بررسی اعتقادات دینی و جهت‏گیری عرفی‏گرا ـ بنیادگرایانه‏ی دانشجویان؛ مطالعه موردی دانشجویان دانشگاه پیام‏نور مرکز ساری

(1)

ﺖﻬﺟ و ﻲﻨﻳد تادﺎﻘﺘﻋا ﻲﺳرﺮﺑ ﻲﻓﺮﻋ يﺮﻴﮔ

ﺮﮔ ا ﻪﻧﺎﻳاﺮﮔدﺎﻴﻨﺑ ـ ي

نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد

؛ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ

ي مﺎﻴﭘ هﺎﮕﺸﻧاد نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد يرﺎﺳ ﺰﻛﺮﻣ رﻮﻧ

رﻮﭘﺪﻤﺤﻣ ﺪﻤﺣا هداﺰﻴﻠﻋ يﺪﻬﻣ ،1

هدازردﺎﻗ ﺪﻴﻣا ،2

،3

ﻲﺗرﺪﻗ ﻦﻴﺴﺣ ٤

ﺖﻓﺎﻳرد ﺦﻳرﺎﺗ :

14 / 2 / 90 شﺮﻳﺬﭘ ﺦﻳرﺎﺗ :

23 / 6 / 90

هﺪﻴﻜﭼ

. و كﻼـﮔ يدﺎﻬﻨﺸﻴﭘ لﺪﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ،ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا رد ﻪـﺑ كرﺎﺘـﺳا

ﺶﺠﻨـﺳ ـﻌﺑ رﺎـﻬﭼ ﺪ

ﻦﻳد مﺎﻴﭘ هﺎﮕﺸﻧاد نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد يراد يرﺎﺳ ﺰﻛﺮﻣ رﻮﻧ

و ﻲﻔﻃﺎﻋ ،ﻲﻜﺳﺎﻨﻣ ،يدﺎﻘﺘﻋا دﺎﻌﺑا ﻞﻣﺎﺷ

يﺪﻣﺎﻴﭘ و ناﺰﻴﻣ ،ﻲﻤﻠﻋ شور ﺎﺑ ﺎﺗ هﺪﺷ ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﻦﻳد عاﻮﻧا

ﻚﻳ ﺮﻫ ﻢﻬﺳ و نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد يراد

دﻮﺷ ﺺﺨﺸﻣ ﺎﻬﻧآ نﺎﻴﻣ رد عاﻮﻧا زا ﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ.

ﻪ هﺪﻣآ ﺖﺳد نﺎﻴﺑ ﻦﻤﺿ

يدﺎﻘﺘﻋا ﺖﻴﻌﺿو ندﺮﻛ

ز رد نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﻪﻨﻴﻣ

ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ ،ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ يﺎﻫ ﻲـﻨﻳد تادﺎـﻘﺘﻋا ﻪـﻛ

4 / 87

٪

ﺖﺳا هدﻮﺑ ﻂﺳﻮﺘﻣ ﺢﻄﺳ رد نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد .

ﻪﻴﺿﺮﻓ نﻮﻣزآ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ ﻪﻄﺑار ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﺎﻫ

ﻪﺒﻨﺟ مﺎﻤﺗ ﻦﻴﺑ يرادﺎﻨﻌﻣ و ﻦﻳد يﺎﻫ

ﺖـﻬﺟ عﻮـﻧ و ﻲﻫﺎﮕـﺸﻧاد نﺎـﻧاﻮﺟ يراد ﻲـﻨﻳد يﺮـﻴﮔ

ﻲﻓﺮﻋ ﻳاﺮﮔ ﺎ ﻳاﺮﮔدﺎﻴﻨﺑ و ﻪﻧ ﻪﻧﺎ

اد دﻮﺟو ﺎﻬﻧآ در

. ﻢﻫ ﻦﻳد دﺎﻌﺑا ﻦﻴﺑ طﺎﺒﺗرا ،ﻦﻴﻨﭼ ﺖﻴﺴﻨﺟ ﺎﺑ يراد

ﻦﻳد دﺎﻌﺑا ﻪﻜﻧآ لﺎﺣ ،ﺪﺷ ﺪﻴﻳﺄﺗ ﺖﺷاﺪﻧ يرادﺎﻨﻌﻣ ﻪﻄﺑار نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﻲﻠﻴﺼﺤﺗ ﻪﺘﺷر ﺎﺑ يراد

.

ﻪﺑ ﻪﻄﺑار هوﻼﻋ

ﻦﻳد يﺪﻣﺎﻴﭘ ﺪﻌﺑ ﻦﻴﺑ ﺰﻴﻧ يرادﺎﻨﻌﻣ هﺪﻫﺎﺸﻣ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﻞﻫﺄﺗ ﺖﻴﻌﺿو ﺎﺑ يراد

ﺪﺷ . هداد ،ﺖﻳﺎﻬﻧ رد ﻪﻛ ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ ﻖﻴﻘﺤﺗ يﺎﻫ

ﻪـﻤﻫ ﻪـﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد دﺎـﻌﺑا ي

ﻦﻳد ﻦـﻳد ﻪـﻧﺎﮔرﺎﻬﭼ دﺎﻌﺑا ﻦﻴﺑ ﺰﻴﻧ يرادﺎﻨﻌﻣ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ و ﻪﺘﺷاد ﺖﻴﺳﺎﺴﺣ يراد ﺎـﻬﻧآ يراد

دراد دﻮﺟو .

يﺪﻴﻠﻛ نﺎﮔژاو ﻦﻳد ،نﺎﻧاﻮﺟ :

ﻲﻓﺮﻋ ،يراد ﻲﻳاﺮﮔدﺎﻴﻨﺑ ،ﻲﻳاﺮﮔ

ﻦﻳد ﺶﺠﻨﺳ لﺪﻣ ، يراد

كرﺎﺘﺳا و كﻼﮔ

ــــــــــــــــــــــــــ

1 ﻪﻌﻣﺎﺟ رﺎﻳدﺎﺘﺳا ﻲﻠﻋﻮﺑ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﺳﺎﻨﺷ

،ناﺪﻤﻫ يﺎﻨﻴﺳ a_mohammadpur@yahoo.com

مدﺮﻣ ﺪﺷرا سﺎﻨﺷرﺎﻛ2

،ﻲﺳﺎﻨﺷ mehdi.alizadeh60@gmail.com

ﻪﻌﻣﺎﺟ رﺎﻳدﺎﺘﺳا3

،نﺎﺘﺳدﺮﻛ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﺳﺎﻨﺷ ogh1355@yahoo.com

ﻪﻌﻣﺎﺟ رﺎﻳدﺎﺘﺳا٤

ﺶﻫوﮋﭘ ﺰﻛﺮﻣ ،ﻲﺳﺎﻨﺷ مﻮﻠﻋ يﺎﻫ

ﻓاﺮﻐﺟ ؛راوﺰﺒﺳ ﻢﻠﻌﻣ ﺖﻴﺑﺮﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا و ﻲﻳﺎﻴ

hghodrat@yahoo.com

(2)

70 ﻞﺋﺎﺴﻣ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﻠﺠﻣ

ﻢﺸﺷ و ﻢﺠﻨﭘ هرﺎﻤﺷ ،مود لﺎﺳ ،ناﺮﻳا ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ،

نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ و رﺎﻬﺑ 1390

ﻪﻣﺪﻘﻣ ﻪﻟﺎﺴﻣ حﺮﻃ و

لﺎﺳ ﻲﻃ ﻪﻛ يدﺎﻤﺘﻣ يﺎﻫ ﻲﻣ ﻲﻧﺎﺴﻧا ﻪﻌﻣﺎﺟ و ﺮﺸﺑ ﺮﻤﻋ زا

درﺬﮔ

، ﻪﻨﻳﺰﮔ ﺎﻬﻨﺗ ﻦﻳد مﺎﻤﺗ ًﺎﺒﻳﺮﻘﺗ ﻪﻛ ﺖﺳا يا

نﺎﺴﻧا ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد دﻮﺧ رﺎﻴﺘﺧا رد ار ﺎﻫ .

ﻲﻣﺎﻤﺗ ،ﻪﺘﺷاد نﺎﻬﺟ رد ﻦﻳد ﻪﻛ ﻲﻔﻠﺘﺨﻣ و عﻮﻨﺘﻣ ﺖﻴﻫﺎﻣ زا اﺪﺟ

ﻪﺸﻳﺪﻧا نآ رد دﻮﺟﻮﻣ يﺎﻫوﺮﻴﻧ و ﺖﻌﻴﺒﻃ نﺎﻬﺟ ﺎﺑ دﻮﺧ طﺎﺒﺗرا رد مدﺮﻣ هﺪﻳﺰﮔﺮﺑ ار يا

ﺪﻧا . ﺮﻋ رد ﻦﻳد ﻪﺻ

لﺎﺳ عﺎﻤﺘﺟا ﻢﺸﭼ يرﻮﻀﺣ يدﺎﻤﺘﻣ يﺎﻫ

ﻲﮔﺪﻧز كرد ﺖﻬﺟ ﻲﺳﺎﺳا يﺎﻫرﺎﺘﺧﺎﺳ زا ﺐﻫﺬﻣ و ﻪﺘﺷاد ﺮﻴﮔ

ﺖﺳا ﺮﺻﺎﻌﻣ نﺎﻬﺟ رد ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا )

،نﻼﻳد 2003 .(

ﻪﻌﻣﺎﺟ ﺮﻈﻨﻣ زا ﻦﻳد ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ار ﻪﻧﺎﺳﺎﻨﺷ

رد ﺪﻳﺎﺑ

هﺪﻴﭙﺳ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻢﻠﻋ ﻦﻳﻮﻜﺗ مد دﺮﻛ ﻲﺑﺎﻳدر ﻲﺳﺎﻨﺷ

. ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻢﻴﻛرود و ﺮﺑو ،ﺲﻛرﺎﻣ نﻮﭼ ﻲﮔرﺰﺑ نﺎﺳﺎﻨﺷ

ﻪﺘﺷاد ﻦﻳد هرﺎﺑرد ﻲﻓرژ تﻼﻣﺄﺗ ﺶﻫوﮋﭘ ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ رد ﻪﻛ يرﻮﻃ ﻪﺑ ؛ﺪﻧا

ﺖﻴﻌﻗاو ﻪﺑ ﻦﺘﺧادﺮﭘ ،نﺎﺸﻳﺎﻫ

ﺖﺳا هداد صﺎﺼﺘﺧا دﻮﺧ ﻪﺑ ار ﻲﻳﺎﻨﺘﻋا رﻮﺧرد ﻢﻬﺳ ﻦﻳد ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا .

ﻞﻜﺷ ﺖﻧرﺎﻘﻣ ﻲﻤﻠﻋ هزﻮﺣ ﻦﻳا يﺮﻴﮔ

هرود ﺎﺑ ﻪﻌﻣﺎﺟ لﻮﺤﺗ زا صﺎﺧ يا د ﻲﻤﺳر ﻦﻳد ،يدﺎﻬﻧ و ﻲﺘﺧﺎﺳ ﻲﺑﺎﻳﺰﻳﺎﻤﺗ ﻪﻄﺳاو ﻪﺑ ﻪﻛ ﻲﺑﺮﻏ

ﻦﻳا ر

و ﻦﻳد ﻂﺑاور ﻲﻨﻴﻋ و ﻚﻴﺗﺎﻤﺘﺴﻴﺳ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﻛ ﺪﺷ ﺐﺒﺳ ،ﺪﺷ ﻪﺟاﻮﻣ ناﺮﺤﺑ ﺎﺑ ﺶﻔﻳﺎﻇو ندروآﺮﺑ رد نارود ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻪﻌﻣﺎﺟ رﺎﻛ رﻮﺘﺳد رد ﻦﻳد تﻼﻀﻌﻣ و تﻻﻮﺤﺗ و دﺮﻴﮔ راﺮﻗ ﻲﺳﺎﻨﺷ

) ﻲﻟﻼﺟ

،مﺪﻘﻣ 1379 .(

زا

ﻪﻏﺪﻏد نﺎﻣرآ و نﺎﻤﻳا ﺮﺑ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻦﻣﺆﻣ نﺎﺴﻧا ﻲﻠﺻا يﺎﻫ ا ﻲﻨﻳد يﺎﻫ

ﺮﺑاﺮﺑ رد وا و ﺖﺳو

ﺶﺳﺮﭘ ناﻮﺟ ﻪﻠﻤﺟ زا ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا تﻻﻮﺤﺗ ﺎﻳ تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﻦﻳا ﺎﻳآ ﻪﻛ دراد راﺮﻗ ﺖﺳد ﻦﻳا زا ﻲﻳﺎﻫ ﻚﻳ نﺪﺷ

ﻦﻳد ﺶﻫﺎﻛ ﺚﻋﺎﺑ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻲﻣ نآ ترﻮﺻ و ﻞﻜﺷ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﺎﻳ يراد

ﻦﻳد رﻮﻀﺣ هﻮﺤﻧ و ناﺰﻴﻣ زﺎﺑﺮﻳد زا ؟دﻮﺷ

ﻪﻌﻣﺎﺟ و ﻪﻔﺳﻼﻓ ،نﺎﻤﻠﻜﺘﻣ ﻪﻛ هدﻮﺑ ﻲﻋﻮﺿﻮﻣ ،داﺮﻓا ﻲﮔﺪﻧز رد نﺎﺳﺎﻨﺷ

هدﺮﻛ ﻪﺟﻮﺗ نآ ﻪﺑ ﺪﻧا

) ﻲﻋﺎﺠﺷ ،ﺪﻧز

1386 .(

ﻦﻳد مﺪﻋ و يﺪﻨﺒﻳﺎﭘ ناﺰﻴﻣ و ﻪﺘﺧادﺮﭘ نآ ﻪﺑ ناﺪﻨﻤﺸﻳﺪﻧا زا يرﺎﻴﺴﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻋﻮﺿﻮﻣ نﺎﻧاﻮﺟ يراد

ﻪﺑ نﺎﻧاﻮﺟ يﺪﻨﺒﻳﺎﭘ ﻤﻬﻣ رﺎﻴﺴﺑ كﻼﻣ ار ﻲﻨﻳد يﺎﻫروﺎﺑ ﻪﺑ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد هﮋﻳو

رد ﻲ ﻦﻳد دﺮﻜﻳور يرﻮﺤﻣ

ﻲﻣ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﺪﻧراﺪﻨﭘ . هﺮﮕﻧ ﻦﻳا يﺎﻨﺒﻣ ﺮﺑ

، ﻬﻛ رد هاﻮﺧ ﻲﻟﺎﺴﻨ هاﻮﺧﺎﻧ

ﻲﻣ ﺶﻳاﺰﻓا ﻦﻳد ﻪﺑ ﺶﻳاﺮﮔ ﻪﭽﻧآ و ﺪﺑﺎﻳ

ﻦﻳد ﺖﻴﻤﻫا ﻲﻣ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﻌﻣﺎﺟ رد ار يراد

دﺮﻜﻳور ﺪﻧﺎﻳﺎﻤﻧ ﻲﻨﻳد يﺎﻫروﺎﺑ و ﻦﻳد ﻪﺑ نﺎﻧاﻮﺟ ﻞﻳﺎﻤﺗ و ﺶﻳاﺮﮔ

ﺖﺳا . ﻲﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻣﻮﻬﻔﻣ ﻦﻳد ﺪﺷ ﻞﺋﺎﻗ ﻲﻔﻠﺘﺨﻣ دﺎﻌﺑا نآ ياﺮﺑ ناﻮﺗ

. مﻮﻠﻋ ناﺪﻨﻤﺸﻧاد ﻲﺧﺮﺑ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا

ﻦﻳد ﻲﮕﺘﺴﺑاو ﺎﻳ يراد ﺪﻌﺑ ود ﻞﻗاﺪﺣ ياراد ار ﺐﻫﺬﻣ ﻪﺑ

"

ﻲﺒﻫﺬﻣ ﺾﻳاﺮﻓ ياﺮﺟا

"

و

"

ﻲﺒﻫﺬﻣ تادﺎﻘﺘﻋا

"

ﻪﺘﺴﻧاد ﺪﻧا . رﺎﻜﺷآ ﻲﻠﻤﻋ تاﺪﻫﺎﺸﻣ ﺎﺑ نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ ﻚﺳﺎﻨﻣ و تﺎﺟﺎﻨﻣ ،هزور ،زﺎﻤﻧ ﻞﺜﻣ ﻲﻀﻳاﺮﻓ ياﺮﺟا

ﻲﻣ دﻮﺷ . ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ فﻮﺸﻜﻣ ﻲﺗﺪﻴﻘﻋ تﻻاﺆﺳ ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ ﻖﻳﺮﻃ زا ﻲﺒﻫﺬﻣ تادﺎﻘﺘﻋا )

،نﺎﺒﻟﺎﻃ 1382 : 122 .(

،ﻲﻨﻳد ﻚﺳﺎﻨﻣ ﻪﺸﻳر ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫزﺎﻴﻧ ﺮﺑ ﺮﻇﺎﻧ

ﺖﺳا ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲﺘﻴﻌﻗاو ﻦﻳد و ﺖﺳا نﺎﺴﻧا راد .

ﻲﺘﻗو

ﻲﻣ ﻞﻤﻋ ﻦﻳد ﻪﺑ ﻲﺼﺨﺷ ﺲﺣ ﻪﺻﻼﺧ و هوﺮﮔ ﻪﺑ ﻲﻳﺎﻜﺗادﻮﺧ و ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺲﺣ ﻊﻗاو رد ،ﺪﻨﻛ

رد ندﻮﺑ

ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ار ﻪﻌﻣﺎﺟ ﺪﻫد

) ،هاﻮﺨﺘﺳاﺮﻓ 1377

.(

ﻦﻳد عﻮﺿﻮﻣ ﻪﻫد ﻪﺑ ﻪﻘﺑﺎﺳ ﺖﻬﺟ زا ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﺜﺤﺑ يراد

1960 ﻣآ رد ﻲﻣ زﺎﺑ ﺎﻜﻳﺮ ﻪﻏﺪﻏد نﺎﻤﻫ ﺎﺑ ﺖﺳرد و ددﺮﮔ

رد ،ﻢﻴﺘﺴﻫ وﺮﺑور لاﺆﺳ ﻦﻳا ﺎﺑ ﺎﻣ زوﺮﻣا ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫ

(3)

ﺖﻬﺟ و ﻲﻨﻳد تادﺎﻘﺘﻋا ﻲﺳرﺮﺑ ﻲﻓﺮﻋ يﺮﻴﮔ

ﺮﮔ ا ﻪﻧﺎﻳاﺮﮔدﺎﻴﻨﺑ ـ ي

....

71

ﻪﻌﻣﺎﺟ نﺎﺼﺼﺨﺘﻣ ﻢﻫ ﺎﺠﻧآ عﻮﺿﻮﻣ ﻦﻳا ﻪﺑ ناﺮﻳﺪﻣ ﻢﻫ ﻲﻫﺎﮔ و ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ ،ﻲﺳﺎﻨﺷ

ﻲﻣ ﺪﻨﺘﺧادﺮﭘ . ﺚﺤﺑ ﻪﻣﺪﻘﻣ عﻮﺿﻮﻣ ﻦﻳا مﻮﻠﻋ ناﺮﻈﻨﺒﺣﺎﺻ نﺎﻴﻣ رد ﻪﻫد ود دوﺪﺣ ﻪﻛ ﺪﺷ ﻲﻳﺎﻫ

و ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا

ﻪﻌﻣﺎﺟ ﺷ ناور يﺪﺣ ﺎﺗ و نﺎﺳﺎﻨ ﺖﺷاد دﻮﺟو نﺎﺳﺎﻨﺷ

. ﻪﺠﻨﺳ ﻪﻛ ﺐﻠﻄﻣ ﻦﻳا ﻦﻳد يﺎﻫ

ﺎﻳآ ؟ﺖﺴﻴﭼ يراد

ﻲﻣ ﻪﺠﻨﺳ ناﻮﺗ ﻦﻳد ياﺮﺑ يا

ﻪﺠﻨﺳ ﻪﭼ ؟ﺖﺧﺎﺳ يراد درﻮﻣ رد ﻢﻴﻧاﻮﺘﺑ نآ سﺎﺳا ﺮﺑ ﻪﻛ دﻮﺷ ﻪﺋارا ﺪﻳﺎﺑ يا

ﻦﻳد ؟ﻢﻴﻨﻛ توﺎﻀﻗ ﻪﻌﻣﺎﺟ داﺮﻓا يراد )

جاﺮﺳ ،هداز 1383 .(

ﻪﻨﻴﻣز ﻦﻳا رد ﻲﻔﻠﺘﺨﻣ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ نﻮﻨﻛﺎﺗ

يﺮﻈﻨﻣ زا و هدﺮﻛ هﺎﮕﻧ ﺶﻟﺎﭼ ﻦﻳا ﻪﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻳاوز زا و نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ دﺎﻌﺑا رد ﻚﻳ ﺮﻫ ﻪﻛ ﻪﺘﻓﺮﮔ ترﻮﺻ ﺖﻬﺟ ﻦﻴﻴﻌﺗ ﺎﻳ داﺮﻓا ﻲﻨﻳد تادﺎﻘﺘﻋا ناﺰﻴﻣ ﺶﺠﻨﺳ ﻪﺑ صﺎﺧ يﺮﻴﮔ

ﺮﺑ دﺪﺻرد و ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﺎﻬﻧآ ﻲﻨﻳد يﺎﻫ

هﺪﻣآ ﺪﻨﻨﻛ ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ ار تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﻦﻳا رد ﺮﺛﺆﻣ يدﺮﻓ و ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻞﻣاﻮﻋ ﺪﻧا .

ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ و ﻲﻨﻳد تادﺎﻘﺘﻋا عﻮﻧ و ناﺰﻴﻣ ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ ،ﻲﻨﻳد دﺮﻜﻳور ﺖﻴﻌﺿو ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﺎﺗ ﺖﺳا نآ ﺮﺑ

ﺖﻬﺟ ﻦﻴﻴﻌﺗ ﻲﻓﺮﻋ ﻲﻨﻳد يﺮﻴﮔ

دﺎﻴﻨﺑ ﺎﻳ ﻪﻧﺎﻳاﺮﮔ مﺎﻴﭘ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﻫﺎﮕﺸﻧاد نﺎﻧاﻮﺟ ﻪﻧﺎﻳاﺮﮔ

يرﺎﺳ ﺰﻛﺮﻣ رﻮﻧ

دزادﺮﭙﺑ .

ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺖﻴﻤﻫا و تروﺮﺿ

ﻪﻌﻣﺎﺟ هﺎﮕﻧ نوﺪﺑ ﻦﻳد ﺖﻴﻫﺎﻣ و ﻲﺘﺴﻴﭼ ﻪﺟﻮﺘﻣ ﻦﻳد ﻪﺑ ﻪﻧﺎﺳﺎﻨﺷ

ﻪﻜﻠﺑ ،ﺖﺴﻴﻧ نآ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺄﺸﻨﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ

ﻲﺑ نآ و ﻲﻨﻳد تادﺎﻘﺘﻋا ﻦﻴﺑ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﻂﺑاور ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ،دﻮﺷ ﻲﻨﻳد ﺮﻣا و ﻦﻳد ﻲﺘﺴﻴﭼ ﺖﺣﺎﺳ دراو ﻪﻛ

نﺎﻣزﺎﺳ نﺎﻣزﺎﺳ و فﺮﻃ ﻚﻳ زا ﻲﺒﻫﺬﻣ يﺎﻫدﺎﻬﻧ و ﺎﻫ ﺮﮕﻳد يﻮﺳ زا ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا مﻮﺳر و بادآ و ﺎﻫدﺎﻬﻧ و ﺎﻫ

ﻲﻣ دزادﺮﭘ ) ،هداﺰﻴﻠﻋ 1375 .(

ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻦﻳد ﻲﺳﺎﻨﺷ دراد ﻲﺳﺎﺳا رﻮﺤﻣ ود

: ﻦﻳا ﺖﺴﺨﻧ ﺖﺷادروﺎﺑ اﺮﭼ ﻪﻛ

يﺎﻫ

ﻦﻴﻴﻌﺗ ﺶﻘﻧ ﻦﻴﻨﭼ ﻲﺒﻫﺬﻣ هﺪﻨﻨﻛ

ﺖﺷادروﺎﺑ ﻦﻳا اﺮﭼ ﻪﻛ ﻦﻳا ﺮﮕﻳد و ﺪﻧراد ﻪﻌﻣﺎﺟ و ﮓﻨﻫﺮﻓ رد يا و ﺎﻫ

ترﻮﺻ ﻦﻴﻨﭼ ﻚﻳ ﺎﻫدﺮﻜﻠﻤﻋ ﻪﺘﻓﺮﮔ دﻮﺧ ﻪﺑ ﻲﻧﻮﮔﺎﻧﻮﮔ يﺎﻫ

ﺪﻧا )

،نﻮﺘﻠﻴﻤﻫ 1381 .(

ﻦﻳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ،ﺮﮕﻳد يﻮﺳ زا ﻪﻛ

"

نﺎﻧاﻮﺟ

"

اﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻪﻨﻴﻣز ﻲﺘﺴﻳز و ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ ،ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا هزﺎﺳ ﻚﻳ ن و زﺎﺳ

ﺦﺳﺎﭘ نﺎﻤﺘﻔﮔ رد يرﻮﺤﻣ و بذﺎﺟ ﻲﻋﻮﺿﻮﻣ ﻪﺑ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا تاﺮﻴﻴﻐﺗ يﻮﮔ و ﻲﻣﻮﻤﻋ هزﻮﺣ رد ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ

هﺪﺷ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﻲﻫﺎﮕﺸﻧاد ﻞﻓﺎﺤﻣ ﺰﻴﻧ هراﺰﮔ ﺮﺑ ﻲﻨﺷور ﻪﺑ ﻪﭼ نآ ،ﺪﻧا

نﺎﻤﺘﻔﮔ ﻦﻳا زا هﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ يﺎﻫ ﺎﻫ

ﻧاﻮﺟ مﻮﻬﻔﻣ زا ﺖﻓﺎﻳرد ،ﺖﺳا راﺬﮔﺮﻴﺛﺄﺗ هوﺮﮔ ﻦﻳا يرﺎﺘﻓر تﻼﻳﺎﻤﺗ و شﺮﮕﻧ ،ﺖﻴﻨﻫذ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻲﻘﻠﺗ و ﻲ

ﻪﻳﺮﻈﻧ ﺮﺑ هوﻼﻋ ار دﻮﺧ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻪﻛ ﺖﺳا يزادﺮﭘ

ﺖﺳﺎﻴﺳ ﺮﺑ ،ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ و يراﺬﮔ

ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا يﺰﻳر

ﺖﺳا ﻪﺘﺷاﺬﮔ يﺎﺟ ﺮﺑ هوﺮﮔ ﻦﻳا ﺮﺑ .

ناﺮﻳا راﺬﮔ لﺎﺣ رد ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻪﻛ ﻲﺗاﺮﻴﻴﻐﺗ عﻮﻨﺗ و بﺎﺘﺷ ،ﺮﮕﻳد يﻮﺳ زا

ﻲﻣ ﻪﺑﺮﺠﺗ ﺤﺗ و ﺪﻨﻛ هﺪﻴﭽﻴﭘ دﺎﻌﺑا نآ مزﻼﻣ يدﺎﻬﻧ و يرﺎﺘﺧﺎﺳ تﻻﻮ ﻢﻬﻣ و ﺮﺗ

نﺎﻧاﻮﺟ ﻞﺋﺎﺴﻣ ﻪﺑ يﺮﺗ

ﻪﻧﻮﮔ ﻪﺑ ،ﺖﺳا هﺪﻴﺸﺨﺑ ﻲﻣ تأﺮﺟ ﻪﺑ ﻪﻛ يا

نآ رد ار دﻮﺧ نﺎﻧاﻮﺟ ﻪﻛ ﻲﻄﻳاﺮﺷ و ﻞﺋﺎﺴﻣ ﺖﻴﻫﺎﻣ ﺖﻔﮔ ناﻮﺗ

ﻲﻣ ﻲﻣ ﺪﺷر و ﺪﻨﺑﺎﻳ ﻞﺴﻧ ﻪﭽﻧآ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ،ﺪﻨﻫد

توﺎﻔﺗ هدﺮﻛ ﻪﺑﺮﺠﺗ ﺎﻬﻧآ ﻪﺘﺷﺬﮔ يﺎﻫ هدﺮﻛ ﻲﻳاﻮﺘﺤﻣ يﺎﻫ

؛ﺖﺳا ﺖﻴﻤﻫاﺮﭘ ار ناﺮﻳا ﻪﻌﻣﺎﺟ رد ﻲﻧاﻮﺟ و نﺎﻧاﻮﺟ هﺎﮕﻳﺎﺟ رد ﻲﺸﻳﺪﻧازﺎﺑ تروﺮﺿ ﻪﻛ ﻲﺗﻻﻮﺤﺗ

(4)

ﻲﻣ دزﺎﺳ ) ،ﻲﺋﺎﻛذ 1386 : 11 .(

ﻪﻠﺌﺴﻣ ﻦﻳﺮﺘﻤﻬﻣ نارود ﻦﻳا رد و ﺖﺳا ﻲﻣدآ ﻲﮔﺪﻧز ﺶﺨﺑ ﻦﻳﺮﺘﻤﻬﻣ ﻲﻧاﻮﺟ

ﺖﺳا ﺎﻬﻧآ ﻲﺣور يﺎﻫزﺎﻴﻧ ،نﺎﻧاﻮﺟ ياﺮﺑ .

ﻄﻣ عﺎﻨﻗا و ﻦﻴﻣﺄﺗ هﻮﺤﻧ هزﻮﺣ ﻦﻳا رد ﻪﻠﺌﺴﻣ ﻦﻳﺮﺘﻤﻬﻣ ،زﺎﺑ بﻮﻠ

ﺖﺳﺎﻫزﺎﻴﻧ ﻞﻴﺒﻗ ﻦﻳا .

ﻲﻣ ﺶﻴﭘ ﻦﻳد ﺎﺑ ﻪﻄﺑار رد سﺎﺴﺣا ﻪﻧﻮﮔ ﻪﺳ ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻦﻳا رد ﺪﻳآ

:

1 ﻪﻗﻼﻋ و ﻲﺒﻫﺬﻣ ﺲﺣ ﺖﻳﻮﻘﺗ و شﺮﺘﺴﮔ ،ﺪﺷر ـ

؛ﻦﻳد ﻪﺑ يﺪﻨﻣ

2 ﻪﺘﺧﻮﻣآ رد ﺪﻳدﺮﺗ ﺶﻳاﺪﻴﭘ ـ

؛ﻦﻴﺸﻴﭘ يﺎﻫ

3 ﺎﻫﺪﻳدﺮﺗ نآ زا ﻪﺘﺳﺎﺧﺮﺑ و دﺪﻌﺘﻣ تﻻاﺆﺳ ﺶﻳاﺪﻴﭘ ـ .

ﺟ ﻪﻛ ﺖﺳا نآ ﻪﻨﻴﻣز ﻦﻳا رد ﻪﺟﻮﺗ رﻮﺧرد ﻪﺘﻜﻧ و ﺪﻧراد ﺰﻴﻫﺮﭘ ﺶﻳﻮﺧ تﻻاﺆﺳ ﻪﻤﻫ حﺮﻃ زا هﺎﮔ نﺎﻧاﻮ

ﻢﻫ لﻻﺪﺘﺳا هﻮﻗ و ﺖﻴﻧﻼﻘﻋ ﺪﺷر ﻞﻴﻟد ﻪﺑ ﻦﻴﻨﭼ ﻲﻤﻧ ﻲﺿار ﻲﺨﺳﺎﭘ ﺮﻫ ﻪﺑ نﺎﺷ

ﺪﻧﻮﺷ . ﺖﺳد ﺎﺑ ﺎﻬﻧآ ﻪﺑ ﻦﺘﻓﺎﻳ

ﻪﺑ نﺪﻴﺳر ياﺮﺑ و هدﺮﻛ اﺪﻴﭘ ار دﻮﺧ ﻲﮔﺪﻧز ﻲﺳﺎﺳا تﺎﻋﻮﺿﻮﻣ و ﻞﺋﺎﺴﻣ رد ﺮﻜﻔﺗ ترﺪﻗ يﺮﻜﻓ ﺪﺷر ﺪﻧاﻮﺘﺑ ﻪﻛ ﻲﺗﺪﻴﻘﻋ و يﺮﻜﻓ مﺎﻈﻧ ﻚﻳ ﺦﺳﺎﭘ

زﺎﻴﻧ يﻮﮔ ﻲﻣ شﻼﺗ ،ﺪﺷﺎﺑ ﺎﻬﻧآ ﻲﻔﻃﺎﻋ و يﺮﻜﻓ يﺎﻫ ﺪﻨﻨﻛ

.

ﻲﻧاﺮﮕﻧ ﻲﺘﺳار ﻪﺑ ﺎﻳآ لد و ﺎﻫ

ﻲﻟﻮﻐﺸﻣ ﻦﻳد هرﺎﺑرد ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫ ﻲﻣ حﺮﻄﻣ نﺎﻧاﻮﺟ و ﺪﻳﺪﺟ ﻞﺴﻧ يراد

،دﻮﺷ

؟ﺖﺳا يﺪﺟ .

ﺪﻧراد ﺮﮔا ؟ﺮﻴﺧ ﺎﻳ ﺪﻧراد ﻲﻨﻳد تﺎﻘﻠﻌﺗ نﺎﻧاﻮﺟ ﻲﻠﻛ رﻮﻃ ﻪﺑ ﺎﻳآ

، رد ﺮﮔا و ﻲﺗرﻮﺻ ﻪﭼ ﻪﺑ

و تﺎﻘﻠﻌﺗ ﻦﻳا يدراﻮﻣ ﻪﻨﻴﻣز ﻪﭼ رد ،دراﺪﻧ دﻮﺟ

؟ﺖﺳا ﻲﻳﺎﻫ )

جاﺮﺳ ،هداز 1383 .(

،نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﻪﻛ ﺎﺠﻧآ زا

شﺮﮕﻧ و تﺎﻴﺣور ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ،ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻪﻌﻣﺎﺟ يادﺮﻓ نﺎﮔﺪﻨﻧادﺮﮔ ﻪﺻﺮﻋ رد نﺎﻧآ يﺎﻫ

ﻪﺑ ًﺎﺻﻮﺼﺧ ،ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ

ﻦﻳد ظﺎﺤﻟ ﺖﻬﺟ و يراد

ﻲﻣ ،ﻲﻨﻳد يﺮﻴﮔ رود ﺪﻧاﻮﺗ

،ناﺮﻳﺪﻣ شﺮﮕﻧ و ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻲﺗآ ﺖﻴﻌﺿو زا ﻲﻳﺎﻤﻧ

نﺎﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ ﺪﻨﻛ ﻢﻴﺳﺮﺗ ناﺮﻳا ﻪﻌﻣﺎﺟ يادﺮﻓ نﺎﮔﺪﻨﻧادﺮﮔ و

. ﻢﻫ شﺮﮕﻧ و تاﺮﻜﻔﺗ ،ﻦﻴﻨﭼ زا هوﺮﮔ ﻦﻳا يﺎﻫ

ﺖﻬﺟ و يراﺬﮔﺮﺛا ،ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ ناﺰﻴﻣ ﺮﮕﻧﺎﻳﺎﻤﻧ نﺎﻧاﻮﺟ دﺎﻬﻧ ﻲﻧورد يﺮﻴﮔ

ﻦﻳد ﻲﻋﺪﻣ يﺎﻫ ﺖﺳا ﻪﻌﻣﺎﺟ يزﺎﺳ

.

مﺎﻈﻧ ﻪﻧﻮﮔ ﺮﻫ ﻲﺣاﺮﻃ ،ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﻌﻗاو ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ و ﻖﻓﻮﻣ ﻲﻨﻳد ﺖﻴﺑﺮﺗ فﺪﻫ ﺎﺑ ﻲﺷزﻮﻣآ و ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا

،ﺖﻴ

ﻦﻳد ﺖﻴﻌﺿو ﻖﻴﻗد ﺖﺧﺎﻨﺷ ﺪﻨﻣزﺎﻴﻧ ﻦﻳد و يراد

ﺖﻬﺟ و ﻲﻳاﺮﮔ يﺮﻴﮔ

ﻲﻫﺎﮕﺸﻧاد نﺎﻧاﻮﺟ ﻦﻴﺑ رد ﺎﻬﻧآ يﺎﻫ

ﺖﺳا ) ،ﻲﻳﺎﺟﺮﻣ 1373 .(

و فاﺪﻫا لاﺆﺳ ﻖﻴﻘﺤﺗ يﺎﻫ

ﻦﻳد ،ﺮﺿﺎﺣ ﻖﻴﻘﺤﺗ رد هزاﺪﻧا و هﺪﻴﺠﻨﺳ ﻲﺳﺎﺳا ﺪﻌﺑ ود زا ﻲﻫﺎﮕﺸﻧاد نﺎﻧاﻮﺟ يراد

ﺖﺳا هﺪﺷ يﺮﻴﮔ .

ﺪﻌﺑ

ﺳا ﻲﻨﻳد نﺎﻤﻳا و دﺎﻘﺘﻋا ،لوا ﺖﺳا ﺮﻈﻧ ﺪﻣ ﻲﻨﻳد ﻚﺳﺎﻨﻣ و ﺮﺋﺎﻌﺷ ﻪﺑ ﻞﻤﻋ و نﺎﻤﻳا ،ﺪﻌﺑ ﻦﻳا رد ﻪﻛ ﺖ

. ﺪﻌﺑ

ﺖﻬﺟ ،مود نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﻲﻨﻳد يﺮﻴﮔ

ﺖﺳا ﺮﻳﺎﺳ و ﻦﻳد نﺎﻣزﺎﺳ ،ﺖﻴﻧﻼﻘﻋ ،ﺖﺳﺎﻴﺳ ﺎﺑ ﻦﻳد ﻞﻣﺎﻌﺗ ﻪﺑ ﻪﻛ

نﺎﻳدا ) ﻲﻨﻳد ﻢﺴﻴﻟارﻮﻠﭘ (

دراد ﻪﺟﻮﺗ ﺖﻴﻧﺎﺣور و ﻦﻳد و .

ﺶﺳﺮﭘ سﺎﺳا ﻦﻳا ﺮﺑ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺮﻳز حﺮﺷ ﻪﺑ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻲﺳﺎﺳا يﺎﻫ

:

1 ؟ﺖﺳا ﻪﻧﻮﮕﭼ ﻲﻫﺎﮕﺸﻧاد نﺎﻧاﻮﺟ ﻦﻴﺑ رد ﻲﻨﻳد تادﺎﻘﺘﻋا ﺖﻴﻌﺿو ـ

2 ﺖﻬﺟ ـ ﻲﻓﺮﻋ ﻲﻨﻳد يﺮﻴﮔ

؟ﺖﺳا ﻪﻧﻮﮕﭼ ﻲﻫﺎﮕﺸﻧاد نﺎﻧاﻮﺟ ﻦﻴﺑ رد اﺮﮔدﺎﻴﻨﺑ و اﺮﮔ

(5)

....

73

3 ﻦﻳد دﺎﻌﺑا ﻦﻴﺑ ﺎﻳآ ـ ﺖﻬﺟ و يراد

ﻲﻨﻌﻣ ﻪﻄﺑار نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﻲﻨﻳد يﺮﻴﮔ ؟دراد دﻮﺟو يراد

4 ﺖﻬﺟ و نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﻲﻨﻳد تادﺎﻘﺘﻋا ﻦﻴﺑ ﺎﻳآ ـ يﺮﻴﮔ

ﻲﻨﻌﻣ و ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ ﻪﻄﺑار نﺎﻧآ ﻲﻨﻳد ؟دراد دﻮﺟو يراد

5 ﺖﻬﺟ و نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﻲﺒﻫﺬﻣ ﻚﺳﺎﻨﻣ ﻦﻴﺑ ﺎﻳآ ـ ﻲﻨﻌﻣ و ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ ﻪﻄﺑار نﺎﻧآ ﻲﻨﻳد يﺮﻴﮔ

؟دراد دﻮﺟو يراد

6 ﺖﻬﺟ و نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﻲﻨﻳد ﻲﻔﻃﺎﻋ و ﻲﺑﺮﺠﺗ ﺪﻌﺑ ﻦﻴﺑ ﺎﻳآ ـ ﻲﻨﻌﻣ و ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ ﻪﻄﺑار نﺎﻧآ ﻲﻨﻳد يﺮﻴﮔ

يراد

؟دراد دﻮﺟو

7 ـ ﺎﻴﭘ ﺪﻌﺑ ﻦﻴﺑ ﺎﻳآ ﻦﻳد يﺪﻣ

ﺖﻬﺟ و نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد يراد ﻲﻨﻌﻣ و ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ ﻪﻄﺑار نﺎﻧآ ﻲﻨﻳد يﺮﻴﮔ

دﻮﺟو يراد

؟دراد

8 ﻦﻳد ﻪﻧﺎﮔرﺎﻬﭼ دﺎﻌﺑا ﻦﻴﺑ ﺎﻳآ ـ ﺦﺳﺎﭘ ﺖﻴﺴﻨﺟ ﺮﻴﻈﻧ ﻲﻳﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ و يراد

ﻪﺘﺷر ﺎﻳ ﻞﻫﺄﺗ ﺖﻴﻌﺿو ،نﺎﻳﻮﮔ

ﺎﻬﻧآ ﻲﻠﻴﺼﺤﺗ ﻲﻨﻌﻣ ﻪﻄﺑار

دراد دﻮﺟو يراد

؟

ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻪﻨﻴﺸﻴﭘ

ﻦﻳد ﺖﻴﻌﺿو ﻲﺳرﺮﺑ ﺗ ﺎﺑ ناﺮﻳا رد يراد

هداد ﺮﺑ ﺪﻴﻛﺄ ﺶﻳﺎﻤﻴﭘ يﺎﻫ

ﻲﺸﻫوﮋﭘ ناﻮﻨﻋ ﻪﺘﺷﺬﮔ ﻪﻫد ﻪﺳ يﺎﻫ

ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﺟﺮﻓ

و ﻲﻤﻇﺎﻛ ﻦﻳد تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﺪﻧور ﻢﻴﺳﺮﺗ ياﺮﺑ مﺎﺠﻧا ﻪﺘﺷﺬﮔ ﻪﻫد ﻪﺳ ﻲﻃ ناﺮﻳا مدﺮﻣ يراد

هداد ﺪﻧا . هداد ﺮﺑ ﻢﻬﻣ ﻦﻳا ﻪﺑ ﻲﺑﺎﻴﺘﺳد ياﺮﺑ ﺶﻳﺎﻤﻴﭘ يﺎﻫ

،هﺪﺷ مﺎﺠﻧا ناﺮﻳا رد ﻪﺘﺷﺬﮔ ﻪﻫد ﻪﺳ ﻲﻃ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫ

ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﻴﻜﺗ .

و تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا ﻦﻳد ﺖﻴﻌﺿو رد ار تﺎﻧﺎﺳﻮﻧ

ﻚﻴﻜﻔﺗ ﻪﺑ ﺐﻠﻏا ﻪﻛ مدﺮﻣ يراد

هﺪﻴﺸﻛ ﺮﻳﻮﺼﺗ ﻪﺑ ،ﺖﺳا هﺪﻣآ نﺎﻧز و نادﺮﻣ ،نﺎﻧاﻮﺟ ،نﻻﺎﺴﮔرﺰﺑ دﺎﻌﺑا رد تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﻦﻳا هداد نﺎﺸﻧ و

ﻦﻳد ﻒﻠﺘﺨﻣ نﺎﻣز رد و ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻒﻠﺘﺨﻣ رﺎﺸﻗا نﺎﻴﻣ رد و يراد

هدﻮﺑ توﺎﻔﺘﻣ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ

ﻪﺑ ؛ﺖﺳا ﻪﻧﻮﮔ يا

ﻲﻤﻧ ﻪﻛ ﻪﺑ ناﻮﺗ ﻛ رﻮﻃ ﻦﻳد ﺖﻴﻌﺿو تاﺮﻴﻴﻐﺗ زا ﻲﻠ هوﺮﮔ ﻚﻴﻜﻔﺗ ﻪﺑ ﺪﻳﺎﺑ ﻪﻜﻠﺑ ،ﺖﻔﮔ ﻦﺨﺳ يراد

يﺎﻫ

ﻦﻳد توﺎﻔﺘﻣ دﺎﻌﺑا و ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻦﻳد ﺖﻴﻌﺿو يراد

دﺮﻛ ﺢﻳﺮﺸﺗ ار يراد .

ﻲﻨﻳد يدﺮﻓ يﺎﻫرﺎﺘﻓر

ﺎﺑ يﺪﻧور ﻪﺘﺷاد يدﻮﻌﺻ ًﺎﺘﺒﺴﻧ ﺎﻳ تﺎﺒﺛ ﺖﺳا توﺎﻔﺘﻣ ﻲﻤﻛ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻒﻠﺘﺨﻣ رﺎﺸﻗا رد ﺶﻳاﺰﻓا ﻦﻳا و ﺪﻧا

.

ﺎﻨﻣ ﻲﺧﺮﺑ ﺎﻣا ﺖﺳا دﺎﻌﺑا ﺮﻳﺎﺳ ﺎﺑ توﺎﻔﺘﻣ ﺪﻌﺑ ﻦﻳا رد نﺎﻧز ﺖﻴﻌﺿو و ﻪﺘﺷاد ﻲﻟوﺰﻧ يﺪﻧور ﻲﻌﻤﺟ ﻚﺳ

.

ﻪﺑﺮﺠﺗ و تادﺎﻘﺘﻋا ﺖﻴﻌﺿو دراد راﺮﻗ ﻲﻳﻻﺎﺑ رﺎﻴﺴﺑ ﺢﻄﺳ رد ًﺎﺳﺎﺳا ﺰﻴﻧ ﻲﻨﻳد يﺎﻫ

) ،ﻲﻤﻇﺎﻛ و ﻲﺟﺮﻓ

1388 .(

ﻦﻳد ﺖﻴﻌﺿو ﻲﺳرﺮﺑ ﻲﻋﺎﺠﺷ ﻪﻛ ﺖﺳا يﺮﮕﻳد ﺶﻫوﮋﭘ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﻦﻴﺑ رد يراد

ﺪﻧز

، و ﻲﺘﻌﻳﺮﺷ

ﺐﻴﺒﺣ از هداد مﺎﺠﻧا هد ﺪﻧا

. ﻦﻳد ﻒﻠﺘﺨﻣ دﺎﻌﺑا ﻪﺑ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد يﺪﻨﺒﻳﺎﭘ ناﺰﻴﻣ ،هﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻖﺑﺎﻄﻣ يراد

ﻞﺑﺎﻗ ﻲﮔﺪﻨﻛاﺮﭘ زا هدﻮﺑ رادرﻮﺧﺮﺑ ﻲﻬﺟﻮﺗ

ﻪﺑ ؛ﺖﺳا ﺦﺳﺎﭘ ﻪﻛ يرﻮﻃ و قﻼﺧا ،ﻲﻨﻳد تادﺎﻘﺘﻋا دﺎﻌﺑا رد نﺎﻳﻮﮔ

ﻤﻛ ﻲﻨﻳد ﺶﻧاد و يدﺮﻓ تدﺎﺒﻋ ،ﻲﻌﻤﺟ تدﺎﺒﻋ رد و هﺮﻤﻧ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ،يدﺮﻓ ﻒﻴﻟﺎﻜﺗ ﺬﺧا ار هﺮﻤﻧ ﻦﻳﺮﺘ

ﺪﻧدﺮﻛ . ﻢﻫ ﻦﻳد ،ﻦﻴﻨﭼ ﻲﻣ ﻞﻴﻣ ﻂﺳﻮﺘﻣ ﺖﻤﺳ ﻪﺑ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ و دﺎﻌﺑا ﻪﻤﻫ ﺐﻴﻛﺮﺗ ﺎﺑ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد يراد

ﺪﻨﻛ

) ﻲﻋﺎﺠﺷ ،ناﺮﮕﻳد و ﺪﻧز 1385

.(

(6)

لﺎﺳ رد ﻲﻳﺎﺟﺮﻣ 1373

ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ ار ﻲﺸﻫوﮋﭘ

"

ﺖﻬﺟ و ﻲﻨﻳد تادﺎﻘﺘﻋا ﻲﺳرﺮﺑ و ﻲﺘﺴﻳرﻻﻮﻜﺳ يﺮﻴﮔ

ﻲﻫﺎﮕﺸﻧاد نﺎﻧاﻮﺟ ﻦﻴﺑ رد ﻲﻳاﺮﮔدﺎﻴﻨﺑ

"

ﺖﺳا هداد مﺎﺠﻧا .

زا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ،ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻖﺒﻃ

ﻦﻳد يدﺮﻓ ﻪﺒﻨﺟ ﺮﺑ ﻪﻛ ﻲﻨﻳد ﻚﺳﺎﻨﻣ و ﺮﻳﺎﻌﺷ ﺖﻳﺎﻋر ﺮﻈﻧ ﻲﻳﻻﺎﺑ ﻲﻨﻳد تادﺎﻘﺘﻋا ،دراد ﺖﻟﻻد يراد

ﻪﺘﺷاد ﺖﻬﺟ ﺮﻈﻧ زا ﻲﻟو ،ﺪﻧا ﺖﺴﻴﻧ رادرﻮﺧﺮﺑ مﺎﺠﺴﻧا ناﺰﻴﻣ ﻦﻳا زا ﺎﻬﻧآ ﺮﻈﻧ ،ﻲﻨﻳد يﺮﻴﮔ

)

،ﻲﻳﺎﺟﺮﻣ 1373 .(

بﻮﻜﻨﻫآ ﮋﭘ داﮋﻧ نﺎﻴﻣ رد زاﻮﻫا ﺮﻬﺷ نﺎﻧاﻮﺟ ﻲﻨﻳد يﺪﻨﺒﻳﺎﭘ ناﺰﻴﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ ار ﻲﺸﻫو 814

زا ﺮﻔﻧ

نﺎﻧاﻮﺟ 29 ـ 18 ﺖﺳا هداد مﺎﺠﻧا زاﻮﻫا ﺮﻬﺷ لﺎﺳ .

ﻦﻳد داد نﺎﺸﻧ ﺞﻳﺎﺘﻧ دﺎﻌﺑا رد زاﻮﻫا ﺮﻬﺷ نﺎﻧاﻮﺟ يراد

يﻮﻗ ﻲﻔﻃﺎﻋ و يدﺎﻘﺘﻋا و

ﺪﻧراد راﺮﻗ ﻂﺳﻮﺘﻣ ﻪﺑ ﻚﻳدﺰﻧ ﻲﻜﺳﺎﻨﻣ و يﺪﻣﺎﻴﭘ دﺎﻌﺑا رد .

د ﻞﻛ هﺮﻤﻧ ﻦﻳ

يراد

ﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ دﺎﻳز ﻪﺑ ﻚﻳدﺰﻧ و ﻂﺳﻮﺘﻣ زا ﺮﺗﻻﺎﺑ ﺪﺣ رد ﺰﻴﻧ نﺎﻧاﻮﺟ .

ﻢﻫ ﻪﻤﻫ رد ﺖﻴﺴﻨﺟ ﺮﻈﻧ زا ،ﻦﻴﻨﭼ

ﻦﻳد دﺎﻌﺑا ﺖﺳا هدﻮﺑ ﺮﺴﭘ نﺎﻧاﻮﺟ زا ﺮﺗﻻﺎﺑ ﺮﺘﺧد نﺎﻧاﻮﺟ هﺮﻤﻧ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ،يراد )

بﻮﻜﻨﻫآ ،داﮋﻧ 1388 .(

لﺎﺳ رد يﺮﮕﻳد ﻖﻴﻘﺤﺗ 1380

جاﺮﺳ ﻂﺳﻮﺗ ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ يﺮﻫاﻮﺟ و هداز

"

ﮕﻧ ﻲﺳرﺮﺑ شﺮ

و ﺎﻫ ﺶﻳاﺮﮔ يﺎﻫ

نﺎﻧاﻮﺟ ﻲﻨﻳد

"

رد 20 ﺖﺳا هﺪﺷ مﺎﺠﻧا رﻮﺸﻛ هﺎﮕﺸﻧاد .

ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻲﻨﻳد ﺪﻳﺎﻘﻋ ﺪﻌﺑ ود ﻪﻛ هدﻮﺑ ﻦﻳا زا ﻲﻛﺎﺣ ﺎﻫ

و ﻖﻠﻌﺗ ناﺰﻴﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻦﻳا ﻪﺑ و دراد دﻮﺟو ﻪﻌﻣﺎﺟ داﺮﻓا ﺮﺜﻛا رد ﻲﻨﻳد تﺎﺳﺎﺴﺣا و ﻒﻃاﻮﻋ و ﻲﻤﻧ ﻲﺑﺮﺠﺗ و يدﺎﻘﺘﻋا ﺪﻌﺑ ود ﻪﺑ داﺮﻓا ﻲﮕﺘﺴﺒﻟد ﻴﺘﻧ ناﻮﺗ

ﻪﻛ ﺖﻓﺮﮔ ﻪﺠ ﺖﺳا هﺪﺷ ﻢﻛ داﺮﻓا ﻲﻨﻳد ﺶﻳاﺮﮔ

.

نﺎﺸﻧ دراد دﻮﺟو ﻪﻛ يرﺎﻣآ ،يدﺮﻓ ﻚﺳﺎﻨﻣ درﻮﻣ رد ﺎﻣا ﺖﺳا ﻲﻳﻻﺎﺑ ﺪﻴﻘﺗ و ماﺰﺘﻟا هﺪﻨﻫد

. ﺪﻌﺑ ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد

ﻪﻛ تﺎﺳﺎﺴﺣا و ﻒﻃاﻮﻋ و دﺎﻘﺘﻋا 80

ﺎﺗ 90 يﺎﻫﺪﺻرد ﻪﺑ يﺪﻣﺎﻴﭘ ﺪﻌﺑ رد ،ﺪﻧراد ﺖﻛرﺎﺸﻣ نآ رد ﺪﺻرد

ﻦﻴﻳﺎﭘ ﻲﻣ يﺮﺗ ﻢﻴﺳر . ا ﻲﻳﺎﻬﻧ ﻪﺠﻴﺘﻧ ﻦﻳ

ﺖﺴﺳ ﻲﻨﻌﻣ ﻪﺑ ار نﺪﺷرﻻﻮﻜﺳ ﺎﻣ ﺮﮔا ﻪﻛ ﻪﺑ ار نآ و ﻢﻴﻧاﺪﺑ ﻦﻳد نﺪﺷ

ﻪﺘﻓﺎﻳ ،ﻢﻴﻫﺪﺑ يﺮﺴﺗ ﻢﻫ ﻲﻨﻳد ﻒﻃاﻮﻋ و تادﺎﻘﺘﻋا ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﺎﻫ

و ﺖﺴﻴﻧ رﻻﻮﻜﺳ ًﻼﺻا ناﺮﻳا ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻪﻛ ﺪﻫد

ﻲﻤﻧ ﺶﻴﭘ ﻲﻨﻳد تادﺎﻘﺘﻋا و ﺎﻫروﺎﺑ فﺬﺣ ﻲﻨﻌﻣ ﻪﺑ ﻢﻫ نﺪﺷرﻻﻮﻜﺳ ﺖﻬﺟ رد دور

. ﻪﺑ ار ﺚﺤﺑ ﺮﮔا ﺎﻣا

ﻲﺻﻮﺼﺧ ﺮﺗ نﺪﺷ ﻪﺘﻓﺎﻳ ًﻻﺎﻤﺘﺣا ،ﻢﻴﻧادﺮﮔزﺎﺑ ﻦﻳد ﻲﻣ نﺎﺸﻧ دﻮﺟﻮﻣ يﺎﻫ

ﻪﻛ ﺪﻫد ﺖﻤﺳ ﻦﻳا ﻪﺑ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﺶﻳاﺮﮔ

ﻲﻣ ار ﻲﻌﻤﺟ تادﺎﺒﻋ ﻪﺑ ﺪﻴﻘﺗ ﺶﻫﺎﻛ ﻦﻴﻤﻫ ﻲﻨﻌﻳ ،ﺖﺳا ﻪﻧﺎﺸﻧ ناﻮﺗ

ﻪﻌﻣﺎﺟ نﺪﺷرﻻﻮﻜﺳ زا ﺖﺴﻧاد ﻲﻳﺎﻫ

) جاﺮﺳ ،يﺮﻫاﻮﺟ و هداز 1382

.(

يﺮﻈﻧ بﻮﭼرﺎﭼ

ﻪﻌﻣﺎﺟ هﺎﮔﺪﻳد رد ﻧ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﺖﺳا ﻲﻋﻮﺿﻮﻣ ﻦﻳد ،ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ

ﻦﻴﻳآ و ﺮﻳﺎﻌﺷ و ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫدﺎﻬ ﺎﻫ

. ﺮـﻈﻧ ﻪﺑ

ﻪﻌﻣﺎﺟ زا يرﺎﻴﺴﺑ و ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا ﻂﻴﺤﻣ زا ﻞﻣﺎﻛ ياوﺰﻧا رد و يدﺮﻓ ﻸﺧ رد يﺮﺸﺑ تﺎﻴﺣ رد ﻦﻳد ،نﺎﺳﺎﻨﺷ

ﺖﺳا هﺪﻣﺎﻴﻧ ﺪﻳﺪﭘ ناﺮﮕﻳد ﺎﺑ طﺎﺒﺗرا ﻲﻔﻧ )

و تﺎﻜﺳا

،لﺎﻫ 1382 .(

ﻪـﻌﻣﺎﺟ ﺖﻨﺳ رد ﻦـﻳد هرﺎـﺑرد ،ﻲـﺳﺎﻨﺷ

ﺖﺳا حﺮﻄﻣ لاﺆﺳ ود ًﺎﺗﺪﻤﻋ :

ﻦﻳا ﻲﻜﻳ ﺮﭼ ﻪﻛ ﺖﺷادروﺎﺑ ﻦﻴﻨﭼ ا ﻪﺘـﺷاد دﻮـﺟو ﺪـﻳﺎﺑ ﻲﻳﺎـﻫدﺮﻜﻠﻤﻋ و ﺎﻫ

ﻦﻴﻴﻌﺗ ﻲﺸﻘﻧ اﺮﭼ و ؟ﺖﺳﺎﺠﻛ نآ ﻪﺸﻳر ؟ﺪﺷﺎﺑ

؟دراد ﻪﻌﻣﺎﺟ و ﮓﻨﻫﺮﻓ رد هﺪﻨﻨﻛ ﻪـﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا مود لاﺆﺳ

ﺖﺷادروﺎﺑ ﻦﻳا اﺮﭼ ترﻮﺻ ﻦﻴﻨﭼ ﺎﻫدﺮﻜﻠﻤﻋ و ﺎﻫ

ﻪﺘﻓﺮﮔ دﻮﺧ ﻪﺑ ﻲﻧﻮﮔﺎﻧﻮﮔ يﺎﻫ

؟ﺪﻧا ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺶﻘﻧ هرﺎﺑرد

(7)

....

75

ﻞﺑﺎﻗ هﺪﻤﻋ دﺮﻜﻳور ود ،ﻦﻳد ﺺﻴﺨﺸﺗ

ﺖﺳا : ﻲـﻓﺮﻋ ﻪـﻳﺮﻈﻧ رد ﻪـﺸﻳر ﻪـﻛ دﺮﻜﻳور ﻚﻳ نﺪـﺷ

زا و دراد 1

ﻲﻧﻼﻘﻋ رﻮﺨﺸﺑآ

2نﺪﺷ ﻲﻣ باﺮﻴﺳ ﻮﺷ

ﻲﻛدﻮـﻛ نارود ﻪـﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻲﻨﻳد تادﺎﻘﺘﻋا و ﻦﻳد ﻪﻛ ﺖﺳا ﺪﻘﺘﻌﻣ ،د

ﺖﺳا ﻲﺘﻨﺳ ﻊﻣاﻮﺟ و ﺮﺸﺑ .

ﻦﻳا ﻦﻤﺿ ،مود دﺮﻜﻳور ﻲﻧﻼﻘﻋ ﺪﻧور ﻪﻛ

ﻲـﻤﻧ ﻲـﻔﻧ ار ﻊـﻣاﻮﺟ نﺪﺷ ﺮـﺑ ،ﺪـﻨﻛ

ﻣ ﺪﻴﻛﺄﺗ ﻪﻌﻣﺎﺟ رد ﻦﻳد ﺶﻘﻧ ﺖﻴﻤﻫا ﻲ

ﻢﻫ و ﺪﻨﻛ ياﺮـﺑ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﻦﻳﺰﮕﻳﺎﺟ ﻪﺑ ﻲﺑﺎﻴﺘﺳد نﺎﻜﻣا مﺪﻋ ﺮﺑ ﻦﻴﻨﭼ

ﻲـﻣ نﺎـﻋذا نرﺪـﻣ ﻊـﻣاﻮﺟ رد ﻦـﻳد مﺪﻋ زا ﻲﺷﺎﻧ ﻸﺧ ندﺮﻛﺮﭘ ﺪـﻳﺎﻤﻧ

) ،نﻮـﺘﻠﻴﻤﻫ 1381

.(

يﺎـﻫدﺮﻜﻳور

ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻪﺸﻳﺪﻧا ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ ًاﺪﻳﺪﺷ زﻮﻨﻫ ﻦﻳد ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ ﻪﻳﺮﻈﻧ ﻪﺳ يﺎﻫ

ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻚﻴﺳﻼﻛ زادﺮﭘ ،ﻲﺳﺎﻨﺷ

و ﻢﻴﻛرود ،ﺲﻛرﺎﻣ ﻲﻨﻌﻳ ﺖﺳا ﺮﺑو

. ﻞﻫا ﻪﺟﻮﺗ ﺲﻛرﺎﻣ ﺖﻫﺎﺒﺷ ﻪﺑ ار ﺮﻈﻧ

،ﻦﻳد ﻦﻴﺑ دﺮﻛرﺎﻛ و ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ يﺎﻫ

ﻪﺒﻨﺟ ﻪﻤﻫ ﻪﻛ ،يژﻮﻟﻮﺋﺪﻳا و ﺖﺳﺎﻴﺳ ،نﻮﻧﺎﻗ ﺖـﺳا هدﺮـﻛ ﺐـﻠﺟ ،ﺪﻨﺘـﺴﻫ يﺮـﺸﺑ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻲﻳﺎﻨﺑور يﺎﻫ

. وا

ﻲﻣ ﻦﻴﻴﻌﺗ ،ﺖﺳا رﺎﻛ رد ﻲﻳﺎﻬﻧ ﻞﻜﺷ ﻪﺑ ﻪﻛ يﺪﻴﻟﻮﺗ ﻂﺑاور ﺮﺛا ﺮﺑ ًﺎﺘﻳﺎﻬﻧ ﺎﻫﺎﻨﺑور ﻪﻛ دﻮﺑ ﺪﻘﺘﻌﻣ ﻮﺷ

د . ﺮﻈﻧ رد

ﻛرﺎﻣ ﻞﻣﺎﻋ ،ﻢﺴﻴﺴﻛرﺎﻣ ﺐﺘﻜﻣ رد و ﺖﺳﺎﻨﺑور يژﻮﻟﻮﺋﺪﻳا اﺮﻳز ،ﺖﺳا رادرﻮﺧﺮﺑ يﻮﻧﺎﺛ ﺖﻴﻤﻫا زا ﻦﻳد ،ﺲ

ﺖﺳا يدﺎﺼﺘﻗا ﺖﻴﻌﺿو ﺰﻴﭼ ﻪﻤﻫ كﺮﺤﺗ .

و ﺖـﺳﺎﻴﺳ ﻢﻠﻋ ،قﻼﺧا ،قﻮﻘﺣ ،ﻪﻔﺴﻠﻓ ،ﻦﻳد ،ﺲﻛرﺎﻣ ﺮﻈﻧ زا

ﺪﻨﺘﺴﻫ يژﻮﻟﻮﺋﺪﻳا دﺎﺼﺘﻗا ﻢﻠﻋ .

ﺖﺳا ﻦﻳد ﻢﻫ ﺎﻬﻧآ ﻪﻤﻫ ﻪﺣﻮﻟﺮﺳ )

،نورآ 1382 .(

رد ﻢﻬﻣ تﺎﻳﺮﻈﻧ زا ﻲﻜﻳ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻪﺻﺮﻋ

ﺖﺳا ﻪﻧﺎﻳاﺮﮔدﺮﻛرﺎﻛ دﺮﻜﻳور ،ﻦﻳد ﻲﺳﺎﻨﺷ .

ﺦﻳرﺎﺗ هزوﺮﻣا نارﺎﮕﻧ

ﻲـﻣ ﻲـﻓﺮﻌﻣ ﺪﻳﺪﺟ ﺮﺼﻋ ﻲﻳاﺮﮔدﺮﻛرﺎﻛ راﺬﮕﻧﺎﻴﻨﺑ ار ﻢﻴﻛرود ﻞﻴﻣا ،ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺪـﻨﻨﻛ

. ﻲـﻔﻧ زا ﺲـﭘ ﻢﻴـﻛرود

ﻢﻫﻮﺗ ﻪﻧﺎﻌﻃﺎﻗ ﻲﻣ حﺮﻃ ار ﺶﺳﺮﭘ ﻦﻳا يرﺎﮕﻧا

ﺲـﭘ ،ﺪﺷﺎﺑ هدﻮﺑ ﺾﺤﻣ ﻢﻫﻮﺗ و ﺎﻄﺧ ﻚﻳ ﻦﻳد ﺮﮔا ﻪﻛ ﺪﻨﻛ

ﺪــﻣ ﻪــﻤﻫ ﻦــﻳا اﺮــﭼ

؟ﺖــﺳا هدروآ ماود ت ) !

،نﻮــﺘﻠﻴﻤﻫ 1381

.(

ﺶــﺨﺑ ﻢﻴــﻛرود ،ﺲﻛرﺎــﻣ فﻼﺧﺮــﺑ

ﻞﺑﺎﻗ ﻪﻈﺣﻼﻣ داد صﺎﺼﺘﺧا ﻦﻳد ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ار دﻮﺧ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ زا يا .

مﺎـﻧ ﻪـﺑ ﻢﻴـﻛرود ﺮﺛا

"

ﻲﻳاﺪـﺘﺑا رﻮـﺻ

ﻲﻨﻳد تﺎﻴﺣ

"

ﻪﻌﻣﺎﺟ رد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳﺮﺗذﻮﻔﻧﺮﭘ ﺪﻳﺎﺷ ﺪﺷﺎﺑ ﻦﻳد ﻲﺳﺎﻨﺷ

. سﺪﻘﻣ يﺎﻫﺰﻴﭼ ﺐﺴﺣﺮﺑ ار ﻦﻳد يو

ﻲﻣ ﻒﻳﺮﻌﺗ سﺪﻘﻣﺎﻧ و ﻨﻛ

ﺪﻨﺘﺴﻴﻧ يدﺎﻘﺘﻋا عﻮﺿﻮﻣ ﻚﻳ ﻂﻘﻓ نﺎﻳدا ﻪﻛ ﺖﺳا ﺪﻘﺘﻌﻣ و ﺪ )

،ساﻮﻴﻧﺎـﻣ 2007 .(

ﻲﻣ ﻢﻫدﺮﮔ نﺎﻨﻣﺆﻣ زا ﻲﻫوﺮﮔ نآ رد ﻪﻛ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻲﻤﻈﻨﻣ ﺮﻳﺎﻌﺷ و ﻲﺗﺎﻔﻳﺮﺸﺗ لﺎﻤﻋا ﻦﻤﻀﺘﻣ نﺎﻳدا ﻪﻤﻫ ﺪﻨﻳآ

.

ﺖـﺳا يروﺮـﺿ هوﺮﮔ يﺎﻀﻋا ﺪﻧﻮﻴﭘ ياﺮﺑ وا ﺮﻈﻧ زا ﺮﻳﺎﻌﺷ و تﺎﻔﻳﺮﺸﺗ .

ﻪـﺑ ﻢﻴـﻛرود ﺖﻣﺪـﺧ ﻦﻴﺘـﺴﺨﻧ

ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻋ ﻦﻳد ﻰﺳﺎﻨﺷ و ناﺪـﺟو ﻲـﻨﻌﻳ ﻰﻌﻤﺟ ناﺪﺟو ﻦﻳﻮﻜﺗ رد ﻦﻳد ﻪﻛ ﻰﺸﻘﻧ زا وا ﻞﻴﻠﺤﺗ زا دﻮﺑ ترﺎﺒ

ﻰﻣ ﺎﻔﻳا ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻰﻌﻤﺟ ﻰﻗﻼﺧا ﻰﻫﺎﮔآ ﺶﻴﺑ ﻦﻳد ﻪﺑ وا شﺮﮕﻧ و ﺪﻨﻛ

ﺖﺳا ﺖﺒﺜﻣ دﺮﻛرﺎﻛ ﺎﺑ ﻪﻧﺎﻳاﺮﮔدﺮﻛرﺎﻛ ﺮﺗ

) ،ﻰﺒﻣوﺮﻛﺮﺑآ 1370

.(

ﻲﺳﺎﺳا ﺄﺸﻨﻣ ﻢﻴﻛرود تﻻﻮـﻘﻣ ار هﺮـﻴﻏ و نﺎـﻣز ﻞـﻴﺒﻗ زا ﺮﺸﺑ يﺮﻜﻓ تﻻﻮﻘﻣ ﻦﻳﺮﺗ

ﻲﺒﻫﺬﻣ ﻲﻣ ﺪﻧاد . دﻮﺑ ﻞﻳﺎﻗ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺪﻨﭼ ﻦﻳد ياﺮﺑ يو :

1 نﺪﻴﺸﺨﺑ تﺪﺣو ـ :

ﻲﻣ ﻞﺼﺘﻣ ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ ﻪﺑ ار ﻪﻌﻣﺎﺟ ياﺰﺟا ﻦﻳد لﺪﺑ ﺪﺣاو يﺮﺼﻨﻋ ﻪﺑ ار نآ و ﺪﻨﻛ

ﻞﺒﻤﺳ و ﻲﻣ ﻢﻫاﺮﻓ ار تﺪﺣو ﻲﺳﺎﺳا يﺎﻫ دﻮـﺷ هدوﺰﻓا ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا مﺎﺠﺴﻧا ناﺰﻴﻣ ﺮﺑ نآ ﻖﻳﺮﻃزا ﺎﺗ ﺪﻨﻛ

. ﻪـﺑ

1 Secularism

2 Rationalization

(8)

ﻪﺸﻳر ،يو ﺮﻈﻧ ﺎﻣزﺎﺳ ﻲﺘﺣ و ﮓﻨﻫﺮﻓ و ﺮﻜﻔﺗ يﺎﻫ

ﻲـﻨﻳد لﺎـﻤﻋا ﻪﺑ ﻪﺘﺴﺑاو ًﺎﻤﻴﻘﺘﺴﻣ ،ﻲﻧﺎﺴﻧا ﻦﻫذ ﻦﺘﻓﺎﻳ ن

ﺖﺳوا . ﻪﺘﻔﮔ زا ﻲﻣ ﺮﺑ وا يﺎﻫ ﻪـﻘﺒﻃ ياراد ﻲﮕﻤﻫ ترﺪﻗ و ﺖﻴﻠﻣ ،دﺪﻋ ،نﺎﻜﻣ ،نﺎﻣز ﻢﻴﻫﺎﻔﻣ ﻪﻛ ﺪﻳآ

يﺪـﻨﺑ

ﻪﺑ ًﻼﺻا ﻲﻨﻳدﺮﻴﻏ ﻊﻣاﻮﺟ رد و ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻲﻨﻳد ﻲﻤﻧ دﻮﺟو

ﺪﻨﻳآ .

2 اﻮﻗ ﺖﻳﻮﻘﺗ و ﺎﻴﺣا ـ :

ﻲﻣ زﺎﻴﻧ و زار اﺪﺧ ﺎﺑ ﻪﻛ ﻲﻨﻣﺆﻣ ﻨﺗ ﻪﻧ ،ﺪﻨﻛ

يﺪﻳﺪﺟ ﻖﻳﺎﻘﺣ ﻪﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻧﺎﺴﻧا ﺎﻬ

ﻲﻣ ﺖﺳد ﻲﻣ سﺎﺴﺣا ﺪﻨﻤﺗرﺪﻗ ار دﻮﺧ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻧﺎﺴﻧا ﻪﻜﻠﺑ ،ﺪﺑﺎﻳ ﺪﻨﻛ

. يﺮﺘﺸﻴﺑ يوﺮﻴﻧ دﻮﺧ نورد رد وا

ﻲﻣ سﺎﺴﺣا ﻲﺘﺨﺳ ﺮﺑ ﻪﺒﻠﻏ رد يﺮﺘﺸﻴﺑ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ و ﺪﻨﻛ

دراد تﻼﻜﺸﻣ و ﺎﻫ .

3 ﻦﻳد ﻲﻨﻴﻜﺴﺗ دﺮﻜﻠﻤﻋ ـ :

نﺎﺴﻧا ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﺸﻣارآ نﺎﻤﻫ رﻮﻈﻨﻣ ﻦـﻳد ﻪـﺑ ﻞـﺳﻮﺗ ﺎـﺑ ﺎﻫ

ﺎـﺑ ﻪـﻄﺑار رد

ﻲﻣ ﺐﺴﻛ دﻮﺧ عﺎﻤﺘﺟا ﺪﻨﻨﻛ

. شﺎـﺸﺘﻏا و يﺪـﻴﻣﻮﻧ مﺎـﻳا رد هﮋـﻳو ﻪـﺑ ،ﻲﻨﻴﻜـﺴﺗ دﺮﻜﻠﻤﻋ ،ﻢﻴﻛرود ﺮﻈﻧ ﻪﺑ

ﻦﻳد داﺮﻓا ﻦﻴﺑ رد ﺎﻣ ،ﺮﻃﺎﺧ ﻦﻴﻤﻫ ﻪﺑ و ﺖﺳا يدﺎﻳز رﺎﻴﺴﺑ ﺖﻴﻤﻫا ياراد ،ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا نﺎـﻨﻴﻤﻃا و ﺶﻣارآ راد

ﻲﻣ ار يﺮﺘﻤﻛ يرﺎﻜﻫﺰﺑ ،ﻲﺸﻛدﻮﺧ ،ﺖﻳﺎﻨﺟ و مﺮﺟ ﻞﺑﺎﻘﻣرد و ،ﺮﺘﺸﻴﺑ ،ﻢﻴﻨﻴﺑ

نﺎـﺴﻧا ﻪـﻛ ناﺰـﻴﻣﺮﻫ ﻪﺑ نﻮﭼ

ﻦﻳﺪﺘﻣ ﻲﻣ ﺮﺗرﺎﻛﺰﻴﻫﺮﭘ ،ﺪﺷﺎﺑ ﺮﺗ ﻮﺷ

د ) ﻲﻟﻼﺟ

،مﺪﻘﻣ 1379 : 75 ـ 81 .(

ﺶﻘﻧ لﺎﺒﻧد ﻪﺑ و دراد ﺮﻈﻧ ﻲﻨﻳد نﺎﺴﻧا رادﺎﻨﻌﻣ رﺎﺘﻓر ﻪﺑ ﻦﻳد رد ﻲﻤﻬﻔﺗ شور و شﺮﮕﻧ سﺎﺳا ﺮﺑ ﺮﺑو ﺖﺳا لﺎﻤﻋا ﻰﺧﺮﺑ زوﺮﺑ رد ﻦﻳد .

ـﺑ ﺰـﻛﺮﻤﺘﻣ ،هﺪـﻴﻣﺎﻧ ﻲﻧﺎـﻬﺟ نﺎﻳدا ار نآ ﻪﭽﻧآ ﻪﺑ ﺮﺑو ﻪﺟﻮﺗ ﺮﺘﺸﻴﺑ دﻮ

. وا

ﻦﻴﻳآ هرﺎﺑرد ﻲﻠﺼﻔﻣ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ و نﺎﺘﺴﺗوﺮﭘ قﻼﺧا بﺎﺘﻛ رد و داد مﺎﺠﻧا دﻮﻬﻳ ﻦﻳد و ﻮﺋﺎﺗ ،ادﻮﺑ ،وﺪﻨﻫ يﺎﻫ

ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ حور ﺖﺷﻮﻧ بﺮﻏ ﺦﻳرﺎﺗ ﺮﺑ ﺖﻴﺤﻴﺴﻣ ﺮﻴﺛﺄﺗ هرﺎﺑرد ﺶﺗﻻﺎﻘﻣ ﺮﮕﻳد و يراد

) ﻦﻴﻟﺎﻣﺎﺗ ،1

2007 .(

ﺎﺑ ﺮﺑو

ﻲﻣ ﻪﺠﻴﺘﻧ ﻲﻗﺮﺷ نﺎﻳدا ﻞﻴﻠﺤﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﺮﻴﻏ ﻊﻧاﻮﻣ ﺎﻬﻧآ ﻪﻛ دﺮﻴﮔ

يرﻮﺒﻋ ﻪﻳﺎﻣﺮـﺳ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﺮﺑاﺮﺑ رد ،ﻲﺘﻌﻨـﺻ يراد

ﺪﻧدﺮﻛ ﻢﻫاﺮﻓ ،داد خر بﺮﻏ رد ﻪﻛ ﻪﻧﻮﮕﻧآ .

ﻦـﻳد ار نآ ﺮـﺑو ﻪـﻛ ﺖـﺳا يﺰـﻴﭼ وﺪـﻨﻫ ﻦﻴـﻳآ ،لﺎـﺜﻣ ياﺮﺑ

نآ ﻲﻣ ﻲﻧﺎﻬﺟ ﺪﻣﺎﻧ

. ﻲﻟﺎﻋ ﻪﻛ ﺖﺳﺎﻨﻌﻣ ناﺪﺑ ﻦﻳا شزرا ﻦﻳﺮﺗ

ﺞﻧر زا ﺰﻳﺮﮔ ﺮﺑ نآ يﺎﻫ ﻪـﺑ يدﺎـﻣ يﺎـﻴﻧد يﺎﻫ

ﻲﻟﺎﻋ حﻮﻄﺳ يﻮﺳ ﻲﻣ ﺪﻴﻛﺄﺗ يﻮﻨﻌﻣ ﻲﺘﺴﻫ زا يﺮﺗ

ﺪﻨﻛ ) ،ﺮﺑو 1382 .(

ﻪﻌﻣﺎﺟ رد ﻢﻬﻣ ﺮﺼﻨﻋ ﻲـﻨﻳد ﻲﺳﺎﻨﺷ

ترﺪﻗ ﺮﺑاﺮﺑ رد نﺎﺴﻧا رﺎﺘﻓر ﺎﻳ ﻲﻨﻳد رﺎﺘﻓر ،ﺮﺑو نآ زا و ﺖﺳا ﻲﻌﻴﺒﻃ قﻮﻓ يﺎﻫ

ترﺪـﻗ ﻦـﻳا ﻪـﻛ ﺎﺟ رد ﺎـﻫ

ﻲﻤﻧ ﻢﺸﭼ ﻪﺑ هﺮﻣزور ﻲﮔﺪﻧز تﺎﻴﺑﺮﺠﺗ ﻪﻧﺎﺸﻧ دﺎﺠﻳا هار زا هدﺮﻛ ﻲﻌﺳ نﺎﺴﻧا ،ﺪﻨﻳآ

نآ ﺎﺑ يدﺎﻋ يﺎﻫ ﻪﻄﺑار ﺎﻫ

نآ ﺪﻧاﻮﺘﺑ ﺎﺗ ﺪﻨﻛ راﺮﻗﺮﺑ ﺎﻫ

ﻞﻤﻋ زا و ﺪﻨﻛ ﻢﺴﺠﻣ شدﻮﺧ ياﺮﺑ ار دروآ رد ﺮﺳ نﺎﺷ

. هﺪﻴﻘﻋ ﻪﺑ ﻊـﻣاﻮﺟ ،ﺮﺑو

رد ﻦﻴﺸﻴﭘ

"

ﻲﺋودﺎﺟ غﺎﺑ

"

ﻲﻣ ﻲﮔﺪﻧز نﻮﺴﻓا ﻲﻋﻮﻧ ﺪﻫﺎﺷ ﻦﻳﻮﻧ ﻊﻣاﻮﺟ ﻪﻜﻧآ لﺎﺣ ،ﺪﻧدﺮﻛ

ﻪـﻤﻫ ﻲﻳادز ﻪـﺒﻧﺎﺟ

هدﻮﺑ نﺎﻬﺟ رد ﺪﻧا

)

ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ﺮﻫ ﺮﺑو ﺲﻛﺎﻣ ﺦﺳﺎﭘ زا ﻰﺿوﺮﻔﻣ ى

ﻪﺑ ﻢﺠﺴﻨﻣ و ﻢﻜﺤﻣ ىﺎﻫ

ىﺎﻫﺎﻤﻌﻣ ﻰﻣ دﻮﺟو ﻪﺑ ﻰﮔﺪﻧز و نﺎﻬﺟ ىاﺮﺑ ﻰﻳﺎﻨﻌﻣ ﻪﻛ گﺮﻣ ﺎﻳ ﻰﺷﻮﺧﺎﻧ ،ﺪﻟﻮﺗ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﺮﺸﺑ ﻰﺘﺴﻫ ار دروآ

ﻲﻣ ﻦﻳد ﺪﻧاد . ﻪﻠﻴﺳو ﻦﻳد ﺖﺳا ﺪﻘﺘﻌﻣ ﺮﺴﻨﭙﺳا هﺪـﻳﺪﭘ ﻦﻴـﻴﺒﺗ و نﺎﻬﺟ زار ﺢﻴﺿﻮﺗ ىاﺮﺑ ىا

ﺮـﺑ ﻰـﻨﻳد ىﺎـﻫ

شﺰﻐﻟ ،ﻰﻧاور تﻻﺎﺣ سﺎﺳا ﺖـﺳا ﻰﻋﺎﻤﺘﺟا ﻰﮔﺪﻧز لﻮﺤﺗ و ىﺮﻜﻓ ىﺎﻫ

) ،ﺖـﻧارود 1374 .(

ﺮـﻈﻧ ﻖـﺒﻃ

ــﺴﻨﭙﺳا نﺎــﻛﺎﻴﻧ ،ﺮ ﺖــﺳا ﻪــﺘﻔﻬﻧ ﺎــﻴﻧد ﻪــﻤﻫ نآ رد و دﻮــﺑ ﻦــﻳد ترﻮــﺻ ﻦﻴﺘــﺴﺨﻧ ﻲﺘــﺳﺮﭘ .

رﺰــﻳﺮﻓ ﺪــﻨﻧﺎﻣ

1Tomalin

(9)

....

77

ﺮﻠﻳﺎﺗ ﺖﺷادروﺎﺑ لﻻﺪﺘـﺳا ﺮـﺑ ﻲـﻨﺘﺒﻣ ﻲـﻟو ﻲﺋاﺪﺘﺑا يژﻮﻟﻮﻨﻜﺗ و ﻢﻠﻋ ﻲﻋﻮﻧ ار ﻲﻳودﺎﺟ يﺎﻫدﺮﻜﻠﻤﻋ و ﺎﻫ

ﻲﻣ ﺖﺳردﺎﻧ ﺖﺷﺎﮕﻧا

. ﻲﻣ ﻦﻴﻨﭼ وا ﺖﺳا ﻲﻧﺎﻌﻣ ﻲﻋاﺪﺗ ﻲﻋﻮﻧ ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ ﻲﻳودﺎﺟ ﺔﺸﻳﺪﻧا ﻪﻛ ﺪﻴﺸﻳﺪﻧا

. ﺮﻈﻧ ﻪﺑ

دراد دﻮﺟو ﺮﺸﺑ ﻲﻨﻫذ لﻮﺤﺗ رد هﺪﻤﻋ ﺔﻠﺣﺮﻣ ﻪﺳ ،رﺰﻳﺮﻓ ) .

1 ( ؛ﻲﻳودﺎـﺟ ﻪﻠﺣﺮﻣ )

2 ( و ؛ﻲﺒﻫﺬـﻣ ﻪـﻠﺣﺮﻣ

) 3 ( ﻲﻤﻠﻋ ﻪﻠﺣﺮﻣ )

ﻞﻣﺎﻋ نﻮﭼ ار ﻦﻳد و ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﻦﻳد ﺖﺒﺜﻣ يﺎﻫدﺮﻛرﺎﻛ ﻪﺋارا ﻪﺑ ﺲﻳﻮﻳد

مﺎﺠﺴﻧا ﻲـﻣ ﻪـﻌﻣﺎﺟ رد ﺶﺨﺑ ﻲـﻣ ﻪﻓﺎـﺿا و ﺪﻳﺎﺘـﺳ

ـﻨﻳد ﻢـﺳاﺮﻣ رد ﺖﻛﺮـﺷ ﻖـﻳﺮﻃ زا داﺮـﻓا ﻪـﻛ ﺪـﻨﻛ ،ﻲ

ﻲﮕﺘﺴﺑاو ﻲﻣ ﺶﻳاﺰﻓا ﻲﻫوﺮﮔ فاﺪﻫا ﻪﺑ ار نﺎﺷ ﺪﻨﻫد

. ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻪﻔﻴﻇو خاو ﻢﻴﺧاﻮﻳ رد ﻖﻴﻘﺤﺗ ار ﻦﻳد ﻲﺳﺎﻨﺷ

ﻲﻣ ﻪﻌﻣﺎﺟ و ﻦﻳد ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ تاﺮﻴﺛﺄﺗ و ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا نﺎﻣزﺎﺳ تﺎﻴﺻﻮﺼﺧ و رﻮﺻ ﺮﺑ ﻦﻳد ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻞﻣﺎﺷ ﻪﻛ ﺖﺴﻧاد

ﺖﺳا ﻦﻳد ﻚﻳ نورد ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻂﺑاور ﺮﺑ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﺮﻴﺛﺄﺗ .

ﻞﻜﺷ خاو ﻦـﻳا ار ﻲـﻨﻳد نﺎـﻴﺑ يﺎـﻫ ﻲـﻓﺮﻌﻣ ﻪـﻧﻮﮔ

ﻲﻣ ﺪﻨﻛ : ﺖﺳا نآ يدﺎﻘﺘﻋا لﻮﺻا ﻪﻛ يﺮﻈﻧ نﺎﻴﺑ ،ًﻻوا .

ﻖﻘﺤﺗ ﻦﻳد ﺮﻫ بادآ و ﺮﺋﺎﻌﺷ ﺎﺑ ﻪﻛ ﻲﻠﻤﻋ نﺎﻴﺑ ًﺎﻴﻧﺎﺛ

ﻲﻣ دﺮﻳﺬﭘ . هﻮﻠﺟ ﻲﻫوﺮﮔ و ﻲﻌﻤﺟ ﻦﻳد و ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ ﺎﺑ نﺎﻨﻣﻮﻣ ﺪﻧﻮﻴﭘ رد ﻪﻛ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا نﺎﻴﺑ ،ًﺎﺜﻟﺎﺛ ﻲﻣ ﺮﮔ

دﻮـﺷ .

ﻢﻬﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻞﺋﺎﻗ ﻲﻨﻳد نﺎﺴﻧا عﻮﻧ ﺪﻨﭼ ﻪﺑ خاو ﺎﻬﻧآ ﻦﻳﺮﺗ

نﺎﻴﻨﺑ ﺎﻳ ﻞﻴﺻا ﻲﻨﻳد نﺎﺴﻧا ﺖﺳا راﺬﮔ

. ﺖﻔﺻ وا

ﻪﻌﻣﺎﺟ و ﻲﺨﻳرﺎﺗ ﺮﺛا رد ﻪﻜﻠﺑ ،ﺖﻴﺼﺨﺷ ﻲﻧورد ﺶﻨﻛ ﺎﻳ ﺖﻴﻔﻴﻛ رد ﻪﻧ ار ﻲﻨﻳد نﺎﺴﻧا ﻪﺼﺨﺸﻣ ﻲﺘﺧﺎﻨـﺷ

ﻲﻣ وا ﻲﻤﺳر يﺎﻣﺰﻳرﺎﻛ رد ﺎﻳ وا ﺖﻴﺼﺨﺷ ﺖﺴﻧاد

) ﻲﻟﻼﺟ ،مﺪـﻘﻣ 1379 .(

ار ﺐﻫﺬـﻣ ﺖﻴﻤـﺳا نﻮـﺴﺗﺮﺑار

ﻲﻣ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻲﻗﻼﺧا ﻢﻈﻧ و ﺲﻴﻣاﻮﻧ ،تارﺮﻘﻣ ﻆﻓﺎﺣ اد

ﺪﻧ . دراد هﺪﻤﻋ دﺮﻛرﺎﻛ ود ﻦﻳد ،نﻮﺴﺗﺮﺑار يﺎﻋدا ﻪﺑ .

ﻢﻴﻈﻨﺗ ﻲﻜﻳ ﻢﻴﻈﻨﺗ ؛هﺪﻨﻧاﺰﻴﮕﻧاﺮﺑ يﺮﮕﻳد و هﺪﻨﻨﻛ

،ﺮـﮕﻳد ﻦﺨـﺳ ﻪـﺑ ﺎﻳ ،نﺎﮕﻤﻫ ﺮﻴﺧ ياﺮﺑ يدﺮﻓ رﺎﺘﻓر هﺪﻨﻨﻛ

مﺎـﺠﻧا ﻲﺒﻫﺬـﻣ ﻚﺳﺎﻨﻣ ﻖﻳﺮﻃ زا ﻪﻛ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا تﺪﺣو ﺖﻬﺟ كﺮﺘﺸﻣ سﺎﺴﺣا هﺪﻨﻧاﺰﻴﮕﻧاﺮﺑ و هوﺮﮔ ياﺮﺑ ﻲﻣ دﻮﺷ )

،نﻮﺘﻠﻴﻤﻫ 1381:170 .(

ﻻﻮﻜﻴﻧ ةﺪﻤﻋ عﻮﺿﻮﻣ ﻚﻳ ﻦﻳد ﻪﻛ ﺖﺳا ﺮﻈﻧ ﻦﻳا ﺮﺑ نﺎﻣﻮﻟ س )

يرﻮـﺤﻣ (

ﻲﻣ مﺎﺠﻧا ﻪﻌﻣﺎﺟ ياﺮﺑ ﻖﻴﻗد رﺎﻴﺴﺑ و يرﻮﺤﻣ يدﺮﻛرﺎﻛ و ﺖﺳا ﻪﻌﻣﺎﺟ ﺮﻈﻧرد ﺪـﻫد

. ﺐـﺟﻮﻣ ﺮـﻣا ﻦﻴـﻤﻫ

ﻲﻣ ﻲﻓﺮﻋ نﺎﻣﻮﻟ ﺎﺗ دﻮﺷ ﺪﻫد راﺮﻗ دﺎﻘﺘﻧا درﻮﻣ ار نورد زا ﻦﻳد نﺪﺷ

)

،رﺰﺘﻳر 1378:356 .(

،نﻮﺴﺗﺮﺑار ﺮﻈﻧ زا

ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ﻪﺑ ﻲﻨﻳد ﮓﻨﻫﺮﻓ يا

ﻲﻣ قﻼﻃا ﺎﻫدﺎﻤﻧ و تادﺎﻘﺘﻋا زا اﺮـﻓ ﺮﻣا و ﻲﺑﺮﺠﺗ ﺮﻣا نﺎﻴﻣ ﺰﻳﺎﻤﺗ ﻪﺑ ﻪﻛ دﻮﺷ

ﺖﺳا ﻂﺒﺗﺮﻣ ﻲﻟﺎﻌﺘﻣ ﺖﻴﻌﻗاو ﺎﻳ ﻲﺑﺮﺠﺗ .

هﻮﻴﺷ ترﻮﭙﻟآ نودرﻮﮔ ار مدﺮـﻣ ﻪﻠﻴـﺳو ﻪـﺑ ﻦـﻳد زا هدﺎﻔﺘﺳا يﺎﻫ

ﺖﺳا هدﺮﻛ ﻒﻴﺻﻮﺗ .

نﺎﺸﻧ ﻦﻳد ﻪﺑ ﻲﻧورد دﺮﻜﻳور ﻪﻗﻼﻋ هﺪﻨﻫد

ﺖـﺳا ﺐﻫﺬـﻣ دﻮـﺧ ﻪـﺑ يﺪـﻨﻣ .

دﺮـﻜﻳور

ﻳد ﻪﺑ ﻲﻧوﺮﻴﺑ ﻪﻠﻴﺳو ﻲﺒﻫﺬﻣ رﺎﺘﻓر نآ رد ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻋﻮﺿﻮﻣ ﻦ

ﺮﮕﻳد ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻪﺑ ﻲﺑﺎﻴﺘﺳد ياﺮﺑ ﺖﺳا يا .

دﺮﻔﻟآ

ﺖﺳا ﺪﻘﺘﻌﻣ ﺮﻟدآ ﺺﺧﺎﺷ ﺪﻧواﺪﺧ هرﺎﺑرد ﺎﻣ يﺎﻫروﺎﺑ

ﻪـﻧﻮﮕﭼ ار نﺎـﻬﺟ ﻪـﻛ ﻦـﻳا زا ﺪﻨﺘـﺴﻫ ﻲـﻤﻬﻣ يﺎﻫ

ﻲﻣ ﻢﻴﻨﻴﺑ . ﺖـﻬﺟ و فاﺪـﻫا نﻮﭼ ،ﺖﺳا ﻢﻬﻣ اﺪﺧ ﻪﺑ ﺎﻣ هﺎﮕﻧ ﻞﻜـﺷ ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا تﻼﻣﺎـﻌﺗ رد ار ﺎـﻣ يﺮـﻴﮔ

ﻲﻣ ﺪﻫد . ﺖﻴﻤﻫا ﺖﻬﺟ ﻦﻴﻣود هدﺮﺘﺴﮔ ذﻮﻔﻧ ﻦﻳد ﻪﻛ ﺖﺳا نآ ﻦﻳد ﻦﺘﺷاد

و دراد ﺎﻣ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻂﻴﺤﻣ رد يا

ﻪﺑ ﺖﺳا ﻢﻬﻣ ﺪﻨﻣوﺮﻴﻧ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا نﺎﻳﺮﺟ ﻚﻳ دﻮﺧ يدﻮﺧ )

ﻲﻟﻼﺟ

،مﺪﻘﻣ 1379 .(

ﻦﻳد كﻼﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا ﺶﺳﺮﭘ نﻮﻨﻛا ﺎﻣا ﻦﻳد كﻼﻣ رد ﺚﺤﺑ ﻦﻴﻟوا ؟ﺖﺴﻴﭼ يراد

ﺖـﺳا ﻦـﻳا يراد

دﺮﻓ دﻮﺧ زا ﺪﻳﺎﺑ ﺎﻳآ ﻢﻴﻧاﺪﺑ ﻪﻛ ﻦﻳد ﻪﻛ ﺪﻴﺳﺮﭘ

ﻦﻳا ﺎﻳ ﺖﺳا راد ﻦﻳد ﻪﻛ ﻢﻴﻧاﺪﺑ ﺪﻳﺎﺑ ﺎﻣ ﻪﻛ

؟ﻪـﻧ ﺎـﻳ ﺖـﺴﻫ راد

(10)

؛ﺪﻴـﺳﺮﭘ ﺪـﻳﺎﺑ ﺪـﻧرﻮﻣا ﻪـﺑ ﺮﻇﺎﻧ ﻪﻛ ﻲﻧﺎﺴﻛ زا ار ﺮﮕﻳد ﻲﺧﺮﺑ و ﺪﻴﺳﺮﭘ ﺺﺨﺷ دﻮﺧ زا ﺪﻳﺎﺑ ار رﻮﻣا ﻲﺧﺮﺑ ﺖﺳا ود نآ نﺎﻴﻣ ﻊﻤﺟ ﺰﻴﻧ رﻮﻣا ﻲﺧﺮﺑ .

ﻲـﻣ هﺪﻴﺠﻨﺳ ﻪﻧﻮﮕﭼ ﻦﻳد ﻪﺑ روﺎﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا مود ﺐﻠﻄﻣ دﻮـﺷ

.

ﻲﻣ ﻲﺴﻛ ﻲﺘﻗو توﺎﻔﺗ ،دراﺪﻧ روﺎﺑ اﺪﺧ ﻪﺑ ﻪﻛ ﻲﺴﻛ ﺎﺑ مراد روﺎﺑ اﺪﺧ ﻪﺑ ﻦﻣ ﺪﻳﻮﮔ

ﺖﺳﺎﺠﻛ رد نﺎﺷ .

روﺎـﺑ

ﺖﺳا ﻲﻧورد ﺮﻣا ﻚﻳ .

دراد ﻲﻣوﺰﻟ ﻢﻫ ﻲﻧوﺮﻴﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ و رﺎﺛآ روﺎﺑ ﺎﻳآ ،ﺮﮕﻳد ﺮﻴﺒﻌﺗ ﻪﺑ .

ﻪﺘﻔﮔ ﻲﻧﺎﺴﻛ رﻮﻀﺣ ﺪﻧا

ﻲﻣ ار ﻲﻨﻳد ﻢﺳاﺮﻣ رد ﻦﻳد ﺖﻣﻼﻋ ناﻮﺗ

ﺖﺴﻧاد يراد .

تﺎﻫﻮﺟو ﺖﺧادﺮﭘ و تادﺎﺒﻋ ﺰﻴﻧ ﻲﺧﺮﺑ ار ﻲﻋﺮـﺷ

ﻦﻳد ﺺﻴﺨﺸﺗ كﻼﻣ ﻪﺘﺴﻧاد ﻦﻳد زا يراد

ﺪﻧا . ﺺﺧﺎـﺷ و دﺎﻌﺑا ﻦـﻳد يﺎـﻫ

ﻪـﻫد ﻞـﻳاوا زا يراد 1960

ﻪـﻛ

ﻦﻳد لﺪﻣ ﻦﻴﺘﺴﺨﻧ ﻲﻜﺴﻨﻟ درﺎﻫﺮﮔ ؛ﺖـﺳا هﺪﻳد دﻮﺧ ﻪﺑ ار يرﺎﻴﺴﺑ تﻻﻮﺤﺗ ،نﻮﻨﻛﺎﺗ دﺮﻛ دﺎﻬﻨﺸﻴﭘ ار يراد

هدﻮﺑ كﺮﺘﺸﻣ ﺖﻴﺻﻮﺼﺧ ود رد ﻲﮕﻤﻫ ﺎﻣا ﺪﻧا

: ﻢﻬﻠﻣ هزﻮﻣآ زا ندﻮﺑ ﺄﺘﻣ و ﻲﺤﻴﺴﻣ يﺎﻫ

ﺮﺛ يﺎﻫﺪﻨﻳآﺮﻓ زا نﺪﺷ

بﺮﻏ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ـ ﻲﺨﻳرﺎﺗ .

هﺮﻬﺑ نﺎﻜﻣا ﻲﮔﮋﻳو ود ﻦﻴﻤﻫ دﻮﺟو لﺪﻣ ﻦﻳا زا يرادﺮﺑ

ﻲﻨﻳد يﺎﻫﺮﺘﺴﺑ رد ار ﺎﻫ

ﻊﻣ ؛ﺖﺳا ﻪﺘﺧﺎﺳ راﻮﺷد ﺮﻳﺎﻐﻣ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا و مﺎﺠﻧا زا ﻊﻧﺎﻣ ﻒﺻﻮﻟا

ﻦﻳد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﻲﺧﺮﺑ نداد يراد

ﻪﺠﻨﺳ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﻧ نﺎﻧآ ﺮﺗرﻮﻬﺸﻣ يﺎﻫ

ﺸ ﺖﺳا هﺪ ) ﻲﻋﺎﺠﺷ

،ﺪﻧز 1384 .(

ﻪﻳﺮﻈﻧ زا يرﺎﻴﺴﺑ ﻲﻠﻛ رﻮﻃ ﻪﺑ ﺖـﺳا يﺪـﻌﺑﺪﻨﭼ هﺪـﻳﺪﭘ ﻚـﻳ ﻦﻳد ﻪﻛ ﺪﻧﺪﻘﺘﻌﻣ ﻪﻨﻴﻣز ﻦﻳا رد نازادﺮﭘ

.

ﻦﻳد ﻢﻴﻳﻮﮕﺑ ﺮﺘﻬﺑ ﺎﻳ ﻦﻳد دﺎﻌﺑا ﺪﻧدﺮﻛ شﻼﺗ يدﺪﻌﺘﻣ ناﺪﻨﻤﺸﻳﺪﻧا ﺪﻨﻨﻛ ﻒﻳﺮﻌﺗ ار يراد

. و كﻼﮔ ﻪﻠﻤﺟ زا

فوﺮﻌﻣ ﻪﻛ كرﺎﺘﺳا ﻢﻴﺴﻘﺗ ﻦﻳﺮﺗ

ﻪﺘﻓﺮﻳﺬﭘ و يﺪﻨﺑ هدﺮﻛ ﻪﺋارا ار نآ ﻦﻳﺮﺗ

ﻧا ﻦﻳد ،ﺪ ياراد ار يراد رﺎـﻬﭼ

ﺪـﻌﺑ

ﻲﻣ ﺪﻨﻧاد : ﻲﺑﺮﺠﺗ ،ﻲﻜﺳﺎﻨﻣ ،يدﺎﻘﺘﻋا ﻲﻔﻃﺎﻋ ـ

يﺪﻣﺎﻴﭘ و .

ـ

ﺑ يدﺎﻘﺘﻋا ﺪﻌ :

ﻲﻣ ﺮﺑ رد ار ﻲﻳﺎﻫروﺎﺑ ﻲﻣ رﺎﻈﺘﻧا ﻪﻛ دﺮﻴﮔ

ﺑ ﻦﻳد نآ ناوﺮﻴﭘ دور آ ﻪ

ن ﻪﺘـﺷاد دﺎـﻘﺘﻋا ﺎـﻫ

ﺪﻨﺷﺎﺑ . ﻲﻜﺳﺎﻨﻣ ﺪﻌﺑ ـ :

ﻦﻴﻳآ رد ﺖﻛﺮﺷ ،زﺎﻤﻧ ،تادﺎﺒﻋ ﺮﻴﻈﻧ ﺺﺨﺸﻣ ﻲﻨﻳد لﺎﻤﻋا ﺎﻳ صﺎﺧ يﺎﻫ

هزور ، ﻦﺘﻓﺮﮔ

و ..

ﻲﻣ رﺎﻈﺘﻧا ﻪﻛ ﻪﺑ ار ﺎﻬﻧآ ﻦﻳد ﺮﻫ ناوﺮﻴﭘ دور

ﺪﻧروآ ﺎﺟ .

ﻲﻨﻳد ﻒﻃاﻮﻋ ﺎﻳ ﻲﺑﺮﺠﺗ ﺪﻌﺑ ـ :

ﺎـﺑ ﻪـﻄﺑار يراﺮـﻗﺮﺑ ﻪـﺑ طﻮـﺑﺮﻣ تﺎﺳﺎﺴﺣا و تارﻮﺼﺗ ،ﻒﻃاﻮﻋ رد

ﻢﻫ يدﻮﺟو ﻲﻣ ﺮﻫﺎﻇ ،ﺖﺳا ﻲﻟﺎﻌﺘﻣ راﺪﺘﻗا ﺎﻳ ﻲﻳﺎﻏ ﺖﻴﻌﻗاو ﻪﻛ اﺪﺧ نﻮﭼ

دﻮﺷ . ﻦﻳا ﻲﺗﺎﻴﻠﻤﻋ ﻒﻳﺮﻌﺗ ياﺮﺑ

ﺮﻄﻣ ار ﻲﺷور ،ﺪﻌﺑ هﻮﻠﺟ زا عﻮﻧ رﺎﻬﭼ ﻪﻛ ﺪﻧدﺮﻛ ح

ﺎـﻳ دﺎـﻘﺘﻋا ،ﺖﺧﺎﻨـﺷ ،ﻪﺟﻮﺗ ﻞﻣﺎﺷ ﻲﻨﻳد ﻒﻃاﻮﻋ يﺎﻫ

ﻲﻣ ﺮﺑ رد ار سﺮﺗ و نﺎﻤﻳا ﺖﻓﺮﮔ

.

ﺪﻌﺑ ـ يﺪﻣﺎﻴﭘ : شﺮﮕﻧ و ﻖﻳﻼﻋ سﺎﻜﻌﻧا و درﻮﺧزﺎﺑ ﺮﮕﻧﺎﻴﺑ ﺪﻌﺑ ﻦﻳا و هﺮـﻣزور ﻲﮔﺪـﻧز رد ﻲﻨﻳد يﺎﻫ

هﻮﻠﺟ ﺖﺳا نآ ﻲﻨﻴﻋ يﺎﻫ )

جاﺮﺳ ،ﻲﻠﻛﻮﺗ و هداز 1380

.(

ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ يﺮﻈﻧ دﺮﻜﻳور

ﻪﻳﺮﻈﻧ ﻞﻘﻋ نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ يﺎﻫ

ﻪﻔﻃﺎﻋ ،ﻪﻧﺎﻳاﺮﮔ ﻪﻌﻣﺎﺟ و ﻪﻧﺎﻳاﺮﮔ

ﻲﺘﺳﺎﻛ دﻮﺟو ﺎﺑ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ ﻦﺷور رد ﻲﻳﺎﻫ

ﺮﺗ ﻦﺘﺧﺎﺳ

ﻪﺘﺷاد ﺶﻘﻧ ﻦﻳد زا ﺖﺧﺎﻨﺷ ﺪﻧا

، ﻪﺑ ﻦﻳد ﺖﻴﻫﺎﻣ درﻮﻣ رد ﻲﺋﺰﺟ ﻲﺸﻨﻴﺑ ﻲﻣ ﺖﺳد

ﺪﻨﻫد . ﻪﺑ ﻲﺋﺰﺟ ﺮﻃﺎﺧ

(11)

....

79

ﻦﻳا هﺪﻳﺪﭘ ﻦﻳد ﻪﻛ هﺪﻴﭽﻴﭘ رﺎﻴﺴﺑ يا

ﻴﻫر ﻦﻳا زا ﻚﻳ ﺮﻫ ﻪﻛ ﺖﺳا يﺰﻴﭼ نآ زا ﺮﺗ ﺖﻓﺎ

ﻲﻣ رﻮﺼﺗ ﺎﻫ ﺪﻨﻨﻛ

.

ﺶﻨﻴﺑ ﻪﻛ دراد ﻦﻳا ﻪﺑ زﺎﻴﻧ ﻦﻳد ﺮﻴﮔاﺮﻓ ﻪﻳﺮﻈﻧ ﻚﻳ ،ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﺖﻓﺎﻴﻫر ﻦﻳا ﺔﻤﻫ يﺎﻫ

ﺐﻴﻛﺮﺗ ﻚﻳ رد ار ﺎﻫ

ﻪﻌﻣﺎﺟ و ﻲﻔﻃﺎﻋ ،ﻲﻠﻘﻋ ﻞﻣاﻮﻋ هﺪﻴﭽﻴﭘ و ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺎﺗ ﺪﻨﻛ ﻖﻴﻔﻠﺗ ﺮﻴﮔاﺮﻓ ﺪﺳﺎﻨﺷزﺎﺑ ًﻼﻣﺎﻛ ار ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ

)

ود ﻞﻣﺎﺷ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا ﻲﻘﻴﻔﻠﺗ ﺖﻓﺎﻴﻫر ﺖﺳا ﻪﻔﻟﺆﻣ

: ﻦﻳد دﺎﻌﺑا لوا ﻪﻔﻟﺆﻣ هﺎﮔﺪﻳد ﻖﺑﺎﻄﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا يراد

ﻲﻣ ﺖﺳا ﻊﻣﺎﺟ ﻲﻟﺪﻣ ﻪﻛ كرﺎﺘﺳا و كﻼﮔ ﻲﻣﻮﻬﻔﻣ لﺪﻣ و يﺮﻈﻧ فﺮﻌﻣ و دﺎﻌﺑا ﻪﻴﻠﻛ ناﻮﺗ

ﻦـﻳد يﺎﻫ يراد

داد راﺮﻗ ﻲﺑﺎﻳزرا و ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ ﺖﻴﻌﻗاو رد نﻮﻣزآ ﺖﻬﺟ ار .

ﻦﻳا زا ﻲـﻣ ﻦﻴـﻨﭼ ،لﺪـﻣ ﻦﻳا ﻖﺒﻃ ،ور ناﻮـﺗ

طﺎﺒﻨﺘﺳا دﺮﻛ دﺎﻌﺑا ﻪﻛ ﻦﻳد ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻲﻨﻳد رﺎﺛآ و ﻲﻨﻳد تﺎﻴﺑﺮﺠﺗ ،ﻲﻨﻳد ﻚﺳﺎﻨﻣ ،ﻲﻨﻳد تادﺎﻘﺘﻋا ﻲﻨﻌﻳ يراد

ﻪﻔﻟﺆﻣ ﻦﻳد يﺎﻫ ﺮﻴﻐﺘﻣ ﻢﻜﺣ رد يراد ﻦﻳد ﺖﻴﻌﺿو ﻲﺑﺎﻳزرا ياﺮﺑ ﻲﻠﺻا يﺎﻫ

مﻮﻬﻔﻣ ،يراد ﻲﺗﺎﻴﻠﻤﻋ و يزﺎﺳ

ﻲﻣ ﺖﻬﺟ يور ﺎﻬﻧآ ﺮﻴﺛﺄﺗ و ﺪﻧﻮﺷ ﻲﻣ راﺮﻗ ﺶﺠﻨﺳ درﻮﻣ ﻲﻨﻳد يﺮﻴﮔ

دﺮﻴﮔ . ﺖﻬﺟ ،مود ﻪﻔﻟﺆﻣ ﻲـﻨﻳد يﺮـﻴﮔ

ا ﺖﺳ . ﺶﻨﻛ ﻦﻳد يﺎﻫ ﺖﻬﺟ ﺎﺑ ناراد ﻲـﻣ ﻪﺘﺧﺎﻨـﺷ عﺎـﻤﺘﺟا ﻪـﺻﺮﻋ رد ﺎﻬﻧآ يﺮﻴﮔ

دﻮـﺷ . ﺶﻨـﻛ ﻦـﻳا ﺎـﺑ ﺎـﻫ

يﺮﻴﮔﻮﺳ ﻪﻬﺟو و ﺎﻫ و ﻦﻳد نﺎﻣزﺎﺳ ،ﺖﺳﺎﻴﺳ ،ﻪﻌﻣﺎﺟ هرﺎﺑرد ﻲﻳﺎﻫﺮﻈﻧ

...

ﺖـﺳا هاﺮﻤﻫ .

،ﺶﻫوﮋـﭘ ﻦـﻳا رد

ﻦﻳد ﺖﻬﺟ يﺎﻨﻌﻣ ﻪﺑ ﻲﻳاﺮﮔ و يﺮﻴﮔ

ﺶﻳاﺮﮔ ﺖﺳا داﺮﻓا ﻲﻨﻳد يﺎﻫ .

ﺖﻬﺟ ﻦﻳا يﺮﻴﮔ ﻦﻳد زا ﻲﻔﻴﻃ رد ﺎﻫ يراد

هﺪﺷ ﺺﺨﺸﻣ تﺮـﺜﻛ ﻪـﺑ دﺎﻘﺘﻋا ،ﺖﺳﺎﻴﺳ زا ﻦﻳد ﻲﻳاﺪﺟ ﺮﺑ ﺪﻴﻛﺄﺗ ،نآ يﻮﺳ ﻚﻳ رد ﻪﻛ ﺪﻧا

،ﻲـﻨﻳد ﻲـﻳاﺮﮔ

ﻦـﻳد زا ﻲﻧﺪـﻣ يﺎـﻫدﺎﻬﻧ لﻼﻘﺘـﺳا ،ﻦـﻳد وﺮـﻤﻠﻗ زا قﻼـﺧا لﻼﻘﺘﺳا ،ﺖﻴﻧﻼﻘﻋ ﻪﺑ دﺎﻘﺘﻋا )

تﺎﻴـﺻﻮﺼﺧ

ﻲﻓﺮﻋ ﻪﻧﺎﻳاﺮﮔ ( يدﺎﻬﻧاﺮﻓ ﻪﺑ دﺎﻘﺘﻋا ،ﺮﮕﻳد يﻮﺳ رد و دراد راﺮﻗ ـﻳد ﻪـﺑ دﺎﻘﺘﻋا ،ﻦﻳد ندﻮﺑ

ﻊـﺒﻨﻣ ﻪـﺑﺎﺜﻣ ﻪـﺑ ﻦ

نﻮﻧﺎﻗ سﺪـﻘﻣ ،ﻲـﻨﻳد ﻲﻳاﺮﮔرﺎـﺼﺤﻧا ،ﺖﺳﺎﻴﺳ و ﻦﻳد طﻼﺘﺧا ،ﻲﻳﺎﻴﻧد ﻦﻳا يراﺬﮔ ﻦـﻳد ﺖـﻓﺮﻌﻣ ندﺮﻤـﺷ

) ﻪﻧﺎﻳاﺮﮔدﺎﻴﻨﺑ تﺎﻴﺻﻮﺼﺧ (

ﻲﻣ ﻢﺸﭼ ﻪﺑ درﻮﺧ

. ﻦﻳد ﻪﻳﺮﻈﻧ ود ﻖﻴﻔﻠﺗ ﺖﻬﺟ و يراد

ناﻮـﻨﻋ ﻪـﺑ ﻲـﻨﻳد يﺮﻴﮔ

ﺺﺧﺎﺷ سﺎﺳا ﻦﻳا ﺮﺑ و هﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا رﺎﻛ يﺮﻈﻧ بﻮﭼرﺎﭼ هزاﺪﻧا و ﻒﻳﺮﻌﺗ ار ﻲﻳﺎﻫ

ﻲﻣ يﺮﻴﮔ ﻢﻴﻳﺎﻤﻧ . ﻦﻳا

هﺎﮔﺪﻳد زا جﺮﺨﺘﺴﻣ ﻲﻘﻴﻔﻠﺗ دﺮﻜﻳور ﺶﻫوﮋﭘ و يﺮﻈﻧ يﺎﻫ

تﺎـﻴﺑدا ﺮـﺑ روﺮـﻣ ﺶـﺨﺑ رد ﻪـﻛ ﺖـﺳا ﻲﻳﺎﻫ

ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا يﺮﻈﻧ بﻮﭼرﺎﭼ حﺮﻃ و عﻮﺿﻮﻣ ﺪﻧا

.

ﻲﺳﺎﺳا ﻢﻴﻫﺎﻔﻣ ﻒﻳﺮﻌﺗ

تادﺎﻘﺘﻋا ـ )1

يﺎﻫروﺎﺑ ( ﻲﻨﻳد

ﺪﻌﺑ يدﺎﻘﺘﻋا رد هﺪﻧﺮﻴﮔﺮﺑ ﻲﻳﺎﻫروﺎﺑ ﺖﺳا ﻪﻛ ﺎﻈﺘﻧا ر ﻲﻣ دور داﺮﻓا ﺎﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻪﺑ ﻦﻳد صﺎﺧ دﻮﺧ ﻪﺑ ﺎﻬﻧآ

دﺎﻘﺘﻋا ﻪﺘﺷاد ﺪﺷﺎﺑ . ﺶﻴـﭘ ﻞﻣﺎـﺷ و ﺖـﺳا ﺚـﺤﺑ درﻮﻣ مﻮﻤﻋ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﺎﺠﻨﻳا رد ﺎﻫروﺎﺑ ضﺮـﻓ

،ﺎـﻫ

ﻲﻣ نﺎﺴﻧا فرﺎﻌﻣ زا ﻪﻠﻤﺟ نآ ﺎﻳ تﺎﻴﻬﻳﺪﺑ ﻪﺑ ﻪﻛ ﻦﻳا نوﺪﺑ ار نﺎﺴﻧا فﺪﻫ هﺮﺧﻻﺎﺑ و هﺰﻴﮕﻧا ﻪﻛ دﻮﺷ

ﻲﻣ ﻞﻴﻜﺸﺗ ،ﺪﻧﻮﺷ رﺎﻜﺷآ ﺢﺿاو ﻞﻜﺷ ﺪﻨﻫد

) ﺎﺒﻟﺎﻃ

،ن 1377 ( .

1Belifs

(12)

ﻲﻨﻳد ﻪﺑﺮﺠﺗ ـ )1

ﻲﻨﻳد ﻒﻃاﻮﻋ (

ﺪﻌﺑ ﻲﺑﺮﺠﺗ ﺮﻇﺎﻧ ﺮﺑ ﻪﺑﺮﺠﺗ يﺎﻫ يﻮﻨﻌﻣ ﺖﺳا ﻲﮔﺪﻧز ﻪﻛ

ياﺮﺑ ﻲﺻﺎﺨﺷا ﻪﻛ ﻪﺑ نآ ﻞﺋﺎﻧ ﻲﻣ ﺪﻧﻮﺷ ﻦـﻳا

سﺎﺴﺣا دﺎﺠﻳا ﻲﻣ ﺪﻨﻛ ﻪﻛ ﺪﻧواﺪﺧ ﺎﺑ ﺎﻳ

ﻚﻳ ﺮﻣا ﻲﻟﺎﻌﺘﻣ رد طﺎﺒﺗرا ﺪﻨﺘﺴﻫ .

ﻚﺳﺎﻨﻣ ـ )2

لﺎﻤﻋا ( ﻲﻨﻳد

ﺪﻌﺑ لﺎﻤﻋا ﻲﻨﻳد ﻞﻤﺘﺸﻣ ﺮﺑ ود

؛ﺖﺳا ﻪﺘﺳد

،ﺖﺴﺨﻧ ﻌﺷ ﺮﺋﺎ ﺎﻳ ﻚﺳﺎﻨﻣ ﻪﻛ ترﺎـﺒﻋ ﺖـﺳا زا بادآ و

مﻮﺳر ﻪﻟﻮﻣﺮﻓ هﺪﺷ ﺎﻳ يﺎﻫرﺎﺘﻓر ﻪﻧﻮﻤﻧ يا رد نﺎﻴﻣ ناﺪﻘﺘﻌﻣ ﺮﻫ ﻦﻳد ﺎﻳ ﻪﺑ رﻮﻃ ﻲﻠﻛ ﻲﻤﺳاﺮﻣ ﻪﻛ ﺮﻫ ﻲﻨﻳد زا

ناوﺮﻴﭘ دﻮﺧ رﺎﻈﺘﻧا دراد ﻪﻛ ﺎﻬﻧآ ار ﻪﺑ يﺎﺟ ﺪﻧروآ . ﻪﺘﺳد ﺮﮕﻳد

،نآ ﺶﺘﺳﺮﭘ و ﺎـﻋد ﻪـﻛ ﻲﻟﺎـﻤﻋا يدﺮـﻓ و

ﻲﻤﺳرﺮﻴﻏ ﺪﻨﺘﺴﻫ

ﻪﻛ دﺮﻓ نآ ار ﻂﻘﻓ ﻪﺑ ﺖﻳﺎﺿر ﺮﻃﺎﺧ و نوﺪﺑ ﭻﻴﻫ ﻪﻧﻮﮔ يرﺎﺒﺟا مﺎﺠﻧا ﻲﻣ ﺪﻫد .

يﺪﻣﺎﻴﭘ ﺪﻌﺑ ـ ﻦﻳد3

يراد

ﺪﻌﺑ يﺪﻣﺎﻴﭘ ﺮﻇﺎﻧ ﺮﺑ رﺎﺘﻓر هﺮﻣزور و ﻲﻨﻳدﺮﻴﻏ داﺮﻓا ﺖﺳا و ﺮﮕﻧﺎﻴﺑ رﻮﻀﺣ و دﻮﺟو ﻪﺸﻳﺪﻧا و ﺲـﺣ

ﻪﻧﺎﻳاﺮﮔاﺪﺧ رد

ﻦﺘﻣ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﺳا ﻪﻛ رد رﺎﺘﻓر ﻲﻨﻳدﺮﻴﻏ دﺮﻓ مﺎﻜﺤﺘﺳا ﻲﻣ ﺪﺑﺎﻳ و ﻪﺑ ﻲﮔﺪﻧز وا ﮓﻧر و يﻮﺑ

ﻲﻨﻳد ﻣ ﻲ ﺪﻫد ) نﺎﻤﻫ .(

ﺖﻬﺟ ـ ﻲﻨﻳد يﺮﻴﮔ

ﺶﻨﻛ ﻦﻳد يﺎﻫ ﺖﻬﺟ ﻖﻳﺮﻃ زا ناراد يﺮﻴﮔ

ﻪﺻﺮﻋ رد ﺎﻬﻧآ ﻲﻨﻳد يﺎﻫ ﻪﺘﺧﺎﻨـﺷ ﻲﺳﺎﻴﺳ و ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫ

ﻲﻣ دﻮﺷ . ﺶﻨﻛ ﻦﻳا يﺮﻴﮔ ﻮﺳ ﺎﺑ هراﻮﻤﻫ ﺎﻫ و ﻦـﻳد نﺎﻣزﺎﺳ ،ﺖﺳﺎﻴﺳ ،ﻪﻌﻣﺎﺟ هرﺎﺑرد ﻲﻳﺎﻫﺮﻈﻧ ﻪﻬﺟو و ﺎﻫ

...

ﺖﺳا هاﺮﻤﻫ .

زا ﻲﺗوﺎﻔﺘﻣ لﺎﻜﺷا ﺎﺑ ﺎﻣ ،ﺮﮕﻳد ترﺎﺒﻋ ﻪﺑ ﻦﻳد

ﺖـﻬﺟ زا ﻲﺷﺎﻧ ﻪﻛ ﻢﻴﻬﺟاﻮﻣ يراد يﺮـﻴﮔ

يﺎـﻫ

ﻲﻣ ذﺎﺨﺗا ﻦﻳد لﺎﺒﻗ رد داﺮﻓا ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻔﻠﺘﺨﻣ ﺪﻨﻨﻛ

. ﺖﻬﺟ يﺮﻴﮔ ﻪـﺟﻮﺗ ﺎـﻬﻧآ ﻪﺑ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا رد ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫ

زا ﺪﻨﺗرﺎﺒﻋ هﺪﺷ :

ﺖﻬﺟ دﺎﻴﻨﺑ يﺮﻴﮔ ﻲﻓﺮﻋ و ﻪﻧﺎﻳاﺮﮔ

ﻪـﻧﺎﻳاﺮﮔ . ﺖـﻬﺟ ﻲـﻓﺮﻋ يﺮـﻴﮔ ﻦـﻳد رد ﻪـﻧﺎﻳاﺮﮔ

زا يراد

ﻪﻌﻣﺎﺟ ﺳا توﺎﻔﺘﻣ ﺮﮕﻳد ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻪﺑ يا ﺖ

. ﺖﻬﺟ ﻦﻳا ،ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا رد ﻦﻳد زا ﻲﻔﻴﻃ رد ار يﺮﻴﮔ

هاﺮﻤﻫ يراد

ﻲﮔﮋﻳو ﺎﺑ ﻲﺻﻮﺼﺧ يﺎﻫ هداد راﺮﻗ ﻦﻳد نﺪﺷ

ﻢﻳا . ﻲﮔﮋﻳو ﻦﻳا زا ﺪـﻨﺗرﺎﺒﻋ ﺎـﻫ

: زا ﻦـﻳد ﻲﻳاﺪـﺟ ﻪـﺑ دﺎـﻘﺘﻋا

تﺮﺜﻛ ﻪﺑ دﺎﻘﺘﻋا ،ﺖﺳﺎﻴﺳ دﺎﻬﻧ لﻼﻘﺘﺳا ،ﻲﻨﻳد ﻲﻳاﺮﮔ

سﺪـﻘﻣ ﺮـﻴﻏ و ﻦﻳد زا نرﺪﻣ يﺎﻫ زا ﻲـﻀﻌﺑ ندﺮﻤـﺷ

ﻲﻨﻳد ﺮﺻﺎﻨﻋ .

ﺖﻬﺟ ﺮﻴﮔ دﺎﻴﻨﺑ ي ﻦﻳد رد ﻪﻧﺎﻳاﺮﮔ يدﺎﻬﻧاﺮﻓ ﻪﺑ دﺎﻘﺘﻋا ﺎﺑ ﺰﻴﻧ يراد

ﻪـﺑ ﻦﻳد ﻪﺑ دﺎﻘﺘﻋا ،ﻦﻳد ندﻮﺑ

نﻮﻧﺎﻗ ﻪﻟﺰﻨﻣ ﻦﻳا يراﺬﮔ

رﺎﺼﺤﻧا ،ﺖﺳﺎﻴﺳ و ﻦﻳد طﻼﺘﺧا ،ﻲﻳﺎﻴﻧد سﺪﻘﻣ ،ﻲﻨﻳد ﻲﻳاﺮﮔ

و ﻲـﻨﻳد رﻮﻣا ندﺮﻤﺷ

ﺖﺳا هﺪﺷ ﺺﺨﺸﻣ نآ ﺪﻨﻧﺎﻣ .

دﺎﻴﻨﺑ ـ ﻲﻳاﺮﮔ 4

1 Experience

2 Ritual

3Consequences

4Foundamentalism