ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ شﺮﮕﻧ و يﺮﻴﮔدﺎﻳ يﺎﻫدﺮﺒﻫار ﺔﻄﺑار ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ ﺎﺑ ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا نﺎﺑز يﺮﻴﮔدﺎﻳ
هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﻲﻣﻮﻤﻋ ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا نﺎﺑز سرد رد ﺪﻨﺟﺮﻴﺑ
ﮓﻧرﻮﺑ يﺮﺒﻛا ﺪﻤﺤﻣ ﺮﺘﻛد
*
،ﻲﺳﺎﻨﺸﻧاور و ﻲﺘﻴﺑﺮﺗ مﻮﻠﻋ هﺪﻜﺸﻧاد ،ﻲﺘﻴﺑﺮﺗ مﻮﻠﻋ هوﺮﮔرﺎﻳدﺎﺘﺳا
،ﺪﻨﺟﺮﻴﺑ هﺎﮕﺸﻧاد
،ﺪﻨﺟﺮﻴﺑ ناﺮﻳا
ﻲﻨﻴﺴﺣ ﻲﻠﻋ ﺪﻴﺳ
**
،ﻲﺳﺎﻨﺸﻧاور و ﻲﺘﻴﺑﺮﺗ مﻮﻠﻋ هﺪﻜﺸﻧاد ،ﺪﺷرا ﻲﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ
،ﺪﻨﺟﺮﻴﺑ هﺎﮕﺸﻧاد
،ﺪﻨﺟﺮﻴﺑ ناﺮﻳا
دﺮﻓ ﻲﻫﻮﻜﺷ ﻦﻴﺴﺣ ***
ﻲﺘﻴﺑﺮﺗ مﻮﻠﻋ هوﺮﮔرﺎﻳدﺎﺘﺳا
،ﻲﺳﺎﻨﺸﻧاور و ﻲﺘﻴﺑﺮﺗ مﻮﻠﻋ هﺪﻜﺸﻧاد ،
،ﺪﻨﺟﺮﻴﺑ هﺎﮕﺸﻧاد
،ﺪﻨﺟﺮﻴﺑ ناﺮﻳا
) ﺖﻓﺎﻳرد ﺦﻳرﺎﺗ :
07 / 11 / 94
، ﺐﻳﻮﺼﺗ ﺦﻳرﺎﺗ :
22 / 02 / 95 (
هﺪﻴﻜﭼ
ﺶﻟﺎﭼ زا ﻲﻜﻳ ،ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا نﺎﺑز يﺮﻴﮔدﺎﻳ
مﺎﻈﻧ يﺎﻫ
ﺖـﺳا ناﺮـﻳا رد ﻲﺷزﻮﻣآ يﺎﻫ .
،ﺶﻫوﮋـﭘ ﻦـﻳا فﺪـﻫ
ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ شﺮﮕﻧ و يﺮﻴﮔدﺎﻳ يﺎﻫدﺮﺒﻫار ﺔﻄﺑار ﻲﺳرﺮﺑ ﺮﻴﮔدﺎﻳ
ﻲﺴـﻴﻠﮕﻧا نﺎـﺑز سرد رد ﺖـﻴﻘﻓﻮﻣ ﺎـﺑ نﺎﺑز ي
ﺪﺷ ﻦﻳوﺪﺗ و ﻲﺣاﺮﻃ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﻲﻣﻮﻤﻋ .
زا دﻮـﺑ ترﺎﺒﻋ يرﺎﻣآ ﺔﻌﻣﺎﺟ 4125
ﺮـﻔﻧ لوﺪـﺟ سﺎـﺳا ﺮـﺑ ﻪـﻛ
ﻪﺑ و نﺎﮔرﻮﻣ ﻪﺷﻮﺧ ةﻮﻴﺷ
داﺪﻌﺗ ﻲﻓدﺎﺼﺗ يا 351
ﺪﺷ زﺎﻏآ ﻲﺳرﺮﺑ و ﺶﻨﻳﺰﮔ ﺮﻔﻧ .
رد هﺪـﺷ هدﺎﻔﺘﺳا يﺎﻫراﺰﺑا
ﺶﺳﺮﭘ ،ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا
ﺑز يﺮﻴﮔدﺎﻳ يﺎﻫدﺮﺒﻫار ﺔﻣﺎﻧ نﺎ
درﻮﻔﺴﻛآ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ شﺮﮕﻧ و ﻲﺴـﻴﻠﮕﻧا نﺎـﺑز يﺮﻴﮔدﺎـﻳ
دﻮﺑ ﺮﻧدرﺎﮔ .
مﺎﮔ نﻮﻴﺳﺮﮔر و نﻮﺳﺮﻴﭘ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺐﻳاﺮﺿ زا ،ﺎﻫ هداد ﻞﻴﻠﺤﺗ ياﺮﺑ
ﻪﺑ
ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا مﺎﮔ .
ﻲـﺳرﺮﺑ
هداد ﻪﺑ شﺮﮕﻧ ﻪﻔﻟﺆﻣ ،داد نﺎﺸﻧ ﺎﻫ
،ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا نﺎﺑز ﺶﻴـﭘ
ﺖـﺳا نﺎﻳﻮﺠﺸـﻧاد ﻲﻠﻴﺼـﺤﺗ ﺖـﻴﻘﻓﻮﻣ ةﺪـﻨﻨﻛ ﻲـﻨﻴﺑ
) 05 / p<0 .(
ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﻲﺘﺧﺎﻨـﺷاﺮﻓ يﺎﻫﺪﻨﻳاﺮﻓ ،داد نﺎﺸﻧ
ﻲﻔﻃﺎـﻋ ﺪـﻨﻳاﺮﻓ و ﻪـﻔﻟﺆﻣ زا
يﺎـﻫدﺮﺒﻫار يﺎـﻫ
ﺶﻴﭘ يﺮﻴﮔدﺎﻳ شﺮﮕﻧ ةﺪﻨﻨﻛ ﻲﻨﻴﺑ
ﻪﺑ ﺖـﺳا نﺎﻳﻮﺠﺸـﻧاد رد ﻲﺴـﻴﻠﮕﻧا نﺎﺑز )
01 / p<0 .(
ﻪـﺑ ﻪـﺟﻮﺗ ﺎـﺑ ﺔـﻄﺑار
ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ شﺮﮕﻧ نﺎـﺑز يﺮﻴﮔدﺎـﻳ يﺎـﻫدﺮﺒﻫار ﺶـﻘﻧ و ﻲﺴـﻴﻠﮕﻧا نﺎـﺑز سرد رد ﻲﻠﻴﺼﺤﺗ ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ ﺎﺑ نﺎﺑز
ﮕﻧ ﺮﺑ ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا ﻲﻣ ﻢﻬﻣ رﺎﻴﺴﺑ نﺎﺑز يﺮﻴﮔدﺎﻳ يﺎﻫدﺮﺒﻫار شزﻮﻣآ ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا نﺎﺑز ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ شﺮ
ﺪﻳﺎﻤﻧ .
هژاو يﺎﻫ يﺪﻴﻠﻛ نﺎﺑز يﺮﻴﮔدﺎﻳ يﺎﻫدﺮﺒﻫار :
، نﺎﺑز يﺮﻴﮔدﺎﻳ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ شﺮﮕﻧ
، نﺎﺑز سرد رد ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ .
________________________________
________________________________
__
* Email: akbaryborng2003@birjand.ac.ir
** Email: ali_h4785@yahoo.com
*** Email: hshokohifar@birjand.ac.ir
ﻪﻣﺪﻘﻣ
ﻪﺘﺷﺬﮔ زا ،يردﺎﻣ نﺎﺑز ﺮﺑ نوﺰﻓا ﺮﮕﻳد ﻲﻧﺎﺑز ﻦﺘﺴﻧاد و يﺮﻴﮔدﺎﻳ
ﻪـﺑ ار ﺮﺸـﺑ ﻦـﻫذ رود يﺎـﻫ
لﻮﻐﺸﻣ دﻮﺧ
ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد .
ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ،ﻲﻧﻮﻨﻛ ﺮﺼﻋ رد
ﺖـﻠﻣ ﻦﻴـﺑ طﺎـﺒﺗرا شﺮﺘﺴـﮔ
ﺶـﻘﻧ و ﺎـﻫ
نﺎﺑز يﺮﻴﮔدﺎﻳ ﺖﻴﻤﻫا ﺮﺑ ،طﺎﺒﺗرا ﻦﻳا دﺎﺠﻳا رد نﺎﺑز ﻲﺗﺎﻴﺣ
ﻪﺑ ،ﻲﺟرﺎﺧ يﺎﻫ
،ﻲﺴـﻴﻠﮕﻧا نﺎـﺑز هﮋﻳو
ﻪﺑ ﻞﺑﺎﻗ رﻮﻃ ﻪﻈﺣﻼﻣ هدوﺰﻓا يا ﺖﺳا هﺪﺷ )
ﺎﭘ ﻲﻟﺎﻤﺟ ،ﻪﻌﻠﻗ 1387 .(
ﺶﻘﻧ راﺬﮔﺮﻴﺛﺎﺗ ﻞﻣاﻮﻋ ﻲﺳرﺮﺑ
ﺮﻴﮔدﺎﻳ رد ﻲﻤﻬﻣ
دراد نﺎﺑز ي .
ﻢﻬﻣ ،نآ ﻲﻠﻛ مﻮﻬﻔﻣ رد ﻲﻠﻴﺼﺤﺗ ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ
مﺎـﻈﻧ ﺮـﻫ فﺪـﻫ ﻦﻳﺮـﺗ
و ﺖﺳا ﻲﺷزﻮﻣآ
ﺎﻓﻮﻜﺷ و دﺮﻓ ﺖﻴﺼﺨﺷ ﺪﺷر ﺐﺟﻮﻣ
ﻲﻣ وا نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ يﺎﻫداﺪﻌﺘﺳا ﻦﺘﺧﺎﺳ
.دﻮﺷ
ﺶﻧاد ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ ﺔﺟرد ﺮﮕﻧﺎﺸﻧ ،ﻲﻠﻴﺼﺤﺗ ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ ﺖـﺳا ﻲـﺷزﻮﻣآ فاﺪـﻫا ﻪـﺑ نﺪﻴـﺳر رد نازﻮﻣآ
)
،راﺪﻣﺎﻧ 1382 (.
ﺶﻧاد ﻲﻠﻴﺼﺤﺗ ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ نازﻮﻣآ
ﻪﺒﻨﺟ زا ﻚﻳدﺰﻧ و ﺖﺳا هﺪﺷ ﻲﺳرﺮﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
ﻪﺑ
ناور ﻪﻛ ﺖﺳا نﺮﻗ ﻚﻳ
ﻪﺑ نﺎﺳﺎﻨﺷ
ﺶﻴـﭘ ﻞـﻣاﻮﻋ ﻲﻳﺎـﺳﺎﻨﺷ ياﺮـﺑ هدﺮﺘﺴﮔ ترﻮﺻ ةﺪـﻨﻨﻛ ﻲـﻨﻴﺑ
ﻲﻣ شﻼﺗ ﻲﻠﻴﺼﺤﺗ ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ
ﺪـﻨﻨﻛ )
نﻮﻤﻴـﺳ و ﻪـﻨﻴﺑ
،1
1995
؛ ﻚﻳاﺪـﻧﺮﺛ
،2
1920
؛ ﺲﻳرﺎـﻫ
،3
1940
؛
ﺮﻜﻣﺎﻫ و تﺎﺸﻟا ؛4
2000 مﺎﻬﻧﺮﻓ و ﻚﻳزﻮﻣﺮﭘ زا ﻞﻘﻧ ﻪﺑ
،5
2003 (.
ﻣاﻮﻋ
ﻲﺳرﺮﺑ سﺎﺳا ﺮﺑ ،دراد ﺶﻘﻧ ناﺮﻴﮔاﺮﻓ ﻲﻠﻴﺼﺤﺗ ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ رد يرﺎﻴﺴﺑ ﻞ
ﻪﺑ يﺎﻫ ﻞﻤﻋ ،هﺪﻣآ
ﺶﻫوﮋﭘ ترﻮـﺻ نﺎﮔﺪـﻧﺮﻴﮔدﺎﻳ ﻲﻠﻴﺼﺤﺗ ﺖﻓﺮﺸﻴﭘ و ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ ﺮﺑ ﺮﺛﺆﻣ ﻞﻣاﻮﻋ ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ ياﺮﺑ ﻲﻳﺎﻫ
ﻒﺠﻧ يﺪﻴﻣا ؛ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ
يدﺎـﺑآ ) 1383 ( ﻪـﺑ ﻲﺸـﻫوﮋﭘ رد ﺖـﻴﻘﻓﻮﻣ ﺮـﺑ ﺮﺛﺆـﻣ ﻞـﻣاﻮﻋ ﻲـﺳرﺮﺑ
ﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﻲﻠﻴﺼﺤﺗ
ﻪﺘﻓﺎﻳ ،ﺖﺳا ﻪﺘﺧادﺮﭘ ناﺮ و ﻲﻠﻴﺼـﺤﺗ ﺖـﻴﻘﻓﻮﻣ ﻦﻴـﺑ ،داد نﺎﺸﻧ ﺎﻫ
ﻪﺑ نداد ﺖﻴﻤﻫا نﻮﭼ ﻲﻳﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ
ﻪﻄﺑار هداﻮﻧﺎﺧ شﺮﮕﻧ و فﺪﻫ ،هﺰﻴﮕﻧا ،يﺰﻳر دراد دﻮﺟو
.
نﺎﻴﻠﻴﺻا و يﺪﻤﺣا )
1390 ( ﻪـﺑ ﻲﺸﻫوﮋﭘ رد ﺰﻴﻧ ناﺰـﻴﻣ ﺮـﺑ ﺮﺛﺆـﻣ ﻞـﻣاﻮﻋ ﻲﻳﺎـﺳﺎﻨﺷ ﻲـﺳرﺮﺑ
نازﻮـﻣآ ﺶﻧاد ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا نﺎﺑز ﻲﻠﻴﺼﺤﺗ ﺖﻓﺮﺸﻴﭘ ﺪـﻨﺘﺧادﺮﭘ نﺎﻬﻔـﺻا ﺮﻬـﺷ ﻲﻳﺎـﻤﻨﻫار مﻮـﺳ ﻪـﻳﺎﭘ
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺶﻘﻧ ،داد نﺎﺸﻧ نﺎﻧآ يﺎﻫ
،ﻲﺷزﻮﻣآ هﻮﻴﺷ ىروﺎﻨﻓ
،ﻰﺷزﻮﻣآ بﺎﺘﻛ يﺎـﻫ
،ﻰـﺳرد هﺰـﻴﮕﻧا يﺎـﻫ
ﻲﺼﺨﺷ ﺶﻧاد
،زﻮﻣآ ﺔﻄﺑار ﺶﻧاد زﻮﻣآ و ﻢﻠﻌﻣ و ﻞﻣاﻮﻋ ﻰﮕﻨﻫﺮﻓ ﻰﻋﺎﻤﺘﺟا رد ﺖﻓﺮﺸـﻴﭘ ﻰﻠﻴﺼـﺤﺗ
ﻰﺴﻴﻠﮕﻧا نﺎﺑز ﺮﺛﺆﻣ نﺎﻧآ
ﺖﺳا .
هﺰﻴﮕﻧا زا ﻲﻜﻳ
ﻣ رد ﺮﺛﺆﻣ يﺎﻫ ناﺮـﻴﮔاﺮﻓ ﻪـﻛ ﺖـﺳا يﺮﻴﮔدﺎـﻳ يﺎـﻫدﺮﺒﻫار ،ﻲﻠﻴﺼـﺤﺗ ﺖﻴﻘﻓﻮ
________________________________
________________________________
__
1- Bineh&simon 2- Sorendaik 3- Haris
4- Elshat&.hamker 5- Permozic&frenham
ﻲﻣﺮﺑ
يﺮﻴﮔدﺎـﻳ ﺪـﻨﻳاﺮﻓ رد ار نآ و ﺪﻨﻨﻳﺰﮔ
ﻪـﺑ نﺎـﺷ
ﻲـﻣ رﺎـﻛ
ﺮـﺑ ،ﺪـﻧﺮﻴﮔ و ﺖﺒﺴـﻴﻧ ﺮـﻈﻧ سﺎـﺳا
ﺖﻴﻤﺴﻜﺷ ) 1
1991 (
،نﺎﺑز يﺮﻴﮔدﺎﻳ يﺎﻫدﺮﺒﻫار ترﺎﻬﻣ
ﻲﻳﻻﺎﺑ ﺢﻄﺳ يﺎﻫ و لﺮـﺘﻨﻛ لﻮﺌﺴﻣ ﻪﻛ ﺪﻧا
ترﺎﻬﻣ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻢﻴﻈﻨﺗ
ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ رد نﺎﺑز ﻲﻠﻤﻋ يﺎﻫ
ﻣ يﺎﻫ
ﻲـﻣ ﻒﻠﺘﺨ
ﺪﻨـﺷﺎﺑ . يﺮﻴﮔدﺎـﻳ يﺎـﻫدﺮﺒﻫار
شور ،ﻲﻠﻛ يﺎﻫدﺮﻜﻳور زا ﺪﻨﺗرﺎﺒﻋ نﺎﺑز
درﻮـﻣ مود نﺎﺑز يﺮﻴﮔدﺎﻳ ياﺮﺑ ﻪﻛ ﻲﺻﺎﺧ لﺎﻤﻋا ﺎﻳ و ﺎﻫ
ﻲﻣ راﺮﻗ هدﺎﻔﺘﺳا ﺪﻧﺮﻴﮔ
)
2ﺲﻴﻟا ، 2001 .(
يﺎﻫدﺮﺒﻫار يﺮﻴﮔدﺎﻳ
ﻲﻨﻌﻳ ﻲﻟﺎﻤﻋا ﻪﻛ ﺮﻴﮔاﺮﻓ ياﺮﺑ
،ﻆـﻔﺣ
هﺮﻴﺧذ يزﺎﺳ و تﺎﻋﻼﻃا دﺮﺑرﺎﻛ رﺎﻜﺑ
ﻲـﻣ دﺮـﻴﮔ .
ﻦﻫﻮـﻛ ﺮـﻈﻧزا درﺎـﭽﻳر و
) 3
1989 ( يﺎـﻫدﺮﺒﻫار
ﻲﻫﺎﮔآدﻮﺧ يﺎﻫﺪﻨﻳاﺮﻓ نﺎﺑز يﺮﻴﮔدﺎﻳ ﻲﻣ بﺎﺨﺘﻧا نﺎﺑز يﺮﻴﮔدﺎﻳ ياﺮﺑ ﺮﻴﮔاﺮﻓ ﻪﻛ ﺪﻧا
ﺪﻨﻛ .
ﺮﭙﺳﺎﻛ و چﺮﻓ ) 4
1980 ( ﻪﺑ ار يﺮﻴﮔدﺎﻳ يﺎﻫدﺮﺒﻫار حﺮﻃ ناﻮﻨﻋ
ﻞـﺣ ياﺮـﺑ ﻪـﻧﺎﻫﺎﮔآ هﻮﻘﻟﺎﺑ يﺎﻫ
ﻪﺑ ﺮﻴﮔاﺮﻓ ياﺮﺑ ار دﻮﺧ ﻪﻛ ﻪﭽﻧآ ندﺮﻛ
ﻲﻣ حﺮﻄﻣ ﻞﻜﺸﻣ ناﻮﻨﻋ
نﺪﻴـﺳر رد ،ﺪـﻨﻛ ﻪـﺑ
فﺪـﻫ ﻚـﻳ
صﺎﺧ يﺮﻴﮔدﺎﻳ ﻲﻣ ﻒﻳﺮﻌﺗ
ﺪﻨﻨﻛ ،نﺎـﺑز ﺔـﻨﻴﻣز رد ﻲﺳﺎﻨﺸـﻧاور ﺮـﻈﻨﻣ زا ﻒـﻳﺮﻌﺗ ﻚـﻳ ﺔـﺋارا ﺎﺑ و
ﻲﻣ ﻲﻣ ﻒﻳﺮﻌﺗ ﻲﻫﺎﮔآدﻮﺧ و يرﻮﺤﻣ ﻞﻜﺸﻣ ﺎﺑ طﺎﺒﺗرا رد يﺮﻴﮔدﺎﻳ يﺎﻫدﺮﺒﻫار ﻪﻛ ﺪﻨﺴﻳﻮﻧ دﻮﺷ
.
درﻮﻔﺴﻛآ ) 1990 ( و ﻢﻴﻘﺘﺴـﻣ يﺎـﻫدﺮﺒﻫار ﻲﻠـﺻا ﺔـﻘﺒﻃود ﻪـﺑ ار نﺎـﺑز يﺮﻴﮔدﺎﻳ يﺎﻫدﺮﺒﻫار
يﺎﻫدﺮﺒﻫار ﻲﻣ ﻢﻴﺴﻘﺗ ﻢﻴﻘﺘﺴﻣﺮﻴﻏ
ﺪﻨﻛ . ﻲﻤﻴﻘﺘﺴـﻣ ﺖـﻟﺎﺧد نﺎـﺑز يﺮﻴﮔدﺎﻳ رد ،ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ يﺎﻫدﺮﺒﻫار
ﺪﻧراد .
زا ﺪـﻨﺗرﺎﺒﻋ ﺎـﻫدﺮﺒﻫار ﻦـﻳا :
ﻪـﻈﻓﺎﺣ يﺎـﻫدﺮﺒﻫار
يﺎـﻫدﺮﺒﻫار و ﻲﺘﺧﺎﻨـﺷ يﺎـﻫدﺮﺒﻫار ،يا
ﻲﻧاﺮﺒﺟ . ﻪﻈﻓﺎﺣ يﺎﻫدﺮﺒﻫار
ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻞﻣﺎﺷ ،يا
ﻪـﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻳﺎﻫ هﺮـﻴﺧذ
ﻚـﻤﻛ تﺎـﻋﻼﻃا يزﺎـﺳ
ﻲﻣ
،ﺪﻨﻛ
زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺪﻨﻧﺎﻣ
ندﺮﻛ روﺮﻣ و اﺪﺻ و ﺮﻳﻮﺼﺗ .
ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ،ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ يﺎﻫدﺮﺒﻫار
ﻲﻳﺎﻫ ﻪـﻛ ﺪـﻧا
ﻞﺑﺎﻗ ياﺮﺑ هﺪﻧﺮﻴﮔدﺎﻳ
ﻲﻣ مﺎﺠﻧا ﺐﻟﺎﻄﻣ ندﺮﻛ ﻢﻬﻓ
نﺎـﺑز ﻪـﺑ و ﺪﻫد نﺎـﺑز ﺪـﻴﻟﻮﺗ و كرد رد نازﻮـﻣآ
ﻪﺑ
ﻲـﻣ ﻚﻤﻛ ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ ترﻮﺻ
ندﺮـﻛ ﻲـﺳرﺮﺑ و مﺎـﻴﭘ ندﺎﺘـﺳﺮﻓ و ﺖـﻓﺎﻳرد ،ﻦﻳﺮـﻤﺗ ﺪـﻨﻧﺎﻣ ،ﺪـﻨﻛ .
ﻧﺮﻴﮔدﺎﻳ ﻪﺑ ﺰﻴﻧ ،ﻲﻧاﺮﺒﺟ يﺎﻫدﺮﺒﻫار
ﻲﻣ ﻚﻤﻛ هﺪ
فﺎﻜﺷ ﺮﺑ ﺎﺗ ﺪﻨﻛ
و ﺪـﻨﻛ ﻪـﺒﻠﻏ دﻮـﺧ ﺶـﻧاد يﺎـﻫ
ﺪـﻨﻧﺎﻣ ﺪـﻫد ﻪـﻣادا دﻮﺧ طﺎﺒﺗرا ﻪﺑ و ﺪﻨﻛ راﺮﻗﺮﺑ طﺎﺒﺗرا ناﺮﮕﻳد ﺎﺑ ﺪﻧاﻮﺘﺑ دﻮﺧ ﻲﻧﺎﺑز كﺪﻧا ﺶﻧادﺎﺑ ندز سﺪﺣ )
درﻮﻔﺴﻛآ و ﻦﻳﺮﮔ ،5
1995 .(
ﺪﻧراد ﺖﻟﺎﺧد نﺎﺑز يﺮﻴﮔدﺎﻳ رد ﺰﻴﻧ ﻢﻴﻘﺘﺴﻣﺮﻴﻏ يﺎﻫدﺮﺒﻫار .
ﻪـﺳ ﻪـﺑ ﺰـﻴﻧ ﺎـﻫدﺮﺒﻫار ﻦﻳا عﻮـﻧ
ﻪﻘﺒﻃ ﻲﻣ يﺪﻨﺑ يﺎـﻫدﺮﺒﻫار و ﻲﻔﻃﺎـﻋ يﺎـﻫدﺮﺒﻫار ،ﻲﺘﺧﺎﻨـﺷاﺮﻓ يﺎـﻫدﺮﺒﻫار زا ﺪﻨﺗرﺎﺒﻋ ﻪﻛ ﺪﻧﻮﺷ
________________________________
________________________________
__
1- Nisbet & Shucksmith 2- Ellise
3- Cohen & Richard 4- Faerch & G. Kasper 5- Green & oxford
ﻲﻋﺎــﻤﺘﺟا . ﻪــﺑ ،ﻲﺘﺧﺎﻨــﺷاﺮﻓ يﺎــﻫدﺮﺒﻫار ﻪــﻣﺎﻧﺮﺑ رد ناﺮــﻴﮔاﺮﻓ
ﻢﻴــﻈﻨﺗ و فاﺪــﻫا ﻦﻴــﻴﻌﺗ ،يﺰــﻳر
يﺮﻴﮔدﺎﻳ
ﻲﻣ ﻚﻤﻛ نﺎﺷ
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﺪﻨﻧﺎﻣ ،ﺪﻨﻛ
يﺮﻴﮔدﺎـﻳ زا ﻲﺑﺎﻳزرا و يﺮﻴﮔدﺎﻳ ياﺮﺑ يﺰﻳر .
يﺎـﻫدﺮﺒﻫار
ﻌﺿو ﺮﺑ ،ﻲﻔﻃﺎﻋ نﺎﺑز ﻲﻔﻃﺎﻋ و ﻲﺷﺮﮕﻧ ﺖﻴ
ﻲﻣ ،ﺖﺳا شزﻮﻣآ لﺎﺣ رد ﻪﻛ ﻲﻧﺎﺑز ﻪﺑ نازﻮﻣآ دزادﺮـﭘ
هﺎﮔﺪﻳد ،تﺎﺳﺎﺴﺣا ﺎﺑ و
دﻮـﺧ تﺎﺳﺎﺴـﺣا زا ﻲﻫﺎﮔآ و ﻖﻳﻮﺸﺗ ،باﺮﻄﺿا ﺶﻫﺎﻛ ﺪﻨﻧﺎﻣ هﺰﻴﮕﻧا و ﺎﻫ
ﺪﻧراد طﺎﺒﺗرا .
ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﺰﻴﻧ ،ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫدﺮﺒﻫار
ﻢﻫ ﺶﻳاﺰﻓا ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣدرﻮﻣ نﺎﺑز ﺎﺑ هﺪﻧﺮﻴﮔدﺎﻳ ﻲﺸﻨﻛ
ﻲﻣ
،دﻮﺷ ﺮﭘ ﺪﻨﻧﺎﻣ
يدرﺪﻤﻫ و يرﺎﻜﻤﻫ ،ﺶﺳ )
،درﻮﻔﺴﻛآ و ﻦﻳﺮﮔ 1995
.(
نﺎﺑز ﻊﻗاورد
ﺎـﺑ نازﻮﻣآ
ﻲـﻣ ﺶﻳاﺰـﻓا ،ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮـﻣ نﺎـﺑز ﺮﺑ ار دﻮﺧ ﻂﻠﺴﺗ ،نﺎﺑز يﺮﻴﮔدﺎﻳ يﺎﻫدﺮﺒﻫار زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺪـﻨﻫد
) كﻮﺘﺴﻴﻟﺎﻴﺑ ،1
1983 .(
يﺎـﻫدﺮﺒﻫار ﻪـﻠﻤﺟ زا ،ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا نﺎﺑز يﺮﻴﮔدﺎﻳ يﺎﻫدﺮﺒﻫار ﻪﻛ ﺪﻨﻧآ ﺮﮕﻧﺎﺸﻧ ﻒﻠﺘﺨﻣ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ و ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ زا ﺎﻫدﺮﺒﻫار ﻦﻳا زا يﺮﻴﮔ هﺮﻬﺑ و دراﺬﮔ ﻲﻣ ﺮﻴﺛﺎﺗ ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا نﺎﺑز يﺮﻴﮔدﺎﻳﺮﺑ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷاﺮﻓ
ﻲﮔﮋﻳو نﺎﺑز يﺎﻫ ﻲﻣ بﻮﺴﺤﻣ ﻖﻓﻮﻣ نازﻮﻣآ دﻮﺷ
)
، ﻲﻧﺎﺒﻌﺷ و هﻮﻜﺸﻣ 2013
.(
رﺎﻳﻮﻳ و يﺪﻌﺳ ﺶﻫوﮋﭘ )
2013 ( ﻦﻴـﺑ ﺪـﻧداد نﺎﺸـﻧ دﻮـﺧ ﺶﻫوﮋـﭘ رد ﻪـﻛ ﺖﺳا نآ ﺮﮕﻧﺎﺸﻧ
ﺼﺤﺗ ﺖﻓﺮﺸﻴﭘ ﺎﺑ ﻲﻤﻴﻈﻨﺗ دﻮﺧ يﺮﻴﮔدﺎﻳ يﺎﻫدﺮﺒﻫار دراد دﻮﺟو يرادﺎﻨﻌﻣ ﺔﻄﺑار ﻲﻠﻴ
.
ﻖﺳﻮﻣ و ﺪﻨﻣدﻮﺳ )
2014 ( ﺖـﻴﻘﻓﻮﻣ و يﺮﻴﮔدﺎـﻳ يﺎﻫدﺮﺒﻫار دﺮﺑرﺎﻛ ،يدﺎﻘﺘﻧا ﺮﻜﻔﺗ ﻦﻴﺑ ﻪﻄﺑار
ﻪﺘﻓﺎﻳ ،ﺪﻧداد راﺮﻗ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﻦﻴﺑ رد ار ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا نﺎﺑز رد يرادﺎﻨﻌﻣ ﺔﻄﺑار ﺮﮕﻧﺎﺸﻧ ﺎﻫ
يﺮﻴﮔدﺎـﻳ يﺎـﻫدﺮﺒﻫار دﺮﺑرﺎـﻛ ناﺰـﻴﻣ ﺎﺑ يدﺎﻘﺘﻧا ﺮﻜﻔﺗ ﺢﻄﺳ ﻦﻴﺑ نﺎـﺑز يﺮﻴﮔدﺎـﻳ رد ﺖـﻴﻘﻓﻮﻣ و
دﻮﺑ ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا .
رﺎﻄﻋ ﻪﻨﻣﺎﺧ و ﻒﻴﺳ ) 1388 ( رد ﻲﺸـﻫوﮋﭘ نﺎﺸـﻧ
،ﺪـﻧداد شزﻮـﻣآ يﺎـﻫدﺮﺒﻫار يﺮﻴﮔدﺎـﻳ
و
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷاﺮﻓ ﺮﺑ
شﺮﮕﻧ و ﺖﻓﺮﺸﻴﭘ ﻲﻠﻴﺼﺤﺗ ﺶﻧاد نازﻮﻣآ ةرود ﻪﻄﺳﻮﺘﻣ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻲﺘﺒﺜﻣ .دراد
يرد و يﺪﻫاز ﺶﻨـﻣ
) 1387 (
ﻪـﺑ ﻪـﻛ ﻲﺸـﻫوﮋﭘ رد
ﻓ يﺎـﻫدﺮﺒﻫار ﺮﻴﺛﺄـﺗ ﻲـﺳرﺮﺑ ﻲﺘﺧﺎﻨـﺷاﺮ
يرادﺎﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ؛ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ ،ﺪﻨﺘﺧادﺮﭘ ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا نﺎﺑز نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﻲﻠﻴﺼﺤﺗ ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ ﺮﺑ يﺮﻴﮔدﺎﻳ دﻮﺟو نﺎﺑز سرد رد نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ و يﺮﻴﮔدﺎﻳ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷاﺮﻓ يﺎﻫدﺮﺒﻫار زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻦﻴﺑ دراد
.
ﻲﻧﺮﻧ ﻞﻜﻣ نارﺎﻜﻤﻫ و 2
) 2012 ( دﺮـﻜﻠﻤﻋ ﺎـﺑ يﺮﻴﮔدﺎـﻳ يﺎـﻫدﺮﺒﻫار ﻲـﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﻲﺸﻫوﮋﭘ رد
ﺼﺤﺗ ﺪﻨﺘﺧادﺮﭘ ﻲﻠﻴ .
ﻪﺘﻓﺎﻳ و يﺮﻴﮔدﺎﻳ يﺎﻫدﺮﺒﻫار ﻦﻴﺑ يرادﺎﻨﻌﻣ ﺔﻄﺑار ،داد نﺎﺸﻧ نﺎﻧآ ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫ
دراد دﻮﺟو ﻲﻠﻴﺼﺤﺗ دﺮﻜﻠﻤﻋ .
________________________________
________________________________
__
1- Bialystok 2- Mclnerney
تﻮﻣﺎﭼ نارﺎﻜﻤﻫ و 1
) 1988 ( ﺶـﻧاد هدﺎﻔﺘﺳادرﻮﻣ يﺮﻴﮔدﺎﻳ يﺎﻫدﺮﺒﻫار ،ﻲﻟﻮﻃ ﺔﻌﻟﺎﻄﻣ ﻚﻳرد
هدﺮـﻛ ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ ار ﻲﺟرﺎﺧ نﺎﺑز يﺮﻴﮔدﺎﻳ ﻦﻴﺣ رد نازﻮﻣآ يﺎـﻫدﺮﺒﻫار دﺮﺑرﺎـﻛ ﻪـﺑ و
ﻲﺘﺧﺎﻨـﺷاﺮﻓ
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻪﻠﻤﺟزا
ﺖﻳاﺪﻫ ﻪﺟﻮﺗ ،يﺰﻳر
دﻮـﺧ ،ﻲﺑﺎﺨﺘﻧا ﻪﺟﻮﺗ ،هﺪﺷ
هرﺎـﺷا ﻪﻠﺌﺴـﻣ ﺖﺧﺎﻨـﺷ و ﻲﻨﻴﺑزﺎـﺑ
هدﺮﻛ
ﺖﺳا هداد نﺎﺸﻧ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﺞﻳﺎﺘﻧ و ﺪﻧا ﺶﻧاد ﻪﻛ
يﻮﻗ نازﻮﻣآ
ار ﺎـﻫدﺮﺒﻫار زا يﺮﺘﺸﻴﺑ عاﻮﻧا ،ﺮﺗ
ﻪﺑ ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ رﻮﻃ
ﻲﻣ راﺮﻗ هدﺎﻔﺘﺳادرﻮﻣ يﺰﻴﻣآ ﺎﺨﺘﻧا ﻪﻧاﺪﻨﻤﻓﺪﻫ ار ﺎﻫدﺮﺒﻫار ،ﺪﻧداد
ﻲـﻣ ب ﺮـﺑ ،ﺪـﻧدﺮﻛ
ﻪـﺑ دﻮﺧ ﻲﻧﺎﺑز ﺶﻧاد و ﻲﻣﻮﻤﻋ تﺎﻋﻼﻃا زا و ﻪﺘﺷاد يﺮﺘﺸﻴﺑ ترﺎﻈﻧ دﻮﺧ ﺐﻠﻄﻣ كرد ﻪـﻧﻮﮔ
يا
ﻲﻣ هﺮﻬﺑ ﺮﺗﺪﻣآرﺎﻛ ﺪﻧدﺮﺑ
.
دازﺮﻓ و ﻲﺤﻟﺎﺻ )
1382 ( ﺔﻄﺑار ﺔﻌﻟﺎﻄﻣ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﻪﻛ ﻲﺸﻫوﮋﭘ رد و ﺖﺧﺎﻨـﺷاﺮﻓ يﺎـﻫدﺮﺒﻫار
ﻪـﺘﻓﺎﻳ ،ﺪـﻨﺘﺧادﺮﭘ ﻲﺴـﻴﻠﮕﻧا نﺎﺑز يﺮﻴﮔدﺎﻳ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺎﺑ يﺮﻴﮔدﺎﻳ كاردا
ﻦﻴـﺑ داد نﺎﺸـﻧ نﺎـﻧآ يﺎـﻫ
دراد دﻮـﺟو يرادﺎـﻨﻌﻣ ﺔـﻄﺑار ،ﻲﺴـﻴﻠﮕﻧا نﺎـﺑز رد يﺮﻴﮔدﺎـﻳ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺎﺑ ﺖﺧﺎﻨﺷاﺮﻓ يﺎﻫدﺮﺒﻫار .
ﺶـﻧاد ﻦﻴـﺑ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ يﺎـﻫدﺮﺒﻫار ﺖـﻬﺟ زا ﻲﺴـﻴﻠﮕﻧا نﺎـﺑز سرد رد ﻒﻴﻌـﺿ و يﻮـﻗ نازﻮـﻣآ
ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ يرادﺎﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ﺖﺧﺎﻨﺷاﺮﻓ .
ﻚﻠﻣ و نﻼﺘﺳاد
هداز ) 1389 ( ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﻲﺸﻫوﮋﭘ رد ﺄﺗ
ﺮﻴﺛ دﻮـﺧ يﺎـﻫدﺮﺒﻫار شزﻮـﻣآ ﺖﺒﺜﻣ
ﻢﻈﻧ
ﺶﻧاد ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا نﺎﺑز سرد ﺖﻓﺮﺸﻴﭘ ﺮﺑ ﻲﺸﺨﺑ
ﻪـﺘﻓﺎﻳ ،ﺪـﻨﺘﺧادﺮﭘ نازﻮﻣآ ﺔـﻣﺎﻧﺮﺑ ،داد نﺎﺸـﻧ ﺎـﻫ
ﻢﻈﻧ دﻮﺧ شزﻮﻣآ ،ﻲﺸﺨﺑ
ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺶﻧاد ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا نﺎﺑز سرد ﺖﻓﺮﺸﻴﭘ ﺮﺑ يرادﺎﻨﻌﻣ دراد نازﻮﻣآ
.
يﺮﻴﮔدﺎـﻳ رد ﻪـﻛ ﻲﻳﺎـﻫﺮﻴﻐﺘﻣ زا ﺮـﮕﻳد ﻲـﻜﻳ ،يﺮﻴﮔدﺎﻳ يﺎﻫدﺮﺒﻫار ﺮﺑ نوﺰﻓا ﺶـﻘﻧ مود نﺎـﺑز
ﺖـﺳا نﺎﺑز ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد شﺮﮕﻧ ،دراد يﺮﻳﺬﭘﺎﻧرﺎﻜﻧا .
كرد ياﺮـﺑ ﻢـﻬﻣ ﻲﻣﻮـﻬﻔﻣ ،شﺮـﮕﻧ
ﺖﺳا نﺎﺴﻧا تﺎﺳﺎﺴﺣا و ﺪﻳﺎﻘﻋ ،رﺎﺘﻓر .
ﻲﻤﻧ ﻪﻛ ﺪﺷﺎﺑ روﺎﺑ ﻦﻳا ﺮﺑ ﻲﻳﻮﺠﺸﻧاد ﺮﮔا ﺪـﻳﺪﺟ نﺎﺑز ﺪﻧاﻮﺗ
ﻪﺑ ار ﺪـﺷ ﺪـﻫاﻮﺧ وا يﺮﻴﮔدﺎـﻳ ﻊﻧﺎـﻣ وا روﺎـﺑ ﻦﻳا ،دﺮﻴﮕﺑ دﺎﻳ ﻲﺑﻮﺧ )
نﻮﺴـﺗرﺎﻨﻟ
،2
2008 ؛ ﺲﻴـﻟا ،3
1994 .(
ﻲﻣ ﻚﻤﻛ مود نﺎﺑز يﺮﻴﮔدﺎﻳ ﻪﺑ ،مود نﺎﺑز ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺖﺒﺜﻣ شﺮﮕﻧ و هﺰﻴﮕﻧا
ﺪﻨﻛ . ﺮﻛرﺎﺑ هﺪﻴﻘﻋ 4
شﺮﮕﻧ ﻪﻛ دراد
،ﺪﻨﺘﺴﻴﻧ ﻲﺛرا ﺎﻫ نآ ﻪﻜﻠﺑ
ﻲﻧورد يﺎﻫداﺪﻌﺘﺳا ﺎﻳ ﻲﻧورد تﻼﻳﺎﻤﺗ ﺎﻫ ﺪﻧا
. ﻪـﺑ شﺮـﮕﻧ
ﻚﻳ
ﻲﻣ صﺎﺧ نﺎﺑز
نآ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ،ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻔﻨﻣ ﺎﻳ ﺖﺒﺜﻣ ﺪﻧاﻮﺗ
نﺎـﻣز لﻮـﻃ رد ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ ﺎﻫ ﺮـﻴﻴﻐﺗ
ﺪﻨﻨﻛ ) نﺎﻴﺳﺎﻛ و كﻻﺎﭼ ،5
2010 .(
________________________________
________________________________
__
1- Chamot 2- Lennartsson 3- Elise 4- Barker
5- Chalak & kassian
مﻮﻬﻔﻣ
،شﺮﮕﻧ ﺎﺑ مﻮﻬﻔﻣ سﺎﺴﺣا بﻮﺧ ﺎﻳ ﺪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻪﺑ ﻚﻳ ﺺﺨﺷ ﺎﻳ ﻚﻳ ﺰﻴﭼ هاﺮﻤﻫ ﺖﺳا .
مﻮﻬﻔﻣ ،ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ شﺮﮕﻧ
ﺎﺑ ﻚﻳ ﺖﻔﺻ ﺖﺒﺜﻣ ﺎﻳ ﻲﻔﻨﻣ هاﺮﻤﻫ ﺖﺳا . شﺮـﮕﻧ ار ﻲـﻣ ناﻮـﺗ ﻪـﺑ ناﻮـﻨﻋ
ﺖﻟﺎﺣ
،ﻲﻧﺪﺑ ﻲﮔدﺎﻣآ ﻲﻧدﻮﻣزآ ياﺮﺑ
،ﻞﻤﻋ ﻲﮔدﺎﻣآ ﻲﻧاور و
،ﻲﺒﺼـﻋ ﺶﻨـﻛاو ﺒﺼـﻋ ﻲ ﺖـﺒﺜﻣ ﺎـﻳ
،ﻲﻔﻨﻣ
،ﺖﺷادﺮﺑ سﺎﺴﺣا ﺎﻳ يدﺎﻤﺘﻋا ﻪﻛ ﻚﻳ ﺺﺨﺷ ﺖﺒﺴﻧ ﻪﺑ ﻚﻳ ﺺﺨـﺷ
،ﺮـﮕﻳد ﻚـﻳ
،هوﺮـﮔ
ﻚﻳ
،ﻪﺸﻳﺪﻧا ﻚﻳ ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ ﺎﻳ ﻚﻳ ءﻲﺷ دراد ﻒﻳﺮﻌﺗ دﺮﻛ )
،ﻲﻤﻳﺮﻛ 1386
، ص 123 .(
ﺎﻧﺎﺒﻨﻴﭼﺎﺗ نارﺎﻜﻤﻫ و1
) 1996 (
ﺶﻧاد شﺮﮕﻧ ﻲﺳرﺮﺑ ﺮﺑ ﻲﻨﺒﻣ دﻮﺧ ﺶﻫوﮋﭘ رد ﺖﺒﺴـﻧ نازﻮـﻣآ
ود رد ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا نﺎﺑز يﺮﻴﮔدﺎﻳ ﻪﺑ ﻲﻨﻴﭼ نازﻮﻣآ ﺶﻧاد زا هوﺮﮔ
) 442 ﺮﻔﻧ ( ﻲـﻨﭘاژ نازﻮﻣآ ﺶﻧاد و
) 359 ﺮﻔﻧ ( ﺔـﻗﻼﻋ و شﺰﻴﮕﻧا ،شﻼﺗ ،ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا نﺎﺑز يﺮﻴﮔدﺎﻳ ياﺮﺑ نﺎﻧآ ﻪﻛ ﺪﻧﺪﻴﺳر ﻪﺠﻴﺘﻧ ﻦﻳا ﻪﺑ
ﺖـﺳا رادرﻮﺧﺮﺑ يدﺎﻳز شزرا زا ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا نﺎﺑز يﺮﻴﮔدﺎﻳ نﺎﻧآ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ و ﺪﻨﺘﺷاد يﺮﺘﺸﻴﺑ دراد ﺖﻴﻤﻫا نﺎﻧآ ةﺪﻨﻳآ ياﺮﺑ و .
ﺑا ﺎﻴﺑارﻮ )2
1996 (
ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ ﻲـﻃ ﻲﺴـﻴﻠﮕﻧا نﺎـﺑز يﺮﻴﮔدﺎـﻳ ﺮـﺑ ﺮﺛﺆـﻣ ﻞـﻣاﻮﻋ ناﻮـﻨﻋ ﺎـﺑ يا
83
ﺶﻧاد
ﺶﻧاد شﺮﮕﻧ ﻪﻛ ﺪﻴﺳر ﻪﺠﻴﺘﻧ ﻦﻳا ﻪﺑ ،ﻲﻠﻴﺋاﺮﺳا ﻢﺘﺸﻫ سﻼﻛ زﻮﻣآ نازﻮـﻣآ
سرد ﻪـﺑ ﺖﺒﺴـﻧ
ﻢﻬﻣ زا نﺎﻧآ ﮓﻨﻫﺮﻓ و ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا نﺎﺑز ﺖﺳا ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا نﺎﺑز يﺮﻴﮔدﺎﻳ ﺮﺑ ﺮﺛﺆﻣ ﻞﻣاﻮﻋ ﻦﻳﺮﺗ
.
يﺎﻧروود ) 3
2009 ( ﻫوﮋﭘ رد
سﻼـﻛ رد نﺎﺑز يﺮﻴﮔدﺎﻳ يور ﺮﺑ ﻪﻛ ﻲﺸ
هﺮـﻛ يﺎـﻫ
،ﺖـﺷاد يا
دراد دﻮـﺟو يرادﺎـﻨﻌﻣ طﺎـﺒﺗرا نﺎﺑز يﺮﻴﮔدﺎﻳ و شﺮﮕﻧ ،شﺰﻴﮕﻧا ﻦﻴﺑ داد نﺎﺸﻧ .
ﺖـﺷاد نﺎـﻴﺑ وا
ﻚﻳ يﺮﻴﮔدﺎﻳ ياﺮﺑ ﻲﻧورد كﺮﺤﻣ ﻚﻳ نوﺪﺑ
ﻞـﻴﻣ هﺪﻧﺮﻴﮔدﺎﻳ ﻪﻛ ﺪﻴﺸﻛ ﺪﻫاﻮﺨﻧ ﻲﻟﻮﻃ ،ﺪﻳﺪﺟ نﺎﺑز
ﻓ ﻪﺠﻴﺘﻧ رد و هدﺮﺑ لاﺆﺳ ﺮﻳز ار يﺮﻴﮔدﺎﻳ ﻪﺑ دﻮﺧ ﺮـﮔا ﻲـﻟو ،ﺪـﺷ ﺪـﻫاﻮﺧ ﻒﻗﻮﺘﻣ يﺮﻴﮔدﺎﻳ ﺪﻨﻳاﺮ
،دﻮﺷ ﻞﺋﺎﻗ ﻲﺟرﺎﺧ نﺎﺑز يﺮﻴﮔدﺎﻳ ياﺮﺑ يدﺎﻳز شزرا و ﺪﺷﺎﺑ شﺮﮕﻧ و شﺰﻴﮕﻧا ياراد هﺪﻧﺮﻴﮔدﺎﻳ نآ رد ﻪـﺠﻴﺘﻧرد ﻪـﻛ داد ﺪـﻫاﻮﺧ صﺎﺼـﺘﺧا نﺎﺑز يﺮﻴﮔدﺎﻳ ياﺮﺑ ار يﺮﺘﺸﻴﺑ شﻼﺗ و نﺎﻣز ،ﺖﻗو
ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ وا ﻲﻠﻴﺼﺤﺗ ﺖﻓﺮﺸﻴﭘ و ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ ﺲﻧﺎﺷ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ .
و ﮓﻧﺎﻳ
4نﻻ ) 2003 ( ﺶﻧاد شﺮﮕﻧ
ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا نﺎﺑز يﺮﻴﮔدﺎﻳ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ار نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد و نازﻮﻣآ
ﮓﻨﻫ رد
ﺪـﻧدادراﺮﻗ ﻲـﺳرﺮﺑ درﻮـﻣ هﺎﮕﺸﻧاد و نﺎﺘﺳﺮﻴﺑد ﺢﻄﺳ ود رد ﮓﻨﻛ .
ﻪـﻛ داد نﺎﺸـﻧ ﺞﻳﺎـﺘﻧ
ﺶﻧاد نﺎـﺑز سورد زا ،ﻲﺴـﻴﻠﮕﻧا نﺎـﺑز ﻪـﺑ ﺖﺒﺴـﻧ ﺖـﺒﺜﻣ شﺮﮕﻧ ﺮﺑ نوﺰﻓا نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد و نازﻮﻣآ
ﻪﺋارا
ﮕﻧا نﺎﺑز و ﻲﺿار هﺪﺷ
نآ ياﺮﺑ ﻲﺴﻴﻠ
ياﺮـﺑ ﻲـﻤﻬﻣ ﻞﻣﺎﻋ ار نﺎﺑز اﺮﻳز ،دراد ﺖﻴﻤﻫا رﺎﻴﺴﺑ ﺎﻫ
________________________________
________________________________
__
1- Tachinbana 2- Aburabia 3- Duvernay 4- Yang&lan
ﻲﻣ ﻲﻘﻠﺗ دﻮﺧ ةﺪﻨﻳآ ﻞﻐﺷ و ﺪﺷر
ﺪﻧدﺮﻛ . ﻲﺟرﺎـﺧ نﺎـﺑز و مود نﺎـﺑز يﺮﻴﮔدﺎﻳ رد شﺰﻴﮕﻧا ﺶﻘﻧ
ﺐﺣﺎﺻ زا يرﺎﻴﺴﺑ ﺪﻴﻛﺄﺗ درﻮﻣ
ﺖـﺳا نﺎـﺑز شزﻮـﻣآ هﺮﺘﺴﮔ ناﺮﻈﻧ )
ﺮﻧدرﺎـﮔ
،1
1985
ﺖـﻨﻤﻠﻛ ؛ و 2
،نارﺎﻜﻤﻫ 1994 ﮓﻧﺎﻳ ؛ ،3
1999 نﻮﺗرﺎﻣ ؛
،4
2000
؛
،ﺰﻟﻮﻧ 2001
نﻮﺘﮕﻨﻳﺮﻫ و مارآ ؛ ،5
2002 زا ﻞﻘﻧ ﻪﺑ ؛
ﺦﻴﺷ
،ﺮﻴﺧ و ﻲﻣﻼﺳﻻا 1386
.(
ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫ ناﻮﻠﻬﭘ
،قدﺎﺻ دازﺮﻓ و يردﺎﻧ ) 1385 (
،
،ﻪﻳﻮﺿر ﻒﻴﺳ و يﺮﻫﺎﻃ ) 1384 (
،
6مﺎﺳ
) 2005 (
، نﺎﻛ سﺎﻜﺑاو )7
2006 (
،
،مﺎـﻫاﺮﮔ ﺮـﮕﻨﻴﻧﺮﺑ و
8ﻦـﻓ ) 2007 (
،
،ﺰﻨﻴﺗرﺎـﻣ و كﺎـﻜﻳرآ
9لﻮـﺟ
) 2008 (
،
،رﺎـﻨﻴﭙﻛا
،ﺰﻳﺪـﻠﻳ رﺎـﺗﺎﺗ و ﻦﻴـﮔرا )10
2009 (
،سﺎﺴـﺗﺎﻛرﺎﺑ و ﺲﻴﺗﺎﻤﻴـﺳﺎﻛ
و سﺎـﻣﻻﺎﻴﮔ
11
) 2009 ( ﺮﮕﻧﺎﻴﺑ دﻮﺟو رادﺎﻨﻌﻣ ﻪﻄﺑار ﻦﻴﺑ
شﺮﮕﻧ و ﺖﻓﺮﺸﻴﭘ ﻲﻠﻴﺼﺤﺗ .ﺖﺳا
ﺶﻫوﮋﭘ
تﺮﺒﻣﻻ وﺮﻧدرﺎﮔ يﺎﻫ ) 12
1972 ( ﻲﺗﺮﻫود و )13
2002 ( ﺖﺒﺴﻧ شﺮﮕﻧ ﻪﻛ ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ
نﺎـﺑز يﺮﻴﮔدﺎـﻳ رد ﺖـﻴﻘﻓﻮﻣ ﺮﺑ ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا نﺎﺑز يﺮﻴﮔدﺎﻳ ﻪﺑ ﺮﻴﺛﺄـﺗ
ﻲـﻣ اﺬـﮔ در .
14ﻢﻴـﻛ ) 2010 ( رد
يور ﺮﺑ ار ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا نﺎﺑز يﺮﻴﮔدﺎﻳ و شﺮﮕﻧ ﻪﻄﺑار ﻲﺸﻫوﮋﭘ 1037
» ﺶـﻧاد زﻮـﻣآ « رد ﻲﻧﺎﺘـﺳﺮﻴﺑد
دﺮﻛ ﻲﺳرﺮﺑ هﺮﻛ .
هﺰﻴﮕﻧا داد نﺎﺸﻧ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻲﺳﺎﻴﺳ يﺎﻫ
–
طﺎﺒﺗرا ﻞﻳﺎﺳو ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا
يروﺎـﻨﻓ و ﻲﻌﻤﺟ
ﺶﻧاد ﺖﺒﺜﻣ شﺮﮕﻧ رد ﻲﻤﻬﻣ ﺶﻘﻧ تﺎﻋﻼﻃا دراد ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا نﺎﺑز يﺮﻴﮔدﺎﻳ ﻪﺑ نازﻮﻣآ
.
ﮓﻧاﻮﻫ و ﻮﻴﻟ )15
2011 ( نﺎﻳﻮﺠﺸـﻧاد ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا نﺎﺑز يﺮﻴﮔدﺎﻳ شﺰﻴﮕﻧا ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﻲﺸﻫوﮋﭘ رد
ﻻﺎـﺑ ﺎـﺑ داد نﺎﺸـﻧ ﺞﻳﺎـﺘﻧ ،ﺖـﺧادﺮﭘ نﺎﺑز سرد رد نﺎﻧآ يﺮﻴﮔدﺎﻳ ﺶﻨﻛ ﺎﺑ ﻲﻨﻴﭼ شﺰـﻴﮕﻧا ﻦﺘـﻓر
ﻲﻣ ﺶﻳاﺰﻓا نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد يﺮﻴﮔدﺎﻳ دﺮﻜﻠﻤﻋ ، يﺮﻴﮔدﺎﻳ ﺪﺑﺎﻳ
.
________________________________
________________________________
__
1- Gardner 2- Colment 3- Yang 4- Marton
5- Aram&harington 6- Sam
7- Kan & Abkas
8- Graham, Berninger & Fan 9- Martinez& Aricak& Jewell 10- Akpınar, Yıldız, Tatar & Argin 11- Barkatsas, Kasimatis& Gialamas 12- Gardner& Lambert
13- Doherty 14- Kim 15- Liu & Huang
يﺮﻴﮔدﺎﻳ يﺎﻫدﺮﺒﻫار و شﺮﮕﻧ ةرﺎﺑرد ﻪﭽﻧآ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
ﻲﻣ ،ﺪﺷ نﺎﻴﺑ نﺎﺑز ﻦﻳا ناﻮﺗ
نﺎـﻴﺑ ﻪـﻧﻮﮔ
،ﻲﺴـﻴﻠﮕﻧا نﺎـﺑز يﺮﻴﮔدﺎـﻳ ﻪـﺑ ﺖﺒﺴﻧ شﺮﮕﻧ نآ لﺎﺒﻧد ﻪﺑ و نﺎﺑز يﺮﻴﮔدﺎﻳ يﺎﻫدﺮﺒﻫار ﻪﻛ ﺖﺷاد ﻲﻣ ﺮﺑ ﺪﻧاﻮﺗ
ﺪﺷﺎﺑ ﺮﺛﻮﻣ ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا نﺎﺑز سرد رد نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ .
ﻦﻳا ﺶﻫوﮋﭘ ﺦـﺳﺎﭘ فﺪﻫ ﺎﺑ
ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا نﺎﺑز يﺮﻴﮔدﺎﻳ يﺎﻫدﺮﺒﻫار ﻦﻴﺑ ﺎﻳآ ﻪﻛ ﺶﺳﺮﭘ ﻦﻳا ﻪﺑ ﮕﻧ و
ﺎﺑ نﺎﺑز يﺮﻴﮔدﺎﻳ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ شﺮ
ﻪﻄﺑار نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﻲﻣﻮﻤﻋ ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا نﺎﺑز سرد رد ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ ﺪﺷ ﻦﻳوﺪﺗ و ﻲﺣاﺮﻃ ؟دراد دﻮﺟو يا
.
ﻖﻴﻘﺤﺗ شور
ﺖﺳا يدﺎﻴﻨﺑ ﻲﺸﻫوﮋﭘ ،فﺪﻫ ﺮﻈﻧزا ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا .
ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ شور ﺎﺑ ﻪﻛ مﺎـﺠﻧا ﻲﮕﺘﺴـﺒﻤﻫ –
،ﺪﺷ
ﺑ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﺔﻴﻠﻛ ﻞﻣﺎﺷ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا يرﺎﻣآ ﺔﻌﻣﺎﺟ ،ﺪﻨﺟﺮﻴ
ﻞﻣﺎـﺷ 4125
ﺖﺳا ﻮﺠﺸﻧاد .
ﻪـﻧﻮﻤﻧ ﻢـﺠﺣ ناﺮﻛﻮﻛ لﻮﻣﺮﻓ زا هدﺎﻔﺘﺳا يﺎﻨﺒﻣ ﺮﺑ و ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻢﺠﺣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ 351
يﺎﻔﻟآ ﺎﺑ ﺮﻔﻧ 05
/ 0
ﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ .
ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ هﺪﺷ
ﻪـﺑ
ﻪـﺷﻮﺧ ةﻮﻴـﺷ
ﻪـﻠﺣﺮﻣﺪﻨﭼ ﻲﻓدﺎﺼـﺗ يا
يا
بﺎﺨﺘﻧا ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣدرﻮﻣ و .
ﻲﻧدﻮﻣزآ ﺎﻫ ﻪـﻌﻣﺎﺟ سﺎـﺳا ﺮـﺑ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا رد ﺮﻈﻧدرﻮـﻣ
داﺪـﻌﺗ 351 ﺮـﻔﻧ ﻪـﺑ ناﻮـﻨﻋ شور ﻪـﺑ ﻪـﻧﻮﻤﻧ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﮔ ﻴ ﺮ ي ﻪﺷﻮﺧ ا
ﻪـﻠﺣﺮﻣﺪﻨﭼ ﻲﻓدﺎﺼﺗ ي
ﺪـﻨﺟﺮﻴﺑ هﺎﮕﺸـﻧاد ﻲـﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ نﺎﻳﻮﺠﺸـﻧاد ﻦﻴـﺑ زا يا
ﻪﻛ ﺪﻧﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا 176
لدﺎﻌﻣ ﺮﻔﻧ 50,1
و نز نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد زا ﺪﺻرد 175
لدﺎﻌﻣ ﺮﻔﻧ 49,9
ﺪﺻرد
زا و ﺪﻧدﻮﺑ دﺮﻣ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد 136
لدﺎـﻌﻣ ﺮـﻔﻧ 38,7
ﻳﻮﺠﺸـﻧاد زا ﺪـﺻرد و ﻲﻣﻮـﺑ نﺎ
215 زا ﺮـﻔﻧ
لدﺎﻌﻣ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد 61,3
ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ و ﺪﻧدﻮﺑ ﻲﻣﻮﺑﺮﻴﻏ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد زا ﺪﺻرد 271
زا ﺮﻔﻧ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد
لدﺎﻌﻣ 77,2 و ﻲﻫﺎﮕﺑاﻮﺧ ﺪﺻرد 80
لدﺎﻌﻣ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد زا ﺮﻔﻧ 22,8
ﺮـﻴﻏ نﺎﻳﻮﺠﺸـﻧاد زا ﺪـﺻرد
ﺪﻧدﻮﺑ ﻲﻫﺎﮕﺑاﻮﺧ .
ﻋﻼﻃا يروآدﺮﮔ راﺰﺑا تﺎ
هداد يروآدﺮﮔ ياﺮﺑ ،ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا رد ﺎﻫ
ﺶﺳﺮﭘ زا نﺎـﺑز يﺮﻴﮔدﺎـﻳ يﺎﻫدﺮﺒﻫار ﺔﻣﺎﻧ درﻮﻔﺴـﻛآ
) 1990 ( ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا نﺎﺑز يﺮﻴﮔدﺎﻳ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ شﺮﮕﻧ و ﺮﻧدرﺎﮔ
) 1982 ( ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا .
ﺶﺳﺮﭘ نﺎـﺑز يﺮﻴﮔدﺎﻳ يﺎﻫدﺮﺒﻫار ﺔﻣﺎﻧ درﻮﻔﺴـﻛآ
) 1990 :(
يﺮﻴﮔدﺎـﻳ يﺎـﻫدﺮﺒﻫار ﺔﻣﺎﻨﺸـﺳﺮﭘ
نﺎﺑز 50
دراد لاﺆﺳ .
9 ،ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ يﺎﻫﺪﻨﻳآﺮﻓ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ لاﺆﺳ 14
طﻮـﺑﺮﻣ لاﺆـﺳ يﺎـﻫدﺮﺒﻫار ﻪـﺑ
ﻪﻈﻓﺎﺣ
، 6
شور زا هدﺎﻔﺘـﺳا ﻪـﺑ طﻮـﺑﺮﻣ لاﺆﺳ
ﻲـﻧاﺮﺒﺟ يﺎـﻫ
، 9 زا هدﺎﻔﺘـﺳا ﻪـﺑ طﻮـﺑﺮﻣ ﺶـﺳﺮﭘ
ﻲﺘﺧﺎﻨﺷاﺮﻓ يﺎﻫﺪﻨﻳاﺮﻓ
، 6 و ﻲﻔﻃﺎﻋ ﻞﺋﺎﺴﻣ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﺶﺳﺮﭘ 6
ﻞﺋﺎﺴـﻣ ﻪـﺑ طﻮـﺑﺮﻣ ﻢـﻫ ﺶـﺳﺮﭘ
ﺖﺳا ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا .
ﺮﻫ ياراد ﺶﺳﺮﭘ 5
زا ﻪﻨﻳﺰﮔ )
ﻲﻣ قﺪﺻ ﻦﻣ درﻮﻣ رد ًﻼﻣﺎﻛ
ﺪـﻨﻛ ( ﺎـﺗ ) رد ﺰـﮔﺮﻫ
ﻦﻣ درﻮﻣ ﻲﻤﻧ قﺪﺻ ﺪﻨﻛ (
هﺮﻤﻧ ﻪﻛ ﺖﺳا
زا يا 1 ﺎﺗ 5
ﻲـﻣ ﻖـﻠﻌﺗ نآ ﻪﺑ
دﺮـﻴﮔ . ﻲـﻳاور ﻲـﺳرﺮﺑ رد
ﻚﺒـﺳ ﻪﻣﺎﻨﺸـﺳﺮﭘ ﺎـﺑ ﻲﻳﻻﺎﺑ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ راﺰﺑا ﻦﻳا ﻪﻛ ﺖﺳا هداد نﺎﺸﻧ ﺞﻳﺎﺘﻧ راﺰﺑا ﻦﻳا ﻲﻛﻼﻣ يﺎـﻫ
دراد يﺮﻴﮔدﺎﻳ )
ﻲﺳور -
،ﻲﻟ 1989
،مﺪﻗ ﺶﻴﭘ زا ﻞﻘﻧ 1387
.(
ار ﻪﻣﺎﻨﺸـﺳﺮﭘ ﻦـﻳا ﻲﻳاور ﺰﻴﻧ رﻮﻔﺴﻛآ
اور زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺖـﺳا رادرﻮـﺧﺮﺑ ﻲﺑﻮـﻠﻄﻣ ﻲـﻳاور زا ﻪـﻛ داد شراﺰـﮔ و ﻲـﺳرﺮﺑ ياﻮـﺘﺤﻣ ﻲﻳ
)
،درﻮﻔﺴﻛآ 1996 .(
ﺶﺳﺮﭘ ﻦﻳا ﻲﻳﺎﻳﺎﭘ
هﺪـﺷ ﻪﺒـﺳﺎﺤﻣ خﺎـﺒﻧوﺮﻛ يﺎـﻔﻟآ و ﻲﻳﺎـﻣزآزﺎﺑ شور ﺎﺑ ﻪﻣﺎﻧ
ﺖﺳا . ﺐﻳاﺮـﺿ ﺎـﻣزآزﺎﺑ
ﻪـﻈﻓﺎﺣ يﺎـﻫدﺮﺒﻫار ﻲﻳ
و ﻲﻔﻃﺎـﻋ ،ﻲﺘﺧﺎﻨـﺷاﺮﻓ ،ﻲـﻧاﺮﺒﺟ ،ﻲﺘﺧﺎﻨـﺷ ،يا
ﺐــﻴﺗﺮﺗ ﻪــﺑ ﻲﻋﺎــﻤﺘﺟا 59
/ 0 ، 80 / 0 ، 75 / 0 ، 86 / 0 ، 64 / 0 و 62 / 0 خﺎــﺒﻧوﺮﻛ يﺎــﻔﻟآ ﺐﻳاﺮــﺿ و
ﻪﻈﻓﺎﺣ يﺎﻫدﺮﺒﻫار
ﺐـﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا و ﻲﻔﻃﺎﻋ ،ﻲﺘﺧﺎﻨﺷاﺮﻓ ،ﻲﻧاﺮﺒﺟ ،ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ ،يا 64
/ 0 ، 75 / 0 ،
66 / 0 ، 87 / 0 ، 70 / 0 و 77 / 0 ﻪﺑ ﺪﻣآ ﺖﺳد )
ﺦﻴﺷ و ﺮﻴﺧ ،ﻲﻣﻼﺳﻻا
1386 .(
رد ﺐﻳﺮـﺿ ﻪﻛ ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا خﺎﺒﻧوﺮﻛ يﺎﻔﻟآ زا ﻲﻳﺎﻳﺎﭘ ﻲﺳرﺮﺑ ياﺮﺑ ﺰﻴﻧ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا يﺎـﻔﻟآ ﺎـﺑ
سﺎﻴﻘﻣ ﻞﻛ خﺎﺒﻧوﺮﻛ 94
/ 0
ﻲﺘﺧﺎﻨـﺷ يﺎﻫﺪـﻨﻳآﺮﻓ خﺎـﺒﻧوﺮﻛ يﺎـﻔﻟآ ﺐﻳاﺮﺿ و ﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ 78
/ 0
،
ﻪﻈﻓﺎﺣ يﺎﻫدﺮﺒﻫار
يا 84 / 0 ﻲﻧاﺮﺒﺟ ، 73 / 0 ﻲﺘﺧﺎﻨﺷاﺮﻓ ، 89
/ 0 ﻲﻔﻃﺎﻋ ، 64 / 0 ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا و 84
/ 0 ﻪـﺑ
ﺖﺳد ﻪﻛ ﺪﻣآ نﺎﺸﻧ ةﺪﻨﻫد ﺖﺳا سﺎﻴﻘﻣ ﻦﻳا ﺐﺳﺎﻨﻣ ﻲﻳﺎﻳﺎﭘ .
ﺎﮔ ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا نﺎﺑز يﺮﻴﮔدﺎﻳ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ شﺮﮕﻧ ﺮﻧدر
) 1982 :(
نﺎﻳﻮﺠﺸـﻧاد شﺮـﮕﻧ ﺶﺠﻨﺳ ياﺮﺑ
ﺮﻧدرﺎـﮔ ﺔﻣﺎﻨﺸـﺳﺮﭘ زا ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا نﺎﺑز يﺮﻴﮔدﺎﻳ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ )1
(AMBT
) 1982 (
ﺪـﺷ هدﺎﻔﺘـﺳا .
ﻦـﻳا
ياراد ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ 10
تﺮﻜﻴﻟ ﻒﻴﻃ رد ﻪﻛ ﺖﺳا هدﺎﻣ 6
ﻪﻨﻳﺰﮔ ﺖﺳا هﺪﺷ ﻢﻴﻈﻨﺗ يا .
نآ هزﺎﺳ ﻲﻳاور
نﻮـﻣزآ ،ﺪﺷ ﻲﺳرﺮﺑ ﻲﻠﻣﺎﻋ ﻞﻴﻠﺤﺗ ﻦﻓ ﻖﻳﺮﻃ زا 87kmo
/ 0 ﺖـﺳد ﻪـﺑ
ﺖـﻳوﺮﻛ نﻮـﻣزآ و ﺪـﻣآ
ﺢﻄﺳ رد ﺖﻠﺗرﺎﺑ 01
/ 0
ﺪﺷ رادﺎﻨﻌﻣ .
شﺰﻴﮕﻧا ﺔﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﻲﻓﺎﺸﺘﻛا ﻲﻠﻣﺎﻋ ﻞﻴﻠﺤﺗ ﺞﻳﺎﺘﻧ
ﻞـﻛ رد ﻲﺟرﺎـﺧ نﺎﺑز يﺮﻴﮔدﺎﻳ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ شﺮﮕﻧ و 32
/ 63 رﺎﻜـﺷآ ار ﻞـﻛ ﺲﻧﺎـﻳراو زا ﺪـﺻرد
ﻲﻣ ﺪﻨﻛ ) ،داﮋﻧ يدرود 1393
.(
سﺎـﻴﻘﻣ ﻦـﻳا ياﺮﺑ ار ﻲﻳﺎﻳﺎﭘ ﺐﻳﺮﺿ ﺮﻧدرﺎﮔ 89
/ 0
هدﺮـﻛ شراﺰـﮔ
ﺖﺳا . چﻮﻠﺑ ) 1393 ( ار ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﻦﻳا ﻲﻳﺎﻳﺎﭘ ﺐﻳﺮﺿ 86
/ 0
ﺖﺳا هدﻮﻤﻧ شراﺰﮔ .
رد ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا
سﺎـﻴﻘﻣ ﻞـﻛ خﺎـﺒﻧوﺮﻛ يﺎـﻔﻟآ ﺐﻳﺮـﺿ ﻪﻛ ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا خﺎﺒﻧوﺮﻛ يﺎﻔﻟآ زا ﻲﻳﺎﻳﺎﭘ ﻲﺳرﺮﺑ ياﺮﺑ ﺰﻴﻧ 84 / 0 ﻪﺑ ﻪﻛ ﺪﻣآ ﺖﺳد نﺎﺸﻧ
ةﺪﻨﻫد ﺖﺳا سﺎﻴﻘﻣ ﻦﻳا ﺐﺳﺎﻨﻣ ﻲﻳﺎﻳﺎﭘ .
________________________________
________________________________
__
1- Gardner
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺎﻫ
1 -
ﺮﻴﮔدﺎﻳ يﺎﻫدﺮﺒﻫار ﻦﻴﺑ ﺎﻳآ نﺎـﺑز سرد رد ﺖـﻴﻘﻓﻮﻣ ﺎـﺑ نﺎﺑز يﺮﻴﮔدﺎﻳ ﻪﺑ شﺮﮕﻧ و نﺎﺑز ي
؟دراد دﻮﺟو ﻪﻄﺑار
ﻪﺑ رد ﺖـﻴﻘﻓﻮﻣ ﺎـﺑ نﺎـﺑز يﺮﻴﮔدﺎﻳ ﻪﺑ شﺮﮕﻧ و نﺎﺑز يﺮﻴﮔدﺎﻳ يﺎﻫدﺮﺒﻫار ﺔﻄﺑار ﻲﺳرﺮﺑ رﻮﻈﻨﻣ
ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا نﻮﺳﺮﻴﭘ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺐﻳاﺮﺿ زا ﻲﻣﻮﻤﻋ نﺎﺑز سرد .
ﺎﻬﻨﺗ داد نﺎﺸﻧ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻪﺑ شﺮﮕﻧ ﻦﻴﺑ
رد ﺖـﻴﻘﻓﻮﻣ و نﺎﺑز يﺮﻴﮔدﺎﻳ
ﻲﻣﻮـﻤﻋ نﺎـﺑز سرد )
01 /
<0 و p 134 / R =0 ( يرادﺎـﻨﻌﻣ طﺎـﺒﺗرا
ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ .
2 - رد نﺎﻳﻮﺠﺸـﻧاد ﻲﻠﻴﺼـﺤﺗ ﺖـﻴﻘﻓﻮﻣ ﻲﺴـﻴﻠﮕﻧا نﺎﺑز ﻪﺑ شﺮﮕﻧ و يﺮﻴﮔدﺎﻳ يﺎﻫدﺮﺒﻫار ﺎﻳآ
ﺶﻴﭘ ار نﺎﺑز سرد ﻲﻣ ﻲﻨﻴﺑ
؟ﺪﻨﻛ
ﻪﺑ رﻮﻈﻨﻣ ﺶﻴﭘ ﻲـﻨﻴﺑ
ﻲﻠﻴﺼـﺤﺗ ﺖـﻴﻘﻓﻮﻣ
نﺎـﺑز سرد رد نﺎﻳﻮﺠﺸـﻧاد
سﺎـﺳا ﺮـﺑ يﺎـﻫدﺮﺒﻫار
ﻧ شﺮﮕﻧ و يﺮﻴﮔدﺎﻳ ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا نﺎﺑز ﻪﺑ ﺖﺒﺴ
عﻮﻧ زا ﻪﻧﺎﮔﺪﻨﭼ نﻮﻴﺳﺮﮔر زا مﺎﮔ
ﻪﺑ مﺎﮔ
ﺪـﺷ هدﺎﻔﺘـﺳا .
ضﺮﻓ ﺶﻴﭘ
هداد ندﻮﺑ ﻲﻌﻗاو ﻞﻣﺎﺷ ،ﻪﻧﺎﮔﺪﻨﭼ نﻮﻴﺳﺮﮔر زا هدﺎﻔﺘﺳا يﺎﻫ ﻞـﺒﻗ ﺎﻫﺎﻄﺧ لﻼﻘﺘﺳا و ﺎﻫ
ﺪﺷ ﻲﺳرﺮﺑ نﻮﻴﺳﺮﮔر مﺎﺠﻧا زا .
هداد ندﻮﺑ لﺎﻣﺮﻧ ياﺮﺑ
فوﺮﮔﻮـﻤﻟﻮﻛ نﻮـﻣزآ زا ،ﺎﻫ -
فﻮﻧﺮﻴﻤـﺳا
نﺎﺸﻧ ﺞﻳﺎﺘﻧ ،ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ،داد
هداد
ﺪﻨـﺷﺎﺑ ﻲـﻣ لﺎﻣﺮﻧ ﺎﻫ )
05 /
>0 .(P لﻼﻘـﺳا ﻲـﺳرﺮﺑ رﻮـﻈﻨﻣ ﻪـﺑ
زا ﺮﺘﻜﭼﻮﻛ هﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ راﺪﻘﻣ داد نﺎﺸﻧ ﺞﻳﺎﺘﻧ ،ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا نﻮﺴﺗاو ﻦﻴﺑرود نﻮﻣزآ زا ﺎﻫﺎﻄﺧ 4
ﺖﺳا راﺮﻗﺮﺑ ﺎﻫﺎﻄﺧ لﻼﻘﺘﺳا ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ،ﺖﺳا .
ﺞﻳﺎﺘﻧ
ﻪﺑ مﺎﮔ نﻮﻴﺳﺮﮔر زا ﻞﺻﺎﺣ مﺎﮔ
داد نﺎﺸﻧ
، ﺎﻬﻨﺗ
ﻧا نﺎـﺑز ﻪـﺑ ﺖﺒﺴـﻧ شﺮﮕﻧ ﻲﺴـﻴﻠﮕ
دراو
ﺪﺷ لﺪﻣ ) 134 / R=0
، 018 /
=0 R2
و 05 / p<0 .(
يرادﺎـﻨﻌﻣ ﻪـﺑ ﻪـﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺢﻄـﺳ رد F
05 / 0 و
هﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﻦﻴﻴﻌﺗ ﺐﻳﺮﺿ )
018 / 0 ( ﻲﻣ ﻪـﻛ ﺖـﻔﮔ ﻪـﻧﻮﮕﻨﻳا ناﻮﺗ 2
ﺖـﻴﻘﻓﻮﻣ ﺲﻧﺎـﻳراو ﺪـﺻرد
ﺖـﺳا ﻦﻴـﻴﺒﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا نﺎﺑز يﺮﻴﮔدﺎﻳ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ شﺮﮕﻧ زا ،ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا نﺎﺑز سرد رد ﻲﻠﻴﺼﺤﺗ .
ﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﺮﻳﺎﺳ ﺶﻴﭘ رد رادﺎﻨﻌﻣ ﺶﻘﻧ مﺪﻋ ﻞﻴﻟد ﻪﺑ ،
ﺪﻧﺪﺸﻧ لﺪﻣ دراو كﻼﻣ ﺮﻴﻐﺘﻣ ﻲﻨﻴﺑ )
لوﺪﺟ 1 .(
وﺪﺟ ل 1 ( طﻮﺑﺮﻣ ﻪﻧﺎﮔﺪﻨﭼ نﻮﻴﺳﺮﮔر ﻪﺑ
ﺶﻴﭘ ﻲﻨﻴﺑ ﻲﻣﻮﻤﻋ نﺎﺑز سرد رد نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ ﺮﺑ
سﺎﺳا
ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا نﺎﺑز ﻪﺑ شﺮﮕﻧ
كﻼﻣ ﺮﻴﻐﺘﻣ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ
ﺶﻴﭘ ﻦﻴﺑ
2 R
R F sig Durbinwatson
رد ﻲﻠﻴﺼﺤﺗ ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ ز سرد نﺎﺑ نﺎﺑز ﻪﺑ شﺮﮕﻧ
ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا 134
/ 0 018 / 0 380 / 6 012 / 0 922 / 1
وﺪﺟ ل 2 ( ﺐﻳاﺮﺿ نﻮﻴﺳﺮﮔر ﻣ
ﻪﺑ طﻮﺑﺮ ﺶﻴﭘ ﻲﻨﻴﺑ ﻲﻣﻮﻤﻋ نﺎﺑز سرد رد نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ ﺮﺑ
سﺎﺳا
ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا نﺎﺑز ﻪﺑ شﺮﮕﻧ
كﻼﻣ ﺮﻴﻐﺘﻣ ﺶﻴﭘ ﺮﻴﻐﺘﻣ
ﺐﻳاﺮﺿ ﻦﻴﺑ دراﺪﻧﺎﺘﺳا هﺪﺸﻧ ﺐﻳاﺮﺿ
دراﺪﻧﺎﺘﺳا
T هﺪﺷ
Sig.
B Std. Error
Beta ﻲﻠﻴﺼﺤﺗ ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ
ز سرد رد نﺎﺑ نﺎﺑز ﻪﺑ شﺮﮕﻧ
ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا 027
/ 0 011 / 0 134
/ 526 0 / 2 012 / 0
3 -
يﺮﻴﮔدﺎﻳ يﺎﻫدﺮﺒﻫار ﺎﻳآ
ﺶﻴـﭘ ار نﺎﻳﻮﺠﺸـﻧاد رد ﻲﺴـﻴﻠﮕﻧا نﺎـﺑز ﻪـﺑ شﺮـﮕﻧ ،نﺎﺑز ﻲـﻨﻴﺑ
ﻲﻣ
؟ﺪﻨﻛ
ﻪﺑ رﻮﻈﻨﻣ ﺶﻴﭘ ﻲﻨﻴﺑ
ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا نﺎﺑز ﻪﺑ شﺮﮕﻧ
سﺎﺳا ﺮﺑ ،نﺎﺑز يﺮﻴﮔدﺎﻳ يﺎﻫدﺮﺒﻫار نﻮﻴﺳﺮﮔر زا
زا ﻪﻧﺎﮔﺪﻨﭼ عﻮﻧ
مﺎﮔ ﻪﺑ مﺎﮔ
ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا .
ﺶﻴﭘ نﻮﻴﺳﺮﮔر ﻲﺳرﺮﺑ زا ﺶﻴﭘ ضﺮﻓ
نآ زا هدﺎﻔﺘـﺳا يﺎـﻫ
هداد ندﻮﺑ لﺎﻣﺮﻧ ﻞﻣﺎﺷ
ﺪﺷ ﻲﺳرﺮﺑ ،ﺎﻫﺎﻄﺧ لﻼﻘﺘﺳا و ﺎﻫ .
هداد ندﻮـﺑ رﺎـﺠﻨﻬﺑ ياﺮﺑ نﻮـﻣزآ زا ﺎـﻫ
فوﺮﮔﻮﻤﻟﻮﻛ -
،داد نﺎﺸـﻧ ﺞﻳﺎـﺘﻧ ،ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا فﻮﻧﺮﻴﻤﺳا ﺖـﺳا لﺎـﻣﺮﻧ ﺎـﻫ هداد
) 05 /
>0 .(P ﻪـﺑ
ﻼﻘﺘﺳا ﻲﺳرﺮﺑ رﻮﻈﻨﻣ ﻪـﺑ راﺪـﻘﻣ داد نﺎﺸﻧ ﺞﻳﺎﺘﻧ ،ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا نﻮﺴﺗاو ﻦﻴﺑرود نﻮﻣزآ زا ﺎﻫﺎﻄﺧ ل
زا ﺮﺘﻜﭼﻮﻛ هﺪﻣآ ﺖﺳد 4
ﻪـﺑ زﺎـﺠﻣ ﺮﮕﺸـﻫوﮋﭘ و هدﻮـﺑ راﺮـﻗﺮﺑ ﺎـﻫﺎﻄﺧ لﻼﻘﺘﺳا ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ،ﺖﺳا
ﻲﻣ ﻪﻧﺎﮔﺪﻨﭼ نﻮﻴﺳﺮﮔر زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺪﺷﺎﺑ
.
ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻪﻧﺎﮔﺪﻨﭼ نﻮﻴﺳﺮﮔر ﻲﺳرﺮﺑ زا ﻞﺻﺎﺣ داد نﺎﺸﻧ
لوا مﺎﮔ رد ﻪﻛ
ﺎﻨـﺷاﺮﻓ ﺪﻨﻳاﺮﻓ دراو ﻲﺘﺧ
ﺪﺷ ﻪﻟدﺎﻌﻣ )
591 / R =0
، 350 /
=0 R2
و 01 / p<0 ( مﺎـﮔ رد و ﺖـﺳا رادﺎـﻨﻌﻣ يرﺎﻣآ ظﺎﺤﻟ ﻪﺑ ﻪﻛ
ﻲﻔﻃﺎﻋ ﺪﻨﻳاﺮﻓ نﺪﺷ ﻪﻓﺎﺿا ﺎﺑ مود R2
ﻪﺑ 37 / 0 دﺮﻛ اﺪﻴﭘ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﺢﻄﺳ رد ﻪﻛ
01 / 0 ﻲﻣ رادﺎﻨﻌﻣ ﺪﺷﺎﺑ
) 61 / R =0
، 37 /
=0 R2
و 01 / p<0 .(
ﻪـﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ هﺪـﻣآ ﺖـﺳد
35 % شﺮـﮕﻧ ﺲﻧﺎـﻳراو
ﻧ و ﻲﺘﺧﺎﻨـﺷاﺮﻓ ﺪﻨﻳاﺮﻓ هار زا ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا نﺎﺑز يﺮﻴﮔدﺎﻳ ﻪﺑ ﺖﺒﺴ 37
% ﻪـﺑ ﺖﺒﺴـﻧ شﺮـﮕﻧ ﺲﻧﺎـﻳراو
ﻞـﺑﺎﻗ نﺎـﺑز يﺮﻴﮔدﺎـﻳ يﺎـﻫدﺮﺒﻫار زا ﻲﻔﻃﺎـﻋ و ﻲﺘﺧﺎﻨﺷاﺮﻓ ﺪﻨﻳاﺮﻓ هار زا ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا نﺎﺑز يﺮﻴﮔدﺎﻳ ﺖﺳا ﻦﻴﻴﺒﺗ .
ﻪﻔﻟﻮﻣ زا ﻲﻔﻃﺎﻋ ﺪﻨﻳاﺮﻓ و ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ ﺪﻨﻳاﺮﻓ ﺎﻬﻨﺗ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ نﺎﺑز يﺮﻴﮔدﺎﻳ يﺎﻫدﺮﺒﻫار يﺎﻫ
ﮕﻧا
ﺶﻴﭘ يرادﺎﻨﻌﻣ ﺢﻄﺳ رد ﻲﺴﻴﻠ
ﺖﺳا ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا نﺎﺑز يﺮﻴﮔدﺎﻳ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ شﺮﮕﻧ ةﺪﻨﻨﻛ ﻲﻨﻴﺑ .
ﺮﻳﺎﺳ
ﻪﻔﻟﺆﻣ ﺶﻴﭘ رد رادﺎﻨﻌﻣ ﺶﻘﻧ مﺪﻋ ﻞﻴﻟد ﻪﺑ ﺎﻫ ﺪﻧﺪﺸﻧ لﺪﻣ دراو كﻼﻣ ﺮﻴﻐﺘﻣ ﻲﻨﻴﺑ
) لوﺪﺟ 3 .(
لوﺪﺟ 3 ( ﺶﻴﭘ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻪﻧﺎﮔﺪﻨﭼ نﻮﻴﺳﺮﮔر ﻲﻨﻴﺑ
ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا نﺎﺑز ﻪﺑ شﺮﮕﻧ سﺎﺳا ﺮﺑ
يﺎﻫﺪﻨﻳاﺮﻓ
ﺎﻋ و ﻲﺘﺧﺎﻨﺷاﺮﻓ ﻲﻔﻃ
كﻼﻣ ﺮﻴﻐﺘﻣ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ
ﺶﻴﭘ ﻦﻴﺑ
2 R
R F Sig
Durbinwatson
ﻲﺘﺧﺎﻨﺷاﺮﻓ ﺪﻨﻳاﺮﻓ 0,591
0,350 187,685 0,000
نﺎﺑز ﻪﺑ شﺮﮕﻧ ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا ﻲﺘﺧﺎﻨﺷاﺮﻓ ﺪﻨﻳاﺮﻓ
+
ﻲﻔﻃﺎﻋ ﺪﻨﻳاﺮﻓ 0,606
0,367 100,882 0,000
871 / 1
وﺪﺟ ل 4 ( ﺐﻳاﺮﺿ ﺶﻴﭘ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ نﻮﻴﺳﺮﮔر ﻲﻨﻴﺑ
ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا نﺎﺑز ﻪﺑ شﺮﮕﻧ ﺎﺳا ﺮﺑ
س ﻲﺘﺧﺎﻨﺷاﺮﻓ يﺎﻫﺪﻨﻳاﺮﻓ
ﻲﻔﻃﺎﻋ و
كﻼﻣ ﺮﻴﻐﺘﻣ ﺶﻴﭘ ﺮﻴﻐﺘﻣ
ﺐﻳاﺮﺿ ﻦﻴﺑ دراﺪﻧﺎﺘﺳا هﺪﺸﻧ ﺐﻳاﺮﺿ
دراﺪﻧﺎﺘﺳا
T هﺪﺷ
Sig.
B Std. Error Beta
ﻲﺘﺧﺎﻨﺷاﺮﻓ ﺪﻨﻳاﺮﻓ 0,761
0,056 0,591
13,700 0,000
ﻪﺑ شﺮﮕﻧ
ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا نﺎﺑز ﻲﺘﺧﺎﻨﺷاﺮﻓ ﺪﻨﻳاﺮﻓ
+
ﻲﻔﻃﺎﻋ ﺪﻨﻳاﺮﻓ 0,342
- 0,111 0,149 - 3,083 - 0,002
ﻪﺠﻴﺘﻧ يﺮﻴﮔ
ﻦﻴﺑ ،داد نﺎﺸﻧ ﺞﻳﺎﺘﻧ
ﻲﻣﻮﻤﻋ نﺎﺑز سرد رد ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ ﺎﺑ نﺎﺑز يﺮﻴﮔدﺎﻳ ﻪﺑ شﺮﮕﻧ دﻮـﺟو ﻪﻄﺑار
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺎﺑ ،ﺶﻫوﮋﭘ ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻦﻳا ،دراد
ﺎﻴﺑارﻮﺑا يﺎﻫ )1
1996 (
ﺶﻧاد شﺮﮕﻧ داد نﺎﺸﻧ ﻪﻛ
نازﻮﻣآ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ
نﺎﺑز سرد
ﻢﻬﻣ زا نﺎﻧآ ﮓﻨﻫﺮﻓ و ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا
ﺎـﺑز يﺮﻴﮔدﺎـﻳ ﺮﺑ ﺮﺛﺆﻣ ﻞﻣاﻮﻋ ﻦﻳﺮﺗ ،ﺖـﺳا ﻲﺴـﻴﻠﮕﻧا ن
يﺎﻧروود )2
2009 ( طﺎـﺒﺗرا نﺎـﺑز يﺮﻴﮔدﺎـﻳ و شﺮـﮕﻧ ،شﺰـﻴﮕﻧا ﻦﻴﺑ داد نﺎﺸﻧ دﻮﺧ ﺶﻫوﮋﭘ رد
تﺮﺒﻣﻻ وﺮﻧدرﺎﮔ ،دراد دﻮﺟو يرادﺎﻨﻌﻣ ) 3
1972 ( ﻲﺗﺮﻫود و )4
2002 ( ﺖﺒﺴـﻧ شﺮﮕﻧ ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ
________________________________
________________________________
__
1- Aburabia 2- Duvernay 3- Gardner& Lambert 4- Doherty
نﺎﺑز يﺮﻴﮔدﺎﻳ ﻪﺑ نﺎﺑز يﺮﻴﮔدﺎﻳ رد ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ ﺮﺑ ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا
ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻲﻣ
ﮓـﻧاﻮﻫ و ﻮـﻴﻟ ،دراﺬـﮔ )1
2011 (
نﺎـﻧآ يﺮﻴﮔدﺎـﻳ دﺮـﻜﻠﻤﻋ ،نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد رد يﺮﻴﮔدﺎﻳ شﺰﻴﮕﻧا و شﺮﮕﻧ ﻦﺘﻓرﻻﺎﺑ ﺎﺑ ﻪﻛ ﺪﻨﺘﺷاد روﺎﺑ ﻲﻣ ﺶﻳاﺰﻓا ناﻮـﻠﻬﭘ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ،ﺪﺑﺎﻳ
،قدﺎـﺻ دازﺮـﻓ و يردﺎـﻧ ) 1385 (
،
،ﻪﻳﻮـﺿر ﻒﻴـﺳ و يﺮﻫﺎـﻃ
) 1384 (
،
2مﺎﺳ ) 2005 (
، نﺎﻛ
سﺎﻜﺑآو )3
2006 (
،
،مﺎﻫاﺮﮔ ﺮﮕﻨﻴﻧﺮﺑ و
4نﺎـﻓ ) 2007 (
،
،ﺰﻨﻴﺗرﺎـﻣ و كﺎـﻜﻳرآ ـﺟ
5لﻮ ) 2008 (
،
،رﺎﻨﻴﭙﻛآ
،ﺰﻳﺪـﻠﻳ رﺎـﺗﺎﺗ و ﻦﻴـﮔرا )6
2009 (
،سﺎﺴـﺗﺎﻛرﺎﺑ و ﺲﻴﺗﺎﻤﻴـﺳﺎﻛ
و سﺎـﻣﻻﺎﻴﮔ ) 7
2009 ( رد
ﺶﻫوﮋﭘ
،ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ دﻮﺧ يﺎﻫ ﻦﻴﺑ
شﺮﮕﻧ و ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ ،دراد دﻮـﺟو يرادﺎـﻨﻌﻣ طﺎـﺒﺗرا ﻲﻠﻴﺼـﺤﺗ
ﻲﻧﺎﻣﻮﻣ ) 2009 ( نﺎﻳﻮﺠﺸـﻧاد شﺮـﮕﻧ ﻦﻴـﺑ ﻲـﻘﻴﻤﻋ رﺎﻴﺴـﺑ ﺔﻄﺑار ،داد نﺎﺸﻧ دﻮﺧ ﺶﻫوﮋﭘ رد ﺰﻴﻧ
ﺖﺒﺴﻧ
نآ دﺮﻜﻠﻤﻋ دﻮﺒﻬﺑ و ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا نﺎﺑز يﺮﻴﮔدﺎﻳ ﻪﺑ
،دراد دﻮـﺟو ﻲﺴـﻴﻠﮕﻧا ﺐـﻠﻄﻣ كرد رد ﺎﻫ
ﺲﻤﺷ ) 2008 ( ﺰﻴﻧ ﻞـﻣاﻮﻋ ،هﺰﻴﮕﻧا ،شﺮﮕﻧ ﻦﻴﺑ ﻲﻜﻳدﺰﻧ ﺔﻄﺑار ﻪﻛ ﺖﺷاد نﺎﻋذا دﻮﺧ ﺶﻫوﮋﭘ رد
ﻦـﻳا ﻪـﭼ ﺮـﻫ و دراد دﻮـﺟو ﻲﺴـﻴﻠﮕﻧا نﺎﺑز يﺮﻴﮔدﺎﻳ و داﺮﻓا ﻲﻧاور يﺎﻫرﺎﺸﻓ ناﺰﻴﻣ و ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺮﺘﺸﻴﺑ شﺮﮕﻧ و هﺰﻴﮕﻧا
نﺎﺳآ مود نﺎﺑز يﺮﻴﮔدﺎﻳ ،ﺪﺷﺎﺑ
ﺪﻫاﻮﺧ ﺮﺗ
يﺎـﻧروود ،دﻮﺑ ) 8
2009 ( رد ﺰـﻴﻧ
دراد دﻮﺟو يرادﺎﻨﻌﻣ طﺎﺒﺗرا نﺎﺑز يﺮﻴﮔدﺎﻳ و شﺮﮕﻧ ،شﺰﻴﮕﻧا ﻦﻴﺑ ،داد نﺎﺸﻧ دﻮﺧ ﺶﻫوﮋﭘ .
ﻲﻟو
ﻚـﻳ يﺮﻴﮔدﺎـﻳ ياﺮـﺑ ﻲﻧورد كﺮﺤﻣ ﻚﻳ نوﺪﺑ ﻪﻛ دﺮﺸﻓ يﺎﭘ ،رﺎﮕﻧا ﻦﻳا ﺮﺑ ﻲﻟﻮـﻃ ،ﺪـﻳﺪﺟ نﺎـﺑز
ﻲﻤﻧ ﺶﻧاد ﻪﻛ ﺪﺸﻛ ﻪﺑ دﻮﺧ ﻞﻴﻣ زﻮﻣآ
ﻒـﻗﻮﺘﻣ يﺮﻴﮔدﺎـﻳ ﺪـﻨﻳاﺮﻓ و هدﺮـﺑ لاﺆـﺳ ﺮـﻳز ار يﺮﻴﮔدﺎـﻳ
ﻲﻣ
ﺶﻧاد ﺮﮔا ﻲﻟو ،دﻮﺷ
نﺎـﺑز يﺮﻴﮔدﺎﻳ ياﺮﺑ يدﺎﻳز شزرا و ﺪﺷﺎﺑ شﺮﮕﻧ و شﺰﻴﮕﻧا ياراد زﻮﻣآ
نآ ،دﻮﺷ ﻞﺋﺎﻗ ﻲﺟرﺎﺧ
ﻲﻣ صﺎﺼﺘﺧا نﺎﺑز يﺮﻴﮔدﺎﻳ ياﺮﺑ ار يﺮﺘﺸﻴﺑ شﻼﺗ و نﺎﻣز ﺖﻗو
ﻪـﻛ ﺪﻫد
د ﻲﻠﻴﺼﺤﺗ ﺖﻓﺮﺸﻴﭘ و ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ ﺲﻧﺎﺷ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ دﻮﺧ ﻦﻳا ﺶﻧا
ﻲﻣ نازﻮﻣآ ﻲﻣ ﻮﺴﻤﻫ ،دﻮﺷ
ﺪﺷﺎﺑ .
ﻲﻣ ار ﻲﺸﻫوﮋﭘ ﺔﺘﻓﺎﻳ ﻦﻳا ﻦﻳا ناﻮﺗ
ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا و ﻲﻔﻃﺎﻋ ﻞﻣاﻮﻋ ،دﻮﻤﻧ ﻦﻴﻴﺒﺗ ﻪﻧﻮﮔ يﺮﻴﮔدﺎـﻳ رد
ﻦﻴﻴﻌﺗ و ﻢﻬﻣ مود نﺎﺑز
هﺰﻴﮕﻧا ﻦﻳا ﻪﻠﻤﺟ زا هﺰﻴﮕﻧا و ﺖﺒﺜﻣ شﺮﮕﻧ ،ﺪﻧا هﺪﻨﻨﻛ ﺪﻨﻳﺎﻫ
) ﺪﻧﻮﻟرآ
،9
2000
؛
________________________________
________________________________
__
1- Liu & Huang 2- Sam 3- Kan & Abkas
4- Graham, Berninger & Fan 5- Martinez& Aricak& Jewell 6- Akpınar, Yıldız& Tatar 7- Barkatsas, Kasimatis& Gialamas 8- Duvernay
9- Arnold
نواﺮﺑ
،1
2000
؛
،ﻲﻧرود 2003
،ﺮﻧدرﺎﮔ ؛ 1985 ﺒﻤﻟ و ﺮﻧدرﺎﮔ ؛
،تﺮ 1972 ( شﺮﮕﻧ ﻪﻛاﺮﭼ هزﺎﺳ ﺎﻫ
يﺎـﻫ
هﺪﻴﭽﻴﭘ ﻲﻧﺎـﺑز ﺖـﻴﻘﻓﻮﻣ يور ،نآ ﻲـﻔﻨﻣ و ﺖـﺒﺜﻣ تﺎﺳﺎﺴـﺣا ﻪـﻛ ﺪﻨﺘﺴﻫ يا ﺮﻴﺛﺄـﺗ
ﻲـﻣ ﺪـﻧراﺬﮔ
) زدراودا
،2
1968 .(
شﺮﮕﻧ ﻪﭼ ﺮﻫ
و ﺎﻫ شﺰﻴﮕﻧا نﺎﺑز يﺎﻫ ﻲﻧورد نازﻮﻣآ ﺮﺗ
نآ ﻞﻳﺎﻤﺗ ،دﻮﺷ ياﺮـﺑ ﺎﻫ
ﺶﻳاﺰﻓا نﺎﺑز يﺮﻴﮔدﺎﻳ ﻪﻣادا )
3ﺰﻟﻮﻧ ، 2001 (
نآ ﻲﮕﺘﺴـﻳﺎﺷ سﺎﺴـﺣا و
ـﻫ ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣدرﻮﻣ نﺎـﺑز رد ﺎ
ﻲﻣ ﺮﺘﺸﻴﺑ
،دﻮﺷ
ﻲـﻠﻣوﺮﺑ ﻞﺘﻨﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﺎﻨﺑ ) 4
1995 ( شﺮـﮕﻧ نﺎـﺑز يﺮﻴﮔدﺎـﻳ شزﻮـﻣآ يور ﺮـﺑ ﺎـﻫ
ﻲﻣ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻲﺟرﺎﺧ
ﻲﺑﺎﻴﺷزرا و ﻲﻔﻃﺎﻋ ﺶﻨﻛاو ﻲﻋﻮﻧ و ﺪﻧراﺬﮔ
ﻲـﻣ بﻮﺴﺤﻣ هﺪﻨﻨﻛ
ﺪﻧﻮـﺷ ) و ﺰﻟﻮـﻧ
،نارﺎﻜﻤﻫ 2000 .(
ﺎﻳ يﺎﻫدﺮﺒﻫار زا ﻲﻔﻃﺎﻋ و ﻲﺘﺧﺎﻨﺷاﺮﻓ يﺎﻫﺪﻨﻳاﺮﻓ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﺞﻳﺎﺘﻧ نﺎـﺑز يﺮﻴﮔد
ﺶﻴـﭘ ﻲـﻨﻴﺑ
هﺪﻨﻨﻛ
ﺪﻧا ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا نﺎﺑز يﺮﻴﮔدﺎﻳ ﻪﺑ شﺮﮕﻧ ي .
ﻪـﺘﻓﺎﻳ ﺎـﺑ ﺶﻫوﮋﭘ ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻦﻳا
يﺎـﻫ رﺎـﻄﻋ ﻪـﻨﻣﺎﺧ و
ﻒﻴﺳ ) 1388 ( رد ﻪﻛ
دﻮـﺧ ﺶﻫوﮋـﭘ نﺎﺸـﻧ
ﺪـﻧداد شزﻮـﻣآ يﺎـﻫدﺮﺒﻫار يﺮﻴﮔدﺎـﻳ
ﺮـﺑ شﺮـﮕﻧ
ﺶﻧاد نازﻮﻣآ ةرود ﻪﻄﺳﻮﺘﻣ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻲﺘﺒﺜﻣ
ﻪﺘﻓﺎﻳ و دراد
ﺦﻴـﺷ يﺎـﻫ
ﺮـﻴﺧ و ﻲﻣﻼـﺳﻻا )
1385 ( ﺎﺸـﻧ ن
ﺖﻬﺟ و شﺮﮕﻧ ﻦﻴﺑ ﻪﻛ ﺪﻧداد
يﺮﻴﮔ
ﺎـﻨﻌﻣ طﺎـﺒﺗرا نﺎﺑز يﺮﻴﮔدﺎﻳ يﺎﻫدﺮﺒﻫار ﺎﺑ ﻲﺷﺰﻴﮕﻧا يﺎﻫ
يراد
ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ ﻮﺴﻤﻫ ،دراد دﻮﺟو .
و ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺬﺧﺄﻣ
فﺮﺷا ،نﺎﻴﻠﻴﺻا ؛ﺎﺿﺮﻣﻼﻏ ،يﺪﻤﺣا .
) 1390 .(
ﻲﻠﻴﺼﺤﺗ ﺖﻓﺮﺸﻴﭘ ناﺰﻴﻣ ﺮﺑ ﺮﺛﺆﻣ ﻲﺷزﻮﻣآ ﻞﻣاﻮﻋ ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ
نﺎﺑز ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا ﺶﻧاد
ا ﻲﻳﺎﻤﻨﻫار مﻮﺳ ﻪﻳﺎﭘ نازﻮﻣآ
ﺶﻧاد و ناﺮﻴﺑد هﺎﮔﺪﻳد ز
نﺎﻬﻔﺻا ﺮﻬﺷ نازﻮﻣآ .
ﻪـﻠﺠﻣ
نﺎﺑز ﺪﺷر
، 25 ) 4 (
، 11 - 4
ﻒﺠﻧ يﺪﻴﻣا
،يدﺎﺑآ ﻢﻳﺮﻣ ) . 1383 ( . يزروﺎﺸـﻛ نﺎﻳﻮﺠﺸـﻧاد ﻲﻠﻴﺼـﺤﺗ ﺖـﻴﻘﻓﻮﻣ ﺮـﺑ ﺮﺛﺆﻣ ﻞﻣاﻮﻋ ﻲﺳرﺮﺑ
ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد .
نﺎﻳﺎﭘ ناﺮﻬﺗ ،ﺪﺷرا ﻲﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ ﻪﻣﺎﻧ :
يزروﺎﺸﻛ هﺪﻜﺸﻧاد ،ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد .
ﻪﻈﻴﻔﺣ ،چﻮﻠﺑ .
) 1393 .(
ﻳﺎﻘﻣ
ﺶﻧاد ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ شﻮﻫ ﻪﺴ ﻚﻳ نازﻮﻣآ
شﺮـﮕﻧ رد نآ ﺶـﻘﻧ و ﻪـﻧﺎﺑزود و ﻪـﻧﺎﺑز
سرد ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا نﺎﺑز
. نﺎﻳﺎﭘ ﻲﺳﺎﻨﺸـﻧاور و ﻲـﺘﻴﺑﺮﺗ مﻮـﻠﻋ هﺪﻜﺸـﻧاد ،ﻲﺳرد ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﺪﺷرا ﻪﻣﺎﻧ
ناﺮﻳا ،ﺪﻨﺟﺮﻴﺑ هﺎﮕﺸﻧاد .
________________________________
________________________________
__
1- Brown 2- Edwards 3- Noels 4- Bromly
