Seleksi : Seleksi lini murni, tiga generasi asal segregate alamiah Daya hasil : 1,6–2,5 t/ha
Warna hipokotil : Ungu
Warna bulu : Coklat kekuningan Warna bunga : Ungu
Warna kulit biji : Kuning Warna hilum : Terang
Bentuk daun : Oblong, ujung runcing Tipe tumbuh : Determinit
Umur berbunga : 35 hari Umur polong matang : 80–82 hari Tinggi tanaman : 60–70 cm Percabangan : 1–2 cabang Bobot 100 biji : 17 g Ukuran biji : Besar Kandungan protein : 39% Kandungan minyak : 20%
Kerebahan : Tidak mudah rebah Ketahanan terhadap
penyakit : Toleran karat daun
Keterangan : Sesuai untuk bahan baku susu kedelai, tempe, dan tahu
Pemulia : Rodiah S., Ono Sutrisno, Gatot Kustiyono, Sumarno, dan Soegito
Lampiran 2. Jadwal Penelitian.
Jenis Kegiatan Minggu
ke-1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Pembiakan serangga uji X X X X Penyediaan jamur B.
bassiana danM. anisopliae
X X
Pembuatan suspensi B. Bassianadan M. Anisopliae
X X X
Persiapan media tanam X
Pemupukan X
Penanaman benih X
Pemeliharaan tanaman X X X
Pengaplikasian serangga
ke tanaman X
Pengaplikasian Suspensi B. Bassianadan M. Anisopliae
X
Penyungkupan X X X
Peubah Amatan
Persentase Mortalitas ulat
grayak X X
Intensitas serangan X X
Waktu larva mati
X X
Persentase larva menjadi
pupa X
Keterangan :
P0 : Kontrol
P1 : Suspensi Metharizium anisopliaedengan Kerapatan konidia 104/50 ml air. P2 : Suspensi Metharizium anisopliaedengan Kerapatan konidia 106/50 ml air. P3 : SuspensiMetharizium anisopliaedengan Kerapatan konidia 108/50 ml air. P4 : SuspensiBeauveria bassiana dengan Kerapatan konidia 104/50 ml air. P5 : Suspensi Beauveria bassiana dengan Kerapatan konidia 106/50 ml air. P6 : Suspensi Beauveria bassiana dengan Kerapatan konidia 108/50 ml air
Lampiran 4. Data Persentase mortalitas larva 1 hsa
Data mentah mortalitas 1 hsa
Perlakuan Ulangan
1 2 3
% mortalitas 1 hsa
Perlakuan Blok Total Rataan
1.00 2.00 3.00
P0 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
Total 0.00 0.00 0.00 0.00
Rataan 0.00 0.00 0.00 0.00
P1 1 1 2
% mortalitas 2 hsa
Perlakuan Blok Total Rataan
1.00 2.00 3.00
P0 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
P1 20.00 20.00 40.00 80.00 26.67
P2 40.00 20.00 20.00 80.00 26.67
P3 40.00 40.00 40.00 120.00 40.00
P4 20.00 0.00 20.00 40.00 13.33
P5 20.00 20.00 40.00 80.00 26.67
P6 20.00 20.00 40.00 80.00 26.67
Total 160.00 120.00 200.00 480.00
Rataan 22.86 17.14 28.57 22.86
Transformasi Arcsin √persentase
Perlakuan Blok Total Rataan
1.00 2.00 3.00
P0 4.05 4.05 4.05 12.16 4.05
P1 26.57 26.57 39.23 92.36 30.79
P2 39.23 26.57 26.57 92.36 30.79
P3 39.23 39.23 39.23 117.69 39.23
P4 26.57 4.05 26.57 57.18 19.06
P5 26.57 26.57 39.23 92.36 30.79
P6 26.57 26.57 39.23 92.36 30.79
Total 188.78 153.60 214.11 556.49
Daftar Sidik Ragam
SK db JK KT F.hit F 0,05 F 0,01 Ket
Blok 2.00 263.84 131.92 3.15 3.89 6.93 tn
P 6.00 2384.18 397.36 9.50 3.00 4.82 **
Galat 12.00 501.81 41.82
Total 20.00 3149.83
FK= 14746.74
SY 3.73 -11.50 1.29 14.30 14.09 13.94 13.83 27.09
I 2.00 3.00 4.00 5.00 6.00 7.00 8.00
SSR 0.05 3.08 3.23 3.31 3.37 3.41 3.44 3.46
LSR 0.05 11.50 12.04 12.37 12.58 12.73 12.84 12.91
Perlakuan P0 P4 P1 P2 P5 P6 P3
Rataan 0.00 13.33 26.67 26.67 26.67 26.67 40.00
a b
c d
P1 2 2 2
% mortalitas 3 hsa
Perlakuan Blok Total Rataan
1.00 2.00 3.00
P0 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
P1 40.00 40.00 40.00 120.00 40.00
P2 40.00 60.00 40.00 140.00 46.67
P3 60.00 60.00 40.00 160.00 53.33
P4 40.00 20.00 40.00 100.00 33.33
P5 40.00 40.00 60.00 140.00 46.67
P6 40.00 20.00 60.00 120.00 40.00
Total 260.00 240.00 280.00 780.00
Rataan 37.14 34.29 40.00 37.14
Transformasi Arcsin √persentase
Perlakuan Blok Total Rataan
1.00 2.00 3.00
P0 4.05 4.05 4.05 12.16 4.05
P1 39.23 39.23 39.23 117.69 39.23
P2 39.23 50.77 39.23 129.23 43.08
P3 50.77 50.77 39.23 140.77 46.92
P4 39.23 26.57 39.23 105.03 35.01
P5 39.23 39.23 50.77 129.23 43.08
P6 39.23 26.57 50.77 116.57 38.86
Total 250.98 237.18 262.52 750.68
Daftar Sidik Ragam
SK Db JK KT F.hit F 0,05 F 0,01 Ket
Blok 2.00 45.96 22.98 0.44 3.89 6.93 tn
P 6.00 3777.31 629.55 12.18 3.00 4.82 **
Galat 12.00 620.32 51.69 Total 20.00 4443.59
FK= 26834.57
SY 4.15 -12.79 19.94 26.25 26.01 32.51 32.39 38.97
I 2.00 3.00 4.00 5.00 6.00 7.00 8.00
SSR 0.05 3.08 3.23 3.31 3.37 3.41 3.44 3.46
LSR 0.05 12.79 13.39 13.75 13.99 14.16 14.28 14.36
Perlakuan P0 P4 P6 P1 P2 P5 P3
Rataan 0.00 33.33 40.00 40.00 46.67 46.67 53.33
a b
c
P1 2 2 3
% mortalitas 4 hsa
Perlakuan Blok Total Rataan
1.00 2.00 3.00
P0 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
P1 40.00 40.00 60.00 140.00 46.67 P2 60.00 40.00 60.00 160.00 53.33 P3 60.00 80.00 40.00 180.00 60.00 P4 40.00 20.00 60.00 120.00 40.00 P5 40.00 40.00 60.00 140.00 46.67 P6 40.00 60.00 60.00 160.00 53.33 Total 280.00 280.00 340.00 900.00
Rataan 40.00 40.00 48.57 42.86
Transformasi Arcsin √persentase
Perlakuan Blok Total Rataan
1.00 2.00 3.00
P0 4.05 4.05 4.05 12.16 4.05
P1 39.23 39.23 50.77 129.23 43.08 P2 50.77 39.23 50.77 140.77 46.92 P3 50.77 63.43 39.23 153.43 51.14 P4 39.23 26.57 50.77 116.57 38.86 P5 39.23 39.23 50.77 129.23 43.08 P6 39.23 50.77 50.77 140.77 46.92 Total 262.52 262.52 297.13 822.16
Daftar Sidik Ragam
Blok 2.00 114.09 57.04 0.83 3.89 6.93 tn
P 6.00 4581.95 763.66 11.08 3.00 4.82 **
Galat 12.00 827.08 68.92
Total 20.00 5523.12
FK= 32188.30
SY 4.79 -14.77 24.54 30.80 30.52 36.99 36.85 43.42
I 2.00 3.00 4.00 5.00 6.00 7.00 8.00
SSR 0.05 3.08 3.23 3.31 3.37 3.41 3.44 3.46
LSR 0.05 14.77 15.46 15.87 16.15 16.34 16.48 16.58
Perlakuan P0 P4 P1 P5 P2 P6 P3
Rataan 0.00 40.00 46.67 46.67 53.33 53.33 60.00
a b
c
P1 3 3 3
% mortalitas 5 hsa
Perlakuan Blok Total Rataan
1.00 2.00 3.00
P0 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
P1 60.00 60.00 60.00 180.00 60.00
P2 60.00 60.00 80.00 200.00 66.67
P3 80.00 80.00 60.00 220.00 73.33
P4 40.00 40.00 60.00 140.00 46.67
P5 60.00 60.00 60.00 180.00 60.00
P6 60.00 80.00 60.00 200.00 66.67
Total 360.00 380.00 380.00 1120.00
Rataan 51.43 54.29 54.29 53.33
Transformasi Arcsin √persentase
Perlakuan Blok Total Rataan
1.00 2.00 3.00
P0 4.05 4.05 4.05 12.16 4.05
P1 50.77 50.77 50.77 152.31 50.77
P2 50.77 50.77 63.43 164.97 54.99
P3 63.43 63.43 50.77 177.64 59.21
P4 39.23 39.23 50.77 129.23 43.08
P5 50.77 50.77 50.77 152.31 50.77
P6 50.77 63.43 50.77 164.97 54.99
Total 309.80 322.46 321.33 953.59
Daftar Sidik Ragam
SK db JK KT F.hit F 0,05 F 0,01 Ket
Blok 2.00 14.04 7.02 0.21 3.89 6.93 tn
P 6.00 6441.64 1073.61 32.57 3.00 4.82 **
Galat 12.00 395.57 32.96
Total 20.00 6851.26
FK= 43301.52
SY 3.31 -10.21 35.98 49.02 48.83 55.37 55.27 61.86
I 2.00 3.00 4.00 5.00 6.00 7.00 8.00
SSR 0.05 3.08 3.23 3.31 3.37 3.41 3.44 3.46
LSR 0.05 10.21 10.69 10.98 11.17 11.30 11.40 11.47
Perlakuan P0 P4 P1 P5 P2 P6 P3
Rataan 0.00 46.67 60.00 60.00 66.67 66.67 73.33
a b
c d
P1 3 4 3
% mortalitas 6 hsa
Perlakuan Blok Total Rataan
1.00 2.00 3.00
P0 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
P1 60.00 80.00 60.00 200.00 66.67
P2 80.00 60.00 80.00 220.00 73.33
P3 100.00 100.00 100.00 300.00 100.00
P4 60.00 60.00 80.00 200.00 66.67
P5 60.00 80.00 80.00 220.00 73.33
P6 80.00 80.00 100.00 260.00 86.67
Total 440.00 460.00 500.00 1400.00
Rataan 62.86 65.71 71.43 66.67
Transformasi Arcsin √persentase
Perlakuan Blok Total Rataan
1.00 2.00 3.00
P0 4.05 4.05 4.05 12.16 4.05
P1 50.77 63.43 50.77 164.97 54.99
P2 63.43 50.77 63.43 177.64 59.21
P3 90.00 90.00 90.00 270.00 90.00
P4 50.77 50.77 63.43 164.97 54.99
P5 50.77 63.43 63.43 177.64 59.21
P6 63.43 63.43 90.00 216.87 72.29
Total 373.23 385.90 425.13 1184.25
Daftar Sidik Ragam
SK db JK KT F.hit F 0,05 F 0,01 ket
Blok 2.00 209.19 104.59 1.82 3.89 6.93 tn
P 6.00 12423.80 2070.63 36.06 3.00 4.82 **
Galat 12.00 689.12 57.43
Total 20.00 13322.10
FK= 66783.79
SY 4.38 -13.48 52.56 52.18 58.59 58.41 71.62 84.87
I 2.00 3.00 4.00 5.00 6.00 7.00 8.00
SSR 0.05 3.08 3.23 3.31 3.37 3.41 3.44 3.46
LSR 0.05 13.48 14.11 14.49 14.74 14.92 15.05 15.13
Perlakuan P0 P1 P4 P2 P5 P6 P3
Rataan 0.00 66.67 66.67 73.33 73.33 86.67 100.00
a b
c d
P0 0 0 0
% mortalitas 7 hsa
Perlakuan Blok Total Rataan
1.00 2.00 3.00
P0 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
P1 80.00 80.00 60.00 220.00 73.33
P2 80.00 80.00 80.00 240.00 80.00
P3 100.00 100.00 100.00 300.00 100.00
P4 80.00 60.00 80.00 220.00 73.33
P5 80.00 80.00 80.00 240.00 80.00
P6 80.00 100.00 100.00 280.00 93.33
Total 500.00 500.00 500.00 1500.00
Rataan 71.43 71.43 71.43 71.43
Transformasi Arcsin √persentase
Perlakuan Blok Total Rataan
1.00 2.00 3.00
P0 4.05 4.05 4.05 12.16 4.05
P1 63.43 63.43 50.77 177.64 59.21
P2 63.43 63.43 63.43 190.30 63.43
P3 90.00 90.00 90.00 270.00 90.00
P4 63.43 50.77 63.43 177.64 59.21
P5 63.43 63.43 63.43 190.30 63.43
P6 63.43 90.00 90.00 243.43 81.14
Total 411.23 425.13 425.13 1261.49
Daftar Sidik Ragam
SK db JK KT F.hit F 0,05 F 0,01 ket
Blok 2.00 18.40 9.20 0.17 3.89 6.93 tn
P 6.00 13505.33 2250.89 40.56 3.00 4.82 **
Galat 12.00 665.99 55.50
Total 20.00 14189.72
FK= 75778.40
SY 4.30 -13.25 59.46 59.08 65.51 65.33 78.54 85.12
I 2.00 3.00 4.00 5.00 6.00 7.00 8.00
SSR 0.05 3.08 3.23 3.31 3.37 3.41 3.44 3.46
LSR 0.05 13.25 13.87 14.25 14.49 14.67 14.79 14.88
Perlakuan P0 P1 P4 P2 P5 P6 P3
Rataan 0.00 73.33 73.33 80.00 80.00 93.33 100.00
a b
c d
P1 1 1 2
Perlakuan Blok Total Rataan
1 2 3
P0 100.00 100.00 100.00 300.00 100.00
P1 20.00 20.00 20.00 60.00 20.00
P2 20.00 20.00 0.00 40.00 13.33
P3 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
P4 20.00 40.00 20.00 80.00 26.67
P5 20.00 20.00 20.00 60.00 20.00
P6 20.00 0.00 0.00 20.00 6.67
Total 200.00 200.00 160.00 560.00
Rataan 28.57 28.57 22.86 26.67
Transformasi Arcsin √persentase
Perlakuan Blok Total Rataan
1 2 3
P0 90.00 90.00 90.00 270.00 90.00
P1 26.57 26.57 26.57 79.70 26.57
P2 26.57 26.57 0.00 53.13 17.71
P3 4.05 4.05 4.05 12.16 4.05
P4 26.57 39.23 26.57 92.36 30.79
P5 26.57 26.57 26.57 79.70 26.57
P6 26.57 4.05 4.05 34.67 11.56
Total 226.88 217.04 177.80 621.72
Daftar Sidik Ragam
SK db JK KT F.hit F 0,05 F 0,01 ket
Blok 2.00 9.23 4.61 0.10 3.89 6.93 tn
P 6.00 13868.65 2311.44 51.13 3.00 4.82 **
Galat 12.00 542.50 45.21
Total 20.00 14420.37
FK= 20802.78
SY 3.88 -11.96 -5.85 7.14 6.92 13.43 13.32 86.57
I 2.00 3.00 4.00 5.00 6.00 7.00 8.00
SSR 0.05 3.08 3.23 3.31 3.37 3.41 3.44 3.46
LSR 0.05 11.96 12.52 12.86 13.08 13.24 13.35 13.43
Perlakuan P3 P6 P2 P5 P4 P1 P0
Rataan 0.00 6.67 20.00 20.00 26.67 26.67 100.00
a b
c
P0 17.60 20.00 16.10 53.70 17.90 P1 16.60 15.00 13.20 44.80 14.93 P2 16.00 11.70 11.60 39.30 13.10
P3 8.80 10.00 10.00 28.80 9.60
P4 16.10 16.60 13.20 45.90 15.30 P5 15.00 10.20 11.70 36.90 12.30
P6 11.60 8.80 10.20 30.60 10.20
Total 101.70 92.30 86.00 280.00
Rataan 14.53 13.19 12.29 13.33
Transformasi √X+0.5
Perlakuan Blok Total Rataan
1 2 3
P0 4.25 4.53 4.07 12.86 4.29
P1 4.14 3.94 3.70 11.77 3.92
P2 4.06 3.49 3.48 11.03 3.68
P3 3.05 3.24 3.24 9.53 3.18
P4 4.07 4.14 3.70 11.91 3.97
P5 3.94 3.27 3.49 10.70 3.57
P6 3.48 3.05 3.27 9.80 3.27
Total 26.99 25.65 24.96 77.60
Rataan 3.86 3.66 3.57 3.70
Daftar Sidik Ragam
SK db JK KT F.hit F 0,05 F 0,01 ket
Blok 2.00 0.30 0.15 3.19 3.89 6.93 tn
P 6.00 2.84 0.47 9.92 3.00 4.82 **
Galat 12.00 0.57 0.05
Total 20.00 3.71
FK= 286.79
KK= 0.06
Uji Jarak Duncan
SY 0.13 9.21 9.79 9.78 11.88 14.50 14.87 17.46
I 2.00 3.00 4.00 5.00 6.00 7.00 8.00
SSR 0.05 3.08 3.23 3.31 3.37 3.41 3.44 3.46
LSR 0.05 0.39 0.41 0.42 0.42 0.43 0.43 0.44
Perlakuan P3 P6 P5 P2 P1 P4 P0
Rataan 9.60 10.20 12.30 13.10 14.93 15.30 17.90
a
b
c
d
e
f
P0 26.00 22.00 28.00 76.00 25.33 P1 17.00 17.60 20.50 55.10 18.37 P2 16.10 16.00 17.60 49.70 16.57 P3 14.70 15.00 16.60 46.30 15.43 P4 17.00 20.00 22.00 59.00 19.67 P5 16.60 18.30 19.10 54.00 18.00 P6 15.00 13.20 18.30 46.50 15.50 Total 122.40 122.10 142.10 386.60
Rataan 17.49 17.44 20.30 18.41
Transformasi √X+0.5
Perlakuan Blok Total Rataan
1 2 3
P0 5.15 4.74 5.34 15.23 5.08
P1 4.18 4.25 4.58 13.02 4.34
P2 4.07 4.06 4.25 12.39 4.13
P3 3.90 3.94 4.14 11.97 3.99
P4 4.18 4.53 4.74 13.45 4.48
P5 4.14 4.34 4.43 12.90 4.30
P6 3.94 3.70 4.34 11.97 3.99
Total 29.56 29.56 31.82 90.94
Rataan 4.22 4.22 4.55 4.33
Daftar Sidik Ragam
SK db JK KT F.hit F 0,05 F 0,01 ket
Blok 2.00 0.48 0.24 11.37 3.89 6.93 **
P 6.00 2.56 0.43 19.98 3.00 4.82 **
Galat 12.00 0.26 0.02 Total 20.00 3.30
FK= 393.80
KK= 0.03
Uji Jarak Duncan
SY 0.08 15.17 15.23 16.29 17.72 18.08 19.38 25.04
I 2.00 3.00 4.00 5.00 6.00 7.00 8.00
SSR 0.05 3.08 3.23 3.31 3.37 3.41 3.44 3.46
LSR 0.05 0.26 0.27 0.28 0.28 0.29 0.29 0.29
Perlakuan P3 P6 P2 P5 P1 P4 P0
Rataan 15.43 15.50 16.57 18.00 18.37 19.67 25.33
a
b
c
d
e
f
P1 0 0 0
Data Persentase Mortalitas 2 Hsa
Perlakuan Ulangan
1 2 3
Data Persentase Mortalitas 3 Hsa
Perlakuan Ulangan
1 2 3
Data Persentase Mortalitas 4 Hsa
Perlakuan Ulangan
Data Persentase Mortalitas 5 Hsa
Perlakuan Ulangan
1 2 3
Data Persentase Mortalitas 6 Hsa
Perlakuan Ulangan
1 2 3
Data Persentase Mortalitas 7 Hsa
Perlakuan Ulangan
1 2 3
waktu kematian
Perlakuan hari
ke-1 2 3 4 5 6 7
s
Foto pupa S. lituraF. (Kontrol) Foto gejala serangan larva
S. lituraF.
Foto larva S. lituraF. yang terinfeksi M. anisopliae(104)
Foto larva S. lituraF.yang
terinfeksiB. bassiana.
Foto larva S. lituraF.yang tidak
terinfeksi Foto larva S. lituraF. yang
terinfeksi B. bassiana (106)
Foto larva S. lituraF. yang
terinfeksi B. bassiana (108)