دزی یقودص دیهش یکشزپ مولع هاگشناد یشهوژپ یملع هلجم

(1)

نیزه یگزتس ىاربکوّ ٍ

یقٍدص ديْش یکششپ مَلػ ُبگشًاد یشٍّضپ یولػ ِلجه دشی

:تفبیرد خیربت 08

/ 04 / 1400

ُرٍد یس ُربوش ، کی ، يیدرٍزف 1401 :شزیذپ خیربت

07 / 06 / 1400

:ِحفص ُربوش

ربثآ هیرمت زبپسبک هیئتورپ نبیب رب یزاوه

- 3 زوتپوپآ و پمبکوپیه رد

ییارحص شوم هتکس بقبعتم

کیمکسیا یسغم

یًبقّد داشْب

1ُداس ، حلاف ءبيض یدوحه

*

،1

یًلاک یزّبط ييسحلادبػ یٌغزيه داَجديس ،2

3

یشٍّضپ ِلبقه

:ِهدقه یاشث شثؤٔ یظساششػا هی یؿصسٚ زیِبؼف ٝچشٌا د

ی

ٍـ ی ش ی ٖبٔسد ٚ

،زػا یضغٔ ٝشىػ

ٝث

ٔ شظ٘

ی

ٔ ذػس ی

ٖاض ا ی

ٗ ثأس ی ش ٖبٔص ٝث

عٚشؿ ٗیشٕس ؿصسٚ

ی

ٍشؼث ی .دساد

ٕٟٔ ؾم٘ صٛشدٛدآ ی

ضغٔ ٝشىػ صا غد اس ی

ا ی بف

ٔ ی .ذٙو بث

ٗیا ،َبح

٘ صخـٔ

ی زؼ آ ٝو یب ؽصسٚ

ضغٔ ٝشىػ صا غد ْبٍٙٞدٚص ی

ٔ سبٟٔ اس صٛشدٛدآ ی

ذٙو یب خ ی ش

؟ شضبح ؾٞٚظد فذٞ

شثا ٗییؼس زـٞ

ٗیشٕس ٝشفٞ

یصاٛٞ

ْبٍٙٞدٚص غد

ٝشىػ یبمِا صا یضغٔ

شث ٖبیث صبذػبو ٗیئسٚشد -

3 صٛشدٛدآ ٚ خٔبوٛذیٞ سد

ییاشحص ؽٛٔ

دٛث .

:یسرزب شٍر ،یثشدس ٝؼِبغٔ ٗیا سد

32 شَػ ؽٛٔ

ٖصٚ( سبشؼیٚ داظ٘ غِبث ش٘ ییاشحص 300

- 250 ٝث یفدبصس سٛع ٝث )ْشٌ

سبٟچ ٜٚشٌ

8

یشَػ

َٓؿ ُٔبؿ ،

،یٕىؼیا

ٗیشٕس ٚ یٕىؼیا

ٗیشٕس + ذ٘ذؿ ٓیؼمس

یبمِا یاشث . یٕىؼیا

نششـٔ ذیسٚسبو يشخشػ ٚد شٞ یضغٔ

( رذٔ ٝث )CCA 45

ٗیشٕس .ذؿ دٚذؼٔ ٝمیلد یصاٛٞ

24 ،یٕىؼیا یبمِا صا غد زػبػ یع

زـٞ

رذٔ ٝث ٝشفٞ

50 - 20 بث ٚ ٝمیلد

زػشػ 30 - 18 ٝمیلد شث ششٔ

ٝشفٞ سد ٝؼّخ حٙد ٚ ٝؼّخ شٞ سد .ذؿ اشخا

،یٙیشٕس ٝؼّخ ٗیشخآ صا غد زػبػ زـٞ ٚ ُٟچ رب٘اٛیح

هیٙىس صا ٜدبفشػا بث ٚ ٜذؿ ْٚذؼٔ

ً٘س یضیٔآ یٕیؿٛشؼیٕٞٛ٘ٛیا ٖبیث

صبذػبو ٗیئسٚشد -

3

ٗیّیؼوٛسبٕٞ ؽٚس ٝث ٚ -

ٖاضیٔ ٗیصٛئآ

صٛشدٛدآ یذٔبوٛذیٞ حغػ سد رب٘اٛیح

ٜصاذ٘ا .ذؿ یشیٌ

د یوٛس یجیمؼس ٚ ٝفشغىی یاٛ٘آ یسبٔآ ٖٛٔصآ صا بٙؼٔ حغػ س

یساد 05 / 0 یاشث

ٜٚشٌ ٗیث رٚبفس یػسشث .ذؿ ٜدبفشػا بٞ

ْش٘

یسبٔآ ساضفا version 16

ٖٛٔصآ یاشثSPSS .ذؿ ٝشفشٌ سبو ٝث یسبٔآ یبٞ

:جیبتً

ٖبیث ٖاضیٔ

3 صٛشدٛدآ ٚ رس خٔبوٛذیٞ حغػ سد

بٞ

ٜٚشٌ بث ٝؼیبمٔ سد ٗیشٕس ٚ ٓؿ ٜٚشٌ ی ٚ یٕىؼیا یبٞ

یٕىؼیا س +

ٗیشٕ

؛ٚدشٞ سد( دٛث ششٕو یسادبٙؼٔ سٛع ٝث 0001

/ 0 p<

) .

ٓٞ

ٗیٙچ ، یٕىؼیا ٜٚشٌ سد

ٗیشٕس + ٖبیث ٖاضیٔ

3 ؾٞبو یٕىؼیا ٜٚشٌ ٝث زجؼ٘ صٛشدٛدآ ٚ یسادبٙؼٔ

داد ٖبـ٘ اس (

0001 /

>0 .)p

ِجيتً

:یزيگ ٝؼِبغٔ ٗیا حیبش٘ ٝث دبٙشػا بث یٔ

،زفٌ ٖاٛس زـٞ

ٝشفٞ

ٗیشٕس یصاٛٞ

ْبٍٙٞدٚص یٔ

ذ٘اٛس ٖبیث ؾٞبو ٜاس صا ُٔاٛػ

ذٞد ؾٞبو اس یضغٔ یٕىؼیا صا یؿب٘ ربؼیبض یِّٛػ يشٔ ٜذٙٙودبدیا .

ُصاٍ

:یديلک یبّ

ٗیشٕس

،یصاٛٞ

،یٕىؼیا

،صٛشدٛدآ خٔبوٛذیٞ

.

:عبجرا

ی٘بمٞد

،داضٟث ٜداص‌ حلاف

،ءبیض یذٕحٔ

یشٞبع

،ٗیؼحِاذجػ ی٘لاو داٛخذیػ یٙغشیٔ

. ربثآ يیزوت

َّ

یسا زب ىبيب ييئتٍزپ سبپسبک - 3

ٍ سَتپَپآ رد

پهبکَپيّ

شَه ییازحص بقبؼته

ِتکس کيوکسیا یشغه

. یلٚذص ذیٟؿ یىؿضد ّْٛػ ٜبٍـ٘اد یـٞٚظد یّٕػ ّٝدٔ

دضی 1401 ؛ 30 ( 1 :) 40 - 4431 .

1 - یشولویسیف هورگ شزرو

ی مولع هدکشناد ، شزرو

ی هبگشناد ، ناردنزبم ، رسلببب

،

،ناردنزبم ناریا .

2 - هورگ مولع شزرو ی ناریا ،ملایا ،ملایا دحاو یملاسا دازآ هبگشناد ،ینبسنا مولع هدکشناد ، .

3 - د .ناریا ،نبگرگ ،نبتسلگ ،ینغریم دیهش تبقیقحت هسسوم ،یشزرو یشولویسیف یارتک

(*

؛)لوئسم هدنسیون :نفلت

51135352213 یکینورتکلا تسپ ،

[email protected] :

، :یتسپ قودنص 4741613534

[ Downloaded from jssu.ssu.ac.ir on 2024-01-29 ]

(2)

ىبيب ييئتٍزپ بپسبک س - 3

ٍ سَتپَپآ بقبؼته

ِتکس یساَّ يیزوت یشغه

ُبگشًاد زتخد ىبیَجشًاد رد یقبچ عَيش ىازیا یبّ

…

ِهدقه

ضغٔ ٝشىػ ی

دٙد يشٔ ُٔبػ ٗیٕ

ٚ ی ٚ شیٔ

ى ی شسشضٔ صا ی

ٗ ٚ

نب٘شغخ شس ی

ٗ ث ی سبٕ

ی بٞ

ی صبؼٔ ٖبٟخ زػا ش

( 1 ).

شغخ ُٔاٛػ

یّصا ضغٔ ٝشىػ ی

د ،لابث ٖٛخ سبـف ُٔبؿ ی

،زثب رلالاشخا

جّل ی

،

٘بخد فشصٔ ،لابث َٚششؼّو ی

،رب

ٗشؿاذ٘

ی٘ذث زیِبؼف ٚ

زغس ی

ٝ زػا تػبٙٔب٘

( 2 .) ٝو زػا ٜذؿ صخـٔ

دٚذح 87

ذصسد

ٝشىػ عٛ٘ صا بٞ

یا

ٕىؼ ی ه یٔ

.ذؿبث

ٝظحِ صا صبغآ ٝشىػ

ضغٔ

ی ػ ی

َبٍٙ

بٞ

ی ثبٟشِا ی بث بٍِٞٛا ٖذؿ داصآ ثػ ی

ِٛىِٛٔ

ی

ػآ بث ظجسشٔ

ی ت ٚ یسبٕیث ُٔاٛػ اص

َّٛػ صا بٞ

ی جصػ ی ػآ ی ت

د ی

ٜذ یٔ

ٝو ذ٘دشٌ

ٔ ٖذؿ َبؼف تجػ ی

ٌّٚشى ی

،ب ػٚششػآ ی ز

،بٞ

َّٛػ بٞ

ی ا ی

ٕٙ

ی حٔ

ی غ ی

،

ِٛس ی ذ بػ ی وٛش یب

ٗ

،بٞ

اضفا ی ؾ

َٛىِٛٔ

بٞ

ی شخس ،ٜذٙجؼچ ی

ت

٘ٛخ ذػ ی ضغٔ

ی بٟ٘ ٚ ی

ًبش صٛشدٛدآ

( Apoptosis )

ٔ ٚ

ٔ ضغٔ سد َّٛػ يش ی

دٛؿ ( 3 یاشثبٙث .)

ٗ ، سبٟٔ

ِٚا ُحاشٔ سد صٛشدٛدآ ی

ٝ ضغٔ ٝشىػ صا غد ی

ٔ ی ذ٘اٛس ی ه زصشف

اشث ٟٓٔ

ی صا زظفبحٔ

ٖٚسٛ٘

ٚ ،ذؿبث بٞ

سد

ٝٔادا ٓدح

ػآ ٚ عٛشوسبف٘ا ی

ت ضغٔ

ی ؿب٘

ی ا صا ی

ٕىؼ ی اس یضغٔ

ؾٞبو

ذٞد . تیػآ ُٔبؼس ٜاس صا یضغٔ یٕىؼیا تلبؼشٔ یشفبث یبٞ

ٞذٙیاشف ةبٟشِا ٚ صٛشدٛدآ ُیجل صا هیطِٛٛیضیفٛسبد ٜذیچید یب

ٝث یٔ دٛخٚ

( ذٙیآ 4 صٛشدٛدآ .) ػٛ٘

ی

ِّٛػ يشٔ صا ی

ٝٔب٘شث س ی ض ی

ٝؼغل بث ٝو زػا ٜذؿ ٖذؿ ٝؼغل

،DNA سبٔٚشو ٓواشس ی

ٗ ٚ

ٖٛخ س ی ض ی ػ ی

ٕػلادٛش ی صخـٔ

یٔ

( دٛؿ 5 ٜذؿ صخـٔ .)

( دساد صٛشدٛدآ صٚشث سد یٕٟٔ ؾم٘ یسذٙوٛشیٔ ٝو زػا 6

.)

ٔ ی سذٙوٛش ی بٞ

ٚبح ی داذؼس ی ئسٚشد ی

ٗ بث ٖاٛــٙػ

ئسٚشــد ی

ٗ بــٞ

ی سٛشدٛدآٚشد ی

ــ ( ه apoptotic-pro )

ذٙ٘بٔ

AIF (apoptosis inducing factor) ــػ ٚ

ی

ْٚشوٛش C

.ذٙشؼٞ

ٝث اضفا َبج٘د ی

ؾ زـدرٛف٘

ی ش ی بــغ ی

ٔ ی سذـٙوٛش ی

،

صبـػداصآ ی ـػ ی

ْٚشوٛش د ٚ C

ی شـٍ

َٛىِٛٔ

بٞ

ی سٛشدٛدآٚشد ی

ه صا

ٔ ی سذٙوٛش ی ػ ٝث ی

َصٛش

ٔ ْبد٘ا َّٛػ ی

ٌ ی دشـ ـػ . ی

ْٚشوٛش سد C

ــػ ی

َصٛش سٛــضح بــث ٚ َّٛــػ dATP

بــمِا تــخٛٔ

ی

ىـــس ی

ُ شدٛدآ

ٚصٛ

( ْ apoptosome )

ٛىِٛٔٚشوبٔ غىّذٕو سلا

ٚبح ی

ٔ Apaf ی

ٌ ددش شدٛدآ .

٘ ْٚصٛ

ی ـ ض ـػبث ث ـخ ٚ ةز

َبؼف ؿ صبذػبوٚشد ٖذ -

9 ـؼس ٚ ش ی غ

ِبؼف ی ز بٞ

ی

ٔ ٖآ ی ددشٌ

.

صبذػبو - 9

٘ ْٚصٛشدٛدآ ٝث ُصشٔ ٚ َبؼف ی

ض تخٛٔ دٛخ ٝثٛ٘ ٝث

ٚ ةزخ

َبؼف صبػ ی بٞصبذػبو ی شـدٔ

ی صبذـػبو ٖٛچٕٞ

- 3

ـٔ

ی ددشٌ

( 7

َبؼف .) صبذػبو ٖذؿ -

3

ٝؼغل ، ٖذؿ ٝؼغل ٚDNA

ٝث اس یِّٛػ صٛشدٛدآ ( دساد َبج٘د

8 یِبحسد .) صبذػبو سبٟٔ ٝو

- 3 ،

یٔ

یؿب٘ یِّٛػ يشٔ ٚ صٛشدٛدآ ذ٘اٛس ذٞد ؾٞبو اس یٕىؼیا صا

( 9 .)

َبػ سد خا یبٞ

ی ش

ِبؼف ی ز ؿصسٚ

ی

ٝث ٖاٛٙػ ی ه ؽٚس

د ی

ٍـ ی ش ی

، ـخج٘اٛس ی

٘بٔسد ٚ ی ؼث سد ی یسب ث صا ی یسبٕ

بٞ

دسٛٔ

ٝخٛس

ٝشفشٌ ساشل ( زػا

10 .)

،ٝٙیٔص ٗیا سد یاشخا

شٕس ی ربٙ

صاٛٞ

ی ـخث ٓظٙٔ

ی د صا ی

ٍـ ی ش ی ضغٔ ٝشىػ ٖبٔسد ٚ ی

ٝث

یٔ ةبؼح ذیآ

( 11 .) بث

ٗیا ح ،َب ؾِبچ بٞ

یی حاشع سد ی

ُىسٚشد بٞ

ی د ی دبٟٙـ ی شٕس ی ربٙ

ؿصسٚ

ی بٞششٔاسبد ٖٛچٕٞ

ی

ٚ ٖبٔص رذٔ ،رذؿ ،ساشىس

ٗیشٕس عٛ٘

ػآ ؾٞبو سٛظٙٔ ٝث ی

ت ٚ

ا ٝشىػ صا غد ضغٔ دشىّٕػ دٛجٟث ی

ٕىؼ ی ذ٘ساد ساشل ٝخٛس دسٛٔ

.

د ی

ٍـ ی ش ی ػٚ ٝث ی

ّ

ٝ نشحٔ

ٕىؼیا ٖٛچ یػٛٙشٔ یبٞ

ی -

یٔ ءبمِا یؼوٛذیٞ

ؽصسٚ دٛؿ ٘

ی ض

ٔ ی ذ٘اٛس نشحٔ ٖاٛٙػ ٝث

د ی ؾ

ٜدبٔآ صبػ ی جصػ زظبفح تجػ ی

ا سد ی

ٕىؼ ی دٛؿ ( 12 .) بث

ای

ٗ خشث دٛخٚ

ی اضٔ ربؼِبغٔ

یب ی دشىّٕػ ی

ِبؼف ی ز

٘ذث ی صا غد

ضغٔ ٝشىػ ی

ف٘ اس ی

ٔ ی ذٙٙو ( 13 .) عٚشؿ شٕس ی ربٙ

ذؼث ّٝصبفلاث

ٔ ٝشىػ صا ی

ذ٘اٛس شضٔ ؾم٘

ی ا ی بف ذٙو تجػ ٝو ػآ

ی ت ذخ ی

ضغٔ زفبث ٝث دٛؿ َّٛػ صٛشدٛدآ ءبمِا ٚ

( 14

، 13 .) صٛشدٛدآ جٚا

صا ذؼث ،ؽصسٚ صا یؿب٘ یضوشٔ یجصػ ٜبٍشػد 24

زػا زػبػ

( 15 زیِبؼف .) دٚص یؿصسٚ

بس شثواذح( ْبٍٙٞ

24 صا غد )زػبػ

َّٛػ شیٔ ٚ يشٔ ؾیاضفا ثػبث یضغٔ ٝشىػ صٛشدٛدآ یبٞ

یٔ

( دٛؿ 16 .)

ِبؼف ی ز ؿصسٚ

یشح ی

ٔ ٓو رذؿ بث ی

ذ٘اٛس ثػبث

بو ؾٞ

سبثآ ص ی

ٖب دٛؿ سبث ( 17 ٖذیٚد زػشػ .) 25

بس 30 سد ششٔ

صا غد اس ٖٚششػٛىیسسٛو حغػ دبیص بس ظػٛشٔ رذؿ بث ٚ ٝمیلد یٔ لابث یضغٔ یٕىؼیا ( دشث

19

، 18 .) سد ٝو ٜذؿ ؽساضٌ ،ُثبمٔ

سد یؿصسٚ زیِبؼف عٚشؿ صٛشدٛدآ سبٟٔ سٛظٙٔ ٝث 24

غد زػبػ

بث ٝؼیبمٔ سد یضغٔ هیٕىؼیا ٝشىػ صا 6

، 12 ، 48 ٚ 72 زػبػ

سبثآ

٘بٔسد ی ا ی

ٜذ

َا یشس ( دساد ٜاشٕٞ ٝث 20

.)

ٓٞ

ٗیٙچ ٖبـ٘ ،

ٝو زػا ٜذؿ ٜداد سبجخا ؽصسٚ

ی ذؿ ًبشجؼ٘

ی ذ صا غد ّٝصبفلاث

ضغٔ ٝشىػ ی

( 24 بس 48 )زػبػ زفبث صا یضغٔ

ػآ شثاشث سد ی

ت

ؼوا ی ساذ ی

ٛ

ٔ زظفبحٔ

ی ذٙو ( 21 .) ربؼِبغٔ ششـیث سد َذٔ

ُد ا شغخش ی

ٕىؼ ی ث َبثٌّٛ

اش ی ػسشث ی

ٔ ی

ٖاض ػآ ی ت زد ی ش ی سد

(3)

ُداس ىاربکوّ ٍ

حب٘

ی

ٝ

ٞ ی خٔبوٛذ

ٔ ساشل ٜدبفشػا دسٛٔ

ی

ٌ ی دش . اشیص حب٘

ی

ٝ

ٞ ی خٔبوٛذ ا َذٔ ٝث

ی

ٕىؼ ی ػبؼح َبثٌّٛ

ی ز لابث یی ،دساد

ث

ٝ سٛع ی

ٝو صا ذؼث 3 لد ی

ٝم سٚسبو داذؼ٘ا ی

ذ رسبؼخ نششـٔ

ٝظحلأ ُثبل ا

ی ب٘ سد ح ی

ٝ

ٞ CA1 ی خٕوٛذ ا ی دبد

ٔ ی ددشٌ

( 22 .) ربؼِبغٔ

ٗیـید سبثآ زجثٔ

ؾید

ٜدبٔآ ٗیشٕس یصبػ

یصاٛٞ

تیػآ شث ٝشىػ صا یؿب٘ یضغٔ یبٞ

هیٕىؼیا اس

ٖبـ٘

ٜداد ( ذ٘ا 24

، 23

ٝىیِبحسد ،) سبثآ

ٜظیٚ ٝث یؿصسٚ ٗیشٕس ی٘بٔسد

صا یضغٔ ٝشىػ صٚشث ظیاشؿ سد

ٜاس نششـٔ يشخشػ داذؼ٘ا

ذیسٚسبو دسٛٔ ششٕو ٝخٛس

ساشل

ٝشفشٌ

.زػا فذٞ ،ٗیاشثبٙث

شضبح ؾٞٚظد یػسشث

شثا زـٞ

ٗیشٕس ٝشفٞ

یصاٛٞ

ْبٍٙٞدٚص

یبمِا صا غد یٕىؼیا

یضغٔ

شث ٖبیث صبذػبو ٗیئسٚشد -

3 ٚ

صٛشدٛدآ خٔبوٛذیٞ سد ییاشحص ؽٛٔ

دٛث .

یسرزب شٍر

غد حشع بث یثشدس عٛ٘ صا ؾٞٚظد ٗیا ٚ َششٙو ٜٚشٌ بث ٖٛٔصآ

ی٘اٛیح َذٔ صا ٜدبفشػا دٛث

. ٝؼِبغٔ ٗیا سد 32

َػ ؽٛٔ ش

ییاشحص ش٘

سد سبشؼیٚ داظ٘

دٚذحٔ

ٜ ی٘صٚ

252 - 210

ْشٌ

ٜدبفشػا

.ذؿ غفل سد رب٘اٛیح یبٞ

اذخ ٚ سد لبسا ٖٚذث ٚ ْاسآ ظیاشؿ بث ی

ظیاشؿ سد عششػا 12

ٚ ییبٙؿٚس زػبػ 12

بث یىیسبس زػبػ

یبٔد

° 24c - 22 زثٛعس ، 50 - 45 ٚ ةآ ٝث داصآ یػششػد ٚ ذصسد

.ذ٘ذؿ یساذٍٟ٘ ازغ ث رب٘اٛیح

ٝ ٝث یفدبصس سٛع

ٟچ سب ٜٚشٌ

8

یشَػ ذ٘ذؿ ٓیؼمس شیص حشؿ ٝث :

1 - ٜٚشٌ

َٓؿ ٝو َششٙو زٟخ

سبثآ ث ٝث طٛثشٔ

ی ؿٛٞ

ی بمِا ٚ ی ا ی

ٕىؼ ی

، سبو ُحاشٔ ْبٕس

حاشخ ی زجلاشٔ ٚ بٞ

ی بمِا ٖٚذث ٖآ صا ذؼث ی

ا ی

ٕىؼ ی ذؿ ْبد٘ا .

2 - ٜٚشٌ

ٝو یٕىؼیا حاشخ ُٕػ زحس

ی بمِا ٚ ی ا ی

ٕىؼ ی اشل س

شفشٌ

ٚ ٝ

ٝث اذٍٟ٘ ٜذؿ َششٙو رسٛص .ذ٘ذؿ یس

3 - ٜٚشٌ

ٗیشٕس

یصاٛٞ

یاشخا ٝث بٟٙس ٝو 8

ٗیشٕس ٝشفٞ

یصاٛٞ

.ذٙشخادشد 4

-

ٜٚشٌ

یٕىؼیا ٗیشٕس + یصاٛٞ

ٝو 24 زػبػ ٚ یحاشخ صا غد

یبمِا ای

ٕىؼ ی رذٔ ٝث 8 ٗیشٕس ٝشفٞ

یصاٛٞ

.ذ٘دشو اشخا یاشـث

یبمِا یٕىؼیا اذشثا ،یضغٔ

رب٘اٛیح ٗیٔبشو یٚساد بث

( mg/kg 50 - 30 یصلایاص ٚ ) ( ٗ

mg/kg 3 - 5 یث ) ذ٘ذؿ ؽٛٞ

( 10 ) .

دٛخ ذیسٚسبو ٝحفص صا نششـٔ ذیسٚسبو يشخشػ ٚد شٞ غذػ داصآ

ٜذؿ اذخ ذیسٚسبو يشخشػ صا زلد ٝث ياٚ تصػ ٚ ، یدشٌ

.ذ

غد ٖآ صا ٚد شٞ

يشخشػ رذٔ ٝـث نششـٔ ذیسٚسبو

45 ٝمیلد

ٜشیٌ صا ٜدبفشػا بث بث ،ٖآ صا غد .ذ٘ذؿ دٚذؼٔ یحاشخ یبٞ

ٜشیٌ ٗشؿادشث

ٞ يشخشػ ب ٖبیشخ ّٝصبفلاث ٚ داصآ ذیسٚسبو یبٞ

يشخشػ سد ٖٛخ ٖبیشخ دذدٔ یساشلشث .ذؿ ساشلشث ٖٛخ یبٞ

ٝخسد ،یحاشخ ُٕػ َٛع سد .ذؿ ذییأس ٜذٞبـٔ بث ذیسٚسبو یذؼمٔ رساشح رب٘اٛیح

ؾیبٔشٌ ٓشؼیػ هی صا ٜدبفشـػا بث

سد یدسٛخصبث ٓیظٙس 5

/

±0 5 / 36 یش٘بػ ٝخسد ذؿ ظفح داشٌ

( 25 )

٘اٛیح . صا غد رب یبمِا

یٕىؼیا ٚ داصآ یػششػد بث یحاشخ

.ذ٘ذؿ ٜذ٘ادشٌصبث دٛخ غفل ٝث ازغ ٚ ةآ ٝث ٝٔادا سد

رب٘اٛیح

،ٗیشٕس ٜٚشٌ

24 یبمِا صا غد زػبػ یٕىؼیا

8 ربٙیشٕس ٝشفٞ

ذ٘دشو اشخا اس تخشٙٔ یشٔبمشػا .

هی یع یٙیشٕس ٜٚشٌ اذشثا

ٚ ٝشفٞ

3

ِبؼف بث یصبػبٙؿآ سٛظٙٔ ٝث ةٚبٙشٔ ٝؼّخ ٚ یؿصسٚ زی

زػشػ بث ٖادشٌساٛ٘ ٜبٍشػد 15

رذٔ ٝث ٚ ٝمیلد سد ششٔ

10 بس

15 یاشخا ،زحاششػا صٚس هی صا غد .ذ٘دشو ٗیشٕس ٝمیلد

بث یٙیشٕس ُىسٚشد 5

زیبػس زٟخ .ذؿ عٚشؿ ٝشفٞ سد ٝؼّخ

سد سبث ٝفبضا ُصا رب٘اٛیح

زػشػ بث یٙیشٕس ُىسٚشد ،ٗیشٕس ٜٚشٌ

18 رذٔ ،ٝمیلد شث ششٔ

20

ٝمیلد

ٝشفٞ سد ذصسد شفص تیؿ ٚ

زػشػ ٝث ٜذٙیاضف سٛع ٝث ٚ عٚشؿ َٚا 30

رذٔ ٝث ،ٝمیلد شث ششٔ

50 تیؿ بث ٝمیلد 15

ٝشفٞ سد ٝخسد 8

ٗیشٕس صا ؾید .ذیػس

ْشٌ ،یّصا رذٔ ٝث ٖدشو

3 رذؿ بث ٝمیلد 10

ٝث ٚ ٝمیلد شث ششٔ

رذٔ ٝث ٖآ َبج٘د 2

رذؿ بث ٝمیلد 15

ٝث .ذؿ اشخا ٝمیلد شث ششٔ

ٙٔ

رذٔ ٝث رب٘اٛیح ،یّصا ٗیشٕس یاشخا صا غد ٖدشو دشػ سٛظ 1 رذؿ بث ٝمیلد 15

رذٔ غذػ ٚ ٝمیلد شث ششٔ

2 بث ٝمیلد

رذؿ 10 ؾٞبو زٟخ .ذ٘ذیٚد ٖادشٌساٛ٘ یٚس ٝمیلد شث ششٔ

چیٞ صا رب٘اٛیح سد عششػا بی یىیششىِا نٛؿ ٌٝ٘ٛ

نشحٔ

دبفشػا هیشحس یاشث ُْد ٖذیِبٔ ٚ ٖدشو غِٕ ضخ ٝث یشٍید ٜ

ذـ٘

( 26 )

ٜسٚد ْبٕسا صا غد . سبثآ ٖدشث ٗیث صا سٛظٙٔ ٝث یٙیشٕس

،یؿصسٚ زیِبؼف دبح 48

ٝؼّخ ٗیشخآ ْبٕسا صا غد زػبػ

ٗیصلایاص ٚ ٗیٔبشو ٜدبٔ صا یجیوشس یلبفص ٖٚسد كیسضس بث یٙیشٕس یث .ذ٘ذؿ ؽٛٞ

ٗیِبػ بث نبیدسبو غ٘اشس ٖطٛیفشد 9

/ 0 ٚ ذصسد

ذیٞذِبٔشفاسبد َّٛحٔ

4 د ذصسد ربفؼف شفبث س 1

/ 0 سلاٛٔ

( 4 / 7

;

ٝث )PH زیجثس ٖاٛٙػ سد .ذؿ ْبد٘ا ٜذٙٙو

ضغٔ ،ٝٔادا

رذٔ ٝث ٚ ذؿ ٝشؿادشث رب٘اٛیح 72

زیجثس سد زػبػ ٜذٙٙو

نّٛث رب٘اٛیح ضغٔ صا .زفشٌ ساشل ٝثبـٔ

بث ٚ ٝیٟس ٝٙیفاسبد یبٞ

(4)

ىبيب ييئتٍزپ سبپسبک - 3

… ششٔٚشىیٔ 7 زٔبخض بث َب٘ٚشو غعبمٔ ْٛسٚشىیٔ صا ٜدبفشػا

ً٘س یاشث یضیٔآ

ذؿ ٓٞاشف یٕیؿٛشؼیٕٞٛ٘ٛیا .

عبػا شث غعبمٔ

ٗیث ،عٛٙیؼوبد غّعا 3

/ 3 - 2 / 4 یّیٔ

ؽشث بٌٕشث زـد ششٔ

ٖاضیٔ ٗییؼس .ذؿ ٜداد ٖبیث

ٗیئسٚشد صبذػبو

- 3 بث هیٙىس

( یٕیؿٛشؼیٕٞٛ٘ٛیا 25

ٚ ) ٜدبفشػا یش٘آ صا یصبصشخا یدبث

ِٚا ی

ٝ

( sc-52746 )

.ذؿ ٜدبفشػا فشػا بث یشیٚبصس ،یػسشث ٖبیبد سد

ٜدب

هیدٛىػٚشىیٔ یسادشثشیٛصس صا َذٔ(

LABOMED زخبػ

)بىیشٔآ سٛـو بث شیٚبصس ،ؾٙواٚ زیفیو یػسشث یاشث ٚ ٝیٟس

ْش٘ صا ٜدبفشػا ساضفا

Image J

ٝخؼ٘

49 / 1 ساشل ُیّحس دسٛٔ

ً٘س صا .زفشٌ

ٗیّیؼوٛسبٕٞ یضیٔآ -

ٜصاذ٘ا یاشث ٗیصٛئآ یشیٌ

ٝو رسٛص ٗیذث .ذیدشٌ ٜدبفشػا صٛشدٛدآ ٖاضیٔ

ٜبٍشػد ظػٛس

ْٛسٚشىیٔ

َذٔ(

Leica زخبػ

ٖبِٕآ سٛـو )

نّٛث صا ، یبٞ

زٔبخض بث َب٘ٚشو غعبمٔ ٝٙیفاسبد 6

بث ٚ ٜدبٔآ یششٔٚشىیٔ

ٗیّیؼوٛسبٕٞ صا ٜدبفشػا -

ً٘س ٗیصٛئآ

ٝث ٚ ذ٘ذؿ یضیٔآ سٛظٙٔ

یسٛ٘ حٛىػٚشىیٔ ظػٛس هیطِٛٛفسٛٔٛشؼیٞ راشییغس یػسشث َذٔ(

LABOMED )بىیشٔآ سٛـو زخبػ

ث ییبٌٕٙسضث ب 400

×

َّٛػ .ذ٘ذؿ یػسشث

ٝشؼٞ یبـغ بث یجصػ یبٞ

هشؼٞ ٚ یا

ٝث صخـٔ

َّٛػ ٚ ٜذ٘ص َّٛػ ٖاٛٙػ یٍ٘س ٓواشس بث یجصػ یبٞ

ٝث ،لابث .ذ٘ذؿ ؽسبٕؿ ٜدشٔ َّٛػ ٖاٛٙػ

یربهآ ليلحت ٍ ِیشجت

ٝث حیبش٘

ؽساضٌ سبیؼٔ فاشح٘ا ٚ ٗیٍ٘بیٔ عبػا شث ٜذٔآ زػد

.ذ٘ذؿ

ٔصآ صا ٜدبفشػا بث

ٚشیدبؿ ٖٛ

- ٖدٛث یؼیجع ِٖٛ ٚ هّیٚ

ٜداد غیصٛس غ٘بیساٚ یٍٕٙٞ ٚ بٞ

یاشث .زفشٌ ساشل یػسشث دسٛٔ بٞ

ٜٚشٌ ٗیث رٚبفس ٝؼیبمٔ

هی غ٘بیساٚ ٖٛٔصآ صا بٞ

س

ٞا ٝ

( ANOVA )

ْش٘ ٚ یسبٔآ ساضفا version 16

ٜدبفشػا SPSS

یٔبٍٙٞ .ذؿ یجیمؼس ٖٛٔصآ ،زؿاد دٛخٚ یسادبٙؼٔ رٚبفس ٝو

یوٛس یاشث رٚبفس ُحٔ ٗییؼس سد

یسادبٙؼٔ حغػ 05

/

>0 p

ا ٜدبفشػ شٌ

ذید . یقلاخا تبظحلاه

ٜبٍـ٘اد ظػٛس كیمحس ٗیا َاصٛدٚشد ٖاسذ٘صبٔ

ٜذؿ ذییبس

قلاخا ذو( زػا IR.UMZ.REC.1400.003

.)

جیبتً

ً٘س صا ُصبح حیبش٘

یضیٔآ یٕیؿٛشؼیٕٞٛ٘ٛیا َٚذخ(

1 )

داد ٖبـ٘

ٝو ٖبیث ٖاضیٔ سد یسادبٙؼٔ رٚبفس شد

صبذػبو ٗیئسٚ

-

3 سد

ٜٚشٌ ٗیث یضغٔ خٔبوٛذیٞ

بٞ

دساد دٛخٚ

( 0001 /

>0 .)p

یجیمؼس ٖٛٔصآ حیبش٘

یوٛس (

َٚذخ 2 ) ٖبیث ٖاضیٔ ،داد ٖبـ٘

3 خٔبوٛذیٞ حغػ سد ی٘دٛٔصآ

بٞ

َٓؿ ٜٚشٌ ی

ٜٚشٌ بث ٝؼیبمٔ سد ٗیشٕس ٚ یٕىؼیا ٚ یٕىؼیا یبٞ

ٗیشٕس +

ٝث د( دٛث ششٕو یسادبٙؼٔ سٛع ،دساٛٔ ٕٝٞ س

0001 /

>0 .)p

ٓٞ

ٗیٙچ ، یٕىؼیا ٜٚشٌ سد

ٗیشٕس + ٖبیث ٖاضیٔ

ٗیئسٚشد

صبذػبو - 3 ؾٞبو یٕىؼیا ٜٚشٌ ٝث زجؼ٘

یسادبٙؼٔ

ٖبـ٘ اس

داد ( 0001 /

>0 سد .)p

ِبح ی

ٝو سد ٗیشٕس ٚ َٓؿ ٜٚشٌ ٚد ٗیث ،

ٖبیث ٖاضیٔ

3 زؿاذ٘ دٛخٚ یسادبٙؼٔ رٚبفس

( 383 /

<0 .)p

ٗیٕٞ

سٛع

ٝیضدس

ٚ

ُیّحس

ً٘س یضیٔآ

ٗیّیؼوٛسبٕٞ

-

،ٗیصٛئآ

ٗیث

ٖاضیٔ

صٛشدٛدآ سد

ٜٚشٌ

یبٞ

دسٛٔ

یػسشث رٚبفس یسادبٙؼٔ

اس

ٖبـ٘

داد ( 0001 /

>0 .)p حغػ

صٛشدٛدآ خٔبوٛذیٞ

سد

ٜٚشٌ‌ یبٞ

َٓؿ

ٚ

ٗیشٕس زجؼ٘

ٝث

ٜٚشٌ‌ یبٞ

یٕىؼیا

ٚ یٕىؼیا +

ٗیشٕس ؾٞبو یسادبٙؼٔ

اس

ٖبـ٘

داد ( سد

ٕٝٞ

،دساٛٔ

0001 /

>0 .)p

ٓٞ‌

،ٗیٙچ حغػ صٛشدٛدآ سد

ٜٚشٌ

یٕىؼیا +

ٗیشٕس زجؼ٘

ٝث

ٜٚشٌ

یٕىؼیا

ٝث سٛع یسادبٙؼٔ

ششٕو دٛث ( 0001 /

>0 .)p

،ٝىیِبحسد

ٗیث

ٚد

ٜٚشٌ

َٓؿ

ٚ

ٗیشٕس

سد

ٖاضیٔ

صٛشدٛدآ رٚبفس یسادبٙؼٔ

دٛخٚ

زؿاذ٘

( 295 /

<0 )p .

سد

ُىؿ 1 غغمٔ

یضشػ صا

ٝیحب٘

خٔبوٛذیٞ CA1 رس‌

بٞ

اس

ٖبـ٘

یٔ‌ ذٞد

ٝو بث

ٜدبفشػا صا

-

ٗیصٛئآ

ً٘س‌ یضیٔآ

ٜذؿ زػا .

(5)

ُداس بکوّ ٍ ىار

َٚذخ 1 : صبذػبو ٗیئسٚشد ٖبیث راشییغس -

3

ٜٚشٌ سد یػسشث دسٛٔ یبٞ

ٍُزگ ييئتٍزپ ىبيب

)%(

F p

ٓؿ 47

/

±1 81 / 13 85

/ 44 0001 /

*0 61/81±2/68 یٕىؼیا

ٗیشٕس 91

/

±1 62 / 10

یٕىؼیا

ٗیشٕس + 05

/

±1 34 / 41

* حغػ سد سادبٙؼٔ رٚبفس 05

/

>0 p ANOVA Test

َٚذخ 2 :

ٜٚشٌ ٗیث فلاشخا یسادبٙؼٔ حغػ یاشث یوٛس یجیمؼس ٖٛٔصآ ؽساضٌ

بٞ

ٍُزگ بّ

نش یوکسیا يیزوت

یوکسیا يیزوت +

ٓؿ 0001

/

>0 383 / 0 0001

/

>0

یٕىؼیا 0001

/

>0 0001 /

>0

ٗیشٕس 0001

/

>0

یٕىؼیا

ٗیشٕس +

ٗیشٕس +یٕىؼیا

ٗیشٕس

یٕىؼیا

َٓؿ

ُىؿ 1 :

ً٘س یضیٔآ

- آ ؾخث سد ٗیصٛئ

ٜٚشٌ سد خٔبوٛذیٞCA1 یبٞ

،ٓؿ ا ی

ٕىؼ ی

، شٕس ی

ٗ

ٚ ا ی

ٕىؼ +ی شٕس ی

ٗ .

َّٛػ بٞ

ی

ٝشؼٞ بث یؼیجع

َّٛػ ٚ یسسٛص ٓػلادٛشیػ ،حضاٚ هشؼٞ ،ٗؿٚس صخـٔ ً٘س ٜشیس ُىؿ ٝث ٓػلادٛشیػ ٚ صخـٔب٘ هشؼٞ ٚ ٝشؼٞ بث ٜدشٔ یبٞ

يسضث( زػا ییبٕ٘

×400 .)

ثحب

حیبش٘

شضبح ؾٞٚظد

ٖبـ٘

ٖبیث ،داد صبذػبو ٗیئسٚشد

- 3 سد

رس خٔبوٛذیٞ حغػ بٞ

ؼیبمٔ سد ٗیشٕس ٚ َٓؿ ٜٚشٌ ی بث ٝ

ٜٚشٌ

یٕىؼیا ٚ یٕىؼیا یبٞ

ٗیشٕس + یسادبٙؼٔ ؾٞبو

ٝشؿاد

.زػا

ٗیٕٞ

سٛع یاشخا ، زـٞ

ثػبث یشٔبمشػا ٗیشٕس ٝشفٞ

ٖبیث سادبٙؼٔ ؾٞبو صبذػبو ٗیئسٚشد

- 3 خٔبوٛذیٞ سد رب٘اٛیح

ٝث لاشجٔ

یٕىؼیا .ذیدشٌ یضغٔ

یٔ ٖبـ٘ ٝشفبی ٗیا ٝو ذٞد

َبؼف ٜاس صا یضغٔ یٕىؼیا صبذػبو یصبػ

- 3 ث سد یِّٛػ يشٔ ثػب

یٔ خٔبوٛذیٞ ٝیحب٘

ٖدشوسبٟٔ بث یصاٛٞ ٗیشٕس ،یفشعصا .ددشٌ

صبذػبو - 3 ٝیحب٘ ٗیا سد یِّٛػ يشٔ ٖاضیٔ یٕىؼیا صا یؿب٘

یٔ ؾٞبو .ذٞد

ؾٞٚظد

ٜداد ٖبـ٘ بٞ

َبؼف ٝو ذ٘ا صبذػبو ٖذؿ

- 3 تیشخس ٝث شدٙٔ

صخبؿ صا یىی DNA یصٛشدٛدآ یبٞ

یٔ

،دٛؿ ح ربؼِبغٔ

ی

٘اٛ

ی

ٚ ؼ٘ا

٘ب ی ث ی

ٖب صبذػبو - 3 ٚ سبثآ ٖآ اس

ٝشىػ صا ذؼث هیٕىؼیا

ضغٔ

ی

ٜداد ٖبـ٘ اس ( ذ٘ا

27 .)

ٓٞ

ٗیٙچ ،

ٝث ٖادشٌساٛ٘ یٚس ٖذیٚد ٝشفٞ سبٟچ داذؼس یسادبٙؼٔ سٛع

ٖٚسٛ٘

صبذػبو یبٞ

- 3 یٕىؼیا صا یؿب٘ زجثٔ

- ٖٛخ ٖبیشخ

( داد ؾٞبو دذدٔ

24 .) یبمِا ؽٚس ٖدٛث رٚبفشٔ ٓغشیّػ

س ٜسٚد ٚ یٕىؼیا

ٝث ،ربٙیشٕ

یٔ شظ٘

ذػس َذٔ صا ٜدبفشػا

ٗیا حیبش٘ ییٛؼٕٞ ُیِد ٝثبـٔ یٙیشٕس ُىسٚشد ٚ ی٘اٛیح .ذؿبث بٔ ؾٞٚظد بث ربؼِبغٔ

ٝشفبی ٝو داد ٖبـ٘ ؾٞٚظد ٗیا یبٞ

صبذػبو ٖاضیٔ ٗیشٕس +یٕىؼیا ٜٚشٌ سد -

3 ٜٚشٌ ٝث زجؼ٘

تّغٔ ٗیا شٍ٘بیث زػا ٗىٕٔ ٝو ،زؿاد یـٞبو ذ٘ٚس یٕىؼیا

(6)

… .ذؿبث ٜدٛث سازٌشثا ذٙیاشف ٗیا سد یٙیشٕس ُىسٚشد ٝو ذؿبث

شٍ٘بیث ی٘اٛیح ٚ ی٘بؼ٘ا ربؼِبغٔ ،شضبح ٝؼِبغٔ حیبش٘ بث ٛؼٕٞ

صبذػبو ٖبیث یـیاضفا ٓیظٙس -

3 ٝشىػ صٚشث صا غد ٖآ سبثآ ٚ

یضغٔ

( ذٙشؼٞ

29

، 28 سد .)

َبؼف ،غلاٚ

صبذػبو یصبػ -

3 سد

یا سد .دساد یذیّو یـم٘ یصٛشدٛدآ سبـثآ دبدیا ؾٞٚظد ٗ

ٖبیث ؾٞبو ٜاس صا ْبٍٙٞدٚص یصاٛٞ ٗیشٕس ٝو ذیدشٌ صخـٔ

صبذػبو - 3 یٔ دبدیا یجصػ زظبفح یضغٔ ٝشىػ ُثبمٔ سد .ذٙو

سد صٛشدٛدآ ٖاضیٔ ؾٞبو شث یٙجٔ بٔ شٍید ٝشفبی بث ٝیضشف ٗیا صاٛٞ ٗیشٕس ٜٚشٌ

بٟٙس ٝؼِبغٔ ٗیا سد .دساد زمثبغٔ ی صبذػبو

-

3

ٝث ٖاٛٙػ ىی یصٛشدٛدآ سبـثآ صٚشث ُٔاٛػ صا ی

ٜصاذ٘ا ،ذؿ یشیٌ

ٓؼی٘بىٔ ششٟث نسد زٟخ ٗیاشثبٙث یبٞ

یِٛىِٛٔ

زظبفح دبدیا

یسآ ربؼِبغٔ یضغٔ هیٕىؼیا ٝشىػ یبمِا صا غد یجصػ یػسشث اس یجصػ زظبفح ٚ یصٛشدٛدآ ُٔاٛػ ٖبٔضٕٞ راشییغس .ذٙیبٕ٘

سادبٙؼٔ ؾٞبو حغػ

صٛشدٛدآ خٔبوٛذیٞ

ٜٚشٌ سد یبٞ

َؿ

ٜٚشٌ ٝث زجؼ٘ ٗیشٕس ٚ ٓ یٕىؼیا ٚ یٕىؼیا یبٞ

ٗیشٕس +

ٝشفبی .دٛث ؾٞٚظد ٗیا شٍید

ٓٞ

ٗیٙچ ، ٜٚشٌ سد صٛشدٛدآ حغػ

یٕىؼیا

ٗیشٕس +

ٝث یٕىؼیا ٜٚشٌ ٝث زجؼ٘

سٛع یسادبٙؼٔ

ششٕو

.دٛث

ٝث ؽصسٚ یاشخا ٝو زػا ٜذؿ ٜداد ٖبـ٘ یٟثبـٔ سٛع

( یسبجخا ْبٍٙٞدٚص 24

غٔ ٝشىػ صٚشث صا غد )زػبػ ٜاس صا یض

صٛشدٛدآ ٖاضیٔ ؾٞبو تخٛٔ ،ٛیساذیؼوا تیػآ شثاشث سد زظبفح یٔ

ددشٌ

( 21 )

ٟٓٔ یسذٙوٛشیٔ . ٗیشس

هٔاذ٘ا ٜذٙٙو ٓٞاشف

ٚ یضغٔ یٕىؼیا .زػا َّٛػ یؼیجع دشىّٕػ ظفح یاشث یطش٘ا یِّٛػ غفٙس یاشث ٝو ییبیٕیؿٚششىِا تیؿ دذدٔ ٖٛخ ٖبیشخ سد اس زػا یسٚشض ضوٌّٛ ٖٛیػاذیؼوا ٚ یسذٙوٛشیٔ یبـغ

یٔ ُشخٔ

( ذٙو 30

ٝ٘ یسذٙوٛشیٔ تیشخس .) ذیِٛس تخٛٔ بٟٙس

ٌٝ٘ٛ

ؾٙواٚ ٖظیؼوا یبٞ

( شیزد یٔ )ROS

ؾیبٞس ٝىّث ،دٛؿ

ْٚشوٛشیػ يشٔ ذ٘ٚس عٚشؿ یاشث یصٛشدٛدآ یبمِا ُٔبػ ٚ C

( دساد َبج٘د ٝث اس یِّٛػ 25

ٗیشٕس ٝو زػا ٜذؿ ؽساضٌ .) د ُٔاٛػ یـیاضفا ٓیظٙس تخٛٔ یصاٛٞ

سد شیٌس

ُٔبىس ٚ زخبػ

( یسذٙوٛشیٔ

31 ( یشػلاثٚشجیف ذؿس ٚ ) 26

ٖبٌذ٘ٛخ ضغٔ سد )

یٔ

ٝؼػٛس تجػ ،یشػلاثٚشجیف ذؿس ُٔبػ .دٛؿ يس ی

سد ییاص

یٔ ضغٔ زفبث سد .ددشٌ

یٕىؼیا تلبؼشٔ یصاٛٞ ٗیشٕس ،غلاٚ

یٔ ضغٔ سد یطش٘ا ذیِٛس ٚ ٖٛخ ٖبیشخ دٛجٟث ٜاس صا یضغٔ

ذ٘اٛس

ٞبو اس یجصػ ربؼیبض ّٕٝخ صا ییبٞدشجٞاس ،ٗیاشثبٙث .ذٞد ؾ

یسذٙوٛشیٔ دشىّٕػ َلاشخا صا ٝو یصاٛٞ ٗیشٕس یاشخا یٔ یشیٌّٛخ

ٝث ذیبث ،ذٙٙو

ٜٛیؿ هی ٖاٛٙػ زظبفح ٜٛمِبث

غیشػ یثبیصبث ٚ یِّٛػ يشٔ ؾٞبو زٟخ یجصػ دشىّٕػ شس

.دٛؿ ٝشفشٌ شظ٘ سد یشوشح

ِجيتً

یزيگ

ٝث

ٝصلاخ سٛع ،

شضبح ؾٞٚظد داد ٖبـ٘

ٗیشٕس ٝو یصاٛٞ

ْبٍٙٞدٚص صٚشث صا غد

یٕىؼیا یٔ یضغٔ

ذ٘اٛس صٛشدٛدآ ذٙیاشف

ٓیظٙس ضغٔ سد یجصػ زظبفح سٛظٙٔ ٝث خٔبوٛذیٞ سد اس یِّٛػ .ذیبٕ٘

یٔ زیبٕح یذٞاٛؿ صا ٝؼِبغٔ ٗیا ،سٛغٙیٕٞ

ٝو ذٙو

ْبٍٙٞدٚص عٚشؿ

ٗیشٕس یصاٛٞ

( 24 یٕىؼیا صا غد )زػبػ

صبذػبو ٖبیث ؾٞبو ،یضغٔ

- 3 اس

ٝث ی٘اٛیح َذٔ سد َبج٘د

یٔ یصاٛٞ ٗیشٕس ،ٗیاشثبٙث .ذؿبث ٝشؿاد

ٝث ذ٘اٛس

ٜٛیؿ هی ٖاٛٙػ

ٝشىػ ٖاسبٕیث سد یجصػ ی٘اٛسصبث دشیٌ ساشل ٜدبفشػا دسٛٔ یضغٔ

.

طبپس یراشگ

ِٝبمٔ

صا ٝشفشٌشث شضبح

ِٝبػس ی٘بمٞد داضٟث یبلآ یششود ٜداص

ٖاسذ٘صبٔ ٜبٍـ٘اد سد یؿصسٚ ّْٛػ ٜذىـ٘اد ةٛصٔ

یٔ

.ذؿبث

ٗیذث صا ّٝیػٚ

یسبی ؾٞٚظد ٗیا یاشخا سد اس بٔ ٝو ی٘بؼو ٝیّو

یٔ ُٕػ ٝث ی٘ادسذل ٚ شىـس ،ذ٘ذ٘بػس .ذیآ

:یلبه یهبح .دساذ٘

غفبٌه ضربؼت :

دٛخٚ

دساذ٘

[ Downloaded from jssu.ssu.ac.ir on 2024-01-29 ] .

(7)

References:

1- Geng X, Wang Q, Lee H, Huber C, Wills M, Elkin K, et al. Remote Ischemic Postconditioning Vs.

Physical Exercise after Stroke: An Alternative Rehabilitation Strategy? Mol Neurobiol 2021; 58(7):

3141-57.

2- Benjamin EJ, Virani SS, Callaway CW, Chamberlain AM, Chang AR, Cheng S, et al. Heart Disease and Stroke Statistics Update: A Report from the American Heart Association. Circulation 2018;

137(12): E67–E492.

3- Fang M, Zhong L, Jin X, Cui R, Yang W, Gao S, Lv J, Li B, Liu T. Effect of Inflammation on the Process of Stroke Rehabilitation and Poststroke Depression.

Front Psychiatry 2019; 10:184.

4- Dirnagl U, Iadecola C, Moskowitz Ma. Pathobiology of Ischaemic Stroke: An Integrated View. Trends Neurosci 1999; 22(9): 391-7.

5- Mattson M, Duan W, Pedersen W, Culmsee C.

Neurodegenerative Disorders and Ischemic Brain Diseases. Apoptosis 2001; 6(1-2): 69-81.

6- Zamzami N, Susin Sa, Marchetti P, Hirsch T, Gómez- Monterrey I, Castedo M, et al. Mitochondrial Control of Nuclear Apoptosis. J Exp Med 1996; 183(4): 1533-44.

7- Li P, Nijhawan D, Budihardjo I, Srinivasula Sm, Ahmad M, Alnemri Es, et Al. Cytochrome C and Datp-Dependent Formation of Apaf-1/Caspase-9 Complex Initiates an Apoptotic Protease Cascade.

Cell 1997; 91(4): 479-89.

8- Benchoua A, Guegan C, Couriaud C, Hosseini H, Sampaio N, Morin D, et al. Specific Caspase Pathways are Activated in the Two Stages of Cerebral Infarction. J Neurosci 2001; 21(18): 7127-34.

9- Chen J, Nagayama T, Jin K, Stetler RA, Zhu RL, Graham SH, et al. Induction of Caspase-3-Like Protease May Mediate Delayed Neuronal Death in the Hippocampus after Transient Cerebral Ischemia. J Neurosci 1998; 18(13): 4914-28.

10- Erfani H, Taheri Kalani A, Shamsaei N. The Protective Effect of Aerobic Training on Cognitive Impairment and Motor Dysfunction in Male Rats Following Cerebral Ischemia. J Med J 2017; 15(3):

24-33. [Persian].

11- Winstein Cj, Stein J, Arena R, Bates B, Cherney Lr, Cramer Sc, Lang Ce, et al. Guidelines for Adult Stroke Rehabilitation and Recovery: A Guideline for Healthcare Professionals from the American Heart Association/American Stroke Association. Stroke 2016; 47(6): E98-E169.‌

12- Shamsaei N, Erfani S, Fereidoni M, Shahbazi A.

Neuroprotective Effects of Exercise on Brain Edema and Neurological Movement Disorders Following the Cerebral Ischemia and Reperfusion in Rats.

Basic Clin Neurosci 2017; 8(1): 77-84.‌

13- Shen J, Huber M, Zhao Ey, Peng C, Li F, Li X, et al.

Early Rehabilitation Aggravates Brain Damage after Stroke Via Enhanced Activation of Nicotinamide Adenine Dinucleotide Phosphate Oxidase (Nox).

Brain Res 2016; 1648(Pt A): 266-76.

14- Svensson M, Lexell J, Deierborg T. Effects of Physical Exercise on Neuroinflammation, Neuroplasticity, Neurodegeneration, and Behavior:

What We Can Learn from Animal Models in Clinical Settings. Neurorehabil Neural Repair 2015;

29(6): 577-89.

(8)

15- Kerr Al, Swain Ra. Rapid Cellular Genesis and …

Apoptosis: Effects of Exercise in the Adult Rat. Behav Neurosci 2011; 125(1): 1-9.

16- Li F, Geng X, Khan H, Pendy Jr Jt, Peng C, Li X, Ding Y. Exacerbation of Brain Injury by Post- Stroke Exercise is Contingent upon Exercise Initiation Timing. Front Cell Neurosci 2017; 11: 311.‌

17- Taguchi S, Choudhury Me, Miyanishi K, Nakanishi Y, Kameda K, Abe N, Tanaka J. Aggravating Effects of Treadmill Exercises During the Early-Onset Period in a Rat Traumatic Brain Injury Model:

When Should Rehabilitation Exercises Be Initiated?

IBRO Rep 2019; 7: 82-89.‌

18- Hayes K, Sprague S, Guo M, Davis W, Friedman A, Kumar A, Jimenez Df, Ding Y. Forced, Not Voluntary, Exercise Effectively Induces Neuroprotection in Stroke. Acta Neuropathol 2008;

115(3): 289-96.

19- Soya H, Nakamura T, Deocaris Cc, Kimpara A, Iimura M, Fujikawa T, et al. Bdnf Induction with Mild Exercise in the Rat Hippocampus. Biochem Biophys Res Commun 2007; 358(4): 961-7.

20- Li M, Peng J, Wang Md, Song Yl, Mei Yw, Fang Y.

Passive Movement Improves the Learning and Memory Function of Rats with Cerebral Infarction by Inhibiting Neuron Cell Apoptosis. Mol Neurobiol 2014; 49(1): 216-21.

21- Hasan Sm, Rancourt Sn, Austin Mw, Ploughman M.

Defining Optimal Aerobic Exercise Parameters to Affect Complex Motor and Cognitive Outcomes after Stroke: A Systematic Review and Synthesis. Neural Plast 2016; 2016: 2961573.‌

22- Sugawara T, Lewén A, Noshita N, Gasche Y, Chan Ph. Effects of Global Ischemia Duration on Neuronal, Astroglial, Oligodendroglial, and Microglial Reactions in the Vulnerable Hippocampal Ca1 Subregion in Rats. J Neurotrauma 2002; 19(1): 85-98.

23- Liebelt B, Papapetrou P, Ali A, Guo M, Ji X, Peng C, et al. Exercise Preconditioning Reduces Neuronal Apoptosis in Stroke By Up-Regulating Heat Shock Protein-70 (Heat Shock Protein-72) and Extracellular-Signal-Regulated-Kinase 1/2.

Neuroscice 2010; 166(4): 1091-100.

24- Shamsaei N, Rajabi H, Aboutaleb N, Nikbakht F, Motamedi P, Khaksari M, Erfani S. Effects of Exercise Pre-Conditioning on Hippocampus Expression of Bcl-2 and Bax Protein and Apoptosis Following Ischemia/ Reperfusion Injury in Male Rats. J Knowledge Health 2015; 10(2): 24-32.

[Persian].

25- Aboutaleb N, Shamsaei N, Khaksari M, Erfani S, Rajabi H, Nikbakht F. Pre-Ischemic Exercise Reduces Apoptosis in Hippocampal Ca3 Cells After Cerebral Ischemia by Modulation of the Bax/Bcl-2 Proteins Ratio and Prevention of Caspase-3 Activation. J Physiol Sci 2015; 65(5): 435-443.

26- Asa A, Taheri Kalani A, Nikseresht M. The Effect of Endurance Training on Gene Expression Nerve and Fibroblast Growth Factors in Hippocampus of Rats after Brain Stroke. Stud Med Sci 2020; 30(11):

912-23. [Persian]

27- Zhang P, Zhang Y, Zhang J, Wu Y, Jia J, Wu J, et al. Early Exercise Protects Against Cerebral Ischemic Injury Through Inhibiting Neuron

(9)

Apoptosis in Cortex in Rats. Int J Mol Sci 2013;

14(3): 6074-89.‌

28- Namura S, Zhu J, Fink K, Endres M, Srinivasan A, Tomaselli Kj, et al. Activation and Cleavage of Caspase-3 in Apoptosis Induced by Experimental Cerebral Ischemia. J Neurosci 1998; 18(10): 3659-68.

29- Rami A, Sims J, Botez G, Winckler J. Spatial Resolution of Phospholipid Scramblase 1, Caspase-3 Activation and Dna-Fragmentation in the Human

Hippocampus after Cerebral Ischemia. Neurochem Int 2003; 43(1): 79-87.

30- Chen Sd, Yang Di, Lin Tk, Shaw Fz, Liou Cw, Chuang Yc. Roles of Oxidative Stress, Apoptosis, Pgc- 1alpha and Mitochondrial Biogenesis in Cerebral Ischemia. Int J Mol Sci 2011; 12(10): 7199-215.

31- Steiner Jl, Murphy Ea, Mcclellan Jl, Carmichael Md, Davis Jm. Exercise Training Increases Mitochondrial Biogenesis in the Brain. J Appl Physiol 2011; 111(4): 1066-71.

(10)

Journal of Shahid Sadoughi University of Medical Sciences Received: 29 Jun 2021

Vol 30| NO 1 | Apr 2022 Accepted: 29 Aug 2021

Effects of Aerobic Training on Caspase-3 Expression and Apoptosis in Hippocampus of Rats after Brain Ischemic Stroke

Behzad Dehghanizadeh¹, Ziya Fallahmohammadi^†1, Abdolhossein Taheri Kalani², Sayed Javad Mirghani³

Original Article

Introduction: Although exercise is an effective strategy for preventing and treating stroke, the extent of this effect seems to depend on when exercise begins. Apoptosis plays a critical role after stroke.

However, it is unclear whether early exercise inhibits apoptosis after stroke? The aim of this study was to determine the effect of eight weeks of early aerobic training after stroke induction on caspase-3 protein expression and apoptosis in the hippocampus of male Wistar rats.

Methods: In this experimental study, 32 adult male Wistar rats (weighting 210-252 gr) were purchased and randomly divided into four groups: sham, ischemia, training and ischemia+ training groups. Ischemia was induced by the occlusion of both common carotid arteries (CCA) for 45 min.

Aerobic training was initiated at 24 hours after induction of ischemia, for eight weeks for 20-50 minutes and at a speed of 18-30 meters per minute in each session and five sessions per week. Forty eight hours after the last training session, rats were sacrificed, then using immunohistochemical staining technique of caspase-3 protein expression and the rate of cell apoptosis were measured by hematoxylin and eosinophil (H&E) staining method in hippocampus of rats.

Results: The expression of caspase-3 protein and apoptosis in the hippocampus of rats in sham and training groups were significantly lower than in the ischemia and ischemia+ training groups (both;

p<0.0001). Moreover, in the ischemia+ training group, the expression of caspase-3 protein and apoptosis showed a significant decrease compared to the ischemia group (p<0.0001).

Conclusion: Based on the results of this study, it can be said that eight weeks of early aerobic training can reduce the lesions induced-cerebral ischemia by reducing the expression of cell death-causing factors.

Keywords: Aerobic training, Ischemia, Apoptosis, Hippocampus.

Citation: Dehghanizadeh B, Fallahmohammadi Z, Taheri Kalani A, Mirghani S.J. Effects of Aerobic Training on Caspase-3 Expression and Apoptosis in Hippocampus of Rats after Brain Ischemic Stroke. J Shahid Sadoughi Uni Med Sci 2022; 30(1): 4431-40.

1Department of Exercise Physiology, Faculty of Sport Sciences, University of Mazandaran, Babolsar, Mazandaran, Iran.

2Department of Sport Sciences, Faculty of Humanities, Ilam Branch, Islamic Azad University, Ilam, Iran.

3Shahid Mirghani Research Institute, Golestan, Gorgan, Iran.