سیاقم ۀ تیساسح هب
شیاسرف و
تمواقم گنس
اه ی کهآ
،یرامسآ
کهآ
،ناشیم هسام
گنس یکهآ
یراجاغآ و
تیردینا ناراسچگ
اب هدافتسا زا
RMR شور
یرادهد ملسم رف
؛
تخومآ شناد ۀ
دکشناد ،یرادزیخبآ دشرا یسانشراک ۀ
ناهبهب ءایبنلاا متاخ یتعنص هاگشناد ،یعیبط عبانم .
دمحم یجرف
؛
دکشناد رایداتسا ۀ
متاخ یتعنص هاگشناد ،یعیبط عبانم ناهبهب ءایبنلاا
.
یسیو یحلاص دمحم
؛*
دکشناد رایداتسا ۀ
متاخ یتعنص هاگشناد ،مولع ناهبهب ءایبنلاا
.
ریگناهج یناسحا
؛
هقطنم بآ نامزاس سانشراک دمحا ریوب و هیولیگهک ناتسا یا
.
هدیکچ بیرخت و شیاسرف هب تمواقم هب طوبرم تاعلاطا
گنس اه نآ تیساسح یدنب هبتر و یارب اه
و هزاس یسدنهم نوچمه یفلتخم فادها
بوسر دیلوت و شیاسرف خرن هزوح
دراد یدایز تیمهازیخبآ یاه یلع.
تروص صوصخ نیا رد یدایز تاعلاطم ناریا رد ،دایز تیمها مغر
رتشیب هدش ماجنا تاعلاطم و تسا هتفرگن بنج
ۀ دنراد یفیک سراف هورگ یاهدنزاس گنس هدوت تمواقم یسررب نیا رد اذل.
کهآ لماش
هسام ،ناشیم ینرام یرامسآ کهآ گنس هدوت و ناراسچگ تیردینا ،یراجاغآ یکهآ گنس
( هس رد قطنم ۀ ملید ،ناراسچگ ،ناهبهب )
اب
شور کمک هبتر
گنس هدوت تمواقم یدنب (RMR)
تفرگ رارق هسیاقم دروم .
تشدهد و ملید ،ناراسچگ ،ناهبهب قطانم رد هعلاطم نیا
دش ماجنا . س یاقم ۀ نایم تمواقم نیگ 81
نومن ۀ ینعم حطس رد هک داد ناش ن گنس عون راهچ رد هعلاطم دروم یراد
05 / 0 لیلحت اب و
ANOVA تمواقم نیب یکوت یریگیپ لیلحت و
گننننس اه ینعم توافت هعلاطم دروم ی نیگنایم نیرتنننشیب بیترت هب و دراد دوجو راد
زایتما هب طوبرمRMR
گنس اه س ام ،ناش یم کهآ ،یرامس آ کهآ ی ه
تس ا ناراس چگ تیردینا و یراجاغآ یکهآ گنس .
هعلاطم نیا
تمواقم نیب هک داد ناننشن نینچمه گنننس
اه شور اب سراف دنزاننس ی ینعم توافتRMR
نیب یلو درادن دوجو راد گنننس
اه دنزاننس ی
ینعم توافت یرامس آ کهآ گنس و سراف دراد دوجو راد
. یتمواقم رظن زا یرامس آ کهآ گنس زج
ء گنس اه بوخ ی اب بوخ یلیخ ات
دودحم ۀ شور زایتما 69RMR
ات 84 بوخ یلیخ ات طسوتم نیب ناشیم کهآ گنس ، 53
ات 83 هسام ، ات طسوتم یراجاغآ یکهآ گنس
بوخ 44 ات 76 بوخ ناراسچگ تیردینا و ، 63
ات 74 یم دشاب .
اگژاو دیلك :ن
گنس تمواقم ،یرامسآ کهآ گنس ،ناشیم کهآ ،گنس هدوت زایتما ،یراجاغآ کهآ .
:لوئسم هدنسیون * سامت هرامش
: 989163710534 +
Email: salehivaysi@gmail. com
رات خی وصت بی : 27 / 08 / 1398
ص 725 - 709
اقمیسۀساسحیت هب اسرفیش و تمواقمگنسیاه کهآ رامسآ...ی
1 . همدقم
شیاننسرف ۀجیتن
لماع یگدنیاننسرف تردق لباقتم ریثأت
و بیش ،یسانش نیمز داوم یریذپ شیاسرف دح ،هدنیاسرف تس ا یض ارا یربراک .
داوم ،شیاس رف رب رثؤم لماوع نیب رد
ینساننش نیمز (
هتنسویپان و هتنسویپ زا معا )
تدنش یاراد
یم یتوافتم شیاس رف نآ یریذپ شیاس رف نازیم و دنش اب
اه
یگژیو هب یس انش نیمز نامتخاس و یس انش گنس یاه
دراد یگتنننسب یگدروخ نیچ ریظن .
رد رثؤم لماوع زا یکی
هزوح ییاز بونسر سنج ،زیخبآ یاه
رد دوجوم یاهدنزانس
تنننسا هقطنم .
رد هک یمهم یاهروتکاف زا یکی نینچمه
لدم نوچمه بوننسر دیلوت و شیاننسرف یننسررب جیار یاه
MPSIAC
و وEPM
...
رارق ینننساننننشراک ینننسررب دروم
یم یسانش گنس روتکاف ،دریگ ۀزوح
زیخبآ یم دشاب ک رد ه
لدم نیا یم اه تس یاب گنس اه تبس ن هک یتمواقم هجوت اب
هب هتفرگ رارق یبایزرا دروم دنراد شیاننسرف و بیرخت لماوع
نآ هب یزای تما و دریگ قلعت اه
. تلاکنننشم زا یکی ۀدم ع
حرط تخانش نادقف شیاس رف لرتنک و كاخ تظافح یاه
یسانش گنس زا یفاک ۀزوح
تسا زیخبآ .
فعض هب هجوت اب
هبتر یدنب گنس اه لدم رد شیاس رف هب عونت و یبرجت یاه
گنننس یننسانننش قیقد تخانننش ناریا رد
گنننس اه ظاحل زا
نآ تیساسح شیاسرف و بیرخت لماوع هب اه
یم ناوت کمک د
هقبط هب قیقد نآ یدنب
بوننسر و شیاننسرف دروآرب یارب اه
دنک [ 13 .]
هبتر دوجو مدع یدنب
گننننس اه نازیم ظاحل زا
دروآرب رد یتلاکشم ثعاب بیرخت و شیاسرف هب تیساسح ضوح یسانش نیمز و یسانش گنس تارثا یعقاو ۀ
د زیخبآ ر
یم بونننسر دی لوت و شیانننسرف ماج نا رد ًلاومعم و ددرگ
حرط نیا تاعلاطم یس انش راک دید اب لوئس م سانش راک اه
دوخ گننننس اه هقبط فیعنننض ات مواقم زا ار و هدومن یدنب
هب یتازایتما گنننس
اه یم و یملع یانبم رب عقاو رد هک دهد
هزادنا یریگ تیس اس ح ای تمواقم نییعت یهاگش یامزآ یاه
هقبط رد هابتش ا ناکما و هدوبن گنس دراد دوجو زین یدنب
.
ثعاب هزوح یس انش گنس یبایزرا و دروآرب رد اطخ داجیا هزوح بونننسر دی لوت و شیانننسرف نازیم قیقدریغ دروآرب رگ همانرب و تاعلاطم قیفلت رد هجیتن رد و هدید ابم یزیر
هزر دوجو هب ار یتلاکننشم هزوح بوننسر دیلوت و شیاننسرف اب
یم دروآ . اب هننسیاقم رد شیاننسرف هب ساننسح یاهدنزاننس یهد بوننسر لیننسناتپ یاراد مکحم و تخننس یاهدنزاننس
تمواقم نییعت اب نیاربانب ردنتنننسه یرتنننشیب گننننس
ه ا و
اهدنزاس یم ناوت هب هنوگ بس انم یا
، هقطنم ار فلتخم یاه
دومن صخشم شیاسرف هب تیساسح رظن زا .
هبتر یارب ب
یدن
تمواقم گنننس اه یگژیو ،شیاننسرف هب هتننسویپ ی زا ییاه
یگدزاوه تدش ،فاکش و زرد ،یتخس دننام گنس گنس
اه
یم رارق ینننسررب دروم دریگ
[ 13 ].
شور یارب یفلتخم یاه
هقبط یدنب گنس اه تس ا هدش هئارا فلتخم دص اقم یارب .
هقبط نیا یدنب
هقبط لماش اه لیکشت ءاشنم یانبمرب یدنب
هقبط و یدنب فلتخم دص اقم یارب هدش هئارا یاه یم
دش اب .
هقبط نیا یدنب
هقبط لماش اه گنس هدوت و رکب گنس یدنب
یم دننننشاب . هقبط یدنب ب رکب گننننس یاه ه
رب هدمع روط
یگژیو یناک یاه
،یننسانننش یریذپ ماود و یکیناکم ،یکیزیف
یلاحرد ،تسا راوتسا گنس هقبط رد هک
یدنب هدش هئارا یاه
یگژیو رب هولاع گنننس هدوت یارب روننرح ،رکب گنننس یاه
یگتننسویپان هژیو تیمها زا زین هطوبرم تایننصوننصخ و اه
یا
دنرادروخرب [
3 ] . هقبط رظن دم هب هجوتاب رکب گننننس یدنب
تماراپ ود ای کی ندادرارق طسوت گنس یناکم ای و یکیزیف ر
تنننسا هدنننش هئارا فلتخم نیققحم .
شیامزآ نونکات یاه
ًاتدمع هک یفلتخم یکیناکم و یکیزیف دنتننسه یبرجت
یارب
هناد گنس یبایزرا دنا هدش یفرعم درادناتس ا تروص هب اه
.
شیامزآ نیا یگژیو اه
ربارب رد تمواقم دننام یتوافتم یاه
یس دنه تیعض و ،ندش لقیص ،شیاس ،ندش درخ ،هبرض حیرننشت ار رروت و لیوطت و یراد هیواز ،هزادنا ،لکننش دننام
یم دن نک . نیا هل مج زا شیام زآ
اه یم ناوت شیام زآ یاه
سل شیاننس شزرا ،هبرننض شزرا ،صوننصخم نزو نییعت یدس تافلوس ربارب رد ینزو تفا ،سلجنآ م
( سدناس ،) زرا ش
و گنس یلقیص ..
. درب مان ار [
11 []
1 ] تمواقم زا هدافتسا اب ،
،یلودم تبننسن و یراننشف گنننس
اه هقبط ار و هدومن یدنب
نآ راتفر دنداد رارق لیلحت و هیزجت دروم ار اه [
16 ] هدافتسا ،
صخاش زا هطقنراب
هقبط یارب ار یا داهنشیپ رکب گنس یدنب
دندومن . هقبط رد نب ید ،گنس هدوت یاه یگژیو
گنس زا یئاه
رارق رظن دم یگتس ویپان حوطس یناوارف دننام یم
دریگ . نیا
هقبط یدنب هقبط لماش اه یدنب
یم یمک و یفیک یاه شاب
دن .
هقبط رد یدنب طنننسوت گننننس هدوت طیارنننش یفیک یاه
هقبط و یسررب سانشراک تروص یدنب
یم دریذپ [ 27 ] . یکی
زا یمیدق هقبط نیرت یدنب
ه اب ار گننننس هدوت هب طوبرم یا
تننسا هدومن هئارا لنوت رفح یارب هدوت طیارننش هب هجوت .
د ر
گنس یاهدحاو تیس اس ح صوص خ ،شیاس رف هب یس انش
هقبط عبانم رد یصاخ یدنب نیب
هدید یللملا یمن
دوش [ 14 ] .
هقبط یارب ببنننس نیدب یدنب
گننننس اه زا تمواقم رظن زا
شور تسا هدش هدافتساRMR
. گنس اه طسوت یفلتخم ی
شور زا هدافتننسا اب یرامننش یب نیققحم هدرRMR
یدنب
تسا هدش [
10 ].
هسام و گنسلگ گنس
[ 9 ] نوز هس ، ،A
B
و نوز هک C
سیان گ و تی تویب گن نننس زا لک نننشتم A
و نیربماکرپ یراون سینگ گننننس نینچمه و نیربماکرپ نوز نوز و هساترک تینارگ گنس زا لکشتمB
لکش تمC
زا گنس اه نیربماکرپ سینگ و تیتویب ی [
26 ] شخب راهچ ،
شخب کی و کهآ زا لکنننشتم شخب هنننس هک لنوت کی زا ،گنس لگ زا لکش تم [
18 ] هس ام ،کهآ گنس هس ، و گنس
زاباید [ 7 ] ، گنس اه تینارگ و تیروید ی [
6 ] هس ام ، و گنس
لنوت شخب هس رد ار یرجاغآ گنسلگ [
21 ] ، گنس اه رد ی
لکنننشتم هک نولات لنوت دادتما زا
گننننس اه کیتیل فوت ی
یلیش فوت ،کهآ گنس ،یتیزدنآ هزادگ ،یتیلژرآ فوت ،زبس یتلیننس فوت و -
هننسام یا [ 19 ] ، گنننس اه کهآ ،کهآ ی
لیش ،یس ر کهآ ،یلیش [
2 ] ، گنس اه ،نوتس ا تایس ی
هس ام یراجاغآ دنزاس نوتس دام و گنس [
24 ] ، گنس اه ی
شور زا هدافتننسا اب ار کهآ و کیناکلواتم هدرRMR
یدنب
دندومن . شیاس رف هب تمواقم نییعت رض اح قیقحت زا فده
گننننس اه ینرام کهآ لمانننش سراف هورگ یاهدنزانننس ی
هس ام ،ناش یم و ناراس چگ تیردینا ،یراجاغآ یکهآ گنس
یرامنننسآ کهآ گننننس هدوت (
،ناهبهب هقطنم هنننس رد
ملید ،نارانننسچگ )
شور کمک اب هبتر
هدوت تمواقم یدنب
گنننس
(RMR)
و هبتر یدنب نآ تیننساننسح فادها یارب اه
و شیاس رف خرن دروآرب و هزاس یس دنهم نوچمه یفلتخم رد بوسر دیلوت هزوح
زیخبآ یاه یم
دشاب .
2 . شور یسانش
2 . 1 . یفرعم گنس اه هعلاطم دروم یاهدنزاس و
ۀقطنم
ًاتبننسن و مرگ یاوه یاراد ،هعلاطم دروم بوطرم
( ناراننسچگ و ناهبهب هقطنم رد (
بوطرم و )
رد ۀقطنم ردنب
ملید ) یم دش اب . و هاتوک نآ ناتس مز و ینلاوط نآ ناتس بات
مهم و تسا لدتعم ترابع نآ ییاوه و بآ تایصوصخ نیرت
زا تنننسا :
ًاتبنننسن یگدنراب رثکادح ،مظنمان شنکارپ اب مک
ترارح هجرد قلطم 50
یفنم نآ لقادح و 2
ۀجرد یتناس
یگدنراب طننسوتم ،دارگ 150
ات 360 هام نیرتدرننس هام ید ،
لاس یم دش اب مرگ و اوه یامد طس وتم و ریت لاس هام نیرت
هام ید رد 18
/ 7 هام ریت ردو 34
/ 7 یتنانننس ۀج رد دارگ
،
هنلااس یامد طسوتم 24
/ 3 یتناس ۀجرد دارگ
یم دشاب .
یاهدنزاس گنس هدوت تمواقم یسررب هب هعلاطم نیا رد سراف هورگ (
هنننسام ،نانننشیم ینرام کهآ آ گننننس
یکه
نارانننسچگ تیردینا و یراجاغآ )
هدوت تمواقم نینچمه و
تننسا هدننش هتخادرپ یرامننسآ کهآ گنننس .
قطنم ۀ دروم
لمانننش هعلاطم هنننشنارت
رانک یاه هداج
نیا هک ییاج رد اه
دنزاننس ادیپ نومنخر اه هدرک
یم ،دنا دوننش . هکنیا هب هجوت اب
گننننس اه فلتخم قطانم رد هعلاطم دروم یاهدنزانننس ی
زا هدافتسا اب دنراد نومنخر ۀشقن
نیمز تفن تکرش یسانش
هب مادقا ثرا لگوگ ریواصت و ناهبهب مان اب ناکم
نم یبای قطا
ینادیم یاهدیدزاب زا هدافتسا اب و هدومن رظن دروم ناکم
یاه
هب مادقا و هدنننش تفای رظن دروم هنومن
نکاما نیا رد یریگ
دش ( لکش 1 .) تاعلاطم هب هجوت اب [
17 ] ناراس چگ دنزاس
نرام ،تیردنا ،کمن لماننش لیننش یمک و کهآ ،یگنر یاه
یم دشاب . یلآ داوم ،كاخ قمع شهاک ثعاب كاخ شیاسرف
وفن شهاک و تاتابن زاین دروم یندعم رننصانع جورخ ،نآ و
ریخ تیفرظ ۀ
كاخ بآ یم
دننشاب . قیقحت جیاتن هب هجوت اب
[ 18 ] یم ناوت شور ساسارب ناراسچگ دنزاس هک دومن نایب
ضیف هب ساس ح هورگ رد شیاس رف هب تیس اس ح رظن زا این
دراد رارق شیاسرف .
و یرتسکاخ نرام لماش ناشیم دنزاس
کهآ لیسفورکیم یواح یسر یاه (
گنس و فدص ،هتسوپ
هراو ) تس ا . نرام زا یبوانت لماش یراجاغآ دنزاس زمرق یاه
هننسام و گنر ننس
گن اه یکهآ ی هوهق
اب یرتننسکاخ ای یا
اقمیسۀساسحیت هب اسرفیش و تمواقمگنسیاه کهآ رامسآ...ی
هیلا گنر زمرق نوتنننسلینننس هرخلااب و سپیژ كزان یاه
یم دنننشاب [ 17 ].
نرام دوجو ار دنزانننس نیا ،راد سپیژ یاه
صوص خ هب شیاس رف هب ساس ح شیاس رف
،یحطس یاه
و هرد رازه ،یرایش تکرح
یاه هدوت تسا هدومن یا .
لیلد هب
س و گنس هسام ،نرام یور رد هکنیا ،تسا هتفرگ رارق تیلی
نیا هک یقطانم رد گنننس
اه دنننشاب هتفر نیب زا نرام
رد اه
بجوم شراب صوصخ هب ،یمیلقا طیارش و هتفرگ رارق حطس دنزاس نیا رد یبآ شیاس رف داجیا
یم دوش . یرامس آ دنزاس
کهآ گننننس لمانننش هوهق ات مرک مواقم یاه
ًلاوعم گنر یا
و كاخ نودب هزیراو یاراد
یم دش اب . یرامس آ کهآ گنس
مهم نزخم گنس نیرت ۀضوح
و تسا ناریا سرگاز یبوسر
تفن دنزاننس نیا رد هنایمرواخ رد راب نیتننسخن یارب نوچ هدش فشک دراد یناهج تیفورعم ،تسا
[ 14 ]
.
لکش 1 . شقن ۀ یسانش نیمز یاهدنزاس قطنم
ۀ دروم هعلاطم
2 . 2 . ۀعماج یرامآ
شور اب گنس هنومن راهچ شهوژپ نیا رد درومRMR
تفه گنس ره یارب و تفرگ رارق یس ررب ۀنماد
و شنیزگ
حطس هس رد هنماد ره رد هنومن
تفرگ تروص یرادرب .
رد
راب کی و تنننسیب گننننس ره یارب عومجم هنومن
یرادرب
تفرگ تروص .
حرط عومجم رد هنومن
لماش یریگ هنومن
یا
هنومن راهچ و داتشه مجح هب یم
دشاب
.
2 . .3 لحم هنومن یرادرب
یس انش نیمز راتخاس هب هجوت اب ۀقطنم
هعلاطم دروم
نیا و کی رد هعلاطم دروم یاهدنزانننس هک ۀقطنم
صاخ
زکرمتم یمن زا هدافتس ا اب تروص نیا رد دنش اب هش قن
یاه
هب مادقا ثرا لگوگ رازفا مرن زا هدافتنسا و ینساننش نیمز قطانم نآ هب یننسرتننسد هک دننش یننصاخ قطانم شنیزگ
ینادیم دیدزاب زا هدافتس ا اب سپس دوب رس یم هش نارت
ه یا
لوادج لیمکت تهج هک هداج رانک شور
و اه تشادرب یاه
نینچمه و ییارحص هنومن
دندوب بسانم یرادرب لکش(
2 )
شنیزگ دندش .
هنومن ۀقطنم رد هنماد ود :یرامسآ کهآ گنس یرادرب
.ناهبهب نانننشت ۀقطنم رد هنماد جنپ و زیئاخ یاتنننسور هنومن ۀداج ریسم رد هنماد هس :ناشیم کهآ گنس یرادرب
ناهبهب ناهبهب ۀداج ریننسم رد هنماد راهچ و ناراننسچگ –
هنومن .ملید ردنب هب هنننسام یرادرب
:یراجاغآ یکهآ گننننس
ماد کی هنماد هیقب و زیئاخ هب ناهبهب ۀداج ریننسم رد هن ه
ا
.ناهبهب هب ناراننسچگ ۀداج ریننسم رد هنومن
گنننس یرادرب
ۀداننج رینننسم رد هنننماد کننی :ناراننننسچگ تننیردننینا
ناهبهب - ناراس چگ ۀداج ریس م رد هیقب و زییاخ -
ناهبهب ناراسچگ و
- رفعج هدازماما .
لکش 2 . طاقن لحم و هقطنم تیعقوم هنومن
اب هک هدش یرادرب تسا هدش صخشم*
لکش 3 وحن زا یریواصت. ۀ
هنومن یرادرب
2 . 4 . شور یرامآ
زا جیاتن لیلحت یارب شور
یفیص وت رامآ یاه ۀبس احم
نیگنایم هب هنینننشیب و هنیمک ،رایعم فارحنا ،سنایراو ،اه
هارمه رادومن دش هدافتس ا یفیص وت یاه .
هب لیلحت روظنم
زا جیاتن یطابنتنننسا شور
یاه
ANOVA
یارب ۀنننسیاقم تمواقم نیگنایم
گننننس اه یبیقعت زیلانآ زا و فلتخم ی
رب یکوت یا نیگنایم ۀننسیاقم یاه
گنننس اه هدافتننسا مه اب
دننش . هب نینچمه شور هننس جیاتن رابطنا یننسررب روظنم
دش هدافتسا نوسریپ یگتسبمه بیرض زا مه اب شجنس .
مامت نومزآ حطنننس رد اه ینعم
راد ی 05 / 0 لیلحت دروم
اقمیسۀساسحیت هب اسرفیش و تمواقمگنسیاه کهآ رامسآ...ی
یاهرازفا مرن زا و هتفرگ رارق خننسنSPSS
ۀ 22 لننسکا و
2013 دش هدافتسا
.
2 . 5 . قیقحت شور تفرگ ماجنا هلحرم هنننس رد قیقحت نیا .
لحرم ۀ لوا :
ۀیهت هنننشقن لحم نییعت و زاین دروم یاه هزادنا
و یریگ
تش ادرب هنومن
گنس یاه .
لحرم ۀ مود : و ییارحص دیدزاب
هزادن ا لدم یاه رتماراپ هب یهدزای تما و یریگ . RMR
لحرم ۀ هقبط تیاهن رد و جیاتن ریس فت و یس ررب رخآ ب
یدن
گنس اه رد دوجوم یاهدنزاس و ۀقطنم
هعلاطم دروم
.
2 . 5 . 1 . لدم
RMR لاس رد راب نیلوا یارب ،RMR
1976 یکسواینیب طسوت
دی درگ هئ ارا [
8 .]
شنننش تازای تما عومجم شور نیا رد
قبط رتماراپ ۀط بار
( 1 ) ییاه ن زای تما نییعت ار RMR
یم دنک . هقبط نیا رد ،یدنب
گنس اه عاونا هب تیفیک رظن زا
میس قت دب ای بوخ یمن
تس ا نکمم هک یددع هکلب ،دنوش
زا 001 / 0 ات 1000 گنننس تاننصخننشم فرعم ،دنک رییغت
یم دشاب . ب ه ار رتهب تیفیک اب گنس ،رتگرزب دادعا یلک روط
یفرعم یم دننک . ساننسا رب گنننس تمواقم روف شور رد ۀطبار
دمآ دهاوخ تسد هب ریز :
طبار(
ۀ 1 )
Rod
– Rw cd+ R
sd+ R
RQD+ R
s+ R
= RMR
:RS
اب رکب گنننس یروحم کت یراننشف تمواقم زایتما تیمنننشا شکچ زا هدافتنننسا :
اب شیامزآ تیمنننشا شکچ
یکیناکم تمواقم زا یرایعم ۀیلا
رواجم هدزاوه داوم كزان
یم تس د هب ار یگتس ویپان حطس دهد
. داوم هکنیا هب رظن
حطنننس یراومهان هارمه هب هدزاوه تمواقم ،یگتنننسویپان
یم لرتنک ار حطس یشرب باسح هب یمهم صخاش اذل دنک
یم دیآ . یرانننشف تمواقم ۀراوید
یگدزاوه تلع هب هزرد
گننننس تمواقم دنننصرد تنننسیب دودح و هدوب مک بلغا شرواجم هچراپکی یم
دنننشاب [ 5 .]
شکچ شهجاو رادقم
یم رارکت راب هد حطس ره یارب تیمش ا نیا زا سپس دوش
هداد م اه یم هتفرگ نیگنای دوش
. یم تسد هب هک یددع یآ
د
هب هج وت اب ار ۀی واز
شکچ یریگرارق (
هی واز 0 ، 45 ، 90 ،
45 - و 90 - هجرد ) بننسح رب سپننس و هدومن حیحننصت
kg/cm2
یم هبننساحم لودج هب هجوت اب و دوننش
( 1 ) زایتما
یم قلعت دریگ
.
لکش 4 . یایاوز هب هجوت اب تیمشا شکچ تئارق حیحصت (
90 ، 45 ، 0 ، 45 - ، 90 - )
RRQD
یارب گنننس هدوت تیفیک صخاننش زایتما:
ۀئارا
طنننسوت هک گننننس هدوت تیفیک زا یمک نیمخت [
11
،]
ملاس تاعطق لوط عمج اب ربارب و تس ا هدیدرگ داهنش یپ هزغم
رتم یتناس هد لوط اب یاه لوط رب میس قت رتش یب ای
ب هزغم لک ه
هنامگ زا هدمآ تسد یم
دشاب لکش ( 5 .)
لکش 5 . بساحم ۀ رید شور هبRQD (
1966 )
رادق م ناوارف یاه دربراک هب هج وت اب فلتخم ناق قحم یددع هقبط ردRQD
لودم تابس احم و گنس هدوت یدنب
لکش رییغت تیدودحم ،گنس هدوت یریذپ
ییاهدوبمک و اه
رد ار ۀوحن هزادنا دندرمشرب نآ یریگ .
یرایعم هچ لاثم یارب
تابس احم رد رتمیتناس هد لوط باختنا ثعاب هدش RQD
هن یرافح نار کی رد تاعطق لوط رگا هک یروط هب ؟تس ا ،دش اب رتمیتناس هزرد لص اوف هک ینامز و رفص رباربRQD
یتناس هدزای ربارب ،دشاب رتم
یم تسد هب دص رباربRQD
دیآ .
ور نیا زا یتاع لاطا RQD
ۀراب رد تاع طق ۀزغم هد زا رتمک
یمن رتمیتناس گنس هدوت تملاس نازیم یلک روط هب و دهد
تسین حرطم .
،دراوم نیا رب هولاع هب یدایز یگتسباوRQD
و دراد تهج یددع رادقم ،یرافح تهج رییغت اب
زینRQD
یم رییغت دنننک
[ 23 .]
رظن قبط [
22 ] هننک یدروم رد ،
هزغم نومنخر اما دشابن سرتسد رد ملاس یاه یحطس یاه
صخش م گنس رد یگتس کش راثآ ،یفاش تکا تارفح ای و صخاش ،دش اب ارRQD
یم ناوت یگتس ویپان دادعت یور زا اننسا رب و گنننس مجح دحاو رد دوجوم
س ۀطبار فیرعت ریز
درک : ( طبار ۀ 2
39 )
3.3Jv
- RQD=115
( طبار ۀ 3
Jv = 1/S1+ 1/S2 + 1/S3 + …1/Sn )
: Jv
هزرد دادعت عومجم زا تسا ترابع یارب رتم ره رد اه
هتس د ره ۀزرد
دوجوم . یگتس ویپان ار هدنکارپ و یقافتا یاه
زین یم ناوت رد یمک رثا ًلاومعم یلو دومن لمانننش جیاتن رد
دنراد جیاتن ،
هک
،S1
وS2
نیگنایمS3
ۀلص اف هزرد هتس د اه
یم دش اب . هزرد یمن هزرد هتس د لماش یفداص ت یاه دنوش
.
هدمع شخب لماش تس ا نکمم هک دنچره لک دادعت زا یا
یگتسویپان دنشاب اه
[ 22 .]
یارب ینیمخت حیحصت کی لصاف
ۀ
ب یرتم جنپ هزرد یار
داد هئارا یفداصت یاه :
( طبار ۀ 4 )
Jv = 1/S1 + 1/S2 + 1/S3 +…1/Sn + Nr/(5)
اقمیسۀساسحیت هب اسرفیش و تمواقمگنسیاه کهآ رامسآ...ی
هک رد نآ : هزرد دادعت:Nr
تش ادرب لحم رد دوجوم یفداص ت یاه
و عبرمرتم بس ح رب تحاس مA
یم دش اب [ 22 .]
شوررد
هزرد دادع ت رگید رب دومع لوط رد هزرد هت نننسد ره یاه
دیاب هطوبرم هزرد هتسد دوش شرامش
. کی لمع نیا یارب یم داهنش یپ رتم هد ای جنپ هنومن لوط
دوش . شرامش ره
یم میسقت هد ای جنپ رب هزرد هزرد دادعت هک ار جیاتن ات دوش
دهد ناشن تسا رتم ره رد [
20 ،]
شور زا قیقحت نیا رد و
ریخا ( مورتننسا ملاپ )
تننسا هدننش هدافتننسا .
هعلاطم نیا رد
تشادرب رب طخ یور زا اه دش ماجنا تشاد
.
لکش 6 . کی هورگ هتسد هزرد لکش
7 . هدوت گنس لکشتم زا هس هتسد هزرد
Rsd
: یگتنننسویپان لنننصاوف هب طوبرم زایتما ۀلنننصاف :
زا تننسا ترابع یگتننسویپان ۀلننصاف
هزرد ود نیب ام یطخ
هتنننسد همه یارب یلاوتم یگتنننسویپان یاه
یم دنننشاب . اب
زا هدافتنننسا طخ
هزادنا راون ای شک نییعت هب مادقا یریگ
یم یلاوتم هزرد ود نیب هلص اف دوش
. نیب یدومع لص اوف
هزرد رارق یگتس ویپان هتس د کی رد دوجوم یاه یم
دنریگ ،
نآ زا سپننس یم هتفرگ نیگنایم اه
دوننش . هزادنا راون یریگ
یلیم بس ح رب هک دش اب رتم کی لوط هب دیاب لاک رتم
هربی
دننشاب هدننش .
هزرد هچ ره کیدزن مه هب اه
هدوت دنننشاب رت
فیعض گنس تسا رت
.
:Rcd
هزرد تیعض و هب طوبرم زایتما ،لوط لماش هک اه
داوم و یگدزاوه ،یراومهان ۀدننکرپ
یگتسویپان یم
ب شا د و
لودج هب هجوت اب (
1 ) یم قلعت زایتما نآ هب دریگ
.
Rw
ینیمزریز بآ طیارش هب طوبرم زایتما:
: ب هجوت اب ه
هب دوجوم ییاوه سکع یننشکهز یوگلا ییاننسانننش روظنم
ناکما تروننصرد ینیمزریز بآ حوطننس تیعننضو و یلحم یگدنراب رامآ دیاب دونننش هیهت لحم یاه
. هکنیا هب هجوت اب
هعلاطم نیا تمواقم نییعت تهج
گنس اه ینعی یحطس ی تننسا هدومن نومنخر تعیبط رد هک گنننس زا یتمننسق
رتماراپ زا هدافتنننسا هب یزاین نیاربانب رتنننسا هتفرگ ماجنا رد و دش ن ساس حا تاعلاطم نیا رد ینیمزریز بآ طیارش ار ینیمزریز بآ طیارنننش هک یدارفا زا یخرب دروم نیا
یمامت یارب ای هدومنن ظاحل گنننس
اه هدومن ضرف تباث نا
د
ترابع زا دنا [ : 24 ،]
هعلاطم رد گننننس هدوت یبایزرا هب یا
شور زا هدافتننسا اب ناننشاک هچنخ دننس هاگتخاننس
RMR
دنتخادرپ .
بآ طیارنننش رتماراپ رادقم قیقحت نیا رد یاه
هدوت مامت یارب ار ینیمزریز گنننس
اه رد ی ۀدنریگرب دننس
هب ناس کی تروص (
یمومع طیارش )
ماک و رظن رد کش خ ًلا
دن تفرگ [ 25 .]
ینننسررب هب هک هع لاط م ود رد نینچمه
نیمز یاهدنزاس ییاز بوس ر و شیاس رف هب تیس اس ح رد یس انش ۀزوح
و ناگرگ زیخبآ ۀزوح
اب نایتل دس زیخبآ
بآ طیارش رتماراپ ،دش هتخادرپ یبلس شور زا هدافتس ا دنتفرگن رظن رد ار ینیمزریز [
12 [ و ] 13 .]
هعلاطم نیا رد
یارب ینیمزریز بآ طیارنننش زین گننننس
اه هعلاطم دروم ی
یم هتفرگ رظن رد کشخ ًلاماک و یمومع طیارش دوش
.
Rod
: یگتفای تهج هزرد
نآ بینننش و اه هب تبنننسن اه
هنماد : یگتفای تهج هب
ۀلیس و و یس انش نیمز یامن بطق
بیش جنس هزادنا یریگ یم دوش . شور رد رتماراپ نیاRMR
ب ه عمج ییاه ن زای تما اب تی اه ن رد و هدوب یفنم ترونننص
یم دونننش . لدم هک نیا هب هج وت اب دروآرب ته جRMR
نوچ یفادها یارب گنننس هدوت یرادیاپ یبایزرا و تمواقم بینننش یرادیاپ و ندعم و لنوت یم
دنننشاب نیا هجیتن رد
قلعت زای تما نآ هب فده هب هج وت اب رتماراپ یم
دریگ . رد
لیدعت هعلاطم نیا تروص
یمن دریگ
.
لودج 1 . نازیم هیاپRMR
ریداقم هدودحم تمواقم
یراشق ( لاکساپاگم )
راب تمواقم صخاش هطقن
یا <10 10-4 4-2 2-1 یراشف تمواقم هدودحم نیا یارب
یروحم کت هداد حیجرت
یم دوش
یروحم کت یراشف تمواقم <250 250-100 100-50 50-25 25-5 5-1 >1
زایتما 15 12 7 4 2 1 0
RQD 100-90% 90-75% 75-50% 50-25% >25%
زایتما 20 17 13 8 3
یراد هلصاف
)رتم( 2> 2-0/6 0/6-0/2 0/6-0/60 0/6<
زایتما 20 15 10 8 5
ینیمزریز بآ کشخ بوطرم سیخ سیخًلاماک یراج بآ
زایتما 15 10 7 4 0
یگتسویپان
یگدزاوه نودب
یگدزاوه مک یگدزاوه طسوتم دایز هدزاوهًلاماک
زایتما 6 5 3 1 0
یراومهان ربز یلیخ ربز ربز یکدنا فاص یلقیص حطس
زایتما 6 5 3 1 0
یگتسویپان لوط
)رتم( >1 3-1 10-3 20-10 20>
زایتما 6 4 2 1 0
یگدشزاب
)رتمیلیم( درادن 0/1< 1-0/1 5-1 5>
زایتما 6 5 4 1 0
یگتسویپان یگدشرپ
)رتمیلیم( درادن <5تخس >5تخس >5مرن <5مرن
زایتما 6 4 2 2 0
شور یاه رتماراپ هب هک نیا زا دع ب تی اه ن رد
RMR
مه اب ار اهرتماراپ کت کت زایتما ،دنننش هداد زایتما رگید
یم دیآ . لودج هب هجوت اب سپنننس (
2 ) ره سلاک نازیم
نییعت گنس یم
دوش
.
لودج 2 . هقبط ب تازایتما عمج ساسا رب گنس هدوت یدنب ه
تسد
شور زا هدمآ RMR
تازایتما 100
- 81 80 - 61 60 - 41 40 - 21 20>
هقبط )سلاک(
I II
III IV
V
حرش گنس
یلیخ بوخ گنس
بوخ گنس
طسوتم گنس
فیعض گنس
یلیخ فیعض
3 . جیاتن
رد نیا قیقحت راهچ هنومن گننس اب هدافتنسا زا
شور
هبRMR
روظنم یننسررب تیفیک
و نینچمه تهج
هقبط
یدنب یتخس دروم یبایزرا رارق دنتفرگ . رد نیا شور جنپ
رتماراپ دروم ینننسررب و
یبایزرا رارق تفرگ و اب هجوت هب
لوادج دوجوم زایتما یهد تروص تفرگ و رد تیاهن عمج
زایتما نیا جنپ رتماراپ رادقم یلک
RMR
ار نایب یم دنک .
جیاتن یلک شور
RMR
رد لوادج 3 ات 6 هدمآ تسا :
عترم و،یرادزیخبآهلجم عبانمیعیبط،ناریاهرود72، هرامش 3، اپییز 718
G3 G2 G1 F3 F2 F1 E3 E2 E1 D3 D2 D1 C3 C2 C1 B3 B2 B1 A3 A2 A1 رتماراپ
462/5 452/7 563/4 571/1 648/7 540/4 433/7 503/9 486/9 421 1/387 3/346 8/353 9/431 6/454 9/310 445 1/301 3/469 7/482 5/340 تمواقمیراشف 1
15 15 15 15 15 15 15 15 15 15 15 15 15 15 15 15 15 15 15 15 15 زایتما
100 92/8 99/1 100 100 95/2 88/2 87/9 85/9 2/91 7/73 5/94 6/84 100 100 82 7/74 2/59 2/91 5/82 8/82
صخاشتیفیک گنس
(RQD) 2
20 20 20 20 20 20 17 17 17 20 13 20 17 20 20 17 13 13 20 17 17 زایتما
6-2/0 6-2/0 6-2/0 6-2/0 6-2/0 6-2/0 0/06 - 0/6 0/06 - 0/6
0/06 -
0/6 6-2/0 6-2/0 6-2/0 6-2/0 6-2/0 6-2/0 0/06 -
0/6 0/06 - 0/6 0/06 - 0/6
0/06 -
0/6 6-2/0 6-2/0 هلصافیراد (رتم)
3
15 15 15 15 15 15 8 8 8 15 15 15 15 15 15 8 8 8 8 15 15 زایتما
1 - 3 1 - 3 1 - 3 1 - 3 1 – 3 1 - 3 1 - 3 1 - 3 1 - 3 1> 1> 1> 1> 3-1 10-3 1> 1> 1> 1> 1> 1>
لوط یگتسویپان
)رتم(
طیارش یگتسویپان
4
4 4 4 4 4 4 4 4 4 6 6 6 6 4 2 6 6 6 6 6 6 زایتما
1 - 5 1 - 5 > 5 > 5 > 5 > 5 > 5 > 5 > 5 5< 5< 5< 5-1 5< 5< 5< 5< 5< درادن 5-1 5-1 )رتم(یگدشزاب
1 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 6 1 1 زایتما
نشخ نشخ یمک
نشخ یمک نشخ
یمک
نشخ نشخ نشخ یمک
نشخ یمک نشخ
یمک نشخ
یمک
نشخ نشخ یمک
نشخ نشخ نشخ نشخ نشخ نشخ یمک
نشخ یمک نشخ
یمک
نشخ یربز
5 5 3 3 3 5 5 3 3 3 3 5 3 5 5 5 5 5 3 3 3 زایتما
تخس
< 5 تخس
< 5 درادن درادن درادن درادن درادن تخس
< 5 تخس
< 5 تخس
< 5 تخس
> 5 تخس
< 5 تخس
< 5 تخس
> 5 تخس
< 5 تخس
< 5 تخس
< 5 تخس
< 5 درادن درادن درادن یگدشرپ )رتم(
4 4 6 6 6 6 6 4 4 4 3 4 2 3 4 4 4 4 6 6 6 زایتما
طسوتم طسو تم طسوتم طسوتم طسوتم طسوتم طسوتم مک مک طسوتم طسوتم طسوتم طسوتم مک مک مک طسوتم مک مک مک مک یگدزاوه
3 3 3 3 3 3 3 5 5 3 3 3 3 5 5 5 3 5 5 5 5 زایتما
ًلاماک کشخ
ًلاماک کشخ
ًلاماک کشخ
ًلاماک کشخ
ًلاماک کشخ
ًلاماک کشخ
ًلاماک کشخ
ًلاماک کشخ
ًلاماک کشخ
ًلاماک کشخ
ًلاماک کشخ
ًلاماک کشخ
ًلاماک کشخ
ًلاماک کشخ
ًلاماک کشخ
ًلاماک کشخ
ًلاماک کشخ
ًلاماک کشخ
ًلاماک کشخ
ًلاماک کشخ
ًلاماک
کشخ طیارشیمومع
بآیاه ینیمزریز
5
15 15 15 15 15 15 15 15 15 15 15 15 15 15 15 15 15 15 15 15 15 زایتما
82 82 81 81 81 83 73 71 71 81 73 83 77 82 81 75 69 71 84 83 83 عمجزایتما
اقمیسۀساسحیت هب اسرفیش و تمواقمگنسیاه کهآ رامسآ...ی لودج
4 . شور رد ناشیم کهآ گنس یاهرتماراپ زایتما RMR
G3 G2 G1 F3 F2 F1 E3 E2 E1 D3 D2 D1 C3 C2 C1 B3 B2 B1 A3 A2 A1 رتماراپ
113/7 110/1 120 277/7 205 229/1 231/1 212/1 261/3 275/6 247/4 223/3 392/6 454/3 504/9 404/9 343 239/1 66/8 233 172/7 تمواقم
یراشف 1
12 12 12 15 12 12 12 12 15 15 12 12 15 15 15 15 15 12 7 12 12 زایتما
71/5 67/3 69/9 45/9 0 0 100 98/7 97/7 100 100 100 51/1 71/4 53/9 78/1 69/8 46/3 21/8 74/4 73/5
صخاش تیفیک گنس
(RQD) 2
13 13 13 8 0 0 20 20 20 20 20 20 13 13 13 17 13 8 3 13 13 زایتما
6/0-
06/0 0/06 - 0/6 0/06 - 0/6 0/06 - 0/6 0/06 > 0/2 -0/6 0/2 -0/6 0/06 - 0/6 0/06 - 0/6 0/6 -2 0/2 -0/6 0/6 -2 0/06 - 0/6 0/06 - 0/6 0/06 - 0/6 0/06 - 0/6 0/06 - 0/6 0/06 - 0/6 0/06 - 0/6 0/06 - 0/6 0/06 - 0/6 یرادهلصاف ( رتم
( 3
8 8 8 8 5 5 10 8 8 15 10 15 8 8 8 8 8 8 8 8 8 زایتما
1-3 1 > 1 > 1 > 1 > 1 > 1-3 1 > 1-3 1 > 1 > 1 > 1 > 1 > 1 > 1 > 1 > 1 > 1-3 1-3 1-3
لوط یگتسویپان
( (رتم
یگتسویپان طیارش
4
4 6 6 6 6 6 4 6 4 6 6 6 6 6 6 6 6 6 4 4 4 زایتما
5-1 > 5 5-1 > 5 5-1 5-1 5-1 > 5 > 5 > 5 > 5 > 5 درادن 1-1/0 1-1/0 1-1/0 درادن درادن > 5 > 5 > 5 یگدشزاب ( تمیلیم )ر
1 0 1 0 1 1 1 0 0 0 0 0 6 4 4 4 4 6 0 0 0 زایتما
نشخ نشخ نشخ نشخ نشخ نشخ نشخ نشخ نشخ نشخ نشخ نشخ یلیخ
نشخ یلیخ
نشخ یلیخ
نشخ نشخ نشخ نشخ نشخ نشخ نشخ یربز
5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 6 6 6 5 5 5 5 5 5 زایتما
درادن < مرن 5
< مرن
5 درادن درادن درادن درادن < مرن 5
< مرن 5
< مرن 5
< مرن 5
تخس
< 5 درادن درادن درادت < مرن
5 درادت درادن تخس
< 5 تخس
< 5 تخس
< 5
یگدشرپ ( رتمیلیم )
6 2 2 6 6 6 6 2 2 2 2 4 6 6 6 2 6 6 4 4 4 زایتما
طسوتم طسوتم طسوتم طسوتم طسوتم طسوتم مک طسوتم طسوتم طسوتم مک مک یلیخ
مک مک یلیخ
مک مک مک مک مک مک مک یگدزاوه
3 3 3 3 3 3 5 3 3 3 5 5 6 5 6 5 5 5 5 5 5 زایتما
ًلاماک کشخ
ًلاماک کشخ
ًلاماک کشخ
ًلاماک کشخ
ًلاماک کشخ
ًلاماک کشخ
ًلاماک کشخ
ًلاماک کشخ
ًلاماک کشخ
ًلاماک کشخ
ًلاماک کشخ
ًلاماک کشخ
ًلاماک کشخ
ًلاماک کشخ
ًلاماک کشخ
ًلاماک کشخ
ًلاماک کشخ
ًلاماک کشخ
ًلاماک کشخ
ًلاماک کشخ
ًلاماک
کشخ یمومعطیارش بآیاه ینیمزریز 5
15 15 15 15 15 15 15 15 15 15 15 15 15 15 15 15 15 15 15 15 15 زایتما
67 64 65 66 53 53 78 71 72 81 75 82 81 78 79 77 77 71 51 66 66 زایتما عمج
