تحلیلی بر ماهیت نقاشی‌های غاری پیش از تاریخ اروپا

اپورا خیرات زا شیپ یراغ یاه یشاقن تیهام رب یلیلحت

*هدازروصنم فسوی .ناریا ،نارهت ،یگنهرف ثاریم یلاع شزومآ زکرم یراد هزوم هورگ ریدم و یملع تئیه وضع )92/2/15 :ییاهن شریذپ خیرات ،91/12/6 :هلاقم تفایرد خیرات(

هدیکچ یدلایم هدزون نرق رخاوا رد هک دوب یراغ یاه یشاقن فشک ، ناسنا هتشذگ هب طوبرم تایفشک نیرت زیگنا تفگش زا یکی ِراثآ نیا فشک نامز زا .دومن ریگرد خیرات زا شیپ ِرنه ناونع تحت دیدج عوضوم اب ار یرنه و یملع ی هعماج و داتفا قافتا اب اهنآ زا مادک ره هک تسا هدیدرگ هیارا اهنآ ییارچ ی هراب رد نوگانوگ ناصصختم یوس زا یددعتم یاه هیرظن ، زیگنا تفگــش .دنناشکب شلاچ هب ار یملع فلتخم یاه هزوح نارگشهوژپ و ،هدومن هیارا راثآ نآ زا یریــسفت دنا هتــسناوت دوخ یصصخت هاگن هیزجت دروم ار تسا هتفرگ رارق ثحب دروم یملع لفاحم رد راثآ نیا ناشفشک نامز زا هک ار ییاه هیرظن دنک یم شلات قیقحت نیا و هیزجت دروم ریز حرش هب هیرظن جنپ زورما ات یراغ یاه یشاقن فشک نامز زا . دروآ تسدب ار یجیاتن و هداد رارق یملع لیلحت و ییاه یسررب هجیتن رد .مسینمش -5 ،ییارگراتخاس -4 ،راکش و وداج -3 ،مسیمتوت -2 ،رنه یارب رنه -1 : تسا هتفرگ رارق لیلحت هک دنک یم تابثا ار تیعقاو نیا ، تسا هتفرگ تروص دنا هتسیرگن عوضوم هب فلتخم یاه هاگدید زا هک روکذم ی اه هیرظن یور رب هک .دراد یلیوأت ییارگ ترثک کی هب زاین نآ مهف و تسا هتشادن دحاو و صخشم درکراک کی یگنس هنیراپ ِرنه

یدیلک یاه هژاو .یراگن نامز ،یراغ یشاقن ،نیپاسومه ،یگنس هنیراپ ،خیرات زا شیپ

.E-mail :mansoorzade@yahoo.com ،021-22291329 :ربامن ،09123579285 :نفلت ^*

نآ رد ناسنا رمع نیرتشیب هک تــسا ینارود ،خیرات زا شیپ رد ناسنا یعامتجا و یرنه ، یگنهرف یاه ناینب و هدــش یرپــس طخ دقاف خیرات زا شیپ نارود هک اج نآ زا . تسا هتفرگ لکش نآ ار ام دناوت یم یرنه راثآ ی هعلاطم نیاربانب ، دــشاب یم راتــشون و یاه یشاقن فــشک . دیامن انــشآ هرود نیا یگنهرف یاه یگژیو اب هــشیر ،رنه هک داد ناــشن ،داتفا قافتا مهدزون نرق رد هک یراغ زا .تــسا هدوب هارمه ناــسنا اب هراومه و دراد خیرات زا شــیپ رد نادنمشیدنا یوس زا یددعتم یاهریــسفت ،راثآ نیا فشک نامز ییاه هیرظن نایب هب رجنم هک تــسا هتفرگ تروص نارظن بحاص و نایب نمض ات تــسا هدش شــشوک هلاقم نیا رد .تــسا هدیدرگ یاه یــشاقن فــشک یگنوگچ و نآ رنه و خیرات زا شیپ تیمها یوــس زا راثآ نیا فــشک نامز زا هک یتایرظن و اه هاگدید ، یراغ لیلحت و هیزجت دروم ،هدــش هیارا زورما ات یرنه و یملع لــفاحم .تــسا یخیرات – یفیصوت هلاقم نیا رد قیقحت شور . دریگ رارــق نآ ی هنیــشیپ و تــسا یا هناخباتک ،تاعلاطا یروآدرــگ شور و یاه یشاقن نیلوا فشک زا سپ هک ییاه هیرظن هب دوش یم طوبرم ی هرابرد راب نیلوا یارب هک یسک نیتسخن .تسا هدش حرطم یراغ

1»نیول رجار« ،دومن رــظن راهظا 1990 ههد ات اه هیرظن ی هــیلک لماکت« ناونع تحت دوخ باتک رد هک دوب یسیلگنا سانش ناسنا

یاه هاگدید ،دیدرگ رشتنم جیربمک رد 1984 لاس رد هک »ناسنا طوبرم یاه هیرظن و کیتیلوئلاپ رصع رنه تیهام ی هراب رد ار دوخ اه هلاقم و اه باتک ی هیقب .تسا هدومن نایب یراغ یاه یــشاقن هب اچریم« دننام .دنا هدومن رظن راهظا اه هیرظن ی هرابرد ازجم روــط هب رد ار دوخ یاه هتــشون هک ییاکیرما سانــش هروطسا ²»هداــیلیا ؛تسا هدرک رشتنم هروطسا و بهذم ی هنیمز رد 70 و 60 ی ههد دیوید« و .دشاب یم مــسینمش یور رب رتــشیب ناــشیا یاهدیکأت یاکیرما ناــسانش ناتساب زا ⁴»ستولک نیج« و ³»زمایلیو سیول اب متسیب نرق رخآ ی ههد و دون ی ههد رد ار دوخ یاه هلاقم یبونج یعبنم اهنت .دنا هتشاگن مسینمش و مسیمتوت یاه هیرظن رب دیکأت رثا »یسانش ناسنا« باتک ،تسا هدش همجرت یــسراف نابز هب هک طسوت 1389 لاس رد هک تسا یوسنارف ⁵»هیترود اوــسنارف ناژ«

نیا رد یو .تسا هدش همجرت یسراف هب رف عیفر نیدلا للاج رتکد .تسا هداد رارق دقن و یسررب دروم ار اه هیرظن زا یشخب باتک یسررب و یروآ عمج نمض هک تسا هدش یعــس هلاقم نیا رد یارب ییاهن یلیلحت اهنآ لماک یدــنب عمج و اه هیرظن هبناج همه

. دیامن هیارا ار یملع جیاتن هب ندیسر

ناسنا تخانش رد نآ تیمها و خیرات زا شیپ

ناسنا رمع دصرد 99 زا شیب هک تسا ینارود ، خیرات زا شیپ . دشاب یم کدنا رایسب نآ زا ام تاعلاطا یلو ، هدش یرپــس نآ رد رارق نآ یور رب یا هیلا کی ، هدــش یرپــس نآ زا هک یا هرود ره نیا رد خیرات زا شیپ تیمها . تــسا هدوزفا نآ ماهبا رب و هــتفرگ نآ رد وا یناسنا تیصخــش و هتفای لوحت نآ رد یمدآ هک تــسا ،یرشب یاهدرواتسد ی همه ،رگید ریبعت هب و تسا هتفرگ لکــش عبنم ،خیرات زا شیپ .تــسا خیرات زا شیپ ی هرود رد شا هــشیر اه گنهرف ی همه ردام و ؛ تــسا ناسنا گنهرف و لماکت أــشنم و ، خیرات ، ناسنا لوحت ریس تخانــش یارب .تــسا خیرات زا شیپ رد نرق ود ات .میــسانشب ار خیرات زا شیپ میریزگ ان رــنه و گــنهرف رنه خیرات و خــیرات ،تایبدا رد خــیرات زا شــیپ ی هژاو زا ، شــیپ دعب ناــسنا یور هب خیرات زا شیپ زا یا هچیرد زونه . دوبن یربخ ات زین رنه خیرات ی هژاو یــتح . دوب هدــشن زاب یتعنص بلاــقنا زا ناتسود رنه و نادنمرنه ی همه یارب ⁶»نملکنیو ناهوی« زا شیپ دودحم شیوخ نامز و رمع رد سانــش رنه و دنمرنه . دوب هناگیب ، هتفرگ تروــص هنوگچ و اجک زا هــک رنه لوحت ریــس زا و دوــب شور ، ناملکنیو یناتساب رنه خیرات نیودت اب« . تــشادن یعلاطا ،یلک لیاضف ساــسا رب یرنه راثآ فیصوت و یدنب هقبط دــیدج زاغآ ،دنوش یم لوحت شوختسد نامز نایرج رد هک ییاه کبــس .)563 ،1365 ،⁷رندراگ( ».دش

،گنهرف خیرات رد شرنه و گنهرف و خیرات زا شــیپ ی هرود هرود نیا تخانش .تــسا هتخانشان یخیرات یاه هرود هب تبــسن میناوت یم ینامز .تسا ددعتم و طبترم یملع یاه هتــشر دنمزاین دروم ار »یگنــس هنیراپ« رصع هژیو هب خیرات زا شیپ یرنه راــثآ رتهب ار نانآ یگنهرف یاه یگژیو هک مــیهد رارق لیلحت و هیزجت ناشتاداقتعا و اه رواب ،دندرک یم رکف هنوگچ نانآ هکنیا .میسانشب هدوب هچ ناشتشیعم ،هدوب هچ ناــشیاهوزرآ و اه نامرآ ،هدوب هچ دندرک یم رارقرب طابترا مه اــب هنوگچ ، دندرک یم دیلوت هــنوگچ و

8»دوو دــیارب تربار« .تــسا هدوــب هــنوگچ ناــشتسیز طیحم و : دسیون یم هطبار نیا رد ییاکیرما سانش ناتساب دنا هدومن یــگدنز خــیرات زا شــیپ راودا رد هــک یــنامدرم«

هتــسنادن اهنآ اما ،دندراذگن یــقاب ام یارــب یخیرات یاــه باتک .دندراذگ یاج رب شیوخ یگدنز شور و یتــسه رب لاد یکرادم »دنوش یم ریسفت و یسررب نوگانوگ مولع ی هلیسو هب کرادم نیا .)3 ،1363 ،دوو دیارب(

ی هیلوا یاه هدکهد و هدش تــشد دراو ناــسنا هکنیا زا شیپ ًاحلاطصا ار ینیشنراغ ی هرود و هدوب نیــشن راغ ،دهد لیکــشت ار لداعم و ¹⁰»یگنس هنیراپ« ار نآ یسراف لداعم و ⁹»کیتیلوئلاپ«

همدقم

لیلد هب ار کــیتیلوئل اپ ی هرود .دــنا هدیمان »رجح« ار نآ یــبرع شیاه رازبا و اه ناسنا عون و یگنهرف یاه توافت و شندوب ینلاوط دنا هدومن میسقت ¹³»دیدج« و ¹²»هنایم« ،¹¹»میدق کیتیلوئلاپ« هب هب هک اه ناــسنا نیلوا روهظ اب میدق کــیتیلوئلاپ رصع زاغآ هــک و نویلیم کی ات لاــس نویلیم 2/5 دودح زا ¹⁴»ســیلیبه وموه«

سپ هک دنا هدرک یم یگدنز اقیرفا قرش رد شیپ لاس رازه دصشش و دنوش یم اه سیلیبهوموه نیــشناج ¹⁵»اه سوتکراوموه« نآ زا .دنا هدرک یگدنز شیپ لاس رازه 200 ات 400 نیب ینامز ات زین نانآ کیتیلوئلاپ . دنا هدوب هدنکارپ اپورا و ایسآ ،اقیرفآ رد اه ناــسنا نیا شیپ لاس رازه 40 رد و هدــش زاغآ شیپ لاــس رازه 200 هنایم و هدرک روهظ ¹⁶»لاتردنائن« یاه ناسنا هرود نیا رد و هتفای نایاپ لاس رازه 40 زا دیدج کیتیلوئلاپ".دندش هدنکارپ ایسآ و اپورا رد زاغآ ¹⁷»اه نیپاــسوموه« ینعی دیدج یاه ناــسنا روهظ اب شیپ ی هرک مامت رد و دنتــسه یزورما یاه ناسنا دادجا هک دوــش یم .(Renfrew and Bahn, 2000, 162)"دندش هدنکارپ نیمز

یراغ یشاقن نیتسخن فشک

. دش هدوــشگ یراغ یاه یــشاقن فــشک اب خیرات زا شیپ زار هک یمیظع تاناکما ی هراــبرد ار ام یهاگآ هک یمیظع ی هــعقاو ِگرزب فشک نیا . دزاس یم رتشیب ،تــسا هتفهن خیرات زا شیپ رد زا شیپ هک دومن تابثا ، خیرات رد ناــسنا یمسجت رنه نیتــسخن رثؤم یعطق روط هب خیرات مامت رد ، یمدآ هب نداد لکش هار زا خیرات .تسا هدوب لامش رد¹⁸ »اریماتلآ« مان هب یلحم رد یراغ یشاقن نیتسخن

19»لاوئوتوس دونیلسرام روینس« هک ینامز . دیدرگ فــشک ایناپسا زا . درک هدهاــشم اج نآ رد ار یراغ ، درک یم شدرگ هیحان نآ رد تابوسر و هتسب ار راغ رد و هداتفا ییاه گنس شیپ لاــس نارازه . دوب هدز رهم نآ رود هــب ییوگ و هدرک مکحم ار اهنآ زرد یراــغ نآ رد ینامتخاــس ندرک بارخ یارب هک ییاه تیمانید هجیتن رد راغ و تفر سپ ،هناهد یاه گنــس ناهگان ،دندرب راک هــب یحاون اشامت یارب »لاوئوتوــس« هک یماگنه ، دعب لاس هس . دــش نایامن رب هک دــش یبیجع تاملاع هجوتم شرــظن تفر راــغ نورد هــب »روینس« نیا کچوک رتخد زور کی . دوب هدش شقن راغ یاه راوید ار شرس دوبن راچان شردپ دننام نوچ و تفر راغ هب وا هارمه زین تخاس فقس هجوتم ار شنامشچ ، دروخن راغ فقس هب ات دنک مخ تقد نوچ و درک بلج ار شرظن یشحو واگ کی شقن اجنآ رد و زا سپ .تسا هدــش یزیمآ گنر و مــسر بوخ رایــسب دید ،درک یاه یــشاقن و دنداد رارق تقد دروم ار راغ یاهراوید و فقــس نآ یشرازگ »لاوئوتوس« 1880 لاــس رد . دنتفای نآ رد رگید ناوارف اب ، ار وا شرازگ ناسانش ناتساب . داد راــشتنا ار دوخ تادهاــشم زا نیا زا یکی . دندرک لابقتسا ،تــسا ناشیا تاصتخم زا هک یکش دــش نیا هجیتن . درک ندید راغ زا هدومرف هجنر مدق نادنمــشناد لاس یــس تدم رظنم نیا و ، تــسا یبلقت شوقن نیا دنتفگ هک یلو .)117 ،1370،لوا دلج ،²⁰تنارود( دوب یقاب لاح نیمه هــب ییاه یشاقن ،هــسنارف دنوریژ تیلاو زا رپونرپ رد 1896 لاــس رد

یکهآ یاه تسشن هت ار ناــش حطس زا ییاه شخب هک دش فــشک ندش یرپس زین اه تسشن هت نیا لیکــشت ی همزلا و دوب هدناشوپ نیا . تسا هدوب روبزم یاه یــشاقن شنیرفآ زا لاــس رازه نیدنچ ناسانشراک یوس زا هک دندوب ییاه یــشاقن نیتسخن ، اه یــشاقن .)1365،30 ،رندراگ( دندش هتخانش ربتعم ییاه یــشاقن ناونع هب ناسنا یاه یــشاقن طــسوت خیرات زا شیپ اب نردم یایند طابترا هب دوب یا هچیرد گرزب فشک نیا ؛دش رارقرب خیرات زا شیپ رصع یرگید یاه هچیرد راثآ نیا ی هعلاطم . خیرات زا شیپ رنه یاــیند راکشآ ار خیرات زا شیپ ناــسنا دیاقع و راکفا ، یگدنز ی هویــش زا هک دیدرگ صخشم 1990و 1980 یاه ههد تایفــشک رد« . درک تروص زاب یاضف رد ًلاوصا ، نادنبخی رصع رد یراغ یاه یــشاقن اهنآ مظعا شخب ییاوه و بآ تارییغت رثا رب ًلاامتحا و هــتفرگ یم ظوفحم اهراغ رد یمک دادعت و دنا هتفر نــیب زا اه هرازه لوط رد لاقترپ ،ایناپسا رد یددعتم یاه تیاس طسوت نونکات هک دنا هدنام ار ریوصت اهدص زا شیب هک دنا هتفرگ رارق ییاسانش دروم هسنارف و

.(Renfrew and Bahn ,2000, 393) »دنوش یم لماش

یاه یگژیو و یراغ یاه یشاقن

²¹

یراگن نامز نیشنراغ دنمرنه ناسنا

یراغ یاه یشاقن نامز ، ناسانش ناتساب و نادنمــشناد عامجا . دننک یم دانتسا »دیدج گنس هنیراپ« هب ار 35 نیب ناهج طاقن رــگید و اپورا رد هک یراغ یاه یــشاقن«

هک ینامز ،یناقوف کیتیلوئلاپ رد شیپ لاس رازه 10 ات لاــس رازه یاه ناــسنا طــسوت ،دوب رییغت لاح رد ییاوه و بآ رظن زا ناهج ساسا رب .(Lewin, 1993, 183) »داتفا قافتا )نیپاسومه( نردم 40 دودح رد اه نیپاس ومه ، یــسانش ناتساب تاعلاطا نیرتدیدج

.(Clottes, 2008) دندش یبرغ یاپورا دراو شیپ لاس رازه اقیرفآ زا اه نیپاــسومه ، یسانش ناتساب دهاوــش ساــسا رب«

قرــش قیرط زا ینلاوط یاه تفاــسم یط زا سپ و هدرک ترجاهم .دنا هدیــسر یبرغ یاپورا هــب سپــس و یقرــش یاپورا دراو هنایم و یکیزیف رظن زا و هدوب اه ناسنا ام دادجا ًامیقتسم اه نیپاــسومه .(Gray, 2010, 6) »دنراد تهابش ام اب ًلاماک زغم تیفرظ و مجح ،ناسنا عون نیا ، درک روهظ هرود نیا رد نیپاسومه ناسنا هک ینامز بآ بولطم طیارش رد هک دوب ییاه ناسنا عاونا زا یدیدج لــسن . داد ناــشن دوخ زا یرتــشیب یاه تیقلاخ و هدرک روهظ ییاوه و مه یلبق یاــهرازبا هب تبــسن هک درک قلخ یدیدج یاــهرازبا نیرتابیز هب نیپاسومه ناسنا مادنا . رت عونتم مه و دوب رت هتفرشیپ هدش رت لماک اه هنوگ و یناــشیپ ، همجمج لکش و هدمآرد لکــش زغم دــشر . تــسا هدیــسر دوخ مجح نیرتلااب هب زغم تیفرظ و یاهرازبا قلخ و رگید دارف ا اب طابترا و نتفگ نخس ناکما و ناسنا ات تسا هدرک کمک راکــش رد تیقفوم بــسک و عونتم و فیرظ یدعُب ود تروص هب ایــشا یور رب ار دوخ ساسحا دناوتب ناــسنا نیا رد یسیلگنا سانش ناتساب ²²»دلیاچ نودروگ« .دیامن مسجم

:میزادرپ یم روکذم یاه هیرظن حرش هب لیذ

24رنه یارب رنه هیرظن -1 یور رب هک تسا یریسفت نیتسخن و نیرت یمیدق هیرظن نیا رد هیرظن نیا« . تسا هتفرگ تروص یگنــس نهک رصع یرنه راثآ یبدا بتکم نارادفرط هــک دــش حرطم ینامز مهدزون نرق رخاوا بتکم یاوــشیپ .دندوب لاعف یرنه ی هعماج رد رــنه یارب رنه مسیتنامر بتکم لباقم رد هک دوب "دیئوگ لیفوئت" رنه یارب رنه یتاذ شزرا هب بتکم نیا نارادفرط . تسا هداد ناشن لمعلا سکع ره زا هک دــندرک ضرف یتقیقح ار رــنه و ؛دنتــشاد دیکأت رــنه رنه و . تــساربم هنابلط تعفنم درکلمع ای یقلاخا هــنایارگ تیاور رد هدیا نیا .)146،1376 ،یتعیرــش ( »هلیــسو هن تــسا تیاغ هک تــسا هدیقع نیا رب ینتبم و ²⁵یتــسرپ ابیز تضهن اب طابترا یرنه نومضم زا رت مهم رایــسب یرنه رثا کی یروص یاه یگژیو رنه ،هاگدید نــیا رد .)21 ،1389 ،کرلاک لکــیام( »تــسا نآ هناسانش ییابیز یانبم ،تسا یمسجت رنه رگ زاغآ هک یگنس نهک رد یگنس نهک ناــسنا . تــسا ناــسنا یتاذ یاه زاین وزج و دراد طیحم اب یــیاوه و بآ دعاــسم طیارــش رثا رب ،هرود نیا رــخاوا دوش یم انــشآ فلتخم تاناویح اب و دنک یم ادیپ یرتــشیب سنا دادعتسا هک نیا ی هطــساو هب و یتخانــش ییابیز سح ظاحل هب و اهنآ هب و دراد راک ورس اهنآ اب هک ار یتاناویح ریواصت ،دراد یــشاقن زا یا هنومن ،1 ریوصت رد . دــشک یم ریوصت هب ار تــسا دنم هقلاع یاه گنر زا هدافتــسا اب دیدج کیتیل وئلاپ رــصع نادــنمرنه راک نیا زا هدافتــسا و ؛ دنا هدرب راک هب ار هایــس و درز و یا هوهق ، خرــس نارادفرط ، هتفر راک هب اهنآ رد هک ییارگ تعیبط و ییابیز و اه گنر یسانش ییابیز رب هک تسا هتشاد نآ رب ار »رنه یارب رنه« هیرظن .دــنیامن دــیکأت خــیرات زا شــیپ یا هرــخص یاه یــشاقن رــنه رصع یاه یــشاقن ریــسفت یارــب رنه یارــب رــنه هــیرظن«

هاگشناد زا ²⁶"نوــسرولاه ناج" مان هب یصخــش ار یگنــس نهک

نیپاسومه ناسنا زا ریغ اه یــشاقن نیا قلاخ« :دــسیون یم هطبار یحارط رد هک دندوب یدنمشوه یاه ناسنا ،اه نیپاسومه .تسین تاعلاطا نانآ ًلاامتحا . دندوب هدروآ تــسد هب یصاخ یاه تراهم رظن تقد رادومن ریواصت نیا قیقد میسرت . دنا هتشاد یسانش روناج دشاب یم یتاناویح دروم رد اه ناسنا نیا صاخ هدهاــشم تردق و یژولویزیف زا اه ناــسنا نیا . دنا هدرک یم مهارف ار نانآ کاروخ هک کرد ار بلق تیمها مک تــسد ای دنا هتــشاد یهاگآ زین یــناویح تــسد رد هدروخ مخز یــشحو واگ کی زا یریوصت . دنا هدرک یم »تسا هتفر ورف نآ رد یریت و هدش هداد ناشن نآ بلق هک ،تسا زا هک یددعتم یاــهراغ نیب رد .)87 ،1357 ،دلپاچ نودروــگ(

هتخانش راغ نیرت یمیدق ²³تواچ راغ ،هدــش فشک اپورا رــسارس .تسا هدش فشک هسنارف بونج رد 1994 لاس رد هک تسا هدش هک ار یراغ یشاقن یاه تنس مامت راغ نیا رد دوجوم یاه یشاقن هب یناقوف کیتیلوئلاپ زا دوــش یم لماــش ار ناویح 440 زا شیب 30 ات 32 نیب ار اه یشاقن نیا خیرات 14 نبرک .دراذگ یم شیامن

.(Steif, 2010) تسا هدومن تمدق نییعت لاس رازه رد ییاوه و بآ تارــییغت هــک دهد یم ناــشن قوف بــلاطم نیپاسومه ناــسنا روهظ اب هارمه کیتیلوئلاپ دیدج ی هرود زاغآ یاه هدیدپ اب ، یدنمشوه و یهاگآ اب ناسنا هک تسا هتشگ بجوم تعیبط زا ناسنا تخانش شیازفا و هتشاد یرتشیب دنویپ تعیبط یاه تفرشیپ . تــسا هتــشگ یراغ یاه رنه یریگ لکــش بجوم قلعتم یرــنه یاه یتفگــش نیا هک تــسا هدومن تابثا یــملع ی هلیسو هب زین نآ نامز و دــشاب یم نیپاــسومه یاه ناــسنا هب هجوت لباق هچنآ یلو .تــسا هدش صخــشم 14 نبرک یبای لاــس شیب هک تساه یشاقن نیا دربراک و تیوه ، تیهام تخانش تسا .تسا هدرک لوغشم دوخ هب ار نادنمشناد تسا نرق کی زا

ت�یوه و ت�یهام هرا�برد ی�یاه هیرظن اپورا خیرات زا شیپ یا هرخص یاه یشاقن

یاه ثحب یگنــس نهک رــصع یاه یــشاقن فــشک نامز زا و نادنمــشناد و هتفرگ تروص نارود نیا رنه تیهام رد یناوارف هعلاطم دروم ار اه یشاقن نیا فلتخم یاه هاگدید زا ناــسانش رنه زاربا لاس دصکی دودح راثآ فشک نامز زا ار ناشتارظن و هداد رارق ًاضعب و صصخت یاتــسار رد نازادرپ هیرظن زا کی رــه .دنا هدومن دروم ار عوضوم نیا ناکم و نامز و یطیحم طیارــش ریثأت تحت دناوت یم هک ییاه ثحب« . تــسا هداد رارق ثحب و لیلحت و هیزجت نیا ایآ هک دــیامن نــشور ام یارب ار اه رنه نیا دوصقم و لــیلد تیبثت دراد رارصا هک تسا یگدنز و تذل نایب یارب ًافرص اهرنه یــشان یداــش ای یزاب ی هزیرغ یاضرا ای ؟ دوــش رارکت و طبض و لاکشا طوطخ اب یلاخ حوطس ندناــشوپ هب یگتسبلد ، نییزت زا دوصقم ای هدوب ینارذگ تقو هدروآرف رنه ایآ ؟ تساهرویز و اهوگلا یاه هیرظن .)5 ،1357 ،رزواه( »تــسا هتــشاد یصخــشم یلمع هب ات 1890 ههد زا اه لاؤــس نیا هب ییوگ خــساپ تهج یفلتخم رد راصتخا روط هب هک تسا هدش هیارا لاــس دصکی لوط رد زورما

و تسا هدمآ ت�سد هب ایناپ�سارد اریماتلآ راغ زا هک ،راد ناهوک شیم واگ -1 ریوصت .تسا هدش نییعت شیپ لاس 15000 دودح نآ تمدق )Gray, 2010, 4( :ذخام

هب ار یگنــس نهک رصع یرنه راثآ وا . درک حرطم راب لوا اینرفیلاک ینابم ناونع هب یرنه راثآ نیا هک درک ریبعت یگداــس و تحارص نایب یکاردا شنکاو ی هلیسو هب هطــساو نودب هک دنتسه یرنه نیا هک تــسا نیا مینیب یم اه رنه نیا رد ام هک یزیچ . دنا هدــش لوصحم اه نیا هــکلب دنا هتــساوخن رب ییادتبا رکف زا تلاوــصحم رد ناسنا یدنمشوه هدنهد ناشن هک دنتسه یا هشیدنا نیتسخن یاه هدروآرف هک دندقتعم نادنمشناد رتشیب .دــشاب یم دشر لاح ناسنا شوه رد رتشیب یگدیچیپ و غولب رگ نایب یگنــس نهک رنه

.(Lewin, 1984, 183-4) »تسا یگنس نهک رصع یوسنارف سانش ناتساب ود ،اپورا رد هیرظن نیا ناماگــشیپ زا هک درب مان ناوت یم »تــیپ دراودا« و »تتلا دراودا« یاــه مان هب هب کیتیلوئلاپ ی هرود رد اــهراغ یاه هراوید« :دندوب دقتعم ناــنآ یصخش ی هزیگنا کی ناونع هب یسانش ییابیز زا ندرب تذل روظنم اهنآ روصت .دنا هدش یــشاقن یکیلبمــس موهفم هنوگ ره زا رود هب و سپ .دنشاب یم نیدامن شزرا دقاف ًاتیهام اهرنه نیا هک هدوب نیا »دنا هدرکن یــشاقن یبهذم تاداقتعا اب ار اهنآ هرود نآ نادنمرنه روصت رــنه یارــب رــنه نازادرــپ هیرظن« .(Lewis, 2002, 42)

هداــس رایــسب کیتیلوئلاپ رصع مدرم یارب یگدنز هک دندرک یم هزادنا هب دازآ تقو نتــشاد و نآ یروآدرگ و اذغ یناوارف و هدوــب یگدنز زا ات تــسا هدرک یرنه راثآ دیلوت هب بیغرت ار اهنآ یفاک متسیب نرق زاغآ رد و تشادن ینلاوط رمع هیرظن نیا .دنربب تذل ؛دندرک دراو نآ رب یتلااکــشا و دیدرگ ور هبور یدایز یاهداقتنا اب طیارش نیرت تخس رد دنمرنه تسا نکمم روطچ هکنیا هلمج زا تروص یتخــس هب نآ هب یــسرتسد هک اهراغ یاــه مخ و چیپ رد رهاوظ هک یلاح رد .دیامن یشاقن ندرب تذل یارب ًافرص ،تفرگ یم تسناوت یمن یرصب تذل ناکما طیارش نآ رد هک دهد یم ناــشن تسا هتشاد دوجو یرگید یاه هزیگنا نیاربانب .دشاب هتشاد دوجو لمحت اب هک تــسا هتــشگ بجوم و هدوب رت مهم نانآ یارــب هــک قلخ ار راثآ نآ یریلد و تعاجــش ،خــسار داقتعا اب ، اه یتخــس

.(Steif, 2010, 7) »دنیامن زا ،هتــسیز یم هک یا هرود ره رد ناــسنا هک تــسا تــسرد یسانش ییابیز هراومه یلو ؛تــسا هدرب یم تذل یــسانش ییابیز یطیحم تــسیز یاه تیعقاو ساکعنا و ینورد تاــساسحا نایب اب نآ زا یریذپ ریثأت اب و دوخ یگنهرف رتسب رد و هدوب هارمه ناسنا رصع نادنمرنه هک دسر یم رظن هب .تــسا هتفرگ لکــش گنهرف . دنتسین ینثتسم هدعاق نیا زا زین کیتیلوئلاپ یتسرپ متوت ای ²⁷مسیمتوت هیرظن -2 نیا هدش هیارا اه یــشاقن نیا دروم رد هک یرگید ی هیضرف«

،رگید ناویح ره ای و یهوک واگ و تومام شوقنم ریواصت هک تسا .)94 ،1365 ،لنئوک( »دنا هدوب هلیبق متوت رگ نایامن ًلاامتحا سانش ناتساب "چانیر نامولاس" ی هلیسو هب مسیمتوت ی هیرظن«

عماوج رثکا رد هک مسیمتوت .دیدرگ حرطم 1903 لاس رد یوسنارف هورگ کی نیب دوــب یا هژیو ی هطبار ،تــشاد جاور خیرات زا شــیپ هورگ نآ تیوه مه متوت . صاخ ناوــیح کی اب یا هلیبق ای یناــسنا دروم صاخ یناسنا هورگ فرط زا مه و درک یم صخشم ار یناــسنا

.(Clottes and Lewis, 1998, 66) »دش یم عقاو شتسرپ یتدیقع متــسیس کی ناونع هب ،یتــسرپ متوت یلک روــط هب«

نیمزرس هب ار یصاخ یعامتجا هورگ کی هک تسا هدــش فیصوت و لصا ،نیاربانب .دهد یم دنویپ یناسناریغ کرتشم یدادجا و ابآ دناد یم یا هلیبق متوت هب هتسباو ار دوخ یهورگ نینچ کی بــسن ای هایگ کی دــننام یعیبط رصنع کی ار ناــشکرتشم أــشنم هک یاه لبمــس ناونع هب اه متوت نینچمه .دهد یم لیکــشت ناویح هک هورگ نیا زا تظافح دامن ناونع هب متوت .دنا هدش فیصوت هلیبق هک یقلاخا نیناوق اب ، هدش هتخانش هچراپکی تیوه کی تروص هب هتخیمآ هدش تیاور ناشدادجا و هورگ نیا یا هناسفا خیرات طسوت زا یا هدع لاثم یارب« .(Fuglestved, 2008, 4) »تــسا هدــش ناردارب ار دوخ و دندمآ یمرد هفیاط کــی تروص هب ،)لیابق( اهنآ و ایلارتسا نایموب ی هلیــسو هب مسر نیا .دنتــسناد یم یهوک واگ گنهاشیپ نارسپ مه نونکا و دش یم ظفح اکیرما ناتــسوپ خرس ،میریذپب ار قوــف ی هیرظن هک یتروص رد .دــننک یم تــیاعر ار نآ رد هک مییامن مــسجم یدبعم ماقم رد ار اریماتلآ راغ مــیناوت یم بیجع تاکن زا یــکی .دوــش یم یراد هگن یندیتــسرپ رهاظم نآ یلااب رد تــسرد یــشاقن ره ًابلاغ هک تــسا نیا هدربمان راغ رد رظن رد عیفر یاهراغ یلخاد تمسق .تسا هتشگ حرط رگید شقن زا رت لیصا و رت شزرا اب هک دمآ یم یگنشق یاه نامتخاس ، ناــسنا رت بسانم اه نشج یارب و دیسر یم رظن هب ناش کچوک یاه هبلک ییاضف رد اه بــسا رارکت ،2ریوصت رد .)94 ،1365 ،لنئوک( »دوب هک یتاناویح نآ رد هک تــسا یهاگ شتــسرپ کی هیبــش راغ زا .تسا هتفرگ یم رارق شتسرپ دروم ًلاامتحا هدوب سدقم ناــشیارب مسیمتوت ی هیرظن یریگ لکش رد هباشم یاه هنومن و ریواصت نیا .تسا هدوب رثؤم ریز حرش هب دنا هدرک دراو مسیمتوت ی هیرظن هب هک یتلااکــشا یراوید یاه یشاقن نیب رد یمخز تاناویح دوجو -1 :دــشاب یم ار تاناویح نیا نامک و ریت اب یناسنا دارفا هک تــسا نآ رگ ناشن هیبش یاهریت هک یروط هب ؛دنا هداد رارق هلمح دروم راکش دصق هب

شیپ لا�س رازه 32 دود�ح اهنآ تمدق ه�ک ت�سا ییاه ب�سا ریوصت -2 ر�یوصت طسوت و هدش فشک »Chauvet« مان هب هسنارف یاهراغ زا یکی رد هک هد�ش نییعت .تسا هدش هدیشک ریوصت هب دیدج کیتیل وئلاپ رصع نادنمرنه

)Steif, 2010, 55( :ذخام

تافانم مسیمتوت اب اه ریوصت نیا .تسا هتفر ورف اهنآ ندب رب هزین و هدوبن زیاج مــتوت نتــشک مــسیمتوت داقتعا رد هک اریز ؛ دنراد مارتحا دروم تسا هدــش باختنا هلیبق متوت ناونع هب هک یناویح هدــش هدید لیابق یضعب رد ییاه هنومن هچ رگا .دــشاب یم هلیبق یلکــش کی ناونع هب و مارتحا روظنم هب یناویح متوت هک تــسا تلع-2 ،دنا هدرک یــنابرق ار یــناویح متوت زــیمآ راختفا لــمع زا یاضف رد فلتخم تاــناویح دوجو مــسیمتوت ی هیرظن در رــگید ریوصت ام یتسیاب دوب حیحص مــسیمتوت ی هیرظن رگا".تساهراغ اه یــشاقن رد دــشاب یم هلیبق دامن هک ار صاخ ناویح زا یدحاو رظن زا هک تسا هجوت لباق.(Steif, 2010, 8) "مییامن هدهاــشم هک تسا یعامتجا ماظن کی لوصحم یتسرپ متوت ،یسانشناتساب تسا هدش هنیداهن تشد رد ناسنا رارقتــسا رثا رد هعماج نآ رد هلصاف و ؛ دنــشاب یم هیلوا یاه هدکهد و لیابق یاهدامن اه متوت و تسیب زا شیب دیدج کیتیلوئلاپ رصع ات رارقتــسا ی هرود ینامز یارب مسیمتوت شریذپ قوف دراوم هب هجوت اب .دشاب یم لاس رازه .دسر یم رظن هب یملع ریغ یرما کیتیل وئلاپ رصع راکش و وداج ةیرظن -3 نومولاس« طسوت راب نیلوا یارب راکش و وداج یاه نییآ ةیرظن هب یژولوپورتنآ هلجم رد 1903 لاــس رد هک یا هلاقم رد »چاــنیر چانیر نومولاــس رظن هب رنه نیا .دیدرگ حرطم ، دوب هدیــسر پاچ نایب زرط هکلب ،دشاب یمرگرس کی ای و سکول زیچ کی هتسناوت یمن ناکما اهنت ناونع هب ییوداج بادآ اب هک تــسا ییادتبا بهذم کی .تسا هدیزرو تردابم هنازور ییاذغ داوم نیمأت و یــسرتسد یارب اه هرخص یور رب هدــش یشاقن تاناویح رثکا رظن نیا اب تقفاوم رد ،بــسا ،نزوگ ،رن واگ :دنا هدــش یم راکــش هک دنا هدوب ییاه نامه ، ناگدنرپ . دنتسه ردان تاناویح نیب رد راوختشوگ ناروناج .تومام رب ی هیرظن نیا ساسا« .دنا هدش یــشاقن تردن هب ناسنا و ناهایگ یور رب ناویح کی ریوصت .تــسا راوتسا یئیــش و ریوصت ی هطبار رب ناویح نتــشک .تــسا ناویح نآ لرتنک روظنم هب راغ ی هراوید اهریت نتفرگ رارق لاثم یارب ، ندیشک ریوصت ی هطساو هب راوید یور »تسا یواسم یگدنز تیعقاو رد ناویح نتــشک اب ناویح ندب رد

.(Clottes and Lewis, 1998, 67-68)

: دنراد یم راــهظا وداج یاه هــشیر ی هرابرد ناگیاــش رــتکد ییادتبا ریطاــسا و یودب یاه ناــسنا هب داقتعا نیا یاه هــشیر«

ینعم نیا هب و دراد ییوداج یا هولج تعیبط نآ رد هک دــسر یم زومرم تاطابترا زا هکبــش کی رد تادوجوم و ایــشا ی هیلک هــک سانــش هعماج ²⁸»لورب یول نیــسول« رظن هب . دنوــش یم رــهاظ ذوفن هب دهد یم خر هک یدب و بوخ قافتا ره یودب مدآ یوسنارف لولعم هب طقف نانآ . دهد یم تبسن زیمآ رحــس و زومرم یاهورین یزومرم سوفن و تادوــجوم زا یــشان ار تلع و دننک یم هــجوت هطساو یب ار دوهــشم لولعم و زومرم تلع نیب طابترا و دنناد یم دندنویپ یم لولعم ار تلع هک یا هنایم یاه هقلح هب و دــنرادنپ یم .)129،1371 ،ناگیاش( »دننک یمن ییانتعا نمض هنیمز نیا رد ،یسیلگنا سانــش ناتساب دلیاچ نودروگ و نیرت ریگ مــشچ« :هک تــسا هدومن رظن راهظا راثآ نــیا هعلاطم

،دیدج یگنس هنیرید تاعامتجا گنهرف ی هبنج نیرت زیگنا تفگش راو هریاد ییاه شقن نانیا . تسا نارگراکش هنادنمرنه ینیرفآ شقن ار تاناویح ی هرــکیپ سر لُگ اب ، دندیــشارت یم جاع ای گنــس رد شیارآ ابیز شوــقن و اه حرط اب ار دوخ یاه حلاــس ، دنتخاــس یم هانپ ناج ،یگنس یاهراوید رد یا هتسجرب یاه سیدنت ، دندرک یم ای دندیــشک یم ییاه هنحص ،اهراغ فقــس رب و دنروآ یم دوجو هب یاهدادعتسا زا دوخ شوقن نیا دراوم یرایسب رد . دندرک یم کح ام نامز گرزــب نادنمرنه . دــنک یم تیاکح هــنادنمرنه یــلاع ندوب راکهاش ظاحل هب هکلب یواکجنک رس زا هن ار اه راغ یاه یشاقن اهنت یگنس هنیراپ ریواصت و اه سیدنت نیا دوجو : دنیاتــس یم اهنآ دنمرنه ، دیدرت نودب . تسین زومرم هنادنمرنه ی هزیگنا کی نایب بــسک هک تفگ ناوت یمن یلو ،تــسا هدرب یم تذل اهنآ قلخ زا ی هزیگنا کی هجیتن ریواصت نیا هکلب ؛تسا هدوب ییاغ فده تذل اه یــشاقن دروم رد رما نیا تقیقح . تــسا هدوب مهم یداــصتقا اریز ؛تــسا دوهــشم همه زا شیب اهراغ لخاد یاه یراک هدنک و ، یکهآ یاهراغ قامعا و کیرات یاه هــشوگ رد ًامومع ریواصت نیا چیه . دنا هدش هدیــشک ،دیبات تــسناوت یمن زگره باتفآ هک اج نآ و دنا هدرکن یــگدنز اهراغ نــیا رد زگره یهورگ اــی یا هداوــناخ قیاقد نیا ی هــمه . تــسا راوــشد رایــسب ًابلاغ ، اهنآ هب نتفای هار »تسا هدوب هنارگ وداج یفده یاراد راغ ره هک تــسا نآ هب هاوگ .)83-84 ،1357 ،دلیاچ نودروگ(

نآ ندوب هدافتسا لاب و راغ ندوب کیرات لیبق زا فلتخم لماوع نشور ار راغ نورد هتسناوت یتخس رد دنمرنه دهد یم ناــشن هک رتــشیب رگید فرط زا و دنک یــشاقن هدیباوخ تروص هب و هدوــمن ،بــسا ،تومام ،نزوگ نوچ یناروناج ی هدــنیامن اه یــشاقن نیا مدرم یارب تاناویح نیا ًلاامتحا هک تــساهنآ زج و سرخ ،کوخ دنک یم کمک ،هــتفر یم رامــش هب یلاع یــیاه کاروخ راگزور نآ ی هیرظن هب دعب هب 1960 یاــه ههد رد ًامومع نازادرپ هیرظن هــک .دنروآ یور راکش یوداج یعامتجا خیرات رگــشهوژپ و ققحم ²⁹»زرواه دلونرآ« رــتکد میناد یم« :دنا هتشاد یدنمــشزرا تاقیقحت هنیمز نیا رد زین رنه هدوب یودب نایچراکش نآ زا ) یراغ یاه یــشاقن( هدربمان رنه هک و دنتــسیز یم یلیفط و یدیلوت ریغ یداصتقا حطــس کی رد هک ،دننک دیلوت دوخ هک نیا یاج هب ار ناشکاروخ رتشیب دندوب ریزگان ریغ ی هلحرم رد زونه رهاظ هــب نانیا .دنیامن راکــش ای یروآدرگ هب و دنتــسیز یم یوزنم کچوک یاه هتــسد رد ،یودب یعامتجا نآ رد .دنتــشادن رواب ،گرم یوــسارف یگدنز و ناهج و نایادخ ندروآ تسد هب نوماریپ زیچ همه ،دوب یلمع ًافرص یگدنز هک رصع مینک ضرف هک دزاــس یمن باجم ار ام یلیلد و ، دیدرگ یم شاعم هدوب کاروخ ندروآ مــهارف زج رگید یدوــصقم تمدخ رد رــنه هدوب یرازبا رنه هک دنتسه رما نیا رب لاد اه هناشن ی همه . تــسا هتشاد یلمع کاپ یا هفیظو ناــس نیدب و ،ییوداج یکینکت یارب نیا . تــسا هدوب یداصتقا میقتــسم یاه فده هرملاب نآ فده و یکرتشم هجو میمهف یم بهذم زا ام هک هچ نآ اب رهاظ هب وداج

شیاتس ار یسدقم تردق چیه ،هدوبن یربخ اعد زا ،تسا هتشادن نآ یحور تادوجوم اب یداقتعا و ناــمیا هنوگ چیه اب و درــک یمن هک ار یدرکراک تسناوت یمن ور نیا زا .تسا هتــشادن دنویپ یناهج یکینکت .دناسر ماجنا هب ،تسا ربتعم بهذم کی طرــش نیرتمک و هدوب ییاه شور ینیع دربراک و تــسار رــس یا هیور ،زمر دقاف ،یتقو هک هدوب هرود یصوصخ لفاحم رازبا و نافرع زا ردــق نامه فرصم ییاود ای و میهد یم هوــشر ار نیمز میراذگ یم شوــم هلت ینف هاگتسد زا یشخب اهریوصت . میرادن راک و رس اهنآ اب ،مینک یم ، دتفیب شیوت هب روــناج تــسیاب یم هک دوب یا هلت ،دوب وداج نیا شیامن مه ریوصت هک ارچ ؛راتفرگ روــناج اب دوب یماد عقاو رد اــی و شاقن .وزرآ ندیــسر رمث هب مه و دوب وزرآ مه ، ققحت مه و دوــب شفرصت هب ار یئیش دوخ هک درک یم رکف یگنــس نهک رگراکــش لامعا نآ رب یئیش ریوصت نتخادرپ اب هک دیشیدنا یم ای ،هدروآرد ندــش هتشک زا لمع رد یعقاو روناج هک دوب دقتعم ،هدرک تردق یریوصت ییامنزاب . درب یم جنر هدــش یشاقن ریوصت رد هک یروناج یعقاو ی هثداح ،دوب هاوــخلد ریثأت ینیب شیپ اهنت وا نــهذ یارب ای ،داد یم خر ییوداج ی هــنومن لمع لابند هب تــسیاب یم ریزگان . تفرگ یم تروص شــنک نامه نمض رد مییوگب رت تــسرد رگا یعقاوریغ یــضرف ناکم و نامز رد لــمع ود نآ ییادج یــیوگ یشنک هکلب یبهذم نییآ نیدامن هلئسم هن زگره نیاربانب و هدوب روناج هک دوبن هــشیدنا نیا .تــسا هدوب نایم رد رادفده و یعقاو لمع هکلب ،دوبن نامیا ی هلیسو هب زاجعا هب یبایتسد ، تشک یم ار ار وداج هک دوب رــیوصت هب ندز هبرض و یریوصت شــیامن ،یعقاو .)6 ،1357 ،زرواه( »تخاس یم رثؤم ییاه هاگدید هطبار نیا رد نایدا خیرات باتک رد زین ³⁰»سان ناج«

هب هک ،تسا هدرک یفرعم وداج و رحــس ار اه یــشاقن فده هک دنراد اهنآ یاه یراک هدنک و اه یراگن تروص زا یرایسب« : دشاب یم ریز حرش بوچ شتآ هلعش وترپ رد هک ، هدش فشک کیرات یاه هراغم راوید یور نادنم رنه نیا لمع .دنا هتشاذگ یاج هب دوخ زا ار راثآ نآ ،زوــس هیپ و دصق هب ًاملسم سرتسد زا رود و کیرات یاه هشوگ نآ رد هیلوا نورق هتشاد یتین هچ راک نیا رد هک تسین مولعم .تــسا هدوبن ییامنرنه رصع نامدرم دزن رد هک روط نامه ًارهاظ .دنا هدرک یم هــشیدنا هچ و هدوب لیاق یرحس و نوسفا رثا شوقن نیا یارب ،تــسا لومعم رضاح ریثأت تحت و هتــسناد یم شوقنم ناویح ی هدنز ی هدنیامن ار شقن و نآ رب هبلغ ی هلیسو ار نآ ور نیا زا و هتشادنپ یم تروص نآ یرحس ، یچراکش یاه هورگ هک تسا مولعم یبوخ هب .دنا هتــشاگنا یم ناویح کیرات یاه هشوگ نآ رد ، دنور نوریب دیص بلط هب هراغم زا هکنآ زا لبق دنا هتشاد یم نآ رب ار دوخ نایاوشیپ یصاخ تافیرشت اب و هدش عمج و هحلــسا تملاع و ،دننک گنر ار شوقنم ناویح نآ ندب یور هــک شقن نآ ندب یور رد ،نوزوم ان و ماخ رایسب تروص هب ، ار راکــش رازفا هک دنا هتشاد هدیقع و دنا هتفر یم جراخ هب اه هراغم زا نآ زا سپ .دننک »تفای دهاوخ عوقو تروص یدوزب دنا هدرک ریوصت و هتــشادنپ هچنآ ینبم نادنمشناد طــسوت یلیلحت ثحابم جوا رد .)8 ،1372 ،سان(

31ناــسانش ناتساب و مدرم ، یراغ یاه یــشاقن رنه ندوب ییوداج رب یاه تیاس زا یــسانش ناتساب یاه هتفای قیبطت یارب دندیــشوک زین یودب ماوقا نایم هب هتشذگ یاه ناــسنا یاهراتفر اب یسانش ناتساب

اب هدنز تروص هب و دــنورب اکیرما ناتــسوپخرس ، اقیرفآ ، ایلارتــسا رد سانش هعماج ،³²لورب یو هلد .دنوش انشآ یگنس هنیراپ ناسنا گنهرف ار شیم واگ یبایمک تلع یتسوپ خرس« : هک دنک یم تیاور یوسنارف ریوصت هک تسناد یم یتسوپ دیفس ققحم لمع ی هجیتن دوخ لحم رد نیا هک یعقوم :تفگ یم .تسا هتشاذگ شباتک رد ار اهنآ یاه شیمواگ »میدــش شیمواگ یب ام دعب هب نآ زا و مدوب اجنآ نم ، درک یم ار راک یماوقا نیب رد یــلمع ی هبرجت کی نــیا .)23 ،1354 ،روــپ نایرآ(

یتقو و دننک یم یگدنز یگنس نهک مدرم ی هویش هب هک تــسا هدوب روصت هلگ بحاص ،دشک یم ریوصت هب ار راد ناهوک یاهواگ ،رگشهوژپ یاهواگ دادعت زا یواگ ره ندیشک ریوصت اب رگشهوژپ درف هک دنک یم ناــسنا هک تــسا ییوداج هاگن نامه نیا .تــسا هدرک مک ار وا هلگ .تسا هدرک یم یگدنز روصت نآ اب یگنس نهک زا شیپ گنهرف نارگشهوژپ ³³»لنئوک.یب.چا.یس و یروجرام«

تاناویح رتشیب هک ییاجنآ زا« :هک دنیامن یم راهظا هطبار نیا رد خیرات یاه یشاقن ،دندوب وا یاذغ نیمأت یارب ناسنا راکــش ینابرق ،شوقنم هلیبق ذوفن تحت ار تاناویح هک دندرک یم لمع ییوداج دننام قوــف هک دنا هدرک مسر یلاح رد ار ناروناج ، دراوم زا یرایسب رد .داد یم رارق گنر هب ناویح بلق اهنآ زا یضعب رد و هدرک تباصا ناشندب هب یریت هدافتسا زین رخاوا نیمه ات قوف یوداج زا .تسا هدش صخشم خرس جنر و درد یوزرآ هک ییوج هنیک صخــش هک بیترت نیدب ،دــش یم شندب هب و تخاس یم ار وا همسجم ،دنارورپ یم لد رد ار دوخ نمشد ،3ریوصت رد .)93 ،1365 ،لنئوک( »درک یم ورف یرایسب یاه نزوــس یوس هب نتشک یارب هک درک هدهاــشم ار ییاه ریت ناوت یم حوضو هب و وداج ی هیرظن نارادفرط ریواصت هنوگ نیا .دنا هتشگ باترپ شیم واگ .دنیامن هیکت وداج رب ناشریسفت رد ات تسا هتشاد نآ رب ار راکش یرایــسب یاه هنومن زین نــپاژ و نیچ مــیدق گــنهرف رد«

رب لاسنهک ماوقا نیا .دراد دوجو یــشاقن و وداج طابترا ی هراب رد

هدمآ تسد هب هسنارف )Niaux( سکاینراغ زا لارم و شیمواگ دنچ ریوصت -3 ریوصت .دشاب یم شیپ لاس 13000 دودح هب طوبرم و )Gray, 2010, 51( :ذخام

دیلقت تعیبط زا هایگ و لگ ریوصت ندیشک اب دنمرنه هک دندوب نآ تیاور .دیازفا یم یعقاو ناــهایگ و اه لگ رب ًلامع هکلب ،دــنک یمن تسب یرتخد هب لد ییادوب شاقن ،³⁴"هیچ یاکوک" هک تسا هدش و دیــشک راوید رب یریوصت وا زا تفریذپن ار شرهم رتخد نوچ و گرم لاح هب کرتخد ، وا راک نیا زا ، درب ورف ریوصت بلق رد یراخ .)22 ،1354 ،روپ نایرآ( »داد شاــقن قــشع هب نت ریزگان و داتفا راک هب یناتساب یاه هدنام یقاب ریــسفت یارب هک یا هــسیاقم شور یسانش مدرم تاعلاطم زا هدمآ تسد هب یاه هداد اب دوب هدش هتفرگ نیا .دیدرگ ور هبور زین ییاهداقتنا اب نیا دوجو اب اما .دش رت نشور ناسانش ناسنا فرط زا مه و ناسانش ناتساب فرط زا مه تاداقتنا رتشیب ،دوب دراو شور نیا هب هک یلصا داریا« .دندوب هدــش حرطم زا هک دوب ییاه هنومن زا هناتاتحمریغ و یلوصاریغ هدافتــسا لماش یاه هداد ًلاثم .دندوب هدش جارختسا طبترم ریغ یراگن مدرم عبانم یاه نییآ اب اهنآ هیبشت و هیسونایقا ای و ییاقیرفآ لیابق هب طوبرم یدج روط هب یا هــسیاقم شور نیا .شوقنم یاهراغ رد ضورفم رارق یدج ضارــتعا دروم مزلا تقد و تــحص نتــشادن لیلد هب رانک یلک هب ار شور نیا ناسانش ناتساب یدعب لــسن .دوب هتفرگ یتدم یارب و موکحم زین ار دوخ یتح راک نیا اب اهنآ .دنتــشاذگ خیرات زا شیپ نادنمرنه یاه هزیگنا ریــسفت صوصخ رد ینلاوط .)448 ،1389 ،هیترود( »دندوب هدرک توکس و راکش لاح رد اه یشاقن زا یــشخب طقف هک درک ناعذا دیاب یاه هنحص اه یشاقن رتشیب هک یلاح رد ؛ دنا هدش میسرت یزادنا ریت رد هدنرد تاناویح یضعب دوجو .دنراذگ یم شیامن هــب ار یرگید ناسنا راکش ی هرمز رد هک ریش دننام ،هدــش یشاقن تاناویح نیب یسانش مدرم تایبرجت رب هیکت یفرط زا و .دوش یم هدید ،دنا هدوبن تاعلاطا زا یرایسب اریز ؛دــشاب یملع و عماج هاگن دناوت یمن زین زا دعب یاه هرود رد رتــشیب و خیرات لوط رد ًافرص یــسانش مدرم یشاقن رثا دنچ دوجو فرص هب نیاربانب .دنا هدــش هبرجت رارقتــسا مکح کی ناوت یمن فلتخم و عونتم راثآ زا یریثک دادعت نایم رد .درک رداص یعطق

35هنایارگراتخاس هیرظن -4 یوسنارف ناــسانش ناتساب طــسوت 1960 ههد رد هیرظن نیا نیا رد« .دیدرگ حرطم ³⁷ریارپما گنیملا و ³⁶ناهروگ یورل نوچ اهنآ .تسا یعامتجا راتخاس کی زا کیژولوئدیا باتزاب رنه ، هیرظن همه اب اپورا رسارس رد هدــش قلخ یرنه راثآ یمامت هک دندقتعم راثآ اب هسیاقم لباق و هدش قلخ نامز کی رد و دنتــسه ناــسکی اهنآ .دنا هدش یکاکح لمح لباق ایــشا یور رب هک دنتــسه یرنه نیا و دراد دوجو یگناگود ای تیونث عون کی راثآ رد هک دندقتعم رد ریواصت نامدیچ .هعماج تیعضو زا تــسا یــساکعنا یگناگود اه رکذم و دنا هتفرگ رارق زکرم رد اه ثنؤم هک تسا یا هنوگ هب اهراغ و تسا یعامتجا راتخاس زا عون کی رگ نایب اه نیا هک ،نوماریپ رد ریثأت یگنس هنیراپ رنه ریسفت رد یعامتجا طیحم هک دنراد دیکأت دنرواب نیا رب نایارگراتخاس .(Lewin, 1984, 18) »دراد یدایز .تــسا هتفهن ناهنپ تخاــس کی ، یگنهرف دیلوت ره سپ رد هک ظفاح هک یلک ماظن کی رد )رادوــمن ریوصت ی هژاو( یا هناــشن ره

دسر یم رظن هب .دشاب یم حرط لباق ،تسا لباقتم یطابترا طباور تنا« .دشاب لیلحت و هیزجت لباق کبــشم ذغاک نیا رد زیچ همه یا هرخص رنه ناصصختم زا »ناروگاورول هردنا« و »ررپما گنیملا هاگدید زا شوقنم یاــهراغ ی هعلاطم هب کــی ره یزاوم روــط هب یا هعومجم زا یبیکرت بلاق رد راغ ره« :دنتخادرپ هنایارگراتخاس یلاوتم تیعضو کی بوچراچ رد یهورگ تروــص هب تاناویح هک »دنا هدــش فیصوت ،دنا هدــش هداد شیامن اهراغ هراوــید یور رب هب ناروگاورول هردنا ،یراــمآ ی هعلاطم کی ساــسا رب .)3ریوصت(

.دننک یم تیعبت قطنم کــی زا شوقن نیا هک دیــسر هجیتن نیا ثنؤم و رکذم جوز کی وا رظن هب هک تاــناویح زا گرزب هورــگ ود تیسنج« یلصا رگ نایامن اه نزوگ و اه بسا ؛دنهد یم لیکشت ار .»ثنؤم تیسنج« رگ نایامن اه تومام و ناواگ و دنشاب یم »رکذم یسنج یاه میسقت نیدامن نایب هباثم هب دنناوت یم یعازتنا میلاع یمهم ریثأت هنایارگراتخاس درکیور .دنوش هتفرگ رظن رد هعماج رد یاهداقتنا درکیور نیا اما هتشاد ناصصختم زا یدادعت تارظن رب ،دح یب ییارگ تروص لیلد هب وا .تــسا هتــشاد لابند هب مه یدج شرامش رد تقد نتشادن ،شوقن ریــسفت رد دودحمان یدازآ کی بوچراچ کی رد اه هداد نیا یمامت ندرکدراو هب شیارگ و ،شوقن هک شوقن زا یضعب ندرک ظوحلم هرخلااب و هدــش یحارط لبق زا زا بیکرت کی رد ،دنراد رگیدکی اب تمدق توافت لاــس رازه دنچ 1980 ههد زا .تــسا هتفرگ رارق داقتنا دروم تدــش هب ،هعومجم دوجو اب اما .دهد یم تــسد زا ار شرابتعا ییارگراتخاــس درکیور ی هدعاق« کی راغ :دراذگ یم یاج هب دوخ زا یروحم هدیا کی ،نیا و یــسانش هروطسا کی رگ نایب هــک دهد یم لکــش ار »نــیدامن .)450 ،1389 ،هیترود( تسا دنمراتخاــس یناهج هب شرگن کی دراو زین هیرظن نیا هب دنا هتفرگ مسیمتوت ی هیرظن هب هک یتلااکشا یسنج یاه میسقت رب ینتبم ییارگراتخاس ی هیرظن ساسا .تسا نیا یعامتجا یــگدنز راتخاــس هب هیرظن نیا .تــسا هــعماج رد یسنج یاه میسقت شریذپ ی همزلا .تــسا هدرکن یا هراشا هرود نآ زا شیپ هک تــسا هعماج دارفا یعامتجا راتخاــس ،هعماج رد و هداوناخ ماظن ،یــعامتجا طباور .دریگ رارــق هعلاطم دروم دــیاب ی هعلاطم ی همزلا یناسنا یاه هورگ نیب رد راک میــسقت یگنوگچ .تسا هنایارگ راتخاس

38مسینمش هیرظن -5 رد 1975 اــت یدلاــیم 1951 لاــس زا مــسینمش هــیرظن ،هیرظن نیا نارادــفرط هاگدید زا . دــیدرگ حرطم یملع لــفاحم کرادم ساسا رب .تسا یرشب بهذم لکش نیرت میدق مــسینمش ناهج قطانم زا یلیخ رد یا هرخص رنه یاه تیاــس ، یراگن مدرم اه ییاکیرمآ نایم رد یتسینمش ریسفت .تسا یتسینمش مسر هب یاه ههد لوط رد یا هرخص رنه درکلمع اب هطبار رد اه ییاداناک و هــتفای شــیازفا یلامــش یاکــیرما رــسارس رد 1980 و 1970 سیئول و ستولک تاقیقحت ساسا رب .(Greer, 2003, 105)تسا یسانش تسیز و یگنهرف نایم رب ینتبم هک )79 ،1998( زمایلیو

مهم ی هدیدپ کی مسینمش هک تسا هداد ناشن تسا هدوب یناور و یراغ یاه رنه یریگ لکــش رد هک هدوب کــیتیلوئلاپ رــصع رد یمهم شقن یدعب یاه هرود هــب نآ لاقتنا و یعامتجا تارــییغت .(Winkelman, 2002, 71) تسا هتشاد رد .تــسا یبهذم نایب کی مــسینمش ،نملکنیو ی هدیقع هب یزکرم یاناتنوم هک رگراکش ناگدنروآ درگ زا یلیخ رد رضاح لاح طابترا یحور یاه تردق اب اهنآ نیب رد نمــش ،دنا هدرک لاغــشا ار ،یگدنهد افش لماش ،دراد نمش کی هک ییاه یگژیو .دراد میقتسم نیب لماعت لیبق زا یرگید یاهزیچ و داب ای شتآ ی هدــننک لرتنک

39»هدایلیا اچریم« .(Ibid, 106) »تــسا تعیبط یاروام و ناسنا تصش ی ههد رد ، تسا ییاکیرمآ ی هتسجرب ناسانش هروطسا زا هک :هک تسا هدومن راهظا و هتخادرپ هنیمز نیا رد عیسو تاقیقحت هب ، تساهنآ رد هسلخ تلاح نتشاد رد اه نمش ی هژیو ی هصخــشم«

و هدرک دوعص اه نامــسآ هب و دنک یم کرت ار ندب حور هک یتلاح هک ⁴⁰نیوریا یلو .(Eliade, 1964, 5)دنک یم لوزن نیمز ریز هب ای :هک دراد یم راهظا ،هدومن هعلاطم اکیرمآ نایموب گنهرف ی هراــبرد ناشدوخ دنرداق هک دنا هدــش هدید یتادوجوم تروص هب اه نمــش«

نایموب عماوج نیب رد اه نمش .دنهدب رییغت هسلخ ی هطــساو هب ار دروم ناــسنا زا رتــشیب یزیچ ناــشندوب توافتم رطاخ هب اکیرمآ مه هب تبسن ناــشدوخ نایم رد اهنآ هچ رگا .دنا هتفرگ رارق مارتحا

.(Irvin, 1994, 72) »دنرادن یرترب ساموت دننام یناسک زین یبونج یاکیرمآ ناسانش ناتساب زا«

أــشنم هک دنا هدــش یعدم ⁴²زمایلیو سیول دــیوید و ⁴¹نوــسواد اه نمش ی هلیسو هب هک تسا یتــسینمش ،خیرات زا شیپ یاهرنه ،هیرظن نیا ناوریپ . دریگ یم تروص نآ زا دعب ای هــسلخ تلاح رد

43»اه نمشوب« ناس نامدرم رنه تاعلاطم ساسا رب ار دوخ دیاقع اب ار دوخ یگدنز هک یبونج یاقیرفآ یاــهداژن زا یکی زا یوضع هتفرگ ،هدش هتخانش مزینمش ناونع هب هک دننارذگ یم یرگراکش تسا یا هناسانش ناور تاعلاطم رب ینتبم تاقیقحت نیا .تسا هدش طسوت هسلخ نامز رد هک هتفرگ تروص یلیخت ریواصت یور رب هک تلایخت عوضوم هــسلخ لوط رد . تــسا هتفرگ تروص نمــشوب ،گارگیز زا ییاه هکبــش لیبق زا یــبصع متــسیس زا یرــیواصت ی هــسلخ لحارم نیرت قیمع رد اه ینحنم و اه چیپرام ،اــه هطقن و اه ناــسنا دننام یبیکرت تادوجوم تروص هب دیاــش ریواصت نیا یاقیرفآ رد مزینمش رنه رد هک یریواصت .)4ریوصت( دشاب تاناویح یگنس نهک رنه ًلاامتحا .تسا لومعم رگید یاج ره رد و یبونج

.(Lewin, 1984, 185) »دــشاب مزینمــش رــنه زا یــشخب زین لوط رد .دوش یم طوبرم هسلخ هب نمش تیلاعف زا یــشخب«

یارب زیچ نیرت یرورض ، یرنه شنیرفآ لوط رد و هسلخ مــسارم یرایشوه یو ،تیعضو نیا رد .تسا یهاگآ حطس رییغت ،نمــش رگید هحفص رد رــیواصت و دــهد یم تــسد زا ار دوــخ یــعیبط ،ینیب ناهج زا هــتفرگ رب ریواصت نــیا . دنوــش یم رهاظ وا یهاگآ نیا .دشاب یم یعامتجا هورگ ای و هلیبق بهذم و یــسانش هروطسا دریگ یم تروص یشوهیب همین ای و یــشوهیب تلاح کی رد ریواصت ،دناوخ یم نمــش .دوــش یم هداد مرف اهنآ هب یداع تلاح رد یلو هــسلخ تلاح رد یتح تــسا نکمم و دهد یم شیامن ، دصقر یم

سیورت« راغ زا هک 4رــیوصت .(Lommel, 1967) »دنک یــشاقن ، مسینمش ی هیرظن نارادفرط هاگدید رد هدــش فــشک ⁴⁴»سررف بیکرت اب یا هژیو مــسارم لاح رد هک دهد یم ناــشن ار ینمــش .تسا هدش هدیشک ریوصت هب یناویح مسینمش دقن رد ،یوسنارف سانش ناسنا هیترود اوسنارف-ناژ یا هطساو ساکعنا خیرات زا شیپ نارگوداج ی هیرظن« : دسیون یم یلیتو . س دیواد نوچ نارگــشهوژپ زا یضعب .دنک یم ادیپ یمهم ی هیرظن زا وا .دنوــش یم اوغا تدــش هب سلجنآ سول هاگــشناد زا زین دوخ هک اینرفیلاک یا هرخص شوقن یفرعم و نایب یارب ییوداج اه هراگن گنس ،اکیرمآ قرش رد .دریگ یم هرهب ،تسا نآ صصختم

رد هک تسا ینم�ش قوف ریوصت ،م�سینمش ی هیرظن نارادفرط هاگدید زا -4ریوصت Les Trois Frères سرر�ف سیورت راغ زا و ت�ساه نمش هژیو م�سارم ماجنا لاح .دشاب یم دلایم زا شیپ لاس15000 هب قلعتم و هدش فشک هسنارف )Steif ,2010, 60( :ذخام

یگنــس نهک دهع هلاــس رازه نیدنچ ینامز هلصاف هب هجوت اب هرود نیا یاه یــشاقن فادــها زا حیحص لــیلحت و هیزجت ،دــیدج نیا هدنهد ناشن ،اه هیرظن توافت و عونت و تسا هدیچیپ یا هلئــسم تیهام ریسفت رد فلتخم یاه هاگدید هب هجوت اب . تساه یگدیچیپ :تسا رکذ لباق ریز جیاتن یا هرخص یاه یشاقن هک یشاقن رنه هژیو هب رنه خیرات هب یراغ یاه یشاقن فشک -1 یرگید تیوه ،رنه خیرات هب ،دــشاب یم راتــشون و طخ همدقم شیپ خیرات ی هرود رد هن رنه خیرات یاه هشیر هک درک صخشم و دیشخب اهرنه زا کی ره لوحت ریس یارب ،تسا هتفهن خیرات زا شیپ رد هک هعلاطم دروم ار خیرات زا شــیپ ی هرود ینعی نآ ی همــشچرس دیاب .داد رارق رد اه یشاقن نیا هک درک صخشم یراغ یاه یشاقن فــشک -2 تسا یا هرود ،هرود نیا و هتفرگ تروص دیدج یگنــس نهک ی هرود یاهراتخاس و دنا هدرک روهظ نیپاسومه مان اب دیدج یاه ناسنا هک زا شیپ یاه ناــسنا زا تواــفتم اه ناــسنا نیا یــناور و یــکیزیف دنا هدوب نیپاسومه یاه ناــسنا اهنت و دشاب یم دیدج یگنــس نهک یمسج لماکت نیا ی هیاــس رد و دنا هدیسر یمــسج لماکت هب هک ، یشاقن بلاق رد ار دوخ تاــساسحا ، میسرت یاه تراهم بــسک اب

نایب جاع و ناوختــسا و بوچ یور رب یراک هدنک و یزاــس همسجم . دنا هدومن هاگن زا مادک ره تــسا هدــش هیارا لاح هب ات هک ییاه هیرظن -3 تاین و تقیقح فــشک یارب .دنا هتــسیرگن نآ هب دوــخ یصصخت فلتخم یملع یاه هتــشر عامجا ،خیرات زا شیپ نادنمرنه یــعقاو نایم رد ناــشروضح اب ناــسانش ناتساب مدرم هچ رگا ، دبلط یم ار هنیمز نیا رد یلو ؛دنا هتفای تسد یدنمــشزرا جیاتن هب یودب ماوقا یاه یسانش نابز ، یسانش هروطسا ، یگنهرف یسانش ناسنا تاقیقحت .دشاب رثؤم اهرنه نیا نییبت رد دناوت یم زین رنه یسانش هعماج و تابثا ار تیعقاو نیا فلتخم یاه هاگدید و اه هیرظن دوــجو -4 ؛ تسا هتشادن صخشم درکراک کی یگنــس هنیراپ رنه هک دنک یم هب فلتخم یاه تساوخرد و اه هزیگنا هب خــساپ یارب رنه نیا هکلب .دراد یلیوأت ییارگ ترثک کی هب زاین نآ مهف و تسا هدمآ دوجو گنهرف خیرات رد شرنه و گنهرف و خیرات زا شیپ ی هرود -5 دنمزاین هرود نیا تخانش .تسا هتخانشان یخیرات یاه هرود هب تبسن ینامز .تسا یا هتشر دنچ و یا هتشر نایم و طبترم یملع یاه هتشر

هجیتن

نرق ات ادتبا زا هک یناتسوپخرس هب قلعتم یا هرخص یاه یشاقن و رنه نیا .تسا هدمآ تسد هب ،دنا هدرک یم یگدنز اجنآ رد متــسیب رب دلایم زا لبق لاــسرازه ود دودح هب ًاتدمع شتمدق یا هرــخص .تــسا هدیماجنا یم لوط هب زین دیدج یاه هرود ات هک ددرــگ یم ،هدمآ تسد هب متسیب نرق لیاوا رد هک یراگن مدرم دهاوــش دادعت هدید و هدــش رهاظ ناــشیاه”ایور“ رد هــک تــسا نآ رگ ناــشن ؟تفای ناوت یم اه هرخص نیا یور رب یزیچ هچ نیاربانب .دنوش یم لثم تسرد یناسنا تادوجوم و تاناویح شوقن یــسدنه ریواصت یا هرخص رنه ناصصختم عومجم رد یلو .یبونج یاقیرفآ و اپورا هب طوبرم یاه مایپ اب و دنرب یم رس هب کش و یروابان رد نانچمه ساسا .دنتسه فلاخم شوقنم یاهراغ رد ) مزینمــش( یرگوداج داوم نیا زا هک یدارــفا نیب رد هباــشم مهوت و روصت کی دوــجو هک نامز نآ زا .تــسا ضارتعا دروم تدش هب ،دننک یم هدافتــسا داوم اب ناور و باصعا ریثأت تحت یا هرخص ریواصت داجیا هلئــسم دییأت و در رد یدایز یاه ثحب و هدــش ریگ ملاع و حرطم از مهوت دنا هدرک حرطم ناصصختم زا یخرب ادتبا .تــسا هدــش حرطم نآ هتشادن دوجو )مزینمــش( یرگوداج زگره یبونج یاقیرفآ رد هک یگدنز ”ناس“ نامدرم هک یا هقطنم رد مک تسد هکنیا ای .تــسا هدشن هدید یا هدیدپ نینچ روضح زا یا هناــشن چیه ،دنا هدرک یم یا هرخص یاه یشاقن هک یا هقطنم ایلارتــسا رد نینچمه .تــسا هتفگ ًلاومعم هک یتروص نآ هب مسینمش ،دنوــش یم تفای روفو هب هک دنهد یم افــش ار اه یرامیب هک یدارفا .درادن دوجو ،دوــش یم طابترا هب هک ار یلمع هنوگ چیه مــیمان یم ”نمــش“ ار اهنآ یهاگ هب تاداقتنا نیا عومجم .دنا هداد یمن ماجنا ،دوــش طوبرم حاورا اب "تولک ناژ“ ریظن ناسانش ناتساب زا یضعب رظن هک دسر یم اجنیا یاه ثحب هدودحم زا یعیــسو نازیم هب "زمایلیو یوــل دیواد" و

کی و اهنت نایب و حرــش کی داهنــشیپ هب و هتفرگ هلصاف یملع »دوــش یم هصلاخ ،تــسین هدننک دعاقتم مه نادنچ هک هــبناج هب ات مسینمش و نمــش ی هرابرد هک هچنآ .)45 ،1389 ،هیترود(

یعامتجا تاقبط زا یصاخ دارفا اه نمــش ،تسا هدش هتفگ لاح و دنوش یم بوسحم یودب عماوج ناگبخن ی هرمز رد هک دنتــسه یافش یارب هلمج زا فلتخم یاه هنیمز رد مدرم ی هعجارم لحم و یــسایس یربهر شقن یودب عماوج رد ناــنآ .دنا هدوب ضارــما عماوج زا یرایــسب رد هزورما یتح و دنا هدوب اراد زین ار یعامتجا یاج .دومن هدهاــشم ناوت یم ار نانآ راتفر و لامعا ،هدــنام بقع رد اه ناــسنا زونه ،دیدج کیتیلوئلاپ رصع رد ایآ هک دراد لاؤــس یــسانش ناتساب کرادم ساــسا رب زونه و دننک یم یگدنز اه راغ تسا هتخانشان ناــسنا یارب زین وج و مدنگ و هدــشن یلها ناویح نیا .درادن دوخ یارب هاگ تنوکــس نتخاس ناوت و تردق ناــسنا و هیبــش یلامعا و تــسا هــسلخ هب طوبرم هک ار ییاه هبرجت همه یاه ندمت رد هک ینارگوداج و نارحاــس و حور ناگدــننکراضحا ،دنتشاد دوجو ایام و اکنیا ،نیچ و دنه ،لباب ،رصم لثم یناتــساب هداد لامتحا ؟تــسا هدوب نینچ زــین کیتیلوئلاپ رــصع رد اــیآ هب لااب رد هک اه هبرجت نیا زا ییادتبا و لزان لکش کی هک دوش یم ًلاامتحا هک هتشاد دوجو نامز نآ مدرم نیب رد ،دیدرگ هراشا اهنآ رد هک نینهاک هاگتسد و تسا هدوب اهنآ راصحنا رد زین یشاقن رنه طوبرم روما و دنتفرگ لکــش جیردت هب خیرات زا شیپ ی هرود نایاپ روما ،یاپایاپ یاه هلماعم باتک و باسح ، یریوصت یاه هتــشون هب ی هقبط نیا هب طوــبرم همه ،یرگوداج و رحــس ،تبابط ،دباعم .دنشاب یم یعامتجا