ﻫار ﺎﻫدﺮﺒ ي ﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲ ﻪﺑﺎﺜﻣ ﻪﺑ ﺪﺑ
ﻳ ﻞ ﺎﻫ ي ﺮﻴﻏ ﻲﺘﻤﻴﻗ
رد ﻪﻟﺎﺴﻣ ﻞﺣ فﺮﺼﻣ يﻮﮕﻟا حﻼﺻا
رد يژﺮﻧا رﻮﺸﻛ
ﻘﺗ ﺪﻤﺤﻣ ﻲ ﻣا ﻴﻨ
1ﻲ
ا حور ﻻﻮﺗ ﻪﻟ
2ﻲﻳ ﻣا ، ﻴ ﻣا ﻦ ﻴﻨ
3ﻲ
ﺖﻓﺎﻳرد ﺦﻳرﺎﺗ :
15 / 9 / 88 ﻲﻳﺎﻬﻧ شﺮﻳﺬﭘ ﺦﻳرﺎﺗ :
24 / 12 / 88
ﻜﭼ ﻴ هﺪ
ﻘﺤﺗ ﻴ ﺮﺿﺎﺣ ﻖ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﻲﺘﻤﻴﻗﺮﻴﻏ يﺎﻫرﺎﻜﻫار ﻪﺑ ﻲﺑﺎﻴﺘﺳد رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ
ﺶﻫﺎﻛ
ناﺮﻳا ﻲﻣﻼﺳا يرﻮﻬﻤﺟ رد يژﺮﻧا فﺮﺼﻣ ترﻮﺻ
ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺖﺳا . اﻳ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦ
ﺸﻫوﮋﭘ زا هﺪﻣآﺮﺑ ﻲ
دﺮﺑرﺎﻛ ي و زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ شور
ﺶﻫوﮋﭘ و ﻲﺸﻳﺎﻤﻴﭘ
ﻲﻧاﺪﻴﻣ ﺖﺳا . ﻪﺘﻓﺎﻳ نﺎﺸﻧ ﺮﺿﺎﺣ ﻖﻴﻘﺤﺗ يﺎﻫ ﻪﻛ ﺪﻧراد نآ زا
ناﺮﻳا رﻮﺸﻛ رد
، ﻪﺑ
ﺐﺒﺳ ًﺎﺒﻳﺮﻘﺗ ﻪﻜﻨﻳا ﻪﻤﻫ
ي هﺮﻴﺠﻧز ي ﻪﺿﺮﻋ و ﻦﻴﻣﺎﺗ ي
ﺖﻟود رﺎﻴﺘﺧا رد يژﺮﻧا
ﺖﺳا
، ﻣ ﺖﻟود ﻲ ﺪﻧاﻮﺗ ﺎﺑ ﻋﺎﻤﺘﺟا دﺎﻌﺑا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻒﻄﻋ ﻲ
ﮕﻨﻫﺮﻓ و ﻲ ﻪﺑ ﻘﻓﻮﻣ ﻴ ﺖ
ﻧاواﺮﻓ ﻣ ﺶﻫﺎﻛ رد ،ﻲ ﻴ
دﻮﺷ ﻞﺋﺎﻧ يژﺮﻧا فﺮﺼﻣ ناﺰ .
يژﺮﻧا يﺎﺿﺎﻘﺗ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ زا
ﻪﻛ ﺖﺳا يدراﻮﻣ ﻪﻠﻤﺟ ،شزﻮﻣآ
ءﺎﻘﺗرا ﮕﻨﻫﺮﻓ ﻲ ، دﻮﺒﻬﺑ رﺎﺠﻨﻫ ي و ﻚﺒﺳ
ﻲﮔﺪﻧز ﻧاواﺮﻓ ﺶﻘﻧ ﻲ
ﺳ رد ﻴ يراﺬﮕﺘﺳﺎ ﺪﻧراد نآ يﺎﻫ .
نﺎﮔژاو يﺪﻴﻠﻛ : يژﺮﻧا ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ،
ﻪﻓﺮﺻ ﻲﻳﻮﺟ
، ﻋﺎﻤﺘﺟا دﺮﺒﻫار ﻲ
، ﻫار دﺮﺒ
ﻏ ﻴ ﻗ ﺮ ﻴ ﺘﻤ ﻲ
، يژﺮﻧا يﺎﺿﺎﻘﺗ .
.1
،رﻮﻧ مﺎﻴﭘ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﻤﻠﻋ ﺖﺌﻴﻫ ﻮﻀﻋ و رﺎﻳدﺎﺘﺳا m_amini@pnu.ac.ir
2 . قدﺎﺻ مﺎﻣا هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﻣﻼﺳا فرﺎﻌﻣ و ﻲﺘﻌﻨﺻ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﺪﺷرا ﻲﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ )
ع ( هﺪﻜﺸﻫوﮋﭘ ﺪﺷرا سﺎﻨﺷرﺎﻛ ؛
ﻪﺴﺳﻮﻣ ﻲﻧﺎﺴﻧا ﻊﺑﺎﻨﻣ و ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ي
؛يژﺮﻧا ﻲﻠﻠﻤﻟا ﻦﻴﺑ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ tavallaee@iies.net
3 . ﻲﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ ﻪﺘﺷر ﺪﺷرا هﺪﻜﺸﻫوﮋﭘ ﺪﺷرا سﺎﻨﺷرﺎﻛ ،ناﺮﻬﺗ ﺪﺣاو رﻮﻧ مﺎﻴﭘ هﺎﮕﺸﻧادMBA
ي ﻊﺑﺎﻨﻣ و ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ
ﻪﺴﺳﻮﻣ ﻲﻧﺎﺴﻧا ي
؛يژﺮﻧا ﻲﻠﻠﻤﻟا ﻦﻴﺑ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ a.amini@Ymail.com
140
مود هرﺎﻤﺷ ،لوا لﺎﺳ ،ناﺮﻳا ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻞﺋﺎﺴﻣ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﻠﺠﻣ نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ ،
1389
ﻪﻣﺪﻘﻣ
لﺎﺳ 1388 ﻟوا ﻴ ﻪﻫد زا لﺎﺳ ﻦ
ي ﻣﻼﺳا بﻼﻘﻧا مرﺎﻬﭼ ﻲ
؛دﻮـﺑ ﻪـﻫد ﻪـﻛ يا مﺎـﻧ ﻪـﺑ
» ﻪـﻫد ي
ﭘﻴ ﺖﻟاﺪﻋ و ﺖﻓﺮﺸ «
ﻣﺎﻧ ﻴ ﺪﺷ هﺪ . ا يراﺬﮕﻣﺎﻧ ﻳ
بﻼﻘﻧا ﺮﺒﻫر يﻮﺳ زا لﺎﺳ ﻦ ﻣﻼﺳا
ﻲ ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ » لﺎﺳ
فﺮﺼﻣ يﻮﮕﻟا حﻼﺻا «
ﻪـﻫد يراﺬـﮕﻣﺎﻧ ﺎﺑ ﺐﺳﺎﻨﺘﻣ ي
ﻛﺄﺗ رﻮـﻈﻨﻣ ﻪـﺑ و رﻮـﺑﺰﻣ ـﻴ
ﺪﺤﺗ ﺮـﺑ ﺪ ـﻳ
ﺪ
» فﺮﺼﻣ « ﻪﺑﺎﺜﻣ ﻪﺑ ي هﻮﻘﻟﺎﺑ ﻞﻣﺎﻋ ي
ﺪﻬﺗ ﻳ ﺪ هﺪﻨﻨﻛ ي دﻮﺑ ﻲﻣﻮﻤﻋ قﻮﻘﺣ .
اﻳ ﻪﺘﻜﻧ ﻦ ﺎﺷ ﻳ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻪﺟﻮﺗ نﺎ ﺎـﻬﻧ فﺪﻫ و ﺎﻨﺒﻣ
ﻲﻳ ﻟﺎﻌﻓ ﺐـﻠﻏا ـﻴ
ﺖ ﺎـﻫ ي دﺎـﺼﺘﻗا ي ﻪـﻌﻣﺎﺟ
ﺎﻬﻧ فﺮﺼﻣ ﻪﺑ فﻮﻄﻌﻣ ﻲﻳ
نآ ﺖﺳا اﺮﻓ و ﻳ ﺪﻨ ﺎﻫ ي ﻟﻮﺗ ﻴ زﻮﺗ و ﻪـﺿﺮﻋ و ﺪ ـﻳ
ﻪـﺑ تﺎﻣﺪـﺧ و ﻻﺎـﻛ ﻊ
فﺮﺼﻣ رﻮﻈﻨﻣ ﻲﻣ ترﻮﺻ
دﺮﻴﮔ . ﻪﺑ ﻲﻋﻮﻨﺘﻣ رﺎﺛآ ﺐﺒﺳ ﻔﻠﺘﺨﻣ
ﻲ دﺎـﺼﺘﻗا و عﺎـﻤﺘﺟا ﺮﺑ فﺮﺼﻣ ﻪﻛ
دراد
، اﻳ ﺳﺎﺳا و ﻢﻬﻣ عﻮﺿﻮﻣ ﻦ ﻲ
ﻣ ﻞﺤ ﺟﻮﺗ ا ﻪ ناﺮﻈﻨﺒﺣﺎﺻ ﺐﻠﻏ هدﻮـﺑ
هﺪـﻤﻋ ﺶـﺨﺑ و ﺖـﺳا ي
ﻣ ﺎﺿﺎﻘﺗ و فﺮﺼﻣ عﻮﺿﻮﻣ ﻪﺑ دﺎﺼﺘﻗا ﻢﻠﻋ ﺚﺣﺎﺒﻣ ﻲ
دزادﺮﭘ . هزﻮﻣآ رد ﺎﻫ ي د ﻳ ـﺒﻣ ﻦ ﻴ ﻧ مﻼـﺳا ﻦ ـﻴ
ﺰ
هﺪﻤﻋ ﺶﺨﺑ ا
ي دﺎﺼﺘﻗا ﺚﺣﺎﺒﻣ زا ي
ﻋﺎﻤﺘﺟا و ﻲ دراد صﺎﺼﺘﺧا فﺮﺼﻣ عﻮﺿﻮﻣ ﻪﺑ .
ﺮﺿﺎﺣ لﺎﺣ رد
، ا رﻮﺸﻛ رد ﻳ
ناﺮ ﻪﻠﺌﺴﻣ ي ﻪﺑ فﺮﺼﻣ ﻪﻠﺌﺴﻣ
و ﻲﻧاﺮﺤﺑ يا ﻣ
ﻞﺤ ﻪﺟﻮﺗ ﺰﻛﺮﻤﺗ و
ﺳ ﻴ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ و ناراﺬﮕﺘﺳﺎ رﻳ
رﻮﺸﻛ ناﺰ ﺪﺒﺗ
ﻳ هﺪﺷ ﻞ ﺖﺳا . اﻳ ﻪﻛ ﻪﻠﺌﺴﻣ ﻦ ﻚﻳ فﺮﺼﻣ
ﻻﺎﻛ ي ﺺﺨﺸﻣ
ا رد ﻳ ناﺮ ﻧﺎﻬﺟ فﺮﺼﻣ ﺮﺑاﺮﺑ ود ﻲ
ﺖﺳا ﻳ ﻻﺎﻛ فﺮﺼﻣ ﺎ ي
د ﻳ ﺮﮕ ي ﺴﺑ ﻴ ﻧ زا ﺮﺘﻤﻛ رﺎ ﻴ
ﮔﺪﻧز زﺎ ﻲ ﻢﻟﺎﺳ
ﺖﺳا داﺮﻓا )
ﺗﺰﻋ ﻲ
، 1388 ( و ﻪﺑ ﻳ ﮔﮋ ﻲ ﺎﻫ ي ﻮﮕﻟا ي ا مدﺮﻣ فﺮﺼﻣ ﻳ
ﻣ ﺮﺑ ناﺮ ﻲ ددﺮﮔ . يﻮﮕﻟا حﻼﺻا
ﺮﺼﻣ ا ﺎﺑ ،ف ﻳ ﻌﺿو حﻼﺻا رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﺖﺳا يا ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ،فﺎﺻوا ﻦ ﻴ
فﺮﺼﻣ ﻪﺑﻼﺘﺒﻣ ﻪﻛ يﺪﻋﺎﺴﻣﺎﻧ ﺖ
ا رد ﻲﻣﻮﻤﻋ ﻳ
ﺖﺳا هﺪﺷ ناﺮ .
ﻣ اﺬﻟ ﻲ ﻮـﮕﻟا حﻼﺻا زا فﺪﻫ ﻪﻛ ﺖﻔﮔ ناﻮﺗ ي
ـﺑ فﺮـﺼﻣ ﻪ
نﺎﻣﺎـﺳ
ﻮﮕﻟا ندﺮﻛ ي
ﺖﺳا ﻪﻌﻣﺎﺟ رد فﺮﺼﻣ ﺪﺑ ﺎﺗ
ﻳ ﺗﺮﺗ ﻦ ﻴ
،ﺐ رﺎﺛآ ز و بﺮﺨﻣ ﻳ
ﻧﺎﻣﺎـﺴﺑﺎﻧ رﺎـﺒﻧﺎ ﻲ
ﻮـﮕﻟا ي
ﻪﻌﻣﺎﺟ و دﺎﺼﺘﻗا ﺮﺑ فﺮﺼﻣ فﺮﻃ ﺮﺑ
دﻮﺷ .
روﺎﻨﻬﭘ رﻮﺸﻛ ﻲﻣﻼﺳا يرﻮﻬﻤﺟ
اﻳ اراد ناﺮ ي ﺎـﺧذ و ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻳ
ژﺮـﻧا گرﺰـﺑ ﺮ ي
، ﻊﺑﺎـﻨﻣ زا ﻢـﻋا
يژﺮﻧا ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺮﮕﻳد و يرﻮﺑﺮﻛورﺪﻴﻫ
، ﺖﺳا . دﻮﺟﻮﻣ ﺪﻧور ـﺑ ﺪـﺷر
ﻲ ور ـﻳ ﻪ ي ژﺮـﻧا فﺮـﺼﻣ ي
رد
ا رﻮﺸﻛ ﻳ رﻮﺸﻛ زا ار ناﺮ ي
ردﺎﺻ هﺪﻨﻨﻛ ي ژﺮﻧا ي رﻮﺸﻛ ﻪﺑ ي دراو ﻖﻓا زا ﻞﺒﻗ ﺎﺗ هﺪﻨﻨﻛ 1400
ﺪﺒﺗ ﻳ ﻞ
ﻫاﻮﺧ ﺪ ﺮﻛ د.
ﻞﻜﺷ 1 ﺎﻘﻣ ﻳ ﻪﺴ ي ا ﻳ ا رد ﺪﻧور ﻦ ﻳ
د و ناﺮ ﻳ ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺮﮕ ي
ﻧد ﻴ ﻣ نﺎﺸﻧ ﺎ ﻲ ﺪـﻫد . اﺮـﺑ ي
ا ﺎﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ ﻳ ﺪﻬﺗ ﻦ ﻳ ﺪ
، اﺮﺟا ي ﺎﻫرﺎﻜﻫار ي ﻬﺑ ﻴ ﻪﻨ زﺎﺳ ي ژﺮﻧا ي ژﺮـﻧا فﺮـﺼﻣ ﺶﻫﺎـﻛ و ي
روﺮـﺿ ي
ﺖﺳا و ﺪﺑ ﻳ ﺗﺮﺗ ﻦ ﻴ ﺐ
، ا رﻮﻀﺣ ﻳ ﺎﻫرازﺎﺑ رد ناﺮ ي
ﺑ ﻴ ﻦ ﻠﻠﻤﻟا ﻲ ژﺮﻧا ي ﻧ ـﻴ ﺰ رد ﻤـﻀﺗ تﺪـﻣ ﺪـﻨﻠﺑ ﻴ
ﻦ
ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ .
ﻬﺑ ﻴ ﻪﻨ زﺎﺳ ي ژﺮﻧا ي ﺘﻌﻨﺻ ﻲ يﺮﻣا ﺰﻫ ﻢﻛ و دﻮﺳ ﺮﭘ ﻳ
اﺮـﺑ ﻪـﻨ ي ـﻠﻣ دﺎـﺼﺘﻗا ﻲ
و ﺖـﺳا
ﻞﻳﺪﺑ ﻪﺑﺎﺜﻣ ﻪﺑ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫدﺮﺒﻫار رد ﻲﺘﻤﻴﻗﺮﻴﻏ يﺎﻫ
……
141
وﺮﺗ ﻳ لﺎﻐﺘﺷا نآ ﺞ از
ﻲﻳ هدﺮﺘﺴﮔ ا ي دراد لﺎﺒﻧد ﻪﺑ ار .
اﻳ ﻨﻣا دﺎﺠ ﻴ ژﺮﻧا ﺖ ي ﮔدﻮﻟآ ﺶﻫﺎﻛ و ﻲ
ـﺤﻣ ﻴ ﻂ
زﻳ د زا ﺖﺴ ﻳ اﺰﻣ ﺮﮕ ﻳﺎ ي اﺮﺟا ي ﺎﻫرﺎﻜﻫار ي ﻬﺑ ﻴ زﺎﺳ ﻪﻨ ي فﺮﺼﻣ ژﺮﻧا ي ﺖﺳا .
اﺰﻓا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻳ
ژﺮﻧا فﺮﺼﻣ ﺶ ي
ناﺮﻳا رد ، دوﺪﺤﻣ ﻳ ﺖ ﻣ ﺒﻃ ﻊﺑﺎـﻨ ﻴ ـﻌ ﻲ ، تﺎـﻣاﺰﻟا ﻪﻌـﺳﻮﺗ ي
ﺎﭘ ﻳ و راﺪ ﻞﺋﺎﺴﻣ ز ﻳ ﺖﺴ ﺤﻣ ﻴ ﻄ ﻲ
، ﺎﺑ ﻳ ﺪ ﺪﺣ ﺎﺗ زا نﺎﻜﻣا فﻼﺗا ژﺮﻧا ي ﮔﻮﻠﺟ ﻴ ﺮ ي دﻮـﺷ . اﺮـﺑ ي ا ـﻳ ﻦ
رﻮﻈﻨﻣ
، ﺎﺑ ﻳ ﺪ ﻣز رد ﻴ ﻪﻨ ي هدﺎﻔﺘﺳا ي ﻬﺑ ﻴ ژﺮﻧا ﻊﺑﺎﻨﻣ زا ﻪﻨ ي
رﻮﺸﻛ رد
، يﺎـﻫرﺎﻜﻫار ﺖﺧﺎﻨـﺷ ﻦﻤـﺿ
يژﺮﻧا فﺮﺼﻣ ﺶﻫﺎﻛ ياﺮﺑ ﺐﺳﺎﻨﻣ
، مﺎﮔ ﺎﻫ ﻲﻳ ﻧ ﻴ ﺰ دﻮﺷ ﻪﺘﺷادﺮﺑ .
ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺶﻘﻧ
يژﺮـﻧا ﻲﺗﺎﻴﺣ
ﺶﻘﻧ و يﺮﺸﺑ ﻊﻣاﻮﺟ ياﺮﺑ رد يژﺮـﻧا راﺬﮔﺮﻴﺛﺎﺗ رﺎﻴﺴﺑ
ﻪﻌـﺳﻮﺗ و ﺖﻓﺮـﺸﻴﭘ ي
ﺎﻫرﻮـﺸﻛ راﺪـﻳﺎﭘ ،
هدﺎﻔﺘﺳا ي ﻬﺑ ﻴ ژﺮﻧا ﻊﺑﺎﻨﻣ زا ﻪﻨ ي
رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ، ﻧ ﻊﻓر
ﻴ ﺎﻫزﺎ ي ﻪﻌﻣﺎﺟ ي ﻧﺎـﺴﻧا ﻲ ﻧ ﻴ ور ﺪـﻨﻣزﺎ ي روآ ي ﻪـﺑ
ﺪﻣ ﻳ ﺮ ﻳ ژﺮﻧا ﺖ ي فﺮﺼﻣ يزﺎﺳ ﻪﻨﻴﻬﺑ و نآ
ﺖﺳا . ﺪﻣ ﻳ ﺮ ﻳ ژﺮﻧا ﺖ ي ﻞﻣﺎﻋ ﻣﺎـﺗ ﻴ ﻦ
، ﻬﺑ فﺮـﺼﻣ ﻴ
و ﻪـﻨ
ژﺮﻧا ﻆﻔﺣ ي ﺗﺎﻣاﺪﻗا ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ زا ﺖﺳا ترﺎﺒﻋ و ﻲ
ﻪﻛ ياﺮﺑ ژﺮـﻧا ﻊﺑﺎـﻨﻣ ﺮﺛﺆـﻣ دﺮﺑرﺎﻛ ي
دﻮـﺟﻮﻣ
ﻣ ترﻮﺻ ﻲ ﮔﻴ ا ﻪﻛ دﺮ ﻳ ﻪﻓﺮﺻ ﻞﻣﺎﺷ تﺎﻣاﺪﻗا ﻦ ﻮﺟ
ﻳ ﻲ ژﺮﻧا ي ژﺮﻧا فﺮﺼﻣ ، ي
ﺎـﺟ و ﻳ ﺰﮕ ﻳﻨ ﻲ ﻊﺑﺎـﻨﻣ
ژﺮﻧا ي ا ﺪﻧ . ) ،ﻲﺋﻻﻮﺗ و ﻲﺋﺎﺿﺮﻴﻠﻋ 1387
(
ﻖﻴﻘﺤﺗ تروﺮﺿ و ﻪﻠﺌﺴﻣ نﺎﻴﺑ
ﺑﻴ ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻪﻫد ﻪﺳ زا ﺶ ي
ﺪﻤﻋ ه ي فﺮﺼﻣ ﻞﻣﺎﺣ هﺪﻨﻨﻛ ﺎﻫ
ي ژﺮﻧا ي ﺑ ﻪ ترﻮﺻ
ﺪﺟ ًﻼﻣﺎﻛ ي ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ و رﻳ ﺰ ي ﻟﺎﻌﻓ ،هﺪﺷ ﻴ ﺖ ﺎﻫ ي ﺷﺎﻧ تﺎﻔﻠﺗ ﺶﻫﺎﻛ ﻲ
ﻞﻣﺎﺣ فﺮﺼﻣ زا ﺎﻫ
ي ژﺮﻧا ي ار
هدﺮﻛ لﺎﺒﻧد ا زا ﻪﻛ ﺪﻧا
ﻳ ،رﺬﮕﻫر ﻦ ﻢﻫ
ﺰﻫ رد ﻳ ﻪﻨ ﺎﻫ ي ژﺮﻧا فرﺎﺼﻣ ي
ﻪﻓﺮﺻ ﻪﺑ ﻮﺟ ﻲﻳ ﺎﻫ ي ﻞﺑﺎﻗ
ﻪﻈﺣﻼﻣ ا ي ﺖﺳد ﻳ ﺪﻧا ﻪﺘﻓﺎ ﻢﻫ و ﻪﻨﻴﻬﺑ ﻮﻣ يژﺮﻧا فﺮﺼﻣ يزﺎﺳ ﺮﺳ ﻲﺑﺎﻴﺘﺳد ﺐﺟ
ﻳ ﻊ ﻪﺑ ﺮﺗ ﻪﻌﺳﻮﺗ ي
ﺎﭘ ﻳ راﺪ ﺎﻬﻧآ هﺪﺷ ﺖﺳا ﻪﻠﻴﺳو ﻦﻳا ﻪﺑ و
، ﻪﻌﺳﻮﺗ زا ي اﺰﻓ ﻳ هﺪﻨ ي ﺮﺨﺗ ﺪﻧور ﻳ ﺤﻣ ﺐ ﻴ ز ﻂ ﻳ ﻧ ﺖﺴ ﻴ ﻪﺑ ﺰ
ﺮﺛﺆﻣ ﻮﺤﻧ ي ﮔﻮﻠﺟ ﻴ ﺮ ي ﺪﻧا هدﺮﻛ .
اﺮﺑ ي ﺑﺎﺑزرا ﻲ ارﺎﻛ ﻲﻳ هﺮﻬﺑ رادﺮﺑ ي زا ژﺮﻧا فﺮﺼﻣ ي
رﺎﻣآ زا ، ي ﺎﻘﻣ ﻳ ﻪﺴ ا ي ﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ﻲ ﻪﻛ دﻮﺷ
نآ رد
، ژﺮﻧا فﺮﺼﻣ تﺪﺷ ي
ا رد ﻳ اﺮ ﺘﻌﻨﺻ و ﻪﻌﺳﻮﺗ لﺎﺣ رد رﻮﺸﻛ ﺪﻨﭼ ﺎﺑ ن ﻲ
ﺎﻘﻣ نﺎﻬﺟ ﻳ ﻪﺴ
ﺖﺳا هﺪﺷ .
ﺎﻫرﺎﻣآ ي ﻠﺧاد ﻲ ﺑ و ﻴ ﻠﻠﻤﻟا ﻦ ﻲ رد صﻮﺼﺧ ژﺮﻧا فﺮﺼﻣ تﺪﺷ
ي ا رد ﻳ نﺎﺸﻧ ناﺮ
ﻣ ﻲ ژﺮﻧا فﺮﺼﻣ ﻪﻛ ﺪﻫد ي
ﺶﺨﺑ رد ﺎﻫ ي نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ ﺎﺼﺘﻗا د ي لﺎﺳ رد ﺎﻫ ي اﺰﻓ ﺪﻧور ﻪﺘﺷﺬﮔ ﻳ
هﺪﻨ ي
ﺪﺷر ﻪﺑ ور ي
ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد .
ﺷراﺰﮔ سﺎﺳا ﺮﺑ ﻲ
ﻪﻛ ﻧﺎﻬﺟ ﻦﻤﺠﻧا ﻲ
ﺮﻧا ژ
1ي لﺎﺳ رد 2008 ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ
"
ﺳ ﻴ ﺖﺳﺎ ﺎﻫ ي هﺮﻬﺑ رو ي ژﺮﻧا ي ﺎﻫرﻮﺸﻛ رد ي
"نﺎﻬﺟ ﺖﺳا هدﺮﻛ ﺮﺸﺘﻨﻣ
، ﻟﻮﺗ راﺪﻘﻣ ﻴ ﺪ ﺺﻟﺎﺧﺎﻧ
1World Energy Council
142
مود هرﺎﻤﺷ ،لوا لﺎﺳ ،ناﺮﻳا ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻞﺋﺎﺴﻣ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﻠﺠﻣ نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ ،
1389
ﻠﺧاد ﻲ ژﺮﻧا ي ژﺮﻧا فﺮﺼﻣ تﺪﺷ و ي
هزﺎﺑ رد ي ﻧﺎﻣز ﻲ 1990 ﺎﺗ 2006 اﺮﺑ ي ﺎﻫ رﻮﺸﻛ ي ﻧد ﻴ ﺎ
ﺿﺮﻋ هﺪﺷ ﻪ تﺎﻋﻼﻃا ﻦﻳا ﻪﻛ ﻞﻜﺷ رد
1 ﺖﺳا هﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ .
هرﺎﻤﺷ ﻞﻜﺷ )
1 :(
ا فﺮﺼﻣ تﺪﺷ ژﺮﻧ
ي ﺎﻬﻧ ﻲﻳ ﻟﻮﺗ و ﻴ ﻠﺧاد ﺺﻟﺎﺧﺎﻧ ﺪ ﻲ
ﺎﻫرﻮﺸﻛ ) 1990
2006– (
ﻊﺒﻨﻣ :
WEC, 2008, Energy Efficiency Policies around the World: Review and Evaluation Executive Summary
ﻧﺎﻨﭼ ﭽ ﺖﺳا ﺺﺨﺸﻣ رادﻮﻤﻧ رد ﻪ
، هزﺎﺑ رد ي ﻧﺎﻣز ﻲ 1990 ﺎﺗ 2006
، اﻳ ﺑ ناﺮ ﻴ ﺮﺘﺸ ﻳ اﺰﻓا ﻦ ﻳ ﺶ
ژﺮﻧا فﺮﺼﻣ تﺪﺷ ي
ار رد ﻣ ﻴ نﺎ ﺎﻫرﻮﺸﻛ ي ﻧد ﻴ اراد ﺎ ﻪﻛ ﺖﺳا هدﻮﺑ ﻪﻣادا
ي ا ﻳ لﺎﺳ رد ﺪﻧور ﻦ ﺎﻫ
ي
آﻳ ﻣ هﺪﻨ ﻲ اﺮﺑ ﺪﻧاﻮﺗ ي ناﺮﺤﺑ رﻮﺸﻛ دﺎﺼﺘﻗا ﺮﻓآ
ﻳ ﻦ ﺑ ﺪﺷﺎ ا رﻮﺸﻛ و ﻳ رﻮﺸﻛ زا ار ناﺮ ي
ردﺎﺻ ﻪﺑ هﺪﻨﻨﻛ
ﻳ ﻜ ﻲ زا رﻮﺸﻛ ﺎﻫ ي دراو هﺪﻨﻨﻛ ي ژﺮﻧا ﻊﺑﺎﻨﻣ ي ﺪﺒﺗ ﻳ ﻞ ﺪﻨﻛ .
ﻂﺳﻮﺘﻣ ژﺮﻧا فﺮﺼﻣ تﺪﺷ ي
ا رد ﻳ ناﺮ 67 / 1 ﺑ مﺎﺧ ﺖﻔﻧ لدﺎﻌﻣ ﻦﺗ ازا ﻪ
ي ﻫ ﺮ راﺰﻫ رﻻد
ﻟﻮﺗ ﻴ ﺪ ﻠﺧاد ﺺﻟﺎﺧﺎﻧ ﻲ
ﻟﺎﺣ رد ،ﺖﺳا ﻲ
ﻂﺳﻮﺘﻣ ﻪﻛ ا
ﻳ ﻦ نﺎﻬﺟ رد ﻢﻗر 24
/ 0 ﺎﻫرﻮﺸﻛ رد و ي
ﭘﻴ ﻪﺘﻓﺮﺸ يا لدﺎﻌﻣ ﻦﭘاژ ﺪﻨﻧﺎﻣ 1
/ 0 ﺖﺳا ) ﺎﻧﺎﺷ
، 1388 (،
ﻣ اﺬﻟ ﻲ ﺴﻧﺎﺘﭘ ﺎﻣ رﻮﺸﻛ رد ﻪﻛ ﺖﻔﮔ ناﻮﺗ ﻴ
ﻞ
هﻮﻘﻟﺎﺑ يا ﻬﺑ رد ﻴ ﻪﻨ زﺎﺳ ي ژﺮﻧا فﺮﺼﻣ ي
ﺶﺨﺑ رد ﺎﻫ ي نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ زﺮﻣ ﺎﺗ ﺑﻴ زا ﺶ ﻳ ﻚ ﺳ مﻮ ) 33 (%
لدﺎﻌﻣ نآ زا ﻞﺻﺎﺣ ﺪﻣآرد و دراد دﻮﺟو ﻞﻛ
ﻪﺟدﻮﺑ ي ﻧاﺮﻤﻋ ﻲ ﻤﺨﺗ رﻮﺸﻛ ﻴ
ﺖﺳا هﺪﺷ هدز ﻦ .
رد
ﻟﺎﺣ ﻲ ﻃ ﻪﻛ ﻲ ﻪﻫد ود ي ﺧا ﻴ ژﺮﻧا فﺮﺼﻣ تﺪﺷ ﺮ ي
ﺮﺘﻜﻟا ﻳ ﻜ ﻲ ﻟﺎﺳ ﺎﻣ رﻮﺸﻛ رد ﻴ
دوﺪﺣ ﻪﻧﺎ 7
/ 0
ﺖﺳا هدﻮﺑ
، ﺎﻘﻣ ﻳ ﻪﺴ ي رﺎﻣآ ي ﻣ نﺎﺸﻧ ﻲ ژﺮﻧا فﺮﺼﻣ تﺪﺷ ﻪﻛ ﺪﻫد ي
ﺮﻘﺗ ﻳ ﺪﺷر تﺪﺷ ﺮﺑاﺮﺑ ود ًﺎﺒ
ﻞﻳﺪﺑ ﻪﺑﺎﺜﻣ ﻪﺑ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫدﺮﺒﻫار رد ﻲﺘﻤﻴﻗﺮﻴﻏ يﺎﻫ
……
143
ژﺮﻧا ي ﺟ رد ﺖﺳا هدﻮﺑ نﺎﻬ .
اﺮﺑﺎﻨﺑ ﻳ ﻦ
، ﻤﻫا ﻴ ﺪﻣ ﺖ ﻳ ﺮ ﻳ ژﺮﻧا ﺖ ي و ناﺮﻳا رد يژﺮﻧا فﺮﺼﻣ ﺶﻫﺎﻛ
ﺬﭘﺎﻧ رﺎﻜﻧا و زﺮﺤﻣ ﻳ
ﺮ ﺖﺳا .
ﻚﺷ نوﺪﺑ
، ﻟﻮﺌﺴﻣ ﻴ ﻄﺧ ﺖ ﻴ نﺎﺳﺎﻨﺷرﺎﻛﺮ ژﺮﻧا ﺶﺨﺑ
ي رﻮﺸﻛ رد ﺣاﺮﻃ
ﻲ ﻓﺮﻌﻣ و ﻲ ﺎﻫرﺎﻜﻫار ي
ﻬﺑ ﻴ ﻪﻨ زﺎﺳ ي ژﺮﻧا فﺮﺼﻣ ي
ﺑ ﻪ ﻪﻧﻮﮔ ا ي ﺖﺳا نوﺪﺑ ﻪﻛ رادرﻮﺧﺮﺑ و هﺎﻓر ﺶﻫﺎﻛ ي
تﺎﻣﺪﺧ زا ،
ژﺮﻧا تﺎﻔﻠﺗ ي
ﺶﻫﺎﻛ ﻳ ﺪﺑﺎ . اﻳ ﻦ ﻧﺎﻣز ﻢﻬﻣ ﻲ ﻣ ﻞﺻﺎﺣ ﻲ ژﺮﻧا ﻪﻛ دﻮﺷ ي
ﺎﻣﺮﺳ ﻳ ﻪا ي ﻠﻣ ﻲ دﻮﺷ ﻲﻘﻠﺗ و
ﻤﻠﻋ درﻮﺧﺮﺑ ﻲ
نآ ﺎﺑ ﺎﺟ ي توﺎﻀﻗ ﻪﺑ ار دﻮﺧ ﺎﻫ
ي ﻠﺳ ﻴ ﻪﻘ ا ي ﺸﺨﺑ و ﻲ ﺪﻫﺪﻧ . ﺎﻫرﺎﻜﻫار ي اﺮﺟا ﻲﻳ
آرﺎﻛ ءﺎﻘﺗرا و دﻮﺒﻬﺑ ﻲﻳ
ژﺮﻧا ي ﻣ ار ﻲ ناﻮﺗ ﻪﺑ ﺎﻫرﺎﻜﻫار ﺶﺨﺑ ود ي
ﻗ ﻴ ﺘﻤ ﻲ ﺎﻫرﺎﻜﻫار و ي
ﻏﻴ ﻗ ﺮ ﻴ ﺘﻤ ﻲ
ﺴﻘﺗ ﻴ دﺮﻛ ﻢ . ﻮﺗ ﺎﺑ ا ﻪﺑ ﻪﺟ ﻳ ﺎﻫرﺎﻜﻫار ﻪﻜﻨ ي
ﻗ ﻴ ﺘﻤ ﻲ ﺳ و ﻴ ﺖﺳﺎ ﺎﻫ ي ﻗ ﻴ راﺬﮕﺘﻤ ي ﻪﺑ ﺐﺒﺳ
ﭘﻴ ﭽ ﻴ ﮔﺪ ﻲ ﺎﻫ ي ﺻﺎﺧ ﻲ ا دﺎﺼﺘﻗا ﻪﻛ ﻳ
دراد ناﺮ
، وﺮﺑور ناواﺮﻓ تﻼﻜﺸﻣ ﺎﺑ ًﺎﺒﻟﺎﻏ و
ﺎﻄﺧ و نﻮﻣزآ ﺎﺑ
هاﺮﻤﻫ ﺪﻧا و ﻦﻤﻀﺘﻣ دﺎﺼﺘﻗا تﺎﻌﺒﺗ ي
ﻧاواﺮﻓ ﻲ اﺮﺑ ي ﻪﻌﻣﺎﺟ ﺰﻴﻧ ﺪﻨﺘﺴﻫ
، ﺎﺳﺎﻨﺷ اﺬﻟ ﻲﻳ ﺎﻫرﺎﻜﻫار ي
ﻏﻴ ﻗ ﺮ ﻴ ﺘﻤ ﻲ ژﺮﻧا فﺮﺼﻣ ﺶﻫﺎﻛ ي
رد اﻳ ﻣ ناﺮ ﻲ ﺰﮔ ﺪﻧاﻮﺗ ﻳ ﻪﻨ ا ي ﺐﺳﺎﻨﻣ ﻞﻬﺳ و ﺮﺗ لﻮﺻﻮﻟا ﻪﻛ ﺪﺷﺎﺑ ﺮﺗ
دﺎﺼﺘﻗا تﺎﻌﺒﺗ ي
ﻔﻨﻣ ﻲ ﺮﺘﻤﻛ ي ﺖﺷاد ﺪﻫاﻮﺧ هاﺮﻤﻫ ﻪﺑ ار .
ﻪﻟﺎﻘﻣ رد ي ﻣ زا ،ﺮﺿﺎﺣ ﻴ
يﺎﻫدﺮﺒﻫار نﺎ
ﻏﻴ ﻤﻗ ﺮ ﻴ ﺘﻤ ﻲ ژﺮﻧا فﺮﺼﻣ يﻮﮕﻟا حﻼﺻا ي
ﻪﺑ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا دﺮﺒﻫار ، ﻪﺑﺎﺜﻣ
ﻳ ﻜ ﻲ ﺮﺗﺮﺛﻮﻣ زا ﻳ ﺎﻫدﺮﺒﻫار ﻦ
ﻲﺳرﺮﺑ هﺪﺷ ﺖﺳا .
ﻘﺤﺗ تﻻاﻮﺌﺳ ﻴ
ﻖ :
ﻠﺻا لاﻮﺌﺳ ﻲ
ﻘﺤﺗ ﻴ ا ﺮﺿﺎﺣ ﻖ ﻳ
ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦ آﻳ
ﻧ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫدﺮﺒﻫار ﺎ ﻴ
ﻲﻣ ﺰ رد ﺪﻨﻧاﻮﺗ
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ يﺎﻫ ژﺮﻧا فﺮﺼﻣ ﺶﻫﺎﻛ ي
ﮔ راﺮﻗ ﻴ ﺪﻧﺮ
؟
ﻨﭽﻤﻫ ﻴ ﻦ
، هرﺎﭘ زا يا ﻋﺮﻓ تﻻاﻮﺌﺳ ﻲ
ﻘﺤﺗ ﻴ ترﺎﺒﻋ ﻖ ا زا ﺪﻧ
1 . ﺎﻫرﺎﻜﻫار ي ﻧﻮﻧﺎﻗ ﻲ ژﺮﻧا فﺮﺼﻣ ﺶﻫﺎﻛ ي
ﭼ رﻮﺸﻛ رد ﻴ
؟ﺖﺴ
2 . ياﺮﺑ ژﺮﻧا فﺮﺼﻣ ﺶﻫﺎﻛ ي
شزﻮﻣآ ﻪﭼ ﺎﻫ
ي ﻣﻮﻤﻋ ﻲ ﺨﺗ و ﻲ ﺖﺳا مزﻻ
؟
3 . ياﺮﺑ ژﺮﻧا فﺮﺼﻣ ﺶﻫﺎﻛ ي
ﮓﻨﻫﺮﻓ ﻪﭼ ﺖﺳا مزﻻ زﺎﺳ
ي ﺎﻫ ﻲﻳ ﺬﭘ ترﻮﺻ ﻳ
؟دﺮ
4 . هزﻮﻣآ ﺎﻫ ي د ﻳﻨ ﻲ شزرا و ﺎﻫ ي ﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲ ﺸﻘﻧ ﻪﭼ ﻲ ژﺮﻧا فﺮﺼﻣ ﺶﻫﺎﻛ رد ي
؟ﺪﻧراد
144
مود هرﺎﻤﺷ ،لوا لﺎﺳ ،ناﺮﻳا ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻞﺋﺎﺴﻣ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﻠﺠﻣ نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ ،
1389
ﻲﺘﻟود ﻦﻴﻧاﻮﻗ زﻮﻣآ ش
يژﻮﻟﻮﻨﻜﺗ ﺐﻫﺬﻣ دﺎﺼﺘﻗا
شزرا ﺎﻫروﺎﺑ و ﺎﻫ
ﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ ﮓﻨﻫﺮﻓ
يزﺎﺳ
يژﺮﻧا ﺶﺨﺑ رد هﺮﻬﺑ
يژﺮﻧا زا يﺮﻴﮔ يﺎﻫ
ﺮﻳﺬﭘﺪﻳﺪﺠﺗ يژﺮﻧا تﺎﻔﻠﺗ ﺶﻫﺎﻛ
لﺪﻣ ﻣﻮﻬﻔﻣ ﻲ ﻘﺤﺗ ﻴ ﻖ
ﻪﻤﻫ ي ﻘﺤﺗ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻴﻘ
ﻲ ﺮﺑ ﻳ ﻣﻮﻬﻔﻣ بﻮﭼرﺎﭼ ﻚ ﻲ
راﻮﺘﺳا ﺪﻧ ﻐﺘﻣ ﻪﻛ ﻴ ﺎﻫﺮ ي ﻂﺑاور و ﺮﻈﻧ ﺪﻣ
ﻣﻴ ﻣ ﺺﺨﺸﻣ ار ﺎﻬﻧآ نﺎ ﻲ
ﺪﻨﻛ ) . نارﺎﻜﻤﻫ و زدراودا
، 2000 (.
ا رد ﻳ ﻘﺤﺗ ﻦ ﻴ ﻧ ﻖ ﻴ ﻜﺗ ﺎﺑ ﺰ ﻴ ﺎـﺘﻧ ﺮﺑ ﻪ ﻳ ﺞ
ﻪﻧﺎﺨﺑﺎﺘﻛ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻣ و يا
ﻴ ﻧاﺪ ﻲ
، سﺎﺳا ﺮﺑ و ﻲﮔﮋﻳو
ﺶﺨﺑ رد ناﺮﻳا ﻲﻣﻼﺳا يرﻮﻬﻤﺟ صﺎﺧ يﺎﻫ
ﺪﻣ ﻳ ﺮ ﻳ ﺖ يژﺮﻧا ﻪﻔﻟﺆﻣ ، اﺰﺟا و ﺎﻫ ي ﭘ لﺪﻣ ﻴ دﺎﻬﻨﺸ ي ز حﺮﺷ ﻪﺑ ﻳ ﺣاﺮﻃ ﺮ ﻲ ا هﺪﺷ ﺪﻧ :
ﻞﻜﺷ 2 . ﻣﻮﻬﻔﻣ لﺪﻣ ﻲ
ﻘﺤﺗ ﻴ ﻖ
ﻪﻣادا رد
، ﻮﻣ ﻪﻔﻟ اﺰﺟا و ﺎﻫ حﺮﻄﻣ ي ﻣﻮﻬﻔﻣ لﺪﻣ رد هﺪﺷ ﻲ
ﻘﺤﺗ ﻴ ﻖ ياﺮﺑ ژﺮـﻧا فﺮﺼﻣ ﺶﻫﺎﻛ ي
ا رد ﻳ ﺳرﺮﺑ ناﺮ ﻲ ﻠﺤﺗ و ﻴ ﻞ ﻲﻣ ﺪﻧﻮﺷ .
شور ﺳﺎﻨﺷ ﻲ ﻘﺤﺗ ﻴ ﻖ
ﺤﺗ ﻘﻴ ﻘﺤﺗ عﻮﻧ زا ﺮﺿﺎﺣ ﻖ ﻴ
دﺮﺑرﺎﻛ تﺎﻘ ي
و ا شور ياﺮﺟ نآ ﭘ ﻴ ﺎﻤ ﻳ ﺸ ﻲ هدﻮﺑ ﺖﺳا . رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ
ﻊﻤﺟ روآ ي صﻮﺼﺧرد تﺎﻋﻼﻃا ﺎﻫرﺎﻜﻫار
ي ﻏﻴ ﻗﺮ ﻴ ﺘﻤ ﻲ ژﺮﻧا فﺮﺼﻣ ﺶﻫﺎﻛ ي
ﺣاﺮﻃ و ﻲ لﺪﻣ
ﻞﻳﺪﺑ ﻪﺑﺎﺜﻣ ﻪﺑ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫدﺮﺒﻫار رد ﻲﺘﻤﻴﻗﺮﻴﻏ يﺎﻫ
……
145
،نآ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﻧﺎﺨﺑﺎﺘﻛ
ا ي و ﻣﻴ ﻧاﺪ ﻲ ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ ترﻮﺻ و
راﺰﺑا روآدﺮﮔ ي تﺎﻋﻼﻃا ﺰﻴﻧ
ﻓﻴ ﺶ رادﺮﺑ ي ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ و هدﻮﺑ
ﺖﺳا . ياﺮﺟا ياﺮﺑ ﻘﺤﺗ
ﻴ ﻖ مﺎﮔ ﺎﻫ ي زﻳ ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺘﺷادﺮﺑ ﺮ :
لوا مﺎﮔ . ا ﻪﻧﺎﺨﺑﺎﺘﻛ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ي
ﺎﻫرﺎﻜﻫار صﻮﺼﺧ رد ي
دﻮﺟﻮﻣ ياﺮﺑ ژﺮﻧا فﺮﺼﻣ ﺶﻫﺎﻛ ي
ا رد ﻳ ﺎﻫرﻮﺸﻛ و ناﺮ ي
ﭘ ﻴ وﺮﺸ ﺖﻓﺮﮔ ترﻮﺻ .
ﺪﺑ ﻳ رﻮﻈﻨﻣ ﻦ
، ﻪﻧﺎﺨﺑﺎﺘﻛ ﻊﺑﺎﻨﻣ زا ا
ي ﺮﺸﻧ ، ﻳ ،تﺎ
اﻳ ژﺮﻧا تﺎﻋﻼﻃا ﻚﻧﺎﺑ و ﺖﻧﺮﺘﻨ ي
ﺆﻣ ﻪﺴﺳ ي ﺑ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻴ
ﻦ ﻠﻠﻤﻟا ﻲ ژﺮﻧا ي ا ﺖﻔﻧ ترازو ﻳ
ناﺮ هدﺎﻔﺘﺳا
هﺪﺷ . ﻤﻫ رد ﻴ ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻦ
، زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ مﺎﺠﻧا و ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ
ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ ﺎﻫ ﻲﻳ ناﺮﻈﻨﺒﺣﺎﺻ و نﺎﮔﺮﺒﺧ ﺎﺑ
ا ﺖﻔﻧ ﺖﻌﻨﺻ ﻳ
ناﺮ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ رد ﻳ ﺖﻓﺎ اﻳ هﺪ ﺎﻫ ي ﻮﻧ
، ﻘﺤﺗ ﻴ ﻣ تﺎﻘ ﻴ ﻧاﺪ ﻲ ﻧ ﻴ ﺰ ﺬﭘ ترﻮﺻ ﻳ
ﺖﻓﺮ .
مود مﺎﮔ . ا رد ﻳ ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻦ
، ﺎﻫرﺎﻜﻫار ي ﻊﻤﺟ هﺪﺷءﺎﺼﺣا ﺪﻨﺑ
ي ﻪﺘﺳد و ﺪﻨﺑ ي ﺐﻟﺎﻗ رد و ﻳ
ﻚ
ﻮﮕﻟا ي ﻊﻣﺎﺟ ﺪﻧﺪﺷ ﻪﺿﺮﻋ .
مﻮﺳ مﺎﮔ . ياﺮﺑ حﻼﺻا ﺎﻬﻧ ﻲﻳ رد و ﻳ ﺣﻼﺻا تاﺮﻈﻧ ﺖﻓﺎ ﻲ
ﻮﮕﻟا ،نﺎﮔﺮﺒﺧ و ناﺮﻈﻨﺒﺣﺎﺻ ي
ﺣاﺮﻃ ﻲ هﺪﺷ ﺘﺧا رد ﻴ رﺎ نﺎﻧآ و ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻟا
ﻮﮕ ي ﺎﻬﻧ ﻲﻳ ﺎﻫرﺎﻜﻫار ي ﻏ ﻴ ﻗﺮ ﻴ ﺘﻤ ﻲ فﺮﺼﻣ ﺶﻫﺎﻛ
ژﺮﻧا ي ا رد ﻳ ﺣاﺮﻃ ناﺮ ﻲ
ﺷ ﺪ . ﺲﭙﺳ ، ﻲﺣاﺮﻃ يﻮﮕﻟا ﻲﺑﺎﻳرﺎﺒﺘﻋا رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ نآ ياﺰﺟا ،هﺪﺷ
ﺎﺑ
نﻮﻣزآ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﺪﻧﺪﺷ
.
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻖﻴﻘﺤﺗ يﺎﻫ
ﻲﻠﻛ رﻮﻃ ﻪﺑ
، ﻪﻨﻴﻣز رد ﻖﻴﻘﺤﺗ يﺎﻫ ﻪﺘﻓﺎﻳ ي
يﺎﻫرﺎﻜﻫار ﻋﺎﻤﺘﺟا
ﻲ يژﺮـﻧا فﺮﺼﻣ ﺶﻫﺎﻛ ﻪـﺑ
ﻪﺘﺳد ﻪﺑﺎﺜﻣ ﻜﻫار زا ﻢﻬﻣ يا
ﻏ يﺎﻫرﺎ ﻴ ﻗ ﺮ ﻴ ﺘﻤ ﻲ رد ناﺮﻳا ﻲﻣﻼﺳا يرﻮﻬﻤﺟ رد رﺎﻬﭼ
ﺶـﺨﺑ ﻠـﺻا ﻲ
ﻲﻣ راﺮﻗ ﮔﻴ ﺪﻧﺮ . ﺎﻬﻧ لﺪﻣ ﻲﻳ ا زا هﺪﻣآﺮﺑ ﻳ
ﺶﺨﺑ ﻦ ﻧ ﺎﻫ ﻴ ﻪﻣادا رد ﺰ ي
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺿﺮﻋ ﺚﺤﺑ .
و ﻳ ﻲﮔﮋ
ﻠﺻا ﻲ ا ﻳ ﺎﻜﺗا ﺎﻫدﺮﺒﻫار و ﺎﻫرﺎﻜﻫار ﻦ ﻧآ ي
ﻧﺎﺴﻧا و ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا تﺎﻈﺣﻼﻣ ﺮﺑ ﺎﻬ ﻲ
ا ياﺮﺑ شﻼﺗ و ﻳ
دﺎﺠ
ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ ﺐﺳﺎﻨﻣ يﺎﻫﺮﺘﺴﺑ ﻋﺎﻤﺘﺟا–
ﻲ ﺖﺳا يژﺮﻧا فﺮﺼﻣ يﻮﮕﻟا حﻼﺻا ﺮﻣا رد .
1 . رﺎﻜﻫار يﺎﻫ تارﺮﻘﻣ و ﻦﻴﻧاﻮﻗ
ﻲﻣ ﺖﻟود رﻮﺸﻛ يژﺮﻧا ﺶﺨﺑ رد صﺎﺧ تارﺮﻘﻣ و ﻦﻴﻧاﻮﻗ ﻊﺿو ﺎﺑ ﺪﻧاﻮﺗ فﺮـﺼﻣ ﺶﻫﺎﻛ ﻪﺑ
ﺪﺑﺎﻳ ﺖﺳد يژﺮﻧا .
ﻦﻴﻧاﻮﻗ ﻦﻳا و هﺪﺷ هداد حﺮﺷ ﻞﻴﺼﻔﺗ ﻪﺑ ﻲﻘﻴﺒﻄﺗ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺶﺨﺑ رد
ترﺎﺒﻋ ا ﺪﻧ
زا ﺳﺄﺗ ﻴ ﺎﻫدﺎﻬﻧ ﺲ ﻳ ﻲ ﺶﻳاﺰﻓا ياﺮﺑ ارﺎﻛ
ﻳ ﻲ ژﺮﻧا ي ، ياﺮﺟا ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﺎﻫ ي ﻠﻣ ﻲ ارﺎﻛ ﻲﻳ ژﺮﻧا ي لﺎـﻤﻋا ،
ﺎﻫﺪﻛ ي ﻧﺎﻤﺘﺧﺎﺳ ﻲ رﺎﺒﺟا ي ﻬﺗ و يرﺎﻴﺘﺧا و ﻴ
ﻪ ي ﺄﺗ ﻴﻳ ﺪ ﻳﻪ ﺎﻫ ي ﻧﺎﻤﺘﺧﺎﺳ ﻲ ﻣاﺰﻟا ﻲ ﺐﺴﭼﺮﺑ ، راﺬـﮔ ي
146
مود هرﺎﻤﺷ ،لوا لﺎﺳ ،ناﺮﻳا ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻞﺋﺎﺴﻣ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﻠﺠﻣ نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ ،
1389
ﺎﻫدراﺪﻧﺎﺘﺳا ي
ارﺎﻛ ﻲﻳ اﺮـﺑ ي تاﺰـﻴﻬﺠﺗ و ﻞﻳﺎـﺳو ﺎﻣ تﺎﻣاﺪـﻗا ،
ﻟ ـﻴ ﺗﺎ ﻲ
، ﻳ ﻪـﻧارﺎ ﺎـﻫ ﻲﻘﻳﻮـﺸﺗ ي و
كﺮﺤﻣ ﻲﻟﻮﭘ يﺎﻫ .
2 . رﺎﻜﻫار يﺎﻫ ﮓﻨﻫﺮﻓ يزﺎﺳ
ﺐﺴﺣ ﺮﻌﺗ ﻳ ،ﻒ ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ زا ﺖﺳا ترﺎﺒﻋ ﮓﻨﻫﺮﻓ ا
ي شور و ﺎـﻫدﺎﻬﻧ ،ﺎﻫدﺎﻤﻧ زا رد ﺎـﻫ
ـﻳ ﻚ
ﻪﻌﻣﺎﺟ
، ﻌﺗ ﻪﻛ ﻴﻴ ﻈﻨﺗ و ﻦ ﻴ ﻢ هﺪﻨﻨﻛ ي رﺎﺘﻓر يﺎﻀﻋا ﻪﻌﻣﺎﺟ نآ و
ﻘﻠﺗ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ ﻴ
،ﺎﻫروﺎﺑ ،تﺎ
شزرا و ﺎﻫ ....
ﻠﻣﺎﻧ ﻤ ﺪﻨﺷﺎﺑ سﻮ .
زﺎﺴﻬﺑ ي فﺮﺼﻣ ﮓﻨﻫﺮﻓ يژﺮﻧا
ﻠﻛ ﺖﻟﺎﺣ رد ﻲ
ﻪﻔﻟﺆﻣ ﻊﺑﺎﺗ ﺎﻫ
ي زﻳ ﺖﺳا ﺮ :
2 - 1 . ﺎﻘﺗرا ي ﻫﺎﮔآ ﻲ ﺎﻫ ي ﻣﻮﻤﻋ ﻲ نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ فﺮﺼﻣ رد
ﻪﻨﻴﻣز ي ژﺮﻧا ي ﻪﻴﻟوا يﺎﻫ .
2 - 2 . ﻫار ﺋﺎﻤﻨ ﻲ اﺪﻫ و ﻳ هﺪﻨﻨﻛ فﺮﺼﻣ ﺖ ﺎﻫ
ﺼﻣ ﺖﻬﺟ رد ﻘﻄﻨﻣ فﺮ
ﻲ ﺑ و ﻪ ژﺮﻧا ﻊﻗﻮﻣ ي .
2 - 3 . زا هدﺎﻔﺘﺳا ﮓﻨﻫﺮﻓ دﻮﺒﻬﺑ و ﻞﻳﺎﺳو
ﻬﺠﺗ ﻴ تاﺰ ) ﻨﻓ ﺶﻧاد ﻲ ( فﺮـﺼﻣ هﺪـﻨﻨﻛ ي يژﺮـﻧا و
ﺎﻋر ﻳ هﺮﻬﺑ لﻮﺻا ﺖ رادﺮﺑ
ي ﺤﺻ ﻴ و ﺢ و يراﺪﻬﮕﻧ ﻤﻌﺗ
ﻴ ﭘ تاﺮ ﻴ ﮕﺸ ﻴ ﻪﻧاﺮ ي فﺮـﺼﻣ ﻞﺋﺎﺳو هﺪـﻨﻨﻛ
ي
يژﺮﻧا .
2 - 4 . ﺶﻳاﺰﻓا ﻫﺎﮔآ ﻲ فﺮﺼﻣ نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ شور زا ﺎﻫ ي ﻪﻓﺮﺻ ﺋﻮﺟ ﻲ ژﺮـﻧا ي رﻮـﻈﻨﻣ ﻪـﺑ ﺶﻫﺎـﻛ
نآ تﺎﻔﻠﺗ .
2 - 5 . نﺎﻣزﺎﺳ ﺎﻫ ي ﺘﻟود ﻲ ﻏ و ﻴ ﺘﻟودﺮ ﻲ ، نﺎﻣزﺎﺳ ًﺎﺻﻮﺼﺧ ﺎﻫ
ي گرﺰﺑ ﺪﻣ ﻳ ﺮ ﻳﺘ ﻲ ﺑ ﺎ
" مﺎﻧ ﺪﻣ ﻳ ﺮ ﻳ ﺖ
ﻪﻓﺮﺻ ﺋﻮﺟ ﻲ ژﺮﻧا
"ي ار ﺎﻫﺪﺣاو رد ي
ا دﻮﺧ ﻳ دﺎﺠ ﻨﻛ ﻇو ﻪﻛ ﺪﻨ ﻴ ﻪـﻔ شا ـﺳرﺮﺑ ﻲ هﻮـﺤﻧ ي فﺮـﺼﻣ
ژﺮﻧا ي و نﺎﻣزﺎﺳ رد ﻊﺑﺎﻨﻣ فﻼﺗا ﺶﻫﺎﻛ
ژﺮﻧا ي ﻪﺑ ﺎﺑ ﮔرﺎـﻛ ﻴ ﺮ ي شزﻮـﻣآ ﺎـﻫ ي ـﺨﺗ ﻲ رد نﺎﻣزﺎـﺳ
ﺪﺷﺎﺑ ﻪﻃﻮﺑﺮﻣ .
2 - 6 . زا هدﺎﻔﺘﺳا ژﺮﻧا
ي ﺮﺘﻜﻟا ﻳ ﻜ ﻲ يﺎﺟ ﻪﺑ ﺎﺳ ﻳ ژﺮﻧا ﺮ ي ﺤﻣ رد ﺎﻫ ﻴ فﺮﺼﻣ ﻂ .
2 - 7 . اﻳ ﮕﻧا دﺎﺠ ﻴ ﺖﺒﻏر و هﺰ رد
فﺮﺼﻣ نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ دﺎﺠﻳا رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﺣور
ﻴ ﻪ ي ﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﻲ ،قﺎـﻓو ،
ﻣ ﻟﻮﺌﺴﻣ سﺎﺴﺣا و ﺖﻛرﺎﺸ ﻴ
ﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖ ﻲ
ﻪﺑ ﻪﻟﺰﻨﻣ ي ﻘﻠﺗ ﻴ ﺎﻫروﺎﺑ و تﺎ ي
ﺷزرا ﻲ ﻪﻌﻣﺎﺟ .
2 - 8 . وﺮﺗ ﻳ د تادﺎﻘﺘﻋا ﺞ ﻳﻨ
ﻲ . ﻘﻋ ﻪﺑ ﻴ ﺪ ه ي ﺴﺑ ﻴ رﺎ ي ناﺮﻈﻨﺒﺣﺎﺻ زا
، هﺪـﻤﻋ ﺶـﻘﻧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ي
ﺘﻋا و ﮓﻨﻫﺮﻓ د تادﺎﻘ
ﻳﻨ ﻲ شزﻮﻣآ رد ﺬﭘ
ﻳﺮ ي ﻪﻌﻣﺎﺟ ، ﺎﻬﻧ رﺎﻜﻫار ﻲﻳ
ﺎﭘ ﻳ هﺮﻬﺑ ﻪﺑ نداد نﺎ رادﺮﺑ
ي ـﺑ ﻲ
ﻧا ﺮﺼﺣ و ﺪﺣ ﻣ زا نﺎﺴ
ﺒﻃ ﻊﺑﺎﻨ ﻴﻌ ﻲ ا و ﻳ ﺣور دﺎﺠ ﻴﻪ ي ﻟﺆﺴﻣ ﻴ ﺖ ﺬﭘ ﻳﺮ ي كﺮﺘﺸﻣ ﻆﻔﺣ صﻮﺼﺧ رد
ﺤﻣ ﻴ ز ﻂ ﻳ ﺣا ﺖﺴ ﻴﺎ ي ﮓـﻨﻫﺮﻓ ﺎـﻫ ي ـﺻا ﻴ ور و ﻞـﻠﻣ ﻞ ﻳ
ﻟﺎـﻌﺗ ﻪـﺑ دﺮـﻜ ﻴ
د ﻢ ﻳ ـﻨ ﻲ هﺮـﻬﺑ و ﮔ ـﻴ ﺮ ي زا
دﻮﻤﻨﻫر ﺎﻫ ي دا ﻳ ﻬﻟا نﺎ ﻲ ﺖﺳا ) ﻘﺸﻋ ﻲ ﻼﻣ ﻳ ﺮ ي
، 2005 : ص 613 (.
ﻞﻳﺪﺑ ﻪﺑﺎﺜﻣ ﻪﺑ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫدﺮﺒﻫار رد ﻲﺘﻤﻴﻗﺮﻴﻏ يﺎﻫ
……
147
2 - 9 . اﺰﻓا ﻳ ﻫﺎﮔآ ﺶ ﻲ فﺮﺼﻣ نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ ﻣز رد ﻴ ﻪﻨ ي ﺮﺧ ـﻳ ﻞﺋﺎـﺳو ﺪ فﺮـﺼﻣ
هﺪـﻨﻨﻛ ي ژﺮـﻧا ي و
ﺎﻬﻧآ فﺮﺼﻣ راﺪﻘﻣ .
2 - 10 . ﻠﻌﺗ ﻴ ﺎﻫرﺎﺠﻨﻫ ﻢ ي
رﺎﺘﻓر ي ﺎﻘﺗرا ، ي ﺮﻜﻓ ﺪﺷر ي مدﺮﻣ ﻚﺒﺳ حﻼﺻا و ﮔﺪﻧز
ﻲ مدﺮﻣ ﻪـﺑ
رﻮﻈﻨﻣ شزرا كرد ﺎﻫ
ي ﻊﺑﺎﻨﻣ ژﺮﻧا ي ﺮﻃ زا ﻳ ﻪﻧﺎﺳر ﻖ ﻫ رد ﺰﻴﻧ و ﺎ ﺐﻟﺎﻗ
ﻪﻴﻬﺗ ي ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﺎﻫ و ﺗﻻﺎـﻘﻣ ﻲ
ﺨﺘﻣ ﻪﻛ ﺎ ﺎﺑ ن ﻬﺗ هﺎﮔآ و ﻪﺑﺮﺠﺗ ﻴ
ﻪ ﻨﻨﻛ ﻋ رد و ﺪ ﻴ لﺎﺣ ﻦ
، ﻲﻓﺮﻌﻣ ياﺮﺑ شﻼﺗ فاﺮﺳا
ﻊﺑﺎﻨﻣ ژﺮﻧا ي ﻪـﺑ
ﻪﻟﺰﻨﻣ ي رﺎﺘﻓر ي ﻪﺗﻮﻛ ﻏ و ﻪﻧاﺮﻜﻓ ﻴ
ﻼﻘﻋﺮ ﻲﻳ .
3 . رﺎﻜﻫار يﺎﻫ شزﻮﻣآ
ﻲﻠﻛ رﻮﻃ ﻪﺑ
، شزﻮﻣآ يﺎﻫرﺎﻜﻫار رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ
شزﻮﻣآ ﺶﺨﺑ ود ﻪﺑ يژﺮﻧا فﺮﺼﻣ ﺶﻫﺎﻛ يﺎـﻫ
شزﻮﻣآ و ﻲﻣﻮﻤﻋ ﻲﺨﺗ يﺎﻫ
ﻲﻣ ﻢﻴﺴﻘﺗ دﻮﺷ :
3 - 1 . شزﻮﻣآ ﺎﻫ ي ﻣﻮﻤﻋ ﻲ : ﺎﺑ ﺖﻟود ﻳ ﺘﺴ ﻲ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ رد يا ﻪﻧﺎـﺳر رد هدﺮﺘـﺴﮔ ﺎـﻫ
ي ـﻫوﺮﮔ ﻲ و
ﻠﺒﺗ ﻴ ﺗﺎﻐ ﻲ رد و بﺎﺘﻛ ﺎﻫ ي ﺳرد ﻲ ﻣ ﻴ ﻊﺑﺎﻨﻣ فﻼﺗا ناﺰ ژﺮﻧا
ي ار مدﺮـﻣ عﻼـﻃا ﻪﺑ ﺪﻧﺎـﺳﺮﺑ
ﮓـﻨﻫﺮﻓ و
ﻪﻓﺮﺻ ﺋﻮﺟ ﻲ ﻊﺑﺎﻨﻣ ندﺮﻜﻧ ﻒﻠﺗ و ژﺮﻧا
ي ار مدﺮﻣ رد
، و ﻪﺑ و ﻳ نﺎﻧاﻮﺟ و نﺎﻧاﻮﺟﻮﻧ رد هﮋ
، شروﺮـﭘ
ﺪﻫد شور و ﺎﻫ ي هدﺎﻔﺘﺳا ي ﺤﺻ ﻴ ا زا ﺢ ﻳ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻦ ار ﻪﺑ نﺎﻧآ دزﻮﻣﺎﻴﺑ .
3 - 2 . شزﻮﻣآ ﺎﻫ ي ﺨﺗ ﻲ : ﺗ ﺎﺑ ﺑﺮﺠﺗ ﻪﺑ ﻪﺟﻮ ﻴ
ﺎﻫرﻮﺸﻛ تﺎ ي
ﭘ و ﻖﻓﻮﻣ ﻴ ﻧ و وﺮﺸ ﻴ ﺰ
، ﺎﺘﻧ ﻳ بﻮﻠﻄﻣ ﺞ
زرا ﻳ ﺑﺎ ﻲ هرود ﺎﻫ ي ﺷزﻮﻣآ ﻲ ﺨﺗ ﻲ ﺪﻣ ﻳ ﺮ ﻳ ژﺮﻧا ﺖ ي اﺮﺑ ي ﺪﻣ و نﺎﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ ﻳ
ژﺮﻧا ناﺮ ي ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ رد ﺎﻫ ي
ﻪﻟﺎﺴﺠﻨﭘ ي رﻮﺸﻛ ﻪﻌﺳﻮﺗ مﻮﺳ و مود
، ﺎـﻘﺗرا و راﺮﻤﺘﺳا تروﺮﺿ ي
ا ـﻳ هرود ﻦ ﺎـﻫ ي ﻨﺑ ـﻴ دﺎ ﻳ ﻪـﺑ ﻦ
شزﻮﻣآ ترﻮﺻ ﺎﻫ
ي ﺨﺗ ﻲ دﺮﺑرﺎﻛ و ي ﺪﻣ ﻳﺮ ﻳ ا ﺖ ژﺮﻧ ي ﺳر تﺎﺒﺛا ﻪﺑ رﻮﺸﻛ رد ﻴ
ﺖﺳا هﺪ . ﺧﺮﺑ ﻲ زا
ﺎﺘﻧ ﻳ راﺰﮔﺮﺑ زا ﻞﺻﺎﺣ ﺞ ي
هرود ﺎﻫ ي ﺷزﻮﻣآ ﻲ ﺨﺗ ﻲ ﺪﻣ ﻳ ﺮ ﻳ ژﺮﻧا ﺖ ي ترﺎﺒﻋ رﻮﺸﻛ رد زا ﺪﻧا
ﻬﺑ ﮓﻨﻫﺮﻓ و ﺶﻧاد لﺎﻘﺘﻧا• ﻴ
ﻪﻨ زﺎﺳ ي ژﺮﻧا ي .
ژﻮﻟﻮﻨﻜﺗ صﻮﺼﺧ رد ﺶﻧاد لﺎﻘﺘﻧا• ي
ﺎﻫ ي ﻮﻧ ﻳ ﻬﺑ ﻦ ﻴ ﻪﻨ زﺎﺳ ي ژﺮﻧا ي رد ﻪـﻤﻫ ي ﺶـﺨﺑ ﺎـﻫ ي
فﺮﺼﻣ . ﮓﻨﻫﺮﻓ• زﺎﺳ ي ﺎﻨﺻ رد ﻳ ﻮﺸﻛ ﻊ هدﺎﻔﺘﺳا رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ر ي
ﻬﺑ ﻴ ژﺮﻧا زا ﻪﻨ ي .
اﺮﺟا• ي ﺑ تﺎﻣاﺪﻗا ﻲ ﺰﻫ ﻳ ﻢﻛ و ﻪﻨ ﺰﻫ ﻳ ﻪﻨ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ژﺮﻧا فﺮﺼﻣ ﺶﻫﺎﻛ ي
ﺎﻨﺻ رد ﻳ رﻮﺸﻛ ﻊ .
و فﺮﺼﻣ ﺶﻫﺎﻛ• ﻳ
هﮋ ي ژﺮﻧا ي (SEC) ﺰﻫ و ﻳ ﻪﻨ ﺎﻫ ي ژﺮﻧا ي رﻮـﺸﻛ ﺖﻌﻨﺻ رد )
ﻲـﻠﻣ ﺰـﻛﺮﻣ
،يژﺮﻧا ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ شزﻮﻣآ 2008
(.
148
مود هرﺎﻤﺷ ،لوا لﺎﺳ ،ناﺮﻳا ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻞﺋﺎﺴﻣ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﻠﺠﻣ نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ ،
1389
4 . ﺣا ﻴ ﻪﺑ و ءﺎ زور ﻧﺎﺳر ﻲ ﺷ ﻴ هﻮ ﺎﻫ ي ﺘﻨﺳ ﻲ هﺮﻬﺑ ﺪﻨﻣ ي ژﺮﻧا زا ي
ﻳ ﻜ ﻲ د ﻳ ﺎﻫرﺎﻜﻫار زا ﺮﮕ ي
ﻣﻮﺑ ﮓﻨﻫﺮﻓ زا ﻪﺘﺳاﻮﺧﺮﺑ ﻲ
ياﺮﺑ ژﺮﻧا فﺮﺼﻣ ﺶﻫﺎﻛ ي
رﻮـﺸﻛ رد
ژﺮﻧا زا هدﺎﻔﺘﺳا ي
ﺎﻫ ي ﺑ كﺎﭘ ﺎ شور ﺎﻫ ي ﺘﻨﺳ ﻲ ﺖﺳا . ﻣﻮﺑ ﮓﻨﻫﺮﻓ رد ﻲ
ﻠﻣ و ﻲ ا ﻳ ﻧاﺮ ﻴ نﺎ شور ، ﺎﻫ ي
دﺪﻌﺘﻣ ي هﺮﻬﺑ ﺖﻬﺟ رادﺮﺑ
ي ژﺮﻧا زا ي ﺎﻫ ي ﺳﺎﻨﺷزﺎﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا هﺪﺷ عاﺪﺑا كﺎﭘ ﻲ
ﻪﺑ و زور ﻧﺎﺳر ﻲ ﺎﻬﻧآ
ﻣ ﻲ ژﺮﻧا فﺮﺼﻣ ﺶﻫﺎﻛ رد ﺪﻧاﻮﺗ ي
ﺪﺷﺎﺑ ﺮﺛﻮﻣ رﻮﺸﻛ .
ﺖﺳا ﻪﻠﻤﺟ نآ زا ﺣا
ﻴﺎ ي ﻗ ﺗاﻮﻨ ﻲ ژﺮﻧا فﺮﺼﻣ نوﺪﺑ ﻪﻛ ي
ﺮﺘﻜﻟا ﻳ ﻜ ﻲ ﻣز ﻴ ﻦ ﺎﻫ ي زروﺎـﺸﻛ ي ار
ﺑآ ﻴ رﺎ ي ﻲﻣ ﺪﻨﻨﻛ . ﺣا ﻴﺎ ي ﺳآ ﻴ بﺎ ﺎﻫ ي ﺑآ ﻲ
، ﺣا ﻴﺎ ي ﺳ ﻴ ﻢﺘﺴ ﺎﻫ ي ﮔدﺎﺑ ﻴ ﺮ ي ﻚﻨﺧ ﻪـﻧﺎﺧ رد هﺪـﻨﻨﻛ ﺎـﻫ
ي
ﺪﻗ ﻳ ﻤ ﻲ ﺮﻬﺷ ﻳ دﺰ
، ﻪﻧﺎﺧدور ﺢﻄﺳ فﻼﺘﺧا زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﺑ و ﺎﻫ
ـﻛ ﮔرﺎ ﻴ ﺮ ي ﺎـﻫرﻮﺗاﺮﻧژ ي
ـﺑآ ﻲ ياﺮـﺑ
ﻟﻮﺗ ﻴ ﺮﺘﻜﻟا ﺪ ﻳ د زا ﻪﺘﺴ ﻳ شور ﺮﮕ ﺎﻫ ي ژﺮﻧا زا هدﺎﻔﺘﺳا ي
ﺎﻫ ي ﺘﻨﺳ شور ﻪﺑ كﺎﭘ ﻲ
ﺪﻧا .
ﻞﻳﺪﺑ ﻪﺑﺎﺜﻣ ﻪﺑ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫدﺮﺒﻫار رد ﻲﺘﻤﻴﻗﺮﻴﻏ يﺎﻫ
……
149
لﺪﻣ ﺎﻬﻧ ﻲﻳ ﻘﺤﺗ ﻴ ﻖ
ﺳرﺮﺑ زا ﺲﭘ ﻲ
اﺰـﺟا نﻮﻣزآ و ي
ﻣﻮـﻬﻔﻣ لﺪـﻣ ﻲ
ﻘﺤﺗ ـﻴ و ﻖ و نﺎـﮔﺮﺒﺧ ﺮـﻈﻧ زا هدﺎﻔﺘـﺳا ﺎـﺑ
هﺮﻬﺑ ﮔ ﻴ ﺮ ي ﺪﻣ برﺎﺠﺗ زا ﻳ
ناﺮ ﻠﺧاد ﻲ ﺟرﺎﺧ و ﻲ ژﺮﻧا ﺶﺨﺑ ي
رد ﻪﻨﻴﻣز ي ﻫار ﺎﻫرﺎﻜ ي ﻏﻴ ﻗ ﺮ ﻴ ـﺘﻤ ﻲ
ﺶﻫﺎﻛ ژﺮﻧا فﺮﺼﻣ ي
، ﻣﻮﻬﻔﻣ لﺪﻣ ﻲ
ﻘﺤﺗ ﻴ ﻖ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻳ ﺖﻓﺎ ﻣﻮﺑ و ﻲ زﺎﺳ ي هﺪﺷ ﺎﻬﻧ رد و ﻳ ﺖ
، لﺪـﻣ
ﺎﻬﻧ ﻲﻳ ﻲﻣ ﻪﺿﺮﻋ ﻞﻜﺷ ﻦﻳﺪﺑ دﻮﺷ
ﻞﻜﺷ 3 . ﺎﻬﻧ لﺪﻣ ﻲﻳ ﻘﺤﺗ ﻴ ﻖ
؛ ﺎﻫرﺎﻜﻫار ي ﻏ ﻴ ﻗ ﺮ ﻴ ﺘﻤ ﻲ ژﺮﻧا فﺮﺼﻣ ﺶﻫﺎﻛ ي
ا رد ﻳ ناﺮ
يﺎﻫ يژﺮﻧا ﺮﻳﺬﭘﺪﻳﺪﺠﺗ ﻲﻜﻳﺮﺘﻜﻟا يژﺮﻧا
ﻲﻌﻴﺒﻃ زﺎﮔ ﺖﻔﻧ
ﮓﻨﺳ لﺎﻏز
يﺎﻫ ﺖﺧﻮﺳ ﻲﺘﻨﺳ يژﺮﻧا يﺎﻫ ﻞﻣﺎﺣ
يزﺎﺳ ﮓﻨﻫﺮﻓ
يزﺎﺳ رﺎﺠﻨﻫ و
شزﻮﻣآ يﺎﻫ
ﻲﺼﺼﺨﺗ و ﻲﻣﻮﻤﻋ
لﺎﻘﺘﻧا تﺎﻔﻠﺗ ﺶﻫﺎﻛ
،
ﺶﻳﻻﺎﭘ و ﻞﻳﺪﺒﺗ
زا يﺮﻴﮔ هﺮﻬﺑ
ﺮﻳﺬﭘ ﺪﻳﺪﺠﺗ يﺎﻬﻳژﺮﻧا
تارﺮﻘﻣ و ﻦﻴﻧاﻮﻗ
يژﺮﻧا فﺮﺼﻣ
ﻲﻧﻮﻜﺴﻣ ﺖﻌﻨﺻ ﻞﻘﻧ و ﻞﻤﺣ
يرﺎﺠﺗ
تﺎﻣﺪﺧ
يزروﺎﺸﻛ يﺎﻴﺣا
ﻮﻴﺷ ه ﺎﻫ ﻲﺘﻨﺳ ي
150
مود هرﺎﻤﺷ ،لوا لﺎﺳ ،ناﺮﻳا ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻞﺋﺎﺴﻣ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﻠﺠﻣ نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ ،
1389
نﺎﻨﭼ ﻣ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻪﻛ ﻲ
دﻮﺷ
، هﺮﻬﺑ نﺎﻜﻣا رادﺮﺑ
ي زا ﺶﺨﺑ ﺎﻫ ي نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ رد ﻖـﻴﻘﺤﺗ ﻲﻳﺎـﻬﻧ لﺪﻣ
رﻮﺸﻛ ًﻼﻣﺎﻛ ﻦﻜﻤﻣ و ﻪﺑ نﺪﻴﺳر رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ فﺪﻫ
ﺎﻫ ي ﭘ زا ﻴ ﻌﺗ ﺶ ﻴﻴ ﻦ ةﺪﺷ ﻘﺤﺗ ﻴ ﻖ ﻲﺣاﺮﻃ ﺖﺳا .
ﻊﻤﺟ ﺪﻨﺑ ي ﭘ و ﻴ ﺎﻫدﺎﻬﻨﺸ
ژﺮﻧا فﺮﺼﻣ ﺪﻧور ي
ﺎﻫرﻮﺸﻛ رد ي
ﻣ نﺎﺸﻧ ﻪﻌﺳﻮﺗ لﺎﺣ رد ﻲ
ﻌﻤﺟ ﺪﺷر ﻪﻛ ﺪﻫد ﻴ
،ﺖ ﻪﻌﺳﻮﺗ ي
ﻨﻓ ﻲ ﺳ راﺪﺘﻗا ، ﻴ ﺳﺎ ﻲ
، ﻠﻣ لﻼﻘﺘﺳا ﻲ
ﺎﻓﻮﻜﺷ و ﻲﻳ ﮕﻨﻫﺮﻓ ﻲ ﻪﻄﺑار ي ﺘﺴﻣ ﻘﻴ ﻤ ﻲ ژﺮﻧا فﺮﺼﻣ ﺎﺑ ي
دراد .
اﻳ ﻟﺎﺣ رد ﻦ ﻲ ژﺮﻧا فﺮﺼﻣ ﺪﺷر ﻪﻛ ﺖﺳا ي
اﺰﻓا و ﻳ ﻧ ﺶ ﻴ ژﺮﻧا ﻪﺑ زﺎ ي زا ﻳ ﻚ دوﺪﺤﻣ و ﻮﺳ ﻳ
ﺖ ﺎﻫ ي
ﺎﺧذ ﻳ ﺎﭘ و ﺮ ﻳ نﺎ ﺬﭘ ﻳ ژﺮﻧا ﻊﺑﺎﻨﻣ ندﻮﺑ ﺮ ي
ﺴﻓ ﻴﻠ ﻲ ز تﻼﻜﺸﻣ و ﻳ
ﺖﺴ ﺤﻣ ﻴ ﻄ ﻲ ـﺷﺎﻧ ﻲ ا فﺮـﺼﻣ زا ـﻳ
ﻦ
ﻮﺳ زا ﻊﺑﺎﻨﻣ ي
د ﻳ ﺮﮕ ﻞﻠﻋ ﻬﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﻲ
ﻪﻓﺮـﺻ تروﺮـﺿ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻮـﺟ
ﻲﻳ فﺮـﺼﻣ ژﺮـﻧا ي ار رد
ﺮﺸﺑ ﻊﻣاﻮﺟ ي
ﻳ ﻣ روآدﺎ ﻲ دﻮﺷ .
رد رﻮﻬﻤﺟ ي ﻣﻼﺳا ﻲ ا ﻳ ناﺮ
، ا ﺎﺑ ﻳ د تادﺎﻘﺘﻋا سﺎﺳا ﺮﺑ ﻪﻜﻨ ﻳﻨ
ﻲ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻪﻓﺮﺻ ﻮﺟ ﻲﻳ رود و ي زا
فاﺮﺳا ﺮﻣا ي ﺪﻨﺴﭘ ﻳ هﺪ ﻣ بﻮﺴﺤﻣ ﺐﺟاو و ﻲ
دﻮﺷ
، ﻗ ندﻮﺑ نازرا ﻴ
ﻞـﻣﺎﺣ ﺖﻤ ﺎـﻫ
ي ژﺮـﻧا ي رد و
ژﺮﻧا ﻊﺑﺎﻨﻣ عاﻮﻧا ندﻮﺑ سﺮﺘﺳد ي
ﺪﺷ ﺐﺒﺳ ﻪـﻛ ﺖـﺳا ه ﺧﺎـﺗ ﺎـﺑ
ﻴ ﻬﺟﻮـﺗ ﻞـﺑﺎﻗ ﺮ ﻲ
تروﺮـﺿ ﻪـﺑ
ﻬﺑ ﻴ ﻪﻨ زﺎﺳ ي ژﺮﻧا فﺮﺼﻣ ي
ﺑ ﻴ ﻢﻴﺸﻳﺪﻨ . ا ﺎﺑ ﻳ ﻦ
،ﻪﻤﻫ ﺖـﺳا ﻢﻠﺴﻣ ﻪـﺑ زﺎـﻴﻧ ﻪـﻛ
ﺎـﻫرﺎﻜﻫار ذﺎـﺨﺗا ي
اﺮﺑ ﺐﺳﺎﻨﻣ ي
ﮔﻮﻠﺟ ﻴ ﺮ ي ـﺑ فﺮـﺼﻣ و فﻼﺗا زا ﻲ
ور ـﻳ ﻪ ي ژﺮـﻧا ي رد ا ـﻳ ناﺮ ﺑ زور ﻪـﺑ زور ﻴ
ﺮﺘـﺸ
ﻣ سﺎﺴﺣا ﻲ
،دﻮﺷ اﺮﻳز ﮔﻮﻠﺟ ﻴ ﺮ ي ﺖﺧﻮﺳ ﻦﺘﻓر رﺪﻫ زا ﺎﻫ
ي ﺴﻓ ﻴﻠ ﻲ ﺮﺑ هوﻼﻋ ، ﺘﺳد
ﻴ ﺑﺎ ﻲ ﺮـﺳ ﻳ ﻊ ﺮـﺗ
ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻪﺑ ي ﺎﭘ ﻳ راﺪ و اﺮﺑ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻆﻔﺣ ي
ﻞﺴﻧ ﺎﻫ ي آ ﻳ ﮔدﻮﻟآ ﺶﻫﺎﻛ،هﺪﻨ ﻲ
ـﺤﻣ ﻴ ز ﻂ ﻳ ﺖـﺴ ﻲـﭘ رد ار
ﺖﺷاد ﺪﻫاﻮﺧ ﻪﻛ
ﻳ ﻜ ﻲ ﻠﺻا تﻼﻀﻌﻣ زا ﻲ
ﻧﺎﻬﺟ تﺎﻣاﺪﻗا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ و ﺖﺳا زوﺮﻣا ﻊﻣاﻮﺟ ﻲ
رد
ﻣز ﻴ ﻪﻨ ي ﻻآ ﺶﻫﺎﻛ ﻳ هﺪﻨ ا ﺎﻫ ﻳ ﻦ ﺮﻣا د ﻞﻣﺎﻋ ﻳ ﺮﮕ ي اﺮﺑ ي ﺑ ﻪﭼ ﺮﻫ شﻼﺗ ﻴ
ا رد ﺮﺘﺸ ﻳ ﻣز ﻦ ﻴ ـﺑ ﻪﻨ ﻪ رﺎﻤـﺷ
ﻣ ﻲ دور . ﺎﻫدروﺎﺘﺳد ي
ﻘﺤﺗ ﻴ ﺿﺎﺣ ﻖ ﻣﺎﮔ ﺮ ﻲ ﺖﺒﺜﻣ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﺳ ذﺎﺨﺗا ﻴ ﺖﺳﺎ ﺎﻫرﺎﻜﻫار و ﺎﻫ ي
ﻏﻴ ﻗ ﺮ ﻴ ﺘﻤ ﻲ
ژﺮﻧا فﺮﺼﻣ ﺶﻫﺎﻛ ي
ا رد ﻳ ناﺮ ﺖﺳا ﻪﻛ اﺮﺑ ي ا ﻖﻘﺤﺗ ﻳ ﺖﺳا مزﻻ ﻢﻬﻣ ﺮﻣا ﻦ :
1 . نﺎﻣزﺎﺳ ﻪﺑ ﻪﻃﻮﺑﺮﻣ يﺎﻫ ﺎﻫرﺎﻜﻫار
ي ﭘ ﻴ دﺎﻬﻨﺸ ي زا ﺞﺘﻨﻣ ﻳ ﻪﺘﻓﺎ ﺎﻫ ي ا ـﻳ ﻦ ﻘﺤﺗ ـﻴ ﻖ ﻪـﺑ ﺪـﺟ
ﻪﺟﻮﺗ ﺪﻨﻨﻛ .
2 . ﺘﺳد ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻴ
ﺑﺎ ﻲ ا ﻳ ژﺮﻧا ﻪﺑ ناﺮ ي
ﻪﺘﺴﻫ ا ي ﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ر هﺮﻬﺑ ﺪﻨﻣ ي ﺐﺳﺎﻨﻣ زا ﺮﺗ ﻳ ژﺮﻧا ﻦ ي
ﺪﺠﺗ ﻳ ﺬﭘﺪ ﻳ ا رد ﺮ ﻳ ناﺮ
، اﻳ ﻧ دﺎﺠ ﻴ هﺎﮔوﺮ ﺎﻫ ي ﻪﺘﺴﻫ ا ي رد ﻮﻟوا ﻳ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﺖ ﺎﻫ ي ﮔ راﺮﻗ ﺖﻟود ﻴ
دﺮ .
ﻞﻳﺪﺑ ﻪﺑﺎﺜﻣ ﻪﺑ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫدﺮﺒﻫار رد ﻲﺘﻤﻴﻗﺮﻴﻏ يﺎﻫ
……
151
3 . ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻪـﺑ اﺮـﺷ ﻳ ﻓاﺮﻐﺟ ﻂ ـﻴ ﺎ ﻲﻳ ﻣ و ـﻴ ا رد بﺎـﺘﻓآ ﺶﺑﺎـﺗ ناﺪ ـﻳ
ناﺮ
، ژﺮـﻧا عﻮـﺿﻮﻣ ي
ﺷرﻮﺧ ﻴ ﺪ ي ﻧ ﻴ ﺪﺟ ﺎﺑ ﺰ ﻳ لﺎﺒﻧد ﺖ ﻮﺷ د.
4 . ﻘﺘﻋا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺎ
ﺎﻫروﺎﺑ و تاد ي
ﺒﻫﺬﻣ ﻲ ﺎﭘ و ﻳﺒ ﺪﻨ ي ﻊـﺟاﺮﻣ و ﺎـﻤﻠﻋ تاﺮـﻈﻧ ﻪـﺑ مدﺮﻣ
دﻳ ﻨ ﻲ
، ﺻﻮﺗ ﻴ ﻪ ﺎﻫ ي ﻋﺮﺷ ﻲ رد ﻪﻨﻴﻣز ي ﻪﻓﺮﺻ ﻮﺟ ﻲﻳ ژﺮﻧا فﺮﺼﻣ رد ي
دﻮﺷ هداد مدﺮﻣ ﻪﺑ .
5 . راﻮﺷد ي ﻟﻮﺗ ﻴ ﻪﺿﺮﻋ و ﺪ ي
ژﺮﻧا ي ﻟوا ﻴ و ﻪ ﻤﻫا ﻴ ژﺮﻧا فﺮﺼﻣ ﺶﻫﺎﻛ ﺖ ي
ﻪﻓﺮﺻ و ﻮﺟ ﻲﻳ
هﺎﮕﺸﻧاد ،سراﺪﻣ رد نآ رد ﻤﻠﻋ ﺰﻛاﺮﻣ و ﺎﻫ
ﻲ ﻨﭽﻤﻫ و ﻴ ﻦ
، ﺮﻃ زا ﻳ ﻪﻧﺎﺳر ﻖ ﺎﻫ ي ﻌﻤﺟ ﻲ ﺮـﻣ ﺒﺗ
ًا ﺎـﺑ و
ﺷ ﻴ هﻮ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﺎﻫ عﻼﻃا
ﻧﺎﺳر ﻲ دﻮﺷ .
6 . ﻤﻫا ﻴ ﺖ ﻆﻔﺣ ﺤﻣ و نﺎﺴﻧا ﺖﻣﻼﺳ ﻴ
ز ﻂ ﻳ ﺖﺴ
، ـﺑ فﺮـﺼﻣ ﺎـﺑ ﻪﻛ ﻲ
ور ـﻳ ﻪ ي ژﺮـﻧا ي ﻪـﺑ
هدﺎﺘﻓا هﺮﻃﺎﺨﻣ ﺖﺳا
ﻨﭽﻤﻫ و ﻴ تاﺮﻄﺧ ﻦ زا ﻲﺷﺎﻧ
دﻮﻌﺻ ﺪﻧور ي
دﻮـﺟﻮﻣ رد ژﺮـﻧا فﺮـﺼﻣ ي
زا
دﺎﺼﺘﻗا ﺮﻈﻧ ي
ﻋﺎﻤﺘﺟا ، ﻲ ﺳ ، ﻴ ﺳﺎ ﻲ و ...
ﻪﺑ عﻼﻃا مدﺮﻣ هﺪﻧﺎﺳر دﻮﺷ .
7 . ﻤﻫا ﻴ ژﺮﻧا ﺖ ي ﺻ تروﺮﺿ و ﻪﻓﺮ
ﻮﺟ ﻲﻳ رد نآ فﺮـﺼﻣ رد ﻪـﻤﻫ
ي بﺎـﺘﻛ و ﺎـﻫ ﻊﺑﺎـﻨﻣ
،ﻲﺳرد ا ﭘ ز ﻴ ﺶ ﻧﺎﺘﺴﺑد ﻲ ﻫﺎﮕﺸﻧاد ﻊﻃﺎﻘﻣ ﺎﺗ ﻲ
ﺑ و ﻪ صﻮﺼﺧ رد
ﻪﻧﺎﺳر ﺎﻫ ي ﻣﻮﻤﻋ ﻲ دﻮﺷ ﺮﻛذ،
.
152
مود هرﺎﻤﺷ ،لوا لﺎﺳ ،ناﺮﻳا ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻞﺋﺎﺴﻣ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﻠﺠﻣ نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ ،
1389
ﻊﺑﺎﻨﻣ نارﺎﻜﻤﻫ و زدراودا - )
2000 ( ﻘﺤﺗ ﻴ ﭘ ﻖ ﻴ ﺎﻤ ﻳ ﺸ ﻲ : ﺎﻤﻨﻫار ي ﻪﻤﺟﺮﺗ ،ﻞﻤﻋ ي
ﺳ ﻴ ﺪﻤﺤﻣﺪ
ﺑاﺮﻋا ﻲ ا دوواد و ﻳ دﺰ ي ﺶﻫوﮋﭘ ﺮﺘﻓد ، ﺎﻫ
ي ﮕﻨﻫﺮﻓ ﻲ .
ﻬﺑ نﺎﻣزﺎﺳ - ﻴ
ﻪﻨ زﺎﺳ ي رﻮﺸﻛ ﺖﺧﻮﺳ فﺮﺼﻣ )
2003 ( ژﺮﻧا تﺎﻋﻼﻃا ي
رﻮﺸﻛ 1380
،
ﻟﻮﺗ ﺪﺣاو ﻴ هرذ ﺮﺸﻧ ﺪ .
ﻘﺸﻋ - ﻲ ﻼﻣ ﻳ ﺮ ي
، زوﺮﻬﺑ ) 2005 ( ﻣود تﻻﺎﻘﻣ ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ﻴ
شور ﺲﻧاﺮﻔﻨﻛ ﻦ ﺎﻫ
ي ﭘ ﻴ ﮕﺸ ﻴ ﺮ ي
ﻠﻣ ﻊﺑﺎﻨﻣ فﻼﺗا زا ﻲ
، رﻮﻬﻤﺟ مﻮﻠﻋ نﺎﺘﺴﮕﻨﻫﺮﻓ ي
ﻣﻼﺳا ﻲ ا ﻳ
،ناﺮ 613 - 618 .
ﻳﺎﺿﺮﻴﻠﻋ - ﷲا حور ،ﻲﺋﻻﻮﺗ و باﺮﺗﻮﺑا ،ﻲ )
1387 (
" ، ﻣ ﺪ ﻳ ﺮ ﻳ هﺮﻬﺑ ﺖ رو ي ﺮﻃ زا ﻳ حﻼﺻا ﻖ
ﻮﮕﻟا ي ﺎﺿﺎﻘﺗ ﺶﺨﺑ رد فﺮﺼﻣ ي
ژﺮﻧا ي
"رﻮﺸﻛ
، ﻪﻣﺎﻨﻠﺼﻓ ي ﺪﻣ ﻳ ﺮ ﻳ ﻧﺎﺴﻧا ﻊﺑﺎﻨﻣ و ﺖ ﻲ
رد
هرﺎﻤﺷ ؛ﺖﻔﻧ ﺖﻌﻨﺻ ي
4 .
ﺪﻤﺤﻣ - ي ﻟﺎﻫدرا ﻲ ﻀﺗﺮﻣ ، ﻲ ) 2003
" ( ﻫﺎﻔﻣ ﻴ ﻬﺑ ﻢ ﻴ ﻪﻨ زﺎﺳ ي ژﺮﻧا فﺮﺼﻣ
"ي ﻪﻠﺠﻣ ي
ژﺮﻧا دﺎﺼﺘﻗا ي
، هرﺎﻤﺷ ي 5 .
ﺎﺿرﺪﻤﺤﻣ ،مﺪﻘﻣ - )
2004 ( اﺮﻳا يژﺮﻧا ﺪﺒﺳ حﻼﺻا لﺎﺳ ﺎﺗ ن
1400 هﺎﮕﻧ تارﺎﺸﺘﻧا ،
ﺰﺒﺳ ﻲﻗﺮﺷ .
ﻠﻣ ﺰﻛﺮﻣ - ﻲ ﺪﻣ شزﻮﻣآ ﻳ
ﺮ ﻳ ژﺮﻧا ﺖ ي (NTCEM) )
2008 ( ﻓﺮﻌﻣ ﻲ ﻠﻣ ﺰﻛﺮﻣ ﻲ شزﻮﻣآ
ﺪﻣ ﻳ ﺮ ﻳ ژﺮﻧا ﺖ ي رﻮﺸﻛ ﺖﻌﻨﺻ رد
، ژﺮﻧا و قﺮﺑ رﻮﻣا ﺖﻧوﺎﻌﻣ ي
ﻧ ترازو ﻴ وﺮ رﻮﻬﻤﺟ ي
ﻣﻼﺳا ﻲ ا ﻳ ناﺮ . ﻧ ترازو - ﻴ وﺮ ) 2006 ( ﺎﻫرادﻮﻤﻧ و رﺎﻣآ ي
ژﺮﻧا ي ا ﻳ نﺎﻬﺟ و ناﺮ 1385
، ﻣﺎﻧﺮﺑ ﺮﺘﻓد ﻪ رﻳ ﺰ ي
ژﺮﻧا و قﺮﺑ نﻼﻛ ي
ﻧ ترازو ﻴ وﺮ ي رﻮﻬﻤﺟ ي ﻣﻼﺳا ﻲ ا ﻳ ناﺮ
- ECO (2001) ECO Regions Energy Conservation and Efficiency Workshop, Ankara, Turkey, October 2001
- ERI (Energy Research Institute) (2000) Thailand Energy Strategy and Policy, Chulalongkom University, Bangkok, Thailand.
- NEPO (2002) b Outcome of the Energy Conservation Program Implementation During the Fiscal Period 1995-1999, National Energy Policy Office: Office of the Prime Minister of Thailand
- RCEP, (1998) Prospects for Energy Saving and Reducing Demand for Energy in the UK, Royal Commission Environmental Pollution.
- Soest D.van and E.H.Bulte (2001) Does the Energy-Efficiency Paradox Exist?
Technological Progress and Uncertainty Environmental & Resource Economics, 18(1), pp.101-112.
ﻞﻳﺪﺑ ﻪﺑﺎﺜﻣ ﻪﺑ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫدﺮﺒﻫار رد ﻲﺘﻤﻴﻗﺮﻴﻏ يﺎﻫ
……
153
- Uyterlinde M.A., et.al, (1999) Integrated Evaluation of Energy Conservation in National Report for the Netherlands, Energy Research Center of the Netherlands, Report No. ECNC-99-005.
- World Energy Council(WEC) (2001) a. Energy Efficiency Policies and Indicators, a Report by the Word Energy Council, October 2001, London, United Kingdom.
- World Energy Council(WEC) (2008) “Energy Efficiency Policies around the World:
Review and Evaluation Executive Summary”, a Report by the Word Energy Council, London, United Kingdom, ISBN: 0 946121 30 3.
