• Tidak ada hasil yang ditemukan

·=· 1·sedje da}ane, sidji toe-

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2023

Membagikan "·=· 1·sedje da}ane, sidji toe-"

Copied!
26
0
0

Teks penuh

(1)

No. 39. Taoen V. - 28 Mei 1938. Sabtoe p:m 27 Moelocd 1869 1357,

PANJEBAR SEMANCAT

Directeur: Dr. R. SOETOMO Hoofdred. IMAM SOEPARDI

Soerat kabar minggon basa Ojawa adhedhasar keh~ngsan, njebar semangat manoenggale bangsa Indonesia.

Regane langganan 1 kwartaal ( teloeng sasi)

f

1.50. Kena dibajar saben sasi

f

Q.50. Koedoe dibajar dhisik.

Jen

kirim lajang marang Redactie oetawa mara·ng Administratie alamate:

Diwetokake saben dina Sabtoe dening N. V. Handel Mij Drukk.

. .Indonesia" Soerabaja.

Sawajah - wajah kena ndjaloek dadi langganan. nanging jen leren koedoe

ing . wekasane kwartaal.

.. PANJEBAR SEMANGAT"

Paviljoen G. N. I. Boebodan

Advertentie 1 regel

f

0.25; apese

f

2.50 sak - pasangan. Kena ndjaloek tarief

marang Administratie.

S 0 ER ABAJA.

__,--o---

Telefoon kanggo redactie Ian administratie

z.

3 4 8 9.

VOLKSRAAD.

·=·

1 · sedje da}ane, sidji toe-

NALIKA tanggal 18 Mei

d

kang kepoengkoer, oemoere

1·oewane'

Volksraad wis ganep 20 taoen. •

Sakawit bebadan iki ora pa- ";\ • /_ • ,},~ I,~,..

£8&LE SfMA· NCAT.

ING salah sidjine studio ing New York, ana wong toewa kang ramboete wis mabloek poe- tih, saben dina tansah njamboet . tija anggembirakake. merga sa-

I t'4"'199'0.fO.en£ti9' ~e"?'O. fH.Ot"?,W'•

ka kaloenggoehane oetawa pang- I

I ,

gawe sengkoet. gawe retja.

Wong toewa iki ahli kagoenan.

arane George Grey Barnard.

wasane kang doeroeng marem- ·1 ake. Apa maneh jen sadjrone se- mono lawase maoe katandhing Jan owah owahane badan • pa- wakilan ing lija negara, kari ba-

REDA TJARANE, PADUA GEGAJOEHANE.

I

kang oemoere wis ana 73 taoen.

Sanadjan oemoere wis semo- no, dheweke isih sregep njam- Dening: MOCHAMMAD TAUCHID.

nget. Ing bah kehe wargane, bi-

sa katandhing mengkene: SAKABEHING manoengsa , Volksraad, wargane 61. tja- mesthi ndoewe gegajoehan. Ka-

!

tjah djiwane Indonesia· ana 60 keh bangsa mesthi ndoewe

i

miljoen. idham - idhaman. Ora ana bang- J' Ing lndhija. ndoewe badan sa ing donja iki kang sepi saka pawakilan werna loro, jaikoe 1 gegajoehan kang moelja Ian loe- Ii Council of State Ian House of i hoer. Kaloehoeran Ian kamoel- , Assembly. wargane ana 635, 1· jan tansah dadi idham - idhama- rakjate ana 300 miljoen. ning ngaoerip.

Ing Filipina. bebadan wakile 'I Saben bangsa mesthi kepengin rakjat aran N~tional Assembly, madjoe, kepengin ndjedjeri Ian wargane 120, rakjate 13 miljoen.

I

madhani bangsa lijane kang wis Saiki diwawas hab pawakila- madjoe Ian Ioehoer dradjate.

ning

rakj~t. K~h~:

warga volks-

!

Mangkono · oega bangsa kita r~a.~ kabeh sa1ki .ana 61. Kang ! bangsa Indonesia.

s1d11 ngasta ""orz1tter, 25 ban~-

!

Bangakoe kepengin moelja,

.sa . Walanda, 5 bangsa mantia

i

bangsakoe ija kepengin loehoer.

Wetanan. Ian 30 bangsa lndo-

1

Moelane ija tansah mboedi daja nes~a. . . amrih kelakoning sedya, sarana

• /~n d1tandh~ng . ~aro· t1at1ah.e I ichtijar kang maneka warna.

r~;ciat. kr:i:.g d1~v3:kil1 karo wak1-

I

Senadjanna beda-beda moeng- le. kaia mcngkene: goehing tjara Ian dalannie. na-

Saben lid bangsa W a land sidji. makili bangsane 8.000.

Saben lid bangsa mantja We-

I

tanan I, makili bangsane 300.000

I

Saben lid bangsa Indonesia 1. . makili bangsane kang kehe

!

2.000.000.

!

Mawas kahanan ing ndhoe-

I

~roer iki, njata jen kahananne

f

•olksraad isih doeroeng marem- ake toemrap bangsa kita. Awit tetandhingane wakile bangsa te-

I

toe

ing raad iki: Indonesia, man- 1 tja Wetanan Ian Walanda, kaja .dene I :6:25.

Saiki oemoere wis 20 taoen.

Manoet wong Wetanan, oemoer 20 taoen ikoe wis diwasa. Apa sawise oemoer 20 taoen iki. ka- hanane volksraad iki ija meloe diwasa, injl bah pangwasahe Ian bab dhapoekane wargane?!

1

boet gawe. sarta ndvewe keka-

1 repan tegoeh isih arep gawe re- nging kabE:h ikoe sawidji kang tja kang kehe 75 idji. Wis di- ginajoeh. jaikoe amrih: moelja

1

1 rantjang dening George Graey.

loehoering dradjate. rampoenge retja 75 idji iki ing Roesakir.g "p bebrajan kita

I

dalem 25 taoen. Mangka saiki oen . t" oemoere wis 73 taoen, ewadene marga saka ro~sakmg · keba 1- arep mbandjoerake pegawejane nanne bangsa _kita, kan~ mban- I kang ko.,.doe rampoeng 25 taoen djoer mahanam roesakmg pe- , maneh

~g?eripanne. Oeta~a kosok h~- Kaj~ mengkono jen wong pre- lme. marga roesak~ng peng.~en~ i tjaja marang dhiri pribadi. ora panne, 11a ~b?nd1o~r n~Jala~i wedi marang lawasing wektoe.

roesak sakabehe, lahir batm m~- ngantepi marang kandeling te- loe katoet roesak. · · · Roesak 1- kad makantare se angat manne. tipis semangate, boebrah ' - o -m · oeripe kang marga roesak eko-

. . I

nonune. 1 1 pre o .a e . I k k'

Moel~ne kang koe~oe. kit~·

I

Koeranging onderwijs bangsa tandang1 kanggo nd1ed1egake kita ikoe kang tansah nglimpoeti dradjating ban!JSa kita ija ~ar~a j bangsa kita tansah kinoeroeng warna ~ang~t: Bab onder_w11s. c-

I

ing pepeteng. kalimpoetan ing kono~1, pohtiek .111. maneh, k~e- pepedhod. Ichtija.r Ian rekadaja doe k1la dandam. koedoe kita

l

kang toemoedjoe marang pang-

..,.

!· .·

gajoehing kaloehoeran Ian ka- moeljaning bangsa tansah dia- lang-alangi dening kebodhowan.

1 marga saka koeranging penger- '. tenne bangsa kita. Marga saka

!

pepeteng i.lcoe. angel enggon~

!

bisa mboekak wiwarnning ka- i moeli.;n.

I

Tekan wektoe iki procentage- j ne bannsa kita sing bisa matja j Jan uoelis isih sethithik banget.

I

Ngisin-isini jen katandhinga karo

1 tangga teparo kita.

Bisane ana owah - owahan kang betjik, kang premati goe- mantoeng Ian kawigatene Ian lcainsjafane rakjat dhewe.

Nalikane pakoempoelan dagang Indonesia ing koetha Djakarta manggon kantore kanq anjar kilng qedhe ing Kali Besar, di- tekani para .wakile soedagar gcdM. Adege koempoelan ekono-

j Moelane ichtijar iki koedoe I kagatekake banget dening bang-

! sa kita, koedoe enggal - enggal

!

padha toemand~ng saijeg mbras-

i

tha woeta sastra. Kakabehing

l

bebadan kang toemoedjoe ma-

1 rang loehoering bangsa koedoe

I

mrihatinake iki. Senadjan ora , ada-ada dhewe, nanging saora -

I

orane koedoe mbantoe. Adja 1 nganti nglirwakake. gedhene nga . lang - alangi.

'. Pengadjaran'e bangsa kita - o - mi iki. mesthi wae anggembirakake bangsa kita kabeh.

(2)

·Katja. 2.

koedoe diadjokake. Koedoe bggal-enggal diichtijarake ana-

ne

bantoewan sing· koewat saka Rakjat (Volkssubsidie), ora soe- sah nge.ndel-endelake saka go- longan lija. sing pantjen ora roe- masa boetoeh. Moelane anane Onderwijsfonds P.S. kang midjil saka kagoejoeban Ian kaichlasa- ning koelawarga koedoe kita hoermati.

Saiki oega wis akeh bebadan mbrantas woeta sastra, nanging jen ditimbang karo kehing bang- sa kita kang majoeta-joeta iki doeroeng padja-padja jen njoe- koepana. lsih koedoe ditambahi, koedoe dikehi. sing nganti tikel- matikel.

Bangsa kita kang lcemrahe si- neboet bangsa kang idealistis (loehoer 9egajoehanne) ratjake sok koerang merlokake marang adjoening ekonomie. Wekasan oeripe boebrah. Moela, wong i- koe ora kena mbandjoer dadi ge- dibaling bandha, tansah dadi toekang njembah dhoewit, dadi kawoelaning donja brana, na- nging ing ngatase wong isih oe- rip ana ing ngalam donja kang boetoeh mangan. boetoeh mikir- ake. oeriping badan wadhag. ba- dan diasmani. koedoe ora kena ninggal. Sebab roesaking lahir ( oeriping badan wadhag) ikoe ija mahanani roesaking kebati- nanne. Luentoer imanne marga saka ilang omanne.

· Moelane pn~loe banget bang- sa kita. ndandani toemataning economiene kaja kang tansah di- andjoerake dening s.k. iki, kangggo srana panggajoehing kamoeljan. Doedoe toedjoewan, nanging minangka srana. mi- nangka sarat ( mirl::lel).

Sabagejan gedhe banfJet. oe- ripe bangsa kit& sa~,a kasile tetanen. Moela iki k;.ng koedoe diprihatinake, kcer!.:ie digatek- ake. Pantes para kang ahli ing bah ikoe gelema tjantjoet nanda- ngi, soepaja tetanen kita kena dadi dhasaring pangoeri~an sing pantes. Para kantja tani koedoe ditoentoen, diwenehi sesoeloeh soepaja ·bis? ngadjokake teta- nenne nganti mbrekati marang bangsa kita kabeh. Anane Roe- koen Tani. anane Sesoeloeh bah tetanen ( Landbouw - voorlich- tingsdienst) koedoe oleh ban- toewan sing koewat.

Mangkono oegaing bah deda- gangan ija ora kena lali. Koedoe dibetjikake. Koedoe ditoentoen.

Adja nganti moeng salawase pedagangan kita tansah ditjekel dening bangsa lija.

Dedagangan Ian tetanen karo- karone dadi. factor sing wigati toemrap adjoening bangsa ( volkswelvaart). Dadi prekara sing preloe toemrap kanggo ndandani ekonomi Rakjat. Sa- bandjoere bangsa kita koedoe diadjokake ing bab industrie-.ne ( huis-. Ian groat industrie), soepaja bangsa kita adja tansah goemantoeng Ian tjoemanthel marang bangsa mantja. Sepira bae bandhane bangsa kita, ke-

. PANJEBAR SEM~NGAT"

soegihanne negara kita kang mi-

!

tan dang ( daad) kang migoenaoi.

Ii' menjang mantja negara kang l Moelane pantes jen pergera- marga kita doeroepg bisa n~n- ' kan politiek oleha bantoewan dangi adjoening dedagangan te- · sing koewat. Oleha pandonga tanen Ian industrie. la.ii pangestoe saka sapa bae ..

Bangsa kita wis akeh sing ah- Dosa sapa sing ngalang-alangi li ing bah ikoe.. pantes jen ta. sedya sing moelja.

padha gelema toemandang mitoe- Ing kalangan sosial oega koe- loengi, menehi sesoelang .fc'm se- doe diprihatinake. Sebab ikoe soeloeh ing bah dedagan·gan Ian kang bisa ndajani madjoe moen- tetanen maoe. doering oerip bebrajan ( masjra-

Ora moeng ikoe bae sing koe- kat)_ kita.

doe dipikir. Nanging oeHa ing Bab kasarasan~ Rakjat (Volks babagan politiek preloe banHet gezondheid) koedoe didandani, bangsa kita disoemoeroepake, koedoe dibetjikake. Moendoe- preloe digoe9ah. ring kesarasaning rakjat maha- Pergerakan politiek perloe ba- nan_i roe~aking _keslametan, roe- nget anane. Preloe kanggo ndhe- sakmg p~rang-p1rang warna.

dher widji goemregah saka eng- . Oeg~ mg _ba_b pang?epakara- gone toeroe( insjaf). Pergera- ~e botiah iat1m, . botiah !?la, kan politiek ikoe kang bisa 1koe pantes d1ba?toe. . ?1so- nggoegah semangat. bisa ngre- kong. Emboeh arb (f1k1ran) tekake marang adjining dhiri Ian emboeh arta ( harta) emboeh adjining bangsa. otot ( tenaga).

. . Kabeh kang dak atoerake ikoe Bangsa ~1~a kan~ wis kan~el peprintjene Ian widjang-widja- kl~bon klel~~ ,,mmder~aardig- ngane sing koedoe digatekake hc1d:scompl~x ~oed~e d1goega~. dening bangsa kita.

koedoe d1tangekake. Soepaia Kabeh ikoe koedoe madjoe be- thoekoela .. rasa ~djining dhiri" barengan, koedoe madeg pa- ( eergev~el) · Adia moeng tan- dha-padha. Pergerakan politiek sah dad1 bangsa sing roemasa thok ja ora tjoekoep. Pergera-

asor. kan economic thok ja ora njoe-

Pergerakan politiek kena koepi, mangkono oega jen moeng kanggo nandoer widji sing

I

pcrgcrakan sosial bae.

moelja. watak tatag, teteg. ken- Kabeh ikoe koedoe madeg be- del-bandel-andel. · tetep-mantep . barengan. Diboetoehake dening Ian antep. ing sadjroning ngga- bangsa kita.

joeh idham-idhaman sing !oehoer. Ing bab iki preloe ana pilah- Keinsjafan politiek mahanani te- pilahing pangembat, koedoe c.na teping iman. kandeling sema- doem-doemaning gawe. Adja ngat, kentjenging tekad. Noe- tjampoer adhoek. Lire, sapa sing woehnke kekendelan kang ma- pantjen bontos kawroehe ing ton, doedoe kekendelan kang a- babagan Pengadjaran ija koedoe WCier-awoeran ( memboeta-toe- nandangi babagan Onderwijs.

Ii, membabi boeta). Kekendelan Sing ahli ing babagan Econo- iki kang koewawa ngoewatake mie koedoe nandangi bah ikoe,

LEKASLAH MENDJADI LANGGANAN KBPADA MADJA- I;AH JANG SANGET BERGOENA INI.

Bahasa Belanda - Mdajoe.

TERISI : Tjonto - tjonto soerat koeasa, rekest-rekest boeat men- djalankan perkara .. perkara civil di District-, Re- gentschaps-, Residentiegerec:hten, Landraad dan· Raad v. Justitie: seteroesnja segala soerat-soerat di bawah tangan dan Notaris. ·HARGA ABONNEMEN =. 3 boelan dari pertama

f

1.50 dan seteroesnja selaloe

f

1.50. ( Kiriman 50 cent tida ditjatet mendjadi abon- ne, paling sedikit boeat 3 boelan, dengen pembajaran di moeka. (Proefnummer tida di kiriin).

, ADMINISTRA TIE Goenoengsahari 87 - Batavia-Centrum

~~~x~~~g~~~~~g~~~~~~~~~~

28 Mei 1938 •

Saka kentjenging te~ad, wong. kang ringkih bi~a koewat, kang tjilik bisa gedhe. kang asor bisa loehoer.

- o -

mangkono oe11a ing bab scfsial Ian Politiek. Kabeh ikoe mboe- toehake wong c;ing temen-temcn sagoeh lµn tjakep. Poetoes Ian pramana temenan. Adja moeng awoer-awoeran, adja mocng sa- tjandhake bae. Wong sinH pan- tjen dhasare doedoe ahli dagang adja dikon ngoeroesi dedagang- an, moendhak ~glerweh dhoe- wit.

Moela koedoe ana doem-doem- aning wad jib Ian gawe ( werk- verdeeling).

Kabeh ichtijar ing ndhoewoer ikoe preloe, wigati. kena kangsto srana ndjoendjoeng bangsa. A- dja kok mbandjoer oenggoe1- oenggoelan. Sing ana ing baba- gan politiek ngakoe jen ichtijar politiek- ikoe preloe dhewe, ora ana sing ngoengkoeli. Sing ana ing babagan Onderwijs kandha jen ada-adane ikoe ora ana sing ngoengkoeli pentinge, lijane tan- pa goena. Mangkono oega sing ana ing babagan Soicaal clan Economie. Kabeh ikoe preloe.

kabeh wigati. kabeh penting. O- ra soesah reboet-reboetan wiga- ti.

Sebab jen sidji Ian sidjine nga- koe penting dhewe, ngoraka.ke ada-ada lijane wekasan mban- djoer ora ana pagoejoeban. ana- ne moenH tjetjengilan ana ing . dalan. Mangka sadjatine kabeh ikoe padha sing katoedjoe, sa- nadjanna sedje-sedje dalan Ian tjarane. Moelane koedoe ana

I

piroekoenan njamboet gawe be- barengan ( samenwerking) ing

1

1 (\nta~ane HOlo~~an Politiek, _E~o­

nom1e I.I.I. iaikoe. sakabehmg golongan sing soemedya ngga-

1 joeh loehoering bangsa, ora ke-

1 na panas-panasan. ora ~~na djor

1 djoran. Sebab marakake ilangmg

1 kekoewatan, ngringkihake tena-

(3)

28 Mei 1938.

:98.

Ringkese : kanggo nggajoeh St!dya sing moelja toemrap~g

bangsa kita koedoe nandangi pa- 'tang perkara sing wigati jaikoe : Politiek, Economie, Soci11al, On- .de:rwiis.

Kabeh iki ora kena katinggai.

P.(olitiek), E.(conomie), S.(o- ciaal). O(nderwijs), iki kaja de- ne: Tjatoer toenggal (papat da-

·di sidji) kang ora kenna dipisah.

P. E. S. 0. (peso) iki kan9 koe- koe kita asah, kang kcna kang-

·90 gegaman moelja kanggo nggajoeh sedya kang moelja.

Doedoe Peso kang moeng kang- go ngradjang bawang Ian lom- bok, nanging Peso kang kena

kanggo ngrantas kang rawe-ra- we, moetoeng kang malang-ma- )ang, kanggo mbengkas saka- behing reridhoe kang marga sa- ka kabodhowan Ian pepeteng.

- o -

SAKA REDACTIE.

Sdr. R. S. H e r m a n i : Ad- vies lija kaja wis ora perloe, ke- djaba moeng njantosakake

te-

kad wae. Moega - mocga suc- ces!

Sdr. Parmo, W i r a d e s a : Masarakat kang dynamis ikoe oerip srawoengan kang kebak pangoedi Ian panjamboet gawe era mocng sr.r:mendhe takdir, nrimr.. mkmpem wae, nanging mboedidaja anggajo(;h kaleksa- nanino sedvane.

Sdr~ K.

S

o e p :J r d j o : .. Pe- niti barlejan ing pasar malem Se- Iagiri" ora bisa diemot. Tjoba lijane wae. Adja gela ja!

SAKA ADMINISTRA TIE.

Abn. 11830 Karangawen. Wis katampa.

Ahn. 16080 Djokja. Katjathet wiwit Jan. 38. Wis kabajar Febr.

Jan M;\art '38

a

f 0.50,

f

1....-.

Ahn. 16349 Keboemen. Wis heres. ·

Sdl. M. E. Soerodirdjo De- mak .Idem Ian noenggak sasi Mei Ian Juni '38

f

1.-.

Ahn. 11673 Bandjardjo. Wis heres nganti kw. 2/1938.

Ahn. 16395 Semarang. Ketja- thet wiwit aJn. 38. Wis dibajar Maart

f

0.50 Ian April

f

0.50.

Abn. 11127 Batavia-C. Wis beres nganti kw. II/1938.

Abn. 16141 Madjenang. Wis katampa kabeh.

Abn. 9050 Bandoeng. Wis ka- tampa kabeh Ian heres,

Ahn. 15601 Slawi. Ora w~­

roeh.

Ahn. ! 1335 Klakah. Wis ka- tampa.

- o -

..PANJEBAR SEMANGAT" Katja 3.

BAB RIJAJA PENTE IOESTA.

(Pinksteren).

- o -

KIRAKOE para maos woes taoe miarsa temhoeng Pente Koesta oetawa pinksteren. Mar- pa jen kebener dina iki, pamoe- langan2, kantor.2 padha liboer.

Nanging gegandhengan karo ri- jaja Pente Koesta kang bakal kelakon, tg. mbesoek. tg. 5 Juni Ian soepaja para maos kang doe- roeng terrng bab anane rijaja iki maoe. ·

Wiwit djaman koena. djama- ne Nabi Moesa, tatanan mang- kono ikoe woes roemasoek ing tata tjarane bangsa Jahoedi. Ri- jaja iki kena dak ax:ani rijaja ngatoerake panoewoen marang Pangeran. Pendhak taoen, boe- bar mangsa panen. sawoese pa- ra tani ngoendhoch woeloe we- toening palemahane, mbandjoer padha kekloempoekan, seneng2, ngatoerake sabagejan wewetoe p<.paringe pangeran. minangka t;:indha pangabekti. Dene wong- wong maoe padha ngloempoek ana panggonan kang woes ka- temtokake.

Bareng koetha Jeroesalem woes dadi, mbandjoer padha ngloempoek ana kono. ana pada- leman Soetji. Ora moeng wong tani wae, malah kaoem dagang saka lija negara. kaoem krija, kaoem boeroeh ija merlokake m:- kani rijaja maoe. Dadi tjekake, sarehne Pangeran woes maringi redjeki sadjrone setaoen kanthi slamet, bangsa Jahoedi padha nelakake kaboengahane sarta

ngatoerake pisoengsoeng aw~e- _ , _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ djoed koerban ro'epa-roepa. J,~i-

.. jaja mengkono ikoe teroei> k~tin­

dakake · saben taoen :· ~ening bangsa ikoe maoe Jiganti, sapre- ne isih ana kang memetri tjara mangkono ikoe, jai~oe golongan kang tansah ngarep-arep rawoe- he Sang · Mesih · oetawa Djoeroe

~lamet lab' ka'1g moeng ngoe-1 gemi Kitab T-oret Jan Kitabe para Nabi.

Dene Pente Koesta kang ka- Joemrah saiki, kang dipengeti dening oemmat Kristen, ikoe kanggo menge~i · tedhake Sang

~och Soetji. Roch maoe toeme- dhake ana ing d'ina rijaja Pen- te Koesta, tjara Jahoedi ana ing koetha Jeroesalem. Ing koetha kono pinoedjoe akeh wong. Toe- medhake Roch Soetji katera- · ngake ana ing Para Rasoel bab 2 ajat 1-13. kang terange.mang-

kene:

TOBAN INGIN ROE- MAH SENDIRI 7

JNl

MOEi:>AH SEKALI!!

keterangan pada:

Directie Bouwspaar- bank · . 1

.. BERIN 'GIN"

Bu i ten z or g. atau pa- pa Agent en.

N. B. Soerat inenjoerat

har~ disertai · franco oen- toek djawaban.

Di tiap-tiap tempat bisa diadakan Agent.

I Mei 1938 memberikan pindjaman

f

3000.- tidak dipoengoet rente. . - '

.. Nalika Goesti Jesoes seda, wong padha kera,ia-raja marani para rasoel Ian para moeride lija panggonan maoe. Ana kono soesah banget, roemangsa kela- wong-wong padha kroengoe pa- ngan Pangan. Nanging Pijamba- ngandikane para Rasoel ngagem ke paring djandji, jen mb~soek basane wong-wong maoe. Wong bakal maringi kanthi. jaikoe wong padha kagawokan, padha Roch Soetji. Moela para rasoel ndjenger ora a:i.a kang bisa tje- tansah nganti-.anti rawoehe. na- lathoe.

nging wo.es sawatara dina ora Rasoel Petroes. saw1.djining ana apa-apa. malah rijaja Pente l Rasoel kang kendel. memoelang Koesta woes tjepak, doeroeng

1

1 kanthi tatag Ian sora. Swarane toemedhak". agawe girise atine wong kang Para rasoel lija tata-tata arep

l

~groengokake, moela ing dina mcloe ngrijajakake dina i~oe 1koe oega ana watara wong maoe. awit para rasoel ikoe 3000 pa.dha mratob~t:

bangsa Jahoedi. Para rasoel pa- Nangmg sawenehmg \~o~g dha ngloempoek ana ing salah golongan. groend~lan mangkene:

sawidjinnig omah ing koetha ko- .. W~ng ~koe lag1 mendem, moe- no; karo ngenteni toemekane ri- la hisa tioe~~ernn nganggo basa jaja. lja ana ing omah kono ba- roepa-roepa ·

kal toemekane Roch kang dian.: Petr~es bareng ng~oengoe ikoc ti-anti. Dene Roch maoe kato- mband1oer mangsoeli, sarta kang ne kaja geni kang ambjar dadi ng~ra.ni ~ao~ dikon njatakake.

ilat-ilatan, anibani sawidji-widji- '":"n·~·1t dma 1koe agama Kristen ning sirahe. wong-wong kang Ia- w1w1t soemebar .. Bangsa Jahoedi gi padha koempoelan ana ing o- kang. manggon mg Ro~m, Alex- mah maoe. Bareng ikoe ana andrie, Damascus, Cormtha pa- swara goemroebjoeg. ndadek- dh~ b_ali menjang. omahe dhewe- ake kagete wong-wong kang a- dhewe nggawa p1woelang anjar.

na ing ndjaba. Moela wong- Sang Mesih kang dianti-anti woes rawoeh, malah woes seda.

nganti wong-wong maoe doe- roeng padha weroeh.

Satoemedhake Roch Soetji

CONFERENTIE- P AS4 RMA LAM- TENTOONSTELLING.

para Rasoel padha njamboet ga- we kanthi tatag Ian mempeng, kang ndjalari tjatjahe oemmat Kristen. dhek bijen karan wong Nasrani, saja soewa saja ndre- bala. Moe!a oernmat Kristen wi- wit ikoe doewe kekoewatan sen- tosa, nganti bisa madeg priba-

Akan

BOEAT KAOEM TANI.

.

diadakao pada 30 Juli. sampai 1938 bertempat di

LOEMADJANG

14 Au1u1ta1

Sekalian wakil kaoem tani diseloeroeh tanah Djawa, dan anggota. pergerakan Roekoen Tani diseloeroeh Djawa Ti- · moer, perloe mendatangi conferentie jang penting ini oen- toek kemadjoean mereka sendiri. Disana akan dibitjarakan keperloean kaoem tani, diadakan tentoonstelling dari segala jang menjangkoet pertanian, perdagangan, basil boemi, dan poela pasar malam, bermatjam tontonan dan keramaian.

Kaoem importeurs, baik sekali mengadakan reclame he- bat, sebab pasar malem ini akan. dikoe.ndjoegi oleh beriboe- an wakil kaoem tani jang mendjadi consument.

Keterangan seperloenja, boleh tanja pada : M. Soendjoto.' Grogol 19 Soerabaja.

. di, ora kaereh sapa-sapa, ing bah bahagan agama. Amarga sadoeroenge ikoe, agama Nasa- rani doeroeng dadi bebadan,

'doeroeng dingerteni, diakoni d~:_

ning oemoem.

Dhek samana para wong ndja- ba ora ngreti bedane agama Ja- hoedi karo agama anjar ikoe.

1 Malah kahanane agama Kristen isih adjoer adjer karo bangsa Ja- hoedi. Moela dina toemedhake Roch oega diarani dina kalahi- rane Pasamoewan Kristen mer- dika. (de Kerk als zelfstandige instituut). Wiwit ikoe agama Kristen ora katjantjang ing sa-

(4)

Katja i. ,.PANJEBAR SEMANGAT" 28 Mei 1938.

---~---~--~---

bar.19sa, nanging koedoe soeme- bar ing sangalam ndonja, Ian bnggo wong sadjagad.

Dadi sedoeroenge mandhireng pribadi, Pasamoewan isih isi

, rasa kanasionalan

J

ahoedi. Ba-

I .. .

~.;

. . . , ...

reng woes merdika mbandjoer

I '

pangkat. I.I.I.

Kabe~

bangsa ikoe

l ~•·:~•)19W411

asipat internasicnal, ora pilih ! ·•

oemmatmg Pangeran, ora ana - - -

II 1- - • -· ~-­

Jcang loehoer. ora ana kang asor,

kabeh maoe padha wae. Pange-

KABOEDA JAN CENDHING.

ran mirsani batine, ora lahire. Wawasan Jan andharan.

Kadjaba saka ikoe mitoeroet · p

Kitab Soetji Ian mitoeroet ka- •

-o-

pertjajane wong Kristen. sakabe- ING samengko ndak wiwiti hing wong kang mratobat, kang medhar taladjering · kagoenan mbandjoer nampani pratandha adi-loehoeng.

Babtis Soetji, ikoe oega kate- Ojedjering Kagoenan.

dhakan ing Roch Soetji. Ing ko- Kagoenan ikoe ing perangan no Roch makarja ana ing batine. kang gedhe kaperang dadi te- lja Roch ikoe kang minangka loeng perangan :

.widjining kapratjajan sarta pra- a. Adi-loehoeng.

tandha manoenggale manoengsa b J karo Pangeran. Sarana kekoe- • ajasan.

watane Roch maoe, kita koewa- c. Karadjinan.

Babagan jajasan Ian keradjt- gang nindakake apa kang ka- nan kinembeng dening adi-loe- dbawoehake dening Pangeran. hocng. awit saka ikoe ing

kcne

kang . kaprelokake njoemoeroepi Pakarjane Roch Soetji jaikoe: wadine babagan adi-loehoenu : a. Dadi widjining kapertjajan.

b. Agawe sentosane kapertja- jan, kang toemoes ing mandhiri- ning Pasamoewan Kristen.

Wasana sarana katrangankoe -sapala iki hisaa moewoehi pang- retene para sadoeloer kang doe- roeng faham marang rijaja ikoe, lcang nganti scprene isih diloe- hoerake dening oemmat Kristen sarta dianggep dina gedhe de- ning oemoem. Oega kena kang- 90 oendhaking kawroehe bang- sakoe kang nadjan sedje kapijan delan nanging kang 'leneng oe- lah kebatinan Ian ngad)eni ma- rang· kapretjajaning lijan.

a. Sastra.

b. Gendhing (Karawitan).

c. Mataja (Beksa).

Widjange kaja kang kasebcet ing ngisor iki :

I. Sastra, kasoesastran fkce dcemoenoeng ing .. tjiptn", man:i- wa. kababar ingaranan : tern·

boeng. ( basa), oekara, panggra- ita; goemelare ana ing : lajang- la1ang watjan, padhalangan, sc- sorah, sarta marang woedjoeding kaanan kang goemelar. Moela- ne ora elok jen sastra ikoe ora katon dideleng karo netra kepa- la · ( paningal loro), nanging sara na paningal batin, lepasing pang graita Ian tip ( kawitjaksanan), awit manawa kalaras mitoeroet WAFillJIMAN. kawroeh kesoeksman, sastra ikoe

-o- ana sesanggitane karo rasa pang

·.·-, .. · ..

; . .. ·.· . .~·

•. ..--~

Gambar kaart negara Spanjol kang dadi adjang perang padha bangsa nanging sedje faham. Wadyabala nasionalis s~ja soewe

saja madjoe, tlatahe ( kang ireng) saja amba.

rasa, angen-angen, pamikir ~~-

ONDERWIJSfONDS p S

tawa soeksma. Moelane Kawi- • •·

(Derma kang midjil saka:

eklasing ati. kanggo asoenfT

$Oembangsih marang bebad~n

pamardi panoentoen Ra'jatj.

radya, Kjai ageng Ranggawar- sita, ing parama sastrane anete- pake: lelandhep oetawa leloe- ngidan, ing kawroeh kasam- poernan katemboengake: .. Sas- tra Hardjendra Joe Ningrat";

Kjai ageng Jasadipoera I. ing King wl1 dioemoemate Ing minr·

lajang Rama, diarani: ,.Sastra 1oe kapoengkoer, . . f 97 .&1J Tjetha". Nampa maneh 1aka_1dl, abonne:

II. Gendhing (Karawitan), i-· I S. Sastrodimedjo, Sf.Beran I 0.10.

k d b d .. 2 I. Suetopu. ·1 jiomas f O,Zi

oe oemoenoeng ing .. oe i • 3 I. Md. t-adoe111, Singaradja f 0. S·

manawa kabahar sarana goeroe f Poerwodirtdjo, Mad1uen I O, O·

Jagoe, gamelane ana ing laras 5 S.D Oumo, l'rabucmoelih I u,2.S- doemoenoeng ing: tembang oe-· 6 H. IJjojusoeairo,Poerwakarta f 0,10 tawa swaraning gamelan, dene 7 K. Hadiwilfaoju. Wri11ginsari Io, ·O 8 N Semi, 1 renggalek f l1,2e>

manawa ndeleng gendhing maoe 9 W1rjos.,emarto, .. aree f 0,25 kanthi pakartining boedi, marga- 10 M. :ioekardi, Hililon I O,OS ne saka pangroengoe. II Mevr. !loeradjl, klalen I 0.20

·~ dh · k b b sak.. I Z L arso, Wonokerlo I o,u7

"'en ·mg ang a are ... 13 Soenarjo, Bandjermasln f 0, 0 swaraning gamelan ikoe. katja- If SoeiidJO, Kediri f

o,te·

rita toeroenan (entoeke) saka 15 Mej. oesarsl, l'oeloer.gan f r.10<

gamelan .. Lokananta". Ing pa- 16 Suekiman, Koedoes I 0.10 dhalangan ditJ'aritakakel doenoe- Ii Sasuosoewignjo. t odai: f 0, O 15 Said, Paree f 0,10

nge gamelan .. Lokananta" maoe 1~ Kasiran, Halikpapaa f t•,:.05 ana ing ngawang~awang, ikoe 20 Soepomo, "iarnarinda I 0,51J nawoeng teges doemoenoeng ing 21 Demo, Halikpapan t 0,70

awang-oewoeng apa sonja roe- '2 llumoen. H111ikpapan f C,I!>

23 M: Martowisoelo, Sokamafa f 0.1D ri, moenggoeh ing panjoerasa: . 2• ~asman, Tandjo,igkara111 f 0,2S panglarasing mandra swara toe- 25 Maeroe. Amboelc;e f O.ID weh saka entek-entoekane pa- 2) R. l\S. Djojoatmodjo, Bat..c. I

o,..,

mahas ing .. Warasonja" (pane- 27 l(armain, ~aronJlan ill.ceC:oes)f C'.39' 28 Ardan, Toelangan I 0,11>'

pen), moelane ora andoepara jen 29 Soepudi, ijabat f

o.

1>

gendhing ikoe panoeksmaning JO Soendio10, .,ladjoe f 0,0 raswadi (boedi). 31 Wadlib, Karanglo f o,rs

Ill. Mat a j a, k.amatajan ikoe 12 D. Susrohuedojo, f<erelt I o.CJ- k 31 M. Soedarmo. Semaran1 I l',07 doemoenoeng ing karsa (pi ir- 3• "ioeparto. Semarang f O•·I nalar). manawa kabahar sarc:na J; Soetaatmadj:i, PloemboR f O. IJ- wirama, goemelare ing solah ha- 36 R. Uarmohadisoeltarto.

wa, manawa ndeleng kanthi pa- Delangoe

k k 37 Sardjoe, Ngadiredjo kartining pi ir, margane 'la a 38 H Mot-liono. Pekalnni11n

f 0.10 1 o.o~

f O.ID"

netra kepala. 39 Mevr. H. l<oesoemardojo

Kaseboet ing lajang Poestaka Pandoen~ I O,tt Radja Poerwa, kamatajan ik"..·~ 10 T<·hlrin. Potrbollnuo f O rJ kali>boe lingkoengan tarekahing 11 Sili, Koedsin, Jai:iara f O. IO

42 Mardi, Blora t 0.18' panembah marang kedjaten, moe iJ Kadaroesman, Bodionegoro f l\IJ lane Sang Hyang Hendra jb, •4 M.Mangkrerrdjo, Bl 'h1tnJ?lll f oro mirsani para Widadara Wida- 45 Mangoenwiriatmo, Klaten I O.ll7

d I h 16 Soeradji. A111boeloe f O 2~

ari pad ha o a mataja, ngagcm "7 Nolohudfono, K ••la1?ede I 11.10 tingal sonja, tegese kanthi mala- .,8 Sastrowinarso, Krebel I

o

(lS di cning noetoepi babahan awa 49 S. ~oerjomataram, Makasser f 0.25

sanga. 50 Marwondo, Tjnmal f O 10

Babare mata1·a ing Ngart1'apa- 51 M l<asimin. Kedirl f O.CS

52 Soerachmat Padmorahardjo da mbarengi toemoeroene game- Ojokja f o 2s Ian Soerendra jasane Sang Hy- j' 53 Masiadi, Poerwoasri f 0.50 ang Hendra sing saiki diarani St R. Martodinomo, Gredfen f 050 I I ' S 1 · d " d k

I

55 Nj. Tiitropratomo, l<lalen f O 2f ga~e an aras .. e en ~o · oe 5; M. Kaharkoesmen. Slawi f O OT nahka Sang Hyang W1snoe ma-

I

57 R.W "osrowardojo Solo IO 2f"

djanma marang Sang Praboe , 58 S. Mardisnewi11njo. "olo I D.10 Kano, djoemeneng Narendra ing , 59 1V11jono. ~onore~jo f 0.10·

nag··ra Poerwat1'arita Patih 60 R. Sorr~d1J?orro,S1toebondo f O.IO

c. fi I R, Moe11ad1, Se111aran1 f 0.10

Bathara Pan1arikan, Poediang-

I

6Z H. Abdoelraehm1n, P.-'lonian I P 10-

ga Kadewatan, oega toemoeli ·

keparcng ambabar kasoesastran. · Tr111cporteeren f 1116.64··

Paed~h: Marsoedi marang (Tjandhall:t ana Ing ltatja 17].

I. Mataja, marsoedi marang Para koelawarga saben2 diatoe- kamatajan ikoe kaleboe i~g li~g- ri niti priksa liist iki. Ten ana /oe- koengan olah raga (sport). h1sa poete diatoeri enggal negor ad-..

andjalari: oeriping otot bajoe, la- k'ta ' · koene getih kang ~djeg, pigoe· 1 1 ' - o -

nane marang kakoewatan Ian

koewarasan; legetane mbening· Ing lajang .. woelang reh" ja-

ake pikir. san dcslcm ingkang Sinoehoen

Solah bawa kang landhe- Pakoe Boewana kaping JV:

san wirama tjaroep lawan wile- Wasitaning warsita djinar- ding gendhing, ikoe nenoentoen wi. wroeh ing koekoem ikoc· marang soesila, soemarambah watekira, adoh marang kanis- marang tandang tandoek kang • thane. •

mengkoe kaprigelan, keplase ma- Temboeng koekoem ikoe tc::- rang leloengidan, toewoeh pam- ! mrap ing kamatajan diarani:

began djedjeg, nenangi boedi • Wirama.

loehoer, sabarang tindak tan-

j ·

(An a ti and hake).

sah atoet mitoeroet garis, loe- j' TIRTOSOEGONDO •.

moeh marang panggawe doedoe. - o -

(5)

?8 Met 193S. ..PANJEBAR SEMANGAT" Katja 5.

j S~t~~ene

para . golongan aga-1 djoe: gendhing Ian djoged, !ikoe

I

I

ma 1s1h ndoewe .. ra~a lawanan kelebo~ kese~enganing ati.

I

i

.j marang a~am~ h1ane: Ke~Jaba 1koe kamadjoewan j

I

Ing sad1ronmg_ la1~ng _Maha- bah 1asan -beteng, kreteg omah .

! B~rat~, ka~g d1peth1k mg ~a- gedhQng saoeparenggane; pa-

j

j

d1ronmg la1ang Bagawad Gita. uyanggo sing adi-peni Ian rere- bab perange Pandhawa Ian Koe- nggan mas-inten, sing Iarang re-

I

rawa, ikoe ngandhoet kawroeh gane.

I

Klrermalcer ,,TOUAR''

KEDOENGDORO No.

191 SOERABAIA.

DONJA LAN PERANG.

b~tin oetawa ngeimoe gaib; da- Mokal. jen ta anaa sawidji- Kang koedoe digoegah: ma- dhapoer prasemon ( symbo- ning wong oetawa wong sawa-

na;eng~e. b~k), _doedoe saioegoene p~rang. tara kang bisa njirnakake pe- - o - Jen d1tampa wantah, dad1 pi- ;:>erangan toemrap wong sado- WIWIT kasoemoeroepan ba- woeiang d a r m a toemrap sa- nja destoen ija moeng bisa men- bade donja iki. jaikoe 5000 ta- trija, nangin~ ija gajoetan karo dhakake sawatara, nanging sa- oen kang kepoengkoer. Ketjrita kawroeh bat1n. wise, ija mbandjoer angot ma- oalika samana Iakoene wong a- , Won_g-•ong kang doedoe- neh nganti ngebat-ebati, noeli keh sing padha perang - pera- n?eng mg boemi kene iki wiwit mendha sathithik, bandjoer nda- ngan, jaikoe kaoem sing sidji d1aman koena nganti saprene di maneh. Mengkono saban- moengsoeh kaoem lijane reboe- 1 sagoiongan gedhe (meh kabeh) djoere.

tan barang kaboetoe:hane (kado- madeg keia\V'lln watak t a m a s Sanadjan mangkonowa. wa- njan). Satemene ora moeng ma.; Ian r a d j as (Io e w am ah, djib kita manoesa ing sabisa-bi- noesa sing padha toekaran oeta- a m a r a h) .penoeiis oega kle- sa noewoehake rasa boedi ka- wa perangan, sato-kewan ikoe hoe. Ora ana sapra-joetane sing ma_noesan (rasa sih katresnan gawene ija toekaran, reboet pa- rosa watake sa t w a oetawa oetawa sadoeloeran sing om- saban oetawa pang an, kajata pi- s a t w a P a t i ( s o e f i j a h. her). bisaa gegandhengan ka- tik. asoe, wedhoes, nganti se- ~ ~ e t m a i n a h) .jaikoe ahli ro lija-lijane, sing toenggaI bang- moet ija ndoewe tindak meng- p1k1r loemrah Ian pikir Ioehoer. sa oetawa doedoe toenggaI

"ltono. ~aja sathithik sing ahli kasoetji- bangsa, kang toenggal agama

Anane manoesa Ian kewan Jan. Mengkono ikoe wiwit dja- oetawa doedoe, nindakake pang- padha perang-perangan ikoe ija man ~ijen. nganti saprene ija gawe sing paedah toemrap wong wiwit djaman koena - koemoena ngant1 mbesoek. Moelane ing do- akeh, jaikoe kamadjoewan loe- nganti tekan saprene, Ian ija nja kene (Ioemahe boemi iki) hoer.

nganti djaman mbesoek, sing tansah e1na peperangan bae·. Oetamane manoesa i~oe koe- doei"oeng kelakon pirang-pirang Mengkono ikoe wis Iakoening doe Loemindak tdoeng prakara.

djaman maneh, awit pantjen kodrat toemrap tataran kamanoe metoe saka rasa nationaal. in- mengkono watak isen-isene do- san sing isih endhek, paedah ternationaal Ian rasa kamanoe- nja wadhag iki, ora bisa ilang kanggo kamadjoewane. soepaja san. \Vidjange mengkene:

lelakon perang ikoe. Sadjrone moendhak baoed gegawejane be a. R a s a n a t i 0 0 a a l ; wajang ija tansah ana Iakon sing kakas perang roepa-roepa Ian titikane. jen goeneman nganggo nganggo perang; malah ikoe pa- oega barang lija-lijane, Ian akeh basane dhewe. Lagoe-lagejane dha diarep-arep sing nonton. woewoehe wetcnschap, panemoe nganggo gendhing Ian sadjak Sing padha perang-perangan nalar bah hawa, electriciteit Ian kabangsane dhewe. Mitra karoe-' ikoe ora moeng sing sedje bang- lijane. Kajata pinter gawe kapal he sing akeh ija karo bangsane sa bae •. kang toenggaI bangsa ija silem, torpedo, kapaI maboer. dhewe. Gotong-rojong karo bang l,isa keiakon perang. nganti sing bedhil mesin, born Ian mrijcm. sane dhewe. Cooperatie oetawa is_ih sanak oetawa sadoeloer !ja Mengkono maneh, radio, te- bathon ija karo bangsane San- b1sa ke~a~?n perar1g. <?ra. moeng legram Ian telefoon tanpa kawat. dhangane ija nganggo pangang- lrnng sed1e agama bae smg sok Kagoenan lijane oega katoet ma- go kabangsan. Tata - kramane perang-perangan. ka:1g toeng-

gal agama ija sok p1:rang. Nali- ka ~dege karadjan ToemapeI perang karo Ojrnggala Ian Da- ha. Sawise karadjan Demak.

para Adipati tedhake Socltan Demak padha pasoelaj<1n. pe- rang-perangan, nganti padha ka- tiwasan, toer ija sadoeioer. ija toenggaI agama.

Sepoeioeh- taoen kang . ke- poengkoer ing nagara Tiongkok ana peperangan toenggal bang- sa. Ing djaman koena ija ana peperangan toenggal ing naga- ra Hindhoestan, Djepang. ing Sijem, Mataka, Soematra Ian Arab. Saiki ing Sepanjol ana peperangan toenggal bangsa.

Peperangan sing toenggaI aga- ma, sedje karadjan: ing Eropah kerep, Toerki Ian Arab. Hedzas lan Jemen.

Peperangan sing toenggal

Sanggoep menerima pe- senan pakaian Toean2 dan anak-anak tanggoeng po- tongannja (snit) memoeas- kan bagi pemesan.

Tjobalah satoe kali ten- toe Toean akan mendjadi langganan boeat selama- nja.

Kita sediakan toekang-

toe~ang jang tjoekoep prac tijk serta dapat menoeroeti segala permintaan tentang segaia roepa model-model pakaian.

Harga menoeroet zaman.

Menoenggoe pesenan KLEERMAKER

,.TO HAR".

ija nganggo panganggo kabang- san. (Tata-tjara sing paedah bae dilestarekake, sing ora paedah betjik diboewang).

b. R a s a i n t e r n a t i- . o n a a I : roemesep marang bangsa-;bangsa lija, ora gething, geiem sesrawoengan Ian adjen - ingadjenan. Bisa basa mantja sa- watara. Gelem lajanan dagang oetawa bebarengan njamboet-ga- we. Gelem methik tjarane bang- sa l!ja sing betjik.

c. R a s a k a m a n o e- s a n : Roemasa padha - padha

mm:•~sa ka"ro lijane bangsa; toe- mindak adil. Jen soemoeroep ana

agama: ing djaman koena golo- ngan agama Brama moesoeh golongan agama Boeda ing ta-

nah Hindhoestan. Ing Palestina golongan agama Christen · n10e- soeh kaoerr.. Islam. Ing Neder- land golong<1r,i agama Rooms-Ka-•

tholick mocsoeh golongan aga- ma Protestant. Ing djaman saiki ing tanah Hindhoestan kcrcp a- na perang oetawa toekaran go- longan agama Brama karo

ka-

oem Mocslimin.

President Benesj dalah garwane sarta poetrane poetri almarhoem President l\fasarijk kang arah Dr. Alice Masarijk. padha dikocrmati para moedha ing negaranc. nalikane padha ngocrmati pe- rajaan salib abang ing negara Tsecho Slowakije kang saben taoen dianaka_ke ing gedhong.

Parlement ing Praag.

(6)

Katja 6. ..PANJEBAR SEMANGAT" 28 Mei 19315.

woog nemoe bebaja, gelem te- toeloeng. ora nganggo mawang bangsa. Ora mentala milara oe- tawa mateni wor.g.

Saben wong kedoenoengan rasa teteloe maoe, nanging beda beda takere. Loemrahe wong

•ing kandel dhewe rasa kabang- sanc, rasa international loemrahe tipis, dene rasa kamanoesan ti- pis banget.

Ana oega wong kang loehoer lcamanoesane, nanging tjatjahe saothithik banget. Sing noelis iki ora kleboe. Wong sing loehoer kamanoesane ikoe wis tipis loe- wamah-amarahe ( Hawa nepsoe pepenginane marang harang ka- donjan). ·Wong kang loehoer banget kamanoesane oewal saka bebandan kadonjan, sanadjan isih njamboetgawe ngoeroes kado- njan.

Jen arep njoeda hawa-nepsoe perang ing donja, koedoe ndjem- barake rasa ~kamanoesan. Na- nging karadjan gedhe2 olehe a- rep ngroekoenake karadjan lija- Jijane, soepaja ora perang. koe- do·e ngoew.atake, gegaman pe- rang. Ikoe rak malah ngrosani karep perang. Toemrap Amerika gagasan mengkono ikoe tjotjog, awit soegih wesi, petroleum. Ian pinter gawe bekakas perang

sing modern. dadi bisa akeh ka- oentoengane. Sing tjilaka kara- djan tjilik-tjilik kang ora ndoewe wesi, ora pinter gawe bekakas perang. toer ara soegih bandha.

Jen arep njamektakake, koedoe toekoe kabeh. Rakjate sing tjila- ka mentjit.

Dhek bijen ana sing ndoewe panemoe, bisane padha roekoen, jen padha ora ndoewe gega- ma.n. mBandjoer padha roedjoek an, ora nganakake gegaman, moeng saperloenl: bae. kanggo ndjaga katentreman sadjroning nagara. Mengkono ikoe ija ora bisa kelakon. Akeh nagara sin·g ngakehake gegaman kelawan meneng-menengan bae.

Saka panemoekoe anane pe- rang oetawa karoekoenan ikoe ora goemantoeng saka gegaman.

loegoene saka karepe woqg.

Penggawe perang oetawa ora perang ikoe djedjere won g oe-

•awa m a n o e s a. doedoe f1egaman. Tjetha wela-wela sing dadi oenderan (so'al) ma noe- s a. Ikoe sing perloe koedoe di- remboeg wong sadonja.

Hla keprije oleH ngremboeg bab manoesa. Terange mengke- ne: pangarep-arepkoe ing saben uagara sing gcdhe-gedhe nga-

nakak~ pcisinaon oetawa cursus

~~~~g~~~~xx~~g~~~~~~~~~gx

P'6e "fl-"' iliho.,,,,t&e

Dening : Dr. R. SOETOMO.

isi wedharan kang edi peni, jaikoe :

I. KATJA BENGGALA. Keprije tandange bangsa Polen enggone jasa Gedhong nasional ing Zwitserland. Sepira ge- dhening paedahe Gdhong Nasional maoe.

II. INDO:-JESIA RAYA. Djasane tocwan Holle toemrap pendhoedhoek tanah Prijangan.

Ill. WONG S!NG WEROEH MARANG TRADJANG

KITA. Njamboet pawe kang kaosikake dening ati Ian tjita-~jita

loehoer ikoe ora nganggo diatag Ian didjaga.

IV. PANJOEWOEN. Toeladhan ing tanah lndhijah. Ka- hanane Gandhi nalika dikoendjara. Lajange Kastoerbay.

V. SETYA GRAHA. Panandhange koelie2 lndhija ing Afrika Kidoel. Tekade Villiama, jaikoe sawidjining Srikandhi

lndhija.

VI. ANTJAS LORO. Mendjero : Tata tata samekta ing ngadjoerit. Mendjaba : Ngelar djadjahan.

VII. ANTJAS LORO. Tjandhake.

VIII. BARIS PENDHEM. Obor kanggo madhangi dalan kang kalingan m.endho~ng kang dhedhet angendhanoe.

IX. DAJA KEBATINAN. iBangsa Assan kang njeret soe- da 25 % moeng saka nasehateGandhi. ·

X. TEKADE BANGSA WALANDA. Doeroeng oewis- oewis jen doeroeng kaleksanan.Rawe-rawe rantas malang-ma- lang poetoeng.

XI. DAJANING KATRESNAN. Lelakone Mahadev De- sai" sekertarise Mahatma Gand'.1i nalikane nampa paoekoeman.

XII. PETHILAN SAKA LELAKONE SANG MAHAT- MA GANDHI. Sakabehe manoengsa padha ngoermati. Kapan bisane kita ndoeweni pemimpin kang loehoer sarta aloes beboe- dene.

Tjoba, sedoeloer boekoe kang isi wewarah adi peni isi 12 bab kang w!gati ikoe, regane koer .. .. .. 15 sen, tambah ragad 3 sen, dadi 18 sen.

. Edjahane boekoe iki edjahcin lawas kaja Swara Oemoem Djawa, nanging basane ngoko aloes kaja ha-sane s. k. iki.

bab k:iwroeh kamanoesan. gan- dheng karo sakehing doe;:::adi Ian alam oetawa djagad.

Kedjaba mengkono, nganaka- ke papan patemon, kanggo moe- sawaratan bah kawroeh maoe, nekakakP. wong achli kawroeh ikoe:

Papan patemon maoe bisaha

!!aja akeh Ian saja gedM .. moan- djot!r nganakake Congres sado- nja .. ~anging ora perloe ngoe- di bonget kehe lid. Sanadjan moeng sathithik, jen rosa tekade, ija gedhe, daja prabawane ..

Pangarep-arepe sin'g noelis, pard sadoeloer kersaha mrataka- ke sagasan iki ing sadjroning a- ri-warti oetawa kalawarti.

SOSROSOEMARTO.

-o-

Gandhenge Ian tetamba.

- o -

Lombok.

1. Godhonge. jen dikoeloeb oetawa dikela dajane adhem.

2. Wohe. ora kena dipangan dening wong kang Iara: ngdoe, gindjel. ati, gorokan, mi;ipat.

3. Lomhok rawit oega dise- boet lombok djemprit, lombok

I

djempling. lombok belis Ian lom- bok tengis. Jen wong kakehen mangan lombok rawit sok bisa ketjandhak penjakit bawasir, Ian oega ati getapan oetawa galak

( memper wong Iara oetek).

Ketjipir.

1. Wohe.

a. jen dipangan bisa ngresik- ake getih.

b. wong kang ngandhoet. (me- teng). kang ta tee djalaran Jara ngoejoeh oetawa woedoenen bo- joke, mangana woh ketjipir di- wowori temoe ireng.

2. Godhonge.

c. godhong bestroe jen dipipis lemboet tanpa dibanjoni, diwe- dhakake ing weteng oetawa lamboenge wong kang ngetok- ke getih, bisa nambak wetoening getih maoe.

Andewi.

Sajoer iki jen clipangan men- tahan ditjampoeri banjoe dje- roek petjel Ian lenga sladhah dening wong kang kelemon bisa soeda lemoene dadi koeroe, Jan toemrap wong kang watoenen peroene bisa enggal waras.

Lobak.

Wohe Ian godhonge.

a. jen dipangan gawe resik Ian koewating gindjel. .

b. wong -Iara panas prajoga banget mangan woh lobak kang akeh.

c. wong Iara watoek ngom- bcia banjoe godhogan lobak di- dokoki goela batoe. sok bisa wa- ras.

ABO. IMAN.

- o -

ALAMAT.

P 1 on t j o: ... Jen dhasimoe ketjanthol oleh ramboet dawa.

Koewi · alamat oleh apa ?"

D j e d j aka: .. Jen dhasikoe ketjanthol ramboet dawa, alamat akoe arep oleh djodho. Lah ba- lik kowe?"

P 1 on t j o: .. Jen akoe ala- mat a rep . . . tabokan karo bodiokoe'.

David. Su.

ORA BISA N:GRASAKAKE.

a. jen digodhog, banjoene ke- na kanggo ngrambang mripat kang bendoel.

D o k t e r : .. Apa kowe dhek

· bengi bisa toeroe kepenak ?"

b. jen dipipis karo adas poela- sari kena kanggo tamba woe- doen sarana dimomokake.

P a t i

e

n t : .. Emboeh. akoe kok ora bisa ngrasakake, awit dhek bengi toeroekoe kepati ...

MALES NGETOENG.

Bestroe. B a n d i e t : ... Wenehna ka- Woh Ian godhonge. beh dhoewitmoe".

· · d' b' k I Ka s s i er : .. Nja, sak kas- a. 1en 1pangan 1sa mara -

I

boeke pisan".

ake resiking getih. • B a n d i e t : ... Kanggo a- b. kanggo wong kang ko.eli- pa ?"

te mlenthoeng isi getih, kore- K a s s i e r : .. Soek jen mle- ngen Ian benjinjihen prajoga ha- I hoe boewi, dhoewite kari pira nget mangan godhong bestroe I ben gampang etoengane ...

sing wis dikoekoes mateng kang

I

akeh. -o-

(7)

' .. PANJEBAR SEMANGAT" Katja 7.

28 Mei

193~.

- ---- - - - __ _ _ - - - . . . ; , _ - - - -·- - - -

Kaba· r koela~-warga kita. ~~5l~~~g~x~~

M. B. HADIA TMODJO Toko Obat & Boekoe

SO ROT

Sesodoeh sawatara bab iki.

- o -

SOROT ikoe saka ngendi la .apa?

Kaja kang woes tak-andhara- ke ing ,,Panjebar Semangat'' 2~

lVIaart 1938, panas ikoe tegese . energie. Jen barang kita panasi

I

molekule mbandjoer padha o- bah. Selot p<1nas selot rikat. Sa- ikine ana barang kang gelis a- djer, tegese molekulene jen la- koene woes rikat padha nge- tjoelake kantjane. Nanging oega ana kang molekulene isih rapet.

Barang iki jen panase dioendba- ki mbandjoer bisa nganakake sorot.

Kajata lampoe elektris: saloe- goene mocng bolab ana sak dje- roning ballon kang dipanasi. Bo- Jab iki mesthine ora kena gelis adje.-. djalaran koedoe bisa a- weh sorot.

Nalika toewan· Edison lagi .gawe sepisan sepisanan bolah iki sak..i koolstof (arenge sepet).

Sarehne kabeh barang panas jen kena hawa mbandjoer kobong, mocla bolah iki dilebokake baI- 1on. Djero bawane kari sctbithi:C 1

·banget. Pagawejan iki ora eko- nomis, djalaran bolahe gelis pe- .dhot saka oewab! (atom£-ne bo- lah ora natap molckulene haw a).

Moela kanggo gol~k tatapan, saikine diwenehi argon -+- 15

%

stikstof. (Nitra saka pabrik Os- ram, nitrogenium = stikstof; Ar- g<> saka pabrik Pb:lips).

Oewaban ketara banget ing lampoe lenga kang Iondjonge, ing petjoek selot soewe selot ireng.

lki mesthine ora prajoga ,djaia- ran njoeda dajaning sorot. Kang go ngilangi angoes iki diwe- nebi oejah. ( chioorcalciuI!l apa chloorfuor). Ewadene gas iki bisa marakake ora ekonomis jen pandelehe ora diowahi. Gas kang panas ikoe mestbi Ioewib entheng katimbang kang ora pati panas. Dadi gas tansab obab, iki njoeda panase bolab.

Moela saiki bolab digawe spi-

l'aal. ·

Sorot ikoe lakoene kaja oem- baking banjoe, (swara mangko- no oega).

Jen kita njemploengake watoe ing banjoe, priksa jen dawaning oembak warna-warna. Saoepama ,.d" dawaning oembak saka poe- tjoek tekan poetjoek, ,.v" rika- te Ian .. n" ananging oembak pendbak sak seconde, dadi; d

=

v.n. 1

V iki kan,rnn sorot ing hawa 300.000.000 meter/secunde, dadi loewih rikat katimbang swara.

Sorot poetih kajata soroting srerigenge. ikoe satemene ora poetih, nanging tjampoeran a- bang tekan woengoe. Bab iki ki-

LAHIR KANTHI SLAMET:

1. Konoematrtoeti, tg. 8 Mei djarn 6.13 esoek, poetrane sdr. wara Ian wira Koesno ing ~edoenganjar II no. 25 Sb. kw.

DO. ·15704.

2. Ning Harjanti, tg. 11 Mei djam 11 awan, poetrane sdr.

wara Ian wira S. Darsono ing Poerwonegaran Solo, kw. no.

m~

.

3. Roesmijati, tg. 1 Mei djam 8.30 esoek, poetrane sdr.

war a Ian wira Roesian ing Kia-ten. kw. no. 9660. .

4. Moehamad Oemarsanadi, tg. 2 Mei djam 1.20 bengi, poetrane sdr. wara Ian wira Dasoeki ing Dfaken, kw. no. 16579;

S. R. Adj. Rochimah, tg. 6 Mei djam 8.55 esoek, poetrane sdr. wara Ian wira Bambang ing Djambon, Mgl. kw. no. 9747;

6. M. R. Moedjiasih tg. 3 Mei djam 4.10 esoek, poetrane sdr. wara ian wira M. Moebamad ing Demak, kw. no. 16706.

7. Soekarjati, tg. 11 Mei djam 12.30 awan, poetrane sdr.

wara Ian wira Tjiptosoemarno ing Modjoredjo. kw. no. 12935.

8. Masihono, tg. 2 Mei djam 10.30 soek. poetrane sdr.

wara Ian wira Marikin ing Temanggoeng, kw. no. 8677.

9. Sriewigatie tg. 26 April. poetrane sdr. wara Ian wira M.

Moeljosoedarmo· ing Tawangmangoe. kw. no. 18518.

10. Boediharti, tg. 30 April poetrane sdr. wara Ian wira R.

Darmosoewito irtg Bandoeng. kw. no. 11610.

11. M. r. r. Soetjiati, tg. 4 Mei 1938, djam 11 awan, poe- trane Mevr. M. Tjitrodibardjo Ponoro.go, familiene· abonne No.

12073.

Kita ngatoerake pambagya basoeki.

NAMBOET SILANING AKRAMA:

1. Mej. Markamah ing Salatiga dhaoep Ian R. Soekidjo ing Kia ten, kw. no. J 6255, idjabe tg. 15Mei csoek ing Djetis Salatiga.

Kita ngatoerake poedji kasoegengan.

TINGGAL DONJA:

1. Ni Singokromo ing Bandjardjo, Barat, .nalika

I?.

Mei

djam 9 bengi, iboene sdr. Kartowinarso ing Kradman, .Ml1hr.

2. R. Ng. Soehartati, nalika 7 Moeioed 1869 d1am 5.45 aarwane sdr. Reksobadisiswojo ing Pengapon Semarang kw. no.

lo68.

3. M. Sastrojoedo, nalika tg. 17 April ramane sdr. M. A- diwisastro ing Karangradja Moearaenim, kw. no. 248~. .

4. Faidatoen, nalika tg. 8 Mei djam 5.150 sore, poetrane sdr. Djojowika::to ing G. Djembatan Djeroe~. Bat. kw. ~~· 17227 S. Saiiman, nalika tg. 6 Mei sedoeloere sdr. Besan mg Re- djomoeijo Madioen, kw. no. 14192.

Kita meloe be1a soengkawa.

mBenerake: Bibine Wara Soepardjo kang tinggal ~onja ing C. B. Z. Semarang naiika 6 Mei djam 7 sore (dadi ora 2 Mei) jaikoe R. ajoe Sriamanah, doedoe R. Ng. Siti Asijatoen.

Kabaran bah koeiawarga iki, disoewoen kiawan tjekak aos.

wae. oeger tjetba. r-.

ta priksa dbewe ing kloewoeng.

Kadjaba iki isih ana infra-a- bang Ian ultra-woengoe. lki kita era bisa priksa djaiaran mripat manoengsa woes ora tampa oem- bak kang dawa kaja oernbaking infra-abang Ian tjendhak kaja ultra-woengoe.

Mitoeroet ing ndhoewoer sa- rehne rikating sorot ing hawa

iko~ padha kabeb, .. n" kanggo ultra woengoe gedbe dbewe.

moela dajane ja akeb dbewe.

Ana barang oelese abang, te- gese sorot kabeb diemot kadja- ba wong kang abang kang diba- lckake.

Iki katc?rangane mangkene:

jt>n barang iki maoe dipadhangi sarana lampoc biroe. oelese mes- tbi ora a'Jang. nanging ireng.

djalaran biroe bisa diemot!

Sorot kang moeng ndoewe oeles sidji diarani monochroma- tis. Mono tegese sidji, chromatis

= oeles.

Abang

+

biroe

+

idjo = poe- tih.

Tjoba kita gawe boenderan ditjet abang. biroe Ian idjo, ban- djoer dioebengake 1:ang seser, mengkc rak katon poetih.

Sorot ikoe oega energie, dja- laran kabeh barang kang nge- mot sorot mbandjoer panas.

Moela kita ing Indonesia san- dhangane sarwa poetih. djaiaran soroting srengenge meh dibalek- ake kabeh, dad; ora gelis krasa soemoek.

Barang ikoe boender tegese adobe kabeh tjetjek kang ana

Patjarkembangstraat 1~1

Soerabaja.

- o -

Boekoe Sekoiah. hoeroef Latijn.

N jenengake 1 . . . . .. . . •

f

0.18 Njenengake 2 ... 0,24 Gelis pinter matja 1 . . . .. 0, 18 Gelis pinter matja 2-3 a. .. 0,24 Tataran 1 ... 0,18 Tataran 2 ... 0,21 Kembang s~taman 1, 2 a ... 0,42 Kembang setaman 3 . . . 0,54

Bahasa dan hoeroef Djawa • mBoengahake 1 . . .

f

0, 18 mBoengahake 2 . . . .. 0.24 Woelang matja 1 ... .. 0.12 Woelang matja 2, 3 ... a ... 0.18 Woelang matja 4 ... 0.24 Kembang setaman 4 ... .. 0.78 Kembang setaman 5 ... 0.72 Siti karo Slamed 1, 2 a ... 0,48 Boekoe lain-lain hocroef Latijn.

P a k Poeh ... 0.70 Primbon Oesodo . . . .. 0.30 Ratjikan djampi winados .. 0.15 Tjipto roso 1 t/m 3 ... 1.90 Wedotomo winardi . . . .. 0.80 Kalau mintak dikirim, haroes tambah 15%nja da:ri barga jang terseboet diatas, goena ongkos.

Jen

bapa Ian iboe tresna ma- rang poetrane, paringana boe-

koe:

1. Sabda Tama I ...

f

0.10 2. Sabda Tama II . .... .

f

0.20 3. Andhe2 Loemoet .. .

f'

O.lS

boenderan saka tengah, padha.

Jen adohe iki .. r". djembare boen- deran dadi:

D = 4

1f

r2

Lampoe ikoe aweh s'orot ngi- wa-manengen. Saiki lampoe tak gantha tengahinn boenderan. A- na botjah matj.:. adobe saka lam- poe 1 meter = r. Dadi djembari

· boenderan mitoeroet ndhoewoer:

D = 4

1f

m2

Dajane ing kene tak wenehi adji- a. Botjah ngadob nganti r-2 m. djembare boenderan dadi:

D = 16 1f m2

Mitoeroet iki dajane sorot ka- ri:

X

a.

Kita priksa jen soedane daja- ning sorot ikoe ora lineair, na- nging kwadratis. Iki diemoet- emoet jen pasang Iampoe.

. rn

kawatja pi, adjine 22/7).

OJA TIKOESOEMO,,

- o -

(8)

Katfa 8.

ING wektoe -o-saiki wis akeh kantja kita tani kan9 wis nan- doer kedhele 27, mbandjoer ora nganggokake kedhele sing wis tinandoer mataoen-taoeo.

Dene djalarane :

l. Oemoere ora pati akeh- akeh bedane karo"kedhele kang wis koelina ditandoer. Awit ke- dhele kang ditandoer bijen oe- moere 70-80 dina, dene kedhe- le 27 oemoere 80-90 dina.

D;alaran toemrap kantja tani perloe banget njoemoercepi

be-

daning oemoere kedhele maoe.

awit iki gegandhengan karo loemrahe ing panggonan kono, wong nandoer kedhele kapiog pindho saantarane boebar pa- oen pari nganti toemekane mangsa nggarap papan pari ma- . neh.

2. Pametoene kedhele 27 loe- wih akeh tinimbang karo kedhe- le kang koelinani ditandoer ( ka- tjeke ana 2-5 dhatjin ose ing dalem sebaoeoe).

3. Wite kedhele 27 ngrekakah.

godhonge lidhoeng-lidhoeng ge- dhe. apa maneh jen ngarepake kembang. Lan widjioe gedhe- gedhe dhemenake.

4. Tahan koerang banjt)e, oe- tawa kakehan banjoe.

Ing. sarehning widji kedhele

27 ikoe wis tetela betjike, ka- prije paodjaga kita marang wi- dji maoe soepaja : •

1. Ora kentekan bibit.

2. Bibit maoe adja nganti dadi mtitji (ora moerni).

Manawa kita arep nandoer kedhele apitan oetawa laboehan, ora bakal kangelan golek bibit, djalaran ~vis ana panenan ke- dhele. Jaikoe toemrap kedhele apitan oleh bibit saka panenan kedhele marengan. Dene kang kanggo bibit kedhele laboehar..

sok panenan kedhele apitan.

Dadi moeng kedhele marengan kang angel olehe bibit. Ojala- ran lete panenan kedhele apitan karo mangsa naodoere kedhele marengan ana 5 sasi (October- April).

Apa maneh jen kita noeli nge- lingi bab kaanane bibite kedhele maoe, jaikoe:

a. Bibit kedhele gampang ora thoekoel. amerga ilang dajane kang marakake th•Jekoel.

b. Jen toekoe ing pasar oeta-

wa toko, kita doeroeng mesthi oleh bibit kcdhele kang moerni oetawa apik thoekoele.

c. Manawa wajahe wong boe- toeh ~olek bibit kedhele reganc

..PANJEBAR SEMANGAT"

noeli l<!rang banget, loemrahe bisa_ tikel pindbo katimbang ma-.

oene.

Moerih kita ora kangelan go- lek bibit kaja kang kaseboet ing ngarep maoe, kita koedoe ge- lem njimpen bibit kedhele dhewe sing apik.

Patrape njimpen mangkene : Tandoeran kedhele apitan kang saperangan apik thoekoele Ian ratjak, didjoepoek sakira wis

njoekoepi tjaion bibit mbesoek

NCESTHI RAHAJOE.

jen . ketandoer 'mangsa mare- ... , ngan. Kedhele kang bakal disim- ..

pen ikoe maoe ora kena ketjam-

-o-

poer kedhele lijane. ·. Manawa woes rampoeng noeli dipilihi sing enom Ian kang padha kre- wek disedjekake. Noeli sing seli-. ran mbandjoer dipepe kang

(Poet j o en 9).

Kang tjinatoer, kawilang djan- ma rahajoe, ika datan pegat, pa- ngastoetinja loemintir, dhirinira tan boetoeh ingalembana.

nganti garing temenan.

Gembreng kang tjalon kang- Nadyao noedjoe. tinitah soe- go wadhah bibit maoe saw1se gih braewoe. miskin myang tjila- diresiki noeli dipepe kang ga- ka, pan ija ingoekoer mathis, ing ring. Manawa kadhele Ian gem- sabobot sapira dennja koewa- brenge wis garing temenan ban- gang.

djoer kedhelene diwadhahi adoe anget. Anggone njisekake koe- doe sing paseg. perloene ing ndjero gembreng mao~ adja .ana ha wane. ( nggronggong). Sa- rampoenge mangkono noeli dise- rlt ( dhempoel nganggo malam) ing toetoepe tjepoeke.

Panjimpene gembreng maoe soepaja ana ing panggonan kang garing oepamane ing andjang- andjang (paga), Ian sasasi sapi-

Soegih ngelmoe, agoepoeh a- moelang moeroek, abandha de- dana, mitoeloengi ingkang ring- kih, sesa-sesa ija ing sabisanira.

Datan amoeng, an~eproki ka- remipoen, l~ga ing wardaja, jen wrin lijan nandhang sedhih, ge- tem-getem pirsa djanma entoek begdja.

s~n dipepe maneh, nanging adja .. Adhoeh-adhoeb, banget te-

d1boe~ak. Mang~ono sateroese men ta wong ikoe, woedjoede

?ganti toemekan~ arep njebar tan mirsa, begdjanira noempal ke mg mangsa marengan. , Ii, ambok enggal pinoendhoeta

I

- o - l~ang Koewasa.

ROICOK

GAR&lt

28 Mei 1938.

~. I

Njonjah Kisoet kepengin dadt enom maneh, ngadjak sing la- nang menjang .. salon de beaute".

Or.a soewe ana wong wadon ap1k, metoe. Pangirane Toewan Kisoet, iko·e : bodjone dhewe sing saiki malih enom Ian ajoe moela teroes digandheng. Njo~

njah Kisoet bai;eng metoe, we- roeh, sakala ... · semapoet.

-o-

Begdjanipoen, winarisken ra-

~aningsoen, mendah soekeng dri- Ja. katoeroetan ing sakapti, ja mangkono pangoedasmaraning drija.

Apa ikoe, doedoe ratjoen sa- goeng idhoep. jen sirarsa tama, tan. m~ngkono kang inganggit, batik s1ra mahargya rahajoe ni-·

ngrat.

Den aroekoen. dennja oerip·

sasedoeloer, jwa awatak nistha, drengki srei melik kibir, gotong rojong sabangsa moerih rahar- dja.

Jen sirekoe. temen awatak ra- hajoe, anoemoesi brajat. noelja Bangsa katetangi. mblabar ble- ber anjrambahi djagad raja.

Moela koeloep, betjik sira sa- mja niroe, Iekasing pra koena, d?edoe pasa mati ragi, moeng

I

kmarja moeljaning dhiri priba-·

dya. ·

I

Nanging emoet, winarisken a- nak poetoe, dimen toeroenira, Bangsa kalawan nagari, tetep· moelja koentjara basoeki ardja.

Ajwa amoeng, soemarah mring

1 Maha Agoeng. tan pisan ich-

1

. :

tijar .. beg~ja. tjilakaning dhiri,

! soegah maskm moelja kalawan j rahardja.

!

Betjik sengkoet, toemandang

I ,

ing karja goepoeh, • c:mbengkas

m~mala. ~emala~in.g Bangsa ma- ma. moerih moelia mg donja toe- mekeng kerat.

SOEDARSONO.

-o-

Referensi

Dokumen terkait

The experiment results showed that the application of organic materials combination significantly increased plant growth, diameter head and broccoli yield compared