Pemerintah daerah kabupaten/kota melalui Dinas Pendidikan dan Kebudayaan harus mengirimkan perwakilan pengawas, KKG, dan MGMP bahasa daerah yang sesuai kriteria untuk menjadi. Kabupaten/kota wajib mengirimkan para pemenang putra-putri hasil seleksi dari tujuh (7) mata lomba dengan dilengkapi piagam kejuaraan yang akan dijadikan syarat keikutsertaan di tingkat provinsi. Kabupaten/kota tidak mengirimkan peserta yang pernah menjadi pemenang I (kesatu) FTBI tingkat provinsi tahun sebelumnya untuk lomba yang sama.
Dinas pendidikan kabupaten/kota agar berperan aktif melibatkan pimpinan daerah (bupati/wali kota) untuk mendukung program revitalisasi bahasa daerah di wilayahnya masing-masing. Pemerintah kabupaten/kota diimbau memberikan apre- siasi yang layak kepada para pemenang di tingkat provinsi dalam bentuk pemberian beasiswa dan lain-lain. Setiap kabupaten/kota mengirimkan perwakilan siswa peserta lomba yang terdiri atas satu orang putra serta satu orang putri dari jenjang SD dan satu orang putra serta satu orang putri dari jenjang SMP.
Peserta lomba dilarang menggunakan seragam yang menjadi ciri perwakilan kabupaten/kota (misalnya memakai batik dengan corak khusus). Pada saat lomba, peserta dilarang menggunakan seragam yang menjadi ciri perwakilan kabupaten/kota (misalnya memakai batik dengan corak khusus).
LOMBA NEMBANG (PUPUH)
PETUNJUK TEKNIS
LOMBA MACA JEUNG NULIS AKSARA SUNDA
LOMBA NGARANG CARITA PONDOK
LOMBA NGABODOR SORANGAN
NASKAH LOMBA MACA SAJAK
FESTIVAL TUNAS BAHASA IBU TAHUN 2024
KAPAL MÉNTA DUIT
SORA
2023 JENJANG SD
SOLAWAT
JENJANG SD
BUDAK PAHATU LALIS
UCING
KAPAL TERBANG
BASA INDUNG NYORANG JAGA
JENJANG SMP
SI BELANG
SERAT KANGGO IBU DÉWI SARTIKA
TARI TOPÉNG
KATUMBIRI WIDADARI
RUMPAKA LOMBA NEMBANG (PUPUH) FESTIVAL TUNAS BAHASA IBU TAHUN 2024
ASMARANDANA
SEKAR RANCAG
SEKAR TANDAK
NU LOLONG TEU BISA NINGAL NU LUMPUH TEU BISA LEMPANG
NU LUMPUH REUJEUNG NU LOLONG MUN DAÉK GAROTONG ROYONG
MASKUMAMBANG
NAHA ABONG-ABONG TEUING NASIB ABDI JADI HÉWAN
DIGAWÉKEUN BEURANG PEUTING DIRANGKÉT TAYA RAS-RASAN
ABONG KÉNA ABDI SATO
TEU NGARASAKEUN KA NU CAPÉ SADIDINTEN PAÉH POSO
MOGOK SOTÉH AWAK LUNGSÉ
GURISA
AYA BARANG WEWEG PANJANG TATAPI PONDOK NGARANNA
SARTA KEUR NAON GUNA NA DIANTARA BATUR URANG
MAGATRU
SUKUNA PAKUPIS TILU
PANON NA OPAT HARÉRANG LEUMPANGNA SEMU NU LESU
NGALÉNGKAH TEU BISA GANCANG
BUNTUT NA NGACUNG KA LANGIT BULU NA CARENTIK RINTIT
MATANA MANGPULUH-PULUH TANGGINAS ANU RÉK NEGUH
WIRANGRONG
HÉ BARUDAK MANGKA NGARTI ULAH RÉK KA DALON-DALON
NUNGTUT ÉLMU JEUNG PANGARTI MASING RAJIN SOSON-SOSON
Asal-usul Oray Sanca teu Boga Peurah
Héh sanca, anjeun téh geus ditipu ku balad kurawa sakabéh, tuh peurah téh ditéang, cing ilik ku manéh.” Lian ti kitu, oray sawah ogé milu ngamuk, ngabuntang-bantingkeun buntutna. Barang diilik, peurah dina daun pulus téh bener geus euweuh, der oray sanca ngamuk, tuluy tarung jeung heulang. Ti saprak kajadian éta nepi ka ayeuna, oray sanca téh teu boga peurah, ukur aya sésa dina daun pulus.
Jeung deui, lamun tarung jeung manuk heulang atawa rajawali téh geus tangtu bakal éléh baé. Tapi nepi ka ayeuna, éta heulang téh teu daékeun turun ka handap mun dék nginum. Barukna mah sieuneun ka sakadang kuya jeung keuyeup, sabab harita nu mangnepikeun omongan heulang ka oray sanca téh dua sato éta.
Lian ti kitu, kuya jeung keuyeup téh sato anu pangjujur-jujurna, maranehna mah teu nyokot peurahna si oray sanca. Geus sababaraha waktu lilana, heulang teu bisa ngajaga kakawasaanna, antukna der deui perang keur marebutkeun deui tahta karajaan di leuweung, jeung ahirna maun nu ngarajaan di leuweung tepi ka ayeuna.
Dongéng Munding jeung Oray Laki
Antukna maranéhna ogé robah wujud jadi munding, nu ayeuna disebut munding bulé jeung munding hideung. Ceuk Si Dugul nu jadi oray “Sing saha baé nu pajeueung jeung aing, lamun aya hareupeun ku aing dipacok, lamun kakalangkangan ku aing, pasti paéh!". Béda jeung Si Dugul, pok Si Anggani “Kieu karasana geuning sangsarana teu pajeueung jeung bapa, mun kitu mah dék ngamakmurkeun jeung papada umat manusa.".
Ieu kajadian téh asal-muasalna, Si Anggani ngarasa pernah ngarasa katulungan bisa balik sabab ayana béas. Ari ceuk Anggana “asal di mana kuring capé tas digawékeun tur katarajang panyakit, heug geura béjakeun ka budak katik nu sok ngangon kuring, geura ujuban kuring ku nu pernah nulungan kuring nalika kuring bisa balik deui ka karajaan, nya ku siki hiris jeung béas ketan.".
Riwayat Asal Paré
Atas paréntah Sanghyang Guru, tiap sapaanon atawa saésé atawa sabutir paré supaya dikirimkeun ka Prabu Siliwangi di Pakuan Pajajaran supaya dipelakeun pikeun dijadikeun kadaharan poko rakyat di tanah Jawa. Ku Prabu Siliwangi éta paré disuruh dipelak ku rahayatna, tina saésé tepi ka berlimpah, subur jadi pesat tiap taun. Kasuburan di tanah Jawa tersebar kaluar, nepi ke nagri-nagri séjén, yén tanah Jawa kadaharan poko sapopoéna nya éta paré sumebar rekah.
Tuluy sadaya kaum ibu di pakuan diajaran nyangu ngan pakuan waktu éta paré keur disangu wanti-wanti dilarang keras, lalaki teu meunang ningali sok komo wani muka éta seuseupanan. Sabenerna kolot- kolot urang baheula patuh kana larangan, nya éta lalaki teu meunang muka padaringan atawa muka tutup anu keurdipaké nyangu, bakal nimbulkeun kurang berkah, istilah anu sohor cupar. Prabu Siliwangi teu ngijinan, teu wani ngaluarkeun sok sanajan sapanon ogé ngaran paré, sabab éta paré lain boga kaula saur Prabu Siliwangi ngan saukur miara jeung melak pikeun pangan rahayatan pakuan lamun enya ogé mangga langsung kanu gaduhna nya éta Sanghyang Guru.
Éta dua manuk piit sabenerna Déwa, Sanghyang Guru jeung Sanghyang Narada nyamar jadi manuk, anu maksudna hayang ngayakinkeun, bener henteu Sanghyang Ismaya mariksa kaayaan paré nu dipelak ku Prabu Siliwangi. Kacaritakeun deui, Dempung Awang anu nyeri haté ku ditolak meuli paré ku Prabu Siliwangi, datang ménta tulung minang saraya ka Sapi Gumarang, supaya ngaruksak sakabéh pepelakan nu aya di tanah pakuan, ku Sapi Gumarang disanggupan. Sapi Gumarang indit ka tanah pakuan jeung kadua anak angkatna, nya éta Sangkala Buat jeung Bedug Basu tur kabéh sato ogé marilu pikeun ngaruksak pepelakan nu aya di tanah pakuan babakuna pelak paré.
Sapi Gumarang dina ngaruksak pepelakan ngagunakeun kasakatian nya éta nyiptakeun hama kayaning hama puputih, hama beureum, hama beluk, hama manuk, hama beurit, sawah diruksak. Sanghyang Wenang teu téga ningali kajadian di tanah pakuan, ti dinya ngutus tilu putrana nya éta Sulanjana, Talimendeng, Talimenir pikeun nulungan Prabu Siliwangi. Sapi Gumarang, Sangkala Buat, Bedug Basu, ningali pasukanna bubar, kasawuran ngalawan utusan Sanghyang Wenang jeung Sanghyang Guru, nya éta tilu.
Kabeneran hiji mangsa keur nyangu, Nawang Wulan keur ka jamban, ku Prabu Siliwangi tutupna dibuka, nu katingali ngan paré saranggeuy tuluy ditutupan deui. Nawang Wulan balik ti jamban muka tutup kawali anu keur dipaké nyangu, anéheun, geuning éta paré can jadi sangu, padahal geus waktuna asak jeung kudu geus jadi sangu, tapi geuning masih kénéh paré saranggeuy. Bari pesen, lamun rék nyangu kudu ku jalan lain, nya éta paré kudu dijadikeun béas tuluy diasakan sampé jadi sangu, ngan kudu diayakeun pakakasna, saperti lisung, halu, dulang, céntong, nyiru, sééng, kekeb, hihid, aseupan.
Si Grahwana Jeung Uyut Hawu
Uyut Hawu tuluy ngajawab “Ki Silah, simkuring kadieu néang cai, pikeun kahirupan masarakat dua lembur di handap nu kiwari keur paceklik euweuh pisan cai. Mudah-mudahan ayeuna anjeun tiasa pindah, ulah ngahalangan cai, karunya masarakat nu di handap hayangeun pisan cai.” Tuluy naga ngajawab deui “héh manusa saméméh aranjeun aya di alam dunya ieu, kaula geus cicing di dieu, kaula geus ngajaga cai di dieu, kaula geus ngahiji jeung alam di dieu, kaula teu bisa indit, teu bisa ka mana-mana deui, tapi manusa déngékeun ku anjeun, lamun kirana anjeun butuh jeung bener kana cai, geura jieunkeun tempat kaula anu anyar nu kira-kira teu kaganggu ku manusa jeung moal ngaganggu manusa, sanggup atawa henteu.”. Tuluy Uyut Hawu nyarita “mangga naga, ku simkuring baris dipangadamelkeun patempatan, tapi omat ulah ngabohong tur ulah sulaya tina janjina.” Naga tuluy nyarita.
Tuluy Uyut Hawu cumarita deui “naga, atos tuh aya patempateun di béh kidul, mangga geura indit ti ieu tempat, geura pindah ti ieu tempat, karunya ka masarakat anu di dua lembur ayeuna keur ngabutuhkeun cai.” Naga ogé nyarita,. Tuluy éta patempatan ku kaula rék dileungitkeun, geura patempatan kaula éta aranna nu disebut lawangan qori. Catur laku lampah Uyut Hawu balik miang mawakeun kabungah haté, cai ngocor ka padésaan tuluy dibagikeun kadua tempat, mung ayeuna mah dua lembur téh jadi dua géndéng kidul jeung kalér, nu satadina mah beunang leumpang wungkul ayeuna mah kudu nyebrang heula hawangan.
Dina lalampahan ngabagi ieu cai, Uyut Hawu ngadamel parit leutik anu hiji disebutna hawangan tonggoh, anu hiji disebutna hawangan miring. Ku ayana saurang tokoh anu muncul nya éta tokoh dukun, anjeunna datang ka balé-balé mingpin rapat, mingpin babalembagan jeung sakabéh masarakat nu aya di gunung keling. Anjeunna nyanggupan pikeun néangan cai, keur hulu cai pikeun ngahirupan masarakat nu aya di gunung keling.
Dina mangsana, anjeunna indit ka beulah hawangan tonggoh, milari pijaleun cai keur ka gunung keeling. Dina salila tilu taun anjeun kudu mawa munding tilu rakit, nu sataun sarakit mun tilu taun tilu rakit. Karék ku kaula baris dibéré jalan cai nu gedé nu baris ngahirupan masarakat anu ayeuna ku anjeun keur diperjuangkeun.” Nya tuluy dukun ngajanjian “kaula baris mawa tilu rakit munding salila tilu taun.
Nu penting ayeuna béréan heula cai, geura pangnyieunkeun jalan cai keur ka désa kaula.” Ku kasaktian naga, ieu dukun dititah balik, geura ilikan di daérah dangdeur, geura ilikan di tengah-tengah dangdeur anu ayeuna aya tangkal disebutna tangkal kulur, geura ilikan di dinya aya cai, ayeuna ku kaula érék dikirim érék dijieun jalan cai ka dinya.”. Ku kasaktian si dukun nyihir dua munding lalaki jeung awéwéna jadi sapasang manusa, tuluy dina hiji peuting ku anjeunna dianteurkeun ka hiji tempat matuhna ieu naga anu disebutna si grahwana. Sataun langkung, tuluy kadua taun, kadua taun anjeunna kitu deui nyihir dua munding tuluy dianteurkeun deui ka tempat naga.
