مطالعة جامعه‌شناختی پیامدهای اقتصادی بازار و تجارت مرزی (اتنوگرافی انتقادی بازار مرزی بانه)

(1)

تاعلاطم و قيقحت ات در يعامتجا ا نایر رود / ة 5،

ةرامش 4،

ناتسمز 1395 539 : - 573

هعماج ةعلاطم یزرم تراجت و رازاب یداصتقا یاهدمایپ یتخانش

)هناب یزرم رازاب یداقتنا یفارگونتا(

ییلاج اضردیمح

1روپ

یناگنیاب نمهب

2

:تفایرد خیرات 28

/ 12 / 94 :شریذپ خیرات

24 / 09 / 95

هدیکچ

د ةبرجت و ریسفت ،کرد رظنم زا یزرم یاهرازاب شرتسگ و روهظ یداصتقا یاهدمایپ ،هلاقم نیا ر

یم یسررب مدرم تلاوحت زا دعب ،ناریا نیشندرک قطانم یزرم یاهرازاب هک تسا نآ تیعقاو .دوش

هدرک ادیپ یدایز ییافوکش و قنور ریخا ةهد کی رد قارع نیا زا .دنا

روهظ یاهدمایپ ةعلاطم ،ور و

هعماج هاگدید زا ،اهرازاب عون نیا شرتسگ فده هب هجوت اب .تسا رایسب تیمها زئاح یتخانش

هیرظن یداقتنا هاگدید زا ،رضاح ةعلاطم یرظن شخب رد ،روکذم ینلاوپ ،لمیز ،ویدروب دننام ینازادرپ

تنا یفارگونتا ،یداقتنا میاداراپ اب بسانتم زین یشور شخب رد و هدش هدافتسا لدنس و هب یداق

راک

زا هدافتسا اب ،هعلاطم نیا رد .تسا هناب یزرم رازاب هعلاطم دروم ةعماج .تسا هتفر هنومن

یرظن یریگ

شور و تفگ ،هبحاصم یاه عمج قیقحت تاعلاطا ،یدانسا لیلحت و هورگ سوکوف ،وگو

.دش یروآ

هتفای یفیصوت حطس ود رد و دندش لیلحت یروحم و زاب یراذگدک شور هب زین اه هئارا یلیلحت و

هتفای ةئارا ،یفیصوت حطس رد .دندش و هناب رد یزرم رازاب و تراجت خیرات یروحم ةلوقم ود رد اه

،نایوگخساپ رظن زا داد ناشن جیاتن .تفرگ تروص یفرصم و یراجت یاهاضف شرتسگ و دشر زین مهم ترابع یزرم تراجت و رازاب یداصتقا یاهدمایپ نیرت یتامدخ زا دنا

ج ندش شیازفا ،هعما

کینومژه ،یریذپرجاهم هویش فیعضت ،لوپ ندش

شیادیپ ،طسوتم ةقبط فیعضت ،یتنس دیلوت یاه

هیامرس رجات رشق و یداصتقا ةلصاف شیازفا ،روهظون راد

ییلااک طابترا ،هلاقم نایاپ رد .اضف ندش

هتفای یم لیلحت یرظن ینابم و نیشیپ تاقیقحت اب رضاح شهوژپ یاه .دوش

هژاو اه :یدیلک ی ،یداصتقا یاهدمایپ ،یزرم تراجت و رازاب ،هناب یزرم رازاب ،یداقتنا یفارگونتا

.مسیلاربیلوئن ،نیشندرک قطانم

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

ــــــ ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1 هعماج هورگ رایشناد . ،نارهت هاگشناد یعامتجا مولع ةدکشناد یسانش

jalaeipour@ut.ac.ir

2 ،)لوئسم ةدنسیون( جدننس دحاو یملاسا دازآ هاگشناد یعامتجا مولع هورگ رایداتسا . bahman.bayangani@gmail.com

(2)

همدقم آ یداصتقا مرف نیرخ -

هیامرس یسایس زا لکش نیا .تسا مسیلاربیلوئن ،رصاعم ناهج رد یراد

هیامرس د همه ،نآ رد هک تسا یدحاو رازاب لیمحت ددصرد ،یراد ره ر

،دنشاب هک ناهج یاج

یم لمع ایند نادنورهش رگید دننام و فرصم ار یناسکی لوصحم دننک

( ،یوراه 1391 لابود ؛

2010 ةهد زا هشیدنا نیا .) 1990

هب دعب هب هنوگ

هدش یعیبط و هتفای شرتسگ ایند رسارس رد یا

،ویدروب( درادن دوجو رازاب یارب ینیزگیاج ییوگ هک تسا 1387

: 83 رگا .) هب هتسب ،مسیلاربیلوئن هچ

ینامز طیارش -

هاگیاج رازاب ،نآ لاکشا ةمه رد ،دشاب هتشاد یفلتخم لاکشا تسا نکمم یناکم

هژیو هب ؛دراد یا یروط

هب یناهج رازاب هک یگژیو یاراد و زیامتم ةطیح کی ناونع

هبرصحنم یاه درف

یم هتخانش تیمسر هب دوش

( ،تیمسا 1391 : 78 امرس زا لکش نیا .) هی

مرف ریاس دننام زین یراد یاه

یم تیعبت هیامرس نوناق زا ،نیشیپ هب و دنک

هب یارب ،دیدج قطانم هب رودص و شرتسگ لابند تسد

دنچ ات هک تسا یگنهرف و یداهن ،یعامتجا یاهاضف زا هتسد نآ فرصت و دوس نیرتشیب ندروآ ،نیتیکین( دوب هدیسرن اجنآ هب هدیدپ نیا شیپ ةهد 1387

: 216 - 217 .)

حتف یاهرگنس نیرخآ زا یکی هیامرس ،مرف نیا یوس زا هدش

زا سپ .تسا قارع روشک یراد

تسد هکنآ ار ایسآ و یقرش یاپورا ،اقیرفآ ،نیتلا یاکیرمآ ،دازآ رازاب یمجاهت تضهن ناراکردنا

حتف

بسانم قارع اجنیا رد و دیسر تاحوتف دحرس نیرخآ ینعی ،برع یایند هب تبون ،دندرک یرت

ن

ساسارب .دنک مهارف هقطنم یاهروشک یارب ییوگلا هک تشاد ار نآ تیلباق هک دوب یروشک هشیدنا ةعسوت یعقاو هار اهنت ،تسا لماک یملع ماظن کی ،رازاب داصتقا هکاجنآ زا ،یلاربیلوئن یاه

تسا رازاب داصتقا یبرع یاهروشک و قارع (

،نیلاک 1389 ،زنوج ؛ 1391 فلتخم قطانم نایم زا .)

ع یجراخ یوس زا ،ناتسدرک میلقا زین قار اه

هب هیامرس نما و مهم قطانم زا یکی ناونع رد یراذگ

مادص طوقس زا سپ یفرط زا .دش هتخانش هقطنم ةعماج ةقلاع و قایتشا میلقا تموکح ،نیسح

نیب هب ؛درک بلج دوخ هب ار یللملا یروط

یلع هک لاس رد یناهج داصتقا دوکر مغر ،ریخا یاه

یامرس ه هب یجراخ یراذگ هیامرس قارع ناتسدرک و دش ریزارس میلقا ةقطنم هب جیردت

ةمه زا یناراذگ

درک بذج دوخ هب یلامش یاکیرمآ و ایسآ ،اپورا هلمج زا ایند طاقن (

،رات 2009 : 210 نیا تاریثأت .)

هب و قارع رد تیعضو هب ،قارع ناتسدرک هژیو

وشک رد نکاس یاهدرک نایم هک یطابترا لیلد یاهر

تلود شیادیپ زا دعب هیاسمه -

تیارس زین ناریا نیشندرک قطانم هب ،تسا هتشاد دوجو نردم تلم

یم یرگید یاج ره زا شیب یزرم قطانم رد .درک .درک هدهاشم ار تیعضو نیا یاهدمایپ ناوت

.دندش رادروخرب یدایز قنور زا یتنس یاهرازاب اب لباقت رد یزرم یاهرازاب ،هجیتنرد

،عقاورد

(3)

تسایس زا یریذپریثأت اب ناریا تلود ،قارع روشک یاهدادیور زا لبق ههد کی زا شیپ هچرگا یاه

ناماس ار یزرم تراجت ،هافر تلود هنیمز و قارع هب اکیرمآ ةلمح زا سپ ،دوب هدرک یهد

یارب یزاس

فریذپ ریثأت هلئسم نیا زا مه ناریا نیشندرک قطانم ،یناهج یاهرازاب هب روشک نیا دورو و دنت

.دنتفای یفعاضم قنور یزرم یاهرازاب

هلئسم حرط مهم زا یکی هدیدپ نیرت

ههد رد هک ییاه هدوب نآ دهاش ناریا نیشندرک قطانم رد ریخا یاه

روهظ ،میا

هک لدورب دنانرف ةتفگ نیا هب هجوت اب .تسا یزرم یاهرازاب قنور و

« تسین رازاب نودب یرهش چیه

دوجو رهش نودب یرازاب چیه و درادن

» ،سیکنوت و رتیلسا(

1386 : 25 رازاب هتشذگ ناراگزور زا ،)

هب اهرازاب نیا .تسا هتشاد دوجو زین نیشندرک قطانم رد هدیدپ ناونع

یاراد هراومه ،یداصتقا یاه

یگژیو شنک و صاخ یگنهرف یاه هدوب ددعتم یعامتجا تابسانم و اه

اهرازاب نیا مهم ةفیظو .دنا

تسدرک یتنس ةعماج رد هولاع ،نا

هدروآرب رب مولبدنیل هک دوب یزیچ نآ ،مدرم یاهزاین ندرک

« گنهامه لوغ ةدننک لباقتم یزاسمه قیرط زا اسآ

» دیمان ( ،مولبدنیل 1388

: 39 هب .) ،رگید ترابع

هب و دندوب یعامتجا مظن زا یعبات رگید یتنس یاهرازاب ةمه دننام ،نیشندرک قطانم یتنس یاهرازاب مادنا یلکش راو

طیحم و هعماج رد نآ زین ناتسدرک یتنس ةعماج رد .دندوب هدش کح تسیز

هک هنوگ

ینلاوپ ( 1391 یم ) هدیدپ ریاس زا ازجم یرهپس هن رازاب ،دیوگ مجسنم تیلک کی زا یشخب هکلب ،اه

دوب ( ،ینلاوپ 1391 : 158 هب اما ،) یم رظن قطانم رد یزرم یاهرازاب شرتسگ و جاور هک دسر

هب ،نیشندرک و

هداتفا قافتا رییغت یعون و هدرب نیب زا ار یگتسویپ نیا ،قارع تلاوحت زا دعب هژی

نآ ةجیتنرد هک یرییغت ؛تسا

« میظنتدوخ رازاب تایح یانبم ،تورث رثکادح هب یبایتسد فده اب و رگ

ینورد یداهن هک تسا هدش یرازاب یتنس عون نیزگیاج و یعامتجا دوب عامتجا رد هدش

» یمارهب(

،شات 1389 : 32 هدیدپ لوا ةلهو رد رازاب هکاجنآ زا .) تسا یداصتقا یا

( ،نوسکج 2009

و )

نامه لدورب هکروط (

1388 ،تسا رازاب خیرات ینکمم نایاپ ره ات زاغآ زا داصتقا خیرات تسا هتفگ )

تروص رد رییغت ،هقطنم رد دیدج یاهرازاب نیا روهظ زا یشان مهم رییغت نیتسخن یداصتقا یدنب

هب .تسا هب ،رگید نایب هب داصتقا زا یدیدج عون ،یزرم یاهرازاب نیا ةطساو

داصتقا اب هک هدمآ دوجو

هلدابم داصتقا یعون داصتقا نیا .دراد توافت هتشذگ یتلود داصتقا و یتنس رازاب رب هک تسا یلوپ یا

نیارب .تسا زکرمتم اهلااک هوبنا فرصم و اهدمایپ یسررب رضاح ةعلاطم ییاغ فده ،ساسا

ی

تروص تارییغت و یزرم یاهرازاب یداصتقا تروص رد هتفرگ

،هبرجت رظنم زا هعماج یداصتقا یدنب

.تسا مدرم ریسفت و کرد

(4)

یرظن ینابم هیرظن تروص هب قیقحت رد اه هب تسا نکمم یفلتخم یاه

تسا نکمم هیرظن .دنوش هتفرگ راک

هدیا عبنم ای ،صاخ میهافم ای کیروئت نابز یارب یعبنم ک یاه

هیضرف ای یرظن یل دشاب صاخ یاه

( ،یکیلب 1384 : 45 یم مهارف ار یهاگدید ام یارب هیرظن ،رضاح ةلاقم رد اما ،) شسرپ و دروآ

یاه

یم لکش ار شهوژپ دهد

( ،رزوک 1381 ،لوسرک ؛ 1391

دیاب ،هیرظن دربراک ةرابرد حیضوت نیا اب .)

درکیور اب یرظن ینابم ،یلصا روحم قیقحت نیا رد هک تفگ تروص

رد هک تسا یعامتجا یدنب

ههد لاه تراوتسا طسوت همه زا شیب ،ریخا یاه (

1386 هب ) اجنیا رد ام هکاجنآ زا .تسا هتفر راک

تروص یداصتقا دنیارف اب رتشیب تروص زا دعب نیا رب رتشیب ،میراد راکورس یعامتجا یدنب

یدنب

یم زکرمتم مهم .میوش

تروص هجو نیرت ةتفگ هب یداصتقا یدنب

هیامرس ،لاه تراوتسا تسا یراد

( ،لاه 1386 : 17 - 18 هیامرس .) ریگمشچ تسسگ کی ةرمث و یعامتجا صاخ لکش کی یراد

.تسا هدوب نارکفتم زا یرایسب ثحب عوضوم ،نآ درکلمع یگنوگچ و یتسیچ هک تسا یخیرات نیعرد فلاتخا تسسگ نیا قیقد نامز رس رب ،لاح هدع .دراد دوجو رظن

لاو دننام یا لدورب ،نیاتشر

هیامرس روهظ هک دندقتعم نمراه و لاس ةلصاف هب ،نآ توافتم لاکشا و یراد

یاه 1450 ات 1640

یمرب یم یداصتقا طلست هب ار دوخ یاج یسایس طلست ،نآ رد هک ینامز ینعی ؛ددرگ دهد

( ،نیاتشرلاو 1384

،لدورب ؛ 1388

،نمراه ؛ 1391

دننام زین رگید ةدع و ) نگوی کم

،لدنم و روهظ

یم تبسن مهدجیه نرق هب ار نآ دنهد

( کم

1نگوی ، 2006 ،لدنم : 1386 .)

هیامرس شیادیپ ودب نامه زا ریظن نآ یداصتقا تلاکشم هب ار دوخ هجوت یرایسب نادقتنم ،یراد

،لاثم یارب ؛دندرک فوطعم دیلوت یلک یناماسبان و یدمآراکان و فلاتا ،یراکیب و رقف ،دوکر و مروت س رمع سکرام هیامر

یمن لاس هاجنپ زا رتشیب ار یراد هیامرس نارادفرط یتح .تسناد

هب زین یراد لیلد

تفا شیپ درومرد ،ماظن دنیاشوخان زیخو ینیب

هداد رادشه نآ یرادیاپان و یریذپان یشاپورف و دنا

هتسناد لمتحم ار نآ ةظحلره دنا

( ،گربمولب 1390

: 195 هیامرس اما ،) ان رییغت دنفرت اب ،یراد

رد م

هصرع یاه فلتخم ( ،تراب 1380 ،دروفنتسا ؛ 1392

خیرات لوط رد و تسا رادیاپ نانچمه هزورما )

بیشنوزارفرپ ا

مرف ش نآ نیرخآ ،مسیلاربیلوئن هک تسا هداد رییغت ار یفلتخم یاه ،تقیقحرد و اه

« نهک نردم و هنادنمشوه ةفافل هشیدنا نیرت

هیامرس یاه تسا میدق ناراد

» ،ویدروب(

1387 : 83 .) رد

رازاب ،مسیلاربیلوئن هژیو هاگیاج

هب یناهج رازاب و دراد یا یاراد و زیامتم ةطیح کی ناونع

یم هتخانش تیمسر هب دوخ تایصوصخ دوش

( ،تیمسا 1391

: 78 .) ةناقاتشم دیکأت لباقمرد

1. Mcguigan

(5)

تسیلاربیلوئن یب نادقتنم ،رازاب رب اه

یرازاب و رازاب هک دنراد دوجو یرامش هصرع ،ندش

یگدنز یاه

یم دقن ار دننک

( ،سیکنوت و رتیلسا 1386

هاگدید و ارآ همادارد هک ) مهم زا یخرب یاه

نآ نیرت ،اه

یگدنز ینامز ةرود ساسارب یم یسررب ناش

هاگدید شهوژپ نیا رد هک ینارکفتم .دوش هب ناشیاه

روط

یم یسررب یلامجا توافت دوجو اب ،دوش

نراد قفاوت زیچ کی رس رب ،مهم یاه رازاب زا داقتنا ،نآ و د

هیامرس زا یشان نردم مرف و یراد

.تسا مسیلاربیلوئن و مسیلاربیل ینعی نآ فلتخم یاه

:لمیز رازاب رد نآ تیمها و لوپ شقن ،دراد یصاخ تیمها رازاب درومرد لمیز یارب هچنآ

یرازاب .تسا یلوپ نایرج شرتسگ اب ،فلتخم روما ریگمشچ ندش

هب .دراد طابترا ندش داقتعا

یلوپ ،لمیز ییادج یئزج ،هزادنا کی هب ودره هک هدروخ دنویپ داح لوحت ود اب ندش

زا ریذپان

ترابع لوحت ود نیا .دنتسه رازاب ةعماج :زا دنا

1 یصخشریغ و یدرف . و ندش

2 شیازفا .

یمک و یرگباسح یزاس

( ،سیکنوت و رتیلسا 1386

.)

یصخشریغ لمیز کشم و ایازم نوناک رد ار ندش

یم رارق نردم ةعماج تلا یو داقتعا هب .دهد

یداهن یدرف ،یلوپ داصتقا ندش یم دیدشت ار هعماج ندش

یم هزاجا اریز ؛دنک هقلح دهد

یاه

رارقرب طابترا رگیدکی اب ،دنراد کرتشم یراجت ةقلاع طقف هک یدارفا و دنبای شرتسگ یعامتجا دننک ( ،یبزیرف 1386 ،گربندناو ؛ 1386

نسناهوج ؛ ،1

2000 ( لمیز رظن زا .) 1386

: 327 ،)

« لوپ

هب یب و یصخشریغ داعبا نتشاد لیلد لاحرد هک تسا هدش یرایسب یاهزیچ نیزگیاج ،گنر

شیازفا یب تامدخ زین و دنا و دارفا هک تسا هدش نآ ثعاب رما نیا .تسا هداد ماجنا ار یرامش

هورگ هب ییاه هب هک دنیآ دوجو تیلاعف نیا زج

بنج ریاس رد ،اه ه

رگیدکی زا ییادج هب مات داقتعا اه

دنرادن مه اب یطابترا هک تسا هدش هدیشک یگدنز زا یرصانع نایم یطبار طخ ،نیاربانب ؛دنراد .»

یم یحطس ار طباور ،دایز طابترا نیا یو هاگدید زا یفرط زا شیازفا ار نارگید زا یگناگیب ،دنک

یم یم دیدشت ار تیدرف و دهد ،وا نخس هب .دنک

« خش هرود رد ص رایسب ةدع هب هیلوا یداصتقا یاه

نییعت و صخاش رایسب یدرف رظن زا ،لیلق ةدع نیا اما ،تشاد هبناجود یگتسباو یلیلق .دندوب هدننک

هب ام هزورما هضرع هب رتشیب بتارم

هتسباو ناگدننک نآ اب هک ار یدارفا ،لیم هب هتسب و بلغا اما ،میا

اه

یم هدوارم یم ضوع ،مینک

ینک یمیدق زا رتشیب رایسب ام .م هضرع زا اه

.میتسه لقتسم صاخ ناگدننک

هب هب یدنمتردق ییارگدرف هک تسا طباور عون نیمه یتسار یم دوجو

زا ار مدرم هچنآ اریز ؛دروآ

یم هناگیب رگیدکی یم راداو ار نانآ و دزاس

نارگید زا اوزنا و ییادج ،دنشاب یکتم دوخ هب طقف دنک

1. Johansson

(6)

نمگ هکلب ؛تسین یب و نارگید یما

هطبار نتشاد ینعی ؛تسا نانآ تیدرف هب ییانتعا نودب مدرم اب یا

دنتسه یناسک هچ صاخ دروم ره رد هکنیا هب هجوت »

:نامه(

329 .)

یصخشریغ نیعرد یلوپ تلادابم ندش

ییلااک و یمسر یدازآ موهفم اب ،لاح هدروخ هرگ ندش

یرازاب زا هبنج نیا .تسا هب ندش

تسا نآ یانعم هتشاد ار شندیرخ لوپ هک یزیچ ره مدرم هک

یم ،دنشاب مهرد و یناماسبان ،تیعضو نیا یاهدمایپ زا یکی .دنرخب دنناوت

رد .تسا یتلزنم یگتخیر

هب هزات هک تسا تیعضو نیا نارود

هدیسر یم روهظ اه هب طقف هک یناسک ینعی ؛دننک

تیقفوم رطاخ

یم ندروآرد لوپ و رازاب رد تلزنم دنناوت

ار یگدنز کبس و یرنه راثآ ،نیمز ،سابل لثم لااب یاه

دنشاب رادروخرب یتاذ تکازن زا هکنآ نودب دننک یرادیرخ (

،سیکنوت و رتیلسا 1386

: 52 - 53 .)

یلوپ دنیارف زا هک یلوحت نیمود یم یشان ندش

مکاح ،دوش یمک و یلقع تابساحم لماک ندش

هب ؛تسا تلادابم رب یروط

هک لمیز داقتعا هب یم ببس لوپ زا هدافتسا ،

نردم ناسنا هک دوش

هبزور ینلاقع زور یدنبزرم و دوش رترگباسح و رت

قیقد یاه کیراب و رت

مدرم یگدنز رد یرت

هب یم هنیمز نیا رد یو .دیایب دوجو :دیوگ

« رد ار یضایر رمتسم تایلمع ترورض ،یلوپ داصتقا

یم ثعاب هرمزور یگدنز مدرم زا یرایسب یگدنز .دوش

هبساحم و نیزوت و نییعت اب ، و ندرک

شزرا نتساکورف شزرا هب یفیک یاه

یم یمک یاه ینلاقع تشرس هب ًانیقی رما نیا .درذگ

و

هبساحم یم کمک دیدج مایا رگ یمیدق مایا نآ اب سایق رد هک دنک

لک و یداراریغ رتشیب ،رت و ارگ

شزرا رذگهر زا ،نیاربانب ؛دندوب یفطاعریغ ،یلوپ یراذگ

یدنبزرم قیقد یاه کیراب و رت

رد یرت

هب مدرم یگدنز یم دوجو

یم مدرم هب و دیآ صخشم و نیعم رخآ رانید ات ار یشزرا ره هک دزومآ

دنزاس » ،لمیز(

1386 : 335 - 336 .)

هب هنیمز اب ،نردم رازاب هک تسا دقتعم لمیز یلکروط یلوپ نایرج شرتسگ یارب یزاس

،ندش

یمک و تیدرف بجوم م ییارگ

ی هعماج رد لمیز داقتعا هب لوپ تیمها .دوش هیامرس یراجت یاه

راد

نآ یم دایز ردق یف دوخ هک دوش

فده کی هب هسفن یم لیدبت

دوش ( ،گربندناو 1386

،نسناهوج ،

2000 .) :ینلاوپ لراک ،لوا یناهج گنج یسایس و یعامتجا ،یداصتقا للع مهف ،ینلاوپ یلصا فده

گرزب یداصتقا دوکر 1930

ظ و هعلاطم رد یو .دوب اپورا رد مسیشاف روه هتشرانیب یا

شرثا رد هک یا

گرزب ینوگرگد کی داجیا یارب مسیلاربیل داصتقا شلات رد ار مهم یاهدادیور نیا ةشیر ،درک رشتنم

میظنتدوخ رازاب ماظن یم ناشن باتک نیا رد وا .درک ملاعا رگ

نکممریغ یماظن نینچ داجیا هک دهد

(7)

تسا ( زلتساک و1

،ناراکمه 2011

: 6 نویسامرف ةمه رد اهرازاب ،ینلاوپ داقتعا هب .) دوجو یعامتجا یاه

هتشاد یم رازاب داصتقا ای رازاب ماظن ینلاوپ هچنآ نامز ات ییلااک دیلوت اما ،دنا طلسم لکش زگره ،دمان

میظنتدوخ رازاب ماظن زا شیپ هک تسا نآ ینلاوپ للادتسا .تسا هدوبن هیامرس رگ

هناراد

، تیلاعف

هویش هب یداصتقا مادنا یا

طیحم و هعماج رد راو رهپس هن ،یداصتقا تیلاعف .دوب هدش کح تسیز

تیلاعف زا ییازجم لکش اما ،دوب مجسنم تیلک کی زا یشخب هکلب ،صاخ نیناوق اب و اه

یریگ

هیامرس نیناوق و قطنم اب هعماج زا ازجم یداصتقا یاهداهن ةنادماع سیسأت ددم هب یراد صاخ

مادنا مجسنم دحاو نیمه رد یگتخیسگ بجوم ،ناشدوخ و هعماج زا ار یداصتقا رهپس و دش راو

طیحم درک کف تسیز (

،نیود 1391 : 3 مهم .) کف نیا یاهدمایپ نیرت تسا نیا ینلاوپ رظن هب یگدش

یم لیدبت لااک هب لوپ و نیمز ،راک ینعی دیلوت یلصا لماع هس هک ک هب راک ادتبا رد .دنوش

لیدبت ییلاا

یم شورفودیرخ رازاب رد و یم لیدبت لااک هب زین نیمز .دوش

یارب یدج یتارطاخم و دوش

طیحم هب یزرواشک و تسیز یم دوجو

یم نیب زا نیمز یفرصم شزرا ،هجیتنرد .دیآ ییلااک ،دور

یزاس

یم قافتا لوپ یب ةجیتنرد و دتفا

یم رطخ هب هلدابم دنیارف ،ینانیمطا دتفا

( یواروب ، 1393 : 67 .)

یم ،تسا مسیلاربیل یداصتقا ماظن ةرابرد رتشیب ینلاوپ ةیرظن هچرگا رازاب هک تفگ ناوت

میظنتدوخ هسل لاربیل داصتقا نامه ،یزورما لاربیلوئن رگ

هعسوت لکش هب هک تسا رف هتفای

زا دعب یرت

ةهد 1970 تسا هدش هئارا (

یم و تنیپاچ ،2

2010 : 107 .) نیا زا کفنم ،ور ندش

هب رازاب و داصتقا

هویش شیپ ینلاوپ هک زین ییاهدمایپ و دراد دوجو رصاعم ناهج رد رگید یا نانچمه ،تسا هدرک ینیب

یم هدهاشم .دوش

:ویدروب هعماج نایم زا یپ ،ییاپورا مهم ناسانش

داصتقا ةرابرد نتشون هب همه زا شیب ویدروب ری

تسا هداد ناشن هقلاع (

،گربدئوس 1391

: 68 یب و ) یم ار یو راثآ رتش هب هلمح یعون ناوت

هیامرس تسناد متسیب نرق یراد (

،لفنرگ 2004 : 113 هیامرس حور ویدروب .) رد ار رخأتم یراد

یم مسیلاربیلوئن نیا زا .دناد

شیب ار متسیب نرق رخآ ةهد ،ور یاهدمایپ و تخانش فرص شیپزا

هیامرس بلاغ نامتفگ ار نآ و درک مسیلاربیلوئن اعم یراد

رد ویدروب .درک یفرعم رص دازآ ةلدابم

،3

نویزیولت ةرابرد تمواقم لامعا ،

یم هراشا مسیلاربیلوئن یاهدیدهت هب اهراب ،شراثآ رگید و 4

زا .دنک

هیامرس یزوریپ زا دعب ،ویدروب رظن هیامرس صاخ دیدهت ،یوروش یشاپورف ةجیتنرد یراد

یراد

1. Castels 2. Chaipint & May 3. Free Exchange 4. Acts of Resistance

(8)

لیدب ةرابرد ثحب هک تسا نآ ینونک داصتقا یاه

؛تسا هتشاذگ رانک ار یعامتجا و یسایس ،ی

هب یروط فرصم یژولوئدیا هک لاربیل ییارگ

- هیامرس اب هک تسا هارمه رخأتم یراد

- یعون ار دوخ

هب یخیراتریغ و یعیبط مظن یم باسح

دروآ ( ،ویدروب 1389 : 191 رد همه زا شیب یو .) لامعا

،تمواقم یم داقتنا مسیلاربیلوئن زا

مهم و دنک نیرت

مسینیورادون یژولوئدیا رد ار نآ ناوت

یعامتجا یم یا ،نآ ساسارب هک دناد

« ناشخرد نیرتهب و نیرت »

دوش دمآرس هک تسا نآ (

،ویدروب

1387 : 91 مهم .) میسقت کی رد وا .تسا رازاب ویدروب رظن زا مسیلاربیلوئن رصنع نیرت عون ود ،یدنب

یم زیامتم مه زا ار رازاب و داصتقا :دزاس

1 . تقا ای نردماشیپ ،یناتساب عماوج یمومع داص

« یرازابریغ »

و تسا بلاغ یلمع قطنم نآ رد هک

هب داصتقا هملک قیقد یانعم

« لرتنک تحت یعامتجا رظن زا »

رتشیب اجنیا رد هیامرس لکش .تسا

تقادص و تفارش هب فرش تشابنا .تسا 1

هناشن هب نآ یگتسباو لیلد

2شا و تسا دودحم

هب نآ لیدبت طیارش هب زین یداصتقا ةیامرس

؛تسا دودحم تدش

2 . هیامرس رازاب زین نآ تشابنا و تسا لوپ ای یدام یاهلااک ،هیامرس بلاغ لکش ،نآ رد هک یراد

هبساحم لکش رد تشابنا نیا هکاجنآ زا .تسا دودحمان لمع رد یرازبا ای یا

تمدخ رد شا

یم رارق تینلاقع یب اراکشآ نآ تشابنا هب یعمج ةقلاع ،دریگ

یم نا دوش ( یرلیگ ،3

2000 : 32 .)

؛تسا رازاب ود نیمه دوجو رد ویدروب رظن زا زین یتنس ةعماج اب نردم ةعماج یلصا توافت هب یروط رد هک هب .تسا بلاغ مود عون رازاب نردم ةعماج رد و لوا عون رازاب ،یتنس ةعماج ترابع

هب یتنس عماوج رد ،رگید لاعف اهلااک ةلدابم و دیلوت یلکروط

تی هلدابم .دنتسه یعامتجا ییاه اه

- هک

دنتسه یلوپریغ -

هب ششخب لکش رد و یعامتجا یاهدنویپ ظفح روظنم یم ماجنا یناگیار یاه

دنوش

رد .)درف نامه طسوت و هلصافلاب هشیمه هن هتبلا( دنوش یفلات هک تسا نآ رب راظتنا لباقمرد هک هدیاف ةبنج اجنیا ها مود ةجرد رد هلماعم ةنایارگ

یسررب .دراد رارق تیم یم ناشن ویدروب یاه

دهد

تیلاعف یلیباک یداصتقا یاه هیامرساشیپ و یمومع ینعی ،لوا عون زا داصتقا یعون اه

هک تسا یراد

هلیح یتح ای یرگباسح ،رازاب قلاخا رباربرد ،تفارش و تقادص قلاخا ،نآ رد رارق یناطیش یرگ

یم دریگ ( ،شل 1383 ،شل ؛ 1993 زتیو نووب ؛ ،

1390 هب ،ویدروب رظن زا ،نردم رازاب نیا .) ناونع

هب ؛تسا دوخ صاخ تاررقم و دعاوق یاراد داصتقا نادیم زا یشخب یروط

رد هک همه ،نادیم نیا

یم هتساکورف یلام تعفنم هب زیچ دوش

( ،ویدروب 1381 : 213 هک تسا دقتعم ویدروب ،نیارب هولاع .)

1. Honor 2. Embodiment 3. Guillory

(9)

یتیمها نانچ رازاب ،ریخا ةهد دنچ رد تلود زا هک هتفای

- تسا هدرک ادیپ یرتشیب تردق تلم

( دیر - یاهاناد ،1

2005 : 149 .)

:لدنس لکیام تراجت و رازاب هک تسا دقتعم و هدش زکرمتم رازاب رب ،مسیلاربیل دقن رد لدنس

ناینب یم فیعضت ار یقلاخا یاه دنک

( یلیه و داکروف ،2

2007 : 2 مهم .) هب نآ رد یو هک یباتک نیرت

اب دقن یم رصاعم ناهج رد تراجت و راز ،دزادرپ

یمن لوپ اب هچنآ رازاب یقلاخا یاهزرم :دیرخ ناوت

یداصتقا نارحب دننام یثداوح باتزاب ،باتک نیا .تسا 2008

و تابث هک تسا وروی ةزوح نارحب و

لاربیلوئن هاگدید زا ار رازاب تیبولطم هب اه

بسانم ناونع میظنت یارب هار نیرت

لماعت ا یاه هب یناسن

یم شلاچ دشک

(

3توچ ، 2013 یم اعدا باتک نیا رد لدنس .) یم رس هب یراگزور رد ام هک دنک

میرب

شزرا و اهرازاب هک هب ،یرازاب یاه

یب روط هقباس هدش طلسم یگدنز رب یا شورفودیرخ قطنم و دنا

هن هزورما داقتعا هب .تسا هدش مکاح ام یگدنز لک رب هکلب یدام یاهلااک رب طقف کلهم ،لدنس

نیرت

تیارس و رازاب شرتسگ هکلب ؛تسین عمط شیازفا ،تسا هداتفا قافتا هتشذگ ةهد هس رد هک یلوحت شزرا هزوح هب یرازاب یاه نآ اب یتیخنس هک تسا یگدنز زا ییاه

تسا هتشادن اه (

،لدنس 1393 : 3 -

4 .) هن ،ریخا ةهد دنچ رد هک تسا هدش ببس یو رظن زا رما نیا لصاف اهنت

رتشیب ینغ و ریقف نیب ة

ییلااک هکلب ،دوش هدنزگ ار یرباربان شین و دشخبب یرتشیب تیمها لوپ هب زیچ همه ندش

.دزاس رت

یم للادتسا نانادداصتقا لباقم رد لدنس شزرا هک دنک

شزرا ،رازاب یاه رد هب نادیم زا ار رگید یاه

لااک تروص ام یگدنز بوخ یاهزیچ رگا ،یو رظن هب .تسا هدرک یم دساف ،دننک ادیپ

شزرا و دنوش

یم تسد زا ار دوخ دنهد

( ،لدنس 1393 : 6 - 7 هک تسا هدش ببس عومجمرد وا داقتعا هب هلئسم نیا .)

یرازاب هب ،رازاب داصتقا نتشاد زا ،ریخا ةهد دنچ رد یم نآ رد ار ود نیا قرف یو .میسرب ندوب

هک دناد

ناماس یارب یرازبا رازاب ،یلوا رد عف یهد

تیلا ةویش کی یرازاب ةعماج ،یمود رد و تسا یدیلوت یاه

شزرا ،نآ رد هک تسا یگدنز ةمه رد رازاب یاه

هبنج هنخر ناسنا یگدنز یاه هدرک

دنا ( ،لدنس 1393 :

6 - 7 هار ،تیاهنرد .) طباور ،ام یعامتجا روما رد رازاب ذوفن و شقن رد دیاب هک تسا نآ لدنس لح

دجت هنازور یگدنز و یناسنا دوش یشیدنازاب و رظندی

( ،لدنس 1393 : 12 .)

هاگدید عومجمرد نآ ،لدنس و لمیز ،ینلاوپ ،ویدروب یاه

یداصتقا نادقتنم میاداراپ رد ار اه

هیامرس مرف و یراد یم رارق نآ فلتخم یاه

هب ؛دهد هنوگ یا رازاب و مسیلاربیلوئن دندقتعم یگمه هک

یم اپ اجکره هب دازآ بیرخت یراثآ ،دنهن

گ یم راب هب هعماج یارب ر ،یلیه و داکروف( دنروآ

2007 .)

1. Reed-Danahay 2. Fourcade & Healy 3. Choat

(10)

شهوژپ تایبدا شور رد یم تایبدا رورم هب قیقحت زا یشخب هراومه ،یفیک یاه مه ار دوجوم تایبدا .دزادرپ

یم للادتسا یارب ییانبم ناوت هتفای قباطت ةوحن رگناشن مه و اه

شهوژپ اب قیقحت یاه نیشیپ یاه

تسناد ( ،کیلف 1387 .) نیا رد زین دوجوم تایبدا یم هئارا شخب ود رد راتشون

لوا شخب رد .دوش

شهوژپ رورم هب زین مود شخب رد و یلخاد تاعلاطم یسررب هب یم هتخادرپ یجراخ یاه

.دوش

یلخاد تاعلاطم لیعامسا هداز ( 1385 نایاپ رد ) ناتسرهش نیشنزرم یاهاتسور ةرابرد دوخ دشرا یسانشراک ةمان

یا هب تشدرس تیلاعف هک دیسر هجیتن ن

هچرازاب یاه و میقتسم لاغتشا داجیا ببس یزرم یاه

نآ دمآرد شیازفا ،نانیشنزرم میقتسمریغ ،رگید یوس زا .تسا هدش یمسرریغ داصتقا زا نتساک و اه

هچرازاب دوجو یاهزاین نیمأت رد یدایز شقن و هتساکن رهش هب ناییاتسور میظع ترجاهم لیخ زا اه

انم نانکاس نآ ةلاسدنچ درکراک و تسا هتشادن یزرم قط

.تسین گنهامه هیلوا فادها اب اه

ناراکمه و یناقرز (

1391 یداصتقا راثآ ) -

یزرم قطانم رب ار قامشاب یزرم ةچرازاب یسایس

یداصتقا راثآ ،قامشاب یزرم ةچرازاب هک داد ناشن هعلاطم نیا جیاتن .دندرک یبایزرا هچرازاب فارطا -

یتبثم یسایس تخاسریز ةعسوت و داجیا دننام

شرتسگ و قاچاق شهاک ،لاغتشا شیازفا ،اه

یراکمه هقطنم یاه ناتسا نیب یا

هب زرم یوس ود نیشندرک یاه .تسا هتشاد هارمه

ناراکمه و هناگی یدمحم (

1391 رب نارهم یزرم ةچرازاب یداصتقا راثآ یبایزرا یسررب هب )

جیاتن .دنتخادرپ ییاتسور یحاون ةعسوت زا یداصتقا راثآ و هچرازاب نیب هک داد ناشن قیقحت نیا

هب یزرم قطانم نانکاس ترجاهم لیامت شهاک و دمآرد شیازفا ،رقف شهاک ،لاغتشا شیازفا هلمج .دراد دوجو رادانعم ةطبار ،رگید قطانم

ناراکمه و روپناما (

1391 هعلاطم رد ) یرظن یا

- هچرازاب راثآ لیلحت و یسررب هب یدربراک ه

یا

هتفای قباطم .دنتخادرپ هاشنامرک ناتسا رد دورناوج رهش یعامتجا و یداصتقا راتخاس رب یزرم ،اه

هار زا شیپ دورناوج رهش رد یراکیب دصرد داجیا زا سپ اما ،تسا هدوب لااب یزرم ةچرازاب یزادنا

هدش لوغشم راک هب راکیب ناناوج زا یرایسب ،یزرم ةچرازاب هب و دنا

صتقا ،نآ عبت تیعضو رد رهش دا

.تسا هتفرگ رارق یرتهب ناراکمه و ییاضر (

1391 هچرازاب شقن ) ناتسرهش یداصتقا ةعسوت و لاغتشا رد ار یزرم یاه

هچرازاب تیلاعف هک دوب نآ رگناشن جیاتن .دندرک لیلحت هناب لاغتشا داجیا ببس مه ،یزرم یاه

(11)

ب مه و نانیشنزرم یلغش کرحت زین و میقتسمریغ و میقتسم بجوم نانیشنزرم دمآرد شیازفا ا

یدمحا و نایعیفر لباقمرد .تسا هدش قطانم رد یداصتقا یبسن ةعسوت (

1391 هب دوخ ةعلاطم رد )

تیلاعف مجح نیب هک دندیسر هجیتن نیا و ییاضف یدبلاک ةعسوت و هناب رهش یداصتقا یاه

.تسین رارقرب یبسانت نآ یتخاسریز یجاح یدمحا و داژن (

1389 رب هب ) هناب رهش رب یراجت یرگشدرگ یداصتقا تاریثأت یسر

هتفای ساسارب .دنتخادرپ شخب بایغ رد یراجت یرگشدرگ زا یشان لاغتشا و تیلاعف ،اه

یاه

و دمآرد شیازفا ببس و هتشاد هناب رهش رب یدایز یداصتقا راثآ ،یزرواشک و تامدخ ،تعنص .تسا هدش نیمز تمیق و لاغتشا

یجراخ تاعلاطم یکنار

1ن ( 2004 رد ) تسایس لاپن رد یعامتجا ینوگرگد و یداصتقا یزاسدازآ :رازاب یگنهرف یاه

هب ار مسیلاربیلوئن وهکنس ناتسهد ةعلاطم اب و درک دقن تدش

یتامگاب شخب رد 2

لاپن یودنامتاک3

یم یرباربان بجوم یداصتقا نلاک یاهدنور هنوگچ هک داد ناشن ییلااک دیدج یاهوگلا و دنوش

و ندش هب ار دیدج راک یورین یاهرازاب یم دوجو

.دنروآ

راکرس و ردکیس ( 4

2005 شدلاگنب یاهزرم رد یمسرریغ تراجت و تشیعم ةویش یسررب هب )

نآ قیقحت جیاتن .دنتخادرپ شقن ،تسا ینوناقریغ اهزرم رد یمسرریغ تراجت هچرگا داد ناشن اه

یم افیا ارقف تشیعم نیمأت رد یمهم هکاجنآ زا و دنک

نآ ،تسا ناوتان ارقف یاهزاین نیمأت زا تلود اه

هدروآ یور یمسرریغ یزرم تراجت هب .دنا

رتلاو (5

2009 هچرازاب ةعلاطم رد ) ةدیا )هیرجین( ابماک و )نینب( لیونلام ،)رجین( ایاگ یزرم یاه

یم رتارف یرامعتسا تامیسقت زا یزرم تراجت ،جیاتن قباطم .درک یسررب ار اضف تیلایس ؛دور

یدحات و دنک دودحم ار ینونک یداصتقا ییایوپ هک درادن ار نآ تیلباق ییایفارغج یاهزرم هک

.تساضف تیلایس للع زا یکی هجیتنرد هب یلع ،یجراخ و یلخاد نیشیپ یبرجت تاعلاطم ،یلکروط هب اهداریا یخرب مغر

درومرد هژیو

یمک دننام یلخاد تاقیقحت یخیراتریغ ،ییارگ

یگربرد ...و ندوب هدیا ةدنر

یبرجت و یرظن یاه

1. Rankin 2. Sankhu 3. Bagmati 4. Sarkar & Sikder 5. Walther

(12)

لباق رضاح ةعلاطم رد هک تسا یدنمشزرا هدافتسا

هنیمز و دنا یم مهارف قیبطت و هسیاقم یارب یا

-

یگژیو زا ،قیقحت نیا رد ،نیاربانب ؛دنروآ هبنج زا و هدش هدافتسا تاقیقحت نیا تبثم یاه

یفنم یاه

نآ .تسا هدش بانتجا اه

شور شهوژپ یسانش

اح شهوژپ رد درخ یاهدنیارف رب نلاک یاهراتخاس ریثأت یگنوگچ یسررب فده هکاجنآ زا ،رض

نیعرد هک درک هدافتسا یشور زا دیاب ،تسا .دشابن مه قلطم یریسفت ،تسین یتسیویتیزوپ هک لاح

نیارب شور نایم زا ،یرظن میاداراپ و شور بسانت ةلئسم هب هجوت اب و ساسا ،فلتخم یفیک یاه

ارگونتا یفیک شور ینابم هک دراد دربراک یماگنه شور نیا اریز ؛دراد یرتشیب بسانت یداقتنا یف

هیرظن یانبمرب و ددعتم شهوژپ یرظن یروئت ،یداقتنا ةیرظن ،یگنهرف مسیسکرام دننام ییاه

تفرعم ،یتسینیمف تاعلاطم ،یگنهرف تاعلاطم ،سیسکارپ مه یسانش

سنج دقن و یداژن و یهاوخ

اسپ پاک عماوج زا نردم دشاب هتفرشیپ یتسیلاتی

( نکپسراک ،1

1996 کم و ولچنیک ،

2نرلا ، 2000 ،

3پاج ، 2006 نیزند ار هچنآ ای یداقتنا یفارگونتا .) (

2001

« ) دیدج یفارگونتا »

نکپسراک و

( 1996

« ) یداقتنا یفیک شور »

یم یم ،دمان ناوت

« موق تاعلاطم هناراگن

یسررب قیرط زا هک تسناد یا

امتجا ،یداصتقا لئاسم یم یگنهرف دقن هب نلاک یسایس و یع

،هشقانم ،داضت ،بوکرس رب و دزادرپ

یم زکرمتم سیتکارپ و تردق دوش

» ،تناوش(

1997 : 22 .)

:قیقحت یجنسرابتعا تاقیقحت رد نکنیل و ابوگ رابتعا یاهرایعم هچرگا ،یداقتنا یفارگونتا رد

بق دروم دامتعا تیلباق تابثا و ماجسنا یبایزرا یارب ،یفیک هب ،تسا لو

نآ زا یتوافتم ةنوگ هب اه

راک

یم یم تبسن نآ هب ار یرگید یقطنم یاهانبم و دور هک تسا دقتعم نکپسراک لاثم یارب ؛دنهد

هب هیواز زا دیاب یریذپرواب یاج هب یو نینچمه .درک هدافتسا یدنب

نانیمطا یاج لرتنک زا ،یریذپ

یم هدافتسا وگخساپ رابتعا ای وضع هب و دنک

اج هب ار یشیدنازاب رابتعا زین موهفم یریذپدییأت ی راک

یم درب ( ،نارگید و لسکدراه 2006

،نفیگ ، 2008 رضاح شهوژپ رد ،ساسا نیمه رب .) رابتعا

هیواز نیدب یدنب هب تروص

لاؤس هک دمآ تسد نامز رد قیقحت یاه

دارفا زا فلتخم طیارش و اه

باوج سپس و دش حرطم هعلاطم دروم ب طوبرم یاه

نامز ه ناکم و اه رگیدکی اب فلتخم یاه

باوج نیا یدعب ةلحرم رد .دندش هسیاقم یم ماجنا لمع رد هچنآ اب اه

ات دش هداد قیبطت ،دریگ

1. Carspecken

2. Kincheloe & McLaren 3. Jupp

(13)

هیواز عمج رد نینچمه .دسرب رثکادح هب قیقحت یریذپرواب هجیتنرد و یدنب قیقحت تاعلاطا یروآ

هدهاشم زا ،ققحم زا ریغ هب رضاح نارگشسرپ و نارگ

( هب هدافتسا زین یرگید )یموب نارگشسرپ هژیو

هتفای ةسیاقم سپس و دش هولاع .تفرگ تروص رگیدکی اب ققحم نیدنچ یاه

عمج رد ،نیارب یروآ

ات دش هدافتسا دانسا یسررب و یتکراشم ةدهاشم ،هدهاشم ،هبحاصم دننام یفلتخم عبانم زا تاعلاطا قیمع و عماج تاعلاطا هب عوضوم زا یرت

یآ تسد .د

دش هدافتسا هعلاطم دروم دارفا یاهرظن زا قیقحت تلااؤس حرط رد مه ،وضع رابتعا بسک یارب تشاددای ،هبحاصم ره زا سپ مه و تشادرب تاکن و اه

هاگدید و تفای عاجرا نایوگخساپ هب هدش اه

نآ درومرد تاکن نیا اب وگخساپ تقفاوم ای تفلاخم زین و هتفای زین تیاهنرد .دش ظاحل اه

ه یلک یا

نیدب ات دش هئارا نایوگخساپ زا یخرب هب رضاح شهوژپ رظن زا رضاح قیقحت رابتعا هلیسو

یشیدنازاب لصا زا ناکما دح ات هک دوب نآ رب شلات .دوش نیمأت وحن نیرتهب هب زین نایوگخساپ هب ؛دوش یوریپ یروط

مه ینیبزاب ،قیقحت دنیارف رد هک شنک نامز

هشیدنا و اه ققحم یاه

- هک یگژیو

تسا یناسنا یگدنز یتاذ -

.دریگ ماجنا

هنومن شور :هنومن مجح و یریگ

یفیک شور هب هک یتاقیقحت ةمه دننام ،رضاح قیقحت رد

یم ماجنا یداقتنا یفارگونتا هنومن شور زا ،دوش

شور عون نیا رد .دش هدافتسا دنمفده ای یرظن یریگ

هنومن تلااؤس هب ییوگخساپ یارب هک یدارفا ،یریگ یم باختنا شهوژپ

ققحم تارظن ساسارب ،دنوش

یم نییعت قیقحت فادها و دوو و رولب( دنوش

،1

2006 : 154

؛) هب ،فادها ساسارب ،نیاربانب هس یلکروط

هک یناسانشراک لوا ةتسد :دندش باختنا قیقحت تلااؤس هب ییوگخساپ یارب دارفا زا یلصا ةتسد هب کیره هچرازاب و تراجت ریگرد یعون یاه

یزرم ینعی ؛دنراد یهاگآ و هبرجت هنیمز نیا رد و دنا

تمس یاراد دارفا ، ...و ناققحم ،یزرم یاهرهش نلاوئسم ،نانابزرم ،کرمگ نانکراک دننام یرادا یاه

هب و نایرازاب مود ةتسد هچرازاب رد لااک ناگدنشورف رگید ترابع

.نارادیرخ موس ةتسد و یزرم یاه

ر زا هنومن مجح نییعت یارب شو

« یرظن عابشا »

سروم هنیمز نیا رد .دش هدافتسا ( 2

1994 )

دودح ،یفارگونتا هب طوبرم تاعلاطم رد هک تسا دقتعم 30

ات 50 رد .دوش ماجنا دیاب هبحاصم

هبحاصم ،هورگ هسره رد ،لصا نیا زا یوریپ اب زین رضاح قیقحت هک دش هداد لوط ییاج ات اه

شادن نتفگ یارب یدیدج تاکن نایوگخساپ هب ؛دنشاب هت

یروط لاؤس یموهفم یاضف هک شهوژپ یاه

خساپ و دندش عابشا هب هباشم ای یرارکت ،دارفا یاه

یم رظن اب هبحاصم زا دعب ،یرظن عابشا .دندیسر

50 هب اما ،دش ققحم رفن هبحاصم ،رتشیب نانیمطا روظنم

تفگ و اه ات اهوگو

53 .تفای همادا دروم

1. Bloor & Wood 2. Morse

(14)

هداد یروآدرگ نونف :اه

حت رد هداد یروآدرگ ،یفارگونتا تاقیق عبات یرگید یاجره زا شیب اه

تسا هعلاطم دروم نادیم طیارش و شهوژپ شسرپ (

،کیلف 1387 : 253 رد ،هلئسم نیا هب هجوت اب .)

عمج یارب رضاح قیقحت هبحاصم ،یتکراشمریغ و یتکراشم ةدهاشم کینکت راهچ ،تاعلاطا یروآ

( 53 تفگ ،)دروم وگو

( 12 کوف ،)دروم هورگ سو

( 3 لیصحت ،نانز اب دروم و )نایرازاب و ناگدرک

تیاس زا هدافتسا ینعی یدانسا لیلحت ،تیاهنرد گلابو ،اه

ملیف ،اه رد دوجوم عبانم و تارطاخ ،اه

نامزاس هب هناب رهش حطس یاه .دش هتفرگ راک

هیور هداد لیلحت و نتساکورف یاه هتفای ةئارا یارب اجنیا رد :اه

ب ،قیقحت یاه یاهراک زا یخر

ماجنا یم یسررب یداقتنا یفارگونتا شور هب هدش هب .دوش

لابند یارب ،رگید ترابع و لحارم ندرک

هتفای ةئارا یگنوگچ شهوژپ ،اه

نویل یاه ( 1

2011 ینپ ،) ( 2

2005 رابند ،) (3

2009 اتاباواک ،) (4

2009 ،)

5حلاص ( 2008 چب ،) ( 6

2012 یبویظلا ،) (7

2011 گناو ،) (8

2011 بوک و ) لاین ل ( 9

2008 هدش یسررب )

هتفای ةئارا رد ناققحم دایز تیقلاخ .تسا شهوژپ نیا یاه

نایاش اه هب ؛تسا هجوت رتشیب هکنیا هژیو

شهوژپ نیا دارفا زا یصاخ هورگ ةبرجت ةرابرد ،اه

( )...و ناداتعم ،ناگدروخلاس ،نانز ،ناملعم دننام

هورگ رضاح قیقحت اما ،تسا ر دارفا زا یعونتم یاه

یمربرد ا نیارب .دریگ هتفای ،ساسا

قیقحت یاه

هدش هئارا حطس هس رد رضاح ار نآ نکپسراک هک تسا نامه لوا حطس .دنا

« یتخاسزاب لیلحت

یتامدقم » یم لمأت ةئارا ،شخب نیا فده .دمان و هدهاشم هب طوبرم یاهانعم ةرابرد یرظن یاه

شقن و یزرم رازاب فیصوت رد ریگرد دارفا طباور و اه

و تراجت ةچخیرات ،شخب نیا رد .تسا نآ

مهم و هناب رد یزرم ةچرازاب .تسا هدش فیصوت یفرصم و یراجت یاهاضف نیرت

یم ماجنا یمتسیس طباور فیصوت ،مود حطس رد و تادهاشم ،لیلحت ،حطس نیا رد .دوش

تشاددای یم یراذگدک اه مت ات دوش

هداد ةیلوا یاه عمج یاه

یروآ ومجم و ییاسانش هدش هع

زا یا

هلوقم فیصوت ةئارا ،هلحرم نیا فده .دوش صخشم اه میخض ییاه

یراذگدک دنیارف قیرط زا 10

تسا (

11نام ، 2011 : 41 - 43 .)

1. Lyons 2. Penney 3. Dunbar 4. Kawabata 5. Salleh 6. Batch 7. Alzoubi 8. Wang 9. Coble-Neal 10. Thick 11. Mahon