

PRINT A,B,C,D

PRINT A,B,C,D

X=50

X=50

Y=10+X

Y=10+X

Z=X+X*Y

Z=X+X*Y

PRINT Z

PRINT Z

A$=”Kader”

A$=”Kader”

A=1

A=1

A=A+1

A=A+1

PRINT A

PRINT A

PRINT A$

PRINT A$

Soru:

Soru:

Y

Yan

an

taraftaki

taraftaki

 programların

 programların

ekran

ekran

çıktılarını tek,

çıktılarını tek,

tek belirtin?

tek belirtin?

(14)

LOCATE KOMUTU:

LOCATE KOMUTU:

Ekranın istenilen yerine yazı

Ekranın istenilen yerine yazı yazmak için kullanılır.

yazmak için kullanılır.

Kull. Şekli:

Kull. Şekli:

LOCATE Satir, Sutun

LOCATE Satir, Sutun

Ekran 80 satır 25 sütundan oluşmaktadır. Satir için en fazla 24, sütun için ise 79 girilebilir.

Ekran 80 satır 25 sütundan oluşmaktadır. Satir için en fazla 24, sütun için ise 79 girilebilir.

Ekran sınırları aşılırsa “illegal

Ekran sınırları aşılırsa “illegal function call” hata mesa

function call” hata mesajı ekranda görüntülenir

jı ekranda görüntülenir..

80 Sütun

80 Sütun

25

25

Satır 

Satır 

ÖRNEK:

ÖRNEK:

COLOR 30,12

COLOR 30,12

CLS

CLS

LOCATE 12,30:PRINT “TAM ORTAYA YAZDI MI?”

LOCATE 12,30:PRINT “TAM ORTAYA YAZDI MI?”

Yukarıdaki program ekranın 12. satır, 30. sütunundan itibaren “TAM ORTAYA YAZDI MI?”

Yukarıdaki program ekranın 12. satır, 30. sütunundan itibaren “TAM ORTAYA YAZDI MI?”

yazısını yazar

yazısını yazar. Satırlar

. Satırlar yukarıdan aşağıya; sütunlar ise

yukarıdan aşağıya; sütunlar ise soldan sağa doğru düşünülebilir.

soldan sağa doğru düşünülebilir.

Soru:

Soru:

A,B,C,D,E,F değişkenlerinin değerleri sırasıyla 10,5,12,6,3,20 ise aşağıdaki PRINT

A,B,C,D,E,F değişkenlerinin değerleri sırasıyla 10,5,12,6,3,20 ise aşağıdaki PRINT

deyimlerinin ekran çıktısını yazın?

deyimlerinin ekran çıktısını yazın?

PRINT A,B,C

PRINT A,B,C

PRINT A;B;C

PRINT A;B;C

PRINT A*D,A+B+C,F/B,C+E

PRINT A*D,A+B+C,F/B,C+E

PRINT “B VE F’nin

PRINT “B VE F’nin toplamı=”;B+F

toplamı=”;B+F

INPUT KOMUTU:

INPUT KOMUTU:

Klavyeden bilgi okumak için kullanılır. Algortimadaki

Klavyeden bilgi okumak için kullanılır. Algortimadaki

OKU

OKU

komutuna karşılık gelir. En

komutuna karşılık gelir. En

genel kullanımı

genel kullanımı aşağıdaki gibidir.

aşağıdaki gibidir.

INPUT [“Mesaj”] [,][;] Değişken listesi

INPUT [“Mesaj”] [,][;] Değişken listesi

Mesaj kullanılmak zorunda değildir.

Mesaj kullanılmak zorunda değildir.

1. INPUT Say

1. INPUT Sayi%

i% (Klavy

(Klavyeden değe

eden değer girilmesin

r girilmesini bekler

i bekler. Girilen değer

. Girilen değeri Sayi% değişke

i Sayi% değişkeni

ni

içeriğine aktarır.)

içeriğine aktarır.)

2. INPUT “Sayıyı Girin….:”,Sayi% (Ekrana “Sayıyı Girin….:” diye bir mesaj yazar ve bu

2. INPUT “Sayıyı Girin….:”,Sayi% (Ekrana “Sayıyı Girin….:” diye bir mesaj yazar ve bu

mesajın hemen önünde sayının

mesajın hemen önünde sayının girilmesini sağlar.)

girilmesini sağlar.)

3. INPUT “Sayıyı Girin….:”;Sayi% (Ekrana “Sayıyı Girin….:?” diye bir mesaj yazar ve bu

3. INPUT “Sayıyı Girin….:”;Sayi% (Ekrana “Sayıyı Girin….:?” diye bir mesaj yazar ve bu

mesajın hemen önünde sayının

mesajın hemen önünde sayının girilmesini sağlar.)

girilmesini sağlar.)

2. ve 3. örneklere dikkat edilirse ; karakterinin tek farklı yönü mesajın sonuna soru işareti

2. ve 3. örneklere dikkat edilirse ; karakterinin tek farklı yönü mesajın sonuna soru işareti

yerleştirmesidir.

yerleştirmesidir.

EKRAN

EKRAN

(15)

Örnek:

Örnek:

Klavyeden girilen 2 sayının toplamını bulup sonucu ekrana yazan basic programını

Klavyeden girilen 2 sayının toplamını bulup sonucu ekrana yazan basic programını

yazın?

yazın?

CLS

CLS

EKRAN ÇIKTISI

EKRAN ÇIKTISI

Input”1. Sayıyı Girin=”;sayi1

Input”1. Sayıyı Girin=”;sayi1

Input”2. Sayıyı Girin=”;sayi2

Input”2. Sayıyı Girin=”;sayi2

Toplam=sayi1+sayi2

Toplam=sayi1+sayi2

Print

Print sayi1;”+”;say

sayi1;”+”;sayi2;”=”;toplam

i2;”=”;toplam

Y

Yukarıdaki program yan taraftaki ekran çıktısını

ukarıdaki program yan taraftaki ekran çıktısını verir. Klavy

verir. Klavyeden Input komutu ile sayi1 ve

eden Input komutu ile sayi1 ve

say

sayi2

i2 değ

değişk

işkenl

enleri

erine

ne de

değer

ğer oku

okutul

tulmak

maktad

tadır

ır. . Dah

Daha

a son

sonra

ra bu

bu iki

iki değ

değer

er top

toplan

lanara

arak

k top

toplam

lam

değişkenine aktarılmaktadır

değişkenine aktarılmaktadır. Son

. Son olarak da daha

olarak da daha önce algoritmada gördüğümüz yazma sitiline

önce algoritmada gördüğümüz yazma sitiline

göre sonuç ekrana yazdırılmaktadır.

göre sonuç ekrana yazdırılmaktadır.

Örnek:

Örnek:

Klavyeden girilen 3 sayının aritmetik ortalamasını bulup sonucu ekrana yazan basic

Klavyeden girilen 3 sayının aritmetik ortalamasını bulup sonucu ekrana yazan basic

 programını yazın?

 programını yazın?

CLS

CLS

Input”1. Sayıyı Girin=”,sayi1

Input”1. Sayıyı Girin=”,sayi1

Input”2. Sayıyı Girin=”,sayi2

Input”2. Sayıyı Girin=”,sayi2

Input”3. Sayıyı Girin=”,sayi3

Input”3. Sayıyı Girin=”,sayi3

Ortalama=(sayi1+sayi2+sayi3)/3

Ortalama=(sayi1+sayi2+sayi3)/3

Print “Ortalama=”;ortalama

Print “Ortalama=”;ortalama

Örnek:

Örnek:

Öyle bir basic programı yazın ki klavyeden ad ve soyad bilgisi girilsin. Daha sonra

Öyle bir basic programı yazın ki klavyeden ad ve soyad bilgisi girilsin. Daha sonra

 program ekrana Sayın (Girilen adsoyad) Programa hoş geldiniz yazısını ekranın ortasından

 program ekrana Sayın (Girilen adsoyad) Programa hoş geldiniz yazısını ekranın ortasından

yazsın? (Örneğin Adsoyad için Mehmet KARA girilmişse program Sayın Mehmet KARA

yazsın? (Örneğin Adsoyad için Mehmet KARA girilmişse program Sayın Mehmet KARA

Programa Hoş Geldiniz yazacak).

Programa Hoş Geldiniz yazacak).

Bu program içind

Bu program içinde

e string değ

string değişke

işkene bilgi okutma ve ekrana sabit bilgi, deği

ne bilgi okutma ve ekrana sabit bilgi, değişken yaz

şken yazdırma

dırma

işleminin uygulaması

işleminin uygulaması vardır

vardır..

CLS

CLS

Input “Ad Soyad Bilgisini Girin=”;adsoyad$

Input “Ad Soyad Bilgisini Girin=”;adsoyad$

Locate 12,25:PRINT “Sayın”;adsoyad$;”Prog

Locate 12,25:PRINT “Sayın”;adsoyad$;”Programa Hoş

rama Hoş Geldiniz”

Geldiniz”

Soru:

Soru:

Klavyeden girilen 3 sayıyı ve toplamlarını ekranda görüntüleyen basic programını

Klavyeden girilen 3 sayıyı ve toplamlarını ekranda görüntüleyen basic programını

yazın?

yazın?

a-) Her sayı ve

a-) Her sayı ve toplam ayrı satırda görüntülenecek.

toplam ayrı satırda görüntülenecek.

 b-) Her sayı

 b-) Her sayı aynı satırda toplam ayrı

aynı satırda toplam ayrı satırda görüntülenecek.

satırda görüntülenecek.

Her sayı ve toplam a

Her sayı ve toplam aynı satırda görüntülenecek.

ynı satırda görüntülenecek.

1.

1. Sa

Sayyıy

ıyı G

ı Gir

irin

in=?

=?15

15

2.

2. Sa

Sayyıy

ıyı G

ı Gir

irin

in=?

=?25

25

15+25=40

15+25=40

1. Sayıyı Girin=15

1. Sayıyı Girin=15

2. Sayıyı Girin=25

2. Sayıyı Girin=25

3. Sayıyı Girin=20

3. Sayıyı Girin=20

Ortalama=20

Ortalama=20

Ad Soyad Bilgisini Girin=?Mehmet KARA

Ad Soyad Bilgisini Girin=?Mehmet KARA

Sayın Mehmet KARA Programa Hoş Geldiniz

Sayın Mehmet KARA Programa Hoş Geldiniz

(16)

GOTO KOMUTU:

GOTO KOMUTU:

Algoritmadaki GİT komutuna karşılık gelir. Program içinde başka bir 

Algoritmadaki GİT komutuna karşılık gelir. Program içinde başka bir 

satır

satıra

a dalla

dallanmak

nmak için

için kulla

kullanılır

nılır. . Algo

Algoritmad

ritmada

a Satır

Satır numar

numarası

ası kulla

kullanılırk

nılırken

en Basi

Basic’de

c’de satır 

satır 

numarası yerine

numarası yerine

ETİKET

ETİKET

(Label) kullanılmaktadır.

(Label) kullanılmaktadır.

ÖRNEK:

ÖRNEK:

CLS

CLS

Giris:

Giris:

INPUT “Yaşınızı Girin=”;yas%

INPUT “Yaşınızı Girin=”;yas%

If yas<=0 THEN GOTO Giris

If yas<=0 THEN GOTO Giris

PRINT “Doğru Veri Girişi”

PRINT “Doğru Veri Girişi”

IF KOMUTU:

IF KOMUTU:

IF komutu Algoritmadaki Eğer komutuna karşılık gelmektedir. Bir koşula

IF komutu Algoritmadaki Eğer komutuna karşılık gelmektedir. Bir koşula

 bağlı olarak bir işlem yapılması gerektiğinde kullanılır. IF deyiminin farklı kullanım şekilleri

 bağlı olarak bir işlem yapılması gerektiğinde kullanılır. IF deyiminin farklı kullanım şekilleri

vardır.

vardır.

1. Kullanım Şekli:

1. Kullanım Şekli:

IF

IF <Şart> Then

<Şart> Then <Y

<Yapılacak İşlem>

apılacak İşlem>

Eğer yapılacak iş tek komuttan oluşuyorsa IF

Eğer yapılacak iş tek komuttan oluşuyorsa IF bu şekilde kullanılır.

bu şekilde kullanılır.

Örnek:

Örnek:

IF sayi<0 THEN PRINT “Sayı Sıfırdan Küçük”

IF sayi<0 THEN PRINT “Sayı Sıfırdan Küçük”

Bu örneğe bak

Bu örneğe bakıldığı

ıldığında şarta bağl

nda şarta bağlı olarak yapıla

ı olarak yapılacak olan

cak olan işlem

işlemin bir komuttan oluş

in bir komuttan oluştuğu

tuğu

görülmektedir.

görülmektedir.

IF (yas<0) OR (yas=0) THEN PRINT “Yanlış Değer Girdiniz”

IF (yas<0) OR (yas=0) THEN PRINT “Yanlış Değer Girdiniz”

2. Kullanım Şekli:

2. Kullanım Şekli:

IF <Şart> THEN

IF <Şart> THEN

<Yapılacak İşlemler>

<Yapılacak İşlemler>

END IF

END IF

Eğer şarta bağlı olarak yapılacak birden fazla işlem varsa (birden fazla komut) IF deyimi bu

Eğer şarta bağlı olarak yapılacak birden fazla işlem varsa (birden fazla komut) IF deyimi bu

şekilde kullanılır.

şekilde kullanılır.

ÖRNEK:

ÖRNEK:

IF sayi1<sayi2 THEN

IF sayi1<sayi2 THEN

gecici=sayi1

gecici=sayi1

sayi1=sayi2

sayi1=sayi2

sayi2=gecici

sayi2=gecici

END IF

END IF

Bu örneğe bakıldığında şarta bağlı olarak yapılacak işlem sayısı 3 tanedir. Bu yüzden IF

Bu örneğe bakıldığında şarta bağlı olarak yapılacak işlem sayısı 3 tanedir. Bu yüzden IF

deyiminin 2.

deyiminin 2. kullanımı kullanılmak zorundadır.

kullanımı kullanılmak zorundadır.

ÖRNEK:

ÖRNEK:

IF notu>=50 THEN

IF notu>=50 THEN

Locate 10,5

Locate 10,5

PRINT “GEÇTİ”

PRINT “GEÇTİ”

END IF

END IF

Gambar

Tablo 1. İş  ablo 1. İş akış şemalarında kullanılan  akış şemalarında kullanılan semboller ve anlamları semboller ve anlamları
Şekil 1.4. Tekrarlı YapıŞekil 1.4. Tekrarlı Yapı

Referensi

Dokumen terkait

Puji syukur kehadirat Allah SWT yang telah melimpahkan rahmat, hidayah dan inayahnya sehingga penulis dapat menyelesaikan penulisan skripsi yang berjudul “Upaya

Pengukuran larutan deret standar dan larutan sampel dilakukan pada panjang gelombang maksimum yang telah diukur sebelumnya.Setelah itu kita pasti

35 Zulham Apandy Harahap, S.Kel., M.Si Fakultas Pertanian Penelitian Dosen Muda 36 Ade Rahmawati Siregar, S.Psi., M.Psi Fakultas Psikologi Penelitian Dosen Muda 37 Siti Zahreni,

+erdasarkan !embahasan diatas da!at disim!ulkan bah2a 6lsafat adalah cinta akan kebijakan. Pancasila sebagai sistem 6lsafat adalah suatu kesatuan bagian&amp;bagian yang

Tanda bahaya kehamilan adalah tanda-tanda yang mengindikasikan adanya bahaya yang dapat terjadi selama kehamilan atau periode antenatal, yang apabila tidak

2. INDIKATOR PELAYANAN RUMAH SAKIT ... JUMLAH SARANA PELAYANAN MENURUT KEPEMILIKAN... SARANA PELAYANAN KESEHATAN SWASTA ... UPAYA KESEHATAN BERSUMBERDAYA MASYARAKAT ... TENAGA

Abstrak : Ergonomi adalah ilmu, teknologi, dan seni untuk menyerasikan alat, cara kerja dilakukan pada kemampuan, kebolehan dan keterbatasan manusia sehingga

Dibandingkan dengan harga k d pada proses tipe lumpur aktif dari penelitian lain (Tabel.3) harga k d yang diperoleh pada penelitian ini cukup besar. Harga yang tinggi ini