• Tidak ada hasil yang ditemukan

شناسایی تأثیرات یادگیری اجتماعی در خانواده بر میزان مهارت‌های پیش از ازدواج

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2023

Membagikan "شناسایی تأثیرات یادگیری اجتماعی در خانواده بر میزان مهارت‌های پیش از ازدواج"

Copied!
30
0
0

Teks penuh

(1)

ىاض٘ه شث ُداًَبخ سد ٖعبوتجا ٕش٘گدبٗ تاش٘ثأت ٖٗبػبٌؿ تسبْه

جاٍدصا صا ؾ٘پ ٕاّ

ٖحبٗس ل٘عبوػاذوحه

،*

ُداض٘لع ذ٘حَت

ُذ٘کچ

تكاڊٿ ځانیٿ ٪یٓچت ٩ـډ اب ،لٗاع َډڅوی ما َیی ڍاډ

ؿلزٿ ځالتؽؿ داڅؿما 15

ځاتدًا ڂٳادً لتدِیب څ ٹاً

ڇؿامآ ای ،مابڃار ،ـیڊُ ځاُكـی ڈٳ ،ځاكـڃماٿ ا

تكاڊٿ ڍلیقیلیحأت ځانیٿ ییاًاڄُ ڍالب نیڃ څ ،ـڃ داڅؿما ما َیدی ڍاډ

ځآ تكاڊٿ ما اډ تًا ڇـُ ٽازڃا ځاِڄیـٻاڅ ڍاډ

. ،ىاًا ڂیا لب 366

ڈڃچڀڃ ٹچٿل٫ ما ڇؿا٬تًا اب ل٬ڃ ځالٳچدٳ ڍلدیٷ

څ

ڈڃچڀڃ ڋچیُ ڈب څؿ ڍلیٷ

ڈټعلٿ ـڃـدُ داؾتڃا بًاڄتٿ ی٫ؿأت ڍا .

یدٿ ځادِڃ لدٗاع َډڅودی ذیادتڃ ځاندیٿ ـدډؿ

تكاڊٿ ڂییای یغًٜ كؿ ځالتؽؿ ڂیب كؿ داڅؿما َیی ڍاډ ځایچٸؾدًای تدیلخٳا څ تدًا كاد٠تڃا ؿكچٿ ًِٚچتٿ ما لت

ڂیڄً

14 ات 18 بًاڄٿ اك یٸٻاً

تكادڊٿ ڂیا ڍلیٷؿای ڍالب ڂً ڂیلت ؿ ادډ

كؿ ڂیـدٻاڅ ڍچدً ما ٍمچدٿآ څ ڈتدٌڃا

ڈب اك ڇؿاچڃاؽ تكاڊٿ بٌٳ ڇاك ڂیلتڊب ڌٻنڄٿ

ڇؿلٳ ی٫ل٤ٿ داڅؿما ما َیی ڍاډ ـدڃا

. ځادِڃ یڃچیدًلٷك ٺدیټغت ذیادتڃ

یٿ ؿكاڅ ٺٰتٌٿ ڍاډلی٨تٿ ڈٳ ـډؿ ،یڃچیًلٷك ڌٻؿا٤ٿ كؿ ڇـُ

45 تكادڊٿ ځاندیٿ يڃادیكاڅ ما ـدٓكؿ ما َیدی ڍادډ

ڈب اك داڅؿما تٌٿ لی٨تٿ ڌٻنڄٿ

یٿ ڂییبت ٺٰ

تكاڊٿ ځانیٿ څ ـڄٳ ڈدٳ تًا لتلااب یڃالتؽؿ ڂیب كؿ داڅؿما ما َیی ڍاډ

ٍمچٿآ تكاڊٿ ڌڄیٿم كؿ ځاِڃاكـی څ ځاكؿاٿ ڍچً ما اك ڍلتِیب پیٰتٌٿ ڍاډ څ داڅؿما ڍاډ

ت٫ایكؿ ییچُاڃم یٷـڃم

یٿ ـڄڄٳ . ڂییای تكاڊٿ ځانیٿ یبٌڃ ځؿچب ڈدب ځاچدر ځالدتؽؿ ٺدیاڀت څ داڅؿما ما َیدی ڍادډ

ڇكڅؿ كؿ تٳلدُ

ڍادډ

ڇكڅؿ ڍكانٷلب ٽڅنٻ لب ،یُمچٿآ ىلاٳ څ اډ

تكاڊٿ ٍمچٿآ ڍاډ ٽا٠ڃ تكچٓ ڈب ځالتؽؿ ڍالب داڅؿما ما َیی ڍاډ

ـڄٿ

یٿ تٻلاؿ یٻاچتٿ څ ـڄٳ

.

ىبگطاٍذ٘لک

تكاڊٿ ،ڍكڅكاب َڃاؿ ،ییچُاڃم تاٗكا٤ت ،داڅؿما ما تاكا٠تڃا تكاڊٿ ،داڅؿما ما َیی ڍاډ

ڂیـٻاڅ ڍاډ .

1 . ځاچڄ٣ اب َډڅوی ڂیا

« تكاڊٿ یًكلب ڇاك څ داڅؿما ما َیی ڍاډ

لٷكادخیا څ ـډادُ ځالتؽؿ ڂیب كؿ ځآ َیان٫ا ڍاډ

ځاكـڃماٿ ځاتًا

» كاؿا ٍكا٬ً ڈب څ ڋ

ٹادً كؿ ځاكـدڃماٿ ځاتدًا ځالٷكاخیا كچٿا څ ـیڊُ ؿایڄب ٺٳ 1391

ٽادزڃا

تًا ڇـُ

.

2 . ی٣اڀترا ٽچټ٣ ڇڅلٷ كایِڃاؿ ځاكـڃماٿ ڇاٸِڃاؿ

m.riahi@umz.ac.ir

3 . ڈ٤ٿار ـُكا ىاڄُكاٳ یًاڄُ

د ځاكـڃماٿ ڇاٸِڃاؿ alizade.1982@yahoo.com

ت٫ایكؿ ؼیكات :

30 / 9 / 1392 ،

ٍلیقی ؼیكات :

31 / 1 / 1393

(2)

لئؼه ىب٘ث

ِ

څ ڍؿلد٫ تادیع ما یڀڊٿ كایٌب َؾب ڈٳ تًا یٷـڃم ما ڍـیـر ڌټعلٿ ڈب ؿڅكڅ داڅؿما ؿاـیڅك كؿ اك ؿل٫ لډ ی٣اڀترا لب

یٿ ؿلیٷ . َډڅودی یدب ڍادډ یدٿ ځادِڃ ڍكاڀدُ

داڅؿما ڈدٳ ـدڄډؿ ڍادډ

تیٰ٫چٿ یٿ یٷؿاچڃاؽ څ ،یڀٌر ،یڃاڅك تٿلاً ڍاٰتكا برچٿ نیٿآ كؿ ،ـڃچُ

یٻاع داڅؿما ڈٳ ڍاډ

یب څ تابح ما پډ یٿ یتٌینڊب څ ڇا٫ك ٪ی٤٘ت ببً ڈتؾیٌٷ ڈڄینډ څ ؿچُ

څ ی٣اڀترا ڂیٸڄً ڍاډ

ځآ تا٣اڀترا ڍالب اك ڍؿأتٯا یٿ ڇالڀډ ڈب اډ

ؿكڅآ

= ،لٯلااٷ څ تیاڅ 2000

ما ٺٰڃ ڈب 31

.<

یٿ ځاِڃ ـډاچُ

یدٿ اك لٸیـدٴی یڃلاچٛ تـٿ ڈٳ یڃاڃاچر ـڄډؿ ڈتؽاڄدُ

يڃادُ ما ًادٿڅنٻ ،ـدڃا

تیٰ٫چٿ ڍالب ڍلتڊب ـڄتٌیڃ كاؿكچؽلب ڂیلیاً اب ڈٌیاٰٿ كؿ داڅؿما كؿ

. ڈٳ ازڃآ ما ،لٸیؿ ڍلیب٤ت ڈب

ڈٜباك داڅؿما ندیڃ څ ڈڃاڀیڀدٓ ٚباڅك ٞ٬ع څ ؿازیا ،تًا ٪یلٟ كایٌب څ ڇـیضیی ڈٳ تًا یڃاٌڃا ڍا

لدب ڇڅلاد٣ ڈٳ تًا لڄډ څ ،تكاڊٿ ،پټ٣ ٲی ؿچؽ ،داڅؿما ځایلر كؿ یڃاڅك څ ی٬ٛا٣ ڍاډمایڃ ڍاٗكا اڅك تٿلاً

ٍلٸڃ ڂتُاؿ ـڄٿمایڃ ،پٻاً دكازت څ یڃ تكاڊٿ څ َڃاؿ بٌٳ ،یٰٜڄٿ ڍاډ

،ٽملا ڍادډ

ٽازڃا څ ځؿاؿ تًا ڍلٌڀډ څ ییچُاڃم ّاؽ ٪یاٟڅ

= ،ڍمڅكاٷاب 2001

ما ٺٰڃ ڈب 27 .<

ڈب َیاند٫ا كؿ ڈڃاـڄڀتؿا٤دً څ تدی٬یٳ ادب ییچدُاڃم یٷـدڃم څ داڅؿما یًاًا تیڀډا پ٧ك

أتٿ ،ی٣اڀترا څ ،یڃاڅك ،یڀٌر تٿلاً

،یڃادڊر تالیی٨ت اب چٌڀډ ،لیؽا ڌډؿ ـڄص یٛ ڈڃا٬ً

ٲی ما نیڃ اٿ كچِٳ كؿ ڈب ٭لاٛ ځانیٿ ،لٸیؿ ڍچً ما څ داڅؿما ڂً ڂیٸڃایٿ چً

َیاند٫ا تـُ

تًا ڈت٫ای .

لب ڂدً ڂیٸڃادیٿ ،ځالدیا كادٿآ ندٳلٿ څ كچدِٳ ٹاچعا تبح ځاٿماً ڍاډكاٿآ ىاًا

ٹاً كؿ ځالیا كؿ ځاڃاچر داڅؿما 1392

ځاؿلٿ ڍالب

/4 27 ځادڃم ڍالب څ ٹاً

/1 22 ڇؿچدب ٹادً

ٹاً اب ڈٌیاٰٿ كؿ ٽاٯكا ڂیا ڈٳ تًا 1365

(

/6 23 څ ځاؿلدٿ ڍالدب ٹادً

/8 19 ځادڃم ڍالدب )

،

یٿ ځاِڃ اك ڍلیٸڀِص َیان٫ا ـډؿ

.

٭لاٛ ؿاـ٤ت ،لٸیؿ ڍچً ما ٹادً كؿ اډ

1391 كچدِٳ كؿ

150 څ كانډ 324 ٹادً ادب ڈدٌیاٰٿ كؿ ڈٳ تًا ڇـُ ٍكانٷ ؿكچٿ 1387

( 110 كاندډ څ 510

ؿكچٿ ) ٹؿا٤ٿ ڍـُك

/5 73 یٿ ځاِڃ اك ـٓكؿ ـډؿ

( ڈڃلاادً ـُك

/7 14 ـدٓكؿ .) یٻادع كؿ ڂدیا

ٹاً یٛ ڈٳ تًا ڍاډ

1387 د 1391 داڅؿما ڌڃلااً ـُك ڂیٸڃایٿ ی٬ڄٿ ،كچِٳ كؿ اډ

/2 6 ـٓكؿ

تًا ڇـُ ؿكڅآلب .

٭لاٛ ؿاـ٤ت ـُك ڈڃچٷ ڈب كچِٳ كؿ اډ

ٹادً كؿ ڈدٳ تًا ڇؿچب ڍا 1391

كؿ

،كچِٳ ظًٜ

لډ ما 100 داڅؿما

/1 18 تدًا ڇـُ پتؽ ٭لاٛ ڈب ؿكچٿ .

ڈدب ٲدیؿنڃ ،ڂیدڄضڀډ

٭لاٛ ما یڀیڃ اډ

(

/6 49 ـٓكؿ ) تدًا ڇؿاؿ ػك یٷـڃم ٹڅا ٹاً ذڄی كؿ .

ندیڃ ځاكـدڃماٿ ځاتدًا

ځاتًا ما یٴی ٹاً كؿ ڈٳ تًا ییاډ

1391 پٯك اب 21 لډ ڍاما ڈب ٭لاٛ

100 ما ـد٤ب ،داڅؿما

ځاتًا ځالڊت ڍاډ (

35 ) ملدبٻا ، (

/6 28 ) پدٯ ، (

/1 22 ) ځاڄڀدً ، (

/7 21 ) ڍندٳلٿ څ ، (

/3 21 ) ءندر

ځاتًا یٿ دچٌغٿ ٭لاٛ ١چٯڅ ٝاغٻ ڈب لٜؽلی ڍاډ ؿچُ

= 16 .<

اك ـد٤ب ٺٌڃ كؿ ٭لاٛ ٹاڀتعا ،ٺٌڃ ٲی كؿ ٭لاٛ ١چٯڅ ڈٳ تًا ڂیا یًاًا ٺٴِٿ یٿ َیان٫ا ـډؿ

( ،چتادٿآ 2000 ،تچدب څ چتادٿآ ؛ 1997

،ڂیٻلدص څ ځادڃلی یدٳ ؛ 1999

) څ

ڈڄینډ اډ ځایم څ ڇاتچٳ ی٣اڀترا څ ڍؿل٫ ڍاډ ماكؿ څ تـٿ

،ییچدُاڃم تٌٴُ څ ٭لاٛ تـٿ

(3)

ڈب ڇـُ ڈتؽاڄُ یبچؽ ـڃا

( ،ځاكاٴڀډ څ الصاب 2000

،ځاكادٴڀډ څ ڂیٻلص ؛ 1998

څ تدیاڅ ؛

،لٯلااٷ 2000 ،ځاكاٴڀډ څ ڂیاتُلٻاڅ ؛ 2000

= ) ما ٺٰڃ ڈب 38

.<

څ ڍكاٷماًاڃ پډ څ ٭لاٛ پډ ڈٳ ؿكاؿ ؿچرڅ یڀٴغتٌٿ ـډاچُ

تالیحأدت ،ییچدُاڃم یتیاٗكاڃ

ـڃكاؿ ڇالڀډ ڈب ڂیرڅم ڍالب ڍؿأتٯا څ ،یڃاڅك ،یڀٌر كابڃایم .

ځادڃم كؿ پدډ څ ځاؿلدٿ كؿ پدډ ځـدب یدڄڀیا پتٌیً ٪٤ٗ اب ،ییچُاڃم تا٫لاتؽا مڅلب یٿ ٚبتلٿ ـُاب

( تٻچٴیٳ دد ،ځاكادٴڀډ څ لدًلاٷ 1987

څ 1988 .) ڌدٜباك ،ڂدیا لدب ڇڅلاد٣

َیی څ یٸتٌبڀډ یڄیب

یٷـڄڄٳ لی٧ ییچُاڃم ٚباڅك ڂیب ڈڃادِڃ څ ڈڃاڀیڀٓ

یٷؿلدٌ٫ا ڍادډ

تًا ڇـُ ڇـډاِٿ (

،ځچٌټڃ څ شیب 1992

.) څ یٷؿاچڃادؽ تاد٫لاتؽا څ ڍلدیٷكؿ ،ڂیدڄضڀډ

َیی ٲی ییچُاڃم یڄیب

ڇـڀ٣ یٷؿلٌ٫ا ؿچ٣ ما یٻاڀتعا ڋـڄڄٳ (

،ڂٿندیڅ 1987 ) ٹلاتدؽا څ

څؿ

1یبٜٯ

( ځاكاٴڀډ څ نیتڅچټٴیٿ 1988

) یٿ ـدُاب . ادٴڀډ څ ٽچدټب ځاك

( 1978 ) َډڅودی كؿ

ڇؿلٳ ٍكانٷ ؿچؽ اـر څ ڈٰټٜٿ ّاؾُا ڍلاتبا لٜؽ ڈٳ ـڃا

ڈدب ڂیټډأتٿ اب ڈٌیاٰٿ كؿ ڇـُ

بیًآ ،یِٳؿچؽ یٿ لتِیب ڍكاڀیب ما یُاڃ ٵلٿ څ ،ٺتٯ ،یڃاڅك ڍاډ

ـُاب

= 40 .<

َډڅوی ما ی٤یًڅ ؿاـ٤ت ،١چڀزٿ كؿ ڇؿاؿ ځاِڃ اډ

یدٿ یٷـدڃم ادڊڄت ڈدٳ ڍؿالد٫ا ـڃا څ ـدڄڄٳ

ٳ ڍؿال٫ا ڈت٫لٷ ٭لاٛ ڈ شیډ ای ـڃا

ڇؿلٴڃ داڅؿما ڇاٷ ـدڃكاؿ ڍلتلااب لیٿ څ ٵلٿ ػلڃ ،ـڃا

= 24 <

ما څ

ڂییای یڃاڅك تٿلاً

ادیڊٿ ڌٜدًاڅ ڈدب ،تی٬یٳاب څ ٮ٫چٿ داڅؿما ٲی الیم ،ـڃكاؿكچؽلب ڍلت ځؿلدٳ

لی٠ڃ پڊٿ څ دچټٜٿ ٺٿاچ٣ یؽلب :

دچدبغٿ ىادٌعا ،تدًڅؿ ٲدی ،مالدڀډ ٲدی ڂت٫ای څ ،ځؿچدب

ڈب ځؿچب ٽلتغٿ یٿ ی٬ٛا٣ څ یڃاڅك تٿلاً برچٿ ځاٌڃا ٲی ځاچڄ٣

ؿچُ

= 5 .<

ڇؿاچڃاؽ ځأٔؾتٿ ،یبل٧ ڍاډكچِٳ كؿ ٭لاٛ كاٿآ َیان٫ا څ ییچُاڃم یتیاٗكاڃ ڍلااب ځانیٿ تیؿڅـدغٿ ادی یڃچڃادٯ ٢دڃاچٿ ؿازیا ٮیلٛ ما ڈٴڃآ ما َیی ،ڈ٤ٿار ڈٳ تُاؿاڅ لٴ٫ ڂیـب اك ڍادډ

یاب ،ـُاب ٭لاٛ ځانیٿ َډاٳ ٹابڃؿ ڈب یٯلاؽا ڈدب ادب ـ

تدڊر ؿچدرچٿ تادڃاٴٿا ڌدڀډ ڍلیٷكادٳ

ڈټعلٿ ڈب ڂیرڅم ڈٳ ؿچُ ځآ ما ٢ڃاٿ ،ٱلتِٿ یٷـڃم ما تیاڀع ما ځاچتاڃ ڈٳ ـڄًلب یٷـڃم ما ڍا

ـڃچدُ ٭لادٛ ځاډاچؽ څ ییچُاڃم تاٗكا٤ت ٺع .

ڇكڅادِٿ ڌدئاكا ،ځادٔٔؾتٿ ڂدیا لد٠ڃ ڈدب څ ادډ

ٍمچٿآ ڇاك ما یٴی ،داڅؿما ما َیی ڍاډ ڍاډ

پٳ څ ځاًآ ڌڄینډ

تًا ٩ـډ ڂیا ڈب یبایتًؿ .

ڈصلٷ

ڈٿاڃلب ڈټغٿ څ یبډقٿ ڍاډؿاڊڃ ڍچً ما ،داڅؿما ڍالب یٷؿاٿآ ڍاډ ڇكڅؿ یؽلب څ ڍا

یدُمچٿآ ڍاډ

ڇكڅاِٿ ڈب ٺیـبت ،ٶڄر ما ـ٤ب ڌډؿ څؿ كؿ څ ـُ ما٧آ ،یڃاڊر ٽڅؿ ٶڄر ما ٺبٯ ،یډاٸِڃاؿ څ ادډ

ځاٿكؿ ٽا٠ڃ ڍاډ ـُ یبډقٿ لتـڄٿ

(

،تلبیاډ څ ڂڀډاتًا 1987

)

٫ ، ځلدٯ یڃادیای ڌدډؿ څؿ كؿ ٚدٰ

َډڅوی ڈٳ ؿچب پتٌیب ڈب ،داڅؿما ڍالب یٷؿاٿآ ڌڄیٿم كؿ یٔٔؾت تا٤ٻاٜٿ څ اډ

ڇؿلٳ ـُك تـُ

تًا

= 42 .<

َډڅوی ،ڈتُقٷ ڌډؿ څؿ یٛ

یب ڍاډ ڇؿاؿ ځاِڃ ڍكاڀُ

ڈدٿاڃلب ڈٳ ـڃا یدُمچٿآ ڍادډ

.1 یبٜٯڅؿ ٹلاتؽا (

ای ییاـیُ

د یٷؿلٌ٫ا ) ی٣چڃ یٰټؽ ٹلاتؽا تدًا یدڃاڅك ڍكاڀیب ٲی څ

. ڂدیا ڈدب لاتدبٿ ؿالد٫ا

یٿ ٮټؽ ـیـُ تالیی٨ت كاصؿ ڍكاڀیب ـڃچُ

. ،ڍكادڀیب ڂدیا كؿ ؽ

ْؾدُ ٮدټ ىادٌعا څؿ ادی بدٜٯ څؿ ځادیٿ

( یُچؽلً ای ،ایڃاٿ څ یٷؿلٌ٫ا )

اع كؿ تًا ځاًچڃ ٹ .

(4)

اب ڈدب څ تی٬یٳ یدٿ ٢دٯچٿ

یٸت٬دُآ څ تلالاتدؽا ـدڃاچت َډادٳ اك ییچدُاڃم ڍادډ

څ ڇؿاؿ

ـډؿ َیان٫ا اك ییچُاڃم ڍـڄڀتیاٗك

= 43 .<

یدٿ داڅؿما ما َیدی ٍمچٿآ ڈٳ تًا ڇـُ ٕل٫ پټٌٿ ٹادٰتڃا ٲدی ڍالدب اك ڂیدرڅم ـدڃاچت

تیٰ٫چٿ ـڄٳ ڇؿاٿآ ٺډأت ڈب ؿلزت تی٤ٗڅ ما نیٿآ .

یدٿ لد٠ڃ ڈب ڂیڄضڀډ ما َیدی ٍمچدٿآ ـدًك

یٿ داڅؿما ډ ما داڄترا ڈب ٲڀٳ كؿ پڊٿ ڌڃالیٸِیی ٺٿا٣ ٲی ـڃاچت

ڈڄین ،ڈد٤ٿار ڍالب ٭لاٛ ڍاډ

ڇؿاچڃاؽ څ ،ؿال٫ا ـُاب اډ

. ڈتُك كؿ ڇؿاچڃاؽ ځأٔؾتٿ ڇؿاؿ ْیؾِت ،٪ټتؾٿ ڍاډ

ٍمچدٿآ ڈدٳ ـڃا

تكاڊٿ ڇؿاچڃاؽ ،ڂیرڅم ،ؿال٫ا لب یتبخٿ تالیحأت ،داڅؿما ڍاډ ؿكاؿ ڇالڀډ ڈب تا٣اڀترا څ ،اډ

= 38 .<

تلبیاډ څ ڂڀډاتًا (

1997 ) َډڅودی لدب ٺدٿاٳ ڍكڅلٿ كؿ ڃا ڍادډ

ٽادز ځاندیٿ ڌدڄیٿم كؿ ڇـدُ

ڈٿاڃلب ڍكاقٷلیحأت ڈ٤ٻاٜٿ لخٳا ڈٳ ـڄت٫ایكؿ ،داڅؿما ما َیی ٍمچٿآ ڍاډ

ڍاډ ٽازڃا تالیحأت ،ڇـُ

ڈٿاڃلب ما یتبخٿ ڇؿاٿآ ڍاډ

ڇؿلدٳ ٍكاندٷ اك داڅؿما ڍالب ڍماً

كؿ ،ـدڃا یٻادع ځآ ما یدؽلب ڈدٳ ادډ

ڈٿاڃلب ڂیا ما ڍلیحأت شیډ ای تالیحأت ٺٯاـع اـڃ ځاِڃ اك اډ

ڇؿ ـڃا . ڈ٤ٻاٜٿ شیډ اٿا ی٬ڄٿ تالیحأت ڍا

ڈٿاڃلب ڂیا تٳلُ ؿال٫ا ای ڂیرڅم ڍالب اك اډ

ڈٿاڃلب ڂیا كؿ ڇـڄڄٳ تًا ڇؿلٴڃ ٍكانٷ یُمچٿآ ڍاډ

= 43 .<

ځاكاٴڀډ څ یټڄتًا (

2006 ) ڈٿاڃلب كؿ تٳلُ ڈٳ ـڄت٫ایكؿ ادب داڅؿما ما َیی ٍمچٿآ ڍاډ

چًٜ څ داڅؿما كؿ ـڊ٤ت څ ڍـڄڀتیاٗك لتلااب طچًٜ

ڂییای ط كؿ ،٭لاٛ ػلڃ َډاٳ نیڃ څ ٕكا٤ت لت

تًا ٙابتكا

= 4 .<

اب ڂیا ڈ٤ٻاٜٿ ،ٹاع

ٍمچٿآ َٰڃ لب یٳـڃا ڍاډ لی٧ څ پیٰتٌٿ ڍاډ

ڍچً ما یٷؿاچڃاؽ پیٰتٌٿ

ڇؿلٳ نٳلڀت ،ییاډ تكاڊٿ ڂیڄص ڍلیٷؿای لب ڂیـٻاڅ

َډڅوی یؽلب ،ًلاخٿ ؛ـڃا ځادِڃ یدټؽاؿ ڍاډ

ڇؿاؿ یډاٷآ َیان٫ا ڈٳ ـڃا كؿاٿ ڍاډ

ىلاٳ كؿ تٳلُ ٺیٻؿ ڈب ځا ڈتدٌڃاچت ،ڇؿاچڃادؽ ٍمچدٿآ ڍاډ

لیحأدت ځاـڃمل٫ یڃاڅك تُاـڊب څ ،یٯلاؽا څ یڄیؿ تیاـډ ،یټیٔغت ییاڀڄډاك ـڄیال٫ لب تًا كاقدٷ

ـُاب

= 9 <

ڇكڅادِٿ ڈب مایڃ ىاٌعا اب یڀیٰتٌٿ ڌٜباك ،یتیبلت ٺئاٌٿ اب ځاكؿاٿ ییاڄُآ ځانیٿ ای

تًا ڈتُاؿ ځاـڃمل٫ تلاٴِٿ ٺع ڍالب

= 8 .<

ڍڅـڊٿ َډڅوی ذیاتڃ ،ڂیڄضڀډ

= 26 <

ڇؿاؿ ځادِڃ

ڇؿاچڃادؽ ٮدیلٛ ما لتِیب ،یڃالڊت ځاڃاچر ؿنڃ داڅؿما ما َیی ٍمچٿآ ڌټهٌٿ ڈٳ تًا ځآ ڍادډ

ادډ

یٿ تكچٓ

څكنیت ڈ٤ٻاٜٿ ڈصلٷ ؛تًا ڈت٫لٷ

= 6 <

بدٌٳ ٢دبڄٿ ڂیلتدِیب ڈدٳ تدًا ځآ ما یٳاع

دڅم تا٣لاٛا ځاِڃاتًڅؿ ،یٌڄر ڌٜباك ڋكابكؿ ځاچر ڍاډ

ڇؿچب ڇؿاچڃاؽ ڈڃ څ ـڃا ځاِیاډ

. اب ڂیا ،ٹاع

تكاڊٿ څ َڃاؿ ڍلیٷؿای لب ڇؿاچڃاؽ تالیحأت ،یدبل٧ ڍاډكچدِٳ كؿ ځاڃاچر څ ځاڃاچرچڃ ڍچً ما اډ

َډڅوی ما ڍكایٌب ١چٗچٿ ځاڅك ڍاډ

ڇؿچب ی٣اڀترا څ یتؽاڄُ

ڈدٳ تدًا ڇـُ ْؾِٿ ،ًلاخٿ ؛ـڃا

ؿل٫ ٺٿاچ٣ لیاً ڇالڀډ ڈب ڍكـی ڋؿاچڃاؽ كؿ ڍلیٷؿای ڋكڅادِٿ ذیادتڃ څ ـدڄیال٫ لدب ،ی٣اڀترا څ ڍ

تكاڊٿ ځانیٿ څ داڅؿما ٺبٯ تًا ڇؿچب لحإٿ ڈڄیٿم ڂیا كؿ ځاڃاچر ڍاډ

= 39 .<

اب یٷـڃم ،ڂیڄضڀډ

تدیاڀع څ تكاد٠ڃ ندیڃ څ ،ځاـدڃمل٫ څ ڂیـدٻاڅ ڂیدب ٚباڅك څ تاٛابتكا ڋچغڃ ڇالڀډ ڈب ،ـٻاڅ څؿلډ ڊٿ ڌڄیٿم كؿ ځاڃاچرچڃ یډاٷآ اب ،ځاـڃمل٫ ما ڂیـٻاڅ تكا

تدًا ڇؿچب ٙابتكا كؿ داڅؿما یٌڄر ڍاډ .

َډڅوی ما ڈتًؿ ڂیا یڃاڅك ڍاډكاٳڅماً ما یؽلب اډ

ی٣اڀترا د (

،ڂیـدٻاڅ ١اندڃ څ ڍلدیٷكؿ لدی٠ڃ

تكاڊٿ څ َڃاؿ ځانیٿ ځاـڃمل٫ څ ڂیـٻاڅ ڂیب ڌٜباك تی٬یٳ څ ،ڂیـٻاڅ ڍاډ

) ڇؿلدٳ ْؾدِٿ اك ـدڃا

(5)

ڈبلزت لب ڈٳ لیحأت ځاڃاچر څ ځاڃاچرچڃ یٷؿچڃاؽ ڍاډ

یٿ ځآ ڍـ٤ب ڍاډكات٫ك څ ؿكاقٷ ڂیدی٤ت اك ادډ

یٿ ـڄٳ

= 44 .<

ڈٿاڃلب ـیاچ٫ ڈب تیاڄ٣ اب تكاڊٿ ٍمچٿآ ڍاډ

ٚدباڅك تدی٬یٳ َیاند٫ا كؿ داڅؿما ما َیی ڍاډ

ڈب څ ییچُاڃم

ٕكا٤ت ما ڍلیٸِیی ڇویڅ

٭لاٛ څ اډ اډ

ڈٿاڃلب ، ځچڃادٳ ڈب داڅؿما ما َیی ٍمچٿآ ڍاډ

ڍكاقٸتًایً ڈرچت طچًٜ كؿ یٿچڀ٣ ڍاډ

ڂیدب ڇـدُ ٺیـدبت یدټټڀٻا

= 43 <

ڇـدُ بدرچٿ څ ـدڃا

كؿ تٳلدُ ڈدب ٪دٟچٿ داڅؿما ما ٺدبٯ ڂیدرڅم ،ځآ بدرچٿ ڈب ڈٳ ؿچُ الرا ای ؿاڊڄِیی یڄیڃاچٯ ڇكڅؿ تكاڊٿ ڍلیٷال٫ تڊر یُمچٿآ ڍاډ ـڃچُ ٽملا ڍاډ

= 31 .<

یٿ ل٠ڃ ڈب تٳلدُ تكڅلٗ ـًك

ڇكڅؿ كؿ تكاڊٿ ڍلیٷؿای څ یُمچٿآ ڍاډ ما داڅؿما ما َیی ڍاډ

داڅؿما ڌڃاتدًآ كؿ ځادڃاچر ڍچدً

ٹاً یٛ

یٿ ىاٌعا لتِیب اٿ كچِٳ كؿ ،لیؽا ڍاډ

َډڅوی الیم ،ؿچُ

ٽادزڃا ڍاډ ما یٳادع ڇـدُ

تًا ییچُاڃم یتیاٗكاڃ ڍلااب طچًٜ

( ی٬ٛا٣ ٭لاٛ

) یڀًك ڍاډكاٿآ څ (

ٹاچدعا تدبح ځاٿمادً

ٹاً ،كچِٳ ڍاډ

1387 د 1392 ) یٿ ځاِڃ نیڃ ڈدب كچِٳ كؿ ٭لاٛ ځانیٿ ڈٳ ـډؿ

تـدُ

ٹادع كؿ

تًا َیان٫ا .

یٿ ل٠ڃ ڈب ڈٴڃآ ٽڅؿ ٲبً ـًك

ڈب یتیبلت ڍاډ ڈت٫لٷكاٳ

څؿ كؿ ڂیـدٻاڅ ڍچً ما ڇـُ

د ڌدډؿ ڈدً

ڈڃچٷ ڈب لیؽا ٺٴُ ڈب ڈٳ تًا ڇؿچب ڍا

ـڃمل٫ ڋـیـی ـیـِت ای ڍلیٷ ڇـدُ لدزڄٿ كچدِٳ كؿ ڍكلااً

ڇـیـی ؛تًا یٿ ځآ كابڃایم ذیاتڃ ما یٴی ڈٳ ڍا

كؿ ځاـدڃمل٫ یڃاچتادڃ ـدڃاچت ٺدع

څ څ تلاٴدِٿ ٺدٔ٫

٢٬تلٿ ـُاب ڂیـٻاڅ ٲڀٳ ځڅـب ځاِیاډمایڃ ځؿلٳ .

٭لاٛ ی٣اڀترا ڌڄینډ څ ظبٯ َډاٳ ڈب تیاڄ٣ اب

تكاڊٿ څ َڃاؿ ـٯا٫ ځاچر ڂیرڅم ڈٳ ؿچب ـډاچؽ ځآ تی٤ٗڅ ڂیا كاچٷاڃ ـٿایی ،ځاڃاچر ڂیب كؿ ڍادډ

څك ٺئاٌٿ اب ؿكچؽلب ما يی ،ییچُاڃم تلاٴِٿ څ تاٗكا٤ت ٺع ڍالب ٽملا ڈدب ،ییچُاڃم یٷـڃم ڋلٿم

ڈب یٰ٫اچت ٭لاٛ څ ییاـر ٢یلً ڌٻنڄٿ

ٺڊً څ ڂیلت ـڄِیـڄیب ځاِتلاٴِٿ ٺع ڇاك ڂیلت

.

یًاًا ـیاُ څ ڂیٿچً

یڃادڊر ـدڄیال٫ ،لدیؽا ڌدډؿ ـدڄص یٛ ڈٳ تًا ځآ ڈتٴڃ ڂیلت ځـدُ

ڈڃاًك ڍلیچٔت څ یتچٓ داچٿا نیڃ څ ،ٶڄډل٫ څ ؿأتٯا ڂیب څ یټٿ ڍاډ

ؿ اك یتالیی٨ت ،یټټڀٻا ؿاڊڃ ك

تًا ڇؿلٳ ؿازیا ڇؿاچڃاؽ .

ٺیـدبت ڈدٳ تًا یڊیـب َٻادص ځؿلدٳ

ڂدیا ما یدُاڃ یٻادڀتعا ڍادډ

تٓل٫ ڈب ،تالیی٨ت تی٤دٗڅ ٮدیٯؿ تؽاڄدُ ـدڄٿمایڃ ،یڃالیا ڋؿاچڃاؽ یٷـڄٻاب څ ـُك ڍالب ییاډ

ڈٿاڃلب يپً څ ؿچرچٿ تًا دچټٜٿ تی٤ٗڅ ڈب ځـیًك ڍالب ی٣اڀترا څ یٸڄډل٫ پزٌڄٿ ڍنیك

.

ما ڂیا تًڅك ڈدٿاڃلب ڍالرا څ یعالٛ ڈٳ تكادڊٿ ٍمچدٿآ ڍادډ

،ڈد٤ٿار كؿ داڅؿما ما َیدی ڍادډ

كاٴڃا یتكڅلٗ

یٿ لیقیاڃ ڈٿاڃلب ؛ـبای

َډڅوی لخٳا ڈٳ ییاډ تبخٿ تالیحأت لب یركاؽ څ یټؽاؿ ڍاډ

تكاڊٿ َیان٫ا كؿ ځآ ڇؿلٳ ـیٳأت ٭لاٛ َډاٳڅ ،یٷؿاچڃاؽ یٷـڃم ٽاٴغتًا ،ییچُاڃم ڍاډ

ـڃا .

ڈب یڄص ؿچرڅ پ٧ك ڈٿاڃلب ڍالرا ڍالب یتكڅلٗ ڂ

تكاڊٿ ٍمچٿآ ڍاډ كؿ داڅؿما ما َیدی ڍادډ

ڇكڅؿ كؿ تٳلدُ ڈدصلٷ یدیالرا ـد٤ٔب ما ڈڃا٬دًأتٿ ،كچِٳ تد٫ایكؿ ڍالدب داڅؿما یدُمچٿآ ڍادډ

ی٫ل٤ٿ ڈٿاڃلب ڂیا ،تًا ڍكابرا داڅؿما تبح ڍالب ڈٿاڃ كؿ ًا٫لٓ اډ

ىلاٳ ت٣اً ٲی ٰٚ٫ ڋـڃكاؿلب

ځاڃم څ ځاؿلٿ ڍالب ڈڃاٷاـر ڍؿل٫ تُاـڊب څ ڍكڅكاب تُاـڊب ڈب ٙچبلٿ تا٣چٗچٿ ٰٚ٫ ڈٳ تًا

(6)

یٿ ٍمچٿآ اك ـډؿ

. ڈٿاڃلب ڂیا ڇؿاٿآ ڍالب ًاڄیٰی اډ

ځآ ،داڅؿما تڊر ځاڃاچر ڍماً

ڌدڀډ ڈدٳ ڈدڃچٷ

یًكلب ڇؿلٳ ْؾِٿ ىایٰٿ ٵكنب څ ىایٰٿ ٲصچٳ ڍاډ ـڄتٌیڃ ی٫اٳ ،ـڃا

= 33 .<

څ چً لٸیؿ ما

ب اكقٷ ڍكڅلٿ نیڃ یِډڅوی ڍل٠ڄٿ ما

َډڅوی ل ڌدڄیٿم كؿ یدِډڅوی ځأٰڃ ما یٳاع یټؽاؿ ڍاډ

ٍمچٿآ ڂیا یِؾبلحا څ ١چیُ لب لحإٿ ٺٿاچ٣ ییاًاڄُ

ڈڃچٷ ڈب ؛تًا ی٣اڀترا ظًٜ كؿ اډ ڈٳ ڍا

َډڅوی ڋـڀ٣ ڍاډ

ٽازڃا پیٌٰت څ یبلزت ٮیٰغت ٍڅك ما ڇؿا٬تًا اب ،ڇـُ

یڃؿچٿمآ ڍـڄب څؿ ڈدب اډ

ٹادبڃؿ ڈدب ًا٫لٓ ،ڇاچٷ څ َیاٿمآ ڇڅلٷ لدحا ځاندیٿ یبادیمكا

ڇكڅؿ ڍكاندٷلب یدِؾب ٍمچدٿآ ڍادډ

تكاڊٿ تكاڊٿ څ َڃاؿ لب داڅؿما ما َیی ڍاډ تٳلُ ڍاډ

ڇكڅؿ ڂیا كؿ ځاٷـڄڄٳ ڇؿچب اډ

ـڃا

= ـڄڃاٿ :

3 ؛ 10 ؛ 25 ؛ 33 .<

َډڅوی ڂیا ما یؽلب ،ڂیڄضڀډ ڇؿلٳ ی٤ً اډ

ڇودیڅ ـد٤ب ییادًاڄُ ڈب ـڃا ما ڍا

تكاڊٿ ڌڃاٷـڄص ؿا٤با داڅؿما ما َیدی ڍاډ

ڈدټڀر ما ،ـدڃماؿلپب :

تكادڊٿ یٛادبتكا ڍادډ

= 7 ؛ 14

<

،

تكاڊٿ ٕكا٤ت ٺع ڍاډ

= 13

<

داڅؿما ما َیدی ـدڊ٤ت ،

= 27

<

ییچدُاڃم تاكاد٠تڃا ،

= 4

<

یډادٷآ څ ،

كؿ ظیغٓ یٌڄر ٚباڅك ڋكاب

= 6 ؛ 15 ؛ 28 .<

ڈب یِډڅوی ڌٔیٰڃ ڂیا ڍكاٿآ ڌ٤ٿار ڋكابكؿ ّاؽ كچٛ

یًكلب یا څ ـډاُ ځالتؽؿ یڄ٤ی ،َډڅوی ڂیا كؿ ڇـُ

ڈدب ،ځاكـڃماٿ ځاتًا لٷكاخ ڍلتكاٴدُآ كچدٛ

یٿ ڇـډاِٿ ڈڃچٷ ڈب ؛ؿچُ

تٌر اب ڈٳ ڍا یٴیڃڅلتٴٻا څ ییاص ٢باڄٿ ڌڀډ كؿ ٮیڀ٣ څ ٢یًڅ ڍچرڅ

شیډ ،ـیڊُ ؿایڄب كؿ ؿچرچٿ ځادیای ،یدِډڅوی طلدٛ ڈدڃچٷ

ڈدٻاٰٿ ادی ،ڈدٿاڃ ٍمچدٿآ ڌدڄیٿم كؿ ڍا

تكاڊٿ ڇؿاچڃادؽ ڂیدب كؿ داڅؿما ما َیی ڍاډ دخیا څ ـډادُ ڍادډ

تدًا ڇـدِڃ تد٫ای كچدِٳ لٷكا .

اب ڂیا یركاؽ تا٤ٻاٜٿ پ٠٣ا َؾب ،ٹاع

= ـدڄڃاٿ : 31 ؛ 36 ؛ 38 ؛ 40 <

تالیحأدت تادبحا ٹادبڃؿ ڈدب

ٍمچٿآ تكاڊٿ َیان٫ا لب داڅؿما ما َیی ڍاډ څ یٷؿاچڃادؽ تاٗكا٤ت ما ڍلیٸِیی څ ییچُاڃم ڍاډ

ڇؿچب ٭لاٛ

ـڃا . ځالٸِډڅوی ما یؽلب ڈصلٷ

= 38 ؛ 43 <

ڈدٿاڃلب ڌدٌیاٰٿ اب دډ

ٍمچدٿآ ځچٷادڃچٷ ڍا

تكاڊٿ ڈٿاڃلب ڂیا یِؾبلحا څ تی٬یٳ یبایمكا كؿ ی٤ً داڅؿما ما َیی ڍاډ ڈتُاؿ اډ

ـدڃا . ما ڂدیا ،څك

َډڅوی ڂت٫ای تكاڊٿ ځانیٿ یبایمكا ڈب ڈ٤ٿار ظًٜ كؿ څ یِیاڀیی تكچٓ ڈب ڈٳ ییاډ

َیی ڍاډ

ٿ ل٠ڃ ڈب ڂٴڀٿاڃ یتع څ كاچُؿ ،ـڄُاب ڈتؽاؿلی ځاڃاچر ڂیب كؿ داڅؿما ما ی

ـًك .

ڈب ڇؿاچڃاؽ تیڀډا ڈب تیاڄ٣ اب څ ٽاٴغتدًا ځانیٿ َیان٫ا تكڅلٗ څ ی٣اڀترا ؿاڊڃ ٲی ڌٻنڄٿ

تیاٗك ٲی ما ییچُاڃم ڍـڄٿ یتیاٗكاڃ ځانیٿ َډاٳ څ چً

،لدٸیؿ ڍچً ما ٭لاٛ څ ییچُاڃم ڍاډ

یٿ یًاًا یتیڀډا ییچُاڃم تاٗكا٤ت څ تا٫لاتؽا ما ڍلیٸِیی ڌٻچٰٿ ـبای

. ادب ڂدیا ا ـدیابڃ ،ٹادع م

ڈٿاڃلب ڂیڄص لحإٿ ڍالرا څ یعالٛ ڈڃچٷلډ ما َیی ڈٴڄیا ځآ څ ـڃاٿ ٺ٫ا٧ ڍـیټٳ ڌتٴڃ ٲی ڍادډ

تكاڊٿ ڇؿلتٌٷ ڌ٣چڀزٿ تًا ڍكڅلٗ ،ڍمچٿآ كچدِٳ ٪ټتؾٿ ٮٛاڄٿ كؿ ی٫اِتٳا تا٤ٻاٜٿ ما ڍا

ؿچدرچٿ ٢دٗڅ ییاًاڄُ اب ات ؿلیٷ تكچٓ ځچٷاڃچٷ ی٣اڀترا كاِٯا ما یڃاڃاچر ڂیب كؿ څ (

ځاندیٿ

ڊٿ ی٤ٯاڅ تكا ځادڃاچر ییچُاڃم ڍاډ )

ڈدٿچ٠ڄٿ پدڊ٫ څ ځاچدتب ،ځآ لدب لحإدٿ ی٣ادڀترا ٺدټ٣ ما ڍا

ڈڄیٿم ڈٿاڃلب یعالٛ تڊر ځلاٳ ڍكاقٸتًایً ڍاډ یدٷویڅ اب بًاڄتٿ ،ڍمچٿآ تكاڊٿ ڍاډ

ڍادډ

ی٣اڀترا تڅا٬ت نیڃ څ ،یتی٤ڀر د ؿلٳ پډال٫ اك كچِٳ ٪ټتؾٿ ٮٛاڄٿ یٸڄډل٫ څ یٿچٯ ڍاډ

.

(7)

ڈب لٗاع َډڅوی ٻاٜٿ ڌٻنڄٿ

ڈ٤ كؿ ،ی٬یدٓچت لتدِیب ڍؿلٴیڅك څ ی٫اِتٳا ًاتـڀ٣ تیډاٿ اب ڍا

ـبٻاٳ یی تًا ی٣اڀترا ڌټهٌٿ ڂیڀډ ی٫اٴُ

. لٗاع َډڅوی كؿ یًاًا ڌټهٌٿ ،لٸیؿ ڍلیب٤ت ڈب

داڅؿما ڌڃاتدًآ كؿ څ ؿلدزٿ ڈدٳ ،ځاكـڃماٿ ځاتًا لٷكاخیا څ ـډاُ ځالتؽؿ ڈٳ تًا ڂیا ییاًاڄُ

ڇؿچب تكاڊٿ اب ـع ڈص ات ،ـڃا یی ڍاډ

تكادڊٿ ڂیا ځانیٿ ؟ـڄتٌډ اڄُآ داڅؿما ما َ ییچدُاڃم ڍادډ

ڈڄیٿم ڈص كؿ ڍچٯ ییاډ

٪ی٤ٗ ای لت تكاڊٿ ڂیا ځانیٿ نیڃ څ ؟تًا لت

ڈدص ادت ځالدتؽؿ ڂیدب كؿ اډ

تغت ڇماـڃا

ٍمچٿآ لیحأت لی٧ څ پیٰتٌٿ ڍاډ

تد٫ایكؿ پیٰتٌٿ ندیڃ څ ڇؿاچڃادؽ كؿ ڂیـدٻاڅ ما ڇـدُ

تكاڊٿ ڂیڄص ی٣اڀترا ڍلیٷؿای ـڄیال٫

؟تًا ییاډ

ٕشظً ًٖبجه

ڈب

َډڅوی ٽڅاـٿ ـُك پ٧ك

َیی ڍاډ یڄیب

،اڄختدًا یٳـدڃا ادب ،ییچدُاڃم تدٌٌٷ څ تادبح ڋـڄڄٳ

ڈ٤ٻاٜٿ ڍاډ تدًا ڇـدِڃ ڇؿچدٿمآ څ ڇؿلدٴڃ ـدُك داڅؿما ڍالدب یٷؿاٿآ ڌڄیٿم كؿ ٲیكچهت

= 33 .<

اب ڂیا ڈب اب ڇـُ ی٤ً لٗاع َډڅوی كؿ ،ٹاع ڈد٤ٿار ڌیل٠ڃ څؿ ڍلیٷكاٳ

یتیدٌڄر ڍلیقدی ندیڃ څ

ڍلیٷؿادی لدب ڇؿاچڃادؽ ڍاد٘٣ا لیادً څ ڂیـدٻاڅ ڍكاقدٷلیحأت ڍاډكاٳڅمادً ،ی٣ادڀترا ڍلیٷؿای تكاڊٿ ؿچُ ڂییبت ،ڍل٠ڃ ٝاغٻ ڈب ،ځاـڃمل٫ ًٚچت داڅؿما ما َیی ڍاډ .

ڈ٤ٿار ڌیل٠ڃ ما ځالٸِډڅوی یٿ ڇؿا٬تًا ڍلیقی

ماً ات ـڄڄٳ څ

څ ٺیٴدِت برچٿ ڈٳ اك ییاډكاٳ

ٍلٸڃ څ تاكا٠تڃا تیبخت ڍاډ

یٿ داڅؿما ـدڄڄٳ ییادًاڄُ ـڃچُ

. ڈد٤ٿار ڌدیل٠ڃ ظیدٗچت ڍلیقدی

یٿ ڈ٤ٿار ٪ټتؾٿ ځاكانٷكاٳ ڈڃچٸص ڈٳ ـډؿ څ ځادٳؿچٳ ـدُك لدب ١ادڀترا څ ڇؿاچڃادؽ كؿ ڍلیقدی

یٿ لیحأت ځاڃاچرچڃ ـڃكاقٷ

( ،یبچٳ ٲٿ 1992

،ڂیتكادٿ څ یبچدٳ ٲدٿ څ ؛ 1983

.) یټدٓا ؿلٳكادٳ

ڈ٤ٿار

ٍمچٿآ ای ځؿاؿ كالٯ ٕل٤ٿ كؿ ،ڍلیقی اؿ

ٍمكا ځؿ

ٍلٸڃ ،اډ تًا ڍكات٫ك ڍاډكازڄډ څ ،اډ

یدٿ تدیا٣ك څ ڈدت٫لیقی ی٣ادڀترا ڇڅلدٷ ڍا٘٣ا ڍچً ما ای تًا ـڄڀُمكا ڈٳ ڂیدڄضڀډ څ ؿچدُ

ڇؿاٿآ

َٰڃ ڍا٬یا ڍالب ځاڃاچر ڍماً

كؿ ڈدٳ ،ځلااٌٷكنب ڍاډ ٍمكا ڂدیا ڋـدڃكاؿلب

ادډكازڄډ څ ادډ

ـددُاب . ڈدد٤ٿار ځاكانٷكاددٳ څ ځاكؿالددب څ ڂیـددٻاڅ ٺٿاددُ ڍلیقددی

،ځاتددًڅؿ ،ڇؿاچڃاددؽ كؿ ځالډاچددؽ

پډ څ ځاٸیاٌڀډ ڈټغٿ

ڍا ڂڀزڃا څ ،اډ ڈټغٿ ڍاډ

تًا ڍا . پدډ ،ځاٸیادٌڀډ ،ڂیـدٻاڅ یدًلاٳ

څ ،ادډ

ڈب ،ځاتًڅؿ ڈ٤ٿار ځاكانٷكاٳ ڌٻنڄٿ

ٹـٿ ،ڍلیقی ٱاكؿا ڈدب ڈدٳ ـڄتٌډ یِٰڃ ڍاډ

تاكچدٔت څ ادډ

َٰڃ ڋكابكؿ ځاڃاچر څ ځاڃاچرچڃ ٲبً څ اډ

ڇـڄیآ یٷـڃم ڍاډ ٺٴُ ځاُ

یدٿ ـدڄډؿ . َډڅودی ڍادډ

ٽازڃا ڈ٤ٿار تالیحأت ما یٳاع ڇـُ

ٺٴُ لب یڃاچرچڃ څ یٳؿچٳ ځاكڅؿ یٛ ڍلیقی تدیبخت څ ڍلیٷ

ٍلٸڃ ،یٳؿچدٳ كؿ ڂت٫لدٷ كالدٯ تڃچدِؽ څ ڍكات٫كـدب ؿكچدٿ ،ًلاخٿ ؛تًا داڅؿما ڈب ٙچبلٿ ڍاډ

یٿ څ تًا ؿال٫ا یٷـڃم لیٌٿ كؿ پڊٿ یټٿا٣ دؽ ما ڇؿا٬تدًا څ ،٭لادٛ ،لدٰ٫ ڈب ـڃاچت

یٻادٿ تاٿـ

ؿچُ لزڄٿ ڈیلیؽ

= 34 .<

ڈ٤ٿار ما یتڄً ڍلٔڄ٣ ،داڅؿما ڍالب یٷؿاٿآ ییادڀڄډاك ڌټیًڅ ڈب ڈٳ تًا یٷؿاچڃاؽ ڍلیقی

َٰڃ ڍا٬یا څ لٌڀډ َڄینٷ څ ی٣اڀترا څ یبډقٿ یٿ تیاڀع ،داڅؿما ڈب ٙچبلٿ ڍاډ

ؿچُ

. ڇالڀډ

(8)

َٰڃ كؿ ٢یلً تالیی٨ت كچڊٟ اب دڃاچرچڃ ٹلاٰتدًا څ ٱلدغت ،یٷؿاچڃادؽ ڍادډ

پدډ ،ځادڃاچر څ ځا

ڈ٤ٿار ڍاډـڄیال٫ پډ څ َٰڃ ڍاډكازڄډ تدًا ڇـدُ تٌٌٷ څ ٹلاتؽا كاصؿ ڇؿاچڃاؽ كؿ ڍلیقی

.

یٷـیضیی لب ڈصلٷ ،پتٌیب ځلٯ ٽڅؿ ڌڀیڃ كؿ كؿ یټ٨ُ یٷـڃم څ ڇؿاچڃاؽ كؿ یٔؾُ یٷـڃم ڍاډ

تیاڀع نیڃ څ ڂیرڅم ىلتًؿ كؿ ٢باڄٿ ،ڇـُ ڇؿڅن٫ا كاٳ ٺغٿ ځآ ما ٽملا ڍاډ

ڈدبټ٧ ڍالدب اډ لدب

یٷـیضیی ڂیا تًا ڇـڃاٿ تباح ،اډ

.

َٰڃ ؿا٘ت ما یُاڃ یٔؾُ تلالاتؽا څ ،یټ٨ُ څ یٸڃاؽ ڍاډ

كاٳ ٺغٿ څ ،ڇؿلتٌٷ ڋؿاچڃاؽ ،ځاتًڅؿ ،ځاـڃمل٫ لب ڈٳ یتالیحأت څ ڂیرڅم ییاـر ای تا٫لاتؽا نیڃ كؿ ،تًا ڈتُاقٷ ڍار ڈب

ٍمچٿآ ؿاڊڄِیی ڈب تیاڊڃ ڈدٿاڃلب څ ڈڃالیٸدِیی ڍاډ

یدڄ٧ ڍادډ ڍمادً

تًا ڇـُ لزڄٿ ڂیرڅم ٚباڅك

= 42 .<

ڇمچدٿآ یدؽلب ڍلیٷؿادی تیټباٯ یٜیالُ ڈص تغت څ ڈڃچٸص ځاـڃمل٫ ڈٳ ١چٗچٿ ڂیا ڂیببت ڍادډ

تكاڊٿ ڈټڀر ما یٷؿاچڃاؽ ٺئاٌٿ ڌڄیٿم كؿ پڊٿ ـدڄٿمایڃ ،ـدڃكاؿ اك ییچدُاڃم یٷـدڃم څ داڅؿما ڍادډ

څ ایاڅم ڂییبت ڈب كؿاٯ ځاٴٿا ـع ات ڈٳ تًا ڍل٠ڃ ڍؿلٴیڅك فاؾتا ـیضیی

یٷ ڂدیا ځاڊڄی څ كاٴُآ ڍاډ

ـُاب ڇـیـی .

یدب َدٰڃ ًادًاًا ڂیـٻاڅ ڈٴڄیا ڈب ڈرچت اب تكادڊٿ ٍمچدٿآ كؿ یټیـدب

ڈدب یٷـدڃم ڍادډ

ما یدُاڃ ًاتـدڀ٣ ڇؿاچڃادؽ كؿ ڍلیٷؿادی څ ٍمچدٿآ ـدڄیال٫ ڈدٴڄیا ڈب تیاڄ٣ اب نیڃ څ ـڃكاؿ ځاِڃاـڃمل٫

ڇـډاِٿ ڍلیٷؿای ٹـٿ ما ـیټٰت څ ڍا

بادڄب ،تًا َٰڃ ڍاډ یدٿ لد٠ڃ ڈدب ڂیال

ڍلیٷؿادی ڌدیل٠ڃ ـدًك

ڈب ،ی٣اڀترا لیم ما یٴی ڌٻنڄٿ

ڈ٣چڀزٿ ڈتؽاڄُ څ ؿلبكاٳلی ڍاډ ڈیل٠ڃ ڋـُ

ڈ٤ٿار ڍاډ ،یتیدٌڄر لیقی

تكاڊٿ ڍلیٷؿای ١چٗچٿ ڍالب یبًاڄٿ ڍل٠ڃ دچصكاص ـڃاچتب ـڄٳ پډال٫ داڅؿما ما َیی ڍاډ

.

یل٠ڃ ڌ ڈً ٙابتكا لب ی٣اڀترا ڍلیٷؿای ڃاٷ

ڌ ؿل٫ ڂیب ( ـڄیال٫

یتؽاڄُ ڍاډ )

ٚیدغٿ څ ،كات٫ك ،

ٺباٰتٿ ٽانتٻا ـڄیال٫ ٮیلٛ ما (

ٺباٰتٿ تیټ٣ ای )

یٿ ـیٳأت ـڄٳ

. لٸیؿ تكاب٣ ڈب

، ٚیغٿ ڈٳ ازڃآ ما

ڂیی٤ت ی٤یًڅ ظًٜ كؿ ڈب تټ٣ ای ڇـڄڄٳ

ؿچرڅ ـڃكڅآ ڋ ؿلد٫ ،تدًا كادت٫ك ما

ڈدب یتؽاڄدُ ـدڄیال٫

ا َیچؽ كات٫ك څ ٚیغٿ لیٌ٬ت څ لیب٤ت كچ٠ڄٿ ڇؿا٬تً

یٿ ـڄٳ یٿ كات٫ك یٰیلٛ ڈب نیڃ څ ڈدٳ ـدڄٳ

لیی٨ت اك ٚیغٿ ـډؿ

ؿچدُ ڈراچٿ ڍلتِیب ڇاچؾٻؿ ڍكات٫ك ڍاډـٿایی اب څ

= 21

<.

،ڇاٷـدیؿ ڂدیا كؿ

كادت٫ك ـدیټٰت څ ځآ ڍاډـٿایی څ ځالٸیؿ كات٫ك ڋـډاِٿ اب یڄ٤ی ،یڄیِڃار ڋچیُ ڈب ـڃكؿاٯ ځایٿؿآ ڈدب ؛ـڃلیٸب ؿای اك ځآ ،كچبنٿ دٳؿچٳ ْدؽا كچدٛ

ٮدیلٛ ڂدیا ڈدب اك یدڃاڅال٫ ڍكادت٫ك ڍادډچٸٻا ځا

یٿ ـڃمچٿآ

= ،اكڅـڄب 1977 ما ٺٰڃ ڈب ، 23

.<

لٷ یدٴینی٫ ٚیغٿ څؿ كؿ ڍلیٷؿای ـڄیال٫ ڈص (

ڈدبڄر ڍادډ كادت٫ك ځاـدیٿ ڍؿادٿ )

ٚیدغٿ څ

ی٣اڀترا (

كچ٘ع ڍلیٷؿای ځاٿم كؿ ځاڃآ تٳكاِٿ ای ځالٸیؿ یٻایؽ ای ی٤ٯاڅ )

یٿ ػك ڈب ،ـډؿ ل٠ڃ

یٿ ٚیغٿ ـًك ڇویڅ تیڀډا ی٣اڀترا

ؿكاؿ ڍا . ڍلیٷؿادی كؿ ی٣ادڀترا ٚیدغٿ ٺٿاچ٣

، څ ؿـد٤تٿ

ځچٷاڃچٷ ا ـڃ

، یٿ اٿا لب اك ٺٿاچ٣ ڂیا ځاچت

َٰڃ بٌع ی٣اڀترا ځالٸیؿ ڍاډ

ڍلیٷؿای تی٤ٯچٿ كؿ1

یدٿ كالدٯلب ڇـدڃلیٷؿای اب ی٣اڀترا ځالٸیؿ ڂیا ڈٳ یٜباڅك څ ڄٳ

٪دیل٤ت ،ـدڄ لدٳ

ؿ . ځالدٸیؿ ڂدیا

ای ـڄیال٫ كؿ ی٣اڀترا ڇماـدڃا ٲدی ڈدب ڇـڃلیٷؿای څ ڍلیٷؿ

څ ـدڃكاـڃ تٳكادِٿ ڍڅادٌٿ .

١چدڃ څؿ

1.socialothers

(9)

تكاب٣ ڍلیٷؿای ـڄیال٫ كؿ لحإٿ ی٣اڀترا ٚیغٿ ما ڇؿلتٌٷ ا

ما ـدڃ : ـډادِٿ ٮدیلٛ ما ڍلیٷؿادی ڋ

ځآ كات٫ك ڍاډـٿایی څ ځالٸیؿ كات٫ك

ٍاؿای تیډاٿ ٮیلٛ ما ڍلیٷؿای څ اډ ٽادزڃا ڍادډ

ځؿاؿ كادت٫ك

تٳكاِٿ ڍالب ځاٷـڄڄٳ

. َؾب ڇـڀ٣ ـډاِٿ ٮیلٛ ما ڍلیٷؿای ـڄیال٫ ما ڍا ڋ

ځاٌڃا لیاً كات٫ك ادډ

( ڇـډاِٿ ڍلیٷؿای ڍا

) یٿ ػك ـډؿ

= 41

<

. ڂیا لب ڇڅلا٣

، ؿای اك ځادُؿچؽ تدًا ڂدٴڀٿ ځاٷـدڃلیٷ

ځآ ای تیچٰت

ـڄڄٳ ت٫ایكؿ ڂیلیاً ٮیلٛ ما اك .

ځاڀډ یدٿ ڇكادُا اكڅـدڄب ڈدٳ ڈڃچٷ ځادیٿؿآ ،ـدڄٳ

یٿ َیچؽ كات٫ك لیحأت ـڄڃاچت ؿچدؽ كادت٫ك ،ځآ اب بًاڄتٿ څ ـڄڄٳ یبایمكا څ ڇـډاِٿ اك ڂیلیاً كؿ

ـڄڄٳ طلآا ای ٮبٜڄٿ اك .

څ ـدڃكاؿكچؽلب ڍؿادڀڃ لدٴ٬ت تدیټباٯ ما ځادیٿؿآ ڈدٳ ؿلدٳ ؿاڊڄِیی څا

یٿ ڂیالباڄب ـڄُاب ڈتُاؿ ٩اٜ٤ڃا َیچؽ ٹاڀ٣ا یٔؾُ پی٠ڄت ڍالب ـڄڃاچت

= 23 .<

ڈب ڈیل٠ڃ ،ڈٓلاؽ كچٛ

ڀترا ڍلیٷؿای ځاماؿلی َدٰڃ ڈدب ٙچدبلٿ ڍادډكات٫ك ڈدٳ ـدڃـٰت٤ٿ ی٣ا

تیچٰت ٮیلٛ ما ،یتیٌڄر (

ٍاؿای تادڊیبڄت څ ادډ )

ڇـډادِٿ ڍلیٷؿادی څ یدٿ ڈدتؽچٿآ ڍا

ـڃچدُ

.

ځاٳؿچٳ ڍچً ما ڈ٤ٿار څ ڂیـٻاڅ ٍاؿادی ؿچدؽ تیدٌڄر ادب بًاڄٿ ڍاډكات٫ك َیاڀڃ ڍالب ځاُ

یٿ ڇؿاؿ ـڃچُ

. كؿ ب ڍلتِیب ٍمكا تیٌڄر اب بًاڄتٿ ڍاډكات٫ك ،ڈزیتڃ یدٿ ځادٳؿچٳ ڍال

څ ـدبای

یٿ َیان٫ا ځآ كالٴت ٹاڀتعا ـدبای

. ـډادِٿ ادب ځادٳؿچٳ ،ڂیدڄضڀډ ڋ

ځادِ٫الٛا كؿ ؿالد٫ا كادت٫ك

( ٹـٿ اډ ) ڈب ، ٹـٿ لٷا ڇویڅ یدٿ ٽازڃا ڈٳ ڍكات٫ك ڍالب اډ

ؿچدؽ يڄدر ما څ ـڃچدُ تدیچٰت ـدڄډؿ

یٿ اك ؿچؽ تیٌڄر اب بًاڄتٿ څ كا٠تڃا ؿكچٿ ڍاډكات٫ك ،ـڄُاب ٱؿچٳ ـڃمچٿآ

= 32 .<

ڈدیل٠ڃ ڂدیا

ٽادزڃا څ ڍلیٷؿای كؿ یٜیغٿ ٺٿاچ٣ َٰڃ لب ڍؿایم كایٌب ـیٳأت ځؿاؿ

اؿ ادډكات٫ك ك

ؿ . یتكادب٣ ڈدب

ڈٳ ـڃكڅاب ڂیا لب ڈیل٠ڃ ڂیا ځاكاـ٫لٛ ،لٸیؿ

« َدٰڃ ڍلیٷؿای ٮدیلٛ ما تدٌؾڃ یتیدٌڄر ڍادډ

یٿ تكچٓ ـیټٰت ڇاك ما يپً څ ڇـډاِٿ ؿلیٷ

. د٬یا ـدڄیال٫ ڂدیا كؿ یدڀڊٿ كایدٌب َدٰڃ ڂیـٻاڅ ا

یٿ ـڄڄٳ

، یٿ ٱؿچٳ اب ٲیؿنڃ ٙابتكا كؿ اك ڍؿایم ځاٿم الیم ڈدٜباك څ ـڄڃاكقٷ

ڍڅ ادب ی٬ٛاد٣ ڍا

ـڃكاؿ . ځآ ځاڀٷ ڈب ڈٳ ڍكات٫ك ڍالب ڂیـٻاڅ ٍاؿادی څا ڈدب تدًا بدًاڄتٿ ٱؿچدٳ تیدٌڄر اب اډ

یٿ یٿ ٱؿچٳ ،ـڄډؿ

ځآ ؿمچٿآ ڈص ڈٳ اك یٿ ٢ٯاڅ ـڄٌی څ ـییأت ؿكچٿ ؿچُ

، ـدڃنب ىـع ٮبادٜٿ څ

ك ځآ ـڄٳ كات٫

»

= 22

<.

ڈ٤ٿار ڋـیا ی٤ڀر ڍلیقی

ڈ٤ٿار ـڄیال٫ ١چڃ ځآ ڈب1

څ یت٫ادب ظٜدً كؿ ڈدٳ ؿكاؿ ڇكاُا ڍلیقی

یٿ ػك یٜیغٿ ٹـٿ ځآ كؿ ڈٳ ـډؿ

ڈد٤ٿار ڍالدب ی٣ادڀترا ت٫اب څ ٚیغٿ كؿ َٰڃ ڍاډ ڍلیقدی

یًاًا څ یتایع ،ٱؿچٳ ٲی ـڃا

( ،لیاٿ څ نٴڄر 1990

.) اكڅـڃاب ( 1969 ، 1986 ) ٳ ؿلٳ ٹلاـتًا ڈ

لډ ٽازڃا ځلااٌٷكنب ؿاـ٤ت ڈص ـدُاب لتِیب ّاؽ ١اڀترا ٲی كؿ ّاؽ َڄٳ څ كات٫ك ٲی ڋـڄډؿ

ٽازڃا اب ٮ٫اچٿ یُلٸڃ ١اڀترا ځآ كؿ ڂٳاً ځاٳؿچٳ ڈٴڄیا ٹاڀتعا ڈتدُاؿ ّادؽ كات٫ك ځآ ځؿاؿ

ؿچب ـډاچؽ لتِیب ـڄُاب .

یٿ ڈ٫اٗا اكڅـڃاب ڈب لٿا ڂیا ڈٳ ـڄٳ

ؿلد٫ اب ٱؿچٳ ڌٜباك كؿ ڇویڅ (

ـدٻاڅ )

پډ ؿكاؿ ڍلتِیب ٭اـٔٿ ؿچؽ يڄر .

ما ڂیا ڈد٤ٿار ،څك ڇؿاچڃادؽ كؿ ید٤ڀر ڍلیقدی

ادب ڇالدڀډ ،ادډ

كؿ یٷـڃم ڌټغٿ كؿ څ ،ىكاـٿ كؿ ،یڀیڀٓ ځاتًڅؿ ٹـٿ پډ ڋـڃكاؿلب

ٽادزڃا ڍالب َٰڃ ڍاډ ځؿاؿ

1.collectivesocialization

(10)

ڈب ڍاډكات٫ك ٲی تڊر كازڄډ

ڇـیؿ پډ څ ،یٸصكای داؾتڃا َیای څ یڃاب

یڃاچدر یٷـڃم ٲبً ڍاډ

تًا

= 34

<.

ٺٴُ ـڄیال٫ كؿ ی٣اڀترا دكازت ،ی٣اڀترا ڍلیٷؿای ڌیل٠ڃ ٮبٛ

،ڈدڃاڄیبـب تاكاد٠تڃا ڍلدیٷ

٢ٯاڅ ڇـیا څ ،ڈڃایالٷ ٹآ

ؿكاؿ لیحأت یتآ داڅؿما ما ڈڃایالٷ .

ما ادی ڇؿلدٳ ڈدبلزت ؿچؽ ؿل٫ ڈٳ ییاډكات٫ك

یٿ ڇـډاِٿ ڇؿاچڃاؽ كؿ ڍلٸیؿ ْؾُ

تی٤ٯچٿ كؿ ؿچؽ كات٫ك ما اك څا تاكا٠تڃا ،ـڄٳ ڍادډ

ڈبادِٿ

یٿ ٺٴُ

ـډؿ . ٺٴدُ یتاكاد٠تڃا تبدٌڃ ځادڀډ ڈب ،ـُاب ی٬ڄٿ ای تبخٿ تاـډاِٿ ای دكازت لٷا

یٿ ؿلدٳ ـدډاچؽ تیاـدډ ی٬ڄٿ ای تبخٿ تڀً ڈب اك اډكات٫ك ڈٳ ؿلیٷ (

،ځچدټیڅ 2005 .) ڌدیڅام ما

یٿ ،ی٣اڀترا ڍلیٷؿای

ٍمچٿآ ڍلیٷؿای ـڄیال٫ ځاچت ما یدُاڃ اك ځالدتؽؿ كؿ داڅؿما ما َیی ڍاډ

ډاِٿ تكاڊٿ پیٰتٌٿ ڋـ ځاندیٿ ،ڇؿاچڃاؽ ځڅكؿ كؿ ځالتؽؿ ًٚچت ڂیـٻاڅ ییچُاڃم ڍاډكات٫ك څ اډ

ځآ ـیټٰت پډ ڂیـٻاڅ كات٫ك ما اډ لی٧ څ يڄر

پډ ما یت٫ادیكؿ ڈدیبڄت ادی ٮیچدِت ځانیٿ نیڃ څ ،يڄر

ٽازڃا تټ٣ ڈب ڂیـٻاڅ ڍچً

تكاڊٿ ځؿاـڃ ای ځؿاؿ ؿلٳ دچٌغٿ كا٠تڃا ؿكچٿ ڍاډ

.

ق٘قحت ؽٍس

َډڅوی كؿ

َیاڀیی ٍڅك ما ،لٗاع پیڀ٤ت ذیاتڃ ڈب یبایتًؿ ځاٴٿا ڈٳ تًا ڇـُ ڇؿا٬تًا1

لیقدی

ڈڃچڀڃ ڌ٤ٻاٜٿ ٮیلٛ ما اك ڍكاٿآ ڌ٤ٿار ٺٳ ڈب یٿ پډال٫ ٩ل٤ٿ ڍا

ؿكڅآ .

ؾٍّظپ ٕساهآ ًَٔوً ٍ ِؼهاخ څ ؿلدزٿ ځالتؽؿ ڌڀډ اك لٗاع َډڅوی ڍكاٿآ ڌ٤ٿار:

15 ٹادً

ڍلااب ڈب یٿ ٺیٴِت ځاكـڃماٿ ځاتًا ڂٳاً

ڇـدٿآ ٺئاڃ تؿاڊُ ٢ی٫ك ڌركؿ ڈب ځاِڃاكـی ڈٳ ـڄډؿ

ڈتُاؿ كالٯ یټیڀغت ٶڄر ځامابڃار څ ځاٷؿامآ ڋلٿم كؿ ای ـڃا

( لٷكادخیا څ ـډادُ ځالتؽؿ .)

ٮبادٜٿ

ڈئاكا كاٿآ ٹادً كؿ ځاكـدڃماٿ ځاتدًا ځالٷكادخیا كچٿا څ ـیڊُ ؿایڄب ٺٳ ڋكاؿا ڍچً ما ڇـُ

1390 ،

اب لبالب ځالتؽؿ ڂیا تی٤ڀر 9

څ كانډ 434 تًا ڇؿچب ل٬ڃ .

َډڅودی ڍالدب مایڃ ؿكچٿ ڌڃچڀڃ پزع

ؿاـ٤ت ،ځالٳچٳ ٹچٿل٫ ما ڇؿا٬تًا اب لٗاع 355

ڈٳ ـُ ؿكڅآلب ل٬ڃ

/8 3 ڍكاٿآ ڌ٤ٿار ٺٳ ما ـٓكؿ

یٿ َُچی اك ـڄډؿ

. ڈڃچڀڃ ڍاٜؽ بیلٗ َډاٳ كچ٠ڄٿ ڈب ؿاـ٤ت ،ڍلیٷ

400 ٺدیڀٴت ڈٿاڄدًِلی

كؿ ڈٳ ـُ

ڈٿاڄًِلی ڂتُاقٷ كاڄٳ ما يی تیاڊڃ ډ

ؿاـ٤ت ،ٍڅـؾٿ ڍا 366

څ ڈدینزت ڈٿاڄدًِلی

ـڃـُ ییاڊڃ ٺیټغت .

ڈڃچڀڃ ییاڊڃ داؾتڃا ڍالب ڈدڃچڀڃ ڋچیدُ ما ،ادډ

ڈدټعلٿڅؿ ڍلدیٷ ی٫ؿادٔت ڍا

تًا ڇـُ ڇؿا٬تًا بًاڄتٿ .

ڂیـب ،َډڅوی ځایچٸؾًای ییای٫ال٨ر یٷـڄٳالی ڈب تیاڄ٣ اب ،بیتلت

ٷـڃم ځاكـڃماٿ ځاتًا دل٧ ات ٭لُ ما ٪ټتؾٿ ڍاډلڊُ كؿ ڈٳ یٿ ی

ڇؿلٳ څ لڊدِڊب ڍاډلڊدُ ،ـڃا

ڈب ځاكـڃماٿ ځاتًا دل٧ ما ڂباٴڄت څ ىچٻاص څ ،نٳلٿ ما كچڃ څ ٺباب ،٭لُ ما ڍكاً

دچصكاص ڌٻنڄٿ

ڈڃچڀڃ ڌیٻڅا

ـڃـُ داؾتڃا ٹڅا ڌټعلٿ كؿ ڍلیٷ .

ما یتدًلڊ٫ ؿچدرڅ ڈدب تدیاڄ٣ اب ،ٽڅؿ ڌټعلٿ كؿ

چڀڃ ؿاـ٤ت ،ـیڊُ ؿایڄب كؿ لٷكاخیا څ ـډاُ ځالتؽؿ تأؾِٿ ڍكادٿآ ڌد٤ٿار پزع اب بًاڄتٿ ڌڃ

1.survey

(11)

لڊُ لډ ( لڊُ ځآ ڂٳاً لٷكاخیا څ ـډاُ ځالتؽؿ ٺٳ یڄ٤ی )

ڈدب ، ٲیتاڀتدٌیً ی٫ؿادٔت تكچدٓ

ـڃـُ داؾتڃا .

ُداد ٕسٍآدشگ ساضبا اّ

َډڅوی ما ڇؿا٬تًا نیڃ څ َډڅوی ڍل٠ڃ یڃابٿ لب ڈیٴت اب: ،ڂیِیی ڍاډ

ڈٿاڄًِلی ڇؿاؿ ڍكڅآؿلدٷ ڍالدب ڍا

ـدُ یدعالٛ ادډ .

كچد٠ڄٿ ڈدب ىادیٰٿ كادبت٣ا َزڄدً

څ ادډ

ًَلی ڇؿا٬تًا ڍاډ ڍكچٓ كابت٣ا ٍڅك ما ،لٗاع َډڅوی ڌٿاڄًِلی كؿ ڇـُ

تًا ڇـُ ڇؿا٬تًا

ڈیچٷ ځچڀ٘ٿ ڍاچتغٿ ځؿچب لبت٤ٿ څ ٩ل٤ٿ ځآ كؿ ڈٳ تكاڊٿ ڈب ٙچبلٿ ڍاډ

داڅؿما ما َیدی ڍاډ

بعادٓ څ ځأٔؾتٿ ڈب ١چرك اب ڈٿاڄًِلی یټٳ كاتؽاً نیڃ څ ځاڅك ڌدڄیٿم كؿ ځالد٠ڃ

څ یدًاڄُ

ڈ٤ٿار تًا ڇـُ ـییأت یًاڄُ

. ڈیل٠ڃ ما ڇؿا٬تًا لب ڇڅلا٣ ىایٰٿ یعالٛ كؿ ،ځأٔؾتٿ ڍاډ

ادډ

ڈیچٷ څ تدًا ڇـدُ ڇؿا٬تدًا نیڃ تًا ڇـٿآ لبت٤ٿ تلااٰٿ څ بتٳ كؿ ڈٳ ڍؿكاچٿ ما اډ

= 1 ؛ 4 ؛ 7 ؛

10 ؛ 12 ؛ 13 ؛ 17 ؛ 18 ؛ 25 ؛ 27 ؛ 29 ؛ 37 .<

ییاددیای َزڄددً ڍالددب ،ڂیددڄضڀډ څ ٮددیٰغت كانددبا1

ٰٿ ىای ڇؿا٬تًا ڍاډ ػابڃڅلٳ ڍا٬ٻآ بیلٗ ما ،ڇـُ

تًا ڇـُ ڇؿا٬تًا2

.

اّش٘غته ٖتا٘لوػ فٗشؼت ىایٰٿ تكچٓ ڈب ،َډڅوی ڌتٌباڅ څ ٺٰتٌٿ ڍاډلی٨تٿ ڌڀډ:

ییادډ

ْؽاُ ،ؿا٤با ما بٳلٿ ڈیچٷ څ ،اډ

یتادیټڀ٣ َزڄدً لدیم طلدُ ڈب ،تلٴیٻ ٪یٛ لب یڄتبٿ ییاډ

ڇـُ

ـڃا : ِتؼباٍ ش٘غته (

تساْه ا ؾ٘پ ٕاّ

جاٍدصا ص ڈت٬ٷ ڈٳ تًا ځآ ڇهاڅ ڂیا ڍالب ٪یل٤ت ڂیلتڊب:)

تكاڊٿ تیكچغٿ اب ڈٳ تًا یڀیټ٤ت څ َڃاؿ ؿچُ

یدٿ تكچدٓ ڍمچدٿآ ڋكادبكؿ یتاد٣لاٛا څ ؿلدیٷ

یدٿ كالٯ ڂیرڅم كایتؽا كؿ ییچُاڃم یٷـڃم ١څلُ ما َیی ،ٚباڅك ڍاٰتكا څ ٞ٬ع یٸڃچٸص ـدډؿ

.

ڈٿاڃلب ڂیا یدُمچٿآ ًاد٣چڃ ،اډ

ڍكایدٌب كؿ څ ـدڃا ڌدڄیٿم كؿ څ ْؾدِٿ یڃادٿم ڋكڅؿ كؿ ،ؿكاچدٿ ما

یدٿ كانٷلب یٓأتؽا څ ڇویڅ تا٣چٗچٿ ؿچدُ

= ،دچټډادډ څ ڂڀٳكادٿ 1993

ما ٺدٰڃ ڈدب 31

.<

كؿ

تكاڊٿ ،لٗاع َډڅوی ؿكاؿ یټٓا ـ٤ب كاڊص داڅؿما ما َیی ڍاډ

:

1 . تساْه نـخ لشتٌک ٍ ٖعابتسا ٕاّ

تكاڊٿ: یٿ ٭لاٛا ییاډكات٫ك ڈب یٛابتكا ڍاډ ڈٳ ؿچُ

یٿ ْؾُ

ؼًای مڅلب ڈب ڈٳ ـڄٳ كالٯلب ٙابتكا ڍچغڃ ڈب ځالٸیؿ اب ٮیلٛ ځآ ما ـڃاچت څ تبخٿ ڍاډ

ؼًای ما نیډلی ؿچُ یڊتڄٿ ی٬ڄٿ ڍاډ

= 19 .<

ما تدًا تكادب٣ پدِؽ ٹلدتڄٳ تكادڊٿ ،ڂیڄضڀډ

دچٳلً

څ پِؽ ځؿلٳ ځآ ؿـدزٿ تیاـدډ ای لیی٨ت ڂیالباڄب

= 20 .<

یتادیټڀ٣ ڍالدب ٽچدڊ٬ٿ ځؿلدٳ

تكاڊٿ دبتكا ڍادډ َډڅودی ما ڇؿا٬تدًا ادب ،پدِؽ ٹلدتڄٳ څ یٛا

ىادیٰٿ ٲدی ما ،ڂیدِیی ڍادډ

تِډ ڈیچٷ ٮٰغٿ ڍا تًا ڇـُ ڇؿا٬تًا ڈتؽاً

. تكادڊٿ ـد٤ٔب څؿ ،ىادیٰٿ ڂدیا څ یٛادبتكا ڍادډ

ڈب ـ٤ب لډ َزڄً ڍالب ڈٳ ؿكاؿ پِؽ ٹلتڄٳ تدًا ڇـدُ یدعالٛ ڈدیچٷ كادڊص ڍڅاٌٿ كچٛ

. ما

كؿاڃ ای یتًكؿ ځانیٿ ات ـُ اٗاٰت ځایچٸؾًای ڈیچٷ یتً

طلٜٿ ڍاډ ڈڄینٷ اب اك ڇـُ

تدًكؿ ڍاډ

ـڄڄٳ ْؾِٿ تًكؿاڃ څ .

یڀڃ ڌڄینٷ ،ڂیڄضڀډ یڃایچٸؾدًای ما ڈتًؿ ځآ ات ـُ یعالٛ نیڃ پڃاؿ

1.reliability

2.choronbach,salpha

(12)

ـدڄڄٳ ڈدئاكا اك یؾدًای ـڄڃاچتب نیڃ ـڃكاـڃ ّاؽ ڌیچٷ ٲی ڋكابكؿ یتا٣لاٛا ڈٳ .

ڌدڀډ ڈدب يپدً

ڈیچٷ ـڃؿچب ڇؿاؿ ظیغٓ داچر ځایچٸؾًای ڈٳ ییاډ (

ا پ٣ا تًكؿاڃ ای تًكؿ ڈڄینٷ م )

ٲدی ڋلڀڃ ،

ڈیچٷ ڌڀډ ڈب څ ؼًای ٚټ٧ ڍاډ

ڇؿاؿ یڀڃ ای ڇـُ

تد٫لٷ ٮټ٤ت ل٬ٓ ڋلڀڃ ،پڃاؿ .

ڇلدڀڃ ١چدڀزٿ ڍادډ

ڈیچٷ تِډ ڍاډ ڈټٓا٫ َزڄً ظًٜ كؿ ڈڃاٷ

ڈب ،ڍا تكاڊٿ ځانیٿ ڌٻنڄٿ ٹلدتڄٳ څ یٛادبتكا ڍادډ

ـُ ڈت٫لٷل٠ڃ كؿ پِؽ .

تكاڊٿ ؿا٤با لیاً

ڈٳ ،داڅؿما ما َیی ڍاډ یٿ یی كؿ

ڂیدڀډ ڈدب نیڃ ،ـیآ

ڇماـڃا ٺٴُ

ڇـُ ڍلیٷ ـڃا

. ڇلڀڃ بٌٳ ىادیٰٿ ڂدیا كؿ لتلاادب ڍاډ

( 669 0/

α; ) ځاندیٿ ما یٳادع

تكاڊٿ لتلااب تًا ڇؿچب ییچُاڃم ٚباڅك كؿ پِؽ ٹلتڄٳ ییاڃاچت څ یٛابتكا ڍاډ

.

2 .

َٖٗؿاًص ٖگذًص ٍ جاٍدصا صا اّساظتًا څ اډؿكاـڃاتدًا ما تدًا تكاب٣ ییچُاڃم ڍاډكا٠تڃا:

ٕل٫

دچصكاص ،یڄډف ڍاډ لٌڀډ ڋكابكؿ ڂیرڅم ڈٳ ییاډـیابڃ څ ـیاب څ ،ڇـُ ڂیی٤ت َیی ما ڍاډ

ـُابڃ ای ـُاب تی٤ٯاڅ لب یڄتبٿ تًا ڂٴڀٿ ڈٳ ـڃكاؿ ییچُاڃم یٷـڃم څ ڇـڄیآ

= ،ڈٌڀؽ 1382 ،

ما ٺٰڃ ڈب 4

.<

یتایټڀ٣ ڍالب كاد٠تڃا ٽچڊ٬ٿ ځؿلٳ

ما ڇؿا٬تدًا ادب ،ییچدُاڃم یٷـدڃم څ داڅؿما ما تا

َډڅوی ڇؿماڅؿ ىایٰٿ ٲی ما ،ڂیِیی ڍاډ ڈیچٷ

ٮٰغٿ ڍا تًا ڇـُ ڇؿا٬تًا ڈتؽاً

. ،ىایٰٿ ڂیا

یتؽاڄُ ـ٤ب ڈً

( ڈیچٷ ذڄی ) ی٬ٛا٣ ، ( ڈیچٷ كاڊص )

ڍكات٫ك څ ، (

ڈیچٷ ڈً

) ؿكاؿ . ڇلدڀڃ بٌٳ ڍادډ

ىایٰٿ ڂیا كؿ لتلااب (

762 0/

α; ) تاكاد٠تڃا ما یٳادع ٹچدٰ٤ٿ

ید٤ٯاڅ څ لدت یٷـدڃم ،داڅؿما ما لدت

تًا ڇؿچب ڇـڄیآ لٌڀډ څ ،ییچُاڃم .

3 . تساْه ضساؼت ،لئاؼه لح ٕاّ

َٖٗؿاًص تاهلاتخا ٍ ،اّ

ڍؿلدٴیڅك ڈټهدٌٿ ٺدع تكاڊٿ:

یٿ ٲڀٳ ؿل٫ ڈب ڈٳ تًا یٻاچتٿ څ پ٠ڄٿ ڈب ـڄٳ

ـدڄٳ ٺدع اك ؿچدؽ یٷـدڃم ٺئاٌٿ ڍلحإٿ كچٛ

.

یتؽاڄُ ـڄیال٫ ٲی د

ڍكات٫ك

ٛا٣ د یدٿ ٍلات ڇڅلٷ ای ؿل٫ ځآ كؿ ڈٳ ی٬

ڋچیدُ ادی ٺدع ڇاك ـدڄٳ

ـڄٳ ٪ِٳ ای ییاًاڄُ ّاؽ ڌټهٌٿ ٲی ڍالب ڍلحإٿ ڌټباٰٿ

= ،لادیكڅم څ څندڃ 2001

ما ٺدٰڃ ڈدب ،

30 .<

یتایټڀ٣ ڍالب تكاڊٿ ٽچڊ٬ٿ ځؿلٳ

ٕكاد٤ت ،ٺئاٌٿ ٺع ڍاډ ادب ،ییچدُاڃم تاد٫لاتؽا څ ،ادډ

َډڅوی ما ڇؿا٬تًا چڃ ىایٰٿ ٲی ما ،ڂیِیی ڍاډ

ڇؿم ڈیچٷ ٮٰغٿ ڍا تدًا ڇـدُ ڇؿا٬تدًا ڈتؽاً

.

تكاڊٿ ـ٤ب ڈً ،ىایٰٿ ڂیا ییچُاڃم تلاٴِٿ څ ٺئاٌٿ ٺع ڍاډ

( ڈیچٷ ڇؿ ) ٕكاد٤ت ٺدع ، ڍادډ

ییچُاڃم ( ڈیچٷ ذڄی ) ییچُاڃم تا٫لاتؽا ٺع څ ، (

ڈیچٷ كاڊص )

ؿكاؿ . ڇلڀڃ بٌٳ ڂدیا كؿ لتلااب ڍاډ

ىایٰٿ ( 835 0/

α; ) تكاڊٿ ما ڍكاؿكچؽلب ما یٳاع لااب ڍاډ

ٕكا٤ت ،ٺئاٌٿ ٺع ڌڄیٿم كؿ لت څ ،اډ

تًا ڇؿچب ییچُاڃم تا٫لاتؽا .

4 . تساْه

ٕسٍساب تؿاذْب ٕاّ

تكاڊٿ ما ؿچٰٔٿ: َڃاؿ ما ڍكاؿكچؽلب ،ڍكڅكاب تُاـڊب ڍاډ

ڈڄیٿم كؿ ٽملا ڌبلزت څ ،ڍكڅكادباڃ څ ڍكڅكادب ڈدب ٙچدبلٿ ـد٣اچٯ ،ڇؿاچڃاؽ پی٠ڄت ٹچٓا لی٠ڃ ییاډ

،ڍكاؿكاب ځاكڅؿ لٜؽلی ڍاډكات٫ك یدٿ كا٠تڃا ڈٳ تًا ځاؿامچڃ ما تبٯالٿ یٸڃچٸص څ

ځالدتؽؿ ؿڅك

ـڄدُاب ڇـُ نڊزٿ ځاـب ڍكؿاٿ څ ڍلٌڀډ َٰڃ ڈب ؿڅكڅ څ داڅؿما ما ٺبٯ .

یتادیټڀ٣ ڍالدب ځؿلدٳ

تكادڊٿ ٽچڊ٬ٿ َډڅودی ما ڇؿا٬تدًا ادب ،ڍكڅكادب تدُاـڊب ڍادډ

ىادیٰٿ ٲدی ما ،ڂیدِیی ڍادډ

ڇؿمای ڈیچٷ ٮٰغٿ ڍا تًا ڇـُ ڇؿا٬تًا ڈتؽاً

. ڂیا تكاڊٿ ـ٤ب ڈً ،ىایٰٿ ڍكڅكادب ڍادډ

( كادڊص

(13)

ڈیچٷ ) ڇؿاچڃاؽ پی٠ڄت ، (

ڈیچٷ كاڊص )

ڍكؿاٿ څ ، (

ڈیچٷ ڈً

) ؿكاؿ . ڇلدڀڃ بدٌٳ ڂدیا كؿ لتلاادب ڍادډ

ىایٰٿ ( 772 0/

α; ) تكاڊٿ ما ڍكاؿكچؽلب ڍاڄ٤ٿ ڈب څ ڍكڅكادب تدُاـڊب ڌدڄیٿم كؿ لتلاادب ڍادډ

تًا ڇؿچب ڇؿاچڃاؽ پی٠ڄت .

لقتؼه ٕبّش٘غته

تساْه ن٘قتؼه ٕش٘گداٗ

َٖٗؿاًص ٖگذًص ٕاّ

( يتهشـگ ساشـر يٗذـلاٍ واـغخ دسَـه ڍالدب :)

یتایټڀ٣ ڇؿ ىایٰٿ ٲی ما ،پیٰتٌٿ ڍلیٷؿای ٽچڊ٬ٿ ځؿلٳ ڈیچٷ

ٮٰغٿ ڍا ڇـدُ ڇؿا٬تدًا ڈتؽادً

تًا . تكاڊٿ ـ٤ب ذڄی ،ىایٰٿ ڂیا ما ٹچدٰ٤ٿ تاكاد٠تڃا ،ٺٴِٿ ٺع ،پِؽ ٹلتڄٳ ،یٛابتكا ڍاډ

اب تُاـڊب څ ،داڅؿما ڈب ـ٤ب لډ َزڄً ڍالب ڈٳ ؿكاؿ ڍكڅك

ڇـدُ یدعالٛ ڈدیچٷ څؿ ڍڅاٌٿ كچٛ

تًا . كالدٯ ځادِڄیـٻاڅ پیٰتدٌٿ داٜؽ ؿكچٿ ـع ڈص ات ـڄڄٳ ْؾِٿ ـُ اٗاٰت ځایچٸؾًای ما

ڈت٫لٷ ځآ ڈب ات ـڃا تكاڊٿ اډ

ڈڄیٿم كؿ ٽملا ڍاډ ؿچُ ڈتؽچٿآ ییچُاڃم یٷـڃم څ داڅؿما ڍاډ

. ؼًای

ڈیچٷ ڈب ٻ ٪یٛ ٲی تكچٓ ڈب اډ ڈٻچٰٿ ذڄی كؿ یتلٴی

( نٷلډ ; ڈِیڀډ ات ل٬ٓ

; ٲی ) ـدُ پی٠ڄت .

ڈب پٯك ١چڀزٿ

ڈیچٷ بیٳلت ما ڇـٿآ تًؿ ڈټدٓا٫ َزڄدً ظٜدً كؿ ڈڃاٸډؿ ڍاډ

ڈدب ،ڍا ڌدٻنڄٿ

تكاڊٿ پیٰتٌٿ ڍلیٷؿای ځانیٿ ـدُ ڈدت٫لٷ لد٠ڃ كؿ ڇؿاچڃاؽ كؿ ڂیـٻاڅ ما ییچُاڃم یٷـڃم ڍاډ

.

تٌٿ ڍلیٷؿای ځانیٿ لی٨تٿ ڈٳ تًا لٳف ځایاُ

تكاڊٿ پیٰ

ؿچدؽ ،ڂیـٻاڅ ما ییچُاڃم یٷـڃم ڍاډ

یینر لی٨تٿ څؿ ڈب پیٌٰت ځاكؿاٿ څ ځاكـی ڈب ٙچبلٿ لت

ـُ ڍـڄب .

ڇلڀڃ بٌٳ ڂدیا كؿ لتلاادب ڍاډ

ىایٰٿ ( 879 0/

α; )

ٍمچٿآ ت٫ایكؿ ڍاڄ٤ٿ ڈب ڌدڄیٿم كؿ ڂیـدٻاڅ ڍچدً ما لتدِیب پیٰتٌٿ ڍاډ

تكاڊٿ تًا ڇؿچب داڅؿما ما َیی ڍاډ .

ش٘غ ٕش٘گداٗ

تؼه تساْه ن٘ق َٖٗؿاًص ٖگذًص ٕاّ

( يٗذلاٍ ساتهس ٓذّاـه عاػا شب ڍالدب:)

یتایټڀ٣ لی٧ ڍلیٷؿای ٽچڊ٬ٿ ځؿلٳ ڇؿ ىایٰٿ څؿ ما ،پیٰتٌٿ

ڈیچٷ ٮٰغٿ ڍا ڇـدُ ڇؿا٬تًا ڈتؽاً

تًا . لډ تكاب٣ ڈٳ ؿكاؿ ـ٤ب ذڄی ،ىایٰٿ څؿ ڂیا ما ٲی ما ـدڃا

: څ ظیغدٓ ٙادبتكا ڍالدٯلب ڋچدغڃ

څ پِؽ ٹلتڄٳ ڋچغڃ ،لحإٿ تكادڊٿ ،تیڃابٔ٣

ما ٹچدٰ٤ٿ څ ید٤ٯاڅ تاكاد٠تڃا ،ٺٴدِٿ ٺدع ڍادډ

ڈب ـ٤ب لډ َزڄً ڍالب ڈٳ ڇؿاچڃاؽ پی٠ڄت څ ڍكڅكاب تُاـڊب څ ،ییچُاڃم یٷـڃم څؿ ڍڅاٌٿ كچٛ

تًا ڇـُ یعالٛ ڈیچٷ .

ڈب ـډاُ ـع ڈص ات ـڄڄٳ ْؾِٿ ـُ اٗاٰت ځایچٸؾًای ما ڂت٫لدٷ كاٳ

( ڂت٫لٸڃ ای )

تكاڊٿ اؽ یٷـڃم كؿ كچٳقٿ ڍاډ ڇؿچب ځاِڄیـٻاڅ ڍچً ما یٷؿاچڃ

ؿچبڊب برچٿ ڈٳ ـڃا

ڂیـدٻاڅ ییچدُاڃم ٚباڅك (

كؿ ادی ځآ ڂیدب اچد٣ؿ څ ڍلدیٷ ادډ

) تدًا ڇـدُ

. ڇلدڀڃ ڋچدغڃ څ ڍكاقدٷ

یتایټڀ٣ تكاڊٿ پیٰتٌٿ ڍلیٷؿای لی٨تٿ ڈباِٿ لی٨تٿ ڂیا ځؿلٳ تًا ڇؿچب اډ

. تدًا لدٳف ځایاُ

لی٧ ڍلیٷؿای ځانیٿ لی٨تٿ ڈٳ تكاڊٿ پیٰتٌٿ

ٷـڃم ڍاډ یدئنر لدی٨تٿ څؿ ڈب ؿچؽ ،ییچُاڃم ی

لدت

لډ ،ځاكؿاٿ څ ځاكـی ڈب ٙچبلٿ پیٌٰت ڈیچٷ ذڄی اب ٲی

ـُ ڍـڄب .

تكاڊٿ ،ڂیڄضڀډ نیڃ ڂیـٻاڅ ڍاډ

تكاڊٿ ڌتًؿ څؿ ڈب ڈٰبٛ ی٬ڄٿ څ تبخٿ ڍاډ

ڇـُ ڍـڄب ڈدب څ تٯؿ ڈب ځاچتب ات ـڃا

،ڈدڃاٷاـر كچدٛ

لډ پڊً

ؿلٳ ْؾِٿ اك ڂیـٻاڅ ی٬ڄٿ څ تبخٿ ڍاډكات٫ك ما ٲی .

ڇلڀڃ بٌٳ ڂدیا كؿ لتلاادب ڍادډ

(14)

ىایٰٿ ( 951 0/

α; )

ٍمچٿآ ت٫ایكؿ ڍاڄ٤ٿ ڈب لی٧ ڍاډ

تدبخٿ پیٰتدٌٿ لدت

( ید٬ڄٿ لدت ) ڍچدً ما

تكاڊٿ ڌڄیٿم كؿ ڂیـٻاڅ تدبخٿ ڍادډكات٫ك ڋـډادِٿ لدٸیؿ ڍلیب٤ت ڈب ای ،داڅؿما ما َیی ڍاډ

لدت

( ی٬ڄٿ لت ) ٯ كؿ ڂیـٻاڅ تًا ڇؿچب ڇؿاچڃاؽ كؿ ییچُاڃم یٷـڃم بٻا

.

لاوػا ِ٘بٌت ٍ قَٗـت ىاض٘ه يٗذلاٍ َٕػ صا ُذؿ

لب: ڈیل٠ڃ ٹچٓا ىاًا څ ییالٷكادت٫ك ڍادډ

څماً یؽلب ما ڇؿا٬تًا ،كات٫ك ٲی پیٴغت ای ١څلُ كچ٠ڄٿ ڈب ،ڍلیٷؿای ڈیبڄت ای ٮیچِت لی٠ڃ اډكاٳ

یٿ اـیی تكڅلٗ اډكات٫ك ـڄٳ

. ی ١چٯڅ ٹاڀتعا ،ٍاؿای یدٿ َیان٫ا اك ؼًای ٲ

كؿ ؛ـدډؿ یٻادع ڈدٳ

یٿ َډاٳ اك ؼًای ٲی ١چٯڅ ٹاڀتعا ،تامازٿ لً څ ـډؿ

كادت٫ك یدُچٿاؽ ڈدب تًا ڂٴڀٿ ٽازڃا

ـٿازڄیب . یٿ كا٠تڃا ،ىاًا ڂیا لب ٮیچِت ٹاڀ٣ا ؿڅك

( ڈیبڄت څ ) یڃالتؽؿ ڈب تبٌڃ ڂیـٻاڅ ڍچً ما

تكاڊٿ ڈٳ ڈب اك ییچُاڃم یٷـڃم څ داڅؿما ڍاډ

ال٫ یتًكؿ ٷ

ڈت٫ل ( ڈت٫لٸڃ ای ) تكاڊٿ ڂیا نیڃ څ ـڃا اډ

ڈتٌب كاٳ ڈب ڇلٿمڅك یٷـڃم كؿ اك (

ڈتٌبڃ ای ) تكاڊٿ ڂیا ڍلیٷؿای ځانیٿ كؿ ـڃاچتب ،ـڃا لیحأت اډ

كاقٷ

ـُاب . یتایټڀ٣ ڍالب ٹادڀ٣ا ڈدیبڄت څ ٮیچدِت ځانیٿ ٽچڊ٬ٿ ځؿلٳ

ٲدی ما ،ڂیـدٻاڅ ڍچدً ما ڇـدُ

كاڊص ىایٰٿ ڈیچٷ

ٮٰغٿ ڍا ـُ ڇؿا٬تًا ڈتؽاً

تدًا ڇ . څ ٮیچدِت ـد٤ب څؿ ٺٿادُ ،ىادیٰٿ ڂدیا

ڈب ـ٤ب لډ َزڄً ڍالب ڈٳ ڇؿچب ڂیـٻاڅ ڍچً ما تامازٿ څ ڈیبڄت څ ،ـیزڀت ڈیچٷ څؿ ڍڅاٌٿ كچٛ

تًا ڇـُ یعالٛ

. یئنر لی٨تٿ څؿ ڈب ؿچؽ نیڃ لی٨تٿ ڂیا ڈٳ تًا لٳف ځایاُ

ځاكـی ڈب ٙچبلٿ لت

ځاكؿاٿ څ ( لډ ڈیچٷ څؿ اب ٲی )

پیٌٰت ـُ ڍـڄب .

ڃ ڋچغڃ ڇلڀ یتادیټڀ٣ څ ڍكاقٷ ،لدی٨تٿ ڂدیا ځؿلدٳ

تكاڊٿ پیٰتٌٿ ڍلیٷؿای لی٨تٿ ڈباِٿ تدًا ڇؿچب اډ

. ڇلدڀڃ بدٌٳ ىادیٰٿ ڂدیا كؿ لتلاادب ڍادډ

( 796 0/

α; )

ٍاؿای ت٫ایكؿ ڍاڄ٤ٿ ڈب تدټ٣ ڈدب ڂیـدٻاڅ ڍچدً ما لدتڀٳ تادڊیبڄت ای لتِیب ڍاډ

ٽازڃا ای ڍلیٷال٫

تكاڊٿ ځؿاؿ ڈتؽچٿآ ڍاډ

چڃاؽ یٷـڃم ڌڄیٿم كؿ ڇـُ

تًا ڇؿچب ییچُاڃم څ یٷؿا .

ِتفبٗ

ٕاّ

ق٘قحت

ٖگظٍٗ ف٘صَت

ٖعبوتجا ٕبّ

ىبَٗگخػبپ ٖت٘عوج ـ

اك َډڅوی ځایچٸؾًای 366

لٷكاخیا څ ـیڊُ ـڃمل٫ ځالتؽؿ ما ل٬ڃ (

مابڃار څ ڇؿامآ )

ځاتدًا ڂٳاً

یڄً ڂیٸڃایٿ اب ځاكـڃماٿ 7

19/

یٿ ٺیٴِت ٹاً

ـڄډؿ . ځالدتؽؿ تدیلخٳا ځاكـی (

3 77/

ـدٓكؿ ) ،

څؿ ما َیب څ ڇؿچب مابڃار ځآ ٽچً

اډ ( 4 66/

ـٓكؿ ) ځاكـدڃماٿ ځاتًا یٯلُ ڍاډلڊُ كؿ (

څ لڊدِڊب

ڍكاً

) ڈتُاؿ تڃچٴً

ـڃا . ؿڅـع 86 ڂیٸڃادیٿ ادب څ ڇؿچدب ڍلڊدُ ٮٛاڄٿ ـٻچتٿ ځالتؽؿ ما ـٓكؿ

تلایٔغت 12

ٹاً

( ٺٯاـع 7 لخٳاـع څ 18

ٹاً

) ځآ تدیلخٳا ، ادډ

( 84 ـدٓكؿ ) َدڃاؿ ادی مچدٿآ

ڇؿچب چزِڃاؿ ـڃا

. ڇؿاچڃاؽ ڈب ځاچر ځالتؽؿ ،ڂیڄضڀډ ڇؿچب ٮټ٤تٿ ییاډ

تلایدٔغت ڂیٸڃایٿ ڈٳ ـڃا

بیتلت ڈب ځاكؿاٿ څ ځاكـی 9

10/

څ 6 8/

ڈدڃایډاٿ ـدٿآكؿ څ ڇؿچب ٹاً

ٹؿاد٤ٿ ڍا 828

ځادٿچت كاندډ

ڈتُاؿ ادب لدبالب ځاُكاچڃاؽ ـ٤ب څ ـڃا 6

4/

تدًا ڇؿچدب لد٬ڃ .

ڈدً ما َیدب ،ڂدیا لدب ڇڅلاد٣ ٽكادڊص

ځایچٸؾًای (

9 76/

ـٓكؿ ) ما َیدب یٳـڃا څ ڇؿلٳ یبایمكا یبډقٿ ًلاٿاٳ ای یبډقٿ ڍؿال٫ا اك ؿچؽ

ٲی ځآ ٽچً

اډ ( 8 38/

ـٓكؿ ) ڇكڅؿ كؿ تٳلُ ڌٰباً

تكادڊٿ ٍمچدٿآ ڍاډ اك داڅؿما ما َیدی ڍادډ

Referensi

Dokumen terkait

یٿ ڈجڄر ڈث نجٌڃ وبث ی٣بڀترا ةالٜٗا ڍاكاؿ ؿال٫ا ن٬ٷ ځاچت ٴینی٫ لډبٟ ما ییبډ ،ؿچدؽ ی یٿ ڈٳ ڈث ٍچٷ ،ؿچُ لزڄٿ ځالٸیؿ ی٬ڄٿ یثبیمكا ڈث ـڃاچت ڈدث څ ڇؿچدث ٶدڃم ؿلدجډاك ٲدی ځاچدڄ٣ ؿچؽ یٿ

یراذگدک هلوقم اه میهافم هیلوا دک یاهدماتپ زصخش بتیفوم شیازفا یاه زصخش ،لتصحت رد بتیفوم ،تلا شم رب هبلغ ،زصخش زگدنز بتفتک دوبهب ،یآ قیحت یارب شلات و فده باختنا ،زصخش زگدنز رد