بررسی و تحلیل قابلیت‌های آموزۀ مهدویت در ایجاد سرمایۀ اجتماعی

و یسررب لیلحت

لباق ی ت یاه زومآ ة ودهم ی ت

ا رد ی داج امرس ی ة عامتجا ی

حور

‌ یهدراوز‌یرکاش‌للها

1

یمق‌ینابرق‌مرکا‌،

2

1 . ناریا ،مق ،نارهت هاگشناد یباراف سیدرپ ،رایداتسا

2 . ،یرتکد یوجشناد درپ

ی س باراف ی نارهت هاگشناد ناریا ،مق ،

( تفایرد خیرات :

82 / 30 / 7031 شریذپ خیرات ؛ :

87 / 31 / 7031 )

کچ ی هد

ۀیامرس عامتجا ی مهم زا رت ی ن اراد یی اه ی ی ک سر رد ار هعماج دارفا هک تسا هعماج ی

ند تت گمه هتعماج جتظف رتتشم فادها هب ی

کمک یم دنک . دهم ی ر اب ی فرظ نتشاد اب ی

ت اه تیلباق یاه عونتم هدرت گ یم

عماج رد دناوت ۀ

رد نارظتنم زوف ة اتهراجنه ، شزرا اته

نی ز هکگش راتخاس یاه

م طبا ر ی نا هعماج دارفا ، امرس ی ه یاه عامتجا ی لوت ار ی د ، کحت ی م وقت ی ت دنک . هلمج زا یم ا ذوظن هب ناوت تی

ن دنا ی هتش

عماج رد ۀ ش یع ی ، تگثم دنا ی ش ی ما ی د رفآ ین ی ، رحت از یی ، ملظ تتس ی ز ی ، ای داتج تت گمه ی عاتمتجا ی نآ زتج درتک هراتشا . هتب هتجوت اتب

ی گژ ی یاه روهظ رصع دننام ضیعگت نتشاذ ن یداصتقا ، یعامتجا موتق ی ، نما تی ت ،نآ زتج گوت لا ی ر ی ا زا تی ن تصوصخ ی تا ۀتعماج رد

یدهم یم ر اب ناوت د ا رد ی داج وقت ی ت امرس ی ه یاه عامتجا ی غ نار د رد ی تگ دشاب راذگریثأت .

یلک د ژاو ه اه

شزرا ،اه دامتعا ۀیامرس ، یعامتجا ، یعامتجا تکراشم ،

تی دهم اهراجنه ، .

ون ی دنس ة لوئسم همانایار ، shaker.r@ut.ac.ir:

ةرود 5 ةرامش ، 3 زییاپ ، 7331

تاحفص 555 ـ 533 Print ISSN: 2423-6071

Online ISSN: 2423-608X http://jscm.ut.ac.ir

و همدقم بی

نا هلئسم

جنم ی ارگ یی جنم روهظ هب داقتعا و ی

آ رد ی هدن ، دنا ی هش ا ی ب رد کرتشم ی

ن دا ی نا نوگابنوگ بتاکم و

تسا . جنم ی رواب ی سرت اب ی م مشچ زادنا ی آ زا نشور ی

هدن ، ناهج ی ابخ ی ربسارس و وبنر و مبلظ زا

وب ت هبب ار لابمک و ت ادع ی

ر یبم ما ور و دبشک بی

د ربشب بماوج رد ار ی

هابان هدبنز یبم

دراد .

دوعوم رواب ی د هب ی ن و اما ؛درادن صا تخا ملاسا ی

گژ ی یاه ا صاخ ی ن ملاسا رد هزومآ هدش جوم

ا تسا ی ن آ رد رواب یی ن اج زا ملاسا ی

هاا ی امتم و زاتمم ی

ز دشاب رادروخرب .

ادخ آ رد دنو ی تا فلتخم

ا هب نآرق ی ن هراشا عوضوم یم

دنک پ و بی ربما بمارگ ی ملابسا ( ص ) بمئا و ة موب عم ی ن ( ع ) دادبعت رد

ز ی دا ی اور زا ی تا بت هب یی ن اوز یا ی ا نوگانوگ ی

ن هتخادرپ هلئسم دنا

، اربانب ی ن ، دبهم ی روابب ی دابقتعا ی

ساسا ی نب و ی دا ی ن م رد ی نا تسا ناناملسم .

زومآ هب رواب ة

ودهم ی ت شت رد ی ، موب عم مابما هبب داقتعا

و هدنز تسا رضاح ،

درف هن ی آ رد هک ی هدن ا ی ند هب لوهجم و رود یا

دمآ دهاوخ .

و ی گژ ی یاه صابخ

ای ن قع ی هد ، داقتعا ناوارف راثآ ی

، قلاخا ی ، دا تقا ی عامتجا و ی دراد هارمه هب ار .

ناسنا اه و ترطف رب انب یارب

ن فر ی اهزا ی وخ ی ش ، گان ز ی ر گدبنز زا ی دنتبسه عابمتجا رد .

مابما

قداص ( ع ) یم امرف ی دن :

« راچان امش ی

د شاب هتشاد طابترا مدرم اب ی

؛د ز بی ار بسک ربه ی ح لوبط رد بی

تا

ن مدرم هب دوخ ی

دنمزا هب مدرم و تسا ی

دک ی را هتسباو دنا

» . ملاسا رد ، ای ن ن ی زا رطف ی هجوت دروم رشب

ارب و هتفرگ رارق صاخ ی

ز ی تس ناسنا م اس اه

رانک رد ی دک ی را عامتجا ماکحا ی

تبسا هدش ضو .

گدنز ی عامتجا ی اس رد ی ة نما و ت ادع ی

ت وزرآ هراومه ی

ناسنا و هدوب رشب اه

ارب هراومه ی

بسر ی ند

نچ هب ی ن هعماج ا ی هدوب شلات رد دنا

. تموکح اه ماظن و یاه فبلتخم یاربب

ا هبب بساپ بی

ن ن بی زا و

رط ناسنا هتساوخ اه

ا و ی هد یاه فلتخم ی هداد هئارا هک دنا ه ی چ کی هتسناوتن دبنا بنچ ی ن هبعماج ا ی ار

دشخب ققحت .

ودهم ی ت دنا ی هش ا ی ناهج ی اربب هبک تبسا ی

دبم ی ر ی ت و دراد هبمانرب و ربط نابهج

کشت ی ل هعماج ا ی ناهج ی ، ت ادع شزرا و روحم بسا نآ فادها و راثآ زا رادم

ت . وبس زا یی ، لبلع زا

غ ی تب ر ع ماما (

ع و ) ، لمحت ندرکن ارب هعماج ی

ذپ ی شر لاو ی ت مو عم ماما (

ع ) نآ أشنم هک تسا

فاک دشر نادقف ی

تسا . دهم ماما روهظ ی

( وع ) انب شم رب ی ت ه ا ی داد دهاوخ خر ،

ن اما ی زا رارطضا و

ربهر هب مدرم هدوت ی

ه ا ی ظ روه رست ار ترضح نآ ی

یم دشخب . ودبهم هزومآ تسا ملسم ی

ت بقف

ی ک درف رواب ی ن ی تس ، هزومآ هکلب ا

ی عامتجا ی تسا ، اربابنب ی ن ابب و عابمتجا رتبسب رد روبهظ ربما

مز ی هن زاس ی ارب ی ا ی داج ودهم تموکح ی

گدامآ هک داتفا دهاوخ قافتا ی

ارب ی ن ترضح روهظ ی

دبنمزا

ای داج امرس ی ه یاه عامتجا ی ا تس .

اهدرکراک هب هجوت اب ی

فرظ و ملابسا رد دوبعوم هب رواب بی

ت ابه یی ا رد بی ن تبسا هبتفهن روابب ،

یم غ ر ع رد دناوت ی

تب کحت رد ی م امرس ی ه یاه عامتجا ی م ؤ دشاب رث . لمج زا ة ا ی ن م ؤ هف اه یبم ناوبت

ما هب ی شخبد ی گولج و ی ر ی اوزنا زا ی عامتجا ی ، زاسدوخ و تاحلاصا ی

عامتجا ی ، ت ادع هاوبخ ی و

لظ م تس ی ز ی ، وپ یا یی عامتجا ی ، ماجسنا شخب ی ا و ی داج اتسبمه ی عامتجا ی ، ای داج نما شرتبسگ و بی

ت

هعماج رد ،

وقت ی ت عامتجا تردق ی

درک هراشا هعماج .

دنا ی ش ة ودهم ی ت عماج ة ششوک هب ار نارظتنم

ارب فعاضم ی

سر ی ند عماج هب ة نامرآ ی رد تکرح هب دوعوم یم

دروآ .

قحت ی ق ع اطم و ة پ ی نومار ودهم ی ت رات ی خ ی نلاوط ی دراد ، بتح هبک اجنآ ات ی

بپ ی ش مابما دب وت زا

دهم ی ( وع ) باتک اه یی رابرد ة هب اما ؛تسا هدش هتشاان ترضح نآ رظن

یم نوبنک نارود رد دبسر ی

و هب هجوت اب ی

گژ ی اه ن و ی اهزا ی ا ی ن نارود ، دیاب ور اب ی درک ی ون ، ودهم عوضوم رد ی

ت هبب قحت بی ق و

تخادرپ هع اطم .

ای ن دنا ی هش لباق دوخ نورد ی

ت اه ابهدرکراک و یی

دراد هبک یبم اربب دبناوت ی

نابسنا

ن اب هک رصاعم ی

اهزا نارحب و یاه بور هدرتسگ و نوگانوگ ه

نورب هار تسور تفر

ی دبهد هئارا .

ةیامربس

عامتجا ی ثحابم زا هب

تبسن دج ی د عامتجا مولع ی

بوسحم یم

دوبش ، بسررب ابب ی

ابه یی هبک مابجنا

،تفرگ امرس هچرگا ی

ه یاه عامتجا ی د رد ی ن خرب هجوت دروم ملاسا ی

ققحم ا ن هتفرگ رارق ،تبسا

رد

پی دنو ودهم ی ت و ةیامرس عامتجا ی ، هب زج

« اقم ة ةیامرس عامتجا ی عماج و ة رظتنم

» ون هبک ی دنبس ة نآ

ن صخشم ی

تس اقم و ة

« ةیامرس عامتجا ی روهظ ر ع رد

» لجم رد هک دحة

ی ث گدنز ی هدبش ابچ ،

شهوژپ تسا هدشن ماجنا یراید .

ضرف ی ة لصا ی قحت ی ق ا رضاح ی ن لباق دوجو هک تسا ی

ت اه یی زومآ رد ة ودهم ی ت ا جوم ی داج و

وقت ی ت امرس ی ه یاه عامتجا ی ر ع رد غ

ی تب یم وقت هبک دوش بی

ت نآ شرتبسگ و ار روبهظ ربما ابه

رست ی یم دشخب . ا رد ی ن راتشون ، م و موهفم ادتبا ؤ

هف یابه ةیامربس عابمتجا ی دنا ربظن رد ی

نادنمبش

عامتجا مولع ی

سررب ی

،هدش سپس

، داعبا ، م ؤ هف اه و ه خاش اه یی زوبمآ زا ة ودبهم ی ت لباق هبک بی ت

ای داج ةیامرس عامتجا ی دنراد ار ، بت یی ن یم دوش .

یرظن ینابم ةیامرس عامتجا ی

تسخن ی ن راب ثحب ةیامرس عامتجا ی ناه سوت ی

ناف ( 9191 ) دش رطم .

وا نییبت رد موبهفم

ةیامربس

عامتجا ی یم دبیوگ :

«ا بی ن ةیامربس بسب وملمابن ی

را ی گدبنز روبما زا ی

ر بنازو ة قبح دبننام مدربم

سک و راک ، ترشاعم ، مه رکف ی و یدردبمه عابمتجا دتبسوداد و

ی م بی نا هداونابخ و داربفا هبک ابه

اهدحاو ی عامتجا ی ار یم دبننک بمربرد ی گ بی در » ( یناوب ا ، 9811 ، ص 8 ) . رد گدبنز ی ربصاعم نابسنا

لماوع ی دننام دمآراکان ی اهوا ا ی تنس ی رد رادا ة ماوج ، ازفا ی ش ناربحب یابه عابمتجا ی ، شرتبسگ

تاعلاطا ةبلغ ، ژو ونکت ی گنهرف رب و

. . . ربکفتم تسا هدش ثعاب ا

ن بب ی ش هبب هتبشذگ زا ةیامربس

دننک هجوت یعامتجا .

امرس هک هتشذگ فلاخ رب ی

ه یاه دام ی ف و ی ز ی ک ی دندوب مهم ةیامربس هزوربما ،

یعامتجا مهم زا

رت ی ن اراد یی یاه ی ک تسا هعماج هک

هورگ و دارفا اه

ی فبلتخم رد ار

ندیبسر هبب

کرتشم فادها و

اتسبمه ظفح ی

یم یرای یعامتجا دناسر

. یعابمتجا ةیامرس نابشن

ةدبنهد شزرا

پی اهدنو عامتجا باور و ی

تسا ا و شخبرث ی هیامرس ریاس ییاراک و یم شیازفا ار اه

دهد .

دنا ی نادنمش عامتجا مولع ی

رد رعت ی ف ةیامرس یعامتجا ور

ی درک وافتم ت دنراد . خرب ی و داعبا هب

م ؤ هف یاه دنزاس ة ةیامرس یعامتجا هتخادرپ

هورگ و دنا ی

هابان اب ی ارگدرکراک ی

بنا ة اوف و فابنم بی

د

ةیامرس یعامتجا سررب ار

ی هدرک دنا . خرب ی هعماج نادنمشناد سانش

ی هب رص روط ی ح ا بی ن ار عوبضوم

بت یی ن هدرک دنا و هورگ ی رکفتم زا ا ن هبب نمبض روبط ی

موبهفم هبب دوبخ رابثآ رد ةیامربس

یعابمتجا

هتخادرپ نا د . همادا رد فیرعت ، یاه خرب ی دنا ی نادنمش م نایب یعامتجا ةیامرس زا ی

دوش .

تسوگآ نومضم هب تنک

ةیامرس یعامتجا هرابشا

یبم بنک د . یو ةیامربس یعابمتجا ار

لبصاح

یاهداقتعا هعماج رد کرتشم

یم و دناد مهم رت ی ن نآ درکراک ار

بسگ زا هبعماج ظفح ی

اتخ ی یبفرعم

یم دنک . و ی دارفا کرتشم تاداقتعا ی

ک ا لماع ار هعماج ی

داج هعماج ربه ابسا ار نابهذا قفاوت و

هعماج ا ی یم دناد ( نورآ ، 9831

، ص 11 ) . اقتعا تنک هاان رد یاهد

ثعاب کرتشم یم

ربب ناسنا دوش

1. Aaron

هاوخدوخ ی

اه ی درف ی اغ آی د . و ی داقتعا نادقف یاه

دربف تافلاتخا لماع ار کرتشم ی

یبم دبناد

شاپ مه زا جوم هک ی

گد ی عامتجا ی یم دوش ( رزوک ، 9811 ص ، 88 ) .

دروب ی و

، فی فوسل و هعماج انش وبسنارف ربصاعم

،ی امربس عوبن رابهچ ی

ه یبم فبیرعت ار دبنک

:

دا تقا ی ناسنا ، ی انهرف ، ی عامتجا و ی . زا وا رظن ةیامرس پ لبصاح یعامتجا ی

دبنو و ماود ابب هکببش

نتبم ی ب دامتعا رب ی

ن و دارفا ی ک تسا هناهاگآ رما .

ا زا ی ن ور ، ارب ی سک ةیامرس هب یعامتجا ناوبنع

هکبش ا ی اب باور زا ی

د دربک شلابت نامز لوط رد .

رد دروب هابان بی

و رتبسگ ة ةیامربس هبب یعابمتجا

هکبش عامتجا یاه ی

دامتعا ، عامتجا ی هاگآ و ی مومع یاه ی

اتسب ی دراد (

Bourdieu, 1985, p.248

) .

ج ی زم

،نملک هعماج تبسجرب انش ة

رمآ ی ابک یی ةیامربس بشخب ار یعابمتجا ی

زا بی ک راتخابس

عامتجا ی م یم یفرع دنک

هست راتخاس لخاد رد ار راشنک لمع هک ی

ل یم یم هزاجا وا هب و دنک ات دهد

غ بانم هب نآ زا هدافتسا اب ی

ر تبسد رتبسد لباق ی

دببا . ا بی ن عابمتجا راتخابس ی

ابکت لمابش ی

ف ،

تاراظتنا ، راجم ی علاطا ناسر ی ، ارجا تنامض و اهراجنه یی

صاخ عون هک تسا ی

ار راتفر زا وشت

ی ق

یا یم نم دنک ( لک ،نم 9833 ، ص 631 ) . و ی دروب فلابخ رب بی

و ةیامربس هبب دودبحم ار یعابمتجا

من نادنمتردق ی

قف هک تسا دقتعم و دناد ی

نار شاح تاعامتجا و ی

ه شن ی ن ن ی ز یم دنرب هرهب نآ زا دنناوت

( فی دل ، 9811 ، ص 81 ) . نملک و تادهعت ماظن هاگآ ،تاراظتنا

ی مومع ی راجنه ماظن و ی

ربصانع ار

لصا ی ةیامرس عامتجا ی یم دناد . دمآراک ی ی ا دمآراکان ی اضر ، ی ت شخب ی ی ا اضر مدع ی

ت بشخب ی بی ک

عامتجا راتخاس ی

س و ی سا ی مک هب ی ت ک و ی ف ی ت ا ی ن تبسا هتسباو رصانع .

و ی لاوز ناربان ةیامربس

رط زا یعامتجا ی

ق ن و هذم لاوز اهداه

ی بهذم ی و شزرا اه تسا ( نملک ، 9833 ، ص 631 ) .

سنارف ی س وکوف ی اما

، دنا ی دنمش زوح ة س مولع ی بسا ی یعابمتجا ةیامربس تبسا دبقتعم ، بعومجم

ة

اهراجنه ی س رد دوجوم ی

متس یاه عامتجا ی تسا ابقترا جوم هک ی

رابکمه حطبس ی

ابضعا ی نآ

فلاخ رب و هدش ةیامرس

ناسنا ی دارفا هب قلعتم هک

،هدوب هورگ هب قلعتم تسا اه

. اان رد ه وا ةیامربس

1. Cousser

2. Coleman 3. Field

یعامتجا عامتجا دامتعا عاعش اب

ی دراد گنتاانت طابترا .

عسوت ة مک ی ک و ی ف ی ةیامربس یعابمتجا هبب

اتسب دامتعا عاعش ی

دراد . وکوف رظن زا ی

اما عامتجا دامتعا ی

، شزرا اه م هبس اهراجنه و ؤ

بف ة لبصا ی

ةیامرببس یعاببمتجا تببسا

(

Fukuyama, 1995, pp.11-12

) ادا ،تقادببص.

ی تاببطابترا و تادببهعت

بناجود ه م لماوع ؤ رث ی ا رد ی داج امتعا تسا د . و ی بت رد یی ن شزرا د هب اهراجنه و اه ی

ا ،ن بی ژو وئد ی

برجت و ة رات ی خ ی هب کرتشم غ لماوع ناونع

ی ر داهن ی هراشا یم دنک (

Fukuyama, 1995, pp.103-105

)

.

انب رب شزرا دش هتفگ هچنآ عابمتجا تکرابشم ،دامتعا ،کرتشم لوصا ،اهراجنه و اه

ی بباور و

عامتجا ی لصا رصانع زا ی

ةیامرس یعامتجا دنتسه

راکمه هک ی

اتبسبمه و ی

عابمتجا ی ر داربفا رد ا

هار سر ی ند ازفا کرتشم فانم هب ی

ش یم دنهد .

شزرا

‌ اه شزرا : اه درف بوبحم و هقلاع دروم یا

یم هعماج دنبشاب

. شزرا ابه راربق هتبسد ود رد

یم گ ی دنر

؛ شزرا یاه درف ی گدنز هب هک ی

درف ی طوبرم ناسنا یم

شزرا و دنوش یابه

عابمتجا ی هبک

اب درف ی د گدنز رد ی عامتجا ی نآ اعر ار اه ی ت نک ن د . شزرا یاه عامتجا ی فدبه یابه داربفا بوبلطم

عماج ه دنا ارب هک ی تسد ی با ی نآ هب اعف اه ی ت یم و دننک سو هب یل ة نآ ، نی اهزا هتبساوخ و یابه

ار دوبخ

هدروآرب یم دننک ( نسحم ی ، 9831 ، ص 1 ) . ا شزر مع اسحا اه ی

ق اجرباپ و دنتسه

( نئوبک

، 9831 ،

ص 11 ) . شزرا اه یی ذپ دروم هک ی

شر اتبسبمه هبعماج رد دنتبسه همه ی

ا قابفو و هبناهاگآ ی

دابج

یم ارامه جوم و دنک یی

یم دوش . نامرآ اه عامتجا فادها و ی

شزرا هبب هبجوت اب یابه

عابمتجا ی

دپ ی د یم آی دن لکش و یم گ ی دنر . شزرا یاه عامتجا ی ا و لرتنک لماع ی

اف ی عامتجا شقن ی

ا و ی دابج و

اهراجنه لرتنک یم

دوش .

اهراجنه عون راجنه‌:

ی دعاق ة عامتجا باور هک تسا راتفر ی

عامتجا مظن و ی

ظنت ار ی م یبم نک بن د

( فر

‎ی روپ ، 9833 ، ص 911 - 931 ) . لصا راجنه

، هدعاق یا نوناق ی ادبه ار راتفر هک تسا ی

ت یبم دبنک .

عامتجا راجنه ی

دراد ه خشم دنچ :

9 . اضعا رثکا ی

اعر ار نآ هعماج ی

ت یبم دبننک ؛ 1 . و درادناتبسا

وبا ا ی عاببمتجا راببتفر ی

تببسا

؛ 8 . اعر بی ت ندرببکن نآ ببپ رد تازاببجم ی

دراد ( ناخوراببس ی

، 9831 ،

1. Kohen

ص 611 ) . د هب ی ل ا ی هکن ن هب ساپ رد اهراجنه ی

اهزا ی رمزور ة لکش رشب یم

گ ی ر ن د و نابمز رذبگ رد

غت راچد ناکم یی

ر م ی دنوش .

دامتعا گدنز موز : ی

عامتجا ی ثعاب یم دوش ناسنا راکمه هب اه ی

ابب ی دبک ی را ور عابمتجا رد ی

دنروآ . رد دارفا لماعت حطس ره رد هعماج

ی ، ن دامتعا یا

،تسا یرورض یز هجوت نآ هب دارفا دنچ ره

دنشاب هتشادن .

دامتعا پ لماع ی دنو نامزاس و دارفا تسا اه

. دم ی ر ی ت ا زا شخبرثا بی

ن پ ی دبنو دابمتعا و

شان هفرطود ی

یم دوش . دامتعا ی ک ی رتدنمشزرا زا ی

ن امرس ی ه یاه عامتجا ی شودبخم هک تسا ندبش

زه نآ ین ة سب ی را انبس ین ی محت ار بی ل دربک دبهاوخ (

ناوب ا ی ابناد و یی دربف ، 9811 ، ص 3 ) . زا رط بی ق

زاببسدامتعا ی

، هاببگآ ی ببشخب ی ، ازببفا ی ش ببمدرم تکراببشم ی

وقت و ببی ت عاببمتجا ببباور ی

یببم ناوببت

اهراکوزاس ی

ةیامرس یعامتجا ار

ای داج درک .

امرس ی ه یاه عامتجا ی زومآ ة ودهم ی ت

رد د ی ن هب ملاسا ماع روط

، دهم رد و ی

رواب ی هب صاخ روط

، هزومآ اه و و ی گژ ی اه یی هبک دراد دوبجو

وت رد ی د ةیامرس یعامتجا ازسب شقن

یی راد ن د . بشیدنا ة دراد ییابناوت تیودبهم ،

نابیم رد ار دابمتعا

عماج دارفا ة

دهد شیازفا رظتنم .

زا ییوس

، دهم ماما هب داقتعا ی

( ع و ) شزرا و اهراجنه ابه

هبب ار یی

یم یفرعم هعماج دنک

رب هک امرس ی ه یاه عامتجا ی ت أث ی ر تسا راذگ .

اب هتب ا ی د ت هجو درک ت هک أث ی ر ا بی ن

ا رب رواب ی ن امرس ی ه ا هار زا اهنت ی

داج اهراجنه ی قلاخا ی و ونعم روما ی

ن ی تس

، رد هکلب ا بی ن دنا ی هبش

اهراتخاس یی

دوجو م باور هک دراد ی

نا ظاح زا مه ار هعماج دارفا ک

ی ف ی مک و ی وقت ی ت یم دبنک

؛ زا

هلمج یم ا ذوفن هب ناوت ی

ن دنا ی هش عماج رد ة ش ی ع ی و ن بی ز رادروبخرب ی

ا بی ن ابهدرکراک زا هزوبمآ یی

دننام ما ی د رفآ ین ی ، وه ی ت شخب ی ، کرحت از یی ، اناوت یی ا رد ی داج ملظ و تمواقم تبس

ی ز ی تاحلابصا و

عامتجا ی ا و ی داج اتسبمه ی عامتجا ی درک هراشا .

سررب ی و ی گژ ی یاه روهظ ر ع ،

مشچ سرت و زادنا ی

م نشور ی آ زا ی هدبن تخا رد بی را بعماج ة ربظتنم

رارق یم دهد هک رد تهج یریگ هصرع رد یاه

تسا رثؤم فلتخم .

نیا و ی بگژ ی ابه یبم اربب دبناوت ی

عماج ة رظتنم ماه ا و وا ا دشاب شخب

. عماج ة گوبا ا اب رظتنم ی

ر ی بعماج زا ة ودبهم ی یبم هبب دبناوت

اتسبمه ی عامتجا ی ، نما و داحتا ی

ت امرس و دسرب ی

ه یاه عامتجا ی وخ ی ش کحت ار ی م دشخب .

یزاسدامتعا دامتعا م هلمج زا ؤ

هف اه یی ساسا ی ت نآ رب ملاسا رد هک تسا أ

ک ی د هدش ناوارف تبسا

. عوبن دابمتعا ی

نهذ شران ی

تسا تبثم .

ادخ هب تبسن تبثم شران ،

و دامتعا هب ار ادخ هب لکوت

دوبجو یبم دروآ ،

دوخ هب تبسن ناسنا تبثم شران دامتعا

هب ثبعاب ار سفن یبم

هبب تببسن تببثم شربان و دوبش

د ی نارا ، لکش گ ی ر ی عامتجا باور ی

دراد هاربمه هب ار فلتخم وطس رد (

بحتف ی ، 9811 ، ص 31 ) .

عامتجا دامتعا ی

لق ةیامرس تسا یعامتجا .

خش دامتعا ی

مص و ی هنام رط زا ی ق دابمتعا هب ،لماعت

عامتجا ی دبت ی ل یم هک دوش ةیامرس یعامتجا ا ار

ی داج یم دنک . عون دامتعا ی

امت ی ل ذپرطخ هب ی

ر ی رد

د هب تبسن هعماج ی

نارا ماجنا و نداد حص ی اظو ح ی ف اکت و ی ف تسا . بم دابمتعا ؤ

رترث ی ن رد رب نع

ای داج دمه ی ، مومع تکراشم ی

تسا م اس لباقتم باور و .

لاسا رد م بذج هب ناربهر و نانارمکح

هدش توعد مدرم دامتعا دنا

. ای نام بهذم ی وق ی رت ی ن د ی ل ناوبق هبب هبجوت ی

ن ، ابهراجنه و

قوبقح و

اظو ی ف تسا . ای نام بهذم ی راب لوئسم و دهعتم ار ناسنا یبم

دروآ م ار لبباقتم دابمتعا و بی

نا داربفا

هب دوجو یم دروآ . ن لصاح دامتعا ی

اهور ی تناما دننام لقع راد

ی ، افو ی قدص دهع هب ،

قفر ، تاساوم

و نآ زج تسا ( رهطم ی ، 9836 ، ج 1 ، ص 63 ).

ملاسا هاان رد

، ؛دنتبسه مدربم رازاتمدبخ نادرمت ود

زرا ی با ی تموکح و نانارمکح و هعماج ربهر هب تبسن تبثم ،

مومع تکراشم ی

ار هبعماج حطس رد

ازفا ی ش یم اتن هک دهد ی

و تبثم ی دننام ازفا ی ش هرهب رو ی راک رد ، دافتسا ة هب ی هن بانم زا ، ای داج ی انابا ی

بی ن دارفا ، بزا ی ن بدوخزا نتفر ی

اناا ی عامتجا ی ا و ی دابج نوبگرگد و لوبحت ی

هبب ار هبعماج روبما رد

دراد هارمه .

یدهم ماما یتموکح لدم (

وع ) یبم شیازفا نانارمکح و مدرم نیب دامتعا هک تسا یروط دببای

یم هک تبیغ ر ع رد دناوت ارب

ی عماج ة رظتنم دشاب وا ا نا و

عم ی اهرا ی کرتشم ی هب نابسنا هبئارا ابه

هب ات دهد اهرایعم نآ یریگراک

ازفا ی ش بب رد دابمتعا ی

ن نآ دبشاب هتبشاد هاربمه هبب ار ابه .

،هبمادا رد

یگژیو یم نآ هب هجوت هک ترضح تموکح زا ییاه رد مدرم و نانارمکح نیب یزاسدامتعا رد دناوت

یم یسررب ،دشاب اشاهار رظتنم ةعماج دوش

.

فلا ) ناهج لومش ی

جنم روهظ هب داقتعا ی

، داقتعا ی گارف ی ر مه رد ة رات راودا ی ناسنا ی تسا . زومآ ة ودبهم ی ت ، هزوبمآ ا ی

ناهج تسا لومش رد ر حنم و

ی ک داژن و موق یا

ن صاخ نابز ی

تس . قبط اور ی تا آ و بی تا ،نآربق

د ی

ِن روهظ نامز رد اغ ،

د ی ن تسا ملاسا (

ابس : 11 ) ؛ دهم ماما تموکح و ی

( وبع ) ن بی ز ابسارب

هرادا ملاسا ماکحا و لوصا یم

دوش . رد فن هب ملاسا ی

تسرپداژن ی ت أ ک ی د

،هدش و وبقت ا هبب ناوبنع ابهنت

رایعم رترب ی ناسنا رب اه ی دک ی را هتخانش ش هد تسا . توابفت ملابسا یابه

موبق ی ار یاربب تخانبش

فرعم ی یم دنک ( تارجح : 98 ) . ر ع ماما تموکح (

وع ) بق و موق هب ی

هل ا ی درادن صا تخا صاخ و

هراق یتموکح هقطنم و یا

تسین یا .

یدهم ماما تموکح (

وع ) تبسا ریگارف و یناهج .

دبهم مابما ی

( ع و ) تموکح ی کشت ی ل رتسگ هک داد دهاوخ ة

نآ ةمه تسا ناهج .

اور ی تا آ و ی تا ودهم ی ن بی ز ربب

ای ن هتکن تأ دراد دیک . تسا ترضح نآ تموکح هاوم زا هک ینادابآ و ت ادع

، مه ة اربف ار نابهج

تفرگ دهاوخ .

موق وبن رادم و ند موق تاب عت نم ی

،تیودهم هب نادقتعم ةشیدنا رد تأ

ثی ر هدبمع ا ی

رد ا ی داج دامتعا ب ی ن ناسنا دراد اه .

نامه ،دش نایب هک روط زومآ هااتساخ

ة ودهم ی ت نب ی اهدا ی بم ی ن د ی ن تبسا ملابسا .

هبک ابجنآ زا

ملاسا ماج تسا و مه هب ة دوجو داعبا ی

ن و ناسنا ی

اهزا ی هجوت وا یم رد ،دنک شیدنا ة زین تیودهم

ناسنا یعامتجا و یدرف یدام و یتشیعم یاهزاین اهنت هکلب ،تسین هجوت دروم

ده تیاده یلصا ف

تسا هعماج و درف یقلاخا و یونعم یاهدادعتسا ییافوکش و دشر و .

ب ) عبت عنم ی ض یاه داصتقا ی

زا نارحب یاه لئسم رصاعم ناسنا ة

ب ی ت ادع ی تسا دا تقا رد .

زوت بی بنلاداعان ة ،تابناکما و توربث

لمجت شرتسگ ارگ

یی فر م و ارگ‌

یی ، شرتسگ اهدمآرد

ی لااک قاچاق دننام عورشمان ،

ناسنا قاچاق

و . . . یناماسبان راید زا دننابیرگ هب تسد نآ اب یزورما ماوج هک تسا ییاه

.

هب امرس دا تقا لابند ی

ه راد ی ارگدوس هاان و ی

هنا ، رامثتبسا و ربقف ،

ثک هوربگ بی ر ی نابسنا زا ار ابه

گرد ی ر تسا هدرک .

عم ی تش اب هک ی د لماع ی ارب ی ت أ م ی ن ناسنا اه دبشاب ، ا و رامثتبسا هبب ی

دابج تابقبط

عامتجا ی تسا هدش لدب .

دپ رقف ی هد ا ی راجنهان و و ی نار هدننک تسا

، اوزنا هک ی عامتجا ی مه هب ار هار

؛دراد ناسنا رقف رثا رد نوچ یاه

هت ی تسد ناکم هب اه یی لصا زکارم زا رود ی

و هدش هدنار فم وضع

ی د

م و ؤ هعماج رث

، وضع هب ی شومارف دبت هدش ی ل یم ش دو ( ،یمساق 9811 .) بلع ماما ی ( ع ) یبم امرف بی د :

« ام رببقف ببی ة شوببمارف تببسا ندببش

» ( کح ی ببم ی ، 9811 ، ج 6 ، ص 618 ) . درواببهر اوزببنا

ی عاببمتجا ی

هلصاف عامتجا روضح زا نتفرگ ی

لصا زکارم رد ی

دبم ی ر ی ت تن رد و ی هبج ت أث ی ر نتبشاذان دبم رد

ی ر ی ت

عامتجا ی تسا .

زا مهم رت ی ن همانرب یاه دهم ماما ی ( وع ) ر ع رد قا لئاسم لح روهظ

دا ت ی اربجا و ی ت ادبع

دا تقا ی تسا . ادبخ لوبسر زا هداتق نب رمعم (

ص ) لبقن یبم دبنک : ه کیاهاتمسیقی وهزونکیا جرهتسی هنإ«

؛

ونگ اه جارختسا ار یم

نک د سقت ار لام و ی

م یم دنک » ( س ی د نب وواط ، 9618 ، باب 961 ، ص 11 ) .

وبا عس ی د ردخ ی رابرد ة انواچ ی سقت ی م پ زا لبقن هبب روبهظ رب ع رد لابم بی

ربما ملابسا ( ص )

یم وگ ی د : ی ی هلکی وه ایمحمدیئماهبیل هزنکییه ی سوهتنبی هایبا اه نکی هلیقی هز ای ق اهای ه کیاهاتمس« (

ص ی) یقی هزغ

هنلدیامههتس

؛ سقت احص ار لام ی

م یم دنک . تفگ ی م چ احص ی

؟تس دومرف : لام هب ار واسم روط ی

بب ی ن

م مدر سقت ی م یم دنک . سبپ لد دبنوادخ ابه

ی حم تبما بم

بب ار د ی ن بی زا یبم ار نابنآ وا لدبع و دبنک

یمارف گ ی در » ( بسلجم ی ، 9618 ، ج 11 ص ، 911 ) . تخارد بی را نابهج توربث نتفرگ ی

بسقت و ی م وابسم ی

م تورث ی نا اهدرواتسد زا ناهج مدرم ی

دهم ماما تموکح ی

( وع ) تبسا . ربسارس لاوبما و توربث

تخا رد ناهج ی

را و ی یم رارق گ ی در : انإیعمریج« هه مرقیو ضکی هن ی هلی م کی انلنکیلهأی کولأی . . .

؛ و توربث

ند لها لاوما یا

و ناهن زا ور

ی مز ی ن و دزن رد ی یبم مج دوبش

. . . » ( نابمعن ی ، یبب ،ابت ص 913 )

، و

ب ار تورث ی

ن سقت مدرم ی

م یم ب همه و دنک ی

ن ی زا د و دش دنهاوخ ی

را ه ی چ رقف ی قاب ی دنام دهاوخن .

رباربان ی ه ا ناماسبان و ی

یاه دا تقا ی زورما راکوزاس هجیتن یاه

امرس ی ه راد ی تسا . مزلا ة ابپرب یی

دا تقا ت ادع ی

، چرب ی هد ندش اهراکوزاس نیا ن و

ی ز ناوق زا هتسد نآ ین

ی تسا ا هک ی ن بعبت ی ض ابه ار

هب هدروآ دوجو دنا

. رد دهم ماما تموکح ی

( ع و ) مج توربث تبشابنا و ندربک

، بضف ی تل ن ی تبس و

رارق لصا هچنآ یم

گ ی در

، د هب تمدخ ی

نارا فرطرب و ن ندرک

ی زا نآ تبساه . ی ها أییاهکی هنإیلهل نکی هتیأ«

هزیملای رل قیذ أاب

».

ج ) عنم عبت ی ض یاه عامتجا ی

زا م لماوع ؤ اپ رد رث یی ن ب رد دامتعا ندوب ی

ن هعماج دارفا یم

بب هب ناوت ی

ت ادبع ی ابه و رباربابن ی ابه ی

عامتجا ی ا و ی داج عامتجا تاقبط ی

درک هراشا رباربان تاناکما اب .

عماج عوقو نامز رد ة

بوبلطم ، ابب

ا و ت ادع شرتسگ ی

داج ربارب ی هرهب رد انهرف تاناکما زا ندرب ی

، دا تقا ی عامتجا و ی ، دوببن مبلظ

عبت و ی ض لصاف ة تاقبط ی مه و هدش هتشادرب هعماج زا ة

ناسنا اه نابسکی قوبقح زا و رببارب مبه ابب

دنرادروخرب .

ماما رقاب ( ع ) یم امرف ی د : هامدیلاکی ک ه یو لاکی بی مبسیلا«

؛ همه اج ی مز ی ن ه نودب ی چ عبت ی ض ی داببآ

دش دهاوخ

» ( سلجم ی ، 9618 ، ج 11 ، ص 919 ) .

مکاح ی ت نما و ت ادع ی

ت عامتجا ی هعماج رد ،

اضر ی ت عابمتجا ی تبشاد دبهاوخ لاببند هبب ار .

پی ربما ( ص ) یم امرف ی د : یلم بیاک ش أ« . . .

ی ک های هزدی ض س و ضکی ک هایقی مهتنک

هدژم ار امش ؛ یم

مهد

دهم ندمآ هب ی

( وع ) بمز و نامبسآ نانکابس هبک ی

ن بضار وا زا ی

دنتبسه

» ( ،یبسلجم 9618

، ج 19 ،

ص 19 ) .

د ) یعامتجا تینما

نما ی ت گارف و قلطم ی

ر تمعن ی عم هک تسا ی

را گدنز تملاس ی

درف ی عامتجا و ی

تسا . نما ی ت ارگ یی زا

و ی گژ ی یاه ر ع ماما تموکح (

وع ) تسا . اهراک زا ی بساسا ی ا تربضح ی

دابج نما بی ت مج رد بی

نما ؛تسا تاهج ی

ت عامتجا ی ، نما ی ت دا تقا ی نما و ی ت اضق یی . رتسگ ة ا بی ن نما بی ت بمه ة ار نابهج

ارف یم گ ی در مه و ة ح ی تاناو ن نارادناج و ی

ز نما زا ی ت هرهب یم دنرب .

ماما رقاب ( ع ) یم امرف ی د :

« دبهم روهظ زا سپ ی

( وبع ) به ی چ بقح ی بسک زا ی دبهع ربب ة

د ی ربا ی

من ی دنام ، قبح حاص هب و دناتسزاب ار نآ ترضح هک نآ رام یبم

دبهد

» ( بسلجم ی ، 9618 ، ج 11 ،

ص 116 ) .

رد اور ی تا هدش نایب رد دنفسوگ و گرگ روهظ ر ع رد تسا

بی ک بم ربس هبب نابکم ی

دبنرب و

هچب زاب برقع و رام اب اه ی

م ی دننک ا و ی ن ح ی تاناو ، بمن رازآ ار نابنآ ی

دبنهد هبک نابشن ةدبنهد جوا

نما ی ت نما قلطم و ی

ت عامتجا ی تسا هعماج رد .

گارف ی ر نما ندش ی ت عامتجا ی گ رسارس رد یت

ی و م ی نا

مه ة للم و ماوقا جوم

وبقم ی ت ب بذج و ی

رتش هب مدرم وس ی دهم ماما تموکح ی

( وبع ) دبهاوخ

دش .

یعامتجا طباور تیوقت هزومآ رد یاه ید هب و ملاسا ن یدهم هژیو

ی وصا یرواب هک دراد دوجو

نآ هب یدنبیاپ نآ تیاعر و اه

یم نارظتنم ةعماج رد ت

ار دارفا نیب باور دناو هبعماج حطس رد

قبیرط نبیا زا و دبشخب ماکحتبسا

هیامرس یاه دهد شیازفا ار هعماج یعامتجا .

فلا ) تدحو لصا

ساسا لوصا زا ی

ملاسا ، ا تبسا تدحو لص .

لابسا ار نابامه م رد تدبحو هبب

حوت وبترپ بی

د اربف

یم و دناوخ و هقرفت زا

گدنکارپ ی رذح رب یم دراد :

« و امه ی ر رب ی نامس نز گنچ ادخ ی

د هدبنکارپ و

وشن ی د و دوخ رب ار ادخ تمعن هب

ی دا روآ ی د نامز ی اب هک ار ی دک ی را دوب نمشد ی

د ، م سبپ بی نا امبش

تف ا تخادنا ، دش مه ناردارب وا فط هب ات ی

؛د و رب دوب شبتآ هاباترپ رابنک بی

د نآ زا ار امبش هبک

ناهر ی د . ای ن ،هنوگ هناشن دنوادخ یاه

ارب ار دوخ ی

نشور امش یم

،دنک هار امبش هک دشاب ی

با بی د

» ( لآ

نارمع : 918 ) . زا آی ة رش ی هف هدافتسا یم و تمعن عامتجا لکش رد مدرم تدحو دوش دبنوادخ فط

نداد رده ،فلاتخا و هقرفت ،لباقم رد تسا ةیامرس

و یعامتجا بعت هب

ی ر نآربق

، بب رد نتفربگرارق ة

تسا هااترپ (

هل ادبع ی ، 9811 ص ، 618 ) . اور رد ی ،تا ام ،تدبحو و تبعامج ةبی

به ا تبمحر ی

و

ه ا باذع ثعاب هقرفت ی

تسا ( اپ ی ،هدن 9811 ، ملک ة راب ق 8 ) . ابعت زا ی م یبم هدافتبسا ملابسا ،دوبش

هب تدحو ناونع

ةیامرس یعامتجا ی

ک ی تمعن زا ه ا یاه ی تسا

، اب ابما بی د دربک هبجوت رد تدبحو

رتسب ةیامرس یعامتجا دوخ هب

ی مها و شزرا دوخ ی

ت درادن ، تروص رد ی روبحم لوبح عابمتجا هک

ه ا ی اربانب تسا دنمشزرا ،دشاب ی

ن

، تروص رد عامتجا ی

عقاو تدحو هب ی

یم تسد ی دبا عابمتجا هبک

د ین ی دشاب ( ،یهل ادبع 9811

، ص 616 ).

ب ) افو ی دهع هب

یدنبیاپ پ و دهع هب ی

نام اه ی عامتجا ی درف و ی شرافس زا یاه

تبسا نآرق رد دنوادخ

؛ ی سذهنکی همسأییا«

دومهنبیکوبقأیکوزلآ »

ا ی ناسک ی ا هک ی نام دروآ ی د اهدادرارق هب ی

نک افو دوخ ی

د .

افو ی تسا مزلا عرش و لقع مکح هب دهع هب .

ابفو وبترپ رد ی

دبهع هبب ، امربس ةی عابمتجا ی رد

هعماج م لکش ی گ ی در .

« رد هعماج ا ی عامتجا باور هک ی

ب ی ن اضعا ی هورگ دوبمع اه ی

؛دبشاب ی بنع ی

طبار ة عر و بابرا یت

ی هب و دشاب مکاح اج

ی اپ ی دبنب ی ابهدادرارق هبب ،

دوبش مکابح رز و روز ،

دوبابن

دش دهاوخ .

تقو ی عامتجا باور ی

ب ی ن اضعا ی هعماج ، قفا ی رد ار دوبخ همه و دشاب بی

ک و حطبس

اعر هب مزلم ی

ت دننیبب اهدادرارق ،

اتسبمه و قلعت اسحا ی

ب ی رتبش دبش دبهاوخ

» ( دبباع ی ، 9816 .)

مکاح افو ندش ی عماج رد دهع هب ة

ناسنا اه مزلم ار یم نک عابمتجا تلامابعت و تلامابعم رد هبک د ی

زاوم قبط و دننکن فلخت ی

ن عم و ی اهرا ی عامتجا ی لمع

؛دننک اربانب ی ن

، مز ین ة فارحنا رد للاتبخا و

عامتجا باور ی

شهابک ار هعماج رد ،هداد

اتبسبمه ی ازبفا ار هبعماج رد ماجبسنا و ی

ش یبم دبهد .

اربانب ی ن

، داهن ی هن ا ندش ی ن عماج رد روتسد ة

ازفا بس نارظتنم ی

ش امربس ةی عابمتجا ی م رد بی نا نابنآ

دش دهاوخ .

ج ) مه ز ی تس ی تملاسم مآ ی ز

نارحب زا رصاعم ناسنا یاه

، رد و تاعزانم گ

ی ر ی اه ی نورد ی روشک ره ن و

ی ز گنج یریگرد و اه یاه

بی ن للم ا ی تسا . د رد ی ن بم ی ن زمه لصا ملاسا ی

تس ی تم اسم مآ ی ز قافو و عماج رد ة ملابسا ی و زبین

د اب هطبار رد ی

را تلم انبم لوصا زا اه یی

تسا

؛ ز ی ار طبار ة تم اسم مآ ی ز عون مه اب ،

اضتقم ی تربطف

تسا ناسنا .

رد ناسنا هراومه ملاسا طابترا هب اه

د اب هدنزاس ی

نارا رط زا ی ق اعر ی ت د قوقح ی ناربا ،

اتشذگدوخزا و ششخب ،قلاخا ،ی

ای راث راکادف و ی هدش توعد بم لبماوع هبک دنا

ؤ رث ی وقت رد بی ت

امرس ی ه عامتجا یاه ی

ه تس دن . هعماج رد ا ی عامتجا باور هک ی

نآ رد اپ رب ی ة اعر و نوناق ی

ت قوبقح

د ی نارا ناسنا دشاب هب اه

ی دک ی را دزن ی ک یم دنوش . هعماج رد دنشاب هشیدنا لها نآ دارفا هک یا

، ملظ

گبنرمک نارباید قوبقح هبب یدبعت و متس و بسب و

ی را ی عابمتجا تلاکبشم زا ی

، تنوبشخ و ابه

ک ی هن زوت ی اه اج ی ناسنا و م اس باور هب ار دوخ ی

یم دنهد . یفرط زا

، تفرشیپ همه یملع یاه هبناج

رواتسد یم رارق رشب رایتخا رد یناوارف یاهد ت وهبس نآ رانک رد و یمومع گنهرف یاقترا اب و دهد

یعامتجا تلاماعت یگدرتسگ و یم یناهج حطس رد یاتسبمه بس

دوش

روهظ ر ع رد

. دبشر اب

لقع ارگ یی دنا و ی هش زرو ی نلاقع ، ی ت عامتجا ی یبم ابقترا ی

دببا . غ نارود رد ی

تبب مابما هبب هابان ابب

مشچ زادنا عماج ة هبشیدنا شرتسگ اب ،روهظ یحطبس زا زبیهرپ و یزرو

یبم یربان ریبسم رد ناوبت

شیپ تینلاقع هیامرس و تفر

تیوقت ار هعماج یعامتجا یاه درک

.

د ) لوئسم ی ت ذپ ی ر ی عامتجا ی

دنوادخ م لاصا ی نا و مدرم ت و تلاکشم لح أ

م ی ن ن ی اهزا ی ظو ار نانآ ی

هبف ربه بی ک ناناملبسم زا

تسا هتسناد (

لافنا : 9

؛ تارجح : 91 ) . لکت اسحا ی

ف نابامه ی بی ک ةیامربس یعابمتجا تبسا

. زا

اهدومن هلمج ی

دهم ماما هب رواب ی

( ع و ) وئسم اسحا و دهعت ی

ت ربظتنم ناسنا هبن

حطبس رد ابهنت

هعماج

، ناسنا هب تبسن ناهج حطس رد هکلب اه

هغدغد و اه

ن و ی زا اه ی ش نا تسا . رظتنم ناسنا هاان رد

هچنآ مها ی ت دراد ا اهنت ، لاص

« دوخ » هب یو هکلب ،تسین

« ام » دراد رظن . یبپ رد وا ربشب لابصا

و

فرطرب ناسنا ونر ندرک تساه

.

رد هعماج ا ی هک

« راظتنا گنهرف »

داهن نآ رد ی

هن دوش ، تشونرس ربارب رد دارفا ی

دبک ی را ابسحا

وئسم ی ت م ی دننک وئسم و ی ت ذپ ی ر ی ، ظو ی هف ا ی د ین ی رامش هب یم آ بی د . لوبصا هبلمج زا هبک ملابسا

وئسم اسارب ی

ت عامتجا ی ناسنا اه نب ی نا تسا هدش هتشاذگ

، هن و فورعم هب رما ی

تبسا رکنم زا .

ا مام قداص ( ع ) م ی امرف ی د : ااه زنکی لمه کی ه دی لمهم نیبیج«

؛ ن ی تح نمؤم ندرک ،

نمؤبم رب [

د ی ربا ] ،

تسا جاو

».

رما هن و فورعم هب ی

رکنم زا ی ک ی مهم زا رت ی ن زاس و ر ع رد اهراک غ

ی تبب اربب ی گوبلج ی ر ی زا

عامتجا داسف ی

وئسم اسحا رد هک تسا ی

ت هب تبسن هعماج دارفا ی

دک ی را ر ی هش دراد .

ماما رقابب ( ع ) یبم امرف بی د : ی ه س بی ا ه نکیا همزلیقی هابنضکیلابهای هوز کی هدی همزنکیقیوق هه بی هلضکیانإ«

ظد دا هههتیقیبههها و کیالههه یقیبهکذههه کی هههل یقیهاک هههمنکی هههمتی هههتی هههما ی

یقی کلهههدضکی هههلیاههه رزسیقیو ضکی هههمهتیقی هههظ ک

هلضکیاامرهتس

؛ ب ی درت ی ،د ورعم هب رما هن و ف

ی رط ،رکنم زا ی

ق بنا بی ا ظو و ناح ابص و ی

هبف ا ی و گرتبس

ظع ی م د و تسا ی

را د تابجاو ین

ی طساو هب ة م ماجنا نآ ی

ذپ ی

؛در هار سو هب اه یل ة نما نآ ی ت م ی ی دببا و

اهدمآرد ( سک اه ) طساو هب ة م نآ م للاح و عورش ی

دنوش بم بفد م اظم و ی

نوبش د بمز و ی ن ، داببآ

م ی دوش م هتفرگ ماقتنا نانمشد زا و ی

دوش م ناماس روما و ی

ی دبا

».

نارظتنم هعماج تشونرس ربارب رد ار دوخ نوچ ،

م لوئسم ی دنناد ، ابهراجنه ی

د ی بن ی م رد ار بی نا

لکش زا و مکحتسم هعماج دارفا گ

ی ر ی راجنهان ی اه ولج گ ی ر ی یم دننک . اربابنب ی ن

، به روابب ی چ دربف ی

د هب تبسن ی

را ی ن لفاغ ی تس .

و ) هعماج زومآ یریذپ ة

تیودهم

هعماج دنیارف رد ریذپ

ی ، دراد راربق نآ رد هبک عابمتجا یحم اب درف ،

انبشآ یبم و دوبش ابهوا ا ی

راتفر ی ، شناد اه تراهم و یاه

ارب مزلا عامتجا ی

رد لابعف و رثؤبم تکراشم گدبنز

و بهورگ

م سک ار عامتجا دنک

. هعماج دنیارف رد درف ریذپ

ی فبیط لمابش هک عیبسو

زا تاعوبضوم زا

تراهم اه ی ی وا ة اهرواب ات هتفرگ گدنز ،

شزرا اهراجنه و اه ی

هعماج ، م رداق دوش هوربگ ابب و ابه

رثؤم شنک و باور هعماج دارفا دبشاب هتشاد

( ردبیح ی ، 9811 ، ص 191 ) . هبعماج قبیرط زا بپ

ریذ ی

ودهم ی ، م هداد بعمج تیوه صاخشا هب رد دبیما ور و دوبش

داربفا و فبطاوع و هدبش هدبنز

اسحا ا ناشی هب م هداد تهج تسرد عومجم رد و دوش

، جوم ودبهم و نید تی خش رولبت ی

م دارفا دوش . نینچمه

، هنیمز یاه ارب مزلا ی لاقتنا گنهرف ودهم ی رباید لبسن هبب لسن زا هعماج

مهارف یم دوش هجیتن رد و ،

بعماج رارمتبسا و اقب ة

ودبهم ی بم نیمبضت ار دبنک

( یبکلم دار ، 9811 ،

ص 3 ) . تبیوقت ،ابهراجنه شرتسگ و دیما دوجو زین و هعماج دارفا نیب رد رثؤم باور دوجو ةجیتن

تسا یعامتجا ةیامرس .

ز ) تکراشم بهذم ی

د ی ن هعومجم ا ی اقع زا ی د

، شزرا اهراجنه و اه هک تسا

شقن ی د ازسب ر ت کبش ی عابمتجا مابظن ل ی

، و

ماوق ناماس و یهد نآ دراد . نید راجنهان زورب زا ی

اه عامتجا تلاماعت رد ی

گوبلج ی ر ی یبم دبنک . رد

روهظ ر ع د

ی ن اج ی هاا و ی ژ ه ا ی راد ملابسا دبعاوق و لوبصا اسارب و د ،

ابهرواب ی آی ی بن ی وقت بی ت

دش دهاوخ .

دهم ماما ی ( ع و ) هب ار مدرم وس

ی ادبخ بابتک پ تنبس و

بی ربما ( ص ) توبعد یبم دبنک

( ع ی شا ی ، 9811 ، ج 1 ، ص 13 ، 61 ) . پی ربما ( ص ) بم ی امرف بی د :

« آ و تبلم هبب ار مدربم بی

ی ن نبم رد

یم توبعد مرابگدرورپ بابتک هبب ار نابنآ و دروآ یبم

دبنک

» ( قودبص ، 9816 ، ج 1 ، ص 199 ، 1 ) .

نیاربانب

،

د ی ن ارگ یی آ و یی ن ی تما زا ندوب ی

تازا تسا روهظ ر ع .

زا اتسبمه لماوع ی

عامتجا ی عماج رد ة رظتنم یم دابع کسانم دوجو هب ناوت ی

دربک هرابشا .

رد

نامز ماما اب هطبار (

ع ) دابع لامعا ی

اهدامن و ی بهذم ی رب ع رد ار هبعماج ماجبسنا هک دراد دوجو

غ ی تب دراد لابند هب .

ناکم رد مدرم تکرش اه

یی نامز ماما هب بوسنم هک (

ع و ) ا تس

؛ دجبسم دبننام

نارکمج ، بهذم مسارم و تادابع ماجنا ی

رد ا ی ن ناکم ابه دربف تروبص هبب ی

بهورگ و ی هبلمج زا

اهدامن ی ماجسنا شخب ی اتسبمه و ی

عماج ة ش ی ع ی غ نارود رد ی

تب تسا . رازگرب ی ابعد تابسلج ی

ن و هعمج حبص رد هبدن ی

ز ز ی ترا اه ابهاعد و ی ا رد مدربم بمجت و تربضح نآ هبب بوبسنم بی

ن

ج ماجسنا تاسلج عما

ة ناشن ار نارظتنم یم

دهد .

شزرا اه اهراجنه و

یدهم ماما تماما هب رواب (

وع ) رد یدهم ةعماج رواب

شزرا اه اهراجنه و یی

هب ار یم دوجو دروآ

هبک

وقت ی ت نآ اهراتفر اه ی

عامتجا ی راجنهان زورب زا و لرتنک ار دارفا ی

اه گوبلج هبعماج حطبس رد ی

ر ی

یم دنک .

فلا ) ما ی د شخب ی تبثم و دنا ی ش ی

ودهم هب رواب ی

ت آ هب رواب اهنت ی

هدن لک تروص هب ی

مهبم و ن ی تس

، ا هبکلب ی نابم آ قبقحت هبب ی

هدبن ا ی

اب هارمه نشور ثداوح زا یهاگآ

یگژیو و روهظ ر ع روبهظ زا سبپ نارود یابه

تبسا . بش ی ع ی نا

ا اسارب ی

ن و ملظ نارود رواب توغابط متبس

اپان ار بی راد رذبگدوز و یبم

دبنرادنپ . نیبنچ نتبشاد

یریو ت ما رون

ی د ناسنا لد رد ار اه

هاان هدنز یم

دراد زا یهابگآان اریز ؛ بعماج و نابسنا ماجناربس

ة

ناسنا ی یبم نابغمرا هب ار ینادرگرس و یدیماان دروآ

. یاتخیبسگ مبه زا یدبیماان و أبی دروابهر

تسا یعامتجا .

تخانش و نشور عطق

ی آ زا ی هدن یارب ناسنا تکرح هعماج و

ار صخشم یم

دنک و

نآ ةرمث لماوع اب هلباقم ی

أ شیازفا و ما

ی د تسا . پی ربما ملاسا ( ص ) یم امرف ی د :

« ما ی د اربب ی تبما

تسا تمحر نم

» ( یدمحم ر ی رهش ی ، 9811 ، ص 911 ) . ودبهم ی ت وب ت ی ر ی ما زا رابشرس بی

د هبب

آی هدن ا ی تسا رشب بولطم و نشور .

،ور نیمه زا زا

و ی گژ ی یاه تبثم رظتنم هعماج دنا

ی ش ی تببسن

آ هب ی هدن تسا . تبثم ارگ یی هدعو اب هک یاه

عطق ی تبسا هارمه نآرق رد دنوادخ (

روبن : 11 ) . بنعم ا ی

،ناح اص تموکح کمت

ی ن آ یی ن قح اخ تدابع و ی

کرش زا ، ای ن ن ی تس هعماج نانچ رد هک ا

ی ه ی چ

مرجم و راکهنگ ی

درادن دوجو ،

ا شموهفم هکلب ی

ن موکح ماظن هک تسا م تسد رد ت

ؤ ح ابص نابنم

هنرگو تسا دازآ ناسنا هک مادام

ی هدارا

،دراد رتهب رد تسا نکمم ی

ن ناسنا ماوج ی

به ا و ی حا ی ابنا

فرحنم دارفا ی

دنشاب هتشاد دوجو ش مراکم

ی زار ی ، 9811 ، ص 131 ) .

ب ) هاگآ ی شخب ی

زا رظن هعماج نادنمشیدنا ،یسانش

هاگآ ی هعماج هب قلعت اسحا و ی

بک ی مبهم ربصانع زا ةیامربس

یعامتجا تسا

. هاگآ ی اهرواب زا ی ،کرتشم نامرآ و فادها

شور و ابه ابه

عقوم و بی ت ابه دبنور و

م ت ی م زاس ی اه م ت و ی م گ ی ر ی اه مز ی هن یاه مهاربف ار لماعت یبم

نک دبن ( نبملک ، 9833 ، ص 19 ) . هبب