پی ش بی ن ی هدننک اه ی صخش یت ی و قلخ ی هعماج دنسپ ی
جم ی د رافص ی نی
1ا
لع ی اضر اقآ ی فسو
2ی
مح ی اضرد ا ی نام ی
3رف
رات ی خ رد ی تفا : 11 / 90 / 09 رات
ی خ ذپ ی شر : 39 / 92 / 01
کچ ی هد
راتفر هعماج دنسپ ی
، لماش هورگ گرزب ی زا اهراتفر ی تخا ی را ی تسا هک هب دصق تعفنم د ی نارگ
ماجنا م ی دوش . تخانش لماوع صخش یت ی و قلخ ی پ ی ش بی ن ی دننک ة هعماج دنسپ ی
، ببس تخانش رتهب
لماوع ن ی زاسدنمور لماعت
ه ا ی عامتجا ی م ی دوش . عماج ة رامآ ی ا ی ن شهوژپ گتسبمه ی
، مامت ی
شناد نازومآ رتخد و رسپ عطقم بد ی ناتسر رهش اسف تس . هنومن لماش 129 رتخد و 129 رسپ
شناد زومآ عطقم بد ی ناتسر تسا هک هب تروص هشوخ ا ی هلحرمدنچ ا ی باختنا دندش . مانشسرپ ة
صخش ی ت هعماج دنسپ
، مرف هاتوک مانشسرپ ة جنپ لماع گرزب صخش ی ت وئن و مانشسرپ ة ساناپ
( PANAS ) اهرازبا ی شجنس دنتسه . قباطم اتن ی ج
، نورب ارگ یی و ذپلد ی ر
،ندوب پ ی ش بی ن ی دننک ة
دنمتردق هعماج دنسپ ی تسا . نچمه ی ن نارتخد رد ب ی رتش غتم ی اهر ی شهوژپ رد اقم ی هس اب نارسپ
،
هب روط رادانعم تارمن رتلااب ی هب تسد روآ د دن . ای ن اتن ی
،ج وسمه اب شهوژپ اه ی پ ی ش ی ن تسا
، اما
غتم ی اهر ی پ ی ش بی ن نادجواب
،ندوب فطاع ة
،تبثم تورن ی ک ندوب و فطاع ة فنم ی ن ی ز ره ی ک ب ی ن 1 ات 3
هدرخ قم ی سا زا تفه ز ی قمر ی سا صخش ی ت هعماج دنسپ ار پ ی ش بی ن ی ک در دن . ی هتفا اه ی عرف ی قحت ی ق
،
موزل شهوژپ اه ی ب ی رتش ارب ی موهفم زاس ی و تخاس اهرازبا ی د ی رگ ی زا شجنس هعماج دنسپ ی ار
پی داهنش م ی ک ن د .
هژاو اه ی لک ی د ی : نادجواب
،ندوب نورب ارگ یی
، ذپلد ی ر
،ندوب هعماج دنسپ ی
، گدوشگ ی هب
،هبرجت ارگزورن یی .
1 . شناد ی را هاگشناد پ ی ما m.saffarinia@pnu.ac.ir،رون
2 . شناد ی را هاگشناد پ ی ما arayeh1100@gmail.com،رون
3 . وجشناد ی رتکد ی هاگشناد پ ی ما رون ( ون ی ةدنس لوئسم ) imanifar@gmail.com،
همدقم راتفر هعماج دنسپ
، لماش هورگ گرزب ی اهراتفر زا ی
تخا ی را ی د تعفنم دصق هب هک تسا دارفا ی
نارگ
ماجنا م ی دوش . ای ن کمک ندرک نکمم تسا هب لاکشا نوگانوگ ی دننام کمک
،ندرک سقت ی م ندرک مهس
1دوخ
، هب اسآ ی ش ندناسر
،2
علاطا ناسر ی راکمه و ی
( دشاب لاتراب و
،ناراکمه 2919
).
راتفر
هعماج دنسپ
، درومرد لامعا ی هب راک م ی دور ه هک ی چ دوس قتسم ی م ی هب درف ی ماجنا ار لامعا نآ هک
م ی دهد
، من ی دناسر تح و ی تسا نکمم تارطخ
ی ارب ی وا هب هارمه هتشاد ( دشاب نوراب و
،ناراکمه
1311 : 121 .) شهوژپ اه ی برجت ی
، راتفر امح ی ت عامتجا ی ار راک تخا ی را ی و لمع ن ی هناراکوک ارب
ی
دارفا د ی رگ دادملق م ی دننک . تهج گ ی ر ی هعماج دنسپ هنا ن ی ز هب هعومجم ا ی زا شرگن اه
، تخانش اه و
اهراتفر یی هراشا دراد هک هب هنوگ ا ی قفوم ی ت مآ ی ز بجوم ازفا ی ش و ن ی دنمور ندش لماعت ه ا ی عامتجا ی
م ی دوش لاتراب و ناراکمه ( 11:2919 - 1 .) ناور ناسانش عامتجا ی هب قئلاع و گنا ی هز اه ی دارفا ارب ی
راتفر هعماج دنسپ هنا هجوت و ی هژ ا ی هتشاد دنا . هعماج دنسپ ی
، باختنا عون تسود ی رباربرد دنسپدوخ ی
تسا ( نمردا و وکرب ی زت
، 1099 : 191 .) راتفر هعماج دنسپ
، لمع ی هک تسا بجوم زهب ی تس ی د ی نارگ
م ی دوش ا(
ی وگربنز و
،ناراکمه 2991
: 199 )
؛ دنچره رد ضعب ی زا د ی هاگد اه رب ضراعت م یا ن درف و
عفانم عامتجا ی کأت ی د هتشاد دنا ( واد ی
،س 1019 : 110 .) شهوژپ اه ی برجت ی
، زا قئلاع عامتجا ی دارفا
اکح ی ت دراد ( ربزنم ی
،جد 1009 : 129 .) ای ن شهوژپ اه رب گنا ی ز ه اه ی دارفا ارب ی کمک هب د ی نارگ
(
،تنرگ 2991 : 91 ) و غتم ی اهر ی عقوم یت ی و صخش یت ی هک رب هعماج دنسپ ی ثأت ی ر م ی دراذگ ( رنپ و
،ناراکمه 2991
: 999 ) زکرمت ی هتفا دنا و هب ا ی ن شسرپ خساپ م ی دنهد هک هچ لاعف ی ت اه یی راتفر
هعماج دنسپ هنا ار وشت ی ق م ی دنک ( واپ ی و
،ناراکمه 2911
: 091 ) .
فلاخرب رات ی خ نلاوط ی فسلف ی برجت قئلاع و ی
رب هعماج دنسپ ی قحت و ی تاق ناوارف ی هک درومرد
تاطابترا و دشر هعماج
دنسپ ی ا مهف رد زونه ،تسا هتفرگ تروص ی
ن تهج گ ی ر ی راتفر ی اب
شسرپ اه ی ددعتم ی بور ه ور تسه ی م ( فناد ی دل و رملاک
، 2913 : 11 .) شهوژپ رابرد ة راتفر هعماج دنسپ
،
اتن اب ی ج توافتم ی ضعب .تسا هدوب هارمه ی
تاعلاطم زا
، گتسبمه ی اپ یی ن رادانعم اما ی
ب ار ی ن عاونا
راتفر هعماج دنسپ ناشن هداد ( دنا فناد ی دل و
،ناراکمه 2911
: 229 ) و ضعب ی زا شهوژپ
،اه طابترا ی
وق ی م یا ن سقت ی م ندرک مهس دوخ و هب اسآ ی ش ندناسر د ی نارگ ی هتفا ( دنا کدار ی - ی ورا و
،ناراکمه
1013 : 910 ).
د ناققحم ی
رگ
، ا ی ن گتسبمه ی ار رد کمک ندرک هب د ی نارگ و هب اسآ ی ش ندناسر نانآ
1. Sharing 2. Comforting
ی تفا ( دن ای گربنس و دنه
، 1090 : 311 .) رد لباقم
، شهوژپ اه ی ی ناشن داد دن گتسبمه ی اه ی
سقت ی م ندرک مهس غتم اب دوخ ی
اهر ی د ی
،رگ و عون هب ش
ی و ة اضاقت ی د ی نارگ درف زا هعماج دنسپ ارب ی
سقت ی م ندرک مهس گتسب دوخ ی
راد ( د ه ی و
،ناراکمه 1000
: 091 .)
و ی گژ ی اه ی صخش یت ی ن ی ز رد طابترا اب صخش ی ت هعماج دنسپ
، رب خساپ اه ی عقوم یت ی درف ثأت ی ر
م ی راذگ ن د ( کسزرب ی و
،ناراکمه 2919
: 231 )
؛ ارب ی
،لاثم نورب ارگ یی
، کرحم اهراتفر ی عامتجا ی
تسا ( چاکت و ل ی موبو ی کسر ی
، 2991 : 113 .) تافص صخش یت ی
، هب نآ هتسد زا و ی گژ ی اه قلاطا
م ی دوش هک ط ی نامز و رد عقوم ی ت اه ی فلتخم اپ ی راد دن ( ورپ ی ن و ناج
، 1311 : 111 .) رگا داعبا
ساسا ی صخش ی ت ار فشک هدرک شاب ی
،م ةطقن فطع ی رد ناور سانش ی صخش ی ت هاوخ ی م ی تفا
( کم رک ی و ناج
، 1002 : 191 .) رد سررب ی ا ی ن داعبا
، هزورما ضعب ی زا ققحم ا ن هب ا ی ن تن ی هج
سر ی هد دنا هک طوطخ لک ی جنپ لماع ی
، رتهب ی ن ضرف ی ة لمع ی ارب ی فرعم ی عماج راتخاس تافص دنتسه
( د ی در و جورپ ین ی
، 2992 : 229 .) چ بوچرا جنپ
لماع گرزب صخش ی ت
، لدم ی هلسلس بتارم ی زا
و ی گژ ی اه ی صخش یت ی ی ا جنپ لماع لک ی تسا هک رد عازتنا ی رت ی ن حطس هئارا م ی دوش . ره
،لماع ود
بطق
؛دراد ارب ی لاثم
، نورب ارگ یی رد لباقم نورد ارگ یی رارق م ی گ ی در و دوخ هب دنچ لماع صاخ
هصلاخ م ی دوش ( فناد ی دل و
،رملاک 2913 : 11 .) لدم جنپ لماع ی
، صخش ی ت ناسنا ار رب ساسا جنپ دعب
نورب ارگ
1یی ( هعماج ذپ ی ر ی رد لباقم ادج یی زا د ی نارگ )
، ذپلد ی ر
2ندوب ( راوخمغ ی رد لباقم نابرهمان ی
و نامگدب ی )
، نادجواب
3ندوب ( ظو ی هف سانش ی رد لباقم ب ی قی د ی )
، ارگزورن
9یی ( بصع ی ندوب رد لباقم
نأمط ی هن ) و گدوشگ ی هب هبرجت (1
واکجنک ی رد لباقم ا تح ی طا ) صوت ی ف م ی دنک ( کم رک ی و
،ناج
1002 : 191 .) ره ی ک زا جنپ لماع گرزب صخش ی ت دروم هراشا رد لااب
، اب کبس اه ی
،هجوت زکرمت و
شزادرپ تاعلاطا صخشم
ی رد دارفا هطبار دنراد و هب مه ی ن لد ی ل اب هعماج ذپ ی ر ی ود قلخ تبثم و
فنم ی رد طابترا دن . زا ا ی ن ور
، گتسبمه ی ز ی دا ی م یا ن اهراتفر ی عامتجا ی و تافص صخش یت ی دوجو
دراد ( رام ی س و
،ناراکمه 2999
: 919 .)
شهوژپ اه ی دربراک ی راتفر هعماج دنسپ
، رب توافت اه ی درف ی
، گتسبمه ی اه ی راتفر ی تفاب و
عقوم یت ی زکرمت دنراد (ا ی گربنز و
،ناراکمه 2991
: 191 ) روضح .
دارفا د ی رگ رد رانک تافص
1. Extraversion 2. Agreeableness 3. Conscientiousness 9. Neuroticism 1. Openness
صخش یت ی
، رد راتفر کمک ندرک هب د ی نارگ ثأت ی ر دراد . بی رتش ناور ناسانش عامتجا ی رصاعم دندقتعم
هک لماوع صخش یت ی و عقوم یت ی
، رد لماعت اب ی دک ی رگ ب ر مصت ی م گ ی ر ی ارب ی راتفر هعماج دنسپ رثا
م ی راذگ ن د ( زارگ ی ون و
،ناراکمه 2999
: 113 .) ور ی درک صخش برض رد عقوم ی
1ت
، راتفر
کمک ندرک دارفا ار ات دح لباق لوبق ی بت یی ن م ی ک ن د
؛ ارب ی لاثم
، رد ی ک شهوژپ
، رد عقوم یت ی هک
شزرا کمک ندرک رد جرد ة اپ یی ن ی رارق
،تشاد دارفا اب حطس ذپلد ی ر ندوب اپ یی ن
، اهنت نامز ی رضاح هب
کمک ندرک دندوب هک اب ی ک صخاش زکرمتم رب لدمه ی هجاوم م ی دندش . ذپلد ی ر ندوب تفص ی تسا هک
رب راکمه ی
، لدمه ی و دامتعا کأت ی د دراد
، اما دارفا ی اب ذپلد ی ر ندوب لااب
، رد تفاب اه ی عقوم یت ی
نوگانوگ ن ی ز کمک م ی ندرک د هک
ًلاامتحا هب تلع هعماج دنسپ ی سب ی را نانآ تسا ( زارگ ی ون و
،ناراکمه 2999
: 113 .) هب رظن م ی دسر ود ناور دعب تخانش ی اب هعماج دنسپ ی شاب طابترا رد ن
د . دعب
لماش لوا ارگ
ی ش هب عقوم ی ت اه ی عامتجا ی ب ی نور هب تلع هام ی ت وقت یت ی ناش هک جنپ لدم رد لماع
ی
صخش ی ت ( اتساک و کم رک ی
، 1002 : 100 تفص اب ) نورب
ارگ یی قابطنا دراد . دارفا ی رد هک
نورب ارگ یی ةرمن لااب یی هب تسد م ی دنروآ
، اراد ی و ی گژ ی اه ی هعماج ذپ ی ر ی
، لاعف زا رظن راتفر ی
،
شوخ بی ن دارفا زا رتداش و ی
اپ تارمن هک دنتسه یی
ن دنراد ( وپد و لوک ی
،ن 1000 : 901 .) مود ی ن دعب
اب طبترم هعماج
دنسپ ی
، ارگ ی ش د زا تبقارم رد دارفا ی
نارگ و خساپ نداد هنلادمه هب ن ی اهزا ی ناش
تسا ا هک ی ن و ی گژ ی اه جنپ لدم رد لماع
ی تفص اب ذپلد ی ر ندوب صخشم م
ی دوش . دارفا ی هک تارمن
لااب یی رد تفص ذپلد ی ر ندوب هب تسد م ی دنروآ
، رد اقم ی هس اب دارفا ی هک تارمن اپ یی ن ی م ی گ ی
،دنر اب
و ی گژ ی اه ی راکمه ی هدننک و عون هناتسود صخشم م ی دنوش .
هولاع رب لماوع صخش یت ی
، لماوع فطاع ی ن ی ز رد هعماج دنسپ ی شقن اد ر دن .
،فطاوع تاساسحا
و ه ی تاناج دارفا
، ور ی سفت ی ر نآ اه زا حم ی ط و اتن ی ج راتفر و گنوگچ ی لماعت نآ اه اب حم ی ط
ثأت ی راذگر تسا . ه ی تاناج
، ثأت ی ر ز ی دا ی رب گنوگچ ی برجت ی تا ناسنا زا گدنز ی عامتجا ی دنراد
( نوتساب و
،ناراکمه 1011
: 209 .) نستاو و لت ی نگ ( 1011 : 210 ) رب ساسا تاعلاطم لدرب
ی و
ناراکمه (
هب لقن زا س ی رگن و تسا ی بن ی
،س 2990 : 91 )
، لدم فطاع ة تبثم و فنم
2ی ار ارب ی هقبط دنب ی
ه ی تاناج ب ه راک دنتفرگ . نستاو و کرلاک ( 2993 : 911 ) ن ی ز فطاوع ار هب ود دعب فطاع ی اپ ی ه
سقت ی م دنب ی دندرک
؛ ی ک ی فطاع ة فنم ی تسا هک هودنا و اضران یت ی نهذ ی و ساسحا دنسرخان ی و
اشوخان ی دن ی ار صوت ی ف م ی دنک
؛ فطاع ة فنم ی
، دعب ی مومع ی زا ی أ س نورد ی و مدع لاغتشا هب راک
1. Person × Situation
2. Positive Affect and Negative Affect Scale (PANAS)
تذل شخب تسا هک هب لابند نآ
، تلاح اه ی قلخ ی بانتجا ی زا بق ی ل
،مشخ
،مغ رفنت
، تراقح
،
ساسحا
،هانگ سرت و نابصع ی ت دپ ی د م ی آی د . دعب فطاع ی مود
، فطاع ة تبثم تسا هک تلاح ی زا
ژرنا ی
،لاعف زکرمت ز ی دا و لاغتشا هب راک تذل شخب هب رامش م ی دور . فطاع ة تبثم گربرد ی دنر ة ط ی ف
هدرتسگ ا ی زا تلاح اه ی قلخ ی تبثم زا هلمج داش ی
، ساسحا دنمناوت ی
، روش و
،قوش امت ی
،ل
هقلاع و دامتعا هب دوخ تسا و لماش هعومجم ا ی زا تلااح تذل شخب
، اهراتفر ی گنا ی شز ی و
فی ز ی ژولو ی ک م ی دوش . فطاع ة تبثم ارب ی فادها و ن ی اهزا ی ب ی ن صخش ی
، ح ی تا ی تسا و رد زاغآ و
ظفح تاطابترا اب
،ناتسود دلاو ی ن و رسمه هب راک م ی دور . فطاع ة تبثم ناشن رگ ا ی ن تسا هک درف ات
هچ هزادنا ساسحا ه
ی ناج گدز ی
، وق ی
،ندوب لاعف ندوب و ماهلا دراد
؛ لاحرد ی هک فطاع ة فنم ی
سکعنم دننک ة نآ تسا هک درف ات هچ دح ساسحا گدنامرد ی
، مشخ
، رحت ی ک ذپ ی ر ی و ناور گدرزآ ی
م ی دنک . فطاع ة تبثم و فنم ی
، طابترا دزن ی ک ی اب داعبا نورب ارگ یی و ناور روجنر ی نآ تفص دنراد
( سوئاست ی س و
،ناراکمه 2999
: 1999 .) فطاوع
، شنکاو اه ی ناسونرپ ی دنتسه هک هراومه زا رکفت
و تخانش درف ثأت ی ر م ی ذپ ی ر ن د ( نوسده و
،پوپ 1009 : 112 .) ضعب ی زا رظن ی ه نازادرپ فطاوع
دندقتعم فطاع ة تبثم و فنم ی لقتسم زا ی دک ی رگ دن هک نکمم تسا مه نامز رد ی ک درف دوجو
هتشاد دنشاب و خر دنهد
؛ ی نع ی فطاوع تبثم و فنم ی رد ی ک پ ی راتسو ن ی دنتس ( نوستاو و کرلاک
،
2993 : 911 )
، اما رد لدم اه یی هک هب گزات ی هئارا هدش
،تسا ود فطاع ة تبثم و فنم ی ود رس ی ک
پی راتسو دن و لباق دبت ی ل هب ی دک ی رگ دن ( رپ ی نمس و
،نهوک 2991 : 021 .) دهاوش شهوژپ ی ددعتم ی ن ی ز
رد ا ی ن مز ین ه روآدرگ ی هدش تسا ( چ ی اد و
،رماه 2991 : 120 ) .
رد دروم شهوژپ اه ی هعماج دنسپ ی غتم اب نآ طابترا و ی
اهر ی د ی
،رگ کدار ی - ی ورا و د ی نارگ
( 1013 : 910 رکذ ار لکشم هس ،) هدرک
دنا . تسخن هکنآ هعماج دنسپ ی رد شهوژپ اه ی اهراتفر ی
دودحم و صاخ ی
سررب ی م ی وش د . مود هکنآ کأت ی د سب ی را ی رب غتم ی اهر یی هک شزرا رتمک ی دنراد
،
موس .تسا هتفرگ تروص هکنآ
شهوژپ اه ی کدنا ی دوجو دراد بنج هس هک ة
تخانش ی
، فطاع ی و
راتفر ی ار مه نامز هعلاطم هدرک دشاب . رد ا ی ن
،شهوژپ هب
ره هس تخانش دعب ی
، راتفر ی فطاع و ی
هجوت م ی وش د . فده ا ی ن
،شهوژپ سررب
ی پ ی ش بی ن ی گدننک ی لماوع صخش یت ی و قلخ ی د ر
هعماج دنسپ ی تسا . لئسم ة شهوژپ نآ تسا هک نادب ی م مادک لماوع صخش یت ی و قلخ ی
، م ی ناز
هعماج ذپ ی ر ی دارفا ار پ ی ش بی ن ی م ی ک ن دن . اب هجوت هب فادها و بدا ی تا شهوژپ
، شسرپ اه ی نآ هب
حرش ز ی ر تسا :
1 . آی ا جنپ لماع گرزب صخش ی ت لباق ی ت نآ ار دراد هک م ی ناز هعماج دنسپ ی دارفا ار پ ی ش بی ن ی
ک ن
؟د 2 . آی ا قلخ تبثم و فنم ی
، م ی ناز هعماج دنسپ ی دارفا ار پ ی ش بی ن ی م ی ک ن
؟د
3 . آی ا م یا ن نارتخد و نارسپ رد م ی ناز هعماج دنسپ ی توافت رادانعم دوجو
؟دراد
شور سانش ی شهوژپ
،هعماج هنومن و شور هنومن گ ی ر ی : ةعماج رامآ ی ا ی ن شهوژپ گتسبمه ی
، مامت ی شناد نازومآ رسپ
و رتخد بد ی ناتسر اه ی رهش اسف رد ناتسا سراف ا تس . ا ی ن رهش هب لد ی ل رد سرتسد ندوب ارب ی
ققحم ا ن و دادعت بسانم عمج یت ی ( دودح 121 رازه رفن ) باختنا دش . رد اسف هدراهچ سردم ة هنارسپ
و هدزاود سردم ة هنارتخد دوجو دراد . رد ا ی ن شهوژپ
، اب هدافتسا زا هنومن گ ی ر ی هشوخ ا ی
هلحرمدنچ ا
ی
، ادتبا هب تروص فداصت ی
، راهچ سردم ة هنارتخد و راهچ سردم ة هنارسپ باختنا دندش .
رد ره هسردم
، زا ره اپ ةی صحت یل ی (
،لوا مود و موس بد ی ناتسر ) 19 رفن هب تروص فداصت ی باختنا
دندش . اهنرد ی ت
، 129 رتخد و 129 رسپ هب ناونع هنومن باختنا دندش هک نومزآ اه درومرد نآ اه
ماجنا تفرگ . نومزآ اه هب تروص هورگ ی و اب ئارا ة ضوت ی تاح رابرد ة ارجا و هنامرحم ندوب اتن ی ج
نومزآ رد حم ی ط سلاک ارجا دش . دادعت هنومن اه ن ی ز اب هجوت هب لومرف نارکوک
، فرعم هعماج تسا .
اب هجوت هب فرعم ندوب نومن ة شهوژپ ی
،رضاح ی هتفا اه ی نآ ار م ی ناوت هب هنماد اه ی نس ی و سنج یت ی
شناد نازومآ رهش اسف معت ی م داد . هتبلا حضاو تسا هک ارب ی أت یی د و معت ی م ی هتفا اه ی ا ی ن شهوژپ هب
عماوج رامآ ی و هنماد اه ی نس ی د ی رگ
، هب شهوژپ اه ی زاوم ی د ی گ ر ی ن ی زا تسا .
رازبا شجنس : فلا ) مانشسرپ ة صخش ی ت هعماج دنسپ : مانشسرپ ة صخش ی ت هعماج دنسپ
س ی وگ ی ه ا ی ار رنپ ( 2992 ) حارط ی درک هک هب روط لومعم
، هب ناونع قم ی سا ی مومع ی رد ناور سانش ی
عامتجا ی
، ارب ی زرا ی با ی ارگ ی ش اه ی هعماج دنسپ زا رظنم تفص صخش یت ی هب راک م ی دور . ای ن خسن ة
س ی وگ ی ه ا ی
، صلاخ ة قم ی سا صخش ی ت هعماج دنسپ تسا . ای ن همانشسرپ
، رد شهوژپ رافص ی نی ا و
نلاجاب ( 1309
، هب لقن زا رافص ی نی
،ا 1301 : 11 )
، ور ی 119 وجشناد راجنه ی با ی هدش تسا . اپ یا یی
همانشسرپ
، اب هدافتسا زا شور امزآزاب یی
، ارب ی لک همانشسرپ 01
/ 9 و ارب ی هدرخ قم ی سا اه ی نآ
هب ترت ی ب ب ی ن 92 / 9 ات 1 و اب هدافتسا زا شور رض ی ب ناسمه ی نورد ی ارب ی لک همانشسرپ 90
/ 9 و
ارب ی هدرخ قم ی سا اه ی نآ ب ی ن 19 / 9 ات 99 / 9 هب تسد دمآ هک اضر ی ت شخب تسا . اتن ی ج
، اب هدافتسا زا
شور لحت ی ل لماع أت یی د ی و صخاش اه یی ظن ی ر
RMSEA=0/02
،
GFI=0/96
و
AGFI=0/95
ناشن
داد هک راتخاس لماعود ی
، رد عماج ة ا ی نار ی شزارب بوخ ی دراد .
ب ) مانشسرپ ة مرف هاتوک صخش یت ی وئن : ا ی ن ةمانشسرپ ربتعم
19 لاؤس ی هک خساپ اه ی نآ رد
قم ی سا ل ی ترک جنپ زگ ی هن ا ی تسا
، رد ا ی نار هب تسد سورگ ی ( 1399 : 19 ) راجنه ی با ی هدش تسا .
اپ یا یی ز ی قمر ی سا اه ی
N,E,O,A,C
هب شور نومزآ - نومزآ ددجم رد لصاف ة 39 زور هب ترت ی ب ربارب
اب 90 / 9
، 90 / 9،19 / 9،91 / 9،13 / 9 هب تسد هدمآ تسا . رد مز ین ة اور یی مه نامز ا ی ن همانشسرپ و
مانشسرپ ة ر ی تخ ام ی زر رب ی
،زک ةمانشسرپ دنچ
هبنج ا ی صخش یت ی م ی هن
،اتوس ةمانشسرپ دجت
ی رظند دش ة
لاک ی نرف ی
،ا سررب ی جازم گ ی دروفل و نمرکاز و تسرهف هگر اه و قم ی سا گر ة ب ی ن درف ی گتسبمه ی
رادانعم و لباق لوبق ی شرازگ دش (
،هدازلام 1311 : 119 .) شرازگ اه یی ن ی ز رد دروم اور یی لماوع وئن
هئارا دش . کم رک ی و اتساک ( 1010 : 199 ) راهظا دندرک هک رازبا هاتوک دش ة وئن
، اب مرف لماک نآ
تقباطم قد ی ق ی دراد
؛ هب هنوگ ا ی هک قم ی سا اه ی مرف
،هاتوک گتسبمه ی رتلااب زا 11 / 9 ار اب قم ی سا اه ی
مرف لماک راد د .
ج ) قم ی سا فطاع ة تبثم و فنم ی : قم ی سا فطاع ة تبثم و فنم ی
، قم ی سا جنسدوخ ی تسا هک
طسوت
،نستاو کرلاک و نگلت ( 1011
، هب لقن زا زپول و انسا ی
،رد 2999 : 132 ) و هب روظنم شجنس
ود دعب فطاع ة
1تبثم و فطاع ة فنم
2ی هتخاس دش . ارب ی شجنس ره دعب فطاع ی
، ی ک هدرخ قم ی سا
هد وگ ی ه ا ی رد رظن هتفرگ دش . وگ ی ه اه ور ی ی ک قم ی سا جنپ هطقن ا ی ( 1 = سب ی را مک ات 1
= سب ی را ز ی دا ) زا
وس ی ندومزآ ی هبتر دنب ی م ی دنوش . نماد ة تارمن ارب ی ره هدرخ قم ی سا ب ی ن 19 ات 19 تسا . ارض ی ب
راگزاس ی نورد ی ( افلآ ) ارب ی درخ ه قم ی سا فطاع ة تبثم 11 / 9 و ارب ی هدرخ قم ی سا فطاع ة فنم ی 19 / 9
تسا . شخب ی روپ و ماکژد ( 1319 )
، رابتعا نورد ی ود هدرخ قم ی سا و نچمه ی ن تحص لماع ی
، اور یی
هزاس و رابتعا ا ی ن رازبا ار رد هنومن اه ی ا ی نار ی أت یی د دندرک . زا ظاحل اور یی
، هب کمک ا ی ن رازبا
م ی ناوت ب ی نارام برطضم و
هدرسفا ار رد حطس 01 دصرد مطا ی نان زا مه ادج درک .
اتن ی ج شهوژپ
رد ا ی ن شهوژپ 129 رتخد و 129 رسپ شناد زومآ بد ی ناتسر ( عطاقم
،لوا مود و موس ) اب م ی گنا ی ن
نس ی 11 / 11 لاس تکرش دندرک . رامآ صوت ی ف ی هداد اه ی شهوژپ لماش م ی گنا ی ن و فارحنا درادناتسا
رد لودج 1 هئارا هدش تسا .
1. PANAS-P 2. PANAS-N
لودج 1 . اتن ی ج رامآ صوت ی ف ی شهوژپ
غتم ی ر م
ی گنا ی ن فارحنا عم ی را غتم
ی ر م
ی گنا ی ن فارحنا عم ی را
نس 11
/ 11 021 / 9 صخش
ی ت هعماج دنسپ 01
/ 01 910 / 12
تورن ی ک ندوب
( ز ی قمر ی سا صخش ی ت 11 ) / 23 130 / لوئسم 1
ی ت عامتجا ی
( ز ی قمر ی سا هعماج دنسپ ی 09 ) / 21 939 / 9
نورب ارگ یی
( ز ی قمر ی سا صخش ی ت 92 ) / 20 919 / طابترا 1
هنلادمه
( ز ی قمر ی سا هعماج دنسپ ی 13 ) / 19 293 / 3
ذپلد ی ر ندوب
( ز ی قمر ی سا صخش ی ت 39 ) / 29 100 / هاگن 9 زا رظنم د ی نارگ ( ز ی قمر ی سا
هعماج دنسپ ی 29 )
/ 11 191 / 2
ذپلد ی ر ندوب
( ز ی قمر ی سا صخش ی ت 10 ) / 21 919 / رپ 1
ی ناش ی درف ی
( ز ی قمر ی سا هعماج دنسپ ی 12 ) / 0 991 / 2
نادجواب ندوب
( ز ی قمر ی سا صخش ی ت 90 ) / 31 131 / للادتسا 1
قلاخا ی هبناجود
( ز ی قمر ی سا هعماج دنسپ ی 92 ) / 19 112 / 2
فطاع ة تبثم
( ز ی قمر ی سا قلخ ی 91 ) / 39 199 / 3 للادتسا
قلاخا ی
تهج گ ی ر ی هدش - د ی نارگ
( ز ی قمر ی سا هعماج دنسپ ی ) 33 / 19 939 / 2
فطاع ة فنم ی
( ز ی قمر ی سا قلخ ی 99 ) / 21 119 / عون 3
تسود ی شرازگدوخ ی
( ز ی قمر ی سا هعماج دنسپ ی 30 ) / 19 129 / 9
رد ئارا ة اتن ی ج صوت ی ف ی
،شهوژپ ادتبا
م ی گنا ی ن و فارحنا درادناتسا جنپ
لماع گرزب صخش ی ت
لماش تورن ی ک
،ندوب نورب ارگ یی
، ذپلد ی ر
،ندوب ذپلد ی ر ندوب و نادجواب ندوب و سپس فطاع ة تبثم و
فنم ی و صخش ی ت هعماج دنسپ هئارا م ی دوش و رد اهن ی ت
، اتن ی ج صوت ی ف ی تفه هدرخ قم ی سا
هعماج دنسپ ی ناشن هداد م ی دوش . ارب ی راصتخا و گولج ی ر ی زا
،رارکت رامآ صوت ی ف ی توافت اه ی
سنج یت ی رد غتم ی اهر ی قوف
، هب لد ی ل موزل ةئارا ددجم نآ رد لودج 9
، رد لودج 1 هئارا من ی دوش .
نچمه ی ن رتام ی س گتسبمه ی ب ی ن غتم ی اهر ی قحت ی ق رد لودج 2 لباق هدهاشم تسا .
لودج 2 . اتن ی ج رتام ی س گتسبمه ی ب ی ن غتم ی اهر ی شهوژپ
1
2
3
9
1
1
9
1
019
11
12
13
19
11
1 . تورن ی ک ندوب
1
2 . نورب ارگ
**299/9- یی
1
3 . ذپلد ی ر
**112/9 ندوب
**219/9
1
9 . ذپلد ی ر
**191/9- ندوب
**299/9
919/9
1
1 . نادجواب
*130/9- ندوب
**999/9
931/9
**210/9
1
1 . صخش ی ت هعماج 913/9 دنسپ
**991/9
**291/9
**311/9
**291/9
1
9 . لوئسم ی ت عامتجا
**220/9- ی
**119/9
911/9-
**990/9
*191/9
**991/9
1
1 . طابترا هنلادمه
121/9
**221/9
**229/9
912/9-
129/9
**111/9
999/9-
1
0 . هاگن زا رظنم د ی
**111/9 نارگ
**223/9
1/9
**213/9
**1219/9
**121/9
**313/9
**291/9
1
19 . رپ ی ناش ی درف
*119/9 ی
*113/9-
911/9
923/9
**312/9-
921/9-
939/9-
121/9-
121/9-
1
11 . للادتسا قلاخا ی
هبناجود
913/9
**909/9
**219/9
**112/9
**911/9
**119/9
911/9
**310/9
**310/9
**211/9-
1
12 . للادتسا قلاخا ی
تهج گ ی ر ی هدش - د ی 999/9 نارگ
**909/9
**222/9
**101/9
**993/9
**939/9
*191/9
**911/9
**911/9
*130/9-
**111/9
1
13 . عون تسود ی
شرازگدوخ ی
*111/9
**119/9
919/9
991/9
*119/9
**191/9
**911/9
**291/9
**293/9
*119/9-
**231/9
**211/9
1
19 . فطاع ة تبثم
*191/9-
**390/9
**221/9
901/9
**291/9
**221/9
**223/9
911/9
**212/9
910/9-
901/9
912/9
*139/9
1
11 . فطاع ة فنم
**201/9 ی
**103/9-
*119/9
191/9-
**110/9-
911/9-
**190/9-
113/9
192/9-
**319/9
110/9-
*131/9-
909/9-
910/9
1
11 . 992/9- نس
**299/9-
*110/9
**111/9-
**113/9-
111/9-
**111/9-
111/9
*119/9-
912/9
991/9-
921/9-
911/9-
**109/9-
909/9
* رادانعم ی رد حطس 91 / 9
**
رادانعم ی رد حطس 91 / 9
مهم رت ی ن اتن ی ج گتسبمه ی ب ی ن غتم ی اهر ی شهوژپ ( لودج 2 ) ناشن داد صخش ی ت هعماج دنسپ
، اب راهچ
لماع گرزب صخش ی ت وئن ( هب زج تورن ی ک ندوب ) گتسبمه ی رادانعم دراد . فطاع ة تبثم
، اب نورب ارگ یی
،
ذپلد ی ر ندوب و نادجواب ندوب ةطبار تبثم و اب تورن ی ک ندوب ةطبار فنم ی رادانعم دراد . فطاع ة فنم ی ن ی ز اب
تورن ی ک ندوب و ذپلد ی ر ندوب ةطبار تبثم و اب نورب ارگ یی و نادجواب ندوب ةطبار فنم ی رادانعم دراد .
ارب ی خساپ هب شسرپ اه ی لوا و مود شهوژپ ( جنپ لماع گرزب صخش ی ت و فطاوع تبثم و
فنم ی ات هچ م ی ناز صخش ی ت هعماج دنسپ و هدرخ قم ی سا اه ی نآ ار پ ی ش بی ن ی م ی دنک ) زا شور
سرگر ی نو ماگ هب ماگ هدافتسا ش د هک اتن ی ج رد لودج 3 هئارا هدش تسا .
لودج 3 . راکوزاس ثأت ی راذگر ی غتم ی اهر ی لقتسم رب صخش ی ت هعماج دنسپ و ز ی قمر ی سا اه ی نآ
غتم ی ر هتسباو غتم
ی ر لقتسم B
SE B Beta
sig
صخش ی ت هعماج نورب دنسپ
ارگ یی 191
/ 9 131
/ 9 302
/ 9 991
/ 9
ذپلد ی ر ندوب 119
/ 9 191 / 99 391
/ 9 991
/ 9
لوئسم ی ت عامتجا ی ذپلد
ی ر ندوب 391
/ 9 911
/ 9 911
/ 9 991
/ 9
فطاع ة تبثم 110
/ 9 910
/ 9 111
/ 9 999
/ 9
تورن ی ک ندوب 192
/ 9 - 991 / 9 139
/ 9 . - 931
/ 9
طابترا هنلادمه نادجواب
ندوب 131
/ 9 919
/ 9 109
/ 9 999
/ 9
نورب ارگ یی 199
/ 9 991
/ 9 239
/ 9 991
/ 9
نس 192
/ 9 299
/ 9 193
/ 9 991
/ 9
رپ ی ناش ی درف فطاع ی
ة فنم ی 199
/ 9 991
/ 9 219
/ 9 991
/ 9
نادجواب ندوب 919
/ 9 - 929 / 9 239
/ 9 - 991
/ 9
هاگن زا رظنم د ی نارگ نادجواب
ندوب 919
/ 9 939
/ 9 299
/ 9 991
/ 9
ذپلد ی ر ندوب 191
/ 9 931
/ 9 109
/ 9 991
/ 9
فطاع ة تبثم 139
/ 9 999
/ 9 119
/ 9 991
/ 9
للادتسا قلاخا ی
هبناجود نورب
ارگ یی 101
/ 9 932
/ 9 303
/ 9 991
/ 9
ذپلد ی ر ندوب 901
/ 9 939
/ 9 111
/ 9 990
/ 9
نادجواب ندوب 992
/ 9 929
/ 9 191
/ 9 990
/ 9
للادتسا قلاخا ی
تهج گ ی ر ی هدش -
د ی نارگ نورب
ارگ یی 119
/ 9 939
/ 9 399
/ 9 991
/ 9
سنج ی ت 131
/ 1 - 311 / 9 211
/ 9 - 991
/ 9
ذپلد ی ر ندوب 123
/ 9 932
/ 9 239
/ 9 991
/ 9
تورن ی ک ندوب 919
/ 9 920
/ 9 191
/ 9 991
/ 9
فطاع ة فنم ی 909
/ 9 - 991 / 9 121
/ 9 - 991
/ 9
عون تسود ی
شرازگدوخ ی فطاع
ة تبثم 100
/ 9 913
/ 9 211
/ 9 991
/ 9
نورب ارگ یی 109
/ 9 911
/ 9 293
/ 9 991
/ 9
اتن ی ج زجت ی ه و لحت ی ل سرگر ی نو دنچ غتم ی هر ناشن داد نورب ارگ یی و ذپلد ی ر ندوب هب روط رادانعم ی
( 991 /
>9 )p
صخش ی ت هعماج دنسپ ار پ ی ش بی ن ی م ی دنک . هولاع رب نآ
، نادجواب ندوب هدرخ قم ی سا اه ی هاگن
زا رظنم د ی نارگ و رپ ی ناش ی درف ی ( 991 /
>9 )p
ار پ ی ش بی ن ی م ی دنک . زا رط ی ق فطاع ة فنم ی ن ی ز رپ ی ناش ی