LABORATORIUM TEKNIK KIMIA
LABORATORIUM TEKNIK KIMIA
SEMESTER GENAP TAHUN AJARAN 2015
SEMESTER GENAP TAHUN AJARAN 2015
MODUL
:
MODUL
:
Pengadukan dan Pencampuran (Mixing)Pengadukan dan Pencampuran (Mixing)PEMBIMBING :
PEMBIMBING :
Emma Hermawati, Ir, MTEmma Hermawati, Ir, MTO!e"
O!e"
Kelompok
Kelompok : : #II#II Nama
Nama : : 1 1 Ni$Ni$a a Mar%Mar%i&ai&a" " 1'11'1(2((2(01)01) 2*&
2*&++e ++e Ra"ae!a Ra"ae!a 1'1(2(02-
1'1(2(02-Kela
Kela : 2A Te: 2A Te.+i. /imia .+i. /imia Pr%.$i Ber$i"Pr%.$i Ber$i"
PRO!RAM "TU#I #IPLOMA I$ TEKNIK KIMIA
PRO!RAM "TU#I #IPLOMA I$ TEKNIK KIMIA
JURUSAN TE/NI/ /IMIA
JURUSAN TE/NI/ /IMIA
POLITE/NI/ NEGERI BANDUNG
POLITE/NI/ NEGERI BANDUNG
2015
2015
BAB I BAB I Prak%ikum
Prak%ikum : : 0 0 Maret 2Maret 2015015 Pen&era'an
Pen&era'an : : 1' 1' Maret 2Maret 2015015 (Laporan)
PEN#AULUAN PEN#AULUAN *
* La%aLa%ar Ber Belakanlakangg
Pe+3a%.a+ 4a3itati+ a%a!a" em6eria+ 3era.a+ terte+t $e"i+33a me+im6!.a+ re%.$i Pe+3a%.a+ 4a3itati+ a%a!a" em6eria+ 3era.a+ terte+t $e"i+33a me+im6!.a+ re%.$i 3era.a+ a%a 6a"a+, 6ia$a+&a ter7a%i a%a $at temat $eerti 6e7a+a Gera.a+ "a$i! 3era.a+ a%a 6a"a+, 6ia$a+&a ter7a%i a%a $at temat $eerti 6e7a+a Gera.a+ "a$i! re%
re%.$.$i i ter$ter$e6e6t t memmem++&ai &ai !!a a $ir.$ir.!a!a$i $i A.A.i6at i6at &a+&a+3 3 %it%itim6im6!.!.a+ a+ %ar%ari i eera$ira$i e+3a%.a+
e+3a%.a+ a%a!a" a%a!a" ter7a%i+&a ter7a%i+&a e+8amra+ e+8amra+ 4mi9i+3 4mi9i+3 %ari %ari $at $at a&a+3 a&a+3 ata ata !e6i"!e6i" .m+e+ &a+3 tera%. A%a 6e6eraa t7a+ &a+3 i+3i+ %ier!e" %ari .m+e+ &a+3 .m+e+ &a+3 tera%. A%a 6e6eraa t7a+ &a+3 i+3i+ %ier!e" %ari .m+e+ &a+3 %i8amr.a+, &ait mem6at $$e+$e, 6!e+%i+3, %i$er$e, %a+ me+%r+3 ter7a%i+&a %i8amr.a+, &ait mem6at $$e+$e, 6!e+%i+3, %i$er$e, %a+ me+%r+3 ter7a%i+&a tra+$er a+a$ %ari 6a"a+ .e %i+%i+3 ta+3.i
tra+$er a+a$ %ari 6a"a+ .e %i+%i+3 ta+3.i
Pa%a i+%$tr& .imia $eerti r$e$ .ata!iti. %ari "i%r3e+a$i, e+3a%.a+ mem+&ai Pa%a i+%$tr& .imia $eerti r$e$ .ata!iti. %ari "i%r3e+a$i, e+3a%.a+ mem+&ai 6e6eraa
6e6eraa t7a+ t7a+ $e.a!i3$ $e.a!i3$ Pa%a Pa%a 6e7a+a 6e7a+a "i%r3e+a$i "i%r3e+a$i 3a$ 3a$ "&%r3e+ "&%r3e+ %i$e6ar.a+ %i$e6ar.a+ me!ewatime!ewati a$a 8air %ima+a arti.e! a%at %ari .ata!i$ ter$$e+$i Pe+3a%.a+ 73a %ima.$%.a+ a$a 8air %ima+a arti.e! a%at %ari .ata!i$ ter$$e+$i Pe+3a%.a+ 73a %ima.$%.a+ +t. me+&e6ar.a+ a+a$ %ari rea.$i &a+3 %ii+%a".a+ me!a!i 8!i+3 8i! %a+ 7a.et +t. me+&e6ar.a+ a+a$ %ari rea.$i &a+3 %ii+%a".a+ me!a!i 8!i+3 8i! %a+ 7a.et
;+t" !ai+ ema.aia+ era$i e+3a%.a+ %a!am i+%$tr& a%a!a" e+8amra+ ! ;+t" !ai+ ema.aia+ era$i e+3a%.a+ %a!am i+%$tr& a%a!a" e+8amra+ ! %a!am air +t. memer!e" !arta+ ! Larta+ ! &a+3 $%a" 8. "m3e+& %a!am air +t. memer!e" !arta+ ! Larta+ ! &a+3 $%a" 8. "m3e+& %i$e6ar.a+ .e me$i+ em6at .erta$ me+7a%i !em6ara+ .erta$ $ete!a" i!tra$i <a.m %a+ %i$e6ar.a+ .e me$i+ em6at .erta$ me+7a%i !em6ara+ .erta$ $ete!a" i!tra$i <a.m %a+ %i.eri+3.a+
%i.eri+3.a+ *+
*+ TuTu,uan,uan
•
• Me+33am6ar.a+ !a a!ira+ &a+3 %i6e+t. !e" Me+33am6ar.a+ !a a!ira+ &a+3 %i6e+t. !e" e+3a%. %a!am ta+3.ie+3a%. %a!am ta+3.i •
• Me+33am6ar.a+ !a a!ira+ %a!am 6er6a3ai .e8eata+ tara+ e+3a%. Me+33am6ar.a+ !a a!ira+ %a!am 6er6a3ai .e8eata+ tara+ e+3a%. •
• Mem67at 3rai. 6i!a+3a+ Re&+!%$ ter"a%a wa.t &a+3 %ier!.a+ %a!am e+8amra+Mem67at 3rai. 6i!a+3a+ Re&+!%$ ter"a%a wa.t &a+3 %ier!.a+ %a!am e+8amra+
$amai "m3e+& $amai "m3e+&
•
• Me+e+t.a+ %aera" re=im a!ira+ %a!am era$i e+3a%.a+Me+e+t.a+ %aera" re=im a!ira+ %a!am era$i e+3a%.a+
BAB II
BAB II
TIN-AUAN PU"TAKA
TIN-AUAN PU"TAKA
+* #e.inii Pengadukan dan Pencampuran +* #e.inii Pengadukan dan Pencampuran
PEN#AULUAN PEN#AULUAN *
* La%aLa%ar Ber Belakanlakangg
Pe+3a%.a+ 4a3itati+ a%a!a" em6eria+ 3era.a+ terte+t $e"i+33a me+im6!.a+ re%.$i Pe+3a%.a+ 4a3itati+ a%a!a" em6eria+ 3era.a+ terte+t $e"i+33a me+im6!.a+ re%.$i 3era.a+ a%a 6a"a+, 6ia$a+&a ter7a%i a%a $at temat $eerti 6e7a+a Gera.a+ "a$i! 3era.a+ a%a 6a"a+, 6ia$a+&a ter7a%i a%a $at temat $eerti 6e7a+a Gera.a+ "a$i! re%
re%.$.$i i ter$ter$e6e6t t memmem++&ai &ai !!a a $ir.$ir.!a!a$i $i A.A.i6at i6at &a+&a+3 3 %it%itim6im6!.!.a+ a+ %ar%ari i eera$ira$i e+3a%.a+
e+3a%.a+ a%a!a" a%a!a" ter7a%i+&a ter7a%i+&a e+8amra+ e+8amra+ 4mi9i+3 4mi9i+3 %ari %ari $at $at a&a+3 a&a+3 ata ata !e6i"!e6i" .m+e+ &a+3 tera%. A%a 6e6eraa t7a+ &a+3 i+3i+ %ier!e" %ari .m+e+ &a+3 .m+e+ &a+3 tera%. A%a 6e6eraa t7a+ &a+3 i+3i+ %ier!e" %ari .m+e+ &a+3 %i8amr.a+, &ait mem6at $$e+$e, 6!e+%i+3, %i$er$e, %a+ me+%r+3 ter7a%i+&a %i8amr.a+, &ait mem6at $$e+$e, 6!e+%i+3, %i$er$e, %a+ me+%r+3 ter7a%i+&a tra+$er a+a$ %ari 6a"a+ .e %i+%i+3 ta+3.i
tra+$er a+a$ %ari 6a"a+ .e %i+%i+3 ta+3.i
Pa%a i+%$tr& .imia $eerti r$e$ .ata!iti. %ari "i%r3e+a$i, e+3a%.a+ mem+&ai Pa%a i+%$tr& .imia $eerti r$e$ .ata!iti. %ari "i%r3e+a$i, e+3a%.a+ mem+&ai 6e6eraa
6e6eraa t7a+ t7a+ $e.a!i3$ $e.a!i3$ Pa%a Pa%a 6e7a+a 6e7a+a "i%r3e+a$i "i%r3e+a$i 3a$ 3a$ "&%r3e+ "&%r3e+ %i$e6ar.a+ %i$e6ar.a+ me!ewatime!ewati a$a 8air %ima+a arti.e! a%at %ari .ata!i$ ter$$e+$i Pe+3a%.a+ 73a %ima.$%.a+ a$a 8air %ima+a arti.e! a%at %ari .ata!i$ ter$$e+$i Pe+3a%.a+ 73a %ima.$%.a+ +t. me+&e6ar.a+ a+a$ %ari rea.$i &a+3 %ii+%a".a+ me!a!i 8!i+3 8i! %a+ 7a.et +t. me+&e6ar.a+ a+a$ %ari rea.$i &a+3 %ii+%a".a+ me!a!i 8!i+3 8i! %a+ 7a.et
;+t" !ai+ ema.aia+ era$i e+3a%.a+ %a!am i+%$tr& a%a!a" e+8amra+ ! ;+t" !ai+ ema.aia+ era$i e+3a%.a+ %a!am i+%$tr& a%a!a" e+8amra+ ! %a!am air +t. memer!e" !arta+ ! Larta+ ! &a+3 $%a" 8. "m3e+& %a!am air +t. memer!e" !arta+ ! Larta+ ! &a+3 $%a" 8. "m3e+& %i$e6ar.a+ .e me$i+ em6at .erta$ me+7a%i !em6ara+ .erta$ $ete!a" i!tra$i <a.m %a+ %i$e6ar.a+ .e me$i+ em6at .erta$ me+7a%i !em6ara+ .erta$ $ete!a" i!tra$i <a.m %a+ %i.eri+3.a+
%i.eri+3.a+ *+
*+ TuTu,uan,uan
•
• Me+33am6ar.a+ !a a!ira+ &a+3 %i6e+t. !e" Me+33am6ar.a+ !a a!ira+ &a+3 %i6e+t. !e" e+3a%. %a!am ta+3.ie+3a%. %a!am ta+3.i •
• Me+33am6ar.a+ !a a!ira+ %a!am 6er6a3ai .e8eata+ tara+ e+3a%. Me+33am6ar.a+ !a a!ira+ %a!am 6er6a3ai .e8eata+ tara+ e+3a%. •
• Mem67at 3rai. 6i!a+3a+ Re&+!%$ ter"a%a wa.t &a+3 %ier!.a+ %a!am e+8amra+Mem67at 3rai. 6i!a+3a+ Re&+!%$ ter"a%a wa.t &a+3 %ier!.a+ %a!am e+8amra+
$amai "m3e+& $amai "m3e+&
•
• Me+e+t.a+ %aera" re=im a!ira+ %a!am era$i e+3a%.a+Me+e+t.a+ %aera" re=im a!ira+ %a!am era$i e+3a%.a+
BAB II
BAB II
TIN-AUAN PU"TAKA
TIN-AUAN PU"TAKA
+* #e.inii Pengadukan dan Pencampuran +* #e.inii Pengadukan dan Pencampuran
Pe+3a%.a+ a%a!a" era$i &a+3 me+8ita.a+ ter7a%i+&a 3era.a+ %ari 6a"a+ &a+3 Pe+3a%.a+ a%a!a" era$i &a+3 me+8ita.a+ ter7a%i+&a 3era.a+ %ari 6a"a+ &a+3 %ia
%ia%. %. $ee$eerti rti m!m!e.e.!> !> m!m!e.e.!, !, =at>=at>=at =at &a+&a+3 3 6er6er3er3era. a. ataata .m.m++e++e++&a &a me+&me+&e6ae6ar r 4ter%i$
4ter%i$er$i Pe+8amer$i Pe+8amra+ a%a!ara+ a%a!a" " era$era$i i &a+3 me+&e6a6.&a+3 me+&e6a6.a+ a+ ter$e6ter$e6ar+&a $e8ara ar+&a $e8ara a8a. $ata8a. $at 6a"a+
6a"a+ .e .e 6a"a+ 6a"a+ &a+3 &a+3 !ai+ !ai+ %ima+a %ima+a 6a"a+>6a"a+ 6a"a+>6a"a+ ter$e6t ter$e6t teri$a" teri$a" %a!am %a!am %a %a a$a a$a ataata !e6i" Pemi!i"a+ e+3a%. &a+3 teat me+7a%i $a!a" $at a.tr e+ti+3 %a!am me+3"a$i!.a+ r$e$ %a+ !e6i" Pemi!i"a+ e+3a%. &a+3 teat me+7a%i $a!a" $at a.tr e+ti+3 %a!am me+3"a$i!.a+ r$e$ %a+ e
e+8+8amamrra+ &a+ &a+a+3 e3 ee.e.titi Pe Pe+3+3a%a%. 7. 7e+e+ii$ 6a!$ 6a!i+i+3>3>66a!a!i+i+3 43 4rree!!!!erer %e %e+3+3a+ a!a+ a!irira+ a.a+ a.$i$ia! %a! %a+ a+ e+e+33a%a%. . 7e
7e++i$ i$ ttr6r6i+ i+ %e%e++3a3a+ + a!a!irira+ a+ rara%%iaia! ! meme++7a7a%i %i ii!i!i""a+ a+ &&a+a+3 3 !a!a=i=im m %a%a!a!am m e+e+3a3a%%.a.a+ + %%a+ a+ ee+8+8amamrra+a+
+*+ Be,ana +*+ Be,ana
S&arat terte+t 6e7a+a: S&arat terte+t 6e7a+a:
1
1 BBiia$a$aa+&+&a a 66aa33iiaa+ + 66aawwaa""+&+&aa (bottomend)(bottomend) 6er6e+t. 6er6e+t. me!e+3.+3 me!e+3.+3 46!at?!+7+346!at?!+7+3 +t
+t. . me+me+8e38e3a" a" e+e+mm.a.a+ + %i$%i$%%t t 6e76e7a+aa+a (staghnasi),(staghnasi), $e"i+3$e"i+33a 3a e+3e+3a%.aa%.a++ ter7a%i %e+3a+ $emr+a
ter7a%i %e+3a+ $emr+a 2
2 DiametDiameter 6e7a+er 6e7a+a "ama "amir $ama %ir $ama %e+3a+ e+3a+ ti+33ti+33i ermi erm.aa+ .aa+ !i%a!i%a 4" @ % 4" @ % '
' HaHarr$ $ mememm++&a&ai i rra+a+3 3 ..$$+3 +3 &a&a+3 +3 titi%a%a. . %i%iee++"i "i !!e" e" !!i%i%a, a, "a"a! ! i+i+i i ++tt. . me+3ata$i er3!a.a+ !i%a a.i6at a%.a+, ."$$+&a +t. !i%a &a+3 8e+%er+3 me+3ata$i er3!a.a+ !i%a a.i6at a%.a+, ."$$+&a +t. !i%a &a+3 8e+%er+3 fuming
fuming 46er6$a 6i!a %ia%. 46er6$a 6i!a %ia%. " 2?' "t " 2?' "t ata " ata " '?( "t'?( "t (
( Ba"a+ Ba"a+ 6e7a+a 6e7a+a ter6ater6at %art %ari 6a"i 6a"a+ i+a+ i+ert %ert %a+ 8a+ 8. . .at.at
+*/
+*/ -eni0,eni Pengaduk -eni0,eni Pengaduk
Se8ara mm, ter%aat ti3a 7e+i$ e+3a%. &a+3 6ia$a %i3+a.a+ $e8ara mm, &ait Se8ara mm, ter%aat ti3a 7e+i$ e+3a%. &a+3 6ia$a %i3+a.a+ $e8ara mm, &ait e
e+3+3a%a%. . 6a6a!i!i++3 3 66a!a!i+i+3, e+3a%. tr6i+, 3, e+3a%. tr6i+, %a+ e+3a%. %a&+3%a+ e+3a%. %a&+3
2'1 Pe+3a%. 7e+i$ 6a!i+3>6a!i+3
A%a 6e6eraa 7e+i$ e+3a%. &a+3 6ia$a %i3+a.a+ Sa!a" $at+&a a%a!a" 6a!i+3> 6a!i+3 6er%a+ ti3a
Gam6ar
Ba!i+3>6a!i+3 i+i %i3+a.a+ a%a .e8eata+ 6er.i$ar a+tara (00 "i+33a 1-50 rm 4re<!ti+$ er mi+te %a+ %i3+a.a+ +t. 8aira+ %e+3a+ <i$.$ita$ re+%a"
2'2 Pe+3a%. Da&+3 (Paddle)
Ber6a3ai 7e+i$ e+3a%. %a&+3 6ia$a+&a %i3+a.a+ a%a .e$eata+ re+%a" %ia+tara+&a 20 "i+33a 200 rm Da&+3 %atar 6er%a+ %a ata emat 6ia$a %i3+a.a+ %a!am $e6a" r$e$ e+3a%.a+ Pa+7a+3 tta! %ari e+3a%.a+ %a&+3 6ia$a+&a 0 > )0C %ari %iameter ta+3.i %a+ !e6ar %ari %a++&a 1? > 1?10 %ari a+7a+3+&a
Gam6ar
-Pe+3a%. %a&+3 me+7a%i ti%a. ee.ti +t. $$e+$i a%ata+, .are+a a!ira+ ra%ia! 6i$a ter6e+t. +am+ a!ira+ a.$ia! %a+ <erti.a! me+7a%i .e8i! Se6a" %a&+3 7a+3.ar ata a3ar, &a+3 ter!i"at a%a 3am6ar 6ia$a %i3+a.a+ %a!am e+3a%.a+ Je+i$ i+i me+&a %a+ me+3er. %i+%i+3 ta+3.i %a+ .a%a+3>.a%a+3 6a3ia+ 6awa" ta+3.i Je+i$ i+i %i3+a.a+ a%a 8aira+ .e+ta! %ima+a e+%aa+ a%a %i+%i+3 %aat ter6e+t. %a+ 73a %i3+a.a+ +t.
me+i+3.at.a+ tra+$er a+a$ %ari %a+ .e %i+%i+3 ta+3.i Ba3aima+a+ 7e+i$ i+i a%a!a" e+8amra+ &a+3 6r. Pe+3a%. %a&+3 $eri+3 %i3+a.a+ +t. r$e$ em6ata+ a$+
.a+7i, 8at, 6a"a+ ere.at %a+ .$meti.
2'' Pe+3a%. Tr6i+
Pe+3a%. tr6i+ a%a!a" e+3a%. %a&+3 &a+3 memi!i.i 6a+&a. %a+ e+3a%. %a+ 6er.ra+ !e6i" e+%e., %i3+a.a+ a%a .e8eata+ ti+33i +t. 8aira+ %e+3a+ re+ta+3
.e.e+ta!a+ &a+3 $a+3at !a$ Diameter %ari $e6a" tr6i+ 6ia$a+&a a+tara '0 > 50C %ari %iamter ta+3.i Tr6i+ 6ia$a+&a memi!i.i emat ata e+am %a+ e+3a%. Tr6i+ %e+3a+ %a+ &a+3 %atar mem6eri.a+ a!ira+ &a+3 ra%ia! Je+i$ i+i 73a 6er3+a +t. %i$er$i 3a$ &a+3 6ai., 3a$ a.a+ %ia!ir.a+ %ari 6a3ia+ 6awa" e+3a%.%a+ a.a+ me+7 .e 6a3ia+ %a+ e+3a%. !a! tet+3>t+3 me+7a%i 3e!em6+3 3a$
Gam6ar )
Pa%a tr6i+ %e+3a+ %a+ &a+3 %i6at miri+3 $e6e$ar (5, $eerti &a+3 ter!i"at a%a
3am6ar ), 6e6eraa a!ira+ a.$ia! a.a+ ter6e+t. $e"i+33a $e6a" .m6i+a$i %ari a!ira+ a.$ia! %a+ ra%ia! a.a+ ter6e+t. Je+i$ i+i 6er3+a %a!am $$e+$i a%ata+ .ere+a a!ira+ !a+3$+3 .e 6awa" %a+ a.a+ me+&a a%ata+ .e ata$ Ter.a%a+3 $e6a" tr6i+ %e+3a+ "a+&a emat %a+ miri+3 %i3+a.a+ %a!am $$e+$i a%at Pe+3a%. %e+3a+ a!ira+ a.$ia! me+3"a$i!.a+ er3era.a+ !i%a &a+3 !e6i" 6e$ar %a+ e+8amra+ er $ata+ %a&a %a+ $a+3at 6er3+a
%a!am $$e+$i a%ata+
+*1 Ke2u%u'an #a&a Pengaduk
2(1 Bi!a+3a+ Re&+!%
Bi!a+3a+ ta. 6er%ime+$i &a+3 me+&ata.a+ er6a+%i+3a+ a+tara 3a&a i+er$ia %a+ 3a&a <i$.$ &a+3 ter7a%i a%a !i%a Si$tem e+3a%.a+ &a+3 ter7a%i 6i$a %i.eta"i 6i!a+3a+ Re&+!%>+&a %e+3a+ me+33+a.a+ er$amaa+ '
%ima+a :
Re Bi!a+3a+ Re&+!% %e+$ita$ !i%a <i$.$ita$ !i%a
Da!am $i$tem e+3a%.a+ ter%aat ' 7e+i$ 6e+t. a!ira+ &ait !ami+er, tra+$i$i %a+ tr6!e+ Be+t. a!ira+ !ami+er ter7a%i a%a 6i!a+3a+ Re&+!% "i+33a 10, $e%a+3.a+ tr6!e+ ter7a%i a%a 6i!a+3a+ Re&+!% 10 "i+33a 10( %a+ tra+$i$i 6era%a %ia+tara .e%a+&a
+*3 La,u dan 4ak%u Pencampuran
*a.t e+8amra+ (mixing time) a%a!a" wa.t &a+3 %i6t".a+ $e"i+33a %ier!e" .ea%aa+ &a+3 "m3e+ +t. me+3"a$i!.a+ 8amra+ ata r%. %e+3a+ .a!ita$ &a+3 te!a" %ite+t.a+ Se%a+3.a+ !a7 e+8amra+ (rate of mixing) a%a!a" !a7 %ima+a r$e$ e+8amra+ 6er!a+3$+3 "i+33a me+8aai .+%i$i a."ir
Pa%a era$i e+8amra+ %a!am ta+3.i 6ere+3a%., wa.t e+8amra+ i+i %ie+3ar"i !e" 6e6eraa "a! :
1 Fa+3 6er.aita+ %e+3a+ a!at, $eerti :
• A%a ti%a.+&a 6a!e ata 8r8irm <a!e
• Be+t. ata 7e+i$ e+3a%. 4tr6i+, re!e, a%e! • U.ra+ e+3a%. 4%iameter, ti+33i
• La7 tara+ e+3a%.
• /e%%.a+ e+3a%. a%a ta+3.i, $eerti :
a Jara. e+3a%. ter"a%a %a$ar ta+3.i 6 P!a ema$a+3a+ :
> ;e+ter, <erti.a! > O 8e+ter, <erti8a!
> Miri+3 (inclined) %ari ata$ > Hri$+ta!
• Jm!a" %a+ e+3a%.
• Jm!a" e+3a%. &a+3 tera$a+3 a%a r$ e+3a%.
2 Fa+3 6er"6+3a+ %e+3a+ 8aira+ &a+3 %ia%. :
• Per6a+%i+3a+ .eraata+ ata %e+$ita$ 8aira+ &a+3 %ia%. • Per6a+%i+3a+ <i$.$ita$ 8aira+ &a+3 %ia%.
• Jm!a" .e%a 8aira+ &a+3 %ia%.
• Je+i$ 8aira+ &a+3 %ia%. (miscible, immiscible)
a.tr>a.tr ter$e6t %aat %i7a%i.a+ <aria6e! &a+3 %aat %ima+i!a$i +t. me+3amati e+3ar" $etia a.tr ter"a%a .ara.teri$ti. e+3a%.a+, tertama te"a%a wa.t e+8amra+
? 1 2 2 ? 1 2 2 ? 1 ? 1 ' ? 2 2
4
=
=
a t T t a T tD
n
g
H
Dt
D
Da
nt
D
H
g
nD
t
f
41U+t. e+3a%. re!er,
? 1 2 2 ? 1 2 ? ' 2 ? 1 ? 1 ' ? 2 2
5
4
=
=
a t T t a T tD
n
g
H
Dt
D
Da
nt
D
H
g
nD
t
f
42 Dima+a :Da Diameter e+3a%. 4m Dt Diameter ta+3.i 4m
H Ti+33i ta+3.i 4m nt T Mi9i+3 time a.tr
g Per8eata+ 3raita$i 4m?%t2 n /e8eata+ tar 4rm
f t B!e+%i+3 time a8tr
Mi9i+3 time a.tr %aat %ier.ira.a+ %ari 3am6ar 3rai. %i6awa"
BAB III PER5OBAAN /** "uunan Ala% dan Ba'an &ang #ipergunakan
Perala%an Penun,ang Stwat8" #i$8meter Aremeter Termmeter Ge!a$ /imia 250, 1000 m! Ge!a$ U.r 50 m! Ba'an • Te+3 /a+7i • Aa%e$t • NaOH 2M • I+%i.atr PP • /a8a+3 "i7a • H2SO( 2 M • /*+ Proedur Perco2aan
• Memasukkan
I
15 !iter air .e%a!am
6e7a+a? ta+3.i
a.
• Memasukkan
kacang hijau
secukupnya
(sedikit) dalam
tangki
b.
• Menyalakan
pengaduk
dengan
kecepatan
putar pada
skala 1
c.
• Menggambar
pola aliran yang
terjadi dalam
tangki
d.
• Menguangi
langkah c dan d
untuk
kecepatan
putaran lain
sebanyak 7
variasi
e.
a. Menimbang 500 gram tepung kanji kemudian melarutkandalam ! liter air panas"mendidih ke
dalam ember.
b. MemasukkanI 15 !iter air .e %a!am em6er &a+3 te!a" 6eri$i !arta+ .a+7i
c. Menyaring larutan kanji dan menambahkan indikator pp 5 ml. d. Menentukan massa jenis (D, $" 4T %a+ <i$80$ita$ !arta+ 4#.) e. Menambahkan $0 ml %a&' !M dan mengatur kecepatan motor bersamaan dengan pengaduk pada
0 rpm.
. Mencatat *aktu bila perubahan campuran
telah merata.
g. Menetra an campuran dengan menambahkan $0 ml larutan '!+&, ! M dan
bersamaan dengan start stop*atch dihidupkan mencatat *aktu penetralan. h. +etelah itu menentukan harga massa jenis (D, $" 4T
%a+ <i$80$ita$ !arta+ 4#).
i. Mengulangi percobaan a-h dengan kecepatan pengadukan
100 1!0 1,0 10 rpm.
/*+*+* 4ak%u Pengadukan
A"IL PENELITIAN #AN PEMBAA"AN
1* #a%a Pengama%an 1** #a%a perala%an
P!a A!ira+ Ha$i! Pe+3a%.a+
• Diameter Ta+3.i 4Dt '0 8m 0' m • Ti+33i ta+3.i 0 8m 0 m • Diameter Pe+3a%. 4Da 20 8m 02 m • Ma$$a i.+meter .$+3 4A 1)1 3r
RPM Pola Aliran (Tampak A%a) Pola Aliran (Tampak "amping)
12)0
12((
115'0
10'
1012
5('
1*+ Ta2el #a%a Kali2rai rpm
"kala Rpm 1,0 12)0 2,0 12(( ',0 115'0 (,0 111'0 5,0 10' ,0 1012 -,0 5('
1*/ Ta2el #a%a Pengama%an
RPM T6 76 8 ("e%ela' penam2a'an PP)
% T6 76 8 ("e%ela' Penam2a'an
+"O1) 0 T 25O; 3r?m! K 2) 8 0 T 25O; 3r?m! K 2) 8 0 )0 T 25O; 101 3r?m! K (,( 8 0 S T 25O; 1020 3r?m! K 12 8 1)5 $ 100 T 2O; 101() 3r?m! K 20 8 55 $ T 25O; 1015 3r?m! K 12 8 )2 $ 120 T 2O; 10152 3r?m! K '2 8 (0 $ T 25O; 101( 3r?m! K 1 8 1' $ 1(0 T 25O; 1015 3r?m! K 1 8 '- $ T 25O; 101 3r?m! K 1 8 1( $ 10 T 25O; 1010 3r?m! K 1 8 ( $ T 25O; 1015 3r?m! K 2( 8 10 $ Ke%erangan 9
t1 *a.t e+8amra+ $ete!a" %itam6a".a+ NaOH t2 *a.t e+8amra+ $ete!a" %itam6a".a+ H2SO(
BAB I$
KE"ELAMATAN KER-A
a NaOH %a+ H2SO( 6er$iat .r$i %a+ %aat me+3irita$i Aa6i!a me+3e+ai .!it %aat
me+&e6a6.a+ !.a %a+ 6i!a ter"i$a %aat me+33a+33 er+aa$a+
6 G+a.a+ 7a$ ra.ti.m, $ar+3 ta+3a+, ma$.er &a+3 %aat me!i+%+3i %ari 6a"a+ .imia
8 Aa6i!a ter.e+a 6a"a+ ter$e6t "ar$ $e3era %i88i %e+3a+ air $amai 6er$i" % Per"ati.a+ MSDS, MSDS ter!amir
BAB $
PEN!OLAAN #ATA 3** Per'i%ungan
a Re&+!% Nm6er 4Nre
D2 Nρ
μ e+3a%.
Kecepa%an Pu%ar (rpm) Re&nold Num2er (NRe)
% %+ )0 12'5),-) (5''','' 100 '')',- 5(22,22 120 25')0 50)20 1(0 52(','' 52,-10 --'','' (51'-,-) Ke%erangan 9
t1 *a.t e+8amra+ $ete!a" %itam6a".a+ NaOH t2 *a.t e+8amra+ $ete!a" %itam6a".a+ H2SO(
Kecepa%an Pu%ar (rpm)
Re&nold Num2er (NRe) Mixing Time :ac%or (n%T)
% %+ % %+ )0 10(,1 10(,5 102,1( 1') 102,1' 1'(,) 100 10(,5' 10(,-5 102,1( 1') 102,1' 1'(,) 120 10(,( 10(,- 102,1( 1') 102,1' 1'(,) 1(0 10(,-- 10(,-- 102,1( 1') 102,1 ' 1'(,) 10 10',)2 10(,5 102,1( 1') 102,1' 1'(,) Ke%erangan 9
t1 *a.t e+8amra+ $ete!a" %itam6a".a+ NaOH t2 *a.t e+8amra+ $ete!a" %itam6a".a+ H2SO(
8 B!e+%i+3 time %e+3a+ er$ 2
? 1 2 2 ? 1 2 ? ' 2 ? 1 ? 1 ' ? 2 2
5
4
=
=
a t T t a T tD
n
g
H
Dt
D
Da
nt
D
H
g
nD
t
f
Kecepa%an Pu%ar (rpm) Blending Time ( f t )
% %+
)0 1,25 1),)1
1-,(-120 1,)2 1,((
1(0 15,) 15,1
10 15,2) 1(,'
Ke%erangan 9
t1 *a.t e+8amra+ $ete!a" %itam6a".a+ NaOH t2 *a.t e+8amra+ $ete!a" %itam6a".a+ H2SO(
3*+* !ra.ik ail Perco2aan
a Me+3a!r.a+ wa.t e+3a%.a+ ter"a%a Re&+!% Nm6er +t. t1 %a+ t2 Kecepa%an
Pu%ar (rpm) % () % + ()
Re&nold Num2er (NRe)
% %+ )0 0 1)5 12'5),-) (5''','' 100 55 )2 '')',- 5(22,22 120 (0 1' 25')0 50)20 1(0 '- 1( 52(','' 52,-10 ( 10 --'','' (51'-,-) Ke%erangan 9
t1 *a.t e+8amra+ $ete!a" %itam6a".a+ NaOH t2 *a.t e+8amra+ $ete!a" %itam6a".a+ H2SO(
0 !0000 ,0000 0000 0000 0 10 !0 $0 ,0 50 0 70
Grafk waktu pengadukan terhadap NRe pada t1
Reynold Number waktu pengadukan (aekon)
,0000 ,5000 50000 55000 0000 10 0 110 10 !10
Grafk waktu pengadukan terhadap NRe pada t2
Reynold Number Waktu pengadukan (sekon)
6 Me+3a!r.a+ 6!e+%i+3 time ter"a%a Re&+!% Nm6er +t. t1 %a+ t2 Kecepa%an
Pu%ar (rpm)
Re&nold Num2er (NRe) Blending Time ( f t )
% %+ % %+ )0 12'5),-) (5''','' 1,25 1),)1 100 '')',- 5(22,22 1-,)- 1-,(-120 25')0 50)20 1,)2 1,(( 1(0 52(','' 52,- 15,) 15,1 10 --'','' (51'-,-) 15,2) 1(,' Ke%erangan 9
t1 *a.t e+8amra+ $ete!a" %itam6a".a+ NaOH t2 *a.t e+8amra+ $ete!a" %itam6a".a+ H2SO(
0 !0000 ,0000 0000 0000 0 5 10 15 !0 !5
Grafk Blending Time terhadap Nre pada t1
Reynold Number Blending time (menit)
,0000 ,5000 50000 55000 0000 1, 15 1 17 1 1/
Grafk Blending Time terhadap Nre pada t2
Reynold Number Blending time (menit)
3*/* Pem2a'aan
Pa%a ra.ti.m i+i %i!a..a+ er86aa+ e+8amra+ %a+ e+3a%.a+ T7a+ %ari ra.ti.m i+i a%a!a" %aat me+3eta"i !a a!ira+ &a+3 %i6e+t. !e" e+3a%. %a!am ta+3.i, me+3eta"i !a a!ira+ %a!am 6er6a3ai .e8eata+ tar e+3a%., me+e+t.a+ re=im a!ira+ %a!am era$i e+3a%.a+, %a+ me+3eta"i "6+3a+ Nre ter"a%a "m3e+ita$ e+8amra+ $e!ama e+3a%.a+
Ha! &a+3 ertama %i!a..a+ a%a!a" .a!i6ra$i .e8eata+ tar e+3a%. 6er%a$ar.a+ $.a!a &a+3 %i3+a.a+ me+33+a.a+ ta8"meter Pa%a .a!i6ra$i rm, %i.eta"i 6a"wa $ema.i+ 6e$ar $.a!a e+3a%. rm &a+3 %i"a$i!.a+ $ema.i+ .e8i!
Se!a+7t+&a me+3i%e+tii.a$i !a a!ira+ e+3a%. %e+3a+ me+am6a".a+ .a8a+3 "i7a .e %a!am ta+3.iPa%a ra.ti.m %i!a..a+ <aria$i tara+ %ari $.a!a 1 "i+33a $.a!a -ata %ari 12),0 rm "i+33a 5,(' rm 7i.a %i.r %e+3a+ ta8"meter Dari e+3amata+ <i$a! %i.eta"i !a a!ira+ a%a!a" 6ertar $e$ai ara" 7arm 7am %a+ ti%a. me+3"a$i!.a+ tr6!e+$i Se!ai+ it, $ema.i+ 6e$ar $.a!a tar &a+3 %i6eri.a+ ma.a tara+ a%a air %a!am ta+3.i $ema.i+ !am6at Se!r" !a a!ira+ &a+3 ter7a%i a%a ma$i+3>ma$i+3 <aria$i a%a!a" a+!ar ata !a a!ira+ &a+3 mem6e+t. !i+3.ara+ Ber%a$ar.a+ !iteratr !a a!ira+ a+!ar ter6e+t. .are+a me+33+a.a+ mari++e re!!er 6e3it 73a a%a $aat ra.ti.m %aat ter6.ti 6a"wa e+3a%. mari++e re!!er %aat me+&e6a6.a+ !a a!ira+ a+!ar
Sete!a" it %i!a..a+ e+8amra+ te+3 .a+7i $e6a+&a. 5003ram &a+3 %i!art.a+ %a!am 1- !iter air Te+3 .a+7i %ima$..a+ %a!am ta+3.i,!a! %itam6a".a+ i+%i8atr $e6a3ai i+%i8atr er6a"a+ war+a 6i!a %itam6a".a+ 6a$a %a+ a$am
Per86aa+ %i!a..a+ %a!am !ima <aria$i .e8eata+ tar e+3a%., &ait )0 rm, 100 rm, 120 rm, 1(0 rm, %a+ 10 rm Dari 6er6a3ai <aria$i &a+3 %i!a..a+ %i%aat .e8e+%er+3a+ 6a"wa Nre !arta+ $ema.i+ 6e$ar $eiri+3 6ertam6a"+&a .e8eata+ e+3a%. Dari !ima <aria$i 73a %i%aat 6a"wa wa.t $amai NaOH "m3e+ %a!am !arta+ 8e+%er+3 me+r+ Arti+&a a%a $aat t1, $ema.i+ 6e$ar .e8eata+ e+3a%. wa.t &a+3 %i%aat NaOH "m3e+ %a!am !arta+ a%a!a" $ema.i+ 8eat Ha! i+i %aat %i.eta"i %ari er6a"a+ war+a !arta+, &ait %ari war+a ti" me+7a%i +3 B!e+%i+3 time a8tr a%a $aat t1 %ari !ima <aria$i &a+3 %i!a..a+ %i.eta"i $emai+ 6e$ar .e8eata+ e+3a%.a+, 6!e+%i+3 time a8tr $ema.i+ 8eat
Pa%a $aat e+am6a"a+ H2SO( $e6a3ai e+etra!a+, !arta+ %a!am ta+3.i &a+3
$e6e!m+&a 6erwar+a +3 a.a+ 6er6a" me+7a%i war+a ti" #aria$i .e8eata+ tar e+3a%. a.a+ meme+3ar"i !ama+&a wa.t H2SO( "m3e+ %a!am !arta+, %i ma+a
$ema.i+ 6e$ar .e8eata+ tar e+3a%. &a+3 %i6eri.a+ ma.a $ ema.i+ 8eat wa.t 4t2 &a+3 %i6t".a+ H2SO( 6er8amr %e+3a+ !arta+ %a+ $ema.i+ 8eat !a ata $ema.i+ .e8i! +i!ai
6!e+%i+3 time+&a Se!ai+ e+3ar" .e8eata+ tar e+3a%., ter%aat !a e+3ar" Nre ter"a%a wa.t e+3a%.a+ 4t2 %a+ 6!e+%i+3 time Nam+ a%a e+3!a"a+ %ata, +i!ai Nre ti%a. 6eratra+ ata ti%a. me++7.a+ er6a"a+ &a+3 !i+ear ter"a%a wa.t e+3a%.a+ %a+ 6!e+%i+3 time $e"i+33a 3rai. &a+3 %i%aat.a+ + ti%a. 6a3$ Ha! i+i %i$e6a6.a+ .are+a +i!ai %ari <i$.$ita$ %a+ ma$$a 7e+i$ &a+3 %i%aat a%a ma$i+3>ma$i+3 $ame! ti%a. me+e+t ata ti%a. 6er6a" $e8ara !i+ier 6e$ar+&a, $e"i+33a meme+3ar"i 6e$ar+&a Nre &a+3 %i%aat.a+ Ber%a$ar.a+ .r<a &a+3 %ier!e" %i%aat .e8e+%er+3a+ 6a"wa Nre
$ema.i+ 6e$ar $eiri+3 6ertam6a"+&a .e8eata+ e+3a%. /eti.a Nre $ema.i+ 6e$ar, ma.a wa.t e+3a%.a+ 4t2 %a+ 6!e+%i+3 time+&a $ema.i+ 8eat
Dari "a! ter$e6t %iata$ %i%aat .e$im!a+ 6a"wa Nre 6er6a+%i+3 !r$ %e+3a+ .e8eata+ tar e+3a%. *a.t e+3a%.a+ %a+ 6!e+%i+3 time a.tr 6er6a+%i+3 ter6a!i. %e+3a+ .e8eata+ tar e+3a%. B!e+%i+3 time a8tr %a+ wa.t e+3a%.a+ 6er6a+%i+3 ter6a!i. %e+3a+ Nre
BAB $I
"IMPULAN #AN "ARAN ;** "impulan
Pra.ti.m mi9i+3 .a!i i+i %aat %itari. .e$im!a+ $e6a3ai 6eri.t
• Nre 6er6a+%i+3 !r$ %e+3a+ .e8eata+ tar e+3a%.
• *a.t e+3a%.a+ %a+ 6!e+%i+3 time a.tr 6er6a+%i+3 ter6a!i. %e+3a+
.e8eata+ tar e+3a%.
;*+* "aran
Ha! &a+3 %i$ara+.a+ a%a $aat ra.ti.m 6er!a+3$+3 a%a!a" $e6a3ai 6eri.t
• Se6ai.+&a a$ti.a+ .era+ .e!ara+ ta+3.i %a!am .ea%aa+ tertt .eti.a a.a+
mema$..a+ !arta+ .e %a!am ta+3.i
• Se6ai.+&a !arta+ NaOH 2M %a+ !arta+ H2SO( 2M %a!am .ea%aa+ 6ai. ata
ti%a. r$a.
• Se6ai.+&a 7a".a+ a!at>a!at &a+3 6er6a"a+ .a8a a3ar ti%a. e8a"
#A:TAR PU"TAKA
D7a"ari, A, 2002,Pera!ata+ /+ta. %a+ Pemi$a" A+tar a$a, Di.tat /!ia", "a! 55>5, Te.+i. /imia P!ite.+i. Ne3eri Ba+%+3
B. Pet+7. Pra.ti.m Sata+ Oera$i, 200( A3ita$i %a+ Pe+8amra+ Jr$a+ Te.+i. /imia, P!ite.+i. Ne3eri Ba+%+3
M8;a6e, * L, Smit" J; a+% Harrit, P, 1', U+it Oerati+ ;"emi8a! E+3i+eeri+3 5 r%, "a! 25->20, M8Graw>Hi!!, Si+3are
A++imP!a A!ira+ Air Pe+&a!ira+ "tt:??www3e+6r+e8m?2011?01?!a>a!ira+>air> e+&a!ira+"tm! Dia.$e$ 11 Ari! 2015
LAMPIRAN
Penen%uan Nre e%ela' penam2a'an NaO Kecepa%an Pu%ar <= rpm Nre
=
D 2 Nρ μ¿
(
0,2m)
2(
80 60rps)
(
1019.6 kg m3)
4.4 x10−3 kg ms¿
12358.78 Kecepa%an Pu%ar == rpm Nre=
D 2 Nρ μ¿
(
0,2m)
2(
100 60 rps)
(
1014.8 kg m3)
2 x10−3 kg ms¿
33826.6 7 Kecepa%an Pu%ar += rpm Nre=
D 2 Nρ μ¿
(
0,2m)
2(
120 60 rps)
(
1015.2 kg m3)
3.2 x10−3 kg ms¿
2538 0 Kecepa%an Pu%ar 1= rpm Nre=
D 2 Nρ μ¿
(
0,2m)
2(
140 60 rps)
(
1015.6 kg m3)
1.6 x10−3 kg ms¿
59243.33 Kecepa%an Pu%ar ;= rpmNre
=
D 2 Nρ μ¿
(
0,2m)
2(
160 60 rp s)
(
1016 kg m3)
1.6 x10−3 kg ms¿
67733.33Penen%uan Nre e%ela' penam2a'an +"O1
Kecepa%an Pu%ar <= rpm Nre
=
D 2 Nρ μ¿
(
0,2m)
2(
80 60rps)
(
1020 kg m3)
1.2 x10−3 kg ms¿
45333.33 Kecepa%an Pu%ar == rpm Nre=
D 2 Nρ μ¿
(
0,2m)
2(
100 60 rps)
(
1015.6 kg m3)
1.2 x10−3 kg ms¿
56422.22 Kecepa%an Pu%ar += rpmNre
=
D 2 Nρ μ¿
(
0,2m)
2(
120 60 rps)
(
1016.4 kg m3)
1.6 x10−3 kg ms ¿50820 Kecepa%an Pu%ar 1= rpm Nre=
D 2 Nρ μ¿
(
0,2m)
2(
140 60 rps)
(
1016 kg m3)
1.6 x10−3 kg ms¿
59266.67 Kecepa%an Pu%ar ;= rpm Nre=
D 2 Nρ μ¿
(
0,2m)
2(
160 60 rps)
(
1015.6 kg m3)
2.4 x10−3 kg ms¿
45137.7 8 ? 1 2 2 ? 1 2 ? ' 2 ? 1 ? 1 ' ? 2 2
5
4
=
=
a t T t a T tD
n
g
H
Dt
D
Da
nt
D
H
g
nD
t
f
Kecepa%an Pu%ar <= rpm Di. : Nre 12'5),-) 109 12'5),-) 9!310 !3 12'5),-) 9 (,1 109 10(,1%i!t.a+ a%a 3rai. +tT <$ Nre
? 1 2 2 ? 1 2 ? '
=
a t T tD
n
g
H
Dt
D
Da
nt
f
¿
1.38 x102[
0,2 0,3]
3 2[
0,3 0,9]
1 2[
9,8 802 x0,2]
1 6¿
19.25menit Kecepa%an Pu%ar == rpm Di. : Nre '')2,-109 '')2,-9!310 !3 '')2,-9 (,5' 109 10(,5'%i!t.a+ a%a 3rai. +tT <$ Nre
? 1 2 2 ? 1 2 ? '
=
a t T tD
n
g
H
Dt
D
Da
nt
f
¿
1.38 x102[
0,2 0,3]
3 2[
0,3 0,9]
1 2[
9,8 1002 x0,2]
1 6¿
17,87menit Kecepa%an Pu%ar += rpm Di. : Nre 25')0 109 25')0 9!310 !3 25')09 (,( 109 10(,(
%i!t.a+ a%a 3rai. +tT <$ Nre
? 1 2 2 ? 1 2 ? '
=
a t T tD
n
g
H
Dt
D
Da
nt
f
¿
1.38 x102[
0,2 0,3]
3 2[
0,3 0,9]
1 2[
9,8 12 02 x0,2]
1 6¿
16,82menit Kecepa%an Pu%ar 1= rpm Di. : Nre 52(','' 109 52(','' 9!310 !3 52(','' 9 (,--109 10(,--%i!t.a+ a%a 3rai. +tT <$ Nre
? 1 2 2 ? 1 2 ? '
=
a t T tD
n
g
H
Dt
D
Da
nt
f
¿
1.38 x102[
0,2 0,3]
3 2[
0,3 0,9]
1 2[
9,8 14 02 x0,2]
1 6 ¿15,98menit Kecepa%an Pu%ar ;= rpm Di. : Nre --'','' 109 --'','' 9!310 !3 --'','' 9 ',)2 109 10',)2 ? 1 2 2 ? 1 2 ? '
=
a t T tD
n
g
H
Dt
D
Da
nt
f
¿
1.38 x102[
0,2 0,3]
3 2[
0,3 0,9]
1 2[
9,8 16 02 x0,2]
1 6¿
15,28menitPenen%uan Blending Time laru%an e%ela' di%am2a' +"O1
? 1 2 2 ? 1 2 ? ' 2 ? 1 ? 1 ' ? 2 2
5
4
=
=
a t T t a T tD
n
g
H
Dt
D
Da
nt
D
H
g
nD
t
f
Kecepa%an Pu%ar <= rpm Di. : Nre (5''','' 109 (5''','' 9!310 !3 (5''','' 9 (,5 109 10(,5%i!t.a+ a%a 3rai. +tT <$ Nre
? 1 2 2 ? 1 2 ? '
=
a t T tD
n
g
H
Dt
D
Da
nt
f
¿
1.3489 x102[
0,2 0,3]
3 2[
0,3 0,9]
1 2[
9,8 802 x0,2]
1 6¿
18,81menitKecepa%an Pu%ar == rpm Di. : Nre 5(22,22 109 5(22,22 9!310 !3 5(22,22 9 (,-5 109 10(,-5
%i!t.a+ a%a 3rai. +tT <$ Nre
? 1 2 2 ? 1 2 ? '
=
a t T tD
n
g
H
Dt
D
Da
nt
f
¿
1.3489 x102[
0,2 0,3]
3 2[
0,3 0,9]
1 2[
9,8 10 02 x0,2]
1 6¿
17,47menit Kecepa%an Pu%ar += rpm Di. : Nre 50)20 109 50)20 9!310 !3 50)20 9 (,-109 10(,-%i!t.a+ a%a 3rai. +tT <$ Nre
? 1 2 2 ? 1 2 ? '
=
a t T tD
n
g
H
Dt
D
Da
nt
f
¿
1.3489 x102[
0,2 0,3]
3 2[
0,3 0,9]
1 2[
9,8 12 02 x0,2]
1 6¿
16,44menit Kecepa%an Pu%ar 1= rpm Di. : Nre 52,-109 52,-9!310 !3
52,-9 (,--109 10
(,--%i!t.a+ a%a 3rai. +tT <$ Nre
? 1 2 2 ? 1 2 ? '
=
a t T tD
n
g
H
Dt
D
Da
nt
f
¿
1.3489 x102[
0,2 0,3]
3 2[
0,3 0,9]
1 2[
9,8 1402 x0,2]
1 6¿
15,61menit Kecepa%an Pu%ar ;= rpm Di. : Nre (51'-,-) 109 (51'-,-) 9!310 !3 (51'-,-) 9 (,5 109 10(,5%i!t.a+ a%a 3rai. +tT <$ Nre
? 1 2 2 ? 1 2 ? '
=
a t T tD
n
g
H
Dt
D
Da
nt
f
¿
1.3489 x102[
0,2 0,3]
3 2[
0,3 0,9]
1 2[
9,8 16 02 x0,2]
1 6¿
14,93menit
#okumen%ai >iual pada aa% prak%ikum!am2ar Ke%erangan
/a8a+3 "i7a &a+3 %i3+a.a+ +t. me+3i%e+tii.a$i !a a!ira+
Ta+3.i &a+3 te!a" %ii$i air $e6a+&a. 15 !iter
P!a a!ira+ a%a $.a!a 1
P!a a!ira+ a%a $.a!a 2
P!a a!ira+ a%a $.a!a '