ورتم یطیحم کیفارگ ریثأت ی
تیوه و گنهرف رب نارهت
میرم ملاسا
تسود
ناریا ،نهدور دازآ هاگشناد و ماسر هاگشناد سردم ،یریوصت طابترا دشرا سانشراک :هلاقم تفایرد خیرات(
27 / 7 / 94 شریذپ خیرات ، :ییاهن
12 / 11 / 94 )
هدیکچ شقن یلصا کیفارگ یطیحم
، ییامنهار و علاطا ناسر
،ی ز یب زاسا ی
،طیحم لیهست رد رما طابترا و داجیا تتیوه یرتصب ناوتنع
هدش .تسا نیا دراوم رد رف ا یدنی هاگآدوخان رب
تیوه و گنهرف بطاخم ثأت ی ر یم راذگ یگنهرف تلاکشم و تیوه نارحب رگا .دن
زا ار رضاح رصع وس
یی تلاکتشم زا ،رگید یوس زا ار یرهش یاهاضف ماهبا و یناماسبان ،یگتفشآ و تهم
م تماوو تابتسانم رد
گنهرف و طیحم گنتاگنت و هیوسود ،یملاکریغ طابترا هب ،میریگب رظن رد یرهش هب
ناونع مأت ی ن دننک ۀ یداتم و یحور زاین ود
یپ ناسنا م ی رب ی م . رد ماوو
،نردم رصانع و دپ ی هد اه ی
،یطیحم ییاوأم یارب تاطابترا یناسنا هدش اسو زا .دنا ی ل لتمح لتقنو
،یرهش ورتم هب ناونع نیرتدربراکرپ و
نردم رت ی ن نیا
،لیاسو ب ی درت ی د تائاضتقا هتینردم ار تین هتب هارتمه دراد هتک رتب ریاتس
یاهدرکراک یگنهرف
و یرورض نآ هیاس م ی دنکفا . شهوژپ ورتم یطیحم کیفارگ یتیوه و یگنهرف شقن دراد رظن رد رضاح ی
بیسآ و یصصخت یهاگن زا ار نارهت هناسانش
سررب ی نک ه .د یلماوع نینچم ار
هک رد یتحارط رتصانع یتطیحم نتیا هتعومجم
گر ب
،یرهش رد هب گراک ی ر ی شزرا اه ی یگنهرف و یتیوه ،هعماو رثؤم ییاسانش ،تسا و
یجنسزاین نتیا اتیقحت شور .دتنک
یفیصوت شهوژپ -
هب تاعلاطا و تسا یلیلحت هناخباتک تروص
رب ،ینادیم و یا تسا هدش یروآدرگ هدهاشم را با ساسا
.
ژاو ناگ یدیلک
،گنهرف ،یطیحم کیفارگ ورتم
ی ،نارهت تیوه .
:نفلت
77368912 - 021 :ربامن ، 77007070 - 021 ، E-mail: m.eslamdoost@yahoo.com
همدقم ________________________________
____________________
یطیحم کیفارگ
، هخاش ا ی هک تسا کیفارگ رنه زا اتبلاغ
رد
ناتتکم اتته ی لکتتش یموتتمع تتم
ی گ تتی در زا لتتبق و رتته
تتی
،
و ی گژ ی اه ی رته یعامتوا یاهدادرارق و یگنهرف ،یموق ،یلم
هدتیدپ یطیحم کیفارگ .دراد رظن رد ار هعماو یا
یعاتمتوا
دتننام فلتخم مولع زا هک تسا هتعماو
تسانش ی تاتطابترا ، و
ناور هرهب یسانش م
ی گ ی در تسد و ا درو ه ا ی ار دوخ اب اتهرنه ی
ینابم و یمسجت ،یرامعم ز
ی اب یی تسانش ی دتنویپ تم ی دتنز زا .
یتطیحم کتیفارگ متهم یاهدربراک تم
ی ناوتت یتیوتقم هتب
مه نوچ علاطا ناسر ی گنهرف ،شزومآ ، و
تاغیلبت .درک هراشا
هتکنیا هتب هووت اب متهم
رتت ی ن زاتین ،نردتم تماوو زاتین
ختساپ تتهو رد یطیحم کیفارگ یاهدربراک ،تسا یگنهرف لمع گنهامه ،زاین نیا هب یم
اتهدرکراک نیا زا یهاگآ .دننک
ببس م ی دوش یاتضف ناتکم اته ی ،یموتمع هتب
اتو ی هتکنیا
یارتتب یتتطیحم نتتماد
رتتب ندز نارتتحب
اتته ی و هتتتینردم
ز ی هدا خ هاو ی اه ی دیدهت نیا لیدبت اب ،دشاب یرامعتسا ماوو
شیامن یارب ییاضف ،تصرف هب لباق
تی ت اته ی یتلم گتنهرف -
.دروآ مهارف نامنیمزرس یبهذم هلموزا
ناتکم اته ی یموتمع
ورتتم هاگتتسیا ،تتسا یعاتمتوا یاهراتفر و لماعت لحم هک تسا هک هب ناوتنع رتطم نمتمطم یتگنهرف هاتگیاپ تتسا
و
یطیحم کیفارگ هب
هتفرراک لماوع زا ،نآ رد رثؤم
ییاناوخ رد
رد نتتیا .دتتیآ رامتتش هتتب طیتتحم لاتتح
ی تتتسا ناتتیلوتم هتتک
هجیتن نیا هب ین نارهت یزاسرهش سر
ی هد دنا ورتم هک
، رذگ ی
دیاب و تسا یگنهرف نآ رد
هب ،یتگنهرف ،یتشزومآ تاریثأتت
،یرنه تکراتشم ذتپ
ی ر ی ،نتید ،یناتگمه شزوتمآ ،یتتیبرت ،
یدنورهش قلاخا ...و
هووت دوش
.
ورتم رد روضح ی
یاضف هب یهاگن و نارهت هاگتتسیا
یاته
نآ م ی دناوت اؤتس اته یی اتی نادتنمرنه ،ناراتمعم ناتهذا رد
یناسک دنک داجیا لمسم هک
ۀ زا تیوه و گنهرف هغدغد
اته ی
مهم ای یراک رکف ی ناش
؛تسا اؤس اه یی مه اهدامن ایآ :نوچ
ناتبطاخم ،ورتتم یاهولبات و ر )نارفاتسم(
نیتشیپ داتی هتب ا ۀ
نآ رد هاگتسیا هک( هقطنم نآ یخیرات قاو
هدش نیمزرس ای )
ناشدوخ م ی دزادنا یطیحم کیفارگ رصانع نایم یدنویپ ایآ ؟
و هتخودنا اه ی رارتقرب بتطاخم یتنهذ تم
ی دوتش کتیفارگ ؟ ،یطیحم
شزرا اه تیوقت ار نابطاخم یاهرواب و تم
ی دتنک اتی
مک ،اهوگلا و اهدامن ایآ ؟گنر را گ
ه اته ی ار بتطاخم یتنلاقع
تیوقت م ی دنک رب ای هرا تگ اته ی اتیآ ؟دراد دتیکأت یتساسحا
رارقرب طابترا مدرم هماع اب یطیحم کیفارگ م
ی دنک اتهنت اتی
یاتهوگلا ناتیم تبتسن ؟تسا هداد رارق فده ار یصاخ رشق یتنتس ؟تسی یطیحم کیفارگ یحارط رد نردم و یتنس ای تنس رگ ی و ؟تتسا اؤتس متهم رتت
، آ اتی فارگ رتصانع تی
ک
یطیحم هاگتسیا یاته گتنهرف و تتیوه اتب ،نارتهت یورتتم
یناریا -
؟دراد یناوخمه یملاسا ب ی درت ی د هتب ختساپ و قوتف فادتها هتب ندیسر ریسم رد
شسرپ اه ، دیاب یرایسب یاهروتکاف یر ار
هعلاطم درتک نتیا و
و تاعلاطم اب رگم ،دش دهاوخن رسیم مهم شهوژپ
اته یی هتک
نایم هزوتح اته ی ،یعاتمتوا موتلع فتلتخم مدرتم
تسانش ی ،
رد شهوژتپ نتیا .دنک رارقرب لماعت یرامعم و رنه ،تاطابترا هب دراد رظن سآ
ی ب سانش ی یتساسا لتماع هتس یجنتسزاین و
دزادرپب ورتم یطیحم کیفارگ یحارط رد هک ی
شتقن نارهت
دنراد یمهم .
لماش لماع هس نیا ناتبطاخم
رته )نارفاتسم(
م تتفاب و طیحم ،هاگتسیا هاگتتسیا یتلح
و فارگ رتصانع تی
ک
یطیحم هب هتفرراک نآ رد تسا هتب شهوژتپ نتیا ،هتمادا رد .
یسررب هصخاش اه تیاعر نا یم و لماع هس نیا رد دوووم ی
نآ اه یطیحم کیفارگ یحارط رد هاگتسیا
یاه ورتم ی نارهت
هتووت اتب و تخادرپ دهاوخ هتب
تسآ ی ب اته ی تناوم ،دوتووم
نایب ار قوف فادها هب ندیسر یم
.دنک رد اهن ی ت
، یاتهراکهار
بسانم ار .داد دهاوخ هئارا
اب دووو ا ی ن
، بیسآ و یصصخت هاگن ( هناسانش
فرص رظن زا
یاتتهولبات یتتحارط علاتتطا
ناتتسر ی و تتتهو تتی با ی زا هتتک
یاهدرادناتسا بی
ن للملا ی تتیعبت تم ی دتننک )،
کتی اتب رتگید
رد تسدکی و دحاو یکیفارگ یاضف هاگتسیا
یاه هتواوم ورتم
اوخن دوب میه
؛ هب هووت اب هاگتسیا ره هکلب و
ی گژ ی اه ی یتیوته
دوخ یگنهرف و
، ریاس زا یامتم ای
هاگتس اه یحارط تم ی دوتش .
نایاش تسا رکذ اب
دووو ا ی ن اه یامت
، رتب یدتحاو ور دتیاب
مامت ای هاگتس اته یتگنهرف تتیوه رتب یتگمه و دوتش مکاتح
یناریا - .دننک دیکأت یملاسا
گنهرف ،
تیوه رف تیوه و
یگنه
- طیحم اب نآ تبسن و گنهرف
ماتتتن و کیتتتسلاک فتتتیرعت رولیاتتتت فتتتیرعت ،گتتتنهرف راد
1
ناسنا سانش لگنا ی س ی اتس رد هتک تسا 1871
هتئارا رتک هد تسا . یفیرعت نین رد
، ،اهراتفر ،اهرواب شناد
اه ، شزرا اته و
هتساوخ اه
، رصانع کشت ی ل دنهد ۀ یتم ناوتنع گتنهرف دنوتش
،یروشآ(
1386 : 47 ).
هرف زا متعا( نورتیب طیحم و ناسنا نیب تسا یطبار ،گن طیتحم اتی دتشاب تتعیبط یوراخ طیحم ،طیحم نیا هکنیا
دنز ۀ شیر ات ،)یناسنا ۀ
هتعماو رد مته و تتعیبط رد مه ار وا
،گنهرف کمک هب .دزاس مکحتسم ناسنا
اه و هتتسباو مته هب
یم کید ن از هتک یتنهذ تاکرتتشم اتب و دنوش
ی دتی ۀ نیتمه
تلم ،تتسا گنهرف یتم دوتوو هتب ت
ار وا هاگدتنویپ هتک دتیآ
هرطاتخ رد تتتسا یکارتتشا هتتک ییاتته ی رد رارتتشا و اتته
یم تسود یم نمشد هک ییاه ی رد رارتشا و دنراد
دتنراد
رگید یاه ی و نابز رارتشا و (
،یدمحم لگ 1381
: 58 ).
ار هعماو ره رد یگنهرف تارییغت م
ی ناوتت تارتییغت هتب
قت هناهاگآان و هناهاگآ بلاق رد هک درک میس
یود تی ۀ تاداتقتعا
،)هتناهاگآ( اهرواب و نیداینب شزرا
اته )هتناهاگآان( اتهراجنه و
فیرعت م ی دنوش موهفم گنهرف ،رگید یرظنم زا . ی
هتب تدتش
طاتبترا زا هتک تسا هدیچیپ دپ
تی هد اته ی یتنوریب و یرهاتظ
لکش ینورد یاهرواب و )...و اهراتفر ،طیحم(
تم ی گ تی در نتیا .
یود تتی ه زا لیکتتشت ار ناتتسنا یرهاتتظ یاتتهراتفر ،گتتنهرف
م ی دنهد . تسه ۀ تتسا نآ هاتگآدوخان شخب ،رییغت نیا یلصا
،نایناینب(
1388 : 12 ).
هکنیا هب هووت اب دپ
ی هد اه ی یطیحم هب روط غ ی قتسمر ی م و
ذوفن بطاخم یاهرواب رد هاگآدوخان م
ی دنک رظنم نیا زا ، هتب
ورتم یطیحم کیفارگ یحارط هووت
یم دوش .
- طیحم اب نآ تبسن و تیوه
رد ینعم صوصخ شیر و
ۀ ژاو ۀ نوسلکین ،تیوه تسا دقتعم2
ژاو لصا رد تیوه ۀ
یتلعو ردتصم زا و تتسا یتبرع
« وته
»
،
،بیاغ درفم ریمض هتفرگ
هدش ،نوتسلکین( تتسا 1374
: 7 .)
تغل رد مان ۀ تملک لتصا و هشیر نایب رد ین ادخهد ۀ
،تتیوه
ظفل
« وه » وه و تسا هدش هدروآ
« وخ د » نآ هدهاشم یناهنپ
،دتیاین تتسرد ار ریغ رعت
تی ف هدتش تتسا ،ادتخهد(
1372 :
20847 .) تملک دتندقتعم رتگید یخرب ۀ
تتیوه لاتصا یتبرع
تسین
؛ ری گان نآ امعتسا زا نامورتم یضعب اما هدوتب
دتنا و
فرح زا ار نآ
« طابر » هک یفرح ینعی د
رتب اد یبرع نابز ر
طابترا ومحم هب اتتشم ،تتسا عوضوم هدرتک
دتنا ،ابیلتص(
1366 : 677 .)
رد ناتتتبز اتتته ی ژاو ،نیتتتتی ۀ
ژاو رتتتبارب رد ار تتتتیوه ۀ
«
Identity
» گرب ی هد دنا جیتن ،نآ یزورما وادتم یانعم هک ۀ
رف ا دنی
« ای ن نامه ی » تسا ( میحر هداز ، 1383 : 11 .)
ایشرام دید زا تیوه (3
رظن تی ه زادرتپ ناور و نرتق سانتش
،)متتتسیب نامزاتتس
یتتنورد دوتتخ نداد ،دوتتخ تخاتتس لماتتش
،دیاقع ،اهوزرآ ،اهرواب متسیس تراتهم
اته تچخیرات و ۀ
یدرتف
هجیتن ار تیوه یو .تسا نآ اتبند هب و نارحب زا یا
، دتهعت
زوح رد ۀ ی تی تتیوه .تتفرگ رتظن رد یژولوئدیا و یلغش ی ی ای هورگ ای صخش ییاسانش بووم هک تسا
م ی دوش و
رب دن هنوگ یعمو تیوه ،یدرف تیوه :تسا یموتق تیوه ،
یتگنهرف تتیوه و یتسایس تتیوه ،یداتصتقا تیوه ،یلم و
،ییوکسا و یراصنا(
1380 : 22 ).
نوکسیرا (4
رظن ی ه زادرپ ناور و ار تتیوه ،)متسیب نرق سانش
یتتکی اتتب ندتتش زاتتسدننامه
ی اتته و هدتتنیآ یاتتهوزرآ ،هتتتشذگ ی
شزرا اتته رتتصاعم یتتگنهرف ی تتم
ی دتتناد هتتب درتتف هتتک یتتساسحا .
شزرا اه د دوخ یلم ی درا
، لیکتشت ار وا یناور تخاس زا یتمسق
یم درتف .دتهد رد
اهن تی ت شزرا ، تعماو یتگنهرف یاته ۀ
ار دوتخ
یم ینورد یم یگنهرف تیوه هب و دزاس
.دتسر ثأتت ی ر رتب طیتحم
یتراتبع هب ای ناسنا تیوه
، تطبار ۀ ود طیتحم اتب ناتسنا تتیوه
هلحرم دراد ساتسحا تتسیز یاتضف اتب ناتسنا اتی : ا
تی ن ناتمه ی
یم ای دیامن ،دشاب هتشادن ار ساسحا نیا رگا هب
ردت ی ج رتب اضف نیا
وا ثأت ی ر یم دهن وحتم یوحن هب ار وا راتفر و گنهرف و یتم
دتنک
یلع یتح هک شیوخ لیم مغر
، تو هتک درادتنپب و دریذپب ار نآ
،شیاشگ( تسین یهار نآ 1381
: 69 ).
نیاربانب
، ساسحا ای تیوه ساسحا ای
ن نامه ی اتب ناتسنا
خ طیحم و اضف زا یتکی ،شیو
شور اته رف اتی ا یاهدتنی ثأتت
ی ر
( شیوتخ تتیوه هتک تتسا ناسنا رب طیحم هتب
و تی هژ تتیوه
تتسو طیتحم تتیوه رد ار )دوتخ یتگنهرف و یخیرات و
وتو
یم دنک و هب ترابع د ی رگ شیوتخ تتیوه ار طیتحم تتیوه ،
م ی درادنپ ،یبایسآ(
1392 : 74 .)
تطبار و عونتصم طیتحم تیوه ۀ
گتنهرف و رتکفت اتب نآ
هعماو
، زابرید زا هک تسا یعوضوم نآ هب
هووت هدتش .تتسا
ای تیوه عوضوم ای
ن نامه ی تتسا لتباقتم یعوتضوم ،
؛ یتنعی
نامه ولو طیحم هک هنوگ ۀ
شزرا و گنهرف هعماو یاه
ا تس
،
رد ،رهتش طیتحم رد ار شیوتخ تتیوه زا یتمسق ین ناسنا تسو شیوخ راک لحم و هناخ و
تاتهابم نآ هتب ،هدرتک وتو
یم نا زا ای دنک .تسا نا یرگ نآ هب باست
رد قاو
، ین طیحم هب
ناونع هتعماو اتی درف تیوه زا یشخب
شتتقن یاتتفیا یتتم
دتتنک و تنرد ی هتتج هتتناهاگآان اتتی هتتناهاگآ ،نآ
شزرا رد رتتسم یاه نآ
هک رتما ودب رد
، یتاعوتضوم سونأتمان
و
گنهامهان اب
گنهرف ،دتندوب هعماو هتب
رورتم یداتع یتم دوتش و
یم ار نآ هعماو یذپ
در ؛ هب وحن ی هک نآ اتب لتباقت رد تک ره اته
دن ب یفرح
، ،یتنس ،یعاجترا یدرف هتشذگ
ارگ و هعتسوت فلاخم ،
یم هدرمش ندمت و تفرشیپ ،شیاشگ( دوش
1381 : 72 .)
یحارط رد گنهرف و تیوه شقن طیحم
یااه
)یطیحم کیفارگ( یمومع و یرهش
طیحم همانرب ار یرهش زورما یاه و یرهتش ناتحارط ،نا تیر
یتم و هدرتک یتحارط نارامعم و دنزاتس
هورتگ اته ی فتلتخم
چیه نودب ،هعماو رات ان ،هناحارط تامیمصت رد یمهس هنوگ
زورتتما یاهاتتضف هتتکنیا .دنتتتسه اهاتتضف نتتیا زا هدافتتتسا هتب هدافتسا یارب یدح ه ات ام یاهرهش ناگدتننک
بوتلطم نآ
یم ،تسا هنوگ ییاهاضف نین زا مدرم راردا و تسا دناوت
ارط بسانم یاهاضف الخ هب هک دهد یرای ار طیحم ناح یرت
دنزادرپب . و نارامعم نازاسرهش
رتب ار طیتحم یتحارط یلصا شقن
هدهع دنراد
،رگید فرط زا . ۀمه
هتعماو دارفا زا
طیتحم نتیا
هدافتسا یم دننک و طیحم ثأت ی تار یناور روخرد هووتت ی رتب
دراد مدرم مومع
،نیاربانب ؛ ردا ۀوتحن تخانش
ا را و ر و یباتیز
شزرا راذگ ی هعماو زا هورگ نیا تبتسن
رتصانع و لتماوع هتب
ییانتشآ نیتنچمه .تتشاد دتهاوخ یداتیز تیمها یطیحم ره رظن اتب طیتحم ناگدنزاتس و ناتحارط هورگ رتشیب ه ته
،ا
هتساوخ مدرم تاحیورت و اه هب
ناونع هدافتسا یلصا ناگدننک
یرهش یاهاضف
، طیتحم الخ رد ار نانآ اراتک و رتتهب یاته
رت
یرای یم ،اتضف کتی رد مدرتم .دهد رد
و اتضف عوتن صوتصخ
یانعم راردا هدش نآ زا شنکاو یتم ناتشن تتفگ هتب .دتنهد
ۀ
تروپاپار (5
رظن ی ه زادرتپ رد دارتفا یعاتمتوا تتیعقوم ،)رهتش
رایسب نانآ راتفر و دروخرب ۀویش رثؤم
تسا
؛ لو ی هناتشن یاته
مزی یناعم ،یطیحم یارب
یم لقتنم ار اهراتفر میظنت ک
.دن
طیتتحم هتتب عوتتن ی رارتتقرب نارظاتتن اتتب یتتملاکریغ طاتتبترا
یم هناتشن ندتناوخ هتب رداتق دیاب دارفا و دزاس یتطیحم یاته
لباق یطیحم .دنشاب ندتشانعم
هتتخودنا اتب هتک تتسا یاته
،طیتحم ارتط شتقن .دتشاب هتتشاد یگنهاتمه دارفا ینهذ هب ناونع و زومر هک یسک مئلاع
یتم داجیا طیحم رد ار ،دتنک
راد تسا تیمها یا
؛ دتیاب اریز زا
تمئلاع ی هدافتتسا دتنک هتک
هدافتسا و مدرم ناگدننک
هب تحار ی ار نآ دنناوتب و ییاتشگ مر
راردا دننک . اجنیا رد اؤس اه یی یم رطم دارتفا ماتمت اتیآ هتک دوتش
یم راردا طیحم زا ار یناسکی یناعم ک
رد یلماوتع هت ؟دنن
یطیحم یناعم راردا رثؤم
تسا ب خساپ رد ؟ نیا ه
شسرپ اته
یم تفگ ناوت زا
یتطیحم یناتعم ررد رد هک یدراوم رثؤتم
یم هتخانش دوش
، یصخش تایبرجت و تیوه ،گنهرف ،هتشذگ
و دارتفا یعاتمتوا شتقن نیتنچمه .تسا دارفا تواتفت
اته ی
یگنهرف نآ ه ا طیحم راردا رد ثأت
ی ر .دراد زا اجنآ هتک تحب
م ،دراد تتیمها یتطیحم یباتیزرا رد تین ییاتبیز و ناراتتمع
و راردا ۀویش اب دیاب ناحارط شزرا
اه ی انتشآ مدرتم یرصب
طیحم دنناوتب ات دنشاب هک دننیرفایب ار ییاه
دنسپدروم مدرم
.دشاب نیاربانب
، طیتحم یحارط یدیلک و مهم حابم زا یکی
طیتحم یناتعم ررد اتب یگنتاگنت طابترا هک رضاح نامز رد تفاب رد گنهرف و تیوه هب هووت ،دراد
ه و یرهش تلاحم و ا
تسا یطیحم رصانع ،نارگید و هروم ریپ(
1372 : 50 - 54 .)
و لماوع زا یکی هخاش
اه یی طیتحم یحارط رد هک رثؤتم
یثحبم هک تسا یطیحم کیفارگ ،تسا م
ی نا هتشر ا ی و تسا
رانک رد هخاش اه ی رگید هلموزا همانرب ر ی ی یرامعم ،یرهش
و یتنف یتسدنهم ،یتعنتص یتحارط ،یزاسرظنم و ،کتیفارت
ناور ،داتتصتقا ،یتتسانش
هتتعماو تتسانش ...و ی رد تتحم ی ط اتته ی
،یرهش غ ی رهشر ی کتیفارگ .دراد دربراتک یمومع یاهاضف و
یرایتتسب دراوتتم لماتتش یتتطیحم هتتلموزا
یاتتهامن یتتحارط
یحارط ،یرهش ناملبم یحارط ،نامتخاس مئلاع
و ییامنهار
ناتتتکم و یتتتحارط ،یگدتتتننار ،یتتتطیحم تاتتتغیلبت یباتتتی
گتتنهامه ع یزاتتس
تتکارم یتتطیحم یتتحارط ،اتتهولبات و متتئلا
هزاغم ردرس یاهولبات یحارط ،یحیرفت و یگنهرف ،یمومع اته
و هاگشورف اته تکارم رد یتاتغیلبت یاتهولبات عاوتنا یتحارط ،
تسا ...و یرهش فلتخم
،یراسناوخ(
1388 : 35 ).
رصانع نیا
اب فدته ناتبطاخم ناتیم بتسانم یریوتصت طاتبترا داتجیا
رظ و ییاتتناوت ،طیتتحم یارتتب یتتناوارف تتتیف
مأتتت ی ن فادتتها
ناماس رظنم یهد ۀ
هس فادها ؛دنراد یرهش تناگ
ۀ ،یزاتسابیز
تیوه طیحم یزاساناوخ و یشخب (
قداص
،روپ 1389 .)
نیاربانب
، و بسانم یحارط هب
گراک ی ر ی یتکیفارگ لتماوع
شخب رد طیحم اب بسانتم نآ هب هک رهش زا ییاه
یاهاضف اه
ای یرهش ناکم
اه ی یتم یمومع وتگ
نوتچمه ییاهاتضف ،میی
رراپ ،اه م ی ناد اه نابایخ ، ،یراجت کارم ،اه هاگتسیا
ورتم یاه
...و ریثأت رب یرهش یگدنز تیفیک رد یدایز یم یاو
؛دنراذگ
اریز یم شزرا زا یتشخب ناوت کتی یتیوته و یتگنهرف یاته
یگژیو بلاق رد ار هعماو لماوع نیا یحارط یاه
تخانتشزاب
،یمشاه(
1389 .)
پ دنوی تیوه و گنهرف اب ورتم
یلماوع هب شخب نیا رد هراشا
م ی نک ی م هتب هتووت مو تل هتک
یگنهرف تیوه و گنهرف ار
ورتتم یطیحم رصانع یحارط رد
تابثا هب م ی دنناسر لماوع نیا . م
ی دنناوت رتصانع یتحارط رد
ورتم یطیحم کیفارگ ی
نارهت دنوش هتفرگ رظن رد لماش هک
و اهولبات مئلاع علاتطا یناتسر
، ،یتلخاد تا تیهجت و ناتملبم
ورتتم و دنتسه یرنه راثآ و تاغیلبت ی
یناتکم هتب ار نارتهت
یاقلا و رکفت یارب شزرا
اه و هفلؤم یاته یتیوته و یتگنهرف
یناریا - .دننک لیدبت یملاسا
- تتلع ی متتغر لیاتتسو ریاتتس لتتمح
لتتقنو ورتتتم ،یموتتمع
دنرادربرد ۀ درم و نز ،ناوو و ریپ زا معا هعماو راشقا بلاغ و
لماتتش یتتگنهرف و یداتتصتقا فتتلتخم وطتتس رازاتتب
ی اتته ،
.تسا ...و نایگنهرف ،نایوجشناد زا
ا تی ن ور
، هتکنیا رتب هولاتع
نارهت نلاک رهش ی بوسحم م ی دوش یقلات هک گتنهرف
اته ار
دوخ رد اتو ی هداد ورتتم ،تتسا ی
یتسایقم رد تین نارتهت
ک وک رت یقلات نیا زا یروتاینیم یشیامن ، گنهرف
اه .تتسا
یا یتفلتخم لیید هب زایتما ن هتلموزا
رتط اته ی ،یتکیفارت
زا هدافتتسا هتب ار نارفاتسم هک تسا ...و نارهت یاوه یگدولآ ورتم لیامتم م ی دنک رد نیا . لاح ی تتسا لیاتسو ریاتس هتک
یلقن ۀ .دنتسین رادروخرب زایتما نیا زا یمومع
- نامز ینیوتط اتبتسن یرپتس ورتتم رد نارفاتسم هتک6
م ی دننک معم و راتخاس و یرا ورتتم
هتک ،دودتحم ییاتضف رد
دوخ رد ار یرایسب تیعمو او
ی هداد ببس ،تسا تم
ی دوتش
رگیدکی اب و طیحم اب نارفاسم یگنهرف تیدابت
، و تدتش اتب
دریگ تروص یرتشیب تعرس .
هتب تراتبع د ی رتگ ،لتماع نتیا
تیفرظ یناوارف یارب لاعف ی ت اه ی مهارف یگنهرف م
ی دروآ .
- ورتم تبسن هب یموتمع هتیلقن لیاتسو ریاتس دپ
تی هد ا ی
بوتسحم نردم تم
ی وتش ؛د فرتص رتظن نآ یلتصا درکراتک زا
( لمح لقنو اتبند هتب نادنورهتش یارب هک یرایسب فانم و )
ریاس دننامه ،دراد دپ
ی هد اه یی هدتش روتشک دراو برتغ زا هک
یارتب .دراد هارتمه هتب تین ار برتغ یگنهرف تامو لم ،تسا اثم
، امو لم نیا زا یکی یراتجت تاتغیلبت هب هژیو تیمها ،ت
اجنیا رد .تسا ورتم یاضف یحارط رد تتفگ دیاب
،ورتتم هتک
تسا را با افرص .
،لتیلد نیتمه هتب هتک دراد ار تتیلباق نتیا
،نردتم یاتهرا با ریاس دننامه تسو
ی هل ا ی و فادتها اتت دتشاب
پ ی ما اه دوش اقلا نآ رب یتوافتم ی .
نیارباتنب
، یتگنهرف تتیوه
ک تسا هعماو ره ه
م ی دناوت و ییاوتتحم تتیهام ،را با نیا هب
.دشخبب یگنهرف - تسه ار رکفت رگا ۀ
هب ،مینادب نآ اقتنا و گنهرف یلصا
وغتشم و ورتتم نارفاسم دودحم یملاک طابترا لیلد ندوتبن
،صاخ یتیلاعف هب نارفاسم م
ی ناوت ی م بتلغا ورتتم هک مییوگب
یترابع هب و رکفت یارب یناکم
، تیبثت شزرا اه هتب اهراجنه و
رامش م ی دور .
- شبنو و تکرح لماع هب
ناونع مته ،ورتتم یلصا تاذ
هدتتید نارفاتتسم شبتتنو و وپاتتکت رد متته و ورتتتم یاتتضف رد م ی دوش رد تکرح نیا . رانک
دتصقم هتب رتتدوز یارتب شلاتت
رد ار یمیهافم ،نارفاسم ندیسر هاگآدوخان
نآ اه اقلا م ی دنک
هک رد عومجم تشزرا یرتصنع ار نامز ، هوتلو دنم
تم ی دتهد .
تتکرح و شلاتت نینچمه هتب
وتس ی پ ی تفرتش اته ی ،یتملع
یگنهرف و .دراد هارمه هب دوخ رد ار یداصتقا
- ناروتسر دووو اه
، هاگشورف اه ی رد یتگنهرف و یراتجت
ای هاگتس اه ورتتم هتب تین یرتگید یاهدرکراک ، تم
ی دتهد هتک
ورتم رگید هک تسا نیا یایوگ طتقف
زاتس ۀ تتسین یتنارمع
؛
ی هکلب زا یک هعومجم اه ی یعامتوا گر ب داتجیا رد هک تسا اتثم یارتب .دتنک افیا یمهم شقن یگنهرف تاریثأت
، دوتوو
هفرغ اه ی باتک شورف ی یگنهرف یدرکراک ورتم هب م
ی دشخب .
بیسآ یجنسزاین و یسانش رثثام لماوع
رب ورتم یطیحم کیفارگ ی
نارهت
یلع یندم باتک رد روپ رب یشرگن( یرهش یحارط
رف ای دن
)یناکم و یعامتجا
، نایب نین ار نارهت رهش زورما تیوه
م ی دنک
« : نارهت
، رهش بی هناگ تتساه تعماو . ۀ ،نارتهت یرهتش
دننام ،تسا نارواهم زا یعمجت آی
هن ا ی لتک ریوصت هک تسا
کعنتم دوتخ رد ار روشک تم
ی دزاتس
؛ یروتشک نارتیا ارتیز
دن و یتیموق دن
،اتهدرک نآ رد هتک تتسا ینابز رذآ
ی اته
،
نمکرت اه ، برع اه ،اهرل ، چولب اته ،ماوتقا ریاتس و لقا
تی ت اته ی
لیکشت ار یگر ب یموق م
ی دنهد نتیا ییامهدرگ اب . هورتگ
اته
زا یکییازوم ،نارهت رد هتشذگ
اه و وه ی ت اه ی عونتم کتشت ی ل
هدش رب یسراف یمسر گنهرف و نابز اما ، نآ
اه .تتسا بتلاغ
اتتبلاغ تتم ی ونتتش ی م و تتتسا تتتیوه دتتقاف رهتتش هتتک یناتتبرق
گنهرف اته یی مته درتگ رهتش رد هتک تتسا هدتش هدتمآ
دتنا
،رتفدا هب(
1386 : 617 .) نارتیا متسینردم شبتنو یتفرط زا
تعماو هتب متسینردم گتنهرف اقتنا ایرط زا هکنآ زا شیپ ۀ
دش روشک دراو یدبلاک را با اب ،دوش لقتنم یناریا .
نومن ۀ زراب
کبش نامزاس ،یدبلاک را با نیا ۀ
هار اه یی هتک تتسا رتصع رد
هاشاضر
، هب لک روتشک یاهرهتش
، اتصوصخم نارتهت
محت تی ل
هدش اتسار نیا رد .تسا
، زا یکی و ی تگژ ی اته ی رهتش یتیوته
هک تسا نیا نارهت لبمس
اه ی دوتخ اتب ار مسینردم یدبلاک
لمح م ی دنک .
رد قاو
، هتتینردم لبمتس نارتهت ،یناریا نادنورهش یارب
.تسا برغ ارگ یی عون ی اتک و یباتستکا تتیوه هتک تتسا بذ
تتعماو ۀ هاتتگیاپ و دروآ یور نآ هتتب مهدزوتتن نرتتق رد یتتناریا
.دتش عورش نارهت زا نآ یکی یف ای
هتکن یاتنعم رد هتتینردم
مه زا لقتسم ،هملک یسو ۀ
و تاقلعت گتسباو
ی اه ی تو ،ام
نیا ،تسا هدش ام دووو کفنیی عقاو
ی ت اه دیدشت ار م
ی دنک .
اتب هتتینردم هتک تتسا تسرد ی
تی ه اته ی دتق ی م ی رتت بتلغا ،
هب تخس ی رانک م ی آ ی د شروضح اما ، باتنتوا
ذتپان ی ر اتلطم و
یتح .تسا هدش ماگنه
ی هک ناتیغط نآ هیلع تم
ی تنک ی م زا و
نایز راثآ نخس شراب م
ی وگ یی م را تبا کمک هب ار راک نیا زاب ،
تفرعم تخانش ی ا ماجن م ی تهد ی م ناتمرایتخا رد نآ دوتخ هتک
ا هتشاذگ تس . رد قاو
، و هاگآدوخان ام دیاش
هب متغر تتساوخ ۀ
دوخ
، ار هتینردم ذپ
ی هتفر ا ی م
،ناگیاش(
1380 : 119 .)
ورتم ی زا یکی نارهت لبمس
اه ی تسا مسینردم یدبلاک
ضرعم رد هک برغ
ارگ یی نتیا رتتنک یارتب .دراد رارتق تین
ناماس و هدیدپ هتب دتیاب ،نآ رتصانع و یدتبلاک طیتحم یهد
ییاهراکهار ابند یارب
تیوه ناوخ و یشخب طسوت طیحم ییا
ا شرتسگ و نادنورهش طیتحم یاهدرکلمع و یناسنا تاطابتر
.دوب زا اجنآ هک یشخب ،ورتم هاگتسیا یطیحم کیفارگ رصانع
لیکتشت ار نآ یطیحم دبلاک زا تم
ی دتهد لتماوع ، رثؤتم
تب ر
رضاح شهوژپ رد نآ یحارط رظندم
رارق هتفرگ رد هتک تسا
همادا
، خادرپ میهاوخ نآ یسررب و یفرعم هب .ت
رثؤم لماوع رب
ورتتم یتطیحم کتیفارگ رتصانع یتحارط ی
رتتظنم هتتس زا نارتتهت تتسآ
ی ب تتسانش ناتتبطاخم ی )نارفاتتسم(
ای هاگتس اه ، سآ ی ب سانش یتلحم تتفاب و طیتحم ی ای
هاگتتس اته و
سآ ی ب سانش یطیحم کیفارگ ی سررب
ی تم ی وتش دن . نایاتش رتکذ
نتفرگرظنرد تسا هصخاش
اه یطیحم کیفارگ یحارط رد ریز ی
ورتم ی هت دتنویپ تتهو رد هناتسانشراک و بسانم یراکهار ،نار
و رصانع نایم شزرا
اه یتناریا یتیوته و یگنهرف ی -
و یملاتسا
یطیحم کیفارگ رصانع یورتم
رامش هب نارهت م
ی دور .
فلا ) بیسآ نابطاخم یجنسزاین و یسانش )نارفاسم(
هاگتسیا اه
هصخاش ،لغتش ،تیتسنو ،نتس لماتش هتتسد نیا رد مهم یاه
حت حطس بیسآ ،تشیعم حطس ،تلایص یراجنهان و اه
،نتید ،اه
نابطاخم تیوه و گنهرف تسا
نتیا بتلغا یتسررب هب همادا رد .
هاگتسیا رد اه هصخاش ورتم یاه
ی یم نارهت .میزادرپ
1 . :نس هورتگ زا ورتم نارفاسم هک اجنآ زا فتلتخم یاته
هدتش لیکتشت ینس ،یتطیحم کتیفارگ تتسا یرورتض ،دتنا
خساپ یاهزاین یوگ مه
ۀ هورگ رد هتچنآ هتب هتووت اتب .دشاب اه هاگتسیا بلاغ
ورتم یاه ی
یم هدهاشم نارهت دوتش
، یتم ناوتت
هتب تفگ اتثم روتط
، ،ناوتوون و ردوتک ینتس هورتگ یارتب
چیه تسا هدشن هدیجنس یریباعت هنوگ ؛
یلاح رد نآ یاو هک
هک تشاد یومسم
ن یرتنه راتثآ زا ،ورتم یاهاضف ناحارط و
ییاهاضف ای هدافتسا
یم دندرک ار ینس هورگ نیا نابطاخم هک
.دننک بذو دوخ هب هاگتسیا یزاساضف و یحارط رد نینچمه بتلغا هک ییاه
یم لیکشت ناوو و وجشناد رشق ار نآ نارفاسم دتننام( دنهد
مه ،)بلاقنا نادیم و فیرش ،تعنص و ملع هاگشناد هاگتسیا ۀ
د ییوسمه نابطاخم زا رشق نیا تایحور اب دیاب رصانع هتتشا
لتمع رثؤتم ،طیحم رد یناوو طاشن و روش یاقلا رد و دنشاب .دننک نیا یلاح رد تسا هاگتتسیا رد هتچنآ هک روکذتم یاته
یم هدهاشم مک یایوگ ،دوش
یهووت یومسم ن نتیا هب هطوبرم
گتنر و مرتف نوتچمه یتطیحم رتصانع یحارط رد ،هصخاش .تسا نایاش یتم رتظن هب تسا رکذ وطتس صاتصتخا دتسر
یعیسو هراوید زا گتنر هب تعنص و ملع هاگشناد هاگتسیا یاه
فادتها یاتتسار رد )یرتتسکاخ اتب یلتصا گنر هس بیکرت(
هتفرگ تروص روکذم
؛تسا رد هتنادنمرنه لتمأت یتمک اب اما
هب عون گنر یریگراک میسقت زرط و اه
اتهراوید وطتس یدنب
،
هتترگ یعوتن هب تتیپ ماتن اتب یدتنله شاتقن راتثآ زا یرادرتب
نایردنم (7
1944 - 1872 ) یپ یم میرب . یتم هلمسم نیا دتناوت
یب زا یکاح ناحارط یهووت
تبتسن و یرتنه راتثآ یاتنغ هتب
گنر دشاب نآ زا رثأتم یاه ریوصت(
1 ).
ریوصت 1 . اضف رد گنر دربراک ؛
تعنصو ملع هاگشناد هاگتسیا
2 . :تیسنج هاگتتسیا رد هک اجنآ زا
،نارتهت ورتتم یاته
شخب هژتیو یاته یارتب یا
هاگتتسیا یوکتس رد( ناوناتب و اته
نگاو دوتوو هتب یبتسانم رتسب ،تسا هدش هتفرگ رظن رد )اه
یتطیحم کتیفارگ رتتصانع یتحارط رد اتت هدتمآ هتب
رد هژتتیو
نو نیا یاهزاین و تایصوصخ ،یگنهرف و یراجت تاغیلبت .دوش هتفرگ رارق رظندم ،نابطاخم زا نیا
یلاح رد تتسا هتک
یلع یلیسناتپ نین دووو مغر رد یناتسکی یطیحم شیارآ ،
یماتتمت شتتخب هاگتتتسیا یاتته ورتتتم یاتته
ی هدهاتتشم نارتتهت
یم .دوش
3 . :تااشیعم مطااس زا ،ورتتتم طوتتطخ هتتک اتتجنآ زا
یبونو یلامتش اتت نیرتت تطقن نیرتت
ۀ رد ار نارتهت رهتش رتب
یم تسا مزی ،دریگ هتب
رته رد یداتصتقا و یتتشیعم حطتس
هووت هاگتسیا دوتش
اتثم یارتب .
، هاگتتسیا رد ته
رد هتک ییا
هدش قاو رهش یبونو اطانم یراتجت تاتغیلبت دربراتک ،دنا
و کوتل یاهیاک نارتگ
راتشقا اتب ینادتن بتسانت ،تتمیق
مک .درادن اطانم نآ دمآرد
4 . بیسآ یرااجنهان و اه :ااه
بیتسآ هتب هتووت و اته
یراجنهان هتب ختساپ رد ار یطیحم کیفارگ ریثأت ،یلحم یاه
تتفر تتتهو رد زاتتین دروتتم لتتماوع ،تلاتتضعم نآ دوتتبهب و
ود اتتثم یارتتب .درتتک دتتهاوخ نادتتن
، هتتقطنم رد هتتک یا نآ
یراجنهان ییاه
مه یتقلاخا دتسافم و تقرتس ،داتیتعا نوتچ
یتم یطیحم کیفارگ ،دراد دووو رتشیب اتب هزراتبم رد دتناوت
تاتغیلبت زا هدافتتسا اتب یبتسانتم یاتضف ،یتلاتضعم نین داجیا هقطنم نآ ورتم هاگتسیا رد یگنهرف .دنک
5 . :تیوه و گنهرف نامه
نیتشیپ تحابم رد هک روط
شزرا نتفرتگرظنرد ،دش رطم رد یتیوته و یتگنهرف یاته
تعماو زا یداتمن هتب ورتتم طیتحم لیدتبت یارتب ،یلک هاگن ۀ
یناریا - یتم رامتش هتب یرورض رما یملاسا اتثم یارتب .دور
،
رصانع و شوقن زا هدافتسا ت
ی ینی متئلاع اتی یملاسا یاهرنه
یوصت هروطسا رد دوووم یر شقن و اه
رتگید و یناتتساب یاته
یتتناریا تتتیوه فرتتعم هتتک ییاتتهدامن -
رد ،دنتتتسه یملاتتسا
ورتم یطیحم کیفارگ رصانع یحارط ی
یتم ،نارهت رد دتناوت
اتضف نآ یتفرعم و نابطاخم طسوت طیحم راردا هتب
ناوتنع
تعماو تتیوه و گتنهرف ،ندتمت ،خیراتت زا یدامن ۀ
یتناریا -
یملاسا و هب نام .دنک افیا یرثؤم شقن نایناه یتنتفگ
تتسا
اتب وتسمه و نیوتن یبلاتق رد اتهدامن و شوقن نیا زا هدافتسا رترثؤم یزورما بطاخم بذو رد ،رضاح رصع رنه یاهرایعم لمع یم .دنک ب
) بیسآ یجنسزاین و یسانش یالحم تافاب و طیحم
هاگتسیا اه
هصخاش ،تعتسو و یراتمعم لماتش هتتسد نتیا رد مهم یاه
یعمو هتقطنم تتفاب ،ت یتگژیو ،یا
رته ماتن و یتمیلقا یاته
هاگتسیا تسا هتصخاش نتیا بتلغا یسررب هب همادا رد . رد اته
هاگتسیا ورتم یاه ی یم نارهت .میزادرپ
1 . تعسو و یرامعم هاگتتسیا رد :
،گر تب و اتیمع یاته
رتط یاروا یارب یرتشیب یاهاضف و تاناکما تکیفارگ یاته
ی
دراد دووو .
هاگتتسیا رد ار یرتتشیب ناتمز نارفاتسم نینچمه
یم یرپس هاگتسیا زا یخرب رد .دننک
ورتم یاه ی دتننام نارتهت
یداتتیز تعتتسو زا هتتک هتتیرطیق و شیرتتجت و بلاتتقنا نادتتیم ،دنرادروخرب هب
رتتمک یتطیحم رصانع یحارط رد هصخاش نیا
هووت هدش و عونتم یرنه راثآ دوبمک و هدیا
رد ون یاه یحارط
فلتخم یاهاضف زا
هاگتتسیا نیا تیلب نلاس و اهورهار هلمو اته
تسا هدهاشم لباق ریوصت(
2 ).
ریوصت 2 . هیرطیق هاگتسیا
ریوصت 3 . یلصانلاس )هر(ینیمخ ماما هاگتسیا
2 . :تیعمج هاگتسیا رد
هتووت اب تیعمورپ و غولش یاه
نابطاخم رتمک دید تعسو هب تبسن
دتیاب ،یطیحم رصانع هب
تتش هتتتفرگ رتتظن رد یریبادتتت طتتسوت طیتتحم راردا هتتک دو
نابطاخم هب
.درتیگب تروص یتحار یارتب
اتثم
، یتم زا ناوتت
ماتیپ تفایرد یارب هک درک هدافتسا یراثآ ای اهولبات ،نآ یاته
،دتشاب زاین بطاخم رکفت نتخادنا راک هب و یدتسا هب رتمک یتم یترابع هب هرا تگ هتک یریواتصت زا ناوتت
یتساسحا یاته
هرا گ زا رتشیب ار بطاخم یتم هناتشن وا یتنلاقع یاته
،درتیگ
هاگتتتسیا نارتتهت ورتتتم رد .درتتک هدافتتتسا ماتتما نوتت ییاتته
رتصانع اتما ،دتنراد یلیتسناتپ نیتن هیقداص و )هر(ینیمخ یب و فلتخم یاهاضف رد یطیحم یومسم یهووت
هتب تبسن ن
تناور راتب لیدعت هب یکمک اهنت هن ،اهنآ یریگیاو زا لتصاح ی
هاگتسیا نیا ماحدزا داتجیا اتب هتکلب ،هدرتکن اته
یتب یتمظن و
هدز نماد ماحدزا نیا هب ،یرصب یگتفشآ تسا
ریوصت(
3 ).
3 . هاقطنم تفاب :یا
اتی یمیدتق رتظن زا هتصخاش نتیا
دیدو ای یملع ای یراجت رظن زا و هقطنم ندوب یگنهرف
ندوتب
اتثم یارب .تسا هووت دروم هقطنم تفاب
، تتسیا رد هاگ ییاته
هدتش قاو یمیدق و یتنس تفاب اب یقطانم رد هک رتتهب ،دتنا
ناتبطاخم دتنویپ یاتتسار رد یتطیحم رصانع یحارط تسا نآ نیتتشیپ اتتب اتته ۀ
.دتتشاب هتتقطنم نآ یخیراتتت و یریوتتصت
یتم هتصخاش نتیا نتفرگرظنرد و گتنهرف یاتیحا رد دتناوت
چخیرات ۀ یقطانم دشاب رثؤم نارتهت رهتش تلاصا یعون هب هک
ار ریوصت( دنراد هارمه دوخ اب 4
).
یم ،هقطنم ره یربراک عون رظن زا هاگتسیا تفگ ناوت
یاه
دتننام( دراد دوتوو اتهنآ رد دیرخ کارم هک یقطانم رد قاو هاگتسیا 15 یارتب ار یبتسانم رتتسب ،)نارتهت رازاب رد دادرخ
هخاتش زا یتکی رتشیب روضح یتنعی یتطیحم کتیفارگ یاته
داجیا ،یراجت تاغیلبت هدرک
.دنا
ریوصت 4 . هتسجرب شقن
، لافس
، رد عقاو )هر(ینیمخ ماما هاگتسیا
هناخپوت نادیم
4 . یگژیو یامیلقا یاه عوتن :
بآ و هتک یقطاتنم یاوته
هصخاش زا یکی مه هدش قاو نآ رد ورتم هاگتسیا تسا ییاه
هک ناحارط یم دنناوت یطیحم رصانع و اهاضف یحارط رد هتب
نآ هووت دننک م یارب . اث
، گنر زا هدافتسا یارتب مرتگ یاته
هاگتسیا هدتش تقاو نارتهت امش اطانم رد هک ییاه اتی دتنا
گنر زا هتسد نیا رتشیب دربراک رد ، اتس درتس وتصف رد اه
رظن هب رثؤم طیحم رد داعت داجیا و امرگ یاقلا یم
.دسر
5 . :هاگتسیا مان هب
نارتهت رهتش رد یلک روط
، ماتن اتبلاغ
نابایخ و تلاحم دوتخ درکراتک زا اه
ارختتسا هدتش
هتب .دتنا
مان ،یترابع یتم ناتشتیوه داتی هب ار ام رتمک اه
نتیا .دتنزادنا
یدایز لیید هب لاتخا زا
شومارف هلمو شزرا ندش
،اه تبلغ ۀ
و نارتهت رهتش یغولتش و ماتحدزا ،یتاغیلبت و یراجت یاضف مک یومسم یهووت ن
ب ...و یزاسرهش ه
رد .تتسا هدتمآ دووو
اتسار مان تفگ دیاب هاگن نیا ی هاگتتسیا یراذتگ
ورتتم یاته ی
یقطانم مان ساسا رب نارهت هتفرگ تروص
رد هاگتتسیا ره هک
مان نیا زا یخرب .تسا هدش قاو نآ اتی ناتکم فرعم افرص اه
هقطنم یا یتگژیو ماتمت اب هاگتتسیا دتننام( دنتتسه نآ یاته
اب هک رگید یخرب و )...و سراپنارهت ،ناریمش هزاورد ماتن
یاته
تیصخش هدروتخ دنویپ یلم و یبهذم گر ب یاه دتننام( دتنا
)هر(ینیمخ ماما ،)ع(نیسح ماما هاگتسیا هتکنآ رب هولاع ،)...و
هتتقطنم نآ روآداتتی دتتنا
یعادتتت رتتتشیب ، دتتننک
ۀ یتتگژیو یاتته
یم نیا و دنتسه ناگر ب نآ یتیصخش یگنا دناوت
ۀ یفعاتضم
هاگتسیا نین ناحارط رد تطیحم الخ رد ییاه
ی دوتوو هتب
دروآ نآ یناگدتنز و یتیتصخش فلتخم داعبا یایوگ هک و اته
نامرآ شزرا و اه عماو یاه
ۀ یناریا - یهاتگن اتب .تتسا یملاسا
هاگتسیا هب یلک ورتم یاه
ی یم نارهت شلات دهاش ناوت
ییاته
هووت زا یکاح هک دوب یومسم
ن ورتم ی هصخاش نیا هب نارهت
تسا اهاضف شیارآ رد
؛ ا هاگن نیا اما یاتهولبات لکتش هب بلغ
هتسورب شقن ای یشاقن یور رب گر ب یاه
هاگتتسیا راوید اته
تسا هدرک ادیپ دومن .
نیا یلاح رد تسا یم هک اتب تفگ ناوت
تیفرظ دووو هاگتسیا طیحم رد هک یرتشیب یاه
ورتتم یاته
یتم رتظن هتب یحطتس ،ییارآاضف عون نیا ،دراد دووو و دتسر
زا یکاح یتب هووتت ی تصخاش نیتن هتب ه
یتحارط رد ییاته
تسیا هاگ لحرم زا اه ۀ
تسا نایاپ ات وا ریوصت(
5 ) و رد یضعب
دراوم
، هاتگن بذتو رد ،حلاتصم عون و اروا رد فعض لیلد هب
هدرک لمع افومان بطاخم دنا
ریوصت(
6 ).
ریوصت 5 . یراوید یشاقن ،
)ع(نیسح ماما هاگتسیا ریوصت
6 نیسح ماما هاگتسیا ،لافس ،هتسجرب شقن . )ع(
ج ) بیسآ یجناسزاین و یاسانش یاطیحم کایفارگ
هاگتسیا اه طیتحم رد دوتخ روتضح اب کیفارگ رنه یعاتمتوا یاته
، هتب
ناتسآ ررد و ناتبطاخم و طیتحم ناتیم طتباور لیهست رتت
یم نابطاخم یارب طیحم دتماجنا
. یتتقو ،رتگید یتراتبع هتب
یم طابترا زا تبحص و مدرم نیب دناوتب هک یرصنع ره ،دوش
طیحم رتنه هک تساجنیا و تسا رظن دروم ،دنک داجیا دنویپ
یم ناسآ ار طابترا نیا یرارقرب ،شدورو اب کیفارگ رد و دنک
یاهولبات لکش هب ورتم هاگتسیا تیاده
،ناتملبم رط ،هدننک
یتطیحم کتیفارگ ،تاتغیلبت و یرنه راثآ و یلخاد تا یهجت یم لیکشت ار ورتم یاضف تناگراه یاهاضف رد و دهد
ۀ تتم ور
یلتصا نلاس ،یسرتسد یاهورهار ،یوورخ و یدورو یدابم(
یم رارق )وکس ،تیلب و .دنریگ
هصخاش کتیفارگ رتصانع لماتش هتتسد نتیا رد متهم یاه
یلماوتع و )دتش هراتشا نآ هب یاب رد هک( یطیحم تتسا
رد هتک
رثؤم رصانع نیا یحارط
؛دن ییاتبیز ،تیباذتو ،عونت ریظن یلماوع
مه اب طابترا ،مظن و ۀ
ا دتنویپ و مایپ زاجیا و یگداس ،هعماو راشق
رط زا ورتتم ناتبطاخم هتک اجنآ زا .یبهذم و یلم یاهوگلا اب اه و یعاتمتوا ،یتگنهرف تواتفتم وطتس اب هعماو یاهرشق مامت
هدتش لیکشت یتاقبط هتنادنمرنه اذتل ،دتنا
نیرتدتمآراک و نیرتت
رط ماع اب دناوتب هک تسا نآ اه ۀ
حطتس رته اتب ورتتم نابطاخم
زاتجیا و یگداتس نیتع رد و دتنک رارتقرب طابترا ،یشنیب و ررد نآ نهذ ،ینغ یاوتحم زا یرادروخرب اب ،مایپ .دتنک رتیگرد ار اته
همادا رد
، بیسآ و یسررب هب یتطیحم کتیفارگ رتصانع یتسانش
ورتم ی یم نارهت .میزادرپ
ا.
و اهولبات لاع
ئ علاطا م :یناسر هب یلک روط
، هتسد هس
هولبات زا یمومع و ا
لاع ئ م علاطا هاگتسیا رد یناسر ورتتم یاته
ئارا یارب اهولبات زا هتسد ره هک دراد دووو ۀ
صاتخ عوتن کی
یتم راتک هتب نارفاتسم زاتین دروم تاعلاطا فتلا :دور
) لاع تئ م
تهو و یبای تیادته یرتگ ؛ ب ) لاع تئ م ییاتسانش
؛ ) لاع تئ م
و یتاعلاطا یهاگآ
.هدنهد و اهولبات لاع ئ علاطا م ورتم یناسر ی
نآ یتحارط هتک دنتتسه یتباتث رصانع زا نارهت ماتمت رد اته
هاگتسیا تاتیئ و یتضعب رد اتهنت و دتنراد دحاو یراتخاس اه
نآ یباتیاو اضعب و یراتشون تاعلاطا ،گنر دننام اتضف رد اته
تتتهو رد اتتهولبات زا هتتتسد نتتیا هتتک اتتجنآ زا .دتتشاب رتتیغتم علاطا یم یحارط یناسر نآ یدربراک هووو ،دنوش
رب اه هوتوو
ییابیز و یرنه ناسانش
ۀ نآ ت رتصانع دربراک دننام( اه ی
)یتنی
دراد یرتشیب تیحورا
؛ هتک شزاتین تتهو هتب بطاخم اریز
هتووت نآ هتب دیاب هاوخان هاوخ ،تسا حیحص یبایریسم نامه دنک . هلمسم نیا اما
، شخب ییابیز رصانع یدمآراکان رب یلیلد
اهولبات زا هتسد نیا یحارط رد .تسین
ه سب یلوتصا تیاعر ا
بیکرت رد ...و نزاوت ،بسانت دننام یگنهاتمه و اتهولبات یدنب
اح نیع رد و ابیز یرثا الخ رد ،طیحم اب نآ
، تم اتناوخ ؤ رث
یم و تسا و ییانام هب دناوت
بلو .دنک کمک بطاخم رظن
ریوصت 7 . رد یگنهامهان دربراک
وتکیپ مارگ ،اه هاگتسیا یوکس
هر(ینیمخ ماما یورتم .)
علاتتطا یاتتهولبات یباتتیزرا رد تتتهو و یناتتسر
رد یباتتی
طیحم هتک تتشاد هتووت هتتکن نتیا هتب دتیاب ،یموتمع یاه
یم رظن هب افوم ییاهولبات دوتخ مایپ ندناسر رد دناوتب دنسر
یم طیحم نآ دراو راب نیلوا یارب هک یبطاخم هب تم ،دوش
ؤ رث
لتتحم ،طتتخ عوتتن و گتتنر و لکتتش رتتب هولاتتع .دتتننک لتتمع
رارق یریگ اتتسار نتیا رد هتک تتسا یتمهم لماوع زا ،اهولبات
تمو کی رد .دراد ییا سب شقن زا یدتنب
یماتمت یاتهولبات
ورتتتم ی نآ یدتتمآراک نا تتیم و نارتتهت علاتتطا رد اتته
یناتتسر
یم نارفاسم هب بولطم هتک درتک هراتشا هلمتسم نتیا هب ناوت
بصن لحم و یبایاو هب اهولبات درکلمع زا یتیاضران نیرتشیب ان اضعب نآ بسانم طوبرم اه
یم دوش هدتش تعاب هلمسم نیا .
شتسرپ نا تیم تتسا هتتب نارفاتسم یهافتش تاتعوارم و اتته
و تاناکما هب یسرتسد یگنوگ زا علاطا یارب ورتم نانکراک رظن دروم یاهوکس اصوصخ اتح نیتع رد و دشاب دایز ناش
،
هک ینارفاسم یارب بسانم ددرت ریسم باختنا رد اطخ نا یم ب نیلوا هدافتسا ورتم زا تسا را یم
رایتسب ،دتننک تتسا داتیز
( صت ا یو ر 8 - 7 ).
ریوصت نیا رد هعومجم
هاگتتسیا یوکتس رد مارگوتکیپ زا یا
هدش بصن تسا
تصت نتیا بلغا هک وا
دتمآراکان ری دنتتسه
؛ لاثتم
دربراک ناشن ۀ یفاک رگنایامن هتمانزور اتی اتش
یوکتس رد یتشورف
ریغ ،هاگتسیا یم رظن هب یقطنم
.دسر
ریوصت 8 . ورتم هاگتسیا یلصا نلاس ی
)ع(نیسح ماما
،هدتش بصن رفاسم ورخ ریسم رد ودو ریوصت نیا رد یلاح رد تسا دورو اح رد هک یرفاسم هک
، نتتشاد هتب زاین
دراد راتطق تتکرح ناتمز تاعلاطا .
زا نیارباتنب بتلو
هتووت
.تسا رادروخرب یرتمک 2 . :یالخاد تازیهجت و ناملبم و ناتملبم
تا تیهجت
هاگتسیا تتهو رد هتک دنتتسه یرصانع زا ورتم یاه تت
أ نیم
اح هافر رفاسم
ا ن هاگتتسیا رد اته
هتب راتک یتم هدرتب .دنوتش
نآ یحارط تطیح رد تین اه
ۀ نادتنمرنه زا یتهورگ تتیلاعف
یتطیحم کتیفارگ یحارط و یلخاد یحارط ،یتعنص یحارط یم هتلابز ،تکمین لماش رصانع نیا .دجنگ تواب ،ناد
ۀ ،تتیلب
بآ ،تعاس ،نفلت هواب ،تیگ ...و یروتخ
تتسا هتک اتجنآ زا و
نآ یحارط یگنوگ و طیحم ییابیز رد اه
تیوه هب ندیشخب
نآ تأ راذگریث زوتح رد ،تسا ۀ
رارتق ورتتم یتطیحم کتیفارگ
یتتم دتتنریگ . ماتتمت رد نارتتهت یورتتتم تا تتیهجت و ناتتملبم هاگتسیا
یتضعب رد اتهنت و دتنراد یناتسکی لکتش و تیوه اه دراوم ر دننام .دنریغتم یریگرارق لحم و گن ظاحل زا
اتسم ئ ل
ییابیز هنومن اب هسیاقم رد طیحم اب یگنهامه و یسانش یاته
هب راک یتحارط رد تفگ دیاب ناهو یاهورتم رد هتفر ناتملبم
نارهت یورتم هلموزا
تکمین اه
، تتهو رد یشلات هنوگ چیه
نوگمه یزاس نآ ریا یگنهرف و یموب رصانع و طیحم اب اه ینا
هتفرگن تروص
؛تسا هب یروط هنومن هک یم ار نآ یاه رد ناوت
ناتسرامیب دننام یمومع نکاما رگید ...و یتگنهرف تکارم ،اته
درک هدهاشم ین .
، اح نیا اب دتننام ییاتضف تتیهام اتساسا
یتحارط و تتسا تواتفتم ناتتسرامیب دتننام ییاضف اب ورتم رب دیاب نآ رصانع تتسا رارتق هک یطیحم ساسا
رارتق نآ رد
یم رما نیا هک دریگب لکش ،دنریگ طیتحم ییاتناوخ رد دتناوت
تأ ریث .دشاب هتشاد ییا سب
تکمین طتخ گتنر هتب هتووت اب هاگتسیا ره یوکس رد اه
گنر هطوبرم هدش ی یمآ
دنا
؛ تب هتبلا ه تمتسق تو ژتیو یاته
ۀ
هدتش صختشم اتضف رد تواتفتم یتگنر اتب هک ناوناب رد .دتنا
)ع(نیسح ماما هاگتسیا طخ رد هک
2 ،تتسا هدش قاو ورتم
تکمین یارب یبآ گنر زا تمسق و هدش هدافتسا اه
هژتیو یاه
هدش صخشم درز گنر اب ناوناب دنا
ریوصت(
9 ).
ریوصت 9 تکمین . )ع(نیسح ماما هاگتسیا
3 . یرنه راثآ و تاغیلبت )ترآورتم(
فلا ) :تاغیلبت هاگتسیا تاغیلبت
ورتم یاه ی
هتلموزا نارهت
رصانع ریغتم یطیحم کیفارگ دن
دمآرد حب رانک رد هک ییاز
هتتنیمز رد ،ورتتتم ،یرتتنه ،یتتگنهرف ،یراتتجت نوگاتتنوگ یاتته
هاگتسیا رد ...و یبهذم یم هدرب راک هب اه
.دنوش
هاگتتسیا رد تاتغیلبت دربراتک رد هک یدراوم زا تم اته
ؤ رث
نآ یحارط ،تسا تنیمز هب هووت اب اه
ۀ تضرع ۀ ناتمه هتک نآ
امه و تسا ورتم رط یگنه
یتطیحم رصانع رگید و اضف اب اه
وحن و ۀ نآ یبایاو .تسا هاگتسیا فلتخم یاهاضف رد اه
