LAPORAN
LAPORAN
BENGKEL LISTRIK
BENGKEL LISTRIK
INSTALASI RUMAH TINGGAL
INSTALASI RUMAH TINGGAL
“PROYEK TUAN SUDOMO”
“PROYEK TUAN SUDOMO”
D
D
II
S
S
U
U
S
S
U
U
N
N
OLEH:
OLEH:
Nama
Nama
: AGUS RUSMAN L.TO
: A
GUS RUSMAN L.TORUAN
RUAN
K
Keellaass
:
: E
EL
L3
3C
C
No.Ase!
No.Ase! : "#
: "#
NIM
NIM
: $%"#"3&"'%
: $%"#"3&"'%
(URUSAN TEKNIK ELEKTRO
(URUSAN TEKNIK ELEKTRO
PRODI TEKNIK LISTRIK
PRODI TEKNIK LISTRIK
POLITEKNIK NEGERI MEDAN
POLITEKNIK NEGERI MEDAN
T.A &"$#)&"$'
T.A &"$#)&"$'
LEMBAR PENGESAHAN
LEMBAR PENGESAHAN
((*
*+
+*
*l
l L
Laa,
,o
o--aa!
!
:: “PROYEK TUAN SUDOMO”
“PROYEK TUAN SUDOMO”
No. La,o-a!
No. La,o-a!
: "$)BENGKELLISTRI
: "$)BENGKELLISTRIK)/./I)&"$#
K)/./I)&"$#
Nama P-a0120a!
Nama P-a0120a!
: A
: AGUS RUSMAN L.TORU
GUS RUSMAN L.TORUAN
AN
K
Keellaass
:
:
E
EL
L3
3C
C
M
M*
*llaa2
2 P
Pee!
!
ee--44aaaa!
!
:
: $
$5
5 O
OK
KT
TO
OB
BE
ER
R &
&"
"$
$#
#
S
Seelleessa2
a2 P
Pee!
!
ee--44aaaa!
!
:
: $
$"
" N
NO
O6
6E
EM
MB
BE
ER
R &
&"
"$
$#
#
I!s1-*01*-
I!s1-*01*-
:
: D-s.M.(.(
D-s.M.(.( P*-a7M.T
P*-a7M.T
I-.G*!o-o7M.T
I-.G*!o-o7M.T
N2la2
N2la2
::
DAFTAR ISI
DAFTAR ISI
1((*
*+
+*
*l
l L
Laa,
,o
o--aa!
!
:: “PROYEK TUAN SUDOMO”
“PROYEK TUAN SUDOMO”
No. La,o-a!
No. La,o-a!
: "$)BENGKELLISTRI
: "$)BENGKELLISTRIK)/./I)&"$#
K)/./I)&"$#
Nama P-a0120a!
Nama P-a0120a!
: A
: AGUS RUSMAN L.TORU
GUS RUSMAN L.TORUAN
AN
K
Keellaass
:
:
E
EL
L3
3C
C
M
M*
*llaa2
2 P
Pee!
!
ee--44aaaa!
!
:
: $
$5
5 O
OK
KT
TO
OB
BE
ER
R &
&"
"$
$#
#
S
Seelleessa2
a2 P
Pee!
!
ee--44aaaa!
!
:
: $
$"
" N
NO
O6
6E
EM
MB
BE
ER
R &
&"
"$
$#
#
I!s1-*01*-
I!s1-*01*-
:
: D-s.M.(.(
D-s.M.(.( P*-a7M.T
P*-a7M.T
I-.G*!o-o7M.T
I-.G*!o-o7M.T
N2la2
N2la2
::
DAFTAR ISI
DAFTAR ISI
Lema- Pe!esa8a!...
Lema- Pe!esa8a!... $$ Da91a-
Da91a- Is2...Is2... && Ka1a
Ka1a Pe!a!1a-.Pe!a!1a-... 33 BAB
BAB I. Pe!+a8*l*a!...I. Pe!+a8*l*a!... ## Pe-e!a!
Pe-e!a!a!aa! I!a!aa! I!s1alas2;s1alas2;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;..;;;;;.... ## Des0-2
Des0-2,s2 ,s2 Ra!aRa!a!a!;;!a!;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;; '' R*m*sa! Masala8;;;;;;;;;;;;;;
R*m*sa! Masala8;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;; << T*
T*4*a! P-a0120*4*a! P-a0120*m;;;;;;m;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;.;;. << BAB II. La!+asa! Ba8a! +a!
BAB II. La!+asa! Ba8a! +a! Ala1...Ala1... == Teo-2 A
Teo-2 Ala1 +a! la1 +a! Ba8a!...Ba8a!... ==
Da91a- 0e*1*8a! a8a!;;;;;;;;;.
Da91a- 0e*1*8a! a8a!;;;;;;;;;... $"$"
Da91a- 0e*1*8a! ala1...;;;;;;;;;.
Da91a- 0e*1*8a! ala1...;;;;;;;;;... $$$$ Mes2!mes2!
Mes2!mes2! +a! +a! ,e-le!0a,a!;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;,e-le!0a,a!;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;; $&$& Ala
Ala1 U01 U0*-;;;;;;*-;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;.;;;;;. $&$& M*l12 C8e0;;;;
M*l12 C8e0;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;..;;;;;;.. $&$& Kom,o!e!
Kom,o!e! >a! >a! +2*!a0a!;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;+2*!a0a!;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;.;;;.;.;;;. $&$& ?*!s2
?*!s2 Ala1 +Ala1 +a! Ba8a!;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;..;;;a! Ba8a!;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;..;;; $5$5 BAB III.Pema8asa!)A!al2sa ;;;;;;;;;;;;...
BAB III.Pema8asa!)A!al2sa ;;;;;;;;;;;;... &$&$ Pe-a0
Pe-a021a! 21a! Pa!el;;Pa!el;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;.;;;;;;;... &$&$ Pemasa!a!)Pe-a@a1a! Pa!el;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;&$ Pemasa!a!)Pe-a@a1a! Pa!el;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;&$ G-o*, $...
G-o*, $... &&&& G-o*, &;;;;;...
G-o*, &;;;;;... &&&& G-o*,
G-o*, 3;;;;;;;;;;;;;;;;3;;;;;;;;;;;;;;;;... &&&& G-o*
G-o*, %;;, %;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;... &3&3 BAB I6.
BAB I6. TROUBLE SHOTING...TROUBLE SHOTING... &%&% T*
T*4*a!;;;4*a!;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;.;;;;;;;;.;..;.. &%&% Pe-ala1a!;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;.;;&% Pe-ala1a!;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;.;;&% T-o
T-o*le *le S8o12!S8o12!;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;.;;;. &#&#
BAB
BAB 66. . DIAGRADIAGRAM GAMBM GAMBAR ;;AR ;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;.;;.;;.;;. &<&<
2
Gama- -a!0a2a! o!1-ol s2!le l2!e ,a!el +2a-am -*ma8 12!al a s*+omo;.. &< Gama- s2m*las2 “,-o>e0 1*a! s*+omo” +2 ,a,a! $&"m $"" m;;;;.;... &= Gama- Ra!0a2a! +2a-am ,e!a@a1a!;;;;;;;;;;;;.;;;;. &5 Gamaa- De!a8 R*ma8 12!al 1*a! S*+omo;;;;;;;;;.;;;;;..3" Pa!el Co!1-ol ,a!+a!a! +e,a!;;;;;;;;;;;;;;;;;;;; 3$ P2!1* ,a!el +e,a!;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;...3& Pemasa!a! B*sa-;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;... 33 P2!1* Pa!elBela0a!;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;3% De1a2l ,a!el ,e!e-a!a!;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;; 3# Pa!+a!a! ela0a! ,2!1* ,a!el;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;3'
BAB 6I.PENUTUP
Kes2m,*la!;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;.;;;.;;;.. 3<
.
KATA PENGANTAR
Seala P*42 +a! S>*0*- sa>a ,a!4a10a! 0e8a+2-a1 T*8a! >a! Ma8a Esa7 0a-e!a +e!a! Ra8ma1 +a! Ka-*!2a!>a sa>a +a,a1 me!>elesa20a! Pe!0e-4aa! INSTALASI PENERANGAN RUMAH TINGGAL
DAN PEMBUATAN LAPORAN +a-2 8as2l 0e-4a sa>a selama &38a-2 +e!a! la!a- >a! e-4*+*l “PROYEK TUAN SUDOMO”.
Te-selesa20a!!>a la,o-a! 2!2 e-a-12 a8@a *sa2 s*+a8 se-a!0a2a! 0e2a1a! BENGKEL LISTRIK 3 INSTALASI PENERANGAN RUMAH TINGGAL +e!a! s2m*las2 +2a1as ,a,a! $&"m $""m7 +e!a! 2!2 sa>a a!>a0 mem,e-ole8 2lm* a-* mee!a2 I!s1alas2 ,e!e-a!a! -*ma8 12!al. Te-2ma 0as28 0e,a+a Ba,a0 D-s.M.(.( P*-a7M.T +a! Ba,a0 I-.G*!o-o7M.T +a! sem*a ,28a0 >a! 1ela8 mema!1* 0e2a1a! BENGKEL LISTRIK SEMESTER 3 INSTALASI PENERANGAN RUMAH TINGGAL 2!2. Sa-a! +a! 4*a 0-2120 >a! a!+a e-20a! +alam ,e!*l2sa! la,o-a! 2!2 a0a! sa>a 1e-2ma +e!a! 0e-e!+a8a! 8a127 0a-e!a sa>a me!>a+a-2 a8@a la,o-a! >a! sa>a *a1 mas28 4a*8 +a-2 sem,*-!a. Sa>a e-8a-a, aa- la,o-a! 2!2 +a,a1 e-*!a se-1a +a,a1 meme-2 ,e!e1a8*a! a-* a2 sem*a ,28a0 +a! a8a! ,e-a!+2!a! *!1*0 ,em*a1a! 1*l2sa! se-*,a a1a* seaa2 a8a! -e9e-e!s2.
Me+a!7 &' Noeme- &"$#
A*s R*sma!
BAB I
PENDAHULUAN
1.1 PERENCANAAN INSTALASI
1.1.1 LATAR BELAKANG MASALAH
De!a! e-0ema!a!>a ama!7 0e*1*8a! 82+*, ma!*s2a a0a! 8al >a! e-8**!a! +e!a! 0el2s1-20a! sema02! 12+a0 +a,a1 +2,*!02-27 a20 ,a+a 2!+*s1-2 ma*,*! ,a+a 0o!s*me! >a21* mas>a-a0a1 *m*m7 8am,2- sem*a ,e-ala1a! >a! +2*!a0a! se8a-28a-2 meme-l*0a! l2s1-20.
Aa- seala e!1*0 2!s1alas2 +a,a1 1e-sele!a-a +e!a! a20 +alam e-aa2 8al7 ma0a +2,e-l*0a! s*a1* a*a! s1a!+a-7 a20 *!1*0 0eama!a! 2!s1alas2 ma*,*! ,e-le!0a,a!!>a aa- +a,a1 +2*!a0a! sea-a 1e-*sme!e-*s +a! 1e-*1ama ama! +a-2 a8a>aa8a>a >a! m*!02! 1e-4a+2.
Sela2! 21* +alam ,e!*asaa! ma1e-2 a20 1eo-2 ma*,*! ,-a01e0!>a se-1a +alam mela0sa!a0a! ,emasa!a! 2!s1alas2!>a a+a ee-a,a ,-2!s2,,-2!s2, +as a- >a! 8a-*s +2,e!*82. Bee-a,a ,-2!s2, ,-2!s2, +asa- s*a1* 2!s1alas2 a+ala8 seaa2 e-20*1:
$ Ke8a!+ala! Ae-s22l21> & Ke1e-a,a2a! Real221> 3 Ke1e-se+2aa! A2a2l21> % Ke2!+a8a!
# Keama!a! Sa9e1> ' E0o!om2s Eo!om2s
< Pe!a-*8 L2!0*!a! Im,a1 O! E!2-o!1me!1
De!a! e-,e+oma! ,a+a ,-2!s2,,-2!s2, +asa- +2a1as7 ma0a sa!a1 +2,e-l*0a! 2!9o-mas2 +a! ,e1*!4*0,e1*!4*0 >a! sa!a1 e-ma!9aa17 se,e-12 8al!>a +alam ,e!e-4aa! P-a01e0 I!s1alas2 L2s1-20 (o R*ma8 S*+omo ,a+a semes1e- III 2!2.Me!4ela! a082- semes1e- III 2+a! s1*+2 -a!a!a! l2s1-20 1ela8 meme-20a! 1eo-2 ,e-a!a!a! 2!s1alas2 l2s1-20 +e!a! 0om2!as20om2!as2 +a-2 e-aa2 s2s1em ,e!a1*-a! >a! 0ela0 2sa +2*!a0a! a1a* ,*! 2sa +21e-a,0a! +alam ,-a01e0 e!0el l2s1-20. B*0* ,ela4a-a! LATIHAN BENGKEL LISTRIK SEMESTER III 2!2 a0a! me!e-a!0a! sem*a s2s1em ,e!a1*-a! 2!s1alas2 ,e!e-a!a! >a! +2o,e-as20a! +a-2 e-aa2 4e!2s sa0la- sea-a ma!*al +a! o1oma12s. De!a! meme-20a! s*a1* la128a! ,e-e!a!aa! ama- +2a-am lo0as2 ,-a01e0 +a-2 ,ema0a2a! ,e-ala1a! +a! ,e-821*!a!!>a se-1a mele!0a,2 +2a-am 0e-4a -a!0a2a!7 +28a-a,0a! ma8as2s@a a0a! e-8as2l +alam ,-a01e0 e!0el l2s1-20 2!2. Pela4a-a! 2!2 ole8 +20a1a0a! s*+a8 sel*-*8!>a seel*m!>a +20e1a8*2 ma8as2s@a7 se82!a +e!a! se+2021 2!s1-*0s2 +a! ,e!a-a8a! ma0a ma8as2s@a a0a! mam,* mela0sa!a0a!!>a. Sel*-*8 la128a! 2!2 +21*a!0a! +alam mo+2920as2 la128a! -a!a!a! l2s1-20 +e!a! 4*+*l “P-o>e0 S*+omo”.
1.1.2 DESKRIPSI RANCANGAN
P-o>e0 s*+omo 2ala8 -a!a!a! 2!s1alas2 ,e!e-a!a! +2-*ma8 1*a! S*+omo. T*a! S*+omo memesa! ,a+a 0o!s*l1a! *!1*0 me-a!a! 2!s1alas2 ,e!e-a!a! +2-*ma8 12!al!>a. Dalam 8al ,e!ama-a! -a!a!a! 2!s1alas2 ,e!e-a!a! 2!2 ma8as2s@a +2*m,ama0a! seaa2 0o!s*l1a!. Pa+a semes1e- III 2!2 sel*-*8 ama- -a!a!a! ,e!e-a!a! 2!2 +2,-a01e00a! +alam e!1*0 s2m*las2.
Me!2!a1 lo0as2 ,e!e-a!a! -*ma8 1*a! S*+omo >a! e21* esa- +a! mem2l202 1ama! >a! l*as ma0a 0e-4a ,-a01e0 *0a! +2la0*0a! +2 1em,a1 >a! see!a-!>a. Mela2!0a! +20e-4a0a! ,a+a ,a,a! e-*0*-a! $&" $"" m seaa2 s2m*las2!>a. Sem*a ,e-ala1a! l2s1-20 >a! +2,asa! +2ses*a20a! sel*-*8!>a
+e!a! +es0-2,s2 +a1a.
D2+alam ,emasa!a! 2!s1alas2 l2s1-20 a!>a0 8al >a! 8a-*s +20e-4a0a! +e!a! me!2!a1 e!am ,-2!s2, +asa- 2!s1alas2 l2s1-207 a!1a-a la2! :
• Keama!a!. • Kea!+ala!. • Kem*+a8a! 1e-a,a2. • Ke1e-se+2aa! a+a!a!. • E0o!om2s +a!7 • Pe!a-*8 l2!0*!a!.
(a+2 ,emasa!a! 2!s1alas2 l2s1-20 8a-*s +2-e!a!a0a! +a-2 a@al ,e0e-4aa! 82!a selesa2!>a. U!1*0 le28 4elas!>a +28a-a,0a! ma8as2s@a memaa PUIL &"""7 +2sa!a +24elas0a! aa2ma!a a-a me!2!s1alas2 >a! a20. D2+alam ,-a01e0 2!2 1eo-2 1e0!20 e!0el +2la0sa!a0a! se,e!*8!>a seaa2ma!a mes12!>a7 +2a!1a-a!>a : meme!0o0a! ,2,a7 memasa! ,2,a7 ,e!a-20a! 0ael7 ,e!em,a1a! ,e-ala1a!7 ,e!>am*!a! 0ael +a! me!a-2 0esala8a! 1-o*le s8oo12! 1ela8 me!4a+2 sasa-a! *1ama.
Da-2 ,-a01e0 2!2 sa>aa me!oa me!>*s*! la,o-a! >a! mema,a-0a! 1e0!20 ,e!e-a!a! sea-a *m*m. Pe!o,e-as2a! Ma!*al +a! O1oma12s a+ala8 sea2a! +a-2 s2s1em >a! +2,a0a2 +alam -a!0a2a! l2s1-20. Seaa2ma!a +a-2 21* 1ela8 me!4a+2 a8a! +alam la,o-a! 2!2. Semoa ,-a01e0 l2s1-20 2!2 +a,a1 +2,a0a2 se1ela8 selesa2 ,e!+2+20a! +a! +a,a1 +2,e-1a!*!4a@a0a!.
1.1.3 RUMUSAN MASALAH
Dalam ,-a01e0 2!s1alas2 l2s1-20 III 2!2 +28a-a,0a! ma8as2s@a +a,a1 me!e1a8*2 ma0s*+ +a! 1*4*a! ,-a01e0. Se82!a +alam mela0sa!a0a! ,-a01e0 ma8as2s@a 12+a0 me!alam2 0es*l21a!.U!1*0 me!a,a2 1*4*a! 1e-se*1 masala8 >a! 8a-*s +2selesa20a! a+ala8 a-a mem*a1 s*a1* 2!s1alas2 +e!a! a20 +a! e!a-.
Se12a, ma8as2s@a @a42 me!e1a8*2 a-a mem*a1 s*a1* 2!s1alas2 >a! ses*a2 +e!a! ,-2!s2,,-2!s2, +asa- 2!s1alas2.A+a,*! a-a ,emasa!a! 2!s1alas2 8a-*s me!20*12 ama- >a! 1ela8 +21e!1*0a!
1.1.4 TUJUAN PRAKTIKUM
Se1ela8 me!>elesa20a! ,-a01e0 +2 e!0el 2!2 ma8as2s@a 8a-*s mam,* :
Me!e1a8*2 a-a 0e-4a ,e-ala1a! l2s1-20 >a! +2,a0a2.
Te-am,2l +alam me!ee0 0ee!a-a! -a!0a2a!.
Te-am,2l +alam me!a@a12 -a!0a2a!.
Te-am,2l +alam memasa! 0om,o!e! >a! +2*!a0a!.
Mam,* memaa ama- -a!0a2a! +e!a! a20.
Me!e1a8*2 +asa-+asa- me!2!s1alas2 ,a!el.
Da,a1 me!e!1*0a! *0*-a!7 4e!2s7 +a! @a-!a ,e!8a!1a-.
Da,a1 me!e!1*0a! 4e!2s -a!0a2a! >a! +2,a0a2 +alam -*a!a! 1e-1e!1*.
Da,a1 meme+a0a! -a!0a2a! O1oma12s +a! Ma!*al.
Ma8as2s@a mam,* mema8am2 ,-2!s2, 0e-4a ,e-ala1a! +a! 0om,o!e! >a! +2*!a0a! ,a+a P-a01e0 Be!0el III.
Ma8as2s@a mam,* mema8am2 ,-2!s2, 0e-4a -a!0a2a! 12a, F 12a, -*,.
Ma8as2s@a mam,* memaa +a! mema8am2 ama- 1e0!20 +e!a! a20 +a! e!a-.
Ma8as2s@a mam,* me-a!0a2 -a!0a2a! ses*a2 +e!a! ama-.
Ma8as2s@a mam,* me!e-4a0a! I!s1alas2 L2s1-20 +e!a! *-*1a! 0e-4a >a! ses*a2.
Ma8as2s@a +a,a1 meme+a0a! aa2ma!a -a!0a2a! O1oma12s +a! Ma!*al.
BAB II
LANDASAN
TEORI BAHAN DAN ALAT
2. 1. TEORI ALAT DAN BAHAN :
2.1.1
.
DAFTAR KEBUTUHAN BAHAN / PERALATAN UNTUK LATIHAN SEMESTER III TIAP MAHASISA8 WORKSHOP BENGKEL LISTRIK SMT 3 NO NAMA BAHAN / PERALATAN JUMLA H SATUA N KETERANGAN
A. Pipa dan alat bantu
1 Pipa union (5/8”) (0 in! 15 "")
#$% " Lo&a'
Pipa in*i 'o&a' (5/8”) P+,
1$- " Lo&a'
# Pipa K.R 11 "" (0 in! 1#$5 "")
1$5 " ."po / T*n*
B*na i&u 5/8” union # Bua2 Unu& Union Pipa$ Lo&a'
5 B*na i&u in*i& 'o&a' Bua2 Unu& Pipa P+, % B*na i&u K.R 1 Bua2 ."po / T*n* 3 So& ( B*na a"4un )
K.R
1 Bua2 ."po / T*n*
8 ,a4an T (K.R) 1% Bua2 ."po / T*n* - To'* union 0 Bua2 Lo&a'
10 K'*" a'u"uniu" 1% "" 1 Bua2 Lo&a'
11 K'*" i"po K.R 1 Bua2 ."po / T*n* 1 K'*" N6M - "" *4*'a2
pa&u
Bua2 Lo&a'
B. Saklar Dan Peralatannya
1# Sa&*'a 7i""* (L7R) 1 4ua2 ."po / *n*
1 Sa&*'a u&a 4ua2 ."po/*n* S2 # 15 Sa&*'a i'an 1(91
pa*)
4ua2 ."po/*n* S2 %
1% Sa&*'a *i 1 4ua2 ."po/*n* S2 1 13 Sa&*'a o'onan
(*'*&o)
1 4ua2 ."po/*n* S2
18 Sa&*'a *&an (i"pu') ! 'a"pu ana
1 4ua2 ."po / *n*
1- Sa&*'a *&an (i"pu') ! 'a"pu .P 55
1(9 pa*)
4ua2 ."po / *n*
0 La"pu ana ("*a2) 1 4ua2 ."po / *n* 1 Koa& 2u4un 4ua2 ."po / *n* Koa& &ona& 1 :aa 9 PE # 4ua2 Lo&a'
# ;iin uu& ('o&a') 4ua2 Lo&a' Ro* &a<u 4ua2 Lo&a'
5 ;iin uu& (i"po) 4ua2 ."po / *n* % Sa&*'a *&an 4ua2 ."po / *n*
!1!!
7A;TAR KEBUTUHAN / PERALATAN UNTUK LAT.HAN SEMESTER ...
T.AP
10 WORKSHOP BENGKEL LISTRIK SMT 3 NO NAMA BAHAN/PERALATAN JUMLA H SATUA N KETERANGAN
#5 Po?' uu&an *'a< 00 "" ."po / *n* #% T*"ina' "" 15 4ua2 ."po / *n* #3 P*na2an *"ina' 1 4ua2 ."po / *n* *
*@ #8 T**p'*
L*4a panan '*4a 5# 5# ""
1 '*"4a Loa' ( aau - "" )
#- A4* p'a:on$ '*4a panan *4a'
5# %0# 8 ""
1 '*"4a Loa' ( aau "" )
0 P'a p*nuup unu& i*" 0 1 4ua2 ."p!/T*n* (oC*) 1 T*"ina' % "" 1 4ua2 ."p!/T*n* P'a p*nuup % "" unu& i*" % 1 4ua2 ."p!/T*n*
# P'a p*"ia2 % "" 1 4ua2 ."p!/T*n* Sa'uan &a4*' 00 "" ."p!/T*n* 5 P'ai& p*ni&a &a4*' 10 4ua2 Lo&a'
% Ka4*' N6M * # 1$5 ""$ @ana unu& P2 9 N #$ "" Lo&a' ( p*a' ) 3 Ka4*' N6M * # 1$5 ""$ @ana unu& P2 9 N 9 PE 1$0 "" Lo&a' ( p*a' )
8 N6A "*a2 an &unin an 2ia" 1$55 ""
13$0 "" Lo&a' ( p*a' )
- N6A 4iu ua 1$5 "" 1# "" Lo&a' ( p*a' ) 50 N6A 2iau / &unin 1$55
""
1#$5 "" Lo&a' ( p*a' )
51 N6A 2iau 1$55 "" 8$5 "" Lo&a' ( p*a' ) 5 7*"pu' unu& &a<u
(pu<)
0$1 "" Lo&a' ( p*a' )
5# No"oDNo"o u& *"ina' 4'o&
1 "" Lo&a' ( p*a' )
5 S*&* 10 1% A PNE 1 "" Lo&a' ( p*a' ) 55 Ka4*' N6MH6 # 1 "" (F*&i4*') $0 "" Lo&a' ( p*a' ) 5% A4* p'a:on$'*4a panan *4a' 5# 5# 8 "" 1 "" Lo&aL ( aau 8 "")
2. 1. 3. MESIN!MESIN DAN PERLENGKAPAN
.
$. Be!8 D-2ll2! +2*!a0a! *!1*0 mel*a!2 *sa- 2!0a2 ,a!el +a! ,2!1* ,a!el.
&. Pema!as 8ea1e- +2*!a0a! *!1*0 mema!as0a! ,2,a P6C aa- P6C +a,a1 +e!a! m*+a8 +2e!0o0a!.
2. 1. 4. ALAT UKUR.
$. Rol es2 +2*!a0a! seaa2 ala1 a!1* +alam ,em*a1a! a-2s ,a+a ,a,a! 0e-4a. &. Leel @a1e- ,ass +2*!a0a! +alam me!e!1*0a! ,os2s2 8o-2o!1al +a! e-12al. 3. Me1e- *l*! +2*!a0a! +alam ,em*a1a! *0*-a!.
2. 1. ". MULTI CHECK :+2*!a0a! seaa2 ala1 Ba!1* +alam ,emasa!a! ) ,e!>am*! 1e-m2!al. A,a0a8 ,e!>am*!a! >a! 021a ,asa! 8**!a!!>a s*+a8 e!a- +2 8e0
+e!a! me!*!a0a! ,e-ala1a! 2!2
2.2 KOMPONEN YANG DIGUNAKAN DALAM PRAKTEK
2.2.1 SAKLAR SERI
Sa0la- se-2 2asa!>a +2*!a0a! +alam -*a!a!-*a!a! >a! mem*1*80a! ,e!e-a!a! >a! 1e-,2sa8. Sa0la- se-2 *m*m!>a mem,*!>a2 em,a1 1e-m2!al >a21* +*a 1e-m2!al 2!,*1 >a! +21a!+a2 +e!a! @a-!a me-a8 +a! +*a 1e-m2!al *!1*0 o*1,*1 >a! +21a!+a2 +e!a! @a-!a ,*128. U!1*0 +*a 1e-m2!al >a! 2!,*1!>a +2se-27 0e-4a sa0la- 12+a0 sal2! mem,e!a-*82. Se+a!0a! *!1*0 1e-m2!al o*1,*1!>a mas2!mas2! la!s*! 0e ea!.
Ca-a 0e-4a +a-2 ama- +2a-am ,e!a@a1a! +2a1as a+ala8 seaa2 e-20*1 : Lam,* A$ a0a! me!>ala 420a sa0la- se-2 C$ +21e0a!7 Lam,* A& a0a! me!>ala 420a sa0la- C& +21e0a!. (a+2 0es2m,*la!!>a lam,* +2o,e-as20a! se!+2-2se!+2-2 +a! 12+a0 sal2! mem,e!a-*82 ONO?? 0e+*a lam,* 1e-se*1.
Sa0la- 1*0a- 2asa!>a +2se*1 sa0la- +*a a-a8. S2s1em ,e!a1*-a! +*a a-a8 *!1*0 me!82+*,0a! +a! mema120a! -a!0a2a! +a-2 s*a1* ,ema0a27 +2ma!a ,e!o,e-as2a!!>a +a,a1 +2la0*0a! +a-2 +*a 1em,a1 1e-,2sa8. Pema0a2 2sa me!o,e-as20a! sea-a e-a!12a!. Sa0la- 1*0a- mem,*!>a2 12a 0*1*7 se-2! 4*a+2se*1 sa0la- a!+a 0*1* sa1* >a! mem,*!>a2 sa1* 2!,*1 +a! o*1,*1 0e ea!. Ca-a 0e-4a sa0la- 2!2 12+a0 e+a +e!a! sa0la- 1*!al7 8a!>a sa4a sa0la- 1*0a- mem,*!>a2 & O*1,*17 1e1a,2 sa0la- 1*0a- 8a!>a 2sa me!82+*,0a! sala8 sa1* lam,* sa4a7 +e!a! 0a1a la2! lam,* me!>ala sea-a e-a!12a!.
D2a-am Pe!a@a1a! *!1*0 & B*a8 Sa0la- T*0a-
2.2.3 TOMBOL TEKAN
Tomol 1e0a! me-*,a0a! 4e!2s sa0la- 1*!al 1e1a,2 ,-2!s2, 0e-4a!>a 8a!>a e0e-4a sesaa1 12+a0 me!*!2 se,e-12 sa0la- 1a!al a1a* sa0la- la2!.
2.2.4 TOMBOL TEKAN DENGAN LAMPU TANDA
Tomol 1e0a! 2!2 ,a+a +asa-!>a sama +e!a! 1omol 1e0a!2asa +alam 8al ,-2!s2, 0e-4a!>a7 8a!>a lam,* 1a!+a +2s2!29*!s2!>a seaa2 lam,* 2!+2a1o- a,a0a8
sa0la- +alam ,os2s2o,e-as2 a1a* 12+a0 ,a+a saa1 lam,* ma12 sa0la- ,a+a ,os2s2 O?? ma0a lam,* 1a!+a +alam ,os2s2 1e-se-2 +e!a!
1ea!a! &&" 6ol1 2!2 me!>ea0a! 1a8a!a! ,a+a lam,* 1a!+a me!4a+2 le28 esa- +2a!+2! 1a8a!a! ,a+a lam,* ,e!e-a!a!.
Ma0a sea2a! esa- 1ea!a! s*me- &&" 6ol1 +2+-o, ole8 lam,* 1a!+a7 a02a1!>a lam,* 1a!+a me!>ala.Da! ,a+a sa0la- ,os2s2 ON ma0a lam,* 1a!+a a0a! ma127+20a-e!a0a! 8**!a! ,a-alel la!s*! +e!a! sa0la- 1e-se-2+e!a! 1ea!a! &&" 6ol1 +e!a! me!8**!0a! 0e ea! lam,* se82!a lam,* 1a!+a +2s2!2 12+a0 e-9*!s2 +20a-e!a0a! 1ea!a! me!al2- melal*2 sa0la- 0e ea! lam,* 1a!+a me!4a+2 1e-8**! s2!0a1
2.2.# KOTAK KONTAK
Ko1a0 0o!1a0 a+ala8 s*a1* s*s*!a! -a!0a2a! >a! meme-20a! 1ea!a! ,a+a s*a1* ,e-ala1a! l2s1-20.
2.2.$. SAKLAR IMPULS
Sa0la- 2m,*ls a+ala8 sa0la- >a! e0e-4a e-+asa-0a! 2m,*ls >a! +2e-20a! sea-a sesaa1 +e!a! me!*!a0a! 1omol 1e0a!7 ,a+a +asa-!>a 2m,*ls mem,*!>a2 em,a1 1e-m2!al7+2ma!a +*a
1e-m2!al +e!a! !o1as2 A$ +a! A& me!a!+a0a! *!1*0 1e-m2!al mas*0a! s*me- 0o2l ma!e1 +a! +*a !o1as2 $ +a! & me!a!+a0a! a!a0 0o!1a0 2m,*ls *!1*0 me!o,e-as20a! ea!.
Da-2 s2mol +2a-am +2a1as 1e-l28a1 ,a+a sa0la- 2m,*ls 8a!>a mem,*!>a2 sa1* a!a0 0o!1a0 sa4a7 se82!a +a,a1 +2s2m,*l0a! a8@a 9*!s2!>a sama +e!a! sa0la- 1*!al 8a!>a ,-2!s2, 0e-4a!>a sa4a >a! e-e+a.
2.2.% STAIRCASE
S1a2-ase a+ala8 sa0la- @a01* >a! a-a 0e-4a!>a sama se,e-12 12me-7 +2ma!a 2a e0e-4a e-+asa-0a! @a01* >a! +21e!1*0a!. S1a2-ase sala8 sa1* sa0la- >a! e0e-4a sea-a ma!e12s >a!
a0a! mem*1*s0a! -a!0a2a! sea-a o1oma12s ses*a2 +e!a! @a01* >a! 1ela8 +21e!1*0a!.
S1a2-ase 12a 0a@a1 12+a0 me!ama8 @a01* a,a2la +alam o,e-as2!>a 1omol 1e0a! +21e0a! sea!>a0 m*!02!7 seel*m 8a2s @a01* o,e-as2 sem*la. Se+a!0a! *!1*0 s1a2-ase % 0a@a1 a0a! me!ama8 @a01* @ala*,*! sa0la- mas28 +alam e-o,e-as2 +e!a! a-a me!e0a! 1omol 1e0a!
e-*la! 0al2 ma0a s2sa @a01* >a! mas28 a+a e-1ama8 +e!a! se112! @a01* >a! 1ela8 +21e!1*0a!.
2.2.&. LDR 'L()*+ D,-,, R,0(0+
LDR a1a* se!so- a8a>a a+ala8 sa0la- >a! e0e-4a e-+asa-0a! a8a>a >a! +21e-2ma7 +2 +alam se!so- a8a>a 1ela8 +2,asa! s*a1* ala1 >a! e-9*!s2 *!1*0 me!o!1-ol a8a>a >a! mas*0 420a me!a,a2 a8a>a >a! 1ela8 +21e!1*0a! ma0a +alam se!so- a8a>a a0a! 1e-4a+2 -ea0s2 ele01-o!2s >a! +a,a1 me!8**!0a! s*a1* 1ea!a! >a! 1e-le28 +a8*l* 1ela8 +2-a021ses*a2 +e!a! 1e-m2!al 1e-m2!al!>a.
Ko!1-*0s2 LDR
Ca-a 0e-4a!>a a+ala8 (20a LDR me!e-2ma a8a>a ma0a LDR a0a! e-9*!s2 seaa2 sa0la-7 >a21* mem*1*s0a! a-*s >a! me!al2- 0eea!. Be21* 4*a seal20!>a a,a2la LDR 12+a0 me!e-2ma a8a>a ma0a LDR a0a! me!al2-0a! a-*s 0eea!.
Sa0la- @a01* a+ala8 sa0la- >a! ON +a! O?? !>a 1e-a!1*! @a01* >a! 1ela8 +21e!1*0a! +alam &% 4am se8a-2. Sa0la- @a01* 2!2 a0a! 1e-*s e0e-4a selama mas28 a+a 1ea!a! >a! me!al2- 0e 0o2l sa0la- @a01* 1e-se*1. Sa0la- @a01* 2!2 12+a0 mem,e!a-*82 0om,o!e! a,a,*!.
2.2.11 RELAY OMRON MK2P
Ko!1a01o- a+ala8 s*a1* sa0la- >a! me!*!a0a! s2s1em ele01-oma!e120 sama 8al!>a +e!a! sa0la- 2m,*ls 0o!1a01o- mem,*!>a2 a!a0 0o!1a07 1e1a,2 Ko!1a01o- mem2l202 le28 +a-2 sa1*
Da-2 ee-a,a 0o!1a01o- 021a +a,a1 mem*a1 ee-a,a -a!0a2a! 0o!1-ol >a! +a,a1 me!o,e-as20a! +e!a! e-aa2 s2s1em a!1a-a la2! ,e!o,e-as2a! +e!a! ,e!*!2. Ca-a 0e-4a +a-2 0o!1a01o- >a21* a,a2la me0a!2s 0o2l +2al2-2 a-*s l2s1-20 ma0a +alam 0o2l a0a! 12m*l me+a! ma!e1 +a! a0a! me!a-20 a!a0 0o!1a0 NO +a! NC se82!a me-*a8 a!a0 0o!1a0 +a-2 ,os2s2 sem*la. (a+2 -ela> 8a!>a a0a! e0e-4a 420a 1e-al2-2 a-*s l2s1-20.
2.2.12. SEKRING
?*se a+ala8 s*a1* ala1 >a! +2*!a0a! seaa2 ,e!ama! +alam s*a1* -a!0a2a! l2s1-20 a,a2la 1e-4a+2 0ele28a! m*a1a! l2s1-20 a1a* s*a1* 8**!a! a-*s ,e!+e0.
2.2.12. SELEKTRO SICTH
Selector Switch adalah kontak/saklar yang digerakkan oleh tombol atau tuas putar untuk memilih satu dari dua atau lebih posisi. Ada yang berlaku seperti toggle switch dimana selektor dapat berhenti pada satu posisi, dan ada yang berlaku seperti push button, dimana setelah melakukan pemilihan maka seletor akan kembali ke posisi semula atau posisi netral.
2.3 . FUNGSI ALAT DAN BAHAN 2. 3.1 FUNGSI ALAT
$. Be!+2! ) ,eme!0o0a! ,2,a a4a +2,a0a2 seaa2 ala1 *!1*0 meme!0o0a! ,2,a a4a *!2o!. &. Ka@a1 s,2-al +2,a0a2 : U!1*0 mema!1* +alam ,eme!0o0a! ,2,a KIR.
3. Ka@a1 s,2-al ,e!a-20 0ael +2,a0a2 : seaa2 ala1 *!1*0 mem,e-m*+a8 ,e!a-20a! 0ael +2 +alam ,2,a. %. Ge-a42 es2 +2,a0a2 : seaa2 ala1 ,emo1o! ,2,a *!2o! +a! P6C +a! KIR.
#. Ta! ,o1o! +2,a0a2 : seaa2 ala1 ,emo1o! 0ael ,e4al +a! s1-a2!+e+.
'. Ta! ,e!*,as @2-es +2,a0a2 : seaa2 ,e!*,as 0ael e-*0*-a! 0e2l sam,a2 se+a! >a! e-2solas2 P6C.
<. Ta! se1e!a8 *la1 +2,a0a2 seaa2 ,em*a1a! ma1a 2120. =. Ta! 0om2!as2.
5. P2sa* l2,a1 +2,a0a2 seaa2 ,emo1o! +a! meme-s280a! 2solas2 ) sel**! +a-2 2solas2 P6C +a! sel**! 0ael.
$". P2sa* 0ael +2,a0a2 seaa2 ,e!*,as sel**! 0ael.
$$. Oe! !o. $7 &7 37 # +2,a0a2 seaa2 ,e!e!a! +a! melo!a-0a! se0-*, +a! m*-. $&. Oe! **0 +2,a0a2 seaa2 ,eme-2 1a!+a +a! se0al2*s ,el*a! se0-*,.
$3. Klem s20* +2,a0a2 seaa2 ,e!4e,21 +a! ,e!>20* 2!0a2 ,a!el. $%. Pal* +2,a0a2 seaa2 ,e!o0o0 ,a0*.
2.3.2 FUNGSI BAHAN
• ?*se I : e-9*!s2 me!ama!0a! +*a *a8 lam,* +e!a! me!*!a0a!
sa0la- se-2 >a!
+2,asa! ,a+a -*a! 0el*a-a7 sela2! 21* e-9*!s2 4*a me!o,e-as20a! se*a8 lam,* >a! me!*!a0a! +*a *a8 1omol 1e0a! >a! 4*a +2a1*- ole8 2m,*ls 2!s1alas2 2!2 +2,asa! +2 -*a! 0ama-.
• ?*se II : e-9*!s2 me!ama!0a! +*a *a8 sa0la- 1*0a- +e!a! ea! $ *a8 lam,* +2+a,*- • ?*se III : e-9*!s2 me!ama!0a! lam,* 1ama! +a! lam,* ,a-02-7
+2ma!a ,os2s2 ,e!>alaa!
lam,* +2a1*- 4*a ole8 0o!1a0 a!1* NO +a-2 K< se-1a ,e!o,e-as2a! me!*!a0a! K57 T2me-7 LDR7 +a! s1a2-ase.
• ?*se I6 : e-9*!s2 me!ama!a0a! -a!0a2a! o!1-ol +a-2,a+a
K<7K57TIMER7S1a2-ase7LDR
se-1a lam,* 1a!+a7 +e!a! me!*!a0a! sele01o- seaa2 ala1 *!1*0 e0e-4a!>a +a! +a,a1 me!a1*- ,a+a 0o!+2s2 ma!*al +a! o1oma12s
• T2me- : e-9*!s2 seaa2 sa0la- ) ,e!8**! >a! me!>ala0a! a1a*
me!82+*,0a! lam,*
me!*-*1 s2s1em ,e!o,e-as2a! 4am >a! 1ela8 +21e!1*0a!.
• Im,*ls : e-9*!s2 seaa2 ,e!o!1a0 a1a* ,e!*!2 1omol 1e0a!.
• S1a2-ase : e-9*!s2 seaa2 sa0la- @a01*7 >a! +a,a1 mema+am0a! +a!
me!>ala0a!
,e!e-a!a! ses*a2 @a01* >a! 1ela8 +21e!1*0a!.
• LDR : e-9*!s2!>a sa0ala- a8a>a a1a* 2!1e!s21as a8a>a. LDR e-o,e-as2 ,a+a
0ea+aa!
ela, ma0a lam,* a0a! me!>ala7 e21* seal20!>a lam,* a0a! ,a+am ,a+a saa1 LDR me!+a,a1 a8a>a 1e-a!.
• Rela> : e-9*!s2 *!1*0 me!*!2 ) ,e!o!1a0 se0al2*s
me!o,e-as20a! +a-2 s*me- 0e Bea!)Lam,* melal*2 0o!1a0 NO)NC
• Sa0la- Se-2 : e-9*!s2 *!1*0 me!82+*,0a! +a! mema120a! le28 +a-2 sa1*
*a8 a1a* sa1*
0elom,o0 ea! l2s1-20 +e!a! ,e*!2.
• Sa0la- T*0a- : e-9*!s2 *!1*0 me!82+*,0a! +a! mema120a! lam,* +a-2 1em,a1 >a!
e-e+a
+e!a! ,e!*!2. I!s1alas2 sa0la- 1*0a- a+ala8 ,e!*!aa! +*a *a8 sa0la- *!1*0 me>ala0a! +a! me!82+*,0a! sa1* *a8 lam,* +e!a! a-a e-a!12a!. Ra!0a2a!
2!s1alas2 ,e!e-a!a! >a! me!*!a0a! sa0la- 1*0a- a!>a0 +24*m,a2 +2 8o1el8o1el a1a* +2 -*ma8 ,e!2!a,a! ma*,*! +2 lo-o!lo-o! >a! ,a!4a!. Se82!a sa0la- 1*0a- 2!2 +20e!al 4*a seaa2 sa0la- 8o1el ma*,*! sa0la- lo-o!. T*4*a! +a-2
,e!*!aa! 2!2 2ala8 *!1*0 e92s2e!s2 @a01* +a! 1e!aa 0a-e!a ,e!*!aa! sa0la- 2!2
sa!a1 ,-a012s.
• Tomol Te0a!: e-9*!s2 seaa2 ,e!8**! +a! ,em*1*s +a-2 s*me- 0e ea!)-ela>
1a!,a
,e!*!2 +2ma!a 1omol 1e0a! 8a!>a +2*!a0a! *!1*0 -ela> +a! ea! >a! 12+a0 mele282 0a,as21as ,e!8a!1a-!>a.
• Tomol 1e0a! IP ## : e-9*!s2 seaa2 ,e!8**! +a! ,em*1*s +a-2 s*me- 0e
ea!)-ela> 1a!,a
,e!*!2 +2ma!a 1omol 1e0a! 8a!>a +2*!a0a! *!1*0 -ela> +a! ea! >a! 12+a0 mele282 0a,as21as ,e!8a!1a-!>a se-1a 1a8a! 1e-8a+a, s*8* >a!
e-*a8*a8 +a! 1a8aa! lemaa! a2- 0em*+2a! 1omol 1e0a! 2!2 +2le!0a,2 lam,* 1a!+a.
BAB III
PEMBAHASAN/ANALISA
3.1 PERAKITAN PANEL
Dalam me-a021 ,a!el7 a8a! a8a! >a! me-*,a0a! a8a! >a! 8a-*s +2,asa! 8e!+a0!>a s*+a8 8a-*s s2a,. D20a-e!a0a! ,a+a ,-a01e0 2!2 12+a0 mela0*0a! ,em*a1a! 0o1a0 ,a!el ma0a sem*a 8al8al >a! e-0a21a! +e!a! ,em*a1a! ,a!el 12+a0 me!alam2 ,ema8asa! +2s2!2. Pe-1ama a+ala8 me!am2l ,a!el +a! memasa! ,a!el ,a+a ,a,a! 0e-4a. U0*-a!*0*-a! ,emasa!a! ,a!el 8e!+a0!>a s*+a8 +2*0*- +a! +2l*a!2 a1as ,a!el) la!21 la!21 ,a!el *!a mem,e-m*+a8 ,emasa!a! ,2,a ,a+a ,a!el 0o1a0 ,a!el +2se0-*,0a! +e!a! se0-*, me!em,el e-a1 7 +2la!4*10a! +e!a! ,emasa!a! 1*1*, 0o1a0 ,a!el. Pemasa!a! e-20*1!>a a+ala8 ,emasa!a! ,-o92l,-o92l >a! +2,e-l*0a! *!a 1em,a1 mele0a1!>a ,e-ala1a! !a!12!>a. Se1ela8 +2,e-0*a1 +e!a! a*1)m*-7 +2>a02!0a! aa- 12+a0 e-e-a0 la2.Be-20*1!>a ,emasa!a! @2-2! 8a!el >a! +2,asa! +2seela8 02-2 +a-2 ,e!*1*, ,2!1* ,a!el +2l28a1 +a-2 +e,a!. 2-2! la!s*! +2le0a10a! +e!a! -o*!+8ea+ m*-.Sela!4*1!>a a+ala8 ,emasa!a! *s a- mem2l202 ee-a,a a*1 *!a ,e-e0a1a! 0ael !a!12!>a se82!a a*1a*1 ,e-e0a1 1e-se*1 8a-*s s*+a8 +2,asa!0a! +a! la!s*!
+220a10a! +e!a! ,a,a! ,e-12!a +a! +220a10a! +e!a! m*- ese- ,a+a ,-o92l C.Pe-l* +22!a1 a8@a *s a- >a! 1e-,asa! a+a +*a *a8 >a21* *s a- *!1*0 !e1-al +a! PE. K8*s*s >a! PE7 *s a-!>a mes12 12+a0 1e-8ala! ole8 2sola1o- a,a,*! 1e-mas*0 ,e-12!a sea *s a- PEmes12 1e-8**! la!s*! +e!a! a+a! 0o1a0 ,a!el.Se1ela8 21* +e!a! ,emasa!a! ,e-ala1a! se,e-12 -*ma8 -ela>7 7 K%T7 K'T7 K<7 K5A7 l2!e *, 1e-m2!al7 1e-m2!al lo0 s*me-.Sam,a2 +2s2!2 ,e-a021a! ,a!el s*+a8 +a,a1 +2a!a, selesa2.La!0a8 e-20*1!>a a+ala8 ,emasa!a! ,2,a7 sa0la-sa0la-7 ?2112!7Tomol7 S1o, Ko!1a07 +a! LDR. Te!1* se1ela8 sem*a *0*-a! 1ela8 +21e1a,0a!.G*!a mem,e-m*+a8 ,emasa!a! +a! ,e!a@a1a! +2sa-a!0a!aa- ,a+a ,emasa!a! ,e-ala1a! 1e-se*1 +2a1as +a! ,emasa!a! ,2,a +220*12 ole8 ,e!a@a1a! 0ael se82!a 12+a0
me!alam20es*l21a! 2la !a!12!>a s*+a8 +2,asa! ,2,a 1e-le28 +a8*l*.Pemasa!a! 0a@a1 0e,a+a ala1ala1 1e-se*1 +2a1as ses*a2 +e!a! 0a-a01e-2s120 ala1 se,e-12 >a! 1ela8 +24elas0a! +2+e,a!.
3.2 PEMASANGAN/PENGAATAN INSTALASI
Pe!a@a1a! 2!2 meme-l*0a! se+2021 0e1el212a! 0a-e!a 2a 12+a0 a0a! ,e-!a8 e0e-4a ses*a2 +e!a! 9*!s2!>a 420a ,e!a@a1a! >a! +2,asa!0a! ,a+a ala1 a+ala8 sala8.Dalam ,e!a@a1a! 1e-se*1 sea20!>a +2*!a0a! se+2021 1-20 >a21* me!e-4a0a! ,e!a@a1a! ,e--o*,. Se82!a 2la e-8as2l me!e-4a0a! -o*, >a! sa1* a-* 0em*+2a! +2la!4*10a! +e!a! -o*, >a! la2!. U!1*0 mela0*0a! ,e!a@a1a! ,a+a se12a, -*, +2 selesa20a! +e!a! mela0*0a! ,e!a@a1a! +a-2 -*, >a! le28 m*+a8 1e-le28 +a8*l*. A+a,*! -*, ,a+a ,-a01e0 2!2 seaa2 e-20*1 :
•G-o*, I ,e!e-a!a! 0ama- 1am*7ma0a!7+a! -*a! +a,*-.
•G-o*, II ,e!e-a!a! 0ama- ma!+27+a! 0ama- 12+*-.
•G-o*, III ,e!e-a!a! 4ala! ,a-02-.
•G-o*, I6 Ra!0a2a! o!1-ol ,a!el
Se0-2! $ e-9*!s2 *!1*0 me!o!1-ol ,e!e-a!a! 0ama-7 -*a! 1am*7-*a! ma0a! +a! +a,*- >a! +20o!1-ol ole8 sa0la- 2m,l*s.
Se0-2! & e-9*!s2 *!1*0 ,e!e-a!a! 0ama- ma!+27 12+*-7 selesa-7 ,a!el -*a!a!.
Se0-2! 3 e-9*!s2 *!1*0 ,e!e-a!a! 4ala! ,a-02- >a! +20o!1-ol ole8 a!a0 0o!1a0 -ela> K< NO.
Se0-2! % e-9*!s2 *!1*0 ,e!e-a!a! ,a-02- +alam -*ma8 +a! ,a-02- +2 l*a- -*ma8 +2ma!a ,e!e-a!a! ,a-02- +2l*a- -*ma8 +2 o!1-ol ole8 se*a8 sa0la- a8a>a LDR >a! e-o,-as2 *!1*0 me!82+*,0a! ,e!e-a!a! lam,* ,a-02- l*a- -*ma8 ,a+a malam 8a-27+2ma!a s2s12m o!1-ol 2!2 4*a me!*!a0a! +*a *a8 lela> >a21* K5A +a! K< 7sa1* *a8 s1a-ase K'T 712me- K%T +a! sa0la- a8a>a7>a! mas2!mas2! e-0e-4a *!1*0 me!>ala0a! ,e!e-a!a! ,a-02- +alam -*ma8 ma*,*! +2*a- -*ma8.
3.3. GROUP 1
Pa+a -*, $ 1e-+2-2 +a-2 Sa0la- Se-2 7 Tomol Te0a! +a! Ko1a0 Ko!1a0. D2ma!a Sa0la- Se-2 a0a! me!o,e-as20a! lam,* C$ +a! C&7 se+a!0a! Tomol Te0a! a0a! me!o,e-as20a! Lam,* D.
Saa1 MCB +2 ON0a! +a! +2e-2 s*me- 1ea!a! 7 sa0la- se-2 +2 9*!s20a! +a! a-*s me!al2- ,a+a sa0la- +a! me!*4* lam,* C$ +a! a1a* lam,* C&. Da! 1omol 1e0a! a0a! mem9*!s20a! sa0la-
2m,*ls >a! me!>ala0a! lam,* D.
Lam,* C$ +a! C& Lam,* R*a! Tam* +a! -*a! ma0a! .
3.4. GROUP 2
Pa+a -*, & 1e-+2-2 +a-2 Sa0la- T*0a-7 Sa0la- S2la!7 +a! Ko1a0 Ko!1a0. Da-2 sa0la- 1e-se*1 +a,a1 mem9*!s20a! Lam,* ?.
Saa1 MCB +2 ON0a! ma0a s*me- 1ea!a! me!*4* sa0la- 1*0a- 7 0em*+2a! 420a sa0la- 1*0a- a1a* sa0la- s2la! +29*!s20a! ma0a a0a! me!>ala0a! lam,* ?
Lam,* ? Lama,* Kama- Ma!+2 7 Kama- T2+*- 7 Lo-o! 7 R*a! Pa!el
3.".GROUP 3
Pa+a -*, 3 1e-+2-2 +a-2 a!a0 0o!1a0 K< +a! ea! 7 Pa+a saa1 MCB +2 ON0a! ma0a s*me- 8a!>a me!al2-0a! 1ea!a! ,a+a a!a0 0o!1a0 NO ,a+a K< +a! me!>ala0a! lam,* B. Lam,* B +a,a1 me!>ala 2la a!a0 0o!1a0 NO +a-2 K< 1e-1*1*, a1a* +e!a! 0a1a la2! -o*, % +2o,e-as20a!.
Lam,* B Lam,* Pa-02- +a! Lam,* Tama! .
3.#. GROUP 4
Pa+a -*, % 1e-+2-2 +a-2 +*a 9*!s2 7 >a21* 9*!s2 ma!*al +a! 9*!s2 o1oma12s . Pa+a 9*!s2 ma!*al 1e-+2-2 +a-2 1omol 1e0a! 7 K'T +a! K< . Pa+a saa1 MCB +2 ON0a! +a! s@218 sele1o- ,a+a 9*!s2 Ma!*al . S*me- 1ea!a! me!*4* 1omol 1e0a! +a! me!*4* a!a0 0o!1a0 NC +a-2 K5A se82!a lam,* 1a!+a me!>ala 7 +a! s*me- 1ea!a! 4*a me!*4* 0o2l l2l21a! +a-2 K'T 7 0e120a 1omol 1e0a! +29*!s20a! +a! s*me- 1ea!a! me!*4* K'T se82!a 0o2l me!+a,a1 s*me- 1ea!a! +a! e0e-4a +a! mem9*!s20a! a!a0 0o!1a0 +a-2 K'T +a! meme-20a! s*me- 1ea!a! se82!a a-*s melal*2 0o2l +a-2 K< +a! me!a-20 a!a0 0o!1a0 +a-2 K< 7 ,a+a @a01* >a! s*+a8 +21e!1*0a! ,a+a K'T >a! mem*a1 K'T o99 se82!a sem*a 0emal2 ,a+a 0ea+aa! a@al.
Pa+a 9*!s2 o1oma12s 1e-+2-2 +a-2 K%T 7 K5A 7 S= . Pa+a saaa1 MCB +2 ON0a! +a! s@218 sele1o- +2 9*!s20a! ,a+a 9*!s2 A*1o ma0a s*me- 1ea!a! me!al2- ,a+a K%T 7 ,a+a K%T +2se112! ,a+a @a01* 1e-1e!1* a!a0 0o!1a0 ,a+a ,os2s2 me!*1*, ,a+a saa1 0o2l +a-2 K%T +2e-2 s*me- 1ea!a! 7 se82!a s*me- 1ea!a! me!*4* S= 7 mem9*!s20a! 0o2l +a-2 S= 7 420a S= +alam 0ea+aa! ,e!a8a>aa! ela, +a! me-*a8 -es2s1a!s2 ,a+a LDR ma0a a0a! me-*a8 ,os2s2 a!a0 0o!1a0 +a-2 S= me!4a+2 me!*1*, +a! me!al2-0a! a-*s ,a+a 0o2l K< se82!a K< e0e-4a +a! mem9*!s20a! a!a0 0o!1a0 +a-2 K<
Pa+a ,os2s2 o1oma12s 0o2l +a-2 K5A la!s*! +2 al2-2 a-*s se82!a mem9*!s20a! a!a0 0o!1a0 +a-2 K5A 7 ,a+a a!a0 0o!1a0 K5A >a! ,os2s2 sem*la No-mall> O,e! me!4a+2 1e-1*1*, se1ela8 0o2l +a-2 K5A me!+a,a1 s*me- 1ea!a! 7 +a! a-*s +a,a1 me!al2- ,a+a L2!e = 7 4a+2 ,a+a saa1 9*!s2 o1oma12s 9*!s2 ma!*al ,*! 4*a +a,a1 +2 o,e-as20a! 4*a.
Pa+a a!a0 0o!1a0 +a-2 K5A >a! 9*!s2 a@al No-mall> Close seel*m 0o2l +2e-2 s*me- 1ea!a! 7 se1ela8 0o2l me!+a,a1 s*me- 1ea!a! 7 ma0a a!a0 0o!1a0 e-*a8 ,os2s2 me!4a+2 1e-*0a 7 +a! mem*1*s s*me- 1ea!a! >a! me!al2- ,a+a lam,* 1a!+a 7 se82!a ,a+a saa1 s@218 sele1o- ,a+a ,os2s2 o1oma12s ma0a lam,* 1a!+a 12+a0 a0a! me!>ala.
BAB I5
TROUBLE SHOOTING
4.1 TUJUAN
Se1ela8 mela0*0a! 1-o*le s8oo12! +28a-a,0a! ma8as2s@a +a,a1 :
• Mem,e-a202 seala 4e!2s 0e-*sa0a! ,a+a 2!s1alas2 l2s1-20. • Me!e!1*0a! 1em,a1 0e-*sa0a!
• Me!e1a8*2 la!0a8
• la!0a8 >a! 8a-*s +20e-4a0a! +alam me!>elesa20a! s*a1* ,e-a20a! 2!s1alas2 l2s1-20.
T*4*a! +2a+a0a! 1-o*le s8oo12! a+ala8 :
• U!1*0 mela128 ma8as2s@a me!ema!0a! ,em202-a! a!al2sa 1e-8a+a, s*a1* ,e-masala8a! >a!
m*!02! 1e-4a+2 ,a+a -a!0a2a! >a! e-8**!a! +e!a! 2!s1alas2 l2s1-20
• U!1*0 me!a!12s2,as2 a1a* sea2 e0al ma8as2s@a +2la,a!a! a,a2la me!em*2 s*a1* ,e-masala8a!
) 1-o*les8oo12!.
T-o*le s8oo12! 2asa!>a 1e-4a+2 ,a+a ,e-ala1a!7 ,e!8a!1a-7 ,e!ama! +a! la2!la2!>a. T2a, 1-o*le s8oo12! >a! +21e-a,0a! ma8as2s@a >a21* +28a+a,0a! ,a+a s*a1* ,e-masala8a! >a! me!>ea0a! s*a1* -a!0a2a! 12+a0 e0e-4a ses*a2 +e!a! +es0-2,s2 0e-4a >a! +28a-a,0a!.
4.2 PERALATAN
Pe-ala1a! >a! +2*!a0a!:
• Tes1 Pe! •
M*l12me1e-• Oe! +a! Oe! • Ta! ,o1o! +a! Ta! 0*,as
4.3 TROUBLE SHOOTING
A+a,*! la!0a8 ,e!>elesa2a! 1-o*le s8oo12! seaa2 e-20*1:
$ Me!ee0 9*!s2 -a!0a2a! ,e- -o*, *!1*0 me!e1a8*2 le1a0 1-o*le s8o112! ,a+a -a!0a2a!.
& Me!*!a0a! m*l12me1e- *!1*0 me!ee0 se12a, sam*!a! ,a+a -a!0a2a! *!1*0 me!e1a8*2 ,os2s2 1-ole s8o112!.
3 Mela0*0a! ,e-a20a! +a-2 8as2l a!al2sa >a! 1ela8 +2la0*0a!.
A+a,*! 1-o*le s8oo12! >a! 1e-4a+2 a+ala8:
• Pa+a G-*, $ 0ael !e1-al ,a+a lam,* D >a! +2!>ala0a! me!*!a0a! 1omol 1e0a! 1e-le,as • Pa+a G-*, $ 0ael ?asa ,a+a Ko1a0 Ko!1a0 1e-le,as
• Pa+a G-*, & 0ael mas*0a! 0e sa0la- s2la! 1e-1*0a-• Kael +a-2 l2!e *, $$ >a! me!*4* LDR 1e-le,as
• Pa+a saa1 Ma!*al 7 ,a+a saa1 1omol 1e0a! B +2 1e0a! lam,* 1a!+a ma12. Pa+a saa1 +2la0*0a!
1es 9*!s2 saa1 T-o*le S8oo12!
• Lam,* ,a+a -*, $ >a! +2!>ala0a! +e!a! 1omol 1e0a! 12+a0 me!>ala • S1o, 0o!1a0 -*, $ 12+a0 e-9*!s2
• Lam,* ,a+a -*, & 12+a0 +a,a1 +29*!s20a! seaa2ma!ames12!>a • LDR 12+a0 e-9*!s2 +e!a! a20
Ca-a me!a1as2 1-o*le s8oo12! >a! 1e-4a+2 :
• Kael !e1-al ,a+a lam,* +2,asa! 0emal2 • Keel ?asa ,a+a s1o, 0o!1a0 +2,asa! 0emal2
• Kael mas*0a! ,a+a sa0la- s2la! >a! +21*0a- +a! +20emal20a! 0e 0ea+aa! sem*la
• Kael +a-2 l2!e *, $$ > +2le,as +2,asa! 0emal2. Ka-e!a 0ael +a-2 l2!e *, 1e-m2!al $$ +2
le,as a-*s 12+a0 +a,a1 me!*4* 0o2l K<. Se82!a lam,* AB 12+a0 +a,a1 me!>ala.
• Ce0 LDR 7 LDR 12+a0 +a,a1 e-9*!s2 +e!a! a20 7 lam,* 1a!+a ma12 +2saa1 1omol 1e0a! B
+2 1e0a! 7 21* 1e-4a+2 0a-e!a a!a0 0o!1a0 +a-2 LDR me!*1*, +a! a!a0 0o!1a0 +a-2 K%T +alam ,os2s2 me!*1*, se82!a 1ea!a! mas*0 me!*4* 0o2l +a-2 K5A 7 sol*s2 a!12 LDR .
BAB 5
DIAGRAM GAMBAR
".1 GAMBAR RANGKAIAN CONTROL SINGLE LINE PANEL DIAGRAM RUMAH TINGGAL AB SUDOMO:
5!
GAMBAR SIMULASI “PROYEK TUAN SUDOMO” DI PAPAN 1267 8 1 67:".3. GAMBAR RANGKAIAN DIAGRAM GARIS PENGAATAN:
"." DENAH RUMAH TINGGAL TUAN SUDOMO
".# P9, C+ -99)9 ,-9
".%. P,7909)9 B;0<9
".1. D,+9( P9, P,,9)9