ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ، هرود ﺠﻨﭘ ﻢ ، هرﺎﻤﺷ مﻮﺳ ، ﺰﻴﻳﺎﭘ 1391 ، ص زا 85 - 104
ﺎﺳﺎﻨﺷ ﻲﻳ ﻞﻣاﻮﻋ ﻠﻛ
ﻴ ﺪ ي ﻘﻓﻮﻣ ﻴ ﺖ شزﻮﻣآ ﻧوﺮﺘﻜﻟا
ﻴ ﻜ ﻲ
ﺮﻓآرﺎﻛ ﻳ
ﻨ ﻲ رد هﺎﮕﺸﻧاد يﺎﻫ
ﺘﻟود ﻲ ﺮﻬﺷ ناﺮﻬﺗ
دﺎﺻﺮﻗﺎﺑ ﻪﻬﻴﺟو
1
ـ هداﺰﻴﻠﻋ يﺪﻬﻣ ـ2
ﻲﻛدﺎﻨﺑ ﺪﻴﻌﺳ هﺪﻴﻌﺳ 3
1 . ﺪﻜﺸﻧاد ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﺪﺷرا سﺎﻨﺷرﺎﻛ ه
ي ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﻪﻓﺮﺣ و ﻲﻨﻓ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﺑﺮﻣ ،ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد
يا
2 . ﺪﻜﺸﻧاد ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﺪﺷرا سﺎﻨﺷرﺎﻛ ه
ي ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ
3 . ﺪﻜﺸﻧاد ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﺪﺷرا سﺎﻨﺷرﺎﻛ ه
ي ﻪﻓﺮﺣ و ﻲﻨﻓ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﺑﺮﻣ ،ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ يا
) ﻪﻟﺎﻘﻣ ﺖﻓﺎﻳرد ﺦﻳرﺎﺗ :
30 / 4 / 1391 ، ﺐﻳﻮﺼﺗ ﺦﻳرﺎﺗ :
25 / 9 / 1391 (
هﺪﻴﻜﭼ شزﻮـﻣآ ﺖـﻓﺎﻳرد ياﺮـﺑ نﺎﻜﻣ و نﺎﻣز رﺎﺼﺣ زوﺮﻣا نﺎﻬﺟ يروﺎﻨﻓ و ﻢﻠﻋ رد نﺎﺑﺎﺘﺷ تاﺮﻴﻴﻐﺗ
ﻪﻨﻴﻣز ﻲﻣﺎﻤﺗ رد
يﺎﻫ ﻲﻨﺜﺘﺴـﻣ هﺪـﻳﺪﭘ ﻦـﻳا زا ﺰـﻴﻧ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎـﻛ شزﻮـﻣآ و ﻪﺘﺴـﻜﺷ ﻢﻫ رد ار ﻲﻤﻠﻋ
ﺖﺴﻴﻧ . ﺋارا ﻪ ي
نﺎﻜﻣا ناﺮﺑرﺎﻛ ﻪﺑ يزﺎﺠﻣ يﺎﻀﻓ ﻖﻳﺮﻃ زا ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ شزﻮﻣآ ﻲﻣ
زا غرﺎـﻓ ﻪﻛ ﺪﻫد
شزﻮـﻣآ ﻦـﻳا ﺖﻓﺎﻳرد ﻪﺑ ،يﺮﻴﮔدﺎﻳ ياﺮﺑ ﻲﻜﻳﺰﻴﻓ نﺎﻜﻣ و ﺎﻀﻓ تﺎﻧﺎﻜﻣا عﻮﺿﻮﻣ
ﺎـﻫ ماﺪـﻗا ـﻨﻨﻛ ﺪ .
ﻮﻴﺷ ﻦﻳا ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ ه
ي
ﻪـﺑ ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا رد ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻠﻣاﻮﻋ زا ﻲﻫﺎﮔآ وﺮﮔ رد ،شزﻮﻣآ ﻊﻣﺎـﺟ رﻮـﻃ
ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﺮﻈﻧﺪﻣ
ﺪﻧا . رد ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا تاﺮﻈﻧ ، 100 زا ﺮﻔﻧ ﺗﺎﺳا ﻴ ﺪ هﺎﮕﺸﻧاد و ﺪـﻣ ﻳ ناﺮ ﻊـﻠﻄﻣ و لﺎـﻌﻓ
رد ﻣز ﻴﻨ ﻪ ي ﺋارا ﻪ ي تﺎﻣﺪﺧ ﺷزﻮﻣآ ﻲ ﻧوﺮﺘﻜﻟا ﻴ ﻜ ﻲ هﺎﮕﺸﻧاد يﺎﻫ ﺮﻬﺷ ناﺮﻬﺗ ﻲﺳرﺮﺑ ﺪﺷ ﺖﺳا ه . ﻦﻳا
ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ دﺮﻜﻳور ﺎﺑ ﻖﻴﻘﺤﺗ -
زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ و ﻲﺸﻳﺎﻤﻴﭘ شور
ﻪﺑ ﻲﻓﺎﺸﺘﻛا ﻲﻠﻣﺎﻋ ﻞﻴﻠﺤﺗ ﺦـﺳﺎﭘ لﺎﺒﻧد
لاﻮﺳ ﻦﻳا ﻪﺑ ﻲﻣ
ﺪﺷﺎﺑ يﺪﻴﻠﻛ ﻞﻣاﻮﻋ ﻪﻛ راﺬﮔﺮﺛا
رد ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎـﻛ ﻲﻜﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا شزﻮﻣآ ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ ﺮﺑ
هﺎﮕﺸﻧاد يﺎﻫ
نﺎﺸﻧ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﺞﻳﺎﺘﻧ ؟ﺖﺴﻴﭼ ناﺮﻬﺗ ﺮﻬﺷ ﻲﺘﻟود ﻲﻣ
ﻪﺑ ﻪﻛ ﺪﻫد زا ﻪﺘﺳد رﺎﻬﭼ ﻲﻠﻛ رﻮﻃ
ﻨﻴﻣز رد ﻲﻜﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا شزﻮﻣآ ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ ﻪﻛ ﺪﻧراد دﻮﺟو ﻞﻣاﻮﻋ ﻪ
ي
ﻦﻴـﻴﻌﺗ ار ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎـﻛ
ﻲـﻣ ﻨﻛ ﺪـﻨ
ﻞﻣﺎﺷ ﻪﻛ شزﻮﻣآ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ،
ﺮـﺒﻫر ي ـﻨﻓ ،ﻲ اﻮـﺘﺤﻣ ي سورد و و ﻳ ـﮔﮋ ﻲ يﺎـﻫ ﻮﺠﺸـﻧاد
ﻲـﻣ ﻮـﺷ ﺪﻧ .
نوﺰﻓا
ﻮﻣزآ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻦﻳا ﺮﺑ ﻢﻫ ن
ﻢﻫ دﻮﺟو زا ﺖﻳﺎﻜﺣ ﻦﻣﺮﻴﭙﺳا ﻲﮕﺘﺴﺑ ﻦﻴﺑ يﻮﻗ ﺎﺘﺒﺴﻧ و ﺖﺒﺜﻣ ﻲﮕﺘﺴﺑ
هزﺎﺳ ﻦﻳا ﺎﻫ دراد .
ژاو ه يﺎﻫ يﺪﻴﻠﻛ :
ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ يﺪﻴﻠﻛ ﻞﻣاﻮﻋ ،ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ،ﻲﻜﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا شزﻮﻣآ
لوﺆﺴﻣ هﺪﻨﺴﻳﻮﻧ
Email: baghersad_v@yahoo.com
ﻪﻣﺪﻘﻣ
ﻪﺑ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ زا هزوﺮﻣا
دﺎﻳ دﺎﺼﺘﻗا رد يﺪﻴﻠﻛ ﺶﻘﻧ ﺎﺑ يﺮﻴﻐﺘﻣ ناﻮﻨﻋ
ﻲـﻣ ﻮـﺷ د ) ،ﻲﻛرﺎـﺒﻣ
ﺑﻼﻛ و ﻲﺑاﺮﻬﻣ ،نﺎﻴﺋﺎﺿر ،ﻲ
1391 .(
مﺎﺠﻧا تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺐﻠﻏا ﺪﺷ
ـﻨﻴﻣز رد ه ﻪ
ي
نﺎـﻴﺑ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎـﻛ
ﻲﻣ
و هدﻮﺑ يﺮﻴﮔدﺎﻳ ﻞﺑﺎﻗ ﻲﻋﻮﺿﻮﻣ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﻪﻛ ﺪﻧراد ﺮﻓآرﺎﻛ
ﻳ ﻦ ﺪﻟﻮﺘﻣ نﺪـﺷ ﭼ ـﻴ ﺰ ي ﺰـﺟ
ﻪﻧﺎﺴﻓا ﻧﻴ ﺖﺴ . ﻪﺘﺷر ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ يا
ﻲﻤﻠﻋ هدﻮـﺑ )
Kuratko, 2003
( ﺐـﻠﻏا ،ﻞـﻴﻟد ﻦﻴـﻤﻫ ﻪـﺑ و
شزﻮﻣآ ،ﻪﺘﺷر ﻦﻳا نﺎﮔﺮﺒﺧ نآ ندﻮـﺑ ﺮﻳﺬﭘ
ار ﺶﻴـﺑ
ﻧدﻮـﺑ ﻲـﺗاذ زا ﺮـﺗ ﺶ
راد لﻮـﺒﻗ ـﻧ
ﺪ . ﺞﻳﺎـﺘﻧ
ترﺎــﻬﻣ يﺮﻴﮔدﺎــﻳ ﺪﻨﻣدﻮــﺳ يﺎــﻫ
ناﺮﻳﺪــﻣ ﻪــﻛ يدﺮــﻓ نﺎــﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ياﺮــﺑ ﻪــﭼ ﻪــﻧﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ
ﺐﺴﻛ رﺎﻛو
نﺎﻣزﺎﺳ نورد رد ﻪﻛ ﻲﻧﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ياﺮﺑ ﻪﭼ و ﺪﻨﺸﻳﻮﺧ
هژوﺮـﭘ ﺖﻳﺮﻳﺪـﻣ ،ﺎـﻫ يﺎـﻫ
ﺮﮔ راﺮـﻗ ﻲﻧﺎﺒﻴﺘﺸـﭘ درﻮﻣ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ زا يرﺎﻴﺴﺑ ﻂﺳﻮﺗ ،ﺪﻧراد هﺪﻬﻋﺮﺑ ار ﻪﻧﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ
ﺖـﺳا ﻪـﺘﻓ .
ﻪﺑ مﺎﺠﻧا تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺞﻳﺎﺘﻧ ،لﺎﺜﻣ ناﻮﻨﻋ ﺪﺷ
ﻂﺳﻮﺗ ه ﺮﺒﻤﻫ ﻳ ﻚ و ﻣﻴ
1نﻮﺴ ) 1984 ( نﺎﺸـﻧ
ﻲـﻣ ﺪـﻫد
ﻪﻛ يروآﻮﻧ ﺢﻄﺳ
ﻲﻳﺎﻫ رد ﻪﻛ ﺐﺴﻛ رﺎﻛو
رﻮﻬﻇ ﻪﺑ ﺎﻫ ﻲﻣ
شزﻮـﻣآ ناﺰـﻴﻣ ﺎﺑ ،ﺪﻨﺳر
ﻲﻳﺎـﻫ ﻪـﻛ
ﺖﻓﺎﻳرد ناﺮﻳﺪﻣ ﺮﻛ
هد ﺪﻧا ) فﺮﺻ ﻲﺘﺣ
شزﻮﻣآ عﻮﻧ زا ﺮﻈﻧ (
طﺎﺒﺗرا رد ﺖـﺳا
. ﺶـﻘﻧ ﻦﻳاﺮﺑﺎـﻨﺑ
ﺮﻓ رد شزﻮـﻣآ اﻳ
نﺎــﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﻪـﻛ يدﺮــﻜﻠﻤﻋ حﻮﻄــﺳ و ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎـﻛ ﺪــﻨ ياﺮـﺑ
و ﺪــﺷر و ﺎــﻘﺑ
ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ ﺐﺴﻛ رﺎﻛو
ﻞﻳﺎﻧ نآ ﻪﺑ ﺎﻫ ﻲﻣ
ﻮـﺷ
شزﻮـﻣآ ﺎـﺑ ﻢﻴﻘﺘﺴـﻣ طﺎـﺒﺗرا ،ﺪﻧ راد
د . طﺎـﺒﺗرا ﻦـﻳا
مﺰﻠﻣ ار ﻲﺷزﻮﻣآ ﺰﻛاﺮﻣ ،ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ ﻲﻣ
ﺪﻨﻛ و هداد ﺖـﻘﺑﺎﻄﻣ ﻂﻴﺤﻣ تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﺎﺑ ار دﻮﺧ ﻪﻛ ياﺮـﺑ
ﺋارا ﻪ ي ﺐﺳﺎﻨﺘﻣ و ﺖﻴﻔﻴﻛ ﺎﺑ ﻲﺷزﻮﻣآ تﺎﻣﺪﺧ شﻼﺗ نﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ زﺎﻴﻧ ﺎﺑ
ﺪﻨﻨﻛ .
ﻪﺑ ﻪـﺘﻓﺮﮔ دﻮﺧ ﻪﺑ يﺪﻳﺪﺟ ﻞﻜﺷ يﺮﻴﮔدﺎﻳ ،تﺎﻋﻼﻃا يروﺎﻨﻓ شﺮﺘﺴﮔ ﺎﺑ هزوﺮﻣا ،لﺎﺣ ﺮﻫ
ﺖﺳا .
ﺖﻳدوﺪـﺤﻣ ﺪـﻨﺑ و ﺪـﻴﻗ زا ﻪﺘـﺷﺬﮔ فﻼﺧﺮـﺑ ،زوﺮﻣا نﺎﻬﺟ رد يﺮﻴﮔدﺎﻳ
يﺎـﻫ و ﻲﻧﺎـﻣز
و ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻲﻳﺎﻫر ﻲﻧﺎﻜﻣ نﺎﻜﻣا
هدﺎـﺘﻓا رود رد ﻲـﺘﺣ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد شزﻮﻣآ ﺰـﻴﻧ طﺎـﻘﻧ ﻦﻳﺮـﺗ
ـﺟو دﻮ
دراد .
ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ﻪﺑ هرﺎﺷا ﻲﻜﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا شزﻮﻣآ حﻼﻄﺻا يا
ﻪﻧﺎﺳر زا يﺎﻫ ﻪﺑ ،ﻲﻜﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا ناﻮـﻨﻋ
ﻪﻧﺎــﺳرﺪﻨﭼ ،ﺖــﻧﺮﺘﻨﻳا ﺮــﺑ ﻲــﻨﺘﺒﻣ رود هار زا شزﻮــﻣآ لﺎــﺜﻣ يا
ﺲﻧاﺮــﻔﻨﻛ ،ﺎــﻫ يﺎــﻫ
،ﻪــﺒﻧﺎﺟﺪﻨﭼ
سﻼﻛ يﺎﻫ ﻂﻴﺤﻣ و يزﺎﺠﻣ يﺎﻫ
دراد يزﺎﺠﻣ يﺮﻴﮔدﺎﻳ )
Fresen, 2010
( ﺋارا نﺎﻜﻣا ﻪﻛ ، ﻪ
ي
1 Hambrick & Mason
زﺎـﻴﻧ نوﺪـﺑ ﻲﺷزﻮﻣآ تﺎﻣﺪﺧ رﻮﻀـﺣ ﻪـﺑ
سﻼـﻛ رد داﺮـﻓا ﻲـﻜﻳﺰﻴﻓ ار
ﻢﻫاﺮـﻓ
ﻲـﻣ ـﻨﻛ ﺪ . رد
مﺎﺠﻧا تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺪﺷ
ﻨﻴﻣز رد ه ﻪ ي ﻞﻣاﻮﻋ راﺬﮔﺮﺛا
لﺪﻣ ،ﻲﻜﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا يﺮﻴﮔدﺎﻳ ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ ﺮﺑ
يﺎـﻫ
ﻪﺋارا ﻞﻣاﻮﻋ ﻦﻳا ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ ياﺮﺑ ﻲﻧﻮﮔﺎﻧﻮﮔ ﺷ
ﺖﺳا هﺪ . ﻪـﺑ
نارﺎـﻜﻤﻫ و ﻦﻴـﻟ لﺪـﻣ لﺎـﺜﻣ ناﻮـﻨﻋ
) 2011 (
ﻲﻣﻮﻤﻋ ﻞﻣاﻮﻋ و ﻲﻳاﻮﺘﺤﻣ ﻞﻣاﻮﻋ ،ﻲﻨﻓ ﻞﻣاﻮﻋ ،ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﻞﻣاﻮﻋ ار
ﻪـﺑ ﻞـﻣاﻮﻋ ناﻮـﻨﻋ
راﺬﮔﺮﺛا شزﻮﻣآ ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ ﺮﺑ يﺎﻫ
ﻲـﻓﺮﻌﻣ ﻲﻜﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا ﻲـﻣ
ـﻨﻛ ﺪ )
Lin, Ma, & Lin, 2011
(.
ﻢــﻫ يرﻮــﭘ لﺪــﻣ رد ﻦﻴــﻨﭼ )
2012 ( ،ﻲــﺷزﻮﻣآ ﻞــﻣاﻮﻋ ﻦﻳوﺎــﻨﻋ ﺎــﺑ ﻞــﻣاﻮﻋ زا ﻪﺘــﺳد ﺶــﺷ ،
ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ يﺎﻫ يدﺎﻬﻧ -
ﺤﻔـﺻ ﻲـﺣاﺮﻃ و ﻊﺑﺎـﻨﻣ ﻲﻧﺎﺒﻴﺘﺸـﭘ ،ﻲﺑﺎـﻳزرا ،ﻲـﻨﻓ ﻞـﻣاﻮﻋ ،ﻲﺘﻳﺮﻳﺪـﻣ ﻪ
ي
ﻪﺑ ،ﺮﺑرﺎﻛ
ﻦﻴﻴﻌﺗ ﻞﻣاﻮﻋ ناﻮﻨﻋ ﺪﻨﻨﻛ
ه ي ﻪﺋارا ﻲﻜﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا شزﻮﻣآ ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ رد يﺪﻴﻠﻛ ﺪـﺷ
ه ﺪـﻧا
)
Puri, 2012
( . لﺪــﻣ ﻲــﺧﺮﺑ ﺎــﻫ
ﻞــﻣاﻮﻋ ﻦــﻳا ﻲﻳﺎــﺳﺎﻨﺷ ﻪــﺑ ﻲــﻔﻴﻛ يدﺮــﻜﻳور ذﺎــﺨﺗا ﺎــﺑ ﺰــﻴﻧ
ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﺪﻧا . ﻪﺑ ،لﺎﺜﻣ ناﻮﻨﻋ
سﺎـﺘﻳﺮﻓ و ﺎﺘﺴﺗ لﺪﻣ رد )
2003 ( ﻪـﻛ هوﺮـﮔ ﺞﻨـﭘ رد ﻞـﻣاﻮﻋ ﻦـﻳا ،
زا ﺪﻨﺗرﺎﺒﻋ :
ﻨﻴﺸﻴﭘ و برﺎﺠﺗ ﻪ
ي هوﺮﮔ
ﺪﻨﻫد ﻪﺋارا ه
ي لﺪـﻣ ،ﻮﺠﺸﻧاد ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻞﻣاﻮﻋ ،شزﻮﻣآ
ﻲﺑﺎﻳزرا ،شزﻮﻣآ يروﺎﻨﻓ
ا و دﺎﺠﻳا و راد
ه ي يرﺎﻜﻤﻫ يﺎﻫ
يدﺮﺒﻫار ﻪﺻﻼﺧ هﺪﺷ ﺪﻧا )
Testa
& Freitas, 2003
( . ﻪﻨﻴﺸﻴﭘ ﺶﺨﺑ رد ﻪﻨﻴﻣز ﻦﻳا رد تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺮﻳﺎﺳ ي
نﺎـﻴﺑ ﻞﻴﺼﻔﺗ ﻪﺑ ﺶﻫوﮋﭘ
ﺷ هﺪ ﺪﻧا . ﻪﺑ ر ﺋارا ﻢﻏ ﻪ ي ﻞﻣاﻮﻋ راﺬﮔﺮﺛا نﺎـﻴﺑ تﺎـﻌﻟﺎﻄﻣ رد ،ﻲـﻜﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا شزﻮـﻣآ ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ ﺮﺑ
ﭻﻴﻫ ،هﺪﺷ
نآ زا ماﺪﻛﺮﻫ ﻲﺒﺴﻧ ﺖﻳﻮﻟوا درﻮﻣ رد ماﺪﻛ ﺎﻫ
ﻪـﺑ ﻦﺨـﺳ ،ﻞﻣاﻮﻋ ﻦﻳا ﻦﻴﺑ طﺎﺒﺗرا و
هدروﺎﻴﻧ نﺎﻴﻣ
ﺪﻧا .
ﻣ رﻮﺸﻛ رد
ﻪﺑ ﻪﻛ ﻲﻧاﺪﻨﭼ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺰﻴﻧ ﺎ يﺪﻴﻠﻛ ﻞﻣاﻮﻋ ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ ﻪﺑ هﮋﻳو رﻮﻃ
شزﻮﻣآ ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ
يﺎﻫ ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﻲﻜﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا هﺪﺷ
ﻪﺑ ،ﺪﺷﺎﺑ ﻢﺸﭼ ﻲﻤﻧ درﻮﺧ . ﻪـﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
ﻚﻳ زا ﻲﺷزﻮﻣآ ﻊﺑﺎﻨﻣ دوﺪﺤﻣ ﺖﻴﻫﺎﻣ
ترﺎـﻬﻣ يﺎـﻳﻮﺟ ﺖـﻴﻌﻤﺟ ﺶﻳاﺰـﻓا و ﻮـﺳ
يﺎـﻫ و رﺎـﻛ
يرﺎﻜﻴﺑ ناﺮﺤﺑ تاﺮﻃﺎﺨﻣ ﺮﮕﻳد يﻮﺳ زا
) نﺎﻴﻧﺎﻤﺣر ،ﻲـﺳاﻮﻫ ،يرﺬـﻴﭼ ،ﻲﻜﻜـﺷﻮﻛ
1391 ( ،
ﻦﻳا ﻪﺑ ﻖﻴﻘﺤﺗ يﺪﻴﻠﻛ ﻞﻣاﻮﻋ ﻪﻛ ﺖﺳا لاﻮﺳ ﻦﻳا ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ لﺎﺒﻧد
راﺬﮔﺮﺛا شزﻮـﻣآ ﺖـﻴﻘﻓﻮﻣ ﺮﺑ
ﺴﻴﭼ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﻲﻜﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا
؟ﺖ
ﺮﺑ يروﺮﻣ ﻪﻨﻴﺸﻴﭘ
ﻖﻴﻘﺤﺗ ي
نﻮﺳرﺪﻨﻫ )
2003 ( نﺎﻴﺑ ﻲﻣ
هﻮﻴﺷ ،ﻲﻜﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا شزﻮﻣآ ﻪﻛ ﺪﻨﻛ
يا هار زا شزﻮـﻣآ زا رود
ﻲﻣ يروﺎﻨﻓ زا ﻪﻛ ﺪﺷﺎﺑ
هدﺎﻔﺘـﺳا ﺖـﻧﺮﺘﻨﻳا و ﻪـﻧﺎﻳار ﻲـﻣ
ـﻨﻛ ﺪ . ﺎـﺑ
ﻮﻴـﺷ ﻦـﻳا ه
ي داﺮـﻓا ،شزﻮـﻣآ
ﻲﻣ ﺪﻨﻧاﻮﺗ و سﻼﻛ رد رﻮﻀﺣ ﻪﺑ زﺎﻴﻧ نوﺪﺑ ﺎﺑ
ﺪـﻧزادﺮﭙﺑ يﺮﻴﮔدﺎـﻳ ﻪـﺑ ﻪـﻧﺎﻳار .
ﻪـﻣﺎﻧﺮﺑ ﻦـﻳا يﺎـﻫ
ﻢﻫ يﺮﻴﮔدﺎﻳ ﻲﻣ
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻞﻜﺷ ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ
نﺎـﻣز ﺮـﺑ ﻲـﻨﺘﺒﻣ هﺪـﺷ يﺰـﻳر
يﺎـﻫ و ﺪـﺷﺎﺑ ﺺﺨﺸـﻣ ﺎـﻳ
ﻪــﻛ ﺪﻨــﺷﺎﺑ ﻲــﺳورد ﺮــﻴﮔاﺮﻓ
نﺎــﻣز ﺮــﻫ ﺖــﺳاﻮﺧ
نآ ﻪــﺑ ﺪــﻧاﻮﺘﺑ ﺎــﻫ
ﻲــﺳﺮﺘﺳد ﺪــﺷﺎﺑ ﻪﺘــﺷاد
)
Henderson, 2003
.( ﺐﺴﻛ رﺎﻛو ﺪﻨﻫد ﻪﺋارا يﺎﻫ ه
ي شزﻮﻣآ يﺎـﻫ تﺎـﺟرد ،ﻲـﻜﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا
ﻲﻳﻻﺎﺑ ) دوﺪﺣ 30 ﺪﺻرد (
ﻪﺑﺮﺠﺗ ار ﺖﺴﻜﺷ زا ﻲﻣ
ﻨﻛ ﺪﻨ .
ﻦﻳا ﺞﻳﺎﺘﻧ سﺎﺳاﺮﺑ ،ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ
4 ﻪﺘـﺳد
ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ ياﺮﺑ يﺪﻴﻠﻛ ﻞﻣاﻮﻋ ﺪﺷ
ه ﺪﻧا ﻞﻣﺎﺷ ﻪﻛ : ﻞﻣاﻮﻋ ،نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ ﻞﻣاﻮﻋ
ﻪﺋارا ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ
ﻋ ،ﻚـﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا شزﻮـﻣآ نﺎﮔﺪﻨﻫد
يدﺎـﻬﻧ ﻞـﻣاﻮﻋ و يروﺎـﻨﻓ ﺎـﺑ ﻂﺒﺗﺮـﻣ ﻞـﻣاﻮ
)
Frimpon, 2012
( . نﺎﻴﺑ هﺪﻨﺴﻳﻮﻧ ﻦﻳا ﻲﻣ
زا ﺪـﻨﺗرﺎﺒﻋ نﺎﻳﻮﺠﺸـﻧاد ﺎـﺑ ﻂﺒﺗﺮـﻣ ﻞﻣاﻮﻋ ﻪﻛ ﺪﻨﻛ :
ﺘﺷر ﻪ ي ﺎـﺑ رﺎـﻛرد ﻮﺠﺸـﻧاد ترﺎﻬﻣ ،ﻮﺠﺸﻧاد ﻲﻠﻴﺼﺤﺗ ﻪـﻧﺎﻳار
شزﻮـﻣآ ﻪـﺑ ﻮﺠﺸـﻧاد شﺮـﮕﻧ ،
سورد رد ﻮﺠﺸــﻧاد يﺮــﻴﮔرد و ﺖﻛرﺎﺸــﻣ ،ﻲــﻜﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا .
ﻪــﺋارا ﺎــﺑ ﻂﺒﺗﺮــﻣ ﻞــﻣاﻮﻋ ﻫد
نﺎﮔﺪــﻨ
ﻞﻣﺎﺷ ﻲﻜﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا شزﻮﻣآ :
شزﻮﻣآ ﻪﺑ هﺪﻜﺸﻧاد شﺮﮕﻧ
يﺎﻫ
ﺖـﻴﻠﺑﺎﻗ ،ﻲﻜﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا
يﺎـﻫ ﻲـﻨﻓ
ﻌﺳﻮﺗ ،هﺪﻜﺸﻧاد ﻪ
ي ﻲﻜﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا يﺮﻴﮔدﺎﻳ ﻂﻴﺤﻣ ،ﻲﺑﺎﻳزرا و ﺶﺠﻨﺳ ،سورد .
ﻂﺒﺗﺮـﻣ ﻞـﻣاﻮﻋ
ﻞﻣﺎـﺷ ﺰـﻴﻧ يروﺎـﻨﻓ ﺎـﺑ :
،يروﺎــﻨﻓ ﺖـﻴﻔﻴﻛ ،ﻲـﻨﻓ ﻲﻧﺎﺒﻴﺘﺸـﭘ ،ﻚـﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا شزﻮــﻣآ ﺖﺧﺎـﺳﺮﻳز
ﻟا سورد يراﺪــﻬﮕﻧ و يزﺎــﺳزﺎﺑ ﻲــﻜﻴﻧوﺮﺘﻜ
.
ﻞﻣﺎــﺷ يدﺎــﻬﻧ ﻞــﻣاﻮﻋ ،ﺖــﻳﺎﻬﻧرد و :
دﻮــﺟو
ﻨﻴﻣز رد نﺎﺼﺼﺨﺘﻣ ﻪ
ي
ﻳﺎﻣﺮـﺳ ،هﺪـﺷ ﻪﺋارا تﺎﻋﻮﺿﻮﻣ ﻪ
ي و يدﺎـﻬﻧ ﺖـﻳﺎﻤﺣ دﻮـﺟو ،يﻮـﻨﻌﻣ
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ يراﺪﻳﺎﭘ
ﺎﻫ ) نﺎﻤﻫ .(
نﻮﺳﺮﻓ ﻚﻣ )
2002 ( نﺎﻴﺑ ، ﻲﻣ ﻨﻛ ﻞﻣاﻮﻋ ﻪﻛ ﺪ راﺬﮔﺮﺛا
ﺖـﻴﻘﻓﻮﻣ ﺮﺑ
ﻞﻣﺎـﺷ ﻲـﻜﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا شزﻮـﻣآ :
ﺖـﻴﻟﺎﻌﻓ ﻲﺸـﺨﺑﺮﺛا يﺎـﻫ
ﺮﻓ ،ﻲﺘﻳﺮﻳﺪـﻣ ا
ﺪـﻨﻳ
،ﻲﻟﺎــﻣ ﺐـﺳﺎﻨﻣ يﺎﻫ
لﺪﻣ دﻮﺟو ،نﺎﻣزﺎﺳ ﺮﻈﻧ زا هﺪﺷ ﻪﺋارا سورد ﺖﻴﺑﻮﻠﻄﻣ
ﺎﻫ و يﺎﻫدﺮﺒﻫار ،ﺶﺨﺑﺮـﺛا يﺮﻴﮔدﺎـﻳ
،نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد زﺎﻴﻧ سﺎﺳاﺮﺑ سورد ﻲﺣاﺮﻃ
ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻪﺑ ﻲﺳﺮﺘﺳد
ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ﺐﺳﺎﻨﺗ ،
يﺎـﻫ ـﺳرﺪﻣ ﺎ ﺎـﺑ ن
،نﺎﻳﻮﺠﺸـﻧاد ﻲﻳﺎـﻧاﻮﺗ ،هرود يﺎﻫزﺎﻴﻧ ﻲـﮔﮋﻳو
يﺎـﻫ رﺎﺘﺧﺎـﺳ و هﺪـﺷ ﻪـﺋارا سورد ﻪـﺑ طﻮـﺑﺮﻣ
يروﺎﻨﻓ نﺎﻣزﺎـﺳ رد ﺖﻋﺎﻋﻼﻃا )
Mcpherson, 2002
( ﺘﺴـﻫ ﺪﻨ .
نارﺎـﻜﻤﻫ و ﻦﻴـﻟ ﺮـﻈﻧ زا ﺎـﻣا
) 2011 ( ﻞﻣاﻮﻋ ، راﺬﮔﺮﺛا
زا ﺪـﻨﺗرﺎﺒﻋ ﻚـﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا شزﻮﻣآ ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ ﺮﺑ :
1 ( ،ﻲﻧﺎﻣزﺎـﺳ ﻞـﻣاﻮﻋ
ﻞﻣﺎﺷ : ترﺎﻬﻣ ﺢﻄﺳ
ﺎﻫ
ﻮﻴﺷ ،نﺎﻣزﺎﺳ يﺎﻀﻋا برﺎﺠﺗ و ه
ي ،ﺪـﺷرا ﺖﻳﺮﻳﺪـﻣ ﺖﻳﺎﻤﺣ ،يﺮﺒﻫر
2 (
ﻞﻣﺎﺷ ،ﻲﻨﻓ ﻞﻣاﻮﻋ :
ﺑﺎﻗ ﺐﻟﺎﻗ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ دﺎﻤﺘﻋا ﻞ
1ﺎﻫ ﻲﻧﺎﺒﻴﺘﺸـﭘ و ﺎـﻜﺗا ﻞﺑﺎﻗ ﻲﻨﻓ يﺎﻫراﺰﺑا دﻮﺟو ،
ﻦﻴﺴﻴﻨﻜﺗ فﺮﻃ زا ﺐﺳﺎﻨﻣ ﺎﻫ
. 3 (
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻲﻳاﻮﺘﺤﻣ ﻞﻣاﻮﻋ
يﺎﻫ
ﺮـﺑ ﻞﻤﺘﺸﻣ ﻲﻜﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا شزﻮﻣآ :
هدﺎﺳ
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ دﻮﺟو ،ﺖﻴﻗﻼﺧ ،سورد ياﻮﺘﺤﻣ يزﺎﺳ
يﺎﻫ
ﺖـﻴﻟﺎﻌﻓ يزﺎﺳﺪﻨﺘﺴـﻣ ،ﻲـﻜﻤﻛ
يﺎـﻫ
و ﻲﺷزﻮﻣآ 4
(
ﻞﻣﺎﺷ ،ﻲﻣﻮﻤﻋ ﻞﻣاﻮﻋ :
ﺮﻓا شﺰﻴﮕﻧا شﺮﻳﺬﭘ ياﺮﺑ دا
ﺎﻈﻧ زﺎـﺑ تﺎﻃﺎﺒﺗرا ،ﺪﻳﺪﺟ م
نورد رد دﺎﻤﺘﻋا دﻮﺟو ،يﻮﻗ و ﺎﻈﻧ
ﺶﻧاد دﺎﻤﺘﻋا ،ﻲﺷزﻮﻣآ م ﻪـﺑ ناﺮﻳﺬـﭘ
ﺎـﻈﻧ
ﺪـﻨﻫد ﻪـﺋارا م ه
ي
شزﻮﻣآ )
Lin, et al., 2011
(.
يرﻮﭘ ) 2012 ( نﺎﻴﺑ ﻲﻣ ﻞـﻣاﻮﻋ ﻪﻛ ﺪﻨﻛ راﺬـﮔﺮﺛا
ﺖـﻴﻘﻓﻮﻣ ﺮـﺑ
زا ﺪﻨﺗرﺎﺒﻋ ﻚﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا شزﻮﻣآ :
شور دﻮﺟو
يﺎﻫ تﺎـﻈﺣﻼﻣ ،ﻒﻴﻟﺎـﻜﺗ ﻞـﻳﻮﺤﺗ ياﺮﺑ دﺪﻌﺘﻣ
ﻲﻠﻣﺎﻌﺗ ﻲﮔﮋﻳو دﻮﺟو ،ﺖﻧﺮﺘﻨﻳا ﺪﻧﺎﺑ يﺎﻨﻬﭘ ،ﻦﻴﺸﻴﭘ سورد ﻪﺑ ﻲﺳﺮﺘﺳد نﺎﻜﻣا ،ﺖﻌﻔﻨﻣ و ﻪﻨﻳﺰﻫ
نﺎﺑز زا ﻲﻧﺎﺒﻴﺘﺸﭘ ،تﺎﻋﻼﻃا يروﺎﻨﻓ ﻲﻧﺎﺒﻴﺘﺸﭘ ،سورد رد
يﺎﻫ رازﺎـﺑ تﺎـﻘﻴﻘﺤﺗ مﺎﺠﻧا ،ﻒﻠﺘﺨﻣ
ﻮﻴـﺷ ﻲﺸـﺨﺑﺮﺛا ﻲﺑﺎـﻳزرا ،نﺎﻣزﺎـﺳ ﻂﺳﻮﺗ ه
ي
ﻪﻧﺎـﺳرﺪﻨﭼ يﺎـﻫراﺰﺑا ،ﺲﻳرﺪـﺗ يا
و ...
)
Puri,
(2012
. ﺖﻳﺎﻬﻧرد هﺪﻨﺴﻳﻮﻧ ﻦﻳا 6
ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ هﺪﺷ نﺎﻴﺑ ﻞﻣاﻮﻋ نﺎﻴﻣ رد ار ﻞﻣاﻮﻋ زا هوﺮﮔ هدﺮـﻛ
زا ﺪﻨﺗرﺎﺒﻋ ﻪﻛ ﺖﺳا :
ﻲﺷزﻮﻣآ ﻞﻣاﻮﻋ ،
ﻲﺘﻳﺮﻳﺪﻣ و يدﺎﻬﻧ رﻮﻣا ،
ﻲﻨﻓ ﻞﻣاﻮﻋ ،
ﻲﺑﺎﻳزرا ، ﻲﻧﺎﺒﻴﺘﺸﭘ
ﻲﻃﺎــﺒﺗرا راﺰــﺑا ﻲــﺣاﺮﻃ و ﻊﺑﺎــﻨﻣ .2
،ﻪــﻄﺑار ﻦــﻳا رد نارﺎــﻜﻤﻫ و ﺎﺘﺴــﺗ
) 2008 ( ﻚــﻳ رد ﺰــﻴﻧ
هوﺮﮔ ﻞﻣاﻮﻋ زا ﺮﮕﻳد يﺪﻨﺑ راﺬﮔﺮﺛا
شزﻮﻣآ ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ ﺮﺑ يﺎﻫ
نﺎﻴﺑ ﻲﻜﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا ﻲﻣ
ﻨﻛ ﻦﻳا ﻪﻛ ﺪ
ﻣآ ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ وﺮﮔ رد ﻲﻜﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا شزﻮ
) 1 (
ﻪﻨﻴﻣز ﺶﻴﭘ و برﺎﺠﺗ
يﺎﻫ هوﺮﮔ شزﻮـﻣآ
ﻲﮔﮋﻳو ﺪﻨﻧﺎﻣ
يﺎﻫ
ﺮﻓ رد ﺮﻴﮔرد داﺮﻓا ا
ﻲﻜﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا شزﻮﻣآ ﺪﻨﻳ )
ترﺎﻬﻣ ﺎﻫ ،ناﺮﻳﺪـﻣ برﺎﺠﺗ و
نﺎﺼﺼﺨﺘﻣ ﻪﻧﺎﻳار
شزﻮﻣآ ،
ناروﺎﺸﻣ و نﺎﮔﺪﻨﻫد (
، ) 2 ( ﻲﮔﮋﻳو ﺎـﻫ زا نﺎﻳﻮﺠﺸـﻧاد يﺎـﻫرﺎﺘﻓر و
ﻓﺎــﻛ ﺖﺧﺎﻨــﺷ و طﺎــﺒﺗرا دﺎــﺠﻳا ﻞــﻴﺒﻗ فﺮــﻃﺮﺑ ، نﺎﻳﻮﺠﺸــﻧاد ﺎــﺑ ﻲ
دﺮــﻛ ﻲــﺷزﻮﻣآ يﺎــﻫزﺎﻴﻧ ن
زاﺪﻧا ﻪﺑ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ه
ي و يﺮﻴﮔدﺎـﻳ يزﺎـﺠﻣ ﻂﻴـﺤﻣ ﺎـﺑ نﺎﻳﻮﺠﺸـﻧاد قﺎـﺒﻄﻧا ﻪـﺑ ﻚﻤﻛ ،ﻲﻓﺎﻛ
ﺶﻴﭘ سﺎﺴﺣا زا يﺮﻴﮔ يوﺰﻨﻣ
،نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد نﺪﻧﺎﻣ رﺎﻨﻛ و نﺪﺷ )
3 ( ﻲـﻨﻌﻣ ﻪﺑ يﺮﻴﮔدﺎﻳ يﻮﮕﻟا
ﻌﺗ ﺮـﺑ ﻲـﻨﺘﺒﻣ ﻲـﺷزﻮﻣآ لﺪﻣ دﺎﺠﻳا ،شزﻮﻣآ ياﺮﺑ هﺪﺷ ﻒﻳﺮﻌﺗ لﺪﻣ دﻮﺟو ،يرﺎـﻜﻤﻫ و ﻞـﻣﺎ
ﻲـﮔﮋﻳو ﻪـﺑ ماﺮـﺘﺣا ،شزﻮـﻣآ ﺮـﺑ ﻲـﻨﺘﺒﻣ ﻲـﺣاﺮﻃ ﻪـﺑ هﮋﻳو ﻪﺟﻮﺗ
يﺎـﻫ
نﺎﻳﻮﺠﺸـﻧاد ﻲـﮕﻨﻫﺮﻓ
،
1 Platform suppot 2 Interface design
) 4 (
يروﺎﻨﻓ ﻲﺑﺎﻳزرا )
ﺖﺧﺎﺳﺮﻳز ﻲﺑﺎﻳزرا ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ
ﺎﻫ
مﺮﻧ ﻲﺑﺎﻳزرا ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ ، يﺮﻴﮔﻮـﻠﺟ ،ﺎـﻫراﺰﻓا
ﻪﺒﻨﺟ ﺮﺑ ﺪﺣ زا ﺶﻴﺑ ﺰﻛﺮﻤﺗ زا يﺎﻫ
ﻲﻨﻓ ( و ) 5 ( ﻂـﺑاور ﺖﻳﺮﻳﺪـﻣ و دﺎـﺠﻳا يدﺮـﺒﻫار
) ﻲﺑﺎـﻳزرا
ﺎﻗ ﺖﻴﻠﺑ يﺎﻫ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ي ﻞﻣﺎﻜﺗ ﻪﺑ ﺶﻳاﺮﮔ ،ﻲﺷزﻮﻣآ ﺎﺑ
يﺎﻫدﺎﺤﺗا دﺎﺠﻳا يدﺮﺒﻫار
( ﺖـﺳا )
Testa
& Freitas, 2003
( . ﻲﻣﺎــﻣا ) 1389 ( ﻪــﻘﺒﻃ رد ﻞــﻣاﻮﻋ زا دﻮــﺧ يﺪــﻨﺑ راﺬــﮔﺮﺛا
ﺖــﻴﻘﻓﻮﻣ ﺮــﺑ
شزﻮﻣآ يﺎﻫ نﺎﻴﺑ ﻲﻜﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا ﻲﻣ
ﻪﺘـﺳد ﻞـﺑﺎﻗ ﻞﻣاﻮﻋ ﻦﻳا ﻪﻛ ﺪﻨﻛ رد يﺪـﻨﺑ
7 ﺘـﺳد ﻪ ي ﻲﻠـﺻا
ﺘﺴﻫ ﺪﻨ . ﻪﺘﺳد ﻦﻳا
زا ﺖﺴﺗرﺎﺒﻋ يﺪﻨﺑ :
نﺎﻣزﺎﺳ ) ﻢﺸﭼ
ـﻣﺎﻧﺮﺑ ،ﻲﻟﺎـﻣ ،تﺎـﻃﺎﺒﺗرا ،ﻪـﻣﺎﻧﺮﺑ ،زاﺪﻧا ﻪ
ي
ﺖــﻳﺎﻤﺣ و رﺎﺘﺧﺎــﺳ ،يرﺎــﺠﺗ (
، يروﺎــﻨﻓ ) مﺮــﻧ ،ﺖﺧﺎــﺳﺮﻳز ﺖﺨــﺳ ،راﺰــﻓا
ﺖــﻧﺮﺘﻨﻳا و راﺰــﻓا
ﺖﻋﺮﺳﺮﭘ (
ﻲـﺷزﻮﻣآ ﻊﺑﺎﻨﻣ ، )
ﻮـﺤﻧ ،اﻮـﺘﺤﻣ ﺪـﻴﻟﻮﺗ ه
ي ـﺋارا ﻪ ي
دوﺪـﺤﻣ و ﺐـﻟﺎﻄﻣ ه
ي يﺮﺑرﺎـﻛ
ﻲــﻜﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا شزﻮــﻣآ (
شور ، ﺎــﻫ ) هﺮــﻬﭼ و ﻲــﺒﻴﻛﺮﺗ ،ﻂﺧﺮــﺑ ،ﻂﺧﺮــﺑ ﺮــﻴﻏ ﻪــﺑ
هﺮــﻬﭼ ( داﻮــﺳ ،
ﻲﺗﺎﻋﻼﻃا )
ﻴﻫ ﺎ
ﺼﺼﺨﺘﻣ ،نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ،ﻲﻤﻠﻋ ت ﺎ
ﺗ و ناﺮﻳﺪـﻣ ،نﺎـﻨﻛرﺎﻛ ،ن تﻼﻣﺎـﻌ
(
ﻲـﻄﻴﺤﻣ ،
) يدﺎﺼــﺘﻗا و ﻲﻋﺎــﻤﺘﺟا ،ﻲــﮕﻨﻫﺮﻓ ،ﻲﺘﺧﺎــﺳﺮﻳز (
نﺎــﻌﻔﻨﻳذ و )
،يرﺎــﻜﻤﻫ ،ﺖﻛرﺎﺸــﻣ ،هﺰــﻴﮕﻧا
،ﻞﻳﺎﻤﺗ ،لﺎﺒﻗا ،يﺪﻨﻤﻧاﻮﺗ
قﻮﺸـﻣ و شﺮﻳﺬﭘ ﺎـﻫ
( ) ،ﻲﻣﺎـﻣا 1389 .(
لوﺪـﺟ هرﺎﻤـﺷ ) 1 ( ﻞـﻣاﻮﻋ ،
راﺬﮔﺮﺛا نﺎﺸﻧ نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ نﺎﮔﺪﻨﺴﻳﻮﻧ ﺪﻳد زا ار ﻲﻜﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا شزﻮﻣآ ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ ﺮﺑ ﻲﻣ
ﺪﻫد .
لوﺪﺟ 1 . ﻞﻣاﻮﻋ راﺬﮔﺮﺛا ﺶﻫوﮋﭘ هﺎﮔﺪﻳد زا ﻲﻜﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا شزﻮﻣآ ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ ﺮﺑ ناﺮﮔ
ﻒﻳدر ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ ﻞﻣﺎﻋ
ﻖﻘﺤﻣ
1 ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻲﺸﺨﺑﺮﺛا
يﺎﻫ ﻲﺘﻳﺮﻳﺪﻣ
(Frimpon, 2012)
)
Testa & Freitas, 2003
(
)
Mcpherson, 2002
(
) ،ﻲﻣﺎﻣا 1389 (
2 ﺮﻓ
ا ﻲﻟﺎﻣ ﺐﺳﺎﻨﻣ يﺎﻫﺪﻨﻳ
)
Mcpherson, 2002
(
3 نﺎﻣزﺎﺳ ﺮﻈﻧ زا هﺪﺷ ﻪﺋارا سورد ﺖﻴﺑﻮﻠﻄﻣ
)
Mcpherson, 2002
(
4 لﺪﻣ دﻮﺟو
ﺎﻫ و دﺮﺒﻫار يﺎﻫ ﺶﺨﺑﺮﺛا يﺮﻴﮔدﺎﻳ )
Testa & Freitas, 2003
(
)
Mcpherson, 2002
(
5 نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد زﺎﻴﻧ سﺎﺳاﺮﺑ سورد ﻲﺣاﺮﻃ
) ،ﻲﻣﺎﻣا 1389 (
)Lin, et al., 2011( (Mcpherson, 2002)
6 ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻪﺑ ﻲﺳﺮﺘﺳد
)
Mcpherson, 2002
(
7 ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ﺐﺳﺎﻨﺗ
يﺎﻫ ﺳرﺪﻣ ﺎ هرود يﺎﻫزﺎﻴﻧ ﺎﺑ ن
)
Testa & Freitas, 2003
(
)
Mcpherson, 2002
(
) ،ﻲﻣﺎﻣا 1389 (
ﻒﻳدر ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ ﻞﻣﺎﻋ
ﻖﻘﺤﻣ
8 نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ
)
Mcpherson, 2002
(
9 ﻲﮔﮋﻳو
يﺎﻫ هﺪﺷ ﻪﺋارا سورد ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ
)
Lin, et al., 2011
(
)
Frimpon, 2012
(
)
Mcpherson, 2002
(
10 ﻞﻴﻬﺴﺗ ﻲﮔﮋﻳو نﺎﻣزﺎﺳ رد تﺎﻋﻼﻃا يروﺎﻨﻓ رﺎﺘﺧﺎﺳ ﻲﮔﺪﻨﻨﻛ
)
Puri, 2012
(
)
Lin, et al., 2011
(
)
Frimpon, 2012
(
) ،ﻲﻣﺎﻣا 1389 (
)
Mcpherson, 2002
(
11 ترﺎﻬﻣ ﺢﻄﺳ
ﺎﻫ نﺎﻣزﺎﺳ يﺎﻀﻋا برﺎﺠﺗ و
)
Testa & Freitas, 2003
(
)
Frimpon, 2012
(
)
Lin, et al., 2011
(
12 ﻮﻴﺷ
ه ي يﺮﺒﻫر )
Lin, et al., 2011
(
13 ﺪﺷرا ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﺖﻳﺎﻤﺣ
)
،ﻲﻣﺎﻣا 1389 (
(Frimpon, 2012)
)
Lin, et al., 2011
(
14 ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ دﺎﻤﺘﻋا ﻞﺑﺎﻗ ﺐﻟﺎﻗ
ﺎﻫ )
Testa & Freitas, 2003
(
)
Lin, et al., 2011
(
15 ﺎﻜﺗا ﻞﺑﺎﻗ ﻲﻨﻓ يﺎﻫراﺰﺑا دﻮﺟو
)
Lin, et al., 2011
(
16 ﻦﻴﺴﻴﻨﻜﺗ فﺮﻃ زا ﺐﺳﺎﻨﻣ ﻲﻧﺎﺒﻴﺘﺸﭘ
ﺎﻫ )
Testa & Freitas, 2003
(
)
Frimpon, 2012
(
)
Lin, et al., 2011
(
17 نﺎﻣزﺎﺳ يﺎﻀﻋا ﺖﻴﻗﻼﺧ ﺢﻄﺳ
)
Lin, et al., 2011
(
18 ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ دﻮﺟو
يﺎﻫ ﻲﻜﻤﻛ )
Puri, 2012
( )
Lin, et al., 2011
(
19 ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ يزﺎﺳﺪﻨﺘﺴﻣ
يﺎﻫ ﻲﺷزﻮﻣآ )
Lin, et al., 2011
(
20 شﺮﻳﺬﭘ ياﺮﺑ داﺮﻓا شﺰﻴﮕﻧا
مﺎﻈﻧ ﺪﻳﺪﺟ )
،ﻲﻣﺎﻣا 1389 (
)
Lin, et al., 2011
(
21 يﻮﻗ و زﺎﺑ تﺎﻃﺎﺒﺗرا
)
Testa & Freitas, 2003
(
) ،ﻲﻣﺎﻣا 1389 (
)
Lin, et al., 2011
(
22 نورد رد دﺎﻤﺘﻋا دﻮﺟو
ﺎﻈﻧ ﻲﺷزﻮﻣآ م )
Lin, et al., 2011
(
23 ﺪﻨﻫد ﻪﺋارا ﻢﺘﺴﻴﺳ ﻪﺑ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد دﺎﻤﺘﻋا ه
ي آ شزﻮﻣ )
Lin, et al., 2011
(
ﻒﻳدر ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ ﻞﻣﺎﻋ
ﻖﻘﺤﻣ
24 شور دﻮﺟو
يﺎﻫ ﻒﻴﻟﺎﻜﺗ ﻞﻳﻮﺤﺗ ياﺮﺑ دﺪﻌﺘﻣ
)
Puri, 2012
(
25 ﺖﻌﻔﻨﻣ و ﻪﻨﻳﺰﻫ تﺎﻈﺣﻼﻣ
) ،ﻲﻣﺎﻣا 1389 (
)
Puri, 2012
(
26 ﻦﻴﺸﻴﭘ سورد ﻪﺑ ﻲﺳﺮﺘﺳد نﺎﻜﻣا
)
Puri, 2012
(
27 ﺖﻧﺮﺘﻨﻳا ﺪﻧﺎﺑ يﺎﻨﻬﭘ
)
Puri, 2012
(
28 سورد رد ﻲﻠﻣﺎﻌﺗ ﻲﮔﮋﻳو دﻮﺟو
)
Testa & Freitas, 2003
(
)
Frimpon, 2012
( )
Puri, 2012
(
) ،ﻲﻣﺎﻣا 1389 (
29 نﺎﺑز زا ﻲﻧﺎﺒﻴﺘﺸﭘ
يﺎﻫ ﻒﻠﺘﺨﻣ )
Puri, 2012
(
30 نﺎﻣزﺎﺳ ﻂﺳﻮﺗ رازﺎﺑ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ مﺎﺠﻧا
)
Puri, 2012
(
31 ﺎﻳزرا
ﻮﻴﺷ ﻲﺸﺨﺑﺮﺛا ﻲﺑ ه
ي ﺲﻳرﺪﺗ )
Frimpon, 2012
(
)
Puri, 2012
; Testa & Freitas, 2003
(
32 فﺮﻃﺮﺑ دﺮﻛ زاﺪﻧا ﻪﺑ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﻲﺷزﻮﻣآ يﺎﻫزﺎﻴﻧ ن ه
ي ﻲﻓﺎﻛ )
Testa & Freitas, 2003
(
33 يﺮﻴﮔدﺎﻳ يزﺎﺠﻣ ﻂﻴﺤﻣ ﺎﺑ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد قﺎﺒﻄﻧا ﻪﺑ ﻚﻤﻛ )
Testa & Freitas, 2003
(
)
Frimpon, 2012
(
34 ﻲﮔﮋﻳو ﻪﺑ ماﺮﺘﺣا
يﺎﻫ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ )
Testa & Freitas, 2003
(
) ،ﻲﻣﺎﻣا 1389 (
35 ﻪﺒﻨﺟ ﺮﺑ ﺪﺣ زا ﺶﻴﺑ ﺰﻛﺮﻤﺗ زا يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ
يﺎﻫ ﻲﻨﻓ )
Testa & Freitas, 2003
(
36 ﻞﻣﺎﻜﺗ ﻪﺑ ﺶﻳاﺮﮔ
ﺎﺑ يﺎﻫدﺎﺤﺗا دﺎﺠﻳا يدﺮﺒﻫار
)
Testa & Freitas, 2003
(
37 ﺘﺷر
ﻪ ي ﻮﺠﺸﻧاد ﻲﻠﻴﺼﺤﺗ
(Frimpon, 2012)
38 ﺎﺑ رﺎﻛرد ﻮﺠﺸﻧاد ترﺎﻬﻣ
ﻪﻧﺎﻳار
(Frimpon, 2012) ) ،ﻲﻣﺎﻣا 1389 (
39 ﻲﻜﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا شزﻮﻣآ ﻪﺑ ﻮﺠﺸﻧاد شﺮﮕﻧ
(Frimpon, 2012)
40 شزﻮﻣآ ﻪﺑ هﺪﻜﺸﻧاد شﺮﮕﻧ
يﺎﻫ ﻲﻜﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا )
Frimpon, 2012
(
41 سورد يراﺪﻬﮕﻧ و يزﺎﺳزﺎﺑ
)
Frimpon, 2012
(
42 ﻳﺎﻣﺮﺳ
ﻪ ي يﻮﻨﻌﻣ )
Frimpon, 2012
(
43 ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ يراﺪﻳﺎﭘ
ﺎﻫ
(Frimpon, 2012)
44 دﻮﺟو
دﺮﺒﻫار )
،ﻲﻣﺎﻣا 1389 (
هوﺮـﮔ ،ﺖﻤﺴﻗ ﻦﻳا رد ﻪـﻴﻟوا يﺪـﻨﺑ
ﻞـﻣاﻮﻋ زا راﺬـﮔﺮﺛا
ﺮـﺑ ﻘﻓﻮﻣ ـﻴ ﺖ ﺎـﻈﻧ م يﺎـﻫ شزﻮـﻣآ
ﻧوﺮﺘﻜﻟا ﻴ ﻜ ﻲ
نﻮﭙﻤﻳﺮﻓ ﻂﺳﻮﺗ هﺪﺷ ﻪﺋارا لﺪﻣ سﺎﺳاﺮﺑ )
2012 (
هوﺮـﮔ ﻦﻳﺮﺗﺪـﻳﺪﺟ ﻪﻛ زا يﺪـﻨﺑ
ﻞﻣاﻮﻋ ﻦﻳا ﺖﺳا
ﻪﺋارا ، ﻲﻣ ﻮﺷ د . رادﻮـﻤﻧ ﺎـﺑ ﻖـﻴﻘﺤﺗ ﻲﺗﺎﻣﺪـﻘﻣ يﻮﮕﻟا هرﺎﻤـﺷ
) 1 (
ﻪـﺋارا ﻞـﺑﺎﻗ ،
ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ .
رادﻮﻤﻧ
1 . ﻮﮕﻟا ي ﺗﺎﻣﺪﻘﻣ ﻲ ﻘﺤﺗ ﻴ ﻖ
شور ﺳﺎﻨﺷ ﻲ
ﻦﻳا يدﺮﺑرﺎﻛ فﺪﻫ هﺎﮔﺪﻳد زا ﻖﻴﻘﺤﺗ ﺖﺳا
. ﻮﻴﺷ ﺮﻈﻧ زا ه
ي ﺰﻴﻧ هداد يروآدﺮﮔ ﻲﻣ
ناﻮﺗ
عﻮﻧ زا ار ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا
» ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ - ﻲﺸﻳﺎﻤﻴﭘ
« ﺖﺴﻧاد .
و هﺎﮕﺸﻧاد ﺪﻴﺗﺎﺳا ﻦﻴﺑ زا ﻪﻧﻮﻤﻧ يﺎﻀﻋا
ﻨﻴﻣز رد لﺎﻌﻓ و ﻊﻠﻄﻣ ناﺮﻳﺪﻣ ﻪ
ي ﺋارا ﻪ ي هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﻜﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا ﻲﺷزﻮﻣآ تﺎﻣﺪﺧ يﺎﻫ
ﺮﻬﺷ
هﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا ناﺮﻬﺗ ا
ﺪﻧ . دﻮﺑ يداﺮﻓا ﻪﻧﻮﻤﻧ يﺎﻀﻋا ﺪﻧ
ﻪﺑ ﻪﻛ
،سورد ﻲﺣاﺮﻃ رد ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ رﻮﻃ
ﻢﻫ و ﺲﻳرﺪﺗ هرود ﻲﺑﺎﻳزرا ﻦﻴﻨﭼ
يﺎﻫ ﻪﺘﺷاد ﺖﻛﺮﺷ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ يزﺎﺠﻣ شزﻮﻣآ ﺪﻧا
. داﺪﻌﺗ
100 داﺮﻓا ﻦﻳا زا ﺮﻔﻧ )
96 ﻪﻧﻮﻤﻧ لﻮﻣﺮﻓ سﺎﺳاﺮﺑ ﺮﻔﻧ ﻌﻣﺎﺟ زا يﺮﻴﮔ
ﻪ ي دوﺪﺤﻣﺎﻧ )
ﻪﻧﻮﻤﻧ يﺮﻴﮔ
ﻲﺸﻳﺎﻤﻴﭘ ( و 4 ﺮﻔﻧ ﺖﻬﺟ زا ﺰﻴﻧ طﺎﻴﺘﺣا
يﺎﺟ ﺦﺳﺎﭘ ياﺮﺑ يراﺬﮔ يﺎﻫ
ﺺﻗﺎﻧ (
راﺰﺑا ﻂﺳﻮﺗ
ﺶﺳﺮﭘ ﺶﻳﺎﻤﻴﭘ ﻪﻣﺎﻧ ﺪﺷ
ه ﺪﻧا . ﺦﺳﺎﭘ خﺮﻧ ﻲﻳﻮﮔ
100 ﺶﺳﺮﭘ ياﺮﺑ ﺪﺻرد ﻪﺑ ﻪﻣﺎﻧ
هﺪﻣآ ﺖﺳد
ﺖﺳا . ﺺﺧﺎﺷ يﺎﻫ ﺶﺳﺮﭘ ﻪﻣﺎﻧ نﺎﻴﺑ ﻞﻣاﻮﻋ سﺎﺳاﺮﺑ ﺶﻫوﮋﭘ تﺎﻴﺑدا رد هﺪﺷ
) لوﺪﺟ 1 ( ﻦﻴﻴﻌﺗ ،
ﺷ هﺪ ﺪﻧا . هزﺎﺳ ياﻮﺘﺤﻣ ﻲﻳاور يﺎﻫ
ﺎﮔﺮﺒﺧ زا ﻲﺠﻨﺳﺮﻈﻧ سﺎﺳاﺮﺑ ،ﻖﻴﻘﺤﺗ ﺖﺳد ن
رد رﺎﻛرﺪﻧا
ﻨﻴﻣز ﻪ ي ﺋارا ﻪ ي ﻲﻜﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا شزﻮﻣآ تﺎﻣﺪﺧ ﻪﺑ
هﺪﻣآ ﺖﺳد ﺖﺳا
. نوﺰﻓا ﺮﺑ
ﺐﻳﺮﺿ ،ﻦﻳا
ﻪﺠﻨﺳ ﻲﻳﺎﻳﺎﭘ ﻦﻴﻴﻌﺗ ياﺮﺑ خﺎﺒﻧوﺮﻛ يﺎﻔﻟآ ﺎﻫ
ﺎﺑ ﺮﺑاﺮﺑ 0,919 لﺎﻌﻓ و ﻲﻨﻣﻮﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﺎﻨﺑ ﻪﻛ هدﻮﺑ
ﻲﻣﻮﻴﻗ ) 1386 ( ﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧ دﺪﻋ ﻦﻳا ه
ي ﺶﺳﺮﭘ ياﺮﺑ بﻮﺧ رﺎﻴﺴﺑ ﻲﻳﺎﻳﺎﭘ ﻪﻣﺎﻧ
ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ . ﺑ ياﺮ
ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ ﻞﻣاﻮﻋ ﻮﺠﺸﻧاد
ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ ﻞﻣاﻮﻋ هﺪﻜﺸﻧاد ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ ﻞﻣاﻮﻋ
يروﺎﻨﻓ يدﺎﻬﻧ ﻞﻣاﻮﻋ
ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ ﺎﻈﻧ شزﻮﻣآ م
ﻲﻜﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا
هاد ﻞﻴﻠﺤﺗ يﺎﻫ
ﻲﮔﮋﻳو اﺪﺘﺑا ،ﺶﻫوﮋﭘ فاﺪﻫا يﺎﺘﺳار رد ﻖﻴﻘﺤﺗ يﺎﻫ
ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ ﺖﻴﻌﻤﺟ
ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ يﺎﻀﻋا ﺪﺷ
زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﻞﻣاﻮﻋ ﻦﻳا زا ﻚﻳ ﺮﻫ ﻲﺒﺴﻧ ﺖﻳﻮﻟوا نآ زا ﺲﭘ و ه
ﻲﺳرﺮﺑ ﻦﻣﺪﻳﺮﻓ نﻮﻣزآ ﺷ
ﺖﺳا هﺪ .
ياﺮﺑ ﺋارا رد ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ يﺪﻴﻠﻛ ﻞﻣاﻮﻋ ﻦﻴﻴﻌﺗ ﻪ
ي
شزﻮﻣآ يﺎﻫ ا دﺮﻜﻳور ﺎﺑ ،ﻲﻜﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا ﻦﻴﻴﻌﺗ ﻪﺑ ،ﻲﻓﺎﺸﺘﻛ
هﺪﻨﻨﻛ
ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ رد ﻞﻣاﻮﻋ ﻦﻳﺮﺗ
ﻲﺒﺴﻧ ﺖﻳﻮﻟوا درﻮﻣ رد و ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﻚﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا شزﻮﻣآ ﻞﻣاﻮﻋ
،هﺪﺷ ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ ﺮﻈﻧرﺎﻬﻇا
ﺮﻛ هد ﻢﻳا . ،ﺖﻳﺎﻬﻧرد ﻞﻣاﻮﻋ
ﻄﺑار دﻮﺟو ﺮﻈﻧ زا ،هﺪﺷ ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ ﻪ
ي ﻢﻫ تاﺮﻴﻴﻐﺗ
ﺮﻳﺎﺳ ﺎﺑ نﺎﻣز
ﻞﻣاﻮﻋ هﺪﺷ ﻲﺳرﺮﺑ ﻖﻴﻘﺤﺗ لﺪﻣ رد ﺪﻧا
. ﻢﻫ نﻮﻣزآ ﻦﻣﺮﻴﭙﺳا ﻲﮕﺘﺴﺑ
ﻪﺑ رﻮﻈﻨﻣ ﻦﻳا ياﺮﺑ رﺎﻛ
ﺖﺳا ﻪﺘﻓر .
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺎﻫ
ﻧﻮﻤﻧ ﻪ ي
ﻲـﮔﮋﻳو ﺮـﻈﻧ زا ،ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا رد هﺪﺷ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ
يﺎـﻫ لوﺪـﺟ رد ،ﻲﺘﺧﺎﻨـﺷ ﺖـﻴﻌﻤﺟ
هرﺎﻤﺷ ) 2 ( ، ﺖﺳا هﺪﺷ ﻲﺳرﺮﺑ .
لوﺪﺟ
2 . ﻲﮔﮋﻳو ﺖﻴﻌﻤﺟ يﺎﻫ
ﻪﻧﻮﻤﻧ يﺎﻀﻋا ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ
ﺮﻴﻐﺘﻣ شزرا
ﻲﻧاواﺮﻓ ﺪﺻرد
ﻢﻛ زا ﺮﺗ 35 لﺎﺳ 24
24 ﺪﺻرد
35 ﺎﺗ 40 لﺎﺳ 8
8 ﺪﺻرد
40 ﺎﺗ 45 لﺎﺳ 27
27 ﺪﺻرد
45 ﺎﺗ 50 لﺎﺳ 26
26 ﺪﺻرد
ﻦﺳ زا ﺮﺗﻻﺎﺑ
50 لﺎﺳ 15
15 ﺪﺻرد
دﺮﻣ 41
41 ﺪﺻرد
ﺖﻴﺴﻨﺟ نز
59 59 ﺪﺻرد
دﺮﺠﻣ 20
20 ﺪﺻرد
ﻞﻫﺎﺗ ﺖﻴﻌﺿو ﻞﻫﺎﺘﻣ
80 80 ﺪﺻرد
ﻢﻛ زا ﺮﺗ 3 لﺎﺳ 54
54 ﺪﺻرد
3 ﺎﺗ 6 لﺎﺳ 18
18 ﺪﺻرد
6 ﺎﺗ 9 لﺎﺳ 7
7 ﺪﺻرد
9 ﺎﺗ 12 لﺎﺳ 7
7 ﺪﺻرد
ﻘﺑﺎﺳ ﻪ ي ﻲﺘﻳﺮﻳﺪﻣ رﺎﻛ زاﺮﺗﻻﺎﺑ
12 لﺎﺳ 10
10 ﺪﺻرد
ﺑ رد
ﻲـﻨﻌﻣ دﺪﻋ ،ﻞﻣاﻮﻋ ﺖﻳﻮﻟوا ﻞﻴﻠﺤﺗ ﺪﻌ ﺎـﺑ ﺮـﺑاﺮﺑ ﻦﻣﺪـﻳﺮﻓ نﻮـﻣزآ ياﺮـﺑ يراد
0,00 و
ﻚﭼﻮﻛ زا ﺮﺗ 0,05 ) ،ﻲﻣﻮﻴﻗ لﺎﻌﻓ و ﻲﻨﻣﻮﻣ 1386
( ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ .
نﺎﺸﻧ دﺪﻋ ﻦﻳا ﻲﻣ
ﻦـﻳا ﻪـﻛ ﺪـﻫد
ار ﻞﻣاﻮﻋ ﻲﻤﻧ
ﺑ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﺮﻈﻧ زا ناﻮﺗ ﻚﻳ ﺎ
لوﺪﺟ رد ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ و ﺖﺴﻧاد ﺮﺑاﺮﺑ ﺮﮕﻳد هرﺎﻤﺷ
) 3 ( ،
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺋارا ﻞﻣاﻮﻋ ﻦﻳا ﻲﺒﺴﻧ ﺖﻳﻮﻟوا .
لوﺪﺟ 3 . ﻞﻣاﻮﻋ ﻲﺒﺴﻧ ﺖﻳﻮﻟوا راﺬﮔﺮﺛا
ﻲﻜﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا شزﻮﻣآ ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ ﺮﺑ
ﻞﻣﺎﻋ راﺬﮔﺮﺛا ﻲﻜﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا شزﻮﻣآ ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ ﺮﺑ ﺒﺗر
ﻪ ي ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ
ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻲﺸﺨﺑﺮﺛا يﺎﻫ
ﻲﺘﻳﺮﻳﺪﻣ 30,52
ﺖﻴﻗﻼﺧ 30,32
و دﻮﺟ دﺮﺒﻫار نﺎﻣزﺎﺳ رد 28,94
ﻪﺑ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد دﺎﻤﺘﻋا ﺎﻈﻧ
ﺪﻨﻫد ﻪﺋارا م ه
ي شزﻮﻣآ 28,65
شﺮﻳﺬﭘ ياﺮﺑ داﺮﻓا شﺰﻴﮕﻧا ﺎﻈﻧ
ﺪﻳﺪﺟ م 27,94
لﺪﻣ دﻮﺟو ﺎﻫ و دﺮﺒﻫار يﺎﻫ ﺶﺨﺑﺮﺛا يﺮﻴﮔدﺎﻳ 27,04
فﺮﻃﺮﺑ ندﺮﻛ زاﺪﻧا ﻪﺑ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﻲﺷزﻮﻣآ يﺎﻫزﺎﻴﻧ ه
ي ﻲﻓﺎﻛ 26,85
ﻮﺠﺸﻧاد زﺎﻴﻧ سﺎﺳاﺮﺑ سورد ﻲﺣاﺮﻃ نﺎﻳ
26,81
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ يراﺪﻳﺎﭘ ﺎﻫ
26,79
ﻮﻴﺷ ه ي يﺮﺒﻫر 26,45
نﺎﻣزﺎﺳ ﺮﻈﻧ زا هﺪﺷ ﻪﺋارا سورد ﺖﻴﺑﻮﻠﻄﻣ 26,2
ﻮﻴﺷ ﻲﺸﺨﺑﺮﺛا ﻲﺑﺎﻳزرا ه
ي ﺲﻳرﺪﺗ 25,11
ﻞﻴﻬﺴﺗ ﻲﮔﮋﻳو نﺎﻣزﺎﺳ رد تﺎﻋﻼﻃا يروﺎﻨﻓ رﺎﺘﺧﺎﺳ ﻲﮔﺪﻨﻨﻛ
24,96
ترﺎﻬﻣ ﺢﻄﺳ ﺎﻫ
نﺎﻣزﺎﺳ يﺎﻀﻋا برﺎﺠﺗ و 24,95
نورد رد دﺎﻤﺘﻋا دﻮﺟو ﻈﻧ
ﺎ ﻲﺷزﻮﻣآ م 24,94
ﺖﻧﺮﺘﻨﻳا ﺪﻧﺎﺑ يﺎﻨﻬﭘ 24,59
ﺪﺷرا ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﺖﻳﺎﻤﺣ 24,31
ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ﺐﺳﺎﻨﺗ يﺎﻫ
ﺳرﺪﻣ ﺎ هرود يﺎﻫزﺎﻴﻧ ﺎﺑ ن 24,07
يﺮﻴﮔدﺎﻳ يزﺎﺠﻣ ﻂﻴﺤﻣ ﺎﺑ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد قﺎﺒﻄﻧا ﻪﺑ ﻚﻤﻛ 24,07
ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻪﺑ ﻲﺳﺮﺘﺳد 23,64
ﺮﻓ ا ﻲﻟﺎﻣ ﺐﺳﺎﻨﻣ يﺎﻫﺪﻨﻳ 23,24
شزﻮﻣآ ﻪﺑ هﺪﻜﺸﻧاد شﺮﮕﻧ يﺎﻫ
ﻲﻜﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا 22,5
ﻲﻜﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا شزﻮﻣآ ﻪﺑ ﻮﺠﺸﻧاد شﺮﮕﻧ 22,48
يﻮﻗ و زﺎﺑ تﺎﻃﺎﺒﺗرا 22,14
ﺎﻜﺗا ﻞﺑﺎﻗ ﻲﻨﻓ يﺎﻫراﺰﺑا دﻮﺟو 21,87
ﻞﻣﺎﻋ راﺬﮔﺮﺛا ﻲﻜﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا شزﻮﻣآ ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ ﺮﺑ ﺒﺗر
ﻪ ي ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ
سورد رد ﻲﻠﻣﺎﻌﺗ ﻲﮔﮋﻳو دﻮﺟو 21,6
ﺎﺑ رﺎﻛرد ﻮﺠﺸﻧاد ترﺎﻬﻣ ﻪﻧﺎﻳار
21,42
ﻲﮔﮋﻳو يﺎﻫ هﺪﺷ ﻪﺋارا سورد ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ 20,93
ﻳﺎﻣﺮﺳ ﻪ ي يﻮﻨﻌﻣ 20,62
زا ﺐﺳﺎﻨﻣ ﻲﻧﺎﺒﻴﺘﺸﭘ ﺎﻫ ﻦﻴﺴﻴﻨﻜﺗ فﺮﻃ
20,51
ﻲﮔﮋﻳو يﺎﻫ ناﺮﻳﺬﭘ شزﻮﻣآ 20,09
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ دﺎﻤﺘﻋا ﻞﺑﺎﻗ ﺐﻟﺎﻗ ﺎﻫ
19,01
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ دﻮﺟو يﺎﻫ
ﻲﻜﻤﻛ 18,99
ﺘﺷر ﻪ ي ﻮﺠﺸﻧاد ﻲﻠﻴﺼﺤﺗ 18,76
ﻦﻴﺸﻴﭘ سورد ﻪﺑ ﻲﺳﺮﺘﺳد نﺎﻜﻣا 18,41
سورد يراﺪﻬﮕﻧ و يزﺎﺳزﺎﺑ 18,39
ﺖﻌﻔﻨﻣ و ﻪﻨﻳﺰﻫ تﺎﻈﺣﻼﻣ 18,37
ﻲﮔﮋﻳو ﻪﺑ ماﺮﺘﺣا يﺎﻫ
ﻓ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﻲﮕﻨﻫﺮ 18,07
شور دﻮﺟو يﺎﻫ
ﻒﻴﻟﺎﻜﺗ ﻞﻳﻮﺤﺗ ياﺮﺑ دﺪﻌﺘﻣ 17,3
ﻞﻣﺎﻜﺗ ﻪﺑ ﺶﻳاﺮﮔ ﺎﺑ
يﺎﻫدﺎﺤﺗا دﺎﺠﻳا يدﺮﺒﻫار
16,63
نﺎﺑز زا ﻲﻧﺎﺒﻴﺘﺸﭘ يﺎﻫ
ﻒﻠﺘﺨﻣ 16,16
ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ يزﺎﺳﺪﻨﺘﺴﻣ يﺎﻫ
ﻲﺷزﻮﻣآ 16,01
نﺎﻣزﺎﺳ ﻂﺳﻮﺗ رازﺎﺑ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ مﺎﺠﻧا 14,66
ﻪﺒﻨﺟ ﺮﺑ ﺪﺣ زا ﺶﻴﺑ ﺰﻛﺮﻤﺗ زا يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ يﺎﻫ
ﻲﻨﻓ 14,45
سﺎﺳاﺮﺑ ،ﻦﻣﺪﻳﺮﻓ ﺲﻧﺎﻳراو ﻞﻴﻠﺤﺗ نﻮﻣزآ ﺞﻳﺎﺘﻧ
ﺖـﻴﻟﺎﻌﻓ ﻲﺸﺨﺑﺮﺛا
يﺎـﻫ ﻲﺘﻳﺮﻳﺪـﻣ ،
ياراد
و ﺖﻳﻮﻟوا ﻦﻳﺮﺗﻻﺎﺑ ﮔﻮﻠﺟ
ﻴ ﺮ ي زا ﺰـﻛﺮﻤﺗ ـﺑ ﻴ ﺶ زا ﺪـﺣ ﺮـﺑ ﻪـﺒﻨﺟ يﺎـﻫ ـﻨﻓ
ﻢـﻛ ياراد ،ﻲ ﻦﻳﺮـﺗ
ﻞﻣاﻮﻋ ﺮﻳﺎﺳ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺖﻳﻮﻟوا ﺘﺴﻫ
ﺪﻨ . لوﺪـﺟ رد ﺰـﻴﻧ ﻞـﻣاﻮﻋ ﺮﻳﺎﺳ ﻲﺒﺴﻧ ﺖﻳﻮﻟوا هرﺎﻤـﺷ
) 3 (
هﺪــﺷ ﻪــﺋارا ﺖــﺳا
. ﻞــﻣاﻮﻋ ﻲﺒﺴــﻧ ﺖــﻳﻮﻟوا ﻦﻴــﻴﻌﺗ زا ﺲــﭘ راﺬــﮔﺮﺛا
شزﻮــﻣآ ﺖــﻴﻘﻓﻮﻣ ﺮــﺑ
جاﺮﺨﺘﺳا ﻚﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا شزﻮﻣآ ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ يﺪﻴﻠﻛ ﻞﻣاﻮﻋ ،ﻲﻜﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا ﻲﻣ
ﻮﺷ ﺪﻧ . جاﺮﺨﺘﺳا ياﺮﺑ
يﺪﻴﻠﻛ ﻞﻣاﻮﻋ راﺬﮔﺮﺛا
نآ ﺎﻳ هﺪﻳﺪﭘ ﻦﻳا ﺮﺑ
و نﺎﮔرزﺎﺑ ،ﺪﻣﺮﺳ ﻪﻛ ﻪﭼ يزﺎﺠﺣ
) 1387 ( مﺎـﻧ ﻪـﺑ
ﻞــﻣاﻮﻋ ﻲــﻣ هدﺎﻔﺘــﺳا ﻲﻠﻣﺎــﻋ ﻞــﻴﻠﺤﺗ زا ،ﺪــﻨﻣﺎﻧ ﻲــﻣ
دﻮــﺷ . ﻲﻠﻣﺎــﻋ ﻞــﻴﻠﺤﺗ زا ﻖــﻴﻘﺤﺗ ﻦــﻳا رد
ﻲﻓﺎﺸﺘﻛا
هدﺎﻔﺘﺳا رﻮﻈﻨﻣ ﻦﻳا ياﺮﺑ1
ﺮﻛ هد ﻢﻳا .
نارﺎـﻜﻤﻫ و ﻦﻴﻟ لﺪﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ )
2011 ( يﺎـﻨﺒﻣ
ياﺮــﺑ لﻮــﺒﻗ ﻞــﺑﺎﻗ ﻲﻠﻣﺎــﻋ رﺎــﺑ ﻞﻗاﺪــﺣ و ﻪــﺘﻓﺮﮔ ﺮــﻈﻧ رد ﻞــﻣاﻮﻋ ﻪﺘــﺳد رﺎــﻬﭼ ار تﺎﺒــﺳﺎﺤﻣ ار ﻲﻳاور زا هزﺎﺳ يرادرﻮﺧﺮﺑ 0,4
(hulland, 1999)
راﺮﻗ ، ﻲـﻣ ﻢﻴـﻫد . ﻧ ﻲﻠﻣﺎـﻋ ﻞـﻴﻠﺤﺗ ﺞﻳﺎـﺘ
ﺲﻛﺎﻤﻳراو ﺶﺧﺮﭼ زا ﺲﭘ
لوﺪﺟ رد2
هرﺎﻤﺷ ) 4 ( ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺋارا .
لوﺪﺟ
4 . يﺎﻫهزﺎﺳ زا هﺪﺷ ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ ﺺﺧﺎﺷ
يﺎﻫ ﻖﻴﻘﺤﺗ
رﻮﺘﻛﺎﻓ
ﺺﺧﺎﺷ راﺬﮔﺮﺛا يﺎﻫ ﻲﻜﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا شزﻮﻣآ ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ ﺮﺑ
1 2
3 4
يﺮﻴﮔدﺎﻳ يزﺎﺠﻣ ﻂﻴﺤﻣ ﺎﺑ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد قﺎﺒﻄﻧا ﻪﺑ ﻚﻤﻛ 0,741
فﺮﻃﺮﺑ دﺮﻛ آ يﺎﻫزﺎﻴﻧ ن زاﺪﻧا ﻪﺑ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﻲﺷزﻮﻣ
ه ي ﻲﻓﺎﻛ 0,709
ﻪﺒﻨﺟ ﺮﺑ ﺪﺣ زا ﺶﻴﺑ ﺰﻛﺮﻤﺗ زا يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ يﺎﻫ
ﻲﻨﻓ 0,631
ﻮﻴﺷ ﻲﺸﺨﺑﺮﺛا ﻲﺑﺎﻳزرا ه
ي ﺲﻳرﺪﺗ 0,6
ﻦﻴﺸﻴﭘ سورد ﻪﺑ ﻲﺳﺮﺘﺳد نﺎﻜﻣا 0,583
سورد يراﺪﻬﮕﻧ و يزﺎﺳزﺎﺑ 0,563
نﺎﺑز زا ﻲﻧﺎﺒﻴﺘﺸﭘ يﺎﻫ
ﻒﻠﺘﺨﻣ 0,553
ﺷرا ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﺖﻳﺎﻤﺣ ﺪ
0,542
سورد رد ﻲﻠﻣﺎﻌﺗ ﻲﮔﮋﻳو دﻮﺟو 0,524
ﻮﻴﺷ ه ي يﺮﺒﻫر 0,511
ﻦﻴﺴﻴﻨﻜﺗ فﺮﻃ زا ﺐﺳﺎﻨﻣ ﻲﻧﺎﺒﻴﺘﺸﭘ ﺎﻫ
0,497
ﺖﻧﺮﺘﻨﻳا ﺪﻧﺎﺑ يﺎﻨﻬﭘ 0,475
ﺘﺷر ﻪ ي ﻮﺠﺸﻧاد ﻲﻠﻴﺼﺤﺗ 0,454
ﺎﻜﺗا ﻞﺑﺎﻗ ﻲﻨﻓ يﺎﻫراﺰﺑا دﻮﺟو 0,421
لﺪﻣ دﻮﺟو ﺎﻫ و دﺮﺒﻫار يﺎﻫ ﺶﺨﺑﺮﺛا يﺮﻴﮔدﺎﻳ 0,754
نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد زﺎﻴﻧ سﺎﺳاﺮﺑ سورد ﻲﺣاﺮﻃ 0,64
ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻪﺑ ﻲﺳﺮﺘﺳد 0,586
ترﺎﻬﻣ ﺢﻄﺳ ﺎﻫ
نﺎﻣزﺎﺳ يﺎﻀﻋا برﺎﺠﺗ و 0,656
نﺎﻣزﺎﺳ ﺮﻈﻧ زا هﺪﺷ ﻪﺋارا سورد ﺖﻴﺑﻮﻠﻄﻣ 0,562
1 Exploratory Factor Analysis 2 Varimax Rotation
