TUGAS KEPERAWATAN TUGAS KEPERAWATAN KOMPLEMENTER KOMPLEMENTER
METODE KEPERAWATAN KOMPLEMENTER HIPNOTERAPI METODE KEPERAWATAN KOMPLEMENTER HIPNOTERAPI
UNTUK MENURUNKAN EFEK STRESS
UNTUK MENURUNKAN EFEK STRESS PPASCA ASCA TRAUMATRAUMA TINGKAT SEDANG PADA FASE REHABILITASI TINGKAT SEDANG PADA FASE REHABILITASI
SISTEM
SISTEM PENANGGULAPENANGGULANGANNGAN KEGA
KEGAWWAATDARURATDARURATATAN N TERPADU
TERPADU(SPGDT)(SPGDT)
OLEH : OLEH : LA ODE
LA ODE ALMUSYALMUSYABARABAR K1A2 14 008
K1A2 14 008
KONSENTRASI ILMU KEPERAWATAN
KONSENTRASI ILMU KEPERAWATAN
FAKULTAS KEDOKTERAN
FAKULTAS KEDOKTERAN
UNIVERSITAS HALU OLEO
UNIVERSITAS HALU OLEO
KENDARI
KENDARI
2017
2017
BAB I
PENDAHULUAN
LATAR BELAKANG
Bencana adalah e!"#$"%a a$a& !an'(a"an e!"#$"%a )an' *en'anca* dan *en''an''& (eh"d&an dan en'h"d&an *a#)a!a(a$ )an' d"#e+a+(an, +a"( -leh .ac$-! ala* dan/a$a& .a($-! n-nala* *a&&n .ac$-! *an&#"a #eh"n''a *en'a("+a$(an $"*+&ln)a (-!+an "%a *an&#"a, (e!&#a(an l"n'(&n'an, (e!&'"an ha!$a +enda, dan da*a( #"(-l-'"# Pe!a$&!an e*e!"n$ah n-21 $h20034 Da$a +encana da!" BAKORNAS PB *en)e+&$(an +ah%a an$a!a $ah&n 20056 200 $elah $e!ad" 1829 (ead"an +encana D"e!("!a(an #e("$a! 50 h"n''a 0 e!#en %a!'a (a+&a$en aceh #"n'("l *en'ala*" 'an''&an "%a a("+a$ 'e*a dan $#&na*" 2008 P&d" Ha#$&$" dala* Se&*a%e, 20034 K-!+an *en'ala*" *a#alah #"(-l-'"# le+"h +an)a( &*lahn)a da!" ada &*lah (-!+an )an' *ende!"$a 'an''&an ."#"( Sal.!"n- 19984 *en)e+&$(an +ah%a e!"#$"%a (a$a#$!-"( Pe!"#$"%a )an' $e!ad" #eca!a $"+a6$"+a dala* #&a$& dae!ah )an' l&a#4 *e!&a(an #alah #a$& #&*+e! $"*+&ln)a #$!e## SP:DT )a"$& S"#$e* Penan''&lan'an Ke'a%a$ Da!&!a$an Te!ad& SP:DT adalah #&a$& $a$anan ela(#anaan ela)anan (eda!&!a$an *ed"( +a"( $!a&*a dan a$a& n-n$!a&*a &n$&( *en&!&n(an *-!+"d"$a# dan *-!$al"$a# S"#$e* Penan''&lan'an Ke'a%a$ Da!&!a$an Te!ad& #eca!a &*&* $e!+a'" (e dala* +e+e!aa .a#e )a"$& ; Fa#e P!e<en#" dan M"$"'a#", Fa#e Pe!#"aan, Fa#e Re#-n, dan Fa#e Reha+"l"$a#" Reha+"l"$a#" ada %"la)ah a#ca+encana #ela"n *ela(&(an e!+a"(an ada l"n'(&n'an +encana adalah &'a e*&l"han #-#"al #"(-l-'"# (-!+an +encana Pe!a$&!an e*e!"n$ah n-21 $h20034
Te!a" (-*le*en$e! +"#a d"+"lan' +el&* c&(& d"(enal -leh *a#)a!a(a$ (a!ena $e!a" (-*le*en$e! le+"h d"(enal den'an en'-+a$an al$e!na$". Be!(a"$an den'an (el&a!n)a Pe!a$&!an Men$e!" Ke#eha$an RI N-*-! HK0202/MENKES/183/1/2010 Tah&n 2010 $en$an' "="n dan en)elen''a!aan !a($"( e!a%a$ , *a(a $e!a" (-*le*en$e! +"#a d"la(&(an d" #a!ana ela)anan (e#eha$an Te!a" (-*le*en$e! )an' +"#a d" al"(a#"(an d" (l"n"( d"an$a!an)a a(&&n$&! (e#eha$an, a!-*a $e!a", $e!a" !ela(#a#", $e!a" he!+al dan h"n-$e!a) H"n-$e!a" adalah #alah #a$& ca+an' "l*& #"(-l-'" )an' *e*elaa!" *an.aa$ #&'e#$" &n$&( *en'a$a#" *a#alah "("!an, e!a#aan dan e!"la(& Fla**e! and B-n'a!$= da!" Un"<e!#"$a# K-n#$an=e d" >e!*an, *ela(&(an *e$a anal"#"# da!" +e!ha'a" enel"$"an $en$an' h"n-$e!a" ada $ah&n 2005 Ha#"ln)a, da!" 7 enel"$"an )an' d"anal"#a, an'(a (e#&(#e#an *encaa" ?8@ Ke#&(#e#an $e!#e+&$ adalah
h"n-$e!a" dala* *en'a$a#" 'an''&an #"(-#-*a$"# )an' #".a$n)a *a(!- a$a& *"(!- *"#aln)a (ece*a#an, #$!e##, de!e#", e*-#" $"da( #$a+"l, (-n.l"(, dll4, $e# an#"e$a#, *e*+an$& (l"en +e!hen$" *e!-(-(, dan *en'-n$!-l n)e!" ada +e+e!aa a#"en den'an en)a("$ (!-n"# P!"han$an$-, 20094 an' *enad" #-!-$an -(-( -leh en&l"# adalah .a#e !eha+"l"$a#" *en$al dala* SP:DT D"(a!ena(an #e*&a (-!+an +encana +a"( )an' *en'ala*" $!a&*a ."#"( a$a& $"da(, a#$" *en'ala*" $!a&*a #"("# Pada #e+a'"an (-!+an #ela*a$ daa$ $e!ad" 'an''&an *en$al a(&$ )an' $"*+&l +e+e!aa *"n''& h"n''a +e!+&lan6+&lan #e#&dah +encana Dan ada .a#e !eha+"ll"$a#" "n"lah, e!an e!a%a$ #an'a$ d"+&$&h(an &n$&( *en'&!an'" e.e( $!a&*a (-!+an Be!e'an' ada $&'a# e!a%a$ )an' ha!&# *e*+e!"(an e!a%a$an den'an *en''&na(an ende(a$an #eca!a h-l"#$"( +"-, #"(-, #-#"-,c&l$&!al, #"!"$&al4, *a(a enan'anan $!a&*a #"("# ada (-!+an +encana &'a *e!&a(an $an''&n' a%a+ e!a%a$ Ehle!# e$ al, 2010 L)nn e$ al,
20124
A$a# da#a! "n"lah en&l"# *e*"l"h $e!a" (-*le*en$e! #e+a'a" #e+&ah *e$-de &n$&( *en'&!an'" e.e( #$!e## a#ca6$!a&*a ada (-!+an +encana *en''&na(an h"n-$e!a" Pen&l"#an (a!)a "n" +e!$&&an &n$&( *en'"den$"."(a#" *e$-de (ee!a%a$an (-*le*en$e! den'an h"n-$e!a" &n$&( *en&!&n(an e.e( #$!e## a#ca $!a&*a $"n'(a$ #edan' ada .a#e !eha+"l"$a#" SP:DT Den'an de*"("an, en&l"#an "n" d"ha!a(an daa$ +e!*an.aa$ +a'" e!a%a$ &n$&(*ena*+ah (ha#anah (e"l*&an dala* *"#"en"n'(a$an *&$& dan (&al"$a# ela)anana#&han (ee!a%a$an dan #e+a'a" up da$e "l*&6"l*& +a!& da!" #e'" (ee!a%a$an (-*le*en$e! Dan +a'" *aha#"#%a &n$&( *en'e$ah&" #&a$& al$e!na$". *a$e!"
BAB II PEMBAHASAN
A. METODE
De#a"n en&l"#an (a)a $&l"# "l*"ah "n" adalah de#(!"$"., )a"$& en&l"# *enela#(an *en'ena" d&a -+e( (a"an, )a"$& *en'ena" Me$-de (ee!a%a$an (-*le*en$e! den'an h"n-$e!a" dan e.e( #$!e## a#ca $"n'(a$ #edan', dan *e*+e!" #&a$& 'a*+a!an *en'ena" adan)a h&+&n'an an$a!a d&a -+e( $e!#e+&$ Da$a )an' d"(&*&l(an adalah da$a (&al"$a$". dan (&an$"$a$". Da$a (&al"$a$". )an' d"'&na(an +e!&a (a$a6(a$a dan da$a (&an$"$a$". )an' d"'&na(an +e!&a (ead"an en)a("$ "n#"den#"4, #(-! ha#"l en"la"an (e'"a$an, dan d-#"# S&*+e! da$a+e!a#al da!" ha#"l la-!an "n#$an#" (e#eha$an, la-!an $-(-h *a#)a!a(a$ dan %a!'a &*&*, dan da!" ha#"l e<al&a#" (-'n"$"., a.e($"., dan #"(-*-$-! ela(#anaan (e'"a$an
Pen'&*&lan da$a d"la(&(an den'an *e$-de #$&d" &#$a(a l"$e!a$&!4 Pen'&*&lan da$a +e!da#a!(an a$a# "n.-!*a#" d"'"$al dan n-n d"'"$al $e!(a"$ den'an *e$-de (ee!a%a$an (-*le*en$e! den'an h"n-$e!a" dan e.e( #$!e## a#ca $!a&*a $"n'(a$ #edan' Da$a $e!#e+&$ d" (&*&l(an da!" #&*+e!6#&*+e! &#$a(a #e+a'a" +e!"(&$; >&!nal6&!nal enel"$"an, B&(& aa! (ee!a%a$an dan "n.-!*a#" da!" "n$e!ne$ Da!" +e!+a'a" "n.-!*a#" $e!#e+&$ d"la(&(an (-*+"na#" dan (-*&n"(a#" #eh"n''a d"$e*&(an +en$&( !&*&#an *a#alah )an' *enad" .-c&# e*+"ca!aan P!-#e# (-*&n"(a#" d"la(&(an den'an *en''&na(an d&a *e$-de, )a"$& ;
C Me$-de de#(!"$"., )a"$& den'an *en'anal"#"# da$a a$a& "n.-!*a#" )an' d"e!-leh dan *e*+e!"(an !ed"(#" *en'ena" *a#alah )an' a(an d"+aha#
C Me$-de ded&(#", )a"$& !-#e# anal"#a da$a a$a& "n.-!*a#" den'an e*+e!"an a!'&*en$a#" *elal&" +e!"("! l-'"# dan +e!$"$"( $-la( da!" e!n)a$aan )an' +e!#".a$ &*&* *en&& #&a$& (e+ena!an )an' +e!#".a$ (h&#&#
Me$-de anal"#"# da$a &#$a(a d"la(&(an den'an d&a ende(a$an, )a"$&;
C Me$-de e(#-#"#", )a"$& den'an *e*aa!(an da$a dan .a($a )an' ada dan *enca!" (-!ela#" an$a!a da$a $e!#e+&$
C Me$-de anal"$"(, )a"$& *elal&" anal"#"# $e-!" dan da$a, #e!$a *ena!"( (e#"*&lan #eca!a l-'"# da!" da$a )an' d"e!-leh
B. HASIL DAN PEMBAHASAN
Bencana d" Ind-ne#"a *e*&n)a" !e<alen#" )an' c&(& $"n''" +a"( "$& +encana ala* *a&&n +encana +&a$an *an&#"a E.e( )an' d"$"*+&l(an da!" +encana "$& &n #an'a$ (-*le(# d"an$a!an)a S$!e## Pa#ca T!a&*a )an' *e!&a(an 'an''&an #"(-l-'" da!" (-!+an +encana Se+a'a" $ena'a (e#eha$an $e!&$a*a dala* hal "n" adalah e!a%a$ *e*&n)a" e!anan en$"n' dala* S"#$e* Penan''&lan'an Ke'a%a$da!&!a$an Te!ad& SP:DT4, +a"( ada .a#e !e D"#a#$e!, D"#a#$e! a$a&&n Pa#ca D"#a#$e! B!)an$ e$ al 2004 Ma(a, *elal&" body of knowledgen)a )a(n" dala* hal (ee!a%a$an (-*le*en$e!, e!a%a$ a(an *ela(&(an "n$e!<en#" +e!&a h"n-$e!a" dala* *en&!&n(an e.e( #$!e## ac#a $!a&*a
Te!a" (ee!a%a$an (-*le*en$e! "n" d"*&n'("n(an d"la(&(an -leh e!a%a$ (a!ena #eca!a le'al e$"( #&dah $e!can$&* dala* Pe!*en(e# N- HK0202/MENKES/183/1/2010 dan #ea$"n)a (ee!a%a$an (-*le*en$e! $elah +an)a( d"la(&(an d" l&a! ne'e!" H"n-$e!a" "n" *en"$"(+e!a$(an ada e*+e!"an #&'e#$"#&'e#$" -#"$". ada (l"en )an' ha!aann)a a(an *en"*+&l(an e!"la(& *e(an"#*e (-"n'
(-n#$!&($". ada (l"en H"n-$e!a" adalah #alah #a$& *e$-de )an' $e!+&($" dan #an'a$ e.e($". &n$&( *en'a$a#" #$!e## Me*an' ada +e+e!aa *e$-de )an' #ela"n h"n-$e!a" )an' d"'&na(an &n$&( *en'a$a#" #$!e## $a" (&!an'e.e($". dan +&$&h %a($& )an' la*a &n$&( +"a# *e!a#a(an e!&+ahan )an' #"'n"."(an Ka!ena *e$-de )an' la"n $"da( *en)en$&h a(a! e!*a#alahan dan han)a +e!*a"n d" le<el "("!an #ada! Padahal #&*+e! #$!e## ada #e#e-!an' "$& $e!#"*an d" "("!an +a%ah #ada! Den'an H"n-$e!a" "("!an +a%ah #ada! +"#a d"$e*+&# dan *ene*&(an a(a! e!*a#alahan )an' $e!#"*an d" "("!an +a%ah #ada! Se$elah *ene*&(an a(a! e!*a#alahann)a den'an *en''&na(an $e(n"(
$e!$en$&, (l"en a(an d"+"*+"n' &n$&( *en)ele#a"(an a(a! e!*a#alahann)a #eh"n''a nan$"n)a $"da( +e!en'a!&h ne'a$"<e $e!hada (eh"d&an *&la" #aa$ "n" dan #e$e!&#n)a Ehle!# e$ al, 2010 L)nn e$ al, 20124 Penel"$"an )an' d"la(&(an -leh P!"han$an$- 20094 *en&n&((an ha#"l )an' #an'a$ *ena(&+(an B"a#an)a en)e*+&han #$!e## d"+&$&h(an %a($& #a*a" ? +&lan Na*&n den'an h"n-$e!a", han)a *e*+&$&h(an %a($& 2 a*
#$!e## +"a# d"h"lan'(an Bah(an ada )an' +"a# d"#e*+&h(an han)a den'an h"$&n'an *en"$ Sela"n "$&, +e!da#a!(an +&($" "l*"ah *en&!&$ American Psychological Association APA4, Dictionary of Psychology, ed"#" 2007 *en&n&((an +ah%a h"n-$e!a" daa$ +e!*an.aa$ *en'a$a#" *anae*en !a#a n)e!" a(&$, *e!-(-(, 'an''&an (e!"+ad"an, h-+"a, $!a&*a, dan #e+a'a" $e!a" end&(&n' dala* +e+e!aa en)a("$ la"nn)a A(an $e$a", en)e*+&han *elal&" *e$-de h"n-$e!a" "n" +el&* +an)a( d"(enal dan d"(e$ah&" -leh *a#)a!a(a$ d" Ind-ne#"a Sea( $ah&n 193, h"n-#"# $elah d"a(&" d" A*e!"(a #e+a'a" #alah #a$& *e$-de &n$&( (een$"n'an $e!a"
D" E!-a dan A*e!"(a, (-n#e h"n-#"# #&dah +e!&+ah #a*a #e(al" dan $elah +e!(e*+an' #an'a$ e#a$ Ban)a( "l*&%an6"l*&%an )an' *enel"$" .en-*ena h"n-#"# "n" *&la" da!" D! >a*e# B!a"d, F!e&d, >&n', D! M"l$-n H E!"c(#-n, D! Da<e El*an dan #e+a'a"n)a Da!" ha#"l enel"$"an *e!e(a d"#"*&l(an +ah%a (eadaan h"n-#"# a$a& d"#e+&$ #e+a'a" trance *e!&a(an #&a$& (eadaan d"*ana *an&#"a #an'a$ .-c&# ada #&a$& $"nda(an a$a& a($"<"$a# )an' #edan' d"la(&(an den'an *en'a+a"(an hal hal la"n )an' +&(an !"-!"$a#n)a Seh"n''a, aa+"la ada #&a$& *a#alah daa$ den'an *&dah d"#ele#a"(an H"n-$e!a" d"la(&(an *elal&" $aha, )a"$& en'(a"an, "nd&(#", dee"n', $e!a" ""("!an, $e!*"na#" Pada $aha dee"n' "n"lah (l"en d"+a%a *a#&( (e ala* +a%ah #ada!n)a, (e*&d"an ada $aha $e!a" "("!an $e!a"#daa$ *e*+e!"(an (e)a("nan -#"$". &n$&( *en'h"lan'(an #$!e## a#ca $!a&*a )an' d"ala*" Melal&" $aha6$aha h"n-$e!a", (l"en )an' *en'ala*" #$!e## a#ca $!a&*a $"n'(a$ #edan' a(an *en&!&n dan (l"en daa$ *enalan" (eh"d&an lan&$n)a den'an le+"h +a"( Allad"n Al"+ha", 2007 Ehle!# e$ al, 2010 L)nn e$ al, 20124 H"n-$e!a" ca!a "n" d"(e$ah&" daa$ *ene$!al"#"! (e$e'an'an #$!e##4 (eh"d&an )an' d"ala*" #eha!"6ha!", dan *e!ela(#a#"(an 5 &n#&! "%a !a'a, )a"$& na.a#, 'e!a(, dan nala!
Ke$"(a #e#e-!an' +e!ada dala* (-nd"#" "n", dan d"e!"(#a den'an *e#"n EE: Elektro- Ensefalo-Grafi4 a(an $e!l"ha$ d-*"na#" 'el-*+an' Al.a, )a"$& 'el-*+an' #e$en'ah l"n'(a!an #"n&#-"d, $&*&l4 den'an .!e(&en#" 3 12 #"l(&# e!de$"( S"$&a#" )an' a(an d"caa" #e#e-!an' dala* (eadaan #an'a$ $enan' In" $a( la"n (a!ena H"n-$e!a" $"da( #aa *e*+e!"(an #&'e#$" #e*a$a )an' *e*e!cea$ en)e*+&han na*&n &'a *e*+a%a #e#e-!an' (edala* (-nd"#" n)a*an *e!e(a trance) Seh"n''a dala* (en)a*anan a!a hypnotherapist he+a$ *a*& *en)e*+&h(an dala* %a($& )an'
#an'a$ #"n'(a$ B!)an$ e$ al 200 Allad"n Al"+ha", 20074 Be+e!aa (a"dah -(-( )an' +"a# d"a(a" #e+a'a" e!$"*+an'an dala* #e#" h)n-$he!a) adalah; Men''&na(an +aha#a -#"$"., #e#" #e#" )an' *e!&&( #"$&a#" "n.-!*al, +aha#a dan en'e!$"an )an' d"'&na(an *en)e#&a"(an &*&! (l"en H"n-$e!a" +"#ad"la(&(an le+"h da!" #e(al", $e!'an$&n' da!" #e+e!aa +e!a$ *a#alahn)a Ta" +"a#an)a &n$&( *a#alah #$!e# !"n'an den'an 1 a$a& 2 (al" $e!a", (l"en #&dah +"#a +e+a# da!" #$!e## Un$&( *a#alah )an' +e!a$ +"a#an)a +&$&h 5 dan *a(#"*al 8 $e!a" B!)an$ e$ al 200 Allad"n Al"+ha", 20074
Fa($-!6.a($-! )an' *e*en'a!&h" (e+e!ha#"lan h"n-$e!a" adalah (e*a*&an #e#e-!an' &n$&( d"h"n-#"# a$a& $"n'(a$ hipnotisability n)a, ha!aan $e!hada h"n-$e!a", (e!a#a*a den'an h"n-$e!a"#$n)a Seh"n''a h"n-$e!a" $"da( han)a +"#a d"la(&(an (eada -!an' de%a#a #aa $$e$a" &'a +"#a d"la(&(an ada ana(ana( Na*&n, h"n-$e!a" a(an le+"h e.e($". +"la d"+e!"(an d" &#"a 7 $ah&n (e a$a# $e!&$a*a (a!ena ana( ada &#"a "n" #&dah *e*aha*" +aha#a <e!+al dan n-n <e!+al Penel"$"an )an' d"la(&(an -leh O :!ad) dan H-..*ann 193?4, *en'&" e.e($"<"$a# h"n-#"# dala* ena$ala(#anaan d" +"dan' ed"a$!"( "l*& (ed-($e!an ana(4 Pa!a enel"$" "n" *el"ha$ (a#&# d" *ana ana(6ana(
*en''&na(an h"n-#"# Me*e!"(#a #alah #a$& !&*ah #a("$ ana( $e!$en$&, *e!e(a *ene*&(an +ah%a @ da!" ana(6ana( d"!a%a$ *en''&na(an h"n-#"#, $e!n)a$a *en&n&(an ha#"l )an' *en''e*+"!a(an &n$&( *en'a$a#" 'eala en)a("$ )an' *e!e(a &n)a" Pe!&+ahan e!"la(& ana( *elal&" #"(-anal"#"# le+"h e.e($". +"la d"(-*+"na#"(an den'an h"n-$e!a". Ka!ena e!"la(& +e!#&*+e! ada !-'!a* "("!an +a%ah #ada! S&'e#$" -#"$". h)n-#"# +e(e!a d" $a$a!an "("!an +a%ah #ada! a$a& *e!e!-'!a* "("!an +a%ah #ada! ana( #eh"n''a e!"la(& ne'a$". +"#a +e!*&$a#" *enad" e!"la(& -#"$".
Allad"n Al"+ha", 2007 Ehle!# e$ al, 2010 L)nn e$ al, 20124 S$!e## a#ca $!a&*a &*&*n)a $e!ad" #ela*a ? +&lan :ealan)a #e$"a .a#e a$a& #e$"a +&lann)a +"#a +e!+eda6+eda Pada *"n''&6*"n''& a%al, #$!e## )an' d"ala*" +"a#an)a *a#"h dala* .a#e a(&$ Seh"n''a h"n-$e!a" +el&* +"#a d"la(&(an ada .a#e "n", (a!ena (eadaan #"(-l-'"# (l"en *a#"h +el&* #$a+"l Idealn)a, h"n-$e!a" +a!& +"a# d"la(&(an #e$elah .a#e a(&$ +e!a(h"!, )a"$& (e$"(a (l"en #&dah *a*& .-(&# dan +"a# d"aa( +e(e!a#a*a T"n'(a$an
#$!e## )an' #e#&a" &n$&( h"n-$e!a" "n" adalah ada $"n'(a$ #edan' (a!ena ada #$!e## $"n'(a$ "n" (l"en +"#a +e(e!a#a*a dan (el&han )an' d"!a#a(an $"da( a(an +an)a( *e*en'a!&h" .-(&# (l"en #aa$ d"la(&(an $e!a" h"n-$e!a" )an' d"la(&(an a(an le+"h
e.e($". A+!a*-%"$= e$ al 2003 P-nn"ah e$ al 20094 Kl"en +"#a *ela(&(an h"n-$e!a" #end"!" d" !&*ah, )a"$& self hypnosist >"(a $elah $e!a*"l *ela(&(an *e$-de "n", *a(a !ela(#a#" a(an *&dah d"caa" (e$"(a ("$a *en'ala*" #$!e# Sel. h)n-#"# #e+ena!n)a +"a# d"la(&(an (aan #aa, dan d"*ana #aa, -leh #"aa #aa B!)an$ e$ al 200 A+!a*-%"$= e$ al 20034 Me#(" +e'"$& ada (a#(a#&# $e!$en$& #ee!$" (e(&!an'an '"=" a$a& deh"d!a#" $e$a ha!&# d"-+a$" den'an den'an en'-+a$an*ed"# la"nn)a H"n-$e!a" $a((an +e!*an.aa$ &n$&( (a#&# caca$ $&+&h, (ela"nan -!'an $e!$en$& dan 'an''&an6 'an''&an #een"# la"nn)a Sela"n "$& ha#"l $e!a" a(an #an'a$ $e!'an$&n' ada #e+e!aa (--e!a$". #"(a a#"en, #e!$a +e!a$ !"n'an (-nd"#" en)a("$ )an' d"de!"$a H"n-$e!a" &'a $"da( e!l& d"la(&(an aa+"la #$!e## )an' d"ala*" (l"en +"#a d"#ele#a"(an den'an family therapy, (a!ena *-$"<a#" )an' d"+e!"(an -leh (el&a!'a #&dah +"#a *e*+&a$ (l"en
#e*+&h, (ec&al" hal "$& +el&* c&(& (&a$ *a(a h"n-$e!!a" +"#a d"la(&(an A+!a*-%"$= e$ al 2003 P-nn"ah e$ al 20094
C. POTENSI JURNAL YANG DAPAT DIKEMBANGKAN
Dala* &!nal "n" d"+aha# $en$an' *an.aa$ h"n-$e!a" $e!hada #$!e## (h&#&n)a #$!e## a#ca +encana ala* Se+ena!n)a h"n-$e!a" +e!$&&an *e*+an$& (l"en *en'a$a#" *a#alahn)a #eh"n''a dala* hal "n" $e!a"# +e(e!a#a*a den'an (l"en &n$&( *e*+e!"(an #-l&#" a$a# e!*a#alahan (l"en Dan e!l& d"e!ha$"(an +ah%a $"da( #e*&a #&'e#$" )an' d"+e!"(an a(an d"$e!"*a +e'"$& #aa -leh (l"en "(a #&'e#$" $e!#e+&$ $"da( #e#&a" den'an n"la"6n"la" d"!" (l"en G-n$-h; "(a (l"en da$an' den'an (el&han *e!a#a $"da( e!ca)a d"!" #aa$ $a*"l d" dean &*&* Lal& #an' h"n-$e!a"# *e*+e!"(an #&'e#$" +ah%a d"a ha!&# *ena*a! #e#e-!an' $e!le+"h dah&l& #e+el&* $a*"l +"ca!a d" dean &*&* >"(a hal "n" $"da( #e#&a" den'an n"la" a$a& n-!*a #" (l"en, *a(a $en$& #aa #&'e#$" $"da( a(an d"$e!"*a >ad" d" "("!an +a%ah #ada! ("$a *a#"h ada )an' *el"nd&n'" ("$a da!" #&'e#$" )an' $"da( #e#&a" den'an n"la" a$a& n-!*a ("$a #eca!a !"+ad"
>ad" *elal&" &!nal "n" daa$ ("$a (e*+an'(an *enad" "n$e!<en#" (ee!a%a$an (h&#&#n)a (ee!a%a$an d"#a#$e!, #ela"n "$& &'a daa$ d"$e!a(an #e+a'a" "n$e!<en#" ada a#"en )an' *en'ala*" #$!e## (a!ena daa$ *en'a$a#" +e!+a'a" 'an''&an "("!an dan
D. TANTANGAN DALAM PENGEMBANGAN JURNAL
Tan$an'an dala* en'e*+an'an &!nal "n" adalah e!l& d"la(&(an en'(a"an lan&$an $en$an' .a($-!6.a($-! la"n )an' *e*en'a!&h" (ee.e($".an ha#"l h"n-$e!a" "n" Pe!l& d"la(&(an en'e*+an'an lan&$an $e!hada .a#e6.a#e $e!a" )an' d"+&a$ a'a! $e!c"$a $e!a" )an' +ena!6+ena! e.e($". &n$&( *en&!&n(an e.e( #$!e## a#ca $!a&*a a("+a$ +encana ada +e!+a'a" $"n'(a$an #$!e## Daa$ *e*e!(enal(an #&a$& al$e!na$"<e *a$e!" e!(&l"ahan &n$&( *en"n'(a$(an (e*a*&an e#e!$a d"d"( dala* *ene!a(an (-n#e (ee!a%a$an h-l"#$"( $e!&$a*a ada $e!a" #$!e## a#ca +encana Me$-de "n" daa$ d"ad"(an #alah #a$& al$e!na$". &n$&( !eha+"l"$a#" #"(-l-'" (l"en a("+a$ #$!e## a#ca $!a&*a )an' d"ala*"