أ
یناسنا مولع و تایبدا هدکشناد یسراف تایبدا و نابز هورگ
ناتساد یراتخاس لیلحت یونعم یونثم یاه
:امنهار داتسا
سح رتکد ی
ن ون ی ن
:رواشم داتسا
ربجنر میهاربا رتکد
:طسوت
یمساق کلام
يليبدرا ققحم هاگشناد
ناتسبات
1389
–ب
اد یراتخاس لیلحت ناتس
یونعم یونثم یاه
:طسوت یمساق کلام
هجرد ذخا یارب همان نایاپ ی
دشرا يسانشراک
و نابز هتشر رد يسراف تايبدا
زا
یلیبدرا ققحم هاگشناد
لیبدرا
ناریا –
ت
وجشناد يگداوناخ مان یمساق :
مان
کلام :
همان نایاپ ناونع :
لحت ی ل راتخاس ی ناتساد اه ی ونثم ی ونعم ی
:امنهار داتسا نیون نیسح رتکد
رواشم داتسا ربجنر میهاربا رتکد :
:يليصحت عطقم دشرا یسانشراک
:هتشر یسراف تایبدا و نابز
:هاگشناد یلیبدرا ققحم
:هدکشناد یناسنا مولع و تایبدا
:يليصحتلا غراف خیرات 25
/ 6 / 1389 :هحفص دادعت 194
یديلک ناگژاو :
ناتساد لیلحت ،یولوم یونثم .راتخاس ،یناتساد رصانع ،
هدیکچ زا يکی و تسا ناتساد رد ناتساد یونعم یونثم : يگژیو
ههبنج نيمه ،نآ زراب یاه و یزادرهپ ناتهساد ی
ناتساد نیا انلاوم .تسا نآ يیوگ هصق يهاهفم ،ينافرع تايبرجت نايب یارب و دوخ رظن دروم دوصقم اب بسانتم ار اه
راهک ههب دوهخ هناقهشاع قوش و روش و قشع زومر نايب یارب تیاهن رد و يميلعت و يمکح فلتخم تاعوضوم ،يقلاخا يم درب ناتساد . يمن و دنتسه يعوضوم ره رد و عون همه زا هک يیاه نآ ناوت
نهیا .درک دودحم يصاخ نیوانع هب ار اه
ناتساد تاعوهضوم و نيماهام ناهيب یارب يبسانم رتسب و هدرک ظفح ار دوخ تيباذج و يگزات نوگانوگ بناوج زا اه
هدروآ هارف انلاوم رظن دروم د وا نابز دح زا شيب يگداس .دنا
ناتساد تیاور ر رد تهيثمت و تهثم یريگراهک ههب و اهه
هويش ناتساد صاخ ی ناتساد یااف تيباذج ثعاب يیارس
حطهس رد هه و يیاور حطس رد ه هک یروط هب ،هدش اه
هبنج زا ،يليثمت تيصخش ،حرط ،راتخاس رظن زا ،دنتسه يسررب تباق فلتخم یاه
تهفگ دربراهک ،اهه رد نهحل و وهگو
هبنج ،ناتساد یااف هدیزگرب رضاح شهوژپ رد روظنم نيمه هب ...و ثداوح نايب رد یوار نابز يگداس ،يتیاور ی
یا
ناتساد زا هناگ شش رتافد دنلب یاه
هتفرگ رارق تيلحت و يسررب دروم ،یونثم ی دنا
، ادتبا نیاربانب هب
یرهصانع فیرعت
هیواز ،وگتفگ ،شکمشک ،تيصخش ،تیاور ،هثداح ،حرط ،راتخاس ،نومام ،عوضوم نوچ هتخادرپ ااف و نحل ،دید ی
-
ناتساد تيلک اب يیانشآ زا سپ و یا دروم هناگادج رظن دروم يناتساد رصانع ،اه
سررب ي یرهيگ ههجيتن و هتفرگ رارق
نآ تيلحت زا يهاتوک هدش هدروآ اه
.تسا رد و ،تیاهن تن ي هج ناتهساد رد يناتهساد رهصانع يسررب زا يلک یريگ یاهه
ناتساد رتشيب رب يمعت تباق ضامغا يمک اب هک تسا هدش هئارا هدیزگرب ار هدنناوخ رما نیا و .تسا یونثم دنلب یاه
يم یرای انلاوم یرکف لاوع هب دورو رد وخ راگدنوادخ اب تاقلام یارب هلپ هلپ دناوتب وا ات ،دنک
كیدزن د .دوش رت
ث
بلاطم تسرهف
ناونع
هحفص
لوا لصف -
تایلک
1 - 1 ...همدقم ...
....
...
2
1 - 2 ...عوضوم دیدحت و فیرعت ...
....
...
. ...
..
..
...
5
1 - 3 ...تايضرف و هلأسم نايب ...
...
...
. ...
. ...
5
1 - 3 قحت تلااؤس ي
ق ...
....
...
. ...
. ...
6
1 - 4 ... .قيقحت ترورض و فده ...
...
...
. ...
....
...
...
6
1 - 4 - 1 ا ده ا لک ف ...قيقحت ي .
...
....
...
....
...
. ...
. ...
. ...
7
مود لصف قیقحت شور و داوم–
2 - ینابم ...یرظن ...
...
...
. ...
..
...
...
...
. ...
. ...
. ...
..
...
9
2-1 ناتساد كبس و یونثم ...انلاوم یزادرپ
...
...
..
..
...
...
...
...
9
2 - 2 ناتساد رصانع ...ي
. ...
...
...
...
...
10
2-2-1 عوضوم ( Subject ... )
..
...
...
...
...
...
...
. ...
11
2-2-2 نومام Theme(
... ) ...
...
....
...
...
...
. ...
11
2-2-3 ( راتخاس Structure ... )
...
...
...
...
. ....
. ...
...
...
...
....
12
2-2-4 حرط Plot( ) ...
...
..
...
. ...
. ...
. ...
13
2-2-5 هثداح ( Event ) ...
....
...
. ...
14
2-2-6 تیاور Narration( ...)
...
....
. ...
14
2-2-7 صخش ي ت و عاونا Character( نآ
) ...
..
...
....
...
. ...
. ...
15
2-2-8 شکمشک (
Conflict )
...
....
...
...
. ...
16
2-2-9 تفگ و وگ ( Dialogue )
...
...
...
. ...
17
2-2-10 واز
ی ه ی د ی د Point Of View ( )
...
...
...
...
17
2-2-11 نحل
Tone ( ) ...
...
....
..
...
18
2-2-12 ااف
( Atmosphere )
...
. ...
...
...
...
....
. ...
19
2 - 3 هنيشيپ ...قيقحت ی ...
...
....
...
. ...
20
2 - 4 ...حرط یارجا شور ...
...
...
....
...
..
....
...
23
2-5 روآ عمج هوحن و عبانم ی
اه هداد Data( ) ...
...
...
24
ج
بلاطم تسرهف
ناونع
هحفص
موس لصف –
یسررب و ثحب
3-1 رتفد
لوا ...
...
...
...
. ...
. ...
...
....
. ...
....
26
3-1-1 ...کزينک و هاشداپ ناتساد ...
...
...
...
...
...
....
26
3-1-2 نارصن هک دوهج هاشداپ نآ ناتساد ي
نا م ار ي ...بصعت رهب زا تشک ...
...
..
...
..
...
...
32
3-1-3 د دوهج هاشداپ ناتساد ی
رگ د کلاه رد هک ی
ن ع ي س ي عس ي م ي ومن د ...
...
...
. ...
37
3-1-4 ريش و ناريچخن ناتساد ...
...
...
...
...
...
...
....
..
42
3-1-5 دمآ ناتساد مور لوسر ن
دزن ملاريما ؤ رمع نينم ضر(
...) . ...
..
...
...
...
...
...
...
...
48
3-1-6 يطوط و ناگرزاب ناتساد ...
...
..
...
...
....
...
. ...
....
...
...
52
3-1-7 يگنچ ريپ ناتساد و
رمع ...
...
...
....
...
...
. ...
58
3-1-8 دوب هتشذگ يئاط تاح زا مرک رد هک هفيلخ ناتساد ...
...
...
...
. ...
63
3-1-9 راکش هب ريش تمدخ رد هابور و گرگ نتفر ناتساد ...
...
...
. ...
68
3-1-10 ناينيچ و نايمور ندرک یرم ناتساد
...
...
...
...
...
...
72
3-1-11 ادنا ودخ ناتساد
يلع نينموملاريما یور رب صخ نتخ )ع(
...
..
..
...
...
. ...
75
3-2 رتفد
مود ...
...
....
. ...
..
..
...
...
...
. ....
80
3-2-1 فوص ندرک زردنا ناتساد ي
، ت رد ار مداخ ي
رام هب تشاد ي هم ...
...
...
...
. ...
. ...
80
3-2-2 رخ اولح ناتساد ی
ند ش ي خ وراخ دمحا ی
ه ...
...
...
...
...
. ...
84
3-2-3 ناتساد فوص نتخورف ي
نا هب ي هم ی اسم ار رف تهج س عام ...
...
. ...
....
..
...
88
3-2-4 ...ينادنز سلفم ناتساد ...
. ...
..
....
....
. ...
92
3-2-5 ...ار هدیرخ ون ملاغ ود هاشداپ ندرک ناحتما ناتساد ...
...
. ...
96
3-2-6 سرخ یافو و قلمت رب ندرک دامتعا ناتساد ...
...
...
...
...
...
99
3-2-7 ...نابش تاجانم رب يسوم ندرک راکنا ناتساد ...
...
...
...
103
3-2-8 ...ار هیواعم ،سيلبا ندرک راديب ناتساد ...
....
. ...
...
...
108
3-3 رتفد
موس ...
...
...
...
....
...
...
...
...
112
3-3-1 ... ار یرهش يیاتسور نتفیرف ناتساد ...
...
..
112
ح
3-3-2 ...ار يسوم ندمآ ،نوعرف ندید باوخ ناتساد ...
....
...
...
. ...
116
3-3-3 ...شتامارک و يقوقد ناتساد ...
...
...
...
...
. ...
121
3-3-4 ... ناهج ردص تيکو ناتساد ...
...
...
...
...
125
3-3-5 نامهم دجسم ناتساد ...شک
...
...
. ...
...
...
129
بلاطم تسرهف
ناونع
هحفص
3-4 مراهچ رتفد ...
...
...
...
...
....
. ....
...
...
. ...
132
3-4-1 زا ناراطع رازاب رد هک يغابد ناتساد يب كشم یوب
...دش شوه .
...
...
...
132
3-4-2 ...هاش نداد هلص و رعاش ناتساد ...
...
...
.... ...
135
3-4-3 ...تساک ار دوخ نادان ملاغ هريج هک يهاشداپ ناتساد ...
... ...
139
3-4-4 ...يهام هس نآ و نادايص و ريگبآ نآ ناتساد ...
...
...
...
...
... 142
3-4-5 هاشداپ نآ ناتساد ...دومن ور یو هب يقيقح يهاشداپ هک هداز
...
. ...
...
. ....
146
3-5 مجنپ رتفد ...
...
...
...
...
. ....
...
...
150
3-5-1 ...نيتسوپ و قراچ و زایا ناتساد ..
...
....
..
..
...
. ...
150
3-5-2 ...حوصن هبوت ناتساد ...
...
....
..
...
. ...
...
154
3-5-3 ...رخ و هابور و ريش ناتساد ...
. ...
...
...
157
3-5-4 ...یزررس خيش ناتساد ...
...
...
. ....
...
...
162
3-6 مشش رتفد ...
. ...
...
...
...
. ...
....
...
166
3-6-1 ...هدنرپ و دايص ناتساد ...
...
...
...
...
..
...
166
3-6-2 ... دیدن تحص ديما وا رد بيبط هک یروجنر نآ ناتساد ....
...
...
..
..
..
169
3-6-3 ... دوهی و اسرت و ناملسم رفاسم هس ناتساد .
...
..
...
...
...
...
173
3-6-4 ... راد ماو ريقف ناتساد ...
...
...
..
....
...
176
3-6-5 ... ابر شوه ژد ناتساد ...
...
. ...
....
. ...
179
مراهچ لصف -
جیاتن
4-1 هجيتن ...یريگ ...
...
..
187
4-2 ...اهداهنشيپ ...
...
...
...
. ...
190
خ
4-3 ...ذخآم و عبانم تسرهف ....
...
...
...
191
يسيلگنا هديکچ
يسيلگنا نابز هب يبایزرا مرف
تسرهف اهرادومن و لوادج
ناونع
هحفص
لودج 3 - 1 تيصخش يیاشگزمر لودج : ..کزينک و هاش ناتساد یاه
..
...
...
...
. ...
...
..
....
...
..
..
...
..
..
..
...
...
26
رادومن 4 - 1 : ناتساد رد تاناويح زا هدافتسا نازيم رادومن یونثم یاه
...
188
1
لوا لصف :
تاّيلک
2
1 1-
ّدقم هم
ناتساد ره ه رصانع ي اموزل و دراد ی يهم نآ رهصانع يگنهاهمه و ماجسنا ثعاب هک یراتخاس ً
وهش هحب رد نیارباهنب .د زا ث
رصانع و راتخاس یرصانع هب دیاب ،
نآ ،ناتساد یريگ تکش رد هدنسیون هک هدرب راک هب هناهاگآان ای هناهاگآ ار اه
تهسا ههجوت ،
.تشاد دادعت رب ناتساد كبس رد رصانع نیا ما یزادرپ
یزور يم هدوزفا زور هب زور دوش
نچ ، ک نا ه اگ ر چ ه هراپ ناتساد زا یا اهه
هیاپ رب يهاگ ای كی ی
يم تکش هتسجرب رصنع دنچ ياعب رد ،دنريگ
ناتساد زا تهسا داهیز رايسب رصانع نیا دادعت اه
ههتبلا .
ناتساد كبس هب يگتسب رما نیا .دراد وا رظن دروم نومام و عوضوم و هدنسیون یزادرپ
گ يها رتسگ یدح هب رصانع نیا يگد
رنه ناصصختم هک تسا بوچراهچ هئارا رد ،ًلاومعم يسیون ناتساد
يمن رصانع نیا زا تماک ي قافتا هب دنناوت
سرب رظن دن يتح ،
رادن دوجو رظن قافتا زين رصانع يخرب تيهام رد د
ًلاثم . يقداصريم راتخاس ای تیاور
يهمن رهصانع وزهج ار دهناد
سهکع رهب و
يتشهب يم رکذ رصانع ءزج ار راتخاس ،تیاور اما دنک
تفگ و گ ه يمن فیرعت يناتساد رصنع ناونع هب ار هثداح و و دنک
يفرط زا .
نابز نوچ یرصانع نکت ،
و هشقن ،كبس ،مايپ ،مرف ،كي صانع ...
ه هدش يقلت يناتساد رصنع ناونع هب يهاگ هک دنتسه یر و دنا
راتخاس بوچراهچ رد يهاگ هدش نايب يناتساد
.دنا رصانع ناتساد ي ههفلؤم اهی هاهگآدوخ ناهسیون ناتهساد ههک دنتهسه يیاهه
هاگآدوخان
، نآ يم یاج ناتساد رد ار اه دنهد
نامر . ناتساد ای اه نماتم دوخب دوخ هاتوک یاه
دنرصانع نیا هنيجنگ نیرتهب و
هعلاطم یارب نآ دربراک باب رد
.دنتسه اه
ناتساد تسين ينثتسم رما نیا زا زين یونثم دنلب و هاتوک یاه .دن
انلاوم هلمج زا ی ينارعاش تسا هک نمض و تايبرجت نايب
ناتساد رد دوخ دیاقع هراپ دربراک هب اه
ا رصانع ی آ زا ياعب رد يناتساد
ن ناتهساد رد و هتهشاد ههجوت اهه تهیاکح و اهه
یاهه
یونثم ۀئارا هب ، نيماام و تاعوضوم ينافرع ،يقلاخا
،يميلعت ، ينید
تهسا ههتخادرپ تهماک يبوچراهچ رد ... و .
ههجوت دهیاب
هک تشاد
« هصق يم هيجوت ار وا تاباطخ و تلالاد تيثمت هجو رب هراومه هک یونثم یاه عد و دنک
بیرقت ناهذا هب ار یو یوا
يم تسا للادتسا و تيثمت يعون ،تسين هصق درجم هتبلا دیامن (»
،بوک نیرز 1386
: 42 .)
هصق نیا هچ لاح ره هب ت ار اه
نآ زا غراهف اهی یرهيگب رظن رد تيثم ههتکن ،
یزادرهپ ناتهساد كبهس دراد تهيمها ههک یا
م ه يصاخ یاهدرگش اب هک تسانلاو يم تروص
،دريگ نوچ :
« ( ناتساد حرط ندرک هديچيپ )فلا ياعب ندوزفا قیرط زا )Plot
صا تیاور هب ثداوح ه
تيهصخش ناهيم تهصفم ای هاتوک یاهوگتفگ یرارقرب قیرط زا یزادرپ تيصخش )ب .يل فيهصوت و اهه
تيصخش نايم هاتوک ای دنلب یاهوگتفگ یرارقرب)ج .نانآ ينورد لاوحا عقوم و ماقم اب بسانتم اه
نآ اه نايب )د . ناتساد
زا اهه
3
هويش هب نديشخب عونت )ه .تک یاناد دید هیواز هويهش قهیرط زا قهيلعت داهجیا )و .ثداوهح هظن و ناتهساد ناهيب ی
ناهيب ی
ثداوح نايب تلع نتخادنا ريخأت هب ،ينورد لاوحا فيصوت ،یداعريغ عطق ،
و ثداوح نایرج ندرک تصو و (»...
،نایرادهمانروپ
1380 : 318-317 )
. هويش نیا يب ی .تسانلاوم صاخ ينا رد نیاربانب
نایاپ نیا همان رد
ِيپ لحت ه راتخاس تي هراپ
ساد زا یا ه -نات
هشم و دنلب یاه ه
نآ فلتخم يناتساد رصانع يسررب و یونثم رو ه
ا ه تس ي ات نييبت نمض ناتهساد كبهس
هم یزادرهپ ه
و انلاو
هم يسررب نیرت
ناتساد نثم یاه ه تب ،یو ه يناو اب هشیدنا نلب یاه ه ينافرع د و
بنج ه ه سا یاه ه هيمآرار ه هصخش ز ه وا یدوهجو تي
یوش انشآ و
رنه ناتساد یزادرپ ناتساد راتخاس دید زا ار یونثم . ينيب زاب اه
،زاغآ رد ريس يشهوژپ نیا نایاپ همان تروص نیا هب دوب
هک ادتبا ناتساد دیاب یوهنثم روهشم و دنلب یاه
يهم باهختنا ار -
و تيلد نيمه هب ، یدرک ید حلاص اب و تقو دوبمک و راک دایز جح تيلد هب
اتسا د د نا شنیزهگ ههب تهسد راهچان هب ،راوگرزب
ناتساد هوبنا نايم زا و یدز ناتساد تيلحت هب ًافرص ،دنلب یاه
ينلاوط و دنلب ادتبا ؛دندوب تماع دنچ یاراد هک يتخادرپ يیاه
ناتساد ندوب نآ رابتعا و ترهش سپس و اه
ب رظن ّدم اه ناتساد دادعت شنیزگ نیا اب .دو
ههنماد ه زاب يلو ،دش ک اه راهک ی
ناتساد نیا نايم زا تیاهن رد و دوب هدرتسگ ناتهساد و هیدز باهختنا هب تسد هرابود زين اه
ار رهصانع نیرتهشيب ههک يیاهه
ناتساد ای ،دنتشاد اد هرخلااب و دوب هدش هدرب راک هب نآ رد هتسجرب تروص هب یرصنع هک يیاه
ناتس كبهس ،رتهشيب هک يیاه
ناتساد يم ناشن ار انلاوم یزادرپ ،دنداد
دوبن هداس رما نیا هتبلا .دندش باختنا
، شنیزگ نیا هک ارچ ،فهلتخم دارهفا رظن رد اه
باختنا یراوشد رب زين عوضوم نیا و تسا توافتم يم اه
يسررب زا سپ لاح ره هب .دوزفا ههعلاطم و ناوارهف یاه
و نیدهنچ ی
اب دنچ ناتساد ر ناتساد دنچ رتفد ره زا ات دش نیا رب رارق ،اه .دريگ رارق يسررب دروم
هتبلا ناهبطاخم رتشيب يیانشآ تيلد هب
ناتساد اب ناتساد ات دش نیا رب يعس مود و لوا رتفد یاه ناتهساد زين یدعب رتافد زا و دوش يسررب رتشيب رتفد ود نیا یاه
-
ک تبسن هب يیاه رت
هب .دش باختنا بيترت نیا
پ ناتساد باختنا زا س اه
هلحرم لوا .ديسر مامتا هب
س پ فلتخم يناتساد رصانع نیودت هب س پ
هلحرم نیا رد . يتخادر عونتم بتک رد يناتساد رصانع يگدرتسگ يلصا تکشم
ناتساد پ هئارا و شهوژپ فیراعت ندرک دودحم تهج تيلد نيمه هب .دوب یزادر زاين دروم بوچراهچ ی
، نايم زا رصانع يمامت
اتسا يیامنهار اب ،يناتساد د
نا نارگ نآ دربراهک رتهشيب هه باهختنا نیا یانبم هک دش باختنا رصنع هدزاود اهنت ،ردق رد اهه
ناتساد رظن نیا زا .دوب یونثم یاه :زا دهنترابع هصلاخ تروص هب هک دش باختنا یرصانع ،
عوهضوم يهلک موههفم ناهمه اهی
يم نايب هملک كی رد هک ناتساد .دوش
نومام رعاش يلصا مايپ هک تسا نآ رد
دراد يهصاخ هجوت رصنع ود نیا هب انلاوم و .
راتخاس ای هچراپکی تيلک نامه ناتساد ی
و اه حرط هک
َتع طباور نامه
ََ
.تسا ثداوح نايم ی هثداح
بهلاق رد ههک هعقاو ای
يم عوقو هب حرط ددنويپ
دروم دصاقم اب بسانتم ار رصانع نیا انلاوم و رظن
يم رييغت دوخ دهد
. تهیاور اهی هيب ناهمه ريهس نا
و ثداوح عوقو ينامز تيصخش
... و يليثمت ،یدادرارق ،ایوپ ،اتسیا ،هداس تيبق زا نانآ عاونا و اه یزادرهپ ناتساد كبس رد هک
ناتساد ساسا و دنراد يصاخ تيمها انلاوم يم تيکشت ار اه
دنهد ، ید رصانع گ نوچ ر شکمشک و
هطقن تباقت ی تيصخش ای اه
4
رانک رد ،عیاقو تفگ
و وگ کم تروص هب هک اه ا
يم لدب و در رفن ود نيب همل و دنوش
ههیواز ی دهید ههچیرد اهی یا
یوار ههک زا
نآ
هچیرد يم تیاور ار ناتساد دنک
نينچ ه ، نحل
ی هويش ا و ناتساد تیاور ی هويش
تيهصخش نتهفگ نخس ی اهه
و تهیاهن رد
ااف يششوپ ناونع هب هک ناتساد ی يم عمج دوخ رد ار رگید رصانع
ناتهساد یاههتنا اهت ادتبا زا ار نآ هدنناوخ و دنک سهح
يم دنک ناتساد رتشيب رد يم تماک بوچراهچ نیا نتشاد اب و دنراد دربراک یونثم یاه
ههئارا ناتهساد زا تسرد يليلحت ناوت
جوا ههطقن ،يیاهشگ هرهگ ،قهيلعت ،هنحص نوچ یرگید رصانع تسا نکمم هتبلا .داد رد زهين ... و یدهننام تهقيقح ،نارهحب ،
ناتساد نایاپ يگدنکارپ و تّتشت ثعاب ه ،هدش نييعت بوچراهچ هب رصانع نیا ندوزفا اما ،دنشاب هتفر راک هب اه يم همان
دش
يم لااب راک جح ه و هراشا يهاگ رظن دروم رصانع تيلحت اب نیاربانب .تفر
اونع هب ؛تسا هدش زين رگید رصانع هب یا هثم ن
لا
و ،تیاور ثحب رد یدننام تقيقح رهب رهما نهیا ههک تهسا هدهمآ راتخاهس و حرط زا ثحب رد جوا هطقن و يیاشگ هرگ ،قيلعت
و يگچراپکی تيلحت ماجسنا
.تسا هدوزفا هدش ماجنا یاه
و دعب هلحرم رد سپ
ت زا ب نيي ناتساد و اه رصانع يناتساد ، ناتساد تيلحت راک رش اه
شيهف اهب و دش عو نآ زا یرادرهب
و اهه
رظن دروم تايبا ندروآ
، ناتساد تيلحت هجيتن تیاهن رد و ديسر مامتا هب اه
ی يلک يهسررب ههب دانتهسا اب هدهش ماهجنا یاهه
و
هدش نايب تلااؤس و تايضرف اب بسانتم تسشن راب هب ،
.
نیا لوصف يلک روط هب نایاپ
همان :زا دنترابع
-1 :لوا تصف تماش
همدقم نآ رد هک اطم نايب هب
دروم رد يبل ناتهساد و يناتهساد رصانع
هوهحن ،یوهنثم یاهه و راهک ی
تیدودحم و تلاکشم هدمآ شيپ یاه
أسم فیرعت ، ،هل
تايضرف و تلااؤس ترورض و فده ،هدش حرطم
قيقحت .تسا
-2 یرظن ينابم تماش :مود تصف شور و هنيشيپ ،
ت يتاحلاطصا و فیراعت و قيقح يناتساد رصنع هدزاود نآ رد هک تسا
ب و تیولوا بيترت هب هدش فیرعت ربتعم بتک هب دانتسا ا
و دنا صخشم راک یانبم زين فیرعت ره رد گ
یدر .تسا هد
-3 هنت :موس تصف يتاحيضوت ادتبا نآ رد هک تسا همان نایاپ يلصا ی
هرابرد ی نايب نيماام و ذخأم ،ناتساد ره هدهش
و
ن ظ ر ی تا دعت حراش یدا آ باب رد ناققحم و نا
هدش هدروآ ن تسا
، ناونع تیذ سپس تهيلحت
یراتخاهس يهیاور حطهس
ناتساد ، ن دروم يناتساد رصانع رظ
تيلحت هتبلا .تسا هدش ناتساد زا ياعب رد
تهيلد هب اه دوهجو
يهليثمت حطهس رد
نآ ،اه مآ نآ يیاشگ زمر رد زين يتاحيضوت هد
تسا . تیاهن رد و نیا زا سپ
اهه ههصلاخ ، زا یا هش ناهيب ثهحابم ههب هد
هجيتن تروص یريگ
.تسا هدمآ
-4 :مراهچ تصف هجيتن نآ رد و تسا رضاح شهوژپ تصحام و هصلاخ
تيلحت و ثحابم زا يلک یريگ ههتفرگ تروص یاه
ههايس تروص هب مآ يليصفت ی
ناتهساد تهيلک رد ار يناتهساد رصنع ره دربراک و هاگیاج ،تصف نیا رد .تسا هد یاهه
كبس و یونثم ناتساد
يم يبوخ هب انلاوم یزادرپ .دهید ناوت
شهخب نیرهخآ زهين
آم و عباهنم ناهيب ههب ذهخ
شهوژهپ
5
دراد صاصتخا ،
و تهيلحت و تلااقم سپس و هعلاطم دروم بتک ادتبا ؛تسا هدمآ ناونع ود تحت دروهم یاهه
رهظن ههب
تسرهف صخشم تروص .تسا هدش
1 - 2 عوضوم دیدحت و فیرعت
پ نیا عوضوم نایا
ناتساد یراتخاس تيلحت ،همان ناتساد ات ينآرب شهوژپ نیا رد .تسا یونعم یونثم یاه
ار یونثم یاه
نوچ يناتساد رصانع ظاحل زا ،نومام ،عوضوم
،حرط ،راتخاس
،هثداح ،تيصخش ،تیاور شکمشک
، تفگ و ،وگ هیواز ی دید ،
ناتساد یااف و نحل اه
هدرک تيلحت و يسررب
، ش دهاوش هارمه هب . يهد هئارا یرع
1 - 3 نایب سم أ تایضرف و هل
ناتساد و ... و يميلعت ،یداقتعا ،ينافرع فلتخم تاعوضوم و نيماام نايب یارب تسا يبسانم رتسب یونثم یاه اهنلاوم
ار هدافتسا نیرتهب ناکما نیا زا هتسناوت يبوخ هب مزلا اج ره رد هک یروط هب دیامن
يم
،دنيب نايب ار يناتساد يم
،دنک نهیا و
دراد هک یذخأم و وگلا ره اب ناتساد
، هدرک رييغت وا یزادرپ ناتساد كبس رد
، هاگدهید هب هجوت اب تروهص ههب وا دهیاقع و اهه
يم رد هزات يناتساد هزات ناتساد نیا .دیآ
، ای توافتم تیاور زا ای و تسا دوخ يلبق یاه دهنچ بهيکرت زا ههک تهسا يناتهساد
اد يم هتخاس ناتس دوش
يم هزات يناتساد ،دوخ قلاخ نهذ اب انلاوم دوخ زين يهاگ و دنیرفآ
ناتساد نیا يمامت . هجوت اب هچ اه
شاب هدش هتخاس يلبق یوگلا هب ن
هتخادرپ و هتخاس هچ و د شاب انلاوم دوخ ی
ن يهم تهباث ار ههتکن نهیا ،د نک
هن د ههک وا كبهس
اد و دراد ار دوخ صاخ یزادرپ ناتس ناتساد رب یرورم
کح و اه تیا يم ناشن یونثم دنلب و هاتوک یاه ههچ اهت هک دهد
هزادهنا
ناتساد هتسناوت زرط هب ار ي
و بلاج ،دنک نايب عیدب و هزات لاح نيع رد يهیاور حطهس رد ه هک یروط هب
هس رد هه و حوط
راکفا و تايبرجت ،رگید فلتخم ا ار دوخ دنلب يناعم و
نک هئار د .
رد راک شهوژپ ي اب هک تسا نیا رب شلات ،رضاح یراتخاس تيلحت
زا یدادعت ناتساد
اه یرهتهب تخانهش ه یونثم دنلب ی
ار هاگدید هب تبسن ب انلاوم فلتخم دیاقع و اه
ه ناتساد كبس اب ه و یروايب تسد . يهشاب هتشاد یرتشيب يیانشآ وا یزادرپ
يفرط زا شرگن هک اجنآ زا هصق و ناتساد هب انلاوم
ودح ات وا و تسا رگید هاگدنسیون و نارعاش زا توافتم ید هصق و ناتساد
يم دوخ قيمع تايبرجت و ينافرع یلااو نيماام نايب یارب يفرظ نوچ ار و دناد
ههیلا هب ناتهساد ينطاهب و يهنورد یاهه اهه
رتشيب نآ يیاور حطس زا يم تيمها اه
نیاربانب ،دهد ناتساد تيلک تخانش
نيماام اب يیانشآ و اه رهه رد اهنلاوم رهظن دروم
تيلحت مزلتسم ،ناتساد يسررب و اه
.تسا هبناج همه و فلتخم یاه بحاص زا مادک ره
نارظن یونثم ناحراش و
، شيهب و هک
ناتساد تيلحت هب اه
یایاوز زا فلتخم
هتخادرپ دنا ، بوچراهچ و اهراتخاس تيلحت و يناتساد رصانع يسررب لاح نیا اب اما یاه
یرد ،ناتساد ره هچ
ناتساد رنه ه دناوتب هدنناوخ ات تسا یا حن رد ار رعاش يیارس
هو رد فهلتخم رصانع ندرب راک هب ی و دهبای
نآ فلتخم حوطس رد رعاش رظن دروم دصاقم و فادها ،ناتساد اب ه انشآ
.دوش رهتهب تراهبع هب يهسررب ،
رهصانع تهيلحت و
6
ناتساد رد يناتساد یونثم دنلب یاه
، تخانش رد ينایاش كمک هبنج
ناتساد ناهنپ یاه و اه
نآ رد ههتفهن نيماهام اهه
.دراد
هک تشاد دهاوخ یرتشيب دومن يماگنه رما نیا ينادب
عونتم و فلتخم بتک دوجو اب هنيمز نیا رد
، يسررب هب ينادنچ هجوت
ناتساد يناتساد رصانع تلااقم ای بتک رتشيب و هدشن یونثم یاه
، تيلحت ای حرش هب و يفيهصوت یاهه
ناتهساد يیاوهتحم اهه
هدرک هدنسب دنا
، و ناتساد يليثمت و ينطاب حوطس هب هداد تيمها يناتساد رصانع و يیاور حطس زا رتشيب ،اه
.دنا
هیضرف :اه
-1 ِلوا ۀيضرف هک تسا نیا
ناتساد اب بسانتم انلاوم یاه
تهفگ نوهچ رهصانع ياعب زا دوخ و
،تيهصخش ،نومهام ،وهگ
تروص هب ... و نحل ،شکمشک هتسجرب
.تسا هتسج هرهب زاين دح رد زين رگید رصانع ياعب زا و هدرک هدافتسا یرت
-2 ِمود ۀيضرف هک تسا نیا
اهنلاوم و دراد یزورما یزادرپ ناتساد كبس هب یرايسب تهابش انلاوم یزادرپ ناتساد كبس
اهاگآ يتسرد هب اما هناهاگآان ای هن رصانع ياعب
قلخ هنادنمرنه يتروص هب ار ا هدرک
.تس
-3 موس ۀيضرف :
هب رظن يم ناتساد بلاق رد ينافرع كیراب تاکن شزومآ و اقلا ،يیاور ظن زا انلاوم فده دسر تساه
.
1 - 3 قحت تلااؤس ی
ق آی - ا اد ناتس اه ی ونثم ی راتخاس ماجسنا ی
؟دنراد
و - ی گژ ي اه صانع و ناتساد رد هتفر راک هب يناتساد ر اه
ی دنلب ونثم ی
؟دنمادک
مادک هب و هدرب هرهب يناتساد رصانع زا هنوگچ انلاوم - ی
ك نآ زا ب هجوت اه ي رتش ی
؟دراد
آی - ا ناتساد كبس ي
اقم تباق انلاوم ی
هس كبس اب اه ی ناتساد ون ی س ي زورما ی
؟تسا
ناتساد ندورس زا انلاوم فده - اه
چ ي
؟تس
1 - 4 قیقحت ترورض و فده
:فده عقاو رنه ي رنه ی مع تسا ي ق دعب دنچ و ی
تسار دنمرنه و ي
ن دنمرنه ی اراد تهسا ی
داهعبا ی زا رهتارف و هدرتهسگ
ا فلتخم داعبا تخانش و ناکم و نامز ی
ن د مزلتسم ،رنه ی
د ی ههصرع رد .تهسا ههبناج همه ی
هسراف بدا ي
رعاهش رهتمک هی
ا
ون ی هدنس ا ی م ار ي ناوت ی تفا اش انلاوم دننام هک ی
گتس ي ناونع دنمرنه تسار ي ن هب ههجوت اب ،دشاب هتشاد ار مها ه
هي ت اج و ی هاهگ
و ی هژ ی ونثم باتک و انلاوم ی
م رد ي نا سراف ي م رظن هب ،نانابز ي
دسر شهوژپ و اههشلات مامت اب اهه
يی ح رد ههک ي ههط ی اهنلاوم
سانش ي ونثم و ی هوژپ ي مز ه زاب ،تسا هتفرگ تروص ي
هن ارب ی ا و تسا هدرتسگ شهوژپ و ثحب هی
ن گدرتهسگ ي رطاهخ ههب
صخش
ّي ت دعب دنچ ی انلاوم تس . و قيمع تسا يیایرد زين یونثم گ
هبنج زا يکی و هدرتس ناتهساد ندهمآ نآ زراهب یاهه
و اهه
تیاکح نیا يلصا فده هک تسا نآ رد دنلب و هاتوک یاه پ
نایا همان ين ز راتخاس تيلحت ی
ناتساد یاه .تسا نآ دنلب هولاهع اهت
7
ناتساد نیرتابیز و نیرتهب تخانش و نييبت رب يیانشآ و یونثم دنلب یاه
نآ تیاور زا انلاوم دصاقم و فادها اب هبنج ،اه
یاهه
پ ناتساد و یونثم زيمآرارسا و ناهن ن ناوت دح رد نآ یاه
گ فوشکم ،هدنرا گ
.ددر
ترورض : لک روط هب ي
سررب ي لحت و ي ت راهتخاس ی هبدا راثآ ي
، هک ی ک ي هم زا رت ی ن هبدا دهقن تلاوحت ي
بوهسحم رههصاعم
م ي بدا رد ،دوش ي
تا سراف ي عوضوم ي ا خا هک تس ي
ًار م و تهسا ههتفرگ رارق نارگشهوژپ و نادقتنم هجوت دروم ي
ناوهت ؛تهفگ
نچ ماجنا ي ن شهوژپ اه يی ا رب هولاع ی ن بدا نوتم ناهنپ داعبا تخانش ثعاب هک ي
م ي
،دوش گنا ي هز ا ی وهسمه تهج رد تسا يی
رج و تلاوحت اب ی
تانا بدا ي رتمهم هک ارچ ،زورما ی
ن گنا ي هز ی رج شرتسگ ی
تانا بدا ي ند رد ي
،ا ازفا ی ش ،تاهعلاطا لدابت تعرس
پ ي تفرش گدزباتش ،شناد و لع نوزفازور ي
اهن رد و رشب ی
ت گدنز هاتوک نامز زا هدافتسا رثکادح ي
.تسا
1-4 - 1 فادها یلک قیقحت
اب ب بلاطم هب هجوت ي
نا لک روط هب ،هدش ي
م ي ناوت ا فادها ی ن پ نایا همان ز تروص هب ار ی
ر :درک حرطم
- ناتساد یراتخاس تيلحت اه
ی ونثم ی رصانع رظن زا فلتخم
.يناتساد
- انشآ يی ب ي رتش گنوگچ رد انلاوم یزادرپ ناتساد رنه اب ي
ب ي نا ناتساد اه ی ز ی اب .
- لحت شور زا هدافتسا ي
ت راتخاس ی ارب ی هعلاطم ی بدا راثآ ي يیاور .
- اسانش يی رتهب ی ن ناتساد نیرتابیز و اه
ی ونثم ی .
- ا ی داج شرگن ي دج ی د ارب ی هقلاع رعش هب نادنم ناتساد و
ًاصوصخم ناتساد
یاه یونثم .
- سر ي ند هزات کرد هب ا
ی ناتساد زا اکح و اه
ی ت اه ی سلاک ي ك ا ی نار .
8
مود لصف :
داوم و
شور
قیقحت
9
2 - نابم ی رظن ی
2-1 ناتساد کبس و یونثم انلاوم یزادرپ
يم تیاکح نوچ ين نیا ونشب
هیادهج زا دنک ي
یاکش اه ه يم ت دنک
ک ه ن ز ه تسي ه ت نا ه م ا ه ب ار ه یرب ه هد نا ده يفن رد
ه هديلان نز و درم مر نا
ه د
قارف زا هحرش هحرش هاوخ هنيس
ت ه ب ا ه قايتشا و درد حرش یوگ
( 1 / 3 - 1 )
هتسناد جع نآرق ار یونثم تهابش تيلد هب رما نیا و دنا
يهب یاهه ناهیاپ و زاهغآ ود رهه .تهساهبنارگ رهثا ود نهیا رامهش
قيمع نماتم و دنرادن يصخشم يلاع و نیرت
هنيمز رد هک دنتسه يتاعوضوم زا راشرس و نيماام نیرت یاه
دربراهک فلتخم
نآ تيباذج و يگزات رد یريثأت نامز رورم هاگ چيه و دنراد ا يناهمز رهه اب بسانتم و هشيمه و هتشادن اه
ار دوهخ یراذهگرث
هدرک ظفح هتکن .دنا
نآ عورش ،ود نیا تهابش رد هجوت بلاج ی هروس اب نآرق ،تساه
هیآ و قلع ی ی
« یذهلَا َكهِبر ِ ساِب أَرقا
قَلَخ
» و هدش زاغآ تيب اب یونثم
« يم تیاکح نوچ ين نیا ونشب دنک
» ، عقاو رد يم ديکأت ندناوخ رب نآرق رهب یونثم و دنک
فت نیا ای ،ندينش توا
هک هیاپ رب نآرق تفگ ی
گولاید ای وگو رب یونثم و تسا هدش یزیر حرط
كت گولونوم ای يیوگ دهيکأت
يم هنايفوص برشم هب هجوت اب رتهب ترابع هب .دنک ی
هشرم هاگیاج و انلاوم هناد
م ندورهس رد ،وا ی
،یوهنث اهنلاوم رد ار دوهخ
يم داشرا هاگیاج يم نايب هک ينانخس و دنيب
دنک يم دوخ هب یربنم و يباطخ ينحل ، هزاهجا دیرم هب و دريگ
نتهفگ نخهس ی
يمن اب بيترت نیا هب و دهد
« ونشب » يم زاغآ ار یونثم عونتم تاعوضوم ندروآ اب و .دنک
تساد و نا تهیاکح و اه و هاهتوک یاهه
يم هظعوم ار دوخ بطاخم دنلب هدننک يعادت ،دراد هک ينومام اب ناتساد ره .دنک
يم رگید يناتساد ی بيترت نیا هب و دوش
هويش هب تیاکح ،ناتساد رد ناتساد ی ناتساد و اه
يم یونثم تايبا یلا هبلا رد یددعتم یاه زا ذوخأم هويش نیا هتبلا .دروآ
ا نآرق هدش نييعت شيپ زا حرط چيه نودب و تس دوجو نیاربانب ،تسا هدش هدورس یا
تهابش نیا .تسا يهیدب یرما اه
ين .تسا هدش زاغآ ين اب یونثم لاح ره هب يیادج زا هک یا
يم تیاکش اه هنيس و دنک
يم یا وا ههب ار قارهف درد اهت دههاوخ
يعادت بلاق رد ای وا نتفگ نیا .دیوگب و ينهذ یاه
ناتساد بلاق رد ای تسا ...و يميلعت ،يقلاخا ،ينافرع فلتخم تاعوضوم -
تیاکح و اه ههمان يهن تاهيبا نیا ريسفت و حيضوت ناققحم و ناحراش رتشيب داقتعا هب یونثم تک عقاو رد .دنلب و هاتوک یاه
م نايب هک يتيب ره و تسا نآ نیزاغآ تيب هدجه يیاشگزمر ،تيب رازه شش و تسيب مامت و تسا ي
ههک يناتساد ره ای دوش
يم تیاور يهم رهب وا یدوجو ين زا هک تسانلاوم لاح دقن زين تايبا نیا و تسا طبترم تايبا نیا اب يعون هب ،دوش
دزهيخ زا و
هتهشر تروص هب ،ابر شوه ژد ناتساد ينعی نآ نیرخآ ات کزينک و هاش ناتساد ينعی نآ ناتساد نيلوا اهت ادهتبا يئرماهن یا
یاهتنا یونثم يم طبترم ه هب ار ناتساد رد هک نانچ .دزاس
يهم هدهید حوهضو هب طابترا نیا لوا رتفد یاه بهيبط و دوهش
ناتساد يبيغ اق رد کزينک و هاش
ل ب رگید دوهج هاشداپ ناتساد تفط ناتساد شوگرخ و
نارهيجخن و ريش
ُع و هَم ناتهساد ر
10
ناتساد دنه يطوط و يگنچريپ و مور لوسر ندمآ و ناگرزاب و يطوط
تيهصخش رييغت هنوگ نیا .تسا هتفای دومن ...
رد اهه
ناتساد يمامت يم هدید یونثم یاه
يم هداس یرورم اب هک دوش نآ ناوت
.دروآ تسد هب ار اه
نایاپ نیا رد هک يیاج نآ زا ناتساد تيلحت هب ًافرص همان
یروآداهی نیارباهنب تخادرپ يهاوخ یونثم زا هدیزگرب يیاه نهیا
تسا مزلا هتکن هک
تسخن ناتساد نيب توافت دیاب هصق ،1
تیاکح و2
دوش صخشم3
ههب ار حلاطهصا هس ره یونثم رد انلاوم .
نآ یددعتم تايبا رد و تسا هدرب راک هب ينعم كی تيهصخش و حرهط بهلاق رد صخشم يتیاور ينعم هب ار اه
و نهحل و اهه
تفگ هزورما هک تفگ دیاب اما .تسا هدروآ ... و وگو توافت
ب يیاه ار ؛تسا هدش هئارا حلاطصا هس نیا ی هلمج زا
و ههصق هک نیا
ناتساد فلاخرب تیاکح
، نآ رد و درادن يصخشم )يلولعم و يلع طباور(حرط و راتخاس تيصخش یاج هب اه
ندروآ و یزادرهپ
اهوگتفگ - هصتخم هک تسا ناتساد زراب ی
- يم هتخادرپ قارغا و یزاس هنحص ،یزاس نامرهق هب ًافرص ن رد و دوش
نهیا تیاه
يم عوقو هب ناتساد ثداوح ينيعم ناکم و نامز رد و دنتسه يعقاو و یداع يناتساد صاخشا هک تيهصخش اما ددنويپ
یاهه
تیاکح و اه هصق هنيمز و دنتسه يليخت و يعقاوريغ اه
ههس نهیا كهيکفت تهج نیاربانب .تسين صخشم ًلاومعم ناتساد ی
شور هب ، ه اب حلاطصا نایرادمانروپ
باتک رد باتفآ هیاس رد ص(
264 هصق یارب ار ناتساد حلاطصا زين ام ،) و رتدهنلب یاهه
هصق یارب ار تیاکح ای هصق حلاطصا هاتوک یاه
يم راک هب رت . یرب
Story . 1 2.Tale 3. Anecdote
11
Surname: Ghasemi Name: Malek
Tittle of thesis: Structural Analysis Of Stories Of Mathnavi e Ma'navi Supervisor: Dr. Hossein Novin
Advisor: Dr. Ebrahim Ranjbar
Graduate Degree: M.A.degree major:PersianLanguageandLiterature specialty: University of mohaghegh Ardabili Faculty: Faculty of literature
Graduation date: 2010/09/16 Number of pages: 194
Key Words: Mathnavi e Molavi, Analysis of Story, elements of Story, Structure.
Abstract: Mathnavi is a story within a story, and one of its salient features is this aspect of storytelling, Generally speaking, Molana uses stories in proportion to his intention and to express sufistic experiences, ethical concepts, various dagmative and didactic motifs and at the end to express his enigmed of love & fever & flames of love, Mathnavi's stories are various & from different motifs & they can't be limited to a certain theme. that from different aspects to it keeps freshness and attractiveness and procures suitable foundation to express contents subjects desired by Molana. Molana's boundless simplicity of language in narrating stories & the use of collegories in his own way of Storytelling createn an interesting atmosphere in the story, These stories both from narrative and allegorical perspective, can be studied from different point of views.
From point of view of structure and plot, characters and the use of their dialogues and tone in setting, and their narrative point of view and the simplicity of the language of the narrator in narrating the events and etc. that are included in this research of long stories of six voloum are analyzed. For this purpose, first of all we have defined different elements such as subject, theme, structure, plot, event, narrative, character, conflict, dialogue, point of view, tone and atmosphere and so, after being aquainted with all stories, different elements of the story are analyzed separately and the short conclusion is given. And finally the overall conclusion of the analysis of elements of the story in desired stories is represented that with a little over looking can be generalized to most long stories and short and long anecdotes of Mathnavi. so that the reader with enterance into Molana's world of thought, step by step approaches visiting his lord.
12
Structural Analysis Of Stories Of Mathnavi e Ma'navi
By
Malek Ghasemi
Thesis
Submitted To The Graduate Studies For The Degree Of Master of Arts (M.A.)
In
Persian Language and Literature University of Mohaghegh Ardabili
2010 September
13
Literature faculty
Department Of Persian Language and Literature
