انلاوم ۀشیدنا رد تعیبط اب یگناگی یسررب یقداص یربک
هدیکچ ا ار ادتنا یدادم تدتس ا ییدعب ره ًلاوصا ،دراد ینافرع یهاگن تعیبط هب انلاوم دچسرد
یم افرع هناگس ا یتلاح رد مایم ینعس ؛درگن
ن ؛تدسا ی اس یدس ییدسن رد هدک ییدیچ
و ر
.تسا فراع و کلاس یور ارف هراومه کولس د نرد یدعیبط ردصانع و تعیبط هب هکنسا اب
شرا
هطبار اما ؛تسا هدرک یرایتب هجوت یرایدتب رعدب رد هدک تدتین یعودن ا تدعیبط اب شا
ا
تعیبط ارعاب یم هیسد ارگ
ن ودچمه یرصانع یونعم یونثم رد و ریبک اوسد رد .دوب ،ب
لصف ،شتن ،داب ،کاخ اویح و ادهایگ ،باتهم ،باتفن ،اه
ن ... اده لاوم هدک تدسا هیدم ادب ادن
هب ن یریگراک یم اه
ع یسا ا رگا و یناسامنب ار تادوجوم مه یحاو مشچرس یبوک اب رصان
یم هرهب تاهیبشت رد و یراعتسا ایب اشن ،درب
یسابس یلااو جرد ۀینهد د وا ملاک یسانب
ر
هشسینا اربا یم هدناگس تعیبط اب هک مه اجنن .تسا شا
یکس ت دل رد دودب ردصانع ادب یدب
یمن فقوتم یعیبط یمن اس دوب
؛ینک ینورد ار ن تیصاخ ،یرصنع اب یگناگس رد یهاوخ هکلب
هیسیپ و ملاع یایجا رد یگناگس اب یم تعیبط یوسارف هب یهار اه
وم رعدب ردگا .یدسوج ار ادنلا
یسا ،مینک فیصوت شبنجرپ و شنکرپ یرعب یم هیهادشم دادعبا مه رد یساسوپ
اردس ؛دودب
مه هلپ هراو یم ار یا رد مه و هشسینا ۀرتتگ رد مه ، اهج ا یوَر ارف یارب یسوج
پ ادهج نه
یم وجتتج ار یناهج وا .شنوماریپ یدام ،شساسرد و امسن و تسا اهج اج هک ینک
ج ا
هرهب اب شهوژپ یسا رد .تسا یونثم ،انلاوم تیمهارپ ر ا ود ا یریگ
ردیبک اودسد و یودنعم
،
طبار یگنوگچ هشسینا رد ن بات اب و تعیبط اب یو
یم یسررب شا .دوب
هژاودیلک اه
.ریبک اوسد ،یونثم ،یگناگس ،تعیبط ،انلاوم :
همدقم هفلؤم ا یکس تدعیبط و تدعیبط هدب هدجوت متیتیتنامر یاه
هدب هدجوت یدنعس ؛تدسا یسارگ
ب ، یمتاشیپ تایح هب رفس و تشگ اب یعون و یسایتبا یگین و تعیبط ه
یروط هک
« رفس یسا
یسا هب کیتنامر راعبا رد هاگ ،تعیبط هب یم ردجنم تدعیبط ادب ینامه
رد رعادب و دودب دپ
ی
یم ردب تعیبط رد هلاحتسا ایدسلا یوردین رد و دیدسرگب دودخ ا هدک تدسا ن ردب وا .یدسن
و ل
هناردام مه هدب تدعیبط وچ یا یدنک یدگریب گادتحا ،حریدب تدعیبط رد و یدسرب یسودپ
»
،تاجاوخ(
:1391 .)35
باتک رد ینیتح حلاص
« شوماخ رفولین »
ههاو ار مدتیتیتنامر ر و هیدن ،ادسوپ یا
ادسو
یم فیصوت هدبنج رد شدودمن هدک ینک
تعیبط و ینادفرع یاه یویدب و یساتدس
هیدسد یسارگ
یم تفاسرد تروص هب رنه رد و دوب یم وردب یدلیخت و یقاربا یاه
،ینیدتح( یدباس :1379
ب و یساربانب .)10 ع و تعیبط اب ههجاوم رد انلاوم نارعاب راتفر رد هچنن ربان
ن رصان م
هیهاش
یم هفلؤم رگسد ا غراف ار یو رگا تسا هییجنس ،دوب تدعیبط یرعاب ،متیتیتنامر یاه
اردگ
هیسیپ هب وا ۀرگن .مینایب هدفطاع و یودق یدلیخت اب اه
مر وردملق هدب ار وا رادبرس یا کیتنا
اده
کسدین یم رت نچره .ینک یعیفدب دتفگ هب ی
تکم دمه ا ردتارف وا ،ینکیک شور و اده
و اده
لویج ره یوسارف یینب
کبدس اودنع ردس رد یو دادراردق و دراد رارق ینیب ندب ود اه
یعیفب( .تسا اشسا ،ینکیک
:1388 اب یگناگس و تعیبط ا وچ ،هساپ یسا رب .)81
ط تدعیب
هگر هب یتارابا سپ ؛تسا ایم هب یخس مر یاه
یتنا دب اب انلاوم .درک میهاوخ متیس و شرع
یم هتخانب اب شناب و یهذ اب علطم اب یلیغ رد وا .دوب
« گ ،میدب هیدن میُب هدرم میدُب هدسر
میب هینساپ تلود یم و یمن قشع تلود /میب هینخ »
مدب اب دوخ یوگتفگ ایب ا یعب و س
یم هکنسا ا یعب وا اب لااح و تسا هدوب هینبرخ و هینب یسوگ
یم ،تسا هیننامه :یسوگ
نشخب یبور وا ششخب و مرک یک کلم و کلم و کلم ا کلف خرچ ینک رکب یب هی
م
خر ردددتخا قبط تفه رب رب قبس مسدرب همه یک قددح فراع ینک رکب هینش
ب می
فسوس ودنک مدوب فسوس میددب هات یص ود خرچ میب هام میب هره هینسا
میب
،یولوم(
ج ،1375 :2 )14
هب هرابا
« یم » لیبت و هیسیپ ا یتفاس یدب ردگسد یتلادح هدب یتلادح ا .ردگسد ۀیسیپ هب یا
یمرد یراگ ادس ا شردصانع و وماریپ اب ینویپ رد یم عقاورد ،تسا ؛در دگ
« ادمه یدنعس
تدسا ردطم متیتیتنامر رد هک تعیبط اب شییمن و ینویپ ( »
،تادجاوخ :1391
ادب .)122
هیدنبات ۀرده و ردتخا اب و تسا هتفر رتارف امسن تفه ا وا هکنسا ا تسا رکاب فراع هکنسا یم یگراتدس ا رتارف .دراد یب هام رس اب ،یننامه یتح هن تسا هیب هناگس .ینیدشن
« یدساب
لدصا دادینب ردب ادتنا و یتدته بادب رد ار دودخ تاردکفت دعومجم انلاوم هک تباد هجوت افرع کیتکلاسد تسا هداد رارق دوخ ین
» یعیفدب(
،ینکیدک :1388
« .)60 اون ،سدفن رده وا
یم تسار و پچ ا ار قشع یمارف ار اتنا هک دونب
هب ار اتنا .یناوخ یم یبادغرم نوگ
یدنیب
ا هک
« اج یاسرد »
ن هب ماجنارس و هدا
« رحب » یم دینویپ » : امه(
.)65
یک اج یاسرد هدا ایباغرم وچ قلخ اخ رحب ن یک غ م ،ماقم اج یسا ینک
تس
،یولوم(
ج،1375 :1 )186
و تدعیبط اب یگناگس رد انلاوم هاگن و هشسینا تسا هییبوک هینراگن ،گاسا یسا رب هیدسیپ
یاه
هچسرد هناراوییما هکلب ات ینک یسررب ار یعیبط تدفرعم ماظن هب ار کچوک ینچره یا
یدسانب
ک گاسا ،شهوژپ یسا رد .یساشگب وا یفیصوت شور رب را
هناخباتک یبور و تسا هدوب یا تدسا
شهوژپ ا هک هدرب هرهب ییشیپ یاه
هجیتن رد اما ؛مسا دب دانتسا ،رظن ایب و یریگ
یاهرعدب ه
.تسا هدوب انلاوم شهوژپ ۀنیشیپ شهوژپ ؛تدسا هدتفرگ تروص وا را ن و رعب رد اتنا و تعیبط و انلاوم ۀرابرد یرایتب یاه
:هلمج ا
« ب ادنلاوم راعدبا رد تدعیبط ردصانع یدسرر »
هدا ریدیح مسردم و یریدیح ارده ا
1398( ،)
« هولج یسررب تعیبط یاه
یودنعم یونثم مجنپ رتفد رد ینافرع یسارگ »
یردهم ا
لیعامسا ( ربجنر یمحا و هنایبا روپ
،)1397
« سمدب تادیلیغ رد تدعیبط هدب انلاوم هاگن »
ا
( یییبر یمحم و ایلوف د مظاک
،)1392
« یودلوم تادیلیغ رد تدعیبط رسوصت »
هدمطاف ا
یرییح اسدان هییس و ایچهلاک ( این
ادب ادتنا یگنادگس ودضوم ۀرابرد ، ونک ات اما ،)1392
.تسا هیشن ماجنا یشهوژپ انلاوم هشسینا و رعب رد تعیبط شهوژپ شسرپ شسرپ یسا هب تسا هیب شبوک هلاقم یسا رد :دوب هداد خساپ اه
وم درکسور .1
؟تسا هنوگچ تعیبط هب انلا
یم تروص هنوگچ انلاوم شسینا رد تعیبط اب یگناگس .2
؟دینب
؟تسا یتنج هچ ا انلاوم رعب رد تعیبط اب یگناگس .3 تعیبط و انلاوم
فیلخ ماقم ًاساسا ن یهلا
سن ،هرقب ۀروس( تسا هیمن نرق رد هک انچ طبار )30
یگنتاگنت
س ؛تسا هدام ملاع ا اتنا دوجو یسوس ا .تسا هد مقر اتنا یارب ملاع اب ار تدساخ ینع
هاگ
یکاخ یگان یدام ملاع و تعیبط ردام ا هک تسا هدرک باجسا و داجسا ار یتیخنس شا تسا رس
ا و هب تعیبط رگسد یسوس هنوگ
لماکت یراتخاس اب اتنا تاذ رد یا وگرگسد و هتفاس
لکدب ،
رد .تدسا دودخ تاذ ادب هدجاوم یعودن یو یارب تعیبط اب هجاوم یساربانب ؛تسا هتفاس یدسا
هرهب ،ینسارف مه یعون ساپرب تعیبط تاناکما ا یرو
دسا تعیبط اب یگناگس و ی ارت یده و ت
یرترب شرگن ناسوج
ه حب ،تسا داحتا و یگناگس ا یخس هاگره ینچره ؛دراین دوجو یا ث
یاده
یم ومن خر دوجو تیحو وماریپ و هدردک یدلجت اتنا رد قح ،هچسرد یسا ا و یننک
دب وا ا
همه رد ایخ و تسایخ همشچرس .تسا داحتا رد تسا یلجتم ییچ
« رد مده و وادفن رد مده
سفنا ( .»
هدسن ،تلدصف ۀروس دساپ ردب .)25
ا یعودن رد تادودجوم و تدعیبط ،شردگن یدسا
یگناگس مه ا یناشن هک ینا هدکلب ؛تدتین لودلح و ریختت ا یناشن .تتین ن رد یتنج
رده
یگناگس تته هچ یسا و تسا رون سنج ا
لدماک ادتنا ،ینادفرع ۀردگن رد هدک تسا هنوگ ر
ا
یلجت یم ایخ هاگ یم هک تسا اهج هب یهاگن یینچ اب انلاوم .ینناد
:یسوگ
هیسد ار ایددخ ییسد اردم وچ یا
هیسدرگرب ویددددص بعک درگ یا
تمیخ تسایخ یمح و تعاط یم تسایج یم ا قح هک یراینپن ات
رگن یدددددم رد یک اب وکین مشچ رشب رینا قح رودددددددن ینیبب ات
،یولوم ( رتفد ،1373
:2 )269
هب اب عقاو رد یم رما یییکنت لعف دربراک
رد ار قح رون ات یک هجوت یم هب یسوگ ب
یدنیبب رش .
یتته شرگن یینچ وترپ رد هناسانب
هک تسا یا
« ار ادهج مده یدبررم سمدب وچ یتک
یم راس خر ساس :یناد
اییپ تشگ وچ تخر ییبروخ ایسوه یب وددک ود تارذ
ینکفا هساس وچ وت خر رددددهم ایبا تشگ یسیپ هساس ا
ساس هک اهج یسا یم ردادص لک لقع ا لصا رد ،تسا راس خر
دسانت هدب سکرده و دودب
یم هرهب ن ا شمهس .یسوج
» ، اگساب(
:1393 یتنامر رعاب ،کیلب مایلسو ا .)71
تدتیس
یم لاؤس ،یتیلگنا :یننک
« یم ییدبروخ یتقو شدتن ا یسودگ هدک تدسا یدسا هدن ادسن یدمد
یم یم باوج رد وا و ؟ینیب :یسوگ
« جوف ،هدن ،هدن ودف
یدم ار ینامدسن ودشق ج لادص هدک منیب
یم .لاعتم یایخ ینوایخ ،گویق ،گویق ،گویق :ینهد »
،ینیتح(
:1379 .)11
لک لقع ا تسا ترکف کس اهج یسا تروص و تسا هاب وچ لقع
لُسُر اه
،یولوم(
رتفد ،1373 :2 )219
هشسینا ار اهج انلاوم یم یا
دس و تدسا دوجو ملاع لصا ،لک لقع و لک لقع ا یناد رد یرا
تروص و تادوجوم مه تیهام
یم رودهظ هدب لدک لقع طسوت یگمه هک اه رایدسیپ و یدنسن
یم ،ینام ( ینوب :1379
راد دودجو یتدته سیدج و لدک ییدب هک یقافو یساربانب .)269 ،د
یم دومن یگتسویپ اس یباس
یریبعت هب
« تنا دوجو هنک رد ونکم قراب ییمه بس هب ییب ، ا
یدسا داد اشن یارب .تسا مایم یناسرج رد یکیتکلاسد یتکرح یتته هاگراک و میع ر
،هدطبا
تروص ا یمیظع فیط ا انلاوم یم دیم اه
لگ و تدسا میع راهب لاثم ؛یسوج ا هیدیسور یاده
یم هک تسا یییچ راهب ن هایگ و یناسور
هناشن ا یسرمان یدبر یدسا ا یساه .یدنا
» ، اگسادب(
:1393
« .)172 ا هیب هیبشت روط هوک هب تسا ینوایخ یلجت لحم هک رظن یسا ا اج .تس
هولج اب هظحل ره و دراد یتته مامت ۀ اینا هب یتعسو هک یهوک یم دوخ رب ،ون یاه
یفاکدب »
ایب(
یلاع و رف ،دابن
:1398 رگسد ینایب هب .)188
« ا یب گونایق رد تدیهولا اساپ
ییدیچ رده
تسا رایسیپ »
،لمیب(
:1389
« .)24 هظحل رد انلاوم دتفگ ودنکا هب تبتن یبوماخ یاه
،را
کسدین ایخ هب یماگ یم داسرف هب وچ و تسا هوک تسا شوماخ یتقو .تسا رت
.تسایص ،یسن
ن یم ادب وچ ،تسا ملق دراد ل رب توکس رهم هک هاگ دسا رسردص ،یسادشگ
ت »
،یماردس(
:1369 .)85 ییب ه ات و رت و یبددددس ار لد غاب ییمساس و وردددس و درو هچنغ رپ
خاب هتشگ اهددددنپ حرب یهبنا خاک و ارحدددددص اهن لگ یهبنا
یخس یسا یساه
تسا لک لقع ا هک تسا لبنس و ورس و رایلگ ن یوب
دوبن لگ اددجنن هک ییسد لگ یوب لم شوج
دوبن لم اجنن هک ییدسد ،یولوم(
رتفد ،1373 :1 )91
یگییچیپ یقاف انلاوم رعب رد یناب ماظن ارعادب ردگسد ییدب رد جسار و لومعم یاه
؛تدسا
هب یروط یناگشسینا اهج دوخ وماریپ یایبا و رایبا امه اب هک یم فیصوت ار شا
ادب و یدنک
هیسیپ ا اب یگداس امه دهب هراعتدسا و هیبدشت ادس لیثمت تخاس تهج رد یعیبط یاه
هر
یم رسوصت و درب یم عسیب یاه
وچ ؛ینسرفن
« اهج رد ادم لدباقت رد تدعیبط ادنلاوم ینیب
سارو
هبترم لب ؛تتین یدضرع هدن تدسا یلودط ،هدطبار ردگسد یخدس هدب .تدسا ن تارم ا یا
»
،ینام ( :1397 یم یخس و دراد اج تعیبط و )73
:یسوگ
یم یملاس یددمحا رب گنس ینک
یم یمایپ ار ییحس هودک ینک
صب و میعیمس ام میبوخ و مسری
میشماخ ام امرحمان امب اب
ادددج ملاع ،یدامج ا یسور اه
یسونشب ملاع یایجا لردددلغ
،یولوم(
رتفد ،1373 :3 )377
تیب یسا رد انلاوم حیملت اب اه
،ییحس ترضح و )ص(مرکا ربمایپ هب گندس لادح اب
و هودک
یم یتم رد ار یرگسد ،تساور یاضف فیصوت ا یعب و دوب یماو وگتفگ هب
ا هدک یسایص .دراد
اتنا هب باطخ تادامج یم و تساه
:یسوگ
« دب ادما ؛مسدادشلد قح هب و انیب و اونب ام امدب ا
یب و شوماخ ،انعم ملاع امرحمان هب لافاغ امب یتقو و میتته قطن
ادمج ملادع یودس تاد
یم لینت یم هنوگچ یینک ینب یارب و ییباب تادامج مرحم و سینا ییناوت
لغ و شورخ ی لر
یدیباس ادقترا اج ملاع هب یدامج بترم ا یساب ، اهج یایجا »
ج ،ینادم ( ،3
:1378 .)250
ودنعم یودنثم رد مده ،یو یگشسینا ماظن هب هجوت اب تعیبط و یعیبط رصانع هب هجوت و ی
لمنت رایتب ریبک اوسد مه هب ؛تسا ییگنارب
هنوگ تایلیغ رد طقف رصانع یسا هک یا دب
ادب سم
هب یماتب ا اییم یسا هتفر راک
:ینا
« اهایگ تاناویح ،تیب1755
لصف ،تیب1476 لاس یاه
یدعیبط رصانع ،293 ،1888
یعیبط یکاما گنس ،727
517 اه هیسیپ ، یعیبط یاه
ومجم رد هک888 رادب رایه7544
تسا هیب هرابا تعیبط هب »
،یییبر و ایلوف د(
:1392 .)67
« ا شیب دویح رد و تسا هتفر راب رایه دویح اسرد و ییبروخ رکذ ،یونثم رد و ه
رادب رای
تسا هتفر بن رکذ مه »
،شورس(
:1367 .)17
هیدسیپ و یدعیبط ردصانع یریگرادک هب ۀویب رعادب یدنعس ؛تدسا تدیمها یاراد یدین اه
یرعب اهج رد هنوگچ تعیبط و دراد یدرکسور هچ تعیبط اب ههجاومرد ودمن شا
یم د .یدباس
یم تعیبط غارس هب درکسور ود اب انلاوم .دور
یقیقح یانعم رد یعیبط رصانع دربراک هیسیپ تیعضو یسا رد هدرک ظفح ار دوخ هاگساج و درکراک اه
ا یردگسد داردم و ینعم و ینا
هدب .یعیبط امسن امه امسن و تسا هام امه هام .تتین رظن رد انن :لادثم روط
« ردکذ
یه هب باتفن اس اسرد هدافتدسا ،دراین کیلبمس بنج هجو
ن ا حریدب یاه ادمه ،هیدشن اده
اسرد و ییبروخ یم ام هک تسا یسوننم ی
ن یاپ یرنه اینچ و میسانب هیدشن هدتخسر اده
یسا ا یمیظع طابنتسا ،تسا و یسادسرد ادم یاردب بادتفن و ادسرد و .تدسا هدتفرگن تروص اه
.تسا هیشن هدومناو رگسد یباتفن »
: امه(
رایدتب یفیدصوت دردکسور یسا انلاوم رعب رد .)15
مک :رس یاه هنومن یننام ؛تسا گنر
شتآ مشتن منامه یم شتن تفگ مشبات ینیبب وت ات ن رینا
،یولوم(
رتفد ،1373 :1 )46
داب تتیناین رگا ضوح رینا بن تتیناک اک ینک یم شفشن داب
: امه(
)48
کاخ درک کاچ یرُپ یب یفخم جنگ درک کلافا ا رت ابات ار کاخ
: امه(
)131
بآ یا خیب بن یو،هد هطوف ارام ام
هیهطوغار اصع اسرد بن ربایب ارمع یسوم یا
ج ،یولوم(
:1 )19
هدیدپ و تعیبط یم یغلاب هاگیاج اه
.دنبای
« رتدشیب وا رعدب رد مده دودجو تیدحو و تدسا فراع و یدوجو تیحو یرعاب یولوم
ینغ اب وا .تسا یصخب برجت هیدمن رعدب ایدیم هب شدوخ ارود یگنهرف ناوتشپ یسرت
و
یخس یسا هدنهپ و جوا رد وا لادیخ هک تسا ینعم یسیب
یب یا تدسا هدودب اوردپ رد اردک »
،یمطاف(
:1364 یم ریس تلاایخ لاب رب کیتنامر یرعاب وچ هچسرد یسا ا و . )25
.ینک
فدلکت میدع یدین ن بدس و هیب ایب هراعتسا و هیبشت لکب هب رتشیب وا یاهرسوصت و
اسن هیبشت .تسوا دورس هناتتم باس
تروص یسرت ا رعدب رد تدهج ایب هراعتسا و تساه
و
ص، امه( تساسوپ و هین شرظن رد ییچ همه هک تسا اوارف خ را ن رد انلاوم .)25
یارب دو
ا .تسا هتفرگ هرهب تاهیبشت ماتقا و اونا ا میع و دوجو ییب مئاد لاصتا ایب ر ساس
راس خ
رد هدک یدل ا قراب ات هتفرگ تیحو ییبروخ یلجت و ن و دراد راردق ادتنا دودجو هدنک
شدت
یم وررتتم ووشعم یاسرد رد قشع وتناج اردجه دب یودلوم دیدن هدک ادجنن ات و دوب
یم وقولا سرق لصو هب لصتم
، اگساب( دوب :1393
.)72
« ا ارادب و اوده و داب و اج ملاع دروم رد یتقو ،درس و مرگ ، ایخ و راهب تدسا ن
هداف
یم عتسا و دامن دوب ادسن ؟رودطچ باتفن و اراب و داب دوخ یلو ؛تسا )روفاتم( هرا
ا یس مده اده
یم راک هب ی اجم اب ام و تسا هراعتسا ن ،هن اس ؟مسرب
دتین هراعتسا کس یه اه بادتفن .ت
و رودن و بادتهم ًادتقیقح مده امسن ن رون و باتهم .تسا باتفن ًاتقیقح اج ملاع هراتدس
اب و تسا ینورد یهتنم ؛تسا ن یدساب ادج مدشچ ادس لد مدشچ
یدسد ار اده »
،یداودجروپ(
:1393 .)17 دس رد یدعیبط ردصانع ادب ینادیب یاهدرکراک ا هنومن ینچ هب لطم یب یبور یارب ر
یم هرابا .دوب
غاب
« هودلج ادنلاوم رعدب رد یعیبط رصانع ا حریب یهاگشسامن وچمه غاب رادبرس .تدسا رگ
ا
م ار یغاب یاسور وا .تسا یگین ی
ادخ غادب لادح یدسا ادب و تسوا حرب کس کلف هک ینیب یک
تسد و ایدخ یسورادسور نحص انلاوم غاب .تسا یتوکلم غاب یسا ا یکچوک بات اب مک ،رادهب
هولج و هاگشسامن و لبلب و غا لگ و اتخرد هاگ
دشقن مایدک رده هدک تسا وگانوگ یاه رد ی
وا .وهایهرپ تسا یغاب انلاوم غاب .ینراد هدرپ یسا گدنر ادهنت ،غادب هب شهاگن رد
ار ادهوب و اده
یمن یم رد ار اهراتفگ و راتفر هکلب ؛ینیب یباس
»
،یییبر و ایلوف د(
:1392 .)67
یب و یبسرس غاب وا لایخ رد) یهلا( قشع ،هکنانچ هنارک
دنا ا ردیغ هدب هدک تدسا یا و هوی
ود یسا ا رتارف ار یقباع راهب ،دراد مه یرگسد رب و راب یداب نادواج ،تیعضو
گدشیمه و ه ی
یم رسوصت .ینک
یب وک قشع یبس غاب تساهتدددددنم
هویم سب وا رد یداب و مغ یج تساه
تسا رترب تلاح ود ره یس یقباع یب
یب و راهب تسا رت و یبس ایدددددخ
،یولوم(
رتفد ،1373 :1 )86
)باتفآ( دیشروخ
« هب یرسوصت ییبروخ هب ن هیبشت رد و تسا یونعم یرما قشع یم تسد
رتادبس هدک یسن ا
متجم ارس ؛تسا ییبروخ هب ووشعم هیبشت هدجوت دلاج یرنه تهج ا ،یونعم روما درک
تسا » ،یمطاف(
:1364 هب .)87
یروط بادطخ ار یدنوایخ ،قدشع شساتس و یسرفن ا یعب هک
یم ا ریقچ ،اسایخ :هک ینک یهادگ و تدسا راکدبن یهادگ هدچرگ ،میمرگ راوییبروخ قشع
. اهنپ
تساییپ هچ و اهنپ هچ و اهنپ هچ اسایخ قشع یس ا میمرگ هچ میمرگ هچ اسایخ
،یولوم(
ج ،1375 :1 )96
یبلقت کدس ودچ یدخرب هدک ار ادیمدن ادیبنا باتملاع باتفن ده ا ،یدعقاو یدخرب و یدنا
م
:تخانب اب یسا ا شیپ مسیُب یحاو تما ام
مسیب و کین ام هک یتتناین سک
ایبنا بادددددددددددتفن یمنرب ات ایب یفاص ،وب رود شغ یا تفگ
،یولوم(
رتفد ،1373 :2 )193
« یم اهنپ یلکب رد ار باتفن دامن اوت ن رد هک یراعبا یمامت رد ،رت
دب یخس توقاس ا اه ه
تفن رگا یتح ؛میبایب ،تسا هیمن ایم سمدب ار یسا .یباب هیشن رکذ با
ادب هدک تدسا یسیلا
یم یناحور ار داوم یمامت ،دوخ روهظ خرد دنیسن هدب ار یدب کدسرات اتتهوک و د اس
ادش
یم رییرت باتفن ۀرهچ یهد
» ،لمیب(
:1389 .)68
باتهم هیسیپ ا رگسد یکس اونع هب باتهم :تسا هیمن یینچ هیبشت هجو رد یین یعیبط یاه
همین یسا هییسر تتیک ابب هییسر بارحم و تسا قشع ربمریپ
،یولوم(
ج ،1375 :2 )402
یهام
« قدشع ،شسادقب و تادیح هدسام هدک هتخادس لّثمم یهام هب ار وداص قباع تارک هب یولوم
تسا » ،رفنا ورف(
:1379 .)220
ینعم یاسرد رد شاب یهام وچ ددرگن میمه شوخ بن اب یج هک
،یولوم(
ج،1375 :1 )262
ایرد
« هردطق ۀ ایدنا هدب ادج یاسرد لحاس ربارب رد ،تسا تعیبط رهاظم یسرتگریب ا هک اسرد یا
یداب مه و تتین یم ن هب هک یکانمغ تمه و قشع مغ ربارب رد ر گدو یاه
هدب ،د ادردپ
هبح ریق یمن یا د را » ،یمطاف(
:1364 فک و یهادم ،جودم ،لحادس ،ادسرد للدتم .)60
،اده
وم هجوت یسرتشیب .تسا هدرک لج دوخ هب ار انلا
« تایصوصخ یولوم رظن ا اسرد و ییبروخ
ن هک ینراد مه یرگسد هدب هنارعادب و هناینمرنه یتتج هرهب یارب ار اه
دسانم لدماک روط
یم یسا هک تسا یسا ن و ینک هدک ینباب هتباین یریظن هک رظن یسا ا یساب ،ملاع یسا رد اه
ن لوصحم هراپ اه
ن دوخ یاه ،ییدباب هتدباد یبن هک اجره ،تسا ییبروخ ییع رون .تساه
یسا .تساسرد ییع بن یسا هدک یفرادع یارب تسا لبمس یسرتهب یساربانب ؛ینتتین ییچ ود اه
یم و تسا دوجو تیحو هب لئاق تدتین ایدج ایدخ ا ادیند یسا هک یسوگب یهاوخ
» ،شوردس(
:1367 .)33
هرطقیبابن اسرد یا
لحاس اب اج یاسرد یداب
هبحد رین تمه رد یا
یم کانمغ
،یولوم(
ج ،1375 :2 )176
تخرد یم هام و تخرد ا اخرچ و اصقر یرسوصت انلاوم تسد تخرد .د اس
رد هادم و اشفا دح
لا
کاپ ار دوخ ینیم امس اما ؛تسا امس یم امسن شدرگ ا رت
.یناد
تسد خرچ رجب وچ مناشف ا یم خرچ رمق وچمه ان
کاپ ییم گنر رچ ا رت
امس خ
ج ، امه(
:1 )20
یباغرم
« هب ایباغرم تشگ اب هب ،قح ترضح و یلصا دوجو هب ار مدرم تشگ اب بدشت ادسرد یودس
هی
لیثمت ا و هدرک تدسا هدرون دودجو تیدحو لندتم یارب هک تسا یساه
» ،یمطادف(
:1364
.)48 اج یاسرد ۀدا ایباغرم وچ قلخ یک
رم،ماقماجنساینک غ
تساخ رحب ن یک ،یولوم(
ج،1375 :1 )186
هدب هدهجاوم ادنلاوم ،عقاو کدس ا .دراد تدعیبط هدب هدناگود ییدسد دسوا ادس هدناگود یا
ددس و
« هشسینا یم تعیبط حطس رد ار دوخ یاه هب و درتتگ
ی ادسدامن یدعیبط ردصانع اب لاطصا
یم ا وا لاثم یارب ؛ینک
« ابایب
» ،
« ارحص
» ،
« غاب » ادع و ادج ملادع اونع هب ...و دادس ور مل
یم و عجرم هک ینک اج بآم
ا اس تساه
« اب
» ،
« ریب
» ،
« رتودبک » ریدسا ور اودنع هدب رد
اتنا تینامتج اس یکاخ ملاع لاگنچ یم داس اه
رایتب هک انلاوم مود شرگن رد .ینک قیمع
رت
عیدسو یدتعیبط و یملادع ادتنا ور و ادج ورد رد هدک تسا یسا ؛تسا لوا هاگن ا ا رت
یم اپرب وریب تعیبط غاب .ینک
اه هوک ، هویم ،اه جنگ ،اهدور ،اه ورد رد ار ...واده
دتنا ادج ا
یم شسامن یسابس مادمت و یهد
ادتنا یدنورد ملاودع و اده یم اه
یدجعم( گندس ا بن .یدباس ه
قب اس ) (یسوم ترضح اس رمقلا
« شتن » اس
« رصرص » اتنا دوجو رد ار یم یرادج اه
و یدناد
یم یفرعم یقایصم کسره یارب ینک
» ایب(
رف یلاع و ،دابن :1398 .)179
تعیبط اب ناسنا یگناگی یتنامر راب تاکن ا یکس تعیبط ،متیس
یتنامر راد ن رد تعیبط .تسا یساتس تدتیس
اه
هب یم رسوصت یبعم تروص هلایپ و دوب
یم یا ذ یدلجت ینعس ؛راس خر سکع یسد یارب دوب تا
هرذ رد یینوایخ ،ینیدتح( ادهج اج ۀرذ
:1375 د .)11
یدلجت ادنلاوم یاردب تادیلیغ ر
سمب :وارف تقو هب تسا یسیلا
سمب یور ثسیح وچ ییسر یسیلا
ییشکرد رس امسن مُراچ سمب
،یولوم(
رتفد ،1373 :1 )18
« یبادتفن ن گاکعنا رگم ؛تتین یییچ دراد ار ن یسد بات ام مشچ هک باتفن یسا دک
رد ه
باجح یسایج یاه رودضح ا ردیغ هدب هدک ینادتنا .تسا بوجحم یهلا تقیقح ا اتنا اس
یمن یییچ وولخم یباتفن یم یاج روناج حطس رد ،یسانب
دریگ » ،لمیب(
:1389 .)64
ی ور سکع هک یورربوا یور
در یتُف یم یمور موب یهام
هدربون یگن رگ یخر ما
،یولوم(
ج ،1375 :2 )4
تفدصییبروخ هدک وودشعم یور )هسادس( سکع هک تسا روصتم ی ور ،تیب یسا هب هجوت اب یور رب تسا
« یم » یم هام ،یتفیب هدچرگا ،یدب مهاودخ هردهچ یدمور و ییفدس یهادم .موب
هدربون م اب یگناگس و ییبروخ اب یگناگس اجنسا رد سپ ؛مباب هدوب هرهچ هایس یا یارب ها
دم ی
یب .تسا هداد خر یرعب هکنن
سادس رد یدم و تدسا ییدبروخ مقودشعم یسوگب اییپ و یبور
هیب ابس وا قشع دراد هرابا در یور( قشع یروجنر ا یریبعت هب ؛ما
)یرامیب هب ن
ه اهر اهنت
یم هام و ابس هکلب ؛موب تسرد .یب مهاوخ ور
هک تسا
« یب هام »
و یراعتسا هجو رد یاردب
هب یبوخ و یسابس جوا ِ ایب یم راک
؛دور هب تبتن رصانع یسا هک یگتتجرب هب اما د
رصانع رگس
یب یسابن ،دراد دوجو انلاوم رعب رد یعیبط :دوب انتعا
مناکملا رینا هک مهام ن یم مناج ییع رد ارم وریب وجم
: امه(
)60
یم رما و تسا هناگس ن اب یرعب یم و امسن رد هن دراد اکملا رد یساج هام اردم هدک یدنک
ا وریب رد یب ا یتعسو رد متته هناگس اج امسن هام اب ینعس ؛ییسوجم اج
هچ و یناکم
یب اتب .ینام هم راس یب اهن ا ؟تتیچ ا لد شپت یرعدب یدم لادح یدسا رد .وادتا هدب وا یتدفر و ور
یب و یناراب ور ا یرسوصت یم اشن ار باتفن
امدسن عدقاو رد ؛تدسا هدناگس ردبا ادب هک یهد
فن ا شناج یدتسونییپس هدب یدسا رد .تدسا هیب اتمد ربا اب و هینام مورحم بات
ادعذا اه
یم .یربا و تسا هیب باتفن یب مناج امسن هک ینک
هناخ رد رگا یم مباتفن اعب تلاو متوقادس و در و قدیقع مدردگ اده
ییدط و بن
مراد : امه (
)26
یگراوییبروخ ششخرد و ؤللأت س رد ار شا
گن مه و ادشخرد یاه کادخ و بن ادب یدتنج
هب امه یساربانب ،کاخ و بن ا تسا هیب هتبرس مدوجو .تسا هییشک خر گندس هک روط
اه
یم ینمب را و اشخرد ییبروخ رون شبات ر ا رد امه مده یدم دودجو ،ینودب
.تدسا هدنوگ
هناخ ینچره ،مییبروخ ا یسوترپ هب
یم هناخ م رد یرعب ِیم عقاورد .مدرگ ب لوا ارص
رودط ه
هناخ شدرگ هب هرابا ینمض هب
اردصم رد و .ییدبروخ یدگژسو ادیب ینعس ؛دراد هناخ مود
مه ایب رصانع یسا اب دوخ یگناگس لیلد ار توقاس و قیقع و ر اب تبرس رد یتنج م
ی ؛یدنک
تسد ،توقاس هب یلومعم گنس لسیبت ۀیجعم وچ هب ،گنس دوخ یارب مک
ناشن هداس یلکب
م
،لمیدب( .تدسا ن یوردین و یسیدب تریدق ناشن رتشیب هکلب ؛تتین باتفن ینابره :1389
.)68 ن ری ندت ا و تسا هیب یسوس و سگرن و هشفنب ا یرایلگ هک تسا هام وچمه یور ر
یو
هام ودصت ار ادتنا دودخ تشپ سپ رد رصانع تیب یسا رد .تسا هیب یبور هام ۀرهچ وگ رس
یم ا یینسارف رد هک ینک .تسا ینوگرگد و لیبت رد رگسد یتلاح هب یتلاح
یعیفب ی اسرسوصت ینکیک هدب ادب ار ادنلاوم یاه
ادب هدتساقم رد یهادیگ ردصانع یریگراک
یم اسوپ و ینمتکرح یرسواصت یرهچونم و یکدور )مدشچ یمر( سگرن تسا یقتعم و یناد
دس ا
یخس یمر ( یسوس هبرس یمر( هشفنب اس )یسوگ
د )یراوگوس و ینابسرگ دت یگیدن راب رگس
ه ا یا
هتفاس وا رعب رد یمن گاتحا هینناوخ و ینا
سگرن و یسوس و هشفنب امه یسا هک ینک رعدب
ن رعب رد .تسا یرهچونم و یکدور و یخرف م رعب رد و تباد یقافن بنج رسواصت اه
ادنلاو
و یهادیگ تادیح یدج یناج یرهچونم سگرن و یسوس و هشفنب یوس ن .دراد یتفنا بنج م یمن هیسد یناتنا ا اج یلاحرد ؛دوب
ادتنا ،انلاوم سگرن و هشفنب یوس ن رد هک و
لئادتم
یعیفب( تسا هتفهن تایح موهفم رد یناتنا یگین ،ینکیک
:1388 .)87
یم لااب و میسلااب ام مسور
یم اسرد و میساسرد ام مسور
،یولوم(
ج ،1375 :2 )122
هعومجمرس و اسرد هدجوت و دربرادکرپ ردصانع ا )... ،فدک ،لحاس ،جوم( ن یاه
یاردب ییگنارب
.ینتته انلاوم
« ادمرن ادهج ا بادن یرسوصت ،انلاوم نارعاب اب رد رحب و اسرد و تدسوا ین
س مدتجت ن رد یو یردکف هاگتدسد یسداینب ۀیسا هک تسا یو را ن رد رسوصت یسرتگریب هدتفا
تسا ( » یحوتف 1380، 2 : یهام ،رایناج و هینسوپ یگنهن اب لااب تیب رد انلاوم .) دج
رد ار شنا
یم یقایصم اسرد اب سنا و یگناگس دشسینا و رعدب رد یدساسا ینادمتفگ ادیب یارب د اس
ه شا
یب یاسرد هب یتسویپ و یقیقح تاذ هب تعجر و تشگ اب ینعس .یهلا ارک
« رد وا .ییدبروخ هاگ و دوب اسرد هاگ یولوم بک اودسد رد و تدسا تفدصاسرد یودنثم
ردی
شنمییبروخ »
،شورس(
:1379 « .)225
شیدپ رد ار تسایس ییمه سمب اوسد رد ًاقیقد
تدسا هدتخود دودخ تدماق هدب دوخ هک تسا یفیصوت یسا و ار یکس ن یونثم رد و هتفرگ
»
،شورس(
:1367 .)18
یوب اسرد هگو ّیییبرودددددخ هاگ ب اقنع هگ و فاق هوددددک هاگ
یو
شسوخ تاذ رد ن هن یباب یسا هن وت مهو ا ویف یا
شیب شیب و اه
،یولوم(
رتفد ،1373 :2 )184
تیب یسا رد انلاوم یم یخس سمب اب طاخت ۀویب هب ییبروخ و اسرد یسد اب اه
ادما ؛یدسوگ
«
؟دوب وا دوخ هب باطخ ّرسّرس رد اسن هن »
،شورس(
:1379 م یا وت عقاو رد .)225
یهادگ ،ی
یم اسرد و لیدبت ییدع رد یگنادگس .ادقنع یهادگ و یفادق هودک یهاگ .ییبروخ یهاگ و یوب
:ینک یم هیصوت گنس یبسرس دوب یک اراهب ا گنر یسورب لگ ات وب کاخ
گنر
»
رتفد ، امه(
:1 )91
لمج
« وب کاخ »
یسررب هبنج ینچ ا وب یلوتم هرابود و ریمب ینعس ؛وب کاخ ؛تسا رس پ
یم هک تعیبط وچ ؛)اوتومت ا لبق اوتوم(
یم اسور اراهب رد اب و دریم ،هکنسا رگسد .دوب
گنر راهب ضیف هب ات کاخ وچ یک ینتورف هب یتلاح ا یب هکنسا مه و یوب لئان گنر
ار رگسد یتلاح یم ییکنت
اب ؛ییشچ یهاوخن تناج رد ار راهب یگنراگنر یوشن کاخ ات .ینک
مه انلاوم لاح یسا یمن تیعضو یسا رد اما ؛تسا تعیبط اب داحتا رد و تاذ
رتارف .یتتسا
یم هب .دور هیسیپ یرعب ِیم هک یروط یم ی اس اب دوخ رد ار یعیبطرصانع و اه
اب و ینک
یم یتسدرگد راچد لاح ا .دوب
هولج رد رگسد یتلاح هب یت یتکرح رد و یتللاج و یا
ن و ییم ا ،یتته ا هینورارف .هینورلااب یم هینَک تسوا رد هچ
ار اج ِ امسن .دوب
یمرب هب و دوب اهر یرصنع یگناگس تحاس ا تسا شلاترد یرعب ِیم ،رگسد ینایب هب .ینسیگ
یم ار اتنا تتس هفتلف مه هک ،یسرب یتیهولا س
.د ا
ارم تسا ریلد اج ارم تسا ریس ۀیسد میب هینبات هره اردددم تسا رس هرهَ
شبات اج تفاس ملد تفاکشبویب او ملد تفابون سلطا
یمبد ملد میب هینه یسا
خرچ میب هام میُب هرهُ
میب هات یصود میب هینبات فسوس ونک مدوب فسوس
،یولوم(
ج،1375 :2 )13
یم هینک ییم ا راوریب یتعاجب اب یرعب ِیم دب ،تدته هدچره ا ریدس یمشچ اب و دوب
ه
امسن هره .دراد رظن اه یم هام هب یگراتس ا رتارف هک تسا یا
ف ترودص ن رد یدسر هدبر
رت
دعیبط ادب یگنادگس رد هدک ینادتنا .یدب یدهاوخ هینبات و لماک اتنا )یونعم ظاحل هب(
و ت
م ا یتب گ هب شرصانع مه ا یورارف هب .دراد رظن یدام یاه ر
.یتدته اب دوب تاذ لاودصا
یم اغن یدامج ا هک تسا لئاق اتنا یارب ار یتروریص انلاوم ا ردتارف هدب و دوب
یگتدبرف
یم اساپ :یباس
میب یمان و مدرُم یدامج ا مد رس اویح هب مدردددددددُم امن ا
میدب مدن و یناویح ا مدرم هچ سپ
میب مک درم یک مسرت
رشددددب ا مریمب رگسد لمح رپ و لاب کئلاددددددددددم ا مریگب ات
،یولوم(
رتفد،1373 :3 )498
یدیهاوخ ردتهب ار یتته و ملاع ضبن و شبوج یینک روبع دامج ملاع ا رگا دراد رواب انلاوم ا وا یارب یرایساپان تیعضو یدامج تحاس .یینب دوعدص گودق ا یتفر لااب یارب یساب و تس
ردس سپ ؛ینک هبرجت ار رگسد یداحتا رگسد یتیعضو رد و در گرد تایح رصانع اب یگناگس ا یم یتابن ملاع هب یضار یگناگس یسا رگسد یریبعت هب .یشک
تحادس هب سپ ؛دوب یهاوخن هیننک
یم دوعص یناویح یم فدقوت ا عنام لیبت و یب ، اب اما ؛ینک
ۀردگن رد ادتنا ًادساسا .دودب
هلاحتسا و یتسدرگد خرچ رد مایم یساب انلاوم هب یدتسدرگد ادب و
هدلمح رده ادب .دردب ردس
هب شهج اجنن ا و تیمدن هب یناویح ا .یلیبت و یرییرت ا ردتارف یهادگساج هب ییسر یوس
ییهج و لیبت یسا اسن .تسا یگتبرف یگژسو یتفرس پ و یگناگس ساس رد اه
ده ردصنع رده یا
مه ا یایج یییچ یگناگس اسن ؟تتین یب هیبب ا یایج یییچ ؟تسا یتنج
شدسرپ و ؟
تروص و یسرفن رد یگتسویپ هکنسا رگسد ،تدسا راگدرورپ تافص ا هک یلجت امه اس یشخب
یمن دادجسا یگژسو امه بس هب تعیبط اب اتنا رد یگناگس یعون یم ردظن هدب ؟یدنک
یدسر
.تسا یرن ،خساپ یمن دوواد یحل مه هوک هک یباب یسا ا ریغ رگا
تدسد اب یهن گنس و دوب
مرف و موم رشب یمن رس پ
:دوب
هوک ینک یدوواد یحل مه اه دوب یموم فک هب یهن رهوج
دوددددب ینامیلس لامح داب یخس یسوم اب رحب
دوب یناد
مه یسا مه یسا و یسوس اتنا یگناگس سنج ا امیلس اب داب یسوپ
تعیبط رهاظم اب ا
و تدس
ییمه هیجعم رگسدروط ؛ ادتنا ودن ا لمکا یسوگلا و هنومن اونع هب اربمایپ یاه
د عدقاو ر
« یم هینسا یگناگس هب تعیبط و اتنا ،دوب فرطرب عناوم لک رگا شساردگ سپ ؛ینسر
ا رد و
تعیبط کس ماقم لامک هب ور یسارگ
ادتنا کدس ماقم رد و تسا یسارگ لدماکت یسارگ
یدنباس ،ه
تسارگ تعیبط »
،تاجاوخ(
:2391 .)85
ترابا یمحا اب هام دودددددب ییب
دوب یسرددتن ار میهاربا ران
یشک رد یرام وچ ار وراق کاخ یبر رد یسن هناندددح یتسا
یم یملاس یدددمحا رب گنس ینک
یم یمایپ ار ییحس هوک ینک
اهج رد ملاع تارذ هدددددددلمج یم وت اب
ینسوگ ابب و ا ور
میبوخ و مسریصب و میعیمس ام میشماخ ام امرحمان امب اب
،یولوم(
رتقد ،1373 :3 )377
یب ینورد ون ا مه ن ،یدوهب اس تسا راک رد یقاربا کب ار یرایدنپ ییدنچ هدک هیدب
د ر
یم داجسا رعاب درف لاوم دشسینا یدسا .یدنک گادتحا ادسوگ و هیدن ار یتدته لک هک ینک
ادن
یم وچ یم هک تسا یسا ا هتفرگرب یم و مونب
تادودجوم دمه سدپ ؛متته شوخ و منیب
یکرد یینچ هک سکره و .یننینچ دمه یدسا ملادع یایجا و تعیبط تارذ اب ینعس ؛دراین
ینا
.مسراین دونب و تفگ رس یو اب ام و تسا مرحمان ،ینکن یم یدامج یوس امب وچ یسور
یسوب وچ ادامج اج مرحم
) امه(
هب امب یتقو هک تسا یسا شسرپ لااب تیب رد یم لینت دامج ملاع یوس
رد فقوت (یینک کدس
م هنوگچ)تحاس ن اب )یگناگس ( تیمرحم رد تسا یکم
نادگس هدب ییسر یارب ؟ییباب اه یگ
ادهج یایدجا حیبدتت لرلغ تروص ن رد ،یینک رفس اج اهج هب یساب رترب یتحاس رد ار
.یینب ییهاوخ اج اهج رد یدامج ا یسور
یسونشب ملاع یایجا لرلغ
) امه(
یدیهج یساربادنب ؛تدسا اسرس رد و اسرج رد .تسا یلجتم تادوجوم مه رد ینوایخ دب
ه
شساین یسا اج ملاع .درک یهاوخ راکبن ار اه
تیسن تادامج حیبتت شاف لسونت هسوسو
تیسابرن اه : امه(
)378
یتنامر رد هدک تعیبط اب اتنا یگناگس ن هدجرد ادب تدسا ردطم مدتیس
رد شدسلااو ا یا
ا یم یاج اتنا اج ییم رس و امسن ا رتارف ،انلاوم شسین یم و دریگ
ادهج ادج .ینیشن
یم راک رد ار یعیبط ملاع و دقرغ و یساهر یپرد .تسا اهاوخ ار اج امسن و دریگ
ه یدب
یب یاسرد رد ادب ؛تدسا یدعیبط و یدادم ملاودع دمه ا لدتبت یدپ رد و یگنودگچ و ینودچ
یسا لاح
« دظحل رد انلاوم ه
یم یگنادگس ادهج لدک ادب هدک یساه ار هدناگراهچ دادعبا ،دردیگ
د ر
یم یم اییپ هلاحتسا ،مظعا ضقانت هب و ددرون هظحل یدسا رد .یدنک
ادم مردج ا هدک تدساه ۀد
یم یهت شسوخ یم رابرس یهرنا و جوم ا و دوب
یم رودن لدادعم یتعردس ادب اهنت .یسن اودت
توکلم ملاع هب توسان ورملق ا انلاوم یسرگ درک یقعت ار توهلا و
» ،یمارس(
:1369 .)24
میساسربک رودددددددددن هب هین ام مییسانبن تخدس و هناگیب
رس رد کیل حرگ وچ تسا سفن میسایف رب رصدددم فسوس رب
ینیب شسوددددددخ ینک هبوت هم میسامن هم هب دوخ خر ام رگ
ییبروخ لاب و رپ د وددددددس رد لاب و رپ ام وچ
میساشگرب ،یولوم(
ج،1375 :2 )82
« ادنچ وا دشسینا رد دایدضا اب یگناگس و انلاوم یهذ یارب تکرح و وکس و داحتا ر
و خدسا
هدب سمدب اودسد ۀینناوخ هک تسا راوتسا ،یدباب هتدباد لدمنت هدب رگودخ یردس ردگا هژسو
هظحل ادهج تدقیقح هدب یدب کدسدین و ینتوین تیعقاو ا یبرود لاحرد ار دوخ ظحل
یم یبتن یدم تدفاسرد یدنیع ار یدتینهذ رده و ینهذ ار ینیع ره انلاوم ریمض .ینیب
یدنک »
،یمارس(
:1369
« .)21 ادهج ،لآدملاب و ادهج ادب ادنلاوم مسیسد هکنانچ رد هراودمه یسرفن
یم افره انچ هاگ ،مایتتم ینویپ یسا و تسا گنتاگنت یطابترا دب وا ۀردطق هدک دردیگ
ادسرد ه
یم ا ۀرذ و دینویپ یم ییبروخ هب و
دنپ دمه ،ملاع یاهدومن مه وا گاسا یسارب ؛یسر و اهرای
یم تبتن مظعا رایناهج هب ،ار اهج یاهرادرک و اهراتفگ یهد
» : امه(
.)49
هجیتن یریگ
هیسیپ و تعیبط هب هک انلاوم ا یساهرعب هنومن شناوخ و یسررب اب ادبا یعیبط یاه
هدردک هر
یمرد یتته اب اتنا ینویپ و هاگساج هب انلاوم ییکنت تبادرظنرد اب و تسا رد هک میباس
ن مادظ
یتته و یتفرعم هفیلخ بترم هب یکاخ اتنا ،انلاوم هناسانب
رب و تسا رختفم یهلا دراد یرت
د رب یفاردبا تاقولخم رگسد و تعیبط اب هطبار رد اتنا گاسا یسارب ؛تادوجوم رگس هدب ار یت
یم خر هودلج ،قح تقیقح بایغرد .تسا هتفاس تیعورشم یگفیلخ اب هک یشک یرگ
رد ار شا
هیسیپ تاذ یم اه
یم تسد دوخ وماریپ رصانع اب یگناگس هب وجتتج یسا رد و یسوج اما ؛یباس
اربا ا شخب امه دتنا هدک تسا شبوک رد هراومه یهولا یتحاس ا یرادروخرب و تیف
ا
بت ت ل هب رگسد یتحاس رد و رگسد یبتارم هب و ددرونرد ار یدام یاه رم ،هینلاب اکت و لی
لم
یدساب یتروریدص و یدب هراومه انلاوم هشسینا رد .یباس تسد رگسد یتنج و یگنر ا دص
ترو
هلحرم ا اتنا ات ینبب لحرم هب یا
هب اب انلاوم .یهن ماگ رگسد هولج درب راک
تدعیبط ا یساه
یم تعیبط یوسارف هب ار اتنا دسن هب دوعص ،یتته رد یگراوییبروخ ییع رد و یناشک
ام
.تسا اهاوخ ار اج عبانم - ایب یلاع و همطاف ،رف ( ،فدسوس ،دادبن
،)1398
« اور هاگیدسد ا تدعیبط هادگن و یتخاندب
د یودلوم ینافرع ردیبک اودسد ر
» اتدتم ،مهدینادپ لادس ،یملادسا ادفرع همانلدصف ،
، 98
هرامب صص ،25
-175 .197
- ( ،للهارصن ،یداوجروپ .رصاعم گنهرف : ارهت ، اج امسن ،)1393
- (،دایهب ،تاجاوخ .ون دایماب تاراشتنا : ارهت ،ینارسا متیتنامر ،)1391
- ( ،حلاص ،ینیتح اچ : ارهت ،شوماخ رفولین ،)1371
.ابسد پ
- ( ،یمحم ،یییبر ،مظاک ، ایلوف د ،)1392
« مدب تادیلیغ رد تدعیبط هب انلاوم هاگن س
» ،
امب ،مراهچ لاس ،یگنهرف تاعلاطم و یناتنا مولع هاگشهوژپ ،یسراپ بدا همان یهک ،موس هر
63صص 83- .
- ( ،یددیحو ،یدرگتدسد : ارددهت ،مراددهچ پادچ ،ینایددمه رهاددطاباب اودسد حیحددصت ،)1347
تاراشتنا .هناخباتک
- ( ،مسرک ،ینام .تاعلاطا هتسؤم : ارهت ،یونعم یونثم عماج رب ،)1379
______- 1397( ،
.ین رشن : ارهت ،یونعم یونثم یعوضوم رب ،قشعرگانیم ،)
- ( ،یلعمیق ،یمارس لیغ رد یریس ،کلافا ات کاخ ا ،)1369
هنارت و اه : اردهت ،ادنلاوم یاه
پاچ .شبات هناخ
- ،شورس ( ،مسرکلایبع یدگنهرف هدتسؤم : اردهت، ادنلاوم و سمدب هناقدباع رادمق ،)1379
.طارص - ( ،مسرکلایبع ،شورس .حرب تاراشتنا : ارهت ،انلاوم رعب رد لیثمت ،)1367
- ( ،شوسراد ، اگساب .رصاعم گنهرف : ارهت ،روضح میلقا جنپ ،)1393
- یعیفب ( ،اضریمحم ،ینکیک م اب یسربت سمب تایلیغ ،)1388
ج ریتفت و شنسیگ ،همیق ،1
.یخس : ارهت - ( ،یمحم فرط ،یرام هنن ،لمیب نا : اردهت ،ادردف ، وردما ، وردسد ،ادنلاوم ،)1389
تارادشت
.تریصب - ( ،ییتحییس ،یمطاف .ریبکریما : ارهت ،سمب تایلیغ رد یرگرسوصت ،)1364
- ( ،دومحم ،یحوتف .یخس : ارهت ،رسوصت رد تغلاب ،)1380
-
،رفنا ورف عسیب
( ، امیلا ج ،فسرب یونثم رب ،)1379
.راو : ارهت ،1
- ( ،وداصییس ،یسرهوگ ج ،یونثم تاریبعت و تارل گنهرف ،)1364
.راو : ارهت ،8
- للاج ،یولوم ( ،یمحم یسیلا
یلا عسیدب حیحصت و همیقم اب سمب لماک اوسد ،)1375 ادم
. ایسواج تاراشتنا : ارهت ،رفنا ورف - للاج ،یولوم لا
( ،یمحم یسی
،یدتلکین یدلونسر حیحدصت گادسارب ،یونعم یونثم ،)1373
.ملع و هاگن تاراشتنا : ارهت
