patients

(1)

J TOLOO E BEHDASHT, School of Public Health, Yazd Shahid Sadoughi Univ Med Sci ORIGINAL ARTICLE

Received: 2018/08/26 Accepted:2018/09/24

The Effect of Educating Proper Use of Inhaled Corticosteroid Sprays on the Asthmatic Patients' Attitude towards Treatment

and Control of Asthma

Moneyreh Modares Mosadegh (Pharm.D.)¹, Abulhasan Halvani (M.D.)², Ali Kazemi Ardakani (pharm.D.)³ 1.Corresponding Authour; Instructor, Department of pharmacology, College of Pharmacy, Shahid Sadoughi University of Medical Sciences, Yazd, Iran. Email:[email protected] Tel: 0 9133531519

2.Assistant Professor, Internal Department, Yazd Azad Islami Medical University, Yazd, Iran.

3.Pharmacist, Shahid Chamran Pharmacy, Yazd, Iran.

Abstract

Introduction: Since proper use of drugs by patients is under the influence of their beliefs and attitudes, we decided to conduct a study to determine the effect of training of asthmatic patients for appropriate use of inhaled corticosteroids sprays (ICS) on their attitude and asthma control.

Methods: This study was semi-experimental with two groups of case and control. One hundred ninety patients were enrolled in the study and randomly were allocated to either two groups. Ninety patients in each group finished the study. Pre-training researcher made questionnaire was completed by all of the participants. Nine sessions of one-hour training on how to properly use the inhalers, were held for patients in the case group. Two months later, the questionnaire was completed by all the patients again. Student and paired T-test and one-way ANOVA were used to analyze data.

Results: Demographic characteristics of two groups were similar. Training could reduce patients’

anxiety (p=0.0001) and increase their interest (p=0.0001) and self-esteem (p=0.0001). Overall attitude score in the case and control groups were 68.23 ± 6.69 and 58.69 ± 10, respectively (p=0.001). Average score of asthma control in the trained group was significantly higher than the other (p=0. 001). Control of asthma did not have a substantial relationship with the level of education (p=0.061) and gender (p=0.116) of patients.

Conclusion: Overall, education could have a positive effect on patient attitude and improve control of asthma. Therefore, training patients could increase the effectiveness of therapy and lower the costs on patients and the society.

Key Words: Education, Corticosteroids, Asthma, Attitude

Conflict of interest: The authors declared that there is no Conflict interest

This Paper Should be Cited as:

Author : Moneyreh Modares Mosadegh , Abulhasan Halvani , Ali Kazemi Ardakani.

The Effect of Educating Asthmatic Patients for the Proper use of Inhaled Corticosteroid Sprays on their Attitude Towards their Treatment and ………..…Tolooebehdasht Journal.2019;17(6):83-94.[Persian]

[ Downloaded from tbj.ssu.ac.ir on 2024-01-10 ]

(2)

یسررب ناسیم ریثات شزًمآ

ٌدافتسا زا دیئيرتساًکیترًک یرپسا یقاشىتسا

رب شرگو

نارامیب تبسو یمسآ

ٍب یرامیب لرتىک ي نامرد

قدصم سردم ٌریىم :ناگدىسیًو یواًلح هسحلاًبا ،1

یواکدرا یمظاک یلع ،2 3

1 یىقعپ مَلػ ُبگكًاز ،یظبؾٍضاز ُسىكًاز ،یغَلَوبهضبف ٍُطگ یثطه :لَئؿه ُسٌؿیًَ.

یًبهضز یتقاسْث تبهسذ ٍ یلٍسن سیْق

زعی .ىاطیا ، زعی ،

يفلت :ؼبوت 09135137269

Email: [email protected]

2 زعی یهلاؾا زاظآ ُبگكًاز یلذاز ٍُطگ ضبیزبتؾا.

.ىاطیا،زعی ،

3 ىاطوچ سیْق ًِبذٍضاز ،یظبؾٍضاز یاطتوز.

زعی

، .ىاطیا ، زعی

تشادهب عولط

یشهوژپ یملع همانهام ود دزي تشادهب هدكشناد مهدفه لاس هرامش مشش دنفسا و نمهب

1397

:لسلسم هرامش 72

:لَنٍ دیضبت 04

/ 06 / 1397

:ـطیصپ دیضبت 02

/ 07 / 1397

ٌدیکچ :ٍمدقم ىآ ـطگً ٍ بّضٍبث طیثبت تحت ىاضبویث ظؾَت بٍّضاز حیحن ُزبفتؾا ِو بدًآ ظا نیسق ىآ طث ،زضاز ضاطل بّ

یطپؾا ظا ُزبفتؾا ـظَهآ طیثبت يییؼت تْخ یا ِؼلبغه ِو ـطگً طث یلبكٌتؾا سیئٍطتؾاَىیتضَو یبّ

ىاضبویث

ىبهضز ِث یوؾآ .نیّز مبدًا یضبویث لطتٌو ٍ

یسررب شير

ًَ ظا ِؼلبغه يیا: ع

یه ىَهظآ ٍ لطتٌو ٍُطگ ٍز بث یثطدت ِویً

.سقبث 190 ثی ضبو ؾآ یو زضاٍ

ِؼلبغه

سًسق

ِث یفزبهت تضَن ِث ٍ

ٍز

ٍُطگ ؿمت ی ن سًسیزطگ ِو 90 .سًزَوً مبوت اض ِؼلبغه ٍُطگ طّ ضز طفً

لجل ظا

ـظَهآ ،

ِهبٌكؾطپ ا ِتذبؾ كمحه ی .سیزطگ لیوىت ىاضبویث ظؾَت نؾآ لطتٌو ىاعیه ٍ زاطفا ـطگً فدٌؾ تْخ

ِتػبؾ هی ِؿلخ ًِ

قظَهآ ی اطث ی ث ی ىاضبو ىَهظآ ٍُطگ ضاعگطث

سق .

ٍز

ُبه سؼث

،

ِهبٌكؾطپ ازسده ظؾَت ث ی ىاضبو

ُزاز .سیزطگ لیوىت یبًَْهظآ ظؾَت بّ

student T-test ،

paired T-test ٍ

one-way ANOVA عیلبًآ

.سًسیزطگ

ٍتفای اَ

یٌؼه تٍبفت یضبهآ ػبحل ظا ٍُطگ ٍز هیفاطگَهز تبینَهذ: .سٌتقاسً یضاز

فیاعفا ثػبث ـظَهآ

ِللاػ ىاعیه یسٌه

( /0001

=0 )P سیزطگ زاطفا ؽفً ِث زبوتػا ٍ (

/0001

=0 )P زاز فّبو اض ةاطغضا ىاعیه ٍ

( 0001 0/

= .)P

ُطوً

یلو ـطگً

ضز

ٍُطگ ىَهظآ 69 /

±6 23 / 68

ٍ لطتٌو

±10 69 / 58 زَث ( 001 /

=0 يیگًبیه .)P

ُطوً

لطتٌو نؾآ ضز ( زَث طتكیث طگیز ٍُطگ ظا یضاز یٌؼه تضَن ِث ىَهظآ ٍُطگ 001

/ (P=0 ىاعیه . لطتٌو نؾآ

ِغثاض ِتفبی ـظَهآ ٍُطگ ضز یٌؼه ی

تلایهحت حغؾ بث یضاز (

061 /

=0 ( تیؿٌخ ٍ )P 116

/ 0 .تقاسً(P =

ٍجیتو یریگ ـظَهآ: یطپؾا ظا ُزبفتؾا حیحن َُحً

ه ی سًاَت طث ـطگً

ث ی ىاضبو طثا تجثه

ِتقاصگ

ٍ ىاعیه لطتٌو

نؾآ یه ـظَهآ ىزاز بث ،ِدیتً ضز .سكرث زَجْث اض ضبویث طث یطتوو ٌِیعّ بت زطث لابث اض ىبهضز یكرثطثا ىاَت

ىا ٍ

.سیآ زضاٍ ِؼهبخ

ٌشاي یاَ

لک ی د ی ـظَهآ: ،

،سیئٍطتؾاَىیتضَو

،نؾآ ـطگً

[ Downloaded from tbj.ssu.ac.ir on 2024-01-10 ] .

(3)

ٍمدقم نؾآ هی یضبویث يهعه یثبْتلا یضبده یؿفٌت تؾا

ِو بث

زاسؿًا ضاسیبپبً

ىبیطخ اَّ

ٍ دؾبپ یئَگ سیسق یضبده یئاَّ

مركه یه .ززطگ ظیاطق طیظً یًَگَگبًَگ لهاَػ

،یگزاًَبذ

ًَفػ ت

،

،یغطلآ تیؼلَه یزبهتلا -

،یػبوتخا ىاٍض یتذبٌق

ٍ

یغیحه ضز ىآ لیذز یه سٌقبث ( 1 ) . لبؾ ضز 2017 ىبهظبؾ ،

بجیطمت ِو زَوً ملاػا تقاسْث یًبْخ 235

بیًز ضز طفً ىَیلیه

ّ نؾآ ضبچز ( سٌتؿ

2 ( تؾا فیاعفا ِث ٍض ىآ عَیق ٍ ) 3

.) نؾآ

يىوه تؾا ضز طّ

ٌؾ ی ا ی زبد زَق ( 4 )

، بها

ًلاَوؼه ضز ىاضٍز

وزَو یه لىق ی ( زطیگ

5 ٍ ) ؿٌخ ی ت ً ی ع ىآ عَیق ضز طثَه

تؾا

ًَِگ ِث

ِو یا نؾآ ىبوزَو ضز

ىاطؿپ اض ی ح طت ٍ ضز

يضعث لبؾ ی ضز ىبًظ ث ی طتك جاٍض زضاز ( 6 .)

ضز یؾبؾا زطىیٍض

ِث فَغؼه نؾآ ىبهضز ةبْتلا فّبو

بث ِْخاَه ىسًبؾض للاسح ِث بث ییاَّ یضبده نطحه

یبّ

ةبْتلا یغیحه بٍّضاز ظا ًِاظٍض ُزبفتؾا ،اظ

یغیاطق لطتٌو ٍ

تؾا یه طتسث اض نؾآ ِو ( سًظبؾ

7 زَخٍ بث ،ًِبفؾبته .)

ىبهضز یبّطیه ٍ يطه نْه للػ ظا یىی نؾآ ،طثَه ییٍضاز یبّ

یؿفٌت نتؿیؾ

ًَِگ ِث تؾا ظا ِو یا

طّ

250 يطه ضز بیًز هی

زضَه

ِث تلػ نؾآ قبفتا یه ( ستفا 8 لهبو ضَع ِث طها يیا تلػ .)

ىاضبویث تؾبٌه تجلاطه مسػ غغل ضَع ِث یلٍ تؿیً نضز لثبل ( زضاز ىآ زبدیا ضز یوْه فمً زَذ ظا 9

.) ـظَهآ زاطفا ضز

زضَه لهاَػ ظجتطه بث یضبویث يیا

ٍ ىبهضز یئٍضاز ىآ

، یه سًاَت

ِث ىاعیه ( سّبىث نؾآ ظا یقبً طیهٍ يطه ظا یْخَت لثبل 10

.)

نؾآ ُسٌٌو لطتٌو یبٍّضاز ظا حیحن ُزبفتؾا ِو ُسق مركه یه یلبكٌتؾا یبّسیئٍطتؾاَىیتضَو طیظً

نئلاػ فّبو ضز سًاَت

(سٌو بفیا اض یوْه فمً ىآ ىسق طتسث سًٍض ٍ یضبویث 11

.)

ُزاز ىبكً تبمیمحت ِو سًا

یبّ یطپؾا ظا حیحن ُزبفتؾا ىاعیه

ظا طتوو یلبكٌتؾا 50

(تؾا % 12 ٍُطگ ِو تؾا ِخَت تلبخ .)

فطهه مسػ ظا یقبً ؼطت تلػ ِث ىاضبویث ظا یْخَت لثبل ةاطغضا یبّسیئٍطتؾاَىیتضَو ظا یقبً وضاَػ بی ٍ حیحن ( سًضاز 13،14 ) لاَوؼه ،بٍّضاز يیا ِو تؾا یلبح ضز يیا ،

ِتقاز یوسًا ِضضبػ یئعخ تضَن ِث تؾا يىوه ٍ

سًَق َلگ هیطحت ٍ ىبّز یىكذ تجؾ ،غلاٍ ضز

یلبكٌتؾا یبّسیئٍطتؾاَىیتضَو ظذ يیلٍا ٍ ییلاع زضاسًبتؾا

نؾآ ىبهضز بٍّضاز يیا .سٌتؿّ

تجؾ ییاَّ یضبده ةبْتلا ضبْه

ُسق ٍ طضه هیغَلَتبپ تاطییغت ظٍطث ظا ٍ

تكگظبث لثبلطیغ

یه یطیگَلخ (سٌیبوً

15 .)

یه ىبكً تبؼلبغه یسٌجیبپ فیاعفا ِو سٌّز

(compliance)

یه ضبویث یٌیلبث نیلاػ زَجْث ثػبث ،ىبهضز ِث ضبویث يیا بث .زَق

يضعث فلبچ هی لوػ ضز ٍضاز ِث یسٌجیبپ ىزَوً طتْث لبح یه طیثبت ىآ یٍض طث یزسؼته لهاَػ اطیظ تؾا (سًضاصگ

16 .)

ىاضبویث ـطگً ِىٌیا زَخٍ بث ٍ زَذ یضبویث ظا نؾآ ِث لاتجه

ظا ُزبفتؾا ِث بًْآ یسٌجیبپ ضز یوْه فمً ،ىبكًبهضز سًٍض ُسیزبً فمً يیا تلغا یلٍ زضاز یلبكٌتؾا یبّسیئٍطتؾاَىیتضَو یه ِتفطگ یه ِینَت ،تْخ يیا ظا .زَق ،ٍضاز عٍطق ظا لجل زَق

( زَق ُزاز زطف ِث ىآ ىبهضز ٍ یضبویث زضَه ضز یتبحیضَت 17

.)

ىبهضز ضز یلبكٌتؾا یبّسیئٍطتؾاَىیتضَو تیوّا ِث ِخَت بث یطپؾا يیا ظا حیحن ُزبفتؾا ،نؾآ زَجْث ضز یؾبؾا فمً بّ

.زضاز یٍ یتجلاطه زَذ ءبمتضا ٍ مرق زاز ىبكً تبؼلبغه

ُ سًا

ـظَهآ طیبؾ ِث تجؿً یطتْث حیبتً ُطْچ ِث ُطْچ ـظَهآ ِو بّ

( زضاز 17 ِث ُطْچ ـظَهآ بث تبؼلبغه .) ،ٌِیهظ يیا ضز ُطْچ

مبدًا ىبتؾضبویث ضز بًْآ ظا یْخَت لثبل زاسؼت ٍ ُزَث زٍسحه

(4)

(تؾا ُاطوّ زَذ لبذ یبْتیزٍسحه بث ِو ِتفطگ 19

، 18 .)

يیٌچوّ

ضز یَدتؿخ یبّضَتَه عاًَا ضز ـٍبو ؼبؾا طث

ِؼلبغه ىٌَو بت ،ؼطتؾز ،ةاطغضا ىاعیه طث ـظَهآ طثا یا

ِث زبوتػا

ِللاػ ٍ ؽفً

ضز یسٌه یبّسیئٍطتؾاَىیتضَو فطهه

ِو بدًآ ظا .تؾا ُزاسً ضاطل یؾضطث زضَه یلبكٌتؾا ىاضبویث طثوا

زاطفا يیا ضز ـظَهآ طثا يییؼت ٍ سٌتؿّ ییبپطؾ ضبویث ،یوؾآ بت نیسق ىآ طث ،سقبث ضازضَذطث ییاعؿث تیوّا ظا سًاَتیه

ِؼلبغه فسّ بث یا ؼت

یی ي ثبت ی ط ـظَهآ

ُزبفتؾا حیحن ظا

یطپؾا بّ

یلبكٌتؾا سیئٍطتؾاَىیتضَو ی ـطگً طث

ىاضبویث یوؾآ

تجؿً

ِث .نیّز مبدًا یضبویث لطتٌو ٍ ىبهضز

یسررب شير .زَث ضَو َؿىی ضازسّبق ُسق یفزبهت یثطدت ِویً ِؼلبغه يیا ىبتؿهظ ضز ِو نؾآ ِث لاتجه ىاضبویث 95

ضبْث یلا 96 ُبگًبهضز ِث

تْخ ٍ ُزطو ِؼخاطه زعی ضَپ ییبمث سیْق حطع يیا بث یضبىوّ

یزاسؼت استثا .سًسق ُزاز توطق ِؼلبغه يیا ضز ،سٌتقاز تیبضض

ُسًٍطپ ُزَوً ییبؾبٌق ُسًٍطپ ُضبوق كیطع ظا اض یوؾآ ىاضبویث ی

بًْآ يیث ظا ٍ 190

سًسق ةبرتًا یفزبهت تضَن ِث اض ُسًٍطپ .

یطگیز ضبویث بث سٌتقاسً اض ِؼلبغه ِث زٍضٍ ضبیؼه ِو یًاضبویث عگیبخ

ُسًٍطپ يیا ؽپؾ ٍ سًسق يی ِث ُزبؾ یفزبهتضَغث اض بّ

ٍُطگ ٍز 95 یوؾآ ىاضبویث .نیزَوً نیؿمت سّبق ٍ ىَهظآ یطفً

70 - 18 یىی للاسح ،ُزَث ىبهضز تحت ِو لبؾ ظا

یطپؾا بّ

ی

یسیئٍطتؾا

ِث ضَع

ٍ ُزطو ُزبفتؾا مٍاسه ِؼلبغه ضز توطق ِث

تیبضض

،سٌتقاز لبغه زضاٍ یؿٌخ تیزٍسحه ىٍسث ِؼ

.سًسق مسػ

ٍ یىقعپًاٍض يهعه یضبویث زَخٍ ٍ ِهبٌكؾطپ حیحن لیوىت ىیغَلٍضًَ

ی طث تؾا يىوه ِو ضبویث ـطگً

،سقبث ضاصگطیثأت

ِؼلبغه ظا جٍطذ یبّضبیؼه .سًزَث

ؽپ ظا

ِئاضا ی تبحیضَت ضز

زضَه فاسّا

،فٍّػپ

ِهبٌكؾطپ بّ

ِث .سًسیزطگ لیَحت زاطفا ،زاَؾ یث ىاضبویث ِهبٌكؾطپ

ظؾَت

یه لیوىت طگكؾطپ ضز .سق

یاطخا يیا ضبو یمیمحت چیّ

ٌِیعّ

طث یفبضا ىاضبویث

.سیزطگً لیوحت

ِتؾز ِث ـظَهآ ٍُطگ ىاضبویث یبّ

9 یلا 10 ٍ سًسق نیؿمت ُطفً

َُحً ٌِیهظ ضز ِتػبؾ هی یقظَهآ ِؿلخ هی ٍُطگ طّ یاطث یطپؾا ظا حیحن ُزبفتؾا یسیئٍطتؾاَىیتضَو یًبّز یبّ

ىیتَلف(

ٍ یًاطیا ظا نػا سیبًٍظزَث ٍ ىٍظبتهَلىث ،ىٍظبتهَه ،ىٍظب بؼوخ ِو ،سیزطگ ضاعگطث )یخضبذ 10

مرق .سق لیىكت ِؿلخ

تضَن ِث ِو زَث یظبؾٍضاز طذآ لبؾ یَدكًاز ُسٌّز ـظَهآ ظؾَت طظً زضَه طیٍبهت ىزاز ىبكً بث ُاطوّ یلوػ ٍ یًاطٌرؾ یه ِئاضا اض مظلا ـظَهآ تٌیَپضٍبپ سؼث .زاز

ـظَهآ ِوتبذ ظا

نّ ٍ سكیه ُزاز ىاضبویث ِث ىسیؾطپ لاَؾ یاطث تلٍ

ظا يیٌچ

ظا ُسٌّز ـظَهآ ضَضح ضز بت سكیه ِتؾاَذ ىبگسٌٌو توطق ضز ًازسده ِهبٌكؾطپ ، ُبه ٍز ظا سؼث .سٌیبوً ُزبفتؾا زَذ یطپؾا .زَق یثبیظضا ـظَهآ ِدیتً بت سق ُزاز ضاطل ىاضبویث یهبوت ضبیتذا ث بث طبجتضا زَث ُسق جضز ِهبٌكؾطپضز ِو یسو كیطع ظا ىاضبوی

یه ضاطلطث ِؼلبغه ىاٌَػ ظا ىاضبویث تؾا طوش ِث مظلا .سیزطگ

یه ِخَته ِو یممحه یلٍ سًضاز كلؼت ٍُطگ ماسو ِث ِوسًسق

ُزاز یثبیظضا لَئؿه یوً زَث بّ

ـظَهآ ٍُطگ ماسو ِو تؿًاز

.تؾا ُسیز ضاعثا یضٍآزطگ

ُزاز بّ

ضز يیا

،فٍّػپ

ِهبٌكؾطپ ِتذبؾ كمحه

ؼبؾاطث ِو

ِهبٌكؾطپ یبّ

ـطگً

حٌؾ (ُسق یظبؾ زضاسًبتؾا 20

)

ٍ ضز تلبل حٌپ

ِخضز یا تطىیل

ِث تضَن

ِیَگ یبّ

يیجه

ـطگً

بّ

ی تجثه

ٍ یفٌه یحاطع لهبق ِهبٌكؾطپ يیا .زَث ُسق

20 ِو زَث لاَؾ 6

ضز اض یضبویث ةاطغضا ىاعیه ىآ لاَؾ

(5)

یبّسیئٍطتؾَىیتضَو فطهه یه ضاطل یؾطث زضَه یلبكٌتؾا

.زاز

9 يیا ظا ُزبفتؾا مبگٌّ ضبویث ؽفً ِث زبوتػا ىاعیه زضَه ضز لاَؾ ُسیؾطپ فطهه ىزَث ىبؾآ ىاعیه سًٌبه یتلااَؾ ٍ زَث بٍّضاز

یه

ِللاػ ىاعیه نّ لاَؾ حٌپ .سق يیا ظا ُزبفتؾا ِث ضبویث یسٌه

یه ضاطل ِخَت زضَه اض بٍّضاز ؾا طوش ِث مظلا .زاز

ییاٍض ت

ٍ

ییبیبپ ىآ ضز هی

ِؼلبغه تَلیبپ زَث ِتفطگ ضاطل یؾضطث زضَه .

طظً بث ِؼلبغه یضَن ییاٍض 5

تحبن زاطفا ظا طفً

ٍ سق سییبت طظً

ظا ُزبفتؾا بث ضَوصه ِهبٌكؾطپ ییبیبپ 15

فیپ هی ضز ًَِوً

زسػ ٍ سیزطگ يییؼت خبجًاطو بفلآ ـٍض ِث ىَهظآ 75

/ 0 تؾسث

ؾبٌه طگًبكً ِو ،سهآ تْخ .تؾا ىآ ییبیبپ ىزَث ت

یؾضطث

تیؼضٍ

لطتٌو نؾآ ىاضبویث ظا فًاضبىوّ ٍ یظاض ِهبٌكؾطپ

ُزبفتؾا سیزطگ

ِو ییاٍض

ٍ ییبیبپ ىآ سییبت

ُسق ( تؾا 20 .)

تْخ يییؼت لطتٌو نؾآ ظا 5 لاَؾ ؼبیمه

ِخضز یسٌث

ُسق

ِو تیتطت يیسث .سق ُزبفتؾا ضز

تضَن مسػ زَخٍ

لىكه ضز

ثی

،ضبو زسػ 3 ی ب 4

ٍ ضز تضَن سق ی طتس ی ي تلبح طفن طظً ضز

یه ِتفطگ سق . ضز ،توؿل يیا ضز ضبویث تاطوً غوخ يیطتْث

تلبح

16 ضز ٍ يیطتسث تلبح طفن .زَث

ُزاز ضاعفا مطً زضاٍ یضٍآ غوخ ظا ؽپ بّ

ِرؿً SPSS ی 17

مبدًا عیلبًآ ٍ ُسق

ٍ سق يیگًبیه تضَن ِث ُاطوّ

ضبیؼه فاطحًا

ـضاعگ یًاٍاطف بی .سیزطگ

ىَهظآ ظا یلیلحت یبّ

Student-T

،test Paired T-test ANOVA ٍ

ُزبفتؾا سیزطگ مبوت ضز .

ظا طتوو ضاز یٌؼه حغؾ زضاَه 05

/ 0 .سق ِتفطگ طظً ضز

تیبضض مطف ىاضبویث ظا استثا ضز :یللاذا تبظحلاه تفبیضز ِهبً

بًْآ ِث ٍ سیزطگ ىبٌیوعا

ُزاز سق

ِو دؾبپ بّ

ًِبهطحه یلبث

ُسًبه

ٍ ظمف ضز یبتؾاض فاسّا فٍّػپ ظا ىآ

ُطْث یضازطث سو .زَق

ِؼلبغه يیا قلاذا IR.SSU.MEDICINE.REC.1394.375

یه .سقبث

ٍتفای اَ

استثا ضز 95 ِو سًزطو توطق ٍُطگ طّ ضز طفً

5 طّ ضز طفً

یؾطتؾز مسػ بی ٍ ِهبٌكؾطپ حیحن لیوىت مسػ تلػ ِث ٍُطگ ضز follow up يیث ِؿیبمه اصل ،سًسق جضبذ ِؼلبغه ظا

90 ضز طفً

.تفطیصپ تضَن ٍُطگ طّ

ِث ِیجق ِؼلبغه عٍطق ظا لجل ٍُطگ ٍز هیفاطگَهز تبینَهذ لٍسخ( تقاسً زَخٍ بًْآ يیث یطیگوكچ تٍبفت ٍ زَث نّ

1 ).

تاطییغت ٌِهاز بث تؿًاَت یه نؾآ لطتٌو ُطوً

16 - 0 لجل ِو سقبث

طگ ٍز يیثبه ِلذاسه ظا یٌؼه تٍبفت یؾضطث زضَه ٍُ

زَخٍ یضاز

لٍسخ ضز ِو ضَغًبوّ نؾآ لطتٌو يیگًبیه یلٍ تقاسً

2 ،ُسهآ

يیگًبیه ضَع ِث ُسیز ـظَهآ ٍُطگ ضز 6

/ 1 ِو تؾا ِتفبی زَجْث

ُسیسً ـظَهآ ٍُطگ ضز ِو تؾا یلبح ضز يیا ٍ .زَث ضاز یٌؼه

ُزَث ٍطثٍض لطتٌو فّبو بث یتح ( نیا

037 / 0 P; .)

طغضا ُطوً

للاسح ظا تؿًاَت یه ةا 6

طثواسح یلا 30

لجل .سقبث

یٌؼه تٍبفت ػبحل يیا ظا ٍُطگ ٍز ،ِلذاسه ظا بها ،سٌتقاسً یضاز

یٌؼه ضَع ِث یقظَهآ تبؿلخ ظا سؼث ىَهظآ ٍُطگ ضز ةاطغضا یضبهآ ػبحل ظا یلٍ زَث ِتفبی فّبو طگیز ٍُطگ ِث تجؿً یضاز

ٍُطگ ضز ـظَهآ ظا سؼث ٍ لجل يیث یتٍبفت زَخٍ ُسیز ـظَهآ

لٍسخ( تقاسً

2 تضَن ِث سّبق ٍُطگ ضز ةاطغضا .)

یٌؼه .زَث ُسق طتزبیظ یضاز للاسح ظا تؿًاَت یه ؽفً ِث زبوتػا ُطوً

9 طثواسح یلا 45

زضَه ٍُطگ ٍز ضز ؽفً ِث زبوتػا ُطوً ِلذاسه ظا لجل .سقبث یٌؼه تٍبفت یؾضطث .تقاسً یضاز

(6)

لٍسخ 1

ِؼلبغه عٍطق ظا لجل ٍُطگ ٍز هیفاطگَهز تبهتره ِؿیبمه :

طیغته ىَهظآ

(n=90)

ضبیؼه فاطحًا يیگًبیه (n=90)سّبق

ضبیؼه فاطحًا يیگًبیه p

)لبؾ( يؾ 06

/ 41 49 / 13 00

/ 43 18 / 13 329

/ 0

یضبویث ِث ءلاتثا تسه )لبؾ(

59 / 13 24 / 5 38

/ 13 58 / 5 874

/ 0

ؽٌخ زطه

ىظ )سنضز(ضاسمه

( 4 / 64 )%

58 ( 6 / 35 )%

32 )سنضز(زاسؼت

( 7 / 67 )%

60 ( 3 / 33 )%

30 754

/ 0

یلیهبف ِمثبؾ زضاز زضاسً

( 2 / 52 )%

47 ( 8 / 47 )%

43 (

50 )%

45 ( 50 )%

45 766

/ 0

تلایهحت ىاعیه ییاستثاٍ زاَؿیث

ییبوٌّاض نلپیز ٍ ِغؾَته یّبگكًاز (

4 / 44 )%

40 ( 3 / 23 )%

21 ( 9 / 18 )%

17 ( 3 / 13 )%

12 (

50 )%

45 ( 2 / 22 )%

20 ( 6 / 15 )%

14 ( 2 / 12 )%

11 884

/ 0

یٌؼه تٍبفت ضاز

05 / P<0 لٍسخ 2

ِللاػ ٍ ،ؽفً ِث زبوتػا ،ةاطغضا ،نؾآ لطتٌو ِؿیبمه : یؾضطث زضَه ٍُطگ ٍز ضز یسٌه

طیغته

ٍُطگ

ِلذاسه ظا لجل

ِلذاسه ظا سؼث P **

ضبیؼه فاطحًا يیگًبیه ضبیؼه فاطحًا يیگًبیه

نؾآ لطتٌو ىَهظآ

96 / 8 98

/ 3 56

/ 10

73 / 3 0001

/ 0

سّبق 62

/ 8 24

/ 4 43

/ 8 05

/ 4 037

/ 0

587 P * / 0 0001

/ 0 -

ةاطغضا ىَهظآ

06 / 18 02

/ 5 80

/ 17 01

/ 5 128

/ 0

سّبق 42

/ 18 98 / 4 14

/ 22 79

/ 3 0001

/ 0

624 P * / 0 0001

/ 0 -

ؽفً ِث زبوتػا ىَهظآ

20 / 27 87 / 4 88

/ 28 80

/ 3 0001

/ 0

سّبق 01

/ 27 63 / 4 32

/ 26 93

/ 4 001

/ 0

790 P * / 0 0001

/ 0 -

ِللاػ یسٌه ىَهظآ

94 / 14 79

/ 2 21

/ 17 97

/ 2 0001

/ 0

سّبق 84

/ 14 98 / 4 57

/ 14 92

/ 2 005

/ 0

810 P * / 0 0001

/ 0 -

ـطگً یلو ُطوً

ىَهظآ 57

/ 60 68

/ 9 23

/ 68 69

/ 6 0001

/ 0

سّبق 91

/ 59 52 / 9 69

/ 58 00 / 10 0001

/ 0

P * 674

/ 0 0001

/ 0 -

*t-test - سّبق ٍ ىَهظآ ٍُطگ ٍز يیثبه ِؿیبمه

** paired T-test -

ٍُطگ طّ ىٍضز سؼث ٍ لجل ِؿیبمه

یٌؼه تٍبفت ضاز

05 / 0 P<

(7)

ِث زبوتػا يتفض لابث تجؾ ـظَهآ ِو تؾا ِخَت تلبخ ضز ؽفً

ِث نّ بًْآ ؽفً ِث زبوتػا ُطوً ِىیضَع ِث سیزطگ ىَهظآ ٍُطگ لثبل زَجْث طگیز ٍُطگ بث ِؿیبمه ضز نّ ٍ ِؼلبغه ظا لجل تؿً

ِظحلاه لجل تجؿً ِث ؽفً ِث زبوتػا ،سّبق ٍُطگ ضز .زَث ِتفبی یا

.زَث ُسق طتوو

ِللاػ ُطوً

یه یسٌه للاسح ظا تؿًاَت 5

طثواسح یلا 25

.سقبث

لٍسخ ِو ًَِگًبوّ

2 یه ىبكً

ُطوً ِلذاسه ظا لجل ،سّز

ِللاػ یٌؼه تٍبفت یؾضطث زضَه ٍُطگ ٍز ضز یسٌه .تقاسً یضاز

ِللاػ يیگًبیه ٍُطگ ضز بّسیئٍطتؾاَىیتضَو فطهه ِث یسٌه

تٍبفت يیٌچوّ ٍ تفبی یطیگوكچ فیاعفا لجل تجؿً ِث ىَهظآ یٌؼه ضز یسٌه ِللاػ .تقاز سّبق ٍُطگ بث یضاز ىٍسث ٍُطگ

.زَث ُسق ِتؾبو یتح ـظَهآ ـطگً یلو ُطوً طثواسح 100

ـطگً ىَهظآ ٍُطگ ِو زَث

سًزَث ُزطو اسیپ سّبق ٍُطگ ِث تجؿً ٍ زَذ لجل ِث تجؿً یطتْث .زَث ُسق عیً لجل ظا طتسث یتح سّبق ٍُطگ ـطگً یلٍ

ز ىازطه ضز نؾآ لطتٌو ُطوً فیاعفا ،ىَهظآ ٍُطگ ض

46 /

±1 25 / 3 ىبًظ ضز ٍ 84

/

±1 57 / 3 ِلیؾٍ ِث تٍبفت يیا ِو زَث

ىَهظآ t-test بث ٍ سق یثبیظضا 116

/ 0

; یٌؼه p یٌؼی .تؿیً ضاز

ىبؿىی ىظ ٍ زطه ؽٌخ ٍز طّ ضز نؾآ لطتٌو ضز ـظَهآ طثا یه ىازطه ضز ـطگً یلو ُطوً طییغت ٍُطگ يیا ضز يیٌچوّ .سقبث

46 /

±6 33 / 7 ىبًظ ضز ٍ 6

/

±5 28 / 8 یه بث تٍبفت يیا ِو سقبث

494 / P=0 یٌؼه ضز ـظَهآ طثا ِو تؾا بٌؼه ىاسث يیا .تؿیً ضاز

ٍ زطه ؽٌخ ٍز طّ ضز یؾضطث زضَه یبٍّضاز ظا ُزبفتؾا ـطگً

یه ىبؿىی ىظ .سقبث

حَغؾ ضز نؾآ لطتٌو ُطوً فیاعفا يیگًبیه ىَهظآ ٍُطگ ضز ییاستثا ٍ زاَؿیث :ظا زَث تضبجػ تٍبفته تلایهحت 2

/

±2 72 / 3 ، ییبوٌّاض

24 /

±0 37 / 1 نلپیز ٍ ِغؾَته ، 94

/

±0 92 / 1 كًاز ، یّبگ

05 /

±5 92 / 2 تٍبفت يیا . هظآ ِلیؾٍ ِث بّ

ـ ىَ

ANOVA یثبیظضا

بث ٍ سق 061 / P =0

یٌؼه لطتٌو ضز ـظَهآ طثا یٌؼی .زَجً ضاز

ِجتض مبوت ضز نؾآ یه ىبؿىی یلیهحت یبّ

نّ .سقبث يیا ضز يیٌچ

هحت ضز ـطگً یلو ُطوً طییغت ٍُطگ ــ

ؿیث( :تلای ــ

ٍ زاَ

تثا ـ ییاس 04 /

±5 05 / 7 وٌّاض ، ـ ییب 98 /

±7 19 / 10 نلپیز ٍ ِغؾَته ،

43 /

±6 71 / 8 یّبگكًاز ، 83

/

±3 69 / 4 تٍبفت يیا ِو زَث ) ِث بّ

ىَهظآ ِلیؾٍ

ANOVA بث ٍ سق یثبیظضا

03 / 0 یٌؼهP = ضاز

ظا ُزبفتؾا ـطگً ضز ـظَهآ طثا ،طگیز یتضبجػ ِث .تؾا

ِجتض مبوت ضز یؾضطث زضَه یبٍّضاز تلایهحت یبّ

ىبؿىی

یوً

،ییبوٌّاض یلیهحت ٍُطگ ضز تؿرً ـظَهآ ،غلاٍ ضز .سقبث یث ٍُطگ ضز ؽپؾ ٍ نلپیز ٍ ِغؾَته ٍُطگ ضز سؼث ییاستثا ٍ زاَؾ

.تؾا ِتقاز یثَذ بتجؿً تاطثا یّبگكًاز ٍُطگ ضز طذآ ضز ٍ

ٍجیتو ي ثحب یریگ

بث یضبویث تلاوح ظا یطیگكیپ ،نؾآ ىبهضز ضز یلنا فسّ

سیئٍطتؾاَىیتضَو ظا ُزبفتؾا یه یلبكٌتؾا یبّ

( سقبث 21 بث .)

فطهه تیبػض مسػ ،بٍّضاز يیا ظا نظٌه ُزبفتؾا تیوّا زَخٍ

ضز بًْآ حیحن 60

% - 40 (تؾا ُسق ـضاعگ زضاَه % 23

، 22 .)

هه حیحن َُحً ـظَهآ ِو زاز ىبكً طضبح ِؼلبغه فط

یطپؾا ؽفً ِث زبوتػا ٍ نؾآ لطتٌو فیاعفا ضز یوْه فمً بّ

ؾ ٍ زضاز زاطفا ـ

غضا فّبو تج ـ

فطهه مبگٌّ ةاط

یه یلبكٌتؾا یبّسیئٍطتؾاَىیتَو .ززطگ

ىاضبویث ـطگً زَجْث تجؾ تؿًاَت ـظَهآ يیا يیٌچوّ

ٍّضاز يیا ِث ـ

یاعفا ٍ ب ـ

ِللاػ ف

ًْآ یسٌه ـ

هه ِث ب ـ

فط

.زَق یلبكٌتؾا یبّسیئٍطتؾاَىیتضَو تیؿٌخ ،طضبح كیمحت ضز

ضز .تقاسً یطیثبت ـظَهآ ظا سؼث نؾآ لطتٌو ُطوً فیاعفا ضز

(8)

ٍ یتیطیسهزَذ ،یّبگآ ُطوً عیً ىاضبىوّ ٍ یهَلظه ِؼلبغه ىآ تیؿٌخ بث یعبجتضا ،ىاضبویث ضز نؾآ لطتٌو (تقاسً بّ

24 .)

ِؼلبغه يیا نّ

ثا ِو زاز ىبكً يیٌچ ضز نؾآ لطتٌو ضز ـظَهآ ط

ِجتض مبوت یه ىبؿىی یلیهحت یبّ

تجثه فمً ـظَهآ یلٍ سقبث

زاَؿیث ىاضبویث ِث تجؿً نلپیز حغؾ بت زاطفا ـطگً ضز یطتطثؤه طتْث ـظَهآ طیثبت ىاعیه ،زاَؾ طتلابث حغؾ بث زاطفا ضز .زضاز

ُظَهآ ِث یلوػ ماعتلا یتضبجػ ِث ٍ زَث سّاَذ ىآ ضز یضَئت یبّ

ّ ب

ضز اض طثا يیطتوو ـظَهآ ِو تؾا ِخَت تلبخ .تؾا طتكیث یه ِو تقاز یّبگكًاز ٍُطگ ـطگً ىزَث لابث تلػ ِث سًاَت

لثبل طییغت ِث ضزبل ـظَهآ اصل ٍ ُزَث ـظَهآ ظا لجل ظا بًْآ

ِظحلاه (تؾا ُزَجً بًْآ ـطگً ضز یا 25

هی ،بتؾاض يیا ضز .)

بث حغؾ بث زاطفا ِو زاز ىبكً عیً كیمحت یطتْث ُزبفتؾا ،زاَؾ طتلا

بث ٍُطگ ضز ٍضاز ظا ُزبفتؾا ضز بغذ يیطتكیث ٍ سٌتقاز ٍضاز ظا (سق ُسیز ییاستثا زاَؾ حغؾ 26

يیٌچوّ .) Davidsen

كه فًاضبىوّ ٍ ظا ُزبفتؾا ىاعیه ِو سًزَوً ُسّب

ِغثاض زاطفا زاَؾ حغؾ بث یلبكٌتؾا یبّسیئٍطتؾاَىیتضَو یٌؼه (زضاز یضاز 27

ِثبكه ِو ) یه به حیبتً

ِؼلبغه .سقبث Kolbe

یه ِؼهبخ يییبپ زاَؾ حغؾ ِو زاز ىبكً عیً ىاضبىوّ ٍ طث سًاَت

عَیق لیلاز ظا یىی ٍ ِتقاز طیثبت ضبویث یتجلاطه زَذ یبّضبتفض يییبپ حَغؾ ضز یضبویث يیا طتكیث یه عبوتخا طت

سًاَت (سقبث 28 .)

Zogfros یه ـطگً تیوّا لَهذ ضز فًاضبىوّ ٍ

ٌیَگ س

،تؿیً یفبو یضبویث زَجْث ٍ ضبتفض طییغت یاطث ییبٌْت ِث فًاز ِو فیاعفا تْخ ضز تبػلاعا ىزطو نّاطف طث ٍُلاػ تؾا مظلا زَجْث ثػبث تجثه ـطگً اطیظ سیبوً طییغت نّ ـطگً ،فًاز یه یضبویث ( زَق

29 ظا سؼث ىاضبویث ـطگً ِو زاز ىبكً به حیبتً .)

ض ضز ِو تؾا ِتفبی زَجْث ـظَهآ ِؼلبغه یبتؾا

rajanandh ٍ

یه ـظَهآ سًزاز ىبكً ِو تؾا ىاضبىوّ

اض ىاضبویث ـطگً سًاَت

(سّز فیاعفا 30

ـظَهآ ِو ُزَوً ملاػا ِؼلبغه هی ظمف .)

بٌْت ٍ ِتقاسً ىاضبویث زطىلوػ زَجْث ٍ تهلاؾ فیاعفا طث یطیثبت تضبْه ىاعیه ییعخ ضاسمه ِتؿًاَت زَجْث اض یلطتٌو زَذ یبّ

سكرجث ( 31 يیا ضز ـظَهآ ِو تؾا ىآ تلػ ِث تٍبفت يیا .)

ِث ُطْچ تضَن ِث ٍ ُسق مبدًا ٍُعخ ىزاز ظؾَت بٌْت ِؼلبغه

ِؼلبغه ضز .تؾا ُزَجً ُطْچ ٍ یهَلظه ظؾَت ىبقبو ضز ِو یا

تجثه ـطگً ِچ طّ ِو سق ملاػا تفطیصپ تضَن فًاضبىوّ

طت

یه لطتٌو یطتْث ىاعیه ِث نّ نؾآ ،سقبث (زَق

24 ضز .) كیمحت

،ضَوصه 2 / 82 ظا ِو سٌتقاز تجثه ـطگً ىاضبویث سن ضز

ِؼلبغه ِث لابوتحا ِو تؾا طتلابث یْخَت لثبل ىاعیه ِث به ی ضز .زضاز طبجتضا ُسق ُزبفتؾا ِهبٌكؾطپ ٍ ىاضبویث ضز تٍبفت

یطؾ ضز ِو یمیمحت ،سیزطگ مبدًا بىًلا

4 / 64 تجثه ـطگً %

ِؼلبغه حیبتً ِث هیزعً ِو سٌتقاز یلنا تلػ ٍ تؾا طضبح ی

یهطث ِؼلبغه ٍز ِهبٌكؾطپ ِثبكت ِث ىآ (ززطگ

25 .)

ىاضبویث مَؾ هی ِو سیزطگ ملاػا ـطگً یؾضطث هی ضز ظا ُزبفتؾا ضز ازبًبو ضز ىاضبویث ظا یویً ٍ بپٍضا ضز یوؾآ (سًضاز ؼطت یواضَذ سیئٍطتؾاَىیتضَو 32

)

ِؼلبغه ضز . یا

یث عیً سٌّ ضز و

ـ ؾآ ىاضب ـ

ػ ظا یو ــ

تحا وضاَ

ــ یلبو

(سٌتقاز ِوّاٍ یلبكٌتؾا یبّسیئٍطتؾاَىیتضَو 33

يیا طثبٌث .)

ِو سًزاز ىبكً ىَچ سٌتؿّضازضَذطث ییاعؿث تیوّا ظا به حیبتً

یه ـظَهآ يیا فطهه مبگٌّ ةاطغضا فّبو تجؾ سًاَت

ٍ مرق ؽفً ِث زبوتػا یبمتضا تخَه یتحٍ ززطگ بٍّضاز

ِللاػ

ٍا یسٌه یؾضطث ِو بدًآ ظا .زَق بٍّضاز يیا ظا ُزبفتؾا ِث -

ُزَوً ملاػا یلجل یبّ

ِث یٍ ظبیً ىاعیه زضَه ضز ضبویث ُبگسیز سًا

نّ ٍ ٍضاز ظا ُزبفتؾا یًاطگً يیٌچ

فمً ٍضاز وضاَػ ظا فیبّ

(9)

ظا ُزبفتؾا ضز یضاسیبپ ٍ ٍضاز فطهه ىزَوً عٍطق ضز یؾبؾا ( زضاز ىآ 34

یه ـظَهآ يیاطثبٌث ،) ت

ضز یضاسیبپ تخَه سًاَ

لطتٌو ىاعیه.ززطگ یضبویث طتْث لطتٌو بتیبًْ ٍ ٍضاز فطهه ىآ ُزبفتؾا َُحً ِث یْخَت لثبل ىاعیه ِث زاطفا ضز یضبویث ظا بّ

یه ـظَهآ ِو زاز ىبكً طضبح ِؼلبغه .زضاز طبجتضا بٍّضاز سًاَت

طث ِو یزسؼته تبمیمحت بث ٍ زَق یضبویث لطتٌو زَجْث تجؾ یث ِغثاض سیوبت یضبویث لطتٌو زَجْث ٍ یوؾآ ىاضبویث ـظَهآ ي

( زضاز یًاَروّ ،سًضاز 37

- 35 .)

ُزاز ىبكً ضَوصه تبمیمحت یطپؾا حیحن فطهه ِوسًا

بّ

یه تیزٍسحه ظا.ززطگ ؽًاغضٍا ِث ِؼخاطه فّبو تجؾ سًاَت

یه كیمحت يیا یبّ

ُضبقا ىاضبویث بث تؾبٌه طبجتضا مسػ ِث ىاَت

ىسیؾطپ سًٌبه زَث ُسق ِتفطگ طظً ضز ِو یتاسیْوت بث ِو زَوً

.سیؾض للاسح ِث لىكه يیا ،یطپؾا ظا یضَضح ُزبفتؾا ٍ لاَؾ یه ـظَهآ ِو زاز ىبكً كیمحت يیا یلو ضَع ـطگً طث سًاَت

تیتطت يیسث ٍ ِتقاصگ تجثه طثا نؾآ ِث لاتجه ىاضبویث بمتضا تجؾ

.زَق بًْآ یضبویث لطتٌو ظا ُزبفتؾا یلبوتحا وضاَػ ٍ نؾآ ظا ىاضبویث ضَهت فمً یضبویث يیا لطتٌو ضز یلبكٌتؾا یبّسیئٍطتؾاَىیتضَو ـظَهآ بث ٍ زضاز یوْه یه مظلا یبّ

لابث اض ىبهضز یكرثطثا ىاَت

.سیآ زضاٍ ِؼهبخ ٍ ضبویث طث یطتوو ٌِیعّ بت زطث عفاىم داضت

ٌؿیًَ

یه ملاػا ِلبمه يیا ىبگس زبضت ًَِگ چیّ ِو سًضاز

.زضاسً زَخٍ یؼفبٌه رکشت ي ریدقت یه مظلا زَذ طث اض به ِو یًبیطیهً طتوز نًبذ ضبوطؾ ظا ِو نیًاز

ٍ ِیسوحا ؼسٌْه یبلآ ةبٌخ ٍ سًزطو یضبی ِهبٌكؾطپ ِیْت ضز یضبهآ لیلحت ٍ ِیعدت ضز ِو یؾضسه ىبگػه طتوز نًبذ ضبوطؾ هوو یث یبّ

ِجئبق .نییبوً یًازضسل ٍ طىكت سًزَوً یا

References

1-Weiss K, Gergen PJ, Wagener DK. Breathing better or wheezing worse? The changing epidemiolgy of asthma morbidity and mortality. Annual Review of Public Health. 1993;14(1):491- 513.

2-World Health Organization. Asthma Fact Sheet. 2017. Available online:

http://www.who.int/en/newsroom/fact-sheets/detail/asthma (accessed on 1 May 2018).

3- Eder W,Ege MJ, von Mutius E. The asthma epidemic. N Engl J Med. 2006; 355(21):2226–35.

4-Prieto L, Berto J, Gutierrez V. Airway responsiveness to methacholine and risk of asthma in patients with allergic rhinitis. Annals of allergy. 1994;72(6):534-9.

5-Thakur N, Barcelo NE, Borrell LN, Singh S, Eng C, Davis A, et al. Perceived Discrimination Associated with Asthma and Related Outcomes in Minority Youth: The GALA II and SAGE II Studies. Chest. 2017;151(4):804-12.

(10)

6- Leynaert B, Sunyer J, Garcia-Esteban R, Svanes C, Jarvis D, Cerveri I, et al. Gender differences in prevalence, diagnosis and incidence of allergic and non-allergic asthma: a population-based cohort. Thorax. 2012;67(7):625-31.

7- Haughney J, Barnes G, Partridge M, Cleland J. The Living & Breathing Study: a study of patients’ views of asthma and its treatment. Prim Care Respir J. 2004;13(1):28-35.

8- Masoli M, Fabian D, Holt S, Beasley R. The global burden of asthma: executive summary of the GINA Dissemination Committee report. Allergy. 2004;59(5):469-78.

9-Sibbald B. Patient self care in acute asthma. Thorax. 1989;44(2):97-101.

10. Weiss KB, Gergen PJ, Hodgson TA. An economic evaluation of asthma in the United States.

New England Journal of Medicine.1992;326(13):862-6.

11-Druedahl LC, Yaqub D, Nørgaard LS, Kristiansen M, Cantarero-Arévalo L. Young Muslim Women Living with Asthma in Denmark: A Link between Religion and Self-Efficacy.Pharmacy (Basel). 2018; 6(3):280-92.

12-Blake K. Improving adherence to asthma medications: Current knowledge and future perspectives.Curr Opin Pulm. Med. 2017, 23, 62–70.

13-Ip KI, Hon KL, Tsang KYC, Leung TNH. Steroid phobia, Chinese medicine and asthma control.

Clin Respir J. 2018;12(4):1559-64.

14-Koehorst-ter Huurne K, Kort S, van der Palen J, et al. Quality of life and adherence to inhaled corticosteroids and tiotropium in COPD are related. Int J Chron Obstruct Pulmon Dis.

2016;11:1679–88.

15-Laforest L, El Hasnaoui A, Pribil C, Ritleng C, Osman LM, Schwalm M-S, et al. Asthma patients' self-reported behaviours toward inhaled corticosteroids. Resp med. 2009;103(9): 66-75.

16-Chiu K-C, Boonsawat W, Cho S-H, Cho Y, Hsu J-Y, Liam C-K, et al. Patients’ beliefs and behaviors related to treatment adherence in patients with asthma requiring maintenance treatment in Asia. J Asthma. 2014;51(6):652-9.

17-Aydemir Y. Assessment of the factors affecting the failure to use inhaler devices before and after training. Respiratory medicine. 2015;109(4):451-8.

18-Prabhakaran L, Lim G, Abisheganaden J, Chee C, Choo Y. Impact of an asthma education programme on patients' knowledge, inhaler technique and compliance to treatment. Singapore medical journal. 2006;47(3):225-9

(11)

19-Barthwal M, Katoch C, Marwah V. Impact of optimal asthma education programme on asthma morbidity, inhalation technique and asthma knowledge. J Assoc Physicians India.2009;57:574-6 20-Razi SP, Piroozmand N, Kazemnejad A, Firoozbakhsh S. Education of how-to-use peak flow meter and following up via SMS on asthma self-managemen. HAYAT. 2013;18(4):19-27.[Persian]

21-Bateman E, Hurd S, Barnes P, Bousquet J, Drazen J, FitzGerald M, et al. Global strategy for asthma management and prevention: GINA executive summary. Eur Respi J. 2008;31(1):143-78. 22- Cochrane MG, Bala MV, Downs KE, Mauskopf J, Ben-Joseph RH. Inhaled corticosteroids for

asthma therapy: patient compliance, devices, and inhalation technique. CHEST. 2000;117(2):

542-50.

23- Breekveldt-Postma N, Gerrits C, Lammers J, Raaijmakers J, Herings R. Persistence with inhaled corticosteroid therapy in daily practice. Resp med. 2004;98(8):752-9.

24-Mazloomi S, Moghaddamniasar A, Mazloomi S, Saba M A, Morovati M A, Fallahzadeh H. The relation of knowledge, attitude and self-management behaviors in asthmatic patients with controlling asthma . ZJRMS. 2012;14 (1):49-55.[Persian]

25-Madhushani HPD, Subasinghe HWA. Knowledge attitudes and practices of asthma; Does it associate with demographic factors of adult patients?Asian Pac. J. Health Sci., 2016; 3(4S):94-99.

26-Gaude GS, Hattiholi J, Chaudhury A. Role of health education and self-action plan in improving the drug compliance in bronchial asthma. J Family Med Prim Care. 2014;3(1):33-41.

27- Davidsen JR, Søndergaard J, Hallas J, Siersted HC ,Knudsen TB, Lykkegaard J, et al. Impact of socioeconomic status on the use of inhaled corticosteroids in young adult asthmatics. Resp med.

2011;105(5):683-90.

28- Kolbe J, Garrett J, Vamos M, Rea HH. Influences on trends in asthma morbidity and mortality:

theNew Zealand experience. Chest. 1994;106(4):211S-5S.

29-Zografos KN. The Effects of an adolescent asthma education intervention on knowledge, intention, behavior, self-efficacy and self-consciousness [Dissertation]. Novato: Loma Linda University; 2007.

30-Rajanandh M, Nageswari A, Ilango K. Development and validation of knowledge, attitude, practice questionnaire for asthma and assessment of impact of patient education on asthma patients.

Int J Pharm Pharm Sci. 2014;6:309-11.

(12)

31- Perneger TV, Sudre P, Muntner P, Uldry C, Courteheuse C, Naef A-F, et al. Effect of patient education on self-management skills and health status in patients with asthma: a randomized trial.

The Am J Med. 2002;113(1):7-14

.

32- Sastre J, Fabbri LM, Price D, Wahn HU, Bousquet J, Fish JE, et al. Insights, attitudes, and perceptions about asthma and its treatment: a multinational survey of patients from Europe and Canada. World Allergy Orga J. 2016;9(1):13-22.

33- Rajanandh M, Nageswari A, Ilango K. Impact of pharmacist provided patient education on knowledge, attitude, practice and quality of life inasthma patients in a South Indian hospital. J Med Sci. 2014;14(5):254-9.

34-Horne R, Weinman J. Self-regulation and self-management in asthma: exploring the role of illness perceptions and treatment beliefs in explaining non-adherence to preventer medication.

Psychology and Health. 2002;17(1):17-32.

35-Charles C, Ninot G, Sultan S. Patients' illness perceptions and adherence to treatment with inhaled corticosteroids in asthma. Revue des maladies respiratoires.2011;28(5):626-35.

36-George MR, O'dowd LC, Martin I, Lindell KO, Whitney F, Jones M, et al. A comprehensive educational program improves clinical outcome measures in inner-city patients with asthma. Arch inter med. 1999;159(15):1710-6.

37-Rajabi R, Forozy M, Fuladvandi M, Eslami H, Asadabady A. The effect of family-centered empowerment model on the knowledge, attitudes and self-efficacy of mothers of children with asthma. JNE. 2016;5(4):41-50.[Persian]