،ﻪﻴﺳور و ناﺮﻳا ﻂﺑاور
؟ﻲﻳاﺮﮔاو ﺎﻳ ﻲﻳاﺮﮕﻤﻫ
ﻲﻠﻋ يﺮﻔﻌﺟ ﺮﺒﻛا *
ﻦﻴﺑ ﻂﺑاور رﺎﻳدﺎﺘﺳا نارﺪﻧزﺎﻣ هﺎﮕﺸﻧاد ﻞﻠﻤﻟا
يرﺎﻘﻔﻟاوذ ﺪﻴﺣو
يﻮﺠﺸﻧاد ﻪﻌﻣﺎﺟ ياﺮﺘﻛد ﻲﺳﺎﻴﺳ ﻲﺳﺎﻨﺷ
- نﺎﻤﻟآ
:ﺖﻓﺎﻳرد ﺦﻳرﺎﺗ) 10
/ 2 / 1392 - ﺐﻳﻮﺼﺗ ﺦﻳرﺎﺗ 25
/ 5 / 1392 (
هﺪﻴﻜﭼ يداﮋﻧ و ﻲﻳﺎﭘورا يرﺎﺒﺗ زا ﻲﻜﻳ ناﺮﻳا و ﻪﻴﺳور ﻳد و وﻼﺳا
يداﮋﻧ و ﻲﻳﺎﻴﺳآ يرﺎﺒﺗ زا يﺮﮕ
ﺮﻴﻏ ﺖﻴﻓﺮﻇ زا ﺖﺷادﺮﺑ عﻮﻧ ﺎﺑ ﺐﺳﺎﻨﺘﻣ .ﺪﻨﺘﺴﻫ وﻼﺳا ﺎﻧاﻮﺗ و ﺎﻫ
ﻲﻳ رد ﺶﻘﻧ يﺎﻔﻳا ﻪﺑ ،دﻮﺧ يﺎﻫ
ﻢﻈﻧ يزﺎﺳ ﻪﻘﻄﻨﻣ يﺎﻫ ﻦﻴﺑ و يا
ﻲﻣ ﻲﻠﻠﻤﻟا توﺎﻔﺗ و ﻚﻳﮋﺗاﺮﺘﺳاﻮﺋژ و ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ يﺎﻫﺮﻴﻴﻐﺗ .ﺪﻧزادﺮﭘ
ﻐﺗ ،ﻲﻟﺎﻤﻋا و ﻲﻣﻼﻋا يﺎﻫدﺮﻜﻳور ﺦﻳرﺎﺗ يﺎﻫﺮﻴﻴ
زﺎﺳ ﻪﺻﺮﻋ رد ار ي ود نﺎﻴﻣ ﻞﻣﺎﻌﺗ ﺎﻳ ﻞﺑﺎﻘﺗ يﺎﻫ
ﻪﺑ ،هدﺮﻛ دﺎﺠﻳا رﻮﺸﻛ ﻪﻧﻮﮔ
ﻦﻳا ﺶﺳﺮﭘ مﺎﻘﻣ رد ،ار ﻪﻄﺑار ﻦﻳا يراﺪﻳﺎﭘﺎﻧ ﻲﻳاﺮﭼ و ﻲﮕﻧﻮﮕﭼ ﻪﻛ يا
توﺎﻔﺗ ﻪﺑ ﺪﻳﺎﺑ ،ﻪﻴﺳور و ناﺮﻳا ﻦﻴﺑ ﻪﻄﺑار ﻲﮔﺪﻨﻨﻜﺷ ﻲﮕﻧﻮﮕﭼ نﺎﻴﺑ رد .ﺖﺳا هﺪﻧﺎﺸﻧ ﺶﻫوﮋﭘ ﻪﻛ ﺎﻨﻌﻣ ﻦﻳﺪﺑ ؛دﺮﻛ هرﺎﺷا رﻮﺸﻛ ود كاردا ﻞﺑﺎﻘﺗ و ﺢﻄﺳ ناﺮﻳا ﻪﺑ ﻪﻴﺳور هﺎﮕﻧ
يراﺰﺑا و ﻲﻜﻴﺘﻛﺎﺗ ،
ﺎﺴﻣ ﺢﻄﺳ رد و ﻳ
ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻞ ود و يا ﻲﻨﺘﺒﻣ و ﻲﻧﺎﻣرآ ،ﻪﻴﺳور ﻪﺑ ناﺮﻳا هﺎﮕﻧ ﻪﻛ ﻲﻟﺎﺣرد ،ﺖﺳا ﻪﺒﻧﺎﺟ
ﺮﺑ ﺎﺴﻣ ﺢﻄﺳ رد و ﻚﻳژﻮﻟﻮﺋﺪﻳا ﺖﻴﻧﻼﻘﻋ ﻳ
ﻪﺑ ﺪﻳﺎﺑ ،عﻮﺿﻮﻣ ﻲﻳاﺮﭼ ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ رد ﺎﻣا .ﺖﺳا نﻼﻛ ﻞ
ﺪﺑ .دﺮﻛ هرﺎﺷا ﻚﻴﻣﻮﻧﻮﻛاﻮﺋژ ﺮﺑ ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ هﺎﮕﻧ يﺮﺗﺮﺑ ناﺮﻳا ﻂﺑاور ﻲﺳﺎﻴﺳ ﺖﻴﻫﺎﻣ ،ﻪﻛ ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻦﻳ
.ﺖﺳا هﺪﻨﻜﻓا ﻪﻳﺎﺳ نآ يدﺎﺼﺘﻗا ﺖﻴﻫﺎﻣ ﺮﺑ ،ﻪﻴﺳور و
هژاو ﺪﻴﻠﻛ ﺎﻫ
ﻦﻴﺑ مﺎﻈﻧ ،ﻲﻳاﺮﮕﻤﻫ ﻪﻘﻄﻨﻣ و ﻲﻠﻠﻤﻟا
ﺳور ،ناﺮﻳا ،ﻲﻳاﺮﮔاو ،يا ﻪﻴ
* Email: a.jafari@umz.ac.ir
ﻪﻣﺪﻘﻣ
ﺖﺑﺎﻗر ﻪﻨﻣاد شﺮﺘﺴﮔ و قﺮﺷ ﻲﺷﺎﭘوﺮﻓ ﺎﺑ ﻲﻧﺎﻬﺟ مﺎﻈﻧ رد ﻲﻧﻮﮔﺮﮔد زوﺮﺑ و ﻲﻌﻤﺟ يﺎﻫ
يدﺮﻓ
ﺖﻟود ﻦﻴﺑ د ﺎﻫ ﺢﻄﺳ ر ﻪﻘﻄﻨﻣ و ﻲﻧﺎﻬﺟ يﺎﻫ رﺎﺘﻓر رد ﻲﻳاﺮﮔاو و ﻲﻳاﺮﮕﻤﻫ يﺎﻫﺪﻨﻳآﺮﻓ ﻪﻌﺳﻮﺗ و يا
ﺖﻟود ﻲﻠﻴﻠﺤﺗ دﺎﻌﺑا و وﺮﻤﻠﻗ رد ﻲﻧﻮﮔﺮﮔد ﺐﺒﺳ ،ﺎﻫ ﺮﺛا و
هراﺰﻫ يﺎﻫرﻮﺸﻛ رد ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ ﻲﺸﺨﺑ
هﻮﻴﺷ ﻪﺑ ؛ﺖﺳا هﺪﺷ مﻮﺳ ﻪﺑ ،ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻲﻠﻴﻠﺤﺗ هﺎﮕﻳﺎﺟ زا ﺶﺨﺑ ﻦﻳا يﺎﻨﻏ و ﻲﻳﺎﻳﻮﭘ ﺮﺑ ﻪﻛ يا
هﮋﻳو
ﺧا ﻪﻫد ود ﻲﻜﻳ رد ﻞﻴﻠﺤﺗ رﺎﻤﺷ رد ار نآ و ﺖﺳا هدوﺰﻓا ﺮﻴ
و ﻲﺳﺎﻴﺳ باﺬﺟ و لﺎﻌﻓ يﺎﻫ
ﺖﻟود تﻼﻣﺎﻌﺗ عﻮﻧ سﺎﺳا ﺮﺑ ﻪﻴﺳور نﻮﻴﺳارﺪﻓ و ناﺮﻳا ﻲﻣﻼﺳا يرﻮﻬﻤﺟ .ﺖﺳا هداد راﺮﻗ ﺎﻫ
ﺖﻴﻓﺮﻇ زا ﺖﺷادﺮﺑ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ و ﺎﻫ
يﺎﻫ ﻲﺟرﺎﺧ ﺖﺳﺎﻴﺳ ﻞﻴﻠﺤﺗ و ﻦﻴﻴﺒﺗ ﻪﺑ ،دﻮﺧ ﻲﺟرﺎﺧ و ﻲﻠﺧاد
ﻲﻣ ﻪﺒﻧﺎﺟ ود ﻂﺑاور رد دﻮﺧ د .ﺪﻧزادﺮﭘ
و زاﺮﻓ هراﻮﻤﻫ ،ﻪﻴﺳور و ناﺮﻳا ﻂﺑاور ﻊﻗاو ر ﺐﻴﺸﻧ
يﺎﻫ
ﻪﺑ .ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد يدﺎﻳز نﺎﻣز ﻲﻫﺎﮔ ﻪﻛ ﻲﻠﻜﺷ
ﻚﻳدﺰﻧ ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ ﻪﺑ نﺎﻨﭽﻧآ رﻮﺸﻛ ود ﺎﻫ هﺪﺷ
ﻪﻛ ﺪﻧا
ﻪﺑ ﺎﻬﻧآ يدﺮﺒﻫار ﺖﻛرﺎﺸﻣ زا ﺖﺒﺤﺻ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﻪﻠﺻﺎﻓ ﻢﻫ زا نﺎﻨﭼ ﺰﻴﻧ ﻲﻫﺎﮔ و هﺪﻣآ نﺎﻴﻣ
ﻪﻛ ﺪﻧا ﻪﺑ
هﺪﻴﺳر ﻂﺑاور رد ﻲﮔﺮﻴﺗ زﺮﻣ ﺪﻧا
.
ﺑﺎﻨﺑ ﻲﻣ ار ﻪﻴﺳور و ناﺮﻳا ﻂﺑاور ،ﻦﻳاﺮ ﻪﻧﺎﻨﻴﺑﺪﺑ ،ﻪﻧﺎﻨﻴﺑ شﻮﺧ ﺖﻓﺎﻴﻫر ﻪﺳ رد ناﻮﺗ
ﺖﻌﻔﻨﻣ و -
ﻮﺤﻣ شﻮﺧ دﺮﻜﻳور سﺎﺳا ﺮﺑ .دﺮﻛ ﻪﺻﻼﺧ ر نﺎﻣرآ و ﻪﻧﺎﻨﻴﺑ
ﻪﺒﻨﺟ ﺮﺑ ،اﺮﮔ و ناﺮﻳا ﻂﺑاور ﺖﺒﺜﻣ يﺎﻫ
ﻲﻣ هﺪﻨﻜﻓا ﺮﻈﻧ ﻪﻴﺳور ﻪﺑ ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ يدﺮﺒﻫار ﺪﺤﺘﻣ ،رﻮﺸﻛ ود و دﻮﺷ
ﻲﻣ بﺎﺴﺣ ﻳآ
ﻨ ﻲﺧﺮﺑ ﻲﺘﺣ .ﺪ
راﺪﻓﺮﻃ زا ﻪﺑ ،ﻪﻳﺮﻈﻧ ﻦﻳا نا نﺪﻤﺗ درﻮﺧﺮﺑ ﻪﻳﺮﻈﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا لﺎﺒﻧد
ﻞﻴﻠﺤﺗ ياﺮﺑ ،ﻪﺌﻃﻮﺗ ﻪﻳﺮﻈﻧ و ﺎﻫ
ﻪﺑ ﺪﻳﺎﺑ ﻪﻴﺳور و ناﺮﻳا ،ﻪﻛ ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻦﻳﺪﺑ .ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻪﻴﺳور و ناﺮﻳا ﻂﺑاور ﺎﺑ ،گرﺰﺑ نﺪﻤﺗ ود ناﻮﻨﻋ
ﻊﻗاو دﺮﻜﻳور ،ﻞﺑﺎﻘﻣ ﻒﻴﻃ رد .ﺪﻧﻮﺷ ﺪﺤﺘﻣ ﻲﺑﺮﻏ ﻲﺳاﺮﻛﻮﻣد لاﺮﺒﻴﻟ ﻪﻴﻠﻋ ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ ﻪﺑ و ﻲﻳاﺮﮔ
يﺮﻴﺒﻌﺗ ﺖﺳﺎﻴﺳ ،دﺮﻜﻳور ﻦﻳا هﺎﮕﻧ زا .ﺖﺳا حﺮﻄﻣ ﻪﻧﺎﻨﻴﺑﺪﺑ ﺖﺳﺎﻴﺳ ﻪﻣادا رد ﻪﻴﺳور يﺎﻫ
يﺎﻫ
ﻲﻣ ﻲﺑﺎﻳزرا ﻲﺘﺴﻳراﺰﺗ سور ،سﺎﺳا ﻦﻳا ﺮﺑ .دﻮﺷ
يﺎﻴﺣا ﻲﭘرد ﺰﻴﻧ ﺮﺿﺎﺣ لﺎﺣرد ﺎﻫ ﻲﺨﻳرﺎﺗ ﻂﻠﺴﺗ
ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﺮﺑ دﻮﺧ ﭻﻴﻫ ،رﻮﺸﻛ ود ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
ﺢﻴﺟﺮﺗ ﻪﻧﻮﮔ .ﺪﻧراﺪﻧ ﻲﻛﺮﺘﺸﻣ يﺎﻫ
،هﺎﮔﺪﻳد ود ﻦﻳا ﻞﺑﺎﻘﻣ رد ﻣﻮﺳ ﺖﻓﺎﻴﻫر
ﺖﻌﻔﻨﻣ و ﻲﻋﺎﻔﺘﻧا هﺎﮕﻧ ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ ﻲ حﺮﻄﻣ رﻮﺤﻣ
ﻲﻣ دﻮﺷ
ﺎﻬﻨﺗ ار ﻲﻠﻣ ﻊﻓﺎﻨﻣ ﻪﻛ ﻲﻣ ﻲﺟرﺎﺧ ﺖﺳﺎﻴﺳ ﺶﺠﻨﺳ رﺎﻴﻌﻣ
ﺪﻧاد . ﺮﺑﺎﻨﺑ ﺪﺤﺘﻣ ﻪﻴﺳور ،هﺎﮔﺪﻳد ﻦﻳا
ﻪﻴﺳور و ناﺮﻳا ﻂﺑاور ،سﺎﺳا ﻦﻳا ﺮﺑ .ﺖﺳا ناﺮﻳا ﻲﻜﻴﺘﻛﺎﺗ ﺪﺤﺘﻣ ﻪﻜﻠﺑ ،ﺖﺴﻴﻧ ناﺮﻳا يدﺮﺒﻫار ؛ﺖﺳا هاﺮﻤﻫ ﻲﺘﻴﻨﻣا هﺎﮕﻧ ﺎﺑ هراﻮﻤﻫ ﻪﻨﻴﻣز مﺎﻤﺗ ﺮﺑ ﻪﻛ ﻲﻫﺎﮕﻧ
هﺪﻨﻜﻓا ﻪﻳﺎﺳ ﻲﺳﺎﻴﺳ و يدﺎﺼﺘﻗا يﺎﻫ
ﻲﻣ ﻲﻨﻴﮕﻨﺳ نﺎﻨﭽﻤﻫ و نﺎﺳﻮﻧ و ﻪﻴﺳور ﻲﺟرﺎﺧ ﺖﺳﺎﻴﺳ رد ﻲﮔاﺰﮕﻳز دﺮﻜﻳور ،ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻦﻳﺪﺑ .ﺪﻨﻛ
ﻦﻴﺑ نآ ﻲﻟوﺪﻧﺎﭘ ﻚﻳ زا بﺮﻏ و قﺮﺷ
ﺖﺳﺎﻴﺳ ﺰﻴﻧ و ،ﻮﺳ هﺎﮔﺪﻳد و ﻪﻴﺳور ﻞﺑﺎﻘﻣ رد ناﺮﻳا يﺎﻫ
يﺎﻫ
نﺎﮕﺒﺨﻧ توﺎﻔﺘﻣ هﺎﮕﻧ ﻦﺘﺷاد و
ﺘﺴﻴﻧﻮﻣ ﻲ ﺎﺴﻣ ﻪﺑ ﻳ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﺎﺗ ﺖﺳا هﺪﺷ ﺐﺒﺳ ،ﺮﮕﻳد يﻮﺳ زا ﻞ
ناﺮﻬﺗ ﻂﺑاور -
ﻦﻳا .ﺪﺷﺎﺑ هﺪﻨﻨﻜﺷ نﺎﻨﭽﻤﻫ ﻂﺑاور ﻦﻳا و هدﺮﻜﻧ ﻲﻃ ار ﻲﻘﻄﻨﻣ ﺪﻧور ﻚﻳ ،ﻮﻜﺴﻣ
ﻲﻣ ﺐﺒﺳ ﺎﻬﻨﺗ عﻮﺿﻮﻣ ناﺮﻬﺗ ﻂﺑاور رد فﺎﻜﺷ ﺎﺗ دﻮﺷ
- ﻖﻴﻤﻋ ﻮﻜﺴﻣ .دﻮﺷ ﺮﺗ
ﺖﻓﺎﻴﻫر ﻦﻳا بﻮﭼرﺎﭼ رد ﻪﺳ يﺎﻫ
هدﺮﺘﺴﮔ ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑﺮﺠﺗ و ﻪﻧﺎﮔ ﻞﻜﺷ زا يا
ﻫ ﻪﻛ ،ﻲﻧاﺮﻤﻜﺣ يﺎ
زا راﺪﺒﺘﺳا ﺗ يراﺰ و ﺗ مﺎ ﻲﻳاﺮﮔ ﻲﻨﻴﻟﺎﺘﺳا ﺎﺗ ﻪﻴﺳور رد داﺪﺒﺘﺳا
و ﻲﻗﺮﺷ ﻦﻳد يرﻻﺎﺳ ناﺮﻳا رد ﻲﻣﻼﺳا
ﻲﻣ ﻞﻣﺎﺷ ار ﻪﻠﺴﻠﺳ ،دﻮﺷ
ﻪﺑ ،نﻼﻛ ﻞﺋﺎﺴﻣ زا يا توﺎﻔﺗ زا يﺪﻨﻳآﺮﺑ ناﻮﻨﻋ
ﺖﻫﺎﺒﺷ و ﺎﻫ و ناﺮﻳا يﺎﻫ
ﺖﺳا هﺪﺷ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﻪﻴﺳور .
توﺎﻔﺗ ﮕﻧ ،رﺰﺧ يﺎﻳرد دوﺪﺣ ﺪﻳﺪﺤﺗ ﻞﻣﺎﺷ ،ﺎﻫ ﻳا ﻲﻧاﺮ
مواﺪﻣ ﺮﻴﺧﺄﺗ زا ناﺮ
هار رد ﻪﻴﺳور ﻧا
ﻪﺘﺴﻫ هﺎﮔوﺮﻴﻧ يزاﺪ ﺎﺴﻣ ،ﺮﻬﺷﻮﺑ يا
ﻳ ﺮﺧ ﻖﻓاﻮﺗ ،ﻲﺘﻔﻧ ﻞ ﻪﻴﺳور ﻂﺑاور ،ﻲﺗﺎﺤﻴﻠﺴﺗ ﺪﻳ
اﺮﺳا و ﻳ ﻪﺘﺴﻫ يژﺮﻧا ﻪﻠﺌﺴﻣ ﻞﺣ ﻲﮕﻧﻮﮕﭼ و ﻞﻴ ﻲﻣ ناﺮﻳا يا
ﺖﻫﺎﺒﺷ ﺎﻣا .دﻮﺷ يﺎﻫ
دﺎﻤﺘﻋا رﻮﺸﻛ ود -
ﺘﺸﻣ ﻲﻧاﺮﮕﻧ ،بﺮﻏ و ﺎﻜﻳﺮﻣآ ﻪﺑ ﻦﺘﺷاﺪﻧ شﺰﻴﺧ زا كﺮ
يورﺪﻨﺗ و ﻲﻨﺳ فﺪﻫ رد كﺮﺘﺸﻣ يﺎﻫ
يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ و (بﻮﻨﺟ و لﺎﻤﺷ)زﺎﻘﻔﻗ (Katz, 2013, p. 1)ﺖﺳا
ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ. ﺖﺻﺮﻓ دﻮﺟو
و ﺎﻫ
ﻲﻣ ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ ﻪﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻪﻳواز و هﺎﮕﻧ ود زا ناﺮﻳا و ﻪﻴﺳور ،ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ يﺎﻫﺪﻳﺪﻬﺗ سﺎﺳا ﺮﺑ ﻪﻛ ﺪﻧﺮﮕﻧ
ﻲﻠﺧاد و ﻲﺟرﺎﺧ ﺖﺳﺎﻴﺳ زا رﻮﺸﻛ ود ﻒﻳﺮﻌﺗ عﻮﻧ نﺎﺷ
ﺖﺳا . ﺣﻼﻣ ﻦﻳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻪﻈ
ﻦﻳا ،ﺎﻫ
اﺮﻳا و ﻪﻴﺳور رﻮﺸﻛ ود ﻂﺑاور ﺖﺷﺮﺳ يوﺎﻛاو ﻲﭘرد رﺎﺘﺷﻮﻧ و ﻢﺴﻴﻧﻮﻤﻛ ﺖﻴﻤﻛﺎﺣ نارود رد ن
ﺎﺴﭘ ،ﺮﮕﻳد نﺎﻴﺑ ﻪﺑ .ﺖﺳا ﻢﺴﻴﻧﻮﻤﻛ ﻲﻣ رﺎﺘﺷﻮﻧ ﻦﻳا
ﺪﻫاﻮﺧ و ناﺮﻳا نﺎﺳﻮﻧ ﺎﺑ هاﺮﻤﻫ ﻂﺑاور ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ
هرود رد ﻪﻴﺳور ﻪﺑ ،ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
ﻨﺷ ﻪﻌﻣﺎﺟ شور زا ،ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ .دزادﺮﭙﺑ ﺮﺻﺎﻌﻣ نارود هﮋﻳو ﻲﺳﺎ
ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ ﺖﻓﺎﻴﻫر و ﻲﺨﻳرﺎﺗ -
.ﺖﺳا هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﺶﻫوﮋﭘ عﻮﺿﻮﻣ ﻲﺳرﺮﺑ ياﺮﺑ ﻲﺨﻳرﺎﺗ
ر ﺎﺴﭘ نارود رد ناﺮﻳا و ﻪﻴﺳور ﻂﺑاو ﻢﺴﻴﻧﻮﻤﻛ
،
؟ﻲﻳاﺮﮔاو ﺎﻳ ﻲﻳاﺮﮕﻤﻫ
لﺎﺳ رد ﺎﭘورا رد ﻢﺴﻴﻧﻮﻤﻛ طﻮﻘﺳ يﺎﻫ
1991 - 1989 ﻲﻳورﺎﻳور نﺎﻳﺎﭘ ﺮﺑ ﻞﻴﻟد ﻂﻘﻓ ﻪﻧ ،
مﺎﻈﻧ ﻲﻜﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ ﺑ ﻪﻜﻠﺑ ،دﻮﺑ ﺐﻴﻗر ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫ
و ﻢﺴﻴﻟﺎﻴﺳﻮﺳ ﻲﻜﻳژﻮﻟﻮﺋﺪﻳا ﺰﻴﺘﺳ زا ﻦﺘﺷﺬﮔ ﺮﮕﻧﺎﻴ
ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ لﺎﺳ رد ﻲﻜﻳژﻮﻟﻮﺋﺪﻳا ﺰﻴﺘﺳ ﻦﻳا .دﻮﺑ ﺰﻴﻧ يراد ﻞﻜﺷ ،ﻲﻜﻳﻮﺸﻠﺑ بﻼﻘﻧا زا ﺲﭘ يﺎﻫ
ﻲﻳورﺎﻳور
ﺖﻟود ﻦﻴﺑ ﻪﺑ ار ﺎﻫ ﻲﺻﺎﺧ رﻮﺸﻛ ﺮﻫ ﺖﺷﻮﻧﺮﺳ زا ﻪﻛ ﺖﺷاد يرﺎﻜﺷآ ﻚﻴﻣﺎﻨﻳد ﺎﻣا ؛،دﻮﺑ ﻪﺘﻓﺮﮔ دﻮﺧ
ﻋ ﻪﺑ راﺬﮔ و قﺮﺷ كﻮﻠﺑ ﻲﺷﺎﭘوﺮﻓ ﺎﺑ .دﻮﺑ اﺪﺟ ﺖﺳﺎﻴﺳ ،ﻲﺘﺴﻴﻧﻮﻤﻛ ﺎﺴﭘ ﺮﺼ
ﻢﺴﻴﻧﻮﻤﻛ لﺎﻜﻳدار يﺎﻫ
ﺖﻓﺎﻴﻫر ﻪﺑ ار دﻮﺧ يﺎﺟ ﻊﻤﺟ يﺎﻫ
اﺮﮔ
، و رد .ﺖﺳا هداد عﻮﻨﺘﻣ و ﻦﮕﻤﻫﺎﻧ ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻦﻳا ،ﻊﻗا
رد هﺎﮔودرا ﺖﻴﺻﻮﺼﺧ ﺎﺑ ﻲﻳﺎﻫرﻮﺸﻛ رﻮﻬﻇ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ دﻮﺧ يرﺎﺘﺧﺎﺳ تﻻﻮﺤﺗ ﺎﺑ ،قﺮﺷ ﺪﻳﺪﺟ يﺎﻫ
ﻦﻴﺑ مﺎﻈﻧ رد قﺎﺒﻄﻧا ﻪﻠﺌﺴﻣ ﺎﺑ ﻪﻛ ﺪﺷ ﻦﻳﻮﻧ ﻞﻠﻤﻟا
يرﺎﺘﺧﺎﺳ ﺖﻴﻌﻗاو ﺎﺑ
و ﺪﻳﺪﺟ ﻲﻤﺘﺴﻴﺳ يﺎﻫ
زﺎﺑ دﺮﻜﻳور ﻲﻨﻴﺑزﺎﺑ و هﺎﮕﻳﺎﺟ ﻒﻳﺮﻌﺗ ﻪﺑور دﻮﺧ ﻲﺟرﺎﺧ ﺖﺳﺎﻴﺳ يﺎﻫ
.ﺪﻧدﻮﺑ ور
مﺎﺒﺴﺑﺎﻫ ﻚﻳرا ﻢﺘﺴﻴﺑ نﺮﻗ1
- لﺎﺳ زا 1914 ﺎﺗ 1991 - ار
» ﺖﻳﺎﻬﻧ ﺮﺼﻋ ﺎﻫ
2« يﺮﺼﻋ .ﺖﺳا هﺪﻴﻣﺎﻧ
يژﻮﻟﻮﺋﺪﻳا هزرﺎﺒﻣ ،نآ ﺺﺨﺸﻣ ﻪﺟو ﻪﻛ ﺎﺑ ﺎﻣا .ﺖﺳا هدﻮﺑ ﺎﻫ
ﻪﺑ ﺪﻴﺳر نﺎﻳﺎﭘ طاﺮﻓا ،ﺮﺼﻋ ﻦﻳا ن
يﺮﮔ
ﺖﻳاور اﺮﻓ و ﻲﻜﻳژﻮﻟﻮﺋﺪﻳا ﺖﺳﺎﻴﺳ ﻪﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺘﺷاﺬﮔ ﺮﺳ ﺖﺸﭘ نآ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ يﺎﻫ
عﻮﻧ يﻮﺳ
و ﺮﺗزﺎﺑ ﻲﻧﺎﻤﺘﻔﮔ ﻲﻣ ﺶﻴﭘ ﺖﺳﺎﻴﺳ زا يﺮﺗ دور
ﻛﺎﺳ) اﻮ
، 1385 ص ، 13 لﺎﺳ رد.(
ﺖﺳﺎﻳر ﺖﺴﺨﻧ يﺎﻫ
ﻚﻴﺘﻧﻼﺗآ ،ﻪﻴﺳور ﻲﺟرﺎﺧ ﺖﺳﺎﻴﺳ ﺮﺑ ﺐﻟﺎﻏ نﺎﻤﺘﻔﮔ ،ﻦﻴﺴﺘﻠﻳ ﺲﻳرﻮﺑ يرﻮﻬﻤﺟ ﻲﻳاﺮﮔ
.دﻮﺑ
ﺖﺳﺎﻴﺳ بﺮﻏ يﺎﻫ لﺎﺳ ﻦﻳا رد ﻪﻴﺳور ﻪﻧﺎﻳاﺮﮔ
) ﺎﻫ 1996 - 1991 ،لﺎﺳ ﺪﻨﭼ ياﺮﺑ ﻪﻴﺳور ﺎﺗ ﺪﺷ ﺐﺒﺳ ،(
ﻪﺑ ﻞﻣﺎﻛ رﻮﻃ ﻚﻴﺘﻧﻼﺗآ .ﺪﻫد راﺮﻗ بﺮﻏ شﻮﻏآ رد ار دﻮﺧ
و ﻲﻠﻣ ﻊﻓﺎﻨﻣ ،فوﺮﻳزﻮﻛ يﺮﺒﻫر ﻪﺑ ﺎﻫاﺮﮔ
ﻲﻣ ﻒﻳﺮﻌﺗ ﻲﺑﺮﻏ و ﻲﻳﺎﭘورا ﺖﻳﻮﻫ ﺐﻟﺎﻗ رد ار ﻪﻴﺳور ﺖﻳﻮﻫ د ﻂﻘﻓ ار ﻪﻴﺳور ﻊﻓﺎﻨﻣ و ﺪﻧدﺮﻛ
ﻪﻌﺳﻮﺗ ر
ﻲﻣ بﺮﻏ ﺎﺑ ﻂﺑاور ﻪﺑ ناﺮﻬﺗ ﺎﺑ ﻮﻜﺴﻣ ﻂﺑاور ﺢﻄﺳ هرود ﻦﻳا رد .ﺪﻧﺪﻳد
.ﺖﻓﺎﻳ ﺶﻫﺎﻛ تﺪﺷ
بﺮﻏ نﺎﻤﺘﻔﮔ ﺖﺴﻜﺷ زا ﺲﭘ )ﻲﻳاﺮﮔﺎﻴﺳاروا ،ﻪﻴﺳور رد اﺮﮔ
1999 - 1996 و ﺪﺷ نآ ﻦﻳﺰﮕﻳﺎﺟ (
دﺮﻜﻳور فﻮﻛﺎﻤﻳﺮﭘ يﺮﺒﻫر ﻪﺑ ،دﻮﺧ ﻲﺟرﺎﺧ ﺖﺳﺎﻴﺳ رد ﻞﻣﺎﻛ ﻲﺸﺧﺮﭼ ﺎﺑ ﻪﻴﺳور
» قﺮﺷ ﻪﺑ هﺎﮕﻧ «
ار
ﺖﻓﺮﮔ ﺶﻴﭘ رد (Crow, 1994, p. 34)
،ﻲﻳﺎﻴﺳآ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺎﺑ ﻂﺑاور ﻪﻌﺳﻮﺗ و يرﺎﻜﻤﻫ ،هرود ﻦﻳا رد .
ﻪﺑ و ﺎﺴﭘ هزﻮﺣ لﻼﻘﺘﺳا ﻮﻧ يﺎﻫرﻮﺸﻛ هﮋﻳ .ﺖﻓﺎﻳ ﺖﻳﻮﻟوا يورﻮﺷ
يورﻮﺷ ﻲﺷﺎﭘوﺮﻓ ﺎﺑ ،ﺮﺗرﺎﻜﺷآ نﺎﻴﺑ ﻪﺑ
سور ﻲﺘﻣﻮﻜﺣ بﻮﻠﻄﻣ لﺪﻣ ﻪﺑ ﻦﻴﺴﺘﻠﻳ نارود رد ﻪﻛ دﻮﺑ ﻲﺳاﺮﻛﻮﻣد لاﺮﺒﻴﻟ ،ﺎﻫ
رﻮﺻ و ﻪﺒﻧﺎﺟﺪﻨﭼ ت
ﺮﻴﻏ ا ﮓﻨﻫﺎﻤﻫ ﺪﺷ اﺮﺟ (SRAS, 2010, pp. 4-7) زا ﺖﺳﺎﻴﺳ ﻦﻳا.
نارود ﺮﺧاوا ﺎﺗ ،دﺮﺳ ﮓﻨﺟ نﺎﻳﺎﭘ
ﻳر ﺐﻴﺸﻧوزاﺮﻓ ﺎﺑ ﻦﻴﺴﺘﻠﻳ ﺲﻳرﻮﺑ يرﻮﻬﻤﺟ ﺖﺳﺎ ﺖﻓﺎﻳ ﻪﻣادا ﻲﻳﺎﻫ
. سور ﺎﺑ ﺪﻨﺘﺷاد رﺎﻈﺘﻧا ﺎﻫ
ﻞﺑﺎﻘﺗ يژﻮﻟﻮﺋﺪﻳا ﻦﺘﺷاﺬﮔرﺎﻨﻛ دﻮﺧ يدﺮﺒﻫار ﻲﺟرﺎﺧ ﺖﺳﺎﻴﺳ زا يﺪﻳﺪﺟ ﻪﻠﺣﺮﻣ ،ﻢﺴﻴﺴﻛرﺎﻣ ﻪﻧﺎﻳﻮﺟ
ﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ .ﺪﻨﻛ زﺎﻏآ ار ﻪﻫد ياﺪﺘﺑا رد ﻪﻴﺳور ناﺮﺒﻫر ﻲﻠﻛ ﺶﻳاﺮﮔ ﻦ
1990 زا ﻞﺒﻗ ﻒﻳﺮﻌﺗ نﺎﻤﻫ ،
نﺎﻣرآ ﻪﺸﻳﺪﻧا ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ و ﻲﺷﺎﭘوﺮﻓ ﺎﺑ ﻪﻛ دﻮﺑ گرﺰﺑ ترﺪﻗ ﺪﻨﻧﺎﻤﻫ ﻪﻴﺳور ﻚﻳژﻮﻟﻮﺋﺪﻳا ﺮﺘﺸﻴﺑ و ﻪﻧﺎﻳاﺮﮔ
ﺖﻴﻌﻗاو و يرﺎﺘﺧﺎﺳ تﺎﺒﻴﺗﺮﺗ ﻦﻴﺑ مﺎﻈﻧ ﺪﻳﺪﺟ يﺎﻫ
.دﻮﺒﻧ ﻖﺒﻄﻨﻣ ﻞﻠﻤﻟا
1. Eric Hobsbawm 2 .The Age of Extremes
لﺎﺳ ﻦﻴﺘﺴﺨﻧ رد ﺷ دﺎﺤﺗا ﻲﺷﺎﭘوﺮﻓ زا ﺲﭘ يﺎﻫ
ﻪﺑ يورﻮ ﻤﻛﺎﺣ ﻞﻴﻟد ﻚﻴﺘﻧﻼﺗآ ﺮﻜﻔﺗ ﺖﻴ
ﺎﻫاﺮﮔ
ﻪﻴﺳور رد مﺎﻘﻣ ﻪﻛ ﻲﻳﻻﺎﺑ ﺖﻳﻮﻟوا و
مﺎﻏدا ياﺮﺑ ﻮﻜﺴﻣ يﺎﻫ ﻦﻴﺑ يﺎﻫدﺎﻬﻧ رد
ﺎﻗ ﻲﺑﺮﻏ و ﻲﻠﻠﻤﻟا ﻳ
ﻞ
ﺎﻨﻣ هﺎﮕﻳﺎﺟ ﻪﻴﺳور ﻲﺟرﺎﺧ ﺖﺳﺎﻴﺳ ،ﺪﻧدﻮﺑ ﺎﻗ ناﺮﻳا ﻲﻣﻼﺳا يرﻮﻬﻤﺟ ياﺮﺑ ﻲﺒﺳ
ﻳ ﻲﺘﺣ و دﻮﺒﻧ ﻞ
ﻪﺑ ار ناﺮﻳا د دﻮﺧ ﻊﻓﺎﻨﻣ ياﺮﺑ ﺪﻳﺪﻬﺗ نﻮﻧﺎﻛ ﻚﻳ ناﻮﻨﻋ
زﺎﻘﻔﻗ و يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ ﻖﻃﺎﻨﻣ ر
ﻲﻣ ﻪﺑ ،ﺖﺷاﺪﻨﭘ ﺎﺳ رد ﻪﻛ ﻲﻠﻜﺷ
ل 1993 ﻊﻄﻗ زﺮﻣ ﺎﺗ رﻮﺸﻛ ود ﻂﺑاور ﺖﻓر ﺶﻴﭘ نﺪﺷ
(Katz,
2008, pp. 203-205) لﺎﺳ ﻦﻳا رد
ﻪﺑ ،ﺎﻫ ﻲﻠﺧاد تﻼﻜﺸﻣ ﻞﻴﻟد رد بﺮﻏ هﺎﮕﻧ عﻮﻧ ،ﻲﺟرﺎﺧ و
ﺪﻳﺪﻬﺗ ﺬﭘ ﻪﻴﺳور يﻮﺳ زا ،ناﺮﻳا يرﺎﮕﻧا رﺎﺘﺧﺎﺳ و ﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﻳ
يﺎﻫ ناﻮﻳد رﻻﺎﺳ ﻧ ﻲﭘرد ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺰﻴ
ﺖﻟود ﺎﺑ طﺎﺒﺗرا دﻮﺑ ﻲﺑﺮﻏ يﺎﻫ
(Katz, 2002, p. 70) نﺎﺸﻄﺑاور رد ناﺮﻳا نﻮﭼ يرﻮﺸﻛ ﺎﺑ ﻪﻄﺑار .
ﻪﺑ ﺎﻣا .ﺖﺷاﺪﻧ ﻲﻫﺎﮕﻳﺎﺟ ﻚﻴﺘﻧﻼﺗآ شﺮﮕﻧ ،ﺞﻳرﺪﺗ
ﻴﺳور رد ﺎﻫاﺮﮔ ياﺮﺑ ﻮﻜﺴﻣ و ﺖﻓر لاﺆﺳ ﺮﻳز ﻪ
ﻲﺿار نﺎﺸﻧ و ﻲﻠﺧاد ﻲﻣﻮﻤﻋ رﺎﻜﻓا ندﺮﻛ ﻦﻴﺑ مﺎﻈﻧ رد دﻮﺧ ﻞﻤﻋ لﻼﻘﺘﺳا نداد
ﻠﻤﻟا ﻞ
، ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻪﺑ
.ﺖﺧادﺮﭘ ناﺮﻳا ﺎﺑ ﻂﺑاور
ﺪﻳﺪﺟ گرﺰﺑ يزﺎﺑ رد
،1
ﻪﺑ ﻲﺷﺎﭘوﺮﻓ زا يﺪﻨﻳآﺮﺑ ناﻮﻨﻋ هﺎﮔودرا
ﻪﻌﺳﻮﺗ ،ﻮﻜﺴﻣ ياﺮﺑ قﺮﺷ
ﻪﻄﺑار ﺎﺴﻣ رد شذﻮﻔﻧ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻪﺑ ناﺮﻳا ﺎﺑ ﻳ
ﻦﻴﺑ ﻞ ﻪﻘﻄﻨﻣ و ﻲﻠﻠﻤﻟا ﻪﺑ يا
و سرﺎﻓ ﺞﻴﻠﺧ رد هﮋﻳو
ﻲﻣ ﻚﻤﻛ ﻪﻧﺎﻴﻣروﺎﺧ ﻧﺎﺸﻧ ﻦﻳا و دﺮﻛ
رد ﻪﻴﺳور ﺖﻟود ﻞﻤﻋ لﻼﻘﺘﺳا ﻪ ﺎﺴﻣ
ﻳ ﻦﻴﺑ ﻞ هدﻮﺑ ﻲﻠﻠﻤﻟا
(Rasizade, 2003, p. 49)ﺖﺳا لﺎﺳ رد ﻪﻴﺳور ،ﻊﻗاو رد.
ﻪﺑ يورﻮﺷ ﻲﺷﺎﭘوﺮﻓ زا ﺲﭘ يﺎﻫ ﻞﻴﻟد
ﺖﺻﺮﻓ ،ﻪﻴﺳور ﻲﻠﻣ ﺖﻴﻨﻣا رد ناﺮﻳا ﺶﻘﻧ ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ و يدﺎﺼﺘﻗا يﺎﻫ
(Mankoff, 2010, pp. 7-
18) كﺮﺗ رﻮﻬﻇ زا يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ ، و نﺎﺠﻳﺎﺑرذآ يرﻮﻬﻤﺟ ﻪﻠﺌﺴﻣ رد ﺪﺤﺘﻣ ﻦﺘﻓﺎﻳ ،ﻲﻳاﺮﮔ
و نﺎﺒﻟﺎﻃ
ناﺮﻳا ﺐﺳﺎﻨﻣ رازﺎﺑ (Dinpajouh, 2009, pp. 24-25)
ياﺮﺑ ﺖﺻﺮﻓ ﻚﻳ ﻢﺸﭼ ﻪﺑ ناﺮﻳا ﻪﺑ ،
ﻲﻣ يرﺎﻜﻤﻫ يﺮﺗﺮﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻪﺘﺴﻳﺮﮕﻧ
.ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد يدﺪﻌﺘﻣ يﺎﻫ
بﻼﻘﻧا زا ﺲﭘ ﻢﻫ ناﺮﻳا ﻲﻣﻼﺳا يرﻮﻬﻤﺟ ،ﻞﺑﺎﻘﻣ رد 1357
و ﺖﻴﻤﻛﺎﺣ زا راﺬﮔ ﺎﺑ ،
نﺎﻣرآ و ﻚﻳژﻮﻟﻮﺋﺪﻳا ﺖﻴﻧﻼﻘﻋ ﻪﻧﺎﻳاﺮﮔ
و مﺎﮔ اﺬﮔ ﻊﻗاو ﺮﻴﺴﻣ رد ﻦﺘﺷ ﻲﺒﺴﻧ كرد ،نآ ﻲﭘرد و ﻲﻳاﺮﮔ
ﻦﻴﺑ تﻻدﺎﻌﻣ ﺮﺑ ﻢﻛﺎﺣ ﻖﻄﻨﻣ ﺖﻴﻌﻗاو ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ و ﻲﻠﻠﻤﻟا
ﻢﻛاﺮﺗ ،نﻮﭼ ﻲﻳﺎﻫ ،ﻲﻧﻮﻣاﺮﻴﭘ يﺎﻫﺪﻳﺪﻬﺗ
لﺮﺘﻨﻛ يﺎﻫزﺮﻣ ﺖﻳﺎﻤﺣ دﻮﺒﻧ و ﺮﻳﺬﭘﺎﻧ
ﻦﻴﺑ يﺎﻫ ﺖﺻﺮﻓ ﺎﺑ ،ﻲﻠﻠﻤﻟا ﺎﺑ طﺎﺒﺗرا رد ﻲﻳﺎﻫﺪﻳﺪﻬﺗ و ﺎﻫ
ﻪﺑور ﻪﻴﺳور .ﺖﺳا هﺪﺷ ور
ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻲﻠﻛ ترﻮﺻ ﺎﺴﻣ ﻦﻳا ﻪﺑ
ﻳ اﺮﻬﺗ ﻂﺑاور ،ﻞ ن
- ار ﻮﻜﺴﻣ
1. New Great Game
ﻲﻣ ود ﺢﻄﺳ ﻪﺳ رد ناﻮﺗ ﺎﺟ
ﻪﻘﻄﻨﻣ ،ﻪﺒﻧ ﻦﻴﺑ و يا ﻪﻘﺒﻃ ﻲﻠﻠﻤﻟا ﻗ ﺶﺨﺑ ﻪﻛ دﺮﻛ يﺪﻨﺑ
ﻞﺑﺎ زا ﻲﻬﺟﻮﺗ
ﻜﻤﻫ يرﺎ ناﺮﻳا يﺎﻫ -
رد و ﻪﺒﻧﺎﺟود ﺢﻄﺳ رد ،ﻪﻴﺳور ﻞﺑﺎﻗ يدﺎﺼﺘﻗا ﻂﺑاور بﻮﭼرﺎﭼ
ﻞﻴﻠﺤﺗ
ﻢﻴﻫﺎﻔﻣ ،ﻪﻴﺳور ﻲﺟرﺎﺧ ﺖﺳﺎﻴﺳ نﺎﻤﺘﻔﮔ رد ،دﺮﺧ ﻂﺑاور ﺢﻄﺳ رد .ﺖﺳا ﺖﺻﺮﻓ و ترﺎﺠﺗ
هراﺰﮔ ،يدﺎﺼﺘﻗا هدﻮﺑ ناﺮﻳا ﺎﺑ رﻮﺸﻛ ﻦﻳا ﻂﺑاور ﻪﻴﺟﻮﺗ ﺎﻳ ﻦﻴﻴﺒﺗ رد يرﻮﺤﻣ يﺎﻫ
(Oxford ﺖﺳا
Analytical, 2010, pp. 1-4) سور زا يرﺎﻴﺴﺑ هﺎﮔﺪﻳد زا ﻲﺘﺣ .
ﺖﻔﻟﺎﺨﻣ ،ﺎﻫ بﺮﻏ و ﺎﻜﻳﺮﻣآ يﺎﻫ
يرﺎﻜﻤﻫ ﺎﺑ ﻪﺘﺴﻫ يژﺮﻧا ﻪﻨﻴﻣز رد ﻪﻴﺳور و ناﺮﻳا يﺎﻫ
يا ﺑ ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻦﻳا ﻞﻳﺎﻤﺗ زا نوﺮﻴﺑ ياﺮ
ندﺮﻛ
.ﺖﺳا ناﺮﻳا رازﺎﺑ زا ﻪﻴﺳور
ناﺮﺤﺑ ﻢﻫ ،ﺮﻴﮔاﺮﻓ يدﺎﺼﺘﻗا يﺎﻫ ار يدﺎﺼﺘﻗا يزﺎﺳزﺎﺑ و ﺖﻴﺒﺜﺗ يورﻮﺷ دﺎﺤﺗا ﻲﺷﺎﭘوﺮﻓ ﺎﺑ نﺎﻣز
ﻢﻬﻣ ﻪﺑ ﻞﻴﻠﺤﺗ زا يرﺎﻴﺴﺑ ،ﻞﻴﻟد ﻦﻳا ﻪﺑ .دﺮﻛ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﻪﻴﺳور ﻲﺟرﺎﺧ ﺖﺳﺎﻴﺳ ﺖﻳﻮﻟوا ﻦﻳﺮﺗ زا ﻲﻜﻳ ناﺮﮔ
ﻢﻬﻣ ﺖﻠﻋ ﻦﻳﺮﺗ يرﺎﻜﻤﻫ ﻪﻌﺳﻮﺗ يﺎﻫ
يﺎﻫ ﻲﻣﺎﻈﻧ ﺪﻳﺪﺷ زﺎﻴﻧ ار ﻪﻴﺳور و ناﺮﻳا نﺎﻴﻣ يدﺎﺼﺘﻗا و ﻲﻨﻓ ،
ﻪﻴﺳور ﻊﻳﺎﻨﺻ
، ﻪﺑ ﻪﺘﺴﻫ و ﻲﻣﺎﻈﻧ ﻊﻳﺎﻨﺻ هﮋﻳو رﻮﺸﻛ ﻦﻳا يا
ﻲﻣ ﺮﺒﺘﻌﻣ يﺎﻫزرا ﻪﺑ ﻂﺑاور ﺢﻄﺳ رد .ﺪﻨﻧاد
ﻪﻘﻄﻨﻣ)ﻲﻧﺎﻴﻣ ﻪﺑ ،(يا
ناﺮﺤﺑ دﻮﺟو و زوﺮﺑ ﻞﻴﻟد ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺰﻴﻧ و ﻪﻘﻄﻨﻣ رد ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
ﻫزﺮﻣ رد ناﺮﻳا يدﺮﺒﻫار ﻲﺑﻮﻨﺟ يﺎ
يرﻮﻬﻤﺟ و ﻪﻴﺳور يﺎﻫ
ﻦﻴﺸﻴﭘ
،يورﻮﺷ دﺎﺤﺗا ياﺮﺑ ناﺮﻬﺗ ﻊﺿاﻮﻣ
ﻲﻣ ناﺪﻨﭼ ود ﺖﻴﻤﻫا ﻮﻜﺴﻣ ﺖﻳﺎﻤﺣ ﺶﻫﺎﻛ ياﺮﺑ ﻪﻴﺳور .ﺪﺑﺎﻳ
نﺎﻳﺮﺟ زا ﻲﺟرﺎﺧ يﺎﻫ يﺎﻫ
ﻲﻳاﺪﺟ يرﻮﻬﻤﺟ ﻲﺧﺮﺑ رد ﺐﻠﻃ نﺎﻤﻠﺴﻣ يﺎﻫ
ﻞﻳﺪﺒﺗ زا يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ و دﻮﺧ ﻦﻴﺸﻧ ﻪﺑ ﻦﭽﭼ ﻪﻠﺌﺴﻣ نﺪﺷ
دﻮﺧ ﻂﺑاور ﺎﺗ ﺖﺳا شﻼﺗ رد ،ﻲﻣﻼﺳا ﻪﻠﺌﺴﻣ ﻚﻳ ،ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ .ﺪﻫد شﺮﺘﺴﮔ ﻲﻣﻼﺳا يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺎﺑ ار
ﻦﺘﺸﻳﻮﺧ و فﺮﻃ ﻚﻳ زا ناﺮﻳا ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ ﻪﻠﺌﺴﻣ ﻦﻳا نﺪﻧاﻮﺧ ﻲﻠﺧاد و ﻦﭽﭼ ﻪﻠﺌﺴﻣ ﺮﺑاﺮﺑ رد ناﺮﻳا يراد
ﺖﺳا هدﺮﻛ ناﺪﻨﭼ ود ﻪﻴﺳور ياﺮﺑ ار ناﺮﻳا ﺖﻴﻤﻫا ،ﺮﮕﻳد يﻮﺳ زا ﻪﻴﺳور ياﺮﺑ (Barnes, 2002, pp.
6-7) . ﻲﻣ ار نﺎﺘﺴﻧﺎﻐﻓا هزﻮﺣ ناﻮﺗ
ﮕﻳد يا ﺑ .ﺖﺴﻧاد رﻮﺸﻛ ود ﻂﺑاور نﻮﻣزآ ياﺮﺑ ﺮ ﻲﺷﺎﭘوﺮﻓ زا ﺪﻌ
ﻪﻬﺒﺟ يورﻮﺷ دﺎﺤﺗا ﻢﺴﻴﻧﻮﻤﻛ و مﻼﺳا ﻦﻴﺑ ﻪﻛ دﺮﺳ ﮓﻨﺟ هرود فﻼﺧﺮﺑ نﺎﺘﺴﻧﺎﻐﻓا ﻲﻧورد يﺪﻨﺑ
ﻪﻧﺎﻴﻣ مﻼﺳا ﻦﻴﺑ ،دﻮﺑ ﺪﺷ لﺎﻜﻳدار مﻼﺳا و ور
. ﻪﻴﺳور شﺮﺘﺴﮔ زا يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ ياﺮﺑ يورﺪﻨﺗ
ﻪﺑ
يرﻮﻬﻤﺟ نﺎﻤﻠﺴﻣ يﺎﻫ ﻣ نﺎﻳﺮﺟ ﺎﺑ دﻮﺧ ﻦﻴﺸﻧ
ﻪﻧﺎﻴ ور ﻢﻫ نﺎﺘﺴﻧﺎﻐﻓا رد ﻲﻣﻼﺳا ي .ﺪﺷ نﺎﻤﻴﭘ
نﺎﻳﺮﺟ ﻪﻧﺎﻴﻣ يﺎﻫ ﻪﺑ ناﺮﻳا ﻪﻛ ﺪﻧدﻮﺑ ﻲﻣﻮﻗ هوﺮﮔ نﺎﻤﻫ ،نﺎﺘﺴﻧﺎﻐﻓا رد ور ﻞﻳﻻد
ﺖﻳﺎﻤﺣ ﺎﻬﻧآ زا ﻒﻠﺘﺨﻣ
ﻲﻣ ﻪﺑ .دﺮﻛ عﻮﺿﻮﻣ زا ﻲﻜﻳ ﻪﺑ ﺰﻴﻧ نﺎﺘﺴﻧﺎﻐﻓا ،ﺐﺒﺳ ﻦﻴﻤﻫ ﻪﻴﺳور و ناﺮﻳا ﻂﺑاور ﺪﻧور رد ﻢﻬﻣ يﺎﻫ
ﻪﺑ .ﺪﺷ ﻞﻳﺪﺒﺗ لﺎﺳ رد ،هﮋﻳو
يﺎﻫ 1371 ﺎﺗ 1380 ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ درﻮﻣ ﻦﻳا رد ﻪﻴﺳور و ناﺮﻳا ﻂﺑاور
ﻪﺑ ار ﻲﻜﻳدﺰﻧ درﻮﻣ رد رﻮﺸﻛ ود نﺎﺴﻜﻳ ﻊﺿاﻮﻣ ،عﻮﻤﺠﻣ رد .ﺪﻳد دﻮﺧ
ﺎﺴﻣ زا يرﺎﻴﺴﺑ ﻳ
ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻞ
دورو و يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ رد ﻢﺴﻳروﺮﺗ شﺮﺘﺴﮔ ،نﺎﺘﺴﻧﺎﻐﻓا رد نﺎﺒﻟﺎﻃ ﺖﻣﻮﻜﺣ ،نﺎﺘﺴﻜﻴﺟﺎﺗ ،ﻦﭽﭼ ﻂﺑاور و ﻊﻓﺎﻨﻣ ﺪﺷر ﺎﺑ ﺖﺴﻧاﻮﺗ قاﺮﻋ ﻪﺑ ﺎﻜﻳﺮﻣآ يﺎﻫوﺮﻴﻧ ﺪﺷﺎﺑ مﺎﮕﻤﻫ رﻮﺸﻛ ود يدﺎﺼﺘﻗا
(Parrott, 2002, p. 1) .
ﻦﻴﺑ)نﻼﻛ ﺢﻄﺳ رد ﻪﻴﺳور و ناﺮﻳا ﻂﺑاور تروﺮﺿ زا ﺮﻴﻏ ،(ﻲﻠﻠﻤﻟا
ﻲﻜﻳدﺰﻧ زا ﻲﺷﺎﻧ يﺎﻫ
يرﺎﻜﻤﻫ ،ﻲﺨﻳرﺎﺗ ﻪﻘﺑﺎﺳ ،ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﺖﺑﺎﻗر و يدﺎﺼﺘﻗا يﺎﻫ
ﻪﺑ ،يا هﮋﻳو ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ ﻞﻴﻟد ﺖﺳا يا
ﻦﻴﺑ ﺖﺳﺎﻴﺳ ﻪﺻﺮﻋ رد ﻚﻳ ﺮﻫ ﻪﻛ .ﺪﻧراد ﻲﻠﻠﻤﻟا
ﻞﻴﻠﺤﺗ زا ﻲﺧﺮﺑ هﺪﻴﻘﻋ ﻪﺑ ﻪﻴﺳور و ناﺮﻳا ﻂﺑاور ،ناﺮﮔ
ﻪﻈﺣﻼﻣ زا ﻲﻌﺑﺎﺗ ﻦﻴﺑ ﺢﻄﺳ رد ﻪﻴﺳور يدﺮﺒﻫار يﺎﻫ
ا .ﺖﺳا ﻞﻠﻤﻟا ﻪﻛ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺪﻘﺘﻌﻣ نﺎﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ ﻦﻳ
ﺎﺴﻣ ﻳ ماﺪﻗا ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻲﻠ ﻪﺑ ﻮﺗﺎﻧ شﺮﺘﺴﮔ ﻪﻠﺌﺴﻣ و ﺎﻜﻳﺮﻣآ ﻪﺒﻧﺎﺟ ﻚﻳ يﺎﻫ
زا ﻪﻴﺳور ﻲﻧاﺮﮕﻧ ﺐﺟﻮﻣ ،قﺮﺷ
يوﺰﻨﻣ ﻦﻴﺑ ﺢﻄﺳ رد نﺪﺷ ا هﺪﺷ ﻲﻠﻠﻤﻟا
(Rasizade, 2003, p. 49)ﺖﺳ سور ،ﻞﻴﻟد ﻦﻴﻤﻫ ﻪﺑ.
هار زا ﺎﻫ
ماﺪﻗا ﻲﻣ شﻼﺗ ،ناﺮﻳا ﺎﺑ ﻂﺑاور ﻪﻌﺳﻮﺗ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻲﻳﺎﻫ ﻪﺑ ار دﻮﺧ هﺎﮕﻳﺎﺟ نﺎﻨﭽﻤﻫ ﺎﺗ ﺪﻨﻨﻛ
ترﺪﻗ ﻚﻳ ناﻮﻨﻋ
يرﺎﻜﻤﻫ ﻲﺘﺣ .ﺪﻨﻨﻛ ﻆﻔﺣ گرﺰﺑ ﻪﺘﺴﻫ يﺎﻫ
ﻳا ﺎﺑ يا ﻪﻧﺎﭼ ترﺪﻗ ﺶﻳاﺰﻓا يﺎﺘﺳار رد ،ناﺮ ﻪﻴﺳور ﻲﻧز
ﻄﺳ رد ﻦﻴﺑ ﺢ ﻓا و ﻞﻠﻤﻟا ﺮﻴﺛﺄﺗ ناﻮﺗ ﺶﻳاﺰ
ﺎﻘﻣ و رﻮﺸﻛ ﻦﻳا يراﺬﮔ شﻼﺗ ﺎﺑ ﻪﻠﺑ
ﺎﺑ ﺎﻜﻳﺮﻣآ يﺎﻫ
دوﺪﺤﻣ ﻦﻴﺑ ﺢﻄﺳ رد رﻮﺸﻛ ﻦﻳا رﻮﻧﺎﻣ يﺎﻀﻓ يزﺎﺳ ﺖﺳا ﻞﻠﻤﻟا
(Antonenko, 2001, p. 5) ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
يرﺎﻜﻤﻫ شﻼﺗ ﻪﺑ يدﺮﺒﻫار ﺦﺳﺎﭘ ،ﻪﻴﺳور و ناﺮﻳا يﺎﻫ ياﺮﺑ ﺎﻜﻳﺮﻣآ يﺎﻫ
ﻪﻘﻄﻨﻣ رد دﻮﺧ ذﻮﻔﻧ ﻪﻌﺳﻮﺗ
ﻪﺑ .ﺖﺳا ر ياﺮﺑ ،ﺐﺒﺳ ﻦﻴﻤﻫ ﻮﻨﻛ ناﺮﻳا ﻪﻨﻳﺰﮔ ﻪﻴﺳو
ﻢﻫ ناﺮﻳا ﻪﻨﻳﺰﮔ ﺮﺑ ﻲﻧ ﺎﻳ و ﻮﺳ
ﺮﻳز بﺮﻏ ﻪﻄﻠﺳ
.دراد يدﺮﺒﻫار يﺮﺗﺮﺑ
ﺢﻄﺳ ﻪﺳ يﺎﻫ ﻦﻴﺑ ﻪﻧﺎﮔ ﻪﻘﻄﻨﻣ ،ﻲﻠﻠﻤﻟا ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ ،ﻪﻴﺳور و ناﺮﻳا ﻂﺑاور ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ و يا
ﻂﻳاﺮﺷ و ﺎﻫ
ﻪﺑ رﻮﺸﻛ ود ياﺮﺑ ار ﻲﻔﻠﺘﺨﻣ سﺎﺴﺣ ﺎﻣا .ﺖﺳا هدروآ دﻮﺟو
ﻂﺑاور ﻲﻨﻌﻳ رﻮﺸﻛ ود ﻂﺑاور ﺶﺨﺑ ﻦﻳﺮﺗ
ﺳ رد ﻦﻴﺑ ﺢﻄ ﻦﻴﺑ ﺖﻴﻨﻣا و ﻲﺘﻴﻨﻣا ،ﻲﻠﻠﻤﻟا ﺶﺨﺑ ﺮﺑ ار ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ،ﻞﻠﻤﻟا
نﺎﻤﻫ .دراد ﺮﮕﻳد يﺎﻫ ﻪﻧﻮﮔ
ﺑ ﻮﻜﺴﻣ ﺎﺑ ﻪﻄﺑار ﻪﺑ هﺎﮕﻧ ،ﻲﻧاﺮﻳا ﻪﻌﻣﺎﺟ رد ﻪﻛ ﺪﻬﻌﺗ ﻪﺑ ﻪﻴﺳور ﻪﻛ ﺖﺳا ﻞﻜﺷ ﻦﻳا ﻪ
ﻳﺎﻫ ﻲﻤﻧ ﻞﻤﻋ ﺶ ﺪﻨﻛ
نآ و ﻲﻤﻧ ﺦﺳﺎﭘ ناﺮﻳا دﺎﻤﺘﻋا ﻪﺑ ﺪﻳﺎﺑ ﻪﻛ ﻪﻧﻮﮔ ور فﺮﻃ زا ﻢﻫ ﻲﻠﺑﺎﻘﺘﻣ هﺎﮕﻧ ﻚﻳ ؛ﺪﻫد
س دراد دﻮﺟو ﺎﻫ
ﺑ نﺎﺸﻄﺑاور ﻪﻛ هزﻮﺣ ﻪﺑ دوﺪﺤﻣ ،ناﺮﻳا ﺎ
ﻞﻜﺸﻣ يﺎﻫ ﻦﻴﺑ مﺎﻈﻧ ،ﻊﻗاو رد .ﺖﺳا زﺎﺳ
زا ﺲﭘ ﻞﻠﻤﻟا
و لﻮﺤﺘﻣ ،لﺎﻴﺳ مﺎﻈﻧ ﻚﻳ و ﺖﺳا هدﺮﻜﻧ اﺪﻴﭘ ﻲﻘﻴﻗد تﺎﺒﻴﺗﺮﺗ و رﺎﺘﺧﺎﺳ ،يورﻮﺷ دﺎﺤﺗا ﻲﺷﺎﭘوﺮﻓ ﻞﻜﺷ لﺎﺣرد ﺖﻳﺎﻤﺣ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ .ﺖﺳا يﺮﻴﮔ
ﻲﻤﻧ ﺖﻗو ﭻﻴﻫ ﻢﻫ ﺎﻫ ﻮﺸﻛ و ﺪﺷﺎﺑ ﻞﻣﺎﻛ ﺪﻧاﻮﺗ
رد ﺎﻫر
ﻦﻴﺑ ﻪﺻﺮﻋ ،ﻪﻴﺳور ﻲﻠﻣ ﺖﻴﻨﻣا ﺪﻨﺳ سﺎﺳا ﺮﺑ .ﺪﻨﺘﺴﻫ دﻮﺧ ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ و هﺎﮕﻳﺎﺟ يﺎﻘﺗرا ﻲﭘرد ﻞﻠﻤﻟا
سور ﺖﺳﺎﻴﺳ سﺎﺳا ﺮﺑ ﺎﻫ ﻞﻤﻋ يﺎﻫ
ﻲﻣ رﺎﺘﻓر ﺎﻴﻧد رد ﻪﻧﺎﻳاﺮﮔ ﻪﻛ ﺎﻨﻌﻣ ﻦﻳﺪﺑ .ﺪﻨﻨﻛ
دﺎﺤﺗا نﺎﻣز ﺪﻨﻧﺎﻣ
ﺮﻈﻧرد نوﺪﺑ يورﻮﺷ ﻲﻤﻧ ﻪﻨﻳﺰﻫ ﺎﻬﻨﺗ ،هﺪﻳﺎﻓ ﻦﺘﻓﺮﮔ
ﻴﻧﻼﻘﻋ و ﻖﻄﻨﻣ سﺎﺳا ﺮﺑ ﻪﻜﻠﺑ ؛ﺪﻨﻨﻛ يدﺮﺒﻫار ﺖ
ﻲﻣ ﺖﻛﺮﺣ ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻌﻄﻘﻣ و ﻲﺒﺴﻧ ناﺮﻳا ﺎﺑ ﻪﻄﺑار ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻌﻴﺒﻃ و ﺪﻨﻨﻛ
(Pir Center, 2000, p. 4) .
رد ﻪﺘﺴﻳﺎﺑ ﻲﻫﺎﮕﻳﺎﺟ ﻪﺑ ﻲﺑﺎﻴﺘﺳد ،يدﺎﺼﺘﻗا يزﺎﺳﻮﻧ ﻞﺻا ﻪﺳ ،ﻦﻴﺗﻮﭘ نﺪﻣآ رﺎﻛ يور ﺎﺑ يﺎﻫﺪﻨﻳآﺮﻓ
ﻪﺑ ﻪﻴﺳور هﺎﮕﻳﺎﺟ يزﺎﺳزﺎﺑ و ﻲﻧﺎﻬﺟ ﺟرﺎﺧ ﺖﺳﺎﻴﺳ يﺎﻨﺒﻣ ،ﺪﻳﺪﺟ گرﺰﺑ ترﺪﻗ ﻚﻳ ناﻮﻨﻋ
ﻲ
ﻨﻫ گرﺰﺑ ترﺪﻗ ﻪﻳﺮﻈﻧ ،ﺮﻣا ﻦﻳا ﻖﻘﺤﺗ ياﺮﺑ ﻪﻛ ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻪﻴﺳور ﻦﻬﻴﻣ مﻮﻬﻔﻣ ﻪﻛ ﺪﻨﻣرﺎﺠ
ﻦﺷور ﻲﺘﺳود ﻪﺑ ،ﺖﺷاد يرﻮﺤﻣ ﺶﻘﻧ نآ رد ﻚﻴﺗاﺮﻛﻮﻣد ﻪﻧﺎﻨﻴﺑ
ﺎﻴﺳ ﺪﻳﺪﺟ دﺮﺒﻫار ناﻮﻨﻋ ﺖﺳ
ﻲﺗﺎﻴﻠﻤﻋ ياﺮﺑ و ﺪﺷ حﺮﻄﻣ ﻲﺟرﺎﺧ ﻞﻤﻋ دﺮﻜﻳور ،نآ ندﺮﻛ
ﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺶﻴﭘ رد ﻲﻳاﺮﮔ (Ivanov,
2011, pp. 9-15) ﻦﻳا .
ﺖﺒﺜﻣ يزﺎﺑ ،ماﺪﻗا ﺮﺑ ﺪﻴﻛﺄﺗ نﻮﭼ ﻲﻟﻮﺻا ﺮﺑ ﻲﺟرﺎﺧ ﺖﺳﺎﻴﺳ رد دﺮﻜﻳور
ﻞﺑﺎﻘﺗ دﻮﺒﻧ و ﻲﺑ ﻲﻳاﺮﮔ
ﮔﺪﻨﭼ ﺖﻳﻮﻫ ﺮﺑ ﺪﻴﻛﺄﺗ ،ﻞﺻﺎﺣ وزﺎﺳ ﺮﺑ ﺰﻛﺮﻤﺗ ،ﺮﻳﺬﭘ فﺎﻄﻌﻧا و ﻪﻧﺎ
يﺎﻫرﺎﻛ
ﺟ ﻪﺟﻮﺗ ،ﺪﻣآرﺎﻛ ﺖﺻﺮﻓ ،ترﺪﻗ و دﺎﺼﺘﻗا ﻪﻄﺑار ﻪﺑ يﺪ
ﺖﻴﻌﻗاو ﻦﻳا هﺪﻨﻳاﺰﻓ كرد ،يدﺮﺒﻫار ﻲﺒﻠﻃ
ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ،ﻒﻌﺿ ﻪﻛ يﺮﻳﺬﭘ ذﻮﻔﻧ
يژﻮﻟﻮﺋﺪﻳا ،ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ ﻊﻓﺎﻨﻣ يﺮﺗﺮﺑ ،ﻲﺟرﺎﺧ ﺖﺳﺎﻴﺳ زا ﻲﻳادز
شزرا ﺮﺑ فﻼﺘﺋا رد ﺖﻛرﺎﺸﻣ و ﻲﺸﻨﻳﺰﮔ ﻞﻣﺎﻌﺗ ،ﺎﻫ .ﺖﺳا ﻲﻨﺘﺒﻣ هدﺮﺘﺴﮔ يﺎﻫ
ﻪﻟﺎﻘﻣ رد ﻒﻜﻧﺎﮔﻮﺴﺗ هرﺪﻧآ ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ يا
» ﺶﻟﺎﭼ ﻦﻴﺗﻮﭘ ﻲﺟرﺎﺧ ﺖﺳﺎﻴﺳ ياﺮﺑ ﺪﻳﺪﺟ يﺎﻫ
« زا ،
ﻞﻤﻋ ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ ﻦﻴﺗﻮﭘ ﺖﺳﺎﻴﺳ گرﺰﺑ ترﺪﻗ ﻲﻳاﺮﮔ
ﻌﻣ و هدﺮﻛ دﺎﻳ1
بﺎﺗزﺎﺑ ،ﺖﺳﺎﻴﺳ ﻦﻳا ﺖﺳا ﺪﻘﺘ
،ﻲﻧﺎﻴﻣ ﻲﻌﺿﻮﻣ ار ﺖﺳﺎﻴﺳ ﻦﻳا وا .ﺖﺳا ﻲﻧﺎﻬﺟ ﻲﺗرﺪﻗ ﻪﺑ نآ ﻞﻳﺪﺒﺗ رد ﻪﻴﺳور نﺎﻣرآ ﻪﻳﺮﻈﻧ ﻦﻴﺑ
ﻲﻳاﺮﮕﻤﻫ ا
ﻴﺘﻧﻼﺗآ ورو ﻚ
اﺮﮔ ياﻮﻗ نزاﻮﺗ ﻪﻳﺮﻈﻧ و ﺎﻫ ﻊﻗاو
اﺮﮔ ﻲﮕﻨﻫﺎﻤﻫ دﺎﺠﻳا ياﺮﺑ ﻲﺷﻼﺗ و ﺎﻫ
ﺶﻳاﺮﮔ ﻦﻴﺑ ﻲﻣ ﻪﻴﺳور ﻲﺟرﺎﺧ ﺖﺳﺎﻴﺳ ﻲﺑﺮﻏ و ﻲﻗﺮﺷ يﺎﻫ
ﺪﻧاد ) و ﻲﺋﻻﻮﻛ
،يرﻮﻧ 1389 ﺻ ، ﺺ
17 - 15 لﺎﺳ رد ﻪﻴﺳور ﻲﺟرﺎﺧ ﺖﺳﺎﻴﺳ ،ﻊﻗاو رد .(
ﻲﮕﻧﺎﮕﻳ يﺎﻨﺒﻣ ﺮﺑ ،ﻦﻴﺗﻮﭘ ﺖﻴﻤﻛﺎﺣ يﺎﻫ
،بﺮﻏ ﻪﺑ هﺎﮕﻧ و قﺮﺷ ﻪﺑ هﺎﮕﻧ يﺎﻫدﺮﻜﻳور ﻖﻴﻔﻠﺗ و ﻲﻧﻮﻧﺎﻗ يرﻮﺗﺎﺘﻜﻳد يﺮﻴﺒﻌﺗ ﻪﺑ ﺎﻳ و شور ﻚﻳ زا ﻪﻴﺳور زا ﻞﻘﺘﺴﻣ هﺮﻬﭼ ﻪﺋارا ياﺮﺑ ﻞﻤﻋ ،ﻮﺳ
ﻲﻨﻌﻳ ؛ﺮﮕﻳد يﻮﺳ زا ماﺪﻗا ﺖﺳﺎﻴﺳ و ﻲﻳاﺮﮔ
ﻣ فﺪﻫ ﻦﻴﺑ ﻪﻧزاﻮ ﺧ ﺖﺳﺎﻴﺳ يﺎﻫ
ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ و ﻊﻓﺎﻨﻣ و ﻲﺟرﺎ ﻲﻠﺧاد يﺎﻫ
ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ نﺪﻧادﺮﮔزﺎﺑ و
ﻪﻴﺳور گرﺰﺑ ترﺪﻗ (Tsygankov, 2003, pp.105-108)
،نارود ﻦﻳا رد .ﺖﺳا هداد ﺖﻬﺟ ﺮﻴﻴﻐﺗ
1. Great Power Pragmatism
ﻪﻧﺎﻴﻣروﺎﺧ ﺖﺳﺎﻴﺳ ،ﻪﻴﺳور ﻲﻣ لﺎﺒﻧد بﻮﻨﺟ ﻪﺑ هﺎﮕﻧ ﺖﺳﺎﻴﺳ ﺐﻟﺎﻗ رد ار دﻮﺧ يا
ﻦﻳا رد ﻪﻛ دﺮﻛ
ﺶﻘﻧ ناﺮﻳا ،ﺖﺳﺎﻴﺳ هﮋﻳو
سور ذﻮﻔﻧ شﺮﺘﺴﮔ رد يا ﻲﻣ يزﺎﺑ ﻪﻧﺎﻴﻣروﺎﺧ رد ﺎﻫ
.دﺮﻛ
ﻪﺘﺴﻫ عﻮﺿﻮﻣ ﺮﺑاﺮﺑ رد ﻪﻴﺳور هﺪﻴﭽﻴﭘ ﺖﺳﺎﻴﺳ دﻮﺟو ﺎﺑ ﻲﻠﺻا رﺎﻜﻤﻫ نﺎﻨﭽﻤﻫ ،ناﺮﻳا يا
رد ناﺮﻳا
ﻪﺘﺴﻫ ﻪﻠﺌﺴﻣ ﻦﻴﻣﺄﺗ و يا
ﻪﺘﺴﻫ تﺎﺴﻴﺳﺄﺗ زا عﺎﻓد ياﺮﺑ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﻲﻋﺎﻓد تاﺰﻴﻬﺠﺗ هﺪﻨﻨﻛ ﺮﺑ رد ،ناﺮﻳا يا
ﺮﺑا
و ﺎﻜﻳﺮﻣآ ﻲﻟﺎﻤﺘﺣا تﻼﻤﺣ اﺮﺳا
ﻳ ﺑ .ﺖﺳا ﻞﻴ ﻲﻣ ،ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨ
ﻦﻳا ناﻮﺗ ﺖﻔﮔ ﻪﻧﻮﮔ ﺮﻔﺻ ﻊﻤﺟ ﻞﺻﺎﺣ يزﺎﺑ
ﻲﻠﻣ ﻊﻓﺎﻨﻣ سﺎﺳا ﺮﺑ يرﺎﻜﻤﻫ و ﺖﺑﺎﻗر ﻊﻤﺟ ﻞﺻﺎﺣ ﻖﻄﻨﻣ ﻪﺑ ار دﻮﺧ يﺎﺟ ،ﻲﺘﻨﺳ ﻲﻨﻤﺷد و ﻲﺘﺳود ﺖﺳا هداد (Dinpajouh, 2009, pp. 20-28)
ﺮﻴﺛﺄﺗ و ﺖﻟﺎﺧد نﻮﭼ ﻲﻟﻮﺻا ﻪﻛ رد مﻮﺳ ترﺪﻗ يراﺬﮔ
ﺋژ ﺖﻴﻫﺎﻣ يﺮﺗﺮﺑ ،رﻮﺸﻛ ود ﻂﺑاور ﺪﻳدﺮﺗ ،رﻮﺸﻛ ود ﻂﺑاور رد ﻚﻴﻣﻮﻧﻮﻛاﻮﺋژ ﺖﻴﻫﺎﻣ ﺮﺑ ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮ
ﺧﺎﺳ ﻪﻨﻳدﺎﻬﻧ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻪﺑ ﻂﺑاور ﻦﺘ
ﻲﺑ يﺎﻀﻓ ﺖﻴﻤﻛﺎﺣ ﻞﻴﻟد ﻢﻛﺎﺣ ﻪﻄﺑار ﻦﻳا ﺮﺑ ،ﻲﺨﻳرﺎﺗ يدﺎﻤﺘﻋا
نﺎﻣرآ زا ﺖﺒﺜﻣ ﻲﻟﻮﺤﺗ زا ﺖﻳﺎﻜﺣ ﻪﻴﺳور ﻲﺟرﺎﺧ ﺖﺳﺎﻴﺳ ،ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ .ﺖﺳا ﻊﻗاو ﻪﺑ ﻲﻳاﺮﮔ
زا ،ﻲﻳاﺮﮔ
ﻲﺑ ﺑ ﻲﺗﺎﺒﺛ ﻓﺎﻴﻫر زا و ﻲﺒﺴﻧ تﺎﺒﺛ ﻪ ﺖ
ﺮﻴﻏ يﺎﻫ .ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد ﻲﻧﻼﻘﻋ ﻪﺑ ﻲﻧﻼﻘﻋ
ﻪﺑ ﻪﻛ قاﺮﻋ ﺎﺑ ﮓﻨﺟ زا ﺲﭘ و بﻼﻘﻧا نارود رد ناﺮﻳا قﺮﺷ ﻪﺑ هﺎﮕﻧ ﺖﺳﺎﻴﺳ ،ﻞﺑﺎﻘﻣ رد ترﻮﺻ
لﺎﺳ رد ،ﺖﺳا هدﻮﺑ حﺮﻄﻣ ﻚﻳژﻮﻟﻮﺋﺪﻳا و لﺎﻜﻳدار ﻪﺑ و ﺮﻴﺧا يﺎﻫ
دﺎﺤﺗا ﻲﺷﺎﭘوﺮﻓ زا ﺲﭘ هﮋﻳو
يدﻼﻴﻣ مﻮﺳ هراﺰﻫ زﺎﻏآ و يورﻮﺷ
، زﺎﺑ و ﻒﻳﺮﻌﺗزﺎﺑ ﻪﺑ ﻫﺪﻧﺎﻣﺎﺳ
ﻲ و ﻲﺳﺎﻴﺳ ناراﺰﮔرﺎﻛ يﻮﺳ زا
ﻦﻳا .ﺖﺳا هﺪﻴﺳر ناﺮﻳا يدﺮﺒﻫار لﺎﺳ رد ﺖﺳﺎﻴﺳ
يﺮﻜﻔﺗ ﻪﺑ ﻲﻜﻴﺘﻛﺎﺗ يﺮﻜﻔﺗ زا ،ﺮﻴﺧا يﺎﻫ
و ﻲﺳﺎﻴﺳ ﻂﺑاور ﻪﺑ ،يرﺎﺠﺗ تﻻدﺎﺒﻣ و يدﺎﺼﺘﻗا دﺎﻌﺑا ﺮﺑ نوﺰﻓا ﻪﻛ ﺖﺳا هﺪﺷ ﻞﻳﺪﺒﺗ يدﺮﺒﻫار ﻪﺑ بﺮﻏ ﺮﺑاﺮﺑ رد ﺎﺗ ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎﻳ شﺮﺘﺴﮔ ﻢﻫ ﻲﻋﺎﻓد و ﻲﺘﻴﻨﻣا ،ﻚﻴﺗﺎﻤﻠﭙﻳد ناﻮﻨﻋ
.ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻟدﺎﻌﺗ ﻪﻧزو
ﺖﺳﺎﻴﺳ ﺎﺑ ناﺮﻳا ﻲﻣﻼﺳا يرﻮﻬﻤﺟ قﺮﺷ ﻪﺑ هﺎﮕﻧ ﺖﺳﺎﻴﺳ ،ﻊﻗاو رد ﻲﻠﻣ يﺎﻫ
و اﺮﮔوﻼﺳا ،اﺮﮔ
ﻚﻴﺘﻧﻼﺗآ ﺪﺿ و اﺮﮔﺎﻴﺳاروا كاﺮﺘﺷا ﻪﻴﺳور رد اﺮﮔ
ﻪﺑ ﻪﻛ دراد ﻲﻳﺎﻫ ﺷ ﻪﻳﺎﺴﻤﻫ ﻲﻧاﺮﮕﻧ ﻞﻴﻟد
ﻲﻟﺎﻤ
ﻦﻴﺑ مﺎﻈﻧ زا ناﺮﻳا ﻚﺗ ﻞﻠﻤﻟا
ﺮﻗ لﺎﺒﻘﺘﺳا درﻮﻣ ،ﺎﻜﻳﺮﻣآ ﻚﻴﻧﻮﻣﮋﻫ تﺎﺒﺛ ﺎﺑ ﻲﺒﻄﻗ .ﺖﻓﺮﮔ را
ﻴﺑ ﻪﺑ سور ﺢﻴﺟﺮﺗ ،ﺮﮕﻳد نﺎ ﺎﺴﻣ ﻞﺣ زا ﺎﻫ
ﻳ ﻞﻜﺸﻣ و ﻞ يﺎﻫ
ﻦﻴﺑ و ﻲﻧﺎﻬﺟ ﺢﻄﺳ رد دﻮﺧ ،ﻲﻠﻠﻤﻟا
ﺖﺴﺸﻧ رد ذﻮﻔﻧ و رﻮﻀﺣ ﺎﺑ ﻦﻴﺑ يﺎﻫ
ترﺪﻗ ﺎﺑ ﻞﻣﺎﻌﺗ و ﻲﻠﻠﻤﻟا ﻪﻘﻄﻨﻣاﺮﻓ يﺎﻫ
ترﺪﻗ ﺮﻳﺎﺳ و يا ﺎﻫ
(Voronova, 2010, p. 3) ﻲﻜﻴﺘﻛﺎﺗ هﺎﮕﻧ و شور ﻦﺘﻓﺮﮔرﺎﻜﺑ و
ﺑ ياﺮﺑ ﻲﮕﻤﻫ ،ناﺮﻳا ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ -هﺮﻬ
ﻞﻤﻋ يﺎﺘﺳار رد ﻪﻛ ﺖﺳا دﻮﺧ يﺎﻫﺎﻋدا زا يرادﺮﺑ و ﻲﺟرﺎﺧ ﺖﺳﺎﻴﺳ رد يدﺮﺒﻫار ﺮﻴﻴﻐﺗ و ﻲﻳاﺮﮔ
ﻪﻟدﺎﻌﻣ ﻖﻄﻨﻣ ﻪﻴﺳور ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ .ﺖﺳا ﻦﻴﻴﺒﺗ ﻞﺑﺎﻗ نآ ﻲﺟرﺎﺧ ﻂﺑاور ﻦﻴﺑ يﺎﻫ
ﻪﺘﻓﺮﻳﺬﭘ ار زوﺮﻣا ﻲﻠﻠﻤﻟا
ﻲﻣ شﻼﺗ و ﻢﻳژر ،ﺎﻫدﺎﻬﻧ بﻮﭼرﺎﭼ رد ار نآ ﺪﻨﻛ
رﺎﺠﻨﻫ و ﺎﻫ دﺮﺳ ﮓﻨﺟ نارود زا هﺪﻣآﺮﺑ يﺎﻫ
مﺎﻈﻧ ﺢﻄﺳ رد .ﺪﻨﻛ ﻆﻔﺣ ﻪﻘﻄﻨﻣ يﺎﻫ
ﺎﻬﻨﺗ ﻪﻴﺳور ،ﻪﻧﺎﻴﻣروﺎﺧ و ﺎﻴﺳاروا ،ﻚﻴﻔﻴﺳﺎﭘ ،ﻚﻴﺘﻧﻼﺗآ رد يا
ﻲﻣ دﻮﺧ ﻲﻠﻣ ﺖﻴﻨﻣا هزﻮﺣ و ﻲﺳﺎﻴﺳ ﻊﻓﺎﻨﻣ هزﻮﺣ ار ﺎﻴﺳاروا ﺢﻄﺳ رد ﺎﻬﻨﺗ ﻮﻜﺴﻣ ،ﺮﮕﻳد نﺎﻴﺑ ﻪﺑ .ﺪﻧاد
ﻃﺎﻨﻣ ﺎﻗ ﺶﻘﻧ ناﺮﻳا ياﺮﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻋﺮﻓ ﻖ ﻳ
ﻪﺑ ناﺮﻳا ﺎﻣا .ﺖﺳا ﻞ و ﻲﺳﺎﻴﺳ مﺎﻈﻧ ﻚﻳ ناﻮﻨﻋ
ﻲﺗﺪﻴﻘﻋ
ﻧ ﺢﻄﺳ رد ﺮﺘﺸﻴﺑ ار دﻮﺧ يﺎﻫﺪﻳﺪﻬﺗ ﻦﻴﺑ و ﻲﻧﺎﻬﺟ مﺎﻈ
ﻲﻣ ﻲﻠﻠﻤﻟا ﺪﻨﻴﺑ
. ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﺮﻣا ﻦﻳا
ءﻮﺳ ﻢﻫﺎﻔﺗ ﻞﻴﻠﺤﺗ نﺎﻴﻣ رد ﻲﺳﺎﺳا يﺎﻫ ﻲﻣ رﻮﺸﻛ ود ﻂﺑاور ناﺮﮔ
(Katz, 2008, p. 1)دﻮﺷ .
ﺖﺳﺎﻴﺳ يدﺮﺒﻫار ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻞﻤﻋ يﺎﻫ
ﻲﻣ ار ﻪﻴﺳور و ناﺮﻳا ﻂﺑاور ﺮﺑ ﻦﻴﺗﻮﭘ هرود ﻪﻧﺎﻳاﺮﮔ رد ناﻮﺗ
ﺰﻫ زﺎﻏآ رد ﻪﻴﺳور .دﺮﻛ هﺪﻫﺎﺸﻣ مﻮﺳ هرا لﺎﺳ
2000 ﻢﻫﺎﻔﺗ زا ار دﻮﺧ جوﺮﺧ لﺎﺳ يﺎﻫ
1995
ﻦﻳدﺮﻣﻮﻧﺮﭼ و ﺎﻜﻳﺮﻣآ ﺖﻗو رﻮﻬﻤﺟ ﺲﻴﺋر نوﺎﻌﻣ ،رﻮﮕﻟا ﻂﺑاور ﻪﻛ ﻪﻴﺳور ﺖﻗو ﺮﻳزو ﺖﺴﺨﻧ1
ﻮﻜﺴﻣ ﻲﺗﺎﺤﻴﻠﺴﺗ -
ﻲﻣ ﻊﻨﻣ ار ناﺮﻬﺗ هزﺎﺗ رود زﺎﻏآ ﻞﻤﻋ رد و دﺮﻛ مﻼﻋا ،دﺮﻛ
و ﻂﺑاور زا يا
يرﺎﻜﻤﻫ ﻮﺧ ار ناﺮﻳا ﺎﺑ ﺎﻫ ﺪﺷ رﺎﺘﺳا
(Freedman, 2006, p. 42) ،يدﻼﻴﻣ مﻮﺳ هراﺰﻫ زﺎﻏآ رد ﺎﻣا .
ﻦﻴﺑ ﺢﻄﺳ رد ﻢﻬﻣ داﺪﻳور ﺪﻨﭼ ﻓﺮﮕﺷ ﺮﻴﺛﺄﺗ ،ﻲﻠﻠﻤﻟا
ﺖﻬﺟ ﺮﺑ ﻲ ﺮﺑ ﻪﻴﺳور ﻲﺟرﺎﺧ ﺖﺳﺎﻴﺳ يﺮﻴﮔ
،ﺎﻫداﺪﻳور ﻦﻳا زا ﻲﻜﻳ .ﺖﺳا ﻪﺘﺷاﺬﮔ يﺎﺟ ﻪﺛدﺎﺣ
11 ﺮﺒﻣﺎﺘﭙﺳ 2001 ﻪﻛ دﻮﺑ ﺐﺒﺳ يرﺎﻜﻤﻫ دﺎﺠﻳا
ﻚﻳدﺰﻧ ﺪﺷ ناﺮﻳا ﺎﺑ ﻪﻄﺑار رد لﺎﻌﻔﻧا و ﺎﻜﻳﺮﻣآ و ﻪﻴﺳور (Vatanka, 2002, pp. 1-3)
هرود رد ﺎﻣا .
ﺖﺳﺎﻳر مود يرﻮﻬﻤﺟ
ﻦﻴﺗﻮﭘ ﺮﻴﻤﻳدﻻو ﺮﺑاﺮﺑ رد ﻦﻴﻠﻣﺮﻛ ﻊﺿﻮﻣ ،ﺖﻔﻧ ﻲﻧﺎﻬﺟ ﺖﻤﻴﻗ ﺶﻳاﺰﻓا ،
بﺮﻏ
ار رﺎﺸﻓ دﺎﺠﻳا ﺚﻋﺎﺑ و دﺮﻛ ﺖﻳﻮﻘﺗ ﺐﻘﻋ ﺖﻬﺟ ،ﻪﻴﺳور
ﻲﻨﻴﺸﻧ ﺎﻜﻳﺮﻣآ و ﻮﺗﺎﻧ تﻮﻠﺧ تﺎﻴﺣ زا
ﻢﻳژر ﻒﻴﻌﻀﺗ و ﻪﻴﺳور و نﺎﺘﺴﺟﺮﮔ رد بﺮﻏ راﺪﻓﺮﻃ يﺎﻫ
ﻦﻳاﺮﻛوا ﻣ ﻦﻳا رد .ﺪﺷ درﻮ
رﺪﻧﺎﺴﻜﻟا ،
ﻒﺋﺎﻜﻴﭘ ﺖﺳﺎﻴﺳ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد زاﺮﺑا ،2
ﺎﻛ ﻲﻘﻳﻮﺸﺗ يﺎﻫ هﺪﺤﺘﻣ تﻻﺎﻳا يﻮﺳ زا يﺪﻣآر
ناﺮﺒﺟ ياﺮﺑ ،
،ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ .ﺖﺳا هﺪﺸﻧ دﺎﻬﻨﺸﻴﭘ ،ﺖﺳا هدﻮﺑ ناﺮﻳا ﺎﺑ يرﺎﻜﻤﻫ ﺶﻫﺎﻛ زا ﻲﺷﺎﻧ ﻪﻛ ﻪﻴﺳور ﺖﻣاﺮﻏ ﻣآ مﺮﻫا ﺎﻜﻳﺮ يﺪﻣآرﺎﻛ يﺎﻫ
ﺎﻫر ياﺮﺑ ﻮﻜﺴﻣ ﺮﺑ رﺎﺸﻓ يﺎﺘﺳار رد حﺮﻃ يزﺎﺳ
و ﻲﺘﻌﻨﺻ يﺎﻫ
دراﺪﻧ ار ناﺮﻳا ﻚﻳژﻮﻟﻮﻨﻜﺗ (Pikayev, 2001, p. 8)
.
ار ﻲﻳﺎﭘورا يﺎﻫرﻮﺸﻛ ،ﻪﻴﺳور ﻲﺘﺣ ﻦﺘﮕﻨﺷاو و ﻮﻜﺴﻣ ﻂﺑاور رد يرﺎﻜﻤﻫ ناﺮﺤﺑ زوﺮﺑ ﻲﭘرد هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﺑ ،ﺪﻧدﻮﺑ ﺎﻜﻳﺮﻣآ ﻲﻜﺷﻮﻣ عﺎﻓد ﺮﭙﺳ تﺎﺤﻴﻠﺴﺗ نﺎﺑﺰﻴﻣ ﻪﻛ ﻚﺷﻮﻣ زا
ﺎﻬﻧآ ﻪﻴﻠﻋ ﻪﺘﻓﺮﺸﻴﭘ يﺎﻫ
ﺎﻀﺗ و ﺖﻔﻟﺎﺨﻣ .دﺮﻛ ﺪﻳﺪﻬﺗ ﮓﻨﺟ رد بﺮﻏ ﺎﺑ ﻮﻜﺴﻣ ﻂﺑاور رد د
ا و ت 2008 جوا ﻪﺑ نﺎﺘﺴﺟﺮﮔ
1. Gore- Chernomyrdin 2. Alexander Pikayev
ﻂﺑاور و ﺪﻴﺳر دﻮﺧ ﻦﻴﻳﺎﭘ ﻪﺑ نﺎﺷ
ﻪﻴﺳور و ناﺮﻳا ﻪﭼﺮﮔا ،ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ .دﺮﻛ طﻮﻘﺳ ﺢﻄﺳ ﻦﻳﺮﺗ ﺮﺑاﺮﺑ رد
ﻧ مﺎﻈﻧ ﻦﻴﺑ ﻦﻳﻮ ﻲﻳاﺪﺟ ﺎﺑ ﺖﻔﻟﺎﺨﻣ ،ﻲﻠﻠﻤﻟا زﺮﺳ ﻲﮕﭼرﺎﭙﻜﻳ ،ﻲﻣﻮﻗ ﻲﺒﻠﻃ
ﻪﻘﻄﻨﻣ ذﻮﻔﻧ و تﺎﺒﺛ ،ﻲﻨﻴﻣ ،يا
ترﺪﻗ ذﻮﻔﻧ ﺎﺑ ﺖﻔﻟﺎﺨﻣ ﻪﻘﻄﻨﻣاﺮﻓ يﺎﻫ
هﺎﮔﺪﻳد ،ﻢﺴﻳروﺮﺗ و يا ﻲﺒﺴﻧ كﺮﺘﺸﻣ يﺎﻫ
ﺪﻧراد (Chappell,
2010, pp. 3-9) ﺖﻴﻌﻗاو ﺎﺑ ﺮﺘﻤﻛ ،ﻪﻴﺳور و ناﺮﻳا يدﺮﺒﻫار ﺖﻛرﺎﺸﻣ و ﻲﻳاﺮﮕﻤﻫ ﺎﻣا ،
ﺖﻴﻧﻼﻘﻋ و ﺎﻫ
ﻦﻴﺑ ،ﻪﻘﻄﻨﻣ ﺢﻄﺳ رد دﻮﺟﻮﻣ ﻣ رﻮﺸﻛ ود ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﻂﺑاور و ﻞﻠﻤﻟا
ﺎﺗ ﺖﺳا ﻖﺒﻄﻨ ﻲﻳﺎﺟ
ﻦﺴﺘﻧﺎﺘﺴﻨﻛ ﻪﻛ
ناﺮﻳا ،ﻒﻟاوﻮﺷ ﻲﻣ ﻲﺳور فوﺮﻌﻣ سﺎﻨﺷ
:ﺪﻳﻮﮔ
» ﺖﻛرﺎﺸﻣ ﻴﻫ ﺎﻣ ياﺮﺑ ناﺮﻳا ﺎﺑ يدﺮﺒﻫار
ﭻ ﺖﻗو
ﺖﺷاد ﺪﻫاﻮﺨﻧ و ﻪﺘﺷاﺪﻧ دﻮﺟو ﻦﻴﻨﭼ لﻮﺻا رد و
ﻲﺘﻛرﺎﺸﻣ ﺰﺟ ﻪﺑ يرﻮﺸﻛ ﭻﻴﻫ ﺎﺑ ﺎﻣ ار يﺎﻫرﻮﺸﻛ
ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻮﻀﻋ ﻢﻫ يﺎﻫرﻮﺸﻛ
دﻮﺳ ﻢﻳراﺪﻧ
«
،يدﺎﺑآﺪﻴﻌﺳ) 1389
ص ، 1 .(
ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﻪﻠﺌﺴﻣ ، ﻪﺑ ﻪﻴﺳور ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا ،دﺮﻴﮔ راﺮﻗ ﻲﺳﺎﺳا ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ ﺪﻳﺎﺑ ﻪﻛ يا ،ﻲﺘﻨﺳ ﻞﻜﺷ
ﻪﺘﺴﺑاو رﺎﺘﺳاﻮﺧ ﻪﮕﻧ
ﻪﺑ رﺰﺧ يﺎﻳرد هزﻮﺣ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻦﺘﺷاد وﺮﻤﻠﻗ رد ار نآ ﻊﻗاو رد و هدﻮﺑ دﻮﺧ
ﻲﻣ دﻮﺧ ﻲﺗﺎﻴﺣ ﻊﻓﺎﻨﻣ ،زﺎﻘﻔﻗ و يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ رد ﺖﻔﻧ ﻢﻬﻣ يزﺎﺑ رد هراﻮﻤﻫ ،هار ﻦﻳا زا و .ﺪﻧاد
ﺎﻔﻳا ﻲﭘرد ﻦﻳا زا .ﺖﺳا هدﻮﺑ لوا ﺶﻘﻧ ي ﻦﻳا ﻚﻳﮋﺗاﺮﺘﺳاﻮﺋژ و يدﺮﺒﻫار ﺖﻴﻤﻫا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ،ور
سور ياﺮﺑ ﻪﻘﻄﻨﻣ دوﺪﺤﻣ ﻞﻣاﻮﻋ ﺪﻳﺎﺒﻧ ناﺮﻳا ،ﺎﻫ
ﻲﻟﺎﻤﺷ ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ رد ار دﻮﺧ هﺪﻨﻨﻛ
،رﻮﺸﻛ ﻪﻘﻄﻨﻣاﺮﻓ ﻂﻘﻓ راﺮﻗ زا و ﺪﻧاﺪﺑ يا
.ﺪﺷﺎﺑ لﺎﺤﺷﻮﺧ ﻪﻴﺳور يزﺎﺑ ﻪﻴﺷﺎﺣ رد ﻦﺘﻓﺮﮔ
ﺲﭘ ﻪﺑ ﻪﻴﺳور ﻲﺟرﺎﺧ ﺖﺳﺎﻴﺳ ،نﺎﺘﺴﺟﺮﮔ ﮓﻨﺟ زا ﺧﺮﭼ بﺮﻏ ﺎﺑ يرﺎﻜﻤﻫ يﻮﺳ
هﺮﻬﭼ .ﺪﻴ
د ،ﺪﻳﺪﺟ نﺎﻳﺮﺟ ﻦﻳا ﻲﻠﺻا ﻒﻳدوﺪﻣ يﺮﺘﻴﻣ
فﺪﻫ ﺎﺑ ﻪﻴﺳور ﻪﻛ دﻮﺑ ﻦﻳا يو ﺮﻜﻔﺗ سﺎﺳا .دﻮﺑ1
ﻪﻌﺳﻮﺗ ﺖﻬﺟ يزﺎﺳﻮﻧ ﺎﺑ ﺮﺘﻬﺑ ﻂﺑاور ﻪﺑ ،يدﺎﺼﺘﻗا
نﺎﻬﺟ ﻪﺑ ،ﺪﻨﻤﺗوﺮﺛ و ﺎﻜﻳﺮﻣآ ﺎﺑ هﮋﻳو
ﻪﻳدﺎﺤﺗا
ﺎﭘورا ﺖﻳدوﺪﺤﻣ ،ﻪﻴﺳور ﻲﺟرﺎﺧ ﺖﺳﺎﻴﺳ ﺪﻳﺪﺟ دﺮﺒﻫار .دراد زﺎﻴﻧ ﻪﺠﻴﺘﻧ ،ار ﻪﻴﺳور ذﻮﻔﻧ يﺎﻫ
ﻲﻣ ﻲﻧﺎﻬﺟ يﺎﻫرازﺎﺑ رد ﻪﻴﺳور ﺖﺑﺎﻗر ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ دﻮﺒﻧ ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ رد ﺪﻳﺪﺟ دﺮﺒﻫار ﻦﻳا فﺪﻫ .ﺪﻧاد
ﻚﻤﻛ فﺪﻫ ﺎﺑ ﻲﺟرﺎﺧ يژﻮﻟﻮﻨﻜﺗ و ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ بﺬﺟ ،ﻦﻴﻠﻣﺮﻛ ﻲﺟرﺎﺧ ﺖﺳﺎﻴﺳ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻪﺑ
دﺎﺼﺘﻗا ﻲﮕﺘﺴﺑاو ﺶﻫﺎﻛ و ﻲﻧﺎﻬﺟ يﺎﻫرازﺎﺑ رد ﻪﻴﺳور ﻲﺘﺑﺎﻗر ناﻮﺗ يﺎﻘﺗرا ،ﻪﻴﺳور يدﺎﺼﺘﻗا ﺖﺳا زﺎﮔ و ﺖﻔﻧ شوﺮﻓ ﻪﺑ ﻪﻴﺳور (Shevtsova, 2012, pp. 252-255)
.
ﻳدوﺪﻣ دﺮﻜﻳور ﺪﻳﺎﺑ ﻪﻴﺳور ﻪﻛ ﺖﺳا ﺪﻘﺘﻌﻣ ﻪﻴﺳور رد ﺪﻳﺪﺟ نﺎﻳﺮﺟ ﻪﺑ ﻪﻛ ار ﻒ
» يﺎﻫدﺎﺤﺗا
يزﺎﺳﻮﻧ
2« ﺪﻨﻛ يﺮﻴﮕﻴﭘ ،ﺖﺳا فوﺮﻌﻣ ﺰﻧ ﻂﺑاور يراﺮﻗﺮﺑ رﺎﺘﺳاﻮﺧ ﻪﻛ يدﺮﻜﻳور ؛
و ﺎﻜﻳﺮﻣآ ﺎﺑ ﻚﻳد
1. Dmitry Medvedev 2. Modernization Alliances
ﺖﻟود ﺮﻴﺛﺄﺗ يﺎﻫ ﻦﻴﻤﻫ رد .ﺖﺳا ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻦﻳا زا يژﻮﻟﻮﻨﻜﺗ و ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ بﺬﺟ ياﺮﺑ ،ﺎﭘورا ﻪﻳدﺎﺤﺗا راﺬﮔ
هﺎﻣ رد بﺮﻏ ﺖﻳﺎﻤﺣ ﺐﺴﻛ ياﺮﺑ ﻪﻴﺳور ،ﺎﺘﺳار ﻪﺘﺴﻫ تﺎﺤﻴﻠﺴﺗ ﺶﻫﺎﻛ نﺎﻤﻴﭘ ،ﺮﻴﺧا يﺎﻫ
فوﺮﻌﻣ ،يا
ا ﺎﻜﻳﺮﻣآ ﺎﺑ ار ﺪﻳﺪﺟ ترﺎﺘﺳا ﻪﺑ ﻢﻳﺮﺤﺗ رد ﻮﻜﺴﻣ ،ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ .دﺮﻛ ﺎﻀﻣ
،ناﺮﻳا ﻪﻴﻠﻋ ﺖﻴﻨﻣا يارﻮﺷ يﺎﻫ
وﺮﻴﻧ ﻪﺑ .دﺮﻛ يرﺎﻜﻤﻫ بﺮﻏ ﺎﺑ ﻲﻧﺎﺒﻴﺘﺸﭘ تﺎﻣﺪﺧ ،ﺎﻜﻳﺮﻣآ يﺮﺒﻫر ﻪﺑ نﺎﺘﺴﻧﺎﻐﻓا رد ﺮﻴﮔرد يﺎﻫ
هدﺮﺘﺴﮔ ﺮﻴﺴﻣ و دﺮﻛ ﻪﺋارا يا تاﺰﻴﻬﺠﺗ لﺎﺳرا ﺖﻬﺟ ،بﺮﻏ رﺎﻴﺘﺧا رد ،ﻪﻴﺳور كﺎﺧ زا يﺪﻳﺪﺟ يﺎﻫ
او رد .ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ نﺎﺘﺴﻧﺎﻐﻓا ﻪﺑ ،ﻊﻗ
ﻪﺑ وا زا ﻪﻤﻫ ﻪﻛ ﻒﻳدوﺪﻣ ﺖﺳد ناﻮﻨﻋ
ﻲﻣ دﺎﻳ ﻦﻴﺗﻮﭘ هدروﺮﭘ ﻨﻛ
،ﺪﻨ
ﺖﻓر ﻲﻫار نﺎﻤﻫ ﻪﺑ ﻞﻤﻋ رد دﻮﺑ ﻪﺘﻓر ﻦﻴﺴﺘﻠﻳ ﻪﻛ
(Hass, 2009, pp. 9-10) .
ﺮﺑ هراﻮﻤﻫ ﻪﻛ ﻒﻳدوﺪﻣ يزﺎﺳﻮﻧ
دﺎﺼﺘﻗا ﻲﻳﺎﻓﻮﻜﺷ ﻪﻛ دﻮﺑ روﺎﺑ ﻦﻳا ﺮﺑ ،ﺖﺷاد ﺪﻴﻛﺄﺗ ﻪﻴﺳور
ور رﺎﻤﻴﺑ نﺎﻬﺟ زا رﻮﺸﻛ ﻦﻳا تﺎﺠﻧ هار و ﻪﻴﺳ ﻲﻣﻮﺳ
ﺎﺑ و ﺖﺳا بﺮﻏ ﺎﺑ ﻂﺑاور دﻮﺒﻬﺑ وﺮﮔ رد ،نﺪﺷ
ﻲﻣ شﻼﺗ ،فﺪﻫ ﻦﻳا ار ﻪﻧارﺎﻜﻤﻫ ﻲﺳﺎﻤﻠﭙﻳد ،بﺮﻏ ﺮﺑاﺮﺑ رد ،ﻦﻴﺗﻮﭘ فﻼﺧﺮﺑ ﺎﺗ دﺮﻛ
ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺶﻴﭘ رد
ﺎﺴﻣ زا يرﺎﻴﺴﺑ رد و ﻳ
ﻪﺑ ﻞ ﺖﺳﺎﻴﺳ ﺎﺑ ناﺮﻳا ﺎﺑ ﻪﻄﺑار رد هﮋﻳو ﺎﺗ ﺖﺳا هﺪﺷ ﻮﺴﻤﻫ ﻦﺘﮕﻨﺷاو يﺎﻫ
ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ياﺮﺑ ار بﺮﻏ يرﺎﻜﻤﻫ ﺮﻈﻧ ﺪﻧاﻮﺘﺑ رد يراﺬﮔ
رﻮﺸﻛ ﻦﻳا ﻪﺑ يژﻮﻟﻮﻨﻜﺗ روﺪﺻ و ﻪﻴﺳور
ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ،سﺎﺳا ﻦﻴﻤﻫ ﺮﺑ .ﺪﻨﻛ ﺐﻠﺟ ﺪﻴﻣا ﻦﻳا ﺎﺑ ﺪﺳر
، ﺖﻳدوﺪﺤﻣ لﺎﻤﻋا نﺎﻣﺮﻓ ،ﻒﻳدوﺪﻣ رد ﺎﻫ
سا ﻪﻧﺎﻣﺎﺳ ﻞﻳﻮﺤﺗ زا و ﺎﻀﻣا ار ناﺮﻳا ﺎﺑ يرﺎﻜﻤﻫ -
300 رﻮﮕﻟا دادراﺮﻗ روآدﺎﻳ ) -
ﻪﺑ (ﻦﻳدﺮﻣﻮﻧﺮﭼ
ﺖﺳا هدﺮﻛ يراددﻮﺧ ناﺮﻳا (Trenin & Malashenko, 2010, p. 21)
ﺪﻧاﻮﺘﺑ ﻪﻴﺳور ،ﻞﺑﺎﻘﻣ رد ﻪﻛ
ﻪﺑ ﻮﻐﻟ ،ﻲﻧﺎﻬﺟ ترﺎﺠﺗ نﺎﻣزﺎﺳ رد ﺖﻳﻮﻀﻋ ﺎﺑ ﺖﻘﻓاﻮﻣ ﻪﻠﻤﺟ زا ﺎﻫزﺎﻴﺘﻣا ﻲﺧﺮﺑ ،شادﺎﭘ ناﻮﻨﻋ
ﻪﻴﺣﻼﺻا
» ﺟ نﻮﺴﻜ - ﻚﻴﻧو « دوﺪﺤﻣ) ﺎﻜﻳﺮﻣآ هﺮﮕﻨﻛ ﺖﻛرﺎﺸﻣ و (ﻪﻴﺳور ﺎﺑ ﺎﻜﻳﺮﻣآ ترﺎﺠﺗ هﺪﻨﻨﻛ
يژﻮﻟﻮﻨﻜﺗ ﻪﺋارا ﺎﺑ ﻪﻴﺳور دﺎﺼﺘﻗا يزﺎﺳﻮﻧ رد ﺎﻜﻳﺮﻣآ ﺴﻛ ار ﻦﻳﻮﻧ يﺎﻫ
و ﻊﻧاﻮﻣ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ .ﺪﻨﻛ ﺐ
ﻞﻜﺸﻣ يﺎﻫ ﭻﻴﻫ رﻮﺸﻛ ود ﻦﻳا ﻪﻛ هﺪﺷ ﺐﺒﺳ ﻪﻴﺳور و ناﺮﻳا ﻂﺑاور رد دﻮﺟﻮﻣ زا ﺪﻨﻧاﻮﺘﻧ هﺎﮔ
ﺖﻴﻓﺮﻇ ﻞﻜﺸﻣ ﺮﺑ نوﺰﻓا .ﺪﻨﻨﻛ هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﺒﻧﺎﺟ ود ﻂﺑاور ﻪﻌﺳﻮﺗ ياﺮﺑ ،ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ ﻲﻌﻗاو يﺎﻫ يﺎﻫ
ﻲﺷﺎﻧ
ﺟ ود ﻂﺑاور رد دﻮﺟﻮﻣ ﻊﻧاﻮﻣ زا ﻲﻤﻬﻣ ﺶﺨﺑ ،راﺬﮔ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻲﺟرﺎﺧ ﻞﻣاﻮﻋ زا ﻦﺘﺷاﺪﻧ زا ﻲﺷﺎﻧ ،ﻪﺒﻧﺎ
ﺖﻴﻨﻫذ ،ﻲﻓﺎﻛ ﺖﺧﺎﻨﺷ ﻪﻠﺌﺴﻣ ﻦﻴﻤﻫ .ﺖﺳا ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ ﻪﺑ رﻮﺸﻛ ود توﺎﻔﺘﻣ هﺎﮕﻧ و ﻲﻔﻨﻣ يﺎﻫ
ﺐﺒﺳ
ﻲﺧﺮﺑ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ .ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﺮﻈﻧ قﺎﻔﺗا ،كﺮﺘﺸﻣ ﻊﻓﺎﻨﻣ زا يرﺎﻴﺴﺑ درﻮﻣ رد ﺪﻨﻧاﻮﺘﻧ فﺮﻃ ود ﺎﺗ هﺪﺷ ماﺪﻗا ﻲﺑ ﻪﺑ ،فﺮﻃ ود يﻮﺳ زا ﺎﻫ د رﺮﻜﻣ يﺎﻫﺮﻴﺧﺄﺗ .دز ﻦﻣاد دﻮﺟﻮﻣ يدﺎﻤﺘﻋا
هار ر هﺎﮔوﺮﻴﻧ يزاﺪﻧا
سا نداﺪﻧ ﻞﻳﻮﺤﺗ و ﺮﻬﺷﻮﺑ 300
،ﻪﻴﺳور يﻮﺳ زا ناﺮﻳا ﻪﺑ ﺐﺒﺳ
ﺪﺷ ﻪﻴﺳور ،ناﺮﻳا رد ﻲﻣﻮﻤﻋ رﺎﻜﻓا
ﺪﻧاﺪﻧ يدﺎﻤﺘﻋا ﻞﺑﺎﻗ ﻚﻳﺮﺷ ار (Parker, 2012, pp. 15-17)
.
ﻪﺑ يدراﻮﻣ رد ﺰﻴﻧ ناﺮﻳا ﻲﻓﺮﻃ زا يﺎﻫدﺮﻜﻳور ﻪﻴﺳور ﺎﺗ ﺪﺷ ﺚﻋﺎﺑ ﻪﻛ دﺮﻛ رﺎﺘﻓر ﻲﻠﻜﺷ
ﻮﻜﺴﻣ ﺮﺑاﺮﺑ رد ناﺮﻬﺗ ار
ر .ﺪﻧاﺪﻧ دﺎﻤﺘﻋا ﻞﺑﺎﻗ ﻲﻜﻳﺮﺷ ار ناﺮﻳا و ﻪﺘﺴﻧاﺪﻧ تﺎﺒﺛ ﺎﺑ رد ناﺮﻳا رﺎﺘﻓ
ﺮﻘﻣ ﻦﻴﻴﻌﺗ درﻮﻣ زﺎﮔ هﺪﻨﻨﻛ ردﺎﺻ يﺎﻫرﻮﺸﻛ نﺎﻣزﺎﺳ
ﻲﻣ ار ﺎﻫرﺎﺘﻓر ﻦﻳا زا ﻲﺼﺨﺸﻣ ﻪﻧﻮﻤﻧ ناﻮﺗ
رد .ﺖﺴﻧاد وا ﺲﻴﺳﺄﺗ دﺎﻬﻨﺸﻴﭘ ﻪﻛ ﻲﻟﺎﺣ
ﺟ ﻚ و ناﺮﻳا ناﺮﺒﻫر راﺪﻳد رد و ﺪﺷ حﺮﻄﻣ ناﺮﻳا ﻂﺳﻮﺗ
درﻮﻣ ناﺮﻬﺗ رد ﻪﻴﺳور ﺑ
يأر مﺎﮕﻨﻫ رد ،دﻮﺑ ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﺚﺤ ﺮﻘﻣ ﻦﻴﻴﻌﺗ ياﺮﺑ يﺮﻴﮔ
نآ ﻲﻧﺎﻣز ، ﻪﻛ
ﻦﻴﻴﻌﺗ ناﺮﻳا هﺪﻨﻳﺎﻤﻧ يأر ﺎﻬﻨﺗ دﻮﺑ هﺪﻨﻨﻛ
- ﻖﻓاﻮﺗ دﻮﺟو ﺎﺑ ﻲﻠﺒﻗ يﺎﻫ
- ﻦﻴﻤﻫ .داد يأر ﺮﻄﻗ ﻪﺑ ناﺮﻳا
يأر ناﺮﻳا ﻪﺑ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ رد ﺰﻴﻧ ﻪﻴﺳور ،نﺎﻣزﺎﺳ ﻦﻳا ﻞﻛﺮﻴﺑد بﺎﺨﺘﻧا مﺎﮕﻨﻫ رد ﺎﺗ ﺪﺷ ﺐﺒﺳ عﻮﺿﻮﻣ ﻪﺠﻴﺘﻧ رد .ﺪﻫﺪﻧ ﻳا ،
وا ﺲﻴﺳﺄﺗ ﺮﻜﺘﺒﻣ دﻮﺧ ﻪﻛ ناﺮ ﺟ
ﻚ .دراد نآ هرادا رد ﻲﺸﻘﻧ ﺮﺘﻤﻛ ،دﻮﺑ
ﺶﻨﺗ ﻞﻣاﻮﻋ ﻦﻳا ،ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ،ﻪﻴﺳور و ناﺮﻳا ﻂﺑاور ﻪﻛ ﺖﺳا هﺪﺷ ﺐﺒﺳ ﺰﻴﮕﻧاﺮﺑ ﺖﻴﺳﺎﺴﺣ و از
ﭻﻴﻫ ﻲﺑ تﺎﺒﺛا رد .ﺪﻧﺎﻤﻧ راﺪﻳﺎﭘ و ﺖﺑﺎﺛ هﺎﮔ دﺮﻛ هرﺎﺷا ﻪﺘﻜﻧ ﻦﻳا ﻪﺑ ﺪﻳﺎﺑ ،ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ ﻪﺑ فﺮﻃ ود يدﺎﻤﺘﻋا
رد ﻪﻛ ﻲﺠﻨﺳﺮﻈﻧ ﻚﻳ رد ﻪﻴﺳور ﻲﻣﻮﻤﻋ رﺎﻜﻓا دﺎﻴﻨﺑ ﻪﻛ
22 و 23 ﻞﻳروآ 2006 ،داد مﺎﺠﻧا 37
ﺪﺻرد
و ﺖﺳود ار ناﺮﻳا ،مدﺮﻣ 27
رد ار نآ ﺪﺻ ﺖﺳود
ﻧ و ﻪﺘﺴﻧاﺪ 36 ﻪﺘﺷاﺪﻧ يﺮﻈﻧ ﻢﻫ ﺪﺻرد ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ .ﺪﻧا
ﻪﺘﺴﻫ يژﺮﻧا ﻪﻌﺳﻮﺗ و ناﺮﻳا ﺎﺑ ﻪﻴﺳور يرﺎﻜﻤﻫ درﻮﻣ رد ،يا
38 ،ﻖﻓاﻮﻣ ﺪﺻرد 25
ﻒﻟﺎﺨﻣ ﺪﺻرد ،
19
ﻲﺑ ﺪﺻرد و توﺎﻔﺗ 18 ﺪﺻرد عﻮﺿﻮﻣ ﻦﻳا زا هﺎﮔآ
ﺑ .ﺪﻧدﻮ 37 ﺮﻴﻏ ار ناﺮﻳا مدﺮﻣ ﺪﺻرد ،زوﺎﺠﺘﻣ
34
و ﻪﺘﺴﻧاد زوﺎﺠﺘﻣ ار نآ ﺪﺻرد 29
ﺪﻨﺘﺷاﺪﻧ يﺮﻈﻧ ﺪﺻرد (FOM, 2006, pp. 1-2)
.
ﺖﺳﺎﻴﺳ ﻦﻴﻨﭼ وﺮﻴﭘ يراﺪﻳﺎﭘﺎﻧ و ﺎﻫ
ﺎﻫ ﻲﻳ د ،ﻪﻴــﺳور و ناﺮــﻳا ﻂــﺑاور رد ﺎــﺑ ﻒﻳدوﺪــﻣ يﺮــﺘﻴﻣ
ﻪﺑ ﺶﻳاﺮﮔ درﻮﻣ رد ،ﻦﻴﺴﺘﻠﻳ لﻮﺻا ﻪﺑ ﺖﺸﮔزﺎﺑ ﻲﻠﻣ زا هدﺎﻔﺘــﺳا ﺎﺑ ،بﺮﻏ يﻮﺳ
ﻲــﺳور ﻲــﻳاﺮﮔ رد
13 ﻪﻣ 2009 لﺎــﺳ ﺎــﺗ ﻪﻴﺳور ﻲﻠﻣ ﺖﻴﻨﻣا دﺮﺒﻫار ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻢﻜﺣ ، 2020
ﮓــﻨﻫﺎﻤﻫ فﺪــﻫ ﺎــﺑ ار
شﻼﺗ ندﺮﻛ دﺎﻬﻧ يﺎﻫ
نﺎﻣزﺎــﺳ ،ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ﺮﻳز ﻲﺘﻣﻮﻜﺣ و لارﺪﻓ يﺎﻫ نﻮﻴــﺳارﺪﻓ ناﺪﻧوﺮﻬــﺷ و ﺎﻫ
ﻪﺑ و دﺮﻛ ﺪﻴﻳﺄﺗ ﻲﻠﻣ ﺖﻴﻨﻣا ﻦﻴﻣﺄﺗ رد ﻪﻴﺳور ا دﺮﺒﻫار نآ لﺎﺒﻧد
ﺪــﻳﺪﺟ ﻦﻴــﻳآ عﻮــﺿﻮﻣ ،ﻲــﻠﻣ ﺖــﻴﻨﻣ
رد ،سﺎﺳا ﻦﻳا ﺮﺑ .ﺪﺷ حﺮﻄﻣ ﻪﻴﺳور ﻲﻣﺎﻈﻧ 5
ﻪﻳرﻮﻓ 2010 ﺲﻴــﺋر ﻒﻳدوﺪﻣ ، يرﻮــﻬﻤﺟ
ﺖــﻗو ،
شﻼﺗ ﻪــﺑ طﻮــﺑﺮﻣ ﻦﻴﻧاﻮﻗ و رﻮﺸﻛ ﻦﻳا ﻲﻣﺎﻈﻧ ﺪﻳﺪﺟ ﻦﻴﻳآ ﻆــﻔﺣ ﻪــﻨﻴﻣز رد ﻪﻴــﺳور ﺖــﻟود يﺎــﻫ
ﻪﺘﺴﻫ ﻲﮔﺪﻧرادزﺎﺑ لﺎﺳ ﺎﺗ يا
2020 داد راﺮــﻗ ﺪــﻴﺋﺄﺗ درﻮــﻣ ار (Wellman, 2010, pp. 2-3)
آ ﻦﻴــﻳ
يﺮــﻴﮔرد زوﺮــﺑ لﺎــﻤﺘﺣا و ،نﺎــﻬﺟ رد ﺪﻳﺪﺟ ﻲﻣﺎﻈﻧ يﺎﻫﺪﻳﺪﻬﺗ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ،ﻪﻴﺳور ﻲﻣﺎﻈﻧ ﺪﻳﺪﺟ ﻪﺘﺴﻫ ترﺪﻗ ﺮﺑ ﻪﻴﻜﺗ ﺎﺑ ،ﻲﻣﺎﻈﻧ هﺪــﺷ ﻞــﻴﻤﻜﺗ نازوﺎﺠﺘﻣ ﺎﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ ياﺮﺑ ،نآ زا هدﺎﻔﺘﺳا نﺎﻜﻣا و يا
.ﺖﺳا ﺒﺳ ﻦﻴﻤﻫ ﻪﺑ ﺰﺟ ﺰــﻴﻧ نﻮــﻨﻛا ﻢــﻫ بﺮﻏ ﻪﺑ ﺶﻳاﺮﮔ ،ﺐ
ــﻳ ﺖﻳﻮﻟوا زا ﻲ ﺖــﺳﺎﻴﺳ ﻢــﻬﻣ يﺎــﻫ
ﻪﻴﺳور ﻲﺟرﺎﺧ ﻊﻗاو دﺮﻜﻳور و هﺪﺷ
ﻞﻤﻋ و ﻲﻳاﺮﮔ و ﮓــﻧر ،ﻒﻳدوﺪــﻣ يﺮــﺒﻫر ﻪــﺑ ﻦﻴﺗﻮﭘ ﻲﻳاﺮﮔ
ﻪﺑ يﺮﮕﻳد يﻮﺑ ﺮــﺼﻋ رد ﻦﻴﺗﻮــﭘ ﻪــﻛ يراﺪــﺘﻗا و ﻲــﺳﺎﻴﺳ رﺎــﺒﺘﻋا ﻦﻴــﻨﭽﻤﻫ .ﺖــﺳا ﻪــﺘﻓﺮﮔ دﻮﺧ
ﻪﺑ ﻢﺴﻴﻧﻮﻤﻛﺎﺴﭘ ﻪﺑ ،دﻮﺑ ﺶﻟﺎﺒﻧد
ﺖــﻴﻨﻣا يﺮﻴﮕﻴﭘ ﻒﻳدوﺪﻣ ﻲﺟرﺎﺧ ﺖﺳﺎﻴﺳ رد و ﻪﺘﺧﺎﺑ ﮓﻧر ﺮﻫﺎﻇ
ﻓر هﺪﺷ يدﻮﺟو ﺖﻴﻨﻣا ﻦﻳﺰﮕﻳﺎﺟ ،ﻲﻫﺎ دﻮﺑ
.
هﺪﻨﻨﻜﺷ و راﺪﻳﺎﭘﺎﻧ عﺎﺿوا ﻦﻴﻨﭼ رد سور هﺎﮕﻧ رد ﻪﻛ ناﺮﻳا ﻲﻣﻼﺳا يرﻮﻬﻤﺟ ،يا
ﻢﻫ ،ﺎﻫ
ﻪﺑ ﻪﺑ ﻢﻫ و ،ﺎﭘورا ﻪﺑ يژﺮﻧا ﻊﺑﺎﻨﻣ روﺪﺻ رد ﻪﻴﺳور هﻮﻘﻟﺎﺑ ﺐﻴﻗر ناﻮﻨﻋ رد ﻲﻜﻴﺘﻛﺎﺗ ﺪﺤﺘﻣ ناﻮﻨﻋ
ﻞﻘﺘﺴﻣ يﺎﻫرﻮﺸﻛ و ﺎﻜﻳﺮﻣآ ﺮﺑاﺮﺑ ﻢﻫ
1دﻮﺳ (Kaczmarski and et al, 2009, p. 1)ﺖﺳا
ﺎﺑ ،
ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ا يا ﺖﺻﺮﻓ ز ﺳﺎﻴﺳ رد ﺎﻫﺪﻳﺪﻬﺗ و ﺎﻫ ور لﺎﻤﺷ ﻪﻘﻄﻨﻣ رد دﻮﺧ ﻲﺟرﺎﺧ ﺖ
ﻪﺑ زا .ﺖﺳا ور
ﻲﻣ ﺎﻫﺪﻳﺪﻬﺗ ﻪﻠﻤﺟ يژﺮﻧا تﻻدﺎﻌﻣ زا ناﺮﻳا فﺬﺣ ياﺮﺑ ﻪﻴﺳور و ﺎﻜﻳﺮﻣآ كﺮﺘﺸﻣ ﻊﻓﺎﻨﻣ ﻪﺑ ناﻮﺗ
،ﺎﭘورا قﺮﺷ رد ﺎﻜﻳﺮﻣآ ﻲﻜﺷﻮﻣ عﺎﻓد ﺮﭙﺳ راﺮﻘﺘﺳا حﺮﻃ ،زﺎﻘﻔﻗ و يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ و رﺰﺧ يﺎﻳرد رد ﻪﻘﻄﻨﻣ ﺖﺳﺎﻴﺳ ﻳﺮﻣآ يا
ﻪﺑ ناﺮﻳا ذﻮﻔﻧ شﺮﺘﺴﮔ زا يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ ياﺮﺑ زﺎﻘﻔﻗ و يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ رد ﺎﻜ
د مﺎﻬﺑا ،لﺎﻤﺷ ﺖﻤﺳ هﺮﻬﺑ و رﺰﺧ يﺎﻳرد ﻲﻗﻮﻘﺣ ﻢﻳژر ر
ﻲﺑ يرادﺮﺑ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻪﻳور
ﻲﻠﺣﺎﺳ (Koolaee, 2008, p. 9) بآ ﻪﺑ عﺎﺸﻣ ﻲﺳﺮﺘﺳد ياﺮﺑ ﻪﻴﺳور شﻼﺗ و
،نآ ﻲﺤﻄﺳ يﺎﻫ
ﺳ ترﺪﻗ زا يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ ياﺮﺑ ﻪﻴﺳور ﺖﺳﺎﻴ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻲﺑﺎﻳ
ا يا ﺖﺳﺎﻴﺳ ،زﺎﻘﻔﻗ و يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ رد ناﺮﻳ
ﻪﺘﺴﻫ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﺮﺑاﺮﺑ رد ﺎﻜﻳﺮﻣآ و ﻪﻴﺳور يﻮﺴﻤﻫ ﺮﺒﻫار ﻊﻓﺎﻨﻣ ﺎﺑ نآ نﺪﻳد دﺎﻀﺗ رد و ناﺮﻳا يا
يد
ﻞﻳﺪﺒﺗ زا ﻪﻴﺳور ﻲﻧاﺮﮕﻧ ،ﻪﻴﺳور ﻪﺑ ناﺮﻳا نﺪﺷ
مواﺪﺗ ،ﺎﻜﻳﺮﻣآ و ﺎﭘورا زﺎﮔ ﻦﻴﻣﺄﺗ ﻊﺒﻨﻣ ناﻮﻨﻋ
يرﺎﻜﻤﻫ عﻮﺿﻮﻣ ﺮﺳ ﺮﺑ هﺪﻨﻳآ رد ﺎﻜﻳﺮﻣآ و ﻪﻴﺳور يﺎﻫ يﺎﻫ
يدﺮﺒﻫار (Katz, 2008, p. 203) ،
يﻮﮕﻟا زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺖﺑﺎﻗر
- يرﺎﻜﻤﻫ ﺎﻳ ﺖﺑﺎﻗر يﺎﻴﺳآ ،رﺰﺧ يﺎﻳرد هزﻮﺣ رد ﻪﻴﺳور و ناﺮﻳا
.دﺮﻛ هرﺎﺷا زﺎﻘﻔﻗ و يﺰﻛﺮﻣ ﺖﺻﺮﻓ ،ﻞﺑﺎﻘﻣ رد كاﺮﺘﺷا زا هدﺎﻔﺘﺳا ،ﻞﻣﺎﺷ ناﺮﻳا يﺎﻫ
نﺎﻴﻣ رد ﻲﻧﺎﺑز و ﻲﻣﻮﻗ ،ﻲﻨﻳد يﺎﻫ
ﺸﻛ هﺮﻬﺑ ،زﺎﻘﻔﻗ و يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ يﺎﻫرﻮ يرادﺮﺑ
شﻼﺗ و بﺮﻏ و ﻪﻴﺳور ﻲﻳاﺮﮔاو ﺪﻳﺪﺸﺗ زا ﻲﺳﺎﻴﺳ
1. Commonwealth of Independent States
سور ﻲﻧاور ﺖﻴﻨﻣا ﺶﻫﺎﻛ ياﺮﺑ ﻢﻫ ترﻮﺻ رد ﺎﻫ
ﺖﺳﺎﻴﺳ ﺎﺑ رﻮﺸﻛ نآ ﻲﻳﻮﺳ زا هدﺎﻔﺘﺳا ،ﺎﻜﻳﺮﻣآ يﺎﻫ
ﻪﺑ ﺪﻨﻫ و ﻦﻴﭼ ﺖﻴﻓﺮﻇ ﻊﺿو ﺮﻴﻴﻐﺗ و ﻪﻴﺳور و هﺪﺤﺘﻣ تﻻﺎﻳا ﺎﺑ يدﺮﺒﻫار ﺖﺑﺎﻗر ياﺮﺑ ﻲﻳاﺪﻳﺪﻧﺎﻛ ناﻮﻨﻋ
ﻣ ﻦﻴﺑ ﺖﺳﺎﻴﺳ رد دﻮﺟﻮ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ،ﻞﻠﻤﻟا
ﺑ يﺰﻳر ناﺮﻳا و ﻪﻴﺳور زﺎﮔ ﻪﺑ ﺎﻜﻳﺮﻣآ ﻲﺗﺎﻴﺣ زﺎﻴﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ياﺮ
ﻪﺑ گرﺰﺑ ناﻮﻨﻋ نﺎﻤﻴﭘ رد ناﺮﻳا ﺮﻇﺎﻧ ﺖﻳﻮﻀﻋ ﻞﻳﺪﺒﺗ يﺮﻴﮕﻴﭘ ،نﺎﻬﺟ زﺎﮔ ﺮﻳﺎﺧذ نﺎﮔﺪﻧراد ﻦﻳﺮﺗ
يرﺎﻜﻤﻫ يﺎﻬﮕﻧﺎﺷ يﺎﻫ رﺎﺠﻨﻫ ﺖﻳﻮﻘﺗ ياﺮﺑ ،ﻲﻤﺳر ﺖﻳﻮﻀﻋ ﻪﺑ1
ﺎﻫ مواﺪﺗ ،بﺮﻏ ﺮﺑاﺮﺑ رد ﻲﻗﺮﺷ ي
هﺮﻬﺑ و ﻪﻴﺳور ﻲﺗﺎﺤﻴﻠﺴﺗ ﻲﺳﺎﻤﻠﭙﻳد زا يﺮﻴﮔ يﺎﻜﻳﺮﻣآ و ﻦﻴﺗﻻ يﺎﻜﻳﺮﻣآ ،ﻪﻧﺎﻴﻣروﺎﺧ ﻖﻃﺎﻨﻣ رد ﻦﻴﭼ
.ﺖﺳا ﺎﻴﺳآ قﺮﺷ و يﺰﻛﺮﻣ
ﻪﻴﺳور ،ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﺎﺴﻣ و ناﺮﻳا ﻲﻟﺎﻤﺷ ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ رد
ﻳ يﺎﻳرد ﻲﻗﻮﻘﺣ ﻢﻳژر رد ،ﻚﻳدﺰﻧ جرﺎﺧ ﻞ
ﺮﺑ رد ناﺮﻳا ﻲﺟرﺎﺧ ﺖﺳﺎﻴﺳ يﺎﻫﺎﻨﮕﻨﺗ زا ،ﺮﻬﺷﻮﺑ ﻲﻤﺗا هﺎﮔوﺮﻴﻧ يزاﺪﻧا هار رد و رﺰﺧ بﺮﻏ ﺮﺑا
ﻪﺑ ﻪﺑ ﻲﺑﻮﺧ ﺑ دﻮﺧ ﻊﻔﻧ هﺮﻬ
هدﺮﻛ يرادﺮﺑ (Freedman, 2010, pp. 6-16)ﺖﺳا
راﺪﻳﺎﭘﺎﻧ ﻂﻳاﺮﺷ زا و
ﻛ رﺬﮔ ﻪﺘﺴﻧاﻮﺗ ،يورﻮﺷ دﺎﺤﺗا ﻲﺷﺎﭘوﺮﻓ زا ﺲﭘ ﺪﻨ
تﺎﺒﺛ هرود ﻪﺑ و ﻲﻧﻮﻨﻛ
ﻣ ﻦﻳا .ﺪﺑﺎﻳ ﺖﺳد عﻮﺿﻮ
،
ﻞﻣﺎﺷ ﺳا ﻲﻠﺻا ﻪﺘﻜﻧ ود قﺎﺒﻄﻧا يﻻﺎﺑ ﺖﻴﻓﺮﻇ ﻪﻜﻨﻳا لوا .ﺖ
،يرﻮﺸﻛ ﺮﻫ رد ﺪﻳﺪﺟ ﻂﻳاﺮﺷ ﺎﺑ يﺮﻳﺬﭘ
ﻣ زا ﻢﻬ ر ﻞﻣاﻮﻋ ﻦﻳﺮﺗ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ رد يدﺮﺒﻫا
يﺰﻳر ﺑ ناﺮﻳا ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻲﻳﺎﻫرﻮﺸﻛ ،ﻪﻜﻨﻳا مود .ﺖﺳا ﻲﻠﻣ يﺎﻫ ﺪﻳﺎ
ﺪﻨﻨﻛ شﻼﺗ ﺶﻴﭘ
ﺑ زا ﻪ ﻦﻴﺑ دﺮﻜﻳور ﺮﻫ يﺮﻴﮔرﺎﻛ ﻪﺑ ،گرﺰﺑ يﺎﻫرﻮﺸﻛ يزﺎﺑ ﺮﺑاﺮﺑ رد اﺪﺘﺑا ،ﻲﻠﻠﻤﻟا
ﺖﺻﺮﻓ زا ﺪﻨﻧاﻮﺘﺑ ﺎﺗ ﺪﻨﺑﺎﻳ ﺖﺳد دﻮﺧ نﺎﮕﺒﺨﻧ ﻦﻴﺑ رد ﻲﻠﺧاد عﺎﻤﺟا رﺎﺑ زا و هدﺮﻛ هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﻫ
ﻨﻫﺎﻜﺑ ﺎﻫﺪﻳﺪﻬﺗ .ﺪ
ﻪﺠﻴﺘﻧ
ﻦﻴﺑ ﻪﺻﺮﻋ و ﻪﻴﺳور نورد رد ﻚﻳﮋﺗاﺮﺘﺳاﻮﺋژ و ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ تﻻﻮﺤﺗ ﻦﻳا ،ﻞﻠﻤﻟا
ﻪﻴﺳور ﻪﺑ ﻪﻧﻮﮔ
ﻊﻓﺎﻨﻣ ﺰﮔﺮﻫ ﻪﻛ ﺪﻧﺎﻤﻬﻓ ﻲﻠﺻا
ﻴﺑ ﺢﻄﺳ رد ار دﻮﺧ ﻦ
ﺰﺟ و دﺮﺧ ﻊﻓﺎﻨﻣ ﻲﻧﺎﺑﺮﻗ ،ﻲﻠﻠﻤﻟا ﻳ
رد دﻮﺧ ﻲ
ﺪﻨﻜﻧ ناﺮﻳا ﺣﺎﻧ زا ناﺮﻳا ناراﺪﻣﺎﻣز نﺎﻨﻴﻤﻃا ،ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
ﺖﻟود ﻪﻴ ناﺪﻨﭼ ،ﻪﻴﺳور نادﺮﻣ ﻞﺑﺎﻗ
دﺎﻤﺘﻋا
سور اﺮﻳز .ﺖﺴﻴﻧ ﺎﻫ
هداد نﺎﺸﻧ ﺖﺳد ﺖﻬﺟ ﻪﻧﻮﮕﭼ ﻪﻛ ﺪﻧا فﺪﻫ ﻪﺑ ﻦﺘﻓﺎﻳ
ﻲﺿار ،دﻮﺧ نﻼﻛ يﺎﻫ
ﻲﻘﻄﻨﻣ ﻞﻴﻠﺤﺗ ﺮﻫ ،ﻊﻗاو رد .ﺪﻨﻨﻛ ﻪﻴﺟﻮﺗ دﻮﺧ تﻮﻠﺧ تﺎﻴﺣ رد ار ﺎﻜﻳﺮﻣآ ذﻮﻔﻧ و رﻮﻀﺣ ﺪﻧﺪﺷ ﻲﻣ ﻞﺻﺎﺣ ﺮﺘﻬﺑ ﻲﺗرﻮﺻ رد ﻪﻴﺳور ﻊﻓﺎﻨﻣ ﻪﻛ دراد ﺪﻴﻛﺄﺗ ﻞﺻا ﻦﻳا ﺮﺑ ﻪﻳﺎﺴﻤﻫ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻪﻛ دﻮﺷ
1. Shanghai Cooperation Organization
