OPIUM DI ACEH PADA MASA KOLONIAL
Dala seja ah I do esia a ad ke- , a asi e ge ai pe a Opiu dala kehidupa sosial da politik asya akat di ilayah i i a pak ya asih tidak egitu e uaska . Ja es ‘ ‘ush, pe ga a g Opiu to Ja a: ‘e e ue Fa i g a d Chi ese E te p ises i Colo ial I do esia - , a a gkali e upaka satu satu ya seja a a ya g e ulai ko se t asi pe elitia sekita a Opiu . Na u diskusi-diskusi dala tulisa ya ha ya e pusat pada asya akat di Ja a. Selai ‘ush, Taglio ozzo de ga uku ya Se et T ade, Po ous Bo de : S uggli g a d States alo g Southeast Asia F o tie - juga telah e e ika a asi sela gkah le ih aju eskipu atata da a alisa ya tidak a yak e gu aika pe ihal pe a Opiu dala asya akat di A eh. Tulisa di a ah i i tidak e aksud e o jolka pe e ua pe e ua a u, a u se alik ya ha ya ditujuka se agai agia pe ga ata a al u tuk e do ak i at te hadap kajia ya g le ih e dala .
Opiu dala Gela gga g Sosial da Politik Du ia
Se elu e i a a soal opiu dala asy akat A eh a d ke- , tidak ada salah ya jika tulisa i i di ulai de ga ga a a pe a Opiu di ka ah sosial da politik Du ia. Opiu a du uka lah p oduk ala ya g a u u ul a ad te akhi i i, tapi telah e a ai le a le a atata seja ah klasik E opa da Asia sejak i ua tahu ya g lalu. Jika a du telah dike al pada asa kekaisa a yu a i ku o, Ci a juga diketahui telah te iasa hidup e da pi ga de ga a du sejak a al a ad ke- . Opiu e iliki e agai e tuk sepe ti opiu , a ijua a, o fi , da lai se agai ya. Hi gga a ad
ke-, opiu ke-, o fi ke-, da a ijua a adalah ke ik ata ya g pali g te ke al.Be a gkat da i efek egati e te hadap asya akat,pe selisiha politik, da pe e uta o opoli pe daga ga , opiu ulai dila a g se a a huku pada a ad ke- .
Opiu adalah u uk ya g dihasilka da i ta a a poppi ya g tu uh ha pi diselu uh ka asa E opa Ba at. Aka pe akaia ta a a poppi dapat ditelusu i da i za a kekaisa a Yu a i ku o da ‘o a, Tu ki, Pe sia, Syi ia, I a , da Afgha ista . Ko o , ta a a i i tidak isa dipisahka da i ke utuha aka a seha i-ha i da kepe lua edis. Na u sejak akhi a ad ke- , u uk poppi i i le ih te ke al u tuk dihisap sepe ti okok za a seka a g.
Se e a ya, da i sekia ega a ya g e gko su si opiu , asya akat Ci a diakui se agai pe i at ekst e okok opiu . Pe ge ala fashio i i dia ali de ga defisit se ius pe daga ga I gg is de ga Ci a pada tahu a . Te jepit a ta a k isis eko o i, I gg is ke udia e pe oleh solusi de ga pe daga ga opiu I dia ya g telah fa ilia de ga Ci a sejak pe te gaha a ad ke- . Te hitu g sejak a al a ad ke- , pe i at a du di Ci a e i gkat d astis. Apalagi pada saat itu a pu a a du de ga te akau e jadi agia da i gaya hidup se ua kelas sosial. Tidak ha ya Kaisa da elit ke ajaa ya g e i tai ya tapi juga asya akat iasa ya g hidup dipe kotaa da pedesaa . Kete kaita k o is de g a du i i ke udia e jadi pe ye a uta a ele ah ya pe eko o ia da lu puh ya pe politika Ci a ya g ke udia e uju g de ga pepe a ga ela a opiu pada tahu
Di I do esia se di i, tidak jelas kapa tepat ya ilayah i i e se tuha de ga pe ghisapa opiu . Belu diketahui de ga pasti ke e adaa opiu di I do esia pada asa Po tugis. Na u te dapat atata lapo a ah a Bela da sela a e a ad-a ad sejak tahu e a a e kilo-kilo opiu e tah ke Hi dia Bela da. Selai itu ada juga pe i ggala ko espo de siBela da ya g e gga a ka pe i gkata t affik pe daga ga a du ya g di o opoli oleh I gg is da Bela da dika asa Asia Te gga a, te asuk di Si gapu a, Se e a ju g Malaya da ka asa Hi dia Bela da pada a ad ke- . Ja a isal ya, e dasa ka tulisa Julia Lo ell diketahui telah e jadi salah satu pe asok opiu agi kapal-kapal daga g Ci a pada pe te gaha a ad ke- , a ad di a a kekuasaa Bela da kia e guat disa a. Midde do p , e ye utka Se elu kehila ga ke e asa ya, Nege i Ka o juga diketahui telah e se tuha de ga pe daga ga atau o opoli opiu de ga ke jasa a Bela da.
Pe daga ga di Selat Melaka e upaka pe daga ga ya g da gkal di a a opiu dapat diselu dupka ke pe ai a Su at a ta pa ha us elalui o opoli Bata ia. Se a a statistik, Si gapu a ta pak ya e upaka fokus kegiata se a a i i, seda gka Pe a g da Malaka pu ya a dil dala
e dist i usika a du- a du te se ut.
Pada hakikat ya, Bela da elakuka kesepakata de ga I gg is te hadap o opoli pe daga ga opiu di a a I gg is e ega g ke dali pe daga ga opiu di ka asa selai Hi dia Ti u . Setelah Bela da e dapatka kesepakata se agai pe jual uta a a du di Hi dia Ti u , Opiu So iety di e tuk pada tahu . O ga isasi i i e ge ak tidak ha ya se agai pusat pe yi pa a opiu tapi juga e ta ggu g ja a e go t ol pe jual-pe jual opiu g osi a ya g ke a yaka ya di iliki oleh saudaga -saudaga Ci a ya g kaya. Ba u ke udia pada tahu , siste pe elia dijala ka . Dala siste i i Bela da e e tuka dae ah-dae ah legal opiu . Masya akat di Ja a da Madu a isal ya e iliki akses tak te atas. Be sa aa de ga aplikasi atu a a u i i, Bela da juga e gelua ka ke ijaka huku a – da i de da e upa aya a hi gga huku a ati- agi pe jual pe jual ke il da pe akai di ilayah illegal a du atau e yediaka a du ta pa ele ati kesepakata de ga Bela da. I t i ya, Bela da e ge dalika se a a pe uh keu tu ga ya g didapat da i pe daga ga a du.
Opiu di Aceh
Di A eh se di i atata pe eda a opiu a yak didoku e tasika sela a asa pepe a ga sejak tahu a . S helte a e ye utka ah a gedu g ya g pe ta a di a gu Bela da ketika
e hasil e apakka kaki ya di A eh uka ge eja atau sekolah elai ka sa a g opiu .
lagi, o a g kulit putih ya g tahu pe sis a faat da ke ugia opiu e popule ka opiu ha ya u tuk kepe ti ga politik da eko o i ya.
Pa taua S helte a te se ut sepe ti ya dapat dipe taha ka e i a g ada ya atata - atata seja ah ya g e disk ipsika sikap pe i pi di A eh te hadap pe akai opiu se agai a a ya g ia ga a ka . Pe a du di A eh diketahui e dapatka huku a ati. Misal ya, Teuku Muda Nyak Mali , seo a g ulee ala g, pedaga g, a ggota De a Delapa sekaligus ula a Si pa g Uli pe ah e ghuku pe ghisap a du de ga huku a ati. Huku a se upa juga sudah te le ih dahulu ditegakka ketika Ha i a d al-‘ah a al-)ahi e ja at alikul Qadi di A eh pada pe te gaha a ad ke- . Meskipu huku a ya g di e ika sa gat e at, pe yelu dupa opiu asih te us dilakuka tidak ha ya oleh Bela da tapi oleh kala ga pejua g-pejua g A eh se di i ya g te jepit de ga ko disi pepe a ga
Dala se uah su at ka a ya g e eda di Nusa ta a e tahu , De a Delapa se uta ya g di e ika oleh A tho y ‘eid , o ga diplo asi kesulta a A eh ya g e a kas di Pe a g diketahui
e yelu dupka tidak ha ya a u isi tapi juga opiu ke A eh. Petugas a i e Hi dia Bela da A. J. K uijt e yataka ah a Bela da tidak a pu e egah sekutu Bela da, aja- aja di pesisi a A eh, u tuk tidak e yelu dupka opiu kepada pejua g-pejua g A eh. Pedaga g Ci a ya g data g da i Pe a g juga diketahui ikut e yelu dupka opiu . Le ih jauh lagi, Taglio ozzo e ye utka ah a e dasa ka atata ya g didapat da i ata- ata Bela da, opiu te us te sedia agi pejua g-pejua g A eh da ha ga ya e i gkat d astis jika di a di gka ketika se elu te jadi ya pepe a ga . Padahal Bela da telah ela a g pe eda a da ko su si opiu se a a es i da ilayah pesisi a A eh telah di lokade sejak tahu elaka ga .
a d State Fo atio Alo g the Southeast Asia F o tie - ya g diselesaika pada tahu . Dika e aka su e ya g tidak e ukupi, a gu e -a gu e diatas pe lu ditelaah ke ali.
Se agai a a hal ya Bela da e ge ti a faat- a faat a du sepe ti ya g te a tu diatas, ke e adaa opiu agi e eka le ih da i sekeda ediu pe tolo ga edis. Pe daga ga opiu a pu e iayai pe a g te hadap pe a gka g-pe a gka di A eh sekaligus ele ahka se di-se di sosial da aga a asya akat kolo i ya.
Disisi lai , saat du ia asih elu dapat dipisahka da i kete ga tu ga te hadap opiu , ta a a Ma ijua a ga ja , e dasa ka pe e ua E i Taglio ozzo, sudah ulai e jajaki Asia te gga a a ta a tahu hi gga . Tidak sepopule pe yelu dupa opiu ya g telah di egulasika pe eda a da pela a ga ya oleh I gg is da Bela da pada pa uh ketiga a ad ke- , a ijua a dapat de ga udah di a a da dita a dika asa -ka asa pote sial. Bela da adalah a gsa E opa pe ta a ya g e a a i it a ijua a di A eh. Se agai a a Bela da le ih e e ti gka pe luasa sa a g opiu , a ijua a juga e dapatka pe hatia ya g sa a.
Ma ijua a u u ya dita a da dipa e di ka asa Selat. Pada asa itu, a ijua a le ih te ke al dala e tuk ado a atau ai a ke tal sepe ti selai ya g dapat diko su si de ga apa saja. Pada akhi a ad ke- atau le ih tepat ya pada tahu I gg is e gelua ka la a ga pe akaia da pe daga ga ga ja ya g a u efektif pelaksa a ya setahu ke udia . La a ga i i dipe u tukka ha ya te hadap je is a a is. Meskipu egitu, pe atu a te se ut tidak isa e ghe tika pe ye a a a ijua a da pe ta ia ya asih te us e la jut di e e apa ka asa di Nusa ta a hi gga saat i i.
Dafta Ba aa
Midde do p, W. . The Effe t of Weste I flue e o Nati e Ci ilizatio i the Malay A hipelago, D . B. S h ieke ed . The ad i ist atio of the oute p o i es of the Nethe la ds I dies, - . Bata ia: G.Kolff & o.
Lo ell, Julia, ,the Opiu Wa : D ug, D ea , a d the Maki g of Chi a, Lo do : Pi ado & Ma illa Dist i utio .
Taglia ozzo, E i . . Se et t ades a d po ous o de s: s uggli g a d state alo g Southeast Asia f o tie s, - . USA: Yale U i e sity P ess.
‘eid, A tho y. . Asal ula ko flik A eh: da i pe e uta pa tai Ti u Su at a hi gga akhi Ke ajaa A eh a ad ke- , Jaka ta: Yayasa O o I do esia