• Tidak ada hasil yang ditemukan

MODÉL ÉXPLICIT INTRUCTIONDINA PANGAJARAN MACA CARPON.

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2017

Membagikan "MODÉL ÉXPLICIT INTRUCTIONDINA PANGAJARAN MACA CARPON."

Copied!
42
0
0

Teks penuh

(1)

SKRIPSI

Diajukeun pikeun nyumponan salasahiji sarat nyangking gelar sarjana Pendidikan Bahasa Daerah

ku Indra Erlangga

NIM 1006568

JURUSAN PENDIDIKAN BAHASA DAERAH FAKULTAS PENDIDIKAN BAHASA DAN SENI

(2)

MODÉL ÉXPLICIT INTRUCTION DINA PANGAJARAN MACA CARPON

(Studi Kuasi Ékspérimén ka Siswa Kelas X TKJ-1 SMK Negeri 1 Tirtajaya Karawang Taun Ajaran 2014/2015)

Oleh Indra Erlangga

Sebuah skripsi yang diajukan untuk memenuhi salah satu syarat memperoleh gelar Sarjana pada Fakultas Pendidikan Bahasa dan Seni

© Indra Erlangga 2014 Universitas Pendidikan Indonesia

September 2014

Hak Cipta dilindungi undang-undang.

(3)
(4)

DAPTAR EUSI

Kaca

PERNYATAAN ... i

PANGJAJAP ... ii

TAWIS NUHUN ... iii

ABSTRAK………...………...…….vi

DAPTAR EUSI ... vii

DAPTAR TABÉL ... xi

DAPTAR GRAFIK ... xii

DAPTAR LAMPIRAN ... xiii

DAPTAR SINGGETAN ... xiv

BAB I BUBUKA 1.1 Kasang Tukang Masalah ... 1

1.2 Watesan jeung Rumusan Masalah ... 3

1.2.1 Watesan Masalah ... 3

1.2.2 Rumusan Masalah ... 3

1.3 Tujuan Panalungtikan ... 4

1.3.1 Tujuan Umum ... 4

1.3.2 Tujuan Husus ... 4

1.4 Mangpaat Panalungtikan ... 4

1.4.1 Mangpaat Tioritis ... 4

1.4.2 Mangpaat Praktis ... 4

(5)

BAB II ULIKAN TIORI, RARAGA MIKIR, JEUNG HIPOTÉSIS PANALUNGTIKAN

2.1 Ulikan Tiori ... 6

2.1.1 Modél Pangajaran ... 6

2.1.1.2 Rumpun Modél Pangajaran ... 6

2.1.2. Modél Pangajaran Explicit Intruction ... 8

2.1.2.1 Léngkah-léngkah Modél Explicit Intruction ... 8

2.1.2.2 Ciri-ciri Modél Pangajaran Explicit Intruction ... 8

2.1.2.3 Kaonjoyan Modél Pangajaran Explicit Intruction ... 9

2.1.2.4 Kahéngkéran Modél Pangajaran Explicit Intruction ... 9

2.1.3 Maca ... 9

2.1.3.1 Wangenan Maca ... 9

2.1.3.2 Tujuan Maca ...10

2.1.3.3 Maca Salaku Hiji Kaparigelan ...11

2.1.3.4 Aspék-aspék Maca ...11

2.1.3.5 Wanda Maca ...12

2.1.4 Carita Pondok...16

2.1.4.1 Wangenan CaritaPondok...16

2.1.4.2 Ciri-ciri Carita Pondok. ...17

2.1.4.3 Unsur Pangaweruh Carita Pondok ...18

(6)

3.3 Métode Panalungtikan ...23

3.4 Wangenan Operasional ...24

3.5 Instrumén Panalungtikan ...24

3.6 Téhnik Ngumpulkeun Data ...25

3.7 Téhnik Nganalisis Data ...25

BAB IV HASIL PANALUNGTIKAN JEUNG PEDARAN 4.1 Kamampuh Maca Carpon Siswa Kelas X TKJ-1 SMK Negeri 1 Tirtajaya Karawang Saméméh jeung Sabada Ngagunakeun Modél Explicit Intruction ...36

4.1.1 Kamampuh Maca Carpon Siswa Kelas X TKJ-1 SMK Negeri 1 Tirtajaya Karawang Saméméh Ngagunakeun Modél Explicit Intruction ...36

4.1.2 Kamampuh Maca Carpon Siswa Kelas X TKJ-1 SMK Negeri 1 Tirtajaya Karawang Sabada Ngagunakeun Modél Explicit Intruction 39 4.2 Ngaronjatna Kamampuh Maca Carpon Siswa Kelas X TKJ-1 SMK Negeri 1 Tirtajaya Karawang Saméméh jeung Sabada Ngagunakeun Modél Explicit Intruction ...43

4.3 Beda Kamampuh Maca Carpon Siswa Kelas X TKJ-1 SMK Negeri 1 Tirtajaya Karawang Saméméh jeung Sabada Ngagunakeun Modél Explicit Intruction ...45

4.3.1 Uji Sipat Data ...45

4.3.1.1 Uji Normalitas Data Pratés jeung Postés ...45

(7)

4.3.1.3 Uji Gain ...53

4.3.1.4 Uji Hipotésis ...56

4.4 Pedaran Hasil panalungtikan ...58

BAB V KACINDEKAN JEUNG RÉKOMÉNDASI 5.1 Kacindekan ...60

5.2 Rékoméndasi ...61

DAPTAR PUSTAKA ...62

LAMPIRAN-LAMPIRAN ...64

(8)

vi

MODEL EXPLICIT INTRUCTION

DALAM PEMBELAJARAN MEMBACA CERPEN

(Studi Kuasi Ékspérimén kepada Siswa Kelas X TKJ-1 SMK Negeri 1 Tirtajaya Karawang Tahun Ajaran 2014/2015)1)

Indra Erlangga2) 1006568

ABSTRAK

Latar belakang penelitian ini adalah kurangnya kemampuan membaca cerpen dari aspek penjiwaan, lafal dan intonasi. Penelitian ini bertujuan untuk mendeskripsikan: (1) kemampuan membaca cerpen sebelum menggunakan modél explicit intruction; (2) kemampuan membaca cerpen sesudah menggunakan model explicit intruction; (3) Beda signifikan antara sebelum dan sesudah menggunakan model explicit intruction. Metode yang digunakan dalam penelitian ini adalah metode kuasi eksperimen atau eksperimen semu. Teknik yang digunakan dalam penelitian ini adalah teknik tes. Sumber data yang diambil adalah siswa kelas X TKJ-1 SMK Negeri 1 Tirtajaya Karawang sebanyak 37 siswa. Untuk mengetahui kemampuan siswa dalam membaca cerpen dari aspek penjiwaan, lafal, intonasi digunakan analisis data dengan cara analisis statistik, yaitu uji normalitas data mengunakan chi-kuadrat, uji homogenitas data menggunakan uji F, dan uji hipotesis menggunakan uji t. Berdasarkan hasil penelitian, diperoleh data yang menggambarkan peningkatan kemampuan siswa antara prates dan postes. Dalam prates, hanya 14 siswa saja yang mampu membaca cerpen atau sebesar 38%, sedangkan dalam postes jumlah siswa yang mampu membaca cerpen meningkat menjadi 32 siswa atau sebesar 86%. Berdasarkan hasil uji t, terbukti bahwa titung

(10,74) > ttabel (2,42), artinya hipotesis diterima. Berdasarkan hasil penelitian,

dapat dikatakan bahwa model explicit intruction bisa meningkatkan kemampuan membaca cerpen dari aspek penjiwaan, lafal, intonasi pada siswa kelas X TKJ-1 SMK Negeri 1 Tirtajaya Karawang tahun ajaran 2014/2015.

Kata kunci: model explicit intruction, membaca cerpen.

(9)

vii

EXPLICIT INTRUCTION

MODEL

IN READING SHORT STORY LEARNING

(Quasi

Experiment study toward X TKJ-1

grade’s students in

1

Tirtajaya Karawang Vocational High Schools)

Indra Erlangga1)

, Dingding Haerudin2)

, Hernawan3)

Email: erlangga66indra@gmail.com; dingding.haerudin@upi.edu; hernawan@upi.edu

Jurusan Pendidikan Bahasa Daerah, Fakultas Pendidikan Bahasa dan Seni,

Universitas Pendidikan Indonesia

ABSTRACT

The background this study was the lack of ability to read short stories which votes by the soul aspect of pronunciation and intonation. This research aims to describe : (1) skills to read of short stories before used explicit instruction models; (2) skills to read short stories after used explicit instruction; (3) contradiction between before and after used explicit instruction models. This research used kuasi experiment. This research used test technique. The data source that is taken is grade X TKJ-1 SMK Negeri 1 Tirtajaya Karawang as many 37 students. To find out student ability in reading the short stories from the aspect of the soul, pronunciation, and intonation used data analysis by means of statistical analysis. Analysis of the data used a normality test chi-square, test data using its homogeneity, test hypothesis and test used the F and t. based on research result, obtained the data that describes an increase in capacity, explain raising of students between pretes and postes. Just 14 persons who able to read short stories or 38%, while the number of student who can afford postes reading short stories was increase to 32 students or 86%. Be based on result of t test, that explain that titung (10,74) > ttabel (2,42), its mean the hypothesis was accepted based on reseach result. This means that the explicit instruction models can incrase of ability to read short stories from aspect of the soul, pronun citation and intonation in grade X TKJ-1 SMK Negeri 1 Tirtajaya Karawang in school year 2014/2015.

Keyword: explicit intructon model, reading short story

(10)

BAB I BUBUKA

1.1 Kasang Tukang Masalah

Basa dipaké pakakas utama dina kahirupan manusa pikeun ngedalkeun pikiran

jeung rasa. Aya opat aspék kaparigelan basa anu perlu dicangkem, éta opat aspék

kaparigelan basa téh ngawengku (1) ngaregepkeun, (2) nyarita, (3) maca, jeung (4)

nulis. Éta kaparigelan téh mangrupa kamahéran anu gumulung atawa gembleng, teu

bisa dipilah-pilah deui. Hiji jalma dianggap ngabogaan kaparigelan basa lamun éta

jalma téh parigel ngaregepkeun, maca, nulis jeung nyarita. Maca jeung ngaregepkeun

kaasup kana aspek reseptif, sedengkeun nulis jeung nyarita kaasup aspek produktif.

Nu jadi puseur dina ieu panalungtikan nya éta masalah kaparigelan maca.

Dina pangajaran Basa Sunda di SMK ngawengku opat kaparigelan basa, nya éta

ngaregepkeun, nyarita, maca, jeung nulis. Opat kaparigelan basa téa dina pangajaran

basa di sakola kudu diajarkeun kalayan saimbang. Kalungguhan maca geus jéntré

mangrupa bagian tina opat kaparigelan basa. Hubungan antara opat kaparigelan basa

téh kacida raketna. Upamana waé, maca anu mangrupa kamahéran basa produktif téh

jadi resiprokal lamun dipatalikeun jeung kamahéran nyarita. Dina ieu hal mah nu

nyarita jeung nu diajak nyarita téh bisa baganti peran. Nya kitu deui hubungan nyarita

jeung nu nulis sarta maca dina pangajaran basa silih lengkepan pikeun ngahontal

tujuan pangajaran.

Carita pondok (carpon) ditilik tina wangunna, nya éta mangrupa carita nu pondok,

sacara umum dicindekeun yén carpon téh carita wangun narasi nu fiktif, tapi eusina

ngajéntrékeun kajadian nu bisa kajadian iraha waé dina kahirupan sapopoé.

Numutkeun Kompetensi inti jeung Kompetensi Dasar pangajaran maca nu perlu

diajarkeun di SMA/SMK nya éta maca carita pondok. Bahan pangajaran maca carita

(11)

Bangbaluh nu kiwari aya di lapangan téh nya éta héséna siswa dina ngaaprésiasi

carpon, utamana dina maca jeung neuleuman ma’nana. Dina salasahiji artikel (https://www.google.co.id/#hl=en&tbo=d&sclient=psy-ab&q=artikel) disebutkeun

yén éta hal bisa jadi lantaran kurangna minat siswa kana maca carpon, jeung guru anu

kurang alus dina ngadémonstrasikeun maca carpon kalayan bener. Tétéla dina ieu hal

katitén perlu ayana kasaluyuan antara matéri, modél pangajaran, siswa, jeung guru

dina prosés diajar ngajar.

Peran guru dina prosés ngajar penting pisan sangkan bisa nyiptakeun kondisi nu

hirup dina kagiatan pangajaran, ngamotivasi siswa anu biasana pasif jadi aktif keur

lumangsungna proses diajar. Guru kudu bisa méré bahan pangajaran maca anu matak

ngirut siswa sangkan teu ngarasa bosen. Ku ayana anggapan éta, pangajaran maca

kudu diajarkeun sacara kréatif, variatif jeung matak pikaresepeun siswa ku cara

ngagunakeun modél pangajaran anu luyu jeung matéri.

Dina prosés pangajaran, modél pangajaran mangrupa hal anu teu bisa dipisahkeun

tina kagiatan diajar ngajar. Tujuanna sangkan bahan pangajaran bisa katarima

kalawan bisa dipikaharti ku siswa. Ku ayana model pangajaran bisa leuwih mantuan

guru dina nepikeun bahan pangajaran.

Sangkan tujuan diajar bisa dihontal kalayan optimal, aya sababaraha modél

pangajaran, dina prak-prakanana, urang salaku guru kudu inget yén moal aya modél

pangajaran nu bisa tepat dina situasi jeung kondisi. Ku kituna dina milih modél

pangajaran pikeun siswa kudu niténan kondisi siswa, sifat matéri ajar, fasilitas média

nu aya, kondisi guruna sorangan, jeung pangajaranana. Loba stratégi pangajaran,

pendekatan, métode pangajaran jeung modél pangajaran, ayana metode jeung modél

pangajaran téh sangkan guru leuwih babari jeung leuwih éféktif tur efisien dina

ngahontal tujuan pangajaran kalayan maksimal.

Éféktif atawa henteuna hiji modél pangajaran nu diterapkeun, henteu gumantung

(12)

pangajaran nu dianggap panghadéna, modél pangajaran nu hadé, nya éta modél

pangajaran anu saluyu jeung tujuan nu rék dihontal.

Salah sahiji modél pangajaran nu bisa digunakeun dina pangajaran maca carpon

nya éta modél pangajaran explicit intruction. Modél pangajaran explicit intruction

mangrupa modél pangajaran anu dirarancang pikeun mekarkeun diajar siswa

ngeunaan pangaweruh prosedural jeung pangaweruh déklaratif nu bisa diajarkeun

dumasar pola saléngkah-saléngkah. Albert (1977, kc 221-269) anu dicutat ku Rahman

(2009, kc. 7), ngébréhkeun yén pangajaran langsung didasaran ku tiori diajar sosial,

nu leuwih nyoko kana modél prakték. Hasil diajar siswa mangrupa pangaweruh

prosedural jeung déklaratif, sarta mekarkeun kamahéran diajar. Lingkungan diajar

jeung sistem pengelolaan pangajaran merlukeun perencanaan jeung pelaksanaan

utamana ti pihak guru. Ku sabab kitu, modél pangajaran ieu museur ka guru.

Panyusun ngagunakeun modél pangajaran explicit instruction lantaran dina ieu

modél pangajaran aya hubungan langsung antara guru jeung siswa dina prak-prakan

prosés diajar-ngajar, guru nyontoan langsung maca carpon anu hadé di hareupeun

siswa, sarta prosésna bertahap, antukna siswa dipiharep jadi bisa maca carpon

ngagunakeun penjiwaan, lafal, intonasi anu hadé. Ku kituna, panalungtikan anu

judulna: Modél Explicit Intruction dina Pangajaran Maca Carita Pondok (Studi Kuasi

Ékspérimén ka Siswa Kelas X TKJ-1 SMK Negeri 1 Tirtajaya Karawang Taun

Ajaran 2014/2015). Perlu dilaksanakeun.

1.2 Watesan jeung Rumusan Masalah 1.2.1 Watesan Masalah

Ku lantaran pangajaran maca loba rupana, ku kituna ieu panalungtikan perlu

diwatesan supaya jéntré sarta henteu méngpar tinu geus ditangtukeun. Watesan

masalah dina panalungtikan ieu nya éta nalungtik efektif henteuna modél

pembelajaran explicit intruction dina maca carita pondok siswa kelas X TKJ-1 SMK

(13)

1.2.2 Rumusan Masalah

Dumasar kana watesan masalah, panalungtikan ieu dirumuskeun dina wangun

kalimah pananya saperti ieu di handap.

1)Kumaha kamampuh siswa kelas X TKJ-1 SMK Negeri 1 Tirtajaya dina maca

carita pondok saméméh ngagunakeun modél pembelajaran explicit intruction?

2)Kumaha kamampuh siswa kelas X TKJ-1 SMK Negeri 1 Tirtajaya dina maca

carita pondok sanggeus ngagunakeun modél pembelajaran explicit intruction?

3)Naha aya bédana anu signifikan antara kamampuh maca carita pondok saméméh

jeung sanggeus ngagunakeun modél pembelajaran explicit intruction?

1.3 Tujuan Panalungtikan 1.3.1 Tujuan Umum

Tujuan umum nu hayang dihontal dina ieu panalungtikan nya éta pikeun nguji

modél explicit intruction dina pangajaran maca carita pondok

1.3.2 Tujuan Husus

Sacara husus ieu panalungtikan miboga tujuan pikeun ngadéskripsikeun:

1)kamampuh siswa kelas X TKJ-1 SMK Negeri 1 Tirtajaya dina maca carita pondok

saméméh ngagunakeun modél explicit intruction

2)kamampuh siswa kelas X TKJ-1 SMK Negeri 1 Tirtajaya dina maca carita pondok

sanggeus ngagunakeun modél explicit intruction

3)signifikan antara kamampuh maca carita pondok saméméh jeung sanggeus

ngagunakeun modél explicit intruction

1.4 Mangpaat Panalungtikan 1.4.1 Mangpaat Tioritis

Mangpaat tioritis dina ieu panalungtikan nya éta pikeun nambahan élmu

pangaweruh ngeunaan modél pangajaran anu hadé dina pangajaran maca carita

pondok. Salian ti éta, ieu panalungtikan miboga mangpaat pikeun dijadikeun hiji

(14)

siswa dina maca carita pondok.

1.4.2 Mangpaat Praktis

Salian ti mangpaat tioritis, ieu panalungtikan miboga mangpaat praktis,

diantarana:

1) pikeun dijadikeun alternatif modél pangajaran di kelas ku guru sangkan bisa

ngaronjatkeun minat siswa kana mata pelajaran basa sunda hususna dina pangajaran

maca carita pondok;

2) bisa ngaronjatkeun kamampuh maca carita pondok;

3) Bisa mikanyaho babandingan kamampuh siswa dina kagiatan maca carita

saméméh jeung sanggeus ngagunakeun modél explicit intruction

1.5 Raraga Tulisan

Dina ieu panalungtikan matéri disusun kalawan sistematis anu ngawengku lima

bab. Dina bab 1 eusina bubuka nu ngawengku kasang tukang masalah, watesan

masalah jeung rumusan masalah, tujuan panalungtikan, mangpaat panalungtikan,

raraga tulisan dina ieu skripsi.

Bab II eusina ngeunaan tiori nu ngawengku tiori modél pangajaran explicit

intruction, maca, carita pondok, jeung léngkah-léngkah modél pangajaran explicit

intruction dina pangajaran maca carpon, raraga mikir, jeung hipotésis panalungtikan.

Bab III eusina ngeunaan métode panalungtikan anu digunakeun dina ieu

panalungtikan nu ngawengku sumber data, desain panalungtikan, métode

panalungtikan, variabel jeung wangenan operasional, instrumén panalungtikan, téhnik

panalungtikan, jeung analisis data tina hasil panalungtikan.

Bab IV eusina ngeunaan déskripsi tina hasil panalungtikan nu ngawengku

prak-prakan panalungtikan, ngolah data hasil panalungtikan, jeung pedaran

kaéféktifan modél pangajaran explicit intruction dina maca carita pondok.

(15)
(16)

BAB III

MÉTODE PANALUNGTIKAN

3.1 Sumber Data

Sumber data dina ieu panalungtikan, nya éta siswa kelas X TKJ-1 SMK

Negeri 1 Tirtajaya Karawang, kalawan jumlah siswana aya 37 siswa, anu

ngawengku 8 urang siswa lalaki jeung 29 urang siswa awéwé.

3.2 Desain Panalungtikan

Desain ékspérimén aya tilu rupa, nya éta (1) one shot study, (2) pretés postés,

jeung (3) static group comparison Arikunto (2010, kc. 123). Desain anu dipaké

dina ieu panalungtikan nya éta one step design (pretest postest). Desain

panalungtikan digambarkeun dina bagan ieu di handap:

O

1

X

O

2

Katerangan:

O1: pretés

O2: postés

X : treatment (makéna model explicit intruction dina pangajaran maca carpon)

3.3 Métode Panalungtikan

Ieu panalungtikan ngagunakeun métode kuasi ékspérimén. Cara ngukur

kamampuh siswa dilaksanakeun dua kali pertemuan, nya éta saméméh perlakuan

(pretés) jeung sabada perlakuan (postés).

Ieu métode mangrupa salah sahiji métode panalungtikan anu kawilang

(17)

3.4 Wangenan Operasional

Dumasar kana pedaran panalungtikan anu sipatna leuwih tioritis, ieu di

handap dijelaskeun deui ngeunaan wangenan tina masing-masing variabel anu aya

dina ieu panalungtikan.

1) Model exsplicit intruction nya éta modél pangajaran anu dirarancang pikeun

mekarkeun diajar siswa ngeunaan pangaweruh prosedural jeung pangaweruh

déklaratif nu bisa diajarkeun dumasar pola saléngkah-saléngkah.

2)Carita pondok nya éta hiji carita anu eusina pondok sarta bisa anggeus dibaca

dina sakali diuk/sakali baca.

3.5 Instrumen Panalungtikan

Instrumén panalungtikan mangrupa hal anu penting dina prosés

panalungtikan, sabab kahontal henteuna tujuan pangajaran ditangtukeun ku alus

henteuna instrumén anu digunakeun dina pangajaran. Instrumén anu dipaké dina

ieu panalungtikan nya éta:

1)Tés

Tés dilaksanakeun dua kali pretés jeung postés, tés nu kahiji pretés nya éta

ngukur kamampuh maca carpon saméméh ngagunakeun modél explicit intruction,

tés nu kadua postés nya éta ngukur kamampuh maca carpon sabada ngagunakeun

modél explicit intruction.

TÉS MACA CARPON

Pék baca carpon “” kalawan merhatikeun hal-hal ieu di

handap

(18)

3.6 Téhnik Ngumpulkeun Data

Téhnik ngumpulkeun data anu digunakeun dina ieu panalungtikan nya éta

téhnik tés. Tés digunakeun pikeun ngumpulkeun data kamampuh maca carpon

siswa dumasar kana aspék penjiwaan, lafal, intonasai.

Téhnik ngumpulkeun data dina ieu panalungtikan ngawengku sababaraha

tahapan saperti ieu di handap.

1) Siswa ngerjakeun pancen anu mangrupa pretés maca carpon pikeun mikanyaho

kamampuh awal siswa kana maca carpon.

2) Saenggeus mikanyaho kamampuh siswa kana maca carpon ngaliwatan pratés

anu geus dilaksanakeun, panalungtik ngajéntrékeun prosés modél mpangajaran

explicit intruction.

3) Ngalaksanakeun prosés pangajaran ngagunakeun model pangajaran exsplicit

intruction kana matéri maca carpon.

4) Saenggeus ngalaksanakeun pangajaran ngagunakeun model pangajaran explicit

intruction saterusna dilaksanakeun postés pikeun mikanyaho kamampuh siswa

saenggeus dibéré treatment naha ngaronjat atawa henteu.

3.7 Téhnik Nganalisis Data

Téhnik nganalisis data mangrupa kagiatan nganalisis jeung ngolah data. Data

anu geus kakumpulkeun tuluy diolah jeung dianalisis pikeun mikanyaho hasil

henteuna prosés pangajaran maca carpon sabada ngagunakeun model pangajaran

explicit intruction. Lengkah-lengkah ngaanalisis data dina ieu panalungtikan nya

éta:

1) Mariksa hasil tés awal jeung akhir maca carpon siswa.

2) Méré peunteun kana hasil tés awal jeung hasil tés ahir maca carpon siswa

kalawan ngagunakeun pedoman meunteun maca carpon (il. Tabel 3.3). Skor

ideal atawa skor ahir siswa maksimal nya éta 12 sedengkeun skor minimalna

nya éta 4. Skor anu kahontal téh dirobah jadi peunteun siswa anu dikalikeun

(19)

Sangkan leuwih écés, peunteun ahir siswa ditabulasikeun dina tabel di

handap:

Tabél 3.1

Peunteun Tés Maca Carpon

No. Aspék Penilaian ∑ N Katégori

A B C

(1) (2) (3) (4) (5) (6) (7)

%

Keterangan:

A = Penjiwaan

B = Lafal

C = Intonasi

∑ = Jumlah skor (A+B+C+D)

N = Peunteun

Katégori = Perséntase > 65 % siswa dianggap mampuh maca carpon

Persentase < 65 % siswa dianggap can mampuh maca carpon

3) Ngasupkeun data peunteun pretés jeung postés kana tabel ieu di handap.

Tabel 3.2

Daptar Peunteun Pretés jeung Postés

No. Ngaran Siswa Peunteun Pratés Peunteun Postés

(20)

Tabel 3.3

Pedoman Meunteun Maca Carpon

No Aspék anu dipeunteun Skala Peunteun

(1) (2) (3) (4) (5) (6)

1. Penjiwaan 1 2 3 4

2. Lafal 1 2 3 4

3. Intonasi 1 2 3 4

Nurgiyantoro (2010 , Kc. 391)

Keterangan Pedoman Skala Penilaian:

(1) Penjiwaan

Peunteun 4 = Hadé pisan: penjiwaan kuat jeung diolah kalawan hadé.

Peunteun 3 = Cukup hade: penjiwaan kurang kuat jeung diolah kalawan hade.

Peunteun 2 = Kurang: penjiwaan kurang kuat jeung diolahna kurang hadé

Peunteun 1 = Kurang pisan: enjiwaan teu kuat jeung diolahna kurang hadé

(2) Lafal

Peunteun 4 = Hadé pisan: siswa ngagunakeun lafal nu hadé dina maca téks.

Peunteun 3 = Cukup hade: sakapeung siswa sok aya kasalahan ngagunakeun lafal

dina maca teks.

Peunteun 4 = Hadé pisan: intonasi nu digunakeun nalika maca téks hade.

Peunteun 3 = Cukup hade: aya sababaraha kasalahan ngagunakeun intonasi dina

maca téks.

Peunteun 2 = Kurang: loba kasalahan ngagunakeun intonasi, tapi ma’na tina téks tetep katepikeun.

Peunteun 1 = Kurang pisan: loba kasalahan ngagunakeun intonasi jeung ngarubah

(21)

3.7.1 Uji sipat data

Pikeun nguji sipat data, dilakukeun ku cara uji normalitas jeung uji

homogénitas. Ieu hal dijelaskeun saperti di handap.

3.7.1.1Uji Normalitas

Uji normalitas nya éta uji sipat data anu boga tujuan pikeun ngayakinkeun

yén kamampuh siswa téh miboga distribusi anu normal. Pikeun nangtukeun data

miboga sipat normal atawa henteu, bisa digunakeun rumus chi kuadrat (x2). Dina

ieu panalungtikan, uji normalitas ngaliwatan sababaraha léngkah, nya éta:

1) Nangtukeun nilai hasil pagawéan siswa anu panggedéna nepi ka pangleutikna

2) Ngitung rentang (r) ngagunakeun rumus ieu di handap:

3) Nangtukeun jumlah kelas interval, anu rumusna:

4) Nangtukeun panjang kelas interval, anu rumusna:

5) Nyieun tabel frekuensi peunteun tés awal jeung tés ahir kalayan ngagunakeun

tabél ieu di handap:

Tabél 3.4

Format Frékuensi Peunteun Pratés jeung Postés

No Kelas Interval fixi 2

(1) (2) (3) (4) (5) (6) (7)

1.

r = skor pangluhurna – skor pangbadagna

(22)

6) Ngitung rata-rata (mean) peunteun tés awal (pratés) jeung tés ahir (postés)

kalayan ngagunakeun rumus ieu di handap:

Katerangan:

: rata-rata nilai tés

: jumlah skor nilai kali frékuénsi

: jumlah subjék

7) Ngitung standar deviasi, carana maké rumus ieu di handap:

Katerangan:

: standar déviasi

: jumlah frékuénsi nilai

: jumlah frékuénsi nilai x kuadrat

: jumlah subjék panalungtikan

8) Ngitung frékuénsi obsérvasi jeung frékuénsi ékspéktasi. Carana nya éta:

(1) Nyieun tabél frékuénsi obsérvasi jeung frékuénsi ékspéktasi

Tabél 3.5

Format Frékuénsi Observasi jeung Frékuénsi Ékspéktasi Pratés

Kelas

Interval

Oi BK

Handap BK

Luhur

Zitung Ztabel L Ei

(23)

(1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) (8) (9)

X2

(2) Nangtukeun Oi (frékuénsi obsérvasi)

(3) Nangtukeun batas kelas interval (BK)

(4) Ngitung (transformasi normal standar bébas kelas)

Katerangan:

Z : transformasi normal standar bébas kelas

BK : batas kelas luhur atawa batas kelas handap

: peunteun rata-rata skor

: standar déviasi

(5) Nangtukeun Ztabel

(6) Ngitung lega kelas interval (L)

(7) Ngitung frékuénsi ékspéktasi, ku cara:

(8) Nangtukeun nilai x2 (chi kuadrat)

(Sudjana, 2005, kc. 273)

(9) Nangtukeun darajat kabébasan (dk) L = Ztabél2–Ztabél1

Ei = n x L

(24)

(10) Nangtukeun harga X2tabél

(11) Nangtukeun normalitas ngagunakeun kritéria ieu di handap:

a. Lamun X²itung < X²tabél, hartina data atawa populasi distribusina normal.

b. Lamun X²itung > X²tabél, hartina data atawa populasi distribusina teu

normal.

3.7.1.2 Uji Homogénitas

Uji homogénitas nya éta uji sipat data nu tujuanana pikeun mikanyaho

homogén henteuna sampel tina populasi anu sarua.

Léngkah-léngkah pikeun nangtukeun homogénitas nya éta:

1) Ngitung variasi masing-masing kelompok

Variansi tés awal

Variansi tés ahir

(Sudjana,2005 kc. 95)

2) Ngitung harga variasi (F)

3) Ngitung derajat kabébasan (dk)

S1 =

S2 =

(25)

4) Nangtukeun harga

5) Nangtukeun homogén henteuna data-data dumasar kana kritéria ieu di handap.

(1)Saupama Fitung < Ftabél hartina variasi sampel homogén.

(2)Saupama Fitung > Ftabél hartina variasi sampel teu homogén.

3.7.2 Uji Gain

Uji gain miboga tujuan pikeun nangtukeun naha aya béda anu signifikan tina

hasil pratés jeung postés. Hasil tina uji gain, bisa meunangkeun gambaran

ngeunaan évektivitas digunakeunana métode explicit intruction dina pangajaran

maca carpon siswa kelas X TKJ-I SMK Negeri 1 Tirtajaya Karawang.

Léngkah-léngkah anu dilakukeun dina uji gain nya éta ngagunakeun tabél

ieu di handap.

Tabél 3.6

Uji Gain (d) Tingkat Kamampuh Maca Carpon

No Peunteun Pratés Peunteun Postés D d2

Dina uji hipotésis aya dua cara. Kahiji, saupama data hasil uji normalitas

nuduhkeun yén éta data miboga distribusi data anu normal, dina nguji éta data

hipotésisna ngagunakeun statistik paramétris kalawan ngagunakeun uji t-tés.

Kadua, saupama data hasil uji normalitas téh nembongkeun yén data miboga

distribusi data anu teu normal, dina nguji éta data hipotésisna ngagunakeun

(26)

1) Statistik Paramétris

Statistik paramétris digunakeun nalika data miboga distribusi anu normal.

Léngkah-léngkah dina statistik paramétris nya éta saperti ieu di handap.

(1) Ngitung rata-rata (mean) tina béda antara peunteun tés awal jeung peunteun

tés ahir. Rumusna nya éta:

(2) Ngitung darajat kabébasan (dk), rumusna nya éta:

(3) Ngitung jumlah kuadrat déviasi, rumusna nya éta:

(4) Ngitung t, rumusna nya éta:

Katerangan:

t = tés signifikansi

Md = rata-rata (mean) tina béda antara hasil tés awal jeung tés ahir

∑x²d = jumlah kuadrat déviasi n = jumlah subyék dina sampel

(27)

(5) Ditarima henteuna hipotésis dumasar kana kritéria-kritéria ieu di handap.

a. Lamun > hartina hipotésis ditarima, yén modél éxplicit

instruction éféktif dina ngaronjatkeun kamampuh maca carpon siswa kelas

X TKJ-1 SMK Negeri 1 Tirtajaya Karawang taun ajaran 2014/2015.

b. Lamun < hartina hipotésis ditolak, yén modél éxplicit

instruction teu éféktif dina ngaronjatkeun kamampuh maca carpon siswa

kelas X TKJ-1 SMK Negeri 1 Tirtajaya Karawang taun ajaran 2014/2015.

2) Statistik Non-Parametris

Statistik Non-Paramétris digunakeun saupama data hasil uji normalitas téh

nuduhkeun yén data miboga distribusi data anu teu normal, dina nguji éta data

kalawan ngagunakeun uji Wilcoxon.

Sudjana (2005, kc. 450) léngkah-léngkah uji Wilcoxon, nya éta:

(1) asupkeun peunteun pratés siswa kana kolom ka-2 (XA1);

(2) asupkeun peunteun postés siswa kana kolom ka-3 (XB1);

(3) itung bédana antara pratés jeung postés ku cara XB1-XB1 tuluy diasupkeun

hasilna kana kolom ka-4;

(4) nangtukeun jenjang ku cara ngurutkeun hasil béda tina kolom ka-4 ti mimiti

nilai béda anu pangleutikna nepi anu panggedéna;

(5) sanggeus disusun (misalkeun aya nilai anu sarua), pikeun nangtukeun

jenjangna éta nilai tuluy dijumlahkeun tuluy dibagi dua, nilai tina hasil ngabagi

téh mangrupa hasil jenjangna;

(6) sanggeus disusun, asupkeun nilai jenjang JB kana kolom ka-5;

(7) ngasupkeun nilai jenjang anu positif kana kolom ka-6, misalna aya nilai béda

anu négatif asupkeun kana kolom ka-7;

(8) tingali kana tabél harga-harga kritis uji Wilcoxon, misalna jumlah n = 23

kalawan ngagunakeun taraf kasalahan 5% Wtabél = 73;

(28)

Tabél 3.7

Tabél Uji Wilcoxon

No XA1 XB1 Béda Tanda Jenjang

XA1-XB1 Jenjang + -

(1) (2) (3) (4) (5) (6) (7)

Katerangan:

XA1 : Peunteun pratés

XB1 : Peunteun postés

(10) ditarima henteuna hipotésis dina uji Wilcoxon ngagunakeun kriteria ieu di

handap.

a. Saupama Witung(-) < Wtabél dumasar taraf nyata nu ditangtukeun, hartina Ha

ditarima, yén modél explicit intruction miboga pangaruh dina ngaronjatkeun

kamampuh maca carpon siswa kelas X SMK Negeri 1 Tirtajaya Karawang taun

ajaran 2014/2015.

b. Saupama Witung(-) >Wtabél dumasar taraf nyata nu ditangtukeun, hartina Ha

ditolak, yén modél explicit intruction henteu boga pangaruh dina ngaronjatkeun

kamampuh maca carpon siswa kelas X SMK Negeri 1 Tirtajaya Karawang taun

(29)

BAB V

KACINDEKAN JEUNG RÉKOMÉNDASI

5.1 Kacindekan

Dumasar kana hasil panalungtikan, jeung analisis data ngeunaan modél explicit

intruction dina pangajaran maca carpon, bisa dicindekkeun yén:

Kamampuh maca carpon siswa kelas X TKJ-1 SMK Negeri 1 Tirtajaya

Karawang saméméh ngagunakeun modél explicit intruction téh can mampuh. Ieu hal

bisa katiten tina rata-rata nilaina nya éta 56,1. Aya tilu aspék nu dipeunteun, nya éta:

aspék nu kahiji nya éta penjiwaan, rata-rata skorna 2,1, ieu kaasup kana katégori

kurang; aspék nu kadua nya éta lafal, rata-rata skorna 2,1, ieu kaasup kana katégori

kurang; aspék nu katilu nya éta intonasi, rata-rata skorna 2,4, ieu kaasup kana

katégori kurang.

Kamampuh maca carpon siswa kelas X TKJ-1 SMK Negeri 1 Tirtajaya

Karawang sabada ngagunakeun modél Explicit interuction téh mampuh. Ieu hal bisa

katiten tina rata-rata nilaina nya éta 77,1. Aya tilu aspék nu dipeunteun, nya éta:

aspék nu kahiji nya éta penjiwaan, rata-rata skorna 2,6, ieu kaasup kana katégori

cukup hadé; aspék nu kadua nya éta lafal, rata-rata skorna 3,2, ieu kaasup kana

katégori cukup hadé; aspék nu katilu nya éta intonasi, rata-rata skorna 3,2, ieu kaasup

kana katégori cukup hadé.

Aya ngaronjatna kamampuh maca carpon siswa kelas X TKJ-1 SMK Negeri 1

Tirtajaya Karawang antara saméméh jeung sabada ngagunakeun modél Explicit

intruction. Rata-rata pratés 56,1 ngaronjat jadi 77,1 dina postés. aspék nu kahiji nya

éta penjiwaan, rata-rata skorna 2,1 ngaronjat jadi 2,6; aspék nu kadua nya éta lafal,

rata-rata skorna 2,1, ngaronjat jadi 3,2; aspék nu katilu nya éta intonasi, rata-rata

(30)

Aya béda anu katitén dina ngaronjatna kamampuh maca carpon siswa antara

saméméh jeung sabada ngagunakeun modél Explicit intruction. Ieu dibuktikeun dina

uji hipotésis. Dumasar kana hasil data yén titung (10,74)> ttabél (2,42), hartina hipotésis

kerja (Ha) ditarima jeung hipotésis nol (H0) ditolak. Hartina modél Explicit intruction

bisa ngaronjatkeun kamampuh maca carpon tina aspék penjiwaan, lafal, intonasi.

5.2 Rékoméndasi

Sabada dilaksanakeun panalungtikan ngeunaan maca carita pondok ngagunakeun

modél explicit intruction di siswa kelas X TKJ-1 SMK Negeri 1 Tirtajaya Karawang

taun ajaran 2014/2015, aya sababaraha hal anu baris ditepikeun, diantarana nya éta:

1) Guru

Modél explicit intruction anu kabukti éféktif pikeun ngaronjatkeun kamampuh

maca carita pondok, bisa dijadikeun salasahji alternatif pikeun guru dina

pangajaran séjéna;

2) Siswa

Pikeun siswa anu diajar maca carita pondok, dipiharep bisa ngamaksimalkeun

kamampuh macana sangkan leuwih bisa neuleuman eusi jeung manfaat tina

carita pondok;

3) Panalungtik

Hasil tina ieu panalungtikan dipiharep bisa nambahan pangaweruh pikeun

dijadikeun bahan tinimbang panalungtik-panalungtik séjéna jeung bisa

ngawewegan panalungtikan saterusna dina widang pangajaran maca hususna

(31)

DAPTAR PUSTAKA

Arikunto, S. Suhardjono jeung Supardi. 2010. Prosedur Penelitian Suatu Pendekatan Praktik. Jakarta: Rineka Cipta.

Jakarta: Bumi Aksara.

Danadibrata. 2006. Kamus Basa Sunda. Bandung: Kiblat.

Dinas Pendidikan Provinsi Jawa Barat. (2013). Mata Pelajaran Bahasa dan Sastra Sunda. Bandung: Disdik Jabar

Koswara, Dedi. 2011. Racikan Sastra. Bandung: Jurusan Pendidikan Bahasa Daerah Fakultas Pendidikan Bahasa dan Seni Universitas Pendidikan Indonesia.

Nurgiyantoro, Burhan. 2010. Penilaian Dalam Pengajaran Bahasa dan Sastra Indonesia. Yogyakarta: BPFE.

Rahman. 2007. Model mengajar dan Bahan Pengajaran. Jatinangor: Alqa Prisma Interdelta.

Ruhaliah.2002. Diktat Sejarah Sastra Sunda. Bandung: Jurusan Pendidikan Bahasa

Daerah.

Sudaryat, Yayat, spk. 2007. Makaya Basa. Bandung: sonagar Press.

Sudaryat, Yayat. Spk. 2009. Model-model Pembelajaran Bahasa dan Sastra Sunda.

Bandung: CV. Wahana Karya Grafika.

Tarigan, Henry Guntur. 2008. Membaca Sebagai Suatu Keterampilan Berbahasa.

Bandung: Angkasa.

Universitas Pendidikan Indonesia. 2013. Pedoman Penulisan Karya Ilmiah. Bandung: UPI.

(32)

Karya Ilmiah:

Permana Saputra, Galuh. 2010. Modél Cooperative Integrated Reading and Composition (CIRC) Pikeun Ningkatkeun Kamampuh Maca Sajak. Bandung: JPBD UPI

Hevyagi, Gian. 2013. Modél Explicit Intruction Pikeun Ngaronjatkeun Kamampuh Maca Sajak. Bandung: JPBD UPI

On-Line:

(33)

RENCANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN (RPP)

Satuan Pendidikan : SMK Negeri 1 Tirtajaya Kelas/Semester : X Tkj-1/1

Mata Pelajaran : Mulok Bahasa Sunda

Topik : Maca Carpon

Pertemuan ke- : 1-2

Alokasi Waktu : 2 x 40 menit (2 X Pertemuan)

A. Kompetensi Dasar

10.1.1 Menghargai dan mensyukuri keberadaan bahasa Sunda dan

menggunakannya sebagai sarana komunikasi dalam mengolah, menalar,

dan menyajikan informasi lisan dan tulis melalui biantara, paguneman,

biografi, otobiografi, aksara sunda, carpon, pupuh, dan sisindiran (KI-1)

10.2.4 Menunjukkan perilaku jujur, tanggung jawab, dan santun dalam

menggunakan bahasa Sunda untuk mengapresiasi dan mengekspresikan

Carpon (KI-2)

10.3.3. Menganalisis dan mengidentifikasi untuk memahami teks cerita pendek (carita pondok) berdasarkan kaidah-kaidah teks secara lisan dan tulis (KI-3)

10.4.6 Mengapresiasikan dan mengekspresikan teks carita pondok dengan

memperhatikan kaidah-kaidahnya secara lisan dan tulisan (KI- 4)

B. Indikator Pencapaian Kompetensi

10.3.6.1 Mengidentifikasi isi teks carita pondok dengan cermat.

10.3.6.2 Memahami detil isi teks carita pondok dengan cermat

10.3.6.3 kelancaran pengungkapan isi teks carita pondok dengan cermat

10.4.6.1 Ketepatan struktur kalimat dari teks carita pondok .

10.4.6.2 Kebermaknaan penuturan sesuai dengan kaidah-kaidah dari teks

(34)

C. Tujuan Pembelajaran

Setelah selesai melakukan kegiatan pembelajaran, siswa dapat:

D. Mengidentifikasi isi teks carita pondok dengan cermat.

E. Memahami detil isi teks carita pondok dengan cermat

F. Lancar dalam pengungkapan isi teks carita pondok dengan cermat

G. Tepat dalam struktur kalimat dari teks carita pondok .

H. Bermakna dalam penuturan sesuai dengan kaidah-kaidah dari teks carita

pondok.

I. Materi Pembelajaran 1) Fakta

- Beberapa contoh teks carita pondok

2) Konsep

1. Pendekatan : Komunikatif dan scientific

2. Metode : Inquiry

3. Teknik : Diskusi dan Tanya Jawab

K. Model Pembelajaran, Alat dan Sumber Belajar

1. Model Pembelajaran

- Model Explicit intruction

2. Alat/Bahan

- Laptop

- Proyektor

(35)

3.Sumber Belajar 1. Kegiatan Pendahuluan (15 menit)

- Guru membuka pembelajaran dengan mengucapkan salam, kemudian

mengecek kehadiran siswa.

- Guru memotivasi siswa dengan mendoakan agar pembelajaran yang

akan dilakukan berlangsung baik dan bermanfaat.

- Untuk menggali konsepsi awal siswa, guru melakukan apersepsi

dengan menggali informasi dan mengaitkan dengan materi pada

pertemuan sebelumnya.

2. Kegiatan Inti (55 menit) a) Mengamati

- Siswa mengamati teks carita pondok .

- Siswa membaca teks carita pondok yang terdapat dalam buku

siswa dan atau majalah/surat kabar berbahasa Sunda.

b) Mempertanyakan

- Siswa bertanya jawab tentang hal-hal yang berhubungan dengan

teks carita pondok.

c) Mengeksplorasi

- Siswa mencari dari berbagai sumber informasi tentang struktur

carita pondok.

d) Mengasosiasikan

- Siswa menyimpulkan teks carita pondok yang dibacanya.

- Siswa menyimpulkan hal-hal terpenting dari struktur carita pondok

(36)

e) Mengkomunikasikan

- Siswa menjelaskan tentang struktur carita pondok mengunakan

basa Sunda yang baik dengan jujur, tanggung jawab, dan santun

3. Kegiatan Penutup (10 Menit)

- Guru bersama siswa berdiskusi untuk membuat kesimpulan kelas

tentang sturuktur carita pondok.

- Guru bersama siswa melakukan refleksi pembelajaran yang telah

dilakukan.

- Guru memberitahukan materi yang akan dipelajari pada pertemuan

selanjutnya.

- Guru menutup pembelajaran dengan mendoakan agar pembelajaran

yang telah dilakukan bermanfaat bagi peserta didik.

M. Penilaian

1. Jenis/teknik penilaian a. Kompetensi Sikap

Observasi

b. Kompetensi Pengetahuan

Tes Lisan

c. Kompetensi Keterampilan

Unjuk Kerja

(37)

Lembar Pengamatan Sikap

Mata Pelajaran : Bahasa dan Sastra Sunda

Kelas Semester : X/1

Tahun Ajaran : 2014/2015

No Nama

Siswa

Religius Jujur Tanggung

Jawab

Santun

b. Kompetensi Pengetahuan

Soal Tes Lisan

1) Pék baca carpon “Neng Yaya Gering Tipes” kalawan bener

c. Kompetensi Keterampilan

TES MACA CARPON

Pék baca carpon “Neng Yaya gering tipes” kalawan merhatikeun hal -hal ieu di handap

(38)

Pedoman Meunteun Maca Carpon

No Aspék anu dipeunteun Skala Peunteun

(1) (2) (3) (4) (5) (6)

1. Penjiwaan 1 2 3 4

2. Lafal 1 2 3 4

3. Intonasi 1 2 3 4

Keterangan:

4 = Hadé pisan 3 = Cukup hadé 2 = Kurang 1 = Kurang pisan

√ Skor Maksimal : 16

√ Skor Minimal : 4

Nilai siswa yang didapat dari rumus seperti dibawah:

Skor yang dicapai

Nilai = x 100

Skor maksimal

Bandung, 1 September 2014 Mahasiswa,

(39)
(40)
(41)
(42)

RENCANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN (RPP)

Satuan Pendidikan : SMK Negeri 1 Tirtajaya Kelas/Semester : X Tkj-1/1

Mata Pelajaran : Mulok Bahasa Sunda

Topik : Maca Carpon

Pertemuan ke- : 1-2

Alokasi Waktu : 2 x 40 menit (2 X Pertemuan)

A. Kompetensi Dasar

10.1.1 Menghargai dan mensyukuri keberadaan bahasa Sunda dan

menggunakannya sebagai sarana komunikasi dalam mengolah, menalar,

dan menyajikan informasi lisan dan tulis melalui biantara, paguneman,

biografi, otobiografi, aksara sunda, carpon, pupuh, dan sisindiran (KI-1)

10.2.4 Menunjukkan perilaku jujur, tanggung jawab, dan santun dalam

menggunakan bahasa Sunda untuk mengapresiasi dan mengekspresikan

Carpon (KI-2)

10.3.3. Menganalisis dan mengidentifikasi untuk memahami teks cerita pendek (carita pondok) berdasarkan kaidah-kaidah teks secara lisan dan tulis (KI-3)

10.4.6 Mengapresiasikan dan mengekspresikan teks carita pondok dengan

memperhatikan kaidah-kaidahnya secara lisan dan tulisan (KI- 4)

B. Indikator Pencapaian Kompetensi

10.3.6.1 Mengidentifikasi isi teks carita pondok dengan cermat.

10.3.6.2 Memahami detil isi teks carita pondok dengan cermat

10.3.6.3 kelancaran pengungkapan isi teks carita pondok dengan cermat

10.4.6.1 Ketepatan struktur kalimat dari teks carita pondok .

10.4.6.2 Kebermaknaan penuturan sesuai dengan kaidah-kaidah dari teks

Gambar

Tabel 3.2
Tabel 3.3

Referensi

Dokumen terkait

[r]

Mangga kuini merupakan salah satu varietas mangga yang terdapat di Indonesia.Mangga merupakan salah satu komoditas hortikultura yang memiliki nilai ekonomi yang cukup tinggi

Tesis yang berjudul “Perbedaan Keberhasilan Model Pembelajaran Problem Based Learning Dengan Model Pembelajaran Sains Teknologi Masyarakat Terhadap Peningkatan

Membandingkan kesenjangan antara ketersediaan saat ini dengan proyeksi kebutuhan tertinggi, terdapat kekurangan kapasitas dokter, terutama di FKTP, dan tempat tidur rumah

Pemerintahan Desa/ Marga Berdasarkan Undang- Undang Nomor 1999 Tentang Pemerintahan Daerah. Jakarta: PT Raja

Respons Pertumbuhan dan Produksi Dua varietas Bawang Merah (Allium ascalonicum L .) Terhadap Beberapa Jenis Pupuk Hijau.. Murbandono, 2000.Manfaat Bahan Organik

Sebuah skripsi yang diajukan untuk memenuhi salah satu syarat memperoleh gelar Sarjana Sains pada Fakultas Pendidikan Olahraga dan Kesehatan. ©

Sebuah skripsi yang diajukan untuk memenuhi salah satu syarat memperoleh. gelar Sarjana pada Fakultas