• Tidak ada hasil yang ditemukan

panjebar semancat

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2023

Membagikan "panjebar semancat"

Copied!
20
0
0

Teks penuh

(1)

No. 31 Taoen IV. - 3 April '37. OPLAAG 7000 EXE MPLAREN Sabtoe Pon 21 Soera 1868.

PANJEBAR SEMANCAT

Directeur: Dr. R. SOETOMO Hoofdred.: IMAM SOEPARDI

Kala poestaka minggon basa Djawa adhedhasar kebangsao, njebar semaogat manoenggale bangsa lndhonesia.

Adrese:

Regane langganan 1 kwartaal (teloeng sasi) f 1.50. Kena dibajar saben sasi

f 0.50. Koedoe dibajar dbisik.

Redactie

oetawa

Administratie Paviljoen G. N. I. Boeboetan S'baja.

Di wetokake saben dina Sabtoe dening N. V. Handel Mij. Drukk.

..Indonesia" Soerabaja.

Sawajah -wajah kena ndjaloek dadi langganan, nanging jen lerb koedoe

ing wekasane kwartaal. Telefoon

I

Administratie Redactie

I z.

3489.

Advertentie 1 regel f 0.20 .; apese f 2.- sak -pasaagan. Kena "ndjaloek

tarief marang Administratie.

FILIPINA MERDIKA. l

S

AW poengkoer. wis dikabarake ATARA minggoe ke- jen President Manuel Quezon nemoni President Roosevelt ing Amerika. arep ngremboeg kamer- dikanne Filipina, soepaja dirnran- tekake wae dhisik. mbesoek ing taoen 1946 wae dimerdikakake.

Apangilon negar~

Toerki.

semono. Pamoelangan loehoer isih koedoe dianakake. sarta ewon kehe pamoelangan endhek Ian atoesan pamoelangan cengahan kang koedoe dianakake.

Nanging sanjatane, ora meng- kono ! Katctepanne : Filipina ma- lah bakal dimerdikake. oewal saka pangwasane Amerika babar pisan, mbesoek ing taoen 1939 iki.

Nalikane President Manuel Quezon mangkat menjang Amerika maoe. akeh wong· kang ngira jen Filipina isib doeroeng wani men- dhireng pribadi, moelane ndjaloek dioendoerake nganti taoen 1946, ing kono ana panjana, jen bangsa maoe djarene isih doeroeng wa- jahe nampa kamardikan. merga doeroeng diwasa. Nanging saiki malah kosok baline. Malah dia- djokake !

Mratandhani jen bangsa maoe wis dianggep diwasa dening Amerika.

Ing sakiwa tengenne negara kita, pantjen akeh kedadejan kang narik kawigaten kita, kang kang- gone golongan kang anggajoeh kaardrdikan, agawe sengseme a ti- ne-. kajata : Mesir wis oewal saka pangwasane Inggris ; Indhija sa- iki wis wiwit oleh bak pangwasa omber nganti kira kira ora lawas manth bahal oleh dominion status.

bawa dhewe.

Kedadejan kang kaseboet maoe.

gedhe tjilik mestbi ana prebawane toemrap swasanane pasrawoenga- ning ngaoerip kita ing kene.

Loewib loewih saiki bab rem- boeg nganakake madjelis kang arep mranata lakoe djantrane paprentaban ing kene, jaikoe pe- titie voorstel Soetardjo, isih dadi potjapan ing kalangane rakjat.

Manoet sedjarab. bangsa Fili- pina isih .. sanak" toemrap kita.

Saiki dheweke wis merdika.

Ora lija, kita meloe boengah dene sanak kita dhewe ol~b pe- nganggep jen wis diwasa, sarta man£ajoebagya toemrap kanoe- grahane bangsa iki ., maoe.

Jnodf<J«k ~ ~ ~Q,.

APA KIT A KOKEHAN KA OEM PENGADJARAN 1

Dening:

R.

SOETOMO.

Tjoba kita ngilo negara Toerki, negara agrarisch (pangoepadjiwa- ne saka tetanen kaja tanah kita ing kene), enggonne nggajoeb kemadjoewan sawise perang ka- mardikan ing taoen 1922.

Wiwit nalika ikoe Toerki insjaf arep madjoe kanthi modern. Kang- go nggajoeh idham idhamane maoe, dheweke mboetoehake te-

A

NA ing negara Toerki, sawatara taoen. Ikoe sababe. naga intellectueel. sarta merdi akoe merlokake menjang dene panggonan kang mentjil. atoesan botjah weton Mulo. Soe- panggonan patirahane President adob lor kidoel. ija meksa katekan paja bisa kasembadan sedyane, Moestafa Kemal Ataturk kang nonoman pengadjaran kang V{is enggal dianakake sekolaban roepa doenoenge ana ing sandjabane tammat saka pamoelanganne, roepa sarta goeroe goeroene kla- koetha Ankar<J. lakon setengah ; mentjarake kawroehe marang wan nekakake saka negara lija djam saka koetha. bapa Ian bibi tani. sarana bajaran kang larang. Ke., Eman, dene akoe ora bisa Toemrape ing negara kita koeranganne tenaga akeb banget, nemoni sang minoelja maoe. dhewe, akeh sing ngarani jen wis.

j

nganti saben botjah tammatan merga nalikane semono, Kemal keloewihan tenaga pengadjaran. sekolahan. enggal wae nampa pe- Ataturk noedjoe tirah ana ing Awit njatane pantjen akeh kaoem gawejan saka negara.

koetba Istanbul. pengadjaran kang nganggoer. Manoet .. The instruction on Ewadene. akoe oleh katrangan. Para meester in de rechten (Mr.) the Republic of Turkey" ing jen saben-saben sang pinoer11::!joei ing kene kang goenggoenge doe- sadjrone koersoes taoen 1932-33 maoe tansah ndoeweni panemoe- roeng 100, ewadene doeroeng botjah kang sekolah Mulo ana panemoe anjar kanggo kaslametan kabeh oleh pegawejan. Mengkono 42.522, ancarane sing wadon Ian karahardjane kawoelane. oega para ingenieurs (insinjoer). 11.376. ing pamoelangan tengahan Boeroe iki mentas wae diwetok- Para dokter kang njamboet gawe 9.876. wadonne 2.321. Nadjan ake oendhang-oendhang a:;jar, madeg dhewe, kapeksa oerip woelangan maoe diwenehake tan- kang menehi palemahan kanthi sa'anane. pa bajar. ewadene ora kabeh bisa lelahanan marang wong tani soe- Saba_b~ .k~hanan kang kaja

I

mbandjoerake sekolahe, awit koe- paja digarap kang betjik, ngideni mengkene 1k1, ora adoh adoh doe nempoeh pandadaran schif- anane kaboedidajan gedhe kang panlitine.

I

tingsexamen.

bisa ngasilake kaperloewanne Dhek bijen. kaoem pengadja- Botjah botjah tammatan seko- rakjat dedoenoeng ana ing pang- ran maoe diboetoehake dening lahan maoe disedhijani pegawejan gonan kang ana ing sisih tengah, .. ko!oniale bovenbouw". Nalikane negara sarta ing kalangan kapra- kedjaba saka gegajoetan karo padagangan asil boemi (goela, djoeritan.

strategisch (ien ana perangan). mbako, kopi, karet) bisa oleh

I

Ing negara kita. kang kahanane nanging oega bakal bisa mentjar- kaoentoengan akeh banget, ing

I

oega agrarisch kaja ing Toerki, ake kasoesilan ing panggonan kang

I

mangsa ikoe kaboedidajan sepoer. saiki djarene wis kakehan intel- adoh saka poendjere kcetha. tram. pabrik wesi Ian sapanoeng- lectueelen. mangka njatane wong Klawan mengkono. ing sainde- 1 galane padba mboetoehake ma- sing -doeroeng weroeh toelis isih nging negara bakal enggal bisa

I

rang tenaga pengadjaran maoe. 95 pCt.

kasasaban ing kemadjoewan. Nanging bareng kabeh maoe

I

Saiba ta kekoeranganne tenaga Kaperloewnnne rakjat, tansah nemahi kasoesahan. bandjoer noe- kita kaoem pengadjaran, jen ta dadi kawigatenne : moela woe- woebake penganggoeran ing ka- kita nindakake anggajoeh kema- langan Ian pc:mardi diwenehake langanne kaoem pengadjaran. I djoewan kaja dene patrape Toerki kantbi lelahanan. Kanggo mes- Kaja kaja kaoem iki ora maoe. mBok menawa ora ngloe-

~hekake soepaja tenaga pengac!ja- diboetoehake maneh toemrap wihi remboeg. jen negara Wa-

l

ran maoe tansah tjoekoep kehe,

I

madjokake negara. Janda dhewe bakal kekoerangan

I

sakehing-pamoelangan digawekake Ing mangka kanggo madjokolke enggonne arep njoekoepi keboe- omah pondhokan kanggo para I negara kang kanthi modern, isih toeban onderwijs Ian sa- moeride. soepaja ora kelangan koedoe · mboetoehake ewon tja- bangsane iki. Nanging, nalikane wragad apa apa, malah diwenehi tjahe para dokter, atoesan kaoem akoe pidhato ir.g Ind. Genootschap dhoewit kanggo ndjadjan .. Sawise pengadjaran technici, atoesan ing negara Walanda bab woe- tammat saka pamoelanganne, goeroe, atoesan professoren sarta langanne botjah botjah kita soe- moerid moerid maoe diwadjibake atoesan maneh para opsir dha- paja diomberake sarta soepaja njamboet gawe ing goepermen ratan Ian laoetan. Ora moeng ragade sekolah di'edhoenaki,

(2)

Katja 2. ..PAN

J

EB AR SEMAN , AT" 3 APRIL 1937.

---~---~--- -·---~---~--- ----~- ana kang pitakon mengkene:

.. Nanging dokter. keprije r~kane

kita menehi pegawejan marang botjah kang wis tammat seko!ahe mace!"

Pitakonao kang kaja ing ndhoe- woer iki, nelakake jen wong doe- roeng ngerti marang katrangan- koe, jen pranatane negara kita koedoe owah sesipatane, kang soepaja tenaga kaoem pengadja- ran ikoe bisa soemebar ing ngeo- di-endi,

Kita koedoe ngowahi menta- liteit kita sarta manoet marang anane pasravvoengan oerip kang loewih dhoewoer. Jen ta kaja mengkono, ora kok moeng pe- nganggoeran bakal moesna, na- oging negara Wa!anda dhewe, baical nemahi pitakonao : .. Keprije reka kita noeloengi lndhonesia kang saiki kekoerangan onder- wijskrachten (goeroe-goeroe) kang ing negara kita dhewe wis ora ana ?" Merga saka kehing koewa- djiban kanggo menehi sesoeloeh Ian toentoenan marang rakjat kita kang majoeta joeta kehe perloe kagendeng ing alam ke- wadjoewan maoe !

EWOEH BANGET.

A n n i e : Kabare kowe arep omah-omah, mbesoek kapan ta ? Corrie: mBok manawa bae era sida. sebab pantjen angd banget. jen dheweke pinoedjoe maboek. akoe kang ora gelem.

nanging manawa dheweke pinoe-

~·oe be•1er pikirane. kono kang ora gelem. Rak ja ewoeh tenan ta? WONG LANANG KENDEL.

D e ?1 A i o e K r o m o : Maoe bengi akoe ngroengoe swara kroesak-kroesek ana ndjero pa- won. Akoe ndjoer djenggelak tangi. katon sikil saogisore amben.

D

v

n A j o e Pa rt o (njaoet): Apa ana maling -

D e n A i o e K r o m o : Ora•

sikile bodjokoe. awit dheweke wis ngroengoe swara dhisik.

KANTJA NJAMBOETGAWE. )

Si t i : Maoe esoek akoe repot

i

bar:~et. nganti metjahna piring

I

loro. La wqng dhajohe akeh ngono.

Si n a b : Apa ndaramoe ora

np~iwangi.

Sit i; Ngrewangi maneh. la wong ko:;o ja metjahna piring loro maaeh djarene.

kelawan kabcneran. Temboeng .. bener" in~ kene iki maksoede, njatt1 oetawa s:-1mesthine.

Kodrat irndating pakartine raga salawase nasar Jun goroh. lja

I

bener. kanggone si raga pakartine

I

maoc wis bencr Ian njata kabeh,

KA WOELA LAN GOESTI . .

nanging k nggone si oerip sedjati Boedi loehoer.

!

pakartining raga maoe tjetha jen

I

nasar Ian ~orohe. Kang mangka

D

ONJA wis nganakake pra-

I

kanggone djaman saiki para ma- noen"sa sing dipedokake a:noeng natan - pranatan oetawa pakartining raga bae.

angger-angger kang awewaton Moelane oleh olehaning pakar- agama roepa-roepa. oetawa maneh

piroekoenan mawerna werna kang tbinbe maoe ija om moenpangati k a ar pisan kanggo oeriping padha mangantjas marang ara- bebrajan.

hajoning djagad rclja. Kenangapa'a Jen oeriping bebrajan ora nam- donja reka isih gendra. donja isih pa daja Kang moenpangati maoe.

tjilaka Ian donja tansah roesak- wis mesthi ija ora bakal rahajoe.

roesak. Anggone mangkono ikoe Soewalike jen para manoengsa ora lija. sebab dene manoengsa padha gelem nindakake kodrat ikoe asnapoen. lire beda beda

I

iradate pakartiniog si oerip se- :noenggo-eh sing dadi karepe oe- djati. wis mesthi bae oeriping tawa panemoene. Bener oerip oemoem bakal rahajoe. sebab saka sedjatining manoengsa ikoe padha dene kedajan dening kodrac ira- bae moenggoeh ing asale Ian dating pakartine si oerip sedjati pakartine, ananging toemrap roe- kang sarwa sarwi amoeng ma- bedaning ra{la kanggo siciji Ian noedjoe marang karahajon lang- sidjine (individueel) ikoe kang beda geng.

b~da. Kang ?1an?ka jen roebeda- ) Kawoeningana para maos, sa- mng raga w1s beda beda, mesth!

l

nadyan oeriping para manoengsa bae pa?1babaring (am.babar tegese : pantjene mono koedoe nindakake makaru kang me.r~~ka ban~et: • pakarti11ing ra{lane sawoetoeh tanpa

al~n~a~

sawid1.1 apa) oenpe

!

(kawoela Ian Goesti Ian ragane), kang sed1at1 11a band1oer ora bisa

l

ananging manawa para manoeng- anoenggal. lar?.s. sa ora soemoeroep marang

~oelane 11a wis sapantese • kodrat iradate pakartining ka- (log1sch) manawa oeripm? ~a:

l

woela Ian Goesti dhewe-dhewe n~e?gsa ma~e _o~~ k~n~ di talem

I

sajekti para manoengsa maoe (di 1ket) dad1 s1dJ1 demng pran":- bakal kasoerang soerang Ian dja~

tan oetawa angger apa bae. gad bakal roesak ing salawas Menawa kita bisa ngikat oeripe tawase.

para manoengsa. kita kena diba- Moela njata raga ikoe moeng sakake bisa andjaring angin. sidji, ananging ing sadjroning raga Moela donja ing salawas lawase maoe ana bebadan aloes loro ija bakal ora rahajoe. manawa jaikoe kawoela Ian Goesti kang manoengsa sidji sidjine (indivi- mahanani pakarti loro. kang asipat dueel) ora padha toewoeh nikire kosok balen oetawa p<1s0elajan.

dhewe <lhewe angoedi mara:ig

I

Kang mangka mitoeroec wewato- karahajon maoe.

I

ning kodrat oega, ing n~Jendi <s:i:i

Dadi moem.;goebing bab kanc;.Jo I pasoelajan, ing kono ija b,1k,1I gawe rahajoening djagad iki pan-

l

toewoeh karoesakan. Dadi s 1ki tjen doedoe prakara kang gar.1pang ! bisane pasoelajan maoe sirna saka dilakooi. samangsa sidji sidjinin~

I

sadjroning kalboc kita ikoe, kang manoengsa doeroeng mangertl i koedoe kita oeJi. djalarar. manawa temenanan marang temboeng · pasoelajan maoc bisa sirt'p. wis rahajoe maoe. Ian ana ing ngendi mesthi si raga kang kadoenoengaa panggonaning rahajoe maoe. kawoela Ian Goesti mace bisa

Ka~oeninga~a para maos. pa?g-

1 oerip rahajoe, marga bebadan gonanmg raha1oe mace anz. ing 1 aloes loro maoe, bandjoer ma- oeri~ kita kang sedjati, moelane

j

karti beharcngan samad sina- raha1oe mao; ~ra goema~to~ng

I

madan kang bandjoer mahanani marang landnepmg pangert1amng

I

oerip kang tentrem (barmonisch nalar (intellect) bae. ananging !even).

goemantoeng ana ing loehoere I Kodrat Ian iradat kang doe- beboedining a_ianoengsa. .

I

moenoeng ana ing Goesti Ian

. Ing P. S. kene oega 'O::Jl.s kerep kawoela mace, anane langgen\}

d1remboeg babagan 1k1, ana- ' ing salawas lawase datan owah nging ora an?

alan~.

jen .bah iki

I

datan gingsir.

tak terangake maneh m1toeroet , Tjethane : kodrat iradating wawasankoe, mbok manawa pa- pakartine kawoela salawas lawase ngertijanir.g oemoem gampang ija bakal egoistisch bae, Ian ko- n!an~bake: De?e ~awasa_n m~o~ drat iradating pakartine Goesti. d1erengane ka1a mg ng1sor 1k1. ing salawas lawase ija ora es!ois-

P <! r> l' n g a 11 i n g k o - d r a t i r a d a t I o r o.

Kodrat ikoe temboeng Arab.

dene djarwane watak oetawa dha- sar. lradat te\)ese icarsa oetawa karep.

Sedjatine anggonc donja iki roesak, sebab dene para manoeng- sa ora gelem nindakake oeripe

tisch. Dadi ora ar.a kawo~b bng kadoenoengan dhasar kan•J ura 1 egoistisch. La wong wis kodrat gek keprije maneh. Ewa dene ana pirang pirang manoesa kang pa- dha malfarti kang ora egoistisch Ian loehoer boedine.

Jen

ana manoesa kang kaja mengkono, ikoe djalaran Goesti kang doemoenoeng ana ing kal-

l WATJAN ANJAR.

I

NG pers Ian ing vergadering, wis kerep banget won 1.gan- djoerake mbrantas woeta-sastra.

Sapa kang ngelingi marang ka- sangsarane wong kang ora we- roeh toelis. sarta sapa kang nge- lingi jen bangsane kang docroeng bisa matja Ian noelis isih ;ma 95 pCr, wis samesthine jen mriha- tinake bah iki.

Wis );.was kita ngarep arep aaane boekoe toentoenan (hand- leiding) kanggo moelang matja Ian noelis aksara Latijn kan~Jgo

bangsakoe Ojawa, kang gampang sarta tjekak.

Saiki boekoe maoe wis ana.

1 Jaikoe boekoe .. \Vatjan Anjar"

karangane R. Sosrosoegondo Ian M. Mardjono, goeroe basa ing Mata ram.

Sadoeroenge dietjap. hoekoe iki wis dimoepakatake marang para boofdbestuure pakoempoelan Moehammadijab, P.K.N.; Moelat Saliro; Ian Parindra.

Kita, minangka wakile Parindra, mrajogakake banget boekoe iki kanggo gegaran moelang botjab Ian para diwasa bangsa Ojawa noelis Ian mc.tja aksara Latijn.

Ing sadjrone 3 min~19oe. ~i nlJ sinaoe wis mesthi bisa matja Ian noel is.

Theorie Ian pangadjak mbran- tas woeta sastra, wis akeh. Saiki moeng kari praktijke wae. awit .. pirantine" wis ana.

Para maos. kang oleb wektoene nganggoer. tinimbang nganggoer loewih betjik nindakake kabetji- kan iki.

Para maos kang ndoewe koe- lawarga isih doeroeng bisa ma- tja noelis. prajoga njebarake kawroebe.

Baka! sepira panarimane wong kang diwenehi woelangan maoe, kang prasasat woeca dadi mclek, boedheg d;idi kroengoe. para maos wis mangerti dhewe. Toer id hep id hep angg\adhi a ·oeng panQastoeti narang lboe Pertiwi.

Boekoe .. Wc1tjan Anjar," kanp- go para moerid. rega1

e

f 0.40.

Dene goerocne koedoc njekel boekoe .. Toentoc:-1an" regan~

f 0.10. Ker a toekoe saiki ma rang : R. Sosrosoegondo. Ojetis. Ojokja.

Mara sedoeloer. saiki praktijke !

boene maoc ka 1g lagi makarti, dadi doedoe k.awoela. Saking ora mangercine manoesa bandjoer an- dbakoe marang pakarti kang apik maoe.

Para Nabienggone kagoengan boedi loehoer. tresna, asih ma- rang sekabeliing titah, doedoe ragane kang mak.-.rti, ananging ocnpe kang sedjati, iia ikoe Goe:sti. ka:iQ mbabarake pakartine lantaran salirnn · para Nabi maoe.

Sedjatine kawoela ing saben dinane tansah nampa sasaritaning Goesti, ija ikoe awoedjoed boedi kang lo-hoer. Tandha jekti:ie wae, kanggo manoesa, mbok blasar Ian nasar nasar dikaja aRil, ing saben dinane manoesa kang mengkono maoe ora ketang

(3)

3 APRIL 1937.

sagebyaring that'.lit mesthi kedoe- noengan boedi kang loehoer. Pa- karti kang kaja mengkono maoe, sedjatine doedoe pakartining ka- woela, nanging pakartining Goesti.

sebab kang kedoenoengan kodrat boedi loehoer ikoe·moeng G.Jes i.

Moenggoeh bisotl ngandikoa rnono kira kira mangkene ... Heh ktlwoe- laningsoen. sira padha m<irenana nggonira padha makarti kang asor. la'l akoe sira wenchana wantji kanygo makarti".

Moclane sok disanepakake boedi ikoe minangka dadi pan- doming ngaoerip, djalaran Goesti i1ggone paring sasmita kang tje- tba ikce. moeng sarana boedining manoesa. Jen bab iki ora di- mangerteni Ian disoemoeroepi, ing saben wantji ing sadjroning ma- noesa tansah ana pepranganing kodrat iradat loro. Tandha jektine oepama mangkene:

Manocngsa kang arcp nindak- ake pakarti kang ala (pakarri ala maoe, sekabehing pakartine ka- woela), ing wantji ikoe mesthi

·bandjcer ana sasmitaning Goesti kang woedjoed kaja dene pame- nging. moelane si manoengsa maoe bandjoer toewoeh pikir Ian angen-angene kanggo anglimbang .oetawa ngenam enam apa pakar-

tine maoe diteroesake apa ora.

Kang ngenam enam maoe sedjatine kawoela Ian Goesti.

Ing kfoe pakarti orane. bandjoer marang karosaning -Goesti.

maoe, teroes goemantoeng kawoela Ian Sing kalah rosa ija bandjoer seleh Ian kang menang bandjoer -nernesake pakartine. Saking ora mangertine marang baba~aning

Goesti, si manoengsa. adhakan kodrating Goesti bandjoer dising- kir, ke, bandjoer anoeroeti kodrat iradating kawoelane. Anggonne mangkono ikoe ija wis sabenere ,(? Red.) djer kanggo djaman saiki par;.i manoeogsa wis padha kelil- cloek anggone anoeroeti kodrat ir dating kawoelane malah w.r1noeh bae ora karo kodrating Goesti.

Papranganing kodrat iradat loro maoe·, doemadine ana ing sadje- roning angen-angen oetawa boedi kiti:t, moelane boedi maoe pantjen tetep dadi pa:idomiog ngaoerip, nanging kang kena dianggep pan- dom maoe ija ikoe boedi kang loehoer.

Katjarita sadjeroning dalil oega ana oenen - oenen mangkene : Islam (rahajoe) ikoe panggonane ana dbadhaniog wong moekmin.

Maksocdi oenen oenen maoe wis tjetha banget. jen manoengsa kepengin islam (rabajoe), koedoe mitoeroet marang boedi kang loe- hoer.

..PAN

J

EB AR SE MA 1 GA T"

l :

ocnderaning wawasankoe I-Jab

!

ha\i wis keJatjoet mleboe. arep

I

kawroeh kebatinan ; kang perloe )ali weman\.ISa isin. wis meng- ginajoeh dening para ki'lnl:J ma- l·ono wateke djedjaka jen p!noe-

1

ngoedi marang karahajoning djoe kep('tl1ock wanita k·.mg djagad raja, loewih-loewih kanggo doerneno wanueh.

poetra Ian poetrine iboe Pratiwi. Meng.kono o.:ga Soewati, (.ije-

1

1 R. SOEMARMO. nengc v;rnita n aoe). bareng we- roeh ana djedjaka mleboe. atine

I

trataban. enggone !oenggoeh ora

djendjem. Soewito njandhak

1

1 koersine, rada dioendoerake,

I

bandjoer pitakon: .. Badhe wonte.1 kersa poenapa ?"

Soewati mangsoeli kamiseselen:

.. Anoe, .... badhe matoer ... . kaloeng koela itjal wonten ing gerbong. saged oegi dipoen sebrot tijanp."

.. Poenapa sampoen matoer

SOEWITO - SOEW A Tl. :

mas Chef I"

I

l .. Sampoen, kapoerih ngraotos

Katja 3.

Ora koerang aka! jen wong lagi gandroeng . . . !

I

- i

.- r

l '

Saka ngendi tekane djodho?

!

ing Dl)riki. djalaran taksih repot.

Oeniog: KR: 11 tam pi telefoon saking Madioen."

j ..

Lagi semono enggone padha Ing Gang Gewest an& omah

I

soELING k

s

I omongan, ketoengka rawoehe chE~ tjilik kang di enggoni Soewati

I

t sepoekr sa a oe-

I

Sakwise n11atocrake apa kahaoa- kalawan wong toewane, kang . moro o was eproengoe, · · · d'l·J · t · d I d. 'k N k r mrata db . . . . ne. wanata maoe 1 1 am moen- penggao ane a o 1arr . iti

adoll sak t . p oer, oewata ngatocrake panoe- a anan n 1a a, ora memper jen

I

n an1 1cn sepoP.re w1s ora d S . . k h d. b

a sasaon onorogo. . d' k . k d 5 · bk Id' 'k I

K . . . woene, n 1ocpoe tase ·ang i mg manggon a oe 1an , a- . oel1 k~eh ~epoer padha. patmg se!ehake ing medjn. ngawasake tare resik gemrining. tandoerane s~i"':'er. k01a kaia ora kantJ ngen- Soewito sedhela kalawan man- padha seger-seger. mratandh ni tem mleboene sepoer ing stasion. tboek. bandjoer metoe. Soewito jen tansah di openi. Nalika se- Mengkono oe{la bakoel bakoel kang sak-soewene wanita maoe mana. Mas Daroesman, wong kang padha dodo la~. w.is padha remboegan karo Chef, ora kedhep- toewane Soewati, lag· remboegan n~adeg. sak oeroete nl sepoer. kedhepenggone mandeng Soewati, karo sing wadon. dene Soewati n~oengga tampah 1s1 ~angana~ ing batin ngalembana menjang dhewe ana ing latar, nggawa werna werna. Ora soewe sepoere kaendahane. Nalika Soewati man- goenting kanggo nggoentingi kem- mak greg. · · · maodheg. thoek, ora di wangsoeli djalaran bang. Lagi enak-enak enggone . Soewito kang dadi beambte kamite.nggengen, moeng atioe nggoentiogi kembang. kaget ing stasion kono. nalika koewi I wae nalika semono koemepjoer swarane bel piet. kang ana metoe saka • kantorannr, perloe

!

kaja gelas binanting ing watoe. , ing sandhinge. Bareng no- notj~gake barang barang kanq

!

Saka keprigelane Chef kang di !eh, weroeh Soewito kang a~a mg gcrbong bagage. Barcng · hantoe dening poelisi, let rang lagi moedhoen saka piete. Soe- w•s.

tme~oe

tjotjog. bandjoer dina kaloenge Soewati woes bali.

I

wati sak-wise ngatoeri lenggab bah men1ang kantoran maneh. Sarehne omahe ana ing panggo- tamoene, baodjoer mleboe, oga- Sep1ra kagcte Soewito nalika arep nan kang_ ora adoh saka station. ,, toeri wong toewaoe.

~leboe'. weroeh wa111ta k_ang kaloeng d1pasrahake persoonlijk, Mas Daroesman metoe, amba-

cnda~ 1119 warna. l?e_ng~och inQ ?ene ka~g kad!ibah masrahake, gekake tamoene Ian takon apa koers1 ngarepe med1ane. /1.;ep 1a koewt Soew1to. I kang dadi perloene. Soewito ma

- - - --- -- ---

KAHIDOEP AN !

uRESIANJA

. ..

KAHIDOEP AN ! KAHIDOEPAN !

KAKOEATAN HIDOEP ..

Soeatoe boekoe wetenschappelijk jang membeber resia-resia baroe menoeroet pendapctannja achli-achli wetenschap jang akan bikin terprandjat pembatjanja.

Ditoelis teroes terang dan paling berani menggelar kabe- neran-kabeneran jang diresiaken dan persoonlijk.

Di dalem rocmab-tangga perloe sekali simpan ini boekoe, sebab ini ada sasoeatoe sendjata jang bergoena dan berpengaroeb boeat kabidoepan dan kemadjoean.

Kalelaban, kamalesan, kadjengkelan. kasedihan enz. akan tersinQkir dan terganti dengan kasegeran dao activiteit.

Alija sasmita kang kasar (pame- nging) anggone tak seboet kasar, cljalaran ora mesthi njatane. lire·

bisil mcnang 111n kalah. ana maoeh pak.utining Goesti sing mesthi njatane, ija ikoe awoedjoed kren- 1 .teginy .r1ti kang mesthi njatane.

Kafaedahannja sanget dipoedjiken oleh ornng -orang ter- peladjar, soerat-soerat kabar dan pembatja-pembacjanja.

Perbaikilah toean poenja keadaan, kedoedoekan dan pengi- doepan ! Toean tentoe berhasil dan hidoep bcrocntoeng.

, H. l'\.1'1 satoc boekoe besar, tebal, dengan omslag cartpn koeat netjes tjoei'l'aa. . . . f 3.50

P~:;r;nan barep disertai de11gan oeangnja (postwisselj, kirim vrij. Menocnggoe pesenan dengao hormat •

Mbok manawa para maos akeh kaog woes padha angraosake Ian anjat&itake krenteg kang kaja _.mangkono maoe.

Samene b~e dbisik, kirakoe wis tjoekoep anggonkoe anerangake

Boekbandel ,,D 0 E N I A" · Soerabaja.

Masih sedia boekoe WET BESAR DARI KAHIDOEPAN harga f 1.-

(4)

Ka~ja 4.

toer jen di-octoes Chef perloe masrahake kaloeng. Mas Oaroes- man noeli ngoendang poetrane ; ora let soewe kang di-oendang metoe kalawan ngqawa baki isi wedang Ian panganan. Sarehne Soewito nahka koewi isih dienst, dadi kepeksa, ora bisa soewe eng- gooe djedjagongan, noeli njoe- woen pamit. log sak dalan-dalan kang taosah dadi pikirane moeng Soewati, mangkono oega Soewati, sawise nampani kaloeng bandjoer mleboe kamare. dene sing digagas ora ana maneh kedjaba dhajohe maoe.

..

Ojam 9 bengi, noedjoe ana pasar malem ing aloen-aloen, Soewito arep nonton metoe ing Gang-Gewest ; weroeh omahe Soewati wis dikantjing, batinne : .. Ah, . . . . ana keramejan kok ajem wae."

Soewito toekoe kartjis bandjoer mleboe, moebeng-moebeng. na- nging atine tansah ora seneng ; bareng wis sajab bandjoer mleboe ing restaurant.

Lagi enak-enak matja .. Panjebar Semangat" kang discdhijakake ing medja klawan gratis, dheweke kaget. weroeh Mas Daroesman karo poetrane njedhaki. Soewito ogatoeri lenggah, sak-wise ngoen- dang djongos, bandjoer pad ha rem- boegan akeh-akeh. Doemadakan ana wong loenggoehe ora pati adoh, ngoendang Mas Daroesman;

bareng di waspadakake, ora lija djeboele djoeragane. Saknalika Mas Daroesman pamit Soewito perloe arep nemoni djoeragane ;

dfof~ Soewati ~eri.

Keprije rasane atine boijah lore djoeroeng ora bisa ngandharake. Soewati tansah ngingetake ketho- prak .. Tjipto-Oetomo" kang main ing sandhinge restaurant maoe, lahire ora nggatekake babar pisan marang djedjaka kang loeng~oeh

ing ngarepe.

Soewito mbatin : .. Botjah iki kok anteng temen. Olehe emoh goeneman koewi ! Apa doewe rasa gething karo akoe ?" Sakna- lika tGewoeh tekade Ian pitakon :

•. Apa si adhi seneng kethoprak ?"

Wangsoelane rada njengit: .. Se- neng watcne apik".

Soewito soemamboeng : .. Sana- djan ala n · k roman rak ja seneng ta?". Kang diadjak remboegan mesem. nanging emoh mangsocli, awit woes mangerti <tpa kang dikarepake Soewito. So~we eng- gone padha omong omongan. si- oambi ngitjipi dbedhaharan kang ana ing medja. kaja2 bakal ora ana enteke. jen ta ora kesaroe tekane wong toewane Soewati.

Apa kang nalika semono padha diremboeg, kaja2 ora perloe di- soemoeroepi para maos; kira2 wae ora bakal adoh bedane kaja dene jen oemoeme djaloe Jan wanita padha remboegan kelawan sih- sinisihan.

Sarehne woes padha sajah, lao maneh akeh tontonan kang woes padha h"1ehar, wong teloe kasboet padha bebarengan moelih. Tekan ogol'Jah Soewii.o ora bisa toeroe-

.. PAN

J

EB A R S E MA N GA T"

toeroe, nggagas koesoemaning ajoe Soewati, kang tansah koton ing mripat.

*

Let teloeng sasi karo kedadejan ing ndhoewoer iki, ing Gang- Gewest ngarepe omahe Daroes- man, akeh wong dedodolan roepa2 kaja2 mioangka ngoermaLi pengan- ten, Ian andalidir tekane para tamoe kakoeng poetri. Ora anggoemoenake. djalaran ke- mantenne, kang nalika koewi loenggoeh djedjer karo Soewati.

ginaroebjoeg ing para tamoe kakoeng poetri, woes misoewoer moenggoeh ing bab lelaboehanne toemrap ing wong tjilik: saja ora bisa soeboer oeripe, jeo ta ora temah diajomi deniog Soewito kdog nalika koewi daoep kalawan Soewati.

(T j o e t h e I).

ING SEKOLAHAN. Ing sawidjining dina goeroe tjrita kang nengsemake banget, nganti moeride padha nggatekake temenan. Si Saridin sakiag mem- penge anggone ngroengokake nganti tjangkeme mlongo.

Goeroe:

ngroengokake mlongo ngono. kowe?

He Din, la wong tjangkeme teka A pa ora weroP.l.i

Saridin: Weroeh maneh, pak goeroe. la wong akoe sing ngengakna !

POLA WASITA.

(Wohe neniteni sakcbing kaaoan ing saben dina).

Pang i Ion.

K

AJADf:NE jen ngilo ana sanepane ing sangare-kita ping pangilon, ing kono kang katon ing pandeleng kita, ora lija kadjaba moeng gambar wcwoe- djoedan kitc1, kang ora siwah samendbang (djibles) karo kaana- ning awak kita maoe.

Mangkono oega moenggoeh kaananing oerip kang tansah kita parsoedi, j;iikoe oeriping donja Ian achirat. Kaja apa moenggor'1 kaananing oerip kita ing alam donja, ija mangkono oega bakal oerip kita ing alam achirat. djar- wane. sing sapa kapitoenan oeripe ana ing alam donja (tegese kapi- toenan moenggoebing kasoeks- mane) oega bakal nemahi kapitoenan ing alam achirat, kaja dene oenining dalil .. Sing sapa woeta ana ing donja. oega hakal woeta ana Ing alam achirat.

Dadi kliroe banget toemraping sawenebe golongan kita kang ndoeweni panganggep jen : .. oerip ing donja iki rak prakara sepele.

kang perloe rak mbesoek ing achirat.'' '

Sing sapa kandel pangarep- arepe moerih kepenaking oeripe ing achirat. loewih dhisik Ian ja pantjen woes samesthine koedoe nata oeripe ana ing alam donja.

djer ja oerip kita ing alam donia iki kang minangka pantjadan oerip

'<ita besoek ing alam achirat

1kalanggengan).

2. Thoekoeling w id j i.

Ing st1djroning. widji ikoe se-

3 APRIL 1937.

MEUBELMAKERIJ A. S. B .

Petjiodilan G. I No. 16 Soerabaja.

Meubelmaker lndonesier jang soedah terkenal di Soerabaja.

MOERAH dan MENJENANG- KAN. sebab preventiefnja sdr- L o e km a n. jang djadi pengoe- roes sekarang sdr. D j c no.

M £&ZULA

-

djatine woes samekta anane dja- sad warna - warna kang bakal noewoehake sarandoening tetoe- woehan kang toewoeh saka widji mace. moeng bae soebCJer Ian orane, ikoe goemantoeng saka kaananing palemabane ma- thoek oetawa crane toemra- ping widji maoe. Ian betjiking pangoepakarane. Samono oega moeng kaannning anak-anak kita kang nembe lair saka goewa.

garbaning bijoeng, ikoe sadjatine- woes pinaringan prabot kang sampoerna kanggo mbabar kadja- tening oeripe (loenggoehing ka- manoengsane sedjati). f:wa dene kaanane botjah maoe bareng

I

woes diwasa katon njoelajani karo pantjering kamoelane. kang ban- djoer noewoehake kaanan warna-

1

warna toemraping kamanoengsan-

·ne, ikoe ora lija moeng kagawa

! ~aka kaananing swasanane botjah

i

maoe wee; kebak kaanan kang

I

ora notjogi karo kadjatening ka- 1 manoengsan. kawoewoehan maneh

l

panggoelawenthah kira oega koe- rang (oetawa ora babar pisan}

sampoerna. tegese njimpang saka

· anggeriog panggoelawenthah kar.g oetama.

3. B a n j o e k an g be n in g.

Kaja dene sanepane banjoe

Kaoem tani ing Spanjol jen nalika mloekoe ora bli manggoel bedhil, kaja katjetha ing gambar

(5)

lcang bening ikoe adat toeke

1

djamoe mace toemrap dhewek:1e. , oetawa soemoerane ana ing pa- jaikoe bisa marasake oetawa ora- pan kang katonne ndjedjemberi crane mendhakake larune maoe. ; oetawa ora njenengake toemrap- Mangkono oega lakoe ogge-

I

ing pandelenging mripat, mang- goelilng kasoenjatan, ikoe §a- kono oega moenggoehing ka- nadjan woes tetela moenggoeh I witjaksananing oerip ikoe. ora gedhening pakolehe toemrap·ng 1 pilih pilih moenggoehing ka·anaoe

I

ngaoerip, ewa samono langka wonge, loehocr asoring dradjate.

I

wong kang gelem nindakake, kang

soegih-miskine sapitoeroete.

l

marga saka pamawange dalaning

lki minangka pepeling. toe- 1

kasoenjatan maoe bar:get :oem- mrapin~ tocmindak kita oerip pile. (kaja dene pairing djamoe) sesra · ... oengan, adja mawang I sanadjan dhewekne woes soe- mawang marnng gelaring ka'anan moeroep kalawan pratela (rerang) lahir, n;inging kang wigati jaikoe moenggoeb gedhening paedahe mawanga marang wedbaring pa- oelah kasoenjatan mace toemra- kartine kang a mot kawitjakrnnan. ping oeripe.

4.

Manoek kang S. RT.

i.: i n o e r o e n g.

Dadi saratin~ oerip koedoe kegajoch sarana tindak kang loeboer, sarina wengine koedoc sing waspad<i, ija adja ngroegek- ake marang lijan. Samangsa wis ketjandhak menjaog endi tan- djane ?

Poepoeh .. Asmaradana"

ngisor iki dipatjak dhisik:

ing I. Wewarabe pra salihin:

Sapa kang bisa mranata, mlJerih betjiking oeripe. aneng djaman pasrawoengan, ija djaman be- brnjan. Ian gelem aweh pitoe- doeh. mbenerake tindak sasar.

2. Lawan sing sapa nglakoni, mbetjikak<!- wewatekan, miwah boedi pakertine, mjaog dangan asoeng dedana, kang lagia ke- mlaratan, kale wong mengkono Manoek kang wis koelina oerip

ing koeroengan (kinoeroeng) per- , Joe k::inggo kaseoengane kang odarbeni manoek maoe. ikoe samangsa bandjoer diboekak koe- roeng<1ne Ian manoek maoe ditjoeldke. ing sakawit mesthi thingak thingoek ora gelem ma- boer adoh Ian katon sadjak abot ninggal koeroi::ngane, kang ing kono wis so.:madhija pakan Jan ombene. Jen nggone oerip ana ing sadjabaning koeroengan

1

maoe wis kono lagi bsawatara isa katon sigralawasek Ian , ing

I

bandjoer bisa ngrasakake nikmate oerip ana ing saindenging ba- wana.

I

ikoe, tetep ngloehoerake agama.

Ora oesah diterangake kaja )

wis tjerha wela wela moenggoeh-

Mangkooo oega moenggoeh kaananing djiwaae manoengsa kang woes lawas katrem ana ing sadjroning bebandane pakareman donja (kadonjan) ikoe angel banget

;..nggone bandjoer enggal bisa ninggal panggoebeling kadonjan maoe. Ewa semono jen pantjl!n ginagoelang (kagladhi) saka sathi- th1k kanthi atoel. sanadjan ing sakawit krasa abot banget, ing saselot-selote rasa abot maoe mesthi saja soeda abot~. kang ing tembe woesanane bisa ngrasakake kanikmatane oeriping djiwa kang woes merdika oetawa oewal saka b bandanirig kadonjan.

5. Ba n j o e k a r o I e o g a.

Banjoe karo lenga ikoe sanadjan digodjaga nganti dikaja ngapa, .ewa samono ora bakal bisa nja- widii (tj?:ompoer dadi sidji.) Mang- kono oega moenggoeh kaananing para manoeogsa kang woes kandel kaoetamaning beboedene, ikoe saoadjan sesrawoeugao kang oganti goelet dikaja ngapa karo wcng tjandhala, tamtoe ora ba- kal loeotoer kaoetamane. Samona oega moenggoeh tjengkahing ke- karepane (karsane) djiwa karo

GEGAJOEHANING DOEMADI.

Menjang endi tandjane?

O

EDJARE Risang Krisnadji wong oerip neng alam donja, padha ngoedija donja keh.

kawirjan myang kapinteran. tegese ajwa pegat. denira angoelir kajoeo, kongsi klakoQ kang sinedya.

ing maksoede wasita kaseboet, . jen gegajoehaning doemadi sawise ketjandhak, bandjoer sawabana mitoeloengi wong kemlaratan, djer kahananing djagat ora bisa rahajoe jen ananing bebrajan ora satimbang. tegese sing pinter banget, soegih banget, tjatjahe moeng sethithik banget. nanging sing bodho, mlarat, masa bodho- wa emboeh ora weroeb. Doe- noenging kemlaratan ora moeng ana ing bandha. oanging mlarat kawroeh, mlarat baoe soekoe {tenaga), iki kang wadjib oleh pitoeloengan. Tjoba saiki takokoa marang dhiri pribadi :

Merga dene kita oerip oeng .. Heh nafsoe ! Sira ikoe rak alam donja, wis samesthine ora wis iman marang Pangeran Ian bisa ningg. al marang rasa . . kadon1·an K N . . M oe amma h d s.a.w. (

J'

en

~aJa kang kawahJ~ mg dh?ewoer I Islam). Apa wis roemasa nindhak- ikoe. Samangsa mng~~I srng te-

j

ake dhawoehe kang kaseboet ing loeng prnkara: kaw1qan, kado.- dalil Jan kadis, jaikoe : padha njan Ia.n kapinte.ran, wis me~thi

I

ngoempoelana kekoewatan kang- ora b1sa toemmdak Ian•:; ana go netepi kwadjibaoe wong ls- djagading oerip bebrajan, djer oe- Jam ?"

rip isih boetoeh pangan, sandban9. keloehoeran, pengadji adji sar1i- toeroete. Nanging menawa prati- keling panggajoeh koerang was- pada, oepamane moeng oeger oleh band ha, pangadji adji. bebasan melik nggendhong lali, nioggal marang oeger oegering kamanoe- san. ikoe sanadjan bisa ginajoeh

I

ora bisa sempoeloer. Apa sebabe?

I

merga sarana dedalan kang asor, jekti ing wekasane bakal oleb

I

pidana samoerwate, malah terka- 1 dhang noemoesi marang aoak

poetoe.

Ing djaman kemadjoewan ik-i ngebad ebadi santering lakoene, nanging menawa diteliti ndadeka- ke pitakonan : Geneja ing djaman madjoe ik! malah kahananing do-

Kekoewatan ing kene ateges gotong rojong toemindak beba- rengao: tetoeloeng marang sepa- dha padhane kang nandhang sengsara, sarana bandha. baoe Ian pikiran. apa dene nggajoeh kaloehoeran.

I ,

Menawa pitakon ing dhoewoer ikoe wangsoelane doeroeng.

I

engga1 tindakna adja nganti semaja. moendhak ketoengka tekaning pa ti. Dene jen

raga.

6. Djamoe ;koej ora eoa k ra-

nja sangsaja njedhihake? mBok- menawa ija saka anane tindak sing ora djoedjoer maoe. ningga!

marang abon aboning panembah, kaja kang katjetha ing W'edhatama

wangsoelane wis, titinen boekti- ne apa wis sampoerna apa doe- roeng. Sanadjan ana tetemboe- ngan: Jen kowe wis njamboet gawe ora soesah kok arep-arep oewohe ; ewasamono oega per- loe ditaliti benering oewohe.

Moenggoeh tandha jektining be- beneran, 'amal oetawa tindake maoe djoemedhoel nganakake ka- betjikan toemraping oemoem. ija ananing oerip bebrajan.

sane.

Ojamoe ikoe kang akeh-akeh ora enak rasane. oganti sok gawe wegah anggooe arep ngombe oetawa migoenakake toemrap ma- ran9 wong kang perloe koedoe npombe oetawa migoenakake f!jamoe, kar~ mangka woes tetela moenggoe!1 gedhening pitoeloeoge

tembang pangkoer;

.. Marma ing sabisa bisa. be- basane n~oengkiha tyas basoeki, poeroeita'a kang patMt, myang traping angganira, · ana oega angger oegeriog kapraboen.

abon abone paoembah, kang lcambab ing syang ratri''.

'Amal (tindak) maoe ora tjoe- koep moeng sapisan bae, oepa- ma : kita ngroemat anak jatim, anggelar piwoelang sapepadhane;

nanging koedoe loemintoe sa- engga sampoerna. Dbawoehe K. N. Moebammad s.a.w ... Be-

1 tjik-betjike amal ikoe kaog tan- 1 sah loemintoe (istiqomah) Ian

Katja 5.

DJANGAN POETOES ASA :

BERHARAPLAH.

Siapa tahoe kalau sekarang da- tang peroentoengau toean

dengc.n beli

Hoofdprijs F 75,000.- pada

Paviljoen G. N. I. - S'baja.

Harga : soedah terhi-

1/10 lot f 1.60 / toeng ongkos

1/.1 .. .. 3,35 · kirim. Rem-

1/~

..

6.25 , hours tidak di- 1 12. - • terima .

Oentoek meringankan ongkos.

oeang pesanan bisa dikirim ber- sama oeang langganan .. P. S."

iklas, sanadjana moeng satbithik."

Moela wis semesthine jen war- ganing bebrajan koedoe temen- temen enggone ngoerip. oerip rochani Ian 'amaling d1asmani, tegese:

Kwarasaning angga ke!loa kanggo n1:iibadah marang Paoge- ran, ja ikoe tandang toeloeog sakoewagaoge marang sapadha- padha.

Bandha (ridjeki) katandjakoa marang keperloean, kaja ta : njoekoepi kaboetoebaning roemah tangga, derma, tetocloeng sate- roese.

Pikiran Ian kapinteran katoe- djokna marang kaslametaning oerip bebrajan, kemadjoeaning Noesa Ian Bangsa.

Sarana bebarengan enggon kita leladi marang ndjeng lboe. insja Allahoe ta'ala swasana lodho- nesia bakal mentjorong. soemorot marang oerip bebrajan, kaog mabanani : tata, tentrem. karta • rahardja kaja idh;.m - idh:lmane wong sadonja.

SOEDARSONO.

OMAH-OMAH.

Sa s t r o : Kabare eoggonmoe oerip karo bodjomoe kaja Koe- tjing a mbek Asoe.

W o n gs o : .Qapak ngono, asoe ambek asoe rak gale sawat..

sawatan piriog Ian gepljak (theklek).

-

(6)

Katja 6. ,.PAN

J

EB AR SE MA NG AT" 3 APRIL 1<?37.

--~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

NAPOLEON.

6

Dening R.M. SOEMASTO.

II.

N

APOLEON doewe anak sidji, nanging ing babad ora kleboe toenggoel. Arane oega Napoleon Bonaparte ( II). Kang tiroe Napoleon. jaikoe ponakane, djedjoeloek Napoleon III. ja- ikoe anake Lodewijk Napoleon, sedoeloere Napoleon. Kawoesana- ne Lodewijk Napoleon di::ljoeme- nengake Ratoe dening Napoleon.

mbawani negara Walanda. Sa- rehning Lodewijk Napoleon soe- we-soewe katon arep mandhiri, moelane bandjoer dilorod.

Napoleon Ill maoe nempil kaloehoeran Ian kawibawane ba- pakne gedbe. Napoleon III maris kasastrijan-e Napoleon I. kalek- sanan dadi Pangarsa Republiek Parangakik ing taoen 18'48. Malah ing taoen 1852. didjoemenengake dadi N;ita Binathara dening ka- woela Prasman. Ing taoen 187 I mati ana lnggris. Napoleon III ija mangoen perang, ora moeng sapisan.

Napoleon IV. anake Napoleon III. ija poetoene Lode'wijk Na- poleon. meloe pernnq lnggris moengsoeh Aprika Kidoel. mati ana madyaning papran2an.

Napoleon nalika isih botjab.

(1769 -1778).

Napoleon taoe niritakake nalika awake isih tjilil<. Moenggoeh ing

pan~laras, swara djoemlegoering mrijem. pandj'Jdjroging pradjoerit kapalan sarta tjlorat - tjlorote bajonet saka soroting Hyang Ba- gaskara. tcemrap Napoleon.

toeme~bel-e padha bae karo swaraning pradangga ngranqin toemrap saloemr;ihe oewong. Sa- Cljroning oeripe, Napoleon arang )Janget aria kraton. Kang dieng- goni prasasat ing papan pajoedan.

Napoleon loewih soeka lan gam- bira rinoeboeng para manggala ing papan kang ngeblak-eblak tinim- bang ana kraton, ginaroebjoeg ing p;ira tjethi (abdi wadon ing kraton) . .,Wiwit pretjet menangi hawa padhang, akoe kawengkoe ing swasana kang ngeres-eresi. Swara kang tak roengoe moeng pangrin·

tihing wong kang njedhaki koe- boere Ian tangise wong kang ilang p;ingarep-arepe .... " m;ingkono tj;ilathoene Napoleon kang t<!OC kawetoe marang lijan.

Jen ngclingi 1'akal lalakon-e i.~q tembe. kaja meb ora ngandel. 1en Napoleon, Nata Binrithara kang gedhe panoJa ribawane ikoe. maoene ija botiab tjilik' bae.

lboene NapolNn kontab dadi wanita moesthikaning koeta Ajac- ) cio. Bapakne kondhang aoggone-

idjol-idjolan kalam (~dpokat) Ian bedhil (pradjoerit), soemedy;i ngoe- koehi nagarane, poelo Corsika.

Ojembare ana 8722 k.m. pesagi.

Tjatjah djiwane saiki koerang loewib 290.000. Tanah pagoence- ngan. kasangga ing padhas doe- woe1·, roengkoet dening akebing wit-witan ngremboejoeng.

Napoleon bekti banget marang Iboene. Napoleon ora rila b3nget jen iboene ditja•oer ala ing lijan, Letitia Bonaparte ora moeng kon- dhang dadi kembange koetha Ajaccio saka endahin{i warnane.

nanging ija kadjoewara sawidjining wanodya kang tatag. Ngarepake patine, Napoleon kawetoe tem- boenge: .. Iboekoe mangerti ma- rang wadjibe; sawidjine wong wadon kang tatag, soegih kepin- teran. Sembada, bisa noeroeti karepkoe". Sabandjoere Napoleon ngandhakake, bisane dadi wong gedhe kang akeh dhewe saka lelabctane Iboene. kegawa saka betjiking pamimbasara.

.. Jen ora saka pamimbasarane Iboekoe, ora klakon akoe dadi wong gedhe. Kasembadane gega- joeban Ian sakabehing pakartiko kang gawe bodjading donja. ora lija oewohe pamardi Ian pang-

g~ elawenthabing lboekoe. Piwoe- lange betjik, semouo oega toela- dbane... Marang salah sawidji- ning senapati, Napoleon tjlathoe mangkene; .. Iboekoe jekti wanita tama ; wanodya soegih goena bisa, santosa ing boedi".

Nalika isih botjah, Napoleon brangasan. koeminter, ndhoegal, dhemen moeni ala Ian mar~ ta- ngan. Jen ana kantjane kang doewe pokal kang ora dadi atine, Napo- ic,.,n kadoega nglarani : ndoegang, njokot Ian ngroewes. Iboene ora koerang koerang anggone tansah nglelantih. soepaja watak ma~d

tangan mace sirna. nanging ora akeh dajane.

Diaman dadi Nata Binathara,

I · ~

Napoleon taoe kodjah bab lalri-

ko.1e nalika isih botjah. Jen awake

I D ID J

Q

EAL :

doewe pakra ora betjik, oepama

I

oegal-oegalan, banter bante~e Sebidang tanah di wijk Piltjar- Iboene ija moeng mandheg sre-

l

kembi:ing, lebar 23.5 M .. pandj,mg

\ ngen bat. Napoleon karem ba-

!

35 M. terletak ditcpi dja\an

I

ng('t mangan woh-wohan vijg

i

Patjarkeling - Rangkab. Baik

! (r:-anoenggalane appel) ; dhemene

j

j

menoik wit vijg ing kebon poma- oentoek diberdirikan roemah.

I hane. Lititia samar jen anake '! Keterangan pada:

dilarangi. ora kena penekan ... Ing

j

A D J A R.

I

I nganti katiwasan, moela Napoleon

sawidjin · dina", mangkono tja-1 Karaogmeodjanganstraat 87

lathoene Napoleon ... akoe kaid1·e-

I

nan. roemangsa grahoejang. Akoe a tau k apengin man~an woh vijg, kang Paviljoco G. N. I. s·bsja.-

wis padha m<Jt·::1g. Ora ana wong

kang weroeh. dadi ora bakal ~7ii?"'*i'EU"'~

konangan. Datrin saranta akoe bandjoer mcnek. tjewal-tjewel ,.

I mangani woh vijg m<Joe. Bareng

I

soeta. Akoe dioedjar oedjari sarta

I

wis katog. akoe kelingan ma rang bandjoer dirangket".

I

dina boeri. Moela ija bandjoer

i

Napoleon diwoelang matja

!

methili sakarepkoe. tak kanthongi.

I

ribc., kang moelang kira kira iia . Sadjrone akoe ng<Jnthongi woh lboene dhewe. Joseph Fesch.

I

vijQ blang - bleog. doemadakan

I

pakne tjilik Napoleon. oega

I

toekang kebon katon sarta we- . meloe ngadjari matja. Joseph

; roeh akoe. Ati;coe dheg-dhegan

j

Fesch n<Jlika semono iji:i isih bo-

i

oanget. Toekang kebon marani . 1

tjah. loewih toewa saka Napoleon,

j

akoe. Akoe soemedya arep di- katjek nem taoen. Oew<Jkne,

I

glandhang dikandhakake siboe.

!

bangsane wong pangkat dhoewoer , /\wit roemangsa kapepet akoe 1 toemrap ing' Corsika, Lucien

·1 kaja dene baaed tjatoeran dada- Bonaparte, moel ng babagan kan, ngerih-erih melasasih. ngan- ! agama, soedjarahe Bijbel. nanging dhakake saka kaidjenan ora ana

j

ija moeng sawatara bae, Nape-

!

rewangkoe dolan nganti toewoeh : Jeon disekolahrike kaja den~

rasa kapengin ngoendhoeh woh : pesantren. Moeride tjampocrnn, vijg; akoe roemangsa kapok,

!

lanang wadon. Nalika ikoe Na- wiwit dina ikoe ora bakal menek

l

poleon gandroeng marang kan- maneh.

I

ti;ine sekolah. nganti dadi poiokan.

.. Toekang k~bon sadjak kalegan

1• Napoleon tansab dibeda. Botjah atine, ora bakal gaw ! prekara . . wadon kang narik atine Napoleon, Atikoe boengah banget. ngira jen ' aran Giacommetta. Kantja-kantja- moeng mandheg semono. Ojeboel ne padha gawe sesendhonan isi toekang kebon mboekak wadikoe. pasemon. S~sendhonan ikoe oenine Esoeke Iboekoe ~epengin n\:Joen- mangkene: .. Napoleon kaos-e -ihoeh vijg. nanging l:atjdik. mlotrok, dhemen Giacommetta Kentekan. sidji bae om .ma kang sing bentrok". Napoleon pantjen : kari, merga kal:eh tak rampasi. doedoe botjah bagoes. Bregas ija ' TQekang kebon ditakoni .. , blaka ora. Roepane sadjak la1anen,

- .

~

' .... , .:· .. l

... > ··~

~~t ... ,.:. . '."; ..• ·~

·,!

... : . . . ' J

. .

.... ...

. . ~ .

Ministerpresident Go r i n g mbedhag

·.-·~·~~~

..

\.~,

'-'-«.,(,,'./f<•-,. · •.• '.

;:.._~1

(kiwa} Ian Staatspresident M o s c i ck i nalikane ing sadjroning alas. ing Polen.

(7)

3 APRIL 1937.

ngeiejet. kempo h sarta kerep nganjelake.

Let sawatara, Napoleon ngalih ing pamoel;:ingan kang loewih dhoewoer. Satama1e saka pamoe··

langan iki bandjoer neroesake sinaoe marang seminarium. kaja kweekschool. dhedhasar agama, ing Abt Recoo. Napoleon doedoe

·sawidjioe moerid kang montjol.

Kang disenengi ilmoe etoeng, wiskunde. dadi ora kaja ratjake botjah sc.iid. seneng marang bang- sane mesin. Ing babagan ilmoe

'boemi. Napoleon katon poendjoel.

Jlmoe loro iki ing tembe mathcek hanget karo kawroeh kang ing

·mboeri diperdi tenan. jaikoe

kawroeh babagan perang. pasang rakit Ian gelar satataning aprang.

Ana tjathetan ing lalakon-e Na- poleon nalika isih botjah kang njata

·kadadehan tenan Ing sawidjining

.dincl Napoleon noenggang djaran

.pony kang ora gampang diereb, menjang nggon-e wong moeter graan (glepoeng. jen kenesaoepama pari kang bandjoer ditoetoe dadi .beraE). Kang dcewe poeteran (wiodmolen) ditakoni. pira entoek- entoekane sadjrone rr.oeter saedjam.

Bareng diblakani. Napoleon ban- djoer linggih ngetoengake entoek- entoekane g'epoeng. Napoleon moelib. lboene sadjrone Napoleon ora katon. atine dheg -dhegan banget. samar banget bokmanawa Napoleon nganti tiba kagloen- dhoeng saka djaran, sarta mati ,kapidak.

(A n a t j a n d h a k e.)

ORA ROEMANGSA.

D j i pin: Man, M;in ! akoe ki nal·okne an;ike won~ bola-bali kok ora katampa wae ki, snbabe apa ta? nek sak"O roemanps~koe akoe

·.rakja bagoes ta Man?

Ka r m a n : Jen bagoesmoe ja Qra natj~d. minging apa kowe bisa tja•a Mlajoe?

D j i pin: We la. tjara Mlajoe ! kowe ndialoek !>ing rega mira?

Karman: Tjoba rjara Mla- jokna iki .. pawonkoe kaja asoe".

D j i pi n : .. Dapoer saja seperti .andjing".

..

DJOERAGAN.

D j o e r o e t o e I is: kowe kok -0ra gelem dadi magang. apa sababe?

M a g a n g : Sabab ora oleh hajar I

D j r. to.:! Ii s : Lah pakarjan- moe saiki apa?

Mag an g : Dadi djorrc:Q.in. D j r. toe Ii s : Ojoeragan toko?

Mag an g : Gak soedi I D j r. toe I is : Lah <:ljoeragan apa?

Magang:

bjting !

djoeragan ....

SOET.

,.PAN

J

EB A R S E MAN GA T" Karia 7.

~---~~~·~~~~~~~~~~--

LAKON DEW A ROET JI.

Tegoehing tekade Arja W erkoedara.

Dening: DJOKOLELONO.

II.

la r a, senadjan toemekeng pati

f

den adhemi. Praboe Soejoedana sakadange mak les pangga- lthe. dene R. Bratasena moeng tansah, mitoeroet ing toedoeh.

Dhahat soeka djroning kalboe, awit saiki kena kapesthekake : R. \Nerkoedara bakal toemekPng pralaja. Nanging ing lahir sina- moedana. rewa-rewa nggondheli kang dadi kersane R. Sena, moe- ga diwoeroengna bae enggore darbe sedya, awit dalanc kliwat gawat. Nanging kaja ing ngarep, kabeh pangeman maoe ora ana sing direwes. Semono oega Pan- dhita Doerna, banget kepranan ing djroning penggalih, dene eng- gone bakal nandoekake sandi KOTJAP kang padha lagi oepaja djinoeroeng nora ana imbal watjana ana ing pra- sangsajane. S:lwise memeling

Pengalamane Qerma kang ora taoe titis pambedhile. nganti wong wongan koewatir kena

kebedbil.

dja, jaikoe Sang Praboe Soejoe- akch-akeh, noeli didjarwakake, dana banget soeka djroning peng- moenggoeb papan pandoenoeng- galih, awit wis kena katemtok- ane .. Tirta maja widjining oerip ake, sail.d Bratasfoa mesthi toe- sawegoeng" kang sedjati ikoe mekeng lajon. Doeroeng poerna ana ing telenging Samodra Laj ....

enggonne padba wawan sabda, Jen ikoe wis bangk1t kepanggija, kasaroe praptane R. Wrekodara ora esoek ora sore noeli den kanthi kocsoeng-koesoeng. Kabeh ; wedbari babaring rasa moelja, kang aoa ing pagelaran 'padba

j

Titi poerna kabeh wangsite Pan- sar-saran atine atjoem goewajane, , dhita Doerna, sawise njoewoen ngira menawa R. \Vrekodara

!

idi pangestoe mring raka Nata bakal sarah amoek males oekoem mjang Pandhita Doerna, R.

enggonne diblondro:igake. Na- Bratasena noelja medal ing pa- ake anise ri nata R. Bratasena nging watak wa!1toene wong sewakan, kredyating pen~igalih, ar.ggonne magoeroe wis antara dhasar djoelig. sinamoen ing sa- sadoeroenge boedbal ndjegoer lawas doeroeng ana timboel.

moedana. manoebara widjiling marang telenging djala nidhi, Ing ari sawidji Sang Praboe pangandika, ndangoe marang. R. nedya arep kondoer menjang Joedhistbira pinarak sitinggil Wrekodara para~ kawoesanamn~ I Ngamarta dbisik preloe njoewoen binatoe rata lenggah djadjat la~<_>e· R.. Bratrsena ~a~oer mi- I pamit Ian pangestoe. lawon raka nata Sri Bathara 1

~1t1

nga.ntl moengkas1 direbabak

I

Sigeg

~.antija

kang katjarita,

I

Kresna, ingadhep kabeh para ri, wadoone semo~ rada ngandboet

j

kang sam11a nawoeng docbkita, miwah para wadya mbabar, nge- doeka. ~andhita Doerna nora ing djroning pradja Ngamarta baki pasewakan. Kang dadi wos- katalompen. soemlonong pa- ! (Tjintakapoet'a), Sang Praboe

I

ing pangandikan o 1·· 1· ..c.

ngand'ka . . b" d' d' l D < ' ra IJa rnggar.:;

kl. k 1 'ne

1, sbrnam 1 Je kJebn?h· : armapoetra Ian kabeh ari, R. ! R. Bratasena, woes antara teka e ·an, nga em ana marang a e ; l\ d. R N k 1 J R d k b · D '

k .

1 •

1. k. , .'"\r ioena. · ang oe a an . oeroeng ana a are. oeroeng a~ant~rane'. an. nge mga e soe- '! Sah': dewa, semono oega Sang rampoeng en~gonne imhal warja-

~aia ad1 age-age nesoe. oetaw~

1 Nareswara Sri Bathara Kresna na. kasaroe prapta!1e R. Sena, doe- kliroe tampa. ~enawa P~~oedo:be

l

ija meloe bela soengkawa Ian ora mrodjog tanpa Iarap<1n, ndadek- kan_g . \~oes diwe?ha~aL ':-·Oe i kendhat tansah ngingimoermarang

I

ake boengahe para kadang kabeh

~ad1at1~e moen~ kinaria_ pan1ob~.

!

k~be~ ari Nat~ Pandhawa. Kaanan I sarta para kawoela kang anangkil.

apa ~Jat~,. lahir. troesmp ~atrn '. drron:ng prad1a sepen. awit para

j

Saoew1se ba. e-binage, noelya di- pa~ge rhipe.' a_w1t barang kan,?

1 kawoela lit oegi samya bela nangoe. kadi paran woesanane adp mono 1ekt1 la rang pa~oekone. : socngkawa ing Goesti ngrasak-

I

enggone ngoeladi kan dadi kren-

Semono oega toemrape c.·~ep

!

g

ngQajoeh marang hoenpgjaning

l - - - - · --

kasampoern;in, oetawa sedya kang ! "°"

oetama mjang loehoer, mestbi

I

§ § §...,.,§ §"°"§ §...,.,§ §"°"§ §...,.,§ §"°"§ §v-,,.,§ §..,,,§ §"°"§ §"°"§ §"°"§ §"°"§ §...,.,§ §"°'§

nora pt>gat godhCI rentjananing :

r · """

De ~a. ~oela

mangkono, so.epaja

l ::: PERANG LIDAH ' PENT JAK POUTIEK ' J

kabe~ t1tah padha andarbenana § . • I. v.n

boed1 santosa. k b t ora moendoer jer:i ..,.. S • I · · § . .. 1 """" o a pet1t1e voorstel Soetardjo mendjadi poesat per- """

e '!n ~er. orf soemi;~an~ 1en 1

1· § hatian masjarakat bangsa kita. Oidalamnja orang mengetahoei

§

~anigita papa ang. an t a n ~ed~ I '.: betapakah hcbatnja peperangan lidah jang dilakoekan di- """'

"dh1

a 'doheroeta~

a,pa

't akn~h ba ~

I

§ rial am gedoeng \' olksraad. dan poela orann ta hoe betapakab "°"

k

am-i

d~m~ne.b~ •;

1 a e · . ae i ::; langkah jang dipergoenakan dill.u11

penrj~ k

poliliek para

L

antgh'kpa I al k ar

1 arepk nan~lrng ~ § anggota jang menjetoedjoei dan kot'rang poeas akan so'al itoe "°"

soe 1 a a oe an ange an. ' """ B k · · d d · · I h · § Ake .h k'h -a e p1toe. toere . p an ·dh. 1ta l l ...,., § oe oe m1 a a oea matiam 10 a : "°"

Doerna kang wose a11gsoeng 1 ...,., INDONESIE ZELFSTANDIG (bahzsa Belanda)

§

wasita ma rang kang padha na-

j

"°" harg;i f 0.30 lus ongkos kirim f 0, 04 ...,., woeng kridha, soepaja setya toe- j

L

HINDIA BERDIRJ SENDIRI. (bahasa Indonesia)

§

hoe ma rang kabeh ocbaja Ian l ...,., . lebih tebal dan lengkap. barga f 0, 75 ~ santosa ing boedi.

I j

plus ongkos kirim. . . f 0, 10.

L,

• R.

Bratasena toemoengkoel \va- . ..,._,. Kalau oran:;t beloem mer;isa poeas dengan kehendak ...,., dananira, pratandha menawa kena I

L

voorstel itoe, 1it.!,1k menw1pa, isi tct;;pi toch t'oekoeini patoet § daja prcfbawane Pai dhitil Doerna, v:-- dibatj.1 <ljoega. goena r:1~ambah penl°lerahoea1111ja, reroetama ;::

leng~ahe amarikeloe, mbenerake

, J

b0~i mereka j;rn11 mempcrhatikao djalannja perdjoaogan poli- § kabeh wasita kang woes ka\ve- ...,., tiek dalam ncgeri ini. •

:!'.:

dharake. ngasih·asih atoere. soe-

L *

§

paja enggal djinarwanani wedha- ..,.. Sajang persediaan boekoe ini banja sedikit. sebingga siapa "°"

ring kang rcsa djati. Dene apa

j

jang terbelakang mcmesannja kepada .. Poestaka Nasional"

§'

kang dadi patoekon oe~awa sra- _, dikawatlrkan akan menjesal karena kebabisan. "°"

nane s goeb moedjoedake Ian :

L §

D\;estakake. adja sing moeng

l

§_,§ §_,§§ §_.§ §"""§ §...,§ §"°"§ §_§

§"°"§ §_§

§"°"§ §_.§ §._§

1-i

§_,§

§.:§

(8)

Katja 8. p A N

J

E B R

---=---__;·~· ~

A SE MANGAT"

-~~---=-~

3 APRIL 1937.

teging atine. R. Sena matoer wotsari, miwiti riganti mekasi, Ian sateroese ojoewoen idi panye~~oe,

ensigone nedya mbatjoetake la- koene. Sang Praboe Darmapoetra Ian Sri Bathara Kresna Ian ri kabeh. kadya rinoedjit panm:ialihe midhangetake kodjahe R. Brata- sena, Ian meraogi soepaja mba- talake apa kang dadi sedyane.

Akeh-akch pitoetoere Sang Pra- boe kekalih moerih prajoga Ian rahajoenc kabeh-kabehe, nanging R. Br.-::isena. poegoeh tekade, d1djireta mbedhal, dipalangana mloempat, awit wis kabatjoet prasetya marang Goeroe, abot sanggane. Lan oega netepi am- bl'ge satrija wiratama. noehoni marang kabeh prasetyane kang woes kalesan (kawedhar). Kadange papat pisan padha moewoen ka- roena roena, ngroengkebi pang- kone R. Brotoseno, kanthi ngre- repa, moega adja dibatjoetake bae, awit kabeh oedjare Pendhita Doerna koewi djlomprongan sa- temene. Semono maoe ora pisan ngendhokake krenteging pengga- lihe R. Sena, malah moewoehi grengsenge. Kadang papat pisan kang padha ngroe:1gkebi Ian Pra- boe Kresoa kinipatake, njoewoen pamit andoem basoeki, noelya mesat saking palenggaban. lakoene hingiring angin lesoes ngidid, goenoeng djoegroeg taroe taroe padha roeboeb, kabroeboeb kaja dene nggawekake merga marang kang lagi nawoeng brata. R.

W rekoedoro sengkoet lakcene, ngener marang ~isiking samodra. Kotjapa para kadang kabeh padha nandhang doehkita. S<ing praboe Ba•hara Kresna, ora kendhat tan- sah angrapoe. ora liwat ija moeng direwangi njoenjoewoen marang Dewa, moega moega lakoene R.

Bratasena rineksa ing Dewa kang maha koewasa Ian djinanllkoeng apa kang dadi karepe. Kabeh kadang noeli loemeboe djroning sanggar pamelengan, njenjoewoen marang Dewa moega kadange pinaringana basoeki.

(A a a t j an d b a k e.)

SAKA REDACTIE.

Sdr. Ki Pad mos oemodijo:

Karangan ka~g panoelise ora nganggo praoatan edjaban kita (apa dicoelis ,,opo") ora bakal dipc>.tjak.

PANGOF.DA RASA.

sab .. b, awit woelangane woog dadi pengoeroese sawidjining pa- toewane banget anggone loepoet, koempoelan, ngerti petoeng bisa ora laras karo woelangane goe- dedagangan barang. Nanging saiki roene. kaug nganti noewoebake sadjake kok rada angel, emboeb ora percjajane si anak marang ing lija negara Ana-a sing·

wong toewa, kongsi wani. Dadi gelem sinaoe kae ora pa ti k · !-J

iki ija salah sidjine sabab kanggo

~angka

disedhijani goeroe

~rae;i~

g?eroe kang doeroeng nindakake p1 ·an, wong sing bisa matja p1toetoer toem ap koewadjibane I IO pCt. angger wonc I moe- anak marang wong toewa. Bisa ! lang wong 10; wah sataoe!l'

?.ega saka sabab I ·ane. kerontjen

I

wis padha bisa matja Ian noelis.

ien tak kan~haka~e kabeh. Malah, jen tenanan 6 sasi wis

Oep~~a~e

maneh kacem prija

j

bisa, gek wong I bisa moelang Toemoedjoe marang bangsa ora ngi_dem y<1rwane sinaoe a.b.c.

I

wong 20.

kita kang woda sastra. koewatir moendhak wani I.I.I. Penjakit nriman sing salah doe- Ma~.gka ta kaanane wanita

l

noenge ikoe ija ngalang-alangi

S

ADOELOERsadoeloer,kaja sabage1an gedbe goemantoeng

!

kemadjoewan kita. Sing dak- kaja ora kekilapan jen pra- k~wH!aksrani~g _ prija ngg~ne Ii karepake.· madjoe ing kene madjoe kara woeta sastra saiki loewih mimpin. ·~·adene ana oega sing kanthi rahajoe.

nggrengseng anggone dadi rem- ora ~engkono, nan~in~ persenaoe Kabeh negara ngoetamakake boeg. Jen .ora klir?e·

an~el

banget

I

rak

l~

.moeng set.hitbik.'

I

pasinaon .. mbesoek kapan kabeh bangsa k1ta, k1ta. t1edhakake Saiki tak toed1okake marang

I

bangsa k1ta mempeng sinaoe Ian marang kasampoernaning kaanane ~-oewarasa.n, dikandhani ika iki 1 mempeng m0el<1ng.

kadonjan, jen kita doeroeng ien wonge o~a. bi~a matja dbewe . Pajo, kaoem poetri, padha mbrantas woeta sastra dhisik. koerang . per~iaian~, ana kalane t)anrjoet, sing bisa moelang a.b.c.

Tjoba ta jen tak toemrapake diba_nt.a~1 bae, aw1t goegon to.::- apa •. hanatjaraka" enggal nindak- marang bangsa kita kaoem wanita ho~~ 1s1h .gedhe. Apes-apese sing · ake. Apa maneh toemrap kaoem bae. Kaoem wanita koewadj1bc1n

ng~hngake ,

diarani koemioter.

1

1 poetri sing isih padba oedi le- ndbidb1k poetra soepaja dadi wong Nek ~gono apa ora bener oepa- loemban ing kalangan politiek, betjik, kebeneran, Ian

maed.~ h 1 .

I ma

k~ta netepak~,

loewi_b kaoem

I

memoelang iki pegawejan 5ing

Ing ~ang.~a bis~ne doe~e ngel-

I

P.0~.tri, ~e.ng~a.we amal sing nomer • sla_~e_t dhewe. nangiog gedbe moene, 1en b1sa mat1a , matja s1d11 sa1k1 1k1 mbrantas woeta ad110e.

boekoe sing .isi kawroeh pendhi-

I

s~stra .. mbisakake. matja l_an noe- db1kao lao niootoni. 1 Ii~.. Jen ba~gsa kita kabeh s:iba- Oepama ana sing mbantah. ja I ge1a.n gedhe, o~tawa wis bisa disesorabi ta. Wong pira sing

I

mat1~ Ian noel1s mbokmenawa sesorah, Ian wong pira sing teka I loew~h gampang nganakake 1

ngroengokake. Apa maneh sesorah

I

gega1oehan oetama warna-

I

mono ora mesthi bisa toemama warna sing toemoedjoe kasampoer (makan). Malah malah akoe taoe

!

naoing kadonjan.

kroengoe mangkenc; ,.La prije ta 1 Nanging gek keprije ta dalaoe ?.

djare botjah botjah dikon njeko- • Dhek papat limang taoenan lahake, bareng disekolahake wc:ni kepoengkoer malah padha gijat karo wong toewa, tata kramane kaoem iboe bapa sing padba koerang. elik. elikane a_n~el .1-.1. I." sinaoe a.b.c. sagrombolan nganti Kaanan ka1a mangkeoe 1k1 ke- ana sing 50, oO. Sawise 6 sasi prije. Mesthine ana kedadejan· I taoen bisa, padha sinaoe basa mangkono. ikoe sebabe warna Mlajoe Ian etoeng, nganti sawise warna. B1sa oega salab sidii;.~ ikoe bisa nandjakake kapinterane.

SOELASTRI.

DHEDHAHARAN.

Oerang ing koe- 1 it k era n g.

Koelite kerang (scbelpen), saka segara, 1/2 pond oerang, 3 sen- dhok dhahar glepoeng trigoe, 2 sendbok dbahar mertega, 1/2 gelas soesoe, I koening endhog, oejah, mritja, peterselie. Loewih dbisik digawe doedoeh poetib.

Bere1ding : mertega dioelet ka- ro glepoeng trigoe, di esoki visch.

Salah sawidjining kapal perang Perantjis kang dipasrahi ndjaga pelaboeaa Spanjol kang ana fng • tanganne kaoem pembrontak.

Referensi

Dokumen terkait

Uji hausman merupakan uji yang dilakukan guna memilih model mana yang tepat untuk digunakan dalam penelitian dengan membandingkan antara fixed effect model dengan