کیتنژ متیروگلا
یزورون نیسح غلابشوق
*1
، یرغصا رغصا
2مدقم فتاه هیمس ،
3رابت
.1 یوجشناد یرتکد یژولوئژوردیه دکشناد ،
ة زیربت هاگشناد ،یعیبط مولع
،
،زیربت ناریا
2 . داتسا دکشناد ،یژولوئژوردیه ة
زیربت هاگشناد ،یعیبط مولع
،
،زیربت ناریا Moghaddam@tabrizu.ac.ir
3 . سانشراک بآ یفیک لرتنک هاگشیامزآ
،زیربت ، ناریا Somayehatef@yahoo.com
خیرات لوصو :هلاقم 20 / 11 / 1317 خیرات
شریذپ :هلاقم 20 / 04 / 1318
هديكچ کاپ یارب یزاس بآ اه اب بلغا ،نآ ددجم فرصم و هدولآ ینیمزریز ی نیزییایا ییبآ عبنم نتفای و دوش فرص یدایز هنیزه و تقو دی
ناکما هشیمه بآودنایم یتاعلاطم ةدودحم .تسین ریذپ
هب ناونع مهم یزروایشش میهم قطانم زا یکی هیمورا ةچایرد ةضوح تشد نیرت
زا .تسا هتفرگ رارق تارتین هب یگدولآ رطخ ضرعم رد ،روشش نیا
ور بیسآ قطانم یسررب اویخبآ ریذپ
،بیسانم نور ایب هیهطنم نییا ن
بیسآ ،یلومعم کیتسارد نور زا تسخن قیهحت نیا رد .دراد یرایسب تیمها ضریعم رد قطانم یسررب یارب بآودنایم تشد یریذپ
هنیهب یارب سپس .دش هدافتسا یگدولآ و دش فیرعت کیتنژ متیرویلا هب یفده عبات ،کیتنژ متیرویلا زا هدافتسا اب کیتسارد نور یزاس
و نز فده عبات ندرش هنیشیب اب کیتسارد یاهرتماراپ ةنیهب یاه تسد هب
.دمآ هداد اه ایب نآ ییتیسبمه هخایش و تاریتین تظلغ ی
سآ ی ب ذپ ی ر تحص یسررب یارب ی نور یجنس
ییتسبمه هخاش .دش هدرب راش هب هدش هئارا یاه ناشن
داد هش اب هدش هنیهب کیتسارد
بمه هخاش ،کیتنژ متیرویلا زا هدافتسا هیئارا ههطنم یارب یلومعم کیتسارد هب تبسن یرتهب هجیتن و هتشاد تارتین اب یرتلااب ییتس
یم ناشن کیتنژ متیرویلا نور زا هدافتسا اب هدش هنیهب ةشهن .تسا هداد دودیح هیش دهد
81
، 88
، 81 ، 82 و 81 دیصرد هیب تیشد زا
بیترت رد قطانم اب بیسآ یریذپ یلیخ ،مش ،مش طسوتم دایز ، و یلیخ ز دای عقاو هدش دنا .
ديلك هژاو .بآودنایم تشد ،کیتسارد ،یگدولآ ،کیتنژ متیرویلا ،ناوخبآ
1 . زاغآرس
تیدودحم عبانم
بآ یحطس و هرهب یرادرب شیب زا هزادنا زا
ناوخبآ اه و نینچمه دورو هدنیلاآ اه زا قیرط تتیلاعف یاته
،یزرواشک یرهش
و یتعنص تعاب تیمحت راتسخ یاته
ناربج پان یریذ رب بآ یاه ینیمزریز یم
دوش . هووتع رتب نآ
هب یلد نومنخر یاهدنزاس یرتیخبت
رد شتخب یعیتسو زا
،روشک یشخب زا بآ یاه ینیمزریز دوجوم
رد نآ
،اه تیفیک
یبسانم دنرادن . زا یوس رتگید عتض یتیریدتم رد
رتتنک عباتتنم
بآ یحطتتس و یتتنیمزریز روتتشک
تتجوم هدتتش اتتت
هتساوخ ای هتساوخان نیا
عبانم رد ضرعم یگدولآ و شیازفا
یروش رارق دنریگ . نیدب ظاحل اب هجوت هب تیمها وتضوم
و یاهدمایپ بولطمان
رب متسیسوکا و
یگدنز
،مدرم هتعلاطم
ارییغت یمک و یفیک عبانم بآ ینیمزریز و
شک تلع نآ
و هتتتئارا یاتتتهراکهار هناریگتتتشیپ
زا ادتتتها اتتتعلاطم
ییامیشوردیه و
یسآ یریذپ .تسا یگدولآ یاته تلتخم
بآ رد هتفای راشتنا ارضم ،ینیمزریز یاه
ز تتسی یتطیحم
هدنسیون* م : وئس Email:Hosseyn_Noroozi@tabrizu.ac.ir
رارتق ری رتت تتحت ار رتشب یگدنز ًامیقتسم هک دراد یناوارف یم دنهد زا . ا نی و رتتنک یارتب مادتقا هتنوگ رته تمزلا ور
شهاک هدتنیلاآ یاته بآ نآ اری رتت و یتنیمزریز یاته ،اته
عیزوت ةوحن زا ماک یهاگآ هدنیلاآ
اه رد حم طی هدوتلآ یاته
تتسا
Norouzi et al., 2018
نیتني نتتشاد راتیتخا رد .)
قیرط زا ًافرص یتاعوطا هنومن
رادرب رد یگدولآ شجنس و ی
ناکما هقطنم حطس ریذپ
تسا هار نیرتر ثتم و نیرتهب . ، تح
دورو زا یریگولج لاآ
هدنی عتبنم نتیا هب اه اتب
.تتسا شزرا
تتنیمزریز بآ یگدوتتلآ نازتتیم نیتتیعت زا یتتکی ،ی
متتهم رتتت نی
یکیژولوئژوردیه اعلاطم تسا
تخانش طابترا نیا رد هک
یتسآ یتسررب و یگدوتلآ رتطخ ضرعم رد قطانم یریذتپ
وتتف تتتیمها یاراد ناوتتخبآ هداتتعلا
یا تتتسا موتتهفم .
تتسآ ی اتتس رتتخاوا رد راتتب نیتتتسخن یارتتب یریذتتپ 0691
بآ یگدوتلآ ةراتبرد یشخب یهاگآ یارب هسنارف رد یدویم زریز تتتسا هدتتش هتتئارا یتتنیم
Vrba et al., 1994
.)
سآ ی یتاذ یگژیو ،یریذپ بآ
اه هتفرگ رظن رد ینیمزریز ی
یم راشتنا و ذوفن یارب ار ناوخبآ یسناتپ هک دوش لاآ
هدنی اته
ناتشن یتنیمزریز بآ متتسیس هتب نیتمز حطس زا تم
ی دتهد
Babiker et al., 2005
.) سآ ی تیتصوصخ یعوتن یریذتپ
دتتعب نودتتب ،یبتتسن و
غ تتباقری هزادتتنا گ هتتب و تتتسا یرتتی
و یگژی طیحم ،ناوخبآ یاه مز
نی یژولوئژوردتیه و یتسانش
دراد یگتتتتسب
Antonakos et al., 2007
یباتتتیزرا .)
سآ ی یگدولآ نییعت یارب یریذپ بآ
اه یتشخب ینیمزریز ی
تیریدم زا بآ
اه هب ناهج قطانم زا یرایسب رد ینیمزریز ی
رامش م ی .دور انم ییاسانش اب نآ رد یگدولآ دادعتسا هک یقط
تتم تتتسا یوتتق ی
ناوتتت تتسآ ظاتتحل زا ار هتتقطنم ی
یریذتتپ
هنهپ دنب ی درک هدوتلآ زا مزلا ادتیهمت امعا اب هجیتن رد و
یسآ یسناتپ اب قطانم ندش .درتک یریگوتلج لااتب یریذتپ
شقن هنهپ دنب ی سآ ی یریذپ اتسا نتیا رتب ینیمزریز بآ
یسناتپ ،یضارا یخرب رد هک تسا سآ
ی یریذپ هتب تبتسن
شیب یگدولآ زا رت
رتگید تتسا یتضارا
Piscopo, 2001
.)
نونکات شور اه یبایزرا یارب یفلتخم ی سآ
ی هتئارا یریذپ
هک هدش م ی نآ ناوت نتیا .درتک میسقت یلک هتسد هس هب ار اه
رابع هتسد هس :زا دنا
هبتر هد یتلیلحت و یرامآ ،یفیصوت ی یتتتبیکرت شور و
Niknam et al., 2007
زا یتتتکی .)
شور اه یبایزرا یارب وادتم ی سآ
ی ناوتخبآ یتاذ یریذپ
هک تسا کیتسارد شور رتدربراکرپ
زا شور نی دتم
اته ی
0PCSM
نتیا رد هک تسا دتم
اته هتقبط رتب هووتع یدتنب
اهرتماراپ تماع رته یارتب یبتسن ینزو یارض ، لتخم ی
نییعت م ی نیا .دوش شور
اه قیفلت یاپ رب لا
هی یاه زا صاح
اهرتماراپ هداهن انب لتخم ی هدش
دنا یناتسکی راتک اسا و
دنراد یمک و یفیصوت یبایزرا رب نینچمه و تسآ
ی یریذتپ
.دنراد هیکت شور
اه ی ردPCSM
هب گراک دادتعت و ون یری
اهرتماراپ مهاب
کتی تتب هتب تتیاهنرد یتلو هتشاد وافت
یتم رتجنم یگژیو ره یارب زایتما ای یددع صخاش نوتش
.د
یتتتنیمزریز بآ یتتتلم نتتتمجنا طتتتسوت کیتتتتسارد شور
2NGWA
) تتلایا یتطیحم تت افح حتناژآ یراتکمه اب
هدحتم
(USEPA)
تتسا هدتش داجیا
Aller et al., 1987
.)
یداتیز اتعلاطم نونکات مزرد
یتسآ تنی بآ یریذتپ
یاته
هتک تسا هدش ماجنا کیتسارد شور زا هدافتسا اب ینیمزریز م ی یتسآ یبایزرا هب ناوت رد اراتهاگیماکاک ناوتخبآ یریذتپ
نپاژ زکرم
Babiker et al., 2005
رد نینچمه .درک هراشا )
رک تسانم تحم یباتیزرا یارب کیتسارد دم زا یبونج ة
عفد هلابز اه بآ هدتش هدولآ زا یریگولج و یتنیمزریز یاته
تسا هدش هدافتسا
Lee, 2003
زا .) اجنآ هتک نتیا شور رد
ناکم یاه لتخم نودتب یته یرتییغت یتم هدافتتسا ،دوتش
یم دناوت را آ ون و یگژیو یاه یگدوتلآ ار رد رتظن درتیگن .
،نیاربانب نیا شور دتیاب یارتب ناوتخبآ و یگدوتلآ اتخ
نویساربیلاک و
حیحصت دوش . دم کیتتسارد اتب
شور یاته
یددعتم دننام هکبش یبتصع یفداتصت تگنج ،یعونتصم و
یروئت رتتساتاک
Norouzi et al., 2016; Nadiri et al.,
2019; Sadghfam et al., 2016 Baghapour et al., 2016
)
دوبهب تسا هتفای .
بآودنایم یتاعلاطم ةدودحم هب
ناوتنع تتشد نیرتتمهم
زا یکی ،هیمورا هيایرد ضوح طق
اه یزرواشک ی هب
و هژتی
روگنا دیلوت رد تسا
زا ، نیا زا شیب ةدافتسا یلد هب ور هزادنا
ک اونا زا یم یناویح و ییایمیش یاهدو تشد ءزج دناوت
یاته
نیتنچمه .دتشاب یگدوتلآ ضرتعم رد و هدوب ارتین هب هدولآ
باسپ بوضاف و اه یم هقطنم زا صاح یاه
بآ عباتنم دناوت
رارتق یگدوتلآ رتطخ ضرتعم رد ار تتشد نیا رد ینیمزریز هتقطنم رد یتنیمزریز بآ تتیمها هتب هجوت اب نیاربانب .دنهد بآودنایم یتم هدافتتسا زتین ندیماشآ یارب هک
یباتیزرا ،دوتش
یسآ یرورتض تشد نیا یریذپ تتسا
،رتضاح تعلاطم رد .
شور زا هدافتتتسا اتتب یگدوتتلآ رتتطخ یاراد قطاتتنم یتتسررب یسآ یتسآ تشقن و هدتش یسررب کیتسارد یریذپ یریذتپ
زا هدافتسا اب صاح .تسا هدش هنیهب ،کیتنژ متیروگلا
2 و داوم . شور
اه
.2 1 هعلاطم دروم هقطنم . اتب ربارب ًابیرقت یتعسو اب یاياشوق ای بآودنایم تشد 0011
ک ی عبرمرتمول ءزتج و هدتش عتقاو هتیمورا يایرد بونج رد
نیمز نوز زربلا یراتخاس
یتم بوتسحم ناجیابرذآ– .دوتش
اتعافترا تمتس هتب تتشد زا هتقطنم رد یگدتنراب رادقم یم شیازفا
لااتس یگدتنراب نیگنایم .دبای راتمآ اتسا رتب هن
س ی هلاتس 0691 - 0669 رد بآودتنایم و ناتکلم هاگتتسیا )
تیترت هب بآودنایم یناتسهوک شخب و تشد 291
و 621
یلیم بآودنایم یتاعلاطم ةدودحم رد یگدنراب نیگنایم و رتم
دودح 282 یلیم اتسا رتب هزوتح نتیا .تتسا اس رد رتم
هژرتبمآ یبرجت شور
(Emberger, 1952)
فتتسا اتب و زا هدا
هتمین و درتس میتلقا یاراد ،بآودتنایم هاگتسیا رامآ کتشخ
تسا کش . 0 ار هتعلاطم دروتم هتقطنم یاتیفارغج تیعقوم
یم ناشن زا رتیخبت و یتسناتپ رتعت و رتیخبت نازتیم .دهد
اتب رتبارب یترت هب کتشت 122
و 0911 یتلیم اتس رد رتتم
تسا هنیرز .
،دور هنیمیس
،دور درتم یاتي و نویتل یاتي ا ز
مهم نیرت هناخدور یاه تشد بآودنایم دنتسه
هک عبانم بآ
یحطس نیا هناخدور اه حتپ زا روتبع زا ،تتشد اتب لتصاف
یرتمک هب يایرد هیمورا یم دنزیر .
لکش 1 . تیعقوم ییایفارغج قطنم
ة دروم هعلاطم
نیمز یاهدنزاس یاراد بآودنایم قطنم یفلتخم یسانش
تسا تمسق رد هک نوللا دنزاس . رد هتتور دنزاتس و رتش
نیمرپ ةرود بونج رد
نورب هقطنم کتشمش دنزاس ،دراد دز
امش و رش تمسق رد رلا دنزاتس و تتسا دوهشم یقرش
و امتش تمتسق رد کیتساروژ و اتیرت ةرود هب طوبرم یم هدید هقطنم رش امش تحاتسم زا یمظعا شخب .دوش
ةرود یتتفربآ ابوتسر هتب طوتبرم یتبرغ شخب رد هقطنم وک نآ زا یمک شخب و تسا رنرتا برتغ امتش شخب رد اه
هنهپ یاراد یسل یاه
- کتش دنتسه یکمن 2
تمتسق رد .)
ابوتسر هعومجم بآودنایم تشد یقرش بونج و بونج نرام و کهآ -
یتم هدتید حپیژ ةرود هتب طوتبرم هتک دوتش
گنس هعومجم و هساترک ر و کیتسوکوریپ یاه
گنس اته
نتتتسه نتتسویلپ هرود هتتب طوتتبرم و امتتش تمتتسق رد .د
امش ،بآودتنایم تشد یبرغ گنتس
یاته هدوتت اتت یتکهآ
و کیتساروژ و اتیرت هرود هتب طوتبرم نشور یرتسکاخ کهآ ةدوت یم مشي هب هساترک یاه
،یبارهش دروخ 0612
.)
لکش 2 . شقن ة نیمز یسانش هقطنم دروم هعلاطم
هتناخدور یتفربآ ابوسر بوانت زا بآودنایم تشد یا
و ت ار اه هناد ی هيایرد زیر تماخض .تسا هدش یکشت یا
اعافترا رواجم رد رتم دني دودح زا ابوسر نیا ر ثم هیشاح زا شیب ات یا 011
بآودنایم یاهرهش یلاوح رد رتم
ریغتم تسا . شاح ی ا یم هطاحا یتاعافترا ار تشد نی هک دنک
بآ ةرفتس یور یرتتمک تیمها یکیژولوئژوردیه ظاحل هب زریز گنس ،اهدنزاس نیا نیب رد .دنراد ینیم یتیموتلود یاته
قفا و نیمرپ و زرد نتشاد ظاحل هب نسویموگیلا هتانبرک یاه
اکش رد تتسراک هدتیدپ روتضح اتمتحا و ناوارتف یاه .دنتتسه ر ثتم یدودتح اتت تتشد یتشاوح یبناتج یذغت تشد ندش هدیشوپ نینچمه
هب تسو ابوتسر زا یرتشق هلی
هناد اکما ،یسر زیر میقتتسم لاوزتن اتب ار تتشد هتیذغت ن
.تسا هداد شهاک یوج هب روظنم یسررب ایصوصخ یژولوئژوردیه
هیلا یاته
لتخم نیتمز و دروآرتب یتمک تماختض نآ
اته رد تتشد
دادعت بآودنایم 281
ددع ژادنوس کیرتکلاوئژ رد
یاتتسار
01 تتیفورپ یتتحارط هدتتش
اتتعلاطم اتتسا رتتب .تتتسا
نتس قتمع رثکادح ،یکیزیفوئژ یلامتش یحاوتن رد تک گ
هتناخدور ود نیتب یحاوتن و بآودنایم برغ بونج ،تشد هنیرز هنیمیس و دور هدتش ییاتسانش )هپت یلعنفی یلاوح دور
هک تسا هب رط بوتنج و رتش هیتشاح رتط هتب یتبرغ
یتم هتتساک ابوتسر تماختض زا تشد نیتسدنهم دوتش
، دق باهم رواشم 0691
.)
شتتخب ا تتتشد زتتکرم اتتت یدورو یاتته تتتفربآ ز
یاتته
هناد هتناخدور تشرد هتنیرز یاته
هنیمیتس ،دور درتم و دور
رتب تتشد زتکرم رتط هتب هتک تتسا هدتش یکشت یاي نآ تماخض هدوزفا
یم شتخب نیا ناوخبآ .دوش هتب
روتص
دازآ ون زا و هيراپکی تسا
نیب نآ تماخض هک 61
اتت 11
رتتتم تتتسا ، دتتق باتتهم رواتتشم نیتتسدنهم 0691
رد .)
شخب تجورخ یاه هتيایرد حاوتس رتط هتب و تتشد ی
بوسر بوانت یلد هب ،هیمورا هتشهن یراذگ
هناد یاه هتب زیر
هتشهن هناخدور ینایغط یاه هرفتس دادتعت ،یا
هتب اته 6 هتیلا
یم شیازفا ،باتماج رواشم نیسدنهم دبای
0611 نتیا رد .)
شخب اه رثکادح هک یناقوف هرفس 61
هرفتس دراد قتمع رتتم
ریز رد و هدوب دازآ همین هرفس ود نآ
تحت راشف دراد دوتجو
نیب مادک ره تماخض هک 21
ات 61 هیلا .تسا رتم ادج یاه
هرفس نیا هدننک دودح اه
01 ات 21 هتک هتتشاد تماخض رتم ابوتسر دراو یتتشگنا نیتب روتط هب تشد زکرم رط هب
هناد یتفربآ نآ تماخض تشد زکرم رد و هدش تشرد
هتب اه
یتم رفص تشم نیتسدنهم دتسر
، دتق باتهم روا 0691
.)
هیلا یواتح هک هدوب گنر زبس نرام و ر ون زا وف یاه
شتخب رد .دنتتسه روتش حوما یدایز ریداقم یزتکرم یاته
یرتتتشیب تتتیمها و تماختتض زا یناتتقوف هرفتتس ،تتتشد همین ةرفس کی طقف نآ ک گنس ریز رد و هدوب رادروخرب تحت راشف شخب نیا رد .دراد دوجو رتتسگ تیلد هتب اه
ش
هیلا مرف یسدع و هدنکارپ طاتبترا ،هدتننک ادتج یتسر یاته
هرفس یکیژولوئژوردیه نیدتب و هدوتب رارقرب ًوماک مه اب اه
هرفس بآ ییایمیش تیفیک ظاحل ًاتبیرقت مئاتق یافورپ رد اه
هرفتس ،ناتکلم ناتتسرهش یلاوتح رد نیتنچمه .تسا یکی حاوتس رتط هتب هتک هدوتب دازآ هتيراپکی ون زا دوجوم یرد یم شیازفا هیلا ود هب هيا باتهم رواشم نیسدنهم دبای
، دق 0691 .) غت ناتشن ینیمزریز بآ حطس یعمجت اریی
یم اس رد ینیمزریز بآ حطس هک دهد شهاتک رتیخا یاته
.تسا هتشاد
لکش 3 . تارییغت یعمجت حطس بآ ینیمزریز تشد بآودنایم
.2 2 بیسآ یسررب . کیتسارد شور اب یریذپ
بآ اه ی یز کش هب ینیمزر اه
ی یگدوتلآ ضرعم رد لتخم
نآ رد یگدولآ رتنک و صیخشت هک دنراد رارق هتب تبسن اه
بآ اته ی هتتب هتجوت اتتب .تتسا هتتنیزهرپ و کتشم یحطتتس
شور نیرتتتهب ،یتتنیمزریز بآ عباتتنم رد یگدوتتلآ رارمتتتسا نآ یگدولآ زا یریگولج
هدوتلآ عباتنم ییاتسانش ،اه و هدتننک
سآ قطانم ی ریذپ هیهت ، هتشقن اته ی تسآ ی یریذتپ ذاتختا و
س تتسای یاته تتسا تسانم یتیریدتم
Babiker et al.,
یوتق نآ رد یگدولآ دادعتسا هک یقطانم ییاسانش اب .)2005
م تسا ی ناوت سآ ظاحل زا ار هقطنم ی
یریذپ هنهپ دنب ی درک
اتب قطانم ندش هدولآ زا مزلا ادیهمت امعا اب هجیتن رد و سآ یسناتپ ی
یریذپ ب .درک یریگولج لاا
دروآرتب یارتب هتک تسا یمک دم کی کیتسارد شور اتتیقم کتتی رد یتتنیمزریز بآ متتتسیس یگدوتتلآ یتتسناتپ
هتتیحان .تتتسا هدتتش یتتحارط یا اتتسا رتتب
یاتتهرتماراپ نآ
اتب یگدوتلآ اتقتنا رد راذتگری رت یکیژولوئژوردیه لتخم عتمج رگیدتکی اتب شزرا یرض کی و ینزو یرض کی تتیاهنرد و هدتش یتسآ هتشقن
یتم هتئارا ار یریذتپ دتنهد
،ناراتکمه و مدقم یرغصا 0688
رد راتب نیتتسخن ،رتلآ .)
اس 0681 ت افح حناژآ و درک یفرعم ار کیتسارد شور
طیحم اس رد ار نآ اکیرمآ تسیز 0661
هتب هتک داد هعسوت
هب ار شور نیا دنناوتب قیرط نیا درادناتتسا یمتتسیس ناونع
هب هدش یبایزرا روظنم بآ یگدوتلآ یسناتپ
یتنیمزریز یاته
دننک هدافتسا
Boughriba et al. 2009
کیتسارد شور رد .)
2 یتم هتفرگ رظن رد ضرف : ماتش هتک دوتش
0 . زا یگدوتلآ
یم ینیمزریز بآ دراو نیمز حطس ؛دوش
2 . قیرط زا یگدولآ
یم ینیمزریز بآ دراو و هدش هتسش یگدنراب ؛دوش
6 . اقتنا
بآ قیرط زا یگدولآ یم روص نآ هباشم یتعرس اب و
دریگ
و 2 . دیاب شور نیا طسوت هعلاطم دروم قطنم 2
اتی راتتکه
گرزب دتشاب رت
Voudouris et al. 2010
کیتتسارد شور .)
؛ ماتش هتک تتسا یکیژولوردتیه رتماراتپ تفه زا هتفرگرب بآ قمع )D
هیذغت نازیم ،
،)R
ناوخبآ طیحم )A
حنج ،
اتتخ تتتفاب ،)S
گوتتپوت یتتش یفار
)T
طیتتحم ری رتتت ،
ابشاریغ )I
هرفس یکیلوردیه تیاده و )C
هتب هک دنتسه
،نآ یگدوتلآ یتسناتپ هتب هتجوت اب اهرتماراپ نیا زا مادکره زا یخرن 0 اتت 01 یتم هداد اتصتخا .دوتش
0 یاتنعم هتب
و نیرتمک 01
رد ینیمزریز بآ یگدولآ یارب رطخ نیرتشیب
یم هتفرگ رظن دوش
Panagopoulos et al., 2005
کتیره .)
نآ یبتسن تیمها هب هجوت اب کیتسارد شور یاهرتماراپ زا رد یتتنیمزریز بآ متتتسیس هتتب یگدوتتلآ اتتقتنا ییاتتناوت رد نزو یتتنزو یرتض 0
اتتت 1 یتتم برتض ) .دوتتش
زا ا نتتی ور کیتسارد صخاش
اتسا رب نزو
تتفه وتمجم هتب یتهد
هب رتماراپ طبار روص 0
یم هبساحم ) .دوش
0 )
DI = DrDw+ RrRw +ArAW+SrSw+ TrTw+ IrIW+ CrCw
هک یسآ صخاشDI
گرزتب ورتح و کیتتسارد یریذتپ
ناشن ةدنهد اهرتماراپ تفه ی و هناگ )هبتر شزرا خرنr
و
w
یم هداد صیصخت رتماراپ ره هب هک تسا ینزو زا حپ .دوش
یتسآ یحاوتن ،کیتتسارد صخاتش بساحم ناوتخبآ ریذتپ
یتم صخشم .دنوتش
ندوتب گرزتب ناتیب صخاتش نتیا
رتگ
یسآ بآ رتشیب یریذپ ینیمزریز یاه
تتسا هتبتر . و یدتنب
امیسقت ةدودحم اهرتماراپ
ودج رد کیتسارد ی 0
هدتمآ
تسا کتی یکیژولوردتیه هتعومجم ره یارب ییاهن هجیتن.
وتمجم زا هک تسا یددع شزرا تصاح
برتض رته نزو
نآ بتر رد رتماراپ تسد هب
یم د صخاتش و دتیآ کیتتسار
6
یم یفرعم .دوش
قبط رب ناراتکمه و رتلآ تلاقم 0681
) رد
ناوخبآ یارب کیتسارد صخاش نییعت تحت
راشف نزو تهد ی
دازآ ناوخبآ دننام تسا
هتبتر هتک واتفت نتیا اتب رد یتهد
ناوخبآ تحت راتشف یارتب 2 دازآ ناوتخبآ زا واتفتم هتیلا
نیا هک ،هدش ماجنا 2
رابع هیلا م ،قتمع تیلا زا دنا
طیتح
ناوخبآ رگا . ابشاریغ طیحم و ناوخبآ تتحت
راتشف رتیز رد
ةوتحن رتماراپ هس نیا رب هووع دشاب هدش عقاو دازآ ناوخبآ هبتر دوتب دتهاوخ وافتم مه صلاخ هیذغت بساحم و یهد .تسین داص هعلاطم دروم قطنم ناوخبآ یارب دروم نیا هک
یارب قمع یلا یهت رد عقاو رد تتحت
راتشف اتفرژ ، تک ی
وبحم هیلا هب هدننک
طیحم هیلا و یباتسیا حطس قمع ناونع
هیلا ریز زا ناوخبآ ذپانذوفن
هتتفرگ رتظن رد ک گنس ات ری
یم شخب رد .دوش یلا هک ییاه
ذپانذوفن ییلااتب تماختض ری
یتم رتتمک ناوتخبآ یگدتنیلاآ ناکما زاب دشاب هتشاد و دوتش
هب ابشاریغ طیحم یلا روص
هدننکروصحم رد
هتتفرگ رظن
.تسا ذوفن باقریغ ر و تلیس ماش هک هدش
لودج 1 . هبتر
،یدنب زایتما هبتر اه و نزو طوبرم هب مادکره زا اهرتماراپ ی شور کیتسارد (Aller et al., 1987)
یفارگوپوت )دصرد اخ طیحم
ناوخبآ طیحم یتناس هیذغت
رتم ) اس رد بآ قمع
)رتم ینیمزریز تیاده
یکیلوردیه رتم رب زور طیحم )
غ ابشاری
تر هدودحم هب تر هدودحم هب تر
هدودحم هب هبتر
هدودحم هبتر
هدودحم هبتر
هدودحم تر
هدودحم هب
01 6 1 6 0 2 - 1
9 - 2
02 - 9
08 -
02 08>
2 9 1 8 یتلیس مول
مول هسام یا یمول هسام و وارگ
هسام 6
1
8 اب تلیس و ر
هسام یمک یمک اب هسام
ر و تلیس وارگ و هسام 0
6 9 8 6 18 / 1 - 1
09 / 01 -
18 / 1
18 / 01 -
18 / 1
2 / 21 -
18 / 01
2>
/ 21 01
6 1 1 6 2 0 1 / 0 - 1
9 / 2 - 1 / 0
0 / 6 - 9 / 2
2 / 01 - 0 / 6
6 / 22 - 2 / 01
1 / 61 -
6 / 22
1>
/ 61 0 2 2 2<
02 - 2
28 - 02 2 2 9 8 ر و تلیس اب ر و تلیس
هسام یمک یکدنا اب هسام
ر و تلیس هسام و وارگ
زو ن اهرتماراپ هب هتفای اصتخا یاه
0 2
6 2
1 6
1
.2 3 هههنیهب . زا دا تههسا اههب کیتههسارد شور یزاههس
کیتنژ متیروگلا زا اجنآ هک نتیا شور رد ناتکم یاته تلتخم نودتب یته
یرییغت یم هدافتسا
،دوش را آ ون و یگژیو یاه یگدوتلآ رد
رظن یمن هتفرگ دوش
.
،نیاربانب نیا شور دیاب یارب بآ ناوخ و
یگدولآ اخ نویساربیلاک و
حیحصت تعلاطم رد هتک دوتش
تیزم یخرب هب هجوت اب رضاح تبتسن کیتنژ متیروگلا یاه
شور رگید هب شور نتیا زا ،هتنیهب باوتج هب ندیسر رد اه
روظنم .تسا هدش هدافتسا زا
هنیهب یزاس کی
،هناماس هتنیمک
ای هنیشیب ندرک یعبات تسا هک نیا عبات یرایعم زا درتکلمع
هناماس .تسا نیا مع رد تیاهن هب دوتبهب ییاراتک هناماتس
یم دماجنا . ده زا هنیهب یزاس نتفای نیرتتهب باوتج تباق
، وبق اب هجوت هتب تیدودتحم اته
و یاتهزاین هلئتسم
تتسا
Blum & Roli., 2003
.) یارب کتی هلئتسم
، نتکمم تتسا
باوج یاه یفلتخم دوجوم دشاب هک یارتب تسیاقم نآ اته و
ا باختن باوج ،هتنیهب یعباتت هتب ماتن عباتت دته تیرعت
یم دوش . باختنا نیا عبات هب تعیبط هلئتسم هتتسباو تتسا .
شور زا یکی یم هک ییاه
هنیهب روظنم هب دناوت هدافتسا یزاس
کتتیتنژ متیروتتگلا ،دوتتش تتتسا
متیروتتگلا . شور ،کتتیتنژ
هنیهب یزاس ماهلا هتفرگ زا تعیبط رادناج ادوجوم هدتنز
)
تسا هک یم ناوت رد هتقبط یدتنب ،اته زا نآ هتب ناوتنع شور
،یددتتع یوجتتتسج میقتتتسم
و یفداتتصت داتتی
درتتک . نتتیا
،متیروگلا یمتیروگلا
ینتبم رب رارکت تسا و وصا لوا ی نآ
نامه روط هک پ شی رت هراشا دش زا ملع کیتنژ اتبتقا هدتش
تسا و اب دتیلقت زا یدادتعت یاهدتنیارف هدهاتشم
هدتش رد
ماکت یعیبط ارتخا هدش تسا و هب روط یرّ وم زا تفرعم
یمیدق دوجوم رد کی تیعمج هدافتسا یم
،دنک ات ح یاته
دیدج و دوبهب هتفای ار داجیا دنک . نیا متیروتگلا رد
ئاتسم
یعوتتنتم رتتیظن هتتنیهب
،یزاتتس ییاتتسانش و
رتتتنک
،متتتسیس
شزادرتتپ ریوتتصت
و ئاتتسم
،یتتبیکرت نیتتیعت
یژوتتلوپوت و
شزومآ هکبش یاه صع یب یعونصم و
متسیس یاه ینتبم رتب
میمصت و هدعاق هب راک یم دور
Holland, 1975
.) متیروگلا
کیتنژ هب ناونع متیروگلا
ِیتابساحم هنیهب
یزاتس اتب رد رتظن
نتفرگ هعومجم یا زا طاتقن یاتضف باوتج رد رته رارتکت
یتابساحم هب
وحن یر ثم یحاون لتخم یاتضف باوتج ار
وجتسج یم دتنک
Holland, 1975
.) رد مزیناتکم ،وجتتسج
هتتيرگ رادتتقم عباتتت دتته ماتتمت یاتتضف باوتتج هبتتساحم
یمن
؛دوش یلو رادقم هبساحم هدتش عباتت دته یارتب رته
،هطقن رد طسوتم یریگ یرامآ عبات ده یارب ره ،هتطقن رد
طسوتم یریگ یرامآ عبات ده رد یمامت ریز ییاهاضف هتک
نآ هطقن هب نآ اه هتسباو هدوب تلاخد هداد یم دوش و نیا ریز
اهاضف هب روط یزاوم زا رظن عبات ده طسوتم یریگ یرامآ
یم دنوش . نیا مزیناکم ار یزاوت ینمض یم دنیوگ . نیا دتنور
عاب یم دوتش هتک یوجتتسج اتضف
هتب یحاوتن زا نآ هتک
طسوتم یرامآ عبات ده رد نآ اه دایز هدوب و ناکما دوجو
هطقن هنیهب قلطم رد نآ اه رتشیب تسا س و ادیپ دنک . نوتي
رد نیا شور وخرب شور یاه کت یریسم یاضف باوج
هب روط همه هبناج وجتسج یم ،دوتش ناتکما یرتتمک یارتب
ییارگمه هب
کی طقن هنیهب یلحم دوتجو دتهاوخ تتشاد .
زایتما رگید نیا متیروگلا نآ
تسا هک یه یتیدودحم یارتب
عبات هنیهب
،هدنوش ثم قتشم یریذپ ای یگتسویپ لا
مز درادتن
و رد دنور وجتسج دوخ اهنت هب نییعت رادقم عبات دته رد
طاقن لتخم زاین دراد و یه
ِ اعوطا یکمک
،یرگید ثم
قتشم عبات ار هدافتسا یمن دنک . زا نیا ور یم ناوتت رد ئاتسم لتخم
معا زا
،یطخ هتسویپ ای هتسسگ هدافتسا یتم دوتش و
هب تلوهس اب ئاسم لتخم باق قیبطت تسا
Bennett et
al., 2003
.) دتنیارف ماتجنا یارب کیتنژ متیروگلا یلک دنور
هنیهب ریز لحرم راهي ماش رضاح قیقحت رد یزاس تتسا
:
0 ؛هیلوا ای ییادتبا لحرم . 2
؛باختنا . 6
تیکرت اتی عطاتقت .
و ددجم 2 .شهج . هنیهب ةوحن رايولف متیروتگلا اب یزاس
کتش رد کیتنژ 2
.تتسا هدتش هدروآ ییادتتبا تلحرم رد
موزومورک تیعمج اه
هب ناونع باتختنا دتنیارف ورتش طقن
یم شزارتب عباتت اتب موزوتمورک رته ،دتعب تلحرم رد .دوش
یم یبایزرا تتیعمج رته کتیتنژ متیروتگلا شور رد .دوش
یم دیلوت هک یدیدج یم یلبق تیعمج نیزگیاج ،دوش
.دوش
یم همادا ییاج ات اهدنیارف نیا رتهب هک دبای
ود رد باوتج نی
تتیعمج رد یدوتبهب یتراتبع هب ای دنکن رییغت یلاوتم سن .دوشن هدهاشم دیدج هب کیتنژ متیروگلا زا شهوژپ نیا رد
هنیهب روظنم هدافتتسا کیتسارد شور یاهرتماراپ نزو یزاس
،هلئتسم میمصت یاهریغتم .تسا هدش نزو
اته هتب طوتبرم ی
کیتسارد یاهرتماراپ تسا
.
لکش 4 . اچولف تر هنیهب یزاس شور کیتسارد اب هدافتسا زا متیروگلا کیتنژ
هنیهب دم ده عبات رتیز تطبار اسا رب یزاس
تتسا
شیازتفا اتب عتقاو رد هتک ده عبات نیا ندرک هنیشیب اب هک یتسآ صخاتش نیتتب یگتتسبمه یرتض نازتیم و یریذتتپ
نزو ،تتتسا هارتتمه ارتتتین تتتظلغ تتنیهب و تتسانم یاتته
تسارد یاهرتماراپ یم هبساحم ار کی
.دنک
0 )
،هطبار نیا رد هلئتسم دته عباتت ،F
هب هتنی ؛یزاتس
Vi
،
صخاتتش تتسآ
ی ؛هتتطقن هتتب طوتتبرم یریذتتپ نیگناتتیم ،
صخاش اه ی سآ ی ؛یریذپ
Ni
تطقن رد ارتتین تتظلغ ،
؛i
و ارتین تظلغ نیگنایم ،N
هداد دادعت ،n
تتسا ةزادتنا .
یلوا تیعمج اب ربارب ه
011 اتب رتبارب شتهج خرن ، 111
/ 1 و
.تسا هدش باختنا ولج هب ور هنیهب باوج هب ندیسر ةوحن هدتش اتمعا کیتنژ متیروگلا یارب هک یتیدودحم نینچمه نزو اتصتخا ،تسا یاته
0 اتت 1 یارتب 1 شور رتماراتپ
کیتسارد تسا
. 3
جیاتن و ثحب . شیازفا لاعف تی ازتفا هتجیتن رد و یزرواتشک یاه رتطخ شی
بآ عباتتنم یگدوتتلآ زا تتصاح ارتتتین هتتب یتتنیمزریز یاتته
بآ و یزرواتتشک زا یتتتشگرب یاتته دافتتتسا
دتتح زا شیتتب ة
زتتین بآودتتنایم تتقطنم رد ییایمیتتش یاتتهدوک تتم
ی دتتناوت
کشم زاس بآ عبانم هک اري ،دشاب نیرتتشیب یتنیمزریز یاه
عبنم مرت نی بآ ةدتننک برتش
تعنتص و یزرواتشک ، تقطنم
هعلاطم دروم ا
تس تیلاعف نینچمه . یتعنص ،یزرواشک یاه
یرهش و لاآ
هدتنی ناوتخبآ هتب ار یتفلتخم یاته تیمحت اته
یم ،یتفیک و یتومک تتفا هتمادا زا یریگوتلج یارب هک دننک
تیریدم هرهب رادرب بآ زا ت افح و ی دتیاب یتنیمزریز یاه
هب همانرب رد هیاپ و صا ناونع یزیر
.درتیگ رارتق روتشک یاه
روظنم نیدب 19
ن بآ زا هتنوم ز
بآودتنایم تتشد یتنیمزری
عمج کتش .دش ییامیش زیلانآ و یروآ 1
غت یناتکم ارتیی
ار بآودتنایم تتشد ناوتخبآ یتنیمزریز بآ ارتتین نازیم یم ناشن .دهد
لکش 5 . غت تاریی یناکم نازیم تارتین بآ ینیمزریز ناوخبآ تشد بآودنایم
1
2 2
1 1
(V )(N )
(V ) (N )
n
i i
i
n n
i i
i i
V N
F
V N
V
تطق زا یتکی هتک بآودتنایم و ناکلم هقطنم رد ته
یا
یم بوسحم روشک روگنا دیلوت شیازفا یارب هلاس ره ،دوش
غاب وصحم یهدزاب زا شیتب رادقم اب یناویح یاهدوک زا اه
یتتم هدافتتتسا مزلا هزادتتنا یناوتتیح یاتتهدوک نتتیا هتتک دوتتش
هب روص ینیمزریز بآ هرفس هب یدایز ارتین نازیم موادم
تتب ار هتتقطنم رد ارتتتین یگدوتتلآ یتتسناتپ و هدرتتک هدراو لاا
یم هاتي دوتجو یلد هب نینچمه .دنرب دوتبن و یبذتج یاته
قطاتتنم زا یرایتتسب و ناتتکلم رهتتش رد بوتتضاف کبتتش لااب ارتین نازیم بآودنایم تسا
. نامه روتط کتش زا هتک
یم هدهاشم ریز هتعلاطم دروم قطنم زا یمین دودح رد دوش
یناتهج درادناتسا دح زا شیب ارتین رادقم 11
یتلیم مرتگ
یل رب )رت تسا هتب هتقطنم ینیمزریز بآ یارب یدج رطخ هک
یم رامش تمتس هتب هتي ره هکنیا هب هجوت اب نینچمه .دیآ
جورخ ی یاه تشد کیدزن یم میوش هب یلد روش ندوب بآ
ینیمزریز هقطنم
و مدع عسوت یزرواشک نازیم
ارتتین بآ
ینیمزریز شهاک
یم .دبای هب روتط یتلک رد ناوتخبآ تتشد
بآودنایم رد
اج ییاه هتک نازتیم یروتش لااتب رادتقم ،تتس
رتمک ارتین تسا
یروتش نازتیم هک ییاهاج رد نینچمه و
رتمک قطانم هیقب هب تبسن تسا
تتسه داتیز ارتین رادقم ،
هتب یدتبت ار بآودتنایم تشد ینیمزریز بآ ،هجیتن رد هک تتظلغ ارتییغت هتب هتجوت اتب .تتسا هدرک برش ریغ بآ یم یضارا یربراک و ارتین اوت
هتناد هتک درتک ناتیب ن یدتنب
شقن یکیژولوئژوردیه طیارش و ابوسر عت
نیی هدننک رد یا
.دنراد ارتین تظلغ عیزوت کش 9 هیلا ، یسآ یسررب رد هدش هدافتسا یاه یریذتپ
یتم ناشن ار بآودنایم تشد یگدولآ رطخ یسناتپ و .دتهد
قمع حطس یباتسیا نییعت هدننک یقمع تسا هک هدوتلآ هدتننک
تسیاب ی یط دنک ات هب حطس یباتسیا دتسرب . رته هتي قتمع
حطس یباتسیا رتشیب
،دشاب نامز یرتشیب وط یتم دتشک اتت
نیا داوم هدنیلاآ هب ناوخبآ دسرب و ناکما ندش شخپ
، قر قی
ندش و بذج داوم هدنیلاآ رد اخ دوجو دتهاوخ تتشاد
Norouzi et al., 2018
) . تتشد یتنیمزریز بآ حطس قمع
مسق رد بآودنایم ت
رد وتصخب ،تتشد تتشدلااب یاه تمتتسق
بوتتنج یاتته رتتتشیب یقرتتش
تتتسا تمتتس هتتب و
یجورخ حطتس و هدش مک یباتسیا حطس ات قمع تشد یاه
نیتمز حطتس کیدزن ینیمزریز بآ تتسا
تیذغت . صلاتخ
رادقم یبآ تسا هک زا حطس نیمز ذوتفن هدرتک و هتب حطتس
یباتسیا م ی دسر . یکی زا هار اه ی یلصا اقتنا لاآ هدنی اته هتب
بآ ینیمزریز هیذغت
.تسا هیذغت بآ تجوم یتم دوتش اتت
هدولآ هدننک هب روظنم ق اتقتنا هتتفای و هتب حطتس یباتتسیا
دسرب و هب روص یتقفا رد ناوتخبآ تتکرح دتنک . طیتحم
ناوخبآ ماش اهاضف ی یلاخ و گتسکش ی ییاه تسا هک بآ
ار رد دوتخ هتگن هتتشاد و روتبع تم ی دتنهد . نیارباتنب داوتتم
کشت ی د ةدنه ناوخبآ رب نایرج نورد نآ ری رتت تم ی دراذتگ .
نیا
،ریسم نایرج تکرح لاآ هدنی اه ار زا قیرط نتیا طیتحم
نییعت م ی .دنک طیحم اخ
ًلاومعم اب یتماخض دودح 1 / 1 ات
2 رتم هب ظاحل یژولویبورکیم هقطنم
رایسب اتعف هتب رامتش
م ی دور . یلا اخ هب یلد تتیلاعف ًاتبتسن یلااتب ،یتبورکیم
دوجو داوم یلآ لااب و دوجو شیر ،ناتهایگ یارتب ذتح و
شهاک تتظلغ لاآ هدتنی ،اته یتسناتپ ییلااتب دراد . رد شور
کیتسارد هب
01 ون اخ هب یترت بتر 0 ات 01 اتصتخا
هتفای هک هب یترت نیرتمک و نیرتشیب هتبتر یارتب ر رتیغ
مکارتتتم و وارتتگ تتتسا . یفارگوتتپوت تتسحرب
یتتش و
ارییغت نآ اع م رتنک هدننک یا رد ذوفن لاآ هدنی اه و یکشت
باناور هب رامش م ی دور . شیازفا یش یفارگوتپوت تجوم
شهاک یراگدنام بآ
یور حطس نیمز و شهاک خرن ذوتفن
و شهاک یش زین جوم شیازفا خرن ذوفن هدتش تتسا و
یسناتپ یگدولآ یرتشیب ار داجیا م ی دنک . تقطنم ، ابتشاریغ
ابوسر دوجوم زا حطس یباتتسیا اتت نوز اتخ ار ماتش
م ی دوش هک
ًاساسا ابشاریغ تسا
و روبع و قر قی ندش داوتم
هدنیلاآ ار هب قطنم ابشا رتنک تم ی دتنک . یارتب تیهت تیلا
طیتحم ، ابتشاریغ رد
رتته ود وتن دتتم زا گلا هاتي اتته ی
هدهاتتشم ا ی و یفاتتشتکا هدافتتتسا
هدتتش تتتسا . تیادتته
،یکیلوردیه ییاناوت
داوم شت ک ی ةدتنهد ناوتخبآ رد اتقتنا
بآ ار دنیوگ هک هب دصرد اهاضف ی یلاخ طبترم هب مته رد
یلا بآ راد یگتسب دراد . حپ ره هتي تیادته یکیلوردتیه
رتشیب دشاب ناکما نایرج نتفای لاآ هدنی اه رد ناوتخبآ رتتشیب
دهاوخ دوب . اتعوطا طوتبرم
هتب تیادته یکیلوردتیه زا
ابساحم شیامزآ
ژاپمپ گلا و یرافح یاه تسد هب
هدتمآ رد یکیلوردتیه تیادته رادتقم بآودتنایم تشد رد .تسا
لااب بآودنایم یرهش تمسق تسا
دودح رد و 60
رتب رتتم
زور تسا .
لکش 6 . هشقن یاه هنهپ یدنب یاهرتماراپ هدافتسا
هدش رد یسررب بیسآ یریذپ
لودج 2 . نزو یاه هنیهب هدش کیتسارد اب هدافتسا زا وگلا متیر کیتنژ
یفارگوپوت اخ طیحم
ناوخبآ طیحم هیذغت
بآ قمع ینیمزریز تیاده
یکیلوردیه ریغ طیحم
ابشا
16 / 0 9
/ 2 6
2 / 2 1
2 / 6 6
/ 6
)فلا(
)ب(
یباتیزرا یارتب کیتسارد یلصا شقن تسآ
ی اتب یریذتپ
امعا نزو اه قتیفلت و رتماراتپ رته هب طوبرم ی لا
هتی اتب اته
عبات زا هدافتسا ه
م ناتشوپ کتش دتش هتیهت ی 1
رتب .) تلا
جیاتن اسا دم
کیتسارد ارب
ی
،تشد 01
، 01
، 01 ، 66 و
21 دصرد هب یترت رد قطانم اب سآ ی یریذتپ یتلیخ ،متک
،مک طسوتم دایز ، و یلیخ ز دای عقاو هدتش دتنا هتب هتجوت اتب . دم جیاتن
شخب اه ی هتب بآودتنایم تتشد یزتکرم ناوتنع
قطانم سآ ی ش یفرعم رتریذپ متیروتگلا شور رد .تتسا هد
کیتنژ نزو ندرتک هنیتشیب اتب کیتسارد یاهرتماراپ هنیهب یاه
طبار رد ده عبات 2
تسد هب نزو نداد رارق اب هک دمآ یاته
صخاتش ،تتسخن تطبار کتیتنژ متیروگلا طسوت هدش هنیهب اتب هدتش هتنیهب کیتسارد روتگلا
کتیتنژ متی تتسد هتب
.دتمآ
نزو اب کیتسارد هدش هنیهب یاه کتیتنژ متیروتگلا زا هدافتتسا
ودج رد 2
بتساحم رد و شور نتیا رد .تتسا هدش هدروآ
نزو ،کتیتنژ متیروتگلا اتب هدتش هنیهب کیتسارد صخاش ،اته
نزو هبتر و کیتنژ متیروگلا زا هدش صاح یاه اتسا رتب اه
هبتر کیتسارد شور یاه تتسا
متیروتگلا شور اتسا رتب .
ه تیاده ،ینیمزریز بآ قمع ،کیتنژ ریغ طیحم و یکیلوردی
نیرتتتشیب تتیترت هتتب ابتتشا رتتت
یتتسآ رد ار ری بآ یریذتتپ
ز شور زا هدافتتسا اتب هدتش هنیهب شقن .دنراد هقطنم ینیمزری
یم ناشن کیتنژ متیروگلا دودتح هتک دهد
08
، 00
، 28 ، 29 و
01 دصرد هب تشد زا یترت
رد قطانم اب سآ ی یریذپ یلیخ
،مک ،مک طسوتم دایز ، و یلیخ ز دای عتقاو هدتش دتنا کتش 1
دتتم جیاتتتن هتتب هتتجوت اتتب .)ب شتتخب
اتته ی تتتشد یزتتکرم
هب بآودنایم قطانم ناونع
سآ ی .تسا هدش یفرعم رتریذپ
تروصرد ی هک تظلغ نوی ارتین رد یطاقن یگدتنکارپ اب
سانم و ةرود یارتب یناتمز
یتصخشم رد
رتتسد دتشاب
م ی هلحرم ناوت تحص
جنس ی ار ماتجنا .داد تحتص جنتس ی
شور اه هدافتتسا اتب بآودتنایم تتشد یارب هدش هئارا ی زا
نوی ماجنا ارتین یتسررب یارتب .دش
قد قتی نیتنچمه و رتت
شور سیاقم یگتتسبمه صخاش بساحم شور زا ،اه
(CI)2
شور یبایزرا یارب و لتخم یاه
هداد اه هدافتتسا ارتین ی
.دش ارتتین تتسد جنتپ هتب ارتین ریداقم روظنم نیا یارب
یلیخ دایز یلیخ و دایز ،طسوتم ،مک ،مک سقت
می هدتش یدنب
حپس و دادعت هاي اه یی هک ریداقم ارتین نآ اتب هتشقن اته ی
سآ ی یاراد یریذپ شزرا
یناسکی تتسا و رد کتی هورتگ
رارق دنراد هب 1 برض م ی
،دنوش نآ دادعت زا هاي اته یی هتک
ریداقم ارتین و هورگ سآ ی یریذپ نآ هب رادقم 0 ، 2 ، 6 و 2
ا وتخ دنراد یترت هب رد
2 ، 6 ، 2 و 0 برتض تم ی .دنوتش
ریداقم حپس صاح
مهاب عمج هتسب تم ی دوتش و صخاتش
یگتسبمه م تسد هب(CI)
ی دیآ هک نیا م ی دناوت یگتتسبمه
نیب شور اته یتسآ ی یریذتپ
و ریداتقم ار ارتتین ناتشن
دهد رتلاابCI .
هتب یتنعم یگتتسبمه رتتشیب
اتبطنا .تتسا
هاتتي یاتته اتتب هتتس حطتتس یگدوتتلآ ارتتتین
و هتتتسد اتته ی
سآ ی یریذپ پ شی ینیب طسوت هدش شور
اته و کیتتسارد ی
یزاف قطنم و کیتنژ متیروگلا شور اب هدش هنیهب کیتسارد ودج رد 6
.تسا هدش هدروآ ) اسا رب
جیاتن تصاح رد
یبایزرا تسآ ی کیتتسارد ،یریذتپ شور اتب هدتش حیحتص
صخاش نیرتشیب نتشاد اب کیتنژ متیروگلا یگتسبمه
(CI)
.دراد یرتشیب تیولوا
لودج 3 . قیبطت ریداقم تارتین رد هس حطس یگدولآ اب شور اه فلتخم ی
شور هورگ ارتین یاههنومن
لااب یلیخ لااب طسوتم نییاپ نییاپ یلیخ (CI)یگتسبمه صخاش
کیتسارد
لااب یلیخ 6 2 01 0 0 212CI=
لااب 6 1 1 6 2
طسوتم 0 1 6 1 1
نییاپ 1 1 1 2 2
نییاپ یلیخ 1 1 1 1 8
کیتنژ متیروگلا اب هدش هنیهب کیتسارد
لااب یلیخ 00 6 2 1 1
661CI=
لااب 0 9 02 6 0
طسوتم 0 1 2 00 0
نییاپ 1 1 1 1 2
نییاپ یلیخ 1 1 1 1 00
یگتسبمه صخاش بساحم ةوحن یلومعم کیتسارد یارب
:
212 = 0 1 + 0 + ) 2 1 + 1 + 2 + 0 + ) 6 1 + 1 + 0 + 1 + 6 + 01 + ) 2 1 + 1 + 1 + 6 + 2 + 1 + 1 + 2 ) + 1 8 + 2 + 6 + 1 + 6 )
CI=
