ٍ تػيب ُزٍد نتؿّ
ُزاوؾ ، ؽؾ ، زَیسْؾ 1399 خیزات
:ؼسیرپ 27 / 02 / 1399
اوؾ :ِحفص ُز
ماجنا زا سپ یگسئای زا لبق ییارحص شوه ینلاضعراتخاس یسررب لوکه تفایرد و یتهواقه نظنه شزرو نیهاتیو یاه
نیسلک و D
یػيغ یٌيػح اسّش ُديغ دوحه ،1
یًاجیابزذآ یلػ
2*
دوحه ، یئافٍ اضز
3بػً
،
یسيپ دَصقه دوحه ،4
یًاقّد اضز
5
یؿٍّطپ ِلاقه
:ِهدقه ی گؼئب ی
ّ حؽػ ؾّبو بث ػا ىَهسَ
یه ِلعػ سبشخبػ شییغس تخَه ىطٍشش دَؿ
ا صا فذّ . ی
ي ػسشث ِؼلبؽه ی
شیثبس ؽصسٍ
شهٍبمه ی
ُاشوّ ِث فشصه
ٍ ی هبش ی ي ؼلو ٍD
ی ن صا لجل ُسٍد سد ی
گؼئب ی شث یًلاعػ زفبث
ُسٍد سد یگؼئبی ؽَه ییاشحص .دَث
:یغزسب ؼٍز یثشدس ِؼلبؽه يیا سد
ؽَه یبّ
ییاشحص
ُدبه
ِث سَؼ فدبصس ی ِث
ٍُشگ یبّ
،لششٌو بوًٍساد
ٍ ، ی هبش ی ي ،D
نیؼلو
، ؽصسٍ
،یشهٍبمه
ٍ ی هبش ی ي -D
،نیؼلو
ٍ ی هبش ی ي -D
ؽصسٍ
،یشهٍبمه نیؼلو
- ؽصسٍ
،یشهٍبمه
ٍ ی هبش ی ي –D
نیؼلو - ؽصسٍ
یشهٍبمه ؼمس ی ن .ذًذؿ
ٍُشگ یبّ
سشس ِث بوًٍساد ٍ لششٌو ی
ت طس بث ی ن ازغ یی زغس ذدٌو يغٍس ٍ دساذًبشػا ی
ِ .ذًذؿ فشصه نیؼلو ىاضیه ُذؿ
35
mg/kg
ىاضیه ٍ
يیهبشیٍ
10000D
سد ٍ دَث ِّبه ٍد ُسٍد لَؼ سد IU
ٍُشگ یبّ
ؽصسٍ
یهَشوساٍا غذػ .ذؿ مبدًا ىبثدشً بث يیشوس ُبه ٍد یسٍبمه
ا ذؿ مبدً
ًَِوً َلل ٍد ِلعػ زفبث صا ٍ لَلػ داذؼس ،یًلاعػ شجیف شؽل ٍ ذؿ یسادشث
لَلػ داذؼس ٍ یثشچ ٍ یًلاعػ یبّ
یثبْشلا یبّ
ذًذؿ یػسشث .
ضدس ی
ِ لحس ٍ ی ل سبهآ ی صا ُدبفشػا بث
one-way ANOVA
مشً ٍ
SPSS version 20
.ذؿ مبدًا
:جیاتً
بمه سد ی
ِؼ لششٌو ٍُشگ بث
ٍُشگ سد یثشچ یبْلَلػ ؾیاضفا يیهبشیٍ یبّ
نیؼلو ،D
- يیهبشیٍ
يیهبشیٍ ،D
-D
ؽصسٍ
یشهٍبمه ٍ
بوًٍساد یٌؼه رٍبفس يیا یلٍ ذًذؿ ُذّبـه
َجً ساد یهبوس سد .د
ٍُشگ یبّ
یٌؼه ؾیاضفا یًلاعػ یبّشجیف شؽل ِؼلبؽه ِث زجؼً یساد
ذٌشؿاد لششٌو ٍُشگ (
P <0.001
)
ٍُشگ سد . نیؼلو یبّ
- ؽصسٍ
یشهٍبمه (
±9 103 يیهبشیٍ ،) -D
ؽصسٍ
یشهٍبمه (
±6.9 105 نیؼلو ٍ ) -
يیهبشیٍ
-D
ؽصسٍ
یشهٍبمه (
±3.16 114 لَلػ داذؼس ) د یسادبٌؼه ؾیاضفا یًلاعػ یبّ
سد ذٌشؿا یلبح
ِو لَلػ سد بٌْس یثبْشلا یبّ
ٍُشگ یبّ
.ذًذؿ ُذید بوًٍساد ٍ لششٌو
ِجيتً
:یسيگ ؽصسٍ
یشهٍبمه نظٌه
ِث فشصه ُاشوّ
لوىه یبّ
ٍ ی هبش ی ي ؼلو ٍD
ی ن صا لجل ُسٍد سد ی
گؼئب ی ه ی ذًاَس یًلاعػ شجیف شؽل
لَلػ داذؼس ٍ یًلاعػ یبّ
اس ی ىاسٍد صا ذؼث گؼئب
ی ٍ ذـخث دَجْث ذًٍس
رلاعػ ةبْشلا ٍ یًلاعػ رسذل ؾّبو ُسٍد سد اس
ی گؼئب ی ِث
خأس ی ش ث ی دصاذٌ
.
ُضاٍ
:یديلک یاّ
يیهبشیٍ ،یگؼئبی
، D
ؽصسٍ
ِلعػ ،نیؼلو ،یشهٍبمه
:عاجزا
یٌیؼح ذوحه یًبدیبثسرآ ،اشّص ُذیػ یؼیػ یئبفٍ ،یلػ
ذوحه تؼً
،بظس ذوحه یًبمّد ،دَصمه یشید بظس
. ه یًلاضػزاتخاغ یغزسب ییاسحص ؼَ
ييهاتیٍ یاّ لوکه تفایزد ٍ یتهٍاقه نظٌه ؼشزٍ ماجًا شا عپ یگػئای شا لبق نيػلک ٍD
. یلٍذص ذیْؿ یىؿضد مَلػ ُبگـًاد یـٍّظد یولػ ِلده
دضی 1399 ؛ 28 ( 6 :) 54 -
.2742
1 - یوجشناد
،یرتکد هورگ یشولویسیف
،شزرو دحاو یسکرم
،نارهت هبگشناد دازآ
،یملاسا
،نارهت ناریا .
2 -
،دبتسا هورگ ولویسیف یش
،شزرو دحاو یسکرم
،نارهت هبگشناد دازآ
،یملاسا
،نارهت ناریا .
3 -
،ربیشناد سکرم تبقیقحت بلق و قورع
،دسی هبگشناد مولع یکشسپ و تبمدخ یتشادهب ینبمرد دیهش یقودص
،دسی
،دسی ناریا .
4 -
،دبتسا هورگ یشولویسیف
،شزرو دحاو یسکرم
،نارهت هبگشناد دازآ
،یملاسا
،نارهت ناریا .
5 -
،ربیدبتسا سکرم تبقیقحت کیتنش
،یکشسپ هبگشناد مولع یکشسپ و تبمدخ یتشادهب ینبمرد دیهش یقودص
،دسی
،دسی ناریا .
(* هدنسیون لوئسم )
؛ نفلت : 99125464439
، تسپ یکینورتکلا : [email protected]
، قودنص یتسپ : 1955847781
[ DOI: 10.18502/ssu.v28i6.4153 ] [ Downloaded from jssu.ssu.ac.ir on 2024-01-30 ]
دصی یقٍدص ديْؾ یًاهزد ـ یتؾادْب تاهدخ ٍ یکؾصپ مَلػ ُاگؿًاد ِلجه ٍ تػيب ُزٍد
نتؿّ
ُزاوؾ ، ؽؾ ، زَیسْؾ 1399
2743
ِهدقه
یه ىبًص یگذًص صا ِلحشه هی یگؼئبی سَؼ ِث ِو ذؿبث
لَوؼه ىبًص خ شوػ ىاسٍد لَؼ صا مَػ هی ىآ سد اس دَ
شػ ِث
یه ذًشث ( 1 يػ .) ػػَشه یگؼئبی ىبًصسد یبّسَـو
ِشفشـید
51 یگلبػ زػا
ٍ دٍذح سبْچ ذصسد ىبًص ث
ِ سَؼ یسار لجل صا
40 یگؼئبی( ِؼئبی یگلبػ یه )عسدٍص
ذًَؿ ( 1 ) ا . شظً ص
هیطَلَیضیف یگؼئبی
ىاذمف صا یؿبً ىطٍششػا حؿشس ؾّبو بث
ػجسشه یلَىیلَف دشىلوػ زػا
ث ٍ وئلاػ ب لثه ی ،یگشؼخ
یشخبٌؿ دشىلوػ ؾّبو
ٍ یًلاعػ یبّدسد یگذًص زیفیو ِو
ِجٌخ ٍ صا ىآ نْه یبّ
دشىلوػ ِلوخ یشوشح
زحس اس ساشل شیثبس
یه ذٌّد خـه ، یه ص دَؿ ( 2 ).
يػ ؾیاضفا بث
صا زػد ىداد
ُدَس ؾّبو ٍ یًلاعػ رسذل
ٍ یشلىػا نشؼیػ دشىلوػ
یًلاعػ
ُاشوّ
،زػا یؽیاشؿ
ِو صا ً شظ یٌیلبث
ِث ىاٌَػ
یٌدَوسبػ
ِشخبٌؿ یه دَؿ ( 3 ) .
ِچشگا یٌدَوسبػ بث
صا يیث
يشفس یبّشجیف یًلاعػ
ٍ یفٍشسآ شجیف صخـه یًلاعػ یه
دَؿ
بها سد دسَه زلػ یٌدَوسبػ دَخٍ یولػ ُذؿ ِشخبٌؿ لیلاد
دساذً
( 4 ) ؾّبو . 4 / 0 بس 8 / 0 مشگَلیو سد رلاعػ صا شّ
صا ِّد
ص صا ذؼث ِو یگذً
20 لبػ یه عٍشؿ یگ بها زػا ُذؿ زثبث دَؿ
يیا ؾّبو یؽخ زؼیً
ٍ ىبهضوّ
قبفسا یوً
ٍ غٌخ ِث ٍ ذشفا
.زػا ِشؼثاٍ يػ سد
،غلاٍ
دبٌْـید
ُذؿ زػا
،ِو ىبًص سد غد
،یگؼئبی صا صا
زػد ىداد غیشػ
ُدَس یًلاعػ
ٍ رسذل قبفسا
یه سد ىادشه ِث زجؼً اس ىبًص ٍ ذشفا يػ
69 - 65 لبػ
فیؼظ شس یه
ٌو ذ یه یگؼئبی ىاسٍد سد ؾّبو يیا ٍ ذًاَس
ِث ذؿبث ىطٍششػا ىَهسَّ حؽػ ؾّبو لیلد (
5 ).
سد يیوّ
،بشػاس ربمیمحس لبػ سد ىاسبىوّ ٍ Kwon
2020 ىبـً
ُداد
زػا
ِو زیلبؼف یؿصسٍ
سد داشفا يؼه یه ذًٌاَس تخَه دَجْث
ػیاشؿ
،یىیطَلَیضیف ؾیاضفا
ضشٌػَیث
،يیئسٍشد ؾیاضفا
،رسذل
ندح
ٍ وػ دشىل
ُدَس یًلاعػ
ٍ یفٍشسشذیبّ
سد یبّسبس
یىیشیلَىیلگ ددشگ
. يیاشثبٌث بث
ِخَس
ِث يیا راشثا زجثه
هیطَلَیضیف زیلبؼف
یجیوشس سد داشفا ذٌولبػ
،
ِث شظً
یه ذػس
زیلبؼف یؿصسٍ
یه ذًاَس تخَه ظفح
ٍ بی یشح ؾیاضفا ندح
ُدَس
،یًلاعػ ؾیاضفا
رسذل یًلاعػ
ٍ سد زیبًْ
ؾّبو
ٍ بی
َلخ یشیگ صا ذًٍس عَیؿ بیٌدَوسبػ سد
يیا داشفا ددشگ ( 6 ) بث . دَخٍ
زیضه یبّ
ىاٍاشف شور
ُذؿ زیلبؼف یبّ
یًذث یاشث ىبًص
،ِؼئبی ربمیمحس سبیؼث
یوذًا سد
ٌِیهص شیثبس زیلبؼف یشهٍبمه شث
ذٌیاشف بیٌدَوسبػ سد
يیا داشفا رسَص
ِشفشگ زػا . نّ
يیٌچ سد
يیا ربؼلبؽه نذًا
رسَص
ِشفشگ شً
حیب یعلبٌشه ضیً
ؽساضگ
ُذؿ .زػا ربٌیشوس یؿصسٍ
ِث لیلد یبیاضه زجثه شث زهلاػ
تلل
ٍ
،قٍشػ نؼیلَثبشه ضوَلگ
ٍ تیوشس ىذث
ِث سَؼ
ُدششؼگ
ِث ىاٌَػ یـخث صا
ِیصَس یبّ
یؿصسٍ
سد ىلابؼگسضث زػا
( 7 .)
Liposcki
ٍ ىاسبىوّ ٍ ىاسبىوّ ٍSong
لبػ سد 2019 ٍد سد
ا غد ًِبگاذخ ِؼلبؽه داشفا رلاعػ شث ؽصسٍ شثا یػسشث ص
شیثأس ِو ذًدشو ؽساضگ ،ذٌولبػ ؽصسٍ
شث رلاعػ ُصاذًا سد
داشفا يؼه
ِث یثَخ صخـه
ُذـً
يیا ِو ذٌچشّ ،زػا
ربؼلبؽه یه ذییبس
یذّاَؿ ِو ذٌٌو دَخٍ
دساد
ِو ىبـً
یه ذّد ؽصسٍ
یه ذًاَس دشىلوػ رلاعػ اس دَجْث ذـخث ( 9 , 8 ).
يیهبشیٍ نؼیلَثبشه لو ،D
ىَهسَساسبد ٍ نیؼ
، ؼئبی یؼ یگ شییغس
یه .ذثبی لهاَػ ٍ راشییغس يیا یػسشث
ِث ىآ شث شثؤه زفبیسد ُظیٍ
يیهبشیٍ یٍبح ییازغ داَه زهلاػ يیهأس یاشث نیؼلو ٍ D
ىبًص زػا ىسٍشظ (
10 ) ؼئبی . یگ سد صخـه راشییغس بث
نیؼلو نؼیلَثبشه زػا ُاشوّ
لبػ سد بث شیخا یبّ
صا ُدبفشػا
خبؿ ص یه یًاَخشػا یبّ
زیبفو ِث ىاَس يیهبشیٍ یهشػ
ید D
دشث ؽساضگ .
ُذؿ زػا غبجسسا یشجثه يیث حَؽػ يیهبشیٍ
بثD
رسذل
ٍ
ُدَس ندح یًلاعػ
سد داشفا يؼه دَخٍ
دساد
ٍ داشفا سد
بث حَؽػ يییبد يیهبشیٍ
یًلاعػ یشلىػا رلالاشخا لبوشحا D
ؾیاضفا یه ذثبی ( 11 ).
رلاعػ یشلىػا بث صا د زػ ىداد لثبل
ِخَس
ُدَس یًلاعػ زیفیو سد یدَْـه راشییغس تخَه یگذًص
یه ذًدشگ .
ٍُلاػ شث
،يیا
ٌِیضّ
زجلاشه یبّ
یشؿاذْث
ٍ
یسبویث یبّ
ػجسشه یًلاعػ ٍ یًاَخشػا بث
يػ سد لبح ذؿس
ٍ زػا ىبٌچوّ
ِو ؾخث یششـیث صا زیؼوخ ىبْخ
ِث يػ
یگشؼـًصبث
ٍ شساشف صا ىآ یه
،ذػس
ٌِیضّ
یبّ
ِث یلیوحس
تػبٌه سبىّاس يشفبی ازل ،زػا ؾیاضفا لبح سد یًبهسد نشؼیػ لاعػ رسذل ٍ زیفیو ظفح زْخ یسٍشظ لابث يیٌػ سد ر
ِث یه شظً
.ذػس صا ییبدًآ
ِو ىبًص زجؼً
ىادشه ِث ششوو
ِث جٍا
ُدَس
ِلعػ
ٍ ىاَخشػا دَخ
زػد یه ازل ،ذٌثبی ششـیث
ذؼشؼه
رلالاشخا یشلىػا
یًلاعػ ػجسشه
بث يػ ؾیاضفا ذٌشؼّ
.
[ DOI: 10.18502/ssu.v28i6.4153 ] [ Downloaded from jssu.ssu.ac.ir on 2024-01-30 ]
خ ٍ یکؾصپ مَلػ ُاگؿًاد ِلجه دصی یقٍدص ديْؾ یًاهزد ـ یتؾادْب تاهد
ٍ تػيب ُزٍد نتؿّ
ُزاوؾ ، ؽؾ ، زَیسْؾ 1399
2744
ُاگؿًاد ستخد ىایَجؿًاد زد یقاچ عَيؾ ىاسیا یاّ
…
يیاشثبٌث زخبٌؿ یسلاخاذه
ِو
ًلابوشحا رلالاشخا بث یشلىػا
یًلاعػ ػجسشه يػ بث
ِلثبمه یه ذٌو
،
ِث یسٍشظ یه شظً
ٍ ذػس
ربمیمحس ُذٌّبو یبّسَشوبف زخبٌؿ ٌِیهص سد ُدششؼگ
زیفیو دَجْث یاشث یگؼئبی يیٌػ سد یشلىػا یًلاعػ رلالاشخا .ذؿبث مصلا یذٌولبػ یگذًص يیا یػسشث دسَه عَظَه زیوّا
ؽصسٍ ىَچ ،ِو زػا يیا سد ِؼلبؽه
ِیزغس ٍ تػبٌه
ٍد لهبػ
ةَخ
ِشخبٌؿ
ُذؿ یاشث نشؼیػ زهلاػ یشلىػا
یًلاعػ
دَجوو لبح يیا بث ذٌشؼّ
يیهبشیٍ
سد D
زیؼوخ ىاشیا هی
لىـه یذخ یشؿاذْث یًبهسد
،زػا
ِث یسَؼ ِو 3 / 81 ذصسد
زیؼوخ یشْؿ ىاشیا سبچد دَجوو
ٍ يیهبشی ذٌشؼّ D
ٍ يیا
دَجوو سد يیث ىبًص
ِث تساشه ششـیث صا ىادشه زػا نّ . يیٌچ سد
ىبًص یًاشیا عَیؿ نو یوشحس لابث زػا
ِو بّدَجوو يیا بث
عَیؿ
یلابث رلالاشخا یشلىػا
یًلاعػ سد
ُاشوّ سَـو زػا
( 12 ) ازل ،
یه ِؼلبؽه يیا حیبشً
ؾّبو یاشث سبىّاس دبدیا زْخ سد ذًاَس
لالاشخا ِخَس بث .ذٌو هوو یگؼئبی صا غد ىبًص سد یًلاعػ ر
ذؿ شور دساَه ِث لوىه فشصه ٍ ؽصسٍ شیثبس یػسشث ،ُ
شث بّ
گؼئبی صا لجل ىبًص سد یًلاعػ سبشخبػ صا غد یػسشث ٍ ی
ِث یسٍشظ یگؼئبی یه شظً
ػیحه ىدشو نّاشف ىَچ ٍ ذػس
بی يػ ىبًص صا یدبیص داذؼس سد لوىه زفبیسد ٍ ؽصسٍ
یگؼئ
تخَه
ٌِیضّ ٍ دبیص ىبهص فشص اضگ یبّ
زل ،دَث ف ا
ِث لیً یاشث
،فذّ يیا شیثبس یػسشث زْخ شظبح ِؼلبؽه
ؽصسٍ
یشهٍبمه
يیهبشیٍ لوىه فشصه بث ُاشوّ
رسذل شث نیؼلو ٍ D
ٍ
ُدَس
یًلاعػ سد رس
ُذؿ یهَشوسٍا یبّ
بس ذیدشگ مبدًا ٍ یحاشؼ
یًبؼًا ربؼلبؽه ِث ىذیػس زْخ یلذه آ
.ذؿبث ُذٌی
ٍز یغزسب ؼ
شظبح یثشدس ِؼلبؽه سد ؽَه
بّ
ی اشحص
ُدبه یی داظً
Wistar
يػ بث 12 - 8 ( ِشفّ
72 ییاشحص ؽَه عاس
±15 250 مشگ ) یًبهسد ٍ یسبمیمحس ضوشه ًِبخ ىاَیح صا
ٍسبثبً
ُذىـٍّظد یس ذیلَس مَلػ
لحه ىبوّ سد ٍ ِیْس دضی لثه
.ذًذؿ یساذْگً ِؼلبؽه مبدًا یاشث بهد
ی ح ًِبخ ی ربًاَ
(
±2 21 شًبػ ِخسد ی
داشگ جؼً زثَؼس ،) ی
( 50 - 60 ِخشچ ٍ )
سبس ی ه - ییبٌؿٍس 12
- 12 ه لششٌو زػبػ ی
ٍ ذؿ ربًاَیح مبوس
ػششػد ی ازغ داَه ِث داصآ یی
هبؿآ ةآ ٍ ی
ًذ ی ذٌشؿاد . ؽَه یبّ
ُدبه ییاشحص
ِث فدبصس سَؼ ی
ِث 9
ٍُشگ 8 ییبس ؼمس ی ن .ذًذؿ
ح ی ربًاَ
بد بس لششٌو ٍُشگ ی
ىب بهصآ ی ؾ طس بث ی ن ازغ یی دساذًبشػا
زغس ی
ِ ٍُشگ سد ٍ ذًذؿ بوًٍساد
ح ، ی ربًاَ
رذه ِث 2 يغٍس ُبه
ذدٌو
ِث يیهبشیٍ للاح ىاٌَػ ذؿ ُداد D
رٍبفشه لوىه ٍد .
ؼلو ی ن
ٍ ٍ ی هبش ی ي
ٍُشگ سد D
بّ
ی ؼلو ی ن
ٍ ٍ ی هبش ی ي بفشػاD
ُد
ذؿ .
ٍُشگ سد زفبیسد یبّ
ٌو ُبه ٍد رذه ِث نیؼلو ُذٌ
35
یلیه مشگ ًِاصٍس مشگَلیو شث ذًدشو زفبیسد نیؼلو
( 13 ) سد
یلبح
ِو
ٍُشگ سد زفبیسد یبّ
يیهبشیٍ ُذٌٌو ِّبه ٍد ُسٍد سدD
ِشفّ
یا 10000 يیث ذحاٍ
يیهبشیٍ یللولا زفبیسد یگشفّ D
ُدشو ذًا ( 14 ) .
ٍُشگ سد ِو ییبّ
ؽصسٍ
ذٌشؿاد یشهٍبمه صا
ىبثدشً
لَؼ ِث هی بث ششه ُدشً ِلصبف 2
شًبػ ی ششه
ٍ ؿ ی ت 85
ػا ِخسد ٍ ذؿ ُدبفش ی
ه
ِشفّ
عٍشؿ صا لجل ؽصسٍ
شهٍبمه ی ،
زْخ بٌؿآ یی ىبثدشً بث ؽَه ِث ؽصَهآ ییاشحص یبّ
ذؿ ُداد .
ًِصٍ
بّ
لابث زوؼل ِث یی
شؼث مد ٍ ذًذؿ ِ لٍا ىصٍ
ی
ِ بّ ًِصٍ
30
% صا ىصٍ
ىذث ىآ بّ
دَث
ٍ
ِث یسذس ح ؼ ی 8 ِث ِشفّ
100
%
ىصٍ
ىذث ىآ بّ
یاضفا ؾ ی زفب
ِث ِشفّ شّ ِو یسَؼ 10
ىصٍ ِث %
ًِصٍ
بّ
یه ِفبظا لٍذخ سد ِو ذؿ
1 زػا ُذؿ ُداد ىبـً
.
ؽصسٍ
شهٍبمه ی لهبؿ 3 ِػَوده 5
ِلصبف بث ساشىس 30
ًبث ی
ِ
ث زحاششػا ی
ي ٍ بّساشىس 3
لد ی
ِم ث ی ي ده
ِػَو بّ
كجؼ
لىسشد ذؿ مبدًا دساذًبشػا یبّ
( 15 ).
ا ذؼث ِّبه ٍد ُسٍد مبوسا ص
ٍُشگ سبویس
ٍ ،نیؼلو بث ؾیبهصآ یبّ
يیهبشی بی ٍ D
ؽصسٍ
ؽَه ،یشهٍبمه .ذًذؿ یهَشوساٍا ییاشحص یبّ
اشث ی لوػ مبدًا
یهَشوساٍا ح مبوس ،
ی ربًاَ
لبفص لخاد رسَص ِث ی
غَلخه بث
هبشو ی ي - اص ی صلا ی ي ( 6 / 61 - 6 / 7 یه یل )مشگَلیو سد مشگ ثی
ؽَْ
ىاذوخس ًبجلبؼشه ٍ ذًذؿ بث بّ
ی ه شؼ صا ِفشؼ ٍد ؽشث ی
ك زػَد
یشـد بخ ٍ ِشؿادشث .ذًذؿ جس
غذػ خث لحه ی
ِ ذؿ ُدص ( 16 ) .
ؽَه یهَشوساٍا صا ذؼث ُبه ٍد ییبدثبخ ؽٍس بث ییاشحص یبّ
سبو یاشث ٍ ذًذؿ ِشـو ىدشگ ُشْه صا زفبث یػبٌؿ زفبث یبّ
ٍد ِلعػ
ًَِوً َلل سد ٍ ذؿ یسادشث
ذیّذلبهشف َیسبؼىیف 10
%
ؽشث یاشث .ذًذؿ یساذْگً یشیگ
صا غد یشیگثآ سد زفبث
لًَبسا 70
% ، 80 ،%
96 ٍ % 100
%
ًَِوً ، سد بّ
نَلث فاسبد ی
ٌ ی
جؼس ی
ِ ذؿ ذً
ٍ ؽشث یبّ
5 ه ی ششهٍشى ُدبفشػا بث ِلعػ زفبث صا ی
مَسٍشىیه صا ِیْس
ذؿ ذً
گًس . يیلیؼوَسبوّ یضیهآ -
يیصَئا
[ DOI: 10.18502/ssu.v28i6.4153 ] [ Downloaded from jssu.ssu.ac.ir on 2024-01-30 ]
دصی یقٍدص ديْؾ یًاهزد ـ یتؾادْب تاهدخ ٍ یکؾصپ مَلػ ُاگؿًاد ِلجه ٍ تػيب ُزٍد
نتؿّ
ُزاوؾ ، ؽؾ ، زَیسْؾ 1399
2745
لیلحس ٍ ِیضدس زْخ ىاضیه
ف ی شج یبّ
ُشًطد لَلػ ،ُذؿ یبّ
ًلاعػ شجیف شؽل ،ِلعػ سد یثشچ ،مَیضیهٍذًا زهبخظ ،ی
داذؼس
لَلػ لَلػ داذؼس ،یًلاعػ یبّ
،یثبْشلا یبّ
یَگلا ٍ ؾیاسآ
ِلعػ زفبث سد یٌیثبٌیث مدا ٍ یًلاعػ یبّشجیف صا ُدبفشػا بث
( یسًَ حَىػٍشىیه
Olympus BX51
.ذؿ مبدًا )يداط ، زفبث
ًلاعػ ی نلبػ لهبؿ ف ی بّشج ی لَوؼه ی بث ؼلظ ذٌچ لىؿ ی
ٍ
ِشؼّ
بّ
ی د ی
ًَهاش ی
ُدسَخً زػد نلَوسبػ ، غ نػلادَوسبػ ٍ
ی ش
ذٌشؼّ ِىس ِىس
ٍ زفبث نلبػ صَس ی غ ی زخاٌَى ف ی شج ىبـً اس
ه ی .ذّد ف زفبث ی شج یبّ
ُشًطد
ُذؿ سسَص گًس ِث ی
ِث يؿٍس
ػ ِث لیبوشه ف
ی ذ ُذید یه دَؿ ص ی اش
ٍبح ی ص ساذمه ی دب ی ىطلاو
بّسبشخبػ .زػا ی
ٌغ ی صا یبّ لَلػ ثشچ
ی .ذٌشؼّ حظاٍ ًلاهبو
ػػَس ةبْشلا سَعح
لَلػ
ّ ب ی ثبْشلا ی صخـه یه دَؿ ( 17 ).
یزاهآ ليلحت ٍ ِیصجت یاشث
ضدس ی
ِ لحس ٍ ی ل سبهآ ی ِوّ
ُداد
ِث بّ
ه ىاٌَػ ی گًب ی
±ي
فاشحًا سبیؼه ث ی ىب
ُذؿ .ذًا مبدًا صا لجل زؼس
یسبهآ یبّ
ذؿ مبدًا لبهشً غیصَس هیششهاسبد
ُداد غیصَس ٍ .دَث لبهشً بّ
ضدس ی
ِ لحس ٍ ی ل سبهآ ی صا ُدبفشػا بث
one-way ANOVA
مشً ٍ
SPSS version 20
اشث .ذؿ مبدًا ی
بمه ِوّ
ی
ِؼ حؽػ صا بّ
ٌؼه ی ساد ی 05 / 0
P<
ٍ 01 / 0
P<
ُدبفشػا ذؿ .
یقلاخا تاظحلاه
ِؼلبؽه شظبح وو ػػَس ی
ِش قلاخا ىؿضد مَلػ ُبگـًاد ی
ْؿ ی ذ لٍذص ی ی دض (
IR.SSU.REC.1396.20324
أس ) یی ذ
ِی
زػا ِشفشگ قلاخا ٍ
ًاَیح یٍس سبو لَصا مبوس رب
يیا سد یهلاػا یسَْوخ زؿاذْث رساصٍ ةَصه یّبگـیبهصآ ذؿ زیبػس ِؼلبؽه .
لٍذخ 1 شد :
ٍ دساذًبشػا لىس ؽصسٍ
لهبؿ یشهٍبمه 3
ِػَوده 5 ِلصبف بث ساشىس 30
ًبث ی
ِ ث زحاششػا ی ي ٍ بّساشىس 3 لد ی
ِم ث ی ي
ِػَوده بّ
ُدبفشػا بث ىبثدشً صا ِث
لَؼ هی بث ششه ُدشً ِلصبف 2
شًبػ ی ششه
ٍ ؿ ی ت 85
ِخسد .ُبه ٍد لَؼ سد
ِتفّ
لٍا مٍد
مَغ مزاْچ
نجٌپ نؿؾ
نتفّ
نتؿّ
)ىذث ىصٍ ذصسد( ًِصٍ ىصٍ
30 40
50 60
70 80
90 100
جیاتً
ىبوّ
لٍذخ ِو سَؼ 2
یه ىبـً
ذّد ، د
ٍُشگ یهبوس س یبّ
ِث ِؼلبؽه دسَه
نیؼلو ٍُشگ ضخ ،
ُذؿ ُشًطد شجیف ذـً ُذّبـه
ٍ نّ
شجیف ىاضیه يیٌچ سد ُذؿ ُشًطد
( نیؼلو ٍُشگ 01
/
± 0
38 / 0 ( لششٌو یبّ ٍُشگ بث ِؼیبمه سد ) 73
/
± 0 09 / 44 ٍ )
( بوًٍساد 09 /
±0 48 / 0 بٌؼه رٍبفس ) .زؿاذً یساد
ىاضیه ِؼیبمه
لَلػ سَعح ح َللٍد ِلعػ زفبث سد یثشچ یبّ
سَعح صا یوب
لَلػ يیا
ٍُشگ سد بّ
يیهبشیٍ یبّ
نیؼلو ،D
- يیهبشیٍ
،D
يیهبشیٍ
-D
ؽصسٍ
سد یسبهآ شظً صا یلٍ دَث بوًٍساد ٍ یشهٍبمه
بث ِؼیبمه یٌؼه رٍبفس بوًٍساد ٍ لششٌو ٍُشگ
.دَجً ساد سد
ٍُشگ نیؼلو ٍ نیؼلو یبّ
- يیهبشیٍ
-D
ؽصسٍ
یشهٍبمه
لَلػ زفبث سد یثشچ یبّ
لٍذخ( ذـً ُذید ِلعػ 2
د .) س
ٍُشگ نیؼلو یبّ
- ؽصسٍ
( یشهٍبمه
±9 103 يیهبشیٍ ،) -D
ؽصسٍ
مه ( یشهٍب
±6.9 105 ) ، نیؼلو - يیهبشیٍ
-D
ؽصسٍ
( یشهٍبمه 16
/
±3 114 ذؼس ) لَلػ دا ِث زجؼً یًلاعػ یبّ
ٍُشگ ( لششٌو یبّ
± 11 64 ( بوًٍساد ٍ )
± 14 66 ؾیاضفا )
یٌؼه ذٌشؿاد یساد .
لَلػ
ٍُشگ سد یًلاعػ یبّ
یبّ
ؽصسٍ
يیهبشیٍ ٍ یشهٍبمه ؿاد ؾیاضفا D
يیا یلٍ ذٌش ؾیاضفا
زجؼً
ٍُشگ ِث بّ
یٌؼه بوًٍساد ٍ لششٌو ی د
لٍذخ( ذًدَجً سا 2
.)
نّ
لَلػ يیٌچ
ٍُشگ سد بٌْس یثبْشلا یبّ
بوًٍساد ٍ لششٌو یبّ
( ذًذؿ ُذید 05
/ 0
P<
ٍُشگ ِیمث سد ٍ ) لَلػ بّ
یثبْشلا یبّ
لٍذخ( ذـً ُذّبـه 2
.)
ِشفبی یبّ
بمه صا لصبح شجیف شؽل ِؼی
ٍُشگ يیث سد یًلاعػ شگ یهبوس سد ِو داد ىبـً بّ
ٍُ
دسَه یبّ
يیهبشیٍ ،نیؼلو لهبؿ ِؼلبؽه ،D
ؽصسٍ
نیؼلو ،یشهٍبمه -
ؽصسٍ
نیؼلو ،یشهٍبمه -
يیهبشیٍ ،يیهبشیٍ
-D
ؽصسٍ
یشهٍبمه
نیؼلو ٍ - يیهبشیٍ
-D
ؽصسٍ
یشهٍبمه یًلاعػ یبّشجیف شؽل
یٌؼه ؾیاضفا ذٌشؿاد بوًٍساد ٍ لششٌو ٍُشگ ِث زجؼً یساد
( 001 / 0
P<
سادَوً( ) 1
.) نّ
هبخظ يیٌچ شجیف مَیضیهٍذًا ز
یبّ
[ DOI: 10.18502/ssu.v28i6.4153 ] [ Downloaded from jssu.ssu.ac.ir on 2024-01-30 ]
خ ٍ یکؾصپ مَلػ ُاگؿًاد ِلجه دصی یقٍدص ديْؾ یًاهزد ـ یتؾادْب تاهد
ٍ تػيب ُزٍد نتؿّ
ُزاوؾ ، ؽؾ ، زَیسْؾ 1399
2746
ُاگؿًاد ستخد ىایَجؿًاد زد یقاچ عَيؾ ىاسیا یاّ
…ؽصسٍ -نیؼلو یبٍُّشگ سد یًلاعػ یشهٍبمه
( 021 / 0 یلیه نیؼلو ٍ )ششه -
يیهبشیٍ
-D
ؽصسٍ
یشهٍبمه
( 016 / 0 یلیه
ًٍساد ٍ لششٌو ٍُشگ ٍد ِث زجؼً )ششه ؾّبو بو
سادَوً( ذٌشؿاد 2
ىبوّ .) ِو سَؼ لىؿ سد 1
ذؿ ُداد ىبـً
ؽشث یػسشث ح یًلاعػ زفبث صا ُذؿ ِیْس یبّ
وب تلؽه يیا صا ی
یث ًَِگچیّ ِو زػا یبّشجیف یَگلا ٍ ؾیاسآ سد یوظً
د یٌیثبٌیث مدا ٍ یًلاعػ چیّ سد ِلعػ زفبث س
ٍُشگ صا ماذو بّ
.ذـً ُذّبـه
لٍذخ 2 - راشییغس ىاضیه ف ی شج یبّ
ُشًطد لَلػ ،ُذؿ لَلػ داذؼس ٍ یًلاعػ لَلػ داذؼس ،ِلعػ سد یثشچ یبّ
سد یثبْشلا یبّ
ربًاَیح شگ
ٍُ
یبّ
ٍ بوًٍساد ،لششٌو
ٍُشگ یبّ
فلشخه صا ذؼث .یهَشوساٍا
ٍُسگ ف
ي سب ُسًضد ُدؾ
( یليه )سته لَلغ دادؼت
یبسچ یاّ
ِلضػ زد لَلغ دادؼت
یًلاضػ لَلغ دادؼت
یاّ
یباْتلا
نیؼلو 01
/
±0 38 / 0 0
11 /
±5 64 0
يیهبشیٍ
0 D 6
/
±4 20 63
/
±4 69 0
ؽصسٍ
یشهٍبمه 0
0 31
/
±1 79
نیؼلو - يیهبشیٍ
0 D 2
/
±6 16
±34 66 0
نیؼلو - ؽصسٍ
یشهٍبمه 0
0
±9 103 0 **
يیهبشیٍ
-D ؽصسٍ
یشهٍبمه 0
03 /
±1 8 / 8 9
/
±6 105
**
نیؼلو - يیهبشیٍ
-D ؽصسٍ
یشهٍبمه 0
0 16
/
±3 114 0 **
بوًٍساد 09
/
±0 48 / 0 5
/
±3 13
±14 66 4
/
±2 6 / 13
*
لششٌو 73
/
±0 09 / 44 4
/
±9 12
±11 64 1
/
±2 8 / 10
*
ٍُشگ سد لبؽه دسَه یبّ
ُذؿ فشصه نیؼلو ىاضیه ِؼ 35
یلیه يیهبشیٍ ىاضیه ٍ نیؼلو مشگَلیو شث مشگ 10000D
سد یللولا يیث ذحاٍ
ٍُشگ سد ٍ دَث ِّبه ٍد ُسٍد لَؼ بث یبّ
ؽصسٍ
سٍبمه
ًِصٍ ٍ ىبثدشً بث يیشوس ُبه ٍد ی صا ِو ییبّ
30
ِشفّس د ربًاَیح ىصٍ ذصسد فّ بس ٍ عٍشؿ لٍا
ِث زـّ ِش 100
یه ىاَیح ىصٍ ذصسد یٌؼه حؽػ .ذًذیػس
،یساد
**
001 p</ 0
* ، 05 / p< 0 .ذؿ ِشفشگ شظً سد
سادَوً
1 راشییغس: ىاضیه سد یًلاعػ شجیف شؽل ییاشحص یبّ ؽَه
ٍُشگ یبّ
( لششٌو control ( بوًٍساد ،) placebo
ٍ )
ٍُشگ یبّ
فلشخه صا ذؼث سد .یهَشوساٍا
شگ
ٍُ
( نیؼلو ىاضیه ِؼلبؽه دسَه یبّ
ُذؿ فشصه )Ca 35
یلیه يیهبشیٍ ىاضیه ٍ مشگَلیو شث مشگ D
10000 يیث ذحاٍ
ُسٍد لَؼ سد یللولا سد ٍ دَث ِّبه ٍد
ٍُشگ بث یبّ
ؽصسٍ
(یسٍبمه ٍ ىبثدشً بث يیشوس ُبه ٍد )EX
ًِصٍ
صا ِو ییبّ
30 ؽَه ىصٍ ذصسد بس ٍ عٍشؿ لٍا ِشفّ سد ییاشحص یبّ
فّ
ِث زـّ ِش 100
ذصسد
یه ىاَیح ىصٍ
یٌؼه حؽػ .ذؿ ُدبفشػا ذًذیػس
** یساد 001 p</ .ذؿ ِشفشگ شظً سد
[ DOI: 10.18502/ssu.v28i6.4153 ] [ Downloaded from jssu.ssu.ac.ir on 2024-01-30 ]
اهزد ـ یتؾادْب تاهدخ ٍ یکؾصپ مَلػ ُاگؿًاد ِلجه دصی یقٍدص ديْؾ یً
ٍ تػيب ُزٍد نتؿّ
ُزاوؾ ، ؽؾ ، زَیسْؾ 1399
2747
سادَوً
2 : راشییغس ىاضیه سد مَیضیهٍذًا زهبخظ ؽَه
سد ُدبه ییاشحص یبّ
یبّ ٍُشگ لششٌو control ( ( بوًٍساد ،) placebo
ٍ )
ٍُشگ یبّ
فلشخه صا ذؼث
ٍُشگ سد .یهَشوساٍا ه یبّ
( نیؼلو ىاضیه ِؼلبؽه دسَ
ُذؿ فشصه )Ca 35
یلیه يیهبشیٍ ىاضیه ٍ مشگَلیو شث مشگ D
10000 يیث ذحاٍ
ٍد ُسٍد لَؼ سد یللولا
ث ِّبه
ٍُشگ سد ٍ دَ
بث یبّ
ؽصسٍ
(یسٍبمه ٍ ىبثدشً بث يیشوس ُبه ٍد )EX
ًِصٍ
صا ِو ییبّ
30 ؽَه ىصٍ ذصسد فّ بس ٍ عٍشؿ لٍا ِشفّ سد ییاشحص یبّ
زـّ ِش ِث
100 یه ىاَیح ىصٍ ذصسد یٌؼه حؽػ .ذؿ ُدبفشػا ذًذیػس
،یساد 001**
/ p<
ٍ 05* / 0 p<
.ذؿ ِشفشگ شظً سد
لىؿ 1 : ؽشث
ُذؿ ِیْس یبّ
ٍُشگ سد َللٍد ِلعػ زفبث صا یبّ
فلشخه صا ذؼث .یهَشوساٍا لششٌو ٍُشگ )A
)B نیؼلو ٍُشگ -
يیهبشیٍ
-D ؽصسٍ
یشهٍبمه ) C ٍُشگ
يیهبشیٍ
-D ؽصسٍ
یشهٍبمه ) D نیؼلو ٍُشگ -
ؽصسٍ
یشهٍبمه نیؼلو ٍُشگ ) E
- يیهبشیٍ
D )F ٍُشگ ؽصسٍ
یشهٍبمه )G يیهبشیٍ ٍُشگ D
)H .نیؼلو ٍُشگ
ٍُشگ لبؽه دسَه یبّ
ُذؿ فشصه نیؼلو ىاضیه ِؼ 35
یلیه يیهبشیٍ ىاضیه ٍ مشگَلیو شث مشگ 10000D
يیث ذحاٍ
سد یللولا
ٍُشگ سد ٍ دَث ِّبه ٍد ُسٍد لَؼ یبّ
بث ؽصسٍ
سٍبمه
ًِصٍ ٍ ىبثدشً بث يیشوس ُبه ٍد ی صا ِو ییبّ
30 ؽَه ىصٍ ذصسد فّ بس ٍ عٍشؿ لٍا ِشفّ سد ییاشحص یبّ
ِث زـّ ِش 100
ىاَیح ىصٍ ذصسد
یه .ذؿ ُدبفشػا ذًذیػس ییبوٌگسضث
X20
ثحب
بث یگؼئبی ؾّبو
ىطٍششػا يیا ِو زػا ُاشوّ ىبًص ىذث سد
ؾّبو صا تخَه زػد
ىداد
،یًاَخشػا نواشس غیصَس
دذده
یثشچ شیص
ًبصَصخ یذلخ
،ییبـحا ِیحبً سد ؾیاضفا
شؽخ لاشثا
ِث یسبویث یبّ
یجلل ؾّبوٍ یلٍشػ زیفیو
یگذًص یه دَؿ
( 18 ) نّ . يیٌچ ؾّبو ىطٍششػا يىوه زػا شیثأس یویمشؼه شث
زفبث یًلاعػ
ِشؿاد یػسشث ِث ِؼلبؽه يیا سد به ازل ذؿبث ؾمً
لوىه ٍ ؽصسٍ
ّ سد ِلعػ سبشخبػ شث یواسَخ یب ؽَه
یبّ
ُدبه ییاشحص .نیشخادشد یگؼئبی صا لجل
صا زػد ىداد رسذل رلاعػ
يىوه بث زػا زیؼظٍ
یگؼئبی ذؿبث ػجسشه (
19 ) . سد
یلبح
ِو زػا ُذؿ زثبث رسذل
ؾمً رلاعػ یوْه
سد دشىلوػ
زیفیو ٍ یًبوؼخ دساد یگذًص
.
،ؽصسٍ
فشصه ٍ تػبٌه ِیزغس
داَه یٌیضگیبخ ىَهسَّ
بّ
ٍ نّ
فشصه يیٌچ يیهبشیٍ
صا D
لهاَػ نْه
ُدَس ندح شث شیثبس
،یًلاعػ رسذل
ٍ زیفیو یگذًص
ةَؼحه یه دسَه ٍد يیا هیطَلَیضیف هیىفس ِو ذٌچ شّ ذًَؿ
زػا ساَؿد (
20 ) یبشً .
ٍُشگ سد ِو داد ىبـً به ِؼلبؽه ح یبّ
زفبیسد يیهبشیٍ ٍ نیؼلو لوىه ُذٌٌو ِو D
ؽصسٍ
یشهٍبمه
ا
ُداد مبدً
یبّشجیف شؽل ،ذًا لششٌو ٍُشگ ِث زجؼً یًلاعػ
ٍ ضیَیذلاٍ ٍ ىاسبىوّ ٍ غیشگ .زؿاد یسادبٌؼه ؾیاضفا
[ DOI: 10.18502/ssu.v28i6.4153 ] [ Downloaded from jssu.ssu.ac.ir on 2024-01-30 ]
دصی یقٍدص ديْؾ یًاهزد ـ یتؾادْب تاهدخ ٍ یکؾصپ مَلػ ُاگؿًاد ِلجه ٍ تػيب ُزٍد
نتؿّ
ُزاوؾ ، ؽؾ ، زَیسْؾ 1399
2748
ُاگؿًاد ستخد ىایَجؿًاد زد یقاچ عَيؾ ىاسیا یاّ
… 2019 لبػ سد ىاسبىوّ
ِث ًِبگاذخ ِؼلبؽه ٍد سد یػسشث
.ذٌشخادشد ذّبؿ ٍُشگ بث ِؼیبمه سد ىاسبىؿصسٍ یًلاعػ سبشخبػ حیبشً
ىآ ِؼلبؽه ،ِو داد ىبـً بّ
ىاسبىؿصسٍ
ِفشح ىاَخ یا
یبّشجیف یًلاعػ
یششگسضث اس
زجؼً
ِث
ٍُشگ ذّبؿ ىبـً
یه
،ذٌّد بث يیا
،لبح
ُداد یبّ
یدٍذحه یاشث
فیصَس شیثأس
ؽصسٍ
شث
ُصاذًا شجیفَیه سد
داشفا يؼه سد عششػد زػا
( 22 , 21 ) یبّشجیف یًلاعػ
یشلىػا صا ییبًاَس یشیگوـچ سد
شییغس خیسٌَف سد خػبد
ِث نشحه یبّ
یؽیحه بی یگشفؿآ
سادسَخشث زػا
.
ًَِوً
یا صا يیا زیفشظ یاشث شییغس یمیجؽس بی
ىبوّ
یشیؼیشػلاد
ٍ
ّ ب یفٍشسشذی یلَلػ
زػا
ِو غد صا ؽصسٍ
شهٍبمه ی دبدیا یه دَؿ . هی عبوخا یهَوػ دَخٍ
دساد
ِو
ؽصسٍ
یشهٍبمه ثػبث دبدیا
ّ ب یفٍشسشذی سد
مبوس عاًَا یبّشجیف
یًلاعػ یه دَؿ
ٌْـید شگید یَػ صا . یه دب
ِو دَؿ ؽصسٍ
یشهٍبمه یؿٍس شثؤه یاشث دَجْث یفٍشسآ یؿبً
صا يػ
ٍ ؾیاضفا
ُصاذًا
ٍ رسذل رلاعػ یشلىػا داشفا سد
ِّد 60
ٍ 70 زػا
( 24 , 23 ).
ث فذّ بث یمیمحس سد ىاسبىوّ ٍ عساص شیثأس یػسش
ِشفّ زـّ
ؽصسٍ
خػبد شث یشهٍبمه ىطٍسذًآ یؿصبػ یبّ
ٍ بّ
ِؼئبی ىبًص لٍضیسسَو ،
16 زـّ رذه ِث اس نلبػ ٍ ِؼئبی ىص
ىآ ِؼلبؽه حیبشً .ذًداد يیشوس ِشفّ
ً بّ
تلبؼشه ِو داد ىبـ
ؽصسٍ
ؽػ یشهٍبمه
ٍسذیّد حَ
یدا ىٍششػَشؼس ٍ ىٍششػٍسذًآ
ِث ٍ زؿاد یسادبٌؼه ؾیاضفا زـّ ذٌشفشگ ِدیشً یلو سَؼ
ِشفّ
ؽصسٍ
ىطٍسذًآ حَؽػ سادبٌؼه ؾیاضفا تخَه یشهٍبمه
ُذؿ ِؼئبی ىبًص یشیگَلخ یًلاعػ رسذل ٍ ندح ؾّبو صا ٍ
ٌس ِث ٍ ُدشو یه هوو ِؼئبی ىبًص زهلاػ ٍ یشػسذ
ذٌو ( 25 ) .
.دَث عساص ِؼلبؽه ِثبـه به ِؼلبؽه حیبشً
ِؼلبؽه یبشػاس سد
لبػ سد ىاسبىوّ ٍ ضیشلبه ،شظبح 2009
ِو ذًدشو ؽساضگ
ؽصسٍ
یشهٍبمه
ٍ فشصه یفبو یه يیئسٍشد ذًاَس
ِث ؾّبو شؽخ
دَوسبػ یٌ
ٍ صا يیث يشفس
ِچیّبه هوو ربٌیشوس مبدًا ٍ ذٌو
لدبؼشه ضساَػ صا یشیگَلخ یاشث اس یگؼئبی
دبٌْـید .ذًدشو
نّ
لوىه فشصه ِو ذًدشو ملاػا يیٌچ ىٍلافٍضیا
ِث سَؼ
َُملبث
یه ذًاَس یاشث ؾیاضفا زظلغ ىَهسَّ
ًِبًص یبّ
شثَه
ٍ ذؿبث
شث ُذًصبػ ؾمً
یٍس
ُدَس یًلاعػ سد ىبًص ؼئبی
ِ دساد ( 5 ).
لَلػ داذؼس ؽسبوؿ حیبشً
د یًلاعػ یبّ
داد ىبـً به ِؼلبؽه س
ٍُشگ سد ِو نیؼلو یبّ
- ؽصسٍ
يیهبشیٍ ،یشهٍبمه -D
ؽصسٍ
نیؼلو ٍ یشهٍبمه -
يیهبشیٍ
-D
ؽصسٍ
داذؼس یشهٍبمه
لَلػ سد ذٌشؿاد یْخَس لثبل ؾیاضفا یًلاعػ یبّ
یلبح
ِو
لَلػ
ٍُشگ سد یثبْشلا یبّ
ٍ لششٌو یبّ
.ذًذؿ ُذید بوًٍساد
زیلبؼف یًذث
ٍ یٌیئسٍشد داَه نو فشصه ،نذًا عششػا
َیساذیؼوا يیششـیث ،لابث
لهبػ یٌدَوسبػ سد
ىبًص
ِؼئبی زػا .
یگؼئبی بث ؾّبو ؾّبو ،ىطٍششػا ضشٌػ
يیئسٍشد رلاعػ
ٍ
ؾیاضفا یبّسَشوبف هیلَثبسبو
ِلعػ زفبث سد ةبْشلا تخَه
یه دَؿ ( 19 ).
ِث شظً
یه ذػس ظلغ ز يییبد ىطٍششػا بث
ؾّبو
ُدَس یًلاعػ
ٍ رسذل یًلاعػ ػجسشه بها ،زػا شـشٌه حیبشً
ُذؿ طلبٌشه سد .زػا ىبیه
،ربؼلبؽه دبدیا
ِؽثاس يیث یؼؽل
ُذًشیگ داذؼس ٍ ؽصسٍ
ِلعػ زفبث سد ىطٍششػا یبّ
ساَؿد زػا
( 27 , 26 ) . ىٍصَلگ لبػ سد ىاسبىوّ ٍ 2015
ِؼلبؽه سد ِث یا
ىبًص ُبه ؾؿ رذه غذػ ٍ ذًداد ساشل ؽصسٍ زحس اس ِؼئبی
دح یلَؼًا ِث زیػبؼح ٍ یًلاعػ ُدَس ن ساشل یػسشث دسَه اس ي
داد ىآ .ذً
ُذًشیگ ِو ذٌشفشگ ِدیشً بّ
زفبث سد ىطٍششػا یبّ
ِث یًلاعػ ضشٌػ
زفبث
ِلعػ سد زلبح زحاششػا
ٍ ذًٍس نیهشس
یبّشجیف یًلاعػ
غد صا ؽصسٍ
هوو ِؼئبی ىبًص سد ذٌٌو
( 28 ) . یذّاَؿ دَخٍ ِو دساد دَخٍ
ُذًشیگ یبّ
ىطٍششػا سد
رلاعػ یه زثبث اس ىبؼًا یخشث .ذٌو
صا ربؼلبؽه صا
دَخٍ
ُذًشیگ یبّ
ىطٍششػا شث
یٍس زفبث
،ِلعػ
ِث
ُظیٍ
سد
ِلعػ عًَ
زیبوح II
یه ذٌٌو ( 29 ) يیا .
ُذًشیگ بّ
يىوه زػا
ِث ضشٌػ
زفبث
ِلعػ سد زلبح زحاششػا
ٍ ذًٍس نیهشس یبّشجیف یًلاعػ
غد صا یگؼئبی صا لجل ىبًص سد ؽصسٍ
هوو
ٌو لیلد ذیبؿ .ذٌ
لَلػ داذؼس ؾیاضفا
ٍُشگ سد یًلاعػ یبّ
ؽصسٍ یبّ
ٍ
زفبیسد سد لوىه ُذٌٌو
ُذًشیگ ؾیاضفا صا یؿبً به ِؼلبؽه یبّ
ىطٍششػا
ِیظشف كجؼ .ذؿبث یًلاعػ زفبث سد
ِث شگید یا شظً
یه ذػس یىی صا نْه يیشس للػ یفٍشسآ
ٍ داذؼس ؾّبو یبّسبس
یًلاعػ سد یؼ ذٌیاشف
ِث يػ ؾیاضفا لیلد
ؾیاضفا ىبیث
يیسبشػاَیبه یه
ذؿبث ( 30 ).
يیسبشػاَیبه سَشوبف
یذؿس شییغس
لىؿ
ِشفبی
ٍ كلؼشه
ِث
ُداًَبخ قَف بشث
یه ذؿبث
ِو
ِث ىاٌَػ
نیظٌس
ُذٌٌو یفٌه غیضًصَیبه ذٌیاشف سد
ِلعػ یشلىػا
ِشخبٌؿ
یه دَؿ ( 31 ) صشسلا . لبػ سد ىاسبىوّ ٍ 2015
بیظ ٍ ء ٍ یٌیذلا
[ DOI: 10.18502/ssu.v28i6.4153 ] [ Downloaded from jssu.ssu.ac.ir on 2024-01-30 ]
دصی یقٍدص ديْؾ یًاهزد ـ یتؾادْب تاهدخ ٍ یکؾصپ مَلػ ُاگؿًاد ِلجه ٍ تػيب ُزٍد
نتؿّ
ُزاوؾ ، ؽؾ ، زَیسْؾ 1399
2749
ىاسبىوّ
ربؼلبؽه سد لبػ ىبوّ سد ضیً
ُدَس یػسشث ِث ًِبگاذخ
ىآ يیسبشػاَیبه ىط ىبیث ِو یسبًاَیح سد یًلاعػ ُذؿ فلَشه بّ
ربؼلبؽه حیبشً .ذٌشخادشد ،دَث آ
ى زػا ُداد ىبـً بّ
ِو سد
یسبًاَیح
ِو ىبیث ىط يیسبشػاَیبه
ِلعػ سد یشلىػا
ىآ بّ
بث
ؽٍس یبّ
یّبگـیبهصآ فلَشه
،دَث ُذؿ ىاضیه
ندح
ُدَس
،یًلاعػ
ِث لیلد یفٍشسشذیبّ
یبیصلادشذیبّ ٍ ذیذؿ
سد بّسبس ی
،یًلاعػ
ِث سَؼ ؾیاضفا یسادبٌؼه زفبی
( 33 , 32 ).
سد يیوّ
بشػاس نیو
ٍ ىاسبىوّ
لبػ سد 2007 ؽساضگ ذًدشو
ِو ىاضیه
يیئسٍشد يیسبشػاَیبه
،بوػلاد 24 ػبػ ز ذؼث صا زیلبؼف یشهٍبمه
سد داشفا ذٌولبػ یشییغس یوً
ذثبی مصلا
ِث شور زػا نیو ِو
ٍ
ىاسبىوّ
ِث سَظٌه یػسشث شثا زیلبؼف دبح یشهٍبمه ٍ یصاَّ
شث
ىاضیه
،يیًبشػاَیبه ىاضیه
يیا يیئسٍشد اس 24 غد زػبػ صا
زیلبؼف یشهٍبمه
ُصاذًا یشیگ
،ذًدشو يیا
ِلئؼه یلبح سد زػا
ِو
ِث ظً
ش یه ذػس جٍا هیشحس يیسبشػاَیبه ذٌچ سد
زػبػ
ِیلٍا
غد صا زیلبؼف یشهٍبمه (
ِث
ُظیٍ
ِلصبفلاث سبْچ ٍ زػبػ ذؼث صا
یشهٍبمه زیلبؼف )
یه ذؿبث ( 34 ).
نیو
ٍ ىاسبىوّ
یا ِؼلبؽه سد
لبػ سد شگید 2014
ذًداد ىبـً
ِو سد خػبد
ِث هی
ِؼلخ -بؼف
زیل یشهٍبمه ىاضیه
mRNA
يیسبشػاَیبه سد
داشفا 50 یلا 75
ِلبػ
ِث یسادبٌؼه ىاضیه (
44
% ) ؾّبو
ِث .زفبی ذّاَؿ ،لبحشّ
ٍس
ِث ذؿس ىبـً
یه ذّد
ِو يیهبشیٍ
ؾمًD
سد یوْه یسبیؼث
صا زفبث یبّ
ىذث صا
ِلوخ
ِلعػ یشلىػا
،دساد
ِث یسَؼ
ِو سد
حؽػ لَلػ یبّ
ِلعػ یشلىػا حَؽػ
ُذًشیگ یلابث يیهبشیٍ
D
دَخٍ
دساد
ٍ داذؼس یا ي
ُذًشیگ بّ
ؾیاضفا بث يػ
ؾّبو یه ذثبی
( 35 ) يىوه .
ٍُشگ سد يیسبشػاَیبه ؾیاضفا زػا دسَه یبّ
ِؼلبؽه و ِ ؽصسٍ
ِشؿاد یشهٍبمه اذؼس ؾیاضفا لهبػ ذًا
د
لَلػ .ذؿبث یًلاعػ یبّشجیف شؽل ؾیاضفا ٍ یًلاعػ یبّ
نّ
يیٌچ سد يیذٌچ
ِؼلبؽه ىبـً
ُداد
ُذؿ زػا داشفا سد يؼه
زفبیسد لوىه يیهبشیٍ
تخَهD
ؾیاضفا
ٍ رسذل
ُدَس یًلاعػ
یه .دَؿ سد عَوده يیا ىبـً ذّاَؿ یه
ذٌّد
ِو يیهبشیٍ
D
سد ذؿس
ٍ ظفح رسذل
ٍ
ُدَس یًلاعػ ؾمً
یوْه دساد ( 37 ,
36 )
ًاشیخا . سد یخشث ربؼلبؽه يیذٌچ
صبػ
ٍ سبو یاشث راشثا
يیهبشیٍ
شثD
ؾیاضفا ذؿس
ِلعػ یشلىػا دبٌْـید
ُذؿ ،زػا
صا
ِلوخ
ِىٌیا يیهبشیٍ
تخَه D
ؾّبو ىبیث ه ب
َی ا يیسبشػ نیظٌس(
ُذٌٌو یفٌه ذؿس
ِلعػ یشلىػا )
ٍ ؾیاضفا ضیبوس
لَلػ یبّ
هیًطَیه یه
دَؿ ( 39 , 38 ).
سد ىاسبىوّ ٍ یهسبص
ِؼلبؽه یػسشث ِث یا راشثا يییؼس
8 ٍ بث یشهٍبمه يیشوس ِشفّ
لوىه ىٍذث يیهبشیٍ یصبػ
بی ىبًص یًذث تیوشس شث D
ئ ؼ
ِ
و ن نشحس
ٌشخادشد .ذ ی
ِشفب بّ
ىآ ی
ِو داد ىبـً بّ
لوىه صبػ ی
ٍ بث ی هبش ی ي ،D
هشػ حَؽػ ی
25 -
ّ ی ؼوٍسذ ی
ٍ ی هبش ی ي اس D
ِث
ٌؼه سَؼ ی ساد ی اضفا ی ؾ .داد ؽصسٍ
شهٍبمه ی اضفا تخَه ی
ؾ
ٌؼه ی ساد هشػ حَؽػ ی
لَؼًا ِجؿ ذؿس سَشوبف ی
ي عًَ
ی
،ه ُدَس
ًلاعػ رسذل ٍ ی
لوىه .ذؿ صبػ
ی
ٍ بث ی هبش ی ي بث ُاشوّD
ؽصسٍ
شهٍبمه ی اضفا ِث شدٌه ی
ؾ ث ی ششـ هشػ حَؽػ سد ی
ؿس سَشوبف ذ
لَؼًا ِجؿ ی
ي عًَ
ی
،ه
ًلاعػ ُدَس ٍ رسذل ی
دشگ ی ذ ا . ی ي بشً
ی ح
د ی دبٌْـ ه ی ذٌو ِو ؽصسٍ
شهٍبمه ی اشث ی اضفا ی ؾ ُدَس ٍ رسذل
ًلاعػ ی ی ه ا ؽٍس ی يو وشس ٍ زػا شثؤه ٍ ی
ت
ٍ ىدشو ی هبش ی ي
ه D
ی ذًاَس خشث ی فه راشثا ی ذ شوس ی ي سد اس ی ه ِّبه ٍد ُسٍد
اضفا ی ؾ ذّد ( 40 ).
زفبیسد ٍُشگ سد ضیً به ِؼلبؽه حیبشً
ُذٌٌو
يیهبشیٍ
.دَث ىاسبىوّ ٍ یهسبص ِؼلبؽه حیبشً ِثبـهD
بؼلبؽه ر
یؼؽمه یه ىبـً
ذّد
ِو سد داشفا يؼه غبجسسا یویمشؼه يیث
يیهبشیٍ زیؼظٍ
ٍ D
صخبؿ یبّ
دشوسبو یًذث دَخٍ
.دساد
نّ
يیٌچ ؽساضگ
ُذؿ زػا غبجسسا یشجثه يیث حَؽػ يیهبشیٍ
بث D
رسذل
ٍ
ُدَس یًلاعػ سد داشفا يؼه دَخٍ
دساد
ٍ شؽخ
ىدبشفا سد داشفا بث حَؽػ يییبد يیهبشیٍ
ؾیاضفاD
یه ذثبی ( 42 ,
41 ).
سد عَوده يیا ىبـً ذّاَؿ یه
ذٌّد
ِو يیهبشیٍ
سد D
ذؿس
ٍ ظفح رسذل
ٍ
ُدَس یًلاعػ ؾمً
یوْه ا .دساد
ًاشیخ سد
یخشث ربؼلبؽه يیذٌچ
صبػ
ٍ سبو یاشث يیهبشیٍ راشثا شث D
ؾیاضفا ذؿس
ِلعػ یشلىػا دبٌْـید
ُذؿ صا ،زػا
ِلوخ
ِىٌیا
يیهبشیٍ
تخَهD
ؾّبو ىبیث ه ب
َی ا ( يیسبشػ نیظٌس
ُذٌٌو یفٌه
ذؿس
ِلعػ یشلىػا )
ٍ ؾیاضفا لَلػ ضیبوس یبّ
هیًطَیه
یه دَؿ ( 43 , 39 ).
تیدٍدحه ح ِؼلبؽه سد زیدٍذحه لیلد ِث شظب
ىبىها ،یًبهص یبّ
حؽػ ٍ یًَهسَّ ٍ ىَخ ییبیویؿَیث یبّسَشوبف یػسشث يیهبشیٍ
دبٌْـید ٍ زؿاذً دَخٍ ،ىَخ نیؼلو ٍ D
یه دَؿ ،
ربؼلبؽه سد ىبممحه آ
ٍ لوىه ضیَدس صا غد ،ُذٌی ؽصسٍ
[ DOI: 10.18502/ssu.v28i6.4153 ] [ Downloaded from jssu.ssu.ac.ir on 2024-01-30 ]
