بررسی تأثیر اصلاح کننده‌ها در احیای بیولوژیک اراضی شور از منظر فنی و اقتصادی در نظرآباد، استان البرز

(1)

یسررب ت

أ ثی ر هدننک حلاصا اه

د ر یایحا کیژولویب

روش یضارا

زا رظنم و ینف

یداصتقا رد

دابآرظن

، زربلا ناتسا

مارهش  ی فسو ی هاقناخ

؛ ،یناتسهوک و کشخ قطانم ءایحا هورگ ،عترم مولع یرتکد یوجشناد و یزرواشک سیدرپ

،یعیبط عبانم

هاگشناد

،نارهت

،جرک ناریا .

دنوینرذآ نیسح  ؛*

داتسا یناتسهوک و کشخ قطانم ءایحا هورگ ،

یعیبط عبانم و یزرواشک سیدرپ ،

هاگشناد

،نارهت

یکوهاچ عراز یلعدمحم 

؛ ،یعیبط عبانم و یزرواشک سیدرپ ،یناتسهوک و کشخ قطانم ءایحا هورگ داتسا هاگشناد

،نارهت

.ناریا ،جرک یرفعج دمحم 

؛ داتسا ،یعیبط عبانم و یزرواشک سیدرپ ،یناتسهوک و کشخ قطانم ءایحا هورگ هاگشناد

.ناریا ،جرک ،نارهت

یرصان اضردیمح 

؛ نیب تاقیقحت زکرم رایداتسا ،نابایب یللملا

هاگشناد

،نارهت

هدیکچ گ شش وپ رارقتس ا

ی ها ی رتهب ی ن ض ارا لرتنک هار ی

رخت ی ب رخت رطخ ضرعم رد و هدش ی

ب م ی .دش اب نیا هب هجوت اب لاهن هک

راک ی قطانم رد

لد هب کش خ ی

ل ودحم ی ت اه ی ژولوکا ی ک ی س ب ی را زهرپ ی هن م ی شور لابند هب ناس انش راک دش اب اه

یی هک دنتس ه دص رد

لاهن رارقتس ا اه

ار

و هداد شیازفا زه

ی هن اه ی راک لاهن ی دنهد شهاک ار .

ا رد ی ن حتتص هدا تتتسا اتتتسار ی

ح هدننک ک تتصا زا تتسب اه

ی را مها ی ت دراد . قطنم ۀ دروم

برغ بونج رد دابآرظن ناتس رهش رد هعلاطم ی

زربلا ناتس ا تس ا هدش عقاو

. قیقحت نیا رد زا

هدننک ک ص ا اه

ی بی راچو ندعم ی ، یاه چراق

رلاوکسبرآ یزیروکیم لپ و

ی رم زر ی ن رکا یل ی ک حطس راهچ رد مادک ره یاپ رد

لاهن اه ی هرق غاد دش هدا تسا .

و ی گژ ی اه ی کاخ هقطنم ماگنه

تشک هزادنا گ ی ر ی دش . تشذگ زا دعب ی

ک لاس شرامش اب لاهن دادعت

اه ی هدنام هدنز ، رارقتسا دصرد یارب

ت ره ی رام درگ هبساحم ی

د . دروآرب

داص تقا ی زه ساس ارب ی

هن - اف ی هد درگ هبس احم ی

د ه ارب و ی رامیت ره .دش هبس احم هناگادج روط هب هک داد ناش ن جیاتن

نعم توا ت ی راد ی رد

حطس 5 ب % ی ن هدننک ک صا اه

دهاش و دراد دوجو رارقتسا رظن زا و

م ی روک ی ز اراد ی ب ی رتش ی ن ( 70

% ) و ت ی اهرام ی اراد دهاش ی رتمک ی ن ( 40

)%

رارقتس ا دص رد دندوب

. داص تقا رظن زا ی

ت ی اهرام ی م ی روک ی ز 100 مرگ لپ ، ی رم 50 مرگ ب و ی راچو 250 مرگ ترت هب ی ب هب ی هن رت ی ن ت ی اهرام ی ره

هدننک ک صا دندوب

. اب ازفا ی ش م زا هدا تسا حطس ی

روک ی ز دصرد لاهن رارقتسا اه

ازفا ی ش تفای لو ی ازفا اب ی ش لپ زا هدا تسا حطس ی

رم ب و ی راچو

نم تارثا ی اهنآ امن ی نا و دش دص رد لاهن رارقتس ا شهاک اه

ی تفا . ت ره ی رام ی لاهن رارقتس ا هک لقادح ار اه

10 ازفا دص رد ی

ش جوت داد ی ه

داصتقا ی تشاد ی نع ی اف ی هد اه ی ت نآ ی رام ب ی رتش زه زا ی هن اه ی .دش دروآرب نآ

:یدیلک ناگژاو یروش

،

،هدننک ک صا هنیزه

، کشخ یضارا ،داصتقا .

:لوئسم هدنسیون * سامت هرامش

: 989121698222 +

Email: hazar@ut.ac.ir

:بیوصت خیرات 12

/ 05 / 1399

ص 232 - 223

(2)

1 . همدقم

نابایب یدج زا یکی ییاز تسا یضارا بیرخت عاونا نیرت

ی امتجا و یداتتتصتقا ،ینف فلتخم داعبا اب هک ناون هب

موتتتس ی ن ع ماج مهم شلاچ ۀ

ناه ج ی شلاچ ود زا دع ب

غت یی ر تا لقا ی م ی دوبمک و تتش بآ

ی ر ی ن م بوتتسحم ی

دوتتش

[ 29 ].

ا ناری حطتتتس ی رب غلاب 164 م نویلی هک دراد راتکه

دودح 86 م نویلی کتتتشت عتارم ار نآ راتکه لی

م ی دنهد و

ندش ینابایب و بیرخت ضرعم رد عتارم زا یعیس و حطس دراد رارق [

6 ] . لرتنک هار نیرتهب یهایگ شتتشوپ رارقتتتسا

یم بیرخت رطخ ضرعم رد و هدش بیرخت یضارا .دشاب

رد

ب قطانم ی نابا ی تتتضارا و ی یریوک تیدودحم یرایتتتسب یاه

دوجو هب رجنم هک دراد دوجو یهایگ ششوپ رارقتسا یارب رواجم راقن ریاتتس اب قطانم نیا یتتشیور یامیتتس توا ت یم توا ت نیا زا یهاگآ .دوتتتش ب ار ناکما نیا ،اه

ه تتتتسد

یم قیقد تخانتتش نمتتض ات دهد رظن زا یهایگ شتتشوپ رت

ا ،ششوپ راتخاس ک ص

عسوت و ۀ تروص هب یهایگ ششوپ

یمل دنمفده و رت .دریگ تروتتص رت

ههد رد کرط ریخا یاه

ته ج روتتتشک فلتخم راق ن رد یدای ز یراک لاه ن یاه تسا هدش ماجنا عترم بیرخت و ییازنابایب زا یریگولج .

بآ

همین و کتتشخ قطانم رد دودحم لما نیرتگرزب کتتشخ

دننک ۀ ولویب تایلم ژ

ت و تتتتسا یراک تخرد و یکی أ

یم ن

ًلاومعم قطانم رد بآ زین نآ رادقم و هدوب هنیزهرپ رایتتسب

تس ا دودحم [

19 ] دص رد هک درک ش ت یتس یاب نیاربانب

لاهن رارقتتتتسا شور اب ار اه

ات داد شیازفا ینوگانوگ یاه

هنیزه .دوتتتش رتمک کیژولویب تایلم یاه هک ییاجنآ زا

هن یزه لی لد هب کتتتتشخ قطان م رد یراک لاه ن یاه

تیودحم یروتتتش ،تبوطر دوبمک هلمج زا یکیژولوکا یاه

رود ندوب ینلاوط و کاخ ۀ

یم هنیزهرپ رایسب یکشخ دشاب

شور لابند هب ناسانشراک دنتسه ییاه

مه هک نامز نازیم

کرط تیقفوم لاهن رارقتسا رد اه

شیازفا ار هدش تشک یاه

هن یزه و هداد دن هد شهاک ار یراک لاه ن یاه

و نیا رد

دا تسا اتسار ۀ

حیحص هدننک ک صا زا رایسب اه

اح ئ تیمها ز

یم نوچ .دتتشاب دا تتتسا

ۀ ب ی ور ی ه زا هدننک زیخلتتصاح یاه

تتش ی م ی ا یی ت اب أث ی ر ور رب بوتتس ی

هب رجنم کاخ نامتخاتتس

ص وصخ رد لداعت مد ی

تا ف ی ز ی ک ی ش و ی م ی ا یی رد و کاخ تن

ی هج اذغ رصان بذج شهاک یی

م ی دوش [ 22 ].

زاسهب ( کاخ

Soil Conditioner

) لوصحم ی هب هک تسا

و دوبهب روظنم ی

گژ ی اه ی ف ی ز ی ک ی

ًلاومعم کاخ خلص اح

ی ز ی

ان اوت(

یی تأ م ی ن ذغ ت ی ه ارب ی گ ی ناه ا هاگ و ) ی ارب ی دوبهب

عتتضو ی ت ناکم ی ک ی م هفاتتضا کاخ هب ی

لک روط هب .دوتتش ی

ک طتتتصا زاتتتتسهب

ز ناون هب بل غا کاخ ی

ر ومجم ۀ

تتتصا ک دننک ۀ کاخ (

Soil Amendment

) یا کاخ دوبهب

م هدا تتتتسا ی

ًابلاغ هک دوتتتش ط لماتتتش

ی ف هدرتتتتسگ ا

ی زا

خلص اح ی ز هدننک غ داوم و اه ی

ر لآ ی م ی دش اب [ 25 ].

هدا تس ا

تسوپ راچویب زا ۀ

نمچ تشک طیحم رد جنرب مچچ

هلاسدنچ

ات و هداد شیازفا ار هایگ یرهاظ تی یک و لیفورلک نازیم یم شیازفا ار یکتتتشخ شنت هب لمحت یدح دهد

[ 21 ] . زا

راچویب هنادکاخ یرادیاپ ظ ح یارب اه

و هایگ دتتشر شیازفا ،

یذغم داوم بذج هایگ طس وت

یم هدا تس ا دوش

[ 15 ، 10 ].

ندرک مهارف لیس ناتپ دوخ یکیزیف راتخاس لیلد هب راچویب تیفرظ شیازفا اب و دراد ار یرورتتض رتتصان بآ یرادهگن

نوی بذج هب رجنم یم اه

دوتتتش [ 27 ].

80 ات 90 دتتتصرد

هنوگ یاه چراق اب یتتتتسیزمه یاراد یکتتتشخ یهایگ یاه

دنتس ه زیروکیم

، چراق اه ی م ی روک ی ز ارب رلاوکس برآ ی

ت أ م ی ن

ً ماک نبرک گ هب هتسباو

ی ناها دنتسه [ 24 ] . قطانم ناهایگ

همین و کش خ چراق اب یبس انم یتس یزمه کی کش خ

یاه

یم رارقرب زیروکیم شنت هک دنتتتتسه رداق ور نیا زا و دننک

ش خ ک دنیامن لمحت رتهب ار ی [

18 ، 16 ] . قحت ی تاق ددعتم ی

چراق اب هطبار رد اه

ی م ی روک ی ز ا رابترا و ی

ن چراق زنآ اب اه ی م اه

تس ا هتفرگ تروص یم ناش ن هک

لباق روط هب زیروکیم دهد

هظح م شنت تحت ار رتتصان تظلغ و یتتشیور دتتشر یا

یم دوبهب یکتتتشخ دتتتتشخب

[ 1 ، 2 ، 4 ].

روکیم نینچمه

یم دناوت د شهاک ار یروتتتش شنت رثا دا

و دتتتشر بجوم و ه

عتتسوت ۀ دوتتش هایگ رتهب [

17 ].

لپ زا هدا تتتسا ی

رم اه ی رپوتتس

م بذاج ی لپ نزو ربارب دتتتص دنچ ات ار بآ بذج دناوت ی

رم

م کاخ هب هدتتتش هدوزفا ی

رتتتس دنک [ 8 ] دنناوت یم اهرمیلپ .

شنت یتبوطر )ینابایب و کتتتشخ قطانم(

و هدرک ناربج ار

رتهب رارقتس ا ث اب لاهن

دنوش اه [

7 ] لپ زا هدا تس ا ی

رم هب اه

راکهار ناون ی

ارب ی لوت ی تاد گ ی ها ی کاخ رد اه ی و کبس

فرعم کتتشخ قطانم ی

تتتسا هدتتش [

20 ، 23 ] لپ . ی رم زر ی ن

(3)

رکا یل ی ک ت أث ی ر تبثم ی عتتتضو دوبهب رد ی

ت شتتتشوپ و کاخ

گ ی ها ی دراد [ 14 ] یاه رمیلپ و م شقن بآ بذاج ارف

ؤ یرث

لاهن رد هتتتصر یراک و رارقتتتتسا نازیم رظن زا ینابایب یاه

دراد هنیزه [

12 ].

هدننک ک ص ا زا هدا تس ا هص ر رد اه

یاه

هتش اد یداص تقا هیجوت هک تس ا هیص وت لباق ینامز عیس و دشاب یم عبانم ف تا بجوم تروص نیا ریغ رد دوش

.

ق طنم ۀ ضرعم رد داب آرظن رد هع لاط م دروم و بی رخت

بی نابا از یی یم دش اب ی . ک ی هار زا اه ی دا تس ا ۀ حیحص م زا عبان

حا و دوجوم بآ ی

با گ ششوپ ی

ها ی هصر یعیبط یاه هدا تسا

هدننک ک تتتصا زا اه

کاخ ی م

ی وقت نمتتتض هک دتتتشاب ی

ت

تایتصوتصخ کاخ

هب رارقتتسا گ ی ناها کمک م ی دنک

ًاتیاهن و

گ شتتتشوپ ی

ها ی بآ و کاخ ظ ح هب رجنم هدتتتش رقتتتتسم

یم دوتتش . ا رد ی ن قحت ی ق رثا فلتخم کوطتتس هدننک ک تتصا

اه

لماتتش بی

،راچو م ی روک ی ز لپ و ی رم رب لاهن رارقتتتسا هرق یاه

د غا

ایحا(

ب )کیژولویب ص ر رد

ۀ روش یض ارا تدم هب دابآرظن

ی ک

سررب لاس ی

دش و قیرط زا یهب یاهرامیت ،یداصتقا یبایزرا ن

ۀ

هدننک ک صا اه

رظن زا رارقتسا نازیم و

درگ صخشم هنیزه دی

.

2 . شور یسانش

1.2 . یفرعم قطنم ۀ هعلاطم دروم

قطنم ۀ هعلاطم دروم دابآرظن ناتتتسرهتتش رد

ترواجم و

اتسور ی دابآ مجن زربلا ناتسا یبرغ بونج رد

´رد 26 50º

قرش لوط ی

´و 53 35º

لامش ضر ی

دراد رارق ( لکش 1 .)

م نیگنای لاس شراب هنای

293 م یلی رتم و هدوب هجرد طسوتم

لاس ترارح ی

هنا 9 / 14 جرد ۀ تناس ی دارگ تس ا . رود لوط ۀ

کتتشخ ی درا زا ی تتتشهب م هام شتتش دودح رهم ات

ی دتتشاب

،

لقا می ن هقطنم همی م )هدش ک ص ا نترامود( کش خ ی

.دش اب

هقطنم کاخ زج

ب کاخ هدوب لوس یدیرا یاه اراد

ی تفاب

سر ی هدوب روش و ی ( 866 / 37

dS/m

سا و ) ی د ی ت ۀ ( 058 / 8 )

لااب یی دراد

؛ نچمه ی ن اراد ی نژورتین ( 07 / 0 )دصرد دام و ۀ

لآ ی ( 858 / 0 اپ )دتتتصرد یی

ن ی م ی دتتتشاب

، رظن زا شتتتشوپ

گ ی ها

،ی قطنم ۀ تتشخب هعلاطم دروم ی

حان زا ی ۀ ا ی نار - ناروت ی

تسا ( لکش 2 .)

2.2 راک شور .

ی هدش هدا تس ا ب لماش

ی راچو بط ی ع ی

یا ندع م ی (

Biochar

چراق ،) اه

ی م ی روک ی ز ی رلاوکتتتسبرآ

(

Arbuscular Mycorrhiza Fungi

تتلتتپ و ) تتی

رتتم زر تتی ن

رکا یل ی ک (

Acrylic Resin Polymer

م ) ی دتتتشاب نیا رد .

لاه ن قیقحت یاه

( غاد هرق

Nitraria schoberi

) ت زا ی ر ۀ

Zygophyllaceae

دندش تشک هصر رد .

هلاچ تشک یاه

داعبا اب 50 و قم رتمیتناس 50

هتم طسوت رطق رتمیتناس

ص ا زا هدا تس ا کوطس .دش ر ح هدننک ک

رظن ساس ارب اه

هدنهد هئارا ،ناتتسانتتشراک عبانم یتتسررب و لوتتصحم ناگ

.دش باختنا یمل حطس لماش حطس راهچ رد راچویب

1 ،

2 ، 3 و 4 بی ترت هب 250

، 500 ، 1000 و 2000 مرگ رد

تشک ۀلاچ ره

،دش هدا تسا م

ی روک ی ز لماش حطس راهچ رد

حطتتس 1 ، 2 ، 3 و 4 بیترت هب 50

، 100 ، 200 و 400 مرگ

رد دتتش هدا تتتسا هلاچ ره و

لپ ی رم لماتتش حطتتس راهچ رد

حطتتتس 1

، 2 ، 3 و 4 بیترت هب 25

، 50 ، 100 و 200 مرگ

رد دش هدا تسا هلاچ ره .

لکش 1 . ۀدودحم تیعقوم هعلاطم دروم

(4)

لکش 2 . قطنم زا ییامن ۀ

هعلاطم دروم

ارب رارکت دادعت ی

ت ره ی رام 10 دش هتفرگ رظن رد .

ارب ی

دا تس ا ۀ ب ی

،راچو دودح 10 ک ی مرگول تش اک لحم کاخ زا

لاهن رد اه ی ک فرظ ر ی هتخ دش ه رولخم راچویب اب و هدش

هلاچ رد و یاه

هدتتش ر ح یارب

لاهن تتتشک اه

ر ی هتخ .دتتش

م ی روک ی ز قتس م ی

ًام ز رد ی ر لاهن یاه رظن دروم دش هدا تس ا

ر اب سامت رد و ی

هتتش .تفرگ رارق هکنیا هب هجوت اب

لپ ی رم هب

ام تروص ی

ع لاهن تش ک زا دعب دوب فارطا رد اه

ی ق ۀ نآ اه

ر ی .دتش هتخ لاهن ناتتسلاهن رد

ًابیرقت یاه رظن زا یناتسکی

.دش باختنا یباداش و شش وپ جات ،عا ترا مه

ۀ لاهن رد اه

زور کی نابآ لوا(

1397 ) .دندش تشک ارجا لحم

ی کرط

تدم هب نآ فارطا قطانم و ی

ک دتتش شرق لاتتس دادعت و

مه یارب هدا تسا دروم بآ نازیم و یرایبآ تاعفد ۀ

لاهن اه

( ناتتتسکی تروتتتص هب 30

هعفد ره رد لاهن ره یارب رتیل

دش هتفرگ رظن رد )یرایبآ .

دادعت لاس کی تش ذگ زا دعب

لاهن دص رد و دش شرامش رامیت ره یارب هدنام هدنز یاه

لاهن رارقتتتسا اه

ک تتصا ره یارب هدننک

هطوبرم کوطتتس و

.دیدرگ هبتتساحم رثا

فلتخم کوطتتس هدننک ک تتصا

رب اه

لاهن رارقتس ا اه

ً ماک کرط بلاق رد فداص ت

ی هعلاطم دروم زجت زا .تفرگ رارق

ی ه راو ی سنا ی ک ( هفرط

ANOVA

ارب ) ی

تتسررب ی رثا هدننک ک تتصا اه

دتتش هدا تتتسا .

ارب ی اقم ی تتس ۀ

م ی گنا ی ن هنماد دنچ نومزآ زا اه ا

ی دش هدا تسا نکناد .

داتتصتقا دروآرب ی

ا رد ی ن قحت ی ق زه ساتتسارب ی

هن - اف ی هد

درگ هبساحم ی

د ارب و ی هدننک ک صا کوطس مامت روط هب اه

.دش هبساحم هناگادج راک لاهن کرط

ی نابایب جرک دابآرظن

لاس رد 1395 رادا طسوت ۀ

بط عبانم لک ی

ع ی خبآ و ی رادز ی

دش عورش زربلا ناتس ا تس ا ه

صخاش کرط ناون هب و

بساحم تهج ۀ

نیزه ۀ و )راتکه( حطس دحاو رد یراک لاهن

هیاپ ره یازا هب هنیزه لاهن

( 280 رظن رد )راتکه رد هیاپ

( دتتش هتفرگ قیقحت

رتتضاح زا یتتشخب رد کرط نیا

ماجنا

دتتش )تتتسا ه .

زه ی هن اه ک تتصا زا هدا تتتسا تهج دازام ی

هدننک اه لماتتش )فلا زه ی ن ۀ یارب اه هدننک ک تتصا دیرخ

لاهن اه و )ب زه ی ن ۀ فاض ا ۀ ن ی ور ی ناس نا ی زا هدا تس ا تهج

م هص ر رد هدننک ک ص ا ی

اف و دش اب ی

هد اه زا هدا تس ا ی

لماش )فلا بآ دادعت شهاک ی

را ی راب کی(

)دش هداد شهاک یرایبآ و

)ب فا از ی ش لاهن رارقتسا دصرد

هدننک ک تصا یاهرامیت طتسوت اه

هب تبتسن رامیت

دهاتش

(5)

م ی .دتتتشاب زه

ی ن ۀ راک لاه ن ی

ا رد ی ن قحت ی ق ساتتتسارب

زه ی هن اه ی یراک لاهن نابایب

لاتتس 1397 دتتش هبتتساحم

( لودج 1 .) هنیزه لودج لیکتتتشت اب -

،هدیاف رادقم نیزه ۀ

ییاه ن یارب رام یت ره ( حطتتتس دح او رد

رات که نازیم و ) و دش صخش م لاهن ره یازا هب هنیزه شیازفا

ًاتیاهن مه ۀ

هنیزه هنیزه مک و دتتتش لیدبت دتتتصرد هب یلایر یاه نیرت

رامیت اه دش صخشم دن

.

لودج 1 . نیزه ۀ لاهن حرط لاس یراک 1397

جرک دابآرظن رد

فیدر تایلم

دادعت صلاخ هنیزه

* 2%

یا هقطنم بیرض 30%

یرسلااب بیرض 4%

یهاگراک زیهجت )ییاهن( صلاخان هنیزه

1 لاهن دیرخ

280 4312

24 / 86 6

/ 1293 48

/ 172 32

/ 5864

2 هلاچ ر ح

280 4508

16 / 90 4

/ 1352 32

/ 180 88

/ 6130

3 )رگراک ،نیشام( لمح 280

16 / 762 24

/ 15 65

/ 228 49

/ 30 54

/ 1036

4 تشاک

280 8 / 12308 18

/ 246 64

/ 3692 35

/ 492 97

/ 16739

5 )یرایبآ،لمح،دیرخ(بآ 6

راب 88 / 37686 74

/ 753 06

/ 11306 48

/ 1507 16

/ 51254

نیزه ۀ لاهن راتکه کی یراک

84 / 59577 86

/ 81025

نیزه ۀ لاهن هلصا کی تشک 78

/ 212 38

/ 289

تمیق*

یم لایر رازه هب اه .دشاب

3 جیاتن .

توا ت هک داد ناتتتتشن هف رط کی سنای راو زیلان آ ینعم حطتتتس رد( یراد 1

% هدننک ک تتتصا نیب ) رظن زا اه

تأ رب ریث رارقتتتتسا لاهن

( دراد دوجو لودج

2 .) اقم ی تتتس ۀ

م ی گنا ی ن هنماد دنچ ا

ی ب نکناد ی ن ت ی اهرام داد ناتتتشن هک

دننک ک تتصا ۀ

یروکیم یاراد ز رارقتتتسا دتتصرد نیرتتتشیب

یم ( دش اب لکش 3 .) راچویب و دهاش یاهرامیت 2000

مرگ

رارقتس ا نازیم نیرتمک یاراد (

40 )%

یاهرامیت و دنتس ه

زیروکیم 100

، 200 و 400 مرگ رمیلپ و 50 مرگ یاراد

رادقم نیرتشیب ( رارقتسا

70 )%

یم ( دنشاب لکش 4 ).

زه ی هن - اف ی د ۀ زه ساس ا رب هدش هبس احم ی

هن اه ی لاس 1397

ارب ی ت ی اه رام ی ب فلتخم ی

راچ و م ، ی روک ی ز لپ و ی رم

زر ی ن رکا یل ی ک ( لودج 3 ارب ) ی لاهن اه ی هرق داد ناشن غاد

ت هک ی اه رام ی راچ ویب 250 ، 500 و 1000 مرگ اراد ی

جوت ی ه داتتتصتقا ی

ت و هدوب ی رام راچویب 2000 مرگ اراد ی

جوت ی ه داصتقا ی ن ی تس ( لکش 5 .) نچمه ی ن مه ۀ ت ی اهرام ی

م ی روک ی ز لپ و ی رم زر ی ن رکا یل ی ک اراد ی جوت ی ه داتتتصتقا ی

دنتتتسه (

لکتتش 5 لکتتش ، 7

).

راچویب رامیت 2000

مرگ

لاه ن ۀن یزه یم شیازفا ًادی دتتتش ار یراک

نینچمه ده د

راچویب یاهرامیت 1000

رمیلپ ،مرگ 200

زیروکیم و مرگ

400 لاهن ۀنیزه دتتتصرد ،مرگ هجوت لباق روط هب ار یراک

یم شیازفا .دنهد

لودج 2 هدننک حلاصا ریثأت سنایراو ۀیزجت . لاهن رارقتسا رب اه

غاد هرق یاه

تارییغت عبنم یدازآ هجرد

تاعبرم عومجم تاعبرم نیگنایم

F

هورگ نیب اه

هورگ لخاد اه

عومجم 3

11 14 0

/ 1410

0 / 550 0 / 1960 0

/ 470 0 / 50 4**

/ 9

نعم **

ی راد ی حطس رد 1

% نعم * ی راد ی حطس رد 5

% نعم مد ns

ی راد ی

(6)

لکش 3 . اقم ی س ۀ م ی گنا ی ن ت أ ث ی ر هدننک حلاصا اه

لاهن رارقتسا رب اه

لکش 4 لاهن رارقتسا دصرد . هدننک حلاصا )اهرامیت( فلتخم حوطس یاه

اه

ودج ل 3 هنیزه . - هدننک حلاصا زا هدافتسا هدیاف لاهن یارب دهاش هب تبسن اه

هرق یراک لاس ،غاد 1397

فیدر هنیزه - هدیاف تیلاعف

دحاو تمیق

* راچویب 1 راچویب 2 راچویب 3 راچویب 4

1 هنیزه )+(

)راچویب( هدننک ک صا دیرخ 35

2450 4900

9800 19600

2 هنیزه )+(

کاخ اب راچویب ندرک رولخم یارب یناسنا یورین 600

1200 1200

3 هدیاف ( - ) کی( بآ فرصم شهاک )شهاک هرود

06 / 0 - 69 / 6101 - 69 / 6101 - 69 / 6101 - 69 / 6101 -

4 هدیاف ( - ) لاهن رارقتسا شیازفا دصرد دهاش هب تبسن اه

- 17

/ 16205 - 17 / 16205 - 59 / 8102 - 0

هنیزه - راتکه رد رامیت ره هدیاف 86

/ 18656 - 86 / 16206 - 27 / 3204 - 31 / 14698

لاهن ره یازا هب هنیزه شیازفا 035

/ 13 785

/ 21 285

/ 39 285

/ 74

(7)

همادا ودج ل 3 .

دحاو تمیق م

ی روک ی ز 1 م ی روک ی ز 2 م ی روک ی ز 3 م ی روک ی ز 4

1 )+(هنیزه ( هدننک ک صا دیرخ

زیروکیم ) 80

1120 2240

4480 8960

2 )+(هنیزه هلاچ رد زیروکیم نتخیر یارب یناسنا یورین

600 600

600

3 هدیاف ( - ) )شهاک هرود کی( بآ فرصم شهاک 06

/ 0 - 69 / 6101 - 69 / 6101 - 69 / 6101 - 69 / 6101 -

4 هدیاف ( - ) دهاش هب تبسن اه لاهن رارقتسا شیازفا دصرد 0

17 / 16205 - 76 / 24307 - 76 / 24307 - 76 / 24307 -

/ 20586 - 44 / 27569 - 44 / 25329 - 44 / 20849 -

هنیزه شیازفا لاهن ره یازا هب

142 / 6 142 / 10 142

/ 18 142

/ 34

دحاو تمیق رمیلپ

1 رمیلپ

2 رمیلپ

3 رمیلپ

4

1 هنیزه )+(

( هدننک ک صا دیرخ رمیلپ

) 80

1120 2240

4480 8960

2 هنیزه )+(

هلاچ رد رمیلپ نتخیر یارب یناسنا یورین 600

600 600

3 هدیاف ( - ) شهاک )شهاک هرود کی( بآ فرصم 06

/ 0 - 69 / 6101 - 69 / 6101 - 69 / 6101 - 69 / 6101 -

4 هدیاف ( - ) دهاش هب تبسن اه لاهن رارقتسا شیازفا دصرد 0

76 / 24307 - 17 / 16205 - 17 / 16205 - 59 / 8102 -

/ 20866 - 44 / 28129 86 -

/ 18346 - 27 / 6884 -

هب هنیزه شیازفا لاهن ره یازا

142 / 5 142

/ 8 142 / 14 142

/ 26

* تمیق یم لایر رازه هب اه .دشاب

)+(

هنیزه ،اه ( - ) )هدیاف( هنیزه رد ییوج هفرص

لکش 5 لاهن رارقتسا و هنیزه شیازفا دصرد . ،اه

دهاش هب تبسن راچویب لکش

6 لاهن رارقتسا و هنیزه شیازفا دصرد . ،اه

هب تبسن زیروکیم دهاش

(8)

لکش 10 لاهن رارقتسا و هنیزه شیازفا دصرد . دهاش هب تبسن رمیلپ ،اه

4 . تن و ثحب هجی

گ یری

هدننک ک صا اه

ی ا رد هدا تسا دروم ی

ن قیقحت تأ ثی تار

توا تم ی رب لاهن رارقتتتسا غاد هرق یاه

هب .دنتتتشاذگ روط

ی

هک چراق رلاوکتتتسبرآ یزیروکیم یاه م ه رد

ۀ کوطتتتس

بی رتش ت نی أ لاهن رارقتسا شیازفا رب ار ریث اه

تشاد زیروکیم

شیازفا بجوم

،تزا دام و نبرک ۀ

دتتش کاخ یلآ دتتشر و ه

یم دوبهب ار ناهایگ دتتتشخب

[ 3 ، 24 ] . چراق اب هایگ حیقلت

رد یکشخ هب تمواقم شیازفا ببس زیروکیم هایگ

یم ددرگ

[ 2 ] تشیر شرتتسگ زا هدا تتسا اب زیروکیم ه

و یجراخ یاه

تتتشیر یژولوفروم رییغت ۀ

بذج حطتتتس شیازفا و ناهایگ

یم ناهایگ درکلم شیازفا ث اب هتتشیر دوتتش

[ 13 ، 16 ]

،

رب حطتتتس و سیامویب شیازفا ث اب زیروکیم نینچمه یم هایگ دوش [ 4 ] و ر سف بذج شیازفا قیرط زا زیروکیم .

یدس ی نم تارثا میساتپ نازیم و هداد شهاک ار یروش و م

یم دوبهب ار هتوب درلکم و دشر دهد

[ 17 ] . قیقحت نیا رد

زیروکیم یاهرامیت 100

، 200 و 400

،مرگ رارقتس ا دص رد

شیازفا ناتتسکی روط هب ار دنداد

نیزه یلو ۀ

زیروکیم 100

مرگ یم هی قب زا رتمک یداتتتصتقا رظن زا نیاربان ب دتتتشاب

زیروکیم 2

( 100 یارب مرگ هنیهب )لاهن ره

ت نیرت ی م رد را

یم زیروکیم یاهرامیت نیب .دشاب

نینچمه ب

ی راچو ندع م ی رب حطتتتس هتتتس رد شیازفا

لاهن رارقتتتسا اه

تأ ث ی ر .دوب راذگ یدح ات راچویب زا هدا تتتسا

شیازفا ار یکتتتشخ شنت هب لمحت یم

دهد [ 21 ] راچویب

دتتتشر شیازفا هب رجنم هایگ

یم دوتتتش [ 10 ] زا هدا تتتتسا .

راچویب شیازفا بجوم رب حطس

هایگ یم دوش [ 26 ].

رد

قیقحت نیا راچویب یاهرامیت

250 و 500

،مرگ دتتتصرد

ار رارقتس ا روط هب

شیازفا ناس کی دنداد

نیزه یلو ۀ

راچویب

250 مرگ یم رتمک نیاربانب دتشاب

راچویب یداتصتقا رظن زا

1 ( 250 هن یهب )لاه ن ره یارب مرگ ت نیرت

ی م را نیب رد

یم راچویب یاهرامیت .دشاب

یاهرامیت لپ

ی رم زر ی ن رکا یل ی ک کوطتتس همه رد بجوم

شیازفا رارقتتتسا نازیم لاهن

دتتش اه ، هب بذاجرپوتتس دربراک

ینعم تروتتتص هن وگ رد ار دی لوت نازیم یراد

یتخرد یاه

یم شیازفا ده د

هژورپ رد ار بذاج رپوتتتس دربراک و یاه

لاهن ناتتسلاهن رد نینچمه و یراک یم هیتصوت

دوتش [ 11 ] .

بروزوبره بذاج ارف رام یت 5

/ 0 بروزاوکآ و دتتتصرد 5

/ 0

هنیهب دتتصرد هنیزه و رارقتتتسا دتتصرد رظن زا رامیت نیرت

رد

لاهن هرق و غات ،سکلپیرتآ یراک غاد

یم دش اب [ 12 ] هدا تس ا .

لاه ن تتتتشک نامز رد اهرمیلپ زا و ینام هدنز بجوم ،اه

لاهن رتهب رارقتتتتسا هرق و غات یاه

یم غاد دوتتتش [ 7 ] رمیلپ .

بذاجرپوتتتس هدنز ظ ح رد یتبثم رثا

لاهن ینام ،جاک یاه

رود دادع ت و نازیم و هت تتتشاد نوتیز و سکلپیرتآ ۀ

یرایبآ

(9)

یم شهاک ار بآ فرتتصم دهد

[ 19 ] . رمیلپ نمتتض شهاک

نداد کاخ یرهاظ صوتتصخم نزو شیازفا بجوم

تبوطر

هدتتش کاخ یم کمک ناهایگ دتتشر هب قیرط نیا زا و

دنک

[ 28

، 9 ، 5 ، 14 ] . رمیلپ یاهرامیت قیقحت نیا رد 50

و 100

،مرگ یم شیازفا ناس کی ار رارقتس ا دص رد نیزه یلو دنهد

ۀ

رمیلپ 50 مرگ رتتتتشیب نآ رارقتتتتسا دتتتصرد و هدوب رتمک

یم نیاربانب دشاب رمیلپ یداصتقا رظن زا

2 ( 50 ره یارب مرگ

هنیهب )لاهن ت نیرت

می رمیلپ یاهرامیت نیب رد را یم

.دشاب

رامیت ره قیقحت نیا رد ی

لاهن رارقتسا هک لقادح ار اه

10 ینعی تتتتشاد یداتتتصتقا هیجوت داد شیازفا دتتتصرد

هدیاف هنیزه زا رتتتتشیب رامیت نآ یاه .دتتتش دروآرب نآ یاه

هدیاف طقف قیقحت نیا رد هک تشاد رظنرد دیاب زا هک ییاه

ییوج هفرص ای هیامرس میقتس م تش گزاب یداص تقا رظن هک تسا حضاو و دش هتفرگ رظن رد ،تشاد میقتسم یلام لاهن یتتتتسیز طیحم رظن زا مه یرگید دیاوف یاراد یراک

یم نآ نتفرگ رظنرد اب هک دتتتشاب

ًانئمطم اه لاهن شزرا

اه

اتن زا رتش یب رایس ب ی

.دش دهاوخ هلص اح ج ازفا

ی ش حطس

م زا هدا تسا ی

روک ی ز نم تارثا ی

لاهن رارقتسا رب اه

تشادن .

ازفا اب ی ش هدا تتتسا حطتتس زا

ای ن ،هدننک ک تتصا دتتصرد

س ا ت لاهن رارق اه

ب ی رتش ازفا ی ش ی تفا لو . ی ازفا اب ی ش حطس

هدا تس ا زا

لپ ی رم و بی راچو نم تارثا ی

نآ اه امن ی نا دش و

لاه ن رارقتتتتسا تف ای شهاک اه

تراب هب رگید

و رمیلپ

بی راچو اراد ی ناتسآ ۀ فرصم یم دشاب روط هب ی دا تسا هک ۀ

بی ش ناتسآ زا ۀ نم رثا ،فرصم ی

رب لاهن رارقتسا اه

.تشاد

References

[1] Abdel-Salam, E., Alatar, A. and El-Sheikh, M. A. (2018). Inoculation with arbuscular mycorrhizal fungi alleviates harmful effects of drought stress on damask Rose. Saudi Journal of Biological Sciences, 25(8), 1772-1780.

[2] Bagheri, V., Shamshiri, M. H., Alaei H. and Salehi, H. (2019). Effect of Three Species of Arbuscular Mycorrhizal Fungi on Growth and Nutrients Uptake in Zinnia Plant under Drought Stress Conditions. Plant Productions (Scientific Journal of Agriculture), 41(4), 83-96.

[3] Bencherif, K., Boutekrabt, A., Fontaine, J., Laruelle, F., Dalpe, Y. and Sahraoui, A.L. (2015). Impact of soil salinity on arbuscular mycorrhizal fungi biodiversity and microflora biomass associated with Tamarix articulate Vahll rhizosphere in arid and semi-arid Algerian areas. Science of the Total Environment, 533, 488-494.

[4] Birhane, E., Sterck, F. J., Fetene, M., Bongers, F. and Kuyper, T. W. (2012). Arbuscular mycorrhizal fungi enhance photosynthesis, water use efficiency, and growth of frankincense seedlings under pulsed water availability conditions.

Oecologia, 169(4), 895-904.

[5] Cao, Y., Wang, B., Guo, H., Xiao, H. and Wei, T. (2017). The effect of super absorbent polymers on soil and water conservation on the terraces of the loess plateau. Ecological Engineering, 102, 270–279.

[6] Daftare fani mohandesi. (2005). Report of Country Vegetation Map Preparation Project. Forests, Range and Watershed Management Organization, 129 pages.

[7] Eskandari, Z., Ghayour, F. and Sherbaf, A. H. (2012). Investigating two kind of polymer absorbent in increasing the water use efficiency in rehabilitation projects. Watershed Engineering and Management, 4(3), 152-160.

[8] Evonik Industries. (2019). https://www.break-thru.com/product/break-thru/en/products/stockosorb/

[9] Guan, H.L., Yong, D.L., Fan, M.X., Yu, X.L., Wang, Z., Liu, J.J. and Li, J.B. (2018). Sodium humate modified superabsorbent resin with higher salt-tolerating and moisture-resisting capacities. Applied Polymer Science, 135(48), 46892.

[10] Gunes, A., Inal, A., Taskin, M.B., Sahin, O., Kaya, E.C. and Atakol, A. (2014). Effect of phosphorus enriched biochar and poultry manure on growth and mineral composition of lettuce (Lactuca sativa L.) grown in alkaline soil. Soil Use Management, 30, 182-188.

(10)

[11] Huettermann, A., Zommorodi, M. and Reise, K. (1999). Addition of hydrogels to soil forprolonging the survival of Pinus halepensis seedlings subjected to drought. Soil and TillageResearch, 50(3), 295-304.

[12] Jafari, M., Tavili, a., Esmaeilpour, Y., Azarnivand, H., Zare-chahooki, M. and Asghari, H. (2015). Investigating the Effect of Utilizing Water-Absorbing Polymer on Seedlings of Desert Areas in Terms of Establishment and Cost (Case Study: Semnan Province), Range and Watershed Management Research, 68(4), 725-738.

[13] James, B., Rodel, D., Lorettu, U., Reynaldo, E. and Tariq, H. (2008). Effect of vesicular arbuscular mycorrhiza (VAM) fungi inoculation on coppicing ability and drought resistance of Senna Spectabilis. Pakistan Journal of Botany, 40(5), 2217-2224.

[14] Kamali, P., Heshmati, G., Sepehri, A. and Ahmadi, S. (2017). Effects of acrylic resin containing clay nanoparticles and dry farmed wheat mulch on the establishment of Nitraria schoberi L. within curved micro catchment ponds (Case Study: international project of carbon sequestration, North Khorasan Province). Rangeland, 11(2), 246-257.

[15] Kim, H.S., Kim, K.R., Yang, J.E., Ok, Y.S., Owens, G., Nehls, T., Wessolek, G. and Kim, K.H. (2016). Effect of biochar on reclaimed tidal land soil properties and maize (Zea mays L.) response. Chemosphere, 142, 153-159.

[16] Kumar, V., Kumar, M., Sharma, S. and Prasad, R. (2017). Probiotics and plant health (Chapter 14).

(pp. 337-352). Noida, India: Springer.

[17] Mohammadi Sardoueiyeh, S., Boroomand, N. and Moghbeli, E. (2018). Effect of different mycorrhizal species inoculation on concentration of nutrient elements, yield per plant and antioxidant activity in Peppermint (Mentha piperita) under salt stress. Soil Management and Sustainable Production, 8(4): 127-142.

[18] Pagano, M. C. and Dhar, P. P. (2014). Mycorrhizas associated with forests under climate change. In S. Lac, andM.

Lucas-Borja (Eds.), Climate change and forest ecosystems (pp. 291-316). New York: Nova Science.

[19] Pourmaydany, A. and Khakdaman, H. (2004). Effects of Using Aquasorb Polymer on Irrigation of Pinus Eldarica, Olea Europea And Atriplex Canescens, Iranian Journal of Forest and Poplar Research, 13(1), 79-92.

[20] Robiul-Islam, M., Shahidul-Alam, A.M., Egrinya Eneji, A., Ren, C., Song, W. and Hu, Y. (2011). Evaluation of a water-saving superabsorbent polymer for forage oat (Avena sativa L.) production in arid regions of northern China.

Food, Agriculture & Environment, 9, 514-518.

[21] Safari, S., Nazari, F. and Vafaee, Y. (2019). Effect of drought stress and rice husk biochar on growth and development of perennial ryegrass cv. ‘Barball’ (Lolium perenne L. cv. ‘Barball’). 11th Confference of Iran Horticultural Science, Urmia, 26-28 August.

[22] Seran, T. H., Srikrishnah, S., and Ahamed, M.M.Z. (2010). Effect of different levels of inorganic fertilizers and compost as basal application on the growth and yield of onion (Allium cepa L.). Agricultural Sciences, 5(2), 64-70.

[23] Shooshtarian, S., Abedi-Kupai, J. and Tehranifar, A. (2012). Evaluation of Application of superabsorbent Polymers in Green Space of Arid and semi-Arid regions with emphasis on Iran. International Journal of Forest, Soil and Erosion (IJFSE) 2, 24-36.

[24] Smith, S. and Read, D. (2008). Mycorrhizal Symbiosis, 3rd Edition. Academic Press, 800 pages. Hardcover ISBN:

9780123705266.

[25] Soil Science Society of America (SSSA). (2008). Glossary of Soil Science Terms. 88 pages, ISBN: 978-0-89118- 851-3.

[26] Suppadit, T., Phumkokrak, N. and Poungsuk, P. (2012). The effect of using quail litter biochar on soybean (Glycine max L. Merr.) production. Chilean Journal of Agricultural Research, 72, 244-251.

[27] Tarin, M. W. K., Fan, L., Tayyab, M., Sarfraz, R., Chen, L., He, T. and Zheng, Y. (2018). Effects of bamboo biochar amendment on the growth and physiological characteristics of Fokienia hodginsii. Applied Ecology and Environmental Research, 16, 8055-8074.

[28] Xianglin, Y., Zhe, W., Jiajun, L., Hua, M., Yong, D. and Li J. (2019). Preparation, swelling behaviors and fertilizer- release properties of sodium humate modified superabsorbent resin. Materials Today Communications, 19, 124-130.

(11)

[29] Zhao, H. L., He, Y. H., Zhou, R. L., Su, Y. Z., Li, Y. Q., & Drake, S. (2009). Effects of desertification on soil organic C and N content in sandy farmland and grassland of Inner Mongolia. Catena, 77(3), 187-191.