PANGAOS LANGGANAN:
Sasasih f 1.50: sakwartaal f 4.50
: : | 6—
Pamajaranana kedah ti “pajoen.
Dikaloearkeun koe "pagoejoeban PASOENDAN. »
AGENT DI INDONESIA:
Publiciteitskantoor D3 GLOBE"
Rijswijk 7B. -— Batavia-Centrum.
“..
—
Teu kapake 1!
Ari noe boga pokalna pisan mah ..Nationale Unie, di naga-
ra Walanda, njieun sabangsa Soe rat Nembrak, ka adres minister Colijn.Di dieu, dipidangkeun koe Z.
i " mangkoekna,
oerang Bandoeng. A.I.D., kamari
anoe amoemna, mairan, miloe nja-
toedjocan maksoed Soerat Nem brak tea.
Maksoedna?
Oepama diringkeskeun (pisan 3
teu koerang-teu leuwih nembong keun kahandeueulan, ngarasa han djakal doemeh soelaja tina sang”kaan, mengpar tina andelan reu-
djeung harepan waktoe tadi. Teu kapeke bae tjindekna minister Colijn njepeng kadali nagri teh,magar djaoeh pisan tina balebat-
na keur memeh prak, noe saki- toe matak reugreug djeung gede hatena. Ari soegan teh — tjeukSoerat tea — koe gan smi-
nister Colijn N bakal ka- toeloengan, bakal kadjait tina Ha stelsel anoe ngaganggoe paparen tahan nagara. Tembong ka-sym pathie-anana minister Colijn kana sagala roepa anoe didjalankeun
koe Mussolini di Italie, ,.Natio-
nale Unie” beuki ngarasa teger bae, lantaran tjeuk harepanana, nja minister Colijn pisan noe ba- kal djadi ..Reddende Engel teh,ngamoedi kapal nagarh anoe keur meudjeuhna diboentang-banting
koe ombak, koemambang di te-
ngah sagara, djadi kaoelinan dja kitoe matenina tea, dibawa ka paslaboean anoe aman pang-aman- Kitoe anggapan djeung hare- pan — di antarana — anoe nga- songkeun Soerat Nembrak kase-
boet di loehoer teh, toean Colijnbakal ingrijpen, bakal ngadjalan-
keun ,.tangan besi", ngabongkardeui noeroetkeun paham andjeun- na, althans anoe koengsi disabit sabit memeh andjeunna njepeng
kadali nagri.Henteu ari didjentrekeun mah kahajang atawa pangarep-ngarej na anoe nembrakkeun soerat mah.
tapi kahartina koe oerang anoe ngabandoengan. katjiptana koe cta golongan teh dina salira mi- nister Colijn aja lelemboetan Mus
solini di Itahe djeung Hitler di
Djerman, Bea anta
Tah, ngan henteu ditjeplakcur
kitoe bae!Ahir-ahir?
Tjeuk Soerat-Nembrak keneh:
Ajeuna geus tiloe taoen leuwik
minister Colijn njepeng paparer
tahan nagara, boektina?Soelaja kabeh: mengpar kabel
sagala roepa harepan djeung
wangwangan teh. Toean Colijn tinggal bleg kawas noe rea, ka- was noe enggeus-enggeus, NOo€
ngantep kaajaan Nederland cdi
“randjah” (sie)! kademokrasian.
Panjakit Moskou djeung koeman
koemanna, di nagara Walandatinggal angger hiroep soeboer, nga
raksoek kawas djaman katoekang toekang: taja tjiri-tjirina ngagaredikamoedi koe kekentong noe sa-
kitoe dipake andelanana. Prak-prakanana ngabangoen kebinet
precies saperti noe geus kaala- man, parlementair, make dadasar partij ieu djeung toe, sedeng a- noe dipikahajang mah koedoe a- noe madeg dina saloehoereun sa- la sahidji atawa sakoemna per
gerakan. Dina njorangna pasende tan, minister Colijn tjeples noc
enggeus-enggeus, noe sedjen-se-djen, njiar kaberesan, koe baba
memngan hentea bet ngadjalan-
keun stuur nagara.
Nee — tjerik soerat ter — ka sempetan kitoe keur nandjoeng- na minister Colijn, koe andjeun- na hentes digoenakeun: ajeuna nembrak, di salira ieu kekentong nagara teh ockoer breh gambar
kapten-kapten nagarassaperti noe
engges-enggeus. C :
an
| |
ladri democratie anoe magar sa-
aan. aan
Djoemaah 21 'Februari 1936 — 28 Hapit 1354
M.a.w.: — keur maranehanana
— henteu toeloes minister Co-.
lijn djadi .Reddende Engel" teh!:
Keur kahareupna?
Minister Colijn geus sepoeh,
moal aja endjotna, moal aja mele- satna, tangtoena oge nja tinggalangger bae sakoemaha ance ajeu-
na kabandoengan koe sarerea, anoe matak, sanggeus dina boe- boekana nembongkeun kategeran djeang kapertjajaan hate terha-
dep ka andjeunna (minister Co-
lijn) teh, noetoepkeunana nge- dalkeun timbangan mah anoe nja
lingker dina Soerat-Nembrak teh
morosotkeun kapertjajaanana ka
minister-president dr. H. Colijn!
Oerang, henteu djeung moal
wasa ngalanceer anggapan pan-tar kitoe ka Zijne Excellentie,
lantaran teu kabagean hakna, ten kabagean laloeasana, ongkoh sa sat lain noe oerang, lain keur oe- rang kamoedi nagrina oge bati-niahna pisan mah.
Ngasongkeun kahajang atawa pameredih saroepa kitoe, lain ba-
gian ocerang!Ngan sakadar ngedalkeun ang n kana anggapan deui,
doemeh alas, anoe oge oerang ka
bagian dialasna. koe batoer — noe toenggal-toenggal dialas — ditjela. soegan moal pamali.dr. H.Celijn henteu matak soe gema pihak pantar noe ngasong- keun Soerat Nembrak tea, rara- saan mah juist ngantjik dina be- nerna, althans henteu bisa dihoe koeman koe ..wanbeleid" atawa sabangsana. Ari lantaran, nja di- na henteu njoemponan kahajang
pantar ..Nationale Unie” pisan
tembongna katabahan andjeunna enggoning ngaheujeuk dajeuh teh, tabah kana djero-djeroanananayara Walanda, kana batin-ba tinna bangsa Walanda. Bangsa
Walanda anoe geus kaantjikan getih kademokrasian, henteu reu djeung moal bisa digaridoeskeunkawas oerang Italie atawa Djer- man. Ajana soemangat Hitleris-
me anoe diimport koe ir. Mus- sert, oelah dipake patokan. da oe- koer ngabangoen lapisan noe ipts pang-ipis-ipisna di kalangan Ka-yat Nederland mah.
Oepama toean Colijn makss
nercgel massa noe henteu ki- toe batinna, eta roekeloos pihar- ticunana oppervlakkig, beunang diseboet toena oge katingalina ka
na dadasar Nederland.
Naha noe succes — oepama rek diseboet succes tea mah! — di Italie djeung di Duitschland bakal succes keur Nederland?
Lebah dieu tangtoe toean Colijn
pangheulana jakin memeh sasa-
ha, memeh Mussert, memeh noe noelis Soerat-Nembrak, sarta di- na kitoena, noe moal tea make di engkekeun deui teh, meureun geus der dirakrak ti barang nje- peng kakawasaan keneh gedong parlement teh.Bisa djadi kitoe pamaksadan andjeunna (tocan Colijn) keur memeh tjeg kana kadali pama-
rentah, kitoe toedjoeanana, kitoc kapalajna — kawas anoe dipi- dangkeun koe soerat tea — tapi dina gekna njalikan korsi pre-
mierschap andjeunna jakin (in-
zien), jen henteu atawa moal beu nang dikitoekeun kaajaan nagara Walanda mah. Iwal oepama da- pon rame, uit zucht naas avontu- ren: tapi kawas lain kitoe, lain ka dinja lojogna kapalaj andjeun na mah,
Boekti dina gambar routine-na, gambar bezadigd-na andjeunna
dina bagbagan nagara, atawa
boekti koe ajana soerat noe di- maksoed di loehoer tea.
Tapiii. 0... lezers oclah kali-
roe: Sip. lain mintonkeun kasoe- gemaan anoe 100 pCt kana be-
leid andjeunna (toean Colijn).lain, lain kitoe maksoed toelisan di loehoer teh. Ngan, coepama di-
bandingkeun djeung kahajang a-
nog njoeratan, tetela aja kenehmendingna kamoedi toean Coljjn
teh!Da kitoe geuning, anoe kicu ka
rasana koe oerang teh tjeuk ba-
toer mah koerang keneh bae...!
Mh. K.
ni. La
"g y
— e
| “
Pp: u
ai Ka
Hoofdredacteur :
Pasoendan
Ti #jikammpek
Koe Pora. Mer.”
COOPERATIE ,.SETIA"
Dina malem Minggoe noe anjar kaliwat di Neutrale School di dieu geus diajakeun algemeene leden-
vergadering Cooperatie ,,Setia”.Ti antara punten anoe dibadami- keun-djeung dipoetoeskeun teh, a- noe dirasa perloe dibedjakeun
mah nja eta pilihan bestuurs a-njar.
Noeroetkeun poetoesanana kieu berendelanana teh:
Voorzitter djoeragan Soecmawi
karta.
Vice-Voorrzitter djoeragan Gan
da.
le Secretaris djoeragan Wirat-ma,
2e Secretaris djoeragan E-men.
Penningmeester djoeragan Oe- ho djeung sawatara Commissaris-
sen. Ari koemisi van toezicht njaeta djoeragan-djoeragan N. Kar-
tadiredja djeung S. Tjakra Prawi- ra, Koe djalan kieu, Cooperatie Se tia teh ngabogaan tanaga anjar.
PALING DEUI BAE.
Siga-sigana pantjalongok ajeu-
nz-anjeuna gcus ngamimitian la-
ba-loho neangan anoe balangah.Teu kalis koe tjaangna lampoe
listrik, eta djoeroedjana dina ma-
lem Salasa nov anjar kaliwat geus asoer ka imahna babah Tiang
Hoei di Tjikaranggelam, bari nga gondol batre djcung docit.
Sapeuting reudjeung, Bang Ge ring di Babakan Torodjog hareu- peun.halte Dawoean oge, karo- rontjodan, lian ti endag anoe aja
ratoesna tch djcung doeit katoet pakean deuih.(Powek boelan djoeroedjana
keur laliar. Sing arati-ati! Corr.!).
,WAROENG SAREREA Eta teh waroeng Cooperaue
keneh, ajana di Talahasari. Dina diero 3 - 4 boelan mah ngadeg-
na, estoe matak reugreug anoe
ngabandoengan, lantaran katem-
bong madjoena.
Tapi kabehdicunakeun doeka koe naon sababna, katendjona teh beuki mantjrit bae, malah pohara
matak handjakalna anjarsanjar i- eu aja bedja, madjar teh ..Wa- weng Sarerea nepi ka titis toe-
| koebra alias dikoe-
OESOEM PANJAKIT PANAS DJEUNG BOROK.
Sakapeung mah boga kajaki-
nan, boa enja ajana perang di dja oehna teh matak nimboelkeun pa
njakit, da eta bae boektina ajeu- na di dieu oge loba anoe katerap panjakit panas, salesma djeung borok. (Lolobana baroedak ).
Polikliniek dina waktoena boe ka, mani djedjel koe noe tatamba.
Inget keur.djaman 20 taoen ka toekang. oesoem panjakit influen-
“a tea, lain meneran perang doe-
nja 1914 - 1918 tea eta teh!
T1 Tilandjoer
“sad NGAN SATALEN...
Boedak leutik, make rebig roe dag-radig, dipokek rombeng. soe
roep pisan pikeun dangdanan boe dak toekang gendjer mah: oerang
Paneribong, bedjana, matak reu-
was dedengekan di tengah pa-
sar. Ari ditanja, tjenah doritna
ladang gendjer sapowe moket, pa
ngadji tile baroe aja noe ngare-
boet papaksa, bari koe manehna ditoedoehkeun noe ngareboetna.
Noe ngareboet loempat. tapi boe boehan ditengah pasar, atoeh pa- da megat, barang rek ditjerek bet njaboet bedog. ngan hadena noe
rek njerekna tangginas, nja nep:
ka kapaksa ki djoeroepaok ngadeu heus ka Tjimaja, (Katjamatan | sarta koedoe wajahna mikiran
| bocah kadoerdjanaanana paang-
| gang dieung anak bodjona.
aa —
Taoen ka XIII
Mohamad Koerdie
Ba AN
HOEDJAN BOEAH.
Ti isoek keneh tjangra, nepi ka tengah powe panas ngabake- trak, teup angkeub. ari poekoel tiloe Pluvius njeungeut bom di langit mani matak sawan boedak, dibaroeng koe njitjikeun Tjila-
ngit mani boela-bali.
Rewrwas patjampoer aneh, doe
meh sada batoe diawoerkeun kana
Ikenteng, ari disidikeun bet hoedjan es( hoedjan boeah. ari tjek kolot mah), sagede-gede hare- mis. (Handjakal teu lila, oekoer watara memenitan, boro tadina
mah rek njieun ..ice-cream... £ corr.)
DI MASIGIT AJA DIOEROE DJANA.
Da lamoen seug kaperego, wah diaba ti didakwa maling teh, tang toe didakwa . keiligheidsschennis”
(ngotoran tempat soetji).
Atoeh da eta, panganggoeran njokot taroempah weuteuh ke- neh pisan, kakara beunang meu- li. Koe nose bogana sabat salat lo
hor ditoenda dina tangga, ari ba
da njanohareup ngoelon diteangdevi. bet geus aja noe mangrawa
tanksun,
——- ema
STRAATGOCHELAAR.
Dina waktoe waktoe icu, di
Tiiandjoer aja tilocan oerang Hindoestan toekang soelap anoe sok
ngamen, boh di aloen-aloen boh di pasar, moepoe doeit ti noe nja rajoeda.
Tjek bedjana, koengsi ditang-
gap di Clubhuis Pasoendan reu-djeung di sawatara sakola. Per- maenanana sakitoe mah teu woe-
doe araneh. Loetjoena teh doe- meh basa Ingoris djeung Djer- mam anoe -lantjar oge, malah
koengsi nanjakeun ka penoelis oentoeng henteuna lamoen maen di Roxy, koe penoelis oekoer di diawab ..Ich weiss nicht”, teu bi sa njeboetkeun.Discipline
(Di kalangan Persib)
Sanadjan kapala toelisan icu make basa sedien oge, tapi hen
| teu koedoe diterangkeun deu: na- on hartina eta ketjap, sabab meh kabeh pembartja Sipatahoenan
gcus terang kana hartina Discipli
ne. Komo anoe raresep kana ma-
en bal atawa anoe aja dina orga-
nisatis geus tangtoe terangna
teh toer njaho dimana eta ketiap koedoe dipakena.
Bsh perkoempoelan politiek ata wa economie djceung salian ti eta kabeh pada make kana eta ketjap dicipline. Lamoen hidji organisa- tie henteu ngabogaan discipline.
ocrang bisa njeboetkeun jen eta
organisatie teh atjan beunang di- seboet sampoerna, atjan bisa ne-
tepkeun tangtoengan ka elidna.
aiake scipli- |
Koe djalan ngajakeun discipli | mah sakit, boh di tempat sedjen ne dina organisatie, oerang bisa
nangtoekeun wates atawa stand- nunt anoe koe anggota beunang ran tangtoe pisan perkoempoelan oerang katjida koerang koewatna terhadap ka anggota oerang, sa nadjan salah sehidji anggota nga
dialankeun hal anoe bisa ngoe- :
soetkeun kana madjoena organi- ' satie atawa nimboelkeun kagon- tjangan di kalangan oerang. nja
kitoe devi ngaroegikeun.
Persib (Perserikatan Sepakra- ga Indonesia Bandoeng) oge geus ngajakeun discipline anoe netep-
keun saha-saha elid anoe maen di sedien Club sarta henteu ma- ke idin ti Pengoeroes Bond tang toe meunang hoekoeman. leu atoeran teh katiida aloesna, sa- bab koe ajana atoeran anoe saroe
na kieu Persib bisa ngahargaan
Lambaran kal” -
Pangsaeuntikna sakali moeat f 2.50
Pamajaranana kedah ti pajoen.
REDACTIE & ADMINISTRATIE
Gr. Posiweg O, 123 Bandoeng Tel. 1520
-—- cun
AGENT DI BUROPA:
Publiciteitskantoor ,,DE GLOBE”
N. Z. Kolk 19 Amsterdam.
Drvkkery TJAHJA-PASOENDAN Bandoang
—..— man ae MB setan 0: a0a 2. LG ana LX -—. -—
No. 43
lapang kaler, lain Soekadjadi bae,
nja kitoe deui di lapang U.N.I.
djeung Sidolig.
Malah aja oge diantarana anoe maen di Was tiloe. Demi di Club- |
na sorangan mah klas hidji.
Katjida handeueulna nendjo ) kadjadian anoe saroepa kieu, sa- bab ieu teh samata-mata noeroen keun daradjat, martabat Persib.
Tangtoe pisan koe anggapan sedjen mah graad bond oerang teh katjida handapna, koe daek- na pemaen bond klas hidji maen di klas tiloe. Lamoen oerang atjan daek ngahargaan diri sora- ngan, tangtoe pisan graad oerang
salilana aja di handap bae.
Koe sabab kitse perloe pisan Pengoeroes Persib ngajakeun tin- dakan anoe keras, sangkan oelah
aja kadjadian devi saperti anoe
diseboet di loehoer.
Lamoen ieu kadjadian diantep,
tangtoe organisatie Persib moal beres, tapi sabalikna.
Sapeti anoe geus diterangkeun di loehoer, ieu kadiadian teh noe- roenkeun merk oerang Indonesia sacemoemna.
Bisa djadi icu hal teh koe lan- taran Persib atjan daek ngahoe- koem ka sakoer pemaen anoe nga
langgar Discipline tea. Lamoen koe oerang diantep, henteu per- Joe oerang ngajakeun discipline, leuwih hade leungitkeun bae tina peratocran oerang, djadi sana- dian kabeh pemaen maen di di- toe di dieu oge moal matak nga- djadikeun handeueul.
Perloe Persib nembongkeun tin dakan anoe keras, pikeun kabe- resanana Bond, anoe dina wak-
toe ajeuna djadi katjapangan publiek Bandoeng. lantaran la- moen Persih ngantep, salempang
| Bareng mimiti aja...
simpathie publiek Bandoeng ngoe :
rangan.
-.—- KLM au “A—-
Roode Kruis Cursus.
Ajeuna rek njaritakeun noe ka- tingal, kadenge koe sorangan.
Sadaja oge oeniga, teu atjan
lami di Bandoeng diadegkeun pa
| koempoelan Roode Kruis. Saka-
| na radio diwawarkeun ka sakoem |
njaho oerang noe aja Roode Kruis teh di Bogor. Roode Kruis di Bo- 90r pohara madjoena. Roemah sa-
| keun dina ieu
kit, polikliniek di locareun kota |
diajakeun. Makssedna oge rek nocloeng ka noe garering sarta noe teu mampoeh. Katarimana koe oerang Bogor teu kedah dikedal- kcun. Ningal kana kaperlosana-
na, nja di Bandoeng oge diadeg- keun tjabangna.
hadas sanes Jalawora didaramel- na, enjaan. Dina serat kabar di- na. Brekti dina vergadering nga- ' deckeun pohara rea noe noeng- koelan. Bangsa oerang istri pa- meget, soemawonna bangsa Wa landa sakitoe seucurna. Oepami
| ditingal saliwat tegep matak pika-
|
$ ! , 4
1 ' | »
|. (aNA S$ 4 arn-
dilampahkeun, sabab lamoen oe- | moetkeun kana saena bae. Kan rang henteu ngabogaan ieu atoe- | ' susna doegi ka dinten teu teu ro i
bitacun. Sadaja moepakat kana
maksoedna, prak-prakanana. Nja
proeng ngadegkeun cursusna.
Theoriena, praktijkna boh di roe- diadjarkeun. Noe ngadjar teu nga rah boercehan. Estoe prodeo. nge
tenan ngabroel kana cursus-cur- Ibah belangstellingna ti bangsa
t Walanda.
| Namoeng koemaha ari bangsa cerang!
Bareng mimiti sadaja ngaraos ngartos perloena, Kantenan dina
cesoem karerepet koe roepi-roe-
| pi noegraha kedah aja djalmana noc bisa metakeun atoeran noe- loengna. Dina oesoem kebandji- ran, kahoeroean, goenoeng bitoe sapertos bitoe 'Goenoeng Keloet
| kedah aja djalma noe bisa noe-
|loengan noe kapaehan, noe kaoe-
| roegan, kadoeroek. tatoe sdt. Ko ,
$ : ' ,
dirina sorangan. Handjakal, eta |
atoeran anoe sakitoe hadena tech 4 “
mo deui atoeh dina oesoem pe-
rang mah. Kantenan saha noe re- sep kana perang. Namoeng ari noe djaregoed-djaregoed aja-
ngeun perang, teu boeroeng pe- pikeun hiroepna Bond koe elid- | rang bae. Tangtos kedah bisa mer
na gcus henteu dipalire dewi, | ban noe tatoe, noe potong adt.
henteu daek ngahargaan kana
graadna, pangadjina Bond sora-
Pikeun kana bisa kedah diadjar heula theoriena sareng praktijk-ngan. Loba anoe sok maraen di na. Noe mawi diajakeun cursus-
Noe kagoengan |
Sena Ben eU NAN 0
KOTOR Gan. PENYAKIT Otp Ata
IlA aa NAN, KE NT IMO.
Ss jet, F- 1pek Ladi.m Mere
aa EN aa an -
| DOT RI bid Cant
(2. “PEN,
Kali TIME LOLA 3
« Yayat ugkr “th, Sea ita en Nat
1 man
cursusna. Pangboetoehna tanaga istri. Diseboetna oge dina proeng na teh: roodekruis-zuster. Mang ga dongeng-dongeng roodekruis- zuster waktos perang doenja di- na satiana, belana, kawanianana dina toetoeloenng ka pada manoe sa, teu inget kana pelor, matak resep, Kantenan dina badagna pa meget perloe pisan.
Mangga ajeuna di Bandoeng.
hidji
Namoeng ngan katingal sakali-ka
| Jina eta istri teh.
Roepina kevcung teu diteras- keun. Katjida handjakalna sareng crana koe bangsa batoer, margi
.belangstelling” nihil.Asi eta mah perang tjan poegoeh, bitoe goe- nceng tjan poegoch, nanging pa- ngadjaran moal kapitjeun. Atoeh engke tiasa merban poetra, tiasa
noeloeng boedak sakola.
Tah ajeuna koemaha, Moegi diemoetkeun koe Wanita Sedja- ti, Pasi sdt. Oepami tempatna oe- lah tebih beulah kaler, sareng tempona oelah wengi teuing, ma nawi tiasa dibebener. Tempat-tem pat beulah kidoel seueur saper- tos sakola-sakola, Mardihardjo sdt.
Eta bae oelah pleng les pisan.
ESKA
Bedja-bedia
INDIT KA PANGBOEANGAN
Ditoetoerkeun koe 3 awe- we djeung 8 anak.
Sakoemaha anoe geus diterang soerat kabar, jen djoeragan Firdos anoe bareto dja di hoofdredacteur di dagblad A- di! di Solo. nja kitoe deui djoera gan Soekardjo, anoe djadi voor-
hoofdbestuur P.B.P.M.I.
Titer
| (bond personeel marine) anoe ba !
reto koengsi didjalankeun papa-
| iksaan koe pangadilan karaton lantaran oeroesan kariboetan di kapal perang Zeven Provincien, dibocany ka Boven Digoel.
Mangkoekna icu doea boea- ngan teh arindit ti palaboean Soe rabaja dina kapal ..Reiger” mra- lah dina kapal teh, lain bae djoe
ragan Soekardjo djeung Firdos.
tapi oge anoe ti Batawi Sema-
rang. Djokja djieung Pamekasan,
anoe djoemblahna aja 8 boeangan.
Noe mariloe ka eta tempat pang
boeangan teh. aja 3 awewe dijeung8 baroedak.
TJAJA TIMOER KALOEAR DEUI.
Ti mimiti powe Saptoe.
Sanggeus koengsi henteu kaloe ar lantaran pindah drukkery, soe
rat kabar anoe kaseboet di loe-
hoer, ti mimiti powe Saptoe anoe anjar kaliwat geus dikalocarkeun
deui sarta kantorna nja eta di Diambatan Boesoek.
Noeroetkeun bedja Sin Po, tje nah antara 'Tjaja Timoer reu- dicung Drukkerij Rosti, anoe nji tak eta koran di Petjenongan, ma
sih keneh aja oeroesan.
Ajeuna tjenah Tjaja Timoer teh ngabogaan Drukkery sora- ngan.
rn
WEDARINGSIH
Vroederoguwa — paradu
Dialan Bara Soer' No He loB
Kandeoen:
K letne Lerokon
1464
ui TEMa”Ia
a
3 Na ap PAR An TEA Sen Una Na PT YM SO MI Saat ena Teng an on SI Na
— 'Djoemaah 21 Februari 1936 /28 Hapit 1354.
Nasibna kaom Academici
Koe ajana serangan malaise teh lain bae producctenmarkt (pa sar hasil boemi djeung sabangsa-
na) tapi oge arbeidsmark (pasarpagawean) kabandjiran koe djoe-
aleunana, Dina waktoe ieu lainloba anoe perloe make barang, ta- pi loba barang anoe ditawarkeun
nana. Loba aanbod manan vraag.Geus tangtoe bae lantaran anoe
perloe make mah koerang, hargabarang barang atawa producten teh henteu tjara ka toekang. Pen
dekna anoe baroga barang henteubisa ngahargakeua barangna soe
mawonno noeroetkeun kahajang na, dalah make harga anoe sa- derhana oge meh teu bisa. Ti ba
tan boeroek diteundeun, kadjeun
diperolkeun.
Kaajaan teh patjiwit-tjiwit loe
toeng. Barang loba anoe teu pa-
joe, ngadjadikeun koerang kaoen- toengan ka anoe harogana eta ba rang tea. Koe sabab noe boga ba"rang tea kaocentoenganana koe- rang, kapaksa ngoeroedan paga wena. Noe djadi pagawe tea a-
sal boga pagawean cg kaoentoe- ngan, ajeuna djadi kaom ngang-
goer, geus tangtoe nambahan ka
wadjiban ka hiroep koemboeh, reudjeung sateroesna.
Sakitoe ringkesna kaajaan pro-
ducienmarkt.
Ajeuna oerang ngabahas koe-
maha di kalangan arbeidsmarkt.
boh sakola patoekangan atawa la in, ngaloearkeun moerid-moerid-
na anoe geus dianggap tjoekoep
pikeun njabak pagawean anoe di- adjarkeun di sakola tea. Tapi doe meh lobabedryven anoe koe lantaran koe- rangna kaoentoengan
roetoep, eta baroedak teh henteu bisa productief maken (ngada- tangkeun kaoentoengan) tina ka- bisana.
Nja aja oge anoe neroeskeun asoep kana protectie-menschen (djelema anoe 'baroga toeroes).
Eta mah koe oerang te
nang dipake alesan sabab ari oe-
mocmna mah nja kitoe tea bae henteu bisa tjarekel gawe, sabab
teu aja emplooi.
Anjar-anjar Minister van On- |
derwys di Holland geus ngasong keun r ka
soesahanana djelema anoe baro-
ga opleiding academie (kaloea-
ran sakola N etoer) Jantaran di-
na waktoe icu henteu bisa meu- nang pagawean anoe sapadan djeung pangabisana.
Pondokna mah eusi eta rapport tea, mangsalempangkeun kana ka- ajaan kaom academici di Hol- land. Ari noe “jadi lantaran nja eta tea bae anoe biasa perloe ma ke ahli dina saban paocesahaan teh, ajeuna mah henteu aja doeit- na geusan ngagadjih eta ahli-ah li tea. Malah tjek laporan Minis- ter van Onderwys tea, doemeh
sakitoc lobana anoe harajang di- angkat kana pagawean kawasna moal katoeloengan, moal bisa di-
pabrik-pabrik atawa
tea dita-
nteu beu- |
pamarentahan | di ditoe, njaritakeun koemaha ka |
——oo.
| |
|
— ———
djieung
: | bieu tea moal
pangabisana tea tapi arang lang |
ka, sarta anoe kararitoe mah ka- |
| keun
KAAJAAN DI HOLLAND.
angkat, soemawonna kabeh tea dalah satengahna oge hararese.
Demi kaajaan di
kaloearan academie teh loba tja- bangna, lain kawas di oerang, di Indonesia ngan karek sakola in- | sinjoer, sakola hakim djeung sa-
kola doktor bae, anoe bisa ngaloe- arkeun academici teh, tapi
land mah aja devi nja eta: theo- logen, juristen, daktoren, tandart sen, veeartsen insinjoer ti Delft
Pibaloekareunana
geus bisa diwangwang.
Lantaran
ti insinjoer kaloearan Delft ata- wa tandartsen oge veeartsen mah
anoe bisa njiar pakoelian di ta- nah Eropa, lo'obana mah moal
bisa. Lain koe pangartina koerang
ti buiter'andsche academici, tapi babakoc:a academisch gevorm-
den anos diadjarna kana vak a- noe ngan oekoer bisa dipake di
! Holland woengkoel anoe moal bi sa ngalegaan ambahanana teh.
Sakalieun kitoe mah bangsa dok-
| tor hoentoe, atawa doktor mata, dalah di sisi langit kidoel oge tjek wiwilanganana, bisa bae meu- reun ngoreh di sedjen nagara, sa bab anoe njeri hoentoe mah sa- djabana ti ditjaboet teh nja di-
t | ra dilakop koe e-
Uenggal taoen sakola sakola | angsel tea atawa dilakop koe e mas! Tapi noe sedjenna deui mah
koemaha? Komo meureun anoe patali djeung nagara mah, saper
ti juristen anoe meunangna mees-
terbul tina Nederlandsche rech- ten naha kira-kirana bisaeun dja di advocaat di London atawa di Parys. atawa di Weenen? Tang- toe ari kana diadjarna deui mah barisaeun tapi atoeh ari ngadon ka nagara sedjen rek diadjar ke- neh mah naon goenana. Djevung deui di kota-kota noe ditataan
koerang juristen
anoe geus tabah dina hoekoem hoekoeman di nagara eta.
Ka mana atoeh piloseunana?
Kawasna mah djaoeh teuing sangkaan teh lamoen diseboet-
ka: .kolonien”, boh di West atawa di Oost-Indie. Da ngan di tanah djadjahan atoeh bisa digoenakeunana pangarti hal |
Nederlandsche rechten mah, anoe
henteu kalawan koedoe make nga waretah diadjar deui teh!
Lamben bas geus nepi ka dinja |
| rek kamana juristen noe geus ara | ja di dieu? Anoe asal oerang di- eu?
Sanadjan dina waktoe ajeuna henteu kabeh Indonesische juris- ten tjekel gawe nagara, tapi lo- ba anoe djaradi advocaten matja kal sorangan, lamoen seug di-
bandjiran koe Hollandsche juris-
ten mah tangtoe bae lapang pa- koelianana teh beuki singget.
Djadi volksleiders? Nja bisa oge, tapi nepikeun ka kiwari mah tatjan kapikir pibocaheuna- na, nilik tjonto-tjonto anoe borx ti mah.
Ka mana atoeh?
AN.
CURSUS TRI SASTRA DI TAMAN SISWA.
Ti mimiti boelan ieu, di pagoe ron Taman Siswa diajakeun Cur- sus anoe kaseboet di loehoer, nja eta cursus tiloe basa, Malajoe,
Soenda djeung Djawa.
Diajakeunana ieu cursus teh
nja eta saban powe Rebo ngami- mitian poekoel 4.30 sore.
Sadjaba ti kitoe, pagoeron anoe kaseboet di loehoer teh, mere ka longgaran deui ka anoe rek diala djar basa Walanda, Inggeris
djeung Djerman (Duitsch).
ANDJING EDAN DI BAN
DOENG.
Ordonnantiena dipandjang-
keun deui.
Sakoemaha anoe kanjahoan koe sarerea, sababaraha lilana, di |
Bndoeng djeung wewengkonna henteu aja kadjadian andjing
|
|
BEDJA TI P.T.T. DIENST.
Hulptelegraafkantoor di Kala bahi, ti tanggal 20 nepi ka 22 boelan ieu Februari ditoetoep.
Ti mimiti powe kamari tanggal
19 Februari, waktoena digawe
(diensttijd) di Hulptelegraafkan-
toor Longnawan dirobah, nja eta ti poekoel 8 nepi ka 8.30 isoek, 11 nepi ka 11.30 isoek djeung 3.30
nepi ka 4 sore.
Hulptelegraaf Tandjongselor
oge dirobah, nja eta ti poekoel
9 nepi ka 11 isoek, djeung 2.30 nepi ka 3.30 sore, malah dina waktoena dienst tea, aja kalong-
garan pikeun ngirimkeun telegram
ti Radiostation anoe aja di eta tempat ti poekoel 8.15 nepi ka 845 isoek, 11.15 nepi ka 11 15 isoek, poekoel 3.45 nepi ka 4 -o- re, ditambahan devi koe ti poe- koel 4.15 nepi ka 4.30 sore.
LANREH 19 FEBRUARI Lobana perkara aja 139, anoe
edan soemawonna nepi ka nga- | dipoetoes 0 koe sabab kitoe aja Na 'ka djelema.
api koe lantaran ajeuna aja dewi kadjadian, babakoena nja
$
,
49 anoe dipoendoerkeun.
Boete ti satalen nepi ka f 20, nja kitoe deui hoekoem bocei ti 2 eta koe ajana andjing edan ti ba | powe nepi ka 3 boelan.
wahan onderdistrict Tjipaganti, ' : 3 Dosa-dosana sakoemaha bia- ajeuna kapaksa ieu ordonnantie sa bae, aja noe maling leuleuti- teh dipandjangkeun deui nepi ka | 3 panganiajaan djeung ngaga
boelan Juni anoe bakal datang.
Nore tjilaka lantaran ieu kadja
ka teu bisa diteroeskeun perkarana
laja 1.
dian kapaksa dikirimkeun Instituut Pasteur.
Na Oak
"
: Noe dibebaskeun aja 4 anoe
5.———-—-—-—#X#&
-
Tu
olland mah |
i Ho! |
ti Wageningen enz. enz. | Malah tjenah kaajaan saroepa ki | ecu teh moal hade koe 5 taoen.
koe oerang sadjabana sawareh )
-
3
|
. —-
-
djeung
katjilakaan autolette anoe disoePenoeh
Koeat laki
da Njaman
dengan :7
SANATOGEN
koecat, sedan
21 Lambaran ka I
EHILANGAN koeat laki? menghilangkan djoega kessnangan hidoep laki?, sehingga hidoepnja pe-
noch kesoesahan dan moeroeng - terlebih sebab ia tahoebahwa kehilangan koeat laki? bisa menjebabkan roepa?
penjakit ditakoeti.
Tetapi djikalau tocan teroes pakai Sanatogen pada
tanda pertama dari kelemahan dzakar, maka denganlekas tocan bisa mengalahi kelemahanmoe, dan merasa
tidak lelah dan amat koeat poela. Sebab Sanatogenberisi segala peroesahan, jang mengoeatkan zenuw dan memberi koeat baroe pada badan.
Saja soeroeh paksi Sanatogen pada seorang jang kehi- langan koeatnja laki? Habis satoe minggoe ia soedah me- rasa koeatnja dan kesenangen hidoepnja bertambahlah"', begitoelah ditoelis oleh seorang doktor jang ternama.
Apa goenanja tocan tinggal rasa lemah dan koerang tocan tahoe jang Sanatogen bisa kasih sama toean limpah koeat, sehingga tocan bisa merasa
joega satoe botol.
keplesiran doenia poela. Djangan toenggoe, beli
Boleh dapat beli disemoea roemah obat dan toko-toko.
ANATOGENI
OBAT BIKIN KOEWAT SOEMSOEM
BAGIAN POLITIE BAN- DOENG.
B. oerang Samiadjiweg 39, ka
reta mesinna merk Gazele. keur waktoe diteundeun hareupeunhoofdpostkantoor, kamari isoek, geus aja noe njamber.
B. oerang Lembangweg 12, ka reta mesinna merk Norman, keur
| waktoc ditoenda di hareupeun to
|ko An- West Pasar Baroe, age |
| geus ala noe njamber.
gang Saad, kareta |
E. oerang
mesinna merk National, anoe keur |
| diteundeun hareupeun imahna oge | geus aja anoe njamber.
Di djoeroe Rembrandstraat reu
Wigmanstraat geus aja
piran koe O.T.O. oemoer kira 37 tacen geus noebroek kana tihang
listrik nepi ka ieu autolette teh roeksak, malah anoe toempakna sa
oerang, nja kitoe deui anoe boga na anoc tjitjing gigireun soepir
taratoe.
Koe sabab kitoe kapaksa anoe tjarilaka dikirimkeun ka roemah sakit Rantjabadak.
DEPARTEMENT VAN VER:
KEER EN WATERSTAAT
Lantaran geus ngadjalankeun kapangkatanana 7 taoen, kaidinan
verlof ka Europa pikevn lilana 9 boelan, toean W, Cornelisse, op- zichter di S.5. diitoeng ti mimiti tanggal 20 Februari 1936.
POST OEDARA KA NEDER LAND.
Post oedara ka Nederland, in- ditna poekoel 9 isoek ti Bandoeng dina powe Saptoe tanggal 22 Feb- |
ruari,
Panoetoepan narima kiriman-ki
riman pikeun icu post, nja €ta SA | kana tanogal ? ! « 4 « ga 26 Februari 1936 koemaha anoe diberendelkeun ieu |
di handap:
te Postweg.
Aangeteekend nepi ka poekoel 1.30 isoek tanggal 22. Postwissels
nepi ka porn 2 beurang, djeung
postpakket nepi ka poekoel 6 so- re tanggal 21.
Di bijkantoren Riouwstraat djeang T jikoedapateuh:
Pikeun panoetoepan panarima-
an stukken anoe kaseboet di loe-
|
1
1
! |
' njonja
| Geun koentoeng soeroetoe Di Hoofdpostkantoor Groo- |
hoer teh nepi ka poekocl 6 sore tanggal 21.
Soerat-soerat, anoe dina bus di
djalan-djalan ditjokotna poekoel
2 30 isoek nja kitoe devi anoe aja
| di hoofdpostkantoor nepi ka poe- koel 745 isoek tanggal 22.
am
LANDRAAD BANDOENG Dina powe Rebo tanggal 19 boc
| Jan icu pangadilan landraad Ban-
doeng geus mariksa djeung moe-
toeskeun perkarana ngaran:
Ojo alias Sarnapi sasak Pa- garsih gevs maling barang-barang
: bogana Ntonja H.M.BoekkaH
Ch. M.V.Land-Schurtz, Wardi djeung bogana njonja H.
Pelafoe. dihoekoem 10 boelan.
gelap barang-barang (gra- mofooz | si" huurcoop ti toko Kwat Tiong. W.A.Minsro djeung | poendoerkeun kana tanggal 26
Februari 1936, !
|. Siti Noya 2. Jetje Ohelk gcus babarengan ngagelapkeun gramofoon dipoendoerkeun kana
tanggal 26 Februari 1936
Rambli Bantjeuj geus maling 2 krandjang ramboetan hosana Harma en dihoekoer:
Liem Sek Tjoan Tjimahi geus kapanggih 6 flesch brandspiritus koe politie ti tempatna, dipsen- doerkeun kana tanggal 26 Febru- |
ari 1936.
Khoe A Siong Pasirkodja geus
njicun arak gelap didenda f 100 atawa dihoekoem 1 boelan.
|
| keun motor tcu boga rijbewijsdenda f 25.— atawa dihockoem
Na ME —.2———. —&.— ———— - — —-— —c— — —.. —oa
(3. - da - .
| boei 25 powe.
Kojon alias Parta Goenoengbo-
|huurcorp ti Pouw Sin FHie diboci
5 powe.
|
.
|
| |
Jetjie Ohello Tjimahi, geus nga | ti Ch. van Bremen perkarana di- | |
: :
Lo Tjie Siong Pakemitan geus | :
njicun arak gelap dipoendoerkeun kana tanggal 26 Februari 1936.
Koedoeng Tjigondewah ccus maling barang-barang bogana Otjid perkarana dipoendoerkeun
Karim Margahajoe. gcus mi- dina bantal bogana Nji Santing nepi
ka kadjadian kahoeroean dihoe-
koem 1 minggoe.
Omo Tjiwidej geus ngadjalan keun mobil teu boga rijbewijs di hoekoem 2 minggoe.
Wiria alias Asmita teu poegoeh
tempat tjitjingna geus maling ma
noek poeter bogana Atang Soe-
padma djeung bogana Joesoep di | enja hoekoem 6 boelan.
Soma (Raoek) geus ngadjalan
LL —.—.—
Bed:c-bedja
REK NGADEGKEUN
BRIK BARANB-BARANG
KARET.
N.V, bangsa Japan d? Tji- rebon.
Noeroetkeun bedja Anera, tje- |
nah N.V. paoesahaan bangsa Ja
ja di bawahan Tjirebon tjenah | aris ngadegkeun pabrik anoe ba hanga ti karet, tapi dina 1eu pa- Segan teh moal ari njieun band kareta mesin atawa band mobil
| mah.
(Sakoemaha anoe geus dite-
|rangkeun dina 1eu soerat kabar,
jen koe pakarepanana paoesahaan Tionghoa, di eta tempat tch rek
| ngajakeun pabrik bola lampoe lis- ) trik
| bangsa Japan rek ngajakeun pa-
| brik band,
timbanganana gcus aja di Bogor)
ari ajeuna koe oesahana
sabah meureun koe
ae -.—
Tal .kitoe matak handjakalna teh handjakal lain meumeueusan. |
| Enja oge koe Keng Po diseboet |
saoekoer akal boeloes. tapi ari ni
lik tiaritaan di lochoerna mah ber |
levwih deukeut kana akal tipoc.
Layyoen enja nepi ka kitoe teh.
meureun sakoemna bangsa oe- rang miloe handjakal lain noe noelis bae
Tjiing. keprerkeun eta toedoe-
ban teh. Ari lantaran moen enja
tea mah, tatjan baal da kakara beunang noelad ti deungeun-deu ngeun, lain bibidjilan ti Indone- sia. Boekti dina kalimah Keng Po noe tadi geus diseboet di loehoer.
Dan boekan sadja
keun bangsa Indenes
No. 4 Taocen ka XIII
Koran batoer
Soengkan ditoeroetan!
Keng Po No. 4820 tg. 19 Peb.
1936,gews ngamoeat hoofdartikel . noe didedoelna: Siapa moesti am-
bil tjonto? :
Sanggeus njaritakeun noe beu- nang njoetat deui tina sk. De | Yokantesi noe pekan njeboet-
er koedoe
njokot tjonto bangsa Tiong hoa
dina hal oergesan dagang. koe- maha tjara-tjarana Tiong Hoa to tok mimiti oesaha di nagara oc- rang, soerat kabar Keng Po her teu satoedjoe. Malah njeboetkeun bari nembongkeun boekti-boekt:
na, jen bangsa Indonesier koe-
doe njonto ka bangsana sorangannja eta njonto ka orang Padang”
atawa orang Minangkabouw dan
teroetama orang jang berasal da- Li Menindjauw.
boetkeun kieu:
. —.—
maa K0 0 ...
Sateroesna sk. Keng Po nje-
Orang Tiong Hoa dan A-
rab terkenal himat, tapi orang
Menindjauw ada lebih himat.
Dan boekan sadja himat, ta- pi marika dioega soeda pos ken tjara-tjaranja orang I iong
Hoa singke, ja malahan de- ngen lebih sempoerna lagi da- ri pada singke sendiri.
Orang 7 sering me-
roepakan satoe kongsi seper- ti kongsi Tionghoa dengan 20 atawa 30 orang, jang semoea
nja tinggal di satoe roemah.
Doea tiga orang tinggal di . toko dan jang laen semoea ke loear-mengklontong di desa-de sa dan kampoeng-kampoeng.
Giatnja tida kalah dengan o-
rang Singke.
Tapi marika poenja tjara da
gang boekan sadja menoeroet tjonto dari bangsa Tipnghoa.
hanja ada lebih sampoernja la
gi. : G5.
Diperoesahan roko kretek dan peroesahan tencenpoen ternjata kepandean dagang dari bangsa Indonesier.
Bangsa Indonesier soeng-
goe tida oesa ambil tjonto da- ri soedagar Tionghoa, hanja sebaliknja kita — tjeuk Keng
Po — andperkan soedagar Tionghoa boeat ambil tionto dari tjara-tjaranja sebagian Indonesier dan tjara-tjaranja Djepang.
Sakitoe tjeuk Keng Po, soerat
| kabar bangsa? Tionghoa, bangsa
hong geus ngagelapkeun barang | noe geus kamashoerkeun ti dja- man baheulana moela bisa djeung pinter ngadjalankeun perdaga- ngan, terhadep ka bangsa Indo-
nesier noe itik ratana ajeuna ta-
tjan lilir, tatjan hoedang tjeg ka na perdagangan.
PA- |
himat, tapi marika djoega soe | da goenaken tjara-tjaranja o- |
rang Tionghoa singke
Kepretkeun, djeung seka moen |
teh.
| eclat.
D. S.
Meungpeung tatjan '
Lamoen, lamoen kitsena oge di
bangsa oerang enja ajana han- delsgeest teh. bisa djadi meureun tatjan ligas. Di gnjana. ocrang oc
lah waka atoh koe doemeh bang
sa achli dagang engacus ngoe-
| tjapkeun kitoe dina soerat kabar-
Ii na, .
An sababna:
|. Koe doemeh kakara sabagi- an levtik noe geus bisa nembong keun bogana handelsgeest teh.
II. Di nse saeutik teh, noe bisa
nembongkeun kabisana kana da-
gang, bet dibarengan koe kali-
mah Keng Po noe kiecu oenina:
Tapi boekan sadja tjara-tsa ra jang halal marika ambil 6 ver dari orang Tionghoa. ha-
nja dpoega tjara-tjara jang ti-
da halal.
ha-
D: handap jonto noe Iu
lal tea:
Oepamanja oewang kong- si (noe oerang Padang D.S.)
itoe diserahken pada satoe an
tara marika, jang beli-beli ba-
rang dengan contant dari im
poncurs dan laen toko besa:
Barang 1 did joeal dengan
roegi atawa ronder centoeng soepajya lekas abis dan bisa
membeli lagi. Dengen benitoe
orang itoe dapet kapertjaja- han dan lama-lama dapat core
diet besar. Tapi pada satoe hari dergan mendadak orang toe ang (tjauw) dan toko-
nja ampir kosong. Dan am-
pir berbareng timborllah sa- toe toko berce atas namanya
lid laen dari kongsi itoe.
Akal boeloes sema (jem itoe socda mendjadi loen brah antara soedagar-soeda