ب یرورم لوصا ،یقلاخا یربهر ،یربهر میهافم ر
نآ داعبا و
نلاباب دهاز لداع رتکد ـ
یلیبدرا ققحم هاگشناد داتسا
ایک ینیعم یدهم رتکد یلیبدرا ققحم هاگشناد رایشناد ـ
یغورف نیدرف
یشزومآ تیریدم دشرا یسانشراک یوجشناد یلیبدرا ققحم هاگشناد
:هدیکچ ییا مترررسد ، ا ه،را ، دنا ت ران زارررشدوش ، زارن ر هیب اردت دایز یا ا،اتو زا زا،ریپ ییز،رما مت ررررشیپ عماوج رد ع انم زا روااب ار ه،را ها ر مک ینارررهک یارب لاا زا،ریپ یهیا رب ه، ر دننک داجیا ززاوو ناررر ،ا رد او دن د یم یی رررشو ررشیب شارت ا یدن د یم رارت یرر یررش دنا یئات یرت
یدزاررس زدا تم ار یارررش هیا دراد ی ررس مک یرن ر یا در ی،ر زا ی ی
تسا یت شا یرن ر رد یدج روط مب یید یم متهیب زرت ینایاپ یا م د رد مک تسا ییا در ی،ر زا ی ی یت شا یرن ر
یا ری تم رب یت شا یرن ر مک ییاجنآ زا تررررسا هدررررش درا، تیریدم ، یرن ر اایبدا زا ینامزاررررس فلتیم
ملمج یدنمناوو
یزاررس یتشانررش ریراو زانکراک ینامزاررس یا،آ ، یتیت ش یزانکراک در ی،ر زا نون هیا مب یدج رویب تررسا متررهیاررش اذل دراد
رترشم ی اد ا مب یبایترسد یارب یرن ر ر،رم همر دراد در ت ققحم ش ،ژپ هیا رد ددرا ی اک مجوو ، تتد سرادم رد
، یرن ر می اتم دنناوتب او دزاررررس م ار زاریدم یارب ار زا ما هیا ، متشادرپ زآ دا با ، زورررروا ویرررررشو مب یت شا یرن ر
یا هداد دننک تیوقو دوش رد ار یت شا یرن ر دروم رد هدررررش ریم دا با ، متررررهب راک مب ار دوش زاین اب ررررسانتم فیر و زا ش ،ژپ هیا ، ترررررسا یتیک یا هداد نون زا ش ،ژپ ثی
، می جو ، یر،آدرا هویرررررش ترررررسا ی یقم کو یینامز عیقم
یوآ یا ش ،ژپ یارب یداینررشیپ تیاین رد تررسا هدررش شاجنا یلنت یا ش ،ژپ ، دانررسا مب م جارم یش ،ژپ یا هداد ییلحو تسا هدیدرا مئارا
:یدیلک ناگژاو ییرن ر
یرن ر دا با ، زووا ییت شا یرن ر یت شا
:همدقم اب هز،رما مب زامزاس ر یینامزاس زوحو ، ریی و مب مجوو یاتسار رد ، ا زامزاس زایم تباتر ز، از،ر شیا ا مب مجوو
وم در لمر مک ترررسا زآ زانند ژپ مجوو رما هیا ، درررشاب مترررشاد یرر
می ترررسا هدرک لج دوش مب ار ینارررهنا شولر زارگرررش ،
اینآ رتررشیب یراذا ریراو مب ا زامزاررس اب نورم یئاررهم ییبارحم( ددرا یم رجنم
1392 م د رایا رد مک یلئاررهم زا ی ی )
دشاب یم یرن ر یا کنس یتسا هدوب زارگش ،ژپ ، ا زامزاس یا ماداد زا هیشیپ یدار قد م(
1382 ) یرن ر
، شاا
تیج رد زامزاررس یاررزرا مک تررسا یتی توم زدرک م ار زآ د مک یتررسا ی دنامزاررس ، ی یر ممانرب زا سپ ید ب د
یم ش و ، تیلا زامزاس یا ترب ش لتهم یرن ر دننک
تسا یناهنا دار ا اب طانورا یرار یتیریدم رد یرن ر زا روظنم
شاقم رد ریدم تررسا ینامزاررس فیا ، یاتیا رد اینآ تیاد ، یرای یارب زامزاررس یاررزرا رات ر رد ذوتن ، یراذا ررا دنیآر زادرپ یم زاترررسد ریز یترررسرپررررس مب رن ر یم دوج، مب اینآ رد تیلا ، راک ه یگنا یدنک یم رارترب یباقتم طانورا اینآ اب ید
، ایش و هیا مم در،آ یم دیدپ راک یارش رد یواریی و یازتتا مب ، یدزادرپ یم اینآ یایش مشک ، ا شم ی مب یدر،آ ققحو اماوو زامزاس یازرا ، ینامزاس اد ا مک تسا ییلد هیا مب ا ششوک دبای
یدنب مت ر(
)1321
ایم با،ر یتنثم ر تو یاراد زارن ر ، زاریدم آ اامیم و ، دنراد یرورروم یدر ز
، تسا رادروشرب ییااب تیتیک زا این
( دنراد ییااب ییاناوو اار طا زا هداتترررررررسا ، یر،آدرا رد Staw and barsade, 1993
زا ی ااآ اب یناریدم هینا )
ینیب شوش او دننک یم کمک دوش زانکراک مب ، دنزادرپ یم اینآ تیریدم مب یدوش زا،ریپ ، دوش یتنم ، تنثم طاقن ، ایتی ر یاژی، زا ی ی مک ش،ادم یگتتشآ هینچم دنسرب یبولیم جیاتن مب زانیمطا اب ، دنیامن داجیا دوش رد ار یتی نم ، منانیب عتا،
تسا هدیشک شلاا مب دنم د ، زا تی ، رد اقب ، دشر یارب ار زامزاس یازرا ییاناوو یتسا ام یز،رما یحم یا ش تینما دنناوو یمن رگید اینامزاس دنناوو یم یارش هیا رد زارن ر دننک هیمزو ادم یناوط رد ار زاریدم ، زانکراک یل
اجیا ایرررشلاا رد یگنوگا رد رژ یا ا،اتو ت ررررشیپ یارب یترررور مل نم مب ا دیدیو زدید رد دوش زانکراک مب یدننک د
مک دنر،آ دوج، مب اینآ رد ار ر،اب هیا ، دننک کمک
« ترررررررسا شیوش تیق وم زوقرررررررهم سکر »
( Luthans and et al.,
)2007 اما ، مجوو دراد زا،ریپ رات ر رب زارن ر رات ر مک یا هژی، ااریراو ییلد مب نرس ی م لایم
آ زا زارن ر مک ییا ک هداتترسا ز
تررررسا تیم ا ئا رایررررهب زارن ر رات ر م لایم هینچم ، دننک یم یلامت ا ااریراو زاوو یم زارن ر رات ر م لایم اب اریز
داد رارت ریراو تحو ار ینامزاس یا ری تم ریاس زآ زرتنک اب ، دومن صیشم ینامزاس یا ری تم ریاس رب ار زآ ،ر هیا زا
ا ی ی ار یرن ر یتنررررس یا زدم ا ررررشم ، ا ف رررر ، مت را رارت مجوو دروم رایررررهب مک یرن ر دیدج یا در ی،ر ز
یت شا زارن ر ترررررسا یت شا یرن ر در ی،ر یترررررسا هدرک رطرب ش اک ، مینو ، یت شا یا رات ر تیوقو ، یارو اب
( دنراذا ریراو زاترررررررسد ریز رات ر رد یت شا ریا یا رات ر Brown and Mitchell, 2010
) یرررررررسررب ش، ل مب مجوو اب
هیا رد یینامزارررررررس یا ری تم رب راذاررا یمار زاونر مب هینچم ، یرن ر یا کنرررررررس زا ی ی زاونر مب یت شا یرن ر ییرن ر یسررب مب مک مینک یم ی س ملاقم ییت شا یرن ر
دا با ، زووا زآ
میزادرپب
تایبدا رورم ر،رم مب شیب هیا رد ، یهدش متشادرپ هدمآ یت شا یرن ر ، یرن ر یوا ،د یارب فلتیم عبانم رد مک یتلتیم فیرا و
تسا متشا ویرشو یت شا یرن ر دا با ، زووا یهینچم ـ فلا :یربهر یاه یگژیو یاه یروئت
اا لایم زارن ر ریا زا ار زارن ر مک دندوب ییا یاژی، ییاسانش زانند مب یرن ر ی میل،ا
یامتم در ی،ر هیا دندرک یم
دریا یم ممشارس خیراو رد گر ب زادرم یروقو رد ییاراک یزاس شویتم زا (
Chance, 2016 )
(یکوی 1994 یا مت ای )
یم ییاسانش ار زامزاس یرن ر مب طوبرم یایورایم ، اییاژی، دنک یم ش و ،ا دنک یم مو ش ار یرن ر قیقحو زا یمیم یاژی، تش ،ا دنک :زا دنورانر یاژی، تش هیا درک ییاسانش دنک یم کمک شیب ررا یرن ر مب مک ار هدرتها یتی یش
یرابدرب ، سرتسا یمحو ، یژرنا
ستن مب دامترا
ین،رد زرتنک عننم
یتطار غولب
تتادو ای یتسار
ش یگنا اردت
تیق وم مب شیارا
)یئوج دنویپ (یگتهبا، مب زاین
رد مک یرن ر یا یاژی،
ار ا یاژی، هیا رن ر زاونر مب در ر تسا ه مم مک دنته یمومر یا یاژی، یدش زایب ااب
مل رم اب ملباقم یارب سرتسا یمحو ، ااب یژرنا ویس دراد دربراک ین مسردم یرن ر دروم رد ا یاژی، هیا دشاب متشاد ترررسا زاین دروم یراتشارررس ویرررس رد هژی، مب سرادم یرن ر یوانر یب ی هاجنپ د،د زاریدم مک ترررسا هداد زارررشن اا لایم
هیا ی،ر یریا میمرر و ملیررس، مب ریدم ی ررش ، دننارذا یم زازومآ شناد ، زامل م اب میقتررهم سامو رد ار زاررشتت، زا دررورد تسا هدش فیر و ایتی توم (
ییناویج رس 1991
)
دناوتب ،ا مک تررررسا هیا دنمزاین ی ررررشم رروم ی یارب ریدم کی ییاناوو ، از سرتررررسا یدر ز،رد ا ررررشم اب دروشرب رد
تیق وم اب ار زاشیلار اد ا ، دننک کهیر دنناوتب م نیا یارب یشزومآ زاریدم دنک ظت ار ششمارآ ینارحب یا تی ، دنمزاین یدن د شاجنا سفن هب دامتعا
مب ، دننک یم قیوررررررشو ار زامل م یدنترررررره ستن مب دامترا یاراد مک ینارن ر دنترررررره اینآ
اینآ زا ای دن،رب هرتط ا یریارد ، ا شم زا م نیا یاج مب ستن مب دامترا یاراد زارن ر یمتشذا هیا زا دن یم زانیمطا دننک یم دروشرب اینآ اب ارو یدننک راذاا، زارگید مب ار یئاررشررهم ای دننک یررشوپ مررشا .
ینورد لرتنک عبنم هراررشا هدیقر هیا مب
رد ااتاتوا مک دنک یم زارن ر جراش یارش ای ااتاتوا ملیس، مب او دوش یم هیی و شدوش زامرا ملیس، مب صیش کی یادنز
هدامآ یئاهم ی یارب مک دننک یم هیرمو رتشیب ، دنریا یم هدیررب ار دوش یا راک تیلوقهم ین،رد عننم زرتنک زا ی ااآ اب دنرررشاب یفطاع غولب یلرتنکدوش یدننک یم مجوو زارگید مب سرادم رد ااب یتطار غولب اب یرررشزومآ زارن ر دورررش یم هااآ مب
یبات ، تتادرررو ق شا مب طوبرم رات ر زاونر مب یترررسرد ای تتادرررو دنتررره هدنزارررس داقتنا یاریذپ ، دننک یم ظت ار زارررش ترا دنته را نیر مک یا مسردم زارن ر دوش یم فیر و دامترا یم تسد زا زاشنارا م ، ءایل،ا یزامل م شیپ ار زاشران
مک دننک یم تررسرد شوپاپ زارگید یارب ای ، دننک یم ارش ار زارگید مک ینامل م دنترره ه ررش زامیپ ینارن ر اینیا دن د ی س مک ینارن ر ه، ب دن د یم تسد زا ریدم شیپ ار زاشرانترا اما یدن د هولج وش ریدم د ن ار دوش ار زارگید دنراد
دنوش یم یقلو دامترا یبات ریا ، فی یدننک شنزرس زاشوا انتشا یارب ای دن د هولج ر قم تردق شزیگنا
زاین یرون مب
اب طانورا رد یدنموردت یارب یوت زاین کی مک ددرا یمرب زارگید ی،ر رب ذوتن رد یدنموردت یارب در ین،رد شرررررررشک ، تررسا شیبررا یرن ر رات ر رگ
امت و شیا فررشیپ هب لی
دنک یم هراررشا تیق وم یارب یررشررشک ، ییوج یرورب یارب یلیامو مب
مب یریا تیج کی هک دشاب یتنم ای تنثم یرن ر یشیبررا ه رب دناوو یم ت رشیپ مب ییامو یش یگنا اردت اب مباشم اب مک ترررررسا دیتم یریا تیج هیا ینامز اینو دنک یم کمک رن ر زدرررررش عتا، رروم ، زارگید دورررررس مب مک اردت مب زاین کی
دوش یکرو یدشاب مسردم
یگتسباو هب زاین صیش م نیا ین ی ااب ویس رد
متشاد تس،د زارگید سوو مک دراد ییم ادیدش
میمرر و ، ا یریارد زا مک دنراد ییامو یتررسا ییااب ویررس رد اینآ یگتررهبا، یارب زاین مک ینارن ر دوررش مت ریذپ ، دوررش ریا دننک انتجا یدنک شان دب ار اینآ تسا ه مم مک ییا ی (
Chance, 1955 )
ـ ب ینامزاس قلاخا :
تسا هدومن روی متهیب زرت ش،د ممین زا را رد یملر شویتم کی زاونر مب ینامزاس ق شا س ، یدر ویس رد ،
ینامزا
زا مک هدرک لج دوش مب متشذا م د رایا رد ار فلتیم زارگش ،ژپ مجوو اس ی،رار یساسا شلاا کی زاونر مب زآ
زامز
دوش یم دای زایج ویس رد فلتیم یا Wood, 2004(
) ینانوی هژا، زا مت را ااشن ق شا هژا، مشیر ethikos
ن م مب ی
درررشاب یم تنرررس ، شورررسر رادتتا یا دوش نونتم یا زامزارررس رد مک هیا ، دار ا زدوب یگنوگا مب عجار یت شا زوررروا
رو
نک رات ر دنورررررش یم ریم یدن Moasa, 2005(
) زدوب لا ، ترررررسرد مب طوبرم یا درادناترررررسا اب ق شا هژا، یلک رویب
دنراد راک،رس ا رات ر Fisher, 2005(
)
زرنما یرررررهیلگنا را ملا هریاد ترررررسا هدمآ یمر مب ق شا زا یتلتیم فیرا و دراوت ، اایون م زا یا مرومجم ار ق شا1
وناک دنک یم یقلو یرات ر ناج ،2
ی یا ما م نیا صو ش رد یریا میم و ی ا نا زوچم یوارو وم مک دندقت م 3
هزو رد یدنک یم دییاو ار ه،را دار ا هیب مناوقرررررهم رات ر مک یواررقم ، اایلمر زدومن صیرررررشم یترررررسا لا ای ترررررسرد رارت اایت شا دنراد
Ashton( 2003
and Arm )
جروج ید یارب مت ای شاظن ش و :دنک یم فیر و منوگنیا ار اایت شا4
هداتترررررررسا دروم یینارررررررهنا رات ر هرادا یارب دیاب مک یواررقم هیی و قیرط زا یدار ا ، م ماج یون م ، یت شا مبرجو ت ایرد ندرا یم جوم ار یادنز رد یدونیب مک یا مرر یررشم ااتررو ، تررسرد یا شزرا زدرک زانند دریا یم رارت زوملاررس د
5
، تیلا ر هتشاذا :دوش یم یماش ار ریز قیدا م زوچم یدراوم مک تسا یشرگن یرو وم اایت شا مک تسا دقت م ما ، تسرد یا متساوش ما م نیا هتهناد یتسا تسردان یراک ما ، تسرد یراک ما م نیا هتهناد یشدوش یاج رد د ئو ررسا، دررشاب یم هانتررشا یو یامو اایت شا6
ینادج، ، یون م یا درادناتررسا یررسررب تیلا :دنک یم فیر و منوگنیا ار
یادنز رد منوگا )یقینم ریا ای یقینم یا درادناتسا( ا درادناتسا هیا م نیا صو ش رد شسرپ ، یم ماج کی ای در کی دوررش یم هدرب راک مب ام (
Wood, 2002 )
م ر ق شا یا
زامزاررس رد مرومجم ما رررو یا
زا یا ، ا ر،اب ، ین ذ ااداقترا
هویررش یعتا، رد یت شا یا رات رد،دحم ینامزاررس یادنز زامزاررس رد ق شا رطاش هیم مب تررسا هتررهیز زا ینی م ی
مب یا
شزرا ، ا ر،اب یمن د،دحم ینامزاررس یت شا روررشنم رد دوجوم یا
م ر ق شا زا روظنم دوررش تررسا یدراوت مرومجم یا
لط،اد دار ا دیاب مک م ر راک شاجنا رد شیوش اری ، زادج، یادن سارررسارب ، منان
زآ ز،دب ؛دننک تیارر یا یجراش شا لا مک
اازاجم مب یفلیو ارورررو رد ای دنرررشاب مترررشاد یا ر،اب یانبریز یزآ یرظن ی رررش رد ق شا هاادید دنورررش رااد ینونات یا
شزرا ، زوررروا یااررر ،رتم ، تیام ار یت شا یادنز مک ترررسا ییا
تیول،ا یم صیرررشم ار ا ییایوپ یرون نرررس ، دنک
نم ی یم در یارب یق تیلا مب طوبرم رتشیب ؛تسا اادی و ، ا ر،اب زا جراش یروما ییلمر ق شا اما یدوش
ییا رات ر ، ا
شاجنا ار زآ در مک تسا یم
د د ( Start, 2004 )
1Chambers English Dictionary
2 Connock
3 Johns
4 De George
5 Solomon
6 Velasquez
رررررـ ج دراد یگژیو هس یریدم رد یربهر دوج، ش لتهم یرن ر ا،ا :
ااروتسد یزا،ریپ ای زاتسدریز زاون ب مک تسا یدار ا
ریز شریذپ ز،دب دزارررررس یم ه مم ار یرن ر رما یهدرک فیر و ار رن ر شاقم یشریذپ هیا دنریذپب هدارا ، ییم اب ار رن ر ربان زاتررسد ریز ، رن ر زایم اردت عیزوو ییرن ر زایرج رد یاینار تررسا یرن ر اایرروورر ش دتا ریدم یزاتررسد تررسا ربا
اب دننک تیاد ار رن ر یایتیلا دنناوو یمن اینآ یل، یدنک تیاد ار زاترررررررسدریز یایتیلا زا یشرب مک دراد رایتشا رن ر مب ردات )ینونات (ن،رشم روط مب م نیا رب ه، ر رن ر یاثلار تشاذا دن اوش ررا ،ا یا تیلا رب یترط مب اینآ یهیا دوج،
سا زاتسد ریز تیاد ق من رن ر یرگید یورانر مب دراذگب ررا زاتسد ریز رات ر رب ، دنک ذوتن زامرا دناوو یم هینچم یت
رارت ریراو تحو ااروتررررسد یارجا ی هوحن احل زا ار زانآ دناوو یم هینچم م لب یدنن ب ما دیوگب زاتررررسد ریز مب دناوو یم د د Stoner, 1982( )
ـ د :یقلاخا یربهر
تیم ا هت ای ث انم اایت شا یراك
، م ر يا نرررس هدرررش ترررسا او واروررر وم دننام
ت شا يرن ر رد
تیول،ا روما
زامزاررس ا
، زارن ر زآ ا رارت دریا مب رظن م دررسر يرن ر ااریرأو یت شا تنثم
رد شرگن ا
، رات ر زانكراك
،
تیاینرد رد
دركلمر زامزاس متشاد دشاب ( Kalshoven, 2011 )
هیا زا ی،ر یرن ر ییرن ر یا در ی،ر هیرتمیم زا ی ی
ترررسا یت شا م د رد مک
مب ید یم مترررهیب زرت ینایاپ یا در لمر ترررسا هدرررش درا، تیریدم ، یرن ر اایبدا رد یدج روط
یم زامزاس رد دار ا هدمر شقن دناوو
یم تی طات اب ، دش اب متشاد زامزاس ر تیق وم رد یا یدر در لمر مک درک زایب زاوو
تحو دار ا ینامزارررررس ، ومآ یدی و زوچم یلماور ریرأو
ا ر،اب یشز زامزارررررس رد یرن ر ،
دراد رارت ا یا زامزارررررس رد
دوررررش یم زااآ یت شا یرن ر رات ر اب یت شا یا دک واراا رد ینامزاررررس یا تیلا مب مجوو ا،رررررر یهیون اریشا
تسا مت را رارت مجوو دروم تیریدم ، ینامزاس رات ر منیمز رد زاققحم زا یرایهب سوو یت شا یرن ر قحم
یرن ر یزاق
دراد کرمو یرن ر یارر ش،ر رد یت شا دارر با رب مررک دررنداد رارت مررجوو دروم یراررت ر زاونر مررب ار یت شا ونمولا،(
ی
2011 ) ونیویرو ، ز،ارب 2006(
) یت شا یرن ر ار
یرر یررش زامرا قیرط زا یراجن اروررو مب ررسانم رات ر شیامن ی
هیا جی،رو ، یدر هیب با،ر ، ا رات ر منوا
میمررررر و ، قیورررررشو یمنناج،د ااطانورا قیرط زا زا،ریپ زایم رد یریا
فیر و
دنا هدرک کیل، یری ن(
یزارا م ، ینب 1393
یم ) اارا تبا ، ییهناتپ دراد ی س مک تسا یهک یت شا رن ر تتا زاوو
قوق ظت مب ، دزادرپب م ماج تم ررس زا تظ احم مب زام م روط مب ، دنک ییاررسانررش ار در ر زآ یدازآ ،
کمک ین ا
دنک را یا دنیار قیرط زا یت شا یا درادناترررسا مب مجوو رب مات اررررو یت شا زارن ر یم کرمو ییوگیرررساپ ، یطانو
دننک ی
یم شارت ا زارگید قوق مب زآ یارب ، دنراذا
یم یئات تیم ا ا یی لم ، ید،اد( دنورررررش
1391 مب ) ، زادنمرررررشیدنا یلک روط
زارگرش ،ژپ متلفم مرس مب ییت شا یرن ر یارب یینامزارس
هیب با،ر یمر یزدوب وگلا ییدر
ولارو( دنتره یئات ییارا این
،
یزارا م 1393
) یرن ر ییت شا میم هیرو یمار رد شا،دو اای
، رارمتسا تیق وم
زامزاس تسا
، شقن رایهب میم
،
یوای رد یادنلاب یدشر
، ت رشیپ زامزاس اتیا یم دنک میكو زدز رب دنهم تیریدم
، یرن ر کی زامزاس
، هت ای قی وو رد
شاجنا فیا ، تیلوقررهم ، یا
زآ ش لتررهم هتررشاد مررس تیلبات یشناد ارایم
، تیلوقررهم یرامتجا
تررسا یرن ر
، تیریدم
زامزاررس مب هژی،
زامزاررس رد یا
یررشزومآ اینو
اب ی ااآ یمومر
، یرر رر یو
، ررهک ارایم یا یناررهنا مب زاماررس یمن
یادایس(دسر زارا م ،
ی 1389 )
ررسانم یرات ر یوگلا دنک ایتنا یناررهنا ی،رین تیاد رد ار یو،اتتم یا کنررس دناوو یم زامزاررس یرن ر شقن رد ریدم ، ی ررش زا ار اینآ تیارر ر زا یم ، دوررش یم زانکراک رد یوت ش یگنا ، می ،ر زدمآ دوج، مب ثراب زامزاررس ر رد ریدم ا شیوش م ر د د یم شیا
( Aronson, 2001 )
تررسا رادروشرب یا هژی، شزرا زا یت شا یرن ر کنررس یزایم هیا رد
دار ا رب زآ ملیس، مب دنناوو یم زارن ر مک تسا یرا با هیرتمیم مب زدش ییدنو زا رد یت شا یرن ر یزوهن،را متتا مب ، دنشاب متشاد ریراو اینآ ینامزاس در لمر ، زامزاس رد (
Brawn, 2007 )
یت شا یا ییاوسر ریشا یا زاس رد ی رط زا
اورس رانشا ردو رد اهیلک او مت را یتل،د ، یراجو یا زامزاس زا اج مم رد یئاهم فیرحو ، یزابدناب یضی نو یزارن ر یئاررهم متنلا تررسا هدومن وی م یت شا یرن ر مب ار شومر مجوو مجیتن رد ؛تررسا مت را رارت ایند رررس یرامتجا ، یت شا
یت شا رات ر زا میقتررهم ریا ای میقتررهم اینامزاررس شامو دوررش یمن متش دروم هیا مب دنترره مجاوم زآ اب اینامزاررس تیریدم مک رد شاا هیل،ا دنیامن ش و یت شا اامیمرر و ذایوا ، اینامزاررس رد یت شا هیزاوم شرتررها یارب تررهیاب یم ، دنرب یم دوررس شا هیزاوم شرترررها درررشاب یم یت شا یرن ر ، تیریدم یارجا یاینامزارررس رد یت
( Yilmaz, 2010 )
مب مجوو ار،رررر
تسا هدش تبار ا زامزاس یارب یت شا یرن ر تنثم جیاتن هدمآ یم ب ااقیقحو رد مک دوش یم یشان اجنآ زا یت شا یرن ر ر ی هرادا یارب یت شا یا درادناتررسا م ررسوو ییرن ر نون هیا یاررزتقم یا درادناتررسا رروم یارجا ین ، زانکراک یا رات
تررسا زانآ رات ر رد یت شا (
Tutar and et al., 2005 )
ار زاررشنا،ریپ یرادا ، ، دامترا ییت شا رات ر قیرط زا زارن ر
لیم رات ر قیورررشو یارب میننو ، شاداپ زا ؛دننک یم یقتنم دوش زاترررسدریز مب ار اایت شا تیم ا ؛دنر،آ یم ترررسدب هریب و
یا شزرا داجیا اب یت شا یرن ر یهیا رب ه، ر دننک یم یمر زا،ریپ یارب ییت شا شقن یا وگلا زاون ب ، دنریا یم مب سانم ینامزاس وج داجیا ، کیوارکومد ، یتکراشم تیریدم ذایوا دار ا مب تیلوقهم ، رادتتا یایرا ییت شا یا ی ااآ ادررو یینامزاررس تم ررس ققحو روظنم ا شزرا مب زدرک یمر یا رات ر رد ا شزرا مب زدرک یمر یزدوب دامترا یبات ، تت
دنک یم قیورررشو ار یتی توم ر رد منادار رات ر ، یریگمیمررر و رد (
Tutar and et al., 2011 )
رن ر یز،ارب داقترا مب
منوا هیا ار یت شا یرن ر ی، دراد زانکراک تیا ر رب یتنثم ریراو یت شا ارو ب سانم رات ر شیامن"دنک یم فیر و
یمنناج،د طانورا قیرط زا ا رات ر منوا هیا مب زا،ریپ یارو ، یدر هیب با،ر ، یرررر یررررش اامادتا ، زامرا رد یراجن
"یریا میم و ، تیوقو (
Brown and et al., 2005 )
ا اراتررس تررسا دقت م مک
زامزاررس یا یررشزومآ رد
داجیا یحم ییت شا زوقررهم
دنترره رد زامزاررس یا
ییررشزومآ تیلا
یا مناز،ر رب ه، ر اد ا
، یاوتحم ییررشزومآ یا رات ر
یلما و ار ین تحو ریرأو رارت یم د د زامزاررس یا
یداین
دیاب منیمز یا ار دننک م ار مک
روما یت شا منیداین هدش
، مب ر،اب ز،رد ییدنو دوش مب هیم ییلد شزرا یا یت شا دیاب
رد مشا ین،رد یا زادنا زامزاس
رد رظن مت را دوش یارب زدادرارت تیروحم
ق شا رد زامزاس یا ییشزومآ میم
تسا
مک اامادتا
، یا شزرا راک
رد زامزاس یا یشزومآ ظت
، هدنز مگن دوش متشاد Start, 1999(
) ز،وب
، شناراكم (
2005 ) يرن ر
ت شا ار كنس ا جم رد يرن ر رد رظن دنت را
، زآ مب ار ةل نم زاشن زداد رات ر ةنارادمراجن ویحو
زا قیرط شاجنا اامادتا ر یرش
، با،ر زایم
، يدر شر،رپ هیا منوا ا رات ر رد زا،ریپ مب ةلیرس،
ااطانورا یمنناج،د
تیوقو
، میمرر و يریا دندرک فیر و
شرب رگید زا زاققحم ه، ر رب دا با یااب رات ر زاررهنا یروحم تررسار
، ی تررسرد
تیاد ت شا
، مجوو مب اانر می،ر ار مب ةل نم ریارررس دا با رات ر يرن ر ت شا دنا هدرک هیی و (
Kalshoven, 2011 )
ه، ر رب یهیا زارن ر ت شا مب ش،ر يا زا،ریپ رد تلتیم دوش
ترررهین دنراذاریرأو یمكنیا
زارن ر ت شا زدم يا
شقن يارب يا رات ر ت شا
رد زامزارررس ورررهحم
دنورررش م
، زا قیرط شاداپ
، تیوقو زوررروا ت شا مب زانند تیارر
اایت شا دنا زامزاررس رد
( Mayer, 2012 )
رب یاننم یروقو یریادای یرامتجا
ز،ارب
، شنارا م یرن ر
یت شا ار مب
زاونر م ررسوو یا رات ر ررسانم
یراجن زا
قیرط زامرا یرر یررش
، با،ر یباقتم یرر یررش
، ءاقورا هینا ییا رات ر مب
زاتسدریز زا
هار ااطانورا
،د یم رط تیوقو
، میم و یریا یر لا ( دندرک فیر و 2008
)
ه ) یقلاخا یربهر لوصا مب ءانثترررسا ز،دب دیاب یدنزارررس دراقتم رترررشم اد ا مب یبایترررسد یارب ار دوش زانکراک دنناوتب م نآ یارب زامزارررس زارن ر
اایت شا یرن ر زورررروا دن د زاررررشن سوملم رات ر قیرط زا اایت شا مب ار دوش زدوب دی تم ، دنررررشاب دننیاپ هدررررش مت ریذپ
:زا دنورانر یت شا ه )فلا ـ :یمدرم یریگ هج
ا زارن ر دررشاب یم دار ا مب تنررهن هیتررسار ینارگن هتررشاد ای یمدرم یریا تیج یت شا یرن ر میم دا با زا ی ی ار یت ش
روط مب یت شا زارن ر مک ترررسا هیا هدننک س نم یت شا یرن ر رد یمدرم یریا تیج د ب دننک یم فیرررووو ارا شدرم دوش زاترررسد ریز مب ، دننک یم تیام اینآ زا یدنراذا یم شارت ا اینآ مب یدنتررره زورررهلد دوش زاترررسدریز مب تنرررهن مناتدارررو زاین زا ما د او مک دن د یم زانیمطا درک دن اوش رطرب ار اینآ یا
( Trevino, 2003 )
رتیب تمدش رب ق شا زارن ر
ریراو یگنوگا مب اینآ یدوررررررش یم ثراب یت شا زارن ر یمدرم یریا تیج یاژی، یمجیتن رد مک دننک یم کرمو رتررررررشیب ، داتتسا زارگید مب تمدش یارب دوش یرامتجا اردت زا ، دننک مجوو زارگید رب زاش اامادتا زارن ر ید ب هیا ساسا رب دنیامن ه
دن د یم ویجرو یدر ع انم رب ار ی مج ع انم یت شا (
Risek and et al., 2006 )
ه )ب ـ :فاصنا ، دنم میباررر یمناتررر نم اابایتنا یینارن ر هینا دنرررشاب یم ترررس،د نون ، فررر نم یدامترا یبات یقدارررو یت شا زارن ر
یراک یحم ، دن د یم ی ررش یت شا زارگید اب مناترر نم اروررو مب ، تتادررو اب یت شا زارن ر دنزاررس یم مناترر نم ار
دوش ار زاررشلامرا تیلوقررهم ، دنوررش یمن یئات ضی نو دوش با،ر رد یدننک یمن یرادنناج یررواش صیررش زا یدننک یم رات ر دشاب یم یت شا یرن ر یلوا ر نر ی ا نا ییلک روط مب دنریا یم هدیر مب ه پ ـ ) ست :تردق میه
دننک یم شوا اینآ ر زرط ، ا هدیا مب یدن د یم رظن رای ا ق ا یریا میمررر و رد دوش زاترررسدریز مب یت شا زارن ر ادیپ زاش زاریدم مب یرتمک یگتهبا، ددرا یم ثراب ، دنشاب متشاد یرتشیب زرتنک ید د یم هزاجا زاتسدریز مب اردت مییهو دننک ه )ت ـ اپ یارب ینارگن )تابث(یرادی
ملمج زا ارطا یحم رب دوش رات ر ااررا زارگن ، دنناد یم زوقهم زا تن یذ ع انم ءاقورا زانت رد ار دوش یت شا زارن ر دوش اامادتا ریراو مب ، هدرک یمر دوش ی یش ع انم زا روار رادیاپ ، اانر اب زارن ر دنته تهیز یحم ، م ماج یدار ا ه،را هد،دحم زا روار د یم زاشن ، دننک یم ر یراک
زوهلد م ماج ها ر مب تنهن مک دن دنته رو
( Kalshoven and et
al., 2011 )
)هناگ هچب تلابامت( یبصع را زیهرپ )ث ـ ه تلا درررشاب یم زارگن ، یرررشنا و یهرررشش ای وشدنو ی ریرررزم مک دنک یم فیرررووو ار یررر یرررش یت شا یرن ر زا د ب هیا ار رن ر ییامو ین ر ین ر زارن ر د د یم زاشن ار اری ا ، سرو یتینان ر زوچم یتنم ااساه ا مبرجو یارب
یهتررشاد منامرر ش تلا ، جنرد،ز ، سارره ییرامتجا یریادای رظن میقن زا دنترره مرروایتم زارگید مب تنررهن ، سارره قم رد دنترررررررهین نورم دامترا یبات ، اذج یرن ر یا وگلا اب مک دنتررررررره ییا یاژی،
منومن یا وگلا ییت شا زارن ر یبا
یتنم ی میبار ینرر ر تلا مک تتا زاوو یم هیاربانب دنراد مجوو زاررش تررسدریز اب تنثم با،ر ظت ، داجیا مب مک دنترره دراد یت شا یرن ر اب ییزارش ییلامکریم یتس،د زاد ی(
)1393
ه )ج ـ :یقلاخا یاده یت شا یا درادناتررسا یت شا زارن ر زاتررسدریز اینآ دننک یم یقتنم زاتررسدریز مب ینررش،ر مب ار یت شا یا رات ر دروم رد
ااطانورا یت شا تیاد زا روظنم دننک یم تیاد یدننک مبرجو ترررسا ه مم مک یت شا ا رررز م ، ا تیول،ا هیی و رد ار زایم رد یت شا رات ر شاداپ ، جی،رو ییت شا دراوت ویرر وو یق شا دروم رد یت شا تیاد هینچم دررشاب یم زاتررسدریز
یت شا رات ر یارب ار ییا دومن ر مک یرات ر یا دک ای ا درادناترررررررسا یا زامزارررررررس ، ییااب زاریدم هیناوت مرومجم ین ی دنزاس یم هااآ ا درادناتسا ، ا یم لاروتسد هیا زا ار زاتسدریز ین زارن ر ، در،آ یم م ار ه )چ ـ :شقن حوضو زا،ریپ زایم رد ار یت شا رات ر یشاداپ زداد ، قیوررشو یعی رو اب ، دننک یم یمر اتررش یا منوا مب یت شا یت شا زارن ر یدر لمر اد ا رد ینش،ر ، تی اتش تیم ا مب یشقن یزاس اتش دننک یم تکرش را شآ ااطانورا رد ، دن د یم جا،ر قرررهم ییت شا زارن ر دراد هرارررشا ااراظتنا ، مک یا منوگب یدنزارررس یم هرررش،ر ار یدر لمر اد ا ، ااراظتنا یا تیلو
دسر یم راظتنا د مب زاشدر لمر ینامز ما رد ، د،ر یم یراظتنا ما اینآ زا دنناد یم زاتسدریز ه )ح ـ : قادص
یت شا زارن ر دنک یم یمر منوگا یزآ سارررسا رب ، دیوا یم ما در کی مک د د یم زارررشن تتادرررو مب مک دنتررره ینارررهک
اینآ اریز یترررررررشاد ر،اب ار اینآ ، درک دامترا اینآ مب زاوو یم مک دننک یم رات ر یروط امئاد ، دننک یم یمر دوش یا هدر،
تسا راظتنا دروم مک یدننک یم رات ر یروط و ) یقلاخا یربهر داعبا ب رد ار ییا رای م یت شا زارن ر مک دنک یم زایب ونی،رو دک ی هرا
نک یم داجیا یت شا یا ین اینامزارررررررس ، تیریدم ، دن
زا او دننک داجیا زانکراک یت شا رات ر یارب ییامن ار مک دننک یم هی،دو ین ار رگید شزا یت شا یا دک ، ا رای م یهیناوت یم هداتتررسا اازاجم ، شاداپ زا یت شا زارن ر دن د شیا ا ار زانکراک ی ااآ دنناوتب قیرط هیا تیلوقررهم زانکراک او دننک
ونر ییت شا یرن ر رات ر د ب هیا مب ؛دنریذپب ار زاشوامادتا دوش یم هداد یت شا دومن ر زا
زارن ر دن د یم جا،ر زامزاس یازرا زایم رد ار یت شا رات ر ، دننک یم یمر شقن یا وگلا زاونر مب یت شا زارن ر و دن د یم هزاجا دوش زانکراک مب یت شا دوج، مب اینآ رد ار دامترا س یدننک تکرش یریا میم و رد ، زایب ار زاشدیاقر ا
رات ر ییت شا یرن ر یا دمایپ زا دن د یم زاررشن اینآ مب ار زانکراک م ررسوو ، شیاررسآ یها ر مب ی تا، ی مت ر ، دنر،آ یم ا ییل ش تیا ر یتنثم یا شرگن یدلوم ریا رات ر ش اک ییرامتجا د زا شیب درک هراشا زا،ریپ ینامزاس دی و ، ه یگن
:زا دنورانر مک دنا هدرمشرب یت شا یرن ر یارب ر نر مس گورا زد ، قو د و )فلا ـ :فاصنا ، دنم میباررر یمناتررر نم اابایتنا یینارن ر هینا دنرررشاب یم ترررس،د نون ، فررر نم یدامترا یبات یقدارررو یت شا زارن ر
یا یحم ، دن د یم ی ررررش یت شا اب مناترررر نم اروررررو مب ، تتادررررو اب یت شا زارن ر دنزاررررس یم مناترررر نم ار یراک
ر نر ا نا ییلک رویب دنریا یم هدیر مب دوش ار زاش ی یش تیلوقهم ، دننک یمن یرادنناج یدننک یم رات ر زارگید تسا یت شا یرن ر یلوا و )ب ـ :شقن یزاس فافش اب ، دننک یم یمر اتش یت شا زارن ر رد ، دن د یم جا،ر زا،ریپ زایم رد ار یت شا رات ر یشاداپ زداد ، قیوشو یعی رو
هراررشا ااراظتنا ، یدر لمر اد ا رد ینررش،ر ، تی اتررش تیم ا مب یشقن یزاررس اتررش دننک یم تکرررش را ررشآ ااطانورا مب یدننک یم هش،ر ار یدر لمر اد ا ، یااراظتنا یا تیلوهم ییت شا زارن ر دراد زا دنناد یم زاتسد ریز مک یروط
دسر یم راظتنا د مب زاشدر لمر عتوم ما ، د،ر یم راظتنا ما اینآ Kalshoven and et al., 2011(
)
و )پ ـ :تردق میهست دننک یم شوا اینآ ر زرط ، ا هدیا مب ، دن د یم رظن رای ا ق ا یریا میم و رد دوش زاتسدریز مب یت شا زارن ر
مییررهو ادیپ زاررشناریدم مب یرتمک یگتررهبا، ددرا یم ثراب ، دنررشاب متررشاد یرتررشیب زرتنک د د یم هزاجا زاتررسدریز مب اردت
دننک Den Hartog and De Hoogh, 2009( )
، تتادررررررو یا یاژی، یانثتررررررسا ز،دب اینآ مم دنا متررررررشاد مجوو زآ یا یاژی، مب یت شا یرن ر در ی،ر مناادنا ناونا تسار یم کمک یرن ر یشیبررا وی وو مب مک تسا یشرگن ییرادرک تسار ، تتادو دنا هداد رارت روحم ار یرادرک تتادرو ، تیر یرش اانر یزارظن ارو رترشیب یشیبررا یرن ر یا یاژی، ی منیمز رد یگن ر زایم ااقیقحو رد دنک
ییلازا(دنناد یم ار،ر کی یت شا یرن ر یارب ار و زا یقن مب1383
یمکرانم یحلا )1397
یسررب مب ی ی ر ، زوشلاک یونی،رو یز،ارب یکیسر یویسرا ملمج زا یرگید زارظن او گورا زد ، قو د رب ه، ر ، یت شا یا دومن ر یتتادرررو ی اررر نا یماور زورررشلاک منومن زاونر مب دنا متشادرپ یت شا یرن ر رات ر دا با دروم رد ات ر دا با زا ار اردت مییهو ز،دج دناد یم یت شا یرن ر ر
هاادید زا ار یت شا یرن ر رات ر دا با هیا مو ش روط مب1
د د یم زاشن فلتیم زازادرپ میرظن یینایتوا ر ن(
زارا م ، 1392 ی
)
لودج -1 یقلاخا یربهر راتفر داعبا زا یفیرعت
نازادرپ هیرظن یقلاخا یربهر راتفر داعبا
ویسرا تکراشم ، یرا تسرد یتلادر ییرا گتمدش یشارت ا
Resick and et al. (2006) ییزاس دنمناوو ، قیوشو ییشیب ه یگنا ییرادم شدرم ییروحم م ماج ییت شا ی ااآ یتتادو ، اریس
یت شا ییوا خساپ تیریدم
Brown and Trevino(2006) ییسانش متی ، ی)ینتشاد تس،د صیش (تیلونقم
یر زا ی رپ ی)تین ر(مناا مچب ا یامو زا ی رپ
زرتنک زوناک ییت شا زادتسا ی)مهیل،ایکام(یراک
Hartog and De Hoogh(2008) اردت مییهو ییزاس اتش ی ا نا
Kalshoven and et al.(2011)
اردت مییهو ییت شا یا دومن ر یتتادو ی ا نا
(زارا م ، ی ی ر )1392
ریش ی اگن ، یربارب یقوق یدنب منور ، ییاسانش مب زاق یذ یمامو مب تنثم ، منانیب شوش یمناشیدنا
تی لام مب شارت ا ییلرتنکدوش یویحو داقترا ، یرا تسرد یتقتش ، ت ار یزدر ییرامتجا تلادر ش،ادم هتشومآ قیرط زا ی یش دشر یی یش
ررررررسا رد یت شا یرن ر ثحب مک درک یر،آدای دیاب هینچم ق شا زارظن اررررررو تررررررسا دیما مک دراد یا هژی، هاگیاج یش
یولر ، یونن ی ، ت م زاز ممرررشاررررس زا ار هزو هیا مب زادنم خت ر یش رررسا رد یرن ر ، یم رررسا مترررهل ، یم رررسا ، ملآ ، میلر الله یلو( شرکا رنمایپ یت شا یرن ر یینای ، گن ر یلا تم می اتم ی،اکا، اب ، دنزاس اریس هیینو ار )ملس
شدش متییگنارب ق شا یلا تم یا منارک ییم و یارب هم انام :دندومر مک دننک ییلازا(
)1384
رب مک دوب د اوش یمویتم یت شا یرن ر ساررررسا هیا رب دوررررش یم ی ر م یم ررررسا یرن ر یا میرظن رد یت شا یرن ر اب ریدم زآ ساسا رب مک تسا یدنیآر یت شا یرن ر ساسا هیا رب ، تسا هدومن ادیپ ی ش یق شا زا ویحو فیر و ساسا یذ یمامو مبذتنثم ، منانیب شوش یمناررشیدناریش ی اگن هداتتررسا اب ، دزادرپ یم زانآ یمامو قوق یدنب منور ، ییاررسانررش منناق
رب زومررررررش ، تیبرو ، میل و یمیک و شدقو ق یرررررروا تیارر اب ار تیریدم جیار فیا ، یمامو یمنا طات یطانورا در ی،ر زا
زامتتا یشرب در،آ یم رد ارجا مب یت شا عماج دنس ساسا رب ، زاررگید زا شیب ، شیپ یشیوش هیدنا میاپ رب ار یم سا
ترسا ارانر یلا تم یا شزرا هیا دراد تیمکا دار ا یمر ، مررشیدنا ییادنز ش،ر رب مک دنا هدومن ی ر م یلا تم شزرا یی یش تی لام مب شارت ا ییلرتنک دوش یویحو داقترا ، یرا تسرد یتقتش ، ت ار یزدر ییرامتجا تلادر ، یربارب :زا مآ قیرط زا ی یش دشر ش،ادم هتشو
زارا م ، یی ی ر(
1392 ی )
یریگ هجیتن ، متشاس م ار ار زآ دا با ، زووا ییت شا یرن ر ییرن ر زا یتیرا و او تسا ش و رد ش ،ژپ هیا تهبراک مب ی منیمز
آ یرن ر دراد ینامزاس گن ر اب یگنواگنو طانورا مک یرن ر یوگلا دیناد یم مک روینام دیامن یییهو ار این تسا یت شا
دراد ییا هب ریراو یرن ر هویش رد زارن ر یت شا زووا ، ااداقترا یا شزرا مک تسا یردم وگلا هیا دقت م یناویجرس
یداقترا ، یگن ر یا یاژی، یاراد مک دن د یم صا تشا ااداقترا ، ا شزرا مب ار ییا شیب ق وم سرادم" مک تسا ردم دنک یم رای ا هینچم ، " ترررسا لات رد ار شرظن دروم اد ا ، مترررشاذا روار اپ ا شقن ، اد ا هی،دو زا دیاب مرررس
یت شا یئاهم ینامزاس دی و شر،رپ ، اد ا زایب دنک ییدنو دی تم زایما مب ار مسردم ی تنم یازرا ، دنک زایب راتشاس ( تسا Bush, 2016 )
ووا ساسا رب هراوم یشزومآ زارن ر د،ر یم راظتنا اذل رد ار یت شا زووا یدننک یمر یت شا ز
، دنرنب راک مب دیدج یا تی توم ذایوا اب رررررررر ا ش ،ژپ ،ر هیا زا دننک داجیا یکرترررررررشم زابز ، شرگن زانکراک هیب
یزآ مرجیتن رد ارو تررررررررسا مرتشادرپ زآ دار با ، زوررررررروا ییت شا یرن ر ییرن ر فیرار و یرررررررسررب مرب یر،رم یدر ی،ر زاریدم ، زارگش ،ژپ یت شا یرن ر دا با ، زووا یفلتیم را و یسررب هم دنناوتب
ی ذایوا ار دوش یارش اب سانتم
زاقتنا ، گن ر مراررشا ، داجیا رد زارن ر مک ییاجنآ زا ، دنزاررس منیداین دوش یرن ر در ی،ر ، زامزاررس رد ار زآ ، هدرک یوای ، یساسا شقن زامزاس جراش ، یشاد رد ااداقترا ، ا شزرا دنراد
در ی،ر ذایوا رد زاریدم تسا متهیاش ،ر هیا زا
دننک تظ احم ، تسار یت شا زووا زا ، هدرک یمر مناربدم یرن ر یا یت شا یرن ر زا عنام ، عماج یتیر و هدررش شاجنا یا ش ،ژپ ساررسا رب دریاربرد ار زآ دا با ، زورروا یمامو مک
اروررو
مت رگن ی هینچم رب زآ ریراو مب ریاس
یتیت ش ریظن ینامزاس یا ری تم تسا متشا مجوو رتمک ، ا،آ یینامزاس یشیبررا
یا ری تم ریارس رب یت شا یرن ر دا با ترهبراک ریراو ، یرسررب مب دنناوو یم هزو هیا مب دنمت ر زارگرش ،ژپ ،ر هیا زا دن د رارت دوش یوآ یا ش ،ژپ راک روتسد رد ار ینامزاس
عبانم .1 ب مت ر (یلر یدن )1395
یمومر تیریدم زار،ر رشن :زاریو )مس تساری،(
.2 ( هرررررره یینادم یناحیر ؛یدیم دمحم یینحم شقن :یل ررررررش یگتررررررهنلد اب یت شا یرن ر ، یت شا شو میبار ییلحو )1397
ـ در سانو یرا یجنایم ییر،ان ، شولر رد ق شا ممانل زامزاس
(13 :)3 ـ61 54
.3 ( یدیم یسانش زاد ی یت شا یرن ر یجنایم شقن ، ینامزاس ینیبدب ش اک رد ارا تنثم ینامزاس رات ر ریراو )1396
تیریدم
ینامزاس گن ر ی
(15 :)4 ـ877 857
.4 ( دمحمدیس ییلامکریم ز،ریهی :زاریو یشزومآ تیریدم ، یرن ر )1389
.5 (سارن ییوو س ؛میرم ییرماس ؛دمحم یینه )1395
یشزومآ تیریدم ، یرن ر یا یروقو :میم،را زاریا شوب ا
میم،را هاگشناد .6 (ا ر دمحم ییدیر ؛دمحم یینه )1397
مسردم شیب ررا تیریدم :میم،را زاریا زوهلی، ی یسیروم ج یدراویا یک
میم،را هاگشناد .7 (دمحم دیس ییباررا ؛یلر یزایئاسراپ )1397
ینامزاس رات ر ینانم ا
نیبار یگن ر یایش ،ژپ :زاریو 1943
.8 (ز،ریب ییناش جیلت ؛شویراد یهداز ش ا )1385
زامزاس یمیو یدر در لمر تیریدم گنارتهمرآ ش
ااراشتنا :زاریو 2006
زاریا یت نو ااقیقحو ، شزومآ کرم .9 ( دیمحلادنر یدنمشو ؛هیهحم ا یی،دیم رات ر رب یت شا گن ر ریراو یسررب )1392
ییسرباه شناد سرباه ( :51
-
107) 125–
.10 ( دمحم دیس ییمیقم یتیریدم گن ر دمآراک ینامزاس گن ر هر وج ؛ینامزاس ق شا )1387
(6 :)17 ـ87 63
11) Fisher, C. D. (2000). Mood and emotions while working: Missing pieces of job satisfaction? Journal of Organisational Behaviour, 21: 185-202.
12) Brown, M. E., Treviño, L. K., & Harrison, D. A. (2005). Ethical leadership: A social learning perspective for construct development and testing. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 97, 117-134.
13) Kalshoven, K., Den Hartog, D. N. & De Hoogh, A.H.B. (2011). Ethical Leadership at Work Questionnaire (ELW): Development and Validation of a Multidimensional Measure. The Leadership Quarterly. 22, 51–69.
14) Starrat, R. J. (1991). Building an Ethical School: Theory for Practice. Educational Administrate Quarterly.
2,185 – 202
15) Yılmaz, E. (2010). The analysis of organizational creativity in schools regarding principals’ ethical leadership characteristics. Procedia-Social and Behavioral Sciences. 2: 3949-3953.
16) Brown, M. E. & Trevino, L. K. (2006). Ethical Leadership: A Review and Future Directions. The Leadership Quarterly. No. 17. 595–616.
