لاهن هیلوا رارقتسا رب کاخ تبوطر ظفح یاهرامیت رثا هایگ
هزوغنآ
Ferula foetida
یدنلیب یروتسد هیکز ؛
شناد هتخومآ یسانشراک دشرا
عترم
،یراد هدکشناد عبانم یعیبط و طیحم
،تسیز هاگشناد ف یسودر دهشم
مازرف دمحم ؛*
داتسا هورگ عترم و
،یرادزیخبآ هدکشناد
عبانم یعیبط و طیحم
،تسیز هاگشناد یسودرف دهشم
هدیکچ تتسا ناریا رد مهم ییوراد ناهایگ زا یکی هزوغنآ
. رثوم یاهراکهار یریگراک هب رد
یم نآ رارارتتسا مرتتمیتتسوکا یایحا یارب دناوت
یاه
ا یکی یکشخ شنت هکنیا هب هبوت اب .دت.اب دیدم نآ یموب بدرم داتارتا و تشخ قطانم یدودحم ز
رارارسا رد یساسا یاه ناهایگ
تسا تشخ ههین و تشخ قطانم ا رد
نی ثات شهوژپ ری
ت عاونا یاهراهی گنس چ نی بذابرپوس بذابرپوس اب
گنس چ نی دها. و
ارب ی بآ هزوح رد هزوغنآ ناهن رارارتسا و ر ب ندت. زتس هب هک ی
بوز ی وور ناسارخ نارتسا بونب رد عتاو خاک ی
نارسره.
سررب دابانگ ی
.د.
لما. شیامزآ گنس( بوطر ظدح یاهراهیت
رپوس نیچ گنس بذاب
نیچ اب رپوس ترک و )بذاب لما. یعرف یاه
رد هک دوب )دها. ای هد. یهدامرس( ر ب راهیت عون 03
بذابرپوس یاهراهیت .دنرفرگ رارت یبایزرا دروم رارکت اب
گنس گنس و نیچ نیچ
شهاک ببوم .دندت. کاخ بوطر شیا فا و امد
ظدح یاهراهیت زس ناهن دادعت یاراد بوطر
رارارسا و هد.
عادترا نینچهه و هرفای
بذابرپوس یاهراهیت ین بوطر ظدح یاهراهیت نیب زا .دندوب دها. هب زمن یررشیب ناهن اب
گنس گنس و نیچ ب نیچ
د هژیو راهیت ر
یم هیهوت شیامزآ آیارن هب هبوت اب .دنر.اد یررهب درکرهع هدت. یهدامرتس ب یارب دو.
هرهب و دیلوت دوزه رد هژیوب هزوغنآ یرو
م عتاو
بوطر ظدح یاهراکهار زا یلاتمکتشخ بذابرپوتس دننام
گنتس چلام ای و اه ر ب باوخ رب هزرغ یارب نینچهه و دو. هدرب بزلا هرهب
هناوب نا یم شیا فا و هزوغنآ .دریگ رارت هبوت دروم یهدامرس راهیت نآ ینز
:یدیلک ناگژاو عترم حلاها
هدامرس .ییوراد ناهایگ بذابرپوس ی
:نوئمم هدنمیون * ساهت هراه.
: 33511515100 Email: mjankju@um.ac.ir
:بیوصت خیرات 15
/ 12 / 1400
ص 04 - 53
1 . همدقم
هزوغنآ زا نیررههم ناهایگ
ییوراد و یرعنتتته ناریا
تسا هک زا میدت بایلاا بطرد یرنس دربراک هر.اد و فا دار
یرحم زا هراتتتاع نآ
یارب ناتمرد یراهیب اه ی فرر م
هدادرتتسا یم
دندرک 53]
.[
هزوغنآ یهایگ تتسا هک یم دناوت
شان یههم رد داتتارتا بدرم
هاطنم و روتتشک ادیا دنک .
هچرگا هزوغنآ یهن یروآرف ناریا رد ددرگ
یلو هنایلاس یب ش
زا 53 نت هزوغنآ هب ییاهروتتشک ریظن
تاراما هدحرم یبرع
رطت یوک نیارکوا ینامور
هتتمنارف دنه
و هریغ رداتته
یم دوتت.
51]
.[
تت.اک هزوغنآ هولاع رب رتتام ییوراد
و
ینامرد هب ظادح زا عتارم و شیا فا دیلوت و ناغرتت.ا یاز ی
ین هک ینایاتتت.
یم دنک . هایگ هزوغنآ هزورما هب لیلد
هرهب یرادرب یب هیور و ریغ یهرع رد هاهتتشیور اه
ی یعیزط
ور هب ضارانا یم د.اب ییوسزا شکرهید نیا
هایگ ب لیلد
تلاکتشم یتساتسا
هک رد هناوب ینز و رارارتسا هایگ
دوبو
دراد دودحم یم دتت.اب 53]
.[
هناوب ینز ر ب و رارارتتسا هایگ
رد کاخ زا لحارم مهم و یتتساتتسا رد
هخرچ ی یگدنز
ناهاتیگ تتتسا
55]
.[
اب هبوت هب رادام مک یگدنراب و
شنکارپ بتتتسانمان
نآ رد هام اه و ناتتتس یاه فرر م و
نینچهه دادعت
مک یاهزور یناراب و ینلاوط ندوب هرود
یکتتشخ هارهه
اب ری زت و قرعت دایز هک زا لماوع مهم
هدتننکدودتحم رارارتتتسا
و دتتت.ر هتنوگ یاه یرخرد و
هچرخرد یا رد قطانم تتشخ و
ینابایب یم دتت.اب ناهن
یراک رد یارت.
مید و ءایحا هاهتشیور یاه
یعیزط رایمب
لکشم سا . ینارحب نیرت هرحرم ءایحا رد قطانم شخ و
ینابایب رارارتتتسا ناهایگ
تتتسا . نوچ ناهایگ یموب نیا
قطانم هک رد رثا هرهب یرادرب تتسردان و
هدادرتتسا شیب
ا ز
دح زا نیب هرفر دنا ردات هب یروآداز یزاسزاب
و رارارسا ب ه
روط یعیزط رد نیا قطانم دنرتتتمین اریز
یاهیرکورکیم
هاطنم رییغت هرفای و ی ی رتتهاح کاخ
ین شهاک فای هر
سا . شور اه یی دوبو دنراد هک یم ناوت بآ یاه یراب رد
طتتس عترم ار عهب یروآ و رد لخاد هلاچ اه اهرایتت.
ای
نادوگ اه ی یکچوک هریخذ درک . رد شور یاه عهب یروآ باناور
ر ب ای ناهن ناهایگ هر.اک هد.
رد هلاچ اه اهرای.
و ای نادوگ اه بوطر یررتتشیب زتتمن
هب تتسورم لک
هاطنم فایرد یم دننک و نات.
یررشیب ار
یارب رسا رارا
و ااب دنهاوخ .اد 54]
.[
تاتت.را گ یرایتتمب
دوبو دنراد ناد رب هکنیا امد و
بوطر کاخ حت ریثأت چلام یتت.اپ رارت یم دنریگ . داوم
هدنناتت.وپ فرر م
درکرهع صاخ رییغت امد ار تتشم
یم دتتنیاتتهن 05]
.[
چلاتتم یاتته فرر م
ًلااتتهرحا تتعاتتب
تواتدت ییاه رد یامد کاخ نا یم بوطر و یدیک و
یهک رون لیتتمگ هدتت.
باتزاب هدتت.
ای ب ب هدتت.
یم دنوت.
. نیا توادت اه هب هبون دوخ یم دنناوت دت.ر و وهن
یدیک هویم و متتمیلوبارم ناهایگ
ار حت ریثأت رارت دنهد
55]
. [
ناتااحم هجیرن
دنرفرگ هک یامد کاخ رد یاوه
برگ پ زا چلام ی.اپ اب ه یرهنس یریخ
لااب مین 53]
. [
و بوطر کاخ حت یاهراهیت فرر م
چلام یتتت.اپ هب
تدتت.
حت ریثأت بیکرت داوم یچلام دروم هدادرتتسا رد
زآراک م ییا اه دوب 05]
. [
چلام یاه یهنتتتس هک
هدادرتتتسا
یم دوت.
لمات.
گیر نت.
و گنتس یاه یر سا هک رد
طس نیمز رارت یم دنریگ و زا ری زت بوطر و دنرب . ند
درگ یر یریگورب یم
نک ن د . نیا عون چلام باود ینلاوط د درا
و هی جت ری پان تتسا . هدادرتتسا زا
چلام ه یرهنتتس تتسوت
نازرواتشک رد
یحاون شخ رد یاهروشک نیچ
نیرناژرآ
ورپ ایلاتریا اکیرمآ و دنریزوین مدت
ینلاوط دراد 0]
. [
ییاراک و کاخ رد بآ هریخذ شیا فا اتب ه یرهنتتتس چلاتم دوزهب تعاتب کاتخ بآ رتتتام کاخ یکی یف تیدیک
یم دوتت.
54]
. [
هورت چلام عاب گنتتس
یم نامز بآ دوتت.
هلاچ لخاد یررتتتشیب کاخ طتتتس ری زت و دناهب یتاب اه
دبای شهاک 50]
. [
داجیا گنس نیچ رد ارطا طس کاخ
عاب ظدح بوطر و شهاک یامد اوه یم ددرگ . قزط
آیارن تاایاحت یراکرهنب
رد کاخ هاطنم هعلاطم دروم
اب هارهه ندو فا
دوک هدیتتسوپ یماد
( راهیت دهاتت.
) و ین
یریگراکب هاک چلام
و شرک اب گنتتس نیچ رب طتتس کاخ
نادوگ ت.اک هجیرن یرزثم هر.اد و عاب شیا فا ر شیو
ناهن اه هد.
دنا 53]
.[
زا هدادرتتتسا هک دتنداد ناتتتشن یدرر م تاتتتشیاتمزآ ناهایگ درکرهع شیا فا و کاخ بآ ظدح هب بذابرپوتتتس
یم هک .دنک
ه نژوردی ای هدام بذابرپوتتس ا
ی عونتتام ی
رپ هکز. لک. هب یرهی
ا غ داوم و بآ ظدح اب هک سا ی
ی
بورطم د.ر هب هک نهتو هایگ
بآ لاتا شهاک بزس
ه و هنی اه ی بآ یرای م ی ه زا هدادرتتسا .دوتت.
نژوردی دتاف اه
ارب بورطمان ضراوع ی
گ ناتمنا های
حم و ی تتمیز و هدوب
غت یریی ک رد یدی و کاخ ناگرا ممی اه ی کاخ هدنز بوب
دو
هن ی دروآ . نیا رهیرپ رد یاهن هرتتمب هب عون نآ رد کاخ
تتسوت متتمیناگرا ورکیم اه
هی جت و هب تازیکرت هدنزاتتس
لماتت.
کاینومآ ید
نبرکدیتتمکا و
بآ نودب تاعیاتتو
یهتس یم لیدزت دو.
5]
. [
ه نژوردی اه هکز.
اه ی رپ یرهی
پ هک دنرتتتمه تتتسودبآ زا
لکتتت. بروت و بآ ب ب
تتتسدنه ی ن نامز رد و هدرک ظدح ار دوخ زای
گ های ضزانم
دوک حلاما و بآ و هدتتت.
ی رخا رد ار دوخ هتتتشیر رای
رارت
م ی دنهد 6]
. [
ه دربراک نژوردی اه ی رد بذاب رپوتتس کاخ
ا فا عاب شی
گ درکرهع های
وب هفره و یی
رد نا یم رام
م بآ ی رن رد دوت.
هجی ا دربراک نی هدام رد قطانم شخ
م ی ا فا رد دناوت شی
و درکرهع ءا با
هایگ رثوم دتت.اب 50]
. [
خاتتت. و ناتتتسا لگ درکرهع یتتتسررب رد نینچهه میژر حت یناهلآ هتنوباتب تتت.ادرب اه
ریداام و یرایبآ ی
رپوتس بذاب A200
زا شیب هب یرایبآ هرهاف شیا فا 533
یریم رد شهاک عاب رشت زا ری زت ررم مینآ درکرهع
نو
رپوتس رهیرپ دربراک هک دت.
طتتس ات بذاب 503
برگوریک
دیدرگ درکرهع دوزهب بزس رارکه رد [
55 ] .
هزوغنآ هایگ شرورپ و .اک اب هطبار رد هیلوا تاعلاطا
Ferula foetida
تسا مک رایتمب و
رد نیا قیاحت یعس
هدت.
تسا یتاعلاطا رد
هطبار اب شور ییاه یارب رارارسا
نیا هایگ رد عیزط مهارف دوتت.
ات میناورب یماگ رثوم د ر
هعتسوت .اک نیا هایگ دنه.زرا رد
هدنیآ میرادرب . رد یا ن
قیاحت تت.اک ر ب
هزوغنآ اب شور ییاه دننام ردح هلاچ
هدادرتسا زا
گنتس نیچ رد ارطا هلاچ و هدادرسا زا ردوپ
بذابرپوس باجنا
د.
هک هب ظدح بوطر کاخ رد ارطا
هایگ هر.اک هد.
هک یم دنک . شور نیا ییآراک ظن زا اه
ر رد هزوغنآ هایگ رارارتتتسا هب هک و کاخ تبوطر هریخذ
هتتهرع آیارن . تتسا هرفرگ رارت یتتسررب دروم یعیزط یاه
یم شهوژپ نیا هتتعتتتسوت یارب هداتتدرتتتسا دروم دتتناوت
هاهشیور .دریگ رارت هزوغنآ یاه یسررب ده اب هعلاطم نیا
ت رثا یاهراتهی لوا رارارتتتسا رب کاخ بوطر ظدح
هی ناهن
گ های هزوغنآ . سا هرفرگ تروه
2 . شور یسانش
نیا شهوژپ رد بونب ناسارخ یوور و ش ب خاک
هزوح ی بآ یبوز هنوهن هزوحریز رد
نارسرهت.
دابانگ و
01 یررموریک بونب
یبرغ رهتت.
دابانگ اربا دتت.
. ش ب
خاک رد عادترا 5533 ررم زا طس ایرد رارت دراد . خاک
یاراد بآ و یاوه ههین تشخ درتس یم دت.اب . رب ساتتسا
هداد یاه عهب یروآ هدتت.
رد ناتتس یاه 5006 ات 5034
یتمهت.
سورم یگدنراب هنلااس هاطنم 4 / 546 یریم ررم
یم دت.اب . سورم یامد هنلااس نیا هاطنم رد نیهه هرود
یرامآ 5 / 54 هبرد یرناتس دارگ هدوب سا و امد رثکادح ی
هدتتت. زث 6
/ 00 هبرد یرناتتتس دارگ امد لتادح و ی
زث
هدتت.
0 / 55 - هبرد یرناتتس دارگ یم دتت.اب 55]
. [
لکتت.
5
یعتوم هاطنم دروم هعلاطم ار ناشن یم دهد 5]
.[
شیامزآ یاهرامیت ترک تروتتته هب شهوژپ نیا :
یاه
.د. باجنا یفداتات ًلاماک حرط هیاپ رب نامز رد هدت. درخ ترک نامز لماتت. یرتتها یاه هنوهن
( یرادرب هنوهن یرادرب
( نوا
S1
هنوهن و ) ( بود یرادرب
S2
ترک ) لماتت. یعرف یاه
( دهاتتت.( کاتخ ظدح یاتهراتهیت گنتتتس )C
( نیچ )S
( بذابرپوتتتس گنتتتس )H
( بذابرپوتتتس اب نیچ و )HS
ترک ر ب یرادههن یارب ییامد راهیت ود لماتت. یعرف یاه
( هدت. یهدامرتس یارت. رد
T1
( دها. و )
T0
دوب ) رد هک
03 رثا هتتک یدراوم رد .دتتنرفرگ رارت یباتتیزرا دروم رارکت
ترک دتتتشن هرفرگ نامز ترک و یرتتتها یاه
هب یعرف یاه
ییامد راهیت و کاخ بوطر ظدح یاهراهیت لما. بیترت .دوب :تشاک زا لبق رذب رامیت لامعا یهین شهوژپ نیا رد
و فرگ رارت یهدامرس راهیت حت .اک زا لزت اهر ب زا ن ییاپ ساوا .د. شک راهیت نودب اهر ب رهید می 5030
یهین یهدامرس شیپ راهیت ناهعا هب هزوغنآ یاهر ب زا
54 لخاد اهر ب تتس و هدتت. هدناتتمیخ بآ رد عاتتس یامد اب ناچ ی
1 و ناهرتتتسد لخاد دارگ یرناتتتس هبرد
تدم هب یکشم نوریان تس 6
یاهر ب . فرگ رارت هرده
هب ت.اک زا لزت دهات.
تدم 54 هدنامیخ بآ رد عاس
.د.
لکش 1 . تیعقوم هقطنم دروم هعلاطم
راهیت یاهر ب هورگ ود : عیزط رد اهراهیت ناهعا شور حت دهاتت. یاهر ب و 4
راهیت و 03 رارکت زا هدادرتتسا(
گنس زا هدادرسا بذابرپوس نیچ
ره زا هدادرسا راهیت ود
گنتس لاماک تروه هب )دها. راهیت و بذابرپوتس و نیچ
.دیدرگ شک عیزط رد یفداات :رذب تددشادک ا هدلادا اادحا زا هدادرتتتسا هب
یگدنراب اه نارتتممز لتتاف ی خیرات رد
50 ید هام 5030
553 رطت هب هلاتچ 13
قهع و 03 یرناتتتس هارهه هب و ررم
رسد اچ رط ود رد ییاه ردح ناراب بآ هریخذ هب هل
دیدرگ کاخ عون و بیتتت. رظن زا ادودح تتتشک لحم هک دوب ناتتمکی
هلاچ هرتتهاف . رهیدکی زا اه
0 وتتاب و ررم تر
0
فیدر 51 .دتیدرگ داتجیا ییاتت هتلاتچ ره رد
53 ر ب ددع
و سار هس رد راهیت 53
پچ هس رد دها. ر ب ددع
.دیدرگ تتشک هلاچ 4
گنتتس راهیت( تت.اک راهیت چ
نی
گنتتس راهیت بذابرپوتس راهیت راهیت بذابرپوس و نیچ
رد بادتک ره )دتهاتتت. اتی نررنک 03
.دیدرگ ناهعا رارکت
هنوگ چیه و فرگ تروتتته یرایبآ نودب اهر ب تتت.اتک .دشن باجنا یهددوک
:اهرامیت یفرعم ( بذاب رپوس راهیت
:)H
03 رپوس برگ
رد بذاب 1
/ 0 دتت. هدز مه راب دنچ و دت. هر یر بآ رریل
تتس .دندتت. برورم و هدرک ب ب ار بآ لماک روط هب ات زا دعب 1 / 5 - 5 و ور م کاخ یواتتتمم مجح اب عاتتتس
. فرگ رارت نآ لخاد ر ب و د. هر یر .اک هلاچ لخاد هیتآ کر. زا شیامزآ نیا رد هدادرتسا دروم بذابرپوتس نا هزادنا یاراد بذاتبرپوتتتس نیا .دتتت. هتیهت شلات یژر
533 - 03 .دوب شم ( نیچ گنتتس راهیت
تت.اک زا دعب :)S
اتهر تب 0 اتی 4 داعبا هب ادودتح گتنتتتس 1
× 53
× 51
یرناس میداد رارت هلاچ کاخ طس ارطا رد یروط ار ررم راهیت .دزادنیب هیاتتتس اهر ب یور زور برگ تاعاتتتس رد هک
گنتتس بذاب رپوتتس + نیچ (
زا نام هه هدادرتتسا :) HS
( دها. راهیت .نیچ گنس و بذاب رپوس رد ر ب شک :)C
یعیزط یار.
لاهن یبایزرا تتتشهزیدرا اتت نیدرورف زا :اه
5033 رد
ینامز هزاب ی 50
اهر ب ندتتت. زتتتس زاغآ زا پ هزور
رد هدتت. زتتس یاهر ب دادعت ره
هلاچ هب یاهر ب یکدت
.اددای و یسررب دها. یاهر ب و هد. یهدامرس یدرگ
.د
رارارتتسا یبایزرا هیلوا
ناهن تتشهزیدرا رد اه 5033
باجنا
هدنام هدنز هایگ دادعت رب هولاع یبایزرا هرحرم ره رد .دتت.
یکدت هب هلاچ ره رد هدتتت. زتتتس ناهن نیرتدنرب عادترا هزادنا .د. زث و یریگ ناهن یبایزرا
ه رازکی ا رد درورف ی ن و
رازکی رد درا باجنا شهزی شگ
.
لکش 2 . یامن ی امزآ فلتخم لحارم زا شی
:یطیطم لدماوع یبادیزرا هزادتنا
یریگ نوا زا امد و
بوطر کاخ آنسامد و آنس بوطر هاهرتسد هریتسوب د
ر
5 هامرذآ 5033 رد یارتت.
نودب یگدنراب باجنا
و دتت.
هزادتنا یریگ اتمد بود و
تبوطر کاتخ
قهع رد 1
ات 53 یرناتتس
و هلاچ کاخ طتتس یررم هاهرتتسد هریتتسو هب امد
و کاخ آنسامد بوطر
ینزو شور هب کاخ رد
راهب 5433
رد 5 زور لتتزتتت ( 53 / 5 / 5433 ) و 5 ( 51 / 5 / 5433 ) 0
( 55 / 5 / 5433 ) 6 ( 53 / 5 / 5433 ) و 3 ( 50 / 5 / 5433 ) زور
دعب زا هرود یگدنراب نا یم امد و بوطر کاخ هزادنا یریگ
دتتت.
. هاهرتتتمیا رامآ ساتتتسا رب یگدتنراتب هرود نیا رد یبوز هزوح یراد ی بآ ررفد یتتتسانتتت.اوه یرپونیتتتس
عوهجم رد تخاتک 1
/ 05 یاهزور یط یگدنراتب ررم یریم
55 ات 51 یارب . سویپ عوتو هب هام شهزیدرا هزادنا
یگ یر
امد و بوطر 1 رارکت زا ره راهیت دروم یبایزرا رارت فرگ .
هزادنا یریگ ییآراک ات دتتت. باجنا توادرم لتتتاف ود رد اه
و عیزط رد ر تب ینز هتناوب یادتربا ناتمز رد اتهراتهیت .دو. شیاپ شیور رثکادح نامز نینچهه
هداد یرامآ لیلطت ا هیزجت نومزآ اب ادربا:اه
Shapiro
رن زوت ندوب ناتتم عی
هداد اتته برن تتتسوت را فا
SAS V9.1
تسررب ی د.
جت زا دعب . هی
رحت و لی هداد اه (
ANOVA
هب ) هفرط ود نایراو یلانآ شور
اام هتتمی نیهنایم ت
اهراهی ی
شیامزآ اب
نومزآ نانیهطا طس رد نکناد 31
% یحم رد
برن را فا
SAS V9.1
دیدرگ باجنا .
زا هدادرتتتسا اب اهرادوهن
برن را فا
Microsoft Office Excel 2010
.د. مسر
3 . جیاتن
331 . هزوغنآ هایگ ندش زبس یبایزرا
مهرب و هداس تارثا ت شنک
یاهراهی امد و بوطر ظدح
نعم هزوغنآ عادترا و دادعت رب ی
راد دوب ( نودب 5 ).
لااج 1 . هیزجت ( هزوغنآ لاهن عافترا ا دااعت رب امد ا کاخ تبوطر ظفح یاهرامیت ریثات سنایراا 11
/ 1 / 99 )
( تارییغت عبانم S.O.V
) ( یدازآ هبرد
)df تاعبرم نیهنایم
ناهن دادعت ناهن عادترا
( بوطر ظدح راهیت )A
0 556**
/ 0 305*
/ 4
یرها یاطخ 556
064 / 3 555
/ 5
( ییامد راهیت )B
5 365**
/ 55 303**
/ 05
A × B 0
303**
/ 3 063**
/ 5
لک یاطخ 556
535 / 3 355
/ 5
( تارییغت بیرو C.V %
) 00
/ 00 40
/ 14
**
* و هبns بیترت ناشن هدنهد ینعم یراد رد طس ی دهرد ینعم یراد رد طس 1 دهرد و بدع ینعم یراد یم دن.اب .
ندتت. زتتس یبایزرا هزوغنآ هایگ
رد نوا ناتتس نیدرورف
لک.(
0 نیررشیب یهدامرس نودب راهیت رد هک داد ناشن )
( دادعت 40 / 5 گنتتس راهیت رد هزوغنآ ناهن ) تتسد هب نیچ
و دهاتتت. یاهراهیت هتب وبرم ین دادتعت نیررهک و دتمآ گنس+بذابرپوتس نیررشیب یهدامرس راهیت رد .دوب نیچ
( دادعت 0 / 5 هب هزوغنآ ناهن ) گنس + بذابرپوس راهیت
نیچ
دها. راهیت رد ین اهنآ رادام نیررهک و .اد صاتارخا بوطر ظدح یاهراهیت باهت رد یرک روط هب .دمآ تتسدب دادعت هزوغنآ نودب راهیت زا ررتتتشیب یهدامرتتتس راهیت رد
.دوب یهدامرس لک.(
4 مهرب ) ار امد و بوطر ظدح یاهراهیت شنک ن هزوغنآ ناتتهن عاتتدترا رب
یم ناتتتش نودتتب راتهیت رد .دتهد
ناهن عادترا نیررتشیب یهدامرتس راهیت رد هد. زتتس یاه
گنتس ( نیچ 460 / 5 یرناتس ریاس نیب و د. هدهاتشم )ررم
ینعم توادت بوطر ظدح یاهراهیت . تتت.ادن دوبو یراد
ینعم توادت هچ رگا هدتت. یهدامرتتس راهیت رد نیب یراد
اتتهیت اتتما تتت.ادتتن دوبو تتبوطر ظدح یاتتهراتتهیت ر
گنس + بذابرپوس ( نیچ
50 / 5 یرناس هیاب هب زمن )ررم
هب .دوب یررتتتشیب عادترا یاراد یاهراهیت باهت رد یرکروط
ررشیب هد. یهدامرتس راهیت رد ناهن عادترا بوطر ظدح .دوب هدشن یهدامرس راهیت زا
لکش 3 . مهرب ا تبوطر ظفح یاهرامیت شنک هزوغنآ لاهن دااعت رب یهدامرس
)نیدرارف یبایزرا(
،بذاجرپوس =H گنس =S
،نیا گنس + بذاجرپوس =HS ،نیا
،اهاش =C T0
،یهدامرس نااب = T1
یهدامرس =
نوتس ینعم تاافت یاراد هباشم فارح اب یاه آ ساسا رب یراد
حطس رد نکناد نومز 1
انتسین اصرد .
لکش 4 . مهرب ظفح یاهرامیت شنک لاهن عافترا رب یهدامرس ا تبوطر
اه )نیدرارف یبایزرا( هزوغنآ هاش زبس ی
،بذاجرپوس =H گنس =S
،نیا گنس + بذاجرپوس =HS ،نیا
،اهاش =C T0
،یهدامرس نااب = T1
یهدامرس =
نوتس ینعم تاافت یاراد هباشم فارح اب یاه حطس رد نکناد نومزآ ساسا رب یراد
1 .انتسین اصرد
3 . 2 . هزوغنآ لاهن هیلوا رارقتسا یبایزرا
مهرب و هداس تارثا ت شنک
یاهراهی امد و بوطر ظدح
رارارتتتسا ناتهن دادتعت رب هرفای
نعم اهنآ عادترا و ی
راد دوب
( نودب 5 ).
مهرب ناهن دادعت رب امد و بوطر ظدح یاهراهیت شنک داد ناتتتشن ین هرفای رارارتتتسا
ییامد راهیت ود ره رد هک
هب وبرم بتیترت هتب ناتهن دادتعت نیررهک و نیررتتتشیب گنس + بذابرپوس یاهراهیت لک.( دوب دها. و نیچ
6 .)
هتتب لارخا تتبوطر ظدح یاتتهراتتهیت باتتهت رد یرکروط
ینعم ناهن دادعت رظن زا یهدامرتتتس یاهراتهیت نیب یراد
. .ادن دوبو هرفای رارارسا
d bc c
b
e
a
e
de
0 0.5 1 1.5 2 2.5 3
T0 T1
هاش زبس لاهن دااعت
ییامد رامیت
H S HS C
b a a
a
b
a
b
a
0 0.5 1 1.5 2 2.5 3 3.5
T0 T1
لاهن عافترا(رتم یتناس)
ییامد رامیت
H S HS C
لااج 2 . هیزجت ( هزوغنآ لاهن عافترا ا دااعت رب یهدامرس ا کاخ تبوطر ظفح یاهرامیت ریثات سنایراا 12
/ 2 / 99 )
( تارییغت عبانم S.O.V
) ( یدازآ هبرد
)df تاعبرم نیهنایم
ناهن دادعت ناهن عادترا
( بوطر ظدح راهیت )A
0 100**
/ 65 503**
/ 55
یرها یاطخ 556
340 / 3 516
/ 3
( ییامد راهیت )B
5 355ns
/ 3 505ns
/ 3
A × B 0
300**
/ 54 650**
/ 55
لک یاطخ 556
534 / 3 044
/ 3
( تارییغت بیرو C.V %
) 05
/ 00 56
/ 50
**
و*
ناشن بیترت هبns
ینعم هدنهد ینعم دهرد ی طس رد یراد
طس رد یراد 1
ینعم بدع و دهرد یم یراد
.دن.اب
( لکتتت.
1 ) ناتتتشن مهرب هدنهد ظدح یاهراهیت شنک
ناهن عادترا رب امد و بوطر . سا هزوغنآ هرفای رارارسا یاه
یم هدهاتتتشم و یهدامرتتتس نودب یاهراهیت رد هک دوتتت.
هب وبرم بیترت هب ناهن عادترا نیررشیب هدت. یهدامرتس گنتس یاهراهیت
( نیچ 54 / 6 یرناتتس و )ررم + بذابرپوتتس
گنس ( نیچ 535 / 6 یرناس ییامد راهیت ود ره رد .دوب )ررم
یاهراهیت ریاتتس هب زتتمن یررهک عادترا دهاتت. راهیت ین . .اد بوطر ظدح
لکش 1 . هزوغنآ لاهن عافترا رب یهدامرس ا تبوطر ظفح یاهرامیت شنکمهرب )تشهبیدرا یبایزرا(
،بذاجرپوس =H گنس =S
،نیا گنس+بذاجرپوس =HS ،نیا
،اهاش =C T0
،یهدامرس نااب = T1
یهدامرس =
نوتس ینعم تاافت یاراد هباشم فارح اب یاه حطس رد نکناد نومزآ ساسا رب یراد
1 .انتسین اصرد
هنوهن رد ( نوا یرادرب S1
هدتتت. یهدامرتتتس راهیت رد )
ت نیررشیب گنس+بذابرپوس رد ناهن دادع
راهیت رد و نیچ
رد یهدامرس نودب گنس
هنوهن رد و نیچ ( بود یرادرب
S2
)
رد ییاتتمد راتتهیت ود ره رد ناتتهن دادتتعت نیررتتتشیتب گنس+بذابرپوس
ناهن دادعت نیررشیب .دمآ سد هب نیچ
هنوهن رد ییامد و بوطر ظدح یاهراهیت هتهه رد یرادرب
بود خیرات 55 / 5 / 33 تدم زا دعب و 553
شک نامز زا زور
ر ب یهدامرس راهیت دراوم باهت رد نینچهه .دمآ سد هب
b b
a b b
a
b c
0 1 2 3 4 5 6 7 8
T0 T1
لاهن عافترا(رتم یتناس)
ییامد رامیت
H S HS C
یهدامرس نودب راهیت هب زمن یررشیب ناهن دادعت هدت.
.اد ( لک.
6 .)
لکش 6 . مهرب لاهن دااعت رب یهدامرس ا تبوطر ظفح یاهرامیت شنک هاش زبس
.
:تاراصتخا ا میلاع ،بذاجرپوس =H
گنس =S ،نیا گنس+بذاجرپوس =HS ،نیا
،اهاش =C T0
،یهدامرس نااب =
T1
،یهدامرس = S1
هنومن = لاا یرادرب ،
92 رذب تشک زا سپ زار
; S2
هنومن = ماد یرادرب ،
121 .رذب تشک زا سپ زار
نوتس ینعم تاافت یاراد هباشم فارح اب یاه اد نومزآ ساسا رب یراد
حطس رد نکن 1
.انتسین اصرد
3 . 3 . درس لصف رد امیلکورکیم رب اهرامیت تارثا )هامرذآ( درس لتاف رد اهراهیت تارثا یبایزرا ساتسارب هب وبرم بتیترت هتب کاتخ یاتمد نیررهک و نیررتتتشیب
گنتتس یاهراهیت ( نیچ
34 / 3 هبرد یرناتتس دارگ دهاتت. و ) (
6 هبرد یرناتس دارگ لکت.( دوب ) 5
نیررهک و نیررشیب .)
یاتتهراتتهیت هتتب وبرم تتیتتن کاتتخ تتبوتطر نا تیتم گنتتس+بذابرپوتتس ( نیچ
00 / 55 هبرد یرناتتس دارگ و )
( دها.
06 / 5 هبرد یرناس دارگ لک.( دوب ) 0
.)
لکش 7 - ریثات یاهرامیت ظفح تبوطر رب یامد کاخ
،بذاجرپوس =H
=S گنس HS،نیا گنس+بذاجرپوس = C،نیا
اهاش =
نوتس یاه اب فارح هباشم یاراد تاافت ینعم یراد رب ساسا نومزآ نکناد رد حطس 1 اصرد انتسین .
gh
fg ef
e
ij
cd
ij
hi
cd d b bc
a a
ef ef
0 0.5 1 1.5 2 2.5 3 3.5 4 4.5
T0 T1 T0 T1 T0 T1 T0 T1
H S HS C
لاهن دااعت
شیامزآ یاهرامیت
S1 S2
b
a
b
c
0 2 4 6 8 10
H S HS C
کاخ ی امد(دارگ یتناس هجرد)
تبوطر ظفح یاهرامیت
لکش 8 - ریثات یاهرامیت ظفح تبوطر رب نازیم تبوطر کاخ
،بذاجرپوس =H گنس =S
HS،نیا گنس+بذاجرپوس = C،نیا
اهاش =
نوتس یاه اب فارح هباشم یاراد تاافت ینعم یراد رب ساسا نومزآ نکناد رد حطس 1 اصرد انتسین .
334 . شیور لصف رد امیلکورکیم رب اهرامیت تارثا هزوغنآ ناهن شیور لتتاف جوا رد اهراهیت تارثا یبایزرا ظدح یاهراهیت باهت رد هتک داد ناتتتشن تتتشهزیدرا رد زا پ و هدوب لااب یگدنراب زا لتزت کاتخ یاتمد تبوطر رورم هب و آیردت هب و فای شهاک کاخ یاتمد یگدتنراتب رد شهاک نیررشیب . فای شیا فا هرابود کاخ یامد نامز
یت رد کاخ یامد گنس+بذابرپوس راه
.د. هدهاشم نیچ
راتتهتتیتتت رد کاتتخ تتبوتتطر نا تتیتتم نتتیرتترتتتتشیتتب گنس+بذابرپوس هدهاشم بذابرپوس راهیت س و نیچ
وطر نا یم نیررهک و د.
دوب دها. راهیت هب وبرم ین ب
لک.(
3 .)
لکش 9 - زآ یاهرامیت ریثات تطت کاخ تبوطر تارییغت انار شیام
=H
،بذاجرپوس =S
،نیا گنس =HS
بذاجرپوس +
،نیا گنس =C
اهاش
داع 1 - یگانراب زا لبق زار کی تبوطر نازیم هانهد ناشن یقفا روطم یار دااعا ا
1،3،6 ا 9 هانهد ناشن
رد تبوطر نازیم 1،3،6
ا 9 یگانراب زا سپ زار یم
.اشاب b
bc
a
c
0 2 4 6 8 10 12 14 16
H S HS C
تبوطر(اصرد)
تبوطر ظفح یاهرامیت
0 5 10 15 20 25
تبوطر(اصرد)
نامز ( زار )
H S HS C
ظدح یاهراهیت باتهت یررتتتشیب بوطر نا یم بوطر
رد بوطر رادام نیررهک .دنر.اد دها. راهیت هب زتمن 6
یاتتهراتتهتتیتتت رد بتتیتتترتتت هتتب یتتگدتتنراتتب زا تتپ زور گنتتس+بذابرپوتتس ( نیچ
65 / 5 ( دهاتت. و )دتتهرد 31
/ 0
نا یم بوطر ظدح یاهراهیت باهت .دمآ تتسد هب )دتتهرد لکتت.( دنرت.اد دهاتت. راهیت هب زتمن یررهک یامد
53 -
.)فلا ( لکت. هب هبوت اب 53
- رادام نیررهک و نیررشیب )ب
رد کاخ یامد 6
یاهراهیت رد بیترت هب یگدنراب زا پ زور
( دهات.
0 / 56 هبرد یرناتس دارگ گنس+بذابرپوس و ) نیچ
( 30 / 51 هبرد یرناس دارگ .دمآ سدب )
لکش 11 - هسیاقم نازیم تبوطر ( فلا ) ا یامد ( ب ) کاخ رد یاهرامیت فلتخم ظفح تبوطر ا اهاش 6 زار سپ زا عوقا یگانراب
=H
،بذاجرپوس =S
گنس HS،نیا = بذاجرپوس +
گنس C،نیا = اهاش
4 . هجیتن و ثحب یریگ
4 . 1 . ریثات رامیت ییامد رب یگژیو یاه هزوغنآ
رد هنوهن یرادرب یاه باجنا هدتتت.
رد شیامزآ راهیت
یهدامرتس هدت.
دادعت ناهن زتس هدت.
و رارارسا هرفای و
نینچهه عادترا
ناهن یررتتشیب دهاتت. راهیت هب زتتمن ار
ناشن داد . هتب هزوغنآ یاتهر تب هناوب یر تتتس هب ر ب باوخ رع
یم یم نوط یدایز نامز تدم و دتننز هناوب ات دتتتشک
ینز
دوتتت. باجنا اهنآ 1255]
. [
ناراکهه و یچامای یتتتسررب رد
03]
یامرتس هک دت. شرا گ [
4 هبرد یرناس دارگ ببوم
هتتتشیر رد دیتتتسا یلرزیب دیلوت و نژ نایب شیا فا و هچ
یم نوروئلآ هتتیلا ناتتجیرع .دوتتت.
ناراتتکهه و روپ 0]
رد[
تتتتمکتتت. رد یهداتتمرتتتس یاتتهراتتهیتت یتتتسررتب هتتناوب تتیرحت و ر تتب باوخ ینز
ءاتتتت.و هاتتیگ ر تتب
(
Dorema ammoniacum
ناراکهه و هدازرکمع ) 4]
رد [
b
c
a
d
0 2 4 6 8 10
H S HS C
تبوطر(اصرد)
شیامزآ یاهرامیت
c b
d
a
24 24.5 25 25.5 26 26.5 27
H S HS C
امد(دارگ یتناس هجرد)
شیامزآ یاهرامیت
هتتناوب بورطم یاتتهاتتمد هتتعلاتتطتم هتتجیراتتب ر تتب ینز
(
Ferula gummosa
ناراتتکهه و ییوتتهتتنز و ) 00]
رد [
تتزثم تارثا هزوغنآ ر تتب ییاتتمد شنکاو نییعت شیاتتمزآ هناوب رد ار یهدامرس .دنداد ناشن ناهایگ نیا ر ب ینز
432 . ورکیم رب اهرامیت رثا امیلک
رد هزادتتنا هاتتمرذآ رد تتبوطر و اتتمد یریگ 5033
و
شهزیدرا 5433
گنس راهیت هک د. شم زمن نیچ
+بذابرپوتس و بذابرپوتس یاهراهیت ریاتس هب گنس
نیچ
گنتس راهیت . .اد یررتشیب یامد و ررهک بوطر نیچ
+بذابرپوتتس راهیت هب زتتمن بذابرپوتتس گنتتس
نیچ
ررهک بوطر ب زتتمن و تت.اد یررتتشیب یامد و
راهیت ه
گنتتس راهیت . تت.اد یررهک یامد و ررتتشیب بوطر نیچ
گنتتس+بذابرپوتتس بوطر اهراهیت ریاتتس هب زتتمن نیچ
هامرذآ رد دهاتتت. راهیت . تتت.اد یررهک یامد و ررتتتشیب اهراهیت ریاتتتس هب زتتتمن ار بوطر و امد رادام نیررهک . .اد گنتس راهیت رد امد ندوب ررتشیب ریاس هب زتتمن نیچ
ذآ رد اتهراتهیت ندوب ررتتتشیب و هامر
ود ره رد نآ بوطر
هزادنا بون دهاتت. راهیت هب زتتمن یریگ
یم ناتتشن دناوت
هک دهد ی ناونع هب گنتتس تتمیز
هانپ سررتتسد رد
رد
.اک یم یعترم ناهایگ کاخ یامد لیدعت قیرط زا دناوت
اوه رد دوبوم بوطر زا هدادرسا اب کاخ بوطر شیا فا و شهاک و منز. تروتاب .اک هلاچ کاخ طس زا ری زت
نما یناکم (
safe site
دتتت.ر و هدتتت. هرتتت.اک ر ب یارب )
.دنک مهارف هچهایگ چلام زا هدادرسا شور زثم تارثا
یاه
یروتت. نررنک یرح و بآ رتتام شهاک رد یهنتتس رد(
کاخ رد تتسا هدیتسر تازثا هب هتتشیر یحم )روت. یاه
گنتتس زا هرتت. گ گر ب یاه
هورت دننام(
ا )گنتتس هدادرتتس
یم ار هویم ای وم نارخرد ارطا هتک بتیترت نیدتب دتتت.
یم نیچ گتنتتتس ار بآ ری زت مه بیترت نیدب و دتندرک
یم شهاک تروتته هب اوه رد دوبوم بوطر زا مه و دنداد
یم هدادرسا یدح ات منزت.
دندرک 51]
. [
چلام یاه ین.
و
یهنس رد ش ب ییاه زا نیچ هب روط هدررمگ دروم درسا هدا رارت
یم دنریگ . گنتس اه رد عاونا ناک.ا هزادنا و گنر یاه
فرر م رد اکیرمآ هب ناونع چلام یاه ینیئ ت هدادرتتتسا
یم دنوتت.
و یم دنناوت ری زت ار شهاک دنهد . رد قطانم
تشخ چلام اه یم دنناوت ری زت ار هب تد.
شهاک دنهد و
ببوم ظدح بوطر کاخ دنوتتت.
3]
. [
ای گنتتتس چلام
هورت بزتتس گنتتس و کاخ طتتس زا ری زت نا یم شهاک
و بآ ناور شهاک یامد لیدعت و کاخ رد بآ ذودن دوزهب
یم کاخ یروراب زا ظادح و کاخ ددرگ
50]
.[
ه رتتتام نژوردتتی
خأتت هتتب رجنم ری
4 اتت 1 رد هزور
گدرمژپ ی هناوب اام رد اه همی
ت اب راهی درگ دها.
دی . رام
ه نژوردی هه نچ نی گ رارارسا و سررسد لبات بوطر های
ر ا
ا فا شی داد 5]
.[
و بذابرپوس یاهراهیت زا نام هه هدادرتسا اب نیاربانب گتنتتتس یم نیچ
و امد رب راهیت ودره زثم ریثاتت زا ناوت
.درب هرهب یعترم ناهایگ .اک رد کاخ بوطر 433 . لاهن رارقتسا رب اهرامیت رثا
هنوهن یرادرب یم ناتتتشن شیامزآ یط فرر م یاه دهد
زتتتس ناهن دادعت یاراد بوطر ظدح یاهراهیت باهت هتک یررتتشیب ناهن عادترا نینچهه و هرفای رارارتتسا و هدتت.
.دندوب دها. هب زمن گنتتس راهیت و بذابرپوتتس یاهراهیت هب زتتمن نیچ
نینچهه . .اد یررشیب ناهن عادترا و ناهن دادعت دهات.
رد گنتس راهیت ریثات هدتشن یهدامرتس راهیت نیچ
زس رب
دوب اهراهیت ریاس زا ررشیب هزوغنآ ر ب ند.
53]
. [
هدادرسا
هایس ناهن شرورپ هب یهنس ش.وپ ای چلام شور زا ات
غ
بتتسانم دیدتت. رایتتمب قرعت و ری زت اب ینابایب قطانم رد یم د.اب 56]
.[
ببوم دها. راهیت هب زمن بذابرپوس راهیت شیا فا
هتتنوهن رد هزوغنآ ناتتهن عاتدترا و ناتتهن دادتعت یرادرب
یاتته
+ بذابرپوس راهیت ود هب زمن اما دت. شیامزآ فرر م گنتتتس نیچ گنتتتس و نیچ
رظن نیا زا یررهک ییآراک
هب زمن بذابرپوتتس راهیت رد کاخ ررهک یامد . ت.اد گنتتتس راهیت راهیت هب زتتتمن نآ ررهک بوطر و نیچ
چ گنس + بذابرپوس نی
زمن نآ ییآراک هک د. ببوم
زا یریگورب اب بذابرپوتتتس .دتتت.اب ررهک راهیت ود نیا هب یم ببوم بآ تفر ردته زا هایگ زاین دروم بآ هک دوتتت.
هب یارتت. نیا رد دناورب هایگ و دوتتشن جراخ نآ سررتتسد .دهد همادا دوخ دت.ر یراکفا و دنمدا.
56]
دنداد ناشن [
شیا فا ببوم بذاتبرپوتتتس دربراتک هتک شنت هب لهحت
.د. ایبول فرر م باترا رد یکشخ ه
نژوردی ای
بذابرپوس
ا غ داوم و بآ ظدح اب یی
بورطم دتتت.ر هب هک نهتتتو
هاتتیگ ه و بآ لاتا شهاتتک بتتزتتتس هتتنی
اتته ی بآ یراتتی
م ی دوت.
6]
. [
رن هجی دربراک رد بذابرپوتس قطانم
تتشخ
م ی ا فا رد دناوت شی
و درکرهع ءا با
هایگ دتت.اب رثوم 50]
.[
شیا فا ببوم بذابرپوتس دربراک 60
/ 53 رد بآ یدهرد
دتت. دهاتت. راهیت اب هتتمیاام رد کاخ 53]
. [
یتتشیامزآ رد
ینی هیاتتب رهید 03
تتتشک رد ررتتتمب داوم زا دتتتهرد
ببوم بذابرپوتس اب ینوپوردیه 53
هفره دهرد ییوب
شیا فا و بآ رتام رد 44
بآ رام ییآراک یدتتهرد
دیدرگ 55]
. [
ت رثا راهی م نا ی وتتتس رپ گ عادترا رب بذاب های
هب زتمن دهات.
طس رد 1
توادت دهرد ینعم
راد ناشن
داد 50]
.[
هنوهن آیارن یرادرب
یاه 51 / 5 / 33 و 55 / 5 / 33 داد ناشن
گنس + بذابرپوتس یزیکرت راهیت هک دراوم رثکا رد نیچ
ناهن عادترا و ناهن دادعت هد. یهدامرتس راهیت رد هژیو هب ریثات . .اد یررشیب گنس+بذابرپوس یزیکرت راهیت
چ نی رارارسا و هد. یهدامرس راهیت رد هزوغنآ ر ب ند. زس رب
ییامد راهیت ودره رد هزوغنآ ناهن هیلوا یهدامرتتس(
و هدتت.
نیا هک نیا هب هبوت اب .دوب اهراهیت ریاس زا ررتشیب )دهات.
گنتتس راهیت ود ره یایا م راهیت اب ار بذابرپوتتس و نیچ
یاربانب دراد مه . سا راظرنا لبات نآ ررشیب ییآراک ن
ظدح یاهراهیت هتک دتتت. هدتهاتتتشم شهوژپ نیا رد زتتتس ناهن دادعت یاراد بوطر و هرفای رارارتتتسا و هدتتت.
زا .دندوب دهاتت. هب زتتمن یررتتشیب ناهن عادترا نینچهه یاتتهراتتهیت ین تتبوتتطر ظتتدتتح یاتتهراتتهتتیتتت نتیتب گنتتتس+بذابرپوتتتس گنتتتس و نیچ
راهیت رد هژیوب نیچ
یهدامرتس .دنر.اد رظن نیا زا یررهب درکرهع هد.
بوت اب ه
هکنیا هب هنوهن رد رادرب ی یاه امزآ رد هد. باجنا شی
ت اهی ر
هدامرتتس ی زتتس ناهن دادعت هدتت.
رارارتتسا و هدتت.
هرفای و
ب ناهن عادترا یررتشی
ت هب زتمن ار راهی
داد ناشن دها.
و
لوا رد نی رادربرامآ ی ثات ری هدامرس ی را و دادعت رب ناهن عادت
طتس رد ی
دتهرد ینعم راد هدنهد ناشن هک سا هدوب
ا فا شی نز هناوب عرتس ی
ر ب یم دت.اب . یم هیتهوت دوت.
لوت دوزهب یارب هرهب و دتتی
ب هزوغنآ یرو ناتتتس رد هژیو
یاتته
تتتتشخ راتتکهار زا یلاتتتتس
دتتنناتتم تتبوطر ظدح یاتته
بذابرپوتتتس و دوتتت. هدرب بزلا هرهب گنتتتس چلام ای و اه
غ یارب نینچهه نا یم شیا فا و هزوغنآ ر تب باوخ رب هتتزر
هناوب .دریگ رارت هبوت دروم یهدامرس راهیت نآ ینز
References
[1] Abedi Koopaii, J. (2005). Effect of absorbent polymer on available water in different soils. 2nd National Meeting on Watershed Management, Soil and Water Resources. Kerman university. pp. 1864-1871. (In Persian)
[2] Akhter, J., Mahmood, K., Malik, K.A., Mardan, A., Ahmad M. and Iqbal, M.M. (2004). Effects of hydrogel amendment on water storage of sandy loam and loam soils and seedling growth of barley, wheat and chickpea. Plant Soil Environ. 50(10): 463-469.
[3] Alijanpour, B., Babakhanlu, P., Azhir, F. and Habibi, R. (2005). Determining the most suitable cooling period and planting depth of Dorema ammoniacum. Research on Iranian Medicinal and Aromatic Plants. 21 (4): 535-517.
[4] Askarzadeh, M., Gholami, B. and Negari, A. (2003). Investigation of ecological characteristics and possibility of cultivating Ferula gummosa a medicinal and industrial plant, under the in Mashhad climatic conditions. 4th Congress of Horticultural Sciences, Tehran, https://civilica.com/doc/54420
