1
سرد سلاک یاه ناجیه
یداه موثلگ
1
هدیکچ
رد نیا
،قیقحت ةرابرد
ناجیه ییاه هک شناد نازومآ رد هسردم هبرجت یم
،دننک تبحص
،دش یعیبط و یتاذ
ندوب ناجیه
،اه ناشدرکراک رد
یریگدای شناد
،نازومآ تیولوا
یدنب ناجیه
،اه شور یاه یارب هب مظن رد
ندروآ ناجیه
،اه ریثات
،ناملعم سرد
،اه نومزآ
،اه مه یسلاک اه و هداوناخ رب
ناجیه یاه ششناد نازوشمآ .
سپس رب هیاپ شهوژپ یاه
ربتعم
،یملع ییاهدومنهر هرابرد
ثحب ییاه هک تروص یم
،دریگ هئارا و دش هشب
هطساو نآ اه ناملعم یم
دنناوت ناجیه یاه شناد نازومآ ار کرد
،دننک یارب دششر ناشجیه ییاشه
هشک هشب
یریگدای
و تفرشیپ یلیصحت
نانآ یکمک دنک
، دنشوکب و
زا زورب ناجیه ییاه هک رد دنیارف یهددای یریگدای
دنمدوس دنتسین
، یریگشیپ دننک
.
:یدیلک تاملک هسردم ،سرد سلاک ،ناجیه
ییادتبا راگزومآ1
دابآ سراپ ناتسرهش
8
همدقم ناجیه هجوت
درف ار لرتنک یم دنک و رب شزیگنا وا
یارب ،یریگدای باختنا
یاهدربهار یریگدای
و دوخ
یمیظنت یریگدای
رثا یم دراذگ . ،نیاربانب ناجیه
اه یشخب زا تیوه شناد نازومآ دنتسه و
رب دشر
،تیصخش تملاس
ناور یتخانش و
تملاس ینامسج
نانآ ریثات دنراذگ . زا رظنم یشزومآ و
،یشرورپ ناجیه
اه مهم
،دنتسه اریز
یریگدای و
تفرشیپ شناد
نازومآ ار تحت ریثات رارق یم دنهد . اما ناجیه شناد نازومآ
ینامز تبثم یقلت یم دوش هک رد یاتسار ققحت
فده یاه یشزومآ و
یشرورپ دروم
هجوت رارق دریگب . سلاک
سرد یناکم یناجیه تسا
هک شناد نازومآ یم دنناوت ناجیه یاه یناوارف ار رد نآ هبرجت دننک . یارب ،لاثم
رد للاخ هعلاطم هتخیگنارب
،دنوش هب تیقفوم ناشدوخ
راودیما
،دنوش تبسن هب ناشیاهدرواتسد ساسحا
رورغ
،دننک زا فشک هار لح لئاسم تفگش هدز ،دنوش هب ماگنه تسکش رد
تاناحتما راچد
بارطضا و
ینارگن
،دنوش زا بسک ةرمن نیییاپ هدنمرش ای
للاخرد سرد
یب هلصوح دنوش . ناجیه یاه یعامتجا دننام
،نیسحت
،یلدمه
،تیناصع یب
،یمارتحا ای
تداسح تبسن
هب مه یسلاک اه
و ناملعم زین
سلاکرد یشقن
هب هدهع
دنراد .
،یهگناو شناد
نازومآ یرایسب زا
ناجیه یاه ( دننام یتحاران یاه
یگداوناخ )
دوخ ار اب ناشدوخ هب
سلاک سرد یم دنروآ و نیمه
،رما ریثأت یفنم یدایز رب یریگدای نانآ
یم دراذگ و یردیح(
،نراکمه 1387
.) . اهناجیه و
فطاوع هدنریگدای
( شناد زومآ و وجشناد ) رد مامت تیلاعف یاه
وا رد طیحم
هسردم دنرثوم . هاگره همانرب هسردم یارب وا بسانم دشاب وا زا تیلاعف یاه شیوخ تذل دهاوخ درب و تبسن
هب هنآ شوخ نیب هدوب یارب همادا اهنآ دهاوخ دیشوک . زا فرط
،رگید نینچ همانرب یا هدنریگدای ار
اب سرت و
بارطضا یشان
زا تسکش هجاوم
دهاوخن تخاس
اریز وا دوخ تیلاعف یم
،دنک تذل یم ،درب تلع یاه
تسکش دوخ
ار
ًاصخش رد یم دبای و هب ناربج نآ یم دشوک . هب نیمه ببس یم دنیوگ
« یریگدای نامه
ردق
هک کی رما ینهذ و یشوه تسا کی رما یفطاع زین یم دشاب
،یهلا(
1381 .)
،ملعم یارب هکنیا شراک رتهب
،دشاب دیاب هب اهناجیه و
فطاوع دوجوم رد سلاک ،شیوخ هک
لماش شدوخ زین
تسه ساسح دشاب
. وا دیاب دناوتب شناد نازومآ ار هب ناونع کی هدع صاخشا دریذپب
هک دوخ ار تسود یم
دنراد و دننام دوخ ،ملعم یاراد تاساسحا دنتسه
. وا دیاب
ًلامع ناشن دهد هک هب تاساسحا شناد
نازومآ جرا
لیاق تسا و ره کی زا ناشیا یارب وا شزرا و تیمها دراد . زا نیا ،ور هعلاطم و نتخانش تاساسحا
و فطاوع
نلاصحم رایسب
مهم تسا و ره ملعم دیاب دشر و لماکت یناجیه و
یفطاع یداع ار دسانشب و
یاهللاتخا
یفطاع و
رثا اهنآ ار رد تشادهب یلقع
شناد نازومآ دنادب . اریز ملعم شیب زا نارگید لوئسم
هجوت و رد
تروص ناکما نامرد یتحاران یاه
یفطاع شناد نازومآ یم دشاب و هراومه دیاب نیا لصا ملسم ار رد رظن
دریگب هک یریگشیپ مدقم
رب نامرد تسا . زا فرط ،رگید یگنوگچ دشر
،یعامتجا ینهذ
و لماکت تیصخش
ره درف زا یگنوگچ دشر
و لماکت یفطاع وا رثأتم یم دوش یروطب هک یم ناوت تفگ
ًابیرقت راتفر ره درف ریز
9
نامرف تاساسحا و
فطاوع وا
یم دشاب . ،ییاضر(
1378 .) زا نیا ،ور دشر یناجیه و
یفطاع ار شیپ زا دشر
یعامتجا و
تیصخش دروم
ثحب رارق یم میهد .
ناجیه فیراعت حلاطصا ناجیه
زا هشیر نیتلا Emovere
هب ینعم
،تکرح کیرحت
و تلاح شنت قتشم هدش تسا .
ناجیه رد نابز لوادتم اب
،روش
،ساسحا لاعفنا
و هفطاع لداعم ،یراکفاروپ( تسا 1373
) .
رد لاح رضاح ود عون دربراک یارب نیا هژاو دوجو دراد :
1 ش یحلاطصا یششوپ
یارب دادعت ینیعمان زا
تلااح ینهذ . نیا نامه ییانعم تسا هک نمض تبحص زا
،قشع سرت و ترفن دروم رظن تسا .
2 ش یبسچرب یارب
هنیمز یا زا تاقیقحت یملع
هک هب یسررب لماوع ،یطیحم یکیژولویزیف
و یتخانش نیا
تایبرجت ینهذ
یم دزادرپ .
یریگدای یریگدای رد
فیرعت تسنرا تِکیپار دراگلیه
و زیوکرام و
یعمج زا ناراکمه و
ناور ناسانش هنوگنیا
فیرعت
هدش تسا : یریگدای تسترابع
زا رییغت
ًاتبسن رادیاپ رد
،ساسحا رکفت
و راتفر درف هک رب ساسا هبرجت داجیا
هدش دشاب . ینایارگراتفر زا
لیبق ناج نوستاو و
رنیکسا تشرس ناسنا
ار فاطعنا ریذپ یم
،دنتسناد و
دقتعم
دندوب هک رد
،دشر یریگدای شقن
یلصا ار افیا یم ،دنک هکنانچ شزومآ هیلوا
یم دناوت فرص رظن زا نآ هچ
کدوک زا
،اهدادعتسا
،تلایامت هقلاع
،اه ییاناوت
،اه داژن و دادجا هب ثرا ،هدرب وا ار هب ره عون گرزب یلاس لیدبت
همجرت ،دراگلیه و توکیپور(دنک نسح
،یعیفر 1362 ) .
هتفای یاه نیشیپ تاقیقحت و یشهوژپ
هتفای اه ناشن هداد تسا هک شناد نازومآ یرایسب زا
ناجیه اه ار رد نمض ،سرد لاحرد ،هعلاطم و
تکرش
رد نومزآ اه ای ناحتما اه هبرجت یم دننک . نیا ناجیه اه یم دنناوت تبثم ای یفنم و زا هجرد تدش یتوافتم
رادروخرب دنشاب
. یخرب زا نیا ناجیه اه زا جراخ سلاک سرد ( یگدنز نوریب زا سلاک ای هسردم ) دراو سلاک
سرد یم دنوش و یخرب رگید هشیر رد تیلاعف یاه سلاک سرد دنراد . راهچ هورگ زا ناجیه اه طابترا هژیو
یا اب یریگدای شناد
نازومآ دنراد هک دنترابع زا
:
8
ناجیه یاه تفرشیپ یلیصحت
هک هب تیلاعف یاه یلیصحت و
جیاتن نآ اه ( تیقفوم ای
تسکش ) طوبرم یم
دنوش . یارب لاثم یم ناوت زا تذل یشان زا ،یریگدای دیما
و رورغ یشان زا ،تیقفوم و
بارطضا و
تلاجخ
طوبرم هب تسکش مان
درب . یاهناجیه تفرشیپ
یلیصحت رد
تاسلج
،یشزومآ هب
هژیو یماگنه هک
تیقفوم و
تسکش یارب
شناد نازومآ تیمها یدایز
،دراد هب حوضو لباق هدهاشم تسا
.
ناجیه یاه طوبرم هب عون سرد و ثحابم نآ دننام یدردمه اب
یکی زا تیصخش یاه
یلصا ناتساد هدناوخ
هدش رد سلاک
،سرد بارطضا یشان
زا یهاگآ هرابرد یرامیب یاه کلهم و لماوع نآ و یدونشخ لصاح
زا
تکرش رد کی ثحب یرنه هک رد سلاک سرد خر یم دهد . نیا هنوگ ناجیه اه یم دناوت لماع هقلاع شناد
نازومآ هب تاعوضوم
و تاموزلم یسرد
طبترم هب نآ دوش .
ناجیه یاه یعامتجا هک
هب طابترا اب ناملعم و
ریاس شناد نازومآ سلاکرد سرد
( دننام ،یتسود ،یلدمه
یتحاران و
یروخلد )
طوبرم یم دوش . نیا عون زا ناجیه اه رد تلاماعت شناد
زومآ ملعم – شناد –
یزومآ و
یریگدای یهورگ
تیمها یصاخ دراد .
نینچمه رکراپ
و 2
ناراکمه (
2004 ) هب یسررب طابترا تفرشیپ یلیصحت
شوهو یناجیه دنتخادرپ
. جیاتن
رگنایب طابترا رایسب یلااب نایم داعبا شوه یناجیه اب
تیقفوم یلیصحت
دوب . نینچمه رکراپ
و ناراکمه
( 2006 ) نازیم کرت لیصحت ار
رد شناد نازومآ دروم هعلاطم رارق دنداد و هدهاشم دندرک
هک همادا لیصحت
هب یلکش رادانعم اب نازیم یلااب یگتسیاش یناجیه
و یعامتجا شناد
نازومآ رد طابترا تسا . یرادروخرب زا
شوه یناجیه لااب
یاهدمایپ یلیصحت
یعامتجاو یتبثم
ار رد شناد نازومآ شیپ ینیب یم دنک ( گربنزیا و
ناراکمه 2000
زتلوش و 3
ناراکمه 2004
.) همانرب یاه یریگشیپ ینتبم
رب یریگدای یناجیه
و یعامتجا
هتسناوت تسا
رجنم هب تارییغت دنمشزرا
و تبثم رد حطس سرادم ددرگ ( . کلارود و4
5زلو 1997 ).
رد شهوژپ یریشهد
( 1382 ) هک رد نایم نایوجشناد یاههاگشناد
نارهت ماجنا
،هداد هب نیا هجیتن هدیسر
تسا هک نیب نایوجشناد رسپ
و رتخد رد هرمن لک شوه یناجیه توافت
رادانعم دوجو دراد و نارتخد هب
روط یرادانعم یاراد
هرمن شوه یناجیه رتلااب
دنتسه ( . نیگنایم تارمن
شوه یناجیه لک
نارتخد رتشیب
زا
نارسپ تسا .
مئلاع یمومع ناجیه
2 - Parker
3 - Schultz
4 - durlak
5 - wells
9
اهناجیه اب
تملاع اه و رهاظم یمومع یوضع یلخاد و یجراخ و
شنکاو یاه ینابز یتوص و ظفل صخشم
یم دنوش :
1 . تملاع یاه یمومع یندب
( یلخاد ) دننام تعرس نابرض
،بلق لااب نتفر راشف
،نوخ تعرس
،سفنت مهب
ندروخ لمع
هاگتسد شراوگ
و یکشخ ناهد
. بلغا نیا یاهبارطضا یلخاد
هجیتن شیادیپ للاتخا
رد لمع
باصعا یتاپمس تسا
. مئلاع یرهاظ یندب
( یجراخ ) دننام شزرل دیدش هک اب سرت ای مشخ هارمه
،تسا
یرادیب و
،یباوخدب تسج
و زیخ ماگنه ،یداش هیرگ عقوم ینیگمغ و
غارفتسا یارب
راهظا رفنت .
2 . تملاع اه و شنکاو یاه یملاک ( یتوص و یظفل ) دننام
،دایرف هآ ،ندیشک ای
نتفگ ییاهترابع هک
یداش ای
ینیگمغ درف
ار راکشآ یم دنزاس .
دیاب تسناد هک نیا هناشن اه زا نس
،ینامز لحارم
،دشر عون و یگنوگچ گنهرف
،طیحم یاهتوافت
یدرف دننام
توافت رد نازیم ،شوه تیصخش و
سنج ( درم و نز ندوب ) رثأتم یم دنوش . ،نینچمه شنکاو
یاه یناجیه
رد عضو ینهذ و یلقع درف رثا یم دننک هکنانچ مغ هب فسأت و یراوشد زکرمت
تقد رجنم یم
،دوش و مشخ
ثعاب قیوعت رکفت و مهب ندروخ شنک یاه یلاع نهذ یم دوش .
راثآ ناجیه
فلا - رثا ناجیه رد یاهراتفر ینهذ
1 . تقد یماگنه هک
درف یناجیه و
لعفنم تسا شتقد فلاخرب
،لومعم هک
هب ره زیچ هجوتم یم
،دوش طقف هب
هزیگنا و لماع ناجیه هجوتم یم
،ددرگ یروطب هک صخش یتح یایشا طیحم دوخ ار زین کاردا یمن دنک
لثم هکنیا ًلاصا یزیچ دوجو درادن .
2 . یعادت
عقوم ،ناجیه تارطاخ
ناسنا طقف هب هزیگنا ناجیه طوبرم دنهاوخ دش
.
3 . رکف و لمع
ماگنه
،ناجیه رد
رکف و لمع درف یتسس ادیپ یم دوش و وا یمن دناد هچ دیوگب و هچ دنکب و یتح زا رکفت
یارب لح لکشم یلعف زین زجاع یم دنام .
4 . توق و تدش لایخ
8
رد تلاح
،ناجیه تردق
لیخت هب روط بیجع تدش یم دبای و تاماهلا ینوگانوگ
هب صخش یم دنسر دننام
ندینش یاهادص
،موهوم ای ندید دارفا یلایخ .
5 . راکفا هزات
ناجیه ببس عارتخا و عادبا راکفا ون یم دوش هکنانچ تباقر نایم ود ،درف بجوم شیادیپ یقرط
یارب تقبس
هب رگیدکی یم دوش دننام گنج درس نایم ود تلود هک هب عارتخا یاهحلاس هزات
رجنم یم دوش .
ب . رثا ناجیه رد
ندب
هکنانچ راتفر یناجیه هراومه
اب کی عون تارییغت و
یاهبارطضا یندب
مأوت تسا و رد همه ی یاههاگتسد
یلخاد ندب رثا یم دنک و بجوم للاتخا اهنآ یم ،دوش و رثا یرهاظ نآ
رد
،ندب نامه یتارییغت دنتسه
هک
رد هرهچ درف هدید یم دنوش .
پ . رثا ناجیه رد
یگدنز ناسنا
یگدنز نودب
،ناجیه زگره
یگدنز هب یانعم یعقاو دهاوخن دش
و نوچمه یکاروخ
دهاوخ دوب هک کمن و
هیودا مزلا ار درادن . اریز هچنآ یگدنز ار صخشم یم
دنک ای هب نایب
،رگید صخشم هدمع
هدنز و هدرم نامه
تارییغت ای
یاهراتفر یناجیه
دنتسه . زا نیا ،ور داجیا ییاهناجیه رد
دارفا رد عقاوم نوگانوگ و
،یضتقم
یرورض تسا
دننام : اپرب ندرک زور نشج دلوت و نداد هیده هب بحاص نشج .
ت . رثا یعامتجا ناجیه
راثآ ناجیه هک رد هرهچ درف رهاظ یم دنوش رد یگدنز یعامتجا رایسب
دنرثؤم اریز نیمه راثآ و مئلاع
،ناجیه نابز
یعیبط نایم
مدرم یم دنشاب . نیدب انعم هک ناشیا یم دنناوت اب هدهاشم نیمه
هناشن اه هب
یاهراتفر یناور
رگیدکی یپ
دنربب . هب ترابع
،رگید نیمه
،مئلاع زومر یعامتجا یارب
مهافت و ریثأت و رثأت
نایم دارفا رشب تسا .
یازجا ناجیه
ره ناجیه لماش تخانش
،اه لامعا و تاساسحا یم
دشاب و یمامت تاناجیه نیا
لحارم ار یط یم دننک .
1 ش ساسحا نورد
ینهذ
2 ش کیرحت هاگتسد راکدوخ
9
3 ش یبایزرا یتخانش زا
تیعقوم
4 ش زاربا ناجیه
5 ش شنکاو یمومع
6 ش شیارگ یلمع هک رادقم یناجیه هک
زا یساسحا یشان
یم دوش و هب تروص راتفر یصاخ زورب یم دنک هب
هبرجت درف یگتسب دراد .
،نوسنیکتا(
لاتیر . لا و ،ناراکمه 1385
)
مهم نیرت یزیچ هک نونکات هرابرد ناجیه هتفگ هدش نیا تسا
،هک ات یتقو یسک ناجیه ار فیرعت هدرکن رکف
یم دنک یانعم نآ ار یم دناد . ( ،تلااک
2007 ) .
هچخیرات ناجیه
نادنمشناد یناوارف
هرابرد ناجیه قیقحت هدرک دنا . مایلیو ،زمیج نیلوا یققحم تسا
هک یارب ناجیه کی
یوگلا یکیژولویزیف هیارا
داد و زلراچ نیوراد یکی زا نیلوا ینادنمشناد دوب
هک ناجیه ار هب روط کیتامتسیس
هعلاطم درک . فده وا زا ناشن نداد ناجیه رد نایم ناسنا
،اه یدهاش یارب
هیرظن لماکت شا دوب . وا رد لاس
1872 باتک دوخ ار اب ناونع
"
زاربا ناجیه رد ناسنا اه و تاناویح
"
رشتنم درک . یناگمه ندوب
تلاح یاه
هرهچ ماگنه زاربا
،ناجیه یدییات
یارب یاعدا نیوراد ینبم رب یتاذ ندوب شنکاو اه و نتشاد هچخیرات
یلماکت یارب ناجیه اه یم .دشاب ،نوسنیکتا(
لاتیر . لا و ،ناراکمه 1385
)
هیرظن یاه ناجیه
هیرظن یاه ناجیه لماش :
هیرظن زمیج هگنلا –
: 6
رب قبط نیا هیرظن ناجیه ییاه هک ساسحا یم
،دنوش کاردا ینوگرگد یاه
یندب تسا .
قبط نیا هیرظن یزیچ هک ام هب تروص ناجیه هبرجت یم مینک یبسچرب تسا
هک هب خساپ یاه نامدوخ
یم مینز . یارب ،لاثم نوچ یم میزیرگ سپ یم میسرت .(
،اسراپ 1389 ) .
هیرظن رتخاش ش رگنیس رد :7
نیا
،هیرظن یناجیه هک
ساسحا یم
مینک ریبعت و ریسفت ام زا تلاح یاه
یگتخیگنارب تسا
.
6 - theory James Lange
7 - Singer
8
هیرظن هنابایزرا : قبط رظن دراچیر سورازلا :8
ناجیه هجیتن یبایزرا تاعلاطا زا
تیعقوم یطیحم
و زا نورد
ندب ،نامه( .تسا 58
و 59 )
هیرظن ییارگراتفر :
نوستاو راهظا
تشاد هک طقف هس ناجیه یساسا
دوجو دراد هک یتاذ هدوب و طسوت
کرحم یاه هژیو زورب یم دنک هک دنترابع زا
: ،سرت مشخ و قشع .
سرت : زا خساپ یتاذ درف هب یادص دنلب و ای زا تسد نداد تیامح هب دوجو یم دیآ .
مشخ : زا داجیا عنام رد ربارب تاکرح و
لامعا درف هب دوجو یم دیآ .
قشع : زا شزاون و ییوجلد هب
دوجو یم دیآ .
و ریاس ناجیه اه زا قیرط یطرش ندش و یریگدای هب
دوجو یم دیآ .
هیرظن دناروخزاب هرهچ
: قبط نیا هیرظن تلاح هرهچ ثعاب هبرجت نورد ینهذ ناجیه یم
دوش .
زنیکمات Tomkins(
) دقتعم تسا : تلاح هرهچ ای تبثم تسا ای یفنم . تلاح هرهچ زا نیمه قیرط یم دناوت
تاناجیه تبثم
و یفنم ار زا مه قارتفا ،نوسنیکتا( دهد لاتیر
. لا و ،ناراکمه 1385
)
فیاظو ناجیه
اه
رگا ام تیلباق هبرجت ندرک و زاربا ندرک ناجیه اه ار لماکت هدیشخب ،میا سپ ناجیه اه دیاب یارب دادجا ام
هناراگزاس هدوب
و لاامتحا یارب
ام زین نینچ دنشاب . هب روط
،لاثم سرت هب ام رادشه یم دهد هک زا رطخ
،میزیرگب مشخ
یارب هلمح ندرک هب مجاهم تیاده یم دنک . یتقو زاین هب نتفرگ یمیمصت یروف
تسا ناجیه
یم دناوت یدومنهر دیفم
رد رایتخا دراذگب . یدارفا هک ادیدش یب ناجیه دنتسه
بلغا تامیمصت بسانمان
یم دنریگ .
یژولویزیف ناجیه
اه
دنچ هقطنم یزغم رد ناجیه اه تلاخد دنراد
" . هماداب "
اعیرس هب کرحم یاه یناجیه خساپ
یم دهد .
یرایسب زا
ینوگرگد یاه
یندب هک رد ناجیه خر
یم
،دهد رد هجیتن تیلاعف یشخب
زا هاگتسد یبصع
راتخمدوخ هب 9
دوجو یم دیآ .
،کیتاپمس یشخب
زا نیا
،متسیس اب
دازآ ندرک نومروه یاه یپا نیرفن و
یپارون نیرفن رد ماگنه ناجیه رد نیا تارییغت یندب
شقن یمهم افیا یم دنک . هب روط یلک هرکمین تسار رد
زاربا و صیخشت ناجیه
شقن دراد . ( ،تلااک
2007 )
8 - Lazarus
9 - Authomic Nervus
9
عبانم
یراعش
،داژن یلع
؛ربکا ( 1385 )،
ناور یسانش
،دشر نارهت : رشن
،تاعلاطا پاچ
مهدزون 1388
دراهنیر
،نارکپ مجرتم دمحا نافیرش 1394 ، رشان : تاراشتنا هلجم هسردم
دشر یولونکت یشزومآ
،یهلا
،هرهاط (.
1381 . ) طابترا کبس یریگدای هتسباو
/ هتسبان هب هنیمز و تفرشیپ رد یریگداشی ناشبز
یشسیلگنا .
ناشیاپ هشمان
یسانشراک
،دشرا هاگشناد تیبرت سردم .
،درگنابایب لیعامسا
( . 1382 .) شور یاه قیقحت رد مولع یناسنا و یعامتجا . نارهت : هسسوم باتک نابرهم رشن .
اشاپ یفیرش ، نسح ( . 1381 .) لوصا ناور یجنس و ناور ییامزآ . نارهت : تاراشتنا دشر
کنخ
،ناج یلع (.
1381 .) یسررب کبس یاه یتخانش یریگدای شناد نازومآ زکارم ناشوهزیت و
یداع رتخد و رسپ اب هجوت هشب
تفرشیپ یلیصحت نانآ . نایاپ همان یسانشراک دشرا
، هاگشناد زاریش .
،رولاد یلع (.
1379 .) شور قیقحت رد یسانشناور و
مولع یتیبرت . نارهت : تاراشتنا شقن شیاریو .
،ییاضر ربکا (.
1378 .) هسیاقم کبس یاه یریگدای ( هتسباو هب هنیمز و هتسبان هب هنیمز ) رد شناد نازومآ و نایوجششناد هورشگ
یاه مولع یناسنا و یضایر سرادم و هاگشناد یاه رهش نارهت رد لاس یلیصحت 77 - 78 نایاپ همان یشسانشراک
،دششرا هاگششناد
هملاع ییابطابط .
،شنمایک اضریلع
و نامحر،یرون ( .
1377 ) هتفای یاه نیموس تاعلاطم نیب یلملا زشمیت نارشهت : هدکششهوژپ میشلعت
و
،تشیبرت
ترازو شزومآ و شرورپ
،یردیح اضر و
،انایرآ دمحم ( 1388 ) یسررب هطبار نیب بارطضا یضایر و کبس یاه یریگدای شناد نازومآ رتخد و رسپ لاس
مراهچ ییادتبا و موس ییامنهار ناتسا
ناردنزام رد لاس یلیصحت 88 - 1387 قیقحت ماجنا هدش اب هدافتسا زا تارابتعا یشهوژپ
نامزاس شزومآ و شرورپ ناتسا ناردنزام .
،یراکفاروپ ترصن
ا ...
؛ گنهرف عماج ناور یسانش ناور–
،یکشزپ
،نارهت گنهرف
،رصاعم 1373
، دلج
،لوا ص 495 .
( ؛دمحم ،اسراپ 1389
مود پاچ ،نخس تاراشتنا :نارهت ،یسانش ناور یاهداینب ،)
،دراگلیه تسنرا توکیپور . هنیمز ناور یسانش . همجرت نسح یعیفر . پاچ موس . نارهت :
،دنمجرا 1362 . 448 .
