Lampiran 1.
Flowchart
Penelitian
Mulai
Selesai Persiapan model
vertikultur Persiapan tanah
Pengujian kinerja sistem irigasi Penentuan debit
irigasi
Model vertikultur Analisis sifat fisik
tanah
Air
Pola pembasahan
Penyaluran kebutuhan air irigasi Efisiensi pemakaian air irigasi Efisiensi penyimpanan air irigasi Efisiensi distribusi air irigasi
Layak ? Tidak
Lampiran 6. Analisis
BulkDensity
(B
d)
, Particle Density
(P
d)dan Porositas (
𝜽
) Tanah
Entisol
Ulangan
Berat ring sampel +
BTKO (gram)
Berat ring sampel
(gram)
BTKO
(gram)
VTKU
(cm
3)
VTKO
(cm
3)
Bulk density
(gram/cm
3)
Particle density
(gram/cm
3)
Porositas
(%)
1
309.6
102.7
206.9
192,5
79
1.075
2.619
58.961
2
297.6
103.4
194.2
192,5
75
1.009
2.589
61.039
3
312.4
102
210.4
192,5
81
1.093
2.598
57.922
Rata-rata
306.5
102.7
203.8
192,5
78.3
1.059
2.602
59.307
Keterangan: BTKO = Berat tanah kering oven
VTKU = Volume tanah kering udara/volume ring sampel (d = 7 cm, t = 5 cm)
Lampiran 7. Analisis Kadar Air Awal dan Kapasitas Lapang Tanah
Entisol
Kadar air awal
Ulangan Berat ring sampel + BTKU (gram) Berat ring sampel + BTKO (gram) Berat ring sampel (gram) VTKU(cm3) Kadar air (%)
1 339.5 309.6 102.7 192,5 15.532
2 328.7 297.6 103.4 192,5 16.156
3 342.5 312.4 102 192,5 15.636
Rata-rata 336.9 306.5 102.7 192,5 15.775
Kadar air kapasitas lapang
Ulangan Berat ring sampel + BTKU (gram) Berat ring sampel + BTKO (gram) Berat ring sampel(gram) VTKU(cm3) Kadar air(%)
1 393.6 299.3 102.7 192,5 48.987
2 396.8 302.4 103.4 192,5 49.039
3 388.6 295.8 102 192,5 48.208
Rata-rata 393.0 299.2 102.7 192,5 48.745
Keterangan: BTKU = Berat tanah kering udara
BTKO = Berat tanah kering oven
Lampiran 9. Tekstur Tanah
Ultisol
Menurut Segitiga USDA
Pasir
: 80,3 %
Debu
: 0 %
Liat
: 19,6 %
Lampiran 10. Penentuan Debit (Laju Pemberian Air) Irigasi
Diameter tabung
Mariotte
: 15,6 cm
Luas penampang tabung
Mariotte
: 191,2 cm
3Debit pipa irigasi dengan 13 lubang
Ulangan
Debit (ml/menit)
1
43
2
50
3
48
Rata-rata
47
Debit yang diukur pada pipa irigasi dengan 13 lubang adalah sebesar 47 ml/menit
atau dengan kedalaman sebesar 0,246 cm pada tabung
Mariotte
.
Infiltrasi kumulatif pada tanah
Entisol
Berdasarkan nilai F (infiltrasi kumulatif) rata-rata diperoleh persamaan garis
untuk infiltrasi kumulatif:
𝑦1
= 5,035
𝑥
0,698
Laju infiltrasi
Untuk memperoleh persamaan garis untuk fp (laju infiltrasi), maka persamaan
garis infiltrasi kumulatif didiferensialkan:
𝑦2
= 5,035
𝑥
0,698
𝑦2
= 5,035(0,698)
𝑥
0,698−1𝑦2
= 3,518
𝑥
−0,30Berdasarkan persamaan tersebut, ditentukan laju infiltrasi konstan dengan
menggunakan t = 1200 menit (Saprianto dan Pandjaitan, 1999) sehingga
diperoleh:
𝑦2
= 3,518(1200)
−0,30𝑦2
= 0,4
𝑐𝑚
/
𝑚𝑒𝑛𝑖𝑡
Maka, jumlah lubang pada pipa irigasi (n) yang diperbolehkan adalah:
𝑛 ≤
0,4
0,246
𝑥
13
Lampiran 14.Kadar Air Tanah
Entisol
pada Pipa Irigasi dengan Pola Susunan Lubang 4 Arah
t
(menit)
Kadar Air Tanah Pada Pola Susunan Lubang 4 Arah
Ulangan 1 Ulangan 2 Ulangan 3 Ulangan 4
Kolom 1 Kolom 2 Kolom 3 Kolom 1 Kolom 2 Kolom 3 Kolom 1 Kolom 2 Kolom 3 Kolom 1 Kolom 2 Kolom 3
60
Baris 1 35,117 35,013 32,000 31,584 33,091 34,961 29,506 35,325 33,922 34,649 36,052 32,156
Baris 2 28,104 26,597 24,208 25,351 23,221 25,403 28,312 25,403 24,104 27,740 26,130 27,688
Baris 3 29,714 28,416 25,766 28,156 23,065 24,831 27,169 23,896 24,519 27,117 23,169 26,805
Baris 4 22,130 24,519 22,753 27,169 25,351 22,805 23,273 24,312 23,740 23,532 22,286 26,442
Baris 5 25,558 24,935 24,260 23,792 22,649 20,312 23,273 21,091 22,494 22,961 23,584 24,312
Kolom 1 Kolom 2 Kolom 3 Kolom 1 Kolom 2 Kolom 3 Kolom 1 Kolom 2 Kolom 3 Kolom 1 Kolom 2 Kolom 3
120
Baris 1 47,584 44,052 48,156 44,987 45,299 45,403 44,260 46,753 40,416 41,558 46,494 44,675
Baris 2 42,597 40,727 41,299 38,701 42,026 41,974 45,506 44,519 39,221 42,026 44,623 43,273
Baris 3 30,390 32,571 30,805 33,870 34,078 31,481 34,078 32,675 33,351 40,416 36,779 31,221
Baris 4 26,442 31,273 31,636 30,961 29,455 30,338 30,338 31,584 31,636 32,000 35,169 34,286
Baris 5 30,026 30,649 27,065 28,831 30,649 28,104 31,792 32,571 30,649 33,299 30,234 30,286
Kolom 1 Kolom 2 Kolom 3 Kolom 1 Kolom 2 Kolom 3 Kolom 1 Kolom 2 Kolom 3 Kolom 1 Kolom 2 Kolom 3
Lampiran 15. Kadar Air Tanah
Entisol
pada Pipa Irigasi dengan Pola Susunan Lubang 3 Arah
t (menit)
Kadar Air Tanah Pada Pola Susunan Lubang 3 Arah
Ulangan 1 Ulangan 2 Ulangan 3 Ulangan 4
Kolom 1 Kolom 2 Kolom 3 Kolom 1 Kolom 2 Kolom 3 Kolom 1 Kolom 2 Kolom 3 Kolom 1 Kolom 2 Kolom 3
60
Baris 1 36,870 40,299 36,818 35,052 33,545 34,844 34,377 35,468 34,948 34,377 34,636 37,805 Baris 2 35,675 36,247 36,143 36,662 35,779 38,792 36,143 35,416 32,351 35,727 36,974 35,416 Baris 3 28,974 27,987 26,584 23,000 23,935 23,571 25,338 23,519 22,481 27,260 22,429 28,403 Baris 4 25,545 25,545 27,623 22,429 25,597 22,896 26,273 24,714 23,312 22,325 23,987 25,286 Baris 5 22,532 24,299 22,948 25,857 24,143 23,571 27,623 24,766 25,130 21,701 24,299 24,299 Kolom 1 Kolom 2 Kolom 3 Kolom 1 Kolom 2 Kolom 3 Kolom 1 Kolom 2 Kolom 3 Kolom 1 Kolom 2 Kolom 3
120
Baris 1 40,195 40,195 42,792 39,675 38,532 37,857 39,831 41,494 38,636 41,701 38,896 38,377 Baris 2 46,896 43,571 47,883 46,740 46,169 44,506 48,662 48,714 44,610 47,468 45,909 46,169 Baris 3 44,558 42,948 43,935 42,221 44,506 45,805 47,519 42,169 45,078 43,571 42,481 43,935 Baris 4 33,130 35,468 34,896 33,286 34,221 33,753 29,753 32,143 32,870 33,649 30,532 34,169 Baris 5 32,351 30,844 34,532 29,545 32,455 28,351 30,273 29,597 28,610 28,091 32,039 29,182 Kolom 1 Kolom 2 Kolom 3 Kolom 1 Kolom 2 Kolom 3 Kolom 1 Kolom 2 Kolom 3 Kolom 1 Kolom 2 Kolom 3
240
Lampiran 16. Kadar Air Tanah
Entisol
pada Pipa Irigasi dengan Pola Susunan Lubang Spiral
t (menit)
Kadar Air Tanah Pada Pola Susunan Lubang Spiral
Ulangan 1 Ulangan 2 Ulangan 3 Ulangan 4
Kolom 1 Kolom 2 Kolom 3 Kolom 1 Kolom 2 Kolom 3 Kolom 1 Kolom 2 Kolom 3 Kolom 1 Kolom 2 Kolom 3
60
Baris 1 34,375 34,565 33,813 33,775 34,298 33,781 35,114 34,662 33,921 34,550 33,317 35,002 Baris 2 36,846 36,541 37,177 36,126 37,142 36,418 36,332 36,773 37,046 37,204 36,375 36,194 Baris 3 22,903 23,591 23,873 23,805 23,416 23,288 23,422 22,872 23,782 23,155 23,512 23,434 Baris 4 20,225 21,032 20,415 20,324 20,332 20,601 21,104 20,731 20,145 20,856 20,661 20,105 Baris 5 21,815 22,255 22,175 22,562 22,405 21,923 22,657 21,788 22,800 21,794 22,650 22,390 Kolom 1 Kolom 2 Kolom 3 Kolom 1 Kolom 2 Kolom 3 Kolom 1 Kolom 2 Kolom 3 Kolom 1 Kolom 2 Kolom 3
120
Lampiran 17. Pola Pembasahan Tanah
Entisol
pada Pipa Irigasi dengan Pola Susunan Lubang 4 Arah
Keterangan:
B1K1 = Sampel tanah baris 1 kolom 1
B1K2 = Sampel tanah baris 1 kolom 2
B1K3 = Sampel tanah baris 1 kolom 3
B2K1 = Sampel tanah baris 2 kolom 1
B2K2 = Sampel tanah baris 2 kolom 2
B2K3 = Sampel tanah baris 2 kolom 3
B3K1 = Sampel tanah baris 3 kolom 1
B3K2 = Sampel tanah baris 3 kolom 2
B3K3 = Sampel tanah baris 3 kolom 3
B4K1 = Sampel tanah baris 4 kolom 1
B4K2 = Sampel tanah baris 4 kolom 2
B4K3 = Sampel tanah baris 4 kolom 3
B5K1 = Sampel tanah baris 5 kolom 1
B5K2 = Sampel tanah baris 5 kolom 2
B5K3 = Sampel tanah baris 5 kolom 3
Lampiran 19.Pola Pembasahan Tanah
Entisol
pada Pipa Irigasi dengan Pola Susunan Lubang Spiral
Keterangan:
B1K1 = Sampel tanah baris 1 kolom 1
B1K2 = Sampel tanah baris 1 kolom 2
B1K3 = Sampel tanah baris 1 kolom 3
B2K1 = Sampel tanah baris 2 kolom 1
B2K2 = Sampel tanah baris 2 kolom 2
B2K3 = Sampel tanah baris 2 kolom 3
B3K1 = Sampel tanah baris 3 kolom 1
B3K2 = Sampel tanah baris 3 kolom 2
B3K3 = Sampel tanah baris 3 kolom 3
B4K1 = Sampel tanah baris 4 kolom 1
B4K2 = Sampel tanah baris 4 kolom 2
B4K3 = Sampel tanah baris 4 kolom 3
B5K1 = Sampel tanah baris 5 kolom 1
B5K2 = Sampel tanah baris 5 kolom 2
B5K3 = Sampel tanah baris 5 kolom 3
Lampiran 20.Penyaluran Kebutuhan Air Irigasi
Pola susunan lubang pada pipa irigasi
Penurunan permukaan air (cm) pada t (menit)
Penyaluran Kebutuhan air irigasi (ml)
pada t (menit)
60
120
240
60
120
240
4 arah
58.4 111.7 167.1 11173.0 21348.5 31954.03 arah
72.4 124.3 173.8 13836.0 23772.0 33231.7Lampiran 21. Pertambahan Kedalaman Air Pada Sampel Tanah
Entisol
(Pipa Irigasi Dengan Pola Susunan Lubang 4 Arah)
t (menit)
Pertambahan Kedalaman Air Pada Pola Susunan Lubang 4 Arah
Ulangan 1 Ulangan 2 Ulangan 3 Ulangan 4
Kolom 1 Kolom 2 Kolom 3 Kolom 1 Kolom 2 Kolom 3 Kolom 1 Kolom 2 Kolom 3 Kolom 1 Kolom 2 Kolom 3
60
Baris 1 0,967 0,962 0,811 0,790 0,866 0,959 0,687 0,977 0,907 0,944 1,014 0,819
Baris 2 0,616 0,541 0,422 0,479 0,372 0,481 0,627 0,481 0,416 0,598 0,518 0,596
Baris 3 0,697 0,632 0,500 0,619 0,364 0,453 0,570 0,406 0,437 0,567 0,370 0,552
Baris 4 0,318 0,437 0,349 0,570 0,479 0,352 0,375 0,427 0,398 0,388 0,326 0,533
Baris 5 0,489 0,458 0,424 0,401 0,344 0,227 0,375 0,266 0,336 0,359 0,390 0,427
Kolom 1 Kolom 2 Kolom 3 Kolom 1 Kolom 2 Kolom 3 Kolom 1 Kolom 2 Kolom 3 Kolom 1 Kolom 2 Kolom 3
120
Baris 1 1,590 1,414 1,619 1,461 1,476 1,481 1,424 1,549 1,232 1,289 1,536 1,445
Baris 2 1,341 1,248 1,276 1,146 1,313 1,310 1,487 1,437 1,172 1,313 1,442 1,375
Baris 3 0,731 0,840 0,752 0,905 0,915 0,785 0,915 0,845 0,879 1,232 1,050 0,772
Baris 4 0,533 0,775 0,793 0,759 0,684 0,728 0,728 0,790 0,793 0,811 0,970 0,926
Baris 5 0,713 0,744 0,564 0,653 0,744 0,616 0,801 0,840 0,744 0,876 0,723 0,726
Kolom 1 Kolom 2 Kolom 3 Kolom 1 Kolom 2 Kolom 3 Kolom 1 Kolom 2 Kolom 3 Kolom 1 Kolom 2 Kolom 3
240
Baris 1 1,710 1,845 1,842 1,728 1,700 1,707 1,720 1,772 1,949 1,762 1,663 1,645
Baris 2 1,627 1,764 1,567 1,710 1,468 1,487 1,541 1,427 1,676 1,762 1,627 1,793
Baris 3 1,479 1,372 1,315 1,424 1,331 1,287 1,406 1,528 1,336 1,624 1,453 1,590
Baris 4 1,564 1,489 1,344 1,513 1,346 1,385 1,694 1,715 1,572 1,520 1,403 1,484
Lampiran 22. Pertambahan Kedalaman Air Pada Sampel Tanah
Entisol
(Pipa Irigasi Dengan Pola Susunan Lubang 3 Arah)
t (menit)
Pertambahan Kedalaman Air Pada Pola Susunan Lubang 3 Arah
Ulangan 1 Ulangan 2 Ulangan 3 Ulangan 4
Kolom 1 Kolom 2 Kolom 3 Kolom 1 Kolom 2 Kolom 3 Kolom 1 Kolom 2 Kolom 3 Kolom 1 Kolom 2 Kolom 3
60
Baris 1 1,055 1,226 1,052 0,964 0,889 0,953 0,930 0,985 0,959 0,930 0,943 1,102 Baris 2 0,995 1,024 1,018 1,044 1,000 1,151 1,018 0,982 0,829 0,998 1,060 0,982 Baris 3 0,660 0,611 0,540 0,361 0,408 0,390 0,478 0,387 0,335 0,574 0,333 0,631 Baris 4 0,489 0,489 0,592 0,333 0,491 0,356 0,525 0,447 0,377 0,327 0,411 0,476 Baris 5 0,338 0,426 0,359 0,504 0,418 0,390 0,592 0,450 0,468 0,296 0,426 0,426 Kolom 1 Kolom 2 Kolom 3 Kolom 1 Kolom 2 Kolom 3 Kolom 1 Kolom 2 Kolom 3 Kolom 1 Kolom 2 Kolom 3
120
Baris 1 1,221 1,221 1,351 1,195 1,138 1,104 1,203 1,286 1,143 1,296 1,156 1,130 Baris 2 1,556 1,390 1,605 1,548 1,520 1,437 1,644 1,647 1,442 1,585 1,507 1,520 Baris 3 1,439 1,359 1,408 1,322 1,437 1,502 1,587 1,320 1,465 1,390 1,335 1,408 Baris 4 0,868 0,985 0,956 0,876 0,922 0,899 0,699 0,818 0,855 0,894 0,738 0,920 Baris 5 0,829 0,753 0,938 0,689 0,834 0,629 0,725 0,691 0,642 0,616 0,813 0,670 Kolom 1 Kolom 2 Kolom 3 Kolom 1 Kolom 2 Kolom 3 Kolom 1 Kolom 2 Kolom 3 Kolom 1 Kolom 2 Kolom 3
240
Lampiran 23. Pertambahan Kedalaman Air Pada Sampel Tanah
Entisol
(Pipa Irigasi Dengan Pola Susunan Lubang Spiral)
t (menit)
Pertambahan Kedalaman Air Pada Pola Susunan Lubang Spiral
Ulangan 1 Ulangan 2 Ulangan 3 Ulangan 4
Kolom 1 Kolom 2 Kolom 3 Kolom 1 Kolom 2 Kolom 3 Kolom 1 Kolom 2 Kolom 3 Kolom 1 Kolom 2 Kolom 3
60
Baris 1 0,930 0,940 0,902 0,900 0,926 0,900 0,967 0,944 0,907 0,939 0,877 0,961 Baris 2 1,054 1,038 1,070 1,018 1,068 1,032 1,028 1,050 1,064 1,071 1,030 1,021 Baris 3 0,356 0,391 0,405 0,402 0,382 0,376 0,382 0,355 0,400 0,369 0,387 0,383 Baris 4 0,223 0,263 0,232 0,227 0,228 0,241 0,266 0,248 0,219 0,254 0,244 0,217 Baris 5 0,302 0,324 0,320 0,339 0,332 0,307 0,344 0,301 0,351 0,301 0,344 0,331 Kolom 1 Kolom 2 Kolom 3 Kolom 1 Kolom 2 Kolom 3 Kolom 1 Kolom 2 Kolom 3 Kolom 1 Kolom 2 Kolom 3
120
Baris 1 1,295 1,305 1,267 1,265 1,241 1,265 1,382 1,309 1,272 1,404 1,242 1,326 Baris 2 1,424 1,408 1,440 1,388 1,438 1,402 1,498 1,420 1,434 1,591 1,400 1,391 Baris 3 1,161 1,296 1,210 1,207 1,337 1,181 1,187 1,160 1,255 1,274 1,192 1,038 Baris 4 0,933 1,123 1,042 1,137 1,088 1,051 1,126 1,008 1,079 1,114 1,104 0,977 Baris 5 0,932 0,954 0,950 0,969 0,962 0,937 0,974 0,931 0,981 0,931 0,974 0,961 Kolom 1 Kolom 2 Kolom 3 Kolom 1 Kolom 2 Kolom 3 Kolom 1 Kolom 2 Kolom 3 Kolom 1 Kolom 2 Kolom 3
240
Lampiran 24.Efisiensi Pemakaian Air Irigasi (E
a)
Pola susunan lubang
pada pipa irigasi
Volume air rembesan (ml)
W
f(ml)
W
s(ml)
E
a(%)
Ulangan 1
Ulangan 2
Ulangan 3
Ulangan 4
4 arah
328 295 285 320 32140.7 30912.7 96.23 arah
370 375 390 385 33421.8 31901.8 95.5Spiral
315 280 325 330 30764.1 29514.1 95.9W
f: Volume air irigasi yang disalurkan yaitu volume air yang berkurang pada
tabung
Mariotte
.
W
s: Volume air irigasi yang ditampung yaitu yaitu volume air yang berkurang
pada tabung
Mariotte
dikurangi volume air rembesan.
Lampiran 25. Efisiensi Penyimpanan Air Irigasi (E
s)
Pola susunan lubang
pada pipa irigasi t (menit)
Kadar air rata-rata (%) KAKL
60 27.273 26.116 26.023 26.975 48.745 11.498 10.341 10.248 11.200 10.822 32.970 32.8
120 35.685 35.744 36.623 37.756 48.745 19.910 19.969 20.848 21.981 20.677 32.970 62.7
240 46.767 45.077 47.955 47.096 48.745 30.992 29.302 32.180 31.321 30.949 32.970 93.9
3 arah
60 30.273 28.645 28.790 28.995 48.745 14.498 12.870 13.015 13.220 13.401 32.970 40.6
120 39.613 38.508 38.664 38.411 48.745 23.838 22.733 22.889 22.636 23.024 32.970 69.8
240 48.052 47.651 47.979 48.163 48.745 32.277 31.876 32.204 32.388 32.186 32.970 97.6
spiral
60 27.440 27.346 27.543 27.413 48.745 11.665 11.571 11.768 11.638 11.661 32.970 35.4
120 39.427 39.600 39.797 39.667 48.745 23.652 23.825 24.022 23.892 23.847 32.970 72.3
240 45.432 45.244 45.450 45.428 48.745 29.657 29.469 29.675 29.653 29.614 32.970 89.8