هرود ،ناﺮﻳا ﻲﻌﻴﺒﻃ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻪﻠﺠﻣ ،ﻲﻌﻴﺒﻃ ﺖﺴﻳز ﻂﻴﺤﻣ ﻪﻳﺮﺸﻧ 64
هرﺎﻤﺷ ، 3 ﺰﻴﻳﺎﭘ ، 1390 ، ﻪﺤﻔﺻ زا 255 ﺎﺗ 266 ۲۵۵
ﺳﺭﺮﺑ ﻲ ﻳﺍﺭﺁ ﻪ ﺘﺧﺎﻨﺷ ﻲ
ﻌﻤﺟ ﻴ ﺖ ﺎﻫ ﻱ ﺭﺍﺩﺭﺎﺧ ﺵﻮﻣ
) Acomys dimidiatus Cretzschmar, 1826
(
ﺪﻗ ﺮﻫﺎﻃ ﻳ ﺮ ﻳ
۱ﻥﺎ
ﻭ
،۲
ﺪﻤﺤﻣ ﺪﻴﻌﺳ ﻱ
۱* ، ﻑﺮﺷﺍ ﺎﺿﺭﺪﻤﺤﻣ
۳ﻩﺩﺍﺯ ، ﻣ ﻴ ﺮﺷ ﺍﺮﺘ ﻳ ﺘﻌ ﻲ ﻒﺠﻧ ﺩﺎﺑﺁ
۴ﻱ ﻭ ﻃ ﻴ ﻫﺎﺷ ﻪﺒ
۵ﻲ
ﻣﻼﺳﺍ ﺩﺍﺯﺁ ﻩﺎﮕﺸﻧﺍﺩ۱
ﻲ ﻂﻴﺤﻣ ﻡﻮﻠﻋ ﻩﻭﺮﮔ ،ﺕﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﻭ ﻡﻮﻠﻋ ﺪﺣﺍﻭ ،
ﻥﺍﺮﻳﺍ ،ﻥﺍﺮﻬﺗ ،ﺖﺴﻳﺯ
ﮐ۲
ﻂﻴﺤﻣ ﺪﺷﺭﺍ ﺱﺎﻨﺷﺭﺎ ﺖﺴﻳﺯ
ﻥﺍﺮﻳﺍ ،ﻥﺍﺮﻬﺗ ،ﻦﻴﻣﺯﺮﺳ ﺡﺮﻃ ﻦﻤﺠﻧﺍ ،
ﺑﺮﻣ۳
ﻲ ﺤﻣ ﻩﻭﺮﮔ ﻴ ﻂ ﺯ ﻳ ﺖﺴ ﺭﺩ ﻥﻮﻨﻓ ﻭ ﻡﻮﻠﻋ ﻩﺎﮕﺸﻧﺍﺩ ، ﻳﺎ
ﻳ ﻲ ﺍ ،ﺮﻬﺸﻣﺮﺧ ﻳ
ﻥﺍﺮ
ﺪﺷﺭﺍ ﺱﺎﻨﺷﺭﺎﮐ ۴
ﺤﻣ ﻴ ﻂ ﺯ ﻳ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻩﺪﮑﺸﻧﺍﺩ ،ﺖﺴ
ﺒﻃ ﻴ ﻌ ﻲ ﺍ ،ﻥﺍﺮﻬﺗ ﻩﺎﮕﺸﻧﺍﺩ ، ﻳ
ﻥﺍﺮ
ﺍ ﺪﺷﺭﺍ ﺱﺎﻨﺷﺭﺎﮐ ۵
ﺤﻣ ﺖﻇﺎﻔﺣ ﻩﺭﺍﺩ ﻴ
ﻂ ﺯ ﻳ ﻣ ﻥﺎﺘﺳﺮﻬﺷ ﺖﺴ ﻴ
ﺍ ،ﺏﺎﻨ ﻳ ﻥﺍﺮ
) ﻳﺭﺎﺗ ﺖﻓﺎﻳﺭﺩ ﺦ : ۴ / ۷ / ۱۳۸۹ ، ﺐﻳﻮﺼﺗ ﺦﻳﺭﺎﺗ :
۶ / ۷ / ۱۳۹۰ (
ﮑﭼ ﻴ ﻩﺪ
ﺲﻨﺟ Acomys ﻞﻣﺎﺷ
۱۴ ﺯ ﺭﺩ ﻪﻛ ﺖﺳﺍ ﮏﭼﻮﮐ ﻞﮑﺷ ﺵﻮﻣ ﻥﺎﮔﺪﻧﻮﺟ ﺯﺍ ﻪﻧﻮﮔ ﻳ
ﻩﺩﺍﻮﻧﺎﺧﺮ Murinae ﺎﺟ
ﻱ ﺪﻧﺭﺍﺩ . ﺍﻳ ﺑ ﺶﻫﻭﮋﭘ ﻦ ﻪ
ﺭﻮﻈﻨﻣ
ﺳﺭﺮﺑ ﻲ ﺕﻭﺎﻔﺗ ﺎﻫ ﻱ ﺭ ﻳ ﺘﺨ ﻲ ﺭ ﻭ ﻳ ﺖﺨ ﺠﻨﺳ ﻲ ﺑ ﻴ ﻌﻤﺟ ﻦ ﻴ ﺖ ﺎﻫ ﻱ ﺮﻫﺎﻇ ﺕﺎﻔﺻ ﻅﺎﺤﻟ ﺯﺍ ﺭﺍﺩﺭﺎﺧ ﺵﻮﻣ ﻪﻧﻮﮔ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻱ
ﻪﻤﺠﻤﺟ ﻭ ﺍ ﻱ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﺭﺩ
ﻣ ﻴ ﺧﺫ ﻭ ﺮﻬﺷﻮﺑ ،ﺏﺎﻨ ﻴ
ﻩﺮ ﺯ ﻩﺎﮔ ﻳ ﻡﺎﺠﻧﺍ ﻮﻨﮔ ﻩﺮﮑﺘﺴ ﺪﺷ
. ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺭﺍﺩﺮﺑ ﻱ ﻥﺎﺘﺴﺑﺎﺗ ﺯﺍ ۱۳۸۳
ﺩﺍﺩﺮﻣ ﺎﺗ ۱۳۸۵ ﻭ ﺪﺷ ﻡﺎﺠﻧﺍ ۵۲
ﺯﺍ ﺭﺍﺩﺭﺎﺧ ﺵﻮﻣ ﻪﻧﻮﻤﻧ
ﺑ ﺭﻮﻛﺬﻣ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﻪ
ﺪﻣﺁ ﺖﺳﺩ .
ﺎﺘﻧ ﻳ ﺰﺠﺗ ﺞ ﻳ ﺭﺍﻭ ﻪ ﻳ ﺲﻧﺎ ﻪﻓﺮﻄﮑﻳ ﻣﺎﻤﺗ ﺮﻈﻧ ﺯﺍ ﺩﺍﺩ ﻥﺎﺸﻧ ﻲ
ﺩ ﻝﻮﻃ ﻪﺑ ﻁﻮﺑﺮﻣ ﺕﺎﻔﺻ ﺰﺟ ﻪﺑ ﺕﺎﻔﺻ ﻳ
ﻝﻮﻃ ﻭ ﺎﻤﺘﺳﺎ
ﻑﺎﮑﺷ ﻣﺎﮐ ﻲ ﻣﺍﺪﻗ ﻲ ﻨﻌﻣ ﻑﻼﺘﺧﺍ ﻲ
ﺭﺍﺩ ﻱ ﺑ ﻴ ﻣ ﻭ ﻮﻨﮔ ،ﺮﻬﺷﻮﺑ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﻦ ﻴ
ﺩﺭﺍﺩ ﺩﻮﺟﻭ ﺏﺎﻨ .
ﺎﺘﻧ ﺱﺎﺳﺍ ﺮﺑ ﻳ
ﻠﺤﺗ ﺯﺍ ﻩﺪﻣﺁ ﺖﺳﺩ ﻪﺑ ﺞ ﻴ
ﻪﻔﻟﻮﻣ ﻞ ﺎﻫ ﻱ
ﻠﺻﺍ ﻲ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺪﺷ ﺺﺨﺸﻣ ﺎﻫ
ﻱ ﺋﺎﺧ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﺯﺍ ﻩﺪﻣﺁ ﺖﺳﺩ ﻪﺑ ﻴ
ﻢﺟ ﻭ ﺰ ) ﺮﻬﺷﻮﺑ ( ﺭﺩ ﻳ ﺭﺍﺮﻗ ﻩﻭﺮﮔ ﻚ ﺩﺭﺍﺩ
ﻘﺘﺴﻣ ﺭﻮﻃ ﻪﺑ ﻡﻭﺩ ﺭﻮﺤﻣ ﺎﺑ ﻭ ﻴ
ﻢ
ﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﻲ ﻖﻠﻌﺗ ﻪﻛ ﺖﺷﺍﺩ ﺬﭘ
ﻳ ﺮ ﻱ ﻮﻤﻧ ﻪﻧ ﺎﻫ ﻱ ﺍ ﺭﺩ ﻩﺪﻣﺁ ﺖﺳﺩ ﻪﺑ ﻳ
ﻟﺩ ﻪﺑ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﻦ ﻴ
ﻥﺁ ﺖﻫﺎﺒﺷ ﻞ ﺎﻨﻬﭘ ﺮﻈﻧ ﺯﺍ ﺎﻫ
ﻱ ﺖﺳﺍ ﻪﻤﺠﻤﺟ ﻪﺒﻌﺟ .
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﻫ ﻱ ﻣ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﺯﺍ ﻩﺪﻣﺁ ﺖﺳﺩ ﻪﺑ ﻴ
ﻘﺘﺴﻣ ﺭﻮﻃ ﻪﺑ ﻪﻛ ﺏﺎﻨ ﻴ
ﺴﮐﺍ ﻝﻮﻃ ﺎﺑ ﻢ ﻲ
ﭘ ﻴ ﺪﻨﮐ ﻝﻮﻃ ،ﻝﺍﺯﺎﻧﻮﺘ ﻳ
ﺎﻨﻬﭘ ،ﻝﺍﺯﺎﺑ ﻭ ﻞ ﻱ
ﺯ ﻳ ﺗﺎﻣﻮﮕ ﻴ ﺮﻄﻗ ﻭ ﮏ
ﺟﺭﺎﺧ ﺥﺍﺭﻮﺳ ﻲ
ﺍﻮﻨﺷ ﻳ ﻲ ﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﻲ ﺭﺩ ،ﺖﺷﺍﺩ ﻳ
ﻜﻔﺗ ﻪﻘﺒﻃ ﻚ ﻴ
ﺪﺷ ﻚ . ﺸﺨﺑ ﻲ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺯﺍ ﺎﻫ ﻱ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﺑ ﻮﻨﮔ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﺯﺍ ﻩﺪﻣﺁ ﺖﺳﺩ ﻪﺑ ﺎﻫ
ﻱ
ﻣ ﻴ ﺸﺨﺑ ﺎﻣﺍ ﺖﺷﺍﺩ ﺖﻫﺎﺒﺷ ﺏﺎﻨ ﻲ
ﺩ ﻳ ﻟﺩ ﻪﺑ ﺮﮕ ﻴ ﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﻞ ﻲ
ﻔﻨﻣ ﻲ ﻐﺘﻣ ﺎﺑ ﻴ ﺎﻫﺮ ﻱ ﺴﮐﺍ ﻝﻮﻃ ﻲ
ﭘ ﻴ ﺪﻨﮐ ﻝﻮﻃ ،ﻝﺍﺯﺎﻧﻮﺘ ﻳ
ﺎﻨﻬﭘ ،ﻝﺍﺯﺎﺑ ﻭ ﻞ ﻱ
ﺯ ﻳ ﺗﺎﻣﻮﮕ ﻴ ﺎﭘ ﻚﻓ ﻝﻮﻃ ﻭ ﮏ ﻴﻳ
ﺎﺳ ﺯﺍ ﻦ ﻳ ﺮ ﻳ ﺪﺷ ﺍﺪﺟ ﻦ .
ﺳﺭﺮﺑ ﻲ ﻐﺗ ﻴﻴ ﻪﻤﺠﻤﺟ ﺕﺎﻔﺻ ﺕﺍﺮ ﺍ
ﻱ ﻥﺎﺸﻧ ﺗﺎﻔﺻ ﺶﻘﻧ ﻩﺪﻨﻫﺩ ﻲ
ﺯﺍ ﺴﮐﺍ ﻝﻮﻃ ﻪﻠﻤﺟ ﻲ
ﭘ ﻴ ﻝﻮﻃ ﻭ ﻝﺍﺯﺎﻧﻮﺘ ﺪﻨﮐ
ﻳ ﮑﻔﺗ ﺭﺩ ﻝﺍﺯﺎﺑ ﻭ ﻞ ﻴ
ﻌﻤﺟ ﮏ ﻴ ﺖ ﺯﺍ ﺎﻫ ﻳ ﺪﻜ ﻳ ﺖﺳﺍ ﺮﮕ . ﻫﺎﮕﻧ ﺎﺑ ﻲ ﻠﮐ ﻲ ﻣ ﺺﺨﺸﻣ ﻲ
ﺍ ﻪﮐ ﺩﻮﺷ ﻳ ﺮﺘﻣﻮﻓﺭﻮﻣ ﺕﺎﻔﺻ ﻦ ﻳ
ﮏ
ﺳﺭﺮﺑ ﻲ ﺑﻮﺧ ﺺﺧﺎﺷ ﻩﺪﺷ ﻲ
ﺍﺮﺑ ﻱ ﮑﻔﺗ ﻴ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﮏ ﺎﻫ ﻱ ﻣ ﺭﺎﻤﺷ ﻪﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺩﺭﻮﻣ ﻲ
ﺩﻭﺭ .
ﻩﮊﺍﻭ ﻱﺎﻫ ﻠﮐ ﻴ ﺪ ﻱ : Acomysdimidiatus ﻪﻤﺠﻤﺟ ﺕﺎﻔﺻ ،
ﺍ ﻱ ﺍﺭﺁ ، ﻳ ﻪ ﺎﻨﺷ ﺘﺧ ﻲ ﺧﺫ ، ﻴ ﻩﺮ ﺯ ﻩﺎﮔ ﻳ ﻩﺮﮑﺘﺴ ﻮﻨﮔ ﻣ ، ﻴ ﺮﻬﺷﻮﺑ ،ﺏﺎﻨ .
ﻝﻮﺌﺴﻣ ﻩﺪﻨﺴﻳﻮﻧ * :
ﻦﻔﻠﺗ : ۰۹۱۵۵۴۲۷۵۱۷
ﺲﻛﺎﻓ : ۲۲۴۵۹۰۸
‐ ۰۲۶۱ E-mail: mohammadi7517@yahoo.com
ﻪﻳﺍﺭﺁ ﯽﺳﺭﺮﺑ
ﺖﻴﻌﻤﺟ ﯽﺘﺧﺎﻨﺷ ﺭﺍﺩﺭﺎﺧ ﺵﻮﻣ ﯼﺎﻫ
... ۲۵۶
ﻪﻣﺪﻘﻣ
ﺎﺳﺎﻨﺷ ﻳ ﻲ ﻥﻮﺴﮐﺎﺗ ﺎﻫ ﻱ ﺭﻮﻧﺎﺟ ﻱ ﻳ ﮑ ﻲ ﺍﺮﺷ ﺯﺍ ﻳ ﺳﺎﺳﺍ ﻂ ﻲ
ﺍﺮﺑ ﻱ ﺩﺮﺑﺭﺎﮐ ﺕﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻉﻮﻧ ﺮﻫ ﻱ
ﻨﺑ ﻭ ﻴ ﺩﺎ ﻱ ﺑ ﻪ ﻣ ﺭﺎﻤﺷ ﻲ ﺩﻭﺭ
ﺍﺮﺑ ﻭ ﻱ ﺪﻣ ﻭ ﺖﻇﺎﻔﺣ ﻳ
ﺮ ﻳ ﻥﺁ ﺖ ﺭﻭﺮﺿ ﺎﻫ ﻱ ﺖﺳﺍ
) Karami,
.(1993
ﻩﺩﺭ ﺪﻨﺑ ﻱ ﻠﻣﺎﮑﺗ ﻲ ﺴﺑ ﻥﺎﮔﺪﻧﻮﺟ ﻴ
ﻞﮑﺸﻣ ﺭﺎ ﺖﺳﺍ
ﻭ
ﻪﺘﺴﻧﺍﺪﻧ ﺾﻗﺎﻨﺗ ﻭ ﺎﻫ ﺎﻫ
ﻱ ﺴﺑ ﻴ ﺭﺎ ﻱ ﻥﺁ ﺩﺭﻮﻣ ﺭﺩ ﺩﺭﺍﺩ ﺩﻮﺟﻭ ﺎﻫ
.
ﻑﺎﻔﺷ ﺯﺎﺳ ﻱ ﻌﻗﻮﻣ ﻴ ﻥﻮﺴﮐﺎﺗ ﺖ ﺎﻫ
ﻱ ﺩﺮﺗ ﺩﺭﻮﻣ ﻳ
ﺯﺍ ﺎﻬﻨﺗ ﻪﮐ ﺪ
ﻌﻗﻮﻣ ﻴ ﺖ ﺎﻫ ﻱ ﺩﻭﺪﺤﻣ ﻱ ﻩﺪﺷ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ ﺭﻮﺌﺗ ﻪﺒﻨﺟ ﺯﺍ ﻢﻫ ﺪﻧﺍ
ﻱ
ﻠﻤﻋ ﻅﺎﺤﻟ ﺯﺍ ﻢﻫ ﻭ ﻲ
ﺴﺑ ﻴ ﺭﺎ ﺭﻭﺮﺿ ﻱ ﺑ ﻪ ﻣ ﺮﻈﻧ ﻲ ﺪﺳﺭ .
ﮊﻮﻟﻮﻓﺭﻮﻣ ﻉﻮﻨﺗ ﺮﻈﻧ ﺯﺍ ﻥﺎﮔﺪﻧﻮﺟ ﻳ
ﺩﺍﺪﺟﺍ ﺭﺎﺒﺗ ،ﮏ ﻱ
ﻞﻣﺎﮑﺗ ﻭ
ﺯﺍﻮﻣ ﻱ ﻩﻭﺮﮔ ﺭﺩ ﻪﺑﺎﺸﻣ ﺕﺎﻔﺻ ﺎﻫ
ﻱ ﻒﻠﺘﺨﻣ
، ﺴﺑ ﻴ ﭘ ﺭﺎ ﻴ ﭽ ﻴ ﻩﺪ
ﺪﻨﺘﺴﻫ . ﻤﻫ ﺖﻠﻋ ﻪﺑ ﻴ
ﭘ ﻦ ﻴ ﭽ ﻴ ﮔﺪ ﻲ ﻣﺯ ﺭﺩ ﺯﻮﻨﻫ ﺎﻫ ﻴ
ﻪﻨ
ﮏﺗ ﻧ ﻴ ﺎﻳ ﻲ ﺍ ﻳ ﺍﺮﮔﺍﻭ ﻥﺎﻣﺯ ،ﻪﺘﺳﺍﺭ ﻦ ﻳ
ﻲ ﺎﻫﺭﺎﺒﺗ ﻱ ﻁﺎﺒﺗﺭﺍ ﻭ ﻢﻬﻣ
ﺑﻴ ﻩﺩﺍﻮﻧﺎﺧ ﻦ ﺎﻫ
ﻱ ﺩﺭﺍﺩ ﺩﻮﺟﻭ ﺚﺤﺑ ﻥﺁ
) Khajeh, 2002
ﻪﺑ .(
ﺩ ﺕﺭﺎﺒﻋ ﻳ
ﻠﻋ ﺮﮕ ﻲ ﺍ ﻢﻏﺭ ﻳ ﻦ ﺍ ﻪﮐ ﻳ ﺕﺎﻔﺻ ﻂﺳﻮﺗ ﻪﺘﺳﺍﺭ ﻦ
ﮊﻮﻟﻮﻓﺭﻮﻣ ﻳ ﻕﺎﻘﺘﺷﺍ ﮏ ﻳ
ﺩﺪﻌﺘﻣ ﻪﺘﻓﺎ ﻱ
ﻣ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ ﻲ
،ﺩﻮﺷ
ﻓ ﺕﻼﮑﺸﻣ ﻴ
ﺘﻧﮊﻮﻠ ﻴ ﻟﻮﮑﻠﻣ ﻞﻣﺎﮑﺗ ﻭ ﮏ ﻲ
ﺕﻮﻗ ﻪﺑ ﻥﺎﻨﭽﻤﻫ
ﻗﺎﺑ ﺩﻮﺧ ﻲ ﺖﺳﺍ
) Adkins et al., 2001
.(
ﻟﺩ ﻪﺑ ﻴ ﻞ
ﺶﻘﻧ ﺎﻫ ﻱ ﻡﻮﺑ ﺘﺧﺎﻨﺷ ﻲ ﻧﻮﮔﺎﻧﻮﮔ ﻲ ﺑ ﻪﮐ ﻪ ﺳﻭ ﻴ ﻪﻧﻮﮔ ﻪﻠ ﺎﻫ ﻱ
ﺟ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﺍ ﻥﺎﮔﺪﻧﻮ
ﻳ ﻣ ﺎﻔ ﻲ ﻮﺷ ﺑﺎﺨﺘﻧﺍ ﺶﻫﺎﮐ ﺩ ﻲ
ﺩﺍﺪﻌﺗ ﻱ ﺯﺍ
ﻪﻧﻮﮔ ﻧﺍﻭﺍﺮﻓ ﻭ ﺎﻫ ﻲ
ﺑ ﻴ ﺩﺍﺪﻌﺗ ﺪﺣ ﺯﺍ ﺶ ﻱ
ﺩ ﻳ ﻣ ﺮﮕ ﻲ ﺪﻧﺍﻮﺗ
ﺳﻭ ﻩﺮﺘﺴﮔ ﻴ
ﻌ ﻲ ﺁﺮﻓ ﺯﺍ ﻳ ﺎﻫﺪﻨ ﻱ ﻡﻮﺑ ﺘﺧﺎﻨﺷ ﻲ ﺛﺎﺗ ﺖﺤﺗ ﺍﺭ ﻴ
ﺮ
ﺪﻫﺩ ﺭﺍﺮﻗ
) Chang & Corlett, 2006
.(
ﺲﻨﺟ
Acomys Geoffroy, 1838
ﻞﻣﺎﺷ ۱۴ ﻥﺎﮔﺪﻧﻮﺟ ﺯﺍ ﻪﻧﻮﮔ
ﻪﮐ ﺖﺳﺍ ﮏﭼﻮﮐ ﻞﮑﺷ ﺵﻮﻣ
Spiny mice
ﻣﺎﻧ ﻴ ﻩﺪ
ﻣ ﻲ ﺯ ﺭﺩ ﻭ ﺪﻧﻮﺷ ﻳ
ﻩﺩﺍﻮﻧﺎﺧﺮ
Murinae
ﺎﺟ ﻱ ﺪﻧﺭﺍﺩ
) Duff &
Lawson, 2004
.(
ﺍ ﺕﺎﺼﺨﺸﻣ ﺯﺍ ﻳ
ﺎﻫﺭﺎﺧ ﺲﻨﺟ ﻦ ﻱ
ﺢﻄﺳ
ﺘﺸﭘ ﻲ ﻨﻬﭘ ﻭ ﻥﺪﺑ ﻲ
ﺒﻘﻋ ﺖﻤﺴﻗ ﺹﺎﺧ ﻲ
ﻻﺎﺑ ﻥﺍﻮﺨﺘﺳﺍ ﻱ
ﻣ ﻪﻤﺠﻤﺟ ﻲ
ﺪﺷﺎﺑ
) Etemad, 1978
ﺕﺎﻌﻟﺎﻄﻣ .(
ﺍﺭﺁ ﻳ ﻪ
ﺘﺧﺎﻨﺷ ﻲ ﻪﮐ ﺩﺮﮐ ﺺﺨﺸﻣ ﻞﮑﺷ ﺵﻮﻣ ﻥﺎﮔﺪﻧﻮﺟ
Acomys
ﺎﺳ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻳ
ﺯ ﺮ ﻳ ﻩﺩﺍﻮﻧﺎﺧﺮ ﻫ ﺩﺰﻧ ﻁﺎﺒﺗﺭﺍ ﺎ ﻳ
ﮑ ﻲ ﻣ ﺎﺑ ﻴ ﺭﻮ ﻳ
١ﻩﺪ
ﻣ ﻥﺎﺸﻧ ﻲ ﺪﻫﺩ
) Bohnnomme et al., 1985
ﺵﻮﻣ .(
ﺍ ﺭﺩ ﻥﻮﻨﮐ ﺎﺗ ﺭﺍﺩﺭﺎﺧ ﻳ
ﮕﺑﺁ ﻞﭘ ﻭ ﺮﻬﺷﻮﺑ ،ﺭﺎﻬﺑﺎﭼ ﺯﺍ ﻥﺍﺮ ﻴ
ﻪﻨ
1 Muridae )
Etemad, 1978 Lay, 1967;
ﺖﺳﺍ ﻩﺪﺷ ﺵﺭﺍﺰﮔ (
. ﻪﻧﻮﮔ
ﻟﻮﻤﻌﻣ ﺭﺍﺩﺭﺎﺧ ﺵﻮﻣ ﻲ
ﺍﺭﺍﺩ ﻱ ﻪﺜﺟ ﺍ ﻱ ﻤﮐ ﻭ ﮏﭼﻮﮐ ﻲ
ﮒﺭﺰﺑ ﮕﻧﺎﺧ ﺵﻮﻣ ﺯﺍ ﺮﺗ ﻲ
ﺖﺳﺍ . ﺍﻳ ﺐﺷ ﻪﻧﻮﮔ ﻦ ﻭ ﻝﺎﻌﻓ
ﹰﻻﻮﻤﻌﻣ ﮓﻨﺳ ﻑﺎﮑﺷ ﺭﺩ ﻩﺮﺨﺻ ،ﺎﻫ
ﺯ ﺥﺍﺭﻮﺳ ،ﺎﻫ ﻳ
ﮓﻨﺳ ﺮ ﻭ ﺎﻫ
ﺧﺮﺑ ﺭﺩ ﻲ ﮔ ﻑﺍﺮﻃﺍ ﺕﺎﻗﻭﺍ ﻴ
ﻪﺗﻮﺑ ﻭ ﻥﺎﻫﺎ ﺎﻫ
ﻱ ﺩ ﮏﺸﺧ ﻳ
ﻩﺪ
ﻣ ﻲ ﺩﻮﺷ . ﺎﻫﻮﻣ ﻱ ﺭﺎﺧ ﻥﺪﺑ ﺖﺸﭘ ﻱ
ﻩﺪﺷ ﺳﻭ ﻭ ﺪﻧﺍ ﻴ ﻋﺎﻓﺩ ﻪﻠ ﻲ
ﺑﻮﺧ ﻲ ﻪﺑ ﺮﻄﺧ ﺱﺎﺴﺣﺍ ﻊﻗﻮﻣ ﻪﮐ ﺖﺳﺍ ﻥﺎﻨﻤﺷﺩ ﻞﺑﺎﻘﻣ ﺭﺩ
ﺳ ﺖﻟﺎﺣ ﻴ ﻣ ﺭﺩ ﺦ ﻲ ﺁﻳ ﺪ
) Ziaei, 2008 (
ﺍ ﻡﺎﺠﻧﺍ ﺯﺍ ﻑﺪﻫ .
ﻳ ﻦ
ﺭﺮﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺳ
ﻲ ﺕﻭﺎﻔﺗ ﺎﻫ ﻱ ﺭ ﻳ ﺖﺨ ﺠﻨﺳ ﻲ ﺑ ﻴ ﻌﻤﺟ ﻦ ﻴ ﺖ ﺎﻫ ﻱ
ﻪﻤﺠﻤﺟ ﺕﺎﻔﺻ ﻅﺎﺤﻟ ﺯﺍ ﺭﺍﺩﺭﺎﺧ ﺵﻮﻣ ﻪﻧﻮﮔ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﺍ
ﻱ ﻭ
ﻧﺍﺪﻧﺩ ﻲ ﻣ ﻲ ﺪﺷﺎﺑ . ﺍ ﻪﺑ ﻳ ﻌﻤﺟ ﻪﺳ ﺭﻮﻈﻨﻣ ﻦ ﻴ
ﺕﻭﺎﻔﺘﻣ ﺖ ﺯﺍ
ﺘﺧﻭﺪﻧﺍ ﺯ ﻩﺎﮕ ﻳ ﺖﺴ ﺮﻬﭙﺳ ﻣ ،ﻮﻨﮔ ﻴ ﺎﺑ ﺮﻬﺷﻮﺑ ﻭ ﺏﺎﻨ ﻳ
ﺪﮑ ﻳ ﺮﮕ
ﺎﻘﻣ ﻳ ﺖﻓﺮﮔ ﺭﺍﺮﻗ ﻥﻮﻣﺯﺁ ﺩﺭﻮﻣ ﻭ ﻪﺴ .
ﮑﻳ ﺎﺘﺳﺍﺭ ﻦﻳﺍ ﺭﺩ ﻲ
ﺯﺍ
ﺵﻭﺭ ﺎﻫ ﻱ ﺝﺭ ﻢﻬﻣ ﺪﻨﺑ
ﻱ ﻮﺑ ﺭﺩ ﻡ ﺳﺎﻨﺷ ﻲ ﻠﺤﺗ ﺵﻭﺭ ﻴ
ﻞ
ﻪﻔﻟﻮﻣ ﺎﻫ ﻱ ﻠﺻﺍ ﻲ )
PCA2
( ﺖﺳﺍ . ﺎﻫﺩﺮﮑﻠﻤﻋ ﻪﻠﻤﺟ ﺯﺍ ﻱ
ﻢﻬﻣ
ﻠﺤﺗ ﻦﻳﺍ ﻴ ﺩﺎﻳﺯ ﺩﺍﺪﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ ،ﻞ ﻱ
ﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﺯﺍ ﻱ
ﻪﺑ ﻪﻴﻟﻭﺍ
ﺮﺘﻤﮐ ﺩﺍﺪﻌﺗ ﻱ
ﺵﺯﺭﺍ ﺱﺎﺳﺍ ﺮﺑ ﻪﮐ ﺖﺳﺍ ﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﺯﺍ
ﺮﻳﺬﭘﺮﻴﻴﻐﺗ ﻱ
ﻪﺘﺳﺩ ﻥﺎﺷ ﺪﻨﺑ
ﻱ ﻣ ﻲ ﺪﻧﻮﺷ . ﻪﺘﺳﺩ ﺪﻨﺑ ﻱ ﺎﻳ
ﺝﺭ ﺪﻨﺑ ﻱ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻭ ﻪﺑﺎﺸﺗ ﺱﺎﺳﺍ ﺮﺑ ﻢﻫ ﺎﺑ ﻁﺎﺒﺗﺭﺍ ﺭﺩ ﺎﻫ
ﻡﻮﺑ ﻢﻠﻋ ﺯﺍ ﻲﺒﻴﮐﺮﺗ ﺳﺎﻨﺷ
ﻲ ﺍﺮﺑ ﻪﮐ ﺖﺳﺍ ﺭﺎﻣﺁ ﻭ ﻱ
ﻒﻴﺻﻮﺗ
ﻪﻔﻟﻮﻣ ﻣ ﺭﺎﮐ ﻪﺑ ﺎﻫ ﻲ
ﻪﺑﺎﺸﺗ ﻡﺪﻋ ﺎﻳ ﻪﺑﺎﺸﺗ ﻥﺁ ﺱﺎﺳﺍ ﻪﻛ ﺩﻭﺭ
ﺎﻫﺪﺣﺍﻭ ﻪﺑ ﻱ
ﺖﺳﺍ ﻪﻧﻮﻤﻧ .
ﺵﻭﺭ ﻭ ﺩﺍﻮﻣ ﺎﻫ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺵﻭﺭ ﺭﺍﺩﺮﺑ
ﻱ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﻫ ﻱ ﻞﻣﺎﺷ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺩﺭﻮﻣ ۵۲
ﺭﺍﺩﺭﺎﺧ ﺵﻮﻣ )
۲۹ ،ﻩﺩﺎﻣ
۱۲ ﻭ ﺮﻧ ۱۱ ﻡﻮﻠﻌﻣﺎﻧ ﺲﻨﺟ (
ﺯﺍ ﻪﮐ ﺩﻮﺑ ﺘﺧﻭﺪﻧﺍ
ﻩﺎﮕ
ﺯ ﻳ ﺖﺴ ﻮﻨﮔ ﺮﻬﭙﺳ ۴۱
ﻣ ،ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻴ ﺏﺎﻨ )ﺍ ﻳ ﻩﺎﮕﺘﺴ ﺎﻫ ﻱ ﻩﺎﮔﺭﺎﮑﺷ
ﻥﺍﺪﻧﺯ ۲ ﻡﻮﭘ ،ﻪﻧﻮﻤﻧ ۱
ﻣﻻﺎﭘ ﻩﻮﮐ ﻭ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻲ
۳ ﻪﻧﻮﻤﻧ ( ﻭ
ﺮﻬﺷﻮﺑ )ﺍ ﻳ ﻢﺟ ﻩﺎﮕﺘﺴ ۳
ﺋﺎﺧ ﻭ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻴ
ﺰ ۲ ﻪﻧﻮﻤﻧ ( ﺯﺍ ﻥﺎﺘﺴﺑﺎﺗ
۱۳۸۳ ﺩﺍﺩﺮﻣ ﺎﺗ ۱۳۸۵
ﺻ ﻴ ﺩﻮﺑ ﻩﺪﺷ ﺪ )
ﻞﮑﺷ ۱ ( . ﻪﻠﺗ ﺯﺍ ﺎﻫ ﻱ
ﻦﻣﺮﺷ ) ﺩﺎﻌﺑﺍ ﺎﺑ ۸
× ۹
× ۲۳ ﺘﻧﺎﺳ ﻲ ﺮﺘﻣ ( ﻪﻠﺗ ، ﺎﻫ ﻱ ﺘﻨﺳ ﻲ ﻠﺗ ﻭ ﻪ
ﺕﺭﺎﻫﻮﻫ ﺍﺮﺑ ﻱ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﮔ ﻴ ﺮ ﻱ ﺪﺷ ﻩﺩﺎﻔﺘﺳﺍ .
ﻪﻠﺗ ﺮﺼﻋ ﺯﻭﺭ ﺮﻫ ﺎﻫ
2 Principle Component Analysis
هرود ،ناﺮﻳا ﻲﻌﻴﺒﻃ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻪﻠﺠﻣ ،ﻲﻌﻴﺒﻃ ﺖﺴﻳز ﻂﻴﺤﻣ ﻪﻳﺮﺸﻧ 64
هرﺎﻤﺷ ، 3 ﺰﻴﻳﺎﭘ ، 1390 ، ﻪﺤﻔﺻ زا 255 ﺎﺗ 266 ۲۵۷
ﻝﺮﺘﻨﮐ ﺪﻌﺑ ﺯﻭﺭ ﺢﺒﺻ ﻭ ﻪﺘﺷﺍﺬﮔ ﺭﺎﮐ ﺏﺎﺘﻓﺁ ﺏﻭﺮﻏ ﺯﺍ ﻞﺒﻗ ﻣ ﻲ ﺪﺷ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﺗ ﺳﺁ ﺎﻫ ﻴ ﺒﻧ ﺐ ﻴ ﺪﻨ . ﻌﺳ ﺩﺭﺍﻮﻣ ﺐﻠﻏﺍ ﺭﺩ ﻲ
ﻣ ﻲ ﻪﻠﺗ ﺪﺷ ﺎﺟ ﺎﻫ ﻳ ﻲ ﮔ ﺶﺷﻮﭘ ﻪﮐ ﻴ
ﻫﺎ ﻲ ﻥﺍﻭﺍﺮﻓ ﺖﺳﺍ ﻭ
ﻟﺎﻌﻓ ﻝﺎﻤﺘﺣﺍ ﻴ
ﮔ ﺭﺍﺮﻗ ﺩﺭﺍﺩ ﺩﻮﺟﻭ ﻥﺎﮔﺪﻧﻮﺟ ﺖ ﻴ
ﺩﺮ . ﻪﻤﻌﻃ ﺎﻫ ﻱ
ﺳﺍ ﺩﺭﻮﻣ ﻞﻣﺎﺷ ﺐﻠﻏﺍ ﻩﺩﺎﻔﺘ ﻣﺯ ﻡﺍﺩﺎﺑ
ﻴ ﻨ ﻲ ﻡﺍﺩﺎﺑ ﻁﻮﻠﺨﻣ ،
ﻣﺯ ﻴ ﻨ ﻲ ﮔ ﻩﺮﮐ ﺎﺑ ﻴ ﻫﺎ ﻲ ﺩﻮﺑ ﺎﻣﺮﺧ ﻭ .
ﻪﻧﻮﮔ ﺎﻫ ﻱ ﺑ ﻪ ﺎﺑ ﻩﺩﺎﺘﻓﺍ ﻡﺍﺩ ﻠﮐ ﺯﺍ ﻩﺩﺎﻔﺘﺳﺍ
ﻴ ﺎﻫﺪ ﻱ ﺎﺳﺎﻨﺷ ﻲﻳ
Etemad ) (1978 ﻭ Corbet,
ﺎﺳﺎﻨﺷ 1978
ﻳ ﻲ ﺪﺷ . ﻩﺯﺍﺪﻧﺍ ﻪﻤﺠﻤﺟ ﻱﺎﻫ ﻂﺧ ﻚﻳ ﺭﺩ ﻱﺍ
ﻪﻄﻘﻧ ﻭﺩ ﻦﻴﺑ ﻭ ﺖﺳﺍﺭ ﻪﺑﺮﻘﻋ ﺲﻴﻟﻮﮐ ﻪﻠﻴﺳﻮﺑ
ﺖﻗﺩ ﺎﺗ ﺭﺍﺩ
۵ / ۰ ﻠﻴﻣ ﻲ ﺮﺘﻣ ﻩﺯﺍﺪﻧﺍ ﺮﻴﮔ ﻱ ﺪﺷ . ﻪﻤﺠﻤﺟ ﺕﺎﻔﺻ ﺍ
ﻱ ﺍﺮﺑ ﻪﮐ ﻱ
ﺕﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺭ
ﻳ ﺖﺨ ﺳﺎﻨﺷ ﻲ ﺳﺭﺮﺑ ﺩﺭﻮﻣ ﻲ
ﻝﻭﺪﺟ ﺭﺩ ﺖﻓﺮﮔ ﺭﺍﺮﻗ
۱ ﺖﺳﺍ ﻩﺪﺷ ﺮﮐﺫ .
ﻱﺭﺍﺩﺮﺑﻪﻧﻮﻤﻧ ﺪﻳﺪﺟ ﻁﺎﻘﻧ ﮓﻧﺭ ﻩﺎﻴﺳ ﻱﺎﻫﻩﺮﻳﺍﺩ ؛ﻥﺍﺮﻳﺍ ﺭﺩ ﺭﺍﺩﺭﺎﺧ ﺵﻮﻣ ﺶﻨﮐﺍﺮﭘ ﻪﺸﻘﻧ ‐۱ ﻞﮑﺷ ﻣ ﻥﺎﺸﻧ ﺍﺭ
ﻲ ﺪﻫﺩ .
ﻝﻭﺪﺟ ﺭﺩ ﺕﺎﻔﺻ ﻞﻣﺎﮐ ﻡﺎﻧ) ﺥﺮﻤﻴﻧ ﻭ ﻲﻨﻴﻳﺎﭘ ﺢﻄﺳ ،ﻲﺘﺸﭘ ﺢﻄﺳ ﭗﭼ ﻪﺑ ﺖﺳﺍﺭ ﺯﺍ :ﺭﺍﺩﺭﺎﺧ ﺵﻮﻣ ﻪﻤﺠﻤﺟ ‐۲ ﻞﮑﺷ ۱
ﺖﺳﺍ ﻩﺪﺷ ﺮﮐﺫ .(
ﻪﻳﺍﺭﺁ ﯽﺳﺭﺮﺑ
ﺖﻴﻌﻤﺟ ﯽﺘﺧﺎﻨﺷ ﺭﺍﺩﺭﺎﺧ ﺵﻮﻣ ﯼﺎﻫ
... ۲۵۸
ﻝﻭﺪﺟ ۱
‐ ﺭ ﺕﺎﻔﺻ ﻳ ﺖﺨ ﺠﻨﺳ ﻲ ﻩﺯﺍﺪﻧﺍ ﮔ ﻴ ﺮ ﻱ ﻪﻤﺠﻤﺟ ﺭﺩ ﻩﺪﺷ ﻥﺍﺪﻧﺩ ﻭ ﺎﻫ
ﺎﻫ .
ﻩﺯﺍﺪﻧﺍ ﺕﺎﻔﺻ ﮔ
ﻴ ﺮ ﻱ ﻩﺪﺷ ﺭﺎﺼﺘﺧﺍ ﺖﻣﻼﻋ ﻱ
ﻠﮕﻧﺍ ﻡﺎﻧ
ﻴ ﺴ ﻲ
ﺴﮐﺍ ﻝﻮﻃ ﻲ ﭘ ﻴ ﻝﺍﺯﺎﻧﻮﺘ OL
Occipitonasal Length
ﺪﻨﮐ ﻝﻮﻃ ﻳ ﻝﺍﺯﺎﺑ ﻭ ﻞ CL
Condylobasal Length
ﺎﻨﻬﭘ ﻱ ﺯ ﻳ ﺗﺎﻣﻮﮕ ﻴ ﮏ ZL
Zygomatic Length
ﺑ ﻪﻠﺻﺎﻓ ﻴ ﻪﻗﺪﺣ ﻦ ﺍ ﻱ IW
Infer orbital Width
ﺎﻨﻬﭘ ﻱ ﻪﻤﺠﻤﺟ ﻪﺒﻌﺟ CW
Cranial Width
ﺑ ﻥﺍﻮﺨﺘﺳﺍ ﻝﻮﻃ ﻴ
ﻨ ﻲ LN
Length of Nasal
ﺩ ﻝﻮﻃ ﻳ ﺎﻤﺘﺳﺎ LD
Length of Diastema
ﻣﺎﮐ ﻑﺎﮑﺷ ﻝﻮﻃ ﻲ
ﻣﺍﺪﻗ ﻲ LPF
Length of anterior Palatine foramina
ﺻ ﻝﻮﻃ ﺥﺎﻤﺻ ﻕﻭﺪﻨ LTB
Width of tympanic bullae
ﺩﺭ ﻝﻮﻃ ﻳ ﻥﺍﺪﻧﺩ ﻒ ﺎﻫ ﻱ ﺳﺁ ﻴ ﺎ ﻱ ﻻﺎﺑ UCH
Upper cheek teeth
ﺩﺭ ﻝﻮﻃ ﻳ ﻥﺍﺪﻧﺩ ﻒ ﺎﻫ ﻱ ﺳﺁ ﻴ ﺎ ﻱ ﺎﭘ ﻴﻳ ﻦ LCH
Lower cheek teeth
ﻪﻤﺠﻤﺟ ﻉﺎﻔﺗﺭﺍ Hs
Height of skull
ﻪﻤﺠﻤﺟ ﺭﺩ ﻩﺯﻮﭘ ﺽﺮﻋ WR
Width of rostrum
ﺎﭘ ﮏﻓ ﻝﻮﻃ ﻴﻳ
ﻦ LM
Length of Mandible
ﻋ ﺥﺎﻤﺻ ﻕﻭﺪﻨﺻ ﺽﺮ WTB
Width of tympanic bullae
ﻠﺤﺗ ﻴ ﻩﺩﺍﺩ ﻞ ﺎﻫ
ﺍﺮﺑ ﻱ ﻠﺤﺗ ﻴ ﻩﺩﺍﺩ ﻞ ﺮﺗﺎﻣ ﺍﺪﺘﺑﺍ ﺎﻫ ﻳ
ﺴ ﻲ ﻪﻔﻟﻮﻣ ﺯﺍ ﻞﻜﺸﺘﻣ ﺎﻫ
ﻱ
ﻩﺯﺍﺪﻧﺍ ﮔ ﻴ ﺮ ﻱ ﻪﻤﺠﻤﺟ ﺕﺎﻔﺻ ﺯﺍ ﻩﺪﺷ ﺍ
ﻱ ﺭﺩ ﺭﺍﺩﺭﺎﺧ ﺵﻮﻣ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﺭﺍﺩﺮﺑ
ﻱ ﻬﺗ ﻴ ﺪﺷ ﻪ . ﻦﺘﻣ ﺭﺩ ﻩﺪﺷ ﻩﺪﻧﺎﺠﻨﮔ ﺩﺍﺪﻋﺍ
ﺮﺗﺎﻣ ﻳ ﺮﻫ ﻩﺯﺍﺪﻧﺍ ﻪﺑ ﻁﻮﺑﺮﻣ ﺲ ﻳ
ﻪﻤﺠﻤﺟ ﺕﺎﻔﺻ ﺯﺍ ﻚ ﺍ
ﻱ
ﺖﺳﺍ ﺭﻮﻛﺬﻣ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﺭﺩ ﺭﺍﺩﺭﺎﺧ ﺵﻮﻣ .
ﺰﺠﺗ ﺯﺍ ﻩﺩﺎﻔﺘﺳﺍ ﺎﺑ ﻳ
ﻪ
ﻪﻔﻟﺆﻣ ﻪﺑ ﺎﻫ ﻱ ﻠﺻﺍ ﻲ
) (PCA
ﻪﻛ ﺪﺷ ﺪﻫﺍﻮﺧ ﺺﺨﺸﻣ
ﻣﺍﺪﻛ ﻴ ﺍ ﺯﺍ ﻚ ﻳ ﻭ ﻦ ﻳ ﮔﮋ ﻲ ﻢﻬﻣ ﻞﻣﺍﻮﻋ ﺎﻫ ﻨﻌﻣ ﻭ ﺮﺗ
ﻲ ﺮﺗﺭﺍﺩ ﺖﺳﺍ
ﻣ ﻭ ﻲ ﺍﺮﮔ ﻭ ﺖﻬﺟ ﺪﻧﺍﻮﺗ ﻳ
ﻠﻛ ﺶ ﻲ ﮔﺪﻨﻛﺍﺮﭘ ﻲ ﻁﺎﻘﻧ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺭﺍﺩﺮﺑ ﻱ ﺎﻤﻧ ﺺﺨﺸﻣ ﺍﺭ ﻳ
ﺪ
) Rostami, 2006
ﭘ .(
ﻴ ﺯﺍ ﺶ
ﻡﺎﺠﻧﺍ ﺍﺮﺑ ﻭ PCA
ﻱ ﻤﻃﺍ ﻴ ﺍ ﺯﺍ ﻥﺎﻨ ﻳ ﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﻪﻜﻨ ﻲ
ﺎﻫ ﻱ
ﺑ ﺭﺩ ﺩﻮﺟﻮﻣ ﻴ
ﻩﺩﺍﺩ ﻦ ﺎﻫ ﺍﺮﺑ ﻱ ﺍ ﻳ ﻠﺤﺗ ﻦ ﻴ ﺯﺍ ﺖﺳﺍ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﻞ
ﻥﻮﻣﺯﺁ
KMO (Kaiser-Meyer-Olkin)
ﺪﺷ ﻩﺩﺎﻔﺘﺳﺍ .
ﺯﺍ
ﻮﺳ ﻱ ﺩ ﻳ ﺍﺮﺑ ﺮﮕ ﻱ ﻤﻃﺍ ﻴ ﻩﺩﺍﺩ ﻥﺩﻮﺑ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﺯﺍ ﻥﺎﻨ ﺍﺮﺑ ﺎﻫ
ﻱ
ﻡﺎﺠﻧﺍ ﻨﺒﻣ PCA
ﻲ ﺍ ﺮﺑ ﻳ ﺮﺗﺎﻣ ﻪﻜﻨ ﻳ ﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺲ ﻲ
ﺮﺑﺍﺮﺑ ﺎﻫ
ﻧ ﺮﻔﺻ ﻴ ﺎﻔﺘﺳﺍ ﺖﻠﺗﺭﺎﺑ ﻥﻮﻣﺯﺁ ﺯﺍ ﺖﺴ ﺪﺷ ﻩﺩ
) Kalantari,
.(2008
ﺍﺮﺑ ﻱ ﺳﺭﺮﺑ ﻲ ﻩﺩﺍﺩ ﻥﺩﻮﺑ ﻝﺎﻣﺮﻧ ﻥﻮﻣﺯﺁ ﺯﺍ ﺎﻫ
ﺎﻫ ﻱ
Skewness
ﻭ
Kurtosis
ﺪﺷ ﻩﺩﺎﻔﺘﺳﺍ
) Burdenski, 2000
.(
ﺖﻴﻌﻤﺟ ﺖﺑﺍﺮﻗ ﻦﻴﻴﻌﺗ ﺭﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﺎﻫ
ﻱ ﺳﺭﺮﺑ ﺩﺭﻮﻣ ﻲ
ﻭ
ﻩﻭﺮﮔ ﺪﻨﺑ ﻱ ﻥﺁ ﺱﺎﺳﺍ ﺮﺑ ﺎﻫ ﻤﻫ
ﻪﻳﺰﺠﺗ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺩﺭﻮﻣ ﺕﺎﻔﺻ ﻪ
ﻪﺷﻮﺧ ﺍ ﻱ ﺩﺭﺍﻭ ﻪﻨﻴﻤﮐ ﺲﻧﺎﻳﺭﺍﻭ ﺵﻭﺭ ﻪﺑ ﻡﺎﺠﻧﺍ ١
ﺭﺍﺩﻮﻤﻧ ﻭ
ﺘﺧﺭﺩ ﻲ ﺪﺷ ﻢﺳﺭ ﻥﺁ .
ﺍﺮﺑ ﻱ ﺎﻘﻣ ﻳ ﻪﺴ ۱۵ ﻪﻤﺠﻤﺟ ﺖﻔﺻ ﺍ
ﻱ ﻭ
ﻧﺍﺪﻧﺩ ﻲ ﺑ ﺭﺍﺩﺭﺎﺧ ﺵﻮﻣ ﻴ
ﻣ ﻭ ﺮﻬﺷﻮﺑ ،ﻮﻨﮔ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﻦ ﻴ
ﻭ ﺏﺎﻨ
ﻤﻃﺍ ﻴ ﻨﻌﻣ ﻑﻼﺘﺧﺍ ﺩﻮﺟﻭ ﻡﺪﻋ ﺯﺍ ﻥﺎﻨ ﻲ
ﻡﺎﻏﺩﺍ ﺖﻬﺟ ﺭﺍﺩ
ﻩﺩﺍﺩ ﺎﻫ ﻱ ﺲﻨﺟ ﻪﺑ ﻁﻮﺑﺮﻣ ﺎﻫ
ﻱ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻭ ﺮﻧ ،ﻩﺩﺎﻣ ﺎﻫ
ﻳ ﻲ ﺎﺑ
ﺴﻨﺟ ﻴ ﺰﺠﺗ ﺯﺍ ﺺﺨﺸﻣﺎﻧ ﺖ ﻳ
ﺭﺍﻭ ﻪ ﻳ ﺲﻧﺎ ﻳ ﻩﺩﺎﻔﺘﺳﺍ ﻪﻓﺮﻄﻜ ﺷ
ﺪ
ﻮﺻﺭﺩ ﻭ ﻨﻌﻣ ﻑﻼﺘﺧﺍ ﻥﺩﻮﺒﻧ ﺕﺭ ﻲ
ﺑ ﺭﺍﺩ ﻴ ﻥﺁ ﻦ ﻩﺩﺍﺩ ،ﺎﻫ ﺎﺑ ﺎﻫ
ﻛﺮﺗ ﻢﻫ ﻴ ﺪﺷ ﺐ ) ﻝﻭﺪﺟ ۲ ( . ﻑﻼﺘﺧﺍ ﺩﻮﺟﻭ ﺕﺭﻮﺻ ﺭﺩ
ﻨﻌﻣ ﻲ ﺑ ﺭﺍﺩ ﻴ ﻣ ﻦ ﻴ ﮕﻧﺎ ﻴ ﻩﺩﺍﺩ ﻦ ﺎﻘﻣ ﻥﻮﻣﺯﺁ ﺯﺍ ،ﺎﻫ ﻳ
ﻣ ﻪﺴ ﻴ ﮕﻧﺎ ﻴ ﻦ
ﮐﻮﺗ
٢ﻲ ﺍﺮﺑ ﻱ ﻌﺗ ﻴﻴ ﻩﻭﺮﮔ ﻦ ﺎﻫ ﻱ ﺍﺭﺍﺩ ﻱ ﻩﺩﺎﻔﺘﺳﺍ ﻑﻼﺘﺧﺍ ﺷ
ﺪ
) Daiz, 2006
. (
ﻩﺩﺍﺩ ﻪﻛ ﺎﺠﻧﺁ ﺯﺍ ﺎﻫ
ﻱ ﻝﻮﻃ ﺖﻔﺻ ﻪﺑ ﻁﻮﺑﺮﻣ
ﺩﺭ ﻳ ﻥﺍﺪﻧﺩ ﻒ ﻫ
ﺎ ﻱ ﺳﺁ ﻴ ﺎ ﻱ ﺩﻮﺒﻧ ﻝﺎﻣﺮﻧ ﻻﺎﺑ )
ﻥﻮﻣﺯﺁ
3 Ward
4 Tukey test
هرود ،ناﺮﻳا ﻲﻌﻴﺒﻃ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻪﻠﺠﻣ ،ﻲﻌﻴﺒﻃ ﺖﺴﻳز ﻂﻴﺤﻣ ﻪﻳﺮﺸﻧ 64
هرﺎﻤﺷ ، 3 ﺰﻴﻳﺎﭘ ، 1390 ، ﻪﺤﻔﺻ زا 255 ﺎﺗ 266 ۲۵۹
Kolmorogov-Smirnov; P>0.05
( ﻐﺗ ﺯﺍ ﻴﻴ ﺭﺎﮕﻟ ﺮ ﻳ ﻤﺘ ﻲ
ﺰﺠﺗ ﺭﺩ ﻥﺁ ﻳ
ﺭﺍﻭ ﻪ ﻳ ﺪﺷ ﻩﺩﺎﻔﺘﺳﺍ ﺲﻧﺎ .
ﺰﺠﺗ ﻳ ﻠﺤﺗ ﻭ ﻪ ﻴ ﻞ ﺎﻫ ﻱ
ﻪﺘﺳﺭ ﻪﺑ ﻁﻮﺑﺮﻣ ﺪﻨﺑ
ﻱ ﻩﺩﺎﻔﺘﺳﺍ ﺎﺑ ﺭﺍﺰﻓﺍ ﻡﺮﻧ ﺯﺍ
ade-4
(Thioulouse et al., 1997)
ﻭ ﺎﺳ ﻳ ﺰﺠﺗ ﺮ ﻳ ﻠﺤﺗ ﻭ ﻪ ﻴ ﻞ ﺎﺑ ﺎﻫ
ﺭﺍﺰﻓﺍ ﻡﺮﻧ ﻚﻤﻛ
SPSS16
ﺠﻧﺍ ﺖﻓﺮﮔ ﻡﺎ .
ﺎﺘﻧ ﻳ ﺞ
ﻖﺑﺎﻄﻣ ﺎﺘﻧ ﻳ ﺯﺍ ﻩﺪﻣﺁ ﺖﺳﺩ ﻪﺑ ﺞ ﻥﻮﻣﺯﺁ
ﺰﺠﺗ ﻳ ﺭﺍﻭ ﻪ ﻳ ﺲﻧﺎ
ﻨﻌﻣ ﻑﻼﺘﺧﺍ ﺪﺷ ﺺﺨﺸﻣ ﻲ
ﺭﺍﺩ ﻱ ﺑ ﻴ ﻩﺩﺍﺩ ﻦ ﺎﻫ ﻱ ﻪﺑ ﻁﻮﺑﺮﻣ
ﺲﻨﺟ ﺎﻫ ﻱ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻭ ﻩﺩﺎﻣ ،ﺮﻧ ﺎﻫ
ﻳ ﻲ ﺩﻮﺟﻭ ﺺﺨﺸﻣﺎﻧ ﺲﻨﺟ ﺎﺑ
ﻩﺩﺍﺩ ﺍﺬﻟ ،ﺩﺭﺍﺪﻧ ﺎﻫ
ﻱ ﺍﺮﺑ ﻪﻃﻮﺑﺮﻣ ﻱ
ﺰﺠﺗ ﻳ ﻠﺤﺗ ﻭ ﻪ ﻴ ﻞ ﺎﻫ ﻱ
ﺪﻌﺑ ﻱ ﺪﻤﻫ ﺎﺑ ﻳ ﻛﺮﺗ ﺮﮕ ﻴ ﺪﺷ ﺐ . ﻖﺒﻃ ﺎﺘﻧ ﻳ ﻩﺪﻣﺁ ﺖﺳﺩ ﻪﺑ ﺞ ﺯﺍ
ﻥﻮﻣﺯﺁ ﺎﺑ ﺮﺑﺍﺮﺑ ﻪﻛ KMO
۸ / ۰ ﻨﭽﻤﻫ ﻭ ﺪﻣﺁ ﺖﺳﺩ ﻪﺑ ﻴ
ﻦ
ﻨﻌﻣ ﻲ ﺘﻧ ﻥﺩﻮﺑ ﺭﺍﺩ ﻴ
ﺖﻠﺗﺭﺎﺑ ﻥﻮﻣﺯﺁ ﻪﺠ )
P=0.00
( ﻣ ، ﻲ ﻥﺍﻮﺗ
ﺘﻧ ﻴ ﻩﺩﺍﺩ ﺖﻓﺮﮔ ﻪﺠ ﺎﻫ
ﻱ ﺍﺮﺑ ﺩﻮﺟﻮﻣ ﻱ
ﻡﺎﺠﻧﺍ ﺐﺳﺎﻨﻣ PCA
ﺪﻨﺘﺴﻫ . ﺰﺠﺗ ﺭﺩ ﻳ ﻠﺤﺗ ﻭ ﻪ ﻴ ﻪﻔﻟﺆﻣ ﻞ ﺎﻫ ﻱ ﻠﺻﺍ ﻲ ﻁﺎﺒﺗﺭﺍ ﺭﺩ ﻪﻛ
ﺠﻤﺟ ﺕﺎﻔﺻ ﺎﺑ ﻤ
ﻪ ﺍ ﻱ ﻧﺍﺪﻧﺩ ﻭ ﻲ ﻡﺎﺠﻧﺍ ﺭﺍﺩﺭﺎﺧ ﺵﻮﻣ ﺪﺷ
، ﺯﺍ
ﻣ ﻴ ﻥﺍﺰ ﺭﺍﻭ ﻞﻛ ﻳ ﺲﻧﺎ
، ﺑ ﻴ ﺮﺘﺸ ﻳ ﻐﺗ ﺪﺻﺭﺩ ﻦ ﻴﻴ
ﻪﺑ ﻁﻮﺑﺮﻣ ﺕﺍﺮ
ﺎﻫﺭﻮﺤﻣ ﻱ ﻝﻭﺍ
، ﺩﻮﺑ ﻡﻮﺳ ﻭ ﻡﻭﺩ )
۸۰ (%
ﺍ ﺯﺍ ﻪﻛ ﻳ ﻣ ﻦ ﻴ ﻥﺍﺰ
ﺑﻴ ﺮﺘﺸ ﻳ ﺖﺳﺍ ﻝﻭﺍ ﺭﻮﺤﻣ ﻪﺑ ﻖﻠﻌﺘﻣ ﺪﺻﺭﺩ ﻦ )
ﻝﻭﺪﺟ ۲ .(
ﻪﺑ
ﻟﺩ ﻴ ﻜﻔﺗ ﻞ ﻴ ﺬﭘ ﻚ ﻳ ﺮ ﻱ ﻐﺘﻣ ﻙﺪﻧﺍ ﻴ
ﺭﻮﺤﻣ ﻝﻮﻃ ﺭﺩ ﺎﻫﺮ ﺎﻫ
ﻱ
ﺎﻫﺭﻮﺤﻣ ،ﻡﻭﺩ ﻭ ﻝﻭﺍ ﻱ
ﺍﺮﺑ ﻡﻮﺳ ﻭ ﻡﻭﺩ ﻱ
ﺴﻔﺗ ﻴ ﺎﺘﻧ ﺮ ﻳ ﻞﺻﺎﺣ ﺞ
ﺯﺍ ﺩﺎﻔﺘﺳﺍ ﺩﺭﻮﻣ PCA
ﺖﻓﺮﮔ ﺭﺍﺮﻗ ﻩ .
ﻐﺘﻣ ﻴ ﺎﻫﺮ ﻱ ﺩﺭ ﻝﻮﻃ ﻳ ﻒ
ﻥﺍﺪﻧﺩ ﺎﻫ ﻱ ﺳﺁ ﻴ ﺎ ﻱ ﻻﺎﺑ ) (UCH
ﺩﺭ ﻝﻮﻃ ﻭ ﻳ
ﻥﺍﺪﻧﺩ ﻒ ﺎﻫ
ﻱ
ﺳﺁ ﻴ ﺎ ﻱ ﺎﭘ ﻴﻳ ﻦ ) (LCH
ﻐﺘﻣ ﻭ ﺱﻮﻜﻌﻣ ﺭﻮﻃ ﻪﺑ ﻴ
ﺎﻫﺮ ﻱ ﺎﻨﻬﭘ ﻱ
ﻪﻤﺠﻤﺟ ﻪﺒﻌﺟ )
(CW
ﻣﺎﮐ ﻑﺎﮑﺷ ﻝﻮﻃ ﻭ ﻲ
ﻣﺍﺪﻗ ﻲ ) (LPF
ﻘﺘﺴﻣ ﺭﻮﻃ ﻪﺑ ﻴ
ﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﻡﻭﺩ ﺭﻮﺤﻣ ﺎﺑ ﻢ ﻲ
ﺪﻧﺩﺍﺩ ﻥﺎﺸﻧ .
ﻐﺘﻣ ﻴ ﺎﻫﺮ ﻱ ﺑ ﻥﺍﻮﺨﺘﺳﺍ ﻝﻮﻃ ﻴ
ﻨ ﻲ ) (LN
ﺷ ﻝﻮﻃ ﻭ ﻣﺎﮐ ﻑﺎﮑ ﻲ
ﻣﺍﺪﻗ ﻲ ) (LPF
ﻐﺘﻣ ﻭ ﺱﻮﻜﻌﻣ ﺭﻮﻃ ﻪﺑ ﻴ
ﺎﻫﺮ ﻱ ﻕﻭﺪﻨﺻ ﻝﻮﻃ
ﺥﺎﻤﺻ ) (LTB
ﺥﺎﻤﺻ ﻕﻭﺪﻨﺻ ﺽﺮﻋ ، )
(WTB
ﻉﺎﻔﺗﺭﺍ ،
ﻪﻤﺠﻤﺟ ) (HS
ﻪﻤﺠﻤﺟ ﺭﺩ ﻩﺯﻮﭘ ﺽﺮﻋ ﻭ )
(WR
ﺭﻮﻃ ﻪﺑ
ﻘﺘﺴﻣ ﻴ ﺪﻨﺘﺷﺍﺩ ﻁﺎﺒﺗﺭﺍ ﻡﻮﺳ ﺭﻮﺤﻣ ﺎﺑ ﻢ .
ﺎﺘﻧ ﻳ ﺩﺍﺩ ﻥﺎﺸﻧ ﺞ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﻫ ﻱ ﺋﺎﺧ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﺯﺍ ﻩﺪﻣﺁ ﺖﺳﺩ ﻪﺑ ﻴ
ﺭﺩ ﻢﺟ ﻭ ﺰ ﻳ
ﻚ
ﺘﻓﺮﮔ ﺭﺍﺮﻗ ﻩﻭﺮﮔ ﺪﻨ
ﻭ ﻘﺘﺴﻣ ﺭﻮﻃ ﻪﺑ ﻡﻭﺩ ﺭﻮﺤﻣ ﺎﺑ ﻴ
ﻢ
ﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﻲ ﺪﻨﺘﺷﺍﺩ ) ﻮﺼﺗ ﻳ ﺮ ۳ ( ﻮﺼﺗ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻪﻛ ﻳ
ﻩﺭﺎﻤﺷ ﺮ ۲
ﻖﻠﻌﺗ ﺬﭘ ﻳ ﺮ ﻱ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﻫ ﻱ ﺭﺩ ﺭﺍﺩﺭﺎﺧ ﺵﻮﻣ ﺯﺍ ﻩﺪﻣﺁ ﺖﺳﺩ ﻪﺑ
ﺍﻳ ﻟﺩ ﻪﺑ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﻦ ﻴ
ﻥﺁ ﺖﻫﺎﺒﺷ ﻞ ﺎﻨﻬﭘ ﺮﻈﻧ ﺯﺍ ﺎﻫ
ﻱ ﻪﺒﻌﺟ
ﻣﺎﮐ ﻑﺎﮑﺷ ﻝﻮﻃ ﻭ ﻪﻤﺠﻤﺟ ﻲ
ﻣﺍﺪﻗ ﻲ ﺖﺳﺍ . ﺍﻳ ﺭﺩ ﻪﻧﻮﮔ ﻦ
ﻪﭙﺗ ﺯﺍ ﺮﻬﺷﻮﺑ ﺎﻫ
ﻱ ﺎﺘﺳﻭﺭ ﺭﻭﺎﺠﻣ ﻱ
ﺸﮔ ﻲ ﻥﺍﺪﻨﺑﺭﺩ ﻪﻤﺸﭼ ﻭ
ﺋﺎﺧ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﺭﺩ ﻴ
ﺴﻣ ﺭﺩ ﻭ ﺰ ﻴ
ﻪﻧﺎﺧﺩﻭﺭ ﺮ ﺎﻫ
ﻱ ﻠﺼﻓ ﻲ ﺭﺩ
ﺩﺰﻧ ﻳ ﻜ ﻲ ﺎﺘﺳﻭﺭ ﻱ ﺻ ﻢﺟ ﻪﺑﺮﻏ ﻴ
ﺪﺷ ﺪ . ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﻫ ﻱ ﺖﺳﺩ ﻪﺑ
ﻣ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﺯﺍ ﻩﺪﻣﺁ ﻴ
ﻘﺘﺴﻣ ﺭﻮﻃ ﻪﺑ ﻪﻛ ﺏﺎﻨ ﻴ
ﻐﺘﻣ ﺎﺑ ﻢ ﻴ ﺎﻫﺮ ﻱ
ﺥﺎﻤﺻ ﻕﻭﺪﻨﺻ ﻝﻮﻃ ﺥﺎﻤﺻ ﻕﻭﺪﻨﺻ ﺽﺮﻋ ،
ﻉﺎﻔﺗﺭﺍ ،
ﻪﻤﺠﻤﺟ ﻪﻤﺠﻤﺟ ﺭﺩ ﻩﺯﻮﭘ ﺽﺮﻋ ﻭ ﮕﺘﺴﺒﻤﻫ
ﻲ ﺭﺩ ،ﺪﻨﺘﺷﺍﺩ
ﻳ ﻜﻔﺗ ﻪﻘﺒﻃ ﻚ ﻴ
ﺪﻧﺪﺷ ﻚ )
ﻮﺼﺗ ﻳ ﺮ ۳ .(
ﻣ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﺭﺩ ﻴ
ﺍ ﺏﺎﻨ ﻳ ﻦ
ﻥﺍﺪﻧﺯ ﻩﺎﮔﺭﺎﻜﺷ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﺭﺩ ﻪﻧﻮﮔ ﻣﻻﺎﭘ ﻩﻮﻛ ،
ﻲ ،ﻮﺟﺭﺎﻨﻛ ،
ﻬﺷ ﻴ ﺻ ﻡﻮﭘ ﻭ ﻥﺍﺩﺮﻣ ﺪ ﻴ
ﺪﺷ ﺪ . ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﻫ ﻱ ﺯﺍ ﻩﺪﻣﺁ ﺖﺳﺩ ﻪﺑ
ﺭﻮﻃ ﻪﺑ ﻭ ﺪﻧﺪﺷ ﻩﺪﻨﻛﺍﺮﭘ ﻡﻮﺳ ﺭﻮﺤﻣ ﻝﻮﺣ ﻮﻨﮔ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﻡﻭﺩ ﺭﻮﺤﻣ ﺎﺑ ﺱﻮﻜﻌﻣ ﻲ
ﺪﻧﺩﺍﺩ ﻥﺎﺸﻧ .
ﺸﺨﺑ ﻲ ﺯﺍ
ﻥﺁ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﺑ ﺎﻫ ﺎﻫ
ﻱ ﻣ ﻴ ﺩﺰﻧ ﺏﺎﻨ ﻳ ﺸﺨﺑ ﺎﻣﺍ ﺪﻧﺩﻮﺑ ﻚ ﻲ
ﺩ ﻳ ﻪﺑ ﺮﮕ
ﻟﺩ ﻴ ﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﻞ ﻲ
ﻔﻨﻣ ﻲ ﻐﺘﻣ ﺎﺑ ﻴ ﺎﻫﺮ ﻱ ، ﺥﺎﻤﺻ ﻕﻭﺪﻨﺻ ﻝﻮﻃ
ﺥﺎﻤﺻ ﻕﻭﺪﻨﺻ ﺽﺮﻋ ﻪﻤﺠﻤﺟ ﻉﺎﻔﺗﺭﺍ ،
ﺯﺍ ﻩﺯﻮﭘ ﺽﺮﻋ ﻭ
ﺎﺳ ﻳ ﺮ ﻳ ﺪﻧﺪﺷ ﺍﺪﺟ ﻦ .
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﻫ ﻱ ﺭﻮﻃ ﻪﺑ ﻪﻛ ﺏﺎﻨﻴﻣ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﺯﺍ ﻩﺪﻣﺁ ﺖﺳﺩ ﻪﺑ
ﺴﮐﺍ ﻝﻮﻃ ﺎﺑ ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ ﻲ
،ﻝﺍﺯﺎﺑ ﻭ ﻞﻳﺪﻨﮐ ﻝﻮﻃ ،ﻝﺍﺯﺎﻧﻮﺘﻴﭘ
ﺎﻨﻬﭘ ﻱ ﭘ ﻚﻓ ﻝﻮﻃ ﻭ ﮏﻴﺗﺎﻣﻮﮕﻳﺯ ﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﻦﻴﻳﺎ
ﻲ ،ﺪﻨﺘﺷﺍﺩ
ﺪﻧﺪﺷ ﻚﻴﻜﻔﺗ ﻪﻘﺒﻃ ﻚﻳ ﺭﺩ )
ﺮﻳﻮﺼﺗ ۳ .(
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﻫ ﻱ ﻪﺑ
ﺪﻧﺪﺷ ﻩﺪﻨﻛﺍﺮﭘ ﻝﻭﺍ ﺭﻮﺤﻣ ﻝﻮﺣ ﻮﻨﮔ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﺯﺍ ﻩﺪﻣﺁ ﺖﺳﺩ .
ﺸﺨﺑ ﻲ ﻥﺁ ﺯﺍ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﺑ ﺎﻫ ﺎﻫ
ﻱ ﺎﻣﺍ ﺪﻧﺩﻮﺑ ﻚﻳﺩﺰﻧ ﺏﺎﻨﻴﻣ
ﺸﺨﺑ ﻲ ﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﻞﻴﻟﺩ ﻪﺑ ﺮﮕﻳﺩ ﻲ
ﻔﻨﻣ ﻲ ﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﺎﺑ ﻱ
ﻝﻮﻃ
ﺴﮐﺍ ﻲ ﺎﻨﻬﭘ ،ﻝﺍﺯﺎﺑ ﻭ ﻞﻳﺪﻨﮐ ﻝﻮﻃ ،ﻝﺍﺯﺎﻧﻮﺘﻴﭘ ﻱ
ﮕﻳﺯ ﻭ ﮏﻴﺗﺎﻣﻮ
ﺪﻧﺪﺷ ﺍﺪﺟ ﻦﻳﺮﻳﺎﺳ ﺯﺍ ﻦﻴﻳﺎﭘ ﻚﻓ ﻝﻮﻃ .
ﻪﻘﻄﻨﻣ ﺭﺩ ﻪﻧﻮﮔ ﻦﻳﺍ
ﻩﺎﮕﺘﺴﻳﺯ ﺭﺩ ﻮﻨﮔ ﺎﻫ
ﻱ ﻩﺮﺨﺻ ﺍ ﻱ ﻩﺭﺩ ﻭ ﺎﻫ
، ﻦﻴﻳﺎﭘ ﻉﺎﻔﺗﺭﺍ ﻦﻳﺮﺗ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺭﺍﺩﺮﺑ ﻱ ﺯﺍ ﺮﺗﻻﺎﺑ ﻉﺎﻔﺗﺭﺍ ﺎﺗ ۱۵۰۰
ﺮﺘﻣ ﻱ ﺪﺷ ﺪﻴﺻ .
ﺭﺩ
ﺣﺍﻮﻧ ﻲ ﻦﻴﻳﺎﭘ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻝﻮﺼﻓ ﻪﻤﻫ ﺭﺩ ﻮﻨﮔ ﺖﺳﺩ ﺭﺍﺩﺮﺑ
ﻱ
ﺩﺭﺍﻮﻣ ﺭﺩ ،ﺪﺷ ﻩﺪﻫﺎﺸﻣ ﻱ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﻫ ﻱ ﻩﺪﻳﺩ ﺐﻴﺳﺁ )
ﻡﺩ ﻥﻭﺪﺑ
ﺵﻮﮔ ﻭ ( ﺪﻧﺪﺷ ﺪﻴﺻ .
ﺯﺍ ﺩﺍﺩ ﻥﺎﺸﻧ ﺲﻧﺎﻳﺭﺍﻭ ﻪﻳﺰﺠﺗ ﺞﻳﺎﺘﻧ
ﻣﺎﻤﺗ ﺮﻈﻧ ﻲ ﻭ ﺎﻤﺘﺳﺎﻳﺩ ﻝﻮﻃ ﻪﺑ ﻁﻮﺑﺮﻣ ﺕﺎﻔﺻ ﺰﺟ ﻪﺑ ﺕﺎﻔﺻ
ﻣﺎﮐ ﻑﺎﮑﺷ ﻝﻮﻃ ﻲ
ﻣﺍﺪﻗ ﻲ ﻨﻌﻣ ﻑﻼﺘﺧﺍ ﻲ
ﺭﺍﺩ ﻱ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﻦﻴﺑ
ﺩﺭﺍﺩ ﺩﻮﺟﻭ ﺏﺎﻨﻴﻣ ﻭ ﻮﻨﮔ ،ﺮﻬﺷﻮﺑ )
ﻝﻭﺪﺟ ۳ .(
ﻪﻳﺰﺠﺗ
ﻪﻳﺍﺭﺁ ﯽﺳﺭﺮﺑ
ﺖﻴﻌﻤﺟ ﯽﺘﺧﺎﻨﺷ ﺭﺍﺩﺭﺎﺧ ﺵﻮﻣ ﯼﺎﻫ
... ۲۶۰
ﻪﺷﻮﺧ ﺍ ﻱ ﻪﻤﺠﻤﺟ ﺕﺎﻔﺻ ﺍ
ﻱ ﺵﻭﺭ ﻪﺑ ﺭﺩ Ward
ﺖﻴﻌﻤﺟ ﺎﻫ ﻱ ﺩﺭﻮﻣ ﻪﻧﻮﮔ ﻞﮑﺷ ﺭﺩ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ
۵ ﻩﺪﺷ ﻪﺋﺍﺭﺍ
ﺖﺳﺍ . ﮐﻮﺗ ﻥﻮﻣﺯﺁ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺱﺎﺳﺍ ﺮﺑ ﻲ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺪﺷ ﺺﺨﺸﻣ ﺎﻫ
ﻱ
ﻝﻮﻃ ﺕﺎﻔﺻ ﺮﻈﻧ ﺯﺍ ﻮﻨﮔ ﻭ ﺮﻬﺷﻮﺑ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﺯﺍ ﻩﺪﻣﺁ ﺖﺳﺩ ﻪﺑ ﺎﻨﻬﭘ ،ﻦﻴﻳﺎﭘ ﮏﻓ ﻱ
ﻭ ﻪﻤﺠﻤﺟ ﻉﺎﻔﺗﺭﺍ ،ﻪﻤﺠﻤﺟ ﺭﺩ ﻩﺯﻮﭘ
ﻨﻌﻣ ﻑﻼﺘﺧﺍ ﺥﺎﻤﺻ ﻕﻭﺪﻨﺻ ﻝﻮﻃ ﻲ
ﺭﺍﺩ ﻱ ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ ﺎﺑ
ﻖﻃﺎﻨﻣ ﻦﻳﺍ ﻦﻴﺑ ﺭﻮﻛﺬﻣ ﺕﺎﻔﺻ ﻅﺎﺤﻟ ﺯﺍ ﺎﻣﺍ ﺪﻨﺘﺷﺍﺪﻧ ﺎﺑ
ﻨﻌﻣ ﻑﻼﺘﺧﺍ ﺏﺎﻨﻴﻣ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻲ
ﺭﺍﺩ ﻱ ﺖﺷﺍﺩ ﺩﻮﺟﻭ .
ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﻫ ﻱ ﺻ ﻴ ﺕﺎﻔﺻ ﺮﻈﻧ ﺯﺍ ﺏﺎﻨﻴﻣ ﻭ ﻮﻨﮔ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﺯﺍ ﻩﺪﺷ ﺪ
ﻪﻗﺪﺣ ﻦﻴﺑ ﻪﻠﺻﺎﻓ ﺍ
ﻱ ﻭ ﻥﺍﺪﻧﺩ ﻒﻳﺩﺭ ﻝﻮﻃ ﺎﻫ
ﻱ ﺎﻴﺳﺁ ﻱ ﻦﻴﻳﺎﭘ
ﻨﻌﻣ ﻑﻼﺘﺧﺍ ﻲ
ﺭﺍﺩ ﻱ ﺎﺑ ﻥﺎﺸﻓﻼﺘﺧﺍ ﺎﻣﺍ ﺪﻨﺘﺷﺍﺪﻧ ﻢﻫ ﺎﺑ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﻫ ﻱ ﻨﻌﻣ ﺮﻬﺷﻮﺑ ﺯﺍ ﻩﺪﻣﺁ ﺖﺳﺩ ﻪﺑ ﻲ
ﺩﻮﺑ ﺭﺍﺩ . ﺮﻈﻧ ﺯﺍ
ﺮﻳﺎﺳ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺕﺎﻔﺻ ﺎﻫ
ﻱ ﻪﺳ ﺯﺍ ﻚﻳ ﺮﻫ ﺯﺍ ﻩﺪﻣﺁ ﺖﺳﺩ ﻪﺑ
ﻨﻌﻣ ﻑﻼﺘﺧﺍ ﺭﻮﻛﺬﻣ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻲ
ﺭﺍﺩ ﻱ ﺪﻨﺘﺷﺍﺩ ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ ﺎﺑ .
ﻝﻭﺪﺟ ۲
‐ Eigenvalue ﺭﺍﻭ ﺪﺻﺭﺩ ﻭ
ﻳ ﺟﻮﺗ ﺲﻧﺎ ﻴ ﺍﺮﺑ ﻩﺪﺷ ﻪ ﻱ ﻝﻭﺍ ﺭﻮﺤﻣ ﻪﺳ ﺍﺮﺑ PCA
ﻱ ﺮﺗﺎﻣ ﻳ ﺠﻤﺟ ﺕﺎﻔﺻ ﺲ ﻤ
ﻪ ﺍ ﻱ ﻧﺍﺪﻧﺩ ﻭ ﻲ ﻩﺍﺮﻤﻫ ﻪﺑ ﺭﺍﺩﺭﺎﺧ ﺵﻮﻣ
Factor loading ﻐﺘﻣ
ﻴ ﺮﻫ ﺭﺩ ﺎﻫﺮ ﻳ ﺭﻮﺤﻣ ﻪﺳ ﺯﺍ ﻚ .
F3 F2
F1
۶۲ / ۱ ۱
/ ۳ ۳
/ ۷ Eigenvalue
۱۰ ۲۱
۴۹
ﺭﺍﻭ ﺪﺻﺭﺩ ﻳ ﺟﻮﺗ ﺲﻧﺎ ﻴ ﻩﺪﺷ ﻪ
۸۰ ۷۰
۴۹
ﻌﻤﺠﺗ ﺪﺻﺭﺩ ﻲ
ﺭﺍﻭ ﻳ ﺟﻮﺗ ﺲﻧﺎ ﻴ ﻪ
ﻩﺪﺷ
۱۸۹۱ / ۰
‐ ۱۱۴۳
/ ۰ ۹۱۴۷۴
/ OL ۰
Factor loading
۲۵۷۰ / ۰
‐ ۱۰۱۱۳ / ۰
‐ ۸۷۷۸
/ CL ۰
۲۴۶۸ / ۰
‐ ۰۶۶۰۴۷
/ ۰ ۹۰۴۷۲
/ ZL ۰
۱۵۷۱ / ۰
‐ ۴۴۶۱۷ / ۰
‐ ۷۴۱۶۷
/ IW ۰
۱۱۸۱ / ۰ ۸۸۲۴۲۱
/ ۰ ۳۹۹۷۶
/ CW ۰
۴۴۸۰ / ۰
‐ ۸۳۲۵۹ / ۰
‐ ۱۰۵۳۲
/ LN ۰
۳۴۸۷ / ۰
‐ ۳۸۴۷۴
/ ۰ ۸۱۳۵۴
/ LD ۰
۴۲۲۵ / ۰
‐ ۵۴۴۵۳
/ ۰ ۶۲۴
/ LPF ۰
۴۷۰۷ / ۰ ۱۰۸۳۶
/ ۰
‐ ۷۳۴۳۵
/ LTB ۰
۴۸۰۵ / ۰ ۳۷۲۶۱
/ ۰
‐ ۳۸۷۰۲
/ WTB ۰
۱۲۹۱ / ۰ ۵۵۸۳۳
/ ۰
‐ ۶۰۵۴۳
/ UCH ۰
۰۶۴۴ / ۰
‐ ۷۳۷۴۶
/ ۰
‐ ۳۷۱۸۷
/ LCH ۰
۴۹۳۲ / ۰ ۲۲۸۶۶
/ ۰ ۷۶۵۸۱
/ HS ۰
۴۵۱۹ / ۰ ۰۴۷۰۷
/ ۰
‐ ۷۵۱۶۷
/ WR ۰
۰۱۹۲ / ۰
‐ ۰۶۲۸۵۷ / ۰ ۹۰۸۶۷
/ LM ۰
هرود ،ناﺮﻳا ﻲﻌﻴﺒﻃ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻪﻠﺠﻣ ،ﻲﻌﻴﺒﻃ ﺖﺴﻳز ﻂﻴﺤﻣ ﻪﻳﺮﺸﻧ 64
هرﺎﻤﺷ ، 3 ﺰﻴﻳﺎﭘ ، 1390 ، ﻪﺤﻔﺻ زا 255 ﺎﺗ 266 ۲۶۱
OL C L ZW LW
CW
LN
LD LPF WTB LTB
UCH
LCH
HS WR
LM
-1 1 -1 1
Pc2 Pc3
ﻡﻭﺩ ﻭ ﻝﻭﺍ ﺭﻮﺤﻣ ﺯﺍ ﻞﺻﺎﺣ ﺭﺍﺩﻮﻤﻧ ﺭﺩ ﺭﺍﺩﺭﺎﺧ ﺵﻮﻣ ﻲﻧﺍﺪﻧﺩ ﻭ ﻱﺍﻪ ﻤﺠﻤﺟ ﺖﻔﺻ ۱۵ﻱﺪﻨﺑﻪﺘﺳﺭ ‐۳ﻞﮑﺷ PCA
ﻞﮑﺷ ۴
‐ ﺎﻫﺪﺣﺍﻭ ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ ﻱ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺭﺍﺩﺮﺑ ﻱ ﺠﻤﺟ ﺕﺎﻔﺻ ﺱﺎﺳﺍ ﺮﺑ ﻤ
ﻪ ﺍ ﻱ ﻧﺍﺪﻧﺩ ﻭ ﻲ ﻡﻭﺩ ﻭ ﻝﻭﺍ ﺭﻮﺤﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺭﺍﺩﺭﺎﺧ ﺵﻮﻣ PCA
-2 3.9 -3.6 6.7
Pc2 Pc3
ﻮﻨﮔ
ﻪﻳﺍﺭﺁ ﯽﺳﺭﺮﺑ
ﺖﻴﻌﻤﺟ ﯽﺘﺧﺎﻨﺷ ﺭﺍﺩﺭﺎﺧ ﺵﻮﻣ ﯼﺎﻫ
... ۲۶۲
C A S E 0 5 10 15 20 25 Label Num +---+---+---+---+---+
2 6 ─┬─┐
2 16 ─┘ │ 2 32 ───┼───┐
2 19 ─┬─┘ ├───┐
2 28 ─┘ │ ├───────────┐
2 9 ───────┘ │ │
2 17 ─────┬─────┘ ├─────────────────┐
2 45 ─────┘ │ │ 2 35 ─┬─────────┐ │ │ 2 36 ─┘ ├───────────┘ │
2 15 ─────────┬─┘ ├───────┐
2 22 ─────────┘ │ │ 1 4 ───┬─┐ │ │ 1 5 ───┘ │ │ │ 1 2 ─────┼─────────────┐ │ │ 1 3 ─────┘ ├─────────────────────┘ │ 1 1 ───────────────────┘ │ 2 23 ─┬─┐ │ 2 25 ─┘ ├───┐ │ 2 12 ───┘ ├─────────┐ │ 2 11 ───┬─┐ │ │ │ 2 39 ───┘ ├─┘ │ │ 2 43 ─────┘ │ │ 2 37 ───┬─────────┐ ├───┐ │ 2 38 ───┘ │ │ │ │ 2 7 ───┬─┐ │ │ │ │ 2 13 ───┘ ├───┐ │ │ │ │ 2 46 ─────┘ │ ├───┘ │ │ 2 29 ───┬───┐ │ │ │ │ 2 42 ───┘ │ │ │ │ │ 2 18 ─┬─┐ │ │ │ │ │ 2 40 ─┘ │ │ ├───┘ │ │ 2 24 ─┐ ├─┐ │ │ │ │ 2 31 ─┼─┤ │ │ │ │ │ 2 26 ─┘ │ │ │ │ ├───────────────┐ │ 2 21 ─┐ │ │ │ │ │ │ │ 2 27 ─┼─┘ │ │ │ │ │ │ 2 10 ─┘ ├─┼─┘ │ │ │ 2 14 ───┬─┤ │ │ │ │ 2 44 ───┘ │ │ │ │ │ 2 41 ─────┘ │ │ │ │ 2 30 ───┬─┐ │ │ │ │ 2 33 ───┘ ├─┤ │ ├───────────┘
2 20 ─────┘ │ │ │ 2 8 ─────┬─┘ │ │ 2 34 ─────┘ │ │ 3 51 ─────────────────────┘ │ 3 48 ─────────────┐ │ 3 52 ─────────────┼───────┐ │ 3 49 ─────────────┘ ├─────┐ │ 3 47 ─────────────────────┘ ├─────────┘
3 50 ───────────────────────────┘
ﻞﮑﺷ ۵
‐ ﺰﺠﺗ ﻡﺍﺮﮔﻭﺪﻧﺩ ﻳ
ﻪﺷﻮﺧ ﻪ ﺍﺮﺑ ﻱﺍ ﻱ ﺖﻴﻌﻤﺟ ﺎﻫ ﻱ ﺎﻨﺒﻣ ﺮﺑ ﺭﺍﺩﺭﺎﺧ ﺵﻮﻣ ﻱ
ﺕﺎﻔﺻ ﻪﻤﺠﻤﺟ ﺍ ﻱ ﻧﺍﺪﻧﺩ ﻭ ﻲ
) :1 ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﻫ ﻱ ؛ﺮﻬﺷﻮﺑ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻪﺑ ﻁﻮﺑﺮﻣ :2
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﻫ ﻱ ﻭ ﻮﻨﮔ ﻪﻘﻄﻨﻣ :3
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﻫ ﻱ ﺏﺎﻨﻴﻣ ﻪﻘﻄﻨﻣ .(
ﻮﻨﮔﺮﻬﺷﻮﺑﻮﻨﮔبﺎﻨﻴﻣ
