تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ياﻮﺘﺤﻣ ،جاﺮﺨﺘﺳا دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺮﺑ جاﺮﺨﺘﺳا ﻂﯾاﺮﺷ و لﻼﺣ عﻮﻧ ﺮﯿﺛﺎﺗ زا لﺎﻌﻓ ﺖﺴﯾز تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ يوﺎﺣ هرﺎﺼﻋ ﯽﺸﯾﺎﺴﮐا ﺪﺿ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ و ﻞﮐ ﯽﻟﻮﻨﻓ رﺎﻬﺑ ﻪﺸﯿﻤﻫ هﺎﯿﮔ ﯽﯾاﻮﻫ ماﺪﻧا(Calendula officinalis L.)

تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ياﻮﺘﺤﻣ ،جاﺮﺨﺘﺳا دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺮﺑ جاﺮﺨﺘﺳا ﻂﯾاﺮﺷ و لﻼﺣ عﻮﻧ ﺮﯿﺛﺎﺗ زا لﺎﻌﻓ ﺖﺴﯾز تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ يوﺎﺣ هرﺎﺼﻋ ﯽﺸﯾﺎﺴﮐا ﺪﺿ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ و ﻞﮐ ﯽﻟﻮﻨﻓ

رﺎﻬﺑ ﻪﺸﯿﻤﻫ هﺎﯿﮔ ﯽﯾاﻮﻫ ماﺪﻧا (Calendula officinalis L.)

ﯽﺗرﺎﺸﺑ اﺮﻫز ﻦﯿﻧزﺎﻧ ﺮﮑﻣ ﯽﺑ ﺎﻧاﺪﻧﺎﻣ ،

1

2

ﻮﻠﺠﻨﮔ ﯽﻠﻋ ،

 2

1 - ﯽﺳﺎﻨﺷرﺎﮐ ﻪﺘﺧﻮﻣآ ﺶﻧاد ناﺮﯾا ،نﺎﺠﻧز ،نﺎﺠﻧز هﺎﮕﺸﻧاد ،يزروﺎﺸﮐ هﺪﮑﺸﻧاد ،ﯽﯾاﺬﻏ ﻊﯾﺎﻨﺻ ﯽﺳﺪﻨﻬﻣ و مﻮﻠﻋ هوﺮﮔ ،ﯽﯾاﺬﻏ داﻮﻣ يروﺎﻨﻓ ﺪﺷرا

2 - ناﺮﯾا ،نﺎﺠﻧز ،نﺎﺠﻧز هﺎﮕﺸﻧاد ،يزروﺎﺸﮐ هﺪﮑﺸﻧاد ،ﯽﯾاﺬﻏ ﻊﯾﺎﻨﺻ ﯽﺳﺪﻨﻬﻣ و مﻮﻠﻋ هوﺮﮔ رﺎﯿﺸﻧاد

) رﺎﺗ ﯾ ﺦ رد ﯾ ﺖﻓﺎ : 03 / 09 / 97 رﺎﺗ ﯾ ﺦ ﺬﭘ ﯾ شﺮ : 19 / 08 / 98 (

هﺪﯿﮑﭼ

ﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد رﺎﻬﺑ ﻪﺸﯿﻤﻫ ﯽﯾوراد هﺎﯿﮔ ﯽﯾاﻮﻫ ماﺪﻧا زا لﺎﻌﻓ ﺖﺴﯾز تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ يوﺎﺣ هرﺎﺼﻋ ﺮﺿﺎ

(Calendula officinalis L.) ﺎﺑ نﺪﻧﺎﺴﯿﺧ شور ﻪﺑ

لﻼﺣ زا هدﺎﻔﺘﺳا لﻮﻧﺎﺗا طﻮﻠﺨﻣ ،نﻮﺘﺳا ،لﻮﻧﺎﺗا ،بآ يﺎﻫ

/ نﻮﺘﺳا و بآ /

ﺪﯾدﺮﮔ جاﺮﺨﺘﺳا بآ .

لﻼﺣ نﺎﯿﻣ رد يوﺎﺣ ﯽﻟﻮﻧﺎﺗا هرﺎﺼﻋ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ يﺎﻫ

ﮐﺮﺗ ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ دﻮﺑ ﻞﮐ ﯽﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒﯿ

. ﻪﯿﻟوا هدﺎﻣ ﻪﺑ لﻼﺣ ﺖﺒﺴﻧ ﺮﯿﺛﺎﺗ )

40:1 - 10:1 ﯽﻠﯿﻣ مﺮﮔ ﺮﺑ ﺮﺘﯿﻟ ( تارذ هزاﺪﻧا و )

36 /2 - 5/

0 ﯽﻠﯿﻣ ﺮﺘﻣ ( و ﯽﻤﮐ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺮﺑ

ﻂﯿﺤﻣ يﺎﻣد رد ﯽﻟﻮﻧﺎﺗا هرﺎﺼﻋ جاﺮﺨﺘﺳا ﯽﻔﯿﮐ )

25 سﻮﯿﺴﻠﺳ ﻪﺟرد (

ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﺰﯿﻧ .

ﺖﺒﺴﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ هﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﺞﯾﺎﺘﻧ سﺎﺳا ﺮﺑ

30:1 ﯽﻠﯿﻣ لدﺎﻌﻣ ﯽﺗارذ هزاﺪﻧا و ﻪﯿﻟوا هدﺎﻣ مﺮﮔ ﺮﺑ ﺮﺘﯿﻟ 1

ﯽﻠﯿﻣ ﯽﻣ ﻂﯿﺤﻣ يﺎﻣد رد ﺮﺘﻣ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ و مﺎﺧ هرﺎﺼﻋ جاﺮﺨﺘﺳا ﯽﻤﮐ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ ﻪﺑ ناﻮﺗ

لدﺎﻌﻣ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﻞﮐ ﯽﻟﻮﻨﻓ 17

/0 5/± 3 و ﺪﺻرد 08 /1 94± / 36 ﯽﻠﯿﻣ ﺖﻓﺎﯾ ﺖﺳد ﻪﻧﻮﻤﻧ مﺮﮔ رد ﺪﯿﺳا ﮏﯿﻟﺎﮔ لدﺎﻌﻣ مﺮﮔ .

ﻋ ﯽﺸﯾﺎﺴﮐا ﺪﺿ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﻪﺑ هرﺎﺼ

ﺖﻈﻠﻏ رد قﻮﻓ ﻂﯾاﺮﺷ ﺖﺤﺗ هﺪﻣآ ﺖﺳد 1

ﯽﻠﯿﻣ ﯽﻠﯿﻣ ﺮﺑ مﺮﮔ لدﺎﻌﻣ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﺮﺘﯿﻟ

68 /2 95± / 62 لﺎﮑﯾدار رﺎﻬﻣ ﺪﺻرد دازآ يﺎﻫ

1،1 - ﻞﯿﻨﻓ يد - 2 -

ﻞﯾﺮﮑﯿﭘ - ﻞﯾزارﺪﯿﻫ ) (DPPH و 20 /1 18± / 153 ﻦﻫآ ﯽﮔﺪﻨﻨﮐ ءﺎﯿﺣا ترﺪﻗ ياﺮﺑ ﺮﺘﯿﻟ رد ﻦﻫآ نﻮﯾ لﻮﻣوﺮﮑﯿﻣ )

(FRAP دﻮﺑ . ﻻﺎﺑ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺐﯾﺮﺿ

) 9594 /0

>

R² ( ﯽﻣ ﯽﺸﯾﺎﺴﮐا ﺪﺿ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ زوﺮﺑ رد ﯽﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ يﺪﯿﻠﮐ ﺶﻘﻧ زا ﯽﮐﺎﺣ ﯽﺸﯾﺎﺴﮐا ﺪﺿ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ و ﻞﮐ ﯽﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ناﺰﯿﻣ ﻦﯿﺑ ﺪﺷﺎﺑ

. رد

ﻪﺑ ﯽﻟﻮﻧﺎﺗا هرﺎﺼﻋ ﺖﯾﺎﻬﻧ ﯽﻣ ار رﻮﮐﺬﻣ ﻂﯾاﺮﺷ ﺖﺤﺗ رﺎﻬﺑ ﻪﺸﯿﻤﻫ ﯽﯾاﻮﻫ ماﺪﻧا زا هﺪﻣآ ﺖﺳد

ﻮﻨﻓ ﺶﯾﺎﺴﮐا ﺪﺿ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ زا ﯽﻌﯿﺒﻃ ﻊﺒﻨﻣ ﮏﯾ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ناﻮﺗ ﯽﻟ

دﻮﻤﻧ ﯽﻓﺮﻌﻣ ﯽﻌﯿﺒﻃ هﺪﻧراﺪﻬﮕﻧ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﯽﯾوراد ،ﯽﯾاﺬﻏ ﻊﯾﺎﻨﺻ رد هدﺎﻔﺘﺳا ﺖﻬﺟ .

ﺪﯿﻠﮐ نﺎﮔژاو : لﻼﺣ ﺎﺑ جاﺮﺨﺘﺳا ،ﻞﮐ ﯽﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ،رﺎﻬﺑ ﻪﺸﯿﻤﻫ ﯽﯾاﻮﻫ ماﺪﻧا ،ﯽﺸﯾﺎﺴﮐا ﺪﺿ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ .

تﺎﺒﺗﺎﮑﻣ لﻮﺌﺴﻣ

:

mandana.bimakr@znu.ac.ir

1 - ﻪﻣﺪﻘﻣ

ﺪﻨﺘﺴﻫ ﯽﺸﺨﺑ ﺖﻣﻼﺳ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﻪﻠﻤﺟ زا ﺶﯾﺎﺴﮐا ﺪﺿ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ زا ﺮﺛﻮﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ ﻪﮐ ﺶﻨﮐاو

لﺎﮑﯾدار ﺪﯿﻟﻮﺗ يﺎﻫ ﺐﺒﺳ ﻪﮐ دازآ يﺎﻫ

يرﺎﻤﯿﺑ زوﺮﺑ ،ﯽﻟﻮﻠﺳ گﺮﻣ ﺎﯾ و ﺐﯿﺳآ ﯽﺒﻠﻗ يﺎﻫ

- و ﯽﻗوﺮﻋ

ﯽﻣ نﺎﻃﺮﺳ عاﻮﻧا ﯽﻣ يﺮﯿﮔﻮﻠﺟ دﻮﺷ

ﺪﻨﻨﮐ . تاﺮﺛا و ﺶﻘﻧ ﯽﻓﺮﻃ زا

ﺮﯿﺧﺎﺗ ﻪﺑ ﺎﯾ يﺮﯿﮔﻮﻠﺟ رد ﺶﯾﺎﺴﮐا ﺪﺿ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﺪﻨﻣدﻮﺳ ءاﺪﻫا ﻖﯾﺮﻃ زا ﯽﺸﯾﺎﺴﮐا دﺎﺴﻓ ﺮﺛا رد ﯽﯾاﺬﻏ داﻮﻣ لاوز ﻦﺘﺧاﺪﻧا ﺪﯿﻫ لﺎﮑﯾدار بﺬﺟ و نژور زا ﺖﻌﻧﺎﻤﻣ ﻪﺠﯿﺘﻧ رد و دازآ يﺎﻫ

ﺖﺳا هﺪﯿﺳر تﺎﺒﺛا ﻪﺑ ﺰﯿﻧ ﺶﯾﺎﺴﮐا ﺪﻨﯾاﺮﻓ ﺖﻓﺮﺸﯿﭘ ]

1 , 2[

.

ﺪﺿ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﻪﮐ ﯽﺗاﺮﻄﺧ و ﺖﯿﻤﺳ تﺎﺒﺛا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ هزوﺮﻣا لوﺰﯿﻧآ ﯽﺴﮐورﺪﯿﻫ ﺪﯿﻠﯿﺗﻮﺑ ﺮﯿﻈﻧ ﯽﻋﻮﻨﺼﻣ ﺶﯾﺎﺴﮐا ﺪﯿﻠﯿﺗﻮﺑ ،1

ﻦﺋﻮﻟﻮﺗ ﯽﺴﮐورﺪﯿﻫ ﯽﻣ دﺎﺠﯾا نﺎﺴﻧا ﯽﺘﻣﻼﺳ ياﺮﺑ 2

و ﺪﻨﻨﮐ ﻪﺟﻮﺗ

ﻢﯾژر رد ﯽﻌﯿﺒﻃ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ فﺮﺼﻣ ﻪﺑ نﺎﮔﺪﻨﻨﮐ فﺮﺼﻣ زا يرﺎﯿﺴﺑ ﺪﺿ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ يزﺎﺳاﺪﺟ ﻪﺑ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ زا يرﺎﯿﺴﺑ فﺪﻫ ،ﯽﯾاﺬﻏ ﻪﺑ ﺖﻤﯿﻗ نازرا و ﯽﻌﯿﺒﻃ ﻊﺑﺎﻨﻣ زا ﻦﻤﯾا ﺶﯾﺎﺴﮐا ﯽﻨﯾﺰﮕﯾﺎﺟ رﻮﻈﻨﻣ

ﺖﺳا هﺪﺷ فﻮﻄﻌﻣ ﯽﻋﻮﻨﺼﻣ ﺶﯾﺎﺴﮐا ﺪﺿ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ]

3 [.

هزوﺮﻣا ﻪﮐ ﺪﻨﺘﺴﻫ يﺪﻨﻤﺷزرا ﻊﺑﺎﻨﻣ ﯽﯾوراد نﺎﻫﺎﯿﮔ ﻪﺑ رﻮﻓو ﻪﺑ

ﺪﯿﻟﻮﺗ ياﺮﺑ ﯽﯾوراد ﻪﯿﻟوا داﻮﻣ ﺮﯾﺎﺳ ﺎﺑ ﺐﯿﮐﺮﺗ رد ﺎﯾ ﯽﯾﺎﻬﻨﺗ ﺎﺻﻮﺼﺧ ﺎﻫرﻮﺸﮐ زا يرﺎﯿﺴﺑ رد نﺎﺴﻧا ياﺮﺑ ﺮﻄﺧ ﻢﮐ يﺎﻫوراد ﯽﻣ راﺮﻗ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ ﻪﺘﻓﺮﺸﯿﭘ يﺎﻫرﻮﺸﮐ ﺪﻧﺮﯿﮔ

. ﻪﺸﯿﻤﻫ هﺎﯿﮔ

3رﺎﻬﺑ ) Calendulaofficinalis L.

( هداﻮﻧﺎﺧ زا ﯽﻔﻠﻋ ﯽﻫﺎﯿﮔ

نﺎﯿﻨﺳﺎﮐ ) Asteraceae (

ﯽﻣﻮﺑ و و ﯽﻟﺎﻤﺷ يﺎﮑﯾﺮﻣآ ،ﺎﭘورا

ﺖﺳا ﻪﻧاﺮﺘﯾﺪﻣ ﯽﺣاﻮﻧ .

لﻮﻃ ﻪﺑ يا ﻪﻗﺎﺳ ياراد رﺎﻬﺑ ﻪﺸﯿﻤﻫ 20

ﺎﺗ 50 ﯽﺘﻧﺎﺳ گﺮﺑ و ﺮﺘﻣ ﺎﺑ كﺮﮐ زا هﺪﯿﺷﻮﭘ و يﻮﻀﯿﺑ يﺎﻫ

هرﺎﻨﮐ جﻮﻣ يﺎﻫ ﻪﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا راد ﺪﺷر ﺪﻋﺎﺴﻣ ﻂﯾاﺮﺷ رد ﯽﺘﺣار

ﯽﻣ ﺪﻨﮐ ] 4 [ . زا يرﺎﯿﺴﺑ نﺎﻣرد ياﺮﺑ رﺎﻬﺑ ﻪﺸﯿﻤﻫ ﻞﮔ زا هدﺎﻔﺘﺳا

يرﺎﻤﯿﺑ ﺮﻗ ﻪﺑ ﺎﻫ ﯽﻣ ﺮﺑ ﻢﻫدزاود ن ددﺮﮔ

] 5 , 6 [ . صاﻮﺧ نﻮﻨﮐﺎﺗ

ﯽﺸﯾﺎﺴﮐا ﺪﺿ ]

7 [ ﯽﺑﺎﻬﺘﻟا ﺪﺿ ، ]6

، 8 [ يرﻮﻣﻮﺗ ﺪﺿ ، ]

9 [ ﺪﺿ و

ﯽﺑوﺮﮑﯿﻣ ] 10،11 [ هﺪﺷ شراﺰﮔ رﺎﻬﺑ ﻪﺸﯿﻤﻫ هﺎﯿﮔ ﻞﮔ هرﺎﺼﻋ

ﺖﺳا . ﻪﺘﻓﺎﯾ سﺎﺳا ﺮﺑ ﺖﯿﻟﻮﺑﺎﺘﻣ دﻮﺟو نﺎﻘﻘﺤﻣ يﺎﻫ

ﻪﯾﻮﻧﺎﺛ يﺎﻫ

لوﺮﺘﺳا ﺮﯿﻈﻧ ﯽﻠﭘ ،ﺎﻫﺪﯿﺋﻮﻨﺗرﺎﮐ ،ﺎﻫ

لﻮﻨﻓ ﻦﻧﺎﺗ ،ﺎﻫ ﻮﭘﺎﺳ و ﺎﻫ ﻦﯿﻧ

ﺎﻫ

ﺪﻧراد يﺪﯿﻠﮐ ﺶﻘﻧ رﻮﮐﺬﻣ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ زوﺮﺑ رد ]

12 .[

نﺎﯿﻣ رد

لﻮﻨﻓ ﯽﻠﭘ ،تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﻦﯾا زوﺮﺑ رد ﺮﺛﻮﻣ ﺶﻘﻧ يﺎﻔﯾا ﻞﯿﻟد ﻪﺑ ﺎﻫ

ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﺮﯿﻈﻧ ﯽﮑﯾژﻮﻟﻮﯾﺰﯿﻓ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ ﺪﺿ ،يژﺮﻟآ ﺪﺿ يﺎﻫ

ﺪﻧا ﻪﺘﻓﺎﯾ يرﺎﯿﺴﺑ ﺖﯿﻤﻫا ﯽﺸﯾﺎﺴﮐا ﺪﺿ و ﯽﺑوﺮﮑﯿﻣ ﺪﺿ ،ﯽﺑﺎﻬﺘﻟا

1. Butylatedhydroxyanisole(BHA) 2. ButylatedHydroxytoluene (BHT) 3. Marigold

] 13 .[

ﻪﺑ ﯽﻟﻮﻨﻓ ﯽﻠﭘ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ،هوﻼﻋ ﻪﺑ رد هدﺮﺘﺴﮔ رﻮﻃ

ﺶﺨﺑ ﺖﯿﻟﻮﺑﺎﺘﻣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ نﺎﻫﺎﯿﮔ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ﺖﻓﺎﯾ ﻪﯾﻮﻧﺎﺛ يﺎﻫ

ﯽﻣ ﺪﻧﻮﺷ . ﺶﺨﺑ زا ﺎﻬﻧآ ﺪﻣآرﺎﮐ يزﺎﺳاﺪﺟ اﺬﻟ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ

ﺖﺳا رادرﻮﺧﺮﺑ ﯽﯾاﺰﺳ ﻪﺑ ﺖﯿﻤﻫا زا ﯽﻫﺎﯿﮔ ﺲﮑﯾﺮﺗﺎﻣ .

هدﺎﻣ ﻪﺑ لﻼﺣ ﺖﺒﺴﻧ ،لﻼﺣ ﺖﯿﻫﺎﻣ ﺮﯿﻈﻧ ﯽﻔﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫرﻮﺘﮐﺎﻓ اﺪﻧا و جاﺮﺨﺘﺳا نﺎﻣز ،تراﺮﺣ ﻪﺟرد ،ﻪﯿﻟوا ﺮﺑ تارذ هز

لﺎﻌﻓ ﺖﺴﯾز تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ يوﺎﺣ هرﺎﺼﻋ ﯽﻔﯿﮐ و ﯽﻤﮐ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ ﯽﻣ ﺮﺛﻮﻣ ﺪﻨﺷﺎﺑ ] 14 .[

نآ زا ﯽﮐﺎﺣ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ زا يرﺎﯿﺴﺑ ﺞﯾﺎﺘﻧ

لﻼﺣ ﺖﯿﻫﺎﻣ ﻪﮐ ﺖﺳا )

ﯽﺒﻄﻗ ﺮﯿﻏ و ﯽﺒﻄﻗ ﻪﻤﯿﻧ ،ﯽﺒﻄﻗ (

ﺶﻘﻧ

ﺐﯿﮐﺮﺗ و لﺎﻌﻓ ﺖﺴﯾز تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ يﺮﺜﮐاﺪﺣ ﺖﻓﺎﯾزﺎﺑ رد يﺪﯿﻠﮐ دراد ﯽﻫﺎﯿﮔ ﻊﺑﺎﻨﻣ زا ﻞﺻﺎﺣ هرﺎﺼﻋ ﯽﯾﺎﻬﻧ .

رد رد ﺎﺘﺳار ﻦﯾا

ﺖﻈﻠﻏ ﺎﺑ لﻮﻧﺎﺗا لﻼﺣ ﯽﺸﻫوﮋﭘ 8/

48 ﺮﺜﮐاﺪﺣ ﻪﺑ ياﺮﺑ ﺪﺻرد

هرﺎﺼﻋ ﯽﺸﯾﺎﺴﮐا ﺪﺿ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ و جاﺮﺨﺘﺳا ﯽﻤﮐ دﺮﮑﻠﻤﻋ نﺪﻧﺎﺳر هﺮﮐ ﺰﻣﺮﻗ ﮓﻨﯿﺴﻨﺟ لﺎﻌﻓ ﺖﺴﯾز تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ يوﺎﺣ ﺪﺷ ﯽﻓﺮﻌﻣ يا

] 15 .[

نارﺎﮑﻤﻫ و رﺎﺑﺎﺑ )

2014 ( لﻼﺣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﻪﮐ ﺪﻨﺘﻓﺎﯾرد

ﯽﻣ لﻮﻧﺎﺘﻣ ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ ﻪﺑ ناﻮﺗ زا ﻞﮐ ﯽﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ جاﺮﺨﺘﺳا ناﺰﯿﻣ

و ﯽﮕﻧﺮﻓ ﻪﺟﻮﮔ و ﯽﻨﯿﻣز ﺐﯿﺳ ﺖﺳﻮﭘ ،ﯽﮕﻧﺮﻓ دﻮﺨﻧ فﻼﻏ ﻢﻠﮐ ﻞﮔ تﺎﻌﯾﺎﺿ ]

1 [ ﻮﻤﯿﻟ و ] 16 [ ﺖﻓﺎﯾ ﺖﺳد .

ﺎﺑ ﻪﮐ ﯽﻟﺎﺣ رد

ﯽﻣ لﻮﻧﺎﺗا و بآ يوﺎﺣ لﻼﺣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ ﻪﺑ ناﻮﺗ

لﻮﻨﻓ ﯽﻠﭘ جاﺮﺨﺘﺳا ﺖﻓﺎﯾ ﺖﺳد ﯽﻠﮔ ﻢﯾﺮﻣ هﺎﯿﮔ زا ﺎﻫ

] 17 .[

ﺎﺑ اﺬﻟ

ﺨﺘﻧا ﯽﻣ جاﺮﺨﺘﺳا ﺪﻨﯾاﺮﻓ ﺮﺑ ﺮﺛﻮﻣ يﺎﻫرﻮﺘﮐﺎﻓ ﺢﯿﺤﺻ بﺎ زا ناﻮﺗ

ﺖﻓﺎﯾ ﺖﺳد ﺪﻣارﺎﮐ جاﺮﺨﺘﺳا ﻪﺑ ﯽﻔﯿﮐ و ﯽﻤﮐ طﺎﺤﻟ .

سﺎﺳا ﺮﺑ

ﺎﺗ سﺮﺘﺳد رد تﺎﻋﻼﻃا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ هﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﻊﺑﺎﻨﻣ ﯽﺳرﺮﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ نﻮﻨﮐ ماﺪﻧا زا ﯽﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ جاﺮﺨﺘﺳا ﻪﻨﯿﻣز رد يا

ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮕﻧ ترﻮﺻ رﺎﻬﺑ ﻪﺸﯿﻤﻫ هﺎﯿﮔ ﯽﯾاﻮﻫ .

ﻦﯾﺪﺑ رﻮﻈﻨﻣ

ﺞﻨﭘ ﯽﯾآرﺎﮐ ﯽﺳرﺮﺑ لوا ﻪﻠﺣﺮﻣ رد ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا مﺎﺠﻧا زا فﺪﻫ ﺖﯿﺒﻄﻗ ﺎﺑ لﻼﺣ ،لﻮﻧﺎﺗا ،نﻮﺘﺳا ،ﺮﻄﻘﻣ بآ ﻞﻣﺎﺷ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ

لﻮﻧﺎﺗا : نﻮﺘﺳا و بآ :

هزاﺪﻧا ﺮﯿﺛﺎﺗ ﯽﺳرﺮﺑ مود ﻪﻠﺣﺮﻣ رد و بآ

ﯽﻤﮐ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺮﺑ لﻼﺣ ﻪﺑ ﻪﯿﻟوا هدﺎﻣ ﺖﺒﺴﻧ و ﻪﯿﻟوا هدﺎﻣ تارذ ﻋ ﻞﮐ ﯽﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ناﺰﯿﻣو جاﺮﺨﺘﺳا تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ يوﺎﺣ هرﺎﺼ

ﻊﺒﻨﻣ ﮏﯾ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ رﺎﻬﺑ ﻪﺸﯿﻤﻫ هﺎﯿﮔ ﯽﯾاﻮﻫ ماﺪﻧا زا لﺎﻌﻓ ﺖﺴﯾز دﻮﺑ ﯽﻌﯿﺒﻃ ﺶﯾﺎﺴﮐا ﺪﺿ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ زا ﺖﻤﯿﻗ نازرا هﻮﻘﻟﺎﺑ .

رد

لﺎﮑﯾدار رﺎﻬﻣ شور ود ﻪﺑ ﯽﺸﯾﺎﺴﮐا ﺪﺿ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﺖﯾﺎﻬﻧ يﺎﻫ

دازآ 1،1 - ﻞﯿﻨﻓ يد - 2 - ﻞﯾﺮﮑﯿﭘ - ﻞﯾزارﺪﯿﻫ ءﺎﯿﺣا ترﺪﻗ و 4

ﻦﻫآ ﯽﮔﺪﻨﻨﮐ ﺒﻤﻫ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و 5

ﯽﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ناﺰﯿﻣ ﻦﯿﺑ ﯽﮕﺘﺴ

4. 1,1-diphenyl-2-picrylhydrazyl(DPPH) 5. Ferric reducing antioxidant power (FRAP)

رﺎﻬﺑ ﻪﺸﯿﻤﻫ ﯽﯾوراد هﺎﯿﮔ هرﺎﺼﻋ ﯽﺸﯾﺎﺴﮐا ﺪﺿ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ و ﻞﮐ ﻪﺑ

ﺪﯾدﺮﮔ ﯽﺑﺎﯾزرا ﯽﺗﺎﯿﻠﻤﻋ ﻂﯾاﺮﺷ ﻦﯾﺮﺘﻬﺑ ﺖﺤﺗ هﺪﻣآ ﺖﺳد .

2 - شور و داﻮﻣ ﺎﻫ

2 - 1 - ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ و ﻪﯿﻟوا داﻮﻣ

لﺎﺳ نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ رد رﺎﻬﺑ ﻪﺸﯿﻤﻫ هﺎﯿﮔ 1396

ﻦﯿﻣز زا هﺎﮕﺸﻧاد يﺎﻫ

ﺎﯿﻓاﺮﻐﺟ ﺖﯿﻌﻗﻮﻣ ﺎﺑ نﺎﺠﻧز ﯽﯾ

36°41'27.7"N

48°24'07.0"E ﯽﺳﺎﻨﺷ هﺎﯿﮔ ﺺﺼﺨﺘﻣ ﻂﺳﻮﺗ و يروآ ﻊﻤﺟ

ﺪﺷ ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ نﺎﺠﻧز هﺎﮕﺸﻧاد .

فﺮﻌﻣ و ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ داﻮﻣ ﻪﯿﻠﮐ ﺎﺑ ﺎﻫ

زا ﯽﻫﺎﮕﺸﯾﺎﻣزآ صﻮﻠﺧ ﻪﺟرد ﺖﮐﺮﺷ

كﺮﻣ

) Merck,Darmstadt, Germany (

يراﺪﯾﺮﺧ ﺪﻧﺪﺷ .

2 - 2 - هدﺎﻣآ شور ﻪﺑ جاﺮﺨﺘﺳا و ﻪﻧﻮﻤﻧ يزﺎﺳ

نﺪﻧﺎﺴﯿﺧ

ﻪﺑ هدﺎﻣآ رﻮﻈﻨﻣ ﺳ

ﻪﻧﻮﻤﻧ يزﺎ ﺖﺴﯾز تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ جاﺮﺨﺘﺳا ﺖﻬﺟ ﺎﻫ

ﺶﺨﺑ ﺮﯾﺎﺳ زا ﯽﯾاﻮﻫ ماﺪﻧا اﺪﺘﺑا لﺎﻌﻓ زا ﺲﭘ و ﺪﯾدﺮﮔ اﺪﺟ ﺎﻫ

ﻂﯿﺤﻣ يﺎﻣد و ﻪﯾﺎﺳ رد ،ﺮﻄﻘﻣ بآ ﻂﺳﻮﺗ ﻮﺸﺘﺴﺷ

) 25 سﻮﯿﺴﻠﺳ ﻪﺟرد (

ﯽﯾﺎﻬﻧ ﺖﺑﻮﻃر ﻪﺑ نﺪﯿﺳر ﺎﺗ 1/

0 9± ﺪﺻرد

ﺪﻧﺪﺷ ﮏﺸﺧ .

ﺖﺑﻮﻃر ناﺰﯿﻣ ﺎﺑ رﺎﻬﺑ ﻪﺸﯿﻤﻫ هﺎﯿﮔ ﯽﯾاﻮﻫ ماﺪﻧا

شور يﺎﻣد ﺎﺑ نوآ رد ندﺮﮐ ﮏﺸﺧ 105

سﻮﯿﺴﻠﺳ ﻪﺟرد

ﻪﻄﺑار ﻖﯾﺮﻃ زا و ﺖﺑﺎﺛ نزو ﻪﺑ نﺪﯿﺳر ﺎﺗ

y (%) =m1-m2/m1×100 هزاﺪﻧا

ﺪﺷ يﺮﯿﮔ ]

18 .[

ﻦﯾا رد

ﻪﻄﺑار m₁ و m₂ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ نﺎﺸﻧ

هﺪﻨﻫد مﺮﺟ و ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﯿﻟوا مﺮﺟ

ﯽﻣ نوآ رد ندﺮﮐ ﮏﺸﺧ زا ﺲﭘ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺪﺷﺎﺑ

. ﻪﻧﻮﻤﻧ ﮏﺸﺧ يﺎﻫ

ﮏﻟا زا و ردﻮﭘ ﯽﻫﺎﮕﺸﯾﺎﻣزآ بﺎﯿﺳآ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ هﺪﺷ يﺎﻫ

ﺶﻣ ﺎﺑ ﯽﻫﺎﮕﺸﯾﺎﻣزآ لدﺎﻌﻣ يﺎﻫ

8 - 35 هدﺎﻣ لﺎﺼﺤﺘﺳا رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ

ﺪﺷ هداد رﻮﺒﻋ نﺎﺴﮑﯾ تارذ هزاﺪﻧا ﺎﺑ ﻪﯿﻟوا .

ﮏﺸﺧ يﺎﻫردﻮﭘ

يﺮﯿﮔ هرﺎﺼﻋ مﺎﺠﻧا زا ﻞﺒﻗ ﺎﺗ رﺎﻬﺑ ﻪﺸﯿﻤﻫ ﯽﯾاﻮﻫ ماﺪﻧا )

زور

ﺪﻌﺑ ( ﻪﺴﯿﮐ رد ﻪﺘﺴﺑ ﯽﻨﻠﯿﺗا ﯽﻠﭘ يﺎﻫ يﺎﻣد رد و هﺪﺷ يﺪﻨﺑ

4

ﺪﻧﺪﺷ يراﺪﻬﮕﻧ سﻮﯿﺴﻠﺳ ﻪﺟرد .

ﻪﺑ مﺎﺧ هرﺎﺼﻋ جاﺮﺨﺘﺳا ﯽﻤﮐ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺮﺒﻟﻼﺣ ﺮﺛا ﯽﺳرﺮﺑ رﻮﻈﻨﻣ

،ﻞﮐ ﯽﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ناﺰﯿﻣ و 3

ﯽﯾاﻮﻫ ماﺪﻧا ﮏﺸﺧ ردﻮﭘ مﺮﮔ

ﺶﻣ ﺎﺑ ﮏﻟا زا هﺪﺷ هﺪﻧارﺬﮔ رﺎﻬﺑ ﻪﺸﯿﻤﻫ 8

) تارذ هزاﺪﻧا 36

/2

ﯽﻠﯿﻣ ﺮﺘﻣ ( لﻮﻧﺎﺗا ،لﻮﻧﺎﺗا ،نﻮﺘﺳا ،ﺮﻄﻘﻣ بآ ﺎﺑ :آ

ب ) 70:30 ( و

نﻮﺘﺳا : بآ ) 70:30 ( ﺖﺒﺴﻧ ﺖﯾﺎﻋر ﺎﺑ 1

ﻪﺑ ﻪﯿﻟوا هدﺎﻣ مﺮﮔ 40

ﯽﻠﯿﻣ تﺪﻣ ﻪﺑ و ﺪﺷ طﻮﻠﺨﻣ لﻼﺣ ﺮﺘﯿﻟ 24

فوﺮﻇ رد ﺖﻋﺎﺳ

برد هﺮﯿﺗ ﺪﺷ هداد راﺮﻗ ﻂﯿﺤﻣ يﺎﻣد رد و راد .

ﺎﺑ طﻮﻠﺨﻣ ﺲﭙﺳ هرﺎﻤﺷ ﻦﻤﺗاو ﯽﻓﺎﺻ ﺬﻏﺎﮐ و ﺮﻨﺧﻮﺑ ﻒﯿﻗ زا هدﺎﻔﺘﺳا

1 و فﺎﺻ

ﻪﺑ لﻮﻠﺤﻣ رد هﺪﻣآ ﺖﺳد 4000 rpm

ﻪﺑ تﺪﻣ 10 رد و ﻪﻘﯿﻗد

ژﻮﻔﯾﺮﺘﻧﺎﺳ ﻂﯿﺤﻣ يﺎﻣد )

HeraeusBiofugeStratos, D-

37520, Germany (

ﺪﯾدﺮﮔ . لﻼﺣ و يروآ ﻊﻤﺟ ﯽﯾور ﻊﯾﺎﻣ

نﺎﺧﺮﭼ هﺪﻨﻨﮐ ﺮﯿﺨﺒﺗ هﺎﮕﺘﺳد زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﯽﻓﺎﺿا )1

Specord

250, Analytik Jena, Germany (

اﺪﺟ ءﻼﺧ ﺖﺤﺗ

ﺪﯾدﺮﮔ . ﻬﺑ ﻪﺸﯿﻤﻫ ﯽﯾاﻮﻫ ماﺪﻧا ﯽﻟﻮﻨﻓ هرﺎﺼﻋ ﺖﯾﺎﻬﻧ رد ﻪﺑ رﺎ

يﺪﻌﺑ تﺎﺸﯾﺎﻣزآ نﺎﻣز ﺎﺗ و ﺪﯾدﺮﮔ ﮏﺸﺧ ﻼﻣﺎﮐ يدﺎﻤﺠﻧا شور يﺎﻣد رد 18

- هﺮﯿﺗ يا ﻪﺸﯿﺷ فوﺮﻇ رد سﻮﯿﺴﻠﺳ ﻪﺟرد

ﺪﺷ يراﺪﻬﮕﻧ ]

19 .[

ﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد راﺮﮑﺗ ﻪﺳ رﺎﻤﯿﺗ ﺮﻫ ياﺮﺑ .

ﻪﺑ ﯽﻤﮐ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺮﺑ جاﺮﺨﺘﺳا ﻂﯾاﺮﺷ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﯽﺳرﺮﺑ رﻮﻈﻨﻣ

،ﻞﮐ ﯽﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ناﺰﯿﻣ و مﺎﺧ هرﺎﺼﻋ جاﺮﺨﺘﺳا 3

ﮔ ردﻮﭘ مﺮ

هدوﺪﺤﻣ رد ﯽﺗارذ هزاﺪﻧا ﺎﺑ رﺎﻬﺑ ﻪﺸﯿﻤﻫ ﯽﯾاﻮﻫ ماﺪﻧا ﮏﺸﺧ 36 /2 - 5/

0 ﯽﻠﯿﻣ ﺮﺘﻣ ) لدﺎﻌﻣ ﺶﻣ 8

- 35 ( ﺖﺒﺴﻧ ﺎﺑ ﻪﺑ لﻼﺣ يﺎﻫ

هدوﺪﺤﻣ رد ﻪﯿﻟوا هدﺎﻣ 40:1

- 10:1 ﯽﻠﯿﻣ ﻦﯾﺮﺘﻬﺑ ﺎﺑ مﺮﮔ ﺮﺑ ﺮﺘﯿﻟ

ﺪﺷ طﻮﻠﺨﻣ ﻞﺒﻗ ﻪﻠﺣﺮﻣ زا هﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ لﻼﺣ .

جاﺮﺨﺘﺳا ﺪﻨﯾاﺮﻓ

هدﺎﻣآ و ﺎﺒﯿﮐﺮﺗ يوﺎﺣ هرﺎﺼﻋ يزﺎﺳ شور ﻪﺑ لﺎﻌﻓ ﺖﺴﯾز ت

ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﻻﺎﺑ رد هﺪﺷ هرﺎﺷا .

2 - 3 - هزاﺪﻧا جاﺮﺨﺘﺳا ﯽﻤﮐ دﺮﮑﻠﻤﻋ يﺮﯿﮔ

هرﺎﺼﻋ

ﻪﻄﺑار ﻖﯾﺮﻃ زا هرﺎﺼﻋ جاﺮﺨﺘﺳا ﯽﻤﮐ دﺮﮑﻠﻤﻋ ناﺰﯿﻣ 1

ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ

ﺪﯾدﺮﮔ ] 20 .[

ﻪﻄﺑار 1

: Y= (m/M) × 100

،ﻂﺑار ﻦﯾا رد لدﺎﻌﻣ Y

،هرﺎﺼﻋ جاﺮﺨﺘﺳا ﯽﻤﮐ دﺮﮑﻠﻤﻋ m

ﻋ نزو لدﺎﻌﻣ ﺐﺴﺣ ﺮﺑ هﺪﺷ ﮏﺸﺧ هرﺎﺼ

و مﺮﮔ نزو لدﺎﻌﻣ M

ﺖﺳا مﺮﮔ ﺐﺴﺣ ﺮﺑ ﻪﯿﻟوا ﻪﻧﻮﻤﻧ .

2 - 4 - هزاﺪﻧا ﻞﮐ ﯽﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ناﺰﯿﻣ يﺮﯿﮔ

تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ناﺰﯿﻣ ﯽﻟﻮﻨﻓ

شور ﻪﺑ ﻞﮐ ﮓﻧر

ﯽﺠﻨﺳ ﺎﺑ زا هدﺎﻔﺘﺳا

ﺮﮔﺎﺳﺎﻨﺷ ﻦﯿﻟﻮﻓ - ﯽﺘﻟﺎﮑﯿﺳ و ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ]

21 .[

5/

0

ﯽﻠﯿﻣ هرﺎﺼﻋزاﺮﺘﯿﻟ ﺎﺑ

ﺖﻈﻠﻏ 1 ﯽﻠﯿﻣ مﺮﮔ ﺮﺑ ﯽﻠﯿﻣ ﺮﺘﯿﻟ ﻪﯿﻬﺗ ﺪﺷ و

ﺲﭘ زا لﺎﻘﺘﻧا ﻪﺑ ﻟ ﻪﻟﻮ ﺶﯾﺎﻣزآ ﺎﺑ 5 /2 ﯽﻠﯿﻣ ﺮﺘﯿﻟ ﺮﮔﺎﺳﺎﻨﺷ

ﻦﯿﻟﻮﻓ - ﻮﯿﺘﻟﺎﮑﯿﺳ ) ﻼﺒﻗ ﺎﺑ ﺖﺒﺴﻧ 1 ﻪﺑ 10 ﺎﺑ بآ د هﺰﯿﻧﻮﯾ هﺪﺷ

ﻖﯿﻗر هﺪﺷ ﺖﺳا ( ﻪﺑ ﯽﺑﻮﺧ طﻮﻠﺨﻣ ﺪﯾدﺮﮔ . لﻮﻠﺤﻣ ﻪﺑ تﺪﻣ 5

ﻪﻘﯿﻗد رد يﺎﻣد قﺎﺗا و نﺎﮑﻣ ﮏﯾرﺎﺗ راﺮﻗ ﺖﻓﺮﮔ . ﺲﭙﺳ 5/

2

ﯽﻠﯿﻣ ﺮﺘﯿﻟ ﻢﯾﺪﺳ تﺎﻨﺑﺮﮐ 5 /7 ﺪﺻرد ) ﯽﻧزو - ﯽﻤﺠﺣ ( ﻪﺑ نآ

1. Rotary evaporator

ﻪﻓﺎﺿا و ﻪﺑ ﯽﻣارآ ﻬﺑ هدﺰﻤ ﺪﺷ . ﺲﭘ زا راﺪﻬﮕﻧ ي لﻮﻠﺤﻣ ﯽﯾﺎﻬﻧ ﻪﺑ

تﺪﻣ 30 ﻪﻘﯿﻗد رد يﺎﻣد قﺎﺗا و نﺎﮑﻣ ﮏﯾرﺎﺗ ناﺰﯿﻣ بﺬﺟ

لﻮﻠﺤﻣ رد لﻮﻃ جﻮﻣ 760 ﺮﺘﻣﻮﻧﺎﻧ ﺎﺑ هدﺎﻔﺘﺳا زا هﺎﮕﺘﺳد ﻒﯿﻃ

ﺞﻨﺳ يرﻮﻧ - ءاروﺎﻣ ﺶﻔﻨﺑ ﺖﺋاﺮﻗ ﺪﯾدﺮﮔ . ناﺰﯿﻣ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﯽﻟﻮﻨﻓ

ﻞﮐ ﺮﺑ سﺎﺳا ﻪﻟدﺎﻌﻣ ﻪﺑ ﺖﺳد هﺪﻣآ زا ﯽﻨﺤﻨﻣ دراﺪﻧﺎﺘﺳا

ﺪﯿﺳا ﮏﯿﻟﺎﮔ ) Y= 0.010 X+0.1892; R²=0.999 (

ﺐﺴﺣﺮﺑ ﯽﻠﯿﻣ مﺮﮔ ﺪﯿﺳا لدﺎﻌﻣ ﮏﯿﻟﺎﮔ

مﺮﮔﺮﺑ نزو هرﺎﺼﻋ نﺎﯿﺑ

ﺪﺷ .

2 - 5 - هرﺎﺼﻋ ﯽﺸﯾﺎﺴﮐا ﺪﺿ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﯽﺑﺎﯾزرا

رﺎﻬﺑ ﻪﺸﯿﻤﻫ ﯽﯾاﻮﻫ ماﺪﻧا ﯽﻟﻮﻨﻓ

2 - 5 - 1 - ﯽﺑﺎﯾزرا ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ

ﯽﻟﺎﮑﯾدارﺪﺿ ﻪﺑ

شور رﺎﻬﻣ

لﺎﮑﯾدار يﺎﻫ دازآ 1،1 - ﻞﯿﻨﻓ يد -

2 - ﻞﯾﺮﮑﯿﭘ -

ﻞﯾزارﺪﯿﻫ )

(DPPH

ياﺮﺑ ﯽﺳرﺮﺑ ﺮﺛا ﺪﺿ ﯽﻟﺎﮑﯾدار هرﺎﺼﻋ ﻪﺸﯿﻤﻫ ﯽﯾاﻮﻫ ماﺪﻧا رﺎﻬﺑ

زا شور رﺎﻬﻣ لﺎﮑﯾدار يﺎﻫ دازآ DPPH هدﺎﻔﺘﺳا

ﺪﺷ . سﺎﺳا

ﻦﯾا شور ﻪﺑ ماد يزاﺪﻧا لﺎﮑﯾدار يﺎﻫ دازآ DPPH يﺎﻨﺒﻣﺮﺑ

ﯽﯾﺎﻧاﻮﺗ نژورﺪﯿﻫ ﯽﻫد

تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ هﺪﻨﯾﺎﺴﮐاﺪﺿ ﻪﺠﯿﺘﻧ رد و

ﯽﺑ ﮓﻧر نﺪﺷ ﮓﻧر ﯽﻧاﻮﻏرا لﺎﮑﯾدار يوﺎﺣ لﻮﻠﺤﻣ يﺎﻫ

دازآ

DPPH ا ﺖﺳ . ﺖﻬﺟ مﺎﺠﻧا ﻦﯾا ﺶﯾﺎﻣزآ 2 ﯽﻠﯿﻣ ﺮﺘﯿﻟ لﻮﻠﺤﻣ

1/

0 ﯽﻠﯿﻣ رﻻﻮﻣ DPPH ﻪﺑ 2 ﯽﻠﯿﻣ ﺮﺘﯿﻟ زا هرﺎﺼﻋ ﺖﻈﻠﻏ ﺎﺑ 1

ﯽﻠﯿﻣ ﺮﺑ مﺮﮔ ﯽﻠﯿﻣ هدوﺰﻓا ﺮﺘﯿﻟ و

طﻮﻠﺨﻣ ﻞﺻﺎﺣ ﻪﺑ ﯽﺑﻮﺧ نﺎﮑﺗ

هداد ﺪﺷ و ﻪﺑ تﺪﻣ 30 ﻪﻘﯿﻗد رد ﻞﺤﻣ ﮏﯾرﺎﺗ راﺮﻗ ﺖﻓﺮﮔ .

ﺲﭙﺳ بﺬﺟ طﻮﻠﺨﻣ ﻂﺳﻮﺗ هﺎﮕﺘﺳد ﻒﯿﻃ ﺞﻨﺳ يرﻮﻧ -

ﺶﻔﻨﺑءاروﺎﻣ رد

لﻮﻃ جﻮﻣ 517 ﺮﺘﻣﻮﻧﺎﻧ ﺖﺋاﺮﻗ ﺪﺷ ] 22 .[

زا

ﻪﺑﺎﺸﻣ ﺖﻈﻠﻏ ﺎﺑ ث ﻦﯿﻣﺎﺘﯾو )

1 ﯽﻠﯿﻣ ﯽﻠﯿﻣ ﺮﺑ مﺮﮔ ﺮﺘﯿﻟ

( ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ

ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ ياﺮﺑ ﺖﺒﺜﻣ لﺮﺘﻨﮐ .

رد ﻬﻧ ﺖﯾﺎ ﺪﺻرد رﺎﻬﻣ لﺎﮑﯾدار يﺎﻫ دازآ DPPH ﺎﺑ

هدﺎﻔﺘﺳا زا

ﻪﻄﺑار 2 ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﺪﺷ .

ﻪﻄﺑار 2 :

Y(%) -(A_c- A_s / A_c )×100

رد ﻦﯾا ،ﻪﻄﺑار لﺎﮑﯾدار رﺎﻬﻣ ناﺰﯿﻣ لدﺎﻌﻣ Y دازآ يﺎﻫ

DPPH

،ﺪﺻرد ﺐﺴﺣ ﺮﺑ As

ناﺰﯿﻣ بﺬﺟ ﻪﻧﻮﻤﻧ ) يوﺎﺣ ﻪﻧﻮﻤﻧ و

لﺎﮑﯾدار DPPH ( و Ac

ناﺰﯿﻣ بﺬﺟ لﻮﻠﺤﻣ DPPH ﺺﻟﺎﺧ

ﺖﺳا .

2 - 5 - 2 - هزاﺪﻧا يﺮﯿﮔ ناﺰﯿﻣ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﯽﺸﯾﺎﺴﮐاﺪﺿ ﻪﺑ

شور ﯽﮔﺪﻨﻨﮐ ءﺎﯿﺣا ترﺪﻗ ﻦﻫآ

) (FRAP ﻪﺑ

هزاﺪﻧا رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺸﯿﻤﻫ ﯽﯾاﻮﻫ ماﺪﻧا ﯽﻟﻮﻨﻓ هرﺎﺼﻋ ﯽﯾﺎﻧاﻮﺗ يﺮﯿﮔ

ﻦﻫآ ندﻮﻤﻧ ءﺎﯿﺣا ياﺮﺑ رﺎﻬﺑ 150

ﺖﻈﻠﻏ ﺎﺑ هرﺎﺼﻋ ﺮﺘﯿﻟوﺮﮑﯿﻣ 1

ﯽﻠﯿﻣ ﯽﻠﯿﻣ ﺮﺑ مﺮﮔ ﺎﺑ ﺮﺘﯿﻟ

2850 لﻮﻠﺤﻣ ﺮﺘﯿﻟوﺮﮑﯿﻣ FRAP

تﺪﻣ ﻪﺑ و ﺪﺷ طﻮﻠﺨﻣ 30

ﺮﮔ راﺮﻗ ﮏﯾرﺎﺗ ﻂﯿﺤﻣ رد ﻪﻘﯿﻗد ﺖﻓ

.

لﻮﻠﺤﻣ ندﺮﮐ طﻮﻠﺨﻣ ﺎﺑ FRAP

25 ﯽﻠﯿﻣ لﻮﻠﺤﻣ ﺮﺘﯿﻟ 300

ﺎﺑ تﺎﺘﺳا ﺮﻓﺎﺑ رﻻﻮﻣ ﯽﻠﯿﻣ لدﺎﻌﻣ pH

6/

3 ﺎﺑ 5/

2 ﯽﻠﯿﻣ ﺮﺘﯿﻟ

لﻮﻠﺤﻣ 10 ﯽﻠﯿﻣ رﻻﻮﻣ و TPTZ 5/

2 ﯽﻠﯿﻣ لﻮﻠﺤﻣ ﺮﺘﯿﻟ 20

ﯽﻠﯿﻣ

رﻻﻮﻣ FeCl3.6H2O ﺪﯾآ ﯽﻣ ﺖﺳد ﻪﺑ

. طﻮﻠﺨﻣ بﺬﺟ ناﺰﯿﻣ

جﻮﻣ لﻮﻃ رد ﯽﯾﺎﻬﻧ 593

ﺳد زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺮﺘﻣﻮﻧﺎﻧ ﻒﯿﻃ هﺎﮕﺘ

ﺞﻨﺳ

يرﻮﻧ - ﺪﺷ ﺖﺋاﺮﻗ ﺶﻔﻨﺑءاروﺎﻣ .

ﺮﺑ ﻦﻫآ ﯽﮔﺪﻨﻨﮐ ءﺎﯿﺣا ترﺪﻗ

ﻪﻟدﺎﻌﻣ سﺎﺳا ﻪﺑ

ﺖﺳد هﺪﻣآ ا ز دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﯽﻨﺤﻨﻣ

FeSO4.7H2O )

Y= 0.0005x +0.9784; R2=

0.997 ( لﻮﻣوﺮﮑﯿﻣ ﺐﺴﺣ ﺮﺑ Fe²⁺

ﺮﺘﯿﻟ ﺮﺑ ﺪﯾدﺮﮔ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ .

] 23 .[

ﻪﺑﺎﺸﻣ ﺖﻈﻠﻏ ﺎﺑ ث ﻦﯿﻣﺎﺘﯾو زا )

1 ﯽﻠﯿﻣ ﯽﻠﯿﻣ ﺮﺑ مﺮﮔ ﺮﺘﯿﻟ

(

ﺘﻨﮐ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ ياﺮﺑ ﺖﺒﺜﻣ لﺮ

.

2 - 6 - يرﺎﻣآ ﻞﯿﻠﺤﺗ و ﻪﯾﺰﺠﺗ

ﻼﻣﺎﮐ حﺮﻃ ﺐﻟﺎﻗ رد ﻞﻣﺎﮐ ﻞﯾرﻮﺘﮐﺎﻓ ترﻮﺻ ﻪﺑ تﺎﺸﯾﺎﻣزآ رﻮﺘﮐﺎﻓ ود ﺎﺑ ﯽﻓدﺎﺼﺗ )

تارذ هزاﺪﻧا و لﻼﺣ ﻪﺑ ﻪﯿﻟوا هدﺎﻣ ﺖﺒﺴﻧ

ﻪﯿﻟوا هدﺎﻣ ( ﺪﺷ مﺎﺠﻧا . شور ﻪﺑ ﺲﻧﺎﯾراو ﻞﯿﻠﺤﺗ و ﻪﯾﺰﺠﺗ لﺪﻣ

ﻢﯿﻤﻌﺗ ﯽﻄﺧ ﻪﺘﻓﺎﯾ

ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ و 1

ﺎﺑ ﺎﻫ نﻮﻣزآ زا هدﺎﻔﺘﺳا

2ﯽﮐﻮﺗ نﺎﻨﯿﻤﻃا ﺢﻄﺳ رد 95

راﺰﻓا مﺮﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺪﺻرد

V.16 (Minitab Inc.State College, PA, USA) Minitab ﺪﺷ مﺎﺠﻧا

. راﺰﻓا مﺮﻧ زا ﺎﻫرادﻮﻤﻧ ﻢﺳر ياﺮﺑ Excel

ﻪﺨﺴﻧ 2013 ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا .

راﺮﮑﺗ ﻪﺳ ﻞﻗاﺪﺣ ﺎﺑ تﺎﺸﯾﺎﻣزآ مﺎﻤﺗ

هداد و ﺖﻓﺮﯾﺬﭘ ترﻮﺻ ﮕﻧﺎﯿﻣ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﺎﻫ

ﻦﯿ رﺎﯿﻌﻣ فاﺮﺤﻧا ±

ﺪﯾدﺮﮔ شراﺰﮔ .

3 - ﺚﺤﺑ و ﺞﯾﺎﺘﻧ

3 - 1 - ﯽﻤﮐ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺮﺑ لﻼﺣ عﻮﻧ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﯽﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ناﺰﯿﻣ و مﺎﺧ هرﺎﺼﻋ جاﺮﺨﺘﺳا

ﻞﮐ

مﺎﻤﺗ ﻞﻣﺎﺷ ﻻﻮﻤﻌﻣ ﯽﻫﺎﯿﮔ ﻊﺑﺎﻨﻣ زا هﺪﺷ جاﺮﺨﺘﺳا مﺎﺧ هرﺎﺼﻋ ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ ﺮﯿﻈﻧ جاﺮﺨﺘﺳا ﻞﺑﺎﻗ لﻮﻠﺤﻣ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ،ﺎﻫﺪﻨﻗ ،ﻦﯿﺘﮑﭘ ،ﺎﻫ

ﻦﯿﻣﺎﺘﯾو ،ﯽﻧﺪﻌﻣ داﻮﻣ ﻫ

ﺖﺳا ﯽﻫﺎﯿﮔ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ و ﺎ .

1. Generalized linear model 2. Tukey's test

ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ ﺖﯿﻫﺎﻣ ﺮﯿﻈﻧ ﯽﻠﻣاﻮﻋ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﺖﺤﺗ جاﺮﺨﺘﺳا ﯽﯾارﺎﮐ تارذ هزاﺪﻧا ،هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ جاﺮﺨﺘﺳا شور ،ﯽﻫﺎﯿﮔ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ دراد راﺮﻗ لﻼﺣ عﻮﻧ و ﻪﯿﻟوا هدﺎﻣ ]

24 .[

نﺎﻤﻫ لوﺪﺟ رد ﻪﮐ رﻮﻃ

1 ﯽﻣ ﻪﻈﺣﻼﻣ رد مﺎﺧ هرﺎﺼﻋ جاﺮﺨﺘﺳا ﯽﻤﮐ دﺮﮑﻠﻤﻋ ناﺰﯿﻣ دﻮﺷ

ﻔﺘﺳا ترﻮﺻ ﻪﺑ بآ لﻼﺣ زا هدﺎ

ﯽﻨﻌﻣ رﻮﻃ يراد

) 05 /0 p<

(

لﻼﺣ ﺮﯾﺎﺳ زا ﺮﺘﺸﯿﺑ دﻮﺑ ﺎﻫ

) 22 /0 04± /5 ﺪﺻرد ( ار ﺮﻣا ﻦﯾا ﻪﮐ

ﯽﻣ ﺮﯿﻈﻧ ﯽﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ زا ﺮﯿﻏ ﯽﺗﺎﺒﯿﮐﺮﺗ جاﺮﺨﺘﺳا ﻪﺑ ناﻮﺗ

تارﺪﯿﻫﻮﺑﺮﮐ داد ﺖﺒﺴﻧ هﺮﯿﻏ و ﺎﻫ

. ﯽﻤﮐ دﺮﮑﻠﻤﻋ ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ

ﺑ ﺺﻟﺎﺧ نﻮﺘﺳا لﻼﺣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ مﺎﺧ هرﺎﺼﻋ جاﺮﺨﺘﺳا ﻪ

ﺪﻣآ ﺖﺳد )

08 /0 76± /1 ﺪﺻرد .(

ﺎﺑ بآ ﺐﯿﮐﺮﺗ ﯽﻓﺮﻃ زا

لﻼﺣ ﯽﻣ ﯽﻟآ يﺎﻫ و بآ رد لﻮﻠﺤﻣ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ جاﺮﺨﺘﺳا ﺪﻧاﻮﺗ

ﻪﺑ ار ﯽﻟآ لﻼﺣ ﻢﻫ رﻮﻃ

ﺪﯾﺎﻤﻧ ﻞﯿﻬﺴﺗ نﺎﻣز .

نﺎﻤﻫ اﺬﻟ ﻪﮐ رﻮﻃ

ﯽﻣ ﻪﻈﺣﻼﻣ لﻼﺣ زا ﮏﯾ ﺮﻫ ﺐﯿﮐﺮﺗ ﺎﺑ دﻮﺷ

لﻮﻧﺎﺗا و نﻮﺘﺳا يﺎﻫ

مﺎﺧ هرﺎﺼﻋ جاﺮﺨﺘﺳا هدزﺎﺑ ناﺰﯿﻣ ﺮﻄﻘﻣ بآ ﺎﺑ ﺺﻟﺎﺧ ﺰﯿﻧ

نﺎﺸﻧ ﻪﮐ ﺖﻓﺎﯾ ﺶﯾاﺰﻓا ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ ﺐﯿﮐﺮﺗ يﺪﯿﻠﮐ ﺶﻘﻧ هﺪﻨﻫد

لﺎﻌﻓ ﺖﺴﯾز تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ جاﺮﺨﺘﺳا ﯽﻤﮐ دﺮﮑﻠﻤﻋ ناﺰﯿﻣ ﺮﺑ لﻼﺣ ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ . زا ﯽﻧﺎﻘﻘﺤﻣ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺎﺑ هﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﺞﯾﺎﺘﻧ

نارﺎﮑﻤﻫ و ارﺪﻨﯿﭼﺎﺳ ﻪﻠﻤﺟ )

2010 ] ( 25 [ نارﺎﮑﻤﻫ و رﺎﺑﺎﺑ ،

) 2014 ](

1 [ نارﺎﮑﻤﻫ و ﯽﻟﺎﻤﮐ ، )

2015 ] ( 26 [ ﺎﭘ ، و ﺲﯿﺴﺗﻮﭘ

نارﺎﮑﻤﻫ )

2016 ] ( 16 [ ﺖﺷاد ﺖﻘﺑﺎﻄﻣ .

ﯽﻃ ﺎﺘﺳار ﻦﯾا رد

ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ نارﺎﮑﻤﻫ و ﮓﻧﻮﯾ يا )

2014 ( نﻮﺘﺳا لﻼﺣ ﻪﮐ ﺪﻨﺘﻓﺎﯾرد

لﻼﺣ و ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ رد ار ﯽﯾﺎﻧاﻮﺗ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ لﻮﻧﺎﺗا و بآ يﺎﻫ

گﺮﺑ زا لﺎﻌﻓ ﺖﺴﯾز تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ يوﺎﺣ هرﺎﺼﻋ ﯽﻤﮐ جاﺮﺨﺘﺳا مﺎﻧ ﻪﺑ هﺎﯿﮔ ﯽﻋﻮﻧ Gonostegiahirta

ﺪﻧراد ] 27 [ . و اﺪﯿﻤﺳﺎﻫ

نارﺎﮑﻤﻫ ) 2014 ( لﻼﺣ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﯽﺳرﺮﺑ ﺎﺑ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺮﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ

ﻪﮐ ﺪﻨﺘﻓﺎﯾرد طﻮﻠﺑ ﯽﻋﻮﻧ زا لﺎﻌﻓ ﺖﺴﯾز تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ جاﺮﺨﺘﺳا ﯽﻤﮐ ﯽﻣ لﻼﺣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺺﻟﺎﺧ نﻮﺘﺳا و ﺮﻄﻘﻣ بآ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ناﻮﺗ

ﺖﻓﺎﯾ ﺖﺳد ﯽﻤﮐ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ ﻪﺑ ]

28 .[

ﺖﺳا ﯽﻟﺎﺣ رد ﻦﯾا

ﺘﻣ ،ﺺﻟﺎﺧ لﻮﻧﺎﺘﻣ لﻼﺣ ﻪﮐ لﻮﻧﺎ

60 ياﺮﺑ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﺪﺻرد

ياﺮﺑ لﻼﺣ ﻦﯾﺮﺘﻬﺑ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ گﺮﺑ ﻢﻠﮐ ﯽﻋﻮﻧ ،ﺰﻣﺮﻗ رﺪﺒﺷ لﺎﻌﻓ ﺖﺴﯾز تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ يوﺎﺣ مﺎﺧ هرﺎﺼﻋ ﺮﺜﮐاﺪﺣ جاﺮﺨﺘﺳا

ﺖﺳا هﺪﺷ ﯽﻓﺮﻌﻣ ]

29 .[

نارﺎﮑﻤﻫ و ود )

2013 ( زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺰﯿﻧ

نﻮﺘﺳا لﻼﺣ 50

ﯽﻤﮐ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ ﻪﺑ ﺪﻨﺘﺴﻧاﻮﺗ ﺪﺻرد

د هﺎﯿﮔ ﯽﻋﻮﻧ زا جاﺮﺨﺘﺳا مﺎﻧ ﺎﺑ ﯽﯾورا

ﯽﻤﻠﻋ Limnophilaaromatica ﺪﻨﺑﺎﯾ ﺖﺳد

] 30 .[

ﺞﯾﺎﺘﻧ زا

ﯽﻣ ﻒﻠﺘﺨﻣ نﺎﻘﻘﺤﻣ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺎﺑ ﻪﮐ دﻮﻤﻧ طﺎﺒﻨﺘﺳا ﻦﯿﻨﭼ ناﻮﺗ

لﻼﺣ ﻞﻣﺎﺷ ﯽﺋﺰﺟ ﺪﻨﭼ ﻪﻧﺎﻣﺎﺳ ﺎﯾ لﻼﺣ ﮏﯾ زا هدﺎﻔﺘﺳا يﺎﻫ

ﯽﻤﻧ لﺎﻌﻓ ﺖﺴﯾز تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ يوﺎﺣ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﯽﻣﺎﻤﺗ ياﺮﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ ناﻮﺗ

ﺖﻓﺎﯾ ﺖﺳد ﯽﻧﺎﺴﮑﯾ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪﺑ .

ﻪﻣادا رد ﺖﯿﻫﺎﻣ ﻪﮑﻨﯾا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ

لﻼﺣ بﺎﺨﺘﻧا ﺖﺳا ﺮﯿﻐﺘﻣ ﯽﺒﻄﻗ ﺮﯿﻏ ﺎﺗ ﯽﺒﻄﻗ زا ﯽﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﺖﺳا يروﺮﺿ ﺰﯿﻧ ﯽﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﺪﻣآرﺎﮐ جاﺮﺨﺘﺳا ياﺮﺑ ﺐﺳﺎﻨﻣ ] 31 .[

ﯽﯾاﻮﻫ ماﺪﻧا زا هﺪﺷ جاﺮﺨﺘﺳا ﻞﮐ ﯽﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﺮﯾدﺎﻘﻣ لﻼﺣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ رﺎﻬﺑ ﻪﺸﯿﻤﻫ ﯽﯾوراد هﺎﯿﮔ رد ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ

هدوﺪﺤﻣ 12 / 31 - 21 ﯽﻠﯿﻣ ﻪﻧﻮﻤﻧ مﺮﮔ رد ﺪﯿﺳا ﮓﯿﻟﺎﮔ لدﺎﻌﻣ مﺮﮔ

ﺖﺷاد راﺮﻗ .

لﻼﺣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ هﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﺞﯾﺎﺘﻧ سﺎﺳا ﺮﺑ

ﯽﯾاﻮﻫ ماﺪﻧا زا هﺪﺷ جاﺮﺨﺘﺳا ﯽﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ناﺰﯿﻣ لﻮﻧﺎﺗا ﻪﺑ رﺎﻬﺑ ﻪﺸﯿﻤﻫ ﯽﻨﻌﻣ رﻮﻃ

يراد ) 05 /0 p<

( ﺮﯾﺎﺳ ﺎﺑ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ رد

لﻼﺣ دﻮﺑ ﺮﺗﻻﺎﺑ ﺎﻫ )

16 /0 12± / 31 ﯽﻠﯿﻣ لدﺎﻌﻣ مﺮﮔ ﺪﯿﺳا ﮓﯿﻟﺎﮔ

.(

دﻮﺑ ﯽﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ يوﺎﺣ ﯽﺑآ هرﺎﺼﻋ ) 42 /0 00± / 21 ﯽﻠﯿﻣ ﺪﯿﺳا ﮓﯿﻟﺎﮔ لدﺎﻌﻣ مﺮﮔ .(

ار ﺮﻣا ﻦﯾا ﻞﯿﻟد

ﯽﻣ ﯽﯾاﻮﻫ ماﺪﻧا رد دﻮﺟﻮﻣ ﯽﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﺖﯿﺒﻄﻗ ناﺰﯿﻣ ﻪﺑ ناﻮﺗ ﺮﯾﺎﺳ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ لﻮﻧﺎﺗا رد ﺎﻬﻧآ ﺮﺘﺸﯿﺑ ﺖﯿﻟﻼﺣ و رﺎﻬﺑ ﻪﺸﯿﻤﻫ

لﻼﺣ داد ﺖﺒﺴﻧ ﺎﻫ .

آ ندوﺰﻓا ﺎﺑ لﻼﺣ ﻪﺑ ب

نﻮﺘﺳا و لﻮﻧﺎﺗا يﺎﻫ

رﺎﻬﺑ ﻪﺸﯿﻤﻫ ﯽﯾاﻮﻫ ماﺪﻧا زا هﺪﺷ جاﺮﺨﺘﺳا ﯽﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ناﺰﯿﻣ ﯽﻣ ار ﺮﻣا ﻦﯾا ﻪﮐ ﺖﻓﺎﯾ ﺶﻫﺎﮐ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﺮﺘﺸﯿﺑ جوﺮﺧ ﺎﺑ ناﻮﺗ

ﺖﺴﻧاد ﻂﺒﺗﺮﻣ ﯽﻟﻮﻨﻓﺮﯿﻏ .

ﺲﯿﺴﺗﻮﭘﺎﭘ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺎﺑ هﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﺞﯾﺎﺘﻧ

نارﺎﮑﻤﻫ و )

2016 ] ( 16 [ دﺎﺑا ، - نارﺎﮑﻤﻫ و ﺎﯿﺳرﺎﮔ )

2007 (

] 32 [ نارﺎﮑﻤﻫ و ود و )

2014 ] ( 30 [ ﺖﺷاد ﺖﻘﺑﺎﻄﻣ .

ﻪﺑ ﺞﯾﺎﺘﻧ

تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ جاﺮﺨﺘﺳا ياﺮﺑ ار لﻮﻧﺎﺗا لﻼﺣ يﺪﯿﻠﮐ ﺶﻘﻧ هﺪﻣآ ﺖﺳد ﯽﻣ ﺪﯿﯾﺎﺗ رﺎﻬﺑ ﻪﺸﯿﻤﻫ ﯽﯾوراد هﺎﯿﮔ ﯽﯾاﻮﻫ ماﺪﻧا زا ﯽﻟﻮﻨﻓ ﺪﯾﺎﻤﻧ

.

Table 1 Effect of different solvents on crude extraction yield and total phenolic content from aerial parts of marigold.

Solvent type Crude extraction yield (%) Total phenolic content (mg GAE/g)

water 5.04^A±0.22 21.00^D±0.42

Ethanol 3.00^C±0.15 31.12^A±0.16

Acetone 1.76^E±0.08 29.27^B±0.09

Ethanol: Water (70:30 v/v) 3.82^B±0.10 27.49^C±0.29

Acetone: Water (70:30 v/v) 2.41^D±0.04 27.00^C±0.13

3 - 2 - ناﺰﯿﻣ ﺮﺑ جاﺮﺨﺘﺳا ﻂﯾاﺮﺷ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﯽﺳرﺮﺑ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ و مﺎﺧ هرﺎﺼﻋ جاﺮﺨﺘﺳا ﯽﻤﮐ دﺮﮑﻠﻤﻋ

ﻞﮐ ﯽﻟﻮﻨﻓ

جاﺮﺨﺘﺳا ﯽﻤﮐ دﺮﮑﻠﻤﻋ ناﺰﯿﻣ ﺮﺑ ﻪﯿﻟوا هدﺎﻣ ﻪﺑ لﻼﺣ ﺖﺒﺴﻧ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﻪﺸﯿﻤﻫ هﺎﯿﮔ زا هﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﻞﮐ ﯽﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ و مﺎﺧ هرﺎﺼﻋ ﻞﮑﺷ رد رﺎﻬﺑ 1

ﺖﺳا هﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ .

نﺎﻤﻫ ﻪﻈﺣﻼﻣ ﻪﮐ رﻮﻃ

ﯽﻣ زا ﻪﯿﻟوا هدﺎﻣ ﻪﺑ لﻼﺣ ﺖﺒﺴﻧ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ دﻮﺷ 10

ﺎﺗ 30

ﯽﻠﯿﻣ و مﺎﺧ هرﺎﺼﻋ جاﺮﺨﺘﺳا ﯽﻤﮐ دﺮﮑﻠﻤﻋ ناﺰﯿﻣ مﺮﮔ ﺮﺑ ﺮﺘﯿﻟ

زا ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﻞﮐ ﯽﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ 34

/1 ﺎﺗ 44 /2 زا و ﺪﺻرد

88 / 28 ﺎﺗ 95 / 32 ﯽﻠﯿﻣ ﻪﻧﻮﻤﻧ مﺮﮔ رد ﺪﯿﺳا ﮏﯿﻟﺎﮔ لدﺎﻌﻣ مﺮﮔ

ﻪﺑ ﯽﻨﻌﻣ رﻮﻃ يراد

) 05 /0 p<

( ﺖﻓﺎﯾ ﺶﯾاﺰﻓا .

ﺶﯾاﺰﻓا نﺎﯾداﺮﮔ

ﯽﻣ ار ﯽﻫﺎﯿﮔ ﺲﮑﯾﺮﺗﺎﻣ و لﻼﺣ ﻦﯿﺑ فﺪﻫ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﺖﻈﻠﻏ ناﻮﺗ

ﺦﺳﺎﭘ ﺶﯾاﺰﻓا ﻞﯿﻟد ﻪﺑ لﻼﺣ ﺖﺒﺴﻧ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ يﺎﻫ

ﺖﺴﻧاد ﻪﯿﻟوا هدﺎﻣ ]

33 .[

نارﺎﮑﻤﻫ و ﭻﯾﻮﻧاوﻮﺟ )

2017 ( مﺪﻋ

يوﺮﻧاﺮﮔ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ار ﻪﯿﻟوا هدﺎﻣ ﻪﺑ لﻼﺣ ﻦﯿﯾﺎﭘ ﺖﺒﺴﻧ ﯽﯾآرﺎﮐ رد و ﻪﯿﻟوا هدﺎﻣ و لﻼﺣ طﻮﻠﺨﻣ جوﺮﺧ زا يﺮﯿﮔﻮﻠﺟ ﻪﺠﯿﺘﻧ

ﻪﺘﺴﻧاد ﻂﺒﺗﺮﻣ ﯽﻫﺎﯿﮔ ﺲﮑﯾﺮﺗﺎﻣ زا ﯽﻟﻮﻨﻓ ﯽﻠﭘ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﺪﻧا

] 34 .[

ﻪﺑ لﻼﺣ نﺪﺷ عﺎﺒﺷا هوﻼﻋ زا

تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﯽﻟﻮﻨﻓ رد ﺖﺒﺴﻧ يﺎﻫ ﯽﻣ ار ﻪﯿﻟوا هدﺎﻣ ﻪﺑ لﻼﺣ ﻦﯿﯾﺎﭘ

ﻪﺑ ناﻮﺗ زا ﺮﮕﯾد ﯽﮑﯾ ناﻮﻨﻋ

ﺖﺴﯾز تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ جاﺮﺨﺘﺳا ياﺮﺑ رﻮﺘﮐﺎﻓ ﻦﯾا يﺪﻣآرﺎﮐﺎﻧ ﻞﯾﻻد ﯽﻓﺮﻌﻣ لﺎﻌﻓ دﻮﻤﻧ

. ﻪﯿﻟوا هدﺎﻣ ﻪﺑ لﻼﺣ ﺖﺒﺴﻧ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ﯽﻓﺮﻃ زا

زا 30 ﻪﺑ 40 ﯽﻠﯿﻣ جاﺮﺨﺘﺳا ﯽﻤﮐ دﺮﮑﻠﻤﻋ ناﺰﯿﻣ مﺮﮔ ﺮﺑ ﺮﺘﯿﻟ

ماﺪﻧا زا هﺪﺷ جاﺮﺨﺘﺳا ﻞﮐ ﯽﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ناﺰﯿﻣ و مﺎﺧ هرﺎﺼﻋ ﺖﻓﺎﯾ ﺶﻫﺎﮐ ﯽﮐﺪﻧا رﺎﻬﺑ ﻪﺸﯿﻤﻫ هﺎﯿﮔ ﯽﯾاﻮﻫ .

ﺖﺳد ﻪﺑ ﺞﯾﺎﺘﻧ

نارﺎﮑﻤﻫ و ﭻﯾوﻮﻧاﻮﺟ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺎﺑ هﺪﻣآ )

2017 ](

34 [ ﮐ ، و ﮏﯿﺟﻮ

نارﺎﮑﻤﻫ )

2016 ] ( 35 [ نارﺎﮑﻤﻫ و زﺎﭘ ، )

2015 ] ( 36 [ و

نارﺎﮑﻤﻫ و ورﺪﻧﺎﺴﻟا )

2012 ](

37 [ ﺖﺷاد ﺖﻘﺑﺎﻄﻣ .

ﻦﯾا ﺮﮐذ

ﺎﺑ ﻪﯿﻟوا هدﺎﻣ ﻪﺑ لﻼﺣ ﺖﺒﺴﻧ ﺪﺣ زا ﺶﯿﺑ ﺶﯾاﺰﻓا ﻪﮐ ﻪﺘﮑﻧ ﺲﮑﯾﺮﺗﺎﻣ ﻞﺧاد زا فﺪﻫ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ذﻮﻔﻧ ﺮﺛﻮﻣ ﻪﻠﺻﺎﻓ ﺶﯾاﺰﻓا ﯽﻣ ﯽﻫﺎﯿﮔ ﺦﺳﺎﭘ ﺶﻫﺎﮐ ﺐﺒﺳ ﺪﻧاﻮﺗ

ﮔ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ يﺎﻫ ددﺮ

ﺖﺳا يروﺮﺿ .

نارﺎﮑﻤﻫ و ﮓﻧﺎﺷ سﺎﺳا ﻦﯾا ﺮﺑ )

2018 (

ﻪﻧﺎﺘﺳآ ﺪﺣ زا ﻪﯿﻟوا هدﺎﻣ ﻪﺑ لﻼﺣ ﺖﺒﺴﻧ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ﻪﮐ ﺪﻨﺘﻓﺎﯾرد 15 ﯽﻠﯿﻣ جاﺮﺨﺘﺳا ﯽﻤﮐ دﺮﮑﻠﻤﻋ ناﺰﯿﻣ ﻪﯿﻟوا هدﺎﻣ مﺮﮔ ﺮﺑ ﺮﺘﯿﻟ

ﯽﻣ ﺶﻫﺎﮐ ﯾ

ﺪﺑﺎ ] 37 .[

ﺖﺒﺴﻧ هﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﻪﺠﯿﺘﻧ سﺎﺳا ﺮﺑ

لدﺎﻌﻣ ﻪﯿﻟوا هدﺎﻣ ﻪﺑ لﻼﺣ 30

ﯽﻠﯿﻣ ﯿﻟ ﯽﻣ ار مﺮﮔ ﺮﺑ ﺮﺘ ﻪﺑ ناﻮﺗ

ﯽﯾاﻮﻫ ماﺪﻧا زا مﺎﺧ هرﺎﺼﻋ جاﺮﺨﺘﺳا ياﺮﺑ بﻮﻠﻄﻣ ﺖﺒﺴﻧ ناﻮﻨﻋ دﻮﻤﻧ ﯽﻓﺮﻌﻣ رﺎﻬﺑ ﻪﺸﯿﻤﻫ ﯽﯾوراد هﺎﯿﮔ .

Fig 1 Effect of different solvent to raw material ratios on crude extraction yield (CEY) and total phenolic content (TPC) of marigold extract.

هدﺎﻣ تارذ هزاﺪﻧا ﻪﮐ ﺖﺳا نآ زا ﯽﮐﺎﺣ دﺪﻌﺘﻣ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺞﯾﺎﺘﻧ دراد جاﺮﺨﺘﺳا ﺪﻨﯾاﺮﻓ ﺖﯿﻔﯿﮐ و ﺖﯿﻤﮐ ﺮﺑ ﯽﯾاﺰﺴﺑ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﺰﯿﻧ ﻪﯿﻟوا ] 39 , 40 .[

ﻪﺑ لﺎﻘﺘﻧا ﺶﻫﺎﮐ ﺐﺒﺳ تارذ گرﺰﺑ هزاﺪﻧا ﻪﮐ يرﻮﻃ

ﺎﯿﺴﺑ هزاﺪﻧا و لﻼﺣ ﻞﺧاد ﻪﺑ ﯽﻫﺎﯿﮔ ﺲﮑﯾﺮﺗﺎﻣ ﻞﺧاد زا مﺮﺟ ر

ﺪﻨﯾاﺮﻓ رد ﯽﮑﯾژﻮﻟﻮﻨﮑﺗ تﻼﮑﺸﻣ زوﺮﺑ ﺐﺒﺳ ﺰﯿﻧ تارذ ﮏﭼﻮﮐ ﯽﻣ ﻪﻧﻮﻤﻧ ندﺮﮐ فﺎﺻ و طﻼﺘﺧا

ددﺮﮔ . هزاﺪﻧا ﺮﯿﺛﺎﺗ ﯽﺳرﺮﺑ اﺬﻟ

و مﺎﺧ هرﺎﺼﻋ جاﺮﺨﺘﺳا ﯽﻤﮐ دﺮﮑﻠﻤﻋ ناﺰﯿﻣ ﺮﺑ ﻪﯿﻟوا هدﺎﻣ تارذ ﺖﺳا يروﺮﺿ ﻞﮐ ﯽﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ .

نﺎﻤﻫ ﻞﮑﺷ رد ﻪﮐ رﻮﻃ 2

ﯽﻣ ﻪﻈﺣﻼﻣ ﺳا ﯽﻤﮐ دﺮﮑﻠﻤﻋ ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ دﻮﺷ

هرﺎﺼﻋ جاﺮﺨﺘ

هدﺎﻣ تارذ هزاﺪﻧا ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﺎﺑ ﻞﮐ ﯽﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ و مﺎﺧ

لدﺎﻌﻣ ﻪﯿﻟوا 1

ﯽﻠﯿﻣ ﺖﺳا ﯽﺑﺎﯿﺘﺳد ﻞﺑﺎﻗ ﺮﺘﻣ .

ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ هوﻼﻋ ﻪﺑ

ﺦﺳﺎﭘ ناﺰﯿﻣ هزاﺪﻧا ﺎﺑ ﻪﯿﻟوا هدﺎﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ يﺎﻫ

لدﺎﻌﻣ ﯽﺗارذ 5/

0 ﯽﻠﯿﻣ ﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﺮﺘﻣ .

تارذ هزاﺪﻧا ﺶﻫﺎﮐ ﺎﺑ

ﻧ ﻪﯿﻟوا هدﺎﻣ ﺐﺒﺳ ﺮﻣا ﻦﯾا ﻪﮐ ﻪﺘﻓﺎﯾ ﺶﻫﺎﮐ ﻢﺠﺣ ﻪﺑ ﺢﻄﺳ ﺖﺒﺴ

ناﺰﯿﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ﻪﺠﯿﺘﻧ رد و لﻼﺣ ﺎﺑ ﻪﯿﻟوا هدﺎﻣ سﺎﻤﺗ ﺶﯾاﺰﻓا ﯽﻣ ﯽﻫﺎﯿﮔ ﺲﮑﯾﺮﺗﺎﻣ زا لﺎﻌﻓ ﺖﺴﯾز تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ جاﺮﺨﺘﺳا ددﺮﮔ

] 41 .[

ﻪﺑ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺖﯾﺎﻬﻧ رد دﺮﮑﻠﻤﻋ ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ هﺪﻣآ ﺖﺳد

رد ﻞﮐ ﯽﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ و مﺎﺧ هرﺎﺼﻋ جاﺮﺨﺘﺳا ﯽﻤﮐ يﺎﻣد

25

ﻪﯿﻟوا هدﺎﻣ ﻪﺑ لﻼﺣ ﺖﺒﺴﻧ ،سﻮﯿﺴﻠﺳ ﻪﺟرد 30:1

ﯽﻠﯿﻣ ﺮﺑ ﺮﺘﯿﻟ

تارذ هزاﺪﻧا و مﺮﮔ 1

ﯽﻠﯿﻣ لدﺎﻌﻣ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﺮﺘﻣ 17

/0 5± /3 و ﺪﺻرد

08 /1 94± / 36 ﯽﻠﯿﻣ مﺮﮔ رد ﺪﯿﺳا ﮏﯿﻟﺎﮔ لدﺎﻌﻣ مﺮﮔ

ﺖﺳا ﯽﺑﺎﯿﺘﺳد ﻞﺑﺎﻗ هرﺎﺼﻋ .

ﺪﺿ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﺖﺳا ﺮﮐذ ﻪﺑ مزﻻ

ﻪﺑ هرﺎﺼﻋ ﯽﺸﯾﺎﺴﮐا ﺬﻣ ﻂﯾاﺮﺷ ﺖﺤﺗ هﺪﻣآ ﺖﺳد

لدﺎﻌﻣ رﻮﮐ

68 /2 95± / 62 لﺎﮑﯾدار رﺎﻬﻣ ﺪﺻرد دازآ يﺎﻫ

DPPH

و 20 /1 18± / 153 ترﺪﻗ شور رد ﺮﺘﯿﻟ رد ﻦﻫآ نﻮﯾ لﻮﻣوﺮﮑﯿﻣ

دﻮﺑ ﻦﻫآ ﯽﮔﺪﻨﻨﮐ ءﺎﯿﺣا .

ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻟﺎﺣ رد ﻦﯾا

لدﺎﻌﻣ ﻪﺑﺎﺸﻣ ﺖﻈﻠﻏ رد ث ﻦﯿﻣﺎﺘﯾو ياﺮﺑ ﯽﺸﯾﺎﺴﮐاﺪﺿ 90

لﺎﮑﯾدار رﺎﻬﻣ ﺪﺻرد دازآ يﺎﻫ

و DPPH 05 / 120 لﻮﻣوﺮﮑﯿﻣ

ﻦﻫآ نﻮﯾ ﺖﺳد ﻪﺑ ﻦﻫآ ﯽﮔﺪﻨﻨﮐ ءﺎﯿﺣا ترﺪﻗ شور رد ﺮﺘﯿﻟ رد

ﺪﻣآ .

Fig 2 Effect of different particle size of raw material on crude extraction yield (CEY) and total phenolic content (TPC) of marigold extract.

3 - 3 - تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ناﺰﯿﻣ ﻦﯿﺑ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﯽﺳرﺮﺑ

ﮐا ﺪﺿ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ و ﻞﮐ ﯽﻟﻮﻨﻓ ﯽﺸﯾﺎﺴ

ﯽﯾﺎﻧاﻮﺗ ناﺰﯿﻣ ﯽﺳرﺮﺑ ﯽﺗرﺎﺒﻋ ﻪﺑ ﯽﺸﯾﺎﺴﮐا ﺪﺿ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﯽﺳرﺮﺑ نﺪﺑ رد ﯽﺸﯾﺎﺴﮐا يﺎﻫﺪﻨﯾاﺮﻓ رﺎﻬﻣ ﺖﻬﺟ لﺎﻌﻓ ﺖﺴﯾز تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﯽﻣ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﯾاﺬﻏ داﻮﻣ و نﺎﺴﻧا زوﺮﺑ ﺐﺒﺳ ﺪﻨﻧاﻮﺗ

ﯽﺒﻠﻗ يﺎﻫرﺎﻤﯿﺑ -

ﺪﻧدﺮﮔ ﯽﯾاﺬﻏ داﻮﻣ لاوز و يﺮﯿﭘ ،ﯽﻗوﺮﻋ .

ﺎﻣا

ﺑﺎﯾزرا ياﺮﺑ شور ﮏﯾ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﻬﻨﺗ ﯽﺸﯾﺎﺴﮐا ﺪﺿ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﯽ

ﺶﯾﺎﺴﮐا ﺪﺿ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﻪﮐ ﻞﯿﻟد ﻦﯾا ﻪﺑ لﺎﻌﻓ ﺖﺴﯾز تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ شور ﻪﺑ ﺖﺳا ﻦﮑﻤﻣ ﺖﺴﯿﻧ ﯽﻓﺎﮐ ﺪﻨﻨﮐ ﻞﻤﻋ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ

. اﺬﻟ

تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ يوﺎﺣ هرﺎﺼﻋ ﯽﺸﯾﺎﺴﮐا ﺪﺿ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﯾا رد ﻪﺑ رﺎﻬﺑ ﻪﺸﯿﻤﻫ هﺎﯿﮔ ﯽﯾاﻮﻫ ماﺪﻧا زا هﺪﺷ جاﺮﺨﺘﺳا لﺎﻌﻓ ﺖﺴﯾز شور ﺮﯿﻈﻧ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ و DPPH

هزاﺪﻧا FRAP هﺪﺷ يﺮﯿﮔ

ﺖﺳا . هزاﺪﻧا ﯽﺸﯾﺎﺴﮐا ﺪﺿ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ شور ﻪﺑ هﺪﺷ يﺮﯿﮔ

DPPH

و هﺎﯿﮔ زا هﺪﺷ جاﺮﺨﺘﺳا ﯽﯾاﻮﻫ ماﺪﻧا هرﺎﺼﻋ ياﺮﺑ FRAP

ﻪﻨﻣاد رد ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻂﯾاﺮﺷ ﺖﺤﺗ رﺎﻬﺑ ﻪﺸﯿﻤﻫ ﯽﯾوراد 12

/ 60 - 47 و ﺪﺻرد 29 / 148 - 28 / 137 رد ﻦﻫآ نﻮﯾ لﻮﻣوﺮﮑﯿﻣ

ﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﺮﺘﯿﻟ .

ﺒﯿﮐﺮﺗ ﯽﻓﺮﻃ زا ﻪﺑ ﻢﻬﻣ زا ﯽﻟﻮﻨﻓ تﺎ

ﻦﯾﺮﺗ

دﻮﺧ زا ﯽﺸﯾﺎﺴﮐا ﺪﺿ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﻪﮐ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﯽﻟﺎﻌﻓ ﺖﺴﯾز تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﯽﻣ زوﺮﺑ ﺪﻨﻫد . ﻪﺑ ﺶﺨﺑ ﻦﯾا رد اﺬﻟ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﺶﻘﻧ ﯽﺳرﺮﺑ رﻮﻈﻨﻣ

ﯽﯾاﻮﻫ ماﺪﻧا هرﺎﺼﻋ ﯽﺸﯾﺎﺴﮐا ﺪﺿ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ زوﺮﺑ رد ﯽﻟﻮﻨﻓ و ﻞﮐ ﯽﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ناﺰﯿﻣ ﻦﯿﺑ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﻪﻄﺑار رﺎﻬﺑ ﻪﺸﯿﻤﻫ ﻃ زا ﯽﺸﯾﺎﺴﮐا ﺪﺿ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﯽﻄﺧ نﻮﯿﺳﺮﮔر ﻞﯿﻠﺤﺗ و ﻪﯾﺰﺠﺗ ﻖﯾﺮ

ﺪﯾدﺮﮔ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ .

ﻪﺑ ﺞﯾﺎﺘﻧ نﻮﯿﺳﺮﮔر ﻞﯿﻠﺤﺗ و ﻪﯾﺰﺠﺗ زا هﺪﻣآ ﺖﺳد

و ﻞﮐ ﯽﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ناﺰﯿﻣ ﻦﯿﺑ بﻮﻠﻄﻣ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ دﻮﺟو ﯽﻄﺧ ﻪﺑ هرﺎﺼﻋ ﯽﺸﯾﺎﺴﮐا ﺪﺿ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﯽﯾاﻮﻫ ماﺪﻧا زا هﺪﻣآ ﺖﺳد

ﯽﻣ ﺪﯿﯾﺎﺗ ار رﺎﻬﺑ ﻪﺸﯿﻤﻫ ﺪﯾﺎﻤﻧ

. ﺮﯾدﺎﻘﻣ R² ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﻂﺑاور ياﺮﺑ

ﯿﻣ نﺎﯿﻣ ﻪﺑ ﯽﺸﯾﺎﺴﮐا ﺪﺿ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ و ﻞﮐ ﯽﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ناﺰ

شور يﺎﻫ FRAP و لدﺎﻌﻣ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ ،DPPH

9818 /0 و

9594 /0 ﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ .

نﺎﻤﻫ ﯽﻣ ﻪﻈﺣﻼﻣ ﻪﮐ رﻮﻃ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ دﻮﺷ

ﺶﯾاﺰﻓا ﯽﺸﯾﺎﺴﮐا ﺪﺿ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ناﺰﯿﻣ ﯽﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ناﺰﯿﻣ

ﺖﻓﺎﯾ . هﺎﯿﮔ ﯽﯾاﻮﻫ ماﺪﻧا هرﺎﺼﻋ ﯽﺸﯾﺎﺴﮐا ﺪﺿ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ اﺬﻟ

ﺸﯿﻤﻫ ﯽﯾوراد ﯽﻣ ار رﺎﻬﺑ ﻪ

ﺖﺒﺴﻧ ﯽﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ رﻮﻀﺣ ﻪﺑ ناﻮﺗ

داد . ﯽﺸﯾﺎﺴﮐا ﺪﺿ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ زوﺮﺑ رد ﯽﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﺶﻘﻧ

هرﺎﺼﻋ تﺎﺒﮐﺮﻣ ﺖﺳﻮﭘ زا هﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ يﺎﻫ ]

42 [ ﻮﻤﯿﻟ ﻪﻟﺎﻔﺗ ،

] 16 [ هﺮﮐ ﺰﻣﺮﻗ ﮓﻨﯿﺴﻨﺟ و يا

] 15 [ ﺖﺳا هﺪﺷ شراﺰﮔ ﺰﯿﻧ .

ﯽﻣ ار ﯽﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﯽﺸﯾﺎﺴﮐا ﺪﺿ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﻦﯾا ﯽﯾﺎﻧاﻮﺗ ﻪﺑ ناﻮﺗ

لﺎﮑﯾدار ﺶﺑور رد تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﻢﺗا ءاﺪﻫا ،دازآ يﺎﻫ

) يﺎﻫ ( نوﺮﺘﮑﻟا ،نژورﺪﯿﻫ

نﻮﯾ ندﺮﮐ ﻪﺗﻼﮐ ﺎﯾ و ﺎﻫ داد ﺖﺒﺴﻧ يﺰﻠﻓ يﺎﻫ

] 43 .[

ﯽﻣ هﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ هﺎﯿﮔ ﯽﯾاﻮﻫ ماﺪﻧا ناﻮﺗ

ﻞﮔ رﺎﻨﮐ رد ﺰﯿﻧ ار رﺎﻬﺑ ﻪﺸﯿﻤﻫ ﯽﯾوراد هدﺎﻣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ نآ يﺎﻫ

تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ جاﺮﺨﺘﺳا ﺖﻬﺟ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﻪﯿﻟوا ﻪﺑ ﺪﻨﻤﺷزرا لﺎﻌﻓ ﺖﺴﯾز

ﯽﺸﯾارآ و ﯽﯾوراد ،ﯽﯾاﺬﻏ ﻊﯾﺎﻨﺻ رد هدﺎﻔﺘﺳا رﻮﻈﻨﻣ -

ﯽﺘﺷاﺪﻬﺑ

دﻮﻤﻧ ﯽﻓﺮﻌﻣ .

Fig 3 Relationship between total phenolic content, DPPH radical scavenging activity and FRAP for aerial parts of marigold extract.

4 - ﺠﯿﺘﻧ ﻪ يﺮﯿﮔ

ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ رﺎﻬﺑ ﻪﺸﯿﻤﻫ ﯽﯾوراد هﺎﯿﮔ ﯽﯾاﻮﻫ ماﺪﻧا ﺮﺿﺎﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ لﺎﺼﺤﺘﺳا ياﺮﺑ ﺪﯾﺪﺟ ﯽﻌﯿﺒﻃ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻦﺘﻓﺎﯾ ﺖﯿﻤﻫا ﻪﺑ هدﺎﻣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ بﻮﻠﻄﻣ ﯽﺸﯾﺎﺴﮐا ﺪﺿ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﺎﺑ لﺎﻌﻓ ﺖﺴﯾز ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﺮﻈﻧ ﺪﻣ ﻪﯿﻟوا .

ﺶﻘﻧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ لوا ﻪﻠﺣﺮﻣ رد

اﺮﺨﺘﺳا ياﺮﺑ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ لﻼﺣ يﺪﯿﻠﮐ لﺎﻌﻓ ﺖﺴﯾز تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ج

ﺖﺳد ﻪﺑ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻪﮐ ﺪﯾدﺮﮔ هدﺎﻔﺘﺳا لﻼﺣ عﻮﻧ ﺞﻨﭘ زا ﯽﻣ هﺪﻣآ جاﺮﺨﺘﺳا ﺖﻬﺟ ﺐﺳﺎﻨﻣ لﻼﺣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ار لﻮﻧﺎﺗا ناﻮﺗ

دﻮﻤﻧ ﯽﻓﺮﻌﻣ لﺎﻌﻓ ﺖﺴﯾز تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ .

ﺮﯿﺛﺎﺗ ﯽﺳرﺮﺑ ﺎﺑ ﻪﻣادا رد

ﺺﺨﺸﻣ ﻪﯿﻟوا هدﺎﻣ تارذ هزاﺪﻧا و مﺎﺧ هدﺎﻣ ﻪﺑ لﻼﺣ ﺖﺒﺴﻧ ﺮﻈﻧ رد ﺎﺑ ﻪﮐ ﺪﯾدﺮﮔ لدﺎﻌﻣ ﻪﯿﻟوا هدﺎﻣ ﻪﺑ لﻼﺣ ﺖﺒﺴﻧ ﻦﺘﻓﺮﮔ

30:1 ﯽﻠﯿﻣ تارذ هزاﺪﻧا و مﺮﮔ ﺮﺑ ﺮﺘﯿﻟ 1

ﯽﻠﯿﻣ ﯽﻣ ﺮﺘﻣ ﻪﺑ ناﻮﺗ

ناﺰﯿﻣ ظﺎﺤﻟ زا هرﺎﺼﻋ ﺖﯿﻔﯿﮐ و جاﺮﺨﺘﺳا ﯽﻤﮐ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ ﺖﻓﺎﯾ ﺖﺳد ﯽﺸﯾﺎﺴﮐا ﺪﺿ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ و ﯽﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ .

ﻪﺑ يرﻮﻃ لدﺎﻌﻣ جاﺮﺨﺘﺳا ﯽﻤﮐ دﺮﮑﻠﻤﻋ رﻮﮐﺬﻣ ﻂﯾاﺮﺷ رد ﻪﮐ 5/

3

ﺗ ،ﺪﺻرد لدﺎﻌﻣ ﻞﮐ ﯽﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮ 94

/ 36 ﯽﻠﯿﻣ لدﺎﻌﻣ مﺮﮔ

لدﺎﻌﻣ ﯽﺸﯾﺎﺴﮐا ﺪﺿ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ،ﻪﻧﻮﻤﻧ مﺮﮔ ءازا ﻪﺑ ﺪﯿﺳا ﮏﯿﻟﺎﮔ 95 / 62 لﺎﮑﯾدار رﺎﻬﻣ ﺪﺻرد دازآ يﺎﻫ

و DPPH 18 / 153

ﻦﻫآ ﯽﮔﺪﻨﻨﮐ ءﺎﯿﺣا ترﺪﻗ شور ﻪﺑ ﺮﺘﯿﻟ رد ﻦﻫآ نﻮﯾ لﻮﻣوﺮﮑﯿﻣ دﻮﺑ . ﺶﻘﻧ زا ﯽﮐﺎﺣ ﯽﻄﺧ نﻮﯿﺳﺮﮔر ﻞﯿﻠﺤﺗ و ﻪﯾﺰﺠﺗ ﺞﯾﺎﺘﻧ

ﮐﺮﺗ يﺪﯿﻠﮐ ﻪﺑ هرﺎﺼﻋ ﯽﺸﯾﺎﺴﮐا ﺪﺿ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ زوﺮﺑ رد ﯽﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒﯿ

ﺖﺳا رﺎﻬﺑ ﻪﺸﯿﻤﻫ ﯽﯾوراد هﺎﯿﮔ ﯽﯾاﻮﻫ ماﺪﻧا زا هﺪﻣآ ﺖﺳد .

رد

ﯽﯾوراد هﺎﯿﮔ ﯽﯾاﻮﻫ ماﺪﻧا هﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺖﯾﺎﻬﻧ ﯽﻣ ار رﺎﻬﺑ ﻪﺸﯿﻤﻫ جاﺮﺨﺘﺳا ﺖﻬﺟ ﯽﻌﯿﺒﻃ ﻊﺒﻨﻣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ناﻮﺗ

رﻮﮐﺬﻣ ﻂﯾاﺮﺷ ﺖﺤﺗ ﺪﻨﻤﺷزرا لﺎﻌﻓ ﺖﺴﯾز تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﺖﻬﺟ

ﯽﺸﯾارا و ﯽﯾوراد ،ﯽﯾاﺬﻏ ﻊﯾﺎﻨﺻ رد هدﺎﻔﺘﺳا -

ﯽﻓﺮﻌﻣ ﯽﺘﺷاﺪﻬﺑ

دﻮﻤﻧ .

5 - ﯽﻧادرﺪﻗ و ﺮﮑﺸﺗ

ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ ﻪﻣﺎﻧ نﺎﯾﺎﭘ زا ﯽﺸﺨﺑ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﯾا

"

شور ﺮﺛا ﯽﺳرﺮﺑ يﺎﻫ

ﻮﯾووﺮﮑﯾﺎﻣ و تﻮﺻاﺮﻓ يﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ ﺶﯿﭘ و ندﺮﮐ ﮏﺸﺧ ﻒﻠﺘﺨﻣ زا لﺎﻌﻓ ﺖﺴﯾز تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ جاﺮﺨﺘﺳا و ندﺮﮐ ﮏﺸﺧ ﮏﯿﺘﻨﯿﺳ ﺮﺑ ﺸﯿﻤﻫ ﯽﯾاﻮﻫ ماﺪﻧا رﺎﻬﺑ ﻪ

) Calendula officinalis L.

(

"

رد

لﺎﺳ رد ﯽﯾاﺬﻏ داﻮﻣ يروﺎﻨﻓ ﺪﺷرا ﯽﺳﺎﻨﺷرﺎﮐ ﻊﻄﻘﻣ 1396

ﺪﮐ و

1405332 ﺖﺳا هﺪﺷ مﺎﺠﻧا نﺎﺠﻧز هﺎﮕﺸﻧاد ﺖﯾﺎﻤﺣ ﺎﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا .

6 - ﻊﺑﺎﻨﻣ

[1] Babbar, N., et al., 2014, Influence of different solvents in extraction of phenolic compounds from vegetable residues and their

evaluation as natural sources of antioxidants.

Journal of Food Science and Technology, 51:2568-2575.

[2] Rice-Evans, C.A., J.M. Miller, and G.Paganga, 1996, Structure-antioxidant activity relationship of flavonoids and phenolic acids Free Radical Biology and Medicine, 20: 933-956.

[3] Ito, N., et al., 1986, Studies on antioxidants: their anticarcinogenic and modifying effects on chemical carcinogenesis. Food and Chemical Toxicology, 24: 1099-1102.

[4] Zargari, A., 1995, Medicinal plants.

Tehran: Tehran University Publications.

[5] Kemper, K. J, 1999, Calendula (Calendula officinalis). Longwood Herbal Task Force. 1- 13.

[6] Zitterl-Eglseer, K., Sosa, S., Jurenitsch, S., Schubert-Zsilavecz, J., Loggia, M., Tubaro, R., A. Bertoldi andM. Franz, 1997, Antioedematous activities of the main triterpendiol esters of marigold (Calendula

officinalisL.). Journal of

Ethnopharmacology, 57, 139–144.

[7] Cetkovic, G.S., et al., 2004, Antioxidant properties of marigold extracts. Food Research International 37: 643-650.

[8] Preethi, K.C., G. Kuttan, and R.

Kuttan,2006,Antioxidant potential of Calendula officinalis flowers in vitro and in vivo. Pharmaceutical Biology, 44: 691-697.

[9] Jimenez-Medina, E., et al., 2006, A new extract of the plant Calendula officinalis produces a dual in vitro effect: Cytotoxic anti-tumor activity and lymphocyte activation. BMC Cancer,6: 119.

[10] Chandurkar, P., et al., 2015, Antimicrobial activity of aqueous, acetone and methanol extracts of Calendula officinalis L. (Marigold) flower.

International Journal of Pure & Applied Bioscience, 3(2): 386-388.

[11] Maspi, N., Ghafarifar, F., Bahrami, A.M., S. Bastaminezhad, andShamsi M, 2010,Evaluation of Leishmanicidal effect of watery & ethanolic flowers Calendula officinalis extract on promastigotes of Leishmania major (MRHO/IR/75/ER) in Vitro. Scientific Journal of Ilam University of Medical Sciences, 18(1): 28-34

[12] Piccagliy, R., M. Marotti, and S.Grandi, 1998, Lutein and lutein ester content in different types of Tagetespatula and T.

erecta. Industrial Crops and Products, 8: 45- 51.

[13] Mohsen, S.M. and A.S.M. Ammar, 2009, Total phenolic contents and antioxidant activity of corn tassel extracts.

FoodChemistry, 112: 595-598.

[14] Ng, L.Y., et al., 2012, Influence of different extraction parameters on antioxidant properties of Carica papaya peel and seed. Research Journal of Phytochemistry, 6: 61-74.

[15] Lee, J.W., et al., 2016, Effect of koreanred ginseng extraction conditions on antioxidant activity, extraction yield, and ginsenoside Rg1 and phenolic content:

optimization using response surface methodology. Journal of Ginseng Research, 40: 229-236.

[16] Papoutsis, K., et al., 2016, Impact of different solvents on the recovery of bioactive compounds and antioxidant properties from lemon (Citrus limon L.) pomace waste. Food Science and Biotechnology, 25(4): 971-977.

[17] Dent, M., et al., 2013, Theeffect of extraction solvents, temperature and time on the composition and mass fraction of polyphenols in Dalmatianwild sage (Salvia officinalis L.) extracts. Food Technology and Biotechnology, 51 (1): 84-91

[18] AOAC., Official methods of analysis (15^thed.). Arlington, VA: Association of Official Analytical Chemists. 1990.

[19] Razali, N., et al., 2012, Effects of various solvents on the extraction of antioxidant phenolics from the leaves, seeds, veins and skins of Tamarindusindica L. Food chemistry, 131:441-448.

[20] Zhu, K.X., et al., 2011, Antioxidant activities and total phenolic contents of various extracts from defatted wheat germ.

Food Chemistry, 126: 1122-1126.

[21] Singleton, V.L., R. Orthofer, and R.M.

Lamuela-Raventos, 1999, Analysis of total phenols and other oxidation substrates and antioxidants by means of Folin-Ciocalteu reagent. Methods in Enzymology, 299: 152- 178.

[22] Pyo, Y.H., T.C. Lee, and Y.C. Lee, 2005, Effect of lactic acid fermentation on enrichment of antioxidant properties and bioactive isoflavones in soybean. Journal of Food Science, 70: 215-220.

[23] Benzie, I.F.F. and J.J. Strain, 1996, The ferric reducing ability of plasma (FRAP) as a

measure of “antioxidant power”: The FRAP assay. Analytical Biochemistry, 239: 70-76.

[24] Stalikas, C.D., 2007, Extraction, separation, and detection methods for phenolic acids and flavonoids. Journal of Separation Science, 30: 3268-3295.

[25] Sachindra, N.M., et al., 2010, Radical scavenging and singlet oxygen quenching activity of extracts from Indian seaweeds.

Journal of Food Science and Technology, 47:

94-99.

[26] Kamali, F., SadeghiMahonak, A.R. and;

Nasiri far, Z., 2015,The effect of ultrasound- assistedconditions on the extraction of phenolic compounds and flavonoids from Autumn olive fruits (Elaeagnusumbellate).

Food Technology & Nutrition, 12(2): 23-32.

[27] Wong, J.Y., et al., 2014, Evaluation of antioxidant activities in relation to total phenolics and flavonoids content of selected Malaysian wild edible plants by multivariate analysis. International Journal of Food Properties, 17:1763-1778.

[28] Hasmida, M.N., et al., 2014, Effect of different extraction techniques on total phenolic content and antioxidant activity of Quercusinfectoria galls. International Food Research Journal, 21(3): 1039-1043.

[29] KhorasaniEsmaeili, A., et al., 2015, Antioxidant activity and total phenolic and flavonoid content of various solvent extracts from in vivo and in vitro grown Trifoliumpratense L. (Red Clover). BioMed Research International, 1-11.

[30] Quy Diem Do, et al., 2014, Effect of extraction solvent on total phenol content, total flavonoid content, and antioxidant activity of Limnophilaaromatica. Journal of Food and Drug Analysis, 22(3):296-302.

[31] Khoddami, A., M.A. Wilkes, and T.H.Roberts, 2013, Techniques for analysis of plant phenolic compounds. Molecules, 18:

2328-2375.

[32] Abad-García, B., et al., 2007, Optimization and validation of a methodology based on solvent extraction and liquid chromatography for the simultaneous determination of several polyphenolic families in fruit juices. Journal of Chromatography A, 1154: 87-96.

[33] Belwal, T., et al., 2016, Optimization extraction conditions for improving phenolic content and antioxidant activity in Berberisasiatica fruits using response

surface methodology (RSM). Food Chemistry, 207: 115–124.

[34] Jovanovic, A.A., et al., 2017, Optimization of the extraction process of polyphenols from Thymusserpyllum L. herb using maceration, heat- and ultrasound- assistedtechniques. Separationand Purification Technology, 179: 369-380.

[35] Cujic, N., et al., 2016, Optimization of polyphenols extraction from dried chokeberry using maceration as traditional technique. Food Chemistry, 194: 135-142.

[36] Paz, J.W., et al., 2015, Ultrasound- assisted extraction of polyphenols from native plants in the Mexican desert.

Ultrasound Sonochemistry, 22: 474-481.

[37] Alessandro, L.G., et al., 2012, Ultrasound-assisted extraction of polyphenols from black chokeberry.

Separation and Purification Technology, 93:

42-47.

[38] Shang, H., et al., 2018, Extraction condition optimization and effects of drying methods on physicochemical properties and antioxidant activities of polysaccharides from comfrey (Symphytumofficinale L.) root.

International Journal of Biological Macromolecules, 112: 889-899.

[39] Miloševic, S., et al., 2011, Determination of extraction conditions of Ginkgo biloba L.

leaves by supercritical CO2 using response surface methodology. Hemijskaindustrija, 65: 147-157.

[40] Çam, M. and Y. Hisil, 2010, Pressurized water extraction of polyphenols from pomegranate peels. Food Chemistry, 123:

878-885.

[41] Silva, E.M., H. Rogez, and Y. Larondelle, 2007, Optimization of extraction of phenolics from Ingaedulis leaves using response surface methodology. Separation and Purification Technology, 55: 381-387.

[42] Shofinita, D., S. Feng, and T.A.G.

Langrish, 2015, Comparing yields from the extraction of different citrus peels and spray drying of the extracts. Advanced Powder Technology, 26:1633-1638.

[43] Amarowicz, R., et al.,2004, Free-radical scavenging capacity and antioxidant activity of selected plant species from the Canadian prairies. Food Chemistry, 84(4): 551-562.

Effect of solvent type and extraction conditions on extraction yield, total phenolic content and antioxidant activity of extract

containing bioactive compounds from aerial part of marigold (Calendula officinalis L.)

Behsarati, N. Z.¹, Bimakr, M.^2, Ganjloo, A.²

1. MSc in Food Technology, Department of Food Science and Engineering, Faculty of Agriculture, University of Zanjan, Zanjan,Iran

2. Associate Professor, Department of Food Science and Engineering, Faculty of Agriculture, University of Zanjan, Zanjan, Iran

(Received: 2018/11/24 Accepted:2019/11/10)

In the present study, the extract containing bioactive compounds from marigold (Calendula officinalis L.) medicinal plant was extracted using water, ethanol, acetone, ethanol/water and acetone/water as solvent. Among the solvents studied, the ethanolic extract contained the highest total phenolic compounds. The effect of the solvent to raw material ratio (40:1-10:1 mL/g) and particle size (0.5- 2.36 mm) on the quantitative and qualitative properties of ethanolic extract at ambient temperature (25°C) were investigated. Based on the results, the highest crude extraction yield and total phenolic compounds equal to 3.5 ± 0.17% and 36.94 ± 0.81 mg GAE/gram of sample was obtained using a ratio of 30:1 mL/g and a particle size of 1 mm at ambient temperature. At the concentration of 1 mg/ml, the antioxidant activity of the extract was 62.95 ± 2.68 % and 153.18 ± 1.20 μΜ Fe²⁺/L, respectively. The high correlation coefficient (R²>09594) between total phenolic compounds and antioxidant activity indicates the key role of phenolic compounds in antioxidant activity. Finally, the ethanolic extract obtained from C. officinalisunder mentioned conditions can be introduced as a natural source of phenolic antioxidants for application in the food and nutraceutical industry as a natural preservative.

Keywords: Antioxidant activity, Aerial part of marigold, Total phenolic compounds, Solvent extraction.

 Corresponding Author E-Mail Address:mandana.bimakr@znu.ac.ir