طیحم نارهت ناتسا یتسیز
یزاجح فسوی دیس
*1
، یناخباراد یمرک ایؤر
، 2
ینیسح دومحم دیس ییاضر بلطملادبع ،3
4
. 1 هورگ ،داتسا نارهت هاگشناد ،یزرواشک ةعسوت و داصتقا ةدکشناد ،یزرواشک شزومآ و جیورت
2 . نارهت هاگشناد ،یزرواشک ةعسوت و داصتقا ةدکشناد ،یزرواشک جیورت یرتکد یوجشناد Roya.karami@ut.ac.ir(
)
3 . نارهت هاگشناد ،یزرواشک ةعسوت و داصتقا ةدکشناد ،یزرواشک شزومآ و جیورت هورگ ،داتسا hoseinim@ut.ac.ir(
)
4 . نارهت هاگشناد ،یزرواشک ةعسوت و داصتقا ةدکشناد ،یزرواشک شزومآ و جیورت هورگ ،رایداتسا abrezaei@ut.ac.ir(
)
خیرات لوصو :هلاقم 3 / 9 / 1395 خیرات
شریذپ :هلاقم 22 / 2 / 1396
هديكچ ههد لوط رد و زورب ،ریخا یاه
شیازفا نارحب فلتخم یاه طیحم
،یتسیز ینارگن هدنیازف یاه نادسنا یتدسیز دینما هدب تدسن ار یا
. سا هتخیگنارب یرایسب
رب نیا هنرواب هک ار لح نارحب یاه طیحم یتسیز هیاب ار رد رییغت راتفر و شرگن ناسنا و شور یگهنز یو ردب
ةرک
،یکاخ وجتسج و درک یاهریغتم نونکات یفلتخم
لماوع رثؤم رب نییتت یاهراتفر طیحم یتسیز یسررب سا هش . ردراح شهوودپ
هفلؤم ریثأت یسررب فهه اب یاه
طیحم شناد کاردا ،یتسیز
طیحم طیدحم شرگن ،یتسیز طیدحم دین و یتدسیز
ر ردب یتدسیز اتف
ر اه ی
طیحم ز ی سی نامزاس یاضعا یاه
مدرم طیحم داهن ماجنا یتسیز نامزاس ،قیقحت یرامآ ةعماج . سا هش
یاه مدرم طیحم داهن یتسیز
هک سا نارهت ناتسا 148
.هنهش نییعت هنومن یاضعا رفن عمج رازبا
داد یروآ نودمزآ قیرط زا نآ ییایاپ هک هش باختنا همانشسرپ اه
خاتنورک یافلآ 88
هب هصرد .همآ سد هب جیاتن سد اتخاس تلاداعم یزاسلهم زا همآ رگنادیب یدیزج تادعبرم لقاهح شور رب ینتتم یر
طیحم شناد ةفلؤم راهچ رادانعم و تثم ةطبار طیحم کاردا ،یتسیز
طیحم شرگن ،یتسیز طیدحم دین و یتسیز
ادب یتدسیز یادهراتفر
طیحم یتسیز یجنایم ریغتم ین ،نینچمه .دوب 6
/ 59 هصرد طیحم ین و شرگن ،کاردا ،شناد( ریغتم راهچ و )یتسیز
4 / 33 زا هدصرد
سنایراو عومجم طیحم راتفر
رد یتسیز نیب یاضعا نامزاس یاه مدرم طیحم داهن یتسیز یم نییتت ار نارهت ناتسا .هنک
ديلك هژاو طیحم ظافح طیحم شناد ، سیز
طیحم راتفر ،یتسیز نامزاس ،یتسیز
یاه مدرم طیحم شرگن ،داهن .یتسیز
1 . زاغآرس
دربراک تسردان اتسنا
زا تعیبط و باتنم آ رایتسب زا
اهروشک اهج
ار اب تلاتشم یتحم
یتسیز دتیدع ا
هجاوم سا درک .
ارحب اه یحم یسیز
، نونک رد راتنک
راتتجفنا
، تتیعمج یایتتفا
رتتقف و ریتتسگ راتتمیب
اتته
، اتتنرطخ تتعماج
رتتشب ار دتتیدهت تتم دتتنک . زا هتتلمج
ارحب اه یتحم یتسیز تم اوتت هتب دوباتن تیلا
، زا
اراتتب اتته
، دیتتسا نوتتگرگد
اتته
، تتمیلقا زورتتب
لاسلاشخ
،اه گدوتلآ اته ،هتییوییکاویدار تطق
تب تیور
،لگنج یاسرف
، اخ بیرخت اگیسیز
، اروناج دوباتن
هتنوگ اتته ، تاتیح وتتنت هاتتک ، یتسیز
لتتگنج
، تتیادز
راج دش
،بتیس یایفا امد ةرک
،نیمز گدوتلآ اته
، یایمیش نیبزا
نیفر شوپ
، هایگ
، یازریوک دوتبمک
بآ
رایسب و تلاشم
رتگید راتشا ، تماکزاا درتک 1385
.)
رایسب رب نیا دنرواب هک ار لح ارحب اه یتحم یتسیز
دنسیون*
م :لوئس Yhejazi@ut.ac.ir
Email:
دیاب رد رییغت رایفر و رگن اسنا و ور گدنز و رتب
ةرک کاخ وجیسج اعلاطم .دوش اشن
داد سا هاگآان
لباق هظحتم ا رد نیمز طابترا ایم تیلاعف اته اتسنا و
یحم سیز دوجو دراد هتک لتیلد نتیا رتما فاتکان دوتب
، اعتطا نیشادن
رگن اته تسرد هتب یتحم ، تسیز
ب ییلوئسم رد
لابق یحم سیز و رایسب لتماوع رتگید
، تتسوداهرا تتسا 1388
،نیارباتتنب .) دوتتباراد
تتناد و
هاگآ رد نیمز یهام ارحب اه یحم ، یتسیز ارییثتت
اهدمایپ دوبان
یپ ةدنور و یحم رییثت اسنا رد زورب و
ریتتسگ نتتیا
تتتضعم رورتتض
و روپاتتشاپا تتسا
، دازرتتتتتتتتفعج 1394
.) ﮋپ و رگشه ا رب ا لح تضعم
یحم
، یسیز ار لح اه وگانوگ تن رتطم تم دتننک هتک
ا بلﻏ ا نی ار لح اه ولونلات ژ لای
، سا ا ام زورتما هتب لتیلد
هنییه اه دایز نیا رط
،اه هب نوتگرگد ویش
اه ز گدن
رم مد و ار لح اه ر ایف ر هقتع دنم دش دنا ا
،وراب 1380 .)
لدتتم اتته و هتتیرظن اتته تتفلیخم ارتتب
نیتتیبت اتتهرایفر
یحم یتسیز رد اتقیقحت تلیخم
دافیتسا و لتماوع و
اتتهریغیم تتفلیخم
لتتماوع ریرتتم رتتب نیتتیبت اتتهرایفر
یحم یسیز سررب سا دش .
رد میدق نیرت لدم اه هتک
هب لدم طخ رایفر یحم هنایارگ فورعم سا تطبار نیتب
اهریغیم طخ سا . نیدب روص هک ناد یتحم یتسیز
رجنم هب یادیپ شرگن یحم یسیز تم دوتش و درتف اتب
هاگآ یتحم یتسیز و تنارگن یتحم یتسیز ،ریتشیب رد
، یاهن رایفر فوطعم هب یحم سیز ماجنا م دهد .
Stren
ا ارالامه و 1993
،) ایب م دننک هک ارتب رد
ریهب اهرایفر یتحم
یتسیز دتیاب اهﭼ ر ون ریغیم ریرم رب
ر ایف ر یحم یسیز ار ،درتک تسررب رگیدتلای اتب هتطبار رد
لماوع لماش
، شرگن هنیمز
، ا یاناوت اه درف و اداع .
رد لدم
Fietkau
و
Kessel
ا 1981 )
، جنپ رتیغیم لماتش
قوشم اه
، رایفر دروخزاب رایفر یحم
، یسیز رگن اته
و زرا اه یحم
، یسیز الاما زورب مادقا یحم یسیز و
ناد یحم یتسیز هتب روتص یقیتسم
و یقیتسمریﻏ رتب
اهرایفر یحم
یسیز رییثت م درااتگ .
Hines
اراتلامه و
ا 1987 ) لدم رایفر طیحم هنلاوئسم ار
هئارا دتندرک . آ اته
رف ا یلحت تتتتتتتل زا
128 تتتتتتتیقحت رب
ا نییعت ر ایف ر اه
یحم ز سی ت ماجنا دنداد و دنیفایرد هک
، ناد
، رگن ماییلا
، نابز سحا سا دهعت ، تصخش تبنم
،لرتینک تگﮋیو اته
، صخش اهم
ر ه ا مادقا و ین ر ایف ر اه یحم ز سی ت ار
یپ نیب م دتتتنک . ساتتتسارب لدتتتم
Ajzen
و
Fishbein
ا 1980 ر ،) ایف ر رد پ ز ریجن ا زا وع ا لم هب و وج د م آ دی و
قلح لبق رب زو ر ایف ر دصق و ین رایفر ا س .
رکشت و ینادردق
زا رالامه اه بانج اقآ سدنهم دوتمحم رد
رهتش
یعنص دابآریصن و بانج اقآ سدنهم ادرتم رد کرتش
رهش اه یعنص روشک هک رد تمج روآ اتعتطا هتب
دنب رای دندناسر لامک رلاشت و نادردق م .ددرگ
لکش 1 همانرب راتفر لدم . یزیر
ةدش Ajzen و Fishbein ( 1980 )
هب ،رایفر رد رییغت روظنم یاسانش
لماوع راتیفر رب ریرم
ماتتگ سخن ا س . ر ایف ر یتتحم ز سی تتت حت رییثت اد نم ة ریسگ د ا زا وع ا لم رق را م ریگ د و ریمک قیقحت ار م وت ا
فای هک مامت ا نی اهریغیم ار رب ر س رک د یقحت .دشاب
رضاح هب رب ر س دنﭼ ریغیم و تتتهم رایتتتسب یپ
نیب دننک ة
ر ایف ر اه یحم یسیز رپ م تناد زا سا رابع هک دزاد
یحم یحم اردا ، یسیز
، یسیز یتحم رگن و یتسیز
یحم ین . یسیز
زا هلمج اهریغیم رایتتتتتتتتسب
هم رد یپ نیب ر ایف ر
یحم یسیز ا اسن
، اد ن رف د رد اب ةر سم لئا یتحم یتسیز
ا ا س
Frick, 2004
).
تناد یتحم یتسیز لماش نیتشاد
اتتتتتتتعتطا رد
وم در تضعم طیحم
، وع ا لم ریرم رد
ریسگ نیا تضعم و
ا اعتط رد وم در تسا یاهراک
هتتک وت م ا رب ا وبهب د و یعض یتتحم تتسیز ا اجن داد م
ا
Kaiser et al., 1999
).
اعلاطم دعیم
د هب رب ر س ثتت ریی
اد ن رب ر ایف یتتحم ر یتتسیز هتتیخادرپ دتتنا . رد ا بلﻏ ا نی
اعلاطم دقف ا اد ن ناتتم لتتصا رب ا ر زورتتب ایف ر اه
بﺜم یتتحم یتتسیز ذ رک ا تتسا دتتش
Wallner et al.,
).2003
تتناد رتتب رتتگن اتته و رد هتتجیین رتتب راتتیفر رتتیا
م درااگ .
تع و رب اد ن یحم هب اسنا رگن ، تیمها و سیز
یتتپ رد آ نیب
ر ایف ر اه یتتحم یتتسیز
زا د ری ز ام وم در
هجوت ﮋپ و رگشه ا وب سا د . یحم رگن تباﺜم هب یسیز
هیخومآ لیامت سلاع ارب دش
اتشن لمعلا لابتس اتب داد
هب ماریحا اب بولطمان ای بولطم یحم
دتش یرعت سیز
ا تتسا
Budak et al., 2005
یتتحم رتتگن .) یتتسیز
هعومجم ا
زا اب رو اه و تیامت ر ایف ر رف د رد وم در
یحم ز سی و ییلاعف اه ای بترم لئاسم یتحم اب
و تسیز
نیتشاد رگن ا ن یتحم تﻏدﻏد و ا تسا یتسیز
Barker,
).2010
ا رﺜک ﮋپ و اه ه وص
ر هیفرگ رگن ةرابرد اته
یتتتحم یتتتسیز لماش
میهافم
، تتتسا لتتتیبق زا آ هاگ
،
یساسح
، رگن ا ن
، اب رو اه و ا اساسح یتتتحم یتتتسیز
یتتحم اردا.
یتتسیز یاتتناوت
، دتتید
، دینتتش و بتتسک
یحم اعتطا یسیز
زا یرط هتب ب تسا ساوتح راتبع
یحم اردا ،رگید رد یغم یاناوت و دهاشم دنیارف یسیز
اعتطا ةریخذ و بایزرا یتحم هب طوبرم
رته رد تسیز
سا درف . جیاین هوﮋپ
Hynek
ا 1985 ) ایب تم دراد هتک یتتحم اردا
یتتسیز اراد طاتتبترا راداتتنعم اتتب
راتتیفر
یتتحم یتتسیز درتتف و عاتتمیجا دارتتفا
تتسا . تتین
یحم یسیز یتین اتهرایفر ارتجا رد تصخش تین هتب
یحم هوﮋتپ موتهفم بوﭼراتﭼ رد .دراد راشا یسیز
هتمانرب رایفر لدم ساسا رب هک رضاح یتیر
ةدتش
Ajzen
و
Fishbein
ا 1980 ، تناد اتهریغیم ، تسا دتش حارط )
یتحم اردا و رگن یتحم راتیفر ، یتسیز
زا ار یتسیز
رارق رییثت حت ین جنایم ریغیم یرط م
.دهد
یحم رایفر زا روظنم یتحم رد دارتفا اهرایفر یسیز
اتظحتم هتب هتجوت اتب هتک سا رهش و راک لحم ،هناخ یحم یتحم اب و یسیز تم ماتجنا یتسیز
ا دوتش
Stern,
).2000
ا یتتیآ 1374 ) آ ام د گ و رگ ا ی هب ا دق ما لمع رد
هج بهب ت و د م ت اس لئ یحم یسیز ار راتیفر یتحم یتسیز
م ان .دم ا ارالامه و سودرف 1386
هتب شهوﮋپ رد ،) تسررب
تطبار نیتتب تناد یتتحم یتسیز و رتتگن اتب اتتهرایفر
ظفاحم زا
یحم دنیخادرپ . جیاتین نتیا هتعلاطم اتشن داد
نایوجتتشناد هتتک
یاهدتتحاو رد
تتنیمز تتحم ی ز ی تتس
دناراگ رد ،دنا هسیاقم اب نایوجشناد هک
یاهدحاو رد
نیا
هنیمز دناراگن
،دنا اهرایفر تظفاحم
زا یتحم ریتشیب
ماجنا م دنهد . نیب رگن یحم رادم و راتیفر تظفاحم
زا یحم طبار یین سیز بﺜم
راداتنعم و دهاتشم
.دتش
Kalantari
ارالامه و ا
2007 ) اونع اب قیقحت رد وع«
ا لم
رااتتگریا عاتتمیجا رب
ر ایف یتتحم ر یتتسیز
رهش و دن ا رد
رهت ا » دندرک متعا هک
ر ایف یحم ر یسیز طاتنم رد مدرتم
رهش هتب روتط یقیتسمریﻏ اتی یقیتسم زا
یاهریغیم ریظن
تیصحت آرد ، دم ، سنج
، نس اد ن یتتتتتحم
، یتتتتتسیز
وناتتق رااتتگ یتتحم یتتسیز
، رگن اه یتتحم یتتسیز
،
ساسحا رگن ا ن و آ ام د اس ز رب ا ر ایف ر یحم یسیز رییثت
م ریاپ .د تورف و اون ن
ا ایک 1391 رد ) تسررب اتهرایفر
یحم یسیز املعم ةرود یادیبا رد داعبا
، ناد رگن و
هتک دندیتسر هتجیین نتیا هب راهم یتب
زا 69 دتصرد زا
املعم زومآ ةرود یادیبا شرگن ًتماک فاوم ای تفاوم
هب اهرایفر بسانم
یحم یسیز دتنراد . ،نیتنچمه تناد
املعم ةرابرد اهرایفر یحم
یسیز سویم . تسا دوتب
راتتیخم تتلم
داتتبآ و اراتتلامه ا
1392 )
، هتتب لتتیلحت
اتتهرایفر یتتحم
یتتسیز رهتتش ادنورهتتش ناهفتتصا
.دتتنیخادرپ جیاتتین
تتیقحت کاتتح زا آ دوتتب هتتک رتتگن
یتتحم یتتسیز و تتناد یتتحم یتتسیز یتتین رتتب اتتهرایفر
یحم یسیز رییثت شاد هتک رییثتت رتگن یتحم یتسیز
رتدنمورین زا
ناد یحم یسیز دوب
.
میرک ا 1394 قیقحت رد ) هب
نییبت رایفر یحم یسیز
ازرواشک ایسرهش
ورق و لماوع ریرتم رتب آ تخادرپ .
جیاین اشن هک داد ناد و
، هاگآ تنارگن یتحم ، یتسیز
یحم رگن
، یسیز تین یتحم و یتسیز راتجنه
تنهذ
هب بیترت نیریتشیب رییثتت
ار رد نیتیبت راتیفر یتحم یتسیز
ازرواشک دراد
. ا قاحسا و زاجح 1393
شهوﮋپ رد ) اب
فده نییبت رایفر یحم یسیز اییایسور رتب
ساتسا لدتم
رایفر همانرب ییر دش رد ایسا اه برتﻏ روتشک نتیا هتب
اتتهریغیم هتتک دندیتتسر هتتجیین لرتتینک
راتتیفر اردا
، دتتش
اتتهراجنه تتنهذ
و رتتگن یتتحم
، یتتسیز و
تتین
یحم
، یسیز هتب ترت تی ب
، نیریتشیب رااتگریا
ار رد ماتجنا
اهرایفر یحم
یسیز اییایسور دراد
.
زا رایسب اقیقحت
ماجنا دش لیبق زا
Olsen
ا 1991 ،)
Oskamp
ا ارالامه و 1991
،)
Vining
و اEbro
1990 و ،)
Granzin
ا ارالامه و 2002
هتبا ) لقن :زا
Cotrell, 2003
)
رییثت اد ن رب ا یف ا ی ر ایف ر اه یتتتحم یتتتسیز
ار ت تتتییث د
م طتس رگناتیب اتعلاطم تخرب .دنک زا فیعتض
تناد
یحم سا سررب دروم نومن رد یسیز ا
Kuhlemeier et
al., 1999
; Gambro & Switzky, 1996
; Makki et al.,
)2003
تتخرب اتتما ا
Ivy et al., 1998;
Kaplowitz &
Levine, 2005;
Korhenen & Lappalainen, 2004
) طس
یحم ناد زا یلااب .دتندرک رایتگ ار یسیز
Kaiser
و
اراتتلامه ا
1999 ) اوتتنع اتتب تتشهوﮋپ رد
« رتتگن اتته
یحم موب رایفر و یسیز یخانش
» تسررب هب ، یثتت
ی ر تناد
یحم زرا ، یسیز یحم اه
راتیفر ماتجنا ین و یسیز
یحم تب راتیفر رب یسیز مو
هتیفای .دتنیخادرپ یخانتش اته
تتناد هتتک تتسا آ زا کاتتح تتیقحت و
زرا اتته
یحم یسیز 40 ین زا دصرد ماجنا
رایفر یحم ار یسیز
تتم نیتتیبت هتتک دتتنک
75 راتتیفر لتتک سناتتیراو زا دتتصرد
موب یخانش پی ب ین دش سا .
Sudarmadi
ا اراتتلامه و 2001
تتسررب هتتب )
، اردا
، ناد هاگآ و رگن یحم لئاسم هب بسن یسیز
رد ود
ورتتگ تتلیخم ا
تتصحت ی ل درتتک رد ) عاتتمیجا و اتتتراکاج
جیاین .دنیخادرپ اشن
م دهد هک
، اردا ، تناد ، هاتگآ و
رگن هب تلاشم یتحم
یتسیز هتقطنم ا و ناتهج رد
ورگ صحت ی ل درتک اته رایتسب رتیهب زا ورتگ هتعماج دوتب .
Kasapoglu
و
Ecevit
ا 2002 ،) رب ا اس س جیاین رف ا لیلحت
Hines
ارالامه و ا
1987
،) اطم هعل رد ا وشک ر هیکرت ا اجن م
داد دن . جیاتتین اطم آ تتعل اه اشن داد طس آ وم ز و اد ن
نیریشیب رییثت ار رب ر ایف ر اه یحم یتسیز دراد هک ا نی رد
لباقت اب جیاین
Hines
وب
،د ارتتتیز رد اطم تتتعل
Hines
، اد ن
تتتتتبتر جنپ
و دهعت هافش نیریشیب رییثت ار رب ر ایف ر اه
بﺜم طیحم اد اههیفای . ش اتتنآ
رد هیکرت اشن هتتک داد
اد نیش اد ن یتتتتحم یتتتتسیز رجنم
هب ا یف ا ی ر ایف ر اه
ظفاحم زا
یحم تتسیز وش م .د
Mifsud
ا 2011 هتتب )
سررب
، ناد رگن و رایفر یحم اتناوج یتسیز تلام
جیاین . خادرپ لصاح
زا هوﮋپ اشن داد هک ایوگخساپ
رد دروم یحم سیز لحم هب بسن یحم
سیز ناتهج
دنراد ریشیب ناد و
رگن لک اتنآ هتب یتحم تسیز
هب دش . سا بﺜم اب
ا ی ن لاتح
، مادتقا اته تبﺜم تمک
بسن هب یحم تم ماتجنا تسیز دتنهد
.
Mifsud
ا 2012 )
تتلیلحتارف اتتب
فدتته تتسررب
، تتناد رتتگن و مادتتقا
یتتحم اتتب یتتسیز کثت
تتی د رتتب اتتناوج داد ماتتجنا .
هتتیفای اتته
اشن دنهد ة رگن بﺜم هب یتحم تسیز و اوتنا دوتجو
وطتتس یتتحم تتناد یتتسیز
دوتتب .
Roczen
اراتتلامه و
ا 2013 لالاتشا سررب هب ) تلیخم
یتحم تناد ، یتسیز
رگن مدرتم هتب تعیبط رتب رااتگرییثت لماوتع و راتیفر
یحم یسیز آ اه جیاین .دنیخادرپ اشن
دنهد رادانعم طبار ة
یحم رایفر اب رگن و ناد یسیز
.دوب
امزاس مدرم اه داهن
یحم ی زا یسیز هتب ،وس
تلع
هب ندم عماج رورض دوجو
دمآ آ قن و سا رد اته
،رما ودب اگآ زاس زا مومع لئاسم
یحم و ب سا یسیز
یتین رگید وس زا هتب
عوتن رراتن رد تلود درتلالمع رتب
اهراک یحم بوسحم یسیز م
دوش ، تنیما و تنیرحبا
1379 امزاتتس نتتیا .) فادتتها تتقحت رد ریرتتم تتقن اتته
یحم زا رافح اراتسخ یمرت و گدولآ هاک ، سیز
یحم امزاس نیا یقفوم .دراد یسیز بتسک ورتگ رد اته
یحم زا ناد و هاگآ یارتش اتب دوتخ تیبطت و سیز
وحیم امزاتس . تسا تنوریب و تنورد ل اته
مدرتم داتهن
یتتحم یتتسیز تتلای زا تتهم رتتت ی ن اتتهرایبا رد تترافح زا
یحم سیز تسا . ،قوتف اتقیقحت جیاتین هتب هتجوت اتب
تتیقحت نیتتنچمه
Ajzen
و
Fishbein
ا 1980 هوﮋتتپ ،)
رضاح اب فده سررب یثت ی ر هفلرم اه یحم ناد ، یسیز
اردا یتتحم یتتحم رتتگن ، یتتسیز تتین و یتتسیز
یحم ر رب یسیز ایف
ر اه یحم امزاس اضعا یسیز اه
مدرم یحم داهن امزاتسا ارتهت ایسا یسیز
رد هتک یاته یحم زومآ ةزوح
)دنراد یلاعف سیز ماجنا
سا دش .
هیضرف هوﮋتپ موهفم بوﭼراهﭼ و اه هتب
روتص رتیز
: سا یضرف 1 یحم ناد . اتنعم و بﺜم ریا یسیز
رتب راد
یحم رایفر .دراد یسیز
یضرف 2 یحم رگن . رتب رادانعم و بﺜم ریا یسیز
یحم رایفر .دراد یسیز
یضرف 3 یحم اردا . رتب رادانعم و بﺜم ریا یسیز
یحم رایفر .دراد یسیز
یضرف 4 یحم ین . رتب راداتنعم و تبﺜم ریا یسیز
یحم رایفر .دراد یسیز
یضرف 5 . یحم ناد رتب راداتنعم و بﺜم ریا یسیز
یحم ین .دراد یسیز
یضرف 6 یحم رگن . رتب رادانعم و بﺜم ریا یسیز
یحم ین .دراد یسیز
یضرف 7 یحم اردا . رتب رادانعم و بﺜم ریا یسیز
یحم ین .دراد یسیز
لکش 2 شهوژپ یموهفم بوچراچ . لدم زا سابتقا(
همانرب راتفر یزیر
ةدش Ajzen و Fishbein ( 1980 ))
2 شور و داوم . اه
هوﮋپ رضاح زا ون فیصوت - گیتسبمه . تسا
ارتب
روآدرگ داد
زاین دروم اه زا
ور شیامیپ دافیسا دش
سا . عماج رامآ اتضعا تیقحت وتضوم هتب هتجوت اب
امزاس مدرم اه یحم داهن
زوتمآ ةزوح رد لاعف یسیز
یحم یتحم نمتس دیناتشا ارتهت ایسا سیز ) یتسیز
دش باخینا هک
ًادودح لماش 250 رفن اضعا لاعف و لصا
، اتگروم و سجرک لودج زا دافیسا اب هنومن جح . سا 148
هنومن .دش نییعت رفن ریگ
هب روص و داتس فداصت
روتضح تعجارم و امزاتس لوئسم اب گنهامه یرط زا رد .دش ماجنا نیا
هوﮋپ هب روظنم روآدرتگ اتعتطا
زا
همانشسرپ لماش ا
55 هیوگ دافیسا دش هک اراد ود خب
سا : لارس ، سخن خب اته
طوتبرم هتب تگﮋیو اته
درف و خب لارس ،مود اه
طوبرم هب لتماع راهﭼ ریرتم
یحم رایفر رب تین و اردا ، رتگن ، ناد لماش یسیز
یحم . یسیز هیوگ اتب همانشسرپ اه ساتبیقا
زا مانتشسرپ
تتطیحم نیوتتن یاداراتتپ اراتتلامه و تتلانود
ا 2000 )
،
یحم ناد مانشسرپ یسیز
ارالامه و وروم ا
2001 ) و
مانشسرپ
Frick
ارالامه و ا
2004 )
، حارط دتش تسا .
رابیعا یاویحم همانتشسرپ اتب
هاوتخرظن زا
و اتسانشراک
بحاص ارظن برجم ت ییث د دش و یایاپ ساسا رب آ افلآ
خابنورک 88
=%
هبα سد دمآ . هییجت و لتیلحت داد اته اتب
دافیسا زا مرن رایتفا
SPSS 21
و
Smart-PLS
ماتجنا دتش
سا . رد خب راتمآ فیتصوت زا
خاتش اته ،نیگناتیم
فارتتحنا راتتیعم
و بیرتتض ارتتییغت و
رد متتسق راتتمآ
طابنیسا یین
زا لدم درتلایور رتب تنیبم رایخاتس زاتس
ییج اعبرم لقادح دافیسا
دش .
3 جیاتن .
.3 .1 یگژیو یاه یدرف و هفرح یا نایوگخساپ
رب ساسا جیاین لصاح زا تیقحت 8 / 87 دتصرد زا اتضعا
امزاس لصا اه
مدرم داهن یحم یتسیز لاتعف رد ةزوتح
زومآ یحم سیز ایسا ارهت درتم و 2 / 12 دتصرد ز
دندوب . نیگنایم نس اتنآ دودتح 30 ا 75 / 29 ) لاتس دوتب و
رﺜکا آ اه رد ورگ نتس 21 - 30 لاتس رارتق دنیتشاد . رتﺜکا
ا ایوگختتتساپ 1
/ 35 راتتتف )دتتتصرد یتتتشر لیتتتصحیلا
یحم
، سیز 6 / 17 دتصرد زا هیتشر اته تنف ، تسدنهم
9 / 14 دتصرد زا هیتشر اته ، تعیبط باتنم 2
/ 14 دتصرد زا هیشر
اه ، ناسنا مولع 8
/ 12 دصرد زا هیشر اه زرواشک
و 4 / 5 دتتصرد هیتتشر ریاتتس زا دتتندوب اتته
. 122 رتتفن ا 4 / 82
دصرد ) اراد ردم سانشراک و
26 رتفن ا 6 / 17 دتصرد )
اراد ردتتم تتسانشراک دتتشرا
دتتندوب . نیگناتتیم قباتتس
یوضع دارفا دروم هتعلاطم رد دودتح راتهﭼ ا 6 / 3 ) لاتس
. سا نیریشیب ناوارف طوبرم هب ورگ نیب 1 - 5 لاس قباس
یوضع و نیریمک ناوارف طوتبرم هتب ورتگ یتب زا 10
لاس هقباتس تسا . اتگراک دادتعت نیگناتیم تشزومآ اته
. سا دوب اگراک هس یوضع دم ط ایوگخساپ
.3 .2 تیولوا یدنب هفلؤم رد اه نیب یایضعا یییصا
نامزاس یاه مدرم داهن طنحم یتسیز
رب ساسا جیاین لصاح زا یقحت رد لودج 1 خشم دتش
هتتک زا اتتیم هتتفلرم اتته
، تتناد اردا ، رتتگن تتین و
یتتحم ، یتتسیز یتتحم رتتگن
یتتسیز رد تتیولوا لوا
بدرادرارق یتحم تین
ز ی یتس تیولوا رد و تناد و مود
یحم اردا رد یسیز
یولوا موتس درادرارتق . ،نیتنچمه
ةرمن مامت هفلرم اه دروم سررب رتلااب زا ةرتمن نیگناتیم
ا 5 / 2 ) سا هک اشن دنهد طس بوخ رایسب هتفلرم
اته رد
عماج رامآ دروم سررب . سا
لودج 1 . تیولوا یدنب هفلؤم اه رد نیب یاضعا یلصا نامزاس یاه مدرم داهن طیحم یتسیز
هفلرم نیگنایم
رایعم فارحنا ارییغت بیرض
یولوا
یحم ناد ز
ی یس 03
/ 4 601
/ 0 149
/ 0 3
یحم رگن ز
ی یس 36
/ 4 340
/ 0 078
/ 0 1
یحم اردا ز
ی یس 64
/ 4 690
/ 0 149
/ 0 3
یحم ین ز
ی یس 67
/ 4 612
/ 0 131
/ 0 2
ارب سررب یاور هفلرم اته هیتسد زا اتنیمطا و دتنب
هیوگ بسانم و قطنم بتلاق رد اته
هتفلرم اته تیقحت زا
ریداقم اهراب لماع ره ریغیم رگناشن رد طاتبترا اتب رتیغیم
ونلام
،دوخ دافیسا دش تسا هتک ارتب قدتص تیاور زاس
اه ریداقم اهراب لماع دیاب رتلااب زا ا 6 / 0 ) ای رادقم
t
آ ریغیم ریشیب زا 2 دشاب . بط هتیفای اته هتب تسد دتمآ
لودجا 2
،) هیوگ دادعت زا اه
55 هتب ددتع 38
لتیلقت ددتع
هیوگ و فای مادا زا رادقم زا ریمک لماع راب اراد اه
یقحت اب .دش فاح هب هجوت
خاتش نیگناتیم
سناتیراو
جارخیسا دش خشم یین دتش
هتک ماتمت اتهریغیم دروتم
هعلاطم اراد نیگناتیم سناتیراو جارخیتسا
ا دتش و )AVE
رتلااب زا 5 / 0 سا هک رادتقم رایتسب بتسانم ارتب . تسا سررب
یایاپ زاس زا خاش یایاپ بیکرت دافیتسا دتش
مامت هک اتهریداقم
رتلااتب زا 6 / 0 اراد و یاتیاپ بتسانم
. سا
لودج 2 . هفلؤم اه هیوگ و یلماع یاهراب و قیقحت یاه
هفلرم رد دامن هیوگ
لدم راب
لماع
t
افلآ خابنورک یایاپ
بیکرت
AVE
شناد یحم زییس
اجن یمها اهایگ
رد ضرعم رطخ 831 K3
/ 0 079 / 16
مواقم لاس زا سپ ارشح دش س اه
شاپ هب س اسلای 761 K5
/ 0 486 / 14
فاک دوبن بآ ندیماشآ ییکاپ اهج یعمج ارب 658 K6
/ 0 810 / 5 774 / 0 823 / 0 443 / 0
اییم اعتطا رد دروم ریا هناخلگ ا 577 K7
/ 0 337 / 5
اییم اعتطا رد دروم بانم ریاپدیدجت 540 K10
/ 0 461 / 5
اییم اعتطا رد دروم ةدیدپ لا ونین 579 K11
/ 0 066 / 5
شرگن یحم زییس
دوب زرم هب لایدین دادعت
نیمثت مدرم یامح و دش
دش
نیمز زا 465 A1
/ 0 098 / 7
ةدافیساءوس اسنا دیدش
اه زا یحم سیز 535 A4
/ 0 399 / 11
نیمز رادروخرب زا
بانم عیبط اوارف 685 A5
/ 0 902 / 10
اهایگ ایح ح و
اناویح هب ةزادنا اسنا 768 A6
/ 0 795 / 14 890 / 0 912 / 0 516 / 0
لامیحا زورب عجاف گریب یحم یسیز روص رد تمادا
دنور
A10 لعف 640
./
058 / 9
زومآ یمها اه
یحم یسیز رد هسردم و اگشناد 811 A11
/ 0 627 / 30
سح نیشاد لیخ
ههجاوم رد دب اب
لگنج رخت ی ب دش 731 A14
/ 0 945 / 17
هیامرس رورض رااگ
تلود رتب نییگیاتج اته
اتپ
هج دیلوت ژرنا 884 A16
/ 0 722 / 46
لامعا ازاجم رتدیدش ارب هک دارفا رد
یحم تسیز
هلابز اهر م
A17 دننک 848
/ 0 184 / 23
ریگولج زا
ضارقنا ره ون میق هب یح دنز دوجوم
راکادف 702 A18
/ 0 830 / 9
کاردا یحم زییس
یفیک بیرخت اییم بآ
وج
،اه اهدور و هتناخدور اته
رد
P1 رهش 788
/ 0 474 / 19
اییم گدولآ ای لابز دشدیلوت تسوت بتسک اتهراکو
زرواشک و
یانص رد رواجم لاس
اه
P2 ریخا 796
/ 0 509 / 25
فرصمءوس داوم
یایمیش لیبقزا اهدوک و فآ ک رد اه
ایلاس ریخا 821 P3
/ 0 256 / 33 859 / 0 878 / 0 512 / 0
همادا لودج 2 . هفلؤم اه هیوگ و یلماع یاهراب و قیقحت یاه
هفلرم هیوگ رد دامن
لدم راب
لماع
t
افلآ خابنورک یایاپ
بیکرت
AVE
بیرخت اییم اناویح
و اتهایگ لاتس رد اتخ اته
ریخا 590 P5
/ 0 742 / 6
بیرخت اییم بلاات
رد اه لاس اه ریخا 631 P6
/ 0 565 / 7
رافح بیرخت اییم زا
هنوگ اه رد ضرتعم رد رتطخ
لاس اه ریخا 535 P7
/ 0 634 / 4
اییم بیرخت یحم یسیز لک رد هقطنم لاس اه ریخا 789 P8
/ 0 373 / 20
تین یحم زییس
ارتتب لتتیامت یایتتفا
رد اتتیلام ایتتسار
اتتفد زا
یحم سیز هعماج 601 I2
/ 0 093 / 6
یصخت ارب لیامت ددجم
جدوب دوجوم لود سوت
رد رافح زا یحم سیز 701 I3
/ 0 031 / 15
یح ی رفن م دناوت رد گنوگﭼ لح لصفو تلاتشم
و لئاسم یحم یسیز رااگرییثت دشاب 866 I4
/ 0 017 / 39 819 / 0 875 / 0 587 / 0
نم هب اونع ی رفن رد امیجا م ناوت اتهراک داتیز
رد رافح زا یحم سیز ماجنا هد 822 I5
/ 0 803 / 42
اییم یثت ی ر هورگ راک رب
لح تلاشم یحم یسیز 810 I6
/ 0 872 / 30
راتفر یحم زییس
وماخ درک ارﭼ اه روتص رد قاتتا رتت
هتب اوتنع
نیرخآ رفن 637 B2
/ 0 681 / 18
وماخ لیتسو درک رد تشیامرگ
ایتسمز روتص رد
روضح مدع یب
زا راهﭼ عاس رد لینم 614 B3
/ 0 574 / 9
کرش رد نیپمک اه اپ زاس یحم سیز 644 B4
/ 0 415 / 10
کراشم اب امزاس اه یحم یسیز زا رظن لام 593 B5
/ 0 900 / 8
کرش رد یلاعف اه اهNGO
یحم یسیز 750 B6
/ 0 750 / 16 894 / 0 914 / 0 517 / 0
رد کرتتش اتتسلج
و یاتتمهدرگ فدتتهاب
تترافح زا
یحم سیز 854 B7
/ 0 961 / 30
رد کرش اضاریعا
ای یالاش زا درف / هتناخراک ببتسم
راسخ هب یحم سیز 702 B8
/ 0 277 / 17
یلافت هلابز اه رت زا هلابز اه شخ رد لینم 743 B10
/ 0 334 / 14
هتب هجوت فرتصم رتیمک لیاتسو تقرب رد اعاتس جوا
فرصم قرب 779 B11
/ 0 705 / 26
ندیشون دیرخ اه
رد هیسب دنب اه لباق فایزاب 826 B12
/ 0 534 / 20
جیاتتین تتسررب تتیاور لودتتج رد تتصیخشت 3
اتتشن
م دهد هک اهرگناشن باخینا
رد زادنا رتیگ زاتس اته
دوجوم زا تیاور تصیخشت مزلا
، تسا رادروتخرب ارتیز
مامت ، سخن زاس
اه اراد رادقم سنایراو جارخیسا دش ة رتلااتتب زا 4 / 0
،مود . تتسا تتشیر
مود نیگناتتیم سناتتیراو
جارخیسا دش ارب ره زاس هک رد رطق سیرتاتم لودتج
4
اشن داد سا دش زا
مامت گیسبمه اه
ریاس لماع اه اتب
آ لماع رتلااب . سا
لودج 3 . یصیخشت ییاور هفلؤم
اه ی
،شناد
،شرگن
،کاردا تین و راتفر طیحم یتسیز
هفلرم ناد
رایفر ین
ناد اردا
یحم رگن ز
ی یس 718
/ 0
یحم رایفر ز
ی یس 427
/ 0 719
/ 0
یحم ین ز
ی یس 668
/ 0 578
/ 0 766
/ 0
یحم ناد ز
ی یس 232
/ 0 134
/ 0 464
/ 0 666 / 0
یحم اردا ز
ی یس 616
/ 0 425
/ 0 597
/ 0 178 / 0 716 / 0
لودتتج هتتب هتتجوت اتتب 4
اراد رتتگن لقیتتسم رتتیغیم ،
تین جناتیم رتیغیم رتب ریا نیریشیب یتحم
ز ی یتس یتین و
نیریشیب یثت ی ر رایفر یسباو ریغیم رب یحم
ز ی یس . سا سپ
ناد ،ریغیم نیا زا یحم
ز ی یس نیریشیب یثت ی ر ین .دراد ار
و جناتیم ریغیم 6
/ 59 دتصرد زا وتمجم ارتییغت راتیفر
یتتحم ز ی یتتس رد نیتتب اتتضعا امزاتتس مدرتتم اتته داتتهن
یحم ز ی یس ارهت ایسا م نییبت ار
راتهﭼ ،نیتنچمه .دنک ریغیم
دروم سررب تین و اردا ، رتگن ، تنادا یقحت
یتتحم ز ی یتتس ) 4 / 33 سناتتیراو ارتتییغت دتتصرد راتتیفر
یحم ز ی یس م نییبت ار .دنک
دتصرد دتنامیقاب طوتبرم
هتب
لماوع م دوش هک رد نیا هوﮋپ یاسانش سا دشن
.
هیضرف ومزآ زا لصاح جیاین لودتج رد یقحت اه
5
م اشن هک سا دمآ هیتضرف ماتمت دهد
اته ت تییث د دتش
. سا
لودج 4 . یسررب راثآ میقتسم و میقتسمریغ رد
لدم دروم هعلاطم
هیسباو ریغیم ریغیم
لقیسم ریا
یقیسم ریا
یقیسمریﻏ
T Value P Value
R2 R2 Adj
ین یحم ز ی یس یحم ناد
ز ی یس 316
/
- 0 961
/ 5 000 / 0
یحم رگن ز
ی یس 421
/ 0 -
002 / 7 000 / 0 596 / 0 588 / 0
یحم اردا ز
ی یس 282
/ 0 -
592 / 5 000 / 0
یحم ین ز
ی یس -
183 / 0 429
/ 5 000 / 0
رایفر یحم ز ی یس یحم رگن ز
ی
- یس 243
/ 0 876
/ 4 000 / 0
یحم اردا ز
ی
- یس 163
/ 0 341
/ 5 000 / 0 334 / 0 329 / 0
یحم ین ز
ی یس 578
/
- 0 518
/ 10 000 / 0
رایفر یحم ز ی
- یس
-
000 -
/ 0
لودج 5 . هیضرف نومزآ زا لصاح جیاتن شهوژپ یاه
هیضرف ریسم بیرض
T Value
هجیین
ناد یحم ز ی یس رایفر رب رادانعم و بﺜم ریا یحم
ز ی یس .دراد 499
/ 0 429
/ 5 ت
ییث د
رگن یحم ز ی یس رایفر رب رادانعم و بﺜم ریا یحم
ز ی یس .دراد 664
/ 0 876
/ 4 ت
ییث د
اردا یحم ز ی یس رایفر رب رادانعم و بﺜم ریا یحم
ز ی یس .دراد 445
/ 0 341
/ 5 ت
ییث د
ین یحم ز ی یس رایفر رب رادانعم و بﺜم ریا یحم
ز ی یس .دراد 578
/ 0 518
/ 10 ت
ییث د
ناد یحم ز ی یس ین رب رادانعم و بﺜم ریا یحم
ز ی یس .دراد 316
/ 0 961
/ 5 دییثت
رگن یحم ز ی یس ین رب رادانعم و بﺜم ریا یحم
ز ی یس .دراد 421
/ 0 002
/ 7 دییثت
اردا یحم ز ی یس ین رب رادانعم و بﺜم ریا یحم
ز ی یس .دراد 282
/ 0 592
/ 5 دییثت
لکش 3 قیقحت ییاهن لدم .
هیفای ساسارب هب اه
لاداتعم زاتسلدم زا دمآ سد
بوﭼراﭼ ، ییج اعبرم لقادح ور ساسا رب رایخاس یقحت یاهن
هب روص للاش 5 . سا
لکش 4 . بوچراچ قیقحت ییاهن
