« یارب
،قشع لوپ ای ره
؟ود
»
هعلاطم یفیک
تعفنم یبلط هنانز رد میاداراپ هعماج
یسانش یداصتقا
دیدج
بنیز یعیفش
1*
هعماج،رایداتسا مولع هورگ ،یسانش
هدکشناد ،یعامتجا مولع
یعامتجا
و هاگشناد ،داصتقا ناریا ،نارهت ،ارهزلا
تفایرد 12 / 6 / 1400 شریذپ
19 / 12 / 1400
دیكچ ه
موهفم تعفنم ی
ینغ تسا یم هک رد دناوت هزوح میاداراپ و اه نوگانوگ یاه
دور راک هب . نانادداصتقا اما
لیلقت اب گنت ییارگ هنارظن
هب هراومه یا صاخ عون
ی نم زا ف تع )یداصتقا تعفنم ینعی(
.دنراد هراشا رد
هک یلاح هعماج ناسانش یم دیکات عفانم فلتخم عاونا یور رب دننک
نیا . هلاقم درکیور زا رتارف دراد دصق
هعماج درکیور کمک هب ،داصتقا لمع یلصا نایرج یگژیو ،دیدج یداصتقا یسانش
یاه تعفنم ار هنانز
رد عیانص هزوح یتسد
نردم رد رصع لاتیجید .دنک فشک یفیک شهوژپ نیا
یفاشتکا_ هب نیا شسرپ
یساسا خساپ دهاوخ داد هک ایآ نانز رد شنک هنانیرفآراک وخ د رد هزوح عیانص یتسد نردم هب لابند
بسک کی عون اتدمع(تعفنم )یداصتقا
دنتسه ای عاونا
؟عفانم و زا للاخ خساپ هب نیا شسرپ هب داعبا
نوگانوگ تعفنم یبلط هنانز زین هتخادرپ دهاوخ دش نیاربانب . یم ناشن رضاح هعلاطم هک دهد
نانز
،هزوح نیا رد هدنزاس سا و تیمورحم لیلد هب هن
لماش(تعفنم عاونا بسک یارب هکلب ،یداصتقا لاصیت
هکبش تعفنم و ییافوکشدوخ تعفنم ،یفطاع تعفنم ،یبلط للاقتسا تعفنم ینیرفآراک هب تسد)یا
هدز اهنآ نینچمه .دنا زا ار عفانم عاونا
قیرط داجیا تاطابترا هکبش یا رد هکبش رتسب یاه یزاجم تیوقت
یاهدمایپ ،قیرط نیا زا و هدرک اح
لص زا نامتفگ هنانز ار رد نیب عیانص ناگدنزاس عامتجا یتسد
یم شرتسگ دنهد
. رب نیا انبم ینیرفآراک یارب نانز کی زاین هدمآرب زا لاصیتسا و رارطضا تسین هکلب
کی باختنا هناهاگآ یارب للاقتسا و یدییات رب هژوس یگ نانز رد هعماج رصاعم .تسا ینیرفآراک
تصرف یقلات یرادافو هب هزوح یصوصخ زا کی وس و تکراشم رد هزوح یمومع زا یوس رگید ار
مهارف یم دزاس و نامزمه تعفنم یدرف و یعمج ار یارب نانز هب ناغمرا هدروآ .تسا
ناگژاو :یدیلک هعماج یسانش
،یداصتقا
،تعفنم ینیرفآراک
،نانز شنک
،یداصتقا تعفنم هنانز
1 . :طبار هدنسیون یکینورتکلا تسپ ze.shafiei@alzahra.ac.ir
هعماج تاعلاطم یتخانش
يملع(
)يشهوژپ‌ـ
نآ‌راشتنا
نیلا
:
43 - 1
اپاش 2809 - 1010
هیامن ISC رد
2 هعماج تاعلاطم نآ راشتنا / یتخانش
نیلا
1 . همدقم د یتحار هب و بلغا تعفنم موهفم هنیمز ر
هرمزور نابز زا ،دراد دربراک یفلتخم یاه گ
ات هتفر
نامتفگ و تسایس زا رتارف اما دسرب رظن هب راکشآ تسا نکمم نآ یانعم .یعامتجا مولع یاه
نیا
، فنم ع یم ار ت ناوت
ورین ی ی اد تسن هراومه هک شنک
هورگ ای و دارفا یم رییغت ار اه
و دهد ای
یم نییعت یم ام همه .دنک
یناد یم مدرم هک م ناوت
ن تسا نکمم یروشک هکنیا ؛دنشاب هاوخدوخ د
هورگ زا یدایز دادعت و دشاب هتشاد ناهج طاقن ریاس رد یعفانم یسایس یگدنز رد عفنیذ یاه
اد دوجو دنر فاطعنا نیا . یم یتحار هب هک تعفنم موهفم یریذپ
دراوم زا یرایسب رد دناوت
، رد
هنیمز یسب لیلحت یارب و فلتخم یاه هدیدپ زا یرا
یاه نوگانوگ زا یکی ،دریگ رارق هدافتسا دروم
یگژیو .تسا نآ تبثم یاه اما
تلااکشا زا یخرب کش نودب زین
فاطعنا نیمه هب زاب یریذپ
یم ددرگ و هدیچیپ ار تعفنم موهفم یم رت
دنک اساسا . موهفم نیا دروم رد
، هدیا ینغ یاه یم یا ناوت
تنس زا یرایسب رد درک ادیپ اه
؛ نیا نآ یلصا لیلد .دنتسین دربراکرپ یلیخ هزورما ،لاح نیا اب
نامتفگ رد ،یهاوخدوخ موهفم یتح و تعغنم موهفم هک تسا یانعم ریخا یاه
ناش هب تدش هب
دحاو کی ،صاخ
نانادداصتقا یارب .تسا هتفای لیلقت یداصتقا یصخش عفانم هب ینعی
، ثحب
تسا ناسکی یصخش تعفنم اب تعفنم مه نآ و
یم هک تسا یزیچ یاهرایعم هب هجوت اب دناوت
م یناهج دننا لوپ
، هزادنا درک یریگ گربدئوس(
،1
2005 : 360 ) . لیلقت نیا هن تعفنم موهفم رد ییارگ
هب طوبرم تاعلاطم رد هکلب هتشاد دوجو داصتقا ملع یلصا نایرج رد ینلاوط نایلاس یارب اهنت ر زین )نانز ینیرفآراک صوصخ هب و( ینیرفآراک یم ار نآ یاپ د
هک ینعم نیدب .دید ناوت
نانیرفآراک
ًابلاغ هب هباثم نایارگدرف یتخسرس
هب ریوصت هدیشک یم دنوش هک اهنت هب لابند داجیا
نامزاس اه و همانرب یاه دیدج یارب یزاسرثکادح عفانم
یصخش دوخ
دنتسه . نینچ ریوصت
،یصقان نیا لوا تیعقاو ار یم ناهنپ اهرظن زا هک دنک
ک نانیرفآرا زین
یم عفانم دنناوت یعمج
ار
لابند مود و دننک ضقانت
نیداینب دوجوم رد یریگیپ نامزمه عفانم یدرف و یعمج ار رد ناسنا
ناشن یمن کی .دهد سکوداراپ
نیداینب رد ناسنا یریگیپ نامزمه عفانم یصخش و یعمج تسا .
تیزکرم روحمدوخ نیا
سکوداراپ رب
« نم » زکرمتم یم دوش - ام تیه هناهاوخدوخ یا
هک ارم هب
تمس یبایتسد هب عبانم و ییاهزیچ هک
عفانم یدرف ما ار هب رثکادح یم
،دناسر نتشاد
،لرتنک
1.Swedberg
« یارب
؟ودره ای لوپ ،قشع
» یفیک هعلاطم تعفنم
یبلط ... هنانز 3
للاقتسا و زیامت تبسن هب
،نارگید و رامثتسا ای تباقر اب نارگید هب ناونع یرازبا دنمدوس یارب
هب تسد ندروآ عفانم
،یصخش قوس
یم تیزکرم .دهد عفانم
یعمج اما لوح
« ام
» یم دخرچ -
تیهام یعمج نام هک ام ار راداو یم دنک اب نارگید دنویپ و طباور نیب یدرف رادیاپ رارقرب هدرک و
اهنآ ار ظفح
،مینک یشخب زا کی ششوک یعمج رتگرزب زا نامدوخ میشاب و یارب یبایتسد هب نیا
عفانم یعمج ات زرم بیسآ یریذپ یصخش اب نارگید یرایمه و یراکمه مینک
. رب فلاخ هیرظن
بلاغ عفانم یصخش
،ینلاقع یرایسب زا تاعلاطم یبرجت
رد مولع یعامتجا ناشن
هداد تسا هک
مدرم هب یریگیپ مه عفانم یصخش و
مه عفانم یعمج قوس هداد یم دنوش ( نیوایلپ و
1گناچ
، 1990 یارب .)
،لاثم رد یگدنز
،هرمزور دارفا هب هنوگ یا هدهاشم یم دنوش هک مه یاج -هاگ
یاه
،یصخش تردق
و شاداپ یاه دوخ ار اقترا یم دنشخب و مه یاهراتفر یعامتجا
ار یارب عفن
نارگید ماجنا یم دنهد هک نکمم تسا اب عفانم یصخش اهنآ راگزاس دشابن ( نوستب
،2
199۸ زا .)
نیا نانیرفآراک ور یراجت
هن لابند هب اهنت یور
تورث زا و
دوس یصخش هرهش
،دنا هکلب نینچمه
ب ه لابند دربشیپ عفانم و هافر نادنمراک و
نایرتشم دوخ
،دنتسه هک یهاگ تاقوا اب هنیزه یصخش
لباق یهجوت زا عبنم دوس تکرش ماجنا یم دوش ( نوسلن و
3لب
، 2004 .)
لیلقت نیا دش هتفگ هک هنوگنامه اما شنک دروم رد اهنت هن ،تعفنم موهفم رد ییارگ
هکلب ماع روط هب هنانیرفآراک ار رد
.تسا هدش رارکت زین صاخ روط هب نانز ینیرفآراک اب هطب
تیمورحم هلئسم نوماریپ نانز ینیرفآراک هب طوبرم تایرظن رتشیب زا یصاخ عون رب رظان اهنت و
تعفنم .تسا یداصتقا تعفنم ینعی یبلط شهوژپ رتشیب ساسا نیا رب
رد دوجوم یاه
رثا رب لاصیتسا ای رابجا ،هعسوت لاح رد یاهروشک ای ردپ(راوناخ تسرپرس گرم ای و رقف
نخس یرابجا نانیرفآراک زا و هدرک رکذ نانز ینیرفآراک لیلد نیرتمهم ناونع هب ار )رسمه یم ساد(دنیوگ
،4
2001 : 1۸ دننام یتیعضو و طیارش زا هک دنتسه یناسک نیرفآراک نانز نیا .)
یثات هریغ و هداوناخ یلام تلاکشم ،راوناخ تسرپرس ای رسمه گرم هتفریذپ ر
هب روبجم و دنا
هدش راک و بسک عورش تعفنم ای یلام عبانم ندروآ تسد هب اهنآ یلصا هزیگنا و کرحم .دنا
،ساد(تسا یداصتقا 2001
: 1۸ .) نیا روط هب اهنآ ات دش ببس نیرفآراک نانز زا هیلوا هنومن
1.Piliavin & Chang
2.Batson 3 .Nelson & Bell 4. Das
4 هعماج تاعلاطم نآ راشتنا / یتخانش
نیلا
هقبط ارگمه هورگ کی ناونع هب و ناسکی دنوش هعلاطم و یدنب
. ساسا نیا رب نودب امومع نانز
تعفنم بسک لابند هب رابجا رثا رب و هثداح کی عوقو یپ رد اهنت و هدش هتفرگ رظن رد تعفنم یداصتقا یمرب
تسا هدرک ذوفن زین تاعوبطم رد یتح هک هداتفا اج یردق هب ریوصت نیا .دنیآ :
لاس رد ،لاثم ناونع هب 2012
هلاقم رد زمیات کرویوین همانزور ، راک نز زا یا
رایسب نیرفآ
یم مان یقفوم سناوت هک درب
هت شزرا اب یناپمک کی و هدرک بسک یداصتقا تیقفوم 120
نویلیم
هبنج هب هلاقم نیا رد اما دنک هرادا ار یرلاد لباق و رگید یاه
هدشن هتخادرپ وا تیقفوم هجوت
تسا ( نیروه
،1
2012 .) مهف یارب هک تسا هدش رجنم یتاعلاطم یریسم هب تاعوضوم نیا
قفوم نیرفآراک نادرم اب لباقت رد ار ریقف و هدیشک تیمورحم نیرفآراک نانز ،نانز ینیرفآراک رت
یم رارق رتدمآراک و .دهد
ریوصت هاگچیه ،لاصیتسا و تیمورحم هناگود زا جراخ نیاربانب
هعماج تعفنم یتخانش هنابلط
.تسا هدشن هئارا نانز ینیرفآراک زا یا رد
اجنیا نیا شسرپ یدیلک
حرطم یم دوش هک ایآ اساسا یم ناوت موهفم تعفنم ار رد لیلحت تیسنج و داصتقا دراو
؟درک
تسینمف اه نیا شسرپ ار حرطم هدرک دنا ( ریتودسانوج
،2
19۸۸
؛ ربلوف و نمتراه
،3
19۸۸ ) . اهنآ
دندقتعم هب روظنم لیلحت رثوم تعفنم یتیسنج دیاب یارو هشیدنا ملع داصتقا جیار تفر هک رد
نآ اهنت کی عون تعفنم ینعی تعفنم یداصتقا دروم
ثحب رارق یم .دریگ نیا عون ییارگداصتقا
هب لوق ویدروب رایسب اب نیا هشیدنا رد طابترا تسا هک تعفنم یداصتقا اب
درم رد رازاب هطبار
دراد و یهاوخرگد اب
نز رد .هداوناخ هعماج هاگن اما هک یفیط ره زا تعفنم موهفم هب هناسانش
وم ،دشاب خنس یعون دی کرحم تعفنم عاونا هک انعم نیدب .تسا یسانش
شنک یارب ار ییاه
ناسنا یم دیلوت اه ناسنا شنک هجیتن یعامتجا یگدنز و دنک
کرحم نیا ساسا رب اه .تساه
سپ
یارب نتخادرپ هب
هلئسم تعفنم رد تیسنج و
،داصتقا مزلا تسا عاونا فلتخم تعفنم دننام(
تعفنم
،درم تعفنم
،نز م تعفن ناکدوک و
،نادنزرف عفانم
یفطاع و تعفنم )یگداوناخ ار
رد
لیلحت دراو .مینک
نیاربانب فده هلاقم رضاح نیا تسا هک اب هلصاف نتفرگ زا لیلقت ییارگ نایرج یلصا ملع
داصتقا رد هطبار اب موهفم تعفنم هک(
رد رتشیب عقاوم نآ ار تیبولطم زین
یم
؛)دنمان یریوصت
1.Horyn
2.Folbre& Hartmann 3.Jonasdottir
« یارب
؟ودره ای لوپ ،قشع
» یفیک هعلاطم تعفنم
یبلط ... هنانز 5
توافتم زا شنک هنانیرفآراک/یداصتقا نانز
رد هزوح عیانص یتسد
1نردم هئارا .دهد زا نیا ور هب
نیا شسرپ یساسا خساپ هداد دهاوخ دش هک ایآ نانز رد شنک هنانیرفآراک دوخ
رد هزوح عیانص -
یتسد نردم هب لابند بسک کی عون تعفنم اتدمع(
)یداصتقا دنتسه
ای عاونا
؟عفانم و زا للاخ
خساپ هب نیا سرپ ش یلصا هب داعبا نوگانوگ تعفنم
یبلط هنانز زین هتخادرپ دهاوخ .دش نیا
رد هک ارچ تسا تیمهارپ رایسب و عیدب دوخ عون رد هعلاطم قیبطت
تادهاشم
،یبرجت رگا -شنک
یاه هنانیرفآراک نامزمه
هب عفانم یعمج و یصخش دنزادرپب هب ظاحل یرظن لماک رت و زا رظن
یبرجت قیقد رت دهاوخ
،دوب تبسن هب یتلاح هک اهنت رب ساسا عفانم یصخش ای عفانم یعمج .دشاب
رب نیا
،انبم هیرظن یزادرپ )نانز ینیرفآراک( صوصخ هب ینیرفآراک هزوح رد دیاب
رب ساسا مه
عفانم یصخش و مه عفانم یعمج ناسنا اه
،دشاب هن رب ساسا .اهنآ زا یکی
2 شهوژپ یرظن هنیشیپ.
ناتساد هطبار نیب هیامرس یراد و یریگیپ عفانم یصخش شیب زا همه رب یور
ِنادرم رد یوجتسج
لوپ زکرمتم هدش تسا . رد یلاح هک یهاگدید یتیسنج
تیاور هدیچیپ یرت ار ناشن داد دهاوخ .
هب لابند تورث
،ندوب رب قبط هچنآ هک تربار رنوربلیه یم 2
،دیوگ یارب نادرم تبسن هب نانز
تیعورشم رایسب
یرتشیب دراد . کی هناگود یقلاخا درادناتسا یم
دناوت هب هژیو زا مادآ تیمسا ( هک
یهاوخرگد باصق
و اونان ار دروم شسرپ رارق داد اما زگره رد دروم نانز و ناردام اهنآ یفرح
دزن ) ات درفلآ لاشرام ( هک یم دیسرت یریگبدزم نانز
ار هسوسو دنک هک تبسن هب فیاظو یگداوناخ
1 تلااقم رد.
« تشگزاب هب هناخ
» : هعلاطم یفیک یلاغتشادوخ و
شنک هنانیرفآراک نانز
غراف لیصحتلا
یهاگشناد / همانلصف یملع یشهوژپ همانرب یزیر هافر و هعسوت
،یعامتجا هاگشناد هملاع
،ییابطابط لاس 9
، هرامش 34
،
،راهب 139۷ ؛
« یدلوت رگید
» : هعلاطم یفیک هدیدپ ی روهظون عیانص یتسد نردم رد رصع هکبش
،اه ود لصف همان یملع
یشهوژپ هعماج یسانش رنه و
،تایبدا هاگشناد
،نارهت هرود 10
، هرامش
،لوا راهب و
،ناتسبات 139۷ ؛
«
،هداوناخ
،ناتسود
هبیرغ اه
» : هعلاطم یفیک هکبش یزاس نانز رد هزوح عیانص یتسد
،نردم همانلصف تاقیقحت یگنهرف
،ناریا هدکشهوژپ
تاعلاطم تاعلاطم یگنهرف و
،یعامتجا ازو تر
،مولع تاقیقحت و هرود،یروانف 13
، هرامش
،لوا یپایپ 49
،
،راهب 1399 ؛
« یزیچ نایم رنه و تراجت :»
هعلاطم هعماج یتخانش شبنج اهرنه و عیانص یتسد نردم
،ناریا همانلصف
تاعلاطم نایم هتشر یا مولع
،یناسنا هدکشهوژپ تاعلاطم
تاعلاطم یگنهرف و
،یعامتجا ترازو
،مولع تاقیقحت و
ف یروان ( شریذپ یعطق ) یگژیو هب لیضفت هب یاه
هزوح روهظون عیانص یتسد نردم هتخادرپ زا هلاقم نیا رد .میا
شنک هب و هدرک یراددوخ نادیم ددجم فیصوت تعفنم یاه
.دش دهاوخ هتخادرپ هزوح نیا رد نانز هنابلط 2.Robert Heilbroner
6 هعماج تاعلاطم نآ راشتنا / یتخانش
نیلا
دوخ یب یهجوت دننک ) میسرت وش د ( ربلوف و نمتراه
،1
19۸۸ لوجوپ ؛
،2
1992 .) اب یجنایم یرگ
یژولوئدیا یاه
،یتیسنج یورشیپ
ییارگدرف دنک
یم
،دوش اما نانچمه تیعورشم تورث
یزودنا
نانز ات همین مود نرق متسیب رد یاهروشک هیامرس
یراد راکشآ یم یقاب هدشن .دنام
تلاجم و داصتقا ملع یلصا نایرج نوتم یاوتحم اساسا یم ناشن یشهوژپ
هک دنهد
توافت دروم رد دنتسین لیام نانادداصتقا ناگروم و رنیف(دنیوگب نخس نانز و نادرم یاه
،3
19۸5 .)
یم رظن هب هدش دعاقتم نانادداصتقا رتشیب دسر
توافت هک دنا لیلحت هدودحم زا رتارف یتیسنج یاه
هراگنا ای یکیژولویب تامولعم هزوح رد ای یداصتقا هعماج یاه
یم رارق یتخانش رد .دنریگ
تنس ضرف نیا رب نادداصتقا نادرم رثکا ،یتسیسکرام و کیسلاکوئن یاه یدرف عفانم هک دنا
هیامرس رازاب رد نادرم تامیمصت هدننازیگنارب یمن رما نیمه اما تسا یراد
و نادرم کرحم دناوت
هزوح رد نانز ب هطبار نانادداصتقا زا یرایسب .دشاب هناخ یصوصخ ی
ینلاقع درم موهفم نی
هیامرس روهظ و یداصتقا هدرک فشک ار یراد
رتسلا(دنا
،4
19۷9
،نمشریه ؛ 1393
اهنآ رتشیب اما ؛)
هیامرس هعماج هنارلااسردپ داعبا و یداصتقا ینلاقع درم نیب هطبار یم هدیدان ار یراد
.دنراگنا
یسنج و یصخش تعفنم موهفم نیب طابترا تیمها یظافل هاگتسد ود لقادح یم ناهنپ ار ت
:دنک
نیب یاهداضت دوجو ناکما ،کرتشم تیزم عبات ضرف ،کیسلاکوئن تنس رد ار هداوناخ رد یدرف
یم در ناکما ،تسا لصا یتاقبط تعفنم هک ضرف نیا ساسا رب ،یسکرام تنس نورد رد و .دنک
یم هتشاگنا مهبم دحاو هقبط کی نورد دارفا نیب داضت دوجو اپ ود ره هجیتن رد .دوش
میادار
هدیا یریوصت یم هئارا هداوناخ زا لآ
تیدودحم و دنهد عفانم درکراک رب یتخس رایسب یاه
یم هداوناخ نورد رد یصخش نمتراه(دنراذگ
،5
19۸1 ربلوف ؛
،6
19۸6 اب و نیاربانب .) هجوت
هب دیکات
اهنآ رب نیا عفانم حوضو هب ریغ
یدرف و داعبا ریغ
،یداصتقا نانز
دوخ ار هب ناونع وجوم تاد اتبسن
ریغ یداصتقا فیصوت
یم دننک . نیا اهنت هن ریوصت شقن
یمهم رد ینلاقع یزاس یرباربان یاه
نیا هکلب هتشاد راک یتیسنج للادتسا
هک مه ار لد
یلوغشم هناهاوخرگد یاه و
یقلاخا نکمم
تسا رد رازاب هیامرس یراد هب راک هتسب در ،دوش یم
ریوصت .دنک نز
هاوخدوخ رد
ادتبا کی رازبا
1.Folbre & Hartmann
2.Pujol
3.Feiner& Morgan 4.Elster
5.Hartmann 6.Folbre
« یارب
؟ودره ای لوپ ،قشع
» یفیک هعلاطم تعفنم
یبلط ... هنانز 7
هناسفا یا رثوم یارب قیبطت نداد هطلس هنادرم اب هیرظن یداصتقا دوب
. اما نیلوا نانادداصتقا
تسینمف اب
نیا ریوصت فلاخم دندوب و نانادداصتقا رصاعم
تسینمف یاهداضت
یداصتقا لباق
یهجوت ار نیب نانز و نادرم دنتسم هدرک دنا . شهوژپ یاه نانآ لمکم و تیوقت هدننک شلات اه ی
یارب رگید هبلغ
رب کیکفت یموهفم یتنس عفانم یصخش و یهاوخرگد تسا
.
2 - 1 دركیور.
کیسلاکوئن رد
هطبار اب عفانم یصخش
یداصتقا ییارگدرف ییارگدرف نامه عقاو رد دراد رارق کیسلاکوئن یداصتقا هیرظن زکرم رد هک یا
ناونع هب هن ار نانز یداصتقا هیرظن ناماگشیپ رثکا .تسا هنادرم نارسمه ای ناردام هب هکلب ،دارفا
یم دودحم یم اعدا بلغا نردم یبرجت تاعلاطم .دننک
هب ای و ،یقطنم یداصتقا ظاحل زا نانز هک دنک
هزادنا و نادرم یصخشریغ یایند نیب قیقد یظفل یدنبزرم .دنتسین یصخش عفانم بلاط ،نادرم ی
ظفح یقلاخا تاداقتنا زا ار رازاب ،نانز یصخش یایند یم
هقادم زا ار یتیسنج طباور و دیامن
یم ادج یداصتقا هشیر .دنک
شور ییارگدرف یاه رب هک مهدفه نرق یسایس هیرظن رد نردم یتخانش
هلدابم یم دیکات دارفا نیب دازآ ی یس .تسا هتفرگ رارق ،دنک
یب کم (نوسرف 1962
1) نییبت رد دوخ یاه
هیرظن زا زباه ساموت یاه کلا ناج و 2
فیصوت ،3
هیامرس موهفم و دازآ هلدابم رب دیکات زا یبسانم
یم هئارا یناسنا :دهد
« تیفرظ روخارف هب هک هدش لیکشت دازآ نادرم یدایز دادعت زا هعماج و ناشیاه
هلیسو هب هک هچنآ یم تسد هب لمع ی
طابترا رد رگیدکی اب ،دنروآ هلدابم طباور زا هعماج .دنا
نیب یا
هعماج .تسا لکشتم ناکلام یم لیدبت یسایس
هبساحم رازبا هب دوش نیا زا تظافح یارب یرگ
ییاراد هلدابم هطبار کی ظفح یارب و اه مظنم یا
.»
فاضم تسا صخشم هک هنوگنامه تفص نیا هیلا
ییاناوت و دوخ تیدرف کلام هباثم هب ،درم موهفم هب هدروخ دنویپ هنایارگدرف هنوگ هب ،شیاه
هب هک یا
عماج نویدم هجو چیه غلاب نادرم نیب طباور رب هراومه یسارکومد لاربیل هیرظن ،هجیتن رد .تسین ه
هراعتسا اب ضقانت رد یرگدلاو فطاوع هک دوب نیا هجوتم مه شدوخ زباه .تسا هتشاد زکرمت یم حیرصت نیاربانب .)همه هیلع رب همه زیتس(تسا یناسنا هعماج یارب وا یزکرم هیرظن هک دنک
شا
اب نادرم اب اهنت وا نایب هب .دراد راکورس غل
"
رب نیمز زا نادرم یم
چراق دننام ناهگان و دنزیخ دوخ یاه
یم لماک غولب هب ،رگیدکی اب یلماعت چیه نودب ور دنسر
(»
ونافتسید
،4
19۸4 : 6 لاس وا .) ،تبقارم اه
1.C. B.McPherson
2.Thomas Hobbes 3.John Locke 4.DiStefano
8 هعماج تاعلاطم نآ راشتنا / یتخانش
نیلا
تظفاحم و تاکرادت چراق فلاخ رب نادرم هک ار ییاه
طسوت و دندنمزاین اهنآ هب ور دوخ یاه نانز
یم ماجنا یم هدیدان ،دوش زباه .دریگ
و کلا اب هدیدان نتفرگ عاونا یطباور هک نکمم تسا نینچ
یدهعت ار بجوم ره ،دوش ود
نیا شیپ ضرف ار تیوقت یم دننک نادرم هک چیه
یدهعت هب هعماج
.دنرادن روطنامه هک
یسنان کوتستراه (1
19۸3 ) هدهاشم هدرک
،تسا نیا نادقف دهعت رد هیرظن
لاربیل یسارکومد اهنت
رد یتروص تابثا یم دوش هک یگدنز یگداوناخ و
هب روط صاخ شرورپ
،دنزرف رد زتنارپ هتشاذگ ای زا لیلحت اه جراخ .دوش وا یم :دسیون
« رگا هطبار ردام - دازون ار هب یاج
هلدابم رازاب هب ناونع عون هیلوا لماعت یناسنا رد رظن یم ،دوش هتفرگ حرط ناوت
یلک ایسب ر یتوافتم
زا کی عامتجا دید ار (»
،کوتستراه 19۸3
: 41 - 2 .) یتح مادآ زین تیمسا هک
یرایسب زا تایضرف
تنس لاربیل یسارکومد ار
دراو نییبت شا زا دشر و هعسوت یداصتقا و هدرک
زا هظحلام طباور
یداصتقا رد
جراخ زا رازاب زیهرپ هدرک .تسا اما وا اب نیا اعدا هک ینابرهم یعیبط یب ن زای زا ره
،یحیضوت رب
هداوناخ طلسم
،تسا یعس تسا هدرک ات
عضوم شیاتس زیمآ شیوخ ار تبسن هب
یریگیپ عفانم یصخش رد رازاب لیدعت .دنک تیمسا میهافم و(یراجنه )کیژولوئدیا
ار لاماک نشور
هدرک :تسا دارفا رد رازاب یصخشریغ دیاب
تفعنم(هاوخدوخ )بلط
،دنشاب ییاج هک تسد یئرمان
نیمضت دهاوخ درک هک عفانم یصوصخ رد
تمدخ عفانم یمومع دهاوخ .دوب اما رد هداوناخ تسد
یرای رگ دیاب یلوتسم .دشاب یهاوخدوخ رد
اجنآ
،یعیبطریغ دمآراکان
و ریغ زکرمتم دهاوخ .دوب
نیرتروهشم لقن
لوق زا باتک تورث للم نیا تسا :هک
« زا رس یهاوخریخ یمن
میناوت ماش دوخ ار
زا ق
،باص وجبآ شورف ای اونان بلط
،مینک هکلب اهنآ عفن یصخش ناش ار ظاحل -یم
دننک (»
،تیمسا 193۷
2) اما . تیمسا زگره هراشا درکن هک نیا هقوذآ ناسر ،شورفوجبآ ،باصق(اه
)اونان رد عقاو ار ماش تسرد یمن .دننک و وا یتح رد رظن تشادن هک نانز اهنآ نکمم تسا اب هجوت
هب عفانم دوخ ارب ی ناشنارسمه ماش
هیهت .دننک وا نیرتمک یدیدرت تبسن هب یهاوخریخ ناردپ
و
نارهوش .تشادن رد هیرظن تلایامت
،یقلاخا (تیمسا 1966 ) نیب رما یمومع و یصوصخ یطخ
میسرت درک هک رد هجرد لوا داصتقا هب یلوا قلعت تشاد و قلاخا هب وا .یمود هب
هناگود یا هداس
لسوتم دشن اما هزوح یاه هناگادج و ریاود مه یزکرم هک ره مادک یبیکرت زا یهاوخریخ یارب
دوخ و یهاوخریخ یارب
نارگید دوب ار نیعم نمسر(دومن
،3
19۷6 : ۷0 .) هداوناخ و ناتسود رد
1.Nancy Hartsock
2.Smith 3.Reisman
« یارب
؟ودره ای لوپ ،قشع
» یفیک هعلاطم تعفنم
یبلط ... هنانز 9
ینایم نیرت هریاد ی )دوخ(سفن نادرم
رارق .دنتفرگ نیا دامتعا هب تلایامت یقلاخا
رد یگدنز
یگداوناخ هلیسو
ی یدنمتردق ارب
ی یفن قوقح نانز
،دوب اریز رب نیا تللاد تشاد هک نانز هب
ناونع رتخد ای رسمه زا تیامح یاضعا هداوناخ تذل یم .دنرب زمیج یم هراب نیا رد لیم :دیوگ
« کی زیچ لاماک حضاو
،تسا هکنیا مامت یدارفا هک عفانم اهنآ هب روط راکنا یریذپان دزن دارفا رگید
تسا دیاش نودب چیه هنوگ ز یتمح هب تسد .دیآ زا نیا رظنم نکمم تسا همه ناکدوک ات نس
یصاخ هنوگنیا رد رظن هتفرگ دنوش هک ناشعفانم اب
ناشنیدلاو دنویپ
هدروخ .تسا نینچمه نانز زین
نکمم تسا زا نیا رظنم هتسیرگن دنوش هب هنوگ یا هک ناشعفانم اب
ناردپ ای ناشنارسمه دنویپ
هدروخ تسا (»
1لیم
، 1۸25 : 122 .) ضرف رب نیا تسا هک نادقف هزیگنا هناهاوخدوخ رد
نانز هب
یگداس رب هیلع اهنآ هدافتسا یمن .دوش یخرب زا نافلاخم ییاهر نانز راهظا هتشاد دنا هک نانز رد
لابند ندرک عفانم دوخ یلیخ بوخ دنتسین و نیاربانب دروخرب اب نانآ هب ناونع دارفا اهنت هیام ی جنر
نانآ دهاوخ .دوب رب یخ رگید رارصا دنراد تسا نکمم هک نانز
زا قیرط سامت اب یایند ییارگدرف
،هناهاوخدوخ دساف
هدش و نادرم زین لمحتم جنر زا تسد نداد ذوفن یندمت ناش .دنوش تربره
رسنپسا (2
1۸۷6 ) رادشه داد هک تکراشم نانز
رد تیمکاح هب
تیعضو یهافر هعجاف یراب رجنم
دهاوخ .دش اریز تعیبط عون د یتسو نانز نکمم تسا هب لکش نونج یزیمآ همادا ادیپ دنک
،رسنپسا(
1۸۷6 : 414 اب .) نیا لاح نانادداصتقا هتسجرب
زا نوسلئماس (3
1956 ) ات رکب یرگ (4
19۷6 )
عازن یمک اب یگتشابنا تیبولطم
یاه یدرف رد نورد هداوناخ هتشاد .دنا اریز دندقتعم قافو و
عون یتسود رد اجنآ مکاح .تسا موادت یخیرات لیامت هب دودحم ندرک یدنمدوس یاه
هتسباو هب
هداوناخ رد هلاسر رکب رد دروم هداوناخ رایسب دوهشم تسا ییاج هک هراشا یم دنک یایازم
عون یتسود رد دوبهب هافر ناکدوک و نیدلاو اب بیاعم رد نآ تلاماعم رازاب
یربارب یم دنک
،رکب(
19۸1 ، 1 .) رکب اب قیدصت هکنیا یهاوخدوخ یم
دناوت تروص هیرک دوخ ار رد نورد هداوناخ
رد بلاق کی هچب دساف نایامن
،دزاس شللادتسا ار
شیپ یم .دریگ اما رکب هب یاج هکنیا حیضوت دهد
ارچ یاضعا هداوناخ زا یهاوخریخ ریاس
اضعا هدافتساوس یمن
دننک و یراوس یناجم یمن
،دنریگ رد
عقاو هب موهفم روتاتکید هاوخریخ
لسوتم م ی .دوش هب هتفگ :یو
« نیدلاو نکمم تسا زا
یراذگاو یاه یلامتحا نیدب تهج هک هزیگنا زارد یتدم یارب نادنزرف مهارف دننک ات عفانم لک
1.Mill
2.Herbert Spencer 3.Samuelson 4.Becker
10 هعماج تاعلاطم نآ راشتنا / یتخانش
نیلا
هداوناخ ار رد رظن تورث ،دنریگ هرهب
دنربب (»
،رکب 19۸1
، 1۸۸ .) یهاوخدوخ رد
هداوناخ هب بتارم
رتدودحم تسا
و نیا طوبرم هب یاهراتفر هناغلابان
ناکدوک تسا ات راتفر هبساحم رگ .نلااسگرزب
یناسک هک تردق دنراد عون تسود دنا اهنت یناسک هک نآ ار دنرادن اما یم دنهاوخ هک هتشاد دنشاب
دساف رفلشریه(دنتسه
،1
19۷۷ کلاوپ؛
،2
19۸5 .) ابیرقت دادعت یمک زا نانادداصتقا مهس
رکب زا نییبت
داصتقا یگدنز یگداوناخ ار
یم امامت یذپ
؛دنر اما ضرف کی عبات دوس کرتشم رد
،هداوناخ تایبدا
یبرجت راک نانز رد هناخ و یورین راک ریگبدزم ار شرتسگ یم .دهد هتفریذپ هدش نیرت لدم هضرع
یورین راک نانز ضرف یم دنک هک نانز هب یگداس لقادح هجیتن یراک هک یم دنناوت رد هناخ ماجنا
دنهد اب یدزمتسد هک
یم دنناوت رد ب رازا دننک تفایرد ار
هسیاقم یم دننک و ره ود ار رد ربارب
یدنمدوس تاقوا
تغارف یم رسنیم(دجنس
،3
19۸0
؛ ونورگ
،4
19۸0 رگا .) نانز رد رازاب رتمک زا نادرم
دمآرد بسک دننک اما رد هناخ رتدلوم
،دنشاب رد دیلوت یگناخ صصخت یم
دنبای و دوس کرتشم
هداوناخ ار هنیشیب یم .دنزاس ایسب یر زا نانادداصتقا کیسلاکوئن
اب دانتسا هب نیا ثحب هک نانز رد
دیلوت یگناخ زا تیزم یبسن دنرادروخرب و
نیاربانب باختنا یم دننک هک رد نیا هنیمز صصخت
،دنبای للادتسا یم دننک هک نانز تیولوا یرتشیب یارب هافر هداوناخ ناش دنلئاق ات تبسن هب حطس
دزمتسد .ناشدوخ رد
ومن کی هن زا باختنا هفرح یا هک نراک مابسان نامزاس راذگناینب5
9 هب 5 ای
نامه نمجنا یلم نآ ،رگراک نانز ار
« هیرظن گنیمیل
6» یاهدزمتسد نانز
یم
،دنمان رسنیم و
کلاوپ
،۷
19۷4 و 19۷۸ ) و کچلوپ (۸
19۸1 ) للادتسا یم دننک هک
،نانز لغاشم مک دمآرد هنانز - روحم
ار باختنا یم دننک اریز رد نینچ لغش ییاه رگا هب لیلاد یگداوناخ روبجم
هب کرت و ددجم عوجر
،دنوش شهاک دزمتسد یرتمک ار هبرجت نیدلگ .درک دنهاوخ (9
19۸5 حیضوت ) یم هئارا یرگید
دهد
رد هکنیا دروم هنوگچ
نانز هک یرتمک یاهدزمتسد رطاخ هب رد
لوط هعسوت یداصتقا اکیرمآ
هدرک تفایرد هدش شنزرس ،دنا
.دنا اهنآ مهس هدنیآ یورین راک دوخ ار هتفرگ مک تسد دنا
و هب نیمه
لیلد زا تراهم یاه طبترم اب لغش .دنتسین رادروخرب اب
نیا
،باسح نانز رد ناکم رازاب تبسن هب
1.Hirshleifer
2.Pollak 3.Mincer 4.Gronau 5.Karen Nussbaum 6.lemming theory 7.Mincer&Polachek 8.Polachek
9.Goldin
« یارب
؟ودره ای لوپ ،قشع
» یفیک هعلاطم تعفنم
یبلط ... هنانز 11
یداصتقا رظن زا نادرم رتمک
تعفنم بلط .دنتسه و
،نادرم
ًلاامتحا اهنت هب رثکادح یزاس تیبولطم
کرتشم هقلاع
،دندنم ا ام چیه هزیگنا دنرادن یداصتقا نانز هک
ار زا ندروآ تسد هب تراهم
یاه
یلغش هک نکمم تسا للاقتسا یداصتقا ناش ار شیازفا
،دهد یاهدمایپ .دننک فرصنم نیا
تسایس
حضاو :تسا رگا هن نادرم و هن نایامرفراک یلیلد
یارب فرصنم ندرک نانز زا یوجتسج لغاشم
اب
دمآرد رتهب
،دنرادن سپ نانز هنابلطواد میمصت
یم دنریگ هک هب لابند لغش اب دمآرد رتهب .دنشابن رد
خساپ هب تساوخداد ضیعبت
هک زا یوس نویسیمک تصرف
یاه ربارب هئارا هدش
،دوب هاگشورف گرزب
ییاکیرمآ
1زریس
، یعدم مومعلا هربخ یا ار هب هاگداد دناوخارف و
وا راهظا تشاد هک نانز لغش یاه
شورف ار هک رد نآ قح نویسیمک )تیرومام(
تفایرد یم
،دننک یمن دنهاوخ اریز نینچ هاگیاج ییاه
اب شزرا یاه هناخ و هداوناخ رد داضت تسا رنیو(
،2
19۸5 .) ریاس هربخ نایعدم فلاخم
.دندوب اما
یتح یناسک هک قفاوم دنتسه دیاب هب نیا شسرپ اه خساپ :دنهد ارچ لغاشم تیلوئسمرپ و
رپ دمآرد
یارب انز ن ریاغم اب شزرا یاه یتنس هناخ و هداوناخ
؟دنا کی خساپ یلامتحا نیا تسا هک نادرم
یدحات هفیظو هدوهیب ی عافد زا نآ شزرا اه ار هب نانز یم راذگاو .دننک
هک یماگنه هب نانز
للاقتسا
یداصتقا یم تسد
،دنبای درادناتسا هناگود
هک یداصتقا یهاوخدوخ
ار طقف هب قلعتم نادرم یم د
،دنا
ریز لاوس یم .دنرب یماگنه هک رتارف زا یایند هنادرم اهرازاب شرتسگ
،تفای یریگیپ عفانم یصخش
دارفا طسوت هن
اهنت شزرا یاه یتنس ار دیدهت یم
،دنک هکلب هب ناونع لصا کی یارب
یهدنامزاس
دیلوت و هلدابم زین .درادن ینادنچ تیباذج
2 - 2 دركیور.
یتسیسکرام عفانم
یتاقبط
تقا نانادداص تنس
یسکرام تدم
تساه هک هیلع هدافتساوس یاه
هتساوخرب زا
عفانم یصخش
هتخیسگراسفا رد
داصتقا رازاب هزرابم یم .دننک رد
،عقاو سکرام و سلگنا زا یاهدمایپ ضقانتم
روهظ هیامرس
،یراد هک هب هتفگ اهنآ
« ینامسآ نیرت هوجو
،یبهذم روش قایتشا
،یدرمناوج تاساسحا
،یفسلف د ر بآ خی هدز هبساحم یرگ قرغ هناهاوخدوخ یم
دنوش
»،
هدز تفگش
،سلگنا(دنا -1399
: 33۷ .) اما یظافل یتسیسکرام عفانم
،یتاقبط دننام یظافل یاه عفانم یصخش
،کیسلاکوئن نانز
و
هداوناخ ار زا ورملق تینلاقع یداصتقا جراخ یم .دنک رد یلاح هک نانادداصتقا کیسلاکوئن
موهفم
عفانم یصخش ار هب ناکم رازاب دودحم یم دننک و زا یظافل تیبولطم کرتشم
هرهب یم دنریگ ات زا
1.Sears
2.Weiner
12 هعماج تاعلاطم نآ راشتنا / یتخانش
نیلا
هجوت هب یاهداضت نورد
هداوناخ زیهرپ
،دننک نانادداصتقا تسیسکرام
موهفم رامثتسا ار هب هاگنب یاه
هیامرس یراد دودحم یم دننک و زا یظافل یگتسبمه یتاقبط
هدافتسا یم دننک ات زا ناکما هرهب ک یش رد
هناخ بانتجا .دننک تفص رلااسردپ یهاگ
رد باتک هیامرس لبق زا هژاو هداوناخ رهاظ یم
،دوش اما
سکرام هب روط یلک اب هداوناخ هب ناونع کی دحاو
ًلاماک یتکراشم دروخرب
یم .درک
،سکرام تحت
ریثات شنیب
،لگه رد اب هطبار هداوناخ هب ناونع کی ورملق
ًلاماک سدنل(یقلاخا
،1
19۸2
،) یم دسیون
« تردق یورین راک
،یدرف اتاذ هب ناونع رازبا تردق یورین راک کرتشم هداوناخ لمع -یم
دنک
»
،سکرام(
139۸ : 1۷1 .) رد نیا هنیمز تردق یورین راک
،کرتشم هب حوضو هباشم تیبولطم
کرتشم .تسا و جیاتن هیضرف هتفگان لامع ینتفاین تسد هزادنا نامه هب .تسا
لیلحت سکرام زا
هیامرس
،یراد لئاسم دیلوت راوناخ و یروآدنزرف ار
رانک دز و یتح روصت لامتحا دوجو رامثتسا رد
هناخ ار راوشد تخاس
،ربلوف(
19۸2 ) . تعفنم یتاقبط هب روط یتنس
ًاتدمع رب ساسا عفانم نادرم
هقبط رگراک فیرعت یم .دش روطنامه هک نوسننب (2
19۸4 ) و رولیت ( 3
19۸3 ) هراشا هدرک
،دنا م سکرا
هناعطاق زا هاگدید سیلایسوس م یلیخت ینبم رب لوحت یقلاخا هداوناخ و راک ادج دش و شلات درک ات
هیرظن
« یملع
» یرت ار هرابرد شقن یخیرات یایراتلورپ یتعنص
میظنت .دنک نیا هیرظن
« رصانع یساسا
مشچ زادنا نادرم رگراک نامزاس
،هتفای اتدمع رهام ههد 1۸40 ار لماش یم
،دوش زا هلمج روصت
رگراک درم زا دوخ ش هب ناونع اهنت نان روآ یعقاو هداوناخ هقبط رگراک
»
،نوسننب(
19۸4 : 1 ) .
،نیاربانب
ضرف رب نیا تسا هک یاضعا هداوناخ اه یاراد نامه تیوضع و
عفانم یتاقبط دنتسه هک درم
قوقح ناشریگب یاراد نآ تسا
،رکآ(
19۷3 .) لیلحت یاه رصاعم تسیسکرام زا
راوناخ و رازاب راک
بلغا تبسن هب هداوناخ هنوگنیا دروخرب یم دننک هک ییوگ کی هعماج یتسیلایسوس کچوک
و -هدیا
لآ .تسا اهنآ شیارگ دنراد تافلاتخا یلامتحا
نیب نز و درم رد هناخ و لحم راک ار هب لقادح
دنناسرب ( نمتراه
،4
19۸1 .) یاهراک یگناخ رد هجرد لوا زا رظن شیاهدمایپ یارب
شابنا ت هیامرس
دروم لیلحت رارق هتفرگ تسا ( لااد اتسوک زمیج و
،5
19۷3 .) رتشیب ثحب اه رب رس نیا هلئسم دوب هک
ایآ یاهراک هناخ شزرا یفاضا یارب هیامرس دیلوت یم نک ن د ای ریخ ( تولمیه و
ناهوم
،6
19۷۷
؛
1.Landes
2.Benenson 3.Taylor 4.Hartmann
5.Dalla Costa & James 6.Himmelweit & Mohun
« یارب
؟ودره ای لوپ ،قشع
» یفیک هعلاطم تعفنم
یبلط ... هنانز 13
1موکس
، 19۷4
؛ نوسیراه
،2
19۷3 .) نانادداصتقا تسیسکرام رصاعم
تیمها توافت یاه یتیسنج ار
صیخشت یم
،دنهد اما زگره نیا ار
ًاعقاو هب لیلحت عفانم یتیسنج لیدبت یمن .دننک
2 - 3 . دركیور یتسینیمف رد
دروم عفانم یتیسنج
یاهدرکیور یداصتقا
،یتسینیمف اب
همه یعونت هک
،دنراد یگمه تبسن هب هنوگره یظافل هک نانز
ار هب هنوگ یا فیصوت دنک هک رد هسیاقم اب نادرم انم عف یصخش یرتمک دنراد ای هب روط راکدوخ
عفانم یتیسنج ار رد حطس نییاپ یرت تبسن هب عفانم یگداوناخ ای
عفانم یتاقبط رارق یم
،دنهد
نیبدب .دنا نافلاخم هیلوا تسینمف هب
یگژیو یکیژولوئدیا نیا
للادتسا هک نانز عون هناتسود کی
هاگیاج تسدریز ار
رد میسقت راک باختنا یداصتقا یم
،دننک .دنراد هراشا یرایسب
زا شهوژپ یاه
رصاعم یتسینیمف رب
للع و یاهدمایپ تردق
رباربان نیب نانز و نادرم زکرمتم .تسا و یرایسب زا
نیا اه شهوژپ تبسن
ریاس هب شهوژپ ریسفت ،اه یرتهب
زا تلایامت یداصتقا رد اهراوناخ و
رازاب
راک هئارا یم .دنهد ناج تراوتسا
3لیم و مه
،شراک تیره رولیت
،4
قباطم رثکا اهرایعم ،
ًلاماک رد
تنس کیسلاکوئن رارق
یم .دنریگ اب نیا
،دوجو فلاخرب
،ناشنارصاعم اهنآ
زا یدنبزرم نیب
داصتقا یدرف و داصتقا یسایس عانتما .دندیزرو هلاسر رد وا
دایقنا ی نانز یم دسیون :
« عفانم همه
ینما لکش هب نانز رد
ناتسد
،ناردپ هوش نار و یناردارب هک نامه عفانم ار
،دنراد دراد رارق و
اهنآ
هن اهنت یم دنناد هک هچ یزیچ یارب نانز بوخ
،تسا هکلب رایسب رتشیب عفانم زا نانز دوخ زا ناش
یم تبقارم دننک
...
،تارضح نیا
ًاقیقد نامه یزیچ تسا هک رد دروم همه تاقبط یگدنیامن هدشن
هتفگ یم .دوش هب ناونع لاثم ایآ نایامرفراک
ًلامع نانکراک عفانم ار ناش
یگدنیامن یم
؟دننک ایآ
عفانم نایامرفراک و
،نیلغاش رد نیا تروص هک هب یتسرد کرد
،دوش ناسکی
؟دنا ...
و هب روط
،یلک
ایآ نایامرفراک و
نانکراک یاراد عفانم یکرتشم رد ربارب همه دارفا هناگیب
،دنتسین روطنامه هک
نز
و رهوش رد ارب رب همه جراخ دارفا زا
هداوناخ هنوگنیا
؟دنا هولاع رب
،نیا هکنیا هن رگم همه
نایامرفراک نادرم
،بوخ نابرهم یهاوخریخ
،دنا هک قشاع نارگراک دوخ دنتسه و هشیمه وزرآ
دنراد هچنآ ار هک رتشیب هب عفن اهنآ تسا ماجنا
؟دنهد یمامت نیا اهاعدا هب نامه یاهاعدا هزادنا
1.Seccombe
2.Harrison 3.John Stuart Mill 4.HarrietTaylor
14 هعماج تاعلاطم نآ راشتنا / یتخانش
نیلا
طوبرم هب ز ن و دنتسه دنمفده و تسرد درم
» ( لیم
، 1۸69 : 4۸6 ) . دودح یس لاس دعب تولراش
زنیکرپ نملیگ
،1
کی نادداصتقا تسیلایسوس
و سینیمف ت اب هاگدید یرظن یطاقتلا
،یزیامتم
للادتسا درک هک نانز رد دیلوت یگناخ
" یارب زا یگتشذگدوخ
"
یم ادیپ صصخت
،دننک رتشیب هب
نیا لیلد هک باختنا یمک اد .دنر
« ثنوم سنج زا
رظن یداصتقا هب
رکذم هتسباو .تسا وا
نیمات هدننک ییاذغ وا تسا
» ( نملیگ
،2
1966 : 22 .) یادص یتسینیمف زین
یم دناوت رد میاداراپ
یسکرام نرق مهدزون هدینش .دوش رد باتک اشنم
،هداوناخ تیکلام یصوصخ و
تلود هک رد لاس
1۸۸4 رشتنم
،دش کیردرف سلگنا هب هباشت یب ن نانز و نارگراک هراشا هدرک .تسا یو رد دروم
هداوناخ یاه یاراد تیکلام :تشون
« درم ( نان روآ )هداوناخ اوژروب
؛تسا و نز هقبط ، ایراتلورپ ار
یگدنیامن یم
دنک
» ( سلگنا
،3
1399 : ۷4 .) سلگنا اب دیق هکنیا هداوناخ یاه هقبط رگراک رلااسدرم
،دنتسین نیا سایق ار گنرمک درک اریز ه م نز و مه درم قوقح ریگب و ره ود دقاف تیکلام
یصوصخ .دندوب
،هولاعب وا موهفم و یاوتحم راک یگناخ ار هدیدان تفرگ و موهفم راک ار هب
دیلوت لااک دودحم .درک اب نیا دوجو یماگنه هک هشیر یاه یلامتحا تیعبت نانز ار حیضوت
یم
،دهد موهفم عفانم یصخش یداصتقا ار
هب لیلحت باور ط نیب ود سنج دراو هدرک .تسا
تایئزج حرش سلگنا رایسب مک تیمها رت زا نیا تیعقاو تسا هک وا رما یخیرات مک یتردق نانز
تبسن هب نادرم ار فیصوت هدرک
،تسا هن توافت یاه یکیژولویب هک
ثعاب یتسودرگد نانز
یم
.دوش چیه کی زا للادتسا یاه هئارا هدش طسوت
،لیم
،رولیت نملیگ و ا سلگن اب یظافل یاه بلاغ
عفانم یداصتقا راگزاس
.تسین و نانادداصتقا سکودترا
زا ره ود تنس کیسلاکوئن و
یسکرام
نکمم تسا شیب زا دح زا عضوم
،یصخش هنانز
و نیاربانب
« ریغ یملع » عوضوم تلاجخ هدز
دنشاب و دنناوتن نآ ار رتشیب لابند .دننک رد
،عقاو فذح عفانم یتیسنج هب تیوقت زرم نیب
« مولع
یناسنا » و
« لع و یعیبط م » هک رابتعا هفرح یا دوخ ار هب تابثا هدناسر تسا کمک یم دنک
( کم یکسولک
،4
19۸5 .) اب نیا
،دوجو رد لوط هدزناپ لاس
،هتشذگ هیرظن مسینیمف عومجم ه یا
گرزب زا شهوژپ یاه یخیرات و یبرجت ار داجیا هدرک .تسا دهاوش ور هب یدشر دوجو دراد
ینبم رب هکنیا راوناخ ناکم ضراعت یداصتقا تسا
و نیا نامه یزیچ تسا هک رد شهوژپ
1.Charlotte PerkinsGilman
2.Gilman 3.Engels 4.McCloskey
« یارب
؟ودره ای لوپ ،قشع
» یفیک هعلاطم تعفنم
یبلط ... هنانز 15
کرتشم نمتراه ( 19۸1 ) و ربلوف ( 19۸6 ) هدمآ .تسا روطنامه هک
نامگرب ( 1
19۸1 ) هب روط
هصلاخ نایب یم
،دنک
« کیسر یاه یداصتقا هناخ
راد ندوب » رایسب دایز .تسا قبط تاعلاطم طوبرم
هب هجدوب ینامز هک اربان یرب ار رد عیزوت لااک و تاقوا دنتسم تغارف یم
نک ن
،د هراشا یم دوش هک
نادرم و نانز زا تردق هناچ ینز رباربان رد هداوناخ خرب رو دنراد اریز هنیزه یاه یشاپورف هداوناخ
یارب نانز رایسب رتشیب زا نادرم تسا (
2سیو
، 19۸4
؛ کم یورلا و
3یموه
، 19۸1 ) . یاهدرکیور
یتسینیمف هب
رازاب ک را نیا روصت ار هک نانز و نادرم نکمم تسا رد فادها ناش توافت هتشاد
،دنشاب در یمن
،دنک اما هراشا یم دنک هک نیا فادها
ًابلاغ زیمآولغ و قارغا هدش دنتسه اریز هب
ناونع هیجوت رگ ینلاقع دزمتسد نییاپ و تصرف یاه دودحم
،نانز لمع یم .دننک رورم رخاتم
یسانشناور تایبدا و
هعماج یسانش رد اب هطبار نازیم
شزرا شاداپ یاه دارفا یلام
،فلتخم
،هاگیاج یدازآ زا
،تراظن
،تیقلاخ راک
اب
،مدرم کمک هب نارگید و هریغ
،تسا نیا تاعلاطم
دنتسناوتن توافت
یاه لباق یهجوت ار زا رظنم تیسنج دنبایب ( نیکسر و نمتراه
،4
19۸6 : 60 .)
دهعت نانز هب هداوناخ اموزل یعبات زا تاحیجرت ای
یهدزاب اهنآ . تسین بلغا اهنآ هب
لیلد هارکا
ریاس یاضعا هداوناخ یارب رد کمک ماجنا
یاهراک هناخ و تیلوئسم یاه تبقارم زا ناکدوک
یم روبجم .دنوش
گربدلف و
5نلگ ( 19۷9 ) هراشا هدرک دنا نیا شیپ ضرف هک نانز رد هلهو لوا هب
لئاسم یگداوناخ هجوت
دنراد یم دناوت رجنم هب وس ء ریبعت یدج رد دروم راتفر نانز رگراک .دوش
هب ناونع
،لاثم یتقو تبیغ رد لغش هنانز یاه دایز
یم
،دوش بلغا ضرف تسا نیا رب هک
تادهعت
یگداوناخ یم
دناوت تلع نآ .دشاب اما قوقح و دزمتسد نکمم تسا شقن رایسب مهم هتشاد یرت
.دشاب هک ینامز لغاشم
هباشم یاقم هس یم
،دوش نازیم تبیغ نانز و نادرم توافت یرادانعم درادن
( ولب و
6ربرف
، 19۸6 .) رد تنس
،یسکرام تسینیمف
اه شور ییاه ار فشک هدرک دنا هک عفانم
یداصتقا نادرم
ثعاب هدش نانز زا یخرب لغاشم صاخ رانک هتشاذگ دنوش ( رلسک -
۷سیره
، 19۸2
؛ نمتراه
، 19۷6 .) رنوف تادنتسم (۸
19۷9 ) رد طبار اب ه شبنج هیداحتا یاه یرگراک
1.Bergmann
2.Weiss
3.McElroy & Homey 4.Reskin & Hartmann 5.Feldberg & Glenn 6.Blau & Ferber 7.Kessler-Harris 8.Foner
