لدم م لماوع نییعت و قلعم بوسر یزاس ؤ
رب رث نآ
وح رد ز
ه نوراک زیخبآ یاه گرزب
هخرک و
زاس تیچ دیحو
؛*
،یرادزیخبآ یسدنهم و مولع یرتکد یوجشناد کشناد
د ۀ ،نارهت هاگشناد ،یعیبط عبانم ،جرک
ناریا .
یناماس یرظن ربکا یلع
؛ یشناد را کشناد د ۀ ،نارهت هاگشناد ،یعیبط عبانم ،جرک
ناریا .
این ضیف تاداس
؛ کشناد داتسا د
ۀ ،نارهت هاگشناد ،یعیبط عبانم ،جرک
ناریا .
یناطلس دیعس
؛ دکشناد داتسا ۀ
،ناهفصا یتعنص هاگشناد ،یعیبط عبانم
،ناهفصا .ناریا
هدیکچ هدیدپ
دیدپ رد وااسو ر ویاااسرف یاه ۀ
انتجا وح ریذپان ز ه زیخبآ یاه دنتااسه
تلع هب . هنومن ندوب مظنمان هاهتااسیا ود یوادرب
یاه
وااسو هداد د ،نااس تااسین رتااسد ود لدم وااسو زا ااسانم یاه
. رو زا هدادتااسا اب دنریزگان ناققحم ر ناریدم نیاربانب یاه
نرود بای رهید ود او یدیلوت وسو د وح
ض ه لدم ووظنم هب وهرژپ نیا ود .دننک دورآرب وامآ دقاف یاه وسو لدم واب نییدت یزاس
69
وح ض ۀ ود دوجوم هزوح
یاه تاعلاطا ادتبا هخرک ر گوزب نرواک زیخبآ 30
عون گژیر کیفارگویزیف هایگ وش وپ د کیژولوفرموئژ د
ر
یارب میلقا هدادتاسا یوامآ لیلحت ر هیز،ت
داش . یز،ت زا هدادتاسا اب ۀ
هدلؤم لاصا یاه د
هب تایاصواصخ سیرتام 8
ان م لماع گژیر
هاربآ لوط دطیحم دتحاس م دهنلااس وس و :لماش ۀ
لص ا د فیلو وح ض ه ود عادتوا طس وتم د 85
% هاربآ یلااب ۀ
لص ا د قوم عادتوا د تی
15%
هاربآ لوط نییاپ ۀ
ره ود زشل نیمز داددت ر لااصا هزوح
لحرم ود .تفای لیلقت ۀ
ددب هااضوح اااسا رب دوجوم یاه گژیر
یاه
هب بختنم 6
لدم هب مادقا ماگ هب ماگ هریشتم دنچ نویس رگو زا هدادتس ا اب ر میس قت نهمه هررگ وس و یزاس
هد هض وح دووم یاه
.دش هدلاطم تس دلااب ود اهدس دوجر لیلد هب
هض وح هداد هب س رتس د د تادلاطم یاه ولاچ زا کی در تدم یاه
وس و تادلاطم یاه
.تس ا اس ا رب نحنم مرج یاه فعاض م هداد نیب یاه وس و - واب د نیب زا 35 هاهتس یا دس عاونا یاواد دوخ تس د لااب ود هک یاه
وسو ددندوب نزخم هد
29 هک داد ناشن جیاتن .دنتشاد وارق دوخ تسد لااب یاهدس ریثأت تحت هاهتسیا اهدس
ی گوزب م ناوت ن رب د
اپ وس و درکلمع یی
ن تس د ات دوخ لوط 98 ک ی رتمول ی ثأت هناخدرو ی
ر دواذهب نینچمه . ص اخ بیکرت هررگ ره ود هک داد ناش ن جیاتن
گژیر زا وسو یرو رب اه هد
هضوح .دنتسه واذگ ریثأت اه اسا رب
اه صخاش ی
،نسوا تعا د
لدم اه ی اواد هدمآ تسد هب ی
اواک ی
لااب ی فیلکتاس ون بیرض ( دنتس ه 72
/ 0 نیی ت بیرض ر 71
/ 0 ب .) ه ژیر د لک ووط گ
فارگویزیف یاه هض وح
دتحاس م دطیحم دننام
فیلو ر لااصا ههاربآ لوط هااضوح
وااشوپ د میلقا لماوع ریاااس هب ت ااسن نیمز ر هایگ
جود زا هقطنم ااسانااش ۀ
یرتااشیب تیمها
ر دنوادووخرب وار لک
ی سنا هدش نیی ت طسوت
گژیر یاه هدش رکذ 3 / 87 .تسا دصود
ناگژاو دیلک :
لدم یزاس یز،ت د ۀ هدلؤم هشوخ د لصا یاه وح دیدنب
ز ه هخرک ر گوزب نرواک زیخبآ یاه .
امت هوامش :لوئسم هدنسیون * :
9891332614539 +
Email: vchitsaz@ut.ac.ir
:بیوصت خیرات 14
/ 11 / 1398
ص 303 - 3 9 2
1 همدقم .
ر هدیچیپ تیهام گژیر
هناخدرو واااسو واب ثعاب اه
دیلوت ر نزاخم هب هدوار وسو نازیم دورآرب هک تسا هدش هزااااس دیدم رمع نییدت یارب تدم زاود ود واااسو اب اه
برو لکشم ه
رو نیرتدربواکرپ زا کی .دوش رو دورآرب یاه
بوس و واب هناخدرو لدم
نحنم زا هدادتس ا اه
،نس یاه ۀ
م وااسو هاهتااسیا بد وامآ زا هدادتااسا اب هک دااشاب
یاه
وسو ر یرتمرودیه آ بد نیب هطباو یوارقرب ر ،نس
م هی ت واااسو بد ر دواااش
. رو نونکات لرادتم یاه
س احم یارب ۀ
نحنم ود اما تس ا هدش هئاوا ه،نس یاه
رو بلغا ب واااسو اه
دقار وادقم زا رتمک هداااش دورآر
.تاااسا هداااش هدهااااشم واااسو [
10 ] لدم نیب زا یاه
1USBR
د هتااسد طااسر دح نحنم د طخ دنچ USBR
داه
،ناااس نحنم ۀ
رو ر لاااصف
2FAO
ی ت یارب ۀ نحنم
،نااس ۀ بد - وااسو د هتااسد طااسر دح نحنم رو او اه
آواک ت س ن او رو نیا زا هدادتسا ر هتس ناد رو نیرتدم
اس هب رو ری م هیصوت ووکذم یاه نینچمه .دننک
[ 9 ر ]
[ 1 ] م ناونع نک
ن رو هک د دح ه،ناااس نحنم
طاااسر
هتاااسد ولطم جیاتن اه هب واااسو بد دورآرب ود او یرت
تسا هتشاد هارمه هاهتس یا دوجر مدع رهید یوس زا .
یاه
وس و ر یرتمرودیه ریز زا یوایس ب ود ،نس
هض وح یاه
ات هدش ثعاب ووشک رو زا هدادتسا
هقطنم لیلحت یاه یا
.دریگ وارق رظندم رتشیب وسو گژیر زا خرب زا هدادتس ا ل س یاه
لوص ولا هض وح ر
ثعاب د وااسو بد ر تایااصوااصخ نیا نیب طا توا یوارقرب رو ات هدش هقطنم لیلحت یاه
ود یا هض وح وامآ دقاف یاه
.دوش قلت وس و بد دورآرب ت ج دنمتودق وازبا کی [
1 ]
سورب اب 209
وسو هاهتسیا ،نس
ووشک ر زا هدادتسا اب
بد دتحااااسم هک تاااشاد وا را هریشتم دنچ نویاااسرگو وس و ود رثؤم لماوع زا هژیر بد ر هنلااس هد
هض وح اه
م .دناااشاب [
7 ] رو زا هدادتاااسا اب یاه
نویاااسرگو دنچ
1 United State Bureau of Reclamation
حارج هناخدرو وااسو نازیم یزاااسلدم هب مادقا هریشتم ناتسا نآ جیاتن ؛دندرک ناتسزوخ هک داد ناشن اه
98 دصود
ناخدرو وااسو تارییشت ۀ
لوط یاهریشتم طااسوت حارج
هاربآ ۀ تسا هیجوت لباق هنلااس طسوتم بد ر لصا [ .
13 ]
یز،ت رو زا هدادتااسا اب ۀ
دهریشتم دنچ نویااسرگو ر لماع
م لماوع ؤ وااسو رب رث ااضوح
ۀ ااضاوا تحاااسم او ناقلاط
تحااااسم دیزورااااشک ریز
هاااضوح تحااااسم عوم،م داه
همین ر اس ح یاهدنزاس تس پ ر اس ح
ر یدنلب هضوح
هک دنتاااشاد وا را ر دندرک فردم 88
تارییشت داااصود
وااسو نیا هد هااضوح
م اهریشتم نیا ریثأت تحت .دااشاب
[ 11 ] لماع لی لحت ر هی ز،ت رو زا هداد تاااسا اب زین
وح ز ه تحاس م لماوع ناریا رغ ونج زیخبآ یاه ح
هض و د
هب او برغ لامااش ت ج اب ااضاوا دااصود ر دحت دااصود نیا وسو دیلوت رب لماوع نیرترثوم بیترت هضوح
فردم اه
ووش ک زا جواخ ود نینچمه .دندرک [
6 ] نویس رگو لدم زا
واااسو دورآرب یارب هریشتم دن چ ن ازرو هد
ۀ وح ز ۀ زیخبآ
ناخدرو ۀ اماو دندرک هدادتس ا ناتس ردنه ود اناج نیب زا ر
17
گژیر وا چ ا نت ماگ هب ماگ نویااسرگو ود هدادتااسا دووم زا ل ق زرو رد ر دادیرو نامز ود گدنواب تداااش رتماواپ بیراااض اب ل ق زرو ویااااسرف ر ل ق زرو رد بد ددادیرو نیی ت 3 / 82 دامتعا تطااس ود دااصود 95
دااصود ناونع هب
گژیر یاه م ؤ دندش هتخانش وس و دیلوت رب رث [ .
12 ] ود
هااضوح دورآرب ت ج نویااسرگو طبارو زا اداناک ک ک یاه
وس و یاهریشتم هک دنتش اد وا را ر دندرک هدادتس ا هد
کیزیف هضوح لدم تقد .درب دهاوخ لااب او اه
تکن ۀ وااسو یزاااسلدم ود درتااشم وح هد
ز ه یاه
زا هدادتااسا ر یاااسانااش دزیخبآ گژیر
رب واذگ ریثأت یاه
ره ود وااسو دیلوت یرو هااضوح
م ود نکمم هک دااشاب
هاااضوح نیا فلتخم یاه گژیر
نیا ود .داااشاب ترادتم اه
هدش دس هدلاطم ی ت زا سپ ات
ۀ سیرتام 30 گژیر ریثأت
وااسو رب واذگ هد
هااضوح اه )نوتااس(
ریاااس اااسا رب
2 Food and Agricultural Organization
تادلاطم لماااش
گژیر اه د هایگ وااشوپ د فارگویزیف ی
ویاااااسرف یارب د میلقا ر یریذااپ
69 هااااضوح ریز ر
هااضوح یاه )فیدو(
زا هدادتااسا اب هخرک ر نرواک هقطنم
هد لؤم هی ز،ت لاااصا یاه
د ًلارا گژیر ریثأت یاه واذگ
هدادتااسا اب ًایناث ر یاااسانااش زا
رو هااشوخ یاه دیدنب
هااضوح نیا ااحل زا مه هب کیدزن ر هباااشم یاه گژیر
اه
رو زا هدادتااسا اب هدااش دااس تیا ن ود .دنوااش کیکدت مادقا ماگ هب ماگ هریشتم دنچ نویاااسرگو هب
یزااااسلدم
واااسو هد
ود هررگ زا کی ره .دواااش نهمه یاه
نیا
م تیمها زئاح ااحل نیدب هدلاطم هک داشاب
تأ رب داس ریث
هاهتسیا وسو ر دش سورب تسد نییاپ یرتمرودیه یاه
اب دااش دااس نحنم زا هدادتااسا
نیا فعاااضم مرج یاه
تأ .دنوش فذح ای وهاک تاریث
2 . یسانش شور
2.1 . یفرعم قطنم ۀ هعلاطم دروم
قطنم ۀ وخب لماااش هدلاطم دووم زا یاه
هااضوح یاه
نرواک گوزب دردح م ود ر تاااسا هخ رک ر ۀ
یای فارشج
"
'0
°6 46
"ات 50 '
° 58 51 لوط قرش
"ر
'40
°16 30
" ات '0
° 55 34 ضرع لامش وخب هقطنم نیا .دواد وارق
هدمع ناتااسا تطااس زا یا دملایا دنادمه دهاااشنامرک یاه
ر هیولیک ک دیوایتخب ر لاحم وا چ دناتااسزوخ دناتااسرل رب ود او نا دص ا ناتس ا ر دمحا ریوب تحاس م .تس ا هتفرگ
قطنم ۀ هدلاطم دووم 98686
عبرم رتمولیک تاااسا
ود هک
دردح 83 تطااس زا دااصود هااضوح
نرواک یاه گوزب
ر
هخرک م لماش او .دوش
( لکش 1 ) تیدقوم هضوح
ریز ر اه
هاااضوح هاهتاااسیا ر هدلاطم دووم یاه او یرتمرودیه یاه
م ناشن .دهد
2.2 هداد و قیقحت راک شور . زاین دروم یاه
هداد لماش هدلاطم نیا ود زاین دووم یاه ر نایرج بد
هاه تاااسیا هب طوبرم واااسو بد آ یاه
ر ،ناااس
وسو ر ،نس هب طوبرم تاصخش م ر تاعلاطا نینچمه
ر عررش لاس ددس عون لماش دهقطنم ود دوجوم یاهدس داهدااس یریهبآ لاااس ر یزاااسدااس ۀژررپ نایاپ لاااس زا
ررین توازر هب هتس بار ) امت( آ عبانم تاقیقحت نامزاس عمج اب .دش یورآ رب
هداد نیب طا توا یوارق نایرج بد یاه
)ه،ناااس نحنم( واااسو بد ر هداد
یارب واااسو یاه
هاهتسیا .دش هی ت هدلاطم دووم یاه
لکش 1 قطنم . ۀ و هعلاطم دروم تیعقوم
هضوح و اه هاگتسیا یرتموردیه یاه
نیا ود ی ت ووظنم هب هدلاطم ۀ
نحنم طبارو ه،نس یاه
هاهتاااسیا هتاااسد طاااسر دح رو زا هدلاطم دووم یاه
اه
رو نیا ود ؛دااش هدادتااسا [ طااسوت واب نیلرا هک
5 هئاوا ]
ددش عوم،م ادتبا ۀ
ررانتم بد - یدودص تووص هب وسو
هدااش بترم هتااسد هب نآ زا سپ ر
میااسقت صخااشم یاه
م ووص هب یددب ماگ ود .دنوش طس وتم یازا هب ررانتم ت
هتس د ره بد د
ر نییدت هتس د نآ وس و تظلغ طس وتم
هداد جرز زا دی دج یراااس کی بد یاه
- هی ت واااسو
م تاصتخم هاهتسد کی هب ووکذم یرس دنآ زا سپ .دوش
طباو کی ر هداااش لقتنم متیواهل ۀ
ناوت نویاااسرگو اب1
لدادم مرف ۀ
( 1 م هداد زارب نآ هب ) اب باطم ر دوااش
نآ
تی ا ن ود ر هن ازرو واااسو ریداق م هن ازرو بد یرو زا یرس نلااس یاه ۀ
دورآرب هاهتسیا ره یارب وسو م
دوش .
( 1
w ) Q = aQb
s
:هطباو نیا ود
Qs
نایرج بد ریداقم یازا هب وسو بد :
Qw
نایرج بد : رa
.دنتسه هلدادم بیارض :b
تسدلااب ود اهدس دوجر لیلد هب هضوح
د تادلاطم یاه
هداد هب س رتس د ولاچ زا کی در تدم یاه
تادلاطم یاه
درهید توا ع هب .تاااسا واااسو یرو رب داااس ثادحا
ههاربآ تیهام نتفرگ وارق ریثأت تحت ثعاب لاااصا یاه
هداد فداااصت م وااسو ر بد یاه
ووظنم هب اذل ؛دوااش
هداد یرو رب دس رثا فذح هاهتس یا وس و ر بد یاه
یاه
ریداقم لباقم ود وس و دم،ت ریداقم ددوخ تس د نییاپ کی ناونع هب واب دم،ت گژیر
لقتااسم مااسو
ر دااش
م هاهتسیا مامت یارب فعاضم مرج نحن تسد نییاپ یاه
1 Power regression
هی ت اهدس دش
رثا ود وس و ر بد تارییشت رثا سپس .
دردحم ود دس ثادحا ۀ
لاس نامز ثادحا هژررپ عررش یاه
یریثأت دس ثادحا هچنانچ .تفرگ وارق س ورب دووم دس وسو ر بد واتفو یرو رب ریز هد
هضوح ددشاب هتشاد اه
کش تووص هب رهار فعاضم مرج نحنم دادتما ود کتس
م عررااش زا ل ق لاااس ات هاهتااسیا وامآ زا نیاربانب .دوااش
هدادتسا یزاسدس هژررپ هدش
نحنم ر ًادد،م ه،نس یاه
لیددت ش .د هداد رب هرلاع نینچمه د وااسو ر بد یاه
30 گژیر
د فارگویزیف د کیژولوفووموئژ
های گ واااشوپ میلقا ر
ره یارب هض وح طم لردج با (
1 ) هی ت
؛دش ووظنم هب اما
یقد ر هنی ب یزاااسلدم یز،ت زا هدادتااسا اب رت
ۀ هدلؤم یاه
لص ا داددت2
گژیر یاه بیارض لطم ودق اس ا رب قوف
زا ویب 5 / 0 زا کی مادک ره گژیر
اه ود 5 د لؤم ۀ لرا
دش هداد لیلقت طباو(
ۀ 2 ).
( 2
i )
PC =E XTi
:هااطب او نی ا ود
T
Ei
د ر هژی ر وادرب نی م ا i
وادرب X
.تسا دارفا تایصوصخ گژیر اااسا رب ددب ۀلحرم ود ۀلحرم ود بختنم یاه
هااشوخ زا ل ق دوار رو هب یدنب
تادلت وهاک لیلد هب(3
هداد زا اااشان اااسدیلقا ۀلاااصاف ر )ترپ یاه
ر ما،نا4
هض وح جیکپ زا هدادتس ا اب هباش م یاه
NbClust
طیحم ود
ۀمان رب هررگR
[ دن داااش یدن ب 2
ر 3 ت ج تی ا ن ود .]
گژیر ر لدم وااسو یزاااسلدم هااضوح یاه
دووم یاه
ۀطباو( ماگ هب ماگ ۀریشتم دنچ نویااسرگو زا هدلاطم 3
رب )
گژیر یرو .دش هدادتسا هررگ ره لخاد ود بختنم یاه
2 Principal Component Analysis
3 Ward
4 Euclidian
( 3 )
Y = 𝑎0+ 𝑎1𝑥1+ 𝑎2𝑥2+ ⋯ + 𝑎𝑛𝑥𝑛
:هطباو نیا ود
X1
ات
Xn
د)لقتاااسم( یدرور یاهریشتم دهتس بار ریشتمY
a0
ر طخ أد م زا ضرع
a1
ات
an
بیارض
.دنتسه لقتسم یاهریشتم نویسرگو
لودج 1 . یگژیو سیرتام یسررب دروم یاه
یگژیو مان فیدر یگژیو مان فیدر
فیلو
هضوح 16 هضوح طیحم 1
یربز بیرض صخاش 17 هضوح تحاسم 2
ویاسرف یریذپ
اهدنزاس 18 هضوح لوط 3
نوام ضاوا دصود 19 گدرشف بیرض 4
ویاسرف طسوتم
نوام یریذپ 20 لکش بیرض 5
داخ نش تاوذ دصود 21 یاهریاد ت سن 6
داخ تلیس تاوذ دصود 22 هناخدرو لوط 7
داخ و تاوذ دصود 23 یاههاربآ مکارت 8
وطرم(
)لاس نیرت NDVI_2006 24 ههاربآ نیرتدنلب لوط 9
)لامرن لاس(NDVI_2007 25 ههاربآ نیرتدنلب طسوتم بیش 10
کشخ(
)لاس نیرت NDVI_2008 26 هنلااس گدنواب طسوتم 11
لهنج ضاوا دصود 27 لصا ههاربآ یلااب لوط%85 ود عادتوا طسوتم 12 دترم ضاوا دصود 28 لصا ههاربآ نییاپ لوط%15 ود عادتوا طسوتم 13 ریقف دترم ضاوا دصود 29 لصا ههاربآ یلااب لوط%15 ود هطقن عادتوا 14 زشل نیمز داددت 30 لصا ههاربآ یلااب لوط%85 ود هطقن عادتوا 15
لدم بای زوا ووظنم هب نینچمه صخااااش زا اه
یاه
( فیلکتاس ون بیرض ر )NS
ش یو ۀ تادبرم نیهنایم مرد
( اطخ درک هواشا دیاب .دش هدادتسا لدم ره یارب )RMSE
گژیر دایز ریداقم تلع هب هک ریداقم د وسو یاه
RMSE
دادعا تاااسا نکمم هداااش دورآرب ر قیقح ریداقم یارب بااسانم لدم یاواک بایزوا یارب دیاااش هک دااشاب گوزب ریداقم هدلاطم نیا ود اذل ؛داااشا ن ریداقم یاربRMSE
دش دوادناتسا ۀ
.دش ه ساحم دقار ر هدش دورآرب وسو
3 . جیاتن
3.1 فعاضم مرج ینحنم . کی یارب بااسانم یزاااسلدم ر لیلحت گژیر
دی ط
رتشیب اب نامز نی
یاهدادیرو مامت هک تسا هارمه تحص گژیر
.دش اب هداتفا قادتا فداص ت تووص هب هدلاطم دووم جیات ن رثا اااسورب هر ب دووم یاه دااااس
یرو رب یوادرب
واااسو هد
هاااضوح نحنم زا هدادتاااسا اب اه مرج یاه
وااسو فعاااضم -
واب نیب زا هک داد ناااشن 69
هاهتااسیا
هدلاطم دووم د
35 عاونا یاواد دوخ تااسد لااب ود هاهتااسیا
داااس نیب نیا زا هک دندوب نزخم یاه د
واااسو هد
29
ریثأت تحت هاهتسیا یاهدس
دوب دوخ تسد لااب ه
ورد زا ر ۀ
نآ یوامآ دااس ثادحا زا ویپ لاااس ات اه
نآ تااسد لااب اه
.دااش هدادتااسا ( لکااش
2 ) حنم ن یارب او فعاااضم مرج
هاهتس یا ( نلایله
147 - 21 ناخدرو یرو رب ) ۀ
هرمیس ناش ن
م هک دهد مه تووااص هب دااس ثادحا لاااس اب نامز
نلاک
یارجا تایلمع عررش لاس ( ریلام 1382
ر ر همتاخ لاس
دس یریهبآ 1390
هتسکش واچد فعاضم مرج نحنم )
دردحم ود ۀ
لااس 87 - 1386 دنهد نااشن هک هداش ۀ
ت أ ریث
ت نآ زا سپ ر داااس یارجا تایلمع أ
داااس نیا یریهبآ ریث
.تاااسا نینچمه
هک داد نااااشن جیاتن اهداااس
ی گوزب
م ناوت ن اپ وس و درکلمع رب د یی
ن تس د ات دوخ لوط 98 ک
ی رتمول ی ثأت هناخدرو ی
ر واذهب ن د .
لکش 2 . شراب فعاضم مرج ینحنم -
هاگتسیا بوسر ( نلایله
147 - 21 ناخدور یور رب ) ۀ
هرمیس
3.2 . یزجت ۀ هفلؤم هشوخ و یلصا یاه یدنب
هداد نداااش هدامآ ر لیمکت اب سیرتام ر واااسو یاه
گژیر ریز ره یاه هاضوح
دادبا وهاک ووظنم هب گژیر
اه
لمع دهنی ب یزاسلدم ر یرو ربPCA
گژیر اه .دش ما،نا
هزیرهنس وادومن هدلؤم یا
هک داد ناش ن لص ا یاه 5
دلؤم ۀ
لرا 90 م رب ود او تارییشت دص ود لکش( دنریگ
3 ) ر لک وار
ی سنا هدااش نیی ت طااسوت
گژیر یاه هدااش رکذ 3
/ 87
دااصود .تااسا هژیر یاهوادرب نیب زا نیاربانب 6
دلؤم ۀ لرا
گژیر یاه )هتفای وخرچ ریداقم(
لطم ودق یاواد هک
زا رتاااشیب بیاراااض 5
/ 0 ناونع هب دندوب گژیر
ریثأت یاه
واذگ اختنا هااشوخ دنیآرف ود ر دووم یزاااسلدم ر یدنب
لردج( دنتفرگ وارق هدادتسا 2
.)
1387 - 1386
0 1 2 ۳ ۴ ۵ ۶ ۷ ۸
0 ۵ 10 1۵ 20 2۵
دم،ت واب(mm)
دم،ت وسو (
لاس ود نت )
( 103
× )
( 106
× )
لکش 3 . هزیرگنس رادومن هفلؤم یا
یلصا یاه
لودج 2 . بیارض یگژیو هدش باختنا یاه
گژیر مان دحار
ریشتم دک PC1
PC2
PC3
PC4
PC5
هنلااس وسو طسوتم Ton/Year
87 Y / 0
طیحم هضوح Km
X1
76 / 0
تحاسم هضوح Km2
X2
81 / 0 -
لوط لصا هناخدرو Km
X3
58 / 0 -
ود عادتوا طسوتم 85
% لصا ههاربآ یلااب m
X4
60 / 0 -
ود هطقن عادتوا 85
% لصا ههاربآ یلااب لوط m
X5
68 / 0 -
فیلو هضوح m
X6
54 / 0
زشل نیمز داددت -
X7
75 / 0 61 / 0
هشوخ زا لصاح جیاتن تارم هلسلس یدنب
هضوح ر اه
ریز هااضوح اااسا رب هدلاطم دووم یاه 8
گژیر قوف 3
لکااش( داد ناااشن او لااصا هررگ 4
کیره ود .) هررگ زا
اه د
مادقا هناگادج هب
هب ماگ هریشتمدنچ نویاااسرگو یوارق رب
ماگ ش لدم هک داد ناش ن جیاتن .د یلرا
ۀ هدش هتخاس یارب
%( دوب وادووخرب مک نیی ت بیرض زا موس هررگ 7
/
234
R
ب نینچمه .)=
ه دایز عونت رطاخ هااضوح
هررگ نیا ود اه ر
نرود یریذپرییشت هررگ
هااضوح اه دورآرب لدم ود هدااش
زا خرب هااضوح
کچوک یاه د
ای ر ردااص او وااسو ریداقم م نااااشن دنم
.داد ب ه لغ یارب ر
اب ًادد،م لکاااشم نیا
ا هدادتاااسا یز،ت ز
ۀ هدلؤم هاااشوخ ر لاااصا یاه یدنب
د
هض وح یاه هب موس هررگ 4
گژیر اسا رب هررگ ریز یاه
طیحم ر لص ا هناخدرو لوط دتحاس م هض وح
میس قت اه
لکش .دندش (
5 ) ود او هررگ ره دارفا تیدقوم هض وح
یاه
ریز ر لص ا هض وح
م ناش ن رتکچوک یاه .دهد
نینچمه
لک اااش (
6 ) ه دج وادومن زا کی ره یا
گژیر یاه دووم
م ناشن هررگ ره ود او سورب .دهد
0 2 ۴ ۶ ۸ 10 12 1۴
0 ۵ 10 1۵ 20 2۵ ۳0
هژیو رادقم
هفلؤم هرامش
لکش 4 . هشوخ یبتارم هلسلس یدنب هضوح
فورح ،هعلاطم دروم یاه ،A
،B
وC
هورگریزD
موس هورگ یاه دنتسه
.
لکش 5 . :a هضوح ،لوا هورگ گرزب یاه ریز :b
هضوح یاه هورگ ریاس و لوا هورگ اه
.
ریز زا یخرب هضوح
مه تلع هب اه هدشن هداد شیامن یناشوپ
.دنا
لکش 6 . یا هبعج رادومن یگژیو
هورگ زا کی ره رد هعلاطم دروم یاه نگمه یاه
ن هررگ زا کی ره ود ماگ هب ماگ نویسرگو زا لصاح جیات یاه
زا ااصاخ بیکرت هررگ ره ود هک داد ناااشن قوف گژیر
اه رب
وسو یرو هد
هض وح لردج .دنتس ه واذگ ریثأت اه (
3 ) لدم ر هررگ ره یارب هدش هتخاس
جیاتن بایزوا نیا یاواک لدم
اه او
م ناش ن لکش .دهد
( 7 ) زین دورآرب ریداقم س ن او هدش
ت هب
ناشن هررگ ره یارب دقار ریداقم م
.دهد
لودج 3 . لدم یاه هتخاس هدش لاس رد نت رازه بسح رب هورگ ره یارب هنلااس قلعم بوسر
NS RMSEs لدم هررگ
72 /
0 0/53 Y = [-20.3(X1) +1.12(X3) -4.87 (X5) +26339.63] 1
98 /
0 0/15 Y = [3.3(X1) + 3.16 (X2) – 4.46 (X3) + 0.480 (X4) – 1921.42] 2 90
/
0 0/30 Y = [4.58(X2) -5.94(X3) – 2.821 (X6) + 4591.08] 3-A
83 /
0 0/40 Y = [0.46(X2) - 0.55(X3) -5.83] 3-B
88 /
0 0/33 Y = [-4.648(X1) + 0.563(X2) + 0.778(X4) -887.5] 3-C
45 /
0 0/77 Y = [- 4.983 (X1) + 0.824 (X2) + 2.057 (X5) – 1.739 (X6) + 232.11] 3-D
لکش 7 . هدش دروآرب ریداقم لباقم رد یعقاو ریداقم )لاس رد نت نویلیم( هدش دیلوت بوسر
هورگ ره رد
4 . هجیتن و ثحب یریگ
هررگ همه ود ًا یرقت هک داد نااااشن جیاتن هررگ زج هب اه
-D
3 لدم هتخاس یاه هدش
یاواک ب ر هتش اد بوخ ه
ووط
لک گژیر یاه ناخدرو لوط ر طیحم دتحااااسم ۀ
لاااصا
وح ز ۀ م م زا زیخبآ نیرت
گژیر واااسو رب رثؤم یاه هد
هاااضوح لردج هب هجوت اب .دنتاااسه هدلاطم دووم یاه (
3 )
( تحاسم لماع
X2
لدم مامت ود ) لرا هررگ لدم زج هب اه
وس و رب رثؤم لماع کی ناونع هب هد
هض وح هتخانش اه
وس و نازیم تحاس م ویازفا اب ًاتدمع .تس ا هدش دیلوت
وسو ر هدش هد
هضوح ویازفا اه م
دبای [ 1 .]
هجوت اب اما
ب جیاتن هب ه
م رظن هب هدمآ تااسد هچنانچ دااسو
تحاااسم
هااضوح اه یدح کی زا دایز
رت ریثأت تحاااسم لماع دوااش
وسو رب نادنچ هد
هضوح ود .تشاد دهاوخن هضوح
یاه
وایس ب دگوزب ای ویازفا هدش دیلوت وس و هتف
وادقم نیا اما
طقن هب تس ا نکمم هدش دیلوت وس و ۀ
جررخ هض وح ود
هنوگ نیا هااضوح
هداد ًلامع ر دااسرن اه وااسو م،ح زا یا
دوشن ت ث هدش دیلوت .
دح زا ویب ویازفا اب لیلد نیمه هب
تحاس م هض وح
اه د لماع کی ناونع هب تحاس م لماع رثؤم
واسو یرو رب هد
هاضوح اه اسورب دووم ی لرا هررگ ود
هتخانش دشن . نینچمه گژیر
زشل داددت ( اه
X7
) لع مغو
هدلؤم ود لااب ًات اااسن بیراااض یه ود موا چ ر مواااس یاه
لدم زا کیمادک ندم رثا یاواد هداااش دورآرب یاه
رب یواد
کی رما نیا تلع .دو ن هنلااااس وااسو یرو نماد
ۀ وایااسب
درتاااسگ ۀ
عیاقر ( رداااص ویب ات زا 6000 یرهید ر )دادیرو
ناس کی یارب دادعا ندوب هض وح
یاه هک ناش وپمه یاواد
ب دندو تاااسا د ت ج نیا زا . گژیر
زشل داددت ناونع هب اه
کی گژیر قطنم ود لدم وسو یزاسلدم ت ج بسانم ۀ
دشن هتخانش هدلاطم دووم .
ووظنم هب زشل رثا سورب
رب اه
ب دااشاب رت ب دیاااش هدااش دیلوت وااسو یرو ه
داددت یاج
زشل هداد زا اه زشل تدس ر یاه
ره ود هداتفا یاه هض وح
درک هدادتسا .
زا فرط لدم رهید هررگ یارب هدش دورآرب یاه
ر مرد -A
3 نیرتااشیب یاواد بیترت هب ریداقم
ون بیرااض
هررگ ریاااس نیب ود فیلکتاااس اه
دنتااسه ات رما نیا تلع .
م یدردح ههاربآ لوط ر تحااااسم اب ط ترم دناوت
ریز یاه
هض وح لماش هن هک دش اب هررگ نیا یاه هض وح
لیخ یاه
گوزب لرا هررگ دننام تاسا
هن ر هاضوح کچوک لیخ یاه
هررگ دننام یاه
-B
3 د -C
3 ر -D
3 ؛ ود هاااضوح لیخ یاه
کچوک د ههاربآ لوط ر تحاااسم رثا هدااش رتمک اه
ر وهاک
بیارض ریهمش چ یگژیر
لص ا ههاربآ لوط ر تحاس م یا
هررگ یاه -B
3 د -C
3 ر -D
3 ر مرد دلرا هررگ هب ت اااسن
-A
3 وااسو ر نیا ود هد
هااضوح رتااشیب تااسا نکمم اه
گنس تایص وصخ زا دبات هب اهدحار تیساس ح ر سانش
ویاس رف هررگ اب طا توا ود .دش اب
-D
3 م رظن هب هک دس و
وااسو نیا ود هد هااضوح
اب نادنچ طا توا اه گژیر
یاه
طخ لدم کی زا لقادح ای دوادن اااسورب دووم لقتاااسم من یرریپ این ر دنک
ریاااس ااسورب دنمز گژیر
اه نومزآ ر
لدم رهید یاه تسا
.
طخ یزاس لدم زا هدادتس ا اب دش دس هدلاطم نیا ود واااشوپ د فارگویزیف یاه رتماواپ نیب طا توا های گ
ر وااسو اب میلقا
نلااااس هد ۀ
هااضوح نرواک یاه گوزب
ر
هک داد ناااااشن جیات ن .دریگ وارق اااسورب دووم هخ رک واااسو نیا ود هد هاااضوح
لماوع ریثأت تحت رتاااشیب اه
فارگویزیف [ جیاتن اب هک تااسا
14 ر 15 هک ] طا توا نیا ود
درک هئاوا بااااشم جیاتن ه
دواد تقباطم دنا هدلاطم نیا ود .
ض وح ۀ یزکرم ناتس ا تلاص لامک دس هررگ ود
-B
3 وارق
تفرگ لدم ود ر هتخاااس
نیا یارب هدااش هااضوح
رد گژیر
( تحاااسم
X2
) ( هناخدرو لوط ر
X3
) وااسو یرو رب هد
نلااااس ۀ بیرااض لاح نیا اب دنتااسه رثؤم نآ گژیر
لوط
دردح هناخدرو 25
% لدم ود تحااااسم بیراااض زا ویب
هدش هتخاس جیاتن اب اتساو مه هک دوب
[ 8 ] هک دنتشاد وا را
ندم تووص هب هناخدرو لوط لماع وس و یرو رب واد
هد
ااضوح ۀ رم ناتااسا تلاااص لامک دااس تقباطم ددواد رثا یزک
.دواد ب ه ب جیاتن لک ووط ه
هک داد نااااشن هدمآ تاااسد ود
دردح م ۀ هااااضوح یاه ریشتم وواااشک رغ ونج یاه
ر تحاسم دطیحم دننام فارگویزیف فیلو
هضوح هب ت سن
جود زا لماوع ریاس ۀ
اب ر دنتس ه وادووخرب یرتش یب تیمها
هتفای یاه هبااااشم [
4 ر 11 ] دواد تقباطم .
تکن ۀ ود رهید
یز،ت رو زا هدادتاااسا یقحت نیا اب طا توا ۀ
هدلؤم یاه
سیرتام دادبا وهاک ت ج لص ا گژیر
اه هررگ ر ریز یدنب
هضوح هررگ هب اه نیا اسا رب نهمه یاه
گژیر اه تس هک
جیاتن اب [ 4 ] دواد تقباطم طانم یارب رو نیا زا هدادتسا .
هب تس ا دمآواک وایس ب نهمهان ر عیس ر یووط
قطنم ود هک ۀ
لدم جیاتن هدلاطم دووم ااااسا رب هداااش هتخااااس یاه
هررگ مامت یدنب گژیر
نییاپ وایسب تقد زا دسیرتام یاه
نیا لو ق لب اق جیات ن هب هج وت اب نیاربان ب .دوب وادووخرب م هدلاطم رو زا هدادتاااسا هک تاااشاد وا را ناوت
یاه
هااشوخ اگ هریشتم دنچ نویااسرگو ر بااسانم یدنب ماگ هب م
یاواک ر لدم واااسو یزااااسلدم ود اااسانم لیلحت
هقطنم وسو یا لدم
.دنواد
References
[1] Arabkhedri, M. (2005). A Study on the Suspended Sediment Yield in River Basins of Iran. Iran-Water Resources Research. 1(2): 51-60
[2] Charrad, M., Ghazzali, N., Boiteau, V., & Niknafs, A. (2015). Determining the Best Number of Clusters in a Data Set.
Recuperado de: https://cran. rproject.org/web/packages/NbClust/NbClust.pdf.
[3] He, Q., 1999. A review of clustering algorithms as applied in IR. Graduate School of Library and İnformation Science University of İllinois at Urbana-Compaign, 6, pp.1-33.
[4] Honarbakhsh, A., Niazi, A., Soltani, S. and Tahmasebi, P. (2019). Modeling the relationship between suspended sediments and hydrological and environmental characteristics of a basin (case study: basin of Dez Dam). Journal of Quantitative Geomorphological Research. 8(1): 105-117
[5] Jansson,M.B. (1996) ”Estimating a sediment rating curves of the Reventazon river at Palomo using logged mean loads within discharge classes .” Journal of Hydrology, ol.183, No.4, PP. 227-241
[6] Kumar A., Das G., 2000: Dynamic model of daily rainfall, runoff and sediment yield for a Himalayan watershed, Journal of Agricultural Research, 75(2): 189-193
[7] Moazemi, M., Feyznia, S. (2007). Regional Analysis of Suspended Sediment yield (Case Study: Jarahi River). 4th National Conference on Watershed Management Sciences and Engineering of Iran. Tehran, Iran. pp. 13-26 [8] Moradian, M., Najafinejad, A., Moradi, M. and Varvani, J. (2010). Application of Regional Analysis in Estimation of
Annual Suspended Sediment (Case Study: Kamal Saleh Dam Watershed). 6th National Conference on Watershed Management Sciences and Engineering of Iran. Tehran, Iran.
[9] Najafinejad, A., Moradian, M., Varvani, J. and Bordisheykh, V. (2010). Performance Evaluation of Correction Factors in Optimization of Sediment Rating Curve (Case Study: Kamal Saleh Dam Watershed, MARKAZI Province, Iran).
Journal of Water and Soil Conversion. 18(2): 105-122
[10] Rooshan, H., Vahabzadeh, Q. and Khaledi, A. (2017). Determination of the Best Model to Estimate Suspended Sediment Load in Zaremrood River, Mazandaran, Iran. Quarterly journal of Environmental Erosion Research, 7(3), 39-54.
[11] Saghafian, B., Ghermezcheshmeh, B., Samiei, M. and Asheghi, R. (2009). Effective factors on suspended sediment load in southwestern basins of Iran. Journal of Watershed Engineering and Management. 1(3): 140-152
[12] Sarangi A., Bhattacharya A. K., 2005: Comparison of artificial neural network and regression models for sediment loss prediction from Banha watershed in India, Agricultural Water Management, 78(3): 195–208
[13] Shaabani, M., Feyznia, S., Ahmadi, h. and Ghodousi, J. (2007). Investigation and Determination of Effective Factors on Sediment Production and Yield of Drainage Basins (Case Study: TALEGHAN DRAINAGE BASIN). Iranian Journal of Natural Resources, 60(3): 759-771
[14] Shi, Z. H.; Huang, X. D.; Ai, L.; Fang, N. F.; & G. L. Wu, 2014. Quantitative analysis of factors controlling sediment yield in mountainous watersheds, Geomorphology, 226, 193-201.
[15] Zhang, H. Y.; Shi, Z. H.; Fang, N. F.; & M. H. Guo, 2015. Linking watershed geomorphic characteristics to sediment yield: Evidence from the Loess Plateau of China, Geomorphology, 234, 19-27.
