۹۵

(1)

J TOLOO E BEHDASHT, School of Public Health, Yazd Shahid Sadoughi Univ Med Sci ORIGINAL ARTICLE

Received:2018/09/10 Accepted:2018/12/05

Ecological Risk Assessment of Heavy Metals in Topsoil around Major Industries of Ardakan City

Gholamreza Siyahati Ardakani (M.Sc.)¹, Mirmehrdad Mirsanjari (Ph.D.)², Hamidreza Azimzadeh (Ph.D.)³, Eisa Solgi (Ph.D.)³

1.Ph.D Student of Environmental science, School of Natural Resources and Environmental, Malayer University, Malayer, Iran

2.Corresponding Author: Assistant Professor, Department of Environmental science, School of Natural Resources and Environmental, Malayer University,Malayer,Iran. Email:[email protected] Tel:09121901134 3. Associate Professor,Department of Environmental Science, School of Natural Resources and Desert Studies, Yazd University, Yazd, Iran.

Abstract

Introduction: Today, the contamination caused by rapid development of industries has attracted the attention of scientific and environmental communities. This study was conducted to investigate the concentration and distribution of heavy metals in the topsoil of industrial areas in Ardakan city.

Methods: In this applied research, sampling of topsoil (0-5 cm depth) was performed using five linear transects in an area of 20000 hectares. Concentrations of As, Cd, Cr, Ni, Mo, Pb, V, and Zn were measured in 45 samples based on ICP-OES method. Then, indices of Contamination Level of Heavy Metal ( ), Potential Ecological Risk of Heavy Metals ( ), and Total Potential Ecological Risk (RI) were calculated.

Moreover, Pearson’s correlation was used to assess the relationship between heavy metal’s concentrations.

Results: Results indicated that the mean concentrations of As, Cd, Cr, Mo, Ni, Pb, V, and Zn were 9.85, 0.31, 35.33, 1.001, 43.28, 18.51, 44.8, and 78.3 (mg/kg) in topsoil of studied area, respectively. Maximum concentrations of all heavy metals were found in samples collected from downstream and near the major industries except for Mo and Ni. and RI indices also showed a significant increase in downstream . Strong correlations were found between Cr-Ni, Cd-Zn, and As-Cr, which indicate that these metals probably have the same source.

Conclusion: The ecological risk of the whole area was low. However, the increase of ecological risk in the surrounding and downstream of steel, pelletizing, as well as tile and ceramic factories indicated the dominant role of prevailing wind in the distribution and spread of pollution. This fact indicates the necessity of attention to the site selection studies of these industries. Furthermore, the results indicated the necessity of taking preventive measures such as phytoremediation in the downstream of the industrial areas in this region.

Keywords: Ardakan, Heavy metals, Soil, Soil Pollution, Steel industry Conflict of interest: The authors declared that there is no Conflict interest

This Paper Should be Cited as:

Author:Gholamreza Siyahati Ardakani, Mirmehradad Mirsanjari, Hamidreza Azimzadeh, Eisa Solgi. Ecological Risk Assessment of Heavy Metals in Topsoil Around Major Industries of Ardakan City.…Tolooebehdasht Journal.2019;17(6):95- .[Persian]

(2)

ٚز یكٞٚػپ یّٕػ ٝٔبٙٞبٔ

زعی تقاسٟث عّٛع

َبؾ سٙفؾا ٚ ٕٟٗث،ٓكق ٜضبٕق،ٓٞسفٞ

1397

رد یلصا عیاىص نًماریپ یحطس کاخ رد هیگىس تاسلف کیشًلًکا کسیر یبایزرا ناکدرا ناتسرُش

یواکدرا یتحایس اضرملاغ :ناگدىسیًو یرجىسریم دادرُمریم ،1

میظع اضردیمح ،2 3ٌداز

یگلس یسیع ،

4

1 ،تؿیظ ظیحٔ ٚ یؼیجع غثبٙٔ ٜسىك٘از ،تؿیظ ظیحٔ ٜٚطٌ ،تؿیظ ظیحٔ یطتوز یٛجك٘از .

ٖاطیا ،طیلأ ،طیلأ ٜبٍك٘از

2 ٖاطیا ،طیلأ ،طیلأ ٜبٍك٘از ،تؿیظ ظیحٔ ٚ یؼیجع غثبٙٔ ٜسىك٘از ،تؿیظ ظیحٔ ٜٚطٌ ضبیزبتؾا :َٛئؿٔ ٜسٙؿیٛ٘ .

:ؼبٕت ٗفّت 09121901134

Email:[email protected]

3

ٙٔ ٜسىك٘از ،تؿیظ ظیحٔ ٜٚطٌ ضبیك٘از.

ٖاطیا ،زعی ،زعی ٜبٍك٘از ،یؾبٙقطیٛو ٚ یؼیجع غثب

4

ٖاطیا ،طیلأ ،طیلأ ٜبٍك٘از ،تؿیظ ظیحٔ ٚ یؼیجع غثبٙٔ ٜسىك٘از ،تؿیظ ظیحٔ ٜٚطٌ ضبیك٘از .

تشادهب عولط

یشهوژپ یملع همانهام ود دزي تشادهب هدكشناد مهدفه لاس مشش هرامش دنفسا و نمهب 1397

:لسلسم هرامش 72

:َٛنٚ دیضبت 19

/ 06 / 1397

:ـطیصپ دیضبت 14

/ 09 / 1397

ٌدیکچ :ٍمدقم یٌزِٛآ ،غیبٙن ٖٚعفاظٚض ـطتؿٌ بث ٜظٚطٔا زٛوذ ٝث اض یغیحٔ تؿیظ ٚ یّٕػ غٔبجٔ ٝجٛت ٖآ ظا یقب٘ یبٞ

ضز ٗیٍٙؾ تاعّف فٙواطپ ٚ تظّغ ٝؼِبغٔ ضٛظٙٔ ٝث طضبح كیمحت .تؾا ٜزٕٛ٘ تّج ٝومغٙٔ یحغؾ نبذ

یتؼٙون یا

.سق ْبج٘ا ٖبوزضا ٖبتؾطٟق ضز یسررب شير یٔ یزطثضبو ِٝبمٔ ٗیا :

ٝومغٙٔ ضز ضٛوظٙٔ ٗیسوث ٚ سقبث تؼوؾٚ ٝوث یا

20000 ٝوٕ٘ٛ٘ ضبوتىٞ

ظا یضازطوث

تِبل ضز )یطتٔ یت٘بؾ جٙپ بت طفن كٕػ( یحغؾ نبذ 5

ضز عٛوٕجٔ ضز .سق ْبج٘ا یغذ تىؿ٘اطت 45

نبوذ ٝوٕ٘ٛ٘

،هیٙؾضآ تظّغ

ْٛیزب٘اٚ ،ةطؾ ،ٖسجیِٛٔ ،ُىی٘ ،ْٚطو ،ْٛیٔزبو ـٚض ٝث یٚض ٚ

ICP-OES

ٜظاس٘ا .سویزطٌ یطویٌ

ؽپؾ مذبق ( یٌزٛوِآ ضٛتوبف یبٞ

𝐶_𝑓^𝑖 ) ( یىیغٛوِٛوا ٜٛمِبوث هوؿیض ، 𝐸𝑅𝑖

( ُوو یىیغٛوِٛوا ٜٛمِبوث طوغذ ٚ ) )RI

.سق ٜزبفتؾا طٍیسىی بث فّترٔ ٗیٍٙؾ تاعّف ٗیث ٝغثاض یؾضطث یاطث ٖٛؾطیپ یٍتؿجٕٞ ظا ٗیٙچٕٞ .سق ٝجؾبحٔ

ٍتفای :اَ

ٝتفبی َزبوؼٔ یوؾضطث زضٛٔ تاعّف تظّغ ٗیٍ٘بیٔ زاز ٖبك٘ كیمحت یبٞ

85 / 9 ، 31 / 0 ، 33 / 35 ، 001 / 1 ، 28 / 43 ،

51 / 18 ، 8 / 44 ، 3 / 78

ٝث طنبٙػ یاطث تیتطت ،As

،Cd ،Cr ،Mo ،Ni ،Pb ٚV یّیٔZn نبوذ ضز ْطٌٛوّیو طوث ْطوٌ

ٗییبپ ضز ،ُىی٘ ٚ ٖسجیِٛٔ عج ٝث یؾضطثزضٛٔ طنبٙػ ْبٕت تظّغ .تؾا ٝمغٙٔ

ٚ ٝوِسٌٙ ،ز،ٛوف غیبٙون یىیزع٘ ٚ تؾز

ٜظاسو٘ا ضاسومٔ ٗیطت،بث ضز هیٔاطؾ ٚ یقبو .زٛوث ٜسوق یطویٌ

𝐸𝑅𝑖

ٚ طونبٙػ ٗییبوپ ضز عوی٘ RI

فیاعوفا غیبٙون توؾز

یطیٍٕكچ یٛل .زاز ٖبك٘

طونبٙػ تفج تظّغ ٖبیٔ یٍتؿجٕٞ ٖاعیٔ ٗیطت Cr-Ni

Cd-Zn ، As-Cr ٚ

توقاز زٛوجٚ

یٔ ضٛوصٔ تاعّف یاطث ٝثبكٔ ضبكت٘ا أكٙٔ طٍ٘بیث ٝو .سقبث

ٍجیتو :یریگ فیاعوفا بؤا ،سوق یثبویظضا ٓوو هوؿیض ٝوؾلاو ضز یؾضطث زضٛٔ ٝمغٙٔ ُو هیغِٛٛوا هؿیض ٝچطٌ

ٚ فاطعا ضز هیغِٛٛوا هؿیض

ٗییبپ

ٝ٘بذضبو تؾز

ِٝسٌٙ ٚ ز،ٛف طیظ٘ ییبٞ

ٖبویث هیٔاطوؾ ٚ یقبو غیبٙن ٚ یظبؾ -

ٜزٛث یٌزِٛآ ـطتؿٌ ٚ فٙواطپ ضز تِبغ زبث فم٘ طٌ

ٚ

ٖبىٔ ٝث ٝجٛت ْٚعِ

ظا فیوث غیبٙون ظا ٝتؾز ٗیا ضاطمتؾا یثبی

یٔ مركٔ فیپ

ٗیا ٕٗض ززطٌ

ٝو ٖبویث طضبح كیمحت جیبت٘

ٝ٘اطیٍوكیپ تبٔاسولا تضٚطوض طوٌ

ٜبویٌ طویظ٘

ضز یی،بوپ

ٗییبپ .تؾا ٝمغٙٔ ٗیا غیبٙن تؾز

یدیلک یاَ ٌشاي ز،ٛف غیبٙن ،نبذ یٌزِٛآ ،نبذ ،ٗیٍٙؾ تاعّف :

ٖبوزضا ، .

(3)

َبؾ

،ٓٞسفٞ

سٙفؾاٚ ٕٟٗث، ٓكق ٜضبٕق 1397

ٍمدقم ٝؼووؾٛت ٚ توویؼٕج سووقض فیاعووفا توویِبؼف ٖٚعووفاظٚض ی

یبووٞ

ظیوحٔ ٝوث ٗیٍٙوؾ تاعوّف ضبوكت٘ا ٝوث طوجٙٔ یتؼٙون ٚ یظضٚبكو

ٝث اض ٖآ ٚ ٜسق تؿیظ

ٜسٙی،آ ظا یىی ٖاٛٙػ یاعوجا یّونا یبوٞ

توؾا ٜزٛوٕ٘ نطوغٔ توؿیظ ظیحٔ

( 5 - 1 ) ُویِز ٝوث طونبٙػ ٗویا .

ٜسوٙٙو ٜزٛوِآ ٖاٛوٙػ ٝث یتؿیظ ییبٌٕٙضعث تیّثبل ٚ تیٕؾ یبوٞ

یٔ ٝتذبٙق تؿیظ ظیحٔ یّنا س٘ٛوق

( 7

، 6 ) ٝوث ٚض ٗویا ظا . ُویِز

٘ا تٔلاوؾ طوث طنبٙػ ٗیا ةّٛغٔب٘ تاطثا ،توؿیظ ظیوحٔ ٚ ٖبوؿ

ضز اض ٗیٍٙوؾ تاعوّف توظّغ ،زٛوذ تبؼِبغٔ ضز یزبیظ ٖبممحٔ

ٜزاز ضاطل یؾضطث زضٛٔ تؿیظ ظیحٔ فّترٔ یاعجا سو٘ا

( 10 - 8 ) .

ُی،ز ظا یىی سٙچطٞ

،توؿیظ ظیوحٔ ضز ٗیٍٙوؾ تاعوّف ضٛضح

ْبوج٘ا تبومیمحت ظا یضبیوؿث یوِٚ توؾا یوؼیجع ٚ یضزبؤ ًٙؾ ظیحٔ ضز ٝتفطٌ

یٌزِٛآ أكٙٔ ،یؼیجع یبٞ

اض ٗیٍٙوؾ تاعّف یبٞ

تیِبؼف ٚ ُٔاٛػ ٗیوقبٔ ٚ فوّترٔ غیبٙون ٝوّٕج ظا ی٘بؿ٘ا یبٞ

-

سٙتؿ٘از ت،آ (

17 - 11 ، 5 - 3 ) ٜزٛوِآ غیبٙن تذبٙق ٚض ٗیا ظا . -

تیطیسؤ طوظ٘ ظا بوٞ ٖآ تیِبؼف ظا یقب٘ یٌزِٛآ ٖاعیٔ ٚ ٜسٙٙو یٌزٛووِآ

ٝوؤب٘طث ،تووؿیظ ظیووحٔ یبووٞ

ٗوویا فٞبووو یاطووث یعوویض

یٌزِٛآ

ٝث( بٞ

ٜبویٌ كویطع ظا َبثٔ ٖاٛٙػ تیطیسؤ ٚ )...ٚ یی،بوپ

یٔ طظ٘ ٝث یضٚطض ضبیؿث ٗیٔظطؾ یبٕیؾ .سؾض

ٝث بٟٙت ٝ٘ ٝو تؾا طفؾٛیث یّنا یاعجا ظا یىی نبذ هوی ٖاٛٙػ

یٌزِٛآ ٜطیذش یاطث غجٙٔ

یؤ ٝتذبٙوق یغیحٔ تؿیظ یبٞ

،زٛوق

و یاطث طفبث هی ٖاٛٙػ ٝث ٝىّث یٌزِٛآ َبمت٘ا َطتٙ

ییبیٕیوق یبٞ

ٜس٘ظ تازٛجٛٔ ٚ طفؾٚضسیٞ ،طفؿٕتا سٙ٘بٔ ظیحٔ یاعجا طیبؾ ٝث یٔ ُٕػ عی٘

سٙو ( 19

، 18 )

ٝث ٗیٍٙؾ تاعّف . ٚ ْٚبومٔ تیٞبٔ ُیِز

ٝیعجت ْسػ تسٔ یاطث یتؿیظ ی

یٔ یلبث نبذ ضز ی٘،ٛع یبٞ

-

یٔ اصِ ، سٙ٘بٔ

فیاعوفا سو٘ٚض یثبویظضا یاطوث یثٛذ مذبق س٘اٛت سیآ ضبٕق ٝث نبذ یٌزِٛآ

( 20 ) غثبوٙٔ ظا یوىی یحغؾ نبذ .

غ ٚ زطٌ یّنا ٚ هوكذ كعبٙٔ ضز لٛهذ ٝث یطفؿٕتا یبٞضبج

ٕٝی٘

اعوجا طیبوؾ ٚ ٖبوؿ٘ا تٔلاوؾ زٛوذ ٝوثٛ٘ ٝوث ٝو تؾا هكذ

ٓتؿیؾٛوا یٔ ضاطل طیثبت تحت اض بٞ

یثبیظضا ٚ ٝؼِبغٔ ٗیاطثبٙث .سٞز

طثؤٔ ُٔاٛػ ٚ یحغؾ نبذ ضز ٗیٍٙؾ تاعّف فٙواطپ ٚ تظّغ .تؾا ضازضٛذطث ییاعؿث تیٕٞا ظا ٖآ طث

ٛوا هؿیض زضٚآطث َبوٕتحا ٖآ یوع ٝوو توؾا یسٙیآطف هیغِٛ

زضٛؤ یوغیحٔ فٙوت سوٙچ بوی هوی ظا توؿیظ ظیحٔ ٖسق طثأتٔ

یٔ ضاطل یثبیظضا فبغؼ٘ا سٙیآطف هی .زطیٌ

ٝ٘ ٝو طیصپ

ٜزاز بٟٙت ،بٞ

ٖبٔبؾ اض بٞسیزطت ٚ تبیضطف ،تبػلاعا یؤ ُویّحت ٚ یوٞز

،سوٙو

عووی٘ اض هوویغِٛٛوا ةّٛغٔبوو٘ تاطیثأووت َبووٕتحا ٗیووٙچ ٓووٞ ٝووىّث ظضا یٔ یثبی سٙو ( 21 ) ( هیغِٛٛوا هؿیض مذبق . یٔ )RI

س٘اٛت

ٓٞ طیثأت یثبیظضا ضز ٜزٛوِآ ُؤبػ ٗیسوٙچ ٖبٔظ

ظیاطوق ضز ٜسوٙٙو

زطویٌ ضاطل ٜزبفتؾازضٛٔ مركٔ

( 22 ) طوؾبتطؾ ضز ٖبوممحٔ اصوِ .

تاطیثأوت ُویّحت ٚ زضٚآطوث ضز ٜزطتوؿٌ ضٛوع ٝث بی٘ز هویغِٛٛوا

یٔ ٜزبفتؾا ضٛوصٔ مذبق ظا ٗیٍٙؾ تاعّف ٜٛمِبث سٙٙو

( 23 ) .

َبؾ ضز ٝوث هویغِٛٛوا ٜٛمِبث هؿیض ظا ٜزبفتؾا ،طیذا یبٞ

ٖاٛوٙػ

كعبٙٔ ضز ٗیٍٙؾ تاعّف ٝث یٌزِٛآ ٖاعیٔ یثبیظضا یاطث یهذبق

ٝث .تؾا ٜزٛث ٝجٛت زضٛٔ ضبیؿث یتؼٙن ٝو یمیمحت ضز َبثٔ ٖاٛٙػ

ْبوٕت ،سوق ْبوج٘ا )یتؼٙون طٟق هی ٖاٛٙػ ٝث( ٖبجٙؿفض طٟق ضز ؿیض یوٙؼٔ تضٛون ٝث طٟق طبم٘ هیغِٛٛوا ٜٛمِبث ه ،بوث یضاز

زٛث ( 18 ) . ٖبیٙیٔا ٗیا فاطعا غیبٙن فٞٚػپ ٗیا ضز ٖاضبىٕٞ ٚ

ٚ یووقبو ٝوو٘بذضبو ،ؽوؤ ةٚش ٝوو٘بذضبو ٚ ٖسووؼٔ سووٙ٘بٔ طٟووق فو ٜطكح ظا سح ظا فیث ٜزبفتؾا ٚ هیٔاطؾ

ٞ ظوؾٛت ْٕٛوؾ ٚ ب

سوو٘زاز میرووكت ٖآ ُوؤبػ اض ٝتووؿپ تبووغبث ضز ٖاظضٚبووكو (

24 ) .

Mohseni-Bandpei ٜٛمِبوث هوؿیض ٚ توظّغ عی٘ ٖاضبىٕٞ ٚ

(4)

1397

فرث ضز اض فّترٔ ٗیٍٙؾ تاعّف هیغِٛٛوا طٟق فّترٔ یبٞ

ٖبوكیا كویمحت جیبوت٘ ،س٘زاز ضاطل یثبیظضا ٚ ٝؼِبغٔ زضٛٔ ٗیاطفؾا

ٖبك٘

هویغِٛٛوا هوؿیض ٖآ غوجت ٝث ٚ تظّغ ٖزٛث طت،بث ٜسٙٞز ضز تاعّف ٗیا سؤآ ٚ توفض طوپ ٚ یّونا ٗیزبویٔ ٚ یتؼٙن كعبٙٔ

زٛوث طٟق (

25 ) ٝوو طوٍیز یومیمحت ضز . فاطوعا ضز

ٖسوؼٔ

َبوغظ

ج ٖبتؾا ضز ًٙؾ

ٗیچ ٗیّی بوث یعّف ٖاٛٙػ ٝث ْٛیٔزبو ،سق ْبج٘ا

ضٛوصؤ كویمحت .سق ییبؾبٙق هیغِٛٛوا ٜٛمِبث هؿیض ٗیطت،بث ٖاٛوٙػ ٝوث اض ًٙوؾ َبغظ یضٚآطف ٝ٘بذضبو ٚ ًٙؾ َبغظ ٖسؼٔ

زٛووٕ٘ یووفطؼٔ نبووذ ضز یٌزٛووِآ ٗوویا أووكٙٔ

( 26 ) یووكٞٚػپ ضز .

سوق ْبوج٘ا ٗیوچ یلطق َبٕق ضز یتؼٙن ٝمغٙٔ هی ضز ٝو طٍیز یحغوؾ نبوذ ضز فوّترٔ طنبٙػ هیغِٛٛوا ٜٛمِبث هؿیض عی٘

زطٌ ییبووؾبٙق بووٞ ٖآ یٌزٛووِآ بووكٙٔ ٚ یثبوویظضا سووی

( 27 ) جیبووت٘ .

ٝومغٙٔ ٗویا ضز هویغِٛٛوا هوؿیض ٝو زاز ٖبك٘ ضٛوصٔ كیمحت نبوذ یٌزِٛآ ضز یظضٚبكو ٚ یتؼٙن كعبٙٔ ٚ ٜزٛث ٗییبپ ًبتجؿ٘

بفتٔ طنبٙػ ٝث

ٝث ،سٙتقاز فم٘ یتٚ

یتؼٙون كعبوٙٔ ضز ٝوو یضٛوع

سوووٙ٘بٔ یطووونبٙػ توووظّغ ،As

،Cu ٚPb ٚ ٜزٛوووث طتوووكیثZn

كعبوٙٔ ضز یٍتوؿجٕٞ ٗیا بٔا،سٙتقاز طٍیسىی بث یی،بث یٍتؿجٕٞ

طونبٙػ توظّغ یاطوث یظضٚبكو ،Co

،Cr ٚNi ٜزٛوث طتوكیثTi

تووؾا ( 27 ) مذبووق ظا ٜزبفتووؾا بووث ٜسووق ْبووج٘ا تبوومیمحت ْبووٕت .

ٗویا ظا ٜزبفتوؾا ٝو تؾا ٖآ ظا یوبح هیغِٛٛوا ٜٛمِبث هؿیض یحغوؾ نبوذ ضز ٗیٍٙوؾ تاعوّف یٌزٛوِآ یثبیظضا ضز مذبق یٔ

٘اطیٍكیپ تبٔاسلا ٗتذبؾ عوطٕتٔ ضز س٘اٛت بوث طثؤؤ ٝوّثبمٔ ٚ ٝ

یٌزِٛآ ٗیٙچ سقبث طثؤٔ ضبیؿث ییبٞ

( 26 ).

يضعث ٖاٛٙػ ٝث ٖبوزضا ٖبتؾطٟق ضز زعوی ٖبتوؾا ٖبتؾطٟق ٗیطت

ٝمغٙٔ

ـضبوث ظوؾٛتٔ بوث ٚ توؾا ٝوتفطٌ ضاطل ی٘بثبیث ٚ هكذ یا ظا طتٕو ٝ٘بیِبؾ 60

ٓو ظا ،طتٕیّیٔ

ضازضٛوذطث یٞبیٌ فقٛپ ٗیطت یوؤ

َبووؾ یووع .سووقبث ٝووّٕج ظا یووفّترٔ غیبٙوون ٝتووقصٌ یبووٞ

ٝ٘بذضبو

ِٝسٌٙ یبٞ

ا ٝیقبح ضز ز،ٛف ٚ یظبؾ زبوجیا ٖبتؾطٟق ٗی

یٔ ٝؼؾٛت ٝث ٚض ٚ ٜسیزطٌ

ٜسٕػ .سقبث ٝوتفبی ضاطمتوؾا غیبٙن ٗیطت

ٝوِسٌٙ ،ٝوكیق ،هیٔاطوؾ ٚ یوقبو ُٔبق ٝمغٙٔ ٗیا ضز ٚ یظبوؾ

ٝویّرت طیظ٘ یّحاطٔ ضز غیبٙن ٗیا ضز سیِٛت سٙیآطف ٝو ٜزٛث ز،ٛف

ًٙؾ ،ٝیِٚا زاٛٔ یٛپز ٚ یؤ ترپ ٜضٛو ٚ ةبیؾآ ،ٗىق

سو٘اٛت

كت٘ا ٝث طجٙٔ

كعبوٙٔ نبوذ ٚ اٛوٞ ٝوث یوفّترٔ ٜسوٙی،آ ُٔاٛػ ضب

ٚ ز،ٛوف غیبٙون ضز یفطهٔ ٝیِٚا زاٛٔ ٝث ٝجٛت بث .ززطٌ ی٘ٛٔاطیپ

ِٝسٌٙ

غوٕجت ٚ زٚضٚ َبوٕتحا ،یظبوؾ نبوذ ضز ٗیٍٙوؾ تاعوّف

یٞبویٌ فوقٛپ ٝوث ٝوجٛت بوث یفطع ظا .تؿی٘ ٗٞش ظا ضٚز ٝمغٙٔ

ظا فیوث تػطوؾ بث ییبٞزبث ـظٚ ٚ ٝمغٙٔ نس٘ا 20

طتٔٛوّیو طوث

ُىووق ٝووٙیٔظ یزبووث فیبووؾطف زبووجیا طووث ٜٚلاووػ تػبووؾ یطوویٌ

ٖبفٛع ٝومغٙٔ یاٛٞ ضز اض كّؼٔ تاضش ضبكت٘ا ٚ نبذ ٚ زطٌ یبٞ

یٔ زبجیا زٛوجٛٔ ٗیٍٙوؾ تاعوّف تظّغ یؾضطث ٚض ٗیا ظا .سیبٕ٘

یٔ ٝو یحغؾ نبذ ضز

ٖبفٛع ٗیٙچ طثا ضز س٘اٛت كعبوٙٔ ٝث ییبٞ

غٛوِٛوا هوؿیض یثبیظضا ٚ ،ززطٌ ُمتٙٔ یطٟق یوپ ضز ٝوو یىی

یؤ طوظ٘ ٝوث یضٚطوض ضبیوؿث ،تقاز سٙٞاٛذ ٝ٘بفوؾأتٔ بؤا .سوؾض

ْبج٘ا ٖبوزضا ٖبتؾطٟق ضز ٝٙیٔظ ٗیا ضز ی٘اسٙچ تبؼِبغٔ ٖٛٙوبت یوذطث توظّغ یثبویظضا فسوٞ بوث طوضبح كیمحت اصِ .تؾا ٜسك٘

غیبٙون ٗیا ظا ّٝنبف بث طبجتضا ضز ٗیٍٙؾ تاعّف ٚ ةبیٕو طنبٙػ

٘ا ٝمغٙٔ تِبغ زبث تٟج ٚ طبوم٘ ییبوؾبٙق ٗیوٙچ ٓٞ .سیزطٌ ْبج

هوت هوت هویغِٛٛوا هوؿیض مذبق ظا ٜزبفتؾا بث ٜزِٛآ ؽاز ٝوو٘بذضبو فاطووعا ضز یووّو هوویغِٛٛوا هووؿیض ٚ طوونبٙػ یبووٞ

.زٛث طضبح فٞٚػپ فاسٞا طٍیز ظا ضٛوصٔ

شير یسررب

ِٝسٌٙ غیبٙن:ٝؼِبغٔ زضٛٔ ٝمغٙٔ

ّٝنبف ضز ز،ٛف ٚ یظبؾ 25

(5)

َبؾ

،ٓٞسفٞ

طٟق ةطغ َبٕق یطتّٔٛیو

ٜسق غلاٚ ٖبوزضا ٗیا ٝث ٝجٛت بث ٚ س٘ا

یٔ قطق ةٛٙج ٝث ةطغ َبٕق ظا تِبغ زبث ـظٚ تٟج ٝو سقبث

ٝؼِبغٔ ٗیا ضز اصِ

ٝث ٝجٛت بث ٝؼِبغٔ زضٛٔ ٝمغٙٔ ،یزطثضبو ی

ٌٝ٘ٛ ٝث زبث ـظٚ تٟج ٚ غیبٙن ضاطمتؾا ُحٔ

ٜسق ةبرت٘ا یا

یا طث ،سٞز فقٛپ اض تؾز ٗییبپ ٚ تؾز،بث كعبٙٔ یثٛذ ٝث بت ٗ

ٖبٕٞ ؼبؾا ُىق ضز ٝو ٌٝ٘ٛ

1 یٔ ٜسیز

ٝمغٙٔ زٛق

یثبرت٘ا ی

َٛع ٝث 20 وطػ ٚ 10 یجیطمت تحبؿٔ بث طتّٔٛیو 20000

ضبتىٞ

َٛع ٗیث ضز ٚ ییبیفاطغج یبٞ

53 ٚ ٝجضز 36 بت ٝمیلز 53 ٚ ٝجضز

57 وطػ ٚ یلطق ٝمیلز ییبیفاطغج یبٞ

32 ٚ ٝجضز 18 بت ٝمیلز

32 ٚ ٝجضز 27 لاٚ یِبٕق ٝمیلز .تؾا ٜسق غ

ٕٝ٘ٛ٘ ضٛظٙٔ ٝث:یحغؾ نبذ یضازطث ٕٝ٘ٛ٘

نبذ ظا یضازطث

ٝؼِبغٔ زضٛٔ ٝمغٙٔ ضز ،یحغؾ 5

َبٕق تٟج ضز تىؿ٘اطت

یلطق - یجیطمت ّٝنبف بث یثطغ ةٛٙج 5

/ 1 ٝث ،طٍیسىی ظا طتّٔٛیو

تىؿ٘اطت ظا هی طٞ طیؿٔ ضز .سق ٝتفطٌ طظ٘ ضز یضطف تضٛن -

بٞ

9 ا تٚبفتٔ ُناٛف بث یجیوطت ٕٝ٘ٛ٘

بت طفن كٕػ ظ 5

یت٘بؾ -

زٛجٚ ٝث ٝجٛت بث تؾا طوش ٝث ْظ، .سیزطٌ تقازطث نبذ یطتٔ

یطثضبو فّترٔ یبٞ

كعبٙٔ ،غیبٙن ضاطمتؾا ُحٔ ٗیٔظ(

تؼن )یٔبظ٘ كعبٙٔ ٚ ضٛجؼِا ظا هی طٞ طیؿٔ فّترٔ طبم٘ ضز

تىؿ٘اطت ،یضطف یبٞ

ٕٝ٘ٛ٘ طبم٘ ُناٛف ٖبىٔا سح بت سق یؼؾ -

تىؿ٘اطت یٚض یضازطث یبٞ

تیتطت ٗیسث .سقبث ٝثبكٔ فّترٔ

ٕٝ٘ٛ٘

ٗییبپ ٚ تؾز،بث ظا بٞ

ـظٚ تٟج ٝث ٝجٛت بث( غیبٙن تؾز

غٕج )تِبغ زبث

ٝؿیو ضز ٚ یضٚآ ُمتٙٔ ٜبٍكیبٔظآ ٝث یّ٘ٛیب٘ یبٞ

.سق

ٜظاس٘ا

ٕٝ٘ٛ٘:ٗیٍٙؾ تاعّف تظّغ یطیٌ

نبذ یبٞ

كٕػ ظا

0 cm cm بت 5

ٝث ٝث یؼثطٔ ؼٛئض ٚ عوطٔ ظا(یجیوطت تضٛن

غّض 10m

طّٛرٔ ظا ؽپ ٚ تقازطث )

ٖآ ٖزطو

ٍٕٗٞ ٚ بٞ

-

زٚسح ،یظبؾ 1kg

ٝث نبذ ٚ ٝیٟت ٕٝ٘ٛ٘ ٖاٛٙػ یضاسٍٟ٘ ٕٗض

ٜبٍكیبٔظآ ٝث ٝتؿثضز یّ٘ٛیب٘ ٝؿیو ضز یاطث .سیزطٌ ُمتٙٔ

تظّغ

ٝٙیٔظ ٔ ی

ٖاٛت ظا ظؾٛتٔ

تظّغ طنبٙػ

ٝتؾٛپ

ٗیٔظ

ٝو ضز غثبٙٔ

فّترٔ

ٜسٔآ تؾا

ٜزبفتؾا زطو یِٚ

ٝث

ُیِز طیثأت عٛ٘

زاٛٔ

ٜسقزطذ ظا یبٞ ًٙؾ یضزبٔ

نبذ

ٚ

ٝث ضٛظٙٔ

كیلست

ٖآ طتٟث

تؾا بث زبجیا

ُیفٚطپ بی خطٕی٘

نبذ َازٌٛ(

ٕٝ٘ٛ٘

یضازطث )

ٚ

ٕٝ٘ٛ٘

یضازطث ةٚبٙتٔ

ظا

ٝی،

یبٞ

،نبذ

ٝث یتظّغ ضز كٕػ سیؾض

ٝو تاطییغت

ٖآ بث

ٝی،

یبٞ

یی،بث

ٚ یٙیئبپ زبیظ سقبج٘

ٚ ظا ظؾٛتٔ

تظّغ طٞ

طهٙػ ضز سٙچ

ٝی،

ی ئبپ یٙی

ٝث

ٔظ تظّغ ٖاٛٙػ

ٝٙی بی

محت ضز .زطو ٜزبفتؾا غجطٔ

كی ا طضبح

ٗی ٝجٛت زضٛٔ تلز بث ٟٓٔ

ٔ ظا ٚ ٝتفطٌ ضاطل

ٗیٍ٘بی كٕػ ضز طنبٙػ تظّغ 2 m

m بت 3

ٝمغٙٔ

ی

ٝؼِبغٔزضٛٔ

ٝث

ٖاٛٙػ

ٔظ تظّغ

ٝٙی ا ضز

ٗی ٝؼِبغٔ

ٜزبفتؾا

سق ( 28 ).

ٜزبٔآ یظبؾ

ٕٝ٘ٛ٘

یبوٞ

ـٚض ؼبوؾا طوث نبوذ

ا زضاس٘بتوؾا ٚعوی

11466 ا ٝث .سق ْبج٘ا

ٗی ضٛظٙٔ

3gr

ٕٝ٘ٛ٘

ی هِا ظا نبذ μm

2 ٖزٚعفا ظا ؽپ ٚ سق ٜزاز ضٛجػ 21ml

سیؾا طّو هیضسی ml ٚ

7 ؾا سی ٘ هیطتی تسٔ ٝث 16h

بٔز ضز ی ضاسٍٟ٘ قبتا ی

ٝٔازا ضز ٚ

2h لأ تضاطح ٜبٍتؾز ضز ٓوی

ضاطول .توفطٌ

ٝوٕ٘ٛ٘ ؽپوؾ یبوٞ

فبون صغبو ظا ٜسق هٙذ ی

ٗوٕتاٚ

42 ةآ بوث ٚ سوق ٜزاز ضٛوجػ

ٓجح ٝث طغمٔ

100ml سق ٜس٘بؾض (

30 ، 29 ) .

ضز تویبٟ٘

توظّغ طونبٙػ As, Cd, Cr, Mo, Ni, Pb, V

ٚ

ٜبٍتووؾز هووٕو ٝووثZn ICP-OES

ٜظاسوو٘ا

ٌ یطووی .سووق ؽپووؾ

تظّغ ؼبؾاطث یبٞ

ٜظاس٘ا یطیٌ

ٜسوق

ٚ ٝوث هوٕو َٛؤطف یبوٞ

ٝعٛثطٔ

مذبق یبٞ

یٌزِٛآ

ٗییؼت سیزطٌ

.

:هیغِٛٛوا هؿیض مذبق یىیغِٛٛوا ٜٛمِبث هؿیض مذبق

َبؾ ضز ٝو 1980

سق زبٟٙكیپ ٖٛؿ٘بوبٞ ظؾٛت (

31 ) یثبویظضا ٝوث

یوؤ ٗیٍٙووؾ تاعووّف یىیغٛووِٛوا ٜٛمِبووث طووغذ ٖآ ضز ٚ زظازطووپ

(6)

1397

ٓووٞ

تیووؾبؿح ٚ ٗیٍٙووؾ تاعووّف تووظّغ ،تیٕووؾ ٖاعوویٔ یوویاعفا یٔ ػبحِ غٔبج تضٛن ٝث یىیغِٛٛوا ززطٌ

( 34 - 32 ).

( طهٙػ طٞ یىیغِٛٛوا ٜٛمِبث هؿیض )

ٜٛمِبوث طغذ مذبق ٚ

( ُو یىیغِٛٛوا ) RI

:سیزطٌ ٝجؾبحٔ طیظ ُحاطٔ كجع

طث نبذ ٕٝ٘ٛ٘ طٞ ضز طهٙػ طٞ یاطث یٌزِٛآ ضٛتوبف استثا .سیزطٌ ٝجؾبحٔ هی ِٝزبؼٔ ؼبؾا (

1 )

ِٝزبؼٔ ٗیا ضز ٝو طوهٙػ یٌزِٛآ ضٛتوبف

، طوهٙػ توظّغ

لاسح ٗیٍ٘بیٔ ظا ُنبح ْا ُ

5 ،ٕٝ٘ٛ٘

طوهٙػ توظّغ ضز

یوؤ غووجطٔ

سووقبث ( 35 ) ٖٛووؿ٘بوبٞ . 4

یاطووث یٌزٛووِآ ؼلاووو

مذبق

:تؾا ٜزطو مركٔ طیظ تضٛن ٝث (

31 )

>1 ،)ٓو یٌزِٛآ(

>3 1≥ ،)ظؾٛتٔ یٌزِٛآ(

6

≥ >

3 ،)زبیظ یٌزِٛآ (

≤6 یٌزِٛآ(

یّیذ ٗویا ضز .)زبیظ

مذبق ٗیٍ٘بیٔ ٝؼِبغٔ

تىؿ٘اطت ظا هی طٞ ضز ٝوٕ٘ٛ٘ یبوٞ

-

یضازطث ؼلاو ٗییؼت یاطث یٌزِٛآ

.سق ٜزبفتؾا

ِٝزبؼٔ ظا ٜزبفتؾا بث طهٙػ طٞ یىیغِٛٛوا هؿیض 2

.سق ٝجؾبحٔ

)2(

ِٝزبؼٔ ٗیا ضز ٝو طوهٙػ یىیغٛوِٛوا هوؿیض

، ضٛتوبوف

طوهٙػ تیٕؾ دؾبپ ٚ

طوهٙػ یٌزٛوِآ ضٛتوبوف یؤ

.سوقبث

َبؾ ضز طنبٙػ ظا یزاسؼت یاطث تیٕؾ دؾبپ ضٛتوبف 1980

ظؾٛت

،ْٛیٔزبووو ،ٜٛوویج یاطووث ٝووو تووؾا ٜسوویزطٌ ٗیوویؼت ٖٛووؿ٘بوبٞ

بوث طوثاطث تیتطت ٝث یٚض ٚ ْٚطو ،ةطؾ ،ؽٔ ،هیٙؾضآ 40

، 30 ،

10 ، 5 ، 5 ، 2 ٚ 1 یٔ

وث هوؿیض ٖاعیٔ .سقبث طوٞ یىیغٛوِٛوا ٜٛمِب

ٕٝ٘ٛ٘ تىؿ٘اطت طٞ ضز طهٙػ ضاسومٔ ؼبوؾا طث عی٘ یضازطث

طوٞ

.سویزطٌ مروكٔ عوی٘ یٌزٛوِآ ؼلاوو ٚ ٜسوق ٝجوؾبحٔ ،طهٙػ ٖٛووؿ٘بوبٞ

5 ٝووث طوونبٙػ یىیغٛووِٛوا هووؿیض یاطووث اض ؼلاووو تؾا ٜزٕٛ٘ مركٔ طیظ تضٛن

( 31 ):

>40 ،)ٓو هؿیض(

>80 40≥

،)ظوؾٛتٔ هوؿیض(

160

>

≥ 80

ُثبل هؿیض(

،)ٝظحلأ

>320

≥ 160 هوؿیض(

)زبیظ

≤320 یّیذ یٌزِٛآ(

.)زبیظ

ِٝزبؼٔ ظا ٜزبفتؾا بث تیبٟ٘ ضز 3

ٜٛمِبث هؿیض مذبق

( ُو هیغِٛٛوا :سیزطٌ ٝجؾبحٔ )RI

∑ )3(

ٖآ ضز ٝو یىیغِٛٛوا ٜٛمِبث هؿیض مذبق عٕٛجٔ

ٚ طهٙػ طهٙػ یىیغِٛٛوا هؿیض

یٔ

ؼلاو .سقبث یسٙث

ؼبؾا طث هیغِٛٛوا هؿیض ٝث ٝجٛت بث طنبٙػ ظا ُنبح

4

:تضٛن ٝث ٖٛؿ٘بوبٞ ظؾٛت ٜسق مركٔ هؿیض ؼلاو

>150 ،)ٓو هؿیض(

>300

≥ 150 ،)ظؾٛتٔ هؿیض(

>600

≥ 300

ٚ )زبیظ هؿیض (

≤600 یّیذ هؿیض(

-

.تؾا ٜسق مركٔ )زبیظ تىؿ٘اطت ظا هی طٞ ٝو بج٘آ ظا

یبٞ

ٕٝ٘ٛ٘

یٔ ضٛجػ یفّترٔ غیبٙن ظا زٛذ طیؿٔ ضز یضازطث ،س٘زطو

مذبق ٝجؾبحٔ

یسٙث ٝؾلاو ٚ یٌزِٛآ یبٞ

ظا هی طٞ ضزبٞ

تىؿ٘اطت یٔ تیتطت ٗیسث .سق ْبج٘ا اعجٔ تضٛن ٝث بٞ

طثا ٖاٛت

ٚ نبذ ضز ٗیٍٙؾ طنبٙػ غٕجت ٖاعیٔ طث فّترٔ غیبٙن مذبق كیلز ٚ طتٟث اض ٝؼِبغٔ زضٛٔ یبٞ

ٔ زضٛٔ طت .زاز ضاطل ٝؼِبغ

ٜزاز یضٚآ غٕج ظا ؽپ

ْط٘ ضز یتبػلاعا ه٘بث ،بٞ

ضاعفا Excel

مذبق تبجؾبحٔ ٚ بٞضازٕٛ٘ ْبٕت ٚ ُیىكت2013 یزسػ یبٞ

بكٙٔ یؾضطث ضٛظٙٔ ٝث .سق ْبج٘ا ضاعفا ْط٘ ٗیا ظا ٜزبفتؾا بث ٜزبفتؾا ٖٛؾطیپ یٍتؿجٕٞ ٖٛٔظآ ظا فّترٔ طنبٙػ یٌزِٛآ زبیظ َبٕتحا ٝث ،بث یٍتؿجٕٞ بث طنبٙػ ٝو تیتطت ٗیسث .سیزطٌ

یٔ ٖبؿىی بكٙٔ یاضاز یضبٔآ ضاعفا ْط٘ ظا ضٛظٙٔ ٗیا یاطث .سٙقبث

SPSS 17 .سق ٜزبفتؾا

(7)

َبؾ

،ٓٞسفٞ

ُىق 1 تىؿ٘اطت ٚ ٝؼِبغٔ زضٛٔ ٝمغٙٔ ی٘بىٔ تیؼلٛٔ : یضازطث ٕٝ٘ٛ٘ یبٞ

اَ ٍتفای توظّغ ٖاعویٔ ٗیطتوكیث ٚ ٗیطتٕو ،ٝ٘بیٔ ،ضبیؼٔ فاطح٘ا ،ٗیٍ٘بیٔ

ٜظاس٘ا طنبٙػ ٜسق یطیٌ

8

ٕٝ٘ٛ٘ ضز ٝ٘بٌ

غٕج یبٞ

ضز ٜسق یضٚآ

َٚسج 2 ٝوو زاز ٖبوك٘ طوضبح كویمحت جیبوت٘ .تؾا ٜسٞبكٔ ُثبل

طوونبٙػ توظّغ ٗیطتوكیث ،As

،Cd ،Cr ،Mo ،Ni ،Pb ٚV Zn

ٕٝ٘ٛ٘ ضز غوٕج یبوٞ

زضٛؤ ٝومغٙٔ یحغوؾ نبوذ ظا ٜسوق یضٚآ

توویتطت ٝووث ٝووؼِبغٔ

7 / 12 ، 43 / 0 ، 46 ، 33 / 1 ، 56 ، 31 ، 107 ٚ 200

mg/kg( َٚسج( زٛث ) 2

.)

ز ٝوو ضٛوع ٖبٕٞ

َٚسوج ض 2

یؤ ٜسٞبوكٔ

طیزبومٔ ٗیٍ٘بویٔ زٛوق

ٜظاس٘ا ،ْٛیٔزبو ،هیٙؾضآ طیظ٘ یطنبٙػ تظّغ یاطث ٜسق یطیٌ

ٗیٔظ ٝتؾٛپ یاطث ٜسق ـضاعٌ طیزبمٔ بث ٝؿیبمٔ ضز یٚض ٚ ةطؾ زضٛؤ طونبٙػ ْبوٕت توظّغ طیزبومٔ ٗیٍ٘بویٔ ٗیوٙچٕٞ .زٛث طتكیث

ٜظاس٘ا غجطٔ طیزبمٔ بث ٝؿیبمٔ ضز ٝؼِبغٔ

ٕػ ضز ٜسق یطیٌ

ك 2 یِا 3

َٚسج( زٛث طتكیث ،ٝؼِبغٔ زضٛٔ ٝمغٙٔ ضز یطتٔ

1 .)

مذبق ٚ یٌزِٛآ ضٛتوبف یبٞ

طنبٙػ هیغِٛٛوا ٜٛمِبث هؿیض

فّترٔ

ٕٝ٘ٛ٘ یاطث غٕج یحغؾ نبذ یبٞ

طیوؿٔ ضز ٜسق یضٚآ

تىؿ٘اطت ظا هی طٞ

یٌزٛوِآ یسٙث ٝؾلاو ؽپؾ .سق ٝجؾبحٔ بٞ

مذبوق ضاسومٔ ٗیٍ٘بویٔ ؼبوؾا طوث تىؿ٘اطت طٞ

ٚ طوٞ

ٜبٍتؿیا ضز طهٙػ

ٕٝ٘ٛ٘ یبٞ

ٖبٕٞ .سق ْبج٘ا یضازطث ضز ٝوو ٝوٌ٘ٛ

َٚسج 2 یٔ ٜسٞبكٔ

ٕٝ٘ٛ٘ یبٞطیؿٔ ْبٕت ضز ،زٛق ٝؾلاو یضازطث

( یٌزِٛآ ضٛتوبف یثبویظضا ظوؾٛتٔ ،ٝؼِبغٔ زضٛٔ طنبٙػ ْبٕت )

ٗیٙچٕٞ .سق ْٛیٔزبو طهٙػ زضٛٔ ضز بٟٙت ٝو زاز ٖبك٘ بٞزضٚآطث

( ْضبوٟچ ٚ َٚا تىوؿ٘اطت ٚز ضز هیغِٛٛوا ٜٛمِبث هؿیض )Cd

ٕٝ٘ٛ٘

ٝوٕ٘ٛ٘ یبٞطیوؿٔ طیبوؾ ضز ٚ ٜزٛث ظؾٛتٔ یضازطث ٚ یضازطوث

.سیزطٌ یثبیظضا ٓو هیغِٛٛوا ٜٛمِبث هؿیض طنبٙػ طیبؾ یاطث

(8)

1397

َٚسج 1

ٜضبٔآ :

ٕٝ٘ٛ٘ ضز ٗیٍٙؾ تاعّف تظّغ یبٞ

ٜسق یضٚآ غٕج یبٞ

ٝؼِبغٔ زضٛٔ ٝمغٙٔ نبذ ظا

ٜضبٔآ یفینٛت یبٞ

As Cd

Cr Mo

Ni Pb

V Zn

ُلاسح 8

/ 7 27

/ 0 16

87 / 0 23

12 33

52

طثواسح 7

/ 12 43

/ 0 46

33 / 1 56

31 107

200

ٝ٘بیٔ

9 / 9 32

/ 0 36

99 / 0 45

16 43

78

ضبیؼٔ فاطح٘ا 04

/ 1 028

/ 0 09

/ 6 09

/ 0 66

/ 7 8

/ 5 6

/ 11 7

/ 20

ٗیٍ٘بیٔ

85 / 9 31

/ 0 33

/ 35 001

/ 1 28

/ 43 51

/ 18 8

/ 44 3

/ 78

ٗیٍ٘بیٔ

ٗیٔظ ٝتؾٛپ 50

/ 1 11

/ 0 100

50 / 1 80

14 160

75

ٝمغٙٔ غجطٔ

ی

زضٛٔ

ٝؼِبغٔ

90 *

/ 6 24

/ 0 17

87 / 0 20

9 21

36

* -

ٜظاس٘ا كٕػ ضز ٜس٘ضبٍ٘ ظؾٛت ٜسق یطیٌ

2 یِا 3

ٝؼِبغٔ زضٛٔ ٝمغٙٔ ضز نبذ یطتٔ

َٚسج 2 ؼبؾا طث ٝمغٙٔ یٌزِٛآ یسٙث ٝؾلاو : مذبق

یبٞ

ٚ

طیؿٔ

ٕٝ٘ٛ٘

یضازطث As

Cd Cr

Mo Ni

Pb V

Zn

تىؿ٘اطت 1

ظؾٛتٔ

( 51 / 1 ) ظؾٛتٔ

( 4 / 1 ) ظؾٛتٔ

( 07 / 2 ) ظؾٛتٔ

( 19 / 1 ) ظؾٛتٔ

( 07 / 2 ) ظؾٛتٔ

( 42 / 2 ) ظؾٛتٔ

( 2 ) ظؾٛتٔ

( 56 / 2 )

ٓو ( 10 / 15 ) ظؾٛتٔ

( 94 / 41 )

ٓو ( 14 / 4 )

ٓو ( 91 / 17 )

ٓو ( 36 / 10 )

ٓو ( 1 / 12 )

ٓو ( 4 )

ٓو ( 56 / 2 )

تىؿ٘اطت 2

ظؾٛتٔ

( 38 / 1 ) ظؾٛتٔ

( 28 / 1 ) ظؾٛتٔ

( 94 / 1 ) ظؾٛتٔ

( 14 / 1 ) ظؾٛتٔ

( 06 / 2 ) ظؾٛتٔ

( 6 / 1 ) ظؾٛتٔ

( 89 / 1 ) ظؾٛتٔ

( 94 / 1 )

ٓو ( 78 / 13 )

ٓو ( 33 / 38 )

ٓو ( 88 / 3 )

ٓو ( 03 / 17 )

ٓو ( 28 / 10 )

ٓو ( 02 / 8 )

ٓو ( 79 / 3 )

ٓو ( 94 / 1 )

تىؿ٘اطت 3

ظؾٛتٔ

( 46 / 1 ) ظؾٛتٔ

( 32 / 1 ) ظؾٛتٔ

( 16 / 2 ) ظؾٛتٔ

( 19 / 1 ) ظؾٛتٔ

( 27 / 2 ) ظؾٛتٔ

( 31 / 2 ) ظؾٛتٔ

( 53 / 2 ) ظؾٛتٔ

( 19 / 2 )

ٓو ( 62 / 14 )

ٓو ( 58 / 39 )

ٓو ( 33 / 4 )

ٓو ( 78 / 17 )

ٓو ( 36 / 11 )

ٓو ( 54 / 11 )

ٓو ( 07 / 5 )

ٓو ( 19 / 2 )

تىؿ٘اطت 4

ظؾٛتٔ

( 4 / 1 ) ظؾٛتٔ

( 33 / 1 ) ظؾٛتٔ

( 09 / 2 ) ظؾٛتٔ

( 12 / 1 ) ظؾٛتٔ

( 21 / 2 ) ظؾٛتٔ

( 02 / 2 ) ظؾٛتٔ

( 17 / 2 ) ظؾٛتٔ

( 15 / 2 )

ٓو ( 99 / 13 ) ظؾٛتٔ

( 1 / 40 )

ٓو ( 18 / 4 )

ٓو ( 84 / 16 )

ٓو ( 03 / 11 )

ٓو ( 12 / 10 )

ٓو ( 35 / 4 )

ٓو ( 15 / 2 )

تىؿ٘اطت 5

ظؾٛتٔ

( 39 / 1 ) ظؾٛتٔ

( 3 / 1 ) ظؾٛتٔ

( 12 / 2 ) ظؾٛتٔ

( 12 / 1 ) ظؾٛتٔ

( 22 / 2 ) ظؾٛتٔ

( 93 / 1 ) ظؾٛتٔ

( 07 / 2 ) ظؾٛتٔ

( 05 / 2 )

ٓو ( 56 / 13 )

ٓو ( 17 / 39 )

ٓو ( 95 / 3 )

ٓو ( 82 / 16 )

ٓو ( 28 / 10 )

ٓو ( 32 / 9 )

ٓو ( 95 / 3 )

ٓو ( 97 / 1 )

مذبق ٗیٍ٘بیٔ

یبٞ

ٚ .تؾا ٜسٔآ عت٘اطپ ضز تىؿ٘اطت طٞ

(9)

َبؾ

،ٓٞسفٞ

ٜبٍتوؿیا تیؼلٛٔ ٗتفطٌ طظ٘ ضز بث ٝوٕ٘ٛ٘ یبوٞ

ٝوث تجوؿ٘ یضازطوث

زضٛؤ ٝومغٙٔ ضز زٛجٛٔ غیبٙن َٚسوج( ٝوؼِبغٔ

1 ٗیوٙچ ٓوٞ ٚ )

تىوؿ٘اطت ضز هویغِٛٛوا ٜٛمِبوث هوؿیض مذبوق یؾضطث یبوٞ

ٕٝ٘ٛ٘

زضٛؤ طونبٙػ ْبوٕت یاطوث بوجیطمت ٝوو سق مركٔ ،یضازطث ٜبٍتوؿیا ضز ٝؼِبغٔ

ٝوٕ٘ٛ٘ یبوٞ

ضز( غیبٙون توؾز ٗییبوپ یضازطوث

ِٝسٌٙ ٚ ز،ٛف سٙ٘بٔ یؼیبٙن یىیزع٘ ضز ٚ )تِبغ زبث طیؿٔ تٟج بٌٟب٘ فیاعفا یظبؾ .توقاز زٛوجٚ هیغِٛٛوا ٜٛمِبث هؿیض ی٘

ٗیا ٕٗض تظّغ عی٘ تؾز ٗییبپ ضز غیبٙن ظا ّٝنبف فیاعفا بث ٝو ٝتفبی فٞبو ٜسق ٝجؾبحٔ یىیغِٛٛوا هؿیض ٖآ غجت ٝث ٚ طنبٙػ

.زٛث زضٛؤ ٝومغٙٔ ْبٕت ضز زاز ٖبك٘ هیغِٛٛوا هؿیض یثبیظضا جیبت٘

ز ضاطول ٓو هؿیض ؼلاو ضز ُو هیغِٛٛوا هؿیض ٝؼِبغٔ

زضا

َٚسج(

3 َٚسج ضز .) 3

ُوو هویغِٛٛوا هوؿیض ٗیٍ٘بیٔطیزبمٔ

ٕٝ٘ٛ٘ ضز غٕج یبٞ

تىؿ٘اطت ظا هی طٞ ظا ٜسق یضٚآ ٝؾلاو ٚ بٞ

.تؾا ٜسق ٜزاز فیبٕ٘ ٝعٛثطٔ

( ُو هیغِٛٛوا هؿیض ٝو زاز ٖبك٘ كیمحت ٗیا جیبت٘

عی٘ )RI

مذبق سٙ٘بٕٞ

فیاعفا بث غیبٙن یىیزع٘ ٚ تؾز ٗییبپ ضز ،

ٗییبپ ضز غیبٙن ظا ّٝنبف فیاعفا بث ٚ زٛث ٜسق ٝجاٛٔ ی٘بٌٟب٘

ُىق( تقاز یكٞبو س٘ٚض تؾز 2

.)

ٖبوك٘ ٖٛوؾطیپ یٍتوؿجٕٞ ٖٛٔظآ جیبت٘

یٍتوؿجٕٞ زٛوجٚ ٜسوٙٞز

حغؾ ضز تجثٔ

5 طونبٙػ توظّغ ٗیث سنضز As-Cd

As-Zn ، ٚ

َٚسج( زٛثPb-V 4

یا ٗیٙچ ٓٞ .) یٍتؿجٕٞ ٜسٙٞز ٖبك٘ جیبت٘ ٗ

یٙؼٔ یفٙٔ

حغؾ ضز ضاز 5

طونبٙػ توظّغ ٗیوث سونضز Cr-Pb

ٚ

Ni-Pb َٚسج( زٛث 4

َٚسج ضز ٝو ضٛع ٖبٕٞ .) 4

یٔ ٜسٞبكٔ

-

یٙؼٔ ٚ تجثٔ یٍتؿجٕٞ ،زٛق ٗیوث عوی٘ سونضز هوی حغؾ ضز ضاز

طونبٙػ ٖبویٔ ٗیا ضز ٝو ،تقاز زٛجٚ طنبٙػ یذطث تظّغ Cr-

،Ni Cd-Zn As-Cr ٚ

تكیث طٍیسوىی بوث اض یٍتوؿجٕٞ ٖاعیٔ ٗیط

.س٘زاز ٖبك٘

َٚسج 3

ٕٝ٘ٛ٘ فّترٔ یبٞطیؿٔ ضز ُو هیغِٛٛوا هؿیض یسٙث ٝؾلاو : یضازطث

ٕٝ٘ٛ٘ طیؿٔ

یضازطث

ُو هیغِٛٛوا هؿیض RI

تىؿ٘اطت 1 13

/ 108 ض

ی هؿ

ٓو

تىؿ٘اطت 2 06

/ 97 ض

ی هؿ

ٓو

تىؿ٘اطت 3 47

/ 106 ض

ی هؿ

ٓو

تىؿ٘اطت 4 67

/ 102 ض

ی هؿ

ٓو

تىؿ٘اطت 5 01

/ 99 ض

ی هؿ

ٓو

ُىق 2 تىؿ٘اطت طیؿٔ ضز ُو هیغِٛٛوا ٜٛمِبث هؿیض مذبق تاطییغت :

ٕٝ٘ٛ٘ یبٞ

یضازطث

80 85 90 95 100 105 110 115 120 125 130 135

S1 S2 S3 S4 S5 S6 S7 S8 S9

RI

یرادرب هنومن یاه هاگتسیا

Line 1 Line 2 Line 3 Line 4 Line 5

(10)

1397

َٚسج 4

ٝؼِبغٔ زضٛٔ ٗیٍٙؾ تاعّف تظّغ ٖٛؾطیپ یٍتؿجٕٞ جیبت٘ :

As Cd Cr

Mo Ni

Pb V

Zn

1 As 359 /

*0 552

/

**0 111

/ 0 - 491

/

**0 073

/ 0 073

/ 0 369

/

*0

1 Cd 142

/ 0 045

/ 0 051

/ 0 389

/

**0 019

/ 0 - 739

/

**0

1 Cr 065

/ 0 - 957

/

**0 373

/ 0

*- 138

/ 0 156

/ 0

1 Mo 081

/ 0 - 151

/ 0 142

/ 0 - 096

/ 0

1 Ni 348

/ 0

*- 269

/ 0 092

/ 0

1 Pb 344

/

*0 496

/

**0

1 V 158

/ 0

1 Zn

-* یٙؼٔ یٍتؿجٕٞ

حغؾ ضز ضاز سنضز جٙپ

-**

یٙؼٔ یٍتؿجٕٞ

سنضز هی حغؾ ضز ضاز

ٍجیتو ي ثحب یریگ

ٜظاسو٘ا توظّغ ٗیٍ٘بویٔ ،سوق طوش جیبت٘ ضز ٝو ضٛع ٖبٕٞ

یطویٌ

طیزبومٔ بث ٝؿیبمٔ ضز یٚض ٚ ةطؾ ،ْٛیٔزبو ،هیٙؾضآ یاطث ٜسق ٓوٞ .زٛوث طتوكیث ٗیؤظ ٝتوؾٛپ یاطوث ٜسق ـضاعٌ

ٗیٍ٘بویٔ ٗیوٙچ

غووجطٔ طیزبومٔ بوث ٝوؿیبمٔ ضز ٝووؼِبغٔ زضٛؤ طونبٙػ ْبوٕت توظّغ

ٜظاس٘ا كوٕػ ضز ٜسوق یطویٌ

2 یوِا 3 زضٛؤ ٝومغٙٔ ضز عوی٘ یطوتٔ

َٚسج( زٛث طتكیث ،ٝؼِبغٔ

1 .)

ٜظاس٘ا ٗیٍٙؾ تاعّف تظّغ طثواسح ،ـضاعٌ ٗیا ضز ٜسوق یطیٌ

طووووثاطث ٝوووومغٙٔ ضز 7

/ 12 ، 43 / 0 ، 46 ، 33 / 1 ، 56 ، 31 ، 107 ٚ 200

mg/kg( ،ْٚطوو ،ْٛیٔزبوو ،هیٙوؾضآ تاعوّف یاطوث تویتطت ٝث )

َٚسوج( زٛوث یٚض ٚ ْٛیزبو٘اٚ ،ةطوؾ ،ُوىی٘ ،ٖسوجیِٛٔ

2 ٗوویا .)

تظّغ

ٕٝ٘ٛ٘ ضز ًبٕٔٛػ بٞ

ٗییبوپ بی فاطعا ظا ٝو ییبٞ

ضز ٚ توؾز

غوٕج ٝوؼِبغٔ زضٛٔ ٝمغٙٔ ضز طمتؿٔ ٜسٕػ غیبٙن ظا یٕو ّٝنبف -

ٜظاس٘ا ،س٘زٛث ٜسق یضٚآ ضز .س٘سق یطیٌ

ٝوٕ٘ٛ٘ ،هیٙؾضآ زضٛٔ

( هیٔاطؾ ٚ یقبو غیبٙن فاطعا ٝث طٛثطٔ

–S6 تىوؿ٘اطت 1

،)

ز،ٛووف غیبٙوون فاطووعا ظا ٜسووق تووقازطث ٝووٕ٘ٛ٘ ْٛیٔزبووو یاطووث

S7( تىؿ٘اطت– 1

غوٕج ٝوٕ٘ٛ٘ ْٚطو زضٛٔ ضز ،) ظا ٜسوق یضٚآ

ٗییبوپ ٚ هیٔاطوؾ ٚ یقبو غیبٙن فاطعا ز،ٛوف ٚ ٝوِسٌٙ توؾز

( –S7

٘اطت تىؿ 3 ظا ٜسوق توقازطث ٝوٕ٘ٛ٘ ٖسوجیِٛٔ عّف یاطث ،)

( غیبٙن تؾز،بث –S3

تىوؿ٘اطت 2

ٝوٕ٘ٛ٘ ظا ُوىی٘ زضٛؤ ضز ،)

غووووٕج یووووجیوطت ُىیووووؾ ٜبووووٌٚطی٘ فاطووووعا ظا ٜسووووق یضٚآ

S2( - تىؿ٘اطت 5

ٜظاسو٘ا ٝوٕ٘ٛ٘ ةطؾ عّف یاطث ،) ظا ٜسوق یطویٌ

( ز،ٛووف غیبٙوون فاطووعا –S7

تىووؿ٘اطت 1

،) ْٛیزبوو٘اٚ زضٛوؤ ضز

ٝووٕ٘ٛ٘

( یظبووؾ ٝووِسٌٙ غیبٙوون فاطووعا ظا ٜسووق تووقازطث –S5

تىؿ٘اطت 3

غٕج ٕٝ٘ٛ٘ عی٘ یٚض عّف یاطث ٜطذ،بث ٚ ) ٜسوق یضٚآ

( ز،ٛووف غیبٙوون فاطووعا ظا –S7

تىووؿ٘اطت 1

طیزبوومٔ ٗیطتووكیث )

تظّغ

ٜظاس٘ا یبٞ

ٗیا .س٘زٛث ٜزاز لبهتذا زٛذ ٝث اض ٜسق یطیٌ

ٖبیث جیبت٘

ون تویٕٞا طٌ

ٝوِسٌٙ ،هیٔاطوؾ ٚ یوقبو سوٙ٘بٔ یؼیبٙ

یٔ یحغؾ نبذ ٗیٍٙؾ تاعّف یٌزِٛآ ضز ز،ٛف ٚ یظبؾ .سقبث

ْبوج٘ا ٖبتوؾظٛذ ز،ٛف ٝ٘بذضبو فاطعا ضز ٝو ٝثبكٔ یمیمحت ضز ٝوث یٌزِٛآ ٖاعیٔ عی٘ تفطٌ

ٗییبوپ ٚ فاطوعا ضز ٗیٍٙوؾ تاعوّف

طتوكیث ّٝونبف بوث ٚ توؾز،بث كعبوٙٔ ظا طتوكیث ٝ٘بذضبو ٗیا تؾز سق ـضاعٌ

( 36 ) ضٛوصٔ كیمحت ضز .

ٍٙٔ تاعّف یٚض ،ْٚطوو ،عوٙ

ٝث ،ةطؾ ٚ

ٟٓٔ ٖاٛٙػ طنبٙػ ٗیطت

ز،ٛوف ٝو٘بذضبو ظا ٝتفبی ضبكت٘ا

(11)

َبؾ

،ٓٞسفٞ

س٘سق یفطؼٔ

( 36 ) یٔ ٛؿٕٞ طضبح كیمحت جیبت٘ بث ٝو بث

.سق

ضٚبوجٔ ٝمغٙٔ ضز ٝو طٍیز یمیمحت ضز بتؾاض ٗیٕٞ ضز ٗیٙچ ٓٞ

ْٛیٔزبوو ٚ ةطوؾ طونبٙػ تظّغ ،سق ْبج٘ا ٖبٔطو ز،ٛف غیبٙن ،ُوىی٘ طویظ٘ یطنبٙػ طیبؾ تظّغ ٚ غیبٙن ٗیا طیثبت تحت طتكیث یوؼیجع ٚ ی٘بوؿ٘ا ُؤاٛػ طیبوؾ طیثبوت توحت ْٚطوو ٚ ٗٞآ ،یٚض ٜزاز میركت سق

( 37 ) كویمحت بوث یزبویظ زٚسح بت جیبت٘ ٗیا ٝو

ٖسجیِٛٔ طهٙػ ٚز زضٛٔ ضز ٝىٙیا ٝث ٝجٛت بث .زضاز تمثبغٔ طضبح ٝوومغٙٔ ٜسووٕػ غیبٙوون یووىیزع٘ ضز یووؾٛؿحٔ تاطووییغت ُووىی٘ ٚ یٔ طظ٘ ٝث ،سك٘ ٜسٞبكٔ

أوكٙٔ طتوكیث طوهٙػ ٚز ٗیا یٌزِٛآ سؾض

ٝومغٙٔ ضز ٝو ٝثبكٔ یكٞٚػپ ضز .تؾا ٝتقاز یؼیجع ٚ یتؼٙون یا

،هیٙؾضآ سٙ٘بٔ یتاعّف تظّغ ٗیٍ٘بیٔ ،سق ْبج٘ا ٗیچ ضز یطٟق

ٜظاس٘ا غجطٔ ضاسمٔ طثاطث ٚز ْٚطو ٚ ْٛیٔزبو ،یٚض أوكٙٔ ٚ یطیٌ

ٝوومغٙٔ ٗوویا ضز زٛووجٛٔ غیبٙوون ،ْٚطووو ٚ یٚض ،ْٛیٔزبووو ضبووكت٘ا سووق ٜزاز میرووكت (

38 ) ،بووی٘ز ضز ٜسووق ْبووج٘ا تبوومیمحت كووجع .

ؼیبٙوون ٝووو تووؾا ٜسووق مرووكٔ

ٖبٕیووؾ ٚ ٗووٞآ ةٚش سووٙ٘بٔ ی

یٔ

ٗیٍٙوؾ طونبٙػ یوذطث تظّغ فیاعفا ضز یطثؤٔ فم٘ سٙ٘اٛت ٝتوقاز یحغوؾ نبوذ ضز ْٚطوو ٚ یٚض ،ةطوؾ ،ْٛیٔزبوو سٙ٘بٔ

سٙقبث ( 39

، 27 ).

ضز ٗیٍٙوؾ تاعوّف توظّغ فیاعوفا ظا یوبح طضبح كیمحت جیبت٘

ٝ٘بذضبو فاطعا توظّغ ٗیا فٞبو ٚ ٝمغٙٔ ضز طمتؿٔ یبٞ

بوث بوٞ

یٔ غیبٙن ظا ّٝنبف فیاعفا ضز ٜسوق ْبوج٘ا تبومیمحت طیبوؾ .سقبث

زضٛٔ

توؾا ٜزٛث ٗیا ظا یوبح عی٘ تبج٘بذضبو ظا یقب٘ یٌزِٛآ

ٗییبپ ضز ٝو ٝو٘بذضبو ٗیوٙچ فاطعا ٚ تؾز

توظّغ ٖاعویٔ ییبوٞ

ٖاعویٔ ،غوجٙٔ ظا ّٝنبف فیاعفا بث ٚ سح ٗیطتكیث ضز ٗیٍٙؾ تاعّف یٔ فٞبو یٌزِٛآ سثبی

( 41

، 40

، 36 ) توٟج تؾا طوش ٝث ْظ، .

فم٘ ٗیٍٙؾ تاعّف ضبكت٘ا ٜٛح٘ ٝٙیٔظ ضز ٝمغٙٔ تِبغ زبث ییاعؿث

یٔ بفیا .سٙو یاطوث ٚ ٝوؼِبغٔ زضٛؤ ٝومغٙٔ ْبوٕت ضز كیمحت ٗیا جیبت٘ ؼبؾا طث

ٜظاسو٘ا ٗیٍٙؾ تاعّف ْبٕت یحغوؾ نبوذ یٌزٛوِآ ٜسوق یطویٌ

مذبق ؼبؾا طث ٝمغٙٔ

َٚسوج( سوق یثبیظضا ظؾٛتٔ سح ضز

2 ٝوؾلاو ٖبٔطو ز،ٛف ٝ٘بذضبو تضٚبجٔ ضز ٝثبكٔ یمیمحت ضز .)

ٔ ٗیث یٌزِٛآ ضٛتوبف ُوثبل یٌزِٛآ بت ظؾٛت

سوق یثبویظضا ٝوجٛت

( 37 ) Hormozi Nejad . ٖاضبىٕٞ ٚ

( 36 ) یٌزِٛآ ضٛتوبف عی٘

ض ٖبتؾظٛذ ز،ٛف ٝ٘بذضبو فاطعا ضز نبذ تاعوّف یاطث ا

ْٚطوو

ٚ

ُووىی٘

ٗییبووپ

ٚ یاطووث تاعووّف

،ٗووٞآ

،ةطووؾ عووٍٙٙٔ

ٚ یٚض ضز

ٜزٚسحٔ

ظؾٛتٔ

یثبیظضا س٘زٕٛ٘

.

مذبوق( هویغِٛٛوا ٜٛمِبث هؿیض ٗیٍ٘بیٔ ٝچطٌ

طونبٙػ )

تىؿ٘اطت طتكیث ضز فّترٔ

ٝوٕ٘ٛ٘ یبٞ

یاضاز ٝوؾلاو ضز یضازطوث

َٚسووج( تووفطٌ ضاطوول ٓووو هووؿیض 2

فیاعووفا یبتووؾاض ضز بوؤا ،)

ٕٝ٘ٛ٘ طبم٘ یذطث ضز طنبٙػ تظّغ ی٘بٌٟب٘

مذبوق ٗویا یضازطث

ٓووكچ ضٛووع ٝووث عووی٘

تووقاز فیاعووفا یطوویٌ

ضز تووِبغ زبووث فووم٘ .

ٗییبپ ضز یٌزِٛآ ـطتؿٌ ٚ فٙواطپ تؾا ٜسق تثبث تؾز

( 42

،

1 ) ٗویا ٝث ٝجٛت بث اصِ . ضز هویغِٛٛوا هوؿیض فیاعوفا ٗویا ٝوو

ٗییبپ ٚ فاطعا

ٝ٘بذضبو تؾز ٝوِسٌٙ ٚ ز،ٛوف طیظ٘ ییبٞ

ٚ یظبوؾ

ٖبوىٔ ٝوث ٝوجٛت ْٚعِ ،زٛث ٜزبتفا قبفتا هیٔاطؾ ٚ یقبو غیبٙن -

ا ضاطمتؾا یثبی یٔ مركٔ فیپ ظا فیث غیبٙن ظا ٝتؾز ٗی

.ززطٌ

ٜٛمِبووث هووؿیض ظوومف ،یووؾضطث زضٛوؤ ٗیٍٙووؾ تاعووّف ٗیووث ضز توفطٌ ضاطول ظؾٛتٔ ٝؾلاو ضز یزضاٛٔ ضز ْٛیٔزبو هیغِٛٛوا

َٚسج(

2 ٝوث طوهٙػ ٗویا یزسؼتٔ زضاٛٔ ضز .) بوث یطوهٙػ ٖاٛوٙػ

ـضاعوٌ فوّترٔ غیبٙون فاطوعا ضز هویغِٛٛوا ی،بوث هؿیض تؾا ٜسق (

39

، 26 ) طٔا ٗیا . یبوٞضبىٞاض ٝوث ٜػویٚ ٝوجٛت ْٚعوِ

توؼیجع ضز ،لٛهذ ٝث طهٙػ ٗیا ضبكت٘ا لٛهذ ضز ٝ٘اطیٍكیپ

(12)

1397

.سیبٕ٘ یٔ مركٔ اض ( ُو هیغِٛٛوا هؿیض هوؿیض ٜزض ضز ٝؼِبغٔزضٛٔ ٝمغٙٔ )RI

َٚسج( سق یثبیظضا ٓو 3

مذبق ٗیا ٝو تقاز ٝجٛت سیبث بٔا .)

ٗییبپ ٚ فاطعا ضز عی٘

ٝث غیبٙن تؾز ز،ٛوف تؼٙون لٛوهذ

بوث

ُىق( زٛث ٜسق ٝجاٛٔ یطیٍٕكچ فیاعفا 2

بوث ٝوو جیبوت٘ ٗویا .)

بوی٘ز فوّترٔ یتؼٙون كعبٙٔ ضز ٜسق ْبج٘ا ٝثبكٔ تبمیمحت جیبت٘

زضاز ی٘اٛرٕٞ

( 26

، 24 ، 22،18 ) یّٔاٛوػ طثؤؤ فوم٘ طوث یوٙتجٔ

كعبوٙٔ ٝوث یٌزٛوِآ ضبكت٘ا ضز تِبغ زبث تػطؾ ٚ تٟج ٖٛچٕٞ

ٗییبپ .تؾا تؾز

فیث طونبٙػ توفج ٖبیٔ ٖٛؾطیپ یٍتؿجٕٞ ٖاعیٔ ٗیطت Cr-Ni

،

Cd-Zn As-Cr ٚ

ٖبیث ٝو تقاز زٛجٚ

ٝثبوكٔ ضبوكت٘ا أوكٙٔ طوٌ

یٔ ضٛوصٔ تاعّف یاطث یذطث تظّغ ٖبیٔ یٍتؿجٕٞ ٝچطٌ .سقبث

ٜظاسو٘ا تاعوّف طیبوؾ ظا یووٙؼٔ یضبؤآ طوظ٘ ظا عوی٘ ٜسوق یطویٌ

ضاز

یٍتؿجٕٞ بٔا ،سق یثبیظضا ٖٛٙوبوت .زٛج٘ یٛل ٖاسٙچ ضٛوصٔ یبٞ

ٗیث ٝغثاض ٗییؼت یاطث ٖٛؾطیپ یٍتؿجٕٞ عیِب٘آ ظا یضبیؿث ٖبممحٔ

س٘زٕٛ٘ ٜزبفتؾا یثبیأكٙٔ ٚ طٍیسىی بث ٗیٍٙؾ تاعّف تظّغ (

27

،

26

، 22

، 18 ).

یؤطث طضبح كیمحت جیبت٘ ظا ٝچ٘آ عٕٛجٔ ضز ٖبویث سویآ

فوم٘ طوٌ

ضز ٗیٍٙؾ تاعّف تظّغ فیاعفا ضز ٝمغٙٔ ضز زٛجٛٔ غیبٙن طثؤٔ

.تووؾا یحغووؾ نبووذ تیوونبذ ٝووث ٝووجٛت بووث ،ٛووؾ هووی ظا

غٕجت یٌزِٛآ ٗیٙچ ،تؼیجع ضز تاعّف ٗیا یطیصپ ظاضز ضز ییبوٞ

یٔ تسٔ

.ززطوٌ هیغِٛٛوا ٜٛمِبث هؿیض فیاعفا ٝث طجٙٔ س٘اٛت ضٛوظٙٔ ٝوث توؾبٙٔ ٖبوٞبیٌ توقبو طویغ٘ ٝ٘اطیٍوكیپ تبٔاسلا اصِ

ٜبیٌ

ٗییبپ كعبٙٔ ضز یی،بپ

ٝ٘بذضبو تؾز یبوٞ

ٚ یوقبو ٚ ز،ٛوف

یٔ طظ٘ ٝث یضٚطض هیٔاطؾ ضاطل ٝث ٝجٛت بث ،طٍیز ییٛؾ ظا .سؾض

ٗییبپ ضز ٖبوزضا ٖبتؾطٟق ٗتقاز زبث تٟج ضز ٚ غیبٙن ٗیا تؾز

ٚ ٝومغٙٔ ٖزٛوث یطیٛوو ٗتفطوٌ طوظ٘ ضز بث ٗیٙچٕٞ ،ٝمغٙٔ تِبغ

ٖبفٛع عٛلٚ ٖبىٔا ٗویا َبومت٘ا َبوٕتحا ،ٗوق ٚ ضبوجغ ٚ زطٌ یبٞ

كعبوٙٔ ٝوث یٌزِٛآ اصوِ .سوق سوٞاٛذ طتوكیث ٜسوٙیآ ضز ی٘ٛىوؿٔ

یاطث ٜضٛظٙٔٚز تؾبٙٔ ٖبٞبیٌ تقبو ٚ نبذ تظبفح تبٔاسلا

ٜبیٌ

یٔ طظ٘ ٝث یضٚطض نبذ تیجثت ٚ یی،بپ .سؾض

عفاىم داضت یٔ ْلاػا ِٝبمٔ ٗیا ٖبٌسٙؿیٛ٘

چیٞ ٝو س٘ضاز یؼفبوٙٔ زبوضت ٝوٌ٘ٛ

.زضاس٘ زٛجٚ

یوادردق ي رکشت یبپ ظا یكرث ُنبح ِٝبمٔ ٗیا

ٖب ٝؼؾٛت طثا یثبیظضا ٖاٛٙػ بث ٝٔب٘

كعبٙٔ نبذ ضز ةبیٕو طنبٙػ یذطث غٕجت طث ز،ٛف غیبٙن مذبق ظا ٜزبفتؾا بث هكذ یتؼٙن ٝمغٙٔ ضز یٌزِٛآ یبٞ

َبؾ ضز طیلأ ٜبٍك٘از تیبٕح بث ٝو تؾا اطتوز غغمٔ ضز ٖبوزضا 1396 .تؾا ٜسق اطجا References

1-Alsbou EME, Al-Khashman OA. Heavy metal concentrations in roadside soil and street dust from Petra region, Jordan. Environmental monitoring and assessment. 2018;190(1):48.

2-Carreras HA, Pignata MaL. Biomonitoring of heavy metals and air quality in Cordoba City, Argentina, using transplanted lichens. Environmental Pollution. 2002;117(1):77-87.

3-Chang CY, Yu HY, Chen JJ, Li FB, Zhang HH, Liu CP. Accumulation of heavy metals in leaf vegetables from agricultural soils and associated potential health risks in the Pearl River Delta,

(13)

َبؾ

،ٓٞسفٞ

South China. Environmental Monitoring and Assessment. 2013;186(3):1547–60.

4-Bi X, Liang S, Li X. A novel in situ method for sampling urban soil dust: particle size distribution, trace metal concentrations, and stable lead isotopes. Environmental Pollution.

2013;177:48–57.

5-Saeedi M, Li LY, Salmanzadeh M. Heavy metals and polycyclic aromatic hydrocarbons:

pollution and ecological risk assessment in street dust of Tehran. Journal of Hazardous Materials.

2012;227–228:9–17.

6-Tüzen M. Determination of heavy metals in soil, mushroom and plant samples by atomic absorption spectrometry. Microchemical Journal. 2003;74(3):289–97.

7-Krishna AK, Govil PK. Heavy metal contamination of soil around Pali industrial area, Rajasthan, India. Environmental Geology. 2004;47(1):38–44.

8-Kim HS, Kim YJ, Seo YR. An overview of carcinogenic heavy metal: molecular toxicity mechanism and prevention. Journal of Cancer Prevention. 2015;20(4):232–40.

9-Tchounwou PB, Yedjou CG, Patlolla AK, Sutton DJ. Heavy metal toxicity and the environment.

Molecular, clinical and environmental toxicology.2012

:

^133-64.

10-Sun Y, Zhou Q, Xie X, Liu R. Spatial, sources and risk assessment of heavy metal contamination of urban soils in typical regions of Shenyang, China. Journal of Hazardous Materials,. 2010;174(1–3):455–62.

11-Acosta JA, Faz Á, Kalbitz K, Jansen B, Martínez S. Heavy metal concentrations in particle size fractions from street dust of Murcia (Spain) as the basis for risk assessment. Journal of Environmental Monitoring. 2011;13(11):3087–96.

12-Burt R, Hernandez L, Shaw R, Tunstead R, Ferguson R, Peaslee S. Trace element concentration and speciation in selected urban soils in New York City. EnvironmentalMonitoring and Assessment. 2013;186(1):195–215.

13-Christoforidis A, Stamatis N. Heavy metal contamination in street dust and roadside soil along the major national road in Kavala’s region, Greece. Geoderma. 2009;15(3-4):257–63.

14-Du Y, Gao B, Zhou H, Ju X, Hao H, Yin S. Health risk assessment of heavy metals in road dusts in urban parks of Beijing, China. Procedia Environmental Sciences. 2013;18:299–309.

15-Fagbote O. Evaluation of the status of heavy metal pollution of water (surface and ground) and aquatic macrophyte (Ceratophyllum demersum) of Agbabu Bitumen deposit area, Nigeria. British