شنکمهرب یمرو و یور تافلوس
کاخ کی رد یور یدنبءزج و هدافتسا تیلباق رب تسوپمک یکهآ
یدمحم همطاف یچوان
1داژن - نیسح اضریلع
2روپ - نایقتم اضردیمح
3
*
:تفایرد خیرات 08
/ 11 / 1397
:شریذپ خیرات 11
/ 06 / 1398
هدیکچ
کاخ تلاکشم زا یور دوبمک یم یزرواشک تلاوصحم درکلمع شیازفا هب رجنم نآ ندرک فرطرب و تسا یکهآ یاه
یور ییایمیش یاهدوک .دوش
یم یلآ یاهدوک و هدش هدافتسا لباق ریغ نامز تشذگ اب کاخ رد یور عیزوت رب ریثأت اب دناوت
هووحن اوما .دنووش نآ هدافتسا تیلباق دوبهب ثعاب اه و ریثأوت
کاخ رد یور ءازجا و هدافتسا تیلباق رییغت قیقد یسررب دنمزاین ییایمیش یاهدوک اب اهنآ شنکمهرب فده .تسا ییایمیش و یلآ یاهدوک اب هدشرامیت یاه
یمرو و یور تافلوس شنکمهرب یسررب قیقحت نیا یسر یکهآ کاخ کی رد نامز یط رد یور یدنبءزج و هدافتسا تیلباق رب تسوپمک
قیقحت نیا .دوب
هب یمرو لوا روتکاف لماش یفداصت ًلاماک حرط بلاق رد لیروتکاف شیامزآ تروص حطس ود( تسوپمک
0 و 1 حطوس هس( یور مود روتکاف و )دصرد 0
، 2 و
5 یلیم اب )یور تافلوس عبنم زا مرگولیک رب مرگ 3
هنومن .دش ماجنا رارکت یامد رد هدشرامیت کاخ یاه
±1 22 یتناس هجرد یعارز تیفرظ تبوطر و دارگ
هب تدم 120 ،شیامزآ عورش رد .دندش هدناباوخ روتابوکنا رد زور 60
و 120 هنومن ندناباوخ زا سپ زور ور اوب هدافتسا تیلباق نییعت یارب رامیت ره زا یا
DTPA-TEA هزادنا و
ور اب یور ءازجا یریگ رو دربراک رثا رد هک داد ناشن جیاتن .دش هتشادربBCR
یم هراصع یور نیگنایم تسوپمک اب هدش یریگ
DTPA-TEA هب
ینعم تروص ( یراد
05 /
>0 )P یمرو شنکمهرب .تفای شیازفا یونعم هدافتوسا لباق یور رب نامز و تسوپمک
( دووبن راد 05 / 0 P>
اوب .)
( تفای شهاک یور تافلوس روضح رد هدافتسا لباق یور نامز تشذگ 05
/
>0 دربراک رثا رد ،نآ رب هولاع .)P یمرو
کاخ رد تسوپمک اوب هدوشرامیت یاوه
هب .دنتفای شیازفا نامز تشذگ اب یور ءازجا ،یور هوطبار هوک داد ناوشن یگتوتبمه بیاروض یسررب .تفای شهاک نامز تشذگ اب هک هدنامیقاب یور زج
ینعم هراصع یور نیب یراد اب هدش یریگ
DTPA-TEA اشن قیقحت نیا جیاتن .تشاد دوجو یور فلتخم ءازجا و
یمرو دربراک رثا رد هک داد ن تسوپمک
.تفای شیازفا نآ هدافتسا تیلباق و هدرک رییغت یور تافلوس اب هدشرامیت یسر کاخ رد یور ءازجا هژاو :یدیلک یاه یسر کاخ ،یدنب ءزج
، تسوپمک یمرو ،یور تافلوس
همدقم 1
کاخ بلغا هومین و کوشخ قطاونم یاه
یاراد و یوکهآ ،کوشخ
ایلق شنکاو کاوخ نویا رقف اب هارمه طیارش نیا .دنتته یی
رورن زا اوه
یم ثعاب یلآ داوم کاخ نیا رد ناهایگ زا یرایتب هک دوش
دوبمک اب اه
مک ییاذغ رصانع هوبور یور ه ویو هوب فرصم
( دنووش ور 21
رد یور .)
زا شیب 300 ناوتنا رد یموتیلوباتم یاهدنیآرف رد ریگرد میزنآ و ماد ،
( دراد دوجو هایگ 20
) یاروب یفاوک نازیم هب رصنع نیا نیمًات نیاربانب .
ناتنا یعیبط دشر یور دووبمک لکوشم عوفر یاروب .توسا یروروض
یم ور زا یکی ،درک هدافتسا ور دنچ زا ناوت زا هدافتوسا جیار یاه
1 ، 2 و 3 - هب و موولع هوروگ رایداتوسا و داتوسا ،دوشرا یوسانشراک یوجوشناد بیترت
یزرواشک هدکشناد ،کاخ یسدنهم
، درکرهش هاگشناد
( - :لوئتم هدنتیون
Email: motaghian.h@yahoo.com )
DOI: 10.22067/jsw.v0i0.78662
( توسا یور تافلووس دننام یور یواح ییایمیش یاهدوک 6
دربراوک .)
ور رگید هلمج زا یلآ یاهدوک یازفا یاه
روصانع هدافتوسا تیلباق ش
دازآ رب هولاع .تسا هایگ یارب ،یولآ یاهدوک هیزجت یط رد یور ندش
کاوخ رد دذوج لوباق یور ترلغ هرحلام لباق شیازفا یاراد یاوه
لیکوشت لویلد هوب یولآ یاوهدوک زا هدافتسا زا سپ رصنع نیا دوبمک سکلپمک یم یلآ داوم اب یور لولحم یاه ( دوشاب
3 تاوقیقحت جیاوتن .)
ن ییایمیوش یاوهدوک اب یلآ یاهدوک یقیفلت دربراک هک تسا هداد ناش
یم ار ناوهایگ یوفیک و یمک درکلمع ،دیلوت هنیزه شهاک نمض دناوت
( دهد شیازفا زین 25
.)
یمرو یزرواوشک رد هدافتوسا دروم یلآ یاهدوک هلمج زا تسوپمک
یمرو .تسا مروک تویلاعف زا لوصاح تسوپمک عقاو رد تسوپمک
یاوه
ور یکاخ دنامتپ ی ه یم ایاقب و اه داتجا و هشلا لماش اهنت هن هک دشاب
مرک هدناموتپ زوین و یرتوتب داوم هکلب تسا اه لوحارم رد یولآ یاوه
یم رب رد زین ار هیزجت فلتخم ه یو حطس اب تارذ یاراد دوک نیا .دریگ
ییلااب یم رورن زا کاوخ زویر یاهاوضف تیعضو دوبهب ثعاب هک دشاب
یمرو هار تسوپمک تیعوضو دووبهب و دویلوت ووفح یاروب رادویاپ یراک
هب کاخ یزیخلصاح همین و کشخ قطانم رد ه یو
مک یدورو اب کشخ
( تسا یلآ داوم 5
.)
کاخ زا تابیکرت دننام فلتخم یناک
یاه
،یسر یاهدیتکا ،نوهآ
موینیمولآ و
،زنگنم نبرک تا داوم ،اه یلآ و رگید یازوجا دوماج لیکوشت
هدش تسا و اب دنویپ اوب رصانع نویا
تاوبیکرت ءازوجا فولتخم روصانع
لیکشت یم ( دوش 31 رصانع ییاجباج .) رد
کاخ اه هتتباو هب یدنبءزج
اهنآ ( تسا 8 .) نیمه رب یزاوسادج ساسا و
نیویعت ءازوجا روصانع رد
دروآرب رادقم لباق هدافتسا اهنآ ها زئاح تیم .تسا
،یور ءازوجا و هدافتوسا تیلباق رییغت رب یلآ داوم رثا یسررب هرابرد ( ناراکمه و یلامک 2011
دووک روثا نآ رد هوک دونداد ماوجنا یقیقحت )
یوومرو و مدوونگ شوولک و هاووک ،یواووگ یور تافلوووس رووب ار تووسوپمک
هفاضا .دنداد رارق یسررب دروم یکهآ کاخ کی هب هدش نآ
رازوگ اوه
رد هک دندرک کاخ
ءزوج رد رتشیب یور هدشنرامیت یاه راروق هدونامیقاب
یم هدروب راوکب یور نازیم شیازفا اب .تتین هایگ سرتسد رد هک دریگ هدوش هدافتسا یور رادقم نیرتشیب .تفای شیازفا یور ءازجا همه هدش
تانبرک اب هدش دنویپ ءزج هب تلع هب هک دش لیدبت اه
ریداقم و لاابpH
میتلک تانبرک دایز تافلوس ندرک هفاضا اب .دوب هعلاطم دروم کاخ رد
نویا یبوتن رادقم اما ،تفای شیازفا هدنامیقاب ءزج رد یور رادقم یور یور تافلووس ندروک هفاوضا اوب ءازوجا ریاوس اریز ،تفای شهاک ءزج .توفای شهاوک هدونامیقاب یور یبوتن دصرد هجیتن رد دنتفای شیازفا هوب ءازجا همه یلآ داوم زا هدافتسا یاهدیوتکا اوب هدوشدنویپ یور زوج
کاخ رد زنگنم یاهدیتکا مک ریداقم تلع هب هک داد شیازفا ار زنگنم ( دش رازگ 15
( ناراکمه و یلامک نینچمه .) 2010
روثا یوسررب هب )
یمرو هفاضا یور تافلوس رب ندیناباوخ نامز و تسوپمک کوی هوب هدش
نآ .دنتخادرپ یکهآ کاخ کاخ رد هک دندرک رازگ اه
اه هدشنرامیت ی
هدش هدرب راکب یور نازیم شیازفا اب .دوب هدنامیقاب ءزج رد یور رتشیب هب ینعم روط ءازجا و تفای شیازفا یور ءازجا همه یراد اوب هدوشدنویپ
تانبرک اه دربراک نینچمه .دنداد ناشن ار شیازفا نیرتشیب هدنامیقاب و
یمرو هب یور ءازجا همه تسوپمک اوب هدوشدنویپ یور زوج
یاهدیوتکا
هدام اب هدشدنویپ یور ندیناباوخ نامز تشذگ اب .داد شیازفا ار زنگنم .دونتفای شیازفا یور ءازجا ریاس و شهاک یلدابت و لولحم یور و یلآ نآ نیاربانب تویلباق شهاوک ینعم هب تارییغت نیا هک دندرک رازگ اه
( تسا نامز اب کاخ رد یور هدافتسا 14
.) نیتح ( نایقتم و روپ 2014
)
دربراک ریثأت 0
، 5 / 0 و 1 یومرو و یواوگ دووک دوصرد روب ار توسوپمک
توشذگ زا دعب یور هدافتسا تیلباق و یدنبءزج 30
هوعلاطم درووم زور
نآ .دنداد رارق یور رادوقم نیرتوشیب و نیروتمک هوک دندرک رازگ اه
هراصع اوب هدوش یرویگ
DTPA- TEA
،دهاوش کاوخ رد بویترت هوب
کاخ اب هدشرامیت یاه 1
د و یماد دوک دصر 1
یومرو دصرد توسوپمک
دیتکا اب هدشدنویپ یور نیب .دوب کاوخ رد زونگنم و نوهآ یاوه
یاوه (
05 /
<0 کاخ رد یلآ هدام اب هدشدنویپ یور .)P
اوب هدشرامیت یاه 5
/ 0
و 1 یمرو و یماد دوک دصرد ت دهاش کاخ اب تسوپمک
ینعم تواف یراد
( 05 /
<0 یلاحرد .تشاد )P
رد یولآ هداوم اوب هدوشدنویپ یور توافت هک
کاخ ینعم اهدوک فلتخم حوطس اب هدشرامیت یاه ( دوبن راد
05 /
<0 .)P
دووک اوب هدوشرامیت کاخ رد یلآ هدام اب هدشدنویپ یور رادقم نیرتشیب یمرو اب هدشرامیت کاخ رد نآ زا سپ و یماد دوش هدهاوشم توسوپمک
( 11 .) ،نینچمه ( ناراکمه و یبارض 2018
تافلووس ریثأوت یسررب هب )
رد یور ءازجا رب دلاضاف نجل تسوپمک و یور 8
یکهآ کاخ هنومن
نآ .دنتخادرپ ءازوجا همه رد یور ترلغ نیگنایم هک دندرک رازگ اه
( تفای شیازفا دلاضاف نجل تسوپمک و یور تافلوس دربراک اب 33
.)
هب ررب ساسا رب یلکروط یس
یور دورو لاوبند هوب ،هدش ماجنا یاه
ناومز توشذگ اب و هدش هتساک نآ هدافتسا تیلباق تعرس هب ،کاخ هب یوم لیدوبت روتمک تویللاح اوب ییاوهءزج هب لولحم ءزج ( دووش
23 .)
یم یلآ یاهدوک ور اب دنناوت
هدافتسا تیلباق شیازفا هب فلتخم یاه
یثأوت زا یهاگآ نیاربانب .دننک کمک کاخ رد یور روب یولآ یاوهدوک ر
قویقحت نیا رد .تسا یرورض نامز یط رد رصنع نیا هدافتسا تیلباق یومرو و یور تافلوس ،نامز رذگ رثا یسررب هب تویلباق روب توسوپمک
.دش هتخادرپ یسر یکهآ کاخ کی رد یور ءازجا و هدافتسا شور و داوم اه
هنومن یرادرب ک یاراد یکهآ و یسر کاخ هنومن کی رد قیقحت نیا یور دووبم
یلیم کی زا رتمک(
( )مرگوولیک روب مرگ 20
زا کاوخ نویا .دوش ماوجنا )
نیمز عومج هنومن .دش هتشادرب درکرهش هاگشناد یاه یروآ
اووه هدوش
کشخ کلا زا و 2 یلیم یگ یو یخرب .دش هداد روبع یرتم کاوخ یاه
( رتموردیه ور هب تفاب لماش 9
،) نویوتناپسوس ردpH
2 هوب 1 دآ
( کاخ هب 31 ) هراصع رد یکیرتکلا تیاده تیلباق ، 2
هب 1 کاخ هب دآ
( 26 ( رت نویسادیتکا ور هب یلآ نبرک ،) 22
لداوعم میتلک تانبرک ،)
یثنخ ور هب هدنامیقاب دیسا نویسارتیت و کیرلکوردیه دیسا اب یزاس
( میدس دیتکوردیه اب 17
رد میدوس تاتوسا اب ینویتاک لدابت تیفرظ ،)
رباربpH
7 ( 29 یور ،) ید اب هدافتسا لباق کیتسا اتنپ نیمآ یرت نلیتا
( دیسا
DTPA-TEA
( ) 16 موضه زا هدافتوسا اب کاخ رد لک یور و )
کیرتین دیسا اب 4
( رلاوم 28 .دش نییعت )
یمرو تسوپمک
یوومرو کوولا زا سپووس و کووشخ اوووه یواووگ دوووک تووسوپمک 2
یلیم یوگ یو یخرب .دش هداد روبع یرتم لماوش دووک یاوه
(pH
31 ،)
باق هراصع رد یکیرتکلا تیاده تیل 5
هب 1 ( دوک هب دآ 26
یلآ نبرک ،)
( 22 هراصع یور ،) یریگ
اوب هدوش
DTPA-TEA
( 16 اوب لوک یور و )
کیرتین دیسا اب مضه زا هدافتسا 4
( رلاوم 28 .دش نییعت )
نویسابوکنا هووعلاطم نوویا هووب
تروووص لوا روتکاووف لماووش لوویروتکاف شیاوومزآ
یمرو حطس ود( تسوپمک 0
و 1 حطوس هس( یور مود روتکاف و )دصرد
0 ، 2 و 5 یلیم راروکت هوس اوب )یور تافلووس عوبنم زا مرگولیک رب مرگ
هنومن .تفرگ ماجنا هب هدشرامیت کاخ یاه
تدم 120 یامد رد زور 22
هجرد یتناس تیفرظ دح رد کاخ تبوطر وفح یارب .دش هدناباوخ دارگ
( هعرزم 17 ومن ندیناباوخ هرود لوط رد )دصرد هن
رادوقم هوب و نزو اه
یفاک هنومن هب رطقم دآ شیاومزآ عورش رد .دش هفاضا اه
( 3 )تعاوس ،
60 و 120 هوونومن ،ندووناباوخ زا سووپ زور یارووب راوومیت رووه زا یا
شیامزآ .دش تشادرب یور یدنبءزج و هدافتسا تیلباق نییعت یاه
یور یدنبءزج و هدافتسا تیلباق نییعت افتسا لباق یور نییعت یارب هونومن رد هد
ور زا هدوشرامیت یاوه
DTPA-TEA
( دش هدافتسا 16
و یلداوبت ،لولحم ءازجا نییعت یارب .)
تاونبرک اوب هدشدنویپ و زونگنم و نوهآ یاهدیوتکا اوب هدوشدنویپ ،اوه
ور زا اهدیفلوس و یلآ داوم اب هدشدنویپ
Community Bureau of
Reference; BCR
( 24 ا هدوونامیقاب ءزووج نیوویعت یارووب و ) ور ز
( ناراکمه و وتیزوپسا 1982
( ) 28 ءزوج .دوش هدافتوسا ) هوب یدونب
نویا
هب هک دش ماجنا تروص 1
،کاخ مرگ 40
یلیم رتیل
3COOH
1CH
/ 0
یامد رد و هدوزفا رلاوم
±2 22 یتناس هجرد تدوم هب دارگ
16 تعاوس
تانبرک اب هدشدنویپ و یلدابت ،لولحم یور( دش هداد رارق کاوخ هب ،)اه
لوبق هولحرم 40
یولیم روتیل
OH.HCl NH2
1 ( رلاووم 5 / 1 اوب pH=
HNO3
2 یامد رد و هدوزفا )رلاوم
±2 22 یتناس هجرد تدوم هب دارگ
16 ،)زونگنم و نهآ یاهدیتکا اب هدشدنویپ یور( دش هداد رارق تعاس
لبق هلحرم کاخ هب 10
یلیم رتیل
O2
H2
30
% ( 1 یاومد رد و تعاوس
85 یتناس هجرد + )دارگ
50 یولیم روتیل
COONH4
CH3
1 ( رلاووم 2
ابpH=
HNO3
2 یامد رد و هدوزفا )رلاوم
±2 85 یتناس هجرد داروگ
تدم هب 16 تعاوس و یولآ داووم اوب هدوشدنویپ یور( دوش هداد راروق
ندوزفا اب هدنامیقاب یور و )اهدیفلوس 7
یلیم رتیل
HNO3
4 هوب لامرن
یامد رد لبق کاخ
±2 80 یتناوس هوجرد تدوم هوب داروگ
16 تعاوس
راصع ه .دش دهاوخ یریگ یرامآ لیلحت و هیزجت سنایراو ینگمه لماش سنایراو هیزجت تایضرف یسررب زا سپ اه
هدنامیقاب ندوب لامرن و یومرو( تارییغت لماوع رثا اه
دووک و توسوپمک
زا هدافتسا اب یور ءازجا و هدافتسا لباق یور رب )نامز یط رد ییایمیش هزادونا اوب سناویراو هیزجت یرویگ
یاوه ( رروکم
repeated measure
ANOVA
( یووطخ عماووج لدووم و ) نیوونچمه .دووش یووسررب )GLM
نیگنایم هتیاقم ور زا هدافتوسا اوب اه
لاومتحا حطوس رد وLSD
5
هدافتسا لباق یور نیب نوسریپ یگتتبمه بیرض .دیدرگ ماجنا دصرد هداد لیلحت و هیزجت .دش نییعت یور ءازجا اب مرون زا هدافتسا اب اه
رازوفا
atistica
( رثا هزادنا .دش ماجناSt Eta2
ناشن ) زا کوی روه مهس هدنهد
یگ یو لک تارییغت رد لماوع یم اه
رویز لوومرف زا هدافتوسا اب و دشاب
( دش هبساحم 30
:)
جیاتن ثحب و
یگژیو یمرو و کاخ یاه تسوپمک
یگ یو زا یخرب یومرو و کاوخ یاوه
رد هوعلاطم درووم توسوپمک
لودج 1 هداد ناشن هدش
اب یکهآ هعلاطم دروم کاخ .تسا روباربpH
اب 8 ( یکیرتکلا تیاده تیلباق و اب ربارب )EC
18 / 0 یوسد روب سنومیز
نآ لداعم میتلک تانبرک رادقم نینچمه .دوب رتم 34
یور .دوب دصرد
هدافتسا لباق 37
/ 0 یلیم یونارحب دوح زا رتمک هک دوب مرگولیک رب مرگ
یلیم کی( رصنع نیا )مرگولیک رد مرگ
،یتووکلم( تسا 2003
رادوقم .)
هووعلاطم دروووم کاووخ رد لووک یور 48
یوولیم .دوووب مرگووولیک رووب مرووگ
یمرو یاراد هدافتوسا دروم تسوپمک 19
یولیم یور مرگوولیک روب مروگ
هراصع اوب هدش یریگ
DTPA-TEA
لوک یور و 116
یولیم روب مروگ
.دوب مرگولیک هدافتسا لباق یور ع یور ریداقم سنایراو هیزجت جیاتن هراص
زا هدافتوسا اب هدش یریگ
ور
DTPA- TEA
لودج رد 2 نویا جیاوتن .توسا هدش هداد ناشن
یم ناشن لودج یمرو رثا هک دهد
و ناومز ،ییایمیوش دووک ،توسوپمک
هراصع یور رادقم رب ییایمیش دوک و نامز شنکمهرب اوب هدوش یرویگ
DTPA- TEA
یوونعم ( دوووب راد 01 /
>0 دوووک داد ناووشن جیاووتن .)P
ییایمیش هراصع یور رب ار ریثأت نیرتشیب یور تافلوس اوب هدوش یریگ
DTPA-TEA
.تشاد
هوک داد ناوشن ییایمیوش دوک و نامز شنکمهرب نیگنایم هتیاقم هراصع یور اب هدش یریگ
DTPA-TEA
نامز همه رد دربراوک اوب اوه
ینعم شیازفا یور ( تفای یراد
05 /
>0 ،یور دربراک نودب رامیت رد .)P
هراصع یور ش یریگ
اوب هد
DTPA-TEA
یروییغت ناومز توشذگ اوب
( تشادن 05 /
<0 کاخ رد .)P
اوب هدوشرامیت یاوه 2
و 5 یولیم روب مروگ
هراصع یور نامز تشذگ اب ،یور مرگولیک و توفای شهاک هدش یریگ
نامز رد یاه 60 و 120 یونعم تواوفت نویوسابوکنا زا سوپ زور یراد
( تشادن 05 /
<0 لودج( )P
3 .)
دﺟ لو 1 - ﻲﺧﺮب و هﻲﮔﮋی ا ی ﻲکیﺰیﻓ و اﺧ ﻲیایﻤیﺷ ﻲمرو و ك
تسوپﻤک
Table 1- Some chemical and physical properties of soil and vermicompost ﻲمرو تسوپﻤک Vermicompost كاﺧ
Soil ﻲﮔﮋیو
Properties
7.5 8
pH
2.6 EC )dS m-1( 0.18
- 15.8
CEC (cmol+ kg-1)
7 0.33
OC (%)
و نشSand (%) 16
و تلیسSilt (%) 34
و سر Clay (%) 50
و یسرclay
تفابTexture
و 34
CaCO3 (%)
19 0.37
DTPA-TEA - Zn (mg.kg-1)
116 یور 48
لک
Total Zn (mg.kg-1)
لودﺟ 2 - هراصع یور ﺮیداقم سنایراو هیﺰجت جیاتن زا هدافتسا اب هدﺷ یﺮیﮔ
DTPA-TEA
Table 2- Results of ANOVA of extracted Zn using DTPA-TEA تاعبﺮم نیگنایم df MS
تاﺮییغت عبانم Sources of variation
لماوع نیب Between-Subject Effect
1.12(0.76)**
یمرو 1 تسوپمک (V)
23.81(0.99)**
ییایمیش دوک 2 (F)
0.05(0.22) ns 2
V×F
0.03 اطخ 12
Error لماوع نورد Within- Subject Effect
6.94(0.95)**
نامز 2 (T)
0.02(0.05) ns 2
T×V
3.90(0.96)**
4 T×F
0.01(0.05)ns 4
T×F×V
0.03 اطخ 24
Error
0.26 ( تیورک نومزآ
)p نولیتپا 1
ینعم**
لامتحا حطس رد راد 1
و دصرد ینعم ریغns
راد
زتنارپ لخاد دادعا Eta2
تسا .
** Significant at P< 0.01, and ns no significant.
The numbers in parentheses are Eta2. { )
error
+ss
effect
/(ss
effect
=}ss Eta2
یمرو دربراک رثا نیگنایم هتیاقم نینچمه هوک داد ناشن تسوپمک
ینعم شیازفا ببس دوک نیا دربراک هراصع یور راد
تبوتن هدوش یریگ
لکش( دش دهاش رامیت هب 1
.) نیتح ( ناویقتم و روپ 2014
و یوحطبا ،)
( نراکمه 2013 نیتح و ) ( ناویقتم و روپ 2016
هوک دوندرک رازوگ )
یونعم شیازوفا هب رجنم ،کاخ هب یلآ یاهدوک ندوزفا لوباق یور راد
یم هدافتسا ( دوش
1 ، 11 و 12 ( نروا و ام .) 2006
ناراکمه و یلامک و ) (
2010 هدافتوسا تویلباق نامز تشذگ اب هک دندرک نایب ) شهاوک یور
( تفای 14 و 19 دربراوک روثا رد کاخ دذج لباق یور رادقم شیازفا .)
یمرو رد رصنع نیا دوجو رب هولاع ،یلآ یاهدوک هویزجت هوب تسوپمک
ید زاوگ و یلآ یاهدیسا لیکشت ،نآ یلآ داوم ببوس هوک نبرکدیوتکا
شهاک اب تیاهن رد و کاخ کینبرک دیسا شیازفا یم کاخpH
دوناوت
ذج تیلباق رب ( دراذگب رثا یور د
27 .)
لودﺟ 3 - هراصع یور ﺮب نویسابوکنا نامز و یور تافلوس دﺮبراک ﺮثا اب هدﺷ یﺮیﮔ
DTPA-TEA ﻲلیم(
)مﺮﮔولیک ﺮب مﺮﮔ
Table 3- Effect of applied Zn and incubation time on extracted Zn (mg kg-1) with DTPA-TEA نامز
Zn Time
1) kg-
. (mg
120 d 60 d
1h
0.43 (0.06)Ac 0.41(0.05)Ac
0.29(0.04)Ac 0
0.89(0.08)Bb 0.95(0.06)Bb
1.67(0.05)Ab 2
1.68(0.13)Ba 1.87(0.16)Ba
4.38(0.11)Aa 5
درادناتسا یاطخ زتنارپ لخاد دادعا (
)SE .دنتته
ناشن گرزب فورح ینعم توافت هدنهد
نیگنایم راد ناشن کچوک فورح و فیدر ره رد اه نهد
ینعم توافت هد نیگنایم راد
نومزآ ساسا رب نوتس ره رد اه حطس ردLSD
5 دصرد
.دنتته
The numbers in parentheses are standard errors (SE).
The uppercase letters indicate the significant difference between the means in each row and the lowercase letters indicate the significant difference between the means in each column based on the LSD test at the 5 % level.
لکﺷ 1 - دﺮبراک ﺮثا ﻲمرو
تسوپﻤک هراصع یور ﺮب اب هدﺷ یﺮیﮔ
DTPA-TEA ﻲلیم(
)مﺮﮔولیک ﺮب مﺮﮔ
ناشن توافتم فورح ینعم توافت هدنهد
راد رد لامتحا حطس 5
ساسا رب دصرد نومزآ
.تساLSD
Figure 1- Effect of applied vermicompost on extracted Zn (mg.kg-1) with DTPA-TEA
The diffrent letters indicate the significant difference between the means based on the LSD test at the 5 % level.
کاخ رد یور ءازجا لودج رد یور فلتخم ءازجا ریداقم سنایراو هیزجت جیاتن 4
ناشن
هداد دووک و ناومز شنکمهروب ،لودج نیا جیاتن ساسا رب .تسا هدش
لاومتحا حطس رد هدنامیقاب یور رب ییایمیش 5
یونعم دوصرد .دووب راد
یمرو ،نامز شنکمهرب روب ییایمیوش دووک و تسوپمک
،لوولحم یور
تاونبرک اوب هدوشدنویپ و یلدابت و یولآ داووم اوب هدوشدنویپ یور و اوه
لامتحا حطس رد اهدیفلوس 1
یاهدیتکا اب هدش دنویپ یور رب و دصرد
لامتحا حطس رد زنگنم و نهآ 5
ینعم دصرد یلاح رد ،دوب راد
نویا هوک
یونعم هدنامیقاب یور رب رثا ( دووبن راد
05 / 0
>
،روییغت لوماوع نیوب .)P
هب ار ریثأت نیرتشیب یومرو و ناومز بیترت
،لوولحم یور روب توسوپمک
تاونبرک اوب هدوشدنویپ و یلدابت و یولآ داووم اوب هدوشدنویپ یور و اوه
نهآ یاهدیتکا اب هدشدنویپ یور رب ییایمیش دوک و نامز و اهدیفلوس .دنتشاد هدنامیقاب یور و زنگنم و تانبرک اب هدشدنویپ و یلدابت ،لولحم یور
ه ا
یمرو شنکمهرب نیگنایم هتیاقم جیاتن و ییایمیش دوک ،تسوپمک
تانبرک اب هدشدنویپ و یلدابت ،لولحم یور رب نامز لودج رد اه
5 هئارا
،نویسابوکنا زا سپ تعاس کی لودج نیا جیاتن هب هجوت اب .تسا هدش یور ءزج نیا تواوفت و تفای شیازفا دهاش هب تبتن اهرامیت همه رد
ینعم یراد یمرو دربراک نیب .توشادن دووجو نآ روب یور و توسوپمک
رادقم نیرتشیب تاونبرک اوب هدشدنویپ و یلدابت ،لولحم یور
اوه رد 60
راوومیت رد نویووسابوکنا زا سوپ زور 1
% یومرو هاروومه هووب تووسوپمک 5
یلیم .دمآ تسدب یور مرگولیک رب مرگ زنگنم و نهآ یاهدیسکا اب هدشدنویپ یور
گنایم هتیاقم جیاتن یمرو شنکمهرب نی
و ییایمیش دوک ،تسوپمک
لودوج رد زنگنم و نهآ یاهدیتکا اب هدشدنویپ یور رب نامز 6
هوئارا
یمرو اب هدشرامیت کاخ ءزج هب( اهرامیت همه رد .تسا هدش و تسوپمک
لودﺟ 4 - یور فلتخم ءاﺰﺟا ﺮیداقم سنایراو هیﺰجت جیاتن
Table 4- Results of ANOVA of different fractions of Zn تاعبﺮم نیگنایم
MS تاﺮییغت عبانم df
Sources of variation هدناﻤیقاب
residual و ﻲلآ داوم اب هدﺷدنویپ
اهدیفلوس associated with organic matter and
sulfids اب هدﺷدنویپ
و نهآ یاهدیسکا ﺰنگنم associated with
Fe-Mn oxides اب هدﺷدنویپ و ﻲلدابت ،لولحم
تانبﺮک اه
Soluble, exchangeable, and associated with carbonates لماوع نیب
Between-Subject Effect
0.07(0.01) ns 23.08(0.91) **
10.47(0.89) **
0.79(0.99)**
یمرو 1 تسوپمک (V)
4.28(0.51) **
18.96(0.94) **
12.55(0.95) **
0.20(0.90)**
ییایمیش دوک 2 (F)
0.76(0.16)ns 0.47(0.28)ns
0.12(0.15)ns 0.002(0.10)ns
2 V×F
0.68 0.20
0.11 0.003
اطخ 12 Error لماوع نورد Within- Subject Effect
182.7(0.94) **
52.27(0.85) **
54.73(0.97) **
2.54(0.99)**
نامز 2 (T)
2.02(0.14)ns 0.59(0.06) ns
0.66(0.31) **
0.10(0.79)**
2 T×V
3.04(0.33) * 1.08(0.19)ns
0.63(0.47) **
0.07(0.83)**
4 T×F
2.52(0.29)ns 3.91(0.46) **
0.40(0.36) * 0.02(0.53)**
4 T×F×V
1.05 0.77
0.12 0.002
اطخ 24 Error
0.76 0.01
0.09 0.01
( تیورک نومزآ )p
1 1
1 نولیتپا 1
ینعم**
لامتحا حطس رد راد 1
،دصرد ینعم * لامتحا حطس رد راد 5
و دصرد ینعم ریغns راد
زتنارپ لخاد دادعا Eta2
.تسا
** Significant at P< 0.01 , * Significant at P< 0.05 and ns no significant.
The numbers in parentheses are Eta2. { )
error
+ss
effect
/(ss
effect
=}ss Eta2
5 یلیم و نهآ یاهدیتکا اب هدشدنویپ یور )یور مرگولیک رب مرگ
اووب شیاوومزآ یادووتبا رد زوونگنم 60
ا سووپ زور تواووفت نویووسابوکنا ز
ینعم ( تشادن یراد 05
/
<0 اما .)P
120 نویا نویوسابوکنا زا سوپ زور
( توفای شیازوفا ءزج 05
/
>0 یور ،یور دربراوک اوب ناومز روه رد .)P
( تفای شیازفا زنگنم و نهآ یاهدیتکا اب هدشدنویپ 05
/
>0 .)P
نیا رد
،رامیت ءزج نیا دهاش هب تبتن 188
اب ،نینچمه .تفای شیازفا دصرد
یمرو دربراک یاراد یاهرامیت رب تسوپمک
2 و 5 یلیم مرگوولیک رب مرگ
بیترت هب ءزج نیا ،یور 64
و 60 زا سپ .تفای شیازفا دصرد 90
زور
رادوقم نیرتشیب ،نویسابوکنا زا هدوشدنویپ و یلداوبت ،لوولحم یور
اوب
تانبرک اه یاراد یاهرامیت رد 2
و 5 یلیم هوب یور مرگوولیک روب مروگ
یمرو هارمه دهاوش هب تبتن اهرامیت نیا .دمآ تسدب تسوپمک
40 اوت
42 یومرو ندوزوفا اوب نیونچمه .دونتفای شیازفا دصرد هوب توسوپمک
یاهرامیت 2 و 5 یلیم بیترت هب ار ءزج نیا ،یور مرگولیک رب مرگ 29
و
40 ازووفا دوصرد ( وداولا و یرووت .داد شی
2008 ناراووکمه و یلاوومک ،) (
2010 و 2011 ییایمیوش و یولآ یاهدوک ندوزفا هک دندرک رازگ ،)
ینعم شیازفا هب رجنم ،کاخ هب هدوشدنویپ و یلداوبت ،لولحم یور راد
تاوونبرک اووب ( دوویدرگ اووه
14 ، 15 و 32 یرلناووخ و یووللاج ،نیوونچمه .)
( 2008 ( ناراووکمه و یلاوومک و ) 2010
و 2011 اووب هووک دووندرک ناوویب )
اووب هدووشدنویپ یور و شهاووک یلداووبت و لووولحم یور ناوومز تووشذگ تانبرک ( تفای شیازفا اه 13
، 14 و 15 کاوخ هوب یلآ دوک ندوزفا اب .)
زا یداویز دوصرد و هدروک دوسر یور تانبرک تروص هب یور ،یکهآ هوب هدش هدوزفا یور دوک و یلآ هدام هیزجت زا لصاح دذج لباق یور د کاخ یم دوسر یتانبرک لکش ر ( دنک
11 و 12 اوب هوعلاطم نویا رد .)
تاونبرک اب هدشدنویپ و یلدابت ،لولحم یور نامز تشذگ شیازوفا اوه
ور هوب یور ءازوجا هوعلاطم نویا رد هوکنیا هب هجوت اب .تفای
BCR
اوب هدوشدنویپ و یلداوبت ،لوولحم ءزوج ور نویا رد و دویدرگ نییعت تانبرک اب و لوا هلحرم رد اه هراصع کی
شیازفا نیا ؛دش جارختسا ریگ
یم تانبرک اب هدشدنویپ یور شیازفا هب طوبرم دناوت اه
.دشاب
لودﺟ 5 - ﻲمرو ،دﺮبراک ﺮثا تسوپﻤک
یور ، تانبﺮک اب هدﺷدنویپ و ﻲلدابت ،لولحم یور ﺮب نویسابوکنا نامز و اه
ﻲلیم(
)مﺮﮔولیک ﺮب مﺮﮔ
Table 5- Effect of applied vermicompost, Zn, and incubation time on exchangeable, soluble Zn and Zn associated with carbonates (mg.kg-1)
نامز Zn time
1) kg-
. (mg Vermicompos
(%) 1h 60 d 120 d
0.96(0.02)Ad 0.40(0.05)Bc
0.36(0.00)Bb 0
0
0.96(0.04)Ad 0.50(0.01)Bd
0.42(0.01)Bab 2
1.10(0.01)Ac 0.72(0.00)Bc
0.45(0.01)Cab 5
1.32(0.06)Ab 0.56(0.00)Bd
0.50(0.03)Ba 0
1
1.34(0.01)Aa 0.82(0.06)Bb
0.44(0.02)Cab 2
1.42(0.01)Aa 1.15(0.03)Ba
0.50(0.00)Ca 5
درادناتسا یاطخ زتنارپ لخاد دادعا (
)SE .دنتته
ناشن گرزب فورح ینعم توافت هدنهد
نیگنایم راد ناشن کچوک فورح و فیدر ره رد اه ینعم توافت هدنهد
نیگنایم راد نومزآ ساسا رب نوتس ره رد اه حطس ردLSD
5 دصرد
.دنتته
The numbers in parentheses are standard errors (SE).
The uppercase letters indicate the significant difference between the means in each row and the lowercase letters indicate the significant difference between the means in each column based on the LSD test at the 5 % level.
کوی ،زونگنم و نوهآ یاهدیتکا اب هدشدنویپ یور رادقم نیرتشیب یاراد راووومیت رد نویوووسابوکنا عوروووش زا سوووپ تعاوووس 1
دوووصرد
یمرو و تسوپمک 5
م یلی ندوزوفا .دووب یور مرگولیک رب مرگ 1
دوصرد
یمرو یاراد کاخ هب تسوپمک 5
یلیم شیازفا هب یور مرگولیک رب مرگ
211 .دیماجنا دصرد 60
هومه رد ءزوج نویا نویوسابوکنا زا سوپ زور
هب اهرامیت زج 2 یلیم شیازوفا دهاوش هوب تبوتن یور مرگولیک رب مرگ
رد ءزوج نویا رادقم نیرتشیب .تفای 120
ر رد ،نویوسابوکنا زا سوپ زو
یاراد کاخ 5
یلیم .دمآ تسدب یور مرگولیک رب مرگ ناراوکمه و یه
( 2007 ( ناراوکمه و یلامک ،) 2011
نیوتح و ) ( ناویقتم و رووپ
2014 )
هوب رجنم ،کاخ هب ییایمیش و یلآ یاهدوک ندوزفا هک دندرک رازگ ینعم شیازفا دنویپ یور راد
گ زونگنم و نوهآ یاهدیتکا اب هدش دویدر
( 10 ، 12 و 15 نامز تشذگ اب هک تسا هدش نایب تاقیقحت یخرب رد .) ( توفای شیازوفا زونگنم و نهآ یاهدیتکا اب هدشدنویپ یور
13 ، 19 و
32 ( هتوتیرک و ول .) 1998
یور رادوقم شیازوفا هوک دوندرک رازوگ )
و یولآ یاوهدوک دربراوک روثا رد زنگنم و نهآ یاهدیتکا اب هدشدنویپ لیلد هب ،ییایمیش نهآ یاهدیتکا حوطس رب دذج هب یور دایز لیامت
رد صوصخ هب زنگنم و یم لااب یاهpH
نوکمم لویلد نیمه هب .دشاب
رد دووجوم یور نینچمه و کاخ هب هدش هدوزفا یور زا یرادقم تسا نیارباونب و هدوش لوصتم اهدیوتکا نویا هب ندش دازآ زا سپ یلآ داوم دبای شیازفا ءازجا نیا هب طوبرم ریداقم (
18 ندوش هفاضا اب ،نیاربانب .)
هدوش هفاضا یور ،کاخ هب ییایمیش و یلآ یاهدوک دربراک رثا رد یور یوم روشتنم کاخ زیر ذفانم لخاد هب و دذج تویلباق هوجیتن رد ،دووش
هوب یلداوبت و لوولحم ءازوجا زا و شهاک نامز تشذگ اب یور هدافتسا یم لاقتنا یدیتکا ءزج دننام رتمک هدافتسا تیلباق اب ءازجا ( دبای
19 .)
لودﺟ 6 - ﻲمرو دﺮبراک ﺮثا تسوپﻤک
یور ، ﺰنگنم و نهآ یاهدیسکا اب هدﺷدنویپ یور ﺮب نویسابوکنا نامز و ﻲلیم(
)مﺮﮔولیک ﺮب مﺮﮔ
Table 6- Effect of applied vermicompost, Zn, and incubation time on Zn associated with Fe/Mn oxides (mg.kg-1) نامز
time Zn
1) kg-
. (mg Vermicompos
(%)
120 d 60 d
1h
4.22(0.03)Ad 1.52(0.02)Bb
1.60(0.05)Bd 0
0
4.92(0.39)Ac 1.73 (0.08)Bb
1.81(0.13)Bd 2
6.57(0.10)Aa 2.81(0.10)Ba
3.17(0.04)Bb 5
5.25(0.26)Ac 2.46(0.08)Ba
2.59(0.14)Bc 0
1
5.85(0.35)Ab 2.52(0.00)Ba
2.98(0.13)Bbc 2
6.68(0.16)Aa 2.98(0.08)Ca
4.98(0.5)Ba 5
درادناتسا یاطخ زتنارپ لخاد دادعا SE(
.دنتته)
ناشن گرزب فورح ینعم توافت هدنهد
نیگنایم راد ناشن کچوک فورح و فیدر ره رد اه ینعم توافت هدنهد
نیگنایم راد اه نومزآ ساسا رب نوتس ره رد حطس ردLSD
5 دصرد
.دنتته
The numbers in parentheses are standard errors (SE).
The uppercase letters indicate the significant difference between the means in each row and the lowercase letters indicate the significant difference between the means in each column based on the LSD test at the 5 % level.
اهدیفلوس و یلآ داوم اب هدشدنویپ یور یمرو شنکمهرب نیگنایم هتیاقم جیاتن و ییایمیش دوک ،تسوپمک
لودج رد اهدیفلوس و یلآ داوم اب هدشدنویپ یور رب نامز 7
هدوش هئارا
نیا جیاتن هب هجوت اب .تسا اوب هدوشدنویپ یور اوهرامیت همه رد لودج
اهدیفلوس و یلآ داوم 60
یادوتبا هوب تبوتن نویوسابوکنا زا سوپ زور
( تفای شیازفا شیامزآ 05
/
>0 اما .)P
120 نیا نویسابوکنا زا سپ زور
یومرو اوب هدوشرامیت کاخ ءزج هب( ءزج و توسوپمک
5 یولیم روب مروگ
عم تواوفت شیاومزآ یادتبا هب تبتن )یور مرگولیک یون
توشادن یراد
( 05 /
<0 .)P
زا سپ تعاس کی اهدیفلوس و یلآ داوم اب هدشدنویپ یور
هب اهرامیت همه رد نویسابوکنا زج
2 یلیم شیازفا یور مرگولیک رب مرگ
دهاش هب تبتن شیازفا نیا .تفای 11
ات 20 ءزوج نویا .دوب دصرد 60
ی شیازفا دهاش هب تبتن اهرامیت همه رد نویسابوکنا زا سپ زور توفا
( 11 ات 33 تواوفت هدوش هداددووک فولتخم یاوهرامیت نیب اما .)دصرد
یوونعم توووشادن دووووجو یراد (
05 /
<0 )P
. 120 عوروووش زا سوووپ زور
یمرو رامیت رد زج نیا ،نویسابوکنا هارمه هب تسوپمک
5 یلیم روب مروگ
دهاش اب هتیاقم رد و تشاد ار رادقم نیرتشیب یور مرگولیک 31
دصرد
ه و یه .تفای شیازفا ( ناراکم
2007 ( ناراوکمه و یلامک و ) 2010
و
2011 هوب روجنم ییایمیوش و یلآ یاهدوک ندوزفا هک دندرک رازگ )
ینعم شیازفا ( دویدرگ اهدیفلووس و یولآ داوم اب هدشدنویپ یور راد
10 ،
15 و 16 دربراک رثا رد اهدیفلوس و یلآ داوم اب هدشدنویپ یور شیازفا .)
دووجو هوب ییایمیش و یلآ یاهدوک لیکوشت و اوهدوک رد روصنع نویا
یم طوبرم یلآ داوم اب سکلپمک ( دووش
4 ( یرلناوخ و یوللاج .) 2008
)
اهدیفلووس و یلآ داوم اب هدشدنویپ یور نامز تشذگ اب هک دندرک نایب ( تفای شیازفا
13 یم ررن هب ؛) یور لاوقتنا رما نیا یلامتحا لیلد دسر
ءزج زا تانبرک اب هدشدنویپ و یلدابت یاه هب اه
یولآ داووم اوب هدشدنویپ
( دشاب 8 .) یلاح رد ( کوزتیلا و زسوگب هک 2018
) اوب هک دندرک رازگ
و توفای شهاوک اهدیفلووس و یلآ داوم اب هدشدنویپ یور نامز تشذگ للاحنا ار نامز اب اهدیفلوس و یلآ داوم اب هدشدنویپ یور شهاک لیلد نتتناد نامز یط رد دوک رد دوجوم یلآ تابیکرت بیرخت و ( د
7 .)
هدنامیقاب یور یور روب ناومز و ییایمیوشدوک شنکمهرب نیگنایم هتیاقم جیاتن
لودج رد هدنامیقاب 8
اوهرامیت همه رد داد ناشن جیاتن .تسا هدش هئارا
ءزوج هوب( ناومز روه رد .توفای شهاک هدنامیقاب یور نامز تشذگ اب دربراوک اب )شیامزآ یادتبا 2
و 5 یولیم ر ،یور مرگوولیک روب مروگ یو
یونعم توافت یور دربراک نودب رامیت هب تبتن هدنامیقاب توشادن یراد
( 05 /
<0 .)P
( نروا و ام 2006
( ناراوکمه و یلاومک و ) 2010
و 2011 )
نیا هک تفای شیازفا هدنامیقاب یور نامز تشذگ اب هک دندرک رازگ لیدبت و نامز اب کاخ رد یور هدافتسا تیلباق شهاک لیلد هب تارییغت وجا هب نآ یوم روتمک هدافتوسا تویلباق اوب ءاز ( دوشاب
15 ، 16 و 19 رد .)
یلاح .تفای شهاک نامز تشذگ اب هدنامیقاب ءزج ،رضاح قیقحت رد هک
( وداولا و یروت 2008
( کوزتیلا و زسوگب و ) 2018
هوک دوندرک نایب )
( تفای شهاک هدنامیقاب ،یور نامز تشذگ اب 7
و 32 یلاومتحا لیلد .)
یم شهاک نیا حنا دناوت
رد دووجوم یولآ رویغ تاوبیکرت بیرخت و للا
نآ لاقتنا و کاخ ( دشاب رتشیب هدافتسا تیلباق اب ءازجا هب اه
7 .)
لودﺟ 7 - ﻲمرو دﺮبراک ﺮثا تسوپﻤک
یور ، اهدیفلوس و ﻲلآ داوم اب هدﺷدنویپ یور ﺮب نویسابوکنا نامز و ﻲلیم(
)مﺮﮔولیک ﺮب مﺮﮔ
Table 7- Effect of applied vermicompost, Zn, and incubation time on Zn associated with organic matter and sulfides (mg.kg-1) نامز
time Zn
1) kg-
. (mg Vermicompos
(%)
120 d 60 d
1h
12.15(0.03)Bc 13.05(0.25)Ab
11.70(0.00)Bc 0
0
12.53(0.50)Bc 16.18(1.12)Aa
11.87(0.36)Bbc 2
13.10(0.09)Bc 16.77(0.04)Aa
14.00(0.06)Ba 5
12.18(0.13)Bc 16.60(0.00)Aa
13.17(0.52)Ba 0
1
14.33(0.42)Bb 16.60(0.52)Aa
12.98(0.57)Bcb 2
15.84(0.08)Ca 17.35(0.58)Aa
14.08(0.62)Ba 5
درادناتسا یاطخ زتنارپ لخاد دادعا (
)SE .دنتته
ناشن گرزب فورح ینعم توافت هدنهد
نیگنایم راد ناشن کچوک فورح و فیدر ره رد اه ینعم توافت هدنهد
نیگنایم راد نومزآ ساسا رب نوتس ره رد اه حطس ردLSD
5 دصرد
.دنتته
The numbers in parentheses are standard errors (SE).
The uppercase letters indicate the significant difference between the means in each row and the lowercase letters indicate the significant difference between the means in each column based on the LSD test at the 5 % level.
لودﺟ 8 - یور ﺮب نویسابوکنا نامز و یور دﺮبراک ﺮثا هدناﻤیقاب
ﻲلیم(
)مﺮﮔولیک ﺮب مﺮﮔ
Table 8- Effect of applied Zn and incubation time on residual Zn (mg.kg-1) نامز
Time Zn
1) kg-
. (mg
120 d 60 d
1h
31.37(0.53)Ca 35.00(0.33)Ba
36.07(0.56)Ab 0
30.60(0.48)Ca 35.89(0.40)Ba
37.52(0.64)Aa 2
31.18(0.20)Ca 35.67(0.29)Ba
38.46(0.07)Aa 5
درادناتسا یاطخ زتنارپ لخاد دادعا SE (
.دنتته)
ناشن گرزب فورح ینعم توافت هدنهد
نیگنایم راد ناشن کچوک فورح و فیدر ره رد اه ینعم توافت هدنهد
نیگنایم راد نومزآ ساسا رب نوتس ره رد اه حطس ردLSD
5 .دنتته دصرد
The numbers in parentheses are standard errors (SE).
The uppercase letters indicate the significant difference between the means in each row and the lowercase letters indicate the significant difference between the means in each column based on the LSD test at the 5 % level.
لودﺟ 9 - هراصع یور نیب نوسﺮیپ ﻲگتسبﻤه بیﺮض یﺮیﮔ
اب هدﺷ DTPA-TEA یور ءاﺰﺟا اب
54 ( )n=
Table 9- Pearson correlation matrix between Zn-DTPA and fractions of Zn (n=54)
لک Total هدناﻤیقاب
Residual و ﻲلآ داوم اب هدﺷدنویپ
اهدیفلوس Associated with organic
matter and sulfids و نهآ یاهدیسکا اب هدﺷدنویپ
ﺰنگنم
Associated with Fe-Mn oxides
،لولحم اب هدﺷدنویپ و ﻲلدابت
تانبﺮک اه
Soluble, exchangeable, and associated with carbonates نامز
نویسابوکنا Incubation
time
0.81**
0.64**
0.64**
0.77**
0.41ns 1h
0.74**
0.56**
0.25 0.76**
0.87**
60 d
0.82**
0.86**
0.79**
0.89**
0.51*
120 d
ینعم**
حطس رد راد 1
،دصرد ینعم * حطس رد راد 5
و دصرد ینعم ریغns راد
** Significant at P< 0.01, * Significant at P< 0.05 and ns no significant.
هراصع یور نیب یگتسبمه ادب هددش یریگ
DTPA-TEA و
یور ءازجا هراووصع یور رادووقم یگتووتبمه تاووعلاطم جیاووتن اووب هدووش یروویگ
DTPA-TEA
نآ ءازجا اب نامز رد
لودوج رد فولتخم یاوه 9
هدروآ
هک داد ناشن لودج نیا جیاتن .تسا هدش یونعم یگتوتبمه هوک
یراد
هراصع یور نیب اب هدش یریگ
DTPA-TEA
و یلدابت ،لولحم یور و
تانبرک اب هدشدنویپ رد اه
60 اب هدشدنویپ یور ،نویسابوکنا زا سپ زور
،شیاومزآ یادوتبا رد زنگنم و نهآ یاهدیتکا 60
و 120 زا سوپ زور
یادووتبا رد اهدیفلوووس و یوولآ داوووم اووب هدووشدنویپ یور و نویووسابوکنا و شیاوومزآ 120
.تووشاد دوووجو نویووسابوکنا زا سووپ زور نیوونچمه
ینعم و تبثم یگتتبمه هراصع یور نیب یراد
اب هدش یریگ
DTPA-
.دش هدهاشم نامز هس ره رد لک و هدنامیقاب یور وTEA
جیاوتن نیا
یم ناشن وک دهد هراوصع ه ءازوجا نویا زا ار یور ،هدافتوسا درووم رویگ
هراصع یم یریگ .دنک هجیتن
یﺮیﮔ یمرو دربراک هک داد ناشن جیاتن یوسر یوکهآ کاوخ رد تسوپمک
یمرو رثا و داد شیازفا ار هدافتسا لباق یور نیگنایم یور رب تسوپمک
فتوسا لوباق یور نامز تشذگ اب .دوبن هتتباو نامز هب هدافتسا لباق هدا
دربراوک روثا رد .توفای شهاوک )دهاش ءزج هب( ییایمیش دوک روضح رد یمرو کاخ رد تسوپمک شیازوفا یور ءازوجا ،یور اوب هدوشرامیت یاه
اوب هدوشدنویپ و یلداوبت ،لولحم یور نامز تشذگ اب نینچمه .دنتفای تانبرک نیوب .دنتفای شیازفا زنگنم و نهآ یاهدیتکا اب هدشدنویپ و اه
تسا لباق یور تاونبرک اوب هدوشدنویپ و یلدابت ،لولحم یور و هداف
،اوه
داووم اوب هدوشدنویپ یور و زنگنم و نهآ یاهدیتکا اب هدشدنویپ یور ینعم یگتتبمه اهدیفلوس و یلآ ناوشن هوک توشاد دوجو یراد
هدونهد
یم هایگ زاین دروم یور نیمأت رد ءازجا نیا رثؤم شقن جیاتن قبط .دشاب
دربراک رثا رد هدمآ تسدب یمرو
هدشرامیت کاخ رد یور ءازجا تسوپمک
شیازوفا ناومز رد نآ هدافتوسا تویلباق و هدروک رییغت یور تافلوس اب .تفای
عبانم
1- Abtahi A., Hoodaji M., and Afyuni M. 2013. The effect of biosolids (sewage sludge, urban compost, manure) on soil chemical properties and bioavailability of micronutrients (zinc, iron) by corn in two calcareous soils. Water and Soil 27(1): 14-23. (In Persian with English abstract)
