Entomological Society of Iran Research Article pISSN: 0259-9996
2023,43 (1), 43-51 https://doi.org.10.52547/jesi.43.1.5 eISSN: 2783-3968
Corresponding author: Hamidreza Sarraf Moayeri (E-mail: [email protected])
©2023 by Author(s), Published by the Entomological Society of Iran
ﺛﺄﺗ ﯿﺮ ﺟ ﯿ هﺮ يﺎﻫ اﺬﻏ ﯽﯾ ﺺﺧﺎﺷ ﺮﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﺎﻫ
ي زﯾ ﺘﺴ ﯽ ﺳ زﺎﺑﺮﺳ ﺲﮕﻣ ﯿ
هﺎ
،
Hermetia illucens (Diptera:
Stratiomyidae)
مﺎﻬﻟا ﻧﯿ ﮏ ﻧﯿ
1ﺎ
، ﻤﺣ ﯿ ﺎﺿرﺪ ﻌﻣ فاﺮﺻ ﯿ ﺮ
1ي و ﺴﺤﻣﻼﻏ ﯿ ﻦ ﻧﺎﺧ هﺮﻗ
2ﯽ
1 - ﮔ هوﺮﮔ ﯿ هﺎ ﮑﺷﺰﭘ
،ﯽ يزروﺎﺸﮐ هﺪﮑﺸﻧاد
،
،نﺎﺠﻧز هﺎﮕﺸﻧاد ا ،نﺎﺠﻧز
ﯾ ناﺮ
[email protected] https://orcid.org/0000-0002-4128-4420 https://orcid.org/0000-0003-1944-6419 - ۲ هوﺮﮔ ﮔ ﯿ هﺎ ﮑﺷﺰﭘ ﯽ زروﺎﺸﮐ هﺪﮑﺸﻧاد
،ي
،ﻪﻏاﺮﻣ هﺎﮕﺸﻧاد
،ﻪﻏاﺮﻣ اﯾ ناﺮ
ﺎﺗ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻪﭽﺨﯾر
ﺖﻓﺎﯾرد : 18 / 11 / 1401
شﺮﯾﺬﭘ : 21 / 01 / 1402
ﯽﺼﺼﺨﺗ ﺮﯿﺑد :
يدﺪﻣ ﻦﯿﺴﺣ
هﺪﯿﮑﭼ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﯾا رد: ﺛﺄﺗ
ﯿﺮ 15 هزور ﮏﯾ ﻪﺟﻮﺟ ياﺬﻏ ردﻮﭘ ﻞﻣﺎﺷ ﯽﯾاﺬﻏ هﺮﯿﺟ )
(، A طﻮﻠﺨﻣ ﮏﯾ ﻪﺟﻮﺟ ياﺬﻏ ردﻮﭘ هزور
) 90 ﺪﺻرد ( +
ﻪﻧاﺪﻫﺎﺷ رﺬﺑ ) 10 ﺪﺻرد ( ) (، B طﻮﻠﺨﻣ هزور ﮏﯾ ﻪﺟﻮﺟ ياﺬﻏ ردﻮﭘ )
90 ﺪﺻرد ( نﺎﺘﮐ رﺬﺑ + ) 10 ﺪﺻرد ( ) (، C غﺮﻣ تﺎﻌﯾﺎﺿ ردﻮﭘ )
(، D ردﻮﭘ
هزور ﮏﯾ ﻪﺟﻮﺟ ياﺬﻏ )
90 ﺪﺻرد ( + غﺮﻣ تﺎﻌﯾﺎﺿ ردﻮﭘ )
10 ﺪﺻرد ( ) (، E هزور ﮏﯾ ﻪﺟﻮﺟ ياﺬﻏ ردﻮﭘ )
90 ﺪﺻرد ( + ﺖﺷﻮﮔ تﺎﻌﯾﺎﺿ ردﻮﭘ
) 10 ﺪﺻرد ( ) (، F طﻮﻠﺨﻣ هزور ﮏﯾ ﻪﺟﻮﺟ ياﺬﻏ )
90 ﺪﺻرد ( + ﯽﻫﺎﻣ تﺎﻌﯾﺎﺿ ردﻮﭘ )
10 ﺪﺻرد ( ) (، G ﺐﯿﺳ تﺎﻌﯾﺎﺿ )
(، H زﻮﻣ تﺎﻌﯾﺎﺿ )
(، I
نﺎﻧ تﺎﻌﯾﺎﺿ )
(،J ﺖﯿﺋﻮﮑﺴﯿﺑ تﺎﻌﯾﺎﺿ )
(،K ﯽﻧورﺎﮐﺎﻣ تﺎﻌﯾﺎﺿ )
(،L گﺮﺑ ﻪﺟﻮﮔ ﮕﻧﺮﻓ ﯽ ) (،M ﯽﻫﺎﻣ تﺎﻌﯾﺎﺿ ردﻮﭘ )
و (N ردﻮﭘ تﺎﻌﯾﺎﺿ
ﺖﺷﻮﮔ ) ( O ﺮﺑ ﺺﺧﺎﺷ ﺎﻫ ي ﯽﺘﺴﯾز هﺎﯿﺳ زﺎﺑﺮﺳ ﺲﮕﻣ يﺎﻣد رد
2 28± ﺳ ﻪﺟرد
،سﻮﯿﺴﻠ ﯽﺒﺴﻧ ﺖﺑﻮﻃر 10
60± يرﻮﻧ هرود و ﺪﺻرد
16 ﺖﻋﺎﺳ و ﯽﯾﺎﻨﺷور 8 ﯽﮑﯾرﺎﺗ ﺖﻋﺎﺳ ﺪﺷ ﯽﺳرﺮﺑ
. تﺪﻣ هرود يﺎﻤﻧوﻮﺸﻧ نﺎﻣز ورﻻ
رد ي ﺘﺧا ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ ﻦﯿﺑ فﻼ
ﻨﻌﻣ ﯽ راد ي ﻢﻫﺎﺑ
ﺪﻨﺘﺷاد . ﺎﻤﻧوﻮﺸﻧ نﺎﻣز ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ يورﻻ ي
ﺟ رد هﺮﯿ )H 206 /0 902± / 21 وﻮﺸﻧ نﺎﻣز ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ و (زور هﺮﯿﺟ رد ﺰﯿﻧ ﺎﻤﻧ
)A 126 /0
±
098 / 15 (زور ﯽﯾﺎﺠﻧآ زا .دﻮﺑ يورﻻ ﺮﯿﻣ و گﺮﻣ ﻪﮐ
يﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ رد ،K
،J ،L وN
%) دﻮﺑ دﺎﯾز رﺎﯿﺴﺑO 100
( مﺎﻤﺗا ﻪﺑ ردﺎﻗ ﺎﻫورﻻ زا ماﺪﮑﭽﯿﻫ
.ﺪﻧﺪﺸﻧ دﻮﺧ يورﻻ هرود ﺮﯿﺟ رد ﺎﻤﻧوﻮﺸﻧ نﺎﻣز ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ
ﯽﯾاﺬﻏ ه )H 185 /0 922± / 24 نﺎﻣز ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ ﻪﮑﯿﻟﺎﺣ رد ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ (زور ﻮﺸﻧ
و
ﺎﻤﻧ ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﻪﮐ دﻮﺑ (زور22/216± /0256 )D هﺮﯿﺟ رد
تاﺮﺸﺣ ﺮﻤﻋ لﻮﻃ صﻮﺼﺧ رد ﻦﯾا ﺮﺑ نوﺰﻓا .ﺖﺷاد ﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ ﺮﯾﺎﺳ ﺎﺑ يراد
رﺎﻤﯿﺗ رد ﺮﻧ و هدﺎﻣ داﺮﻓا ياﺮﺑ ﺮﻤﻋ لﻮﻃ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﻞﻣﺎﮐ ﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑD
ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ) 215 /0 438± / 18 و 298 /0 955± / 11 ﻪﮐ (زور
ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ ﺮﯾﺎﺳ ﺎﺑ يراد
رﺎﻤﯿﺗ رد يورﻻ نزو ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ .ﺖﺷاد ) (زﻮﻣ تﺎﻌﯾﺎﺿ)I
001 /0 080± /0 ﻦﯾا فﻼﺧﺮﺑ ﯽﻟو دﻮﺑ (مﺮﮔ
) ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ رﺎﻤﯿﺗ ﻦﯿﻤﻫ ياﺮﺑ ﺰﯿﻧ ﯽﮔﺮﯿﻔﺷ نزو ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ ﻪﺠﯿﺘﻧ 006
/0 ± 036 /0 (مﺮﮔ
، هدﺎﻣ تاﺮﺸﺣ ﻞﮐ يﺰﯾﺮﻤﺨﺗ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ
رﺎﻤﯿﺗ رد ﺲﮕﻣ ﻦﯾا )B
4/
49 8± / 554 ﯽﻨﻌﻣ رﻮﻄﺑ ﻪﮐ ﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ (ﻢﺨﺗ ﻪﺑ .دﻮﺑ ﺮﺘﺸﯿﺑ ﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ ﺮﯾﺎﺳ زا يراد
ﯽﻣ ﺮﻈﻧ ﺪﺳر ياﺬﻏ طﻮﻠﺨﻣ
ﯽﻣ ﻪﻧاﺪﻫﺎﺷ رﺬﺑ ﺎﺑ هزور ﮏﯾ ﻪﺟﻮﺟ ﺺﺧﺎﺷ دﻮﺒﻬﺑ ﺐﺒﺳ ﻪﺑ هﺮﺸﺣ ﻦﯾا هﻮﺒﻧا ﺪﯿﻟﻮﺗ ياﺮﺑ ﯽﺑﻮﺧ رﺎﯿﺴﺑ ﻞﯿﺴﻧﺎﺘﭘ ﺪﻧاﻮﺗ
ﻪﺑ ،ﯽﺘﺴﯾز يﺎﻫ ﺪﯿﻟﻮﺗ هﮋﯾو
.ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ ﺮﯾﺎﺳ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺮﺘﺸﯿﺑ جﺎﺘﻧ هژاو يﺎﻫ يﺪﯿﻠﮐ : روآداز ،ﺮﻤﻋ لﻮﻃ ي
، ﺳ زﺎﺑﺮﺳ ﺲﮕﻣ ﯿ
،هﺎ ﺟ ﯿ هﺮ اﺬﻏ هﻮﺒﻧا شروﺮﭘ ،ﯽﯾ
Citation: Niknia, E., Sarraf Moayeri, H. & Gharekhani, GH. (2023) The effect of different diets on biological characteristics of Black soldier fly, Hermetia illucens (Diptera: Stratiomyidae). J. Entomol. Soc. Iran 43 (1), 43-51.
ﻪﻣﺪﻘﻣ
دروآﺮﺑ سﺎﺳا ﺮﺑ راﻮﺧ و اﺬﻏ نﺎﻣزﺎﺳ
و لﺎﺳ ﺎﺗ نﺎﻬﺟ ﺖﯿﻌﻤﺟ ﯽﻧﺎﻬﺟ رﺎﺑ 2050
دوﺪﺣ ﻪﺑ 9 ﺪﯿﻟﻮﺗ ﺪﯾﺎﺑ ﺖﯿﻌﻤﺟ ﻦﯾا ياﺬﻏ ﻦﯿﻣﺄﺗ ياﺮﺑ ﻪﮐ ﺪﯿﺳر ﺪﻫاﻮﺧ ﺮﻔﻧ درﺎﯿﻠﯿﻣ
لﺎﺳ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﯽﯾاﺬﻏ تﻻﻮﺼﺤﻣ 2006
دوﺪﺣ 60 ﺎﺗ 70 ﺪﺑﺎﯾ ﺶﯾاﺰﻓا ﺪﺻرد )
Tomlinson, 2013
.(
ﺶﯾاﺰﻓا ﻦﯾا ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ ياﺮﺑ ،ﺎﺘﺳار ﻦﯿﻤﻫرد يﺎﺿﺎﻘﺗ و ﺖﯿﻌﻤﺟ
ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ ﺮﺘﺸﯿﺑ فﺮﺼﻣ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و ﯽﻨﯿﺌﺗوﺮﭘ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻦﯿﻣﺄﺗ ﺖﻬﺟ رد ﺪﯾﺎﺑ
دﺮﯾﺬﭘ ترﻮﺻ يﺮﺘﺸﯿﺑ مﺎﻤﺘﻫا رﻮﯿﻃ و ماد كارﻮﺧ ﻦﯿﻣﺄﺗ )
Meyer-Rochow, 1975
.(
رد لﺎﺳ رد مﻼﻗا ﻦﯾا ﯽﻧﺎﻬﺟ ﺖﻤﯿﻗ ﺶﯾاﺰﻓا و ﺪﻨﺷﺎﺑﯽﻣ ﯽﺗادراو مﻼﻗا ءﺰﺟ ﺎﯾﻮﺳ ﻪﻟﺎﺠﻨﮐ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﯽﻨﯿﺌﺗوﺮﭘ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻪﻠﻤﺟزا رﻮﯿﻃ هﺮﯿﺟ ﯽﮐارﻮﺧ ﻊﺑﺎﻨﻣ زا ﯽﺧﺮﺑ ناﺮﯾا ،ﺮﯿﺧا يﺎﻫ
ﺶﻟﺎﭼ زا ﯽﮑﯾ ﻪﺑ رﻮﺸﮐ زا يرﺎﯿﺴﺑ و ناﺮﯾا رد رﻮﯿﻃ و ماد ﺖﻌﻨﺻ ﻢﻬﻣ يﺎﻫ
ﻞﯾﺪﺒﺗ ﺮﮕﯾد يﺎﻫ ) ﺖﺳا هﺪﺷ
Esmaeili, 2012
ﯿﺑ ﺐﺟﻮﻣ ﺖﻤﯿﻗ ﺶﯾاﺰﻓا ﻦﯾا .(
نﺪﺷ ﺮﺘﺸ
مﺎﻤﺗ ﺖﻤﯿﻗ رد و رﻮﯿﻃ و ماد كارﻮﺧ هﺪﺷ ﻦﺘﻓﺎﯾ ياﺮﺑ ﻮﺠﺘﺴﺟ ،ﯽﻣﻮﺑ و ﺞﯾار ﯽﻨﯿﺌﺗوﺮﭘ ﻊﺑﺎﻨﻣ ندﻮﺑ دوﺪﺤﻣ ﻞﯿﻟد ﻪﺑ .ﺖﺳا هﺪﺷ غﺮﻣ و ﺖﺷﻮﮔ ﺖﻤﯿﻗ ﺶﯾاﺰﻓا ﻪﺠﯿﺘﻧ
ﻪﺑ يروﺮﺿ ،ﺪﯾﺎﻤﻧ ﻦﯿﻤﻀﺗ هﺪﻨﯾآ رد ﺐﺳﺎﻨﻣ يدﺎﺼﺘﻗا ﻪﯿﺟﻮﺗ هاﺮﻤﻫ ﻪﺑ ار ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ ﯽﻓﺎﮐ راﺪﻘﻣ ﻦﯿﻣﺄﺗ ﻪﮐ يﺪﯾﺪﺟ ﻦﯾﺰﮕﯾﺎﺟ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﯽﻣ ﺮﻈﻧ
تاﺮﺸﺣ ﺖﻌﯿﺒﻃ رد .ﺪﺳر
ﯽﻣ ﻞﯿﮑﺸﺗ ار رﻮﯿﻃ كارﻮﺧ زا ﯽﺸﺨﺑ ﯽﻤﻧ فﺮﺼﻣ يژﺮﻧا دﻮﺧ نﺪﺑ يﺎﻣد ﻆﻔﺣ ياﺮﺑ ﻪﮐ ﯽﻨﻌﻣ ﻦﯾا ﻪﺑ ،ﺪﻨﺘﺴﻫ دﺮﺴﻧﻮﺧ ﯽﻧارﻮﻧﺎﺟ تاﺮﺸﺣ .ﺪﻨﻫد
ﻞﯿﻟد ﻦﯿﻤﻫ ﻪﺑ و ﺪﻨﻨﮐ
[email protected] https://orcid.org/0000-0003-1018-7019
ﻋ ﻪﺑ تاﺮﺸﺣ زا ﺖﺳا هﺪﺷ ﺐﺒﺳ ﺎﻬﻧآ يﻻﺎﺑ ﯽﺘﺴﯾز عﻮﻨﺗ رﺎﻨﮐ رد ﯽﮔﮋﯾو ﻦﯾا .ﺪﻧراد ﯽﯾﻻﺎﺑ ﻞﯾﺪﺒﺗ ﺐﯾﺮﺿ هﺮﯿﺟ رد هدﺎﻔﺘﺳا ياﺮﺑ بﻮﺧ رﺎﯿﺴﺑ ﻞﯿﺴﻧﺎﺘﭘ ﮏﯾ ناﻮﻨ
يﺎﻫ 1900 دوﺪﺣ ﻪﮐ ﺖﺳا هﺪﺷ هدز ﻦﯿﻤﺨﺗ.(Oonincx et al., 2015) دﻮﺷ هدﺎﻔﺘﺳا رﻮﯿﻃ و نﺎﯾﺰﺑآ هﮋﯾوﻪﺑ ﯽﻠﻫا تﺎﻧاﻮﯿﺣ ﯽﯾاﺬﻏ ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ ﻦﺘﺷاد ﻞﯿﻟد ﻪﺑ هﺮﺸﺣ ﻪﻧﻮﮔ
و ﻻﺎﺑ ﺗ يﺬﻐﻣ داﻮﻣ ياﻮﺘﺤﻣ ﻂﺳﻮ
رﻮﻄﺑ نﺎﺴﻧا هﺮﯿﺟ رد هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﻄﺳاﻮﺑ ﺎﯾ و ﻢﯿﻘﺘﺴﻣ
ﯽﻣ راﺮﻗ فﺮﺼﻣ درﻮﻣ نﺎﻬﺟ ﺮﺳاﺮﺳ رد ﯽﻠﻫا تﺎﻧاﻮﯿﺣ ﯽﯾاﺬﻏ يﺎﻫ ﺮﯿﮔ
ﻧﺪ ﯽﻣ ياﻪﻋرﺰﻣ تﺎﻧاﻮﯿﺣ شروﺮﭘ ياﺮﺑ ﯽﯾاﺬﻏ هﺮﯿﺟ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ تاﺮﺸﺣ شروﺮﭘ نﺎﮑﻣا يﺎﯾاﺰﻣزا .(Zielińska et al., 2015) ،ﺐﺳﺎﻨﻣ ﯽﯾاﺬﻏ ﻞﯾﺪﺒﺗ ﺐﯾﺮﺿ ﻪﺑ ناﻮﺗ
ﻪﻧﺎﺨﻠﮔ يﺎﻫزﺎﮔ ﻦﯿﯾﺎﭘ حﻮﻄﺳ رﺎﺸﺘﻧا لﺎﻘﺘﻧا ﻢﮐ ﺮﻄﺧ و كﺎﯿﻧﻮﻣآ ﺪﯿﻟﻮﺗ ﺶﻫﺎﮐ و يا
يرﺎﻤﯿﺑ تﺎﻧاﻮﯿﺣ و نﺎﺴﻧا ﻦﯿﺑ كﺮﺘﺸﻣ يﺎﻫ دﺮﮐ ﺮﮐذ
)
Van Huis et al., 2013
.( نآ زا هدﺎﻔﺘﺳا و هدﺮﮐ ﺪﺷر ﺖﻋﺮﺳﻪﺑ نﺎﯾﺰﺑآ كارﻮﺧ زا ﯽﺸﺨﺑ ناﻮﻨﻋﻪﺑ تاﺮﺸﺣ ردﻮﭘ زا هدﺎﻔﺘﺳا ياﺮﺑ نﺎﻘﻘﺤﻣ يﺪﻨﻣﻪﻗﻼﻋ ﺮﯿﺧا يﺎﻬﻟﺎﺳ رد ﺪﯿﺋﺎﺗ ﺎﭘورا ﻪﯾدﺎﺤﺗا رد ﺎﻫ
ﺖﺳا هﺪﺷ )
Magalhaes et al., 2017
.(
ﻪﻧﻮﮔ نﺎﯿﻣ رد ) هﺎﯿﺳ زﺎﺑﺮﺳ ﺲﮕﻣ ،تاﺮﺸﺣ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
Black Soldier Fly
ﻤﻠﻋ مﺎﻧ ﺎﺑ ( ﯽ
)
Diptera:
Stratiomyidae
(
Hermetia illucens (L.)
ﻦﺘﺷاد ﻞﯿﻟد ﻪﺑ ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ هﮋﯾو ﻪﺑ يﺬﻐﻣ شزرا ﺎﺑ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﻪﺑ ﯽﺘﺴﯾز تﺎﻌﯾﺎﺿ ﻞﯾﺪﺒﺗ ﯽﯾﺎﻧاﻮﺗ
ﻪﺑ ﯽﺑﺮﭼ و ﻞﯿﺴﻧﺎﺘﭘ ناﻮﻨﻋ
هﺮﯿﺟ رد هدﺎﻔﺘﺳا ياﺮﺑ ﯽﺑﻮﺧ رﺎﯿﺴﺑ ﺖﺳا هﺪﺷ ﯽﻓﺮﻌﻣ ﯽﻠﻫا تﺎﻧاﻮﯿﺣ شروﺮﭘ ﯽﯾاﺬﻏ يﺎﻫ
)
Sánchez-Muros et al., 2014
.( ﯽﮔﺪﻧز ﻪﺧﺮﭼ زا غﻮﻠﺑ ﻪﻠﺣﺮﻣ رد هﺮﺸﺣ ﻦﯾا
ﻞﻣﺎﮐ هﺮﺸﺣ ﯽﺘﺴﯾز ﻪﻠﺣﺮﻣ رد هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ يژﺮﻧا ﻊﺒﻨﻣ ﺎﻬﻨﺗ ﻪﮐ ﺖﺳا هﺪﺷ شراﺰﮔ و دراﺪﻧ ﯽﻧﺎﻨﭽﻧآ ﻪﯾﺬﻐﺗ دﻮﺧ
ﯽﻣ هﺮﯿﺧذ ياﺬﻏ ﺪﻧاﻮﺗ ﺪﺷﺎﺑ يورﻻ ﻪﻠﺣﺮﻣ رد هﺪﺷ
)
Tomberlin et al., 2002
.(
زﺎﺑﺮﺳ ﺲﮕﻣ ﯽﻣ ﯽﮔﺪﻧز لﺪﺘﻌﻣ و ﺮﯿﺴﻣﺮﮔ ﻖﻃﺎﻨﻣ رد هﺎﯿﺳ
ﺪﻨﭼ ياراد و ﺪﻨﮐ رد ﻞﺴﻧ
.ﺖﺳا لﺎﺳ هﺮﺸﺣ ﻦﯾا
ﺖﺴﯾز رد نآ هﺮﯿﺧذ و ﯽﻟآ داﻮﻣ ﻦﯾا ﺖﻓﺎﯾزﺎﺑ ﻪﺑ ردﺎﻗ تﺎﻌﯾﺎﺿ و دﻮﮐ رد دﻮﺟﻮﻣ بﺮﭼ يﺎﻫﺪﯿﺳا و ﻪﻨﯿﻣآ يﺎﻫﺪﯿﺳا دﺪﺠﻣ ﺐﯿﮐﺮﺗ ﺎﺑ دﻮﺧ هدﻮﺗ
ﯽﻣ ناﺰﯿﻣ ﻪﻄﺳاو ﻪﺑ و ﺪﺷﺎﺑ ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ
ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ) ﻪﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﯽﺑﺮﭼ و 42
و 29 (ﺪﺻرد ﯽﻣ ﺑ ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ ﯽﻟﺎﻋ ﻊﺑﺎﻨﻣ زا ﯽﮑﯾ ﺪﻧاﻮﺗ نﺎﮔﺪﻧﺮﭘ و نﺎﯾﺰﺑآ و نﺎﺴﻧا كارﻮﺧ ياﺮ
ﺪﺷﺎﺑ )
Wang, 2017
.(
هدﺎﻣ ﺖﻔﺟ زا ﺲﭘ زور ود ضﺮﻋ رد هﺎﯿﺳ زﺎﺑﺮﺳ ﺲﮕﻣ يﺎﻫ دوﺪﺣ يﺮﯿﮔ
320 ﺎﺗ 620 ﯽﻣ ﻪﯾﺰﺠﺗ لﺎﺣ رد ﯽﻟآ داﻮﻣ ﯽﮑﯾدﺰﻧ رد ﻢﺨﺗ و ﺪﻧراﺬﮔ
ﯽﻣ يﺰﯾﺮﻤﺨﺗ زا ﺲﭘ ﯽﻫﺎﺗﻮﮐ تﺪﻣ رد ﺪﻧﺮﯿﻣ
)
Tomberlin et al., 2002
.(
ﺖﻔﺟ ياﺮﺑ يﺮﯿﮔ ﻎﻟﺎﺑ تاﺮﺸﺣ يﺎﻣد ﻞﻗاﺪﺣ ﺎﺑ مﺮﮔ ﻂﯿﺤﻣ
25 ﻞﻣﺎﮐ رﻮﻧ ،سﻮﯿﺴﻠﺳ ﻪﺟرد
درﻮﻣ ﺪﯿﺷرﻮﺧ ﺳا زﺎﯿﻧ
ﺖ ﻢﺨﺗ و ﻪﺑ يراﺬﮔ ﻧ ﯽﺒﺴﻧ ﺖﺑﻮﻃر و ﺎﻣد ﻦﯾا ﺮﯾز ترﺪ 60
ﯽﻣ خر ﺪﺻرد ﺪﻫد
)
Tomberlin & Sheppard, 2002
(. ﯽﻣ يﺬﻐﻣ داﻮﻣ زا ﯽﻨﻏ ﺖﺳﻮﭙﻤﮐ ﻪﺑ ﻞﯾﺪﺒﺗ هﺎﯿﺳ زﺎﺑﺮﺳ ﺲﮕﻣ ورﻻ شراﻮﮔ هﺎﮕﺘﺳدزا رﻮﺒﻋ ﺎﺑﯽﻟآ تﺎﻌﯾﺎﺿ ﯽﻣ ﺖﺳا هﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ ﻪﮐ دﻮﺷ
ﻞﯿﺴﻧﺎﺘﭘ ﺪﻧاﻮﺗ
ﻪﺑ يزروﺎﺸﮐ رد هدﺎﻔﺘﺳا ياﺮﺑ ﯽﺒﺳﺎﻨﻣ ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﺰﺒﺳ يﺎﻫدﻮﮐ ناﻮﻨﻋ
)
Salomone et al., 2017
(.
ﻢﯾﺰﻧآ ﻊﯿﺳو ﻒﯿﻃ يﺎﻫورﻻ ،ﯽﺷراﻮﮔ يﺎﻫ
ار هﺎﯿﺳ زﺎﺑﺮﺳ ﺲﮕﻣ
ﯽﻣ ردﺎﻗ ﻦﯾا زا و ﺪﻨﻨﮐ ﻪﯾﺬﻐﺗ نﺎﺴﻧا تﻻﻮﻀﻓ زا ﺪﻨﻧاﻮﺘﺑ ﯽﺘﺣ و ﺪﻨﺷﺎﺑ راﻮﺧﺪﻨﭼ دزﺎﺳ لﺎﺣرد يﺎﻫرﻮﺸﮐ رد ﯽﺘﺷاﺪﻬﺑ ﺖﯿﻌﺿو دﻮﺒﻬﺑ ياﺮﺑ ﺖﺳا هﺪﺷ دﺎﻬﻨﺸﯿﭘ ور
ﻪﻌﺳﻮﺗ
ﺋﺎﺣ يﺎﻫدﺮﺑرﺎﮐ زا ﯽﮑﯾ نﺎﯾﺰﺑآ و رﻮﯿﻃ ﯽﯾاﺬﻏ يهﺮﯿﺟ زﺎﯿﻧدرﻮﻣ ﯽﻨﯿﺌﺗوﺮﭘ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺶﻫﺎﮐ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ .(Banks et al., 2014 )دﺮﯿﮔ راﺮﻗ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ هﺮﺸﺣ ﻦﯾا ﺖﯿﻤﻫا ﺰ
ﺪﯿﻟﻮﺗ ﻪﻋرﺰﻣ تﺎﻧاﻮﯿﺣ شروﺮﭘ رد ﻢﻬﻣ ﯽﻨﯿﺌﺗوﺮﭘ ﻦﯾﺰﮕﯾﺎﺟ ﻊﺒﻨﻣ ﮏﯾ ﯽﻣ يا
ﺖﺳا هﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ .ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ هﺮﺸﺣ ﻦﯾا
نﺎﯾﺰﺑآ كارﻮﺧ ﺪﯿﻟﻮﺗ ياﺮﺑ ﺪﻧاﻮﺗ ماد ،
ﻊﯾﺎﻨﺻ و
ﮔ راﺮﻗ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ رﻮﯿﻃ شروﺮﭘ دﺮﯿ
)
Schiavone et al., 2017
؛
Magalhaes et al., 2017
،ﺐﯿﺳ ،ﯽﻧورﺎﮐﺎﻣ ،ﺖﯿﺋﻮﮑﺴﯿﺑ ،نﺎﻧ ،غﺮﻣ ،ﺖﺷﻮﮔ ،ﯽﻫﺎﻣ تﺎﻌﯾﺎﺿ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﯽﯾاﺬﻏ ﻊﯾﺎﻨﺻ تﺎﻌﯾﺎﺿ ﯽﺧﺮﺑ زا هدﺎﻔﺘﺳا نﺎﮑﻣا ،ﻖﯿﻘﺤﺗ ﻦﯾا رد.(
ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و زﻮﻣ ﺐﯿﮐﺮﺗ
ﮏﯾ ﻪﺟﻮﺟ ياﺬﻏ ﻪﺑ هزور
ﺎﺑ ﻪﯾﺎﭘ ﯽﯾاﺬﻏ هﺮﯿﺟ ناﻮﻨﻋ ﺺﺧﺎﺷ ﺮﺑ ﯽﻫﺎﻣ و غﺮﻣ و ﺖﺷﻮﮔ تﺎﻌﯾﺎﺿ و نﺎﺘﮐ و ﻪﻧاﺪﻫﺎﺷ ﺐﯿﮐﺮﺗ
ﺲﮕﻣ ﯽﺘﺴﯾز يﺎﻫ
H. illucens
ﯽﺳرﺮﺑ
هﺪﺷ .ﺪﺷﺎﺑﯽﻣ هﺎﯿﺳ زﺎﺑﺮﺳ ﺲﮕﻣ شروﺮﭘ ياﺮﺑ ﯽﯾاﺬﻏ هﺮﯿﺟ يزﺎﺳﻪﻨﯿﻬﺑ ،ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا مﺎﺠﻧا زا فﺪﻫ .ﺖﺳا
شور و داﻮﻣ ﺎﻫ
تاﺮﺸﺣ شروﺮﭘ .
ﺖﮐﺮﺷ زا هﺎﯿﺳ زﺎﺑﺮﺳ ﺲﮕﻣ يﺎﻫورﻻ ناروﺎﻨﻓ
ﺖﺴﯾز نﺎﯿﻨﺑ يﺎﻣد رد ﻞﺴﻧ ﻪﺳ تﺪﻣ ﻪﺑ ﯽﻠﺻا ﯽﻨﻠﮐ .ﺪﻧﺪﺷ ﻪﯿﻬﺗ ﺰﯾﺮﺒﺗ ﻖﺤﺑ 2
28± ﻪﺟرد
ﯽﺒﺴﻧ ﺖﺑﻮﻃر ،سﻮﯿﺴﻠﺳ 10
60± يرﻮﻧ ﻂﯾاﺮﺷ و ﺪﺻرد 8
و ﯽﮑﯾرﺎﺗ ﺖﻋﺎﺳ 16
ﺘﺴﺑ رد ﯽﯾﺎﻨﺷور ﺖﻋﺎﺳ ﮏﯾ ﻪﺟﻮﺟ ياﺬﻏ ﯽﯾاﺬﻏ ﺮ
شروﺮﭘ هزور .ﺪﺷ هداد
ﻢﻫ ﻦﺳ هﺮﯿﺟ و تاﺮﺸﺣ يزﺎﺳ ﯽﯾاﺬﻏ يﺎﻫ
. ﺖﻬﺟ ﻢﻫ ﻦﺳ زا يداﺪﻌﺗ ،يزﺎﺳ ﺲﮕﻣ
ﺎﻫ ﺎﺗ ﮏﯾ هﺪﺷ ﺦﯾﺮﻔﺗ هزﺎﺗ هدﺎﻣ و ﺮﻧ ي ﻪﺳ
هزور ﺲﻔﻗ رد دﺎﻌﺑا ﻪﺑ ﯽﯾﺎﻫ
70
× 70
× 70 ﯽﺘﻧﺎﺳ ﺮﺘﻣ يرﻮﻧ ﻂﯾاﺮﺷ رد 16
و ﯽﯾﺎﻨﺷور ﺖﻋﺎﺳ 8
ﯽﺑﺎﺘﻬﻣ ﭗﻣﻻ ﺎﺑ ﯽﮑﯾرﺎﺗ ﺖﻋﺎﺳ 50
ناﻮﺗ و ﯽﺗاو 4800
تﺪﻣ ﻪﺑ و ﺪﻧﺪﺷ هداد راﺮﻗ يرﻮﻧ رﺎﺷ
24 11 هرﺎﻤﺷ قﺮﺑ ﯽﻣﻮﻃﺮﺧ ﻪﻟﻮﻟ زا .ﺪﺷ هداد يﺰ ﻢﺨﺗ رﯾ و ي ﯿﺮﺖﻔﺟ ﮔ هزﺎﺟاﺎﻫنآ ﻪﺑ ﺖﻋﺎﺳ
يوﺎﺣ ﻪﮐ ﯽﻓﺮﻇ يور ﯽﻣﻮﻃﺮﺧ ﻪﻟﻮﻟ .ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا يﺰﯾﺮﻤﺨﺗ ﺮﺘﺴﺑ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ
و ﺪﺷ هداد راﺮﻗ ،دﻮﺑ رورﺎﺑ ﺲﮕﻣ هﺪﻨﻨﮐ ﺐﻠﺟ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ (زﻮﻣ و ﺐﯿﺳ) هﻮﯿﻣ تﺎﻌﯾﺎﺿ ﻢﺨﺗ
ﺎﻫ ي ﻪﺘﺷاﺬﮔ هﺪﺷ ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﻢﺨﺗ ﺎﻫ ي ﻢﻫ ﻦﺳ ﺶﯾﺎﻣزآ عوﺮﺷ ياﺮﺑ ﺮﻈﻧ رد ﺎﻫ
ﻢﺨﺗ لﺎﻘﺘﻧا مﺎﮕﻨﻫ ﺖﺳا ﺮﮐذ ﻞﺑﺎﻗ .ﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺖﻤﺴﻗ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ ﯽﯾاﺬﻏ ﺮﺘﺴﺑ ﻪﺑ ﺎﻫ
ﻪﻟﻮﻟ زا ﯽﯾﺎﻫ هدﻮﺗ يوﺎﺣ ﻪﮐ ﯽﻣﻮﻃﺮﺧ يﺎﻫ
ﯽﻣ هداد شﺮﺑ دﻮﺑ ﻢﺨﺗ يﺎﻫ زا ﺎﺗ ﺪﺷ
دﻮﺷ يﺮﯿﮔﻮﻠﺟ ﯽﯾﺎﺠﺑﺎﺟ مﺎﮕﻨﻫ ﺎﻬﻧآ ﻪﺑ نﺪﯿﺳر ﺐﯿﺳآ .
ﯽﯾاﺬﻏ هﺮﯿﺟ .
ﮏﯾ ﻪﺟﻮﺟ ياﺬﻏ ردﻮﭘ هزور
) طﻮﻠﺨﻣ ،(A
ردﻮﭘ ﮏﯾ ﻪﺟﻮﺟ ياﺬﻏ ) هزور
90 ) ﻪﻧاﺪﻫﺎﺷ رﺬﺑ و (ﺪﺻرد 10
) (ﺪﺻرد طﻮﻠﺨﻣ ،(B
ردﻮﭘ ﮏﯾ ﻪﺟﻮﺟ ياﺬﻏ هزور
) 90 ) نﺎﺘﮐ رﺬﺑ و (ﺪﺻرد 10
(ﺪﺻرد ) (C
) غﺮﻣ تﺎﻌﯾﺎﺿ ردﻮﭘ ، طﻮﻠﺨﻣ ،(D
ردﻮﭘ ﮏﯾ ﻪﺟﻮﺟ ياﺬﻏ ) هزور
90 ) غﺮﻣ تﺎﻌﯾﺎﺿ ردﻮﭘ و (ﺪﺻرد 10
(ﺪﺻرد ) (E
طﻮﻠﺨﻣ ،
ردﻮﭘ ﻪﺟﻮﺟ ياﺬﻏ ﮏﯾ
) هزور 90 ) ﺖﺷﻮﮔ تﺎﻌﯾﺎﺿ و (ﺪﺻرد 10
(ﺪﺻرد ) طﻮﻠﺨﻣ ،(F
ردﻮﭘ ﻪﺟﻮﺟ ياﺬﻏ ﮏﯾ
) هزور 90 ﯽﻫﺎﻣ تﺎﻌﯾﺎﺿ و (ﺪﺻرد )
10 (ﺪﺻرد ،(G)
ﺐﯿﺳ تﺎﻌﯾﺎﺿ زﻮﻣ تﺎﻌﯾﺎﺿ ،(H)
) (I
) نﺎﻧ تﺎﻌﯾﺎﺿ ، ) ﺖﯿﺋﻮﮑﺴﯿﺑ تﺎﻌﯾﺎﺿ ،(J
ﯽﻧورﺎﮐﺎﻣ تﺎﻌﯾﺎﺿ ،(K
) تﺎﻌﯾﺎﺿ ،(L
ﻪﺟﻮﮔ ﮕﻧﺮﻓ ) ﯽ
،( M
ﯽﻫﺎﻣ تﺎﻌﯾﺎﺿ ردﻮﭘ ردﻮﭘ و(N)
ﺖﺷﻮﮔ تﺎﻌﯾﺎﺿ )
(O
هﺮﯿﺟ ﻦﯾا نﺎﯿﻣ زا . يﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ ،ﯽﯾاﺬﻏ يﺎﻫ
1 ﺎﺗ 9 ﺶﯾﺎﻣزآ رد هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ ﯽﻠﺻا يﺎﻫ ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ
ﺮﮕﯾد يﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ و ﻟد ﻪﺑ
ﯿ ﻞ يﻻﺎﺑ رﺎﯿﺴﺑ ﺪﺻرد
گﺮﻣ ﻣو ﯿﺮ زا ﺶﯿﺑ) يورﻻ ﻞﺣاﺮﻣ رد 90
ﮑﺴﯿﺑ تﺎﻌﯾﺎﺿ ،ناﺮﻬﺗ نورﺎﮐﺎﻣ رز ﺖﮐﺮﺷ زا ﯽﻧورﺎﮐﺎﻣ تﺎﻌﯾﺎﺿ .ﺪﻧﺪﺷ فﺬﺣ (ﺪﺻرد ،هرﺪﻣﺮﺧ ﯽﯾﻼﻃ ﻪﻗﺎﺳ ﺖﮐﺮﺷ زا ﺖﯿﺋﻮ
.ﺪﻧﺪﺷ ﻪﯿﻬﺗ دوﺮﯿﺷ ﺖﺷدﺎﮑﻨﺗ ﺖﮐﺮﺷ زا غﺮﻣ تﺎﻌﯾﺎﺿ و ﻪﻏاﺮﻣ يﺪﻤﺣا هﺎﮔرﺎﺘﺸﮐ زا ﺖﺷﻮﮔ تﺎﻌﯾﺎﺿ ،نﺎﺠﻧز نرﺎﮐ ﺖﮐﺮﺷ زا ﯽﻫﺎﻣ تﺎﻌﯾﺎﺿ ﺶﯾﺎﻣزآ ﺎﻫ . ﯽﺳرﺮﺑ ياﺮﺑ ﺺﺧﺎﺷ
ﺎﻫ زﺎﺑﺮﺳ ﺲﮕﻣ ﻎﻟﺎﺑﺎﻧ ﻞﺣاﺮﻣ ﯽﺘﺴﯾز ي ﺳﯿ
هﺎ ﺎﺑ ﺟﯿ هﺮ ﺎﻫ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﯽﯾاﺬﻏ ي
، اﺪﺘﺑا ﻢﺨﺗ ﺎﻫ ي ﻢﻫ ﻦﺳ يﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ ﯽﯾاﺬﻏ ﺮﺘﺴﺑ يور
ﯽﮑﯿﺘﺳﻼﭘ فوﺮﻇ و ﺪﺷ هداد راﺮﻗ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻪﻧاﻮﺘﺳا
ا ﻞﮑﺷ ي عﺎﻔﺗرا ﺎﺑ 18 ﺮﻄﻗ و 10 ﺘﻧﺎﺳ ﯽ ﺮﺘﻣ راﺪﻘﻣ ﺎﺑ ، 100 زا مﺮﮔ ﺟﯿ ﺮه ﺎﻫ ﻪﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﯽﯾاﺬﻏ ي شروﺮﭘ ﺮﺘﺴﺑ ناﻮﻨﻋ
ﺪﯾدزﺎﺑ زورﺮﻫ ﺺﺧﺎﺷ و ﺪﻧﺪﺷ
ﻮﺸﻧ نﺎﻣز ﺪﻨﻧﺎﻣ ﯽﯾﺎﻫ و
ﺎﻤﻧ ﯽﮔﺮﯿﻔﺷ و يورﻻ ي هزاﺪﻧا
ﮔ ﯿﺮ ﯽﺗاﺮﺸﺣ ،هﺮﯿﻔﺷ و ﺮﺧآ ﻦﺳ ورﻻ نزو ﺖﯿﻤﻫا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ .ﺪﻧﺪﺷ ي
ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻦﯾا ﻪﺑ ﻪﮐ ﻣ
ﯽ ﺳر ﯿ ﺪﻧﺪ يوزاﺮﺗ ﺎﺑ نﺎﺸﻧزو ، ﺮﻔﺻ رﺎﻬﭼ
هزاﺪﻧا ﮔ ﯿﺮ ي ﺶﯾﺎﻣزآ .ﺪﺷ .ﺪﺷ مﺎﺠﻧا رﺎﻤﯿﺗ ﺮﻫ ياﺮﺑ هﺪﺷ ﺮﮐذ ﯽﻄﯿﺤﻣ ﻂﯾاﺮﺷ رد ﺎﻫ
زﺎﺑﺮﺳ ﺲﮕﻣ ﻎﻟﺎﺑ تاﺮﺸﺣ ﺮﻤﻋ لﻮﻃ و يﺰﯾﺮﻤﺨﺗ ناﺰﯿﻣ ﯽﺳرﺮﺑ ياﺮﺑ ﺳﯿ
هﺎ ﮏﯾ ، ﮏﯾ ﻞﻣﺎﮐ تاﺮﺸﺣ زا ﺖﻔﺟ جرﺎﺧ زا ﺲﭘ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ يور ﻪﺘﻓﺎﯾ شروﺮﭘ هزور
ﻪﻧاﻮﺘﺳا ﯽﮑﯿﺘﺳﻼﭘ فوﺮﻇ رد ،هﺮﯿﻔﺷ زا نﺪﺷ ﺮﻄﻗ ﺎﺑ يا
12 ﺘﻧﺎﺳ ﯽ ﺘﻣ ﺮ عﺎﻔﺗرا و 6 ﺘﻧﺎﺳ ﯽ ﺮﺘﻣ يﺎﻣد ﻂﯾاﺮﺷ رد 2
30± ﻪﺟرد ﺳ ﺖﺑﻮﻃر و سﻮﯿﺴﻠ 10
60± و ﺪﺻرد
ﯽﯾﺎﻨﺷور 16 و ﯽﯾﺎﻨﺷور ﺖﻋﺎﺳ 8
ﺐﻗﺎﻌﺘﻣ و يﺮﯿﮕﺘﻔﺟ ﺎﺗ ﺪﻧﺪﺷ هدادراﺮﻗ ﯽﮑﯾرﺎﺗ ﺖﻋﺎﺳ نآ
) ﺪﻨﯾﺎﻤﻧ يﺰﯾﺮﻤﺨﺗ
Gao et al., 2009
ﻪﻟﻮﻟ زا .(
قﺮﺑ ﻞﺑﺎﮐ ﯽﻣﻮﻃﺮﺧ يﺎﻫ
ﺰﯾﺎﺳ) 11 ﻪﺑ ( داﺪﻌﺗ .ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا يﺰﯾﺮﻤﺨﺗ ﺮﺘﺴﺑ ناﻮﻨﻋ ﻢﺨﺗ
ﺎﻫ ي ﻪﺘﺷاﺬﮔ هﺪﺷ ﻪﺑ ترﻮﺻ هدﺎﻣ و ﺮﻧ ﺮﻤﻋ لﻮﻃ مﺎﻤﺗا ﺎﺗ و ﻪﻧازور ﺳرﺮﺑدرﻮﻣ
.ﺪﯾدﺮﮔ ﺖﺒﺛ و ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﯽ
ﺮﮑﺷ و بآ ﺎﺑ بﻮﻃﺮﻣ ﻪﺒﻨﭘ زا .ﺪﺷ ﻦﯾﺰﮕﯾﺎﺟ ﯽﻨﻠﮐ زا هزور ﻪﺳ ﺮﺜﮐاﺪﺣ ﺮﻧ دﺮﻓ ﮏﯾ هدﺎﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺮﻧ ﺲﻨﺟ مﺎﮕﻨﻫ دوز گﺮﻣ ترﻮﺻ رد 10
ﺮﺑ ﺪﺻرد تاﺮﺸﺣ ﻪﯾﺬﻐﺗ يا
) ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﻞﻣﺎﮐ
Sheppard et al., 2002
ﺎﺑ ﺶﯾﺎﻣزآ ﻦﯾا .(
15 هدﻮﺗ ترﻮﺻ ﻪﺑ هﺮﺸﺣ ﻦﯾا يﺰﯾﺮﻤﺨﺗ ﻪﮑﻨﯾا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺖﺳا ﺮﮐذ ﻞﺑﺎﻗ .ﺪﺷ مﺎﺠﻧا راﺮﮑﺗ مﺎﺠﻧا يا
ﯽﻣ ﻢﺨﺗ ﻖﯿﻗد شرﺎﻤﺷ ياﺮﺑ دﻮﺷ ﻦﯾﺮﯿﺴﯿﻠﮔ هﺮﻄﻗ زا ﺎﻫ
(ﯽﺑارﺎﻓ يزﺎﺳوراد ﺖﮐﺮﺷ) ﻪﮑﯿﻨﻓ هدﻮﺗ يزﺎﺳ اﺪﺟ ياﺮﺑ
ﻢﺨﺗ يﺎﻫ ﺎﻬﻧآ ﻦﯿﺑ هﺪﻨﺒﺴﭼ داﻮﻣ ندﺮﮐ ﻞﺣ و
.ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا هداد ﻞﯿﻠﺤﺗ ﻪﯾﺰﺠﺗ ﺎﻫ
. هداد ﺎﻫ زا و هﺪﺷ ﻞﺴﮐا ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ دراو اﺪﺘﺑا مﺮﻧ
ﺐﺗ ﯽﻨﯿﻣ راﺰﻓا
(Minitab ver. 18.1)
ﻪﯾﺰﺠﺗ ياﺮﺑ نآ ﻞﯿﻠﺤﺗ و
هداد ياﺮﺑ .ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﻫ يﺎﻫ
ﺲﻧﺎﯾراو ﻪﯾﺰﺠﺗ نﻮﻣزآ زا لﺎﻣﺮﻧ ﮏﯾ
ﻪﻓﺮﻃ
(One-Way ANOVA)
ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ و ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا نﺎﻨﯿﻤﻃا دوﺪﺣ ﺎﺑ و ﯽﮐﻮﺗ شور ﺎﺑ ﺎﻫ
95 ﻪﺘﺳد و ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ ﺪﺻرد يﺪﻨﺑ
هداد ﻪﯾﺰﺠﺗ ياﺮﺑ .ﺪﻧﺪﺷ ﺮﯿﻏ شور زا ،ﺪﻧﺪﺸﻧ لﺎﻣﺮﻧ ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫ
ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا يﺮﺘﻣارﺎﭘ .
ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﺎﺑ ﺲﭙﺳ و ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ ﺲﯿﻟاو لﺎﮑﺳوﺮﮐ نﻮﻣزآ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺎﻫ زا هدﺎﻔﺘﺳا
ﻦﻣ نﻮﻣزآ - ﻪﺘﺳد ﯽﻨﺘﯾو ﻪﯾﺰﺠﺗ ياﺮﺑ و ﺪﻧﺪﺷ لﺎﻣﺮﻧ يورﻻ هرود نزو و يﺰﯾﺮﻤﺨﺗ ناﺰﯿﻣ ﯽﺳرﺮﺑ ﺶﯾﺎﻣزآ يﺎﻫ هداد ﻂﻘﻓ ﺖﺳا ﺮﮐذ ﻞﺑﺎﻗ .ﺪﻧﺪﯾدﺮﮔ يﺪﻨﺑ
ﺮﯾﺎﺳ يرﺎﻣآ
ﺶﯾﺎﻣزآ ﺮﯿﻏ شور زا ﺎﻫ .ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا يﺮﺘﻣارﺎﭘ
ﺎﺘﻧ ﯾ ﺞ
هﺮﯿﺟ ﺮﯿﺛﺄﺗ ﯽﺳرﺮﺑ زﺎﺑﺮﺳ ﺲﮕﻣ ﻎﻟﺎﺑﺎﻧ ﻞﺣاﺮﻣ يﺎﻤﻧ و ﻮﺸﻧ نﺎﻣز ﺮﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﯽﯾاﺬﻏ يﺎﻫ
ﺎﯿﺳ .ه ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا زا هﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﺞﯾﺎﺘﻧ
ﺪﻫد وﻮﺸﻧنﺎﻣز ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ.( 1لوﺪﺟ) دراد يرادﯽﻨﻌﻣ ﺮﺛا زﺎﺑﺮﺳ ﺲﮕﻣ ﯽﮔﺮﯿﻔﺷ هرود لﻮﻃ و يورﻻ هرود لﻮﻃ ﺮﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﯽﯾاﺬﻏ يﺎﻫهﺮﯿﺟ ﯽﯾاﺬﻏ هﺮﯿﺟ رد يورﻻ يﺎﻤﻧ
(ﺐﯿﺳ تﺎﻌﯾﺎﺿ)H
) 21 /0 96± / 21 (زور و ﯽﯾاﺬﻏ هﺮﯿﺟ (زﻮﻣ تﺎﻌﯾﺎﺿ)I
) 0162 /0 471± / 21 زور ( و ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ ﻮﺸﻧ نﺎﻣز و هﺮﯿﺟ رد ﺰﯿﻧ ﺎﻤﻧ ﯽﯾاﺬﻏ يﺎﻫ
)A
ردﻮﭘ
ﮏﯾ ﻪﺟﻮﺟ ياﺬﻏ و (هزور
)B
ردﻮﭘ ﮏﯾ ﻪﺟﻮﺟ ياﺬﻏ و هزور
10 ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ (ﻪﻧاﺪﻫﺎﺷ رﺬﺑ ﺪﺻرد 13
/0 98± / 15 و 12 /0 12± / 15 ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ .دﻮﺑ زور نﺎﺸﻧ ﺎﻫ
ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا داد يﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ ﻦﯿﺑ يراد
،A
،B
وC
هﺮﯿﺟ ﺮﯾﺎﺳ ﺎﺑ ﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ ﻦﯾا ﻦﯿﺑ ﯽﻟو دراﺪﻧ دﻮﺟوG
ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﯽﯾاﺬﻏ يﺎﻫ ) دﻮﺑ راد
05 /0
; P<
8
; df=
323 .( H=
رد هرود لﻮﻃ صﻮﺼﺧ رد هﺪﻣآﺖﺳدﻪﺑ ﺞﯾﺎﺘﻧ .ﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﻞﻣﺎﮐ هﺮﺸﺣ جوﺮﺧ ﺎﺗ ﯽﮔﺮﯿﻔﺷ ﺶﯿﭘ زور عوﺮﺷ زا ﯽﮔﺮﯿﻔﺷ هرود ﻞﮐ لﻮﻃ ،ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ نﺎﺸﻧ ﯽﮔﺮﯿﻔﺷ ي
ﯽﻣ ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ ﻦﯿﺑ ﺪﻫد ) ﺖﺷاد دﻮﺟو يراد
لوﺪﺟ 1 ﻦﯿﺑ ﯽﮔﺮﯿﻔﺷ هرود لﻮﻃ ﯽﻧﺎﻣز هزﺎﺑ .(
22 ﺎﺗ 25 ﻪﺑ زور ﺖﺳد يورﻻ هرود ﺪﻨﻧﺎﻤﻫ ﻪﮐ ﺪﻣآ
و ﻮﺸﻧ نﺎﻣز ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ رﺎﻤﯿﺗ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﯽﮔﺮﯿﻔﺷ يﺎﻤﻧ
) H
19 /0 92± / 24 ﯽﯾاﺬﻏ هﺮﯿﺟ رد نآ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ و دﻮﺑ (زور )D
26 /0 22± / 22 فﻼﺘﺧا ﻪﮐ ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ (زور
ﯽﻨﻌﻣ يﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ و هﺪﺷ ﺮﮐذ ﯽﯾاﺬﻏ هﺮﯿﺟ ﻦﯿﺑ يراد ،A
،B
وC
) ﺖﺷاﺪﻧ دﻮﺟوF
لوﺪﺟ 1 ) ( 05 /0
; P>
8
; df=
38 / 84 .(H=
يﺎﻫرﻮﺘﮐﺎﻓ دراد دﻮﺟو هﺎﯿﺳ زﺎﺑﺮﺳ ﺲﮕﻣ ﺪﯿﻟﻮﺗ ﻢﺘﺴﯿﺳ ﮏﯾ راﺮﻘﺘﺳا ياﺮﺑ ﯽﻤﻬﻣ
وﻮﺸﻧ و ﻪﯾﺬﻐﺗ رﺎﺘﻓر ﺮﺑ ﻪﮐ ﺎﻤﻧ
ﯽﻣ ﺮﯿﺛﺄﺗ هﺮﺸﺣ ﻦﯾا ي ﯽﻣ ﺎﻫرﻮﺘﮐﺎﻓ ﻦﯾا .دراﺬﮔ
ﺪﻧاﻮﺗ
وﺮﭘ ﯽﻄﯿﺤﻣ ﻂﯾاﺮﺷ و ﺮﺘﺴﺑ ﺖﺑﻮﻃر ،ورﻻ ﻢﮐاﺮﺗ ،ﺮﺘﺴﺑ ﻖﻤﻋ ،ﯽﯾاﺬﻏ هﺮﯿﺟ تارذ هزاﺪﻧا ،ﺮﺘﺴﺑ عاﻮﻧا ،ﻪﯾﺬﻐﺗ تﺎﻌﻓد ،ورﻻ ﻪﯾﺬﻐﺗ ناﺰﯿﻣ ﻞﻣﺎﺷ ﺖﺑﻮﻃر و ﺎﻣد ﺪﻨﻧﺎﻣ شر
ﺪﺷﺎﺑ )
Fuso et al., 2021
؛
Holmes et al., 2012
(.
ﻪﺑﺎﺸﻣ شراﺰﮔ ﺮﺿﺎﺣ ﻖﯿﻘﺤﺗ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺎﺑ ﮏﯾ ﻪﺟﻮﺟ ياﺬﻏ ردﻮﭘ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﮐ ﺖﺳا هﺪﺷ
تﺎﻌﯾﺎﺿ ﺎﺑ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ رد هزور
هﺎﺗﻮﮐ تﺎﺠﯾﺰﺒﺳ و هﻮﯿﻣ عاﻮﻧا ﻮﺸﻧ نﺎﻣز ﻦﯾﺮﺗ
و ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد هاﺮﻤﻫ ﻪﺑ ار يورﻻ يﺎﻤﻧ
(Spranghers et al., 2017)
هﺮﺸﺣ ﻦﯾا يورﻻ هرود لﻮﻃ هﺪﺷ ﺮﮐذ ﻖﯿﻘﺤﺗ رد .
ﯾﺬﻐﺗ يﺰﺒﺳ و هﻮﯿﻣ تﺎﻌﯾﺎﺿ زا ﻪﮐ ﯽﻧﺎﻣز ﻪ
ﺪﻧدﻮﺑ هﺪﺷ
؛ ﺪﺣ دو 15 ﻪﮐ دﻮﺑ زور زور ﺶﺷ
ﯽﻣ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا ﺞﯾﺎﺘﻧ زا ﺮﺘﻤﮐ .ﺪﺷﺎﺑ
دﺎﻔﺘﺳا ﻪﺑ ناﻮﺘﺑ ﺪﯾﺎﺷ ار توﺎﻔﺗ ﻦﯾا ﻞﯿﻟد
هﻮﯿﻣ تﺎﻌﯾﺎﺿ زا ﯽﻃﻮﻠﺨﻣ زا دﻮﺑ هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﯽﯾﺎﻬﻨﺗ ﻪﺑ ﺐﯿﺳ و زﻮﻣ تﺎﻌﯾﺎﺿ زا ﻂﻘﻓ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا رد ﻪﮑﯿﺗرﻮﺻ رد ﺖﺴﻧاد رﻮﮐﺬﻣ ﺶﻫوﮋﭘ رد تﺎﺠﯾﺰﺒﺳ و ﺎﻫ
)
Spranghers et al., 2017
.(
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﯿﻧ ﺮﮕﯾد يا ﺰ شراﺰﮔ ﻪﮐ ﺖﺳا هﺪﺷ ﺐﻗﺎﻌﺘﻣ و ﯽﻨﯿﺌﺗوﺮﭘ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺮﻘﻓ ﻞﯿﻟد ﻪﺑ ﯽﯾﺎﻬﻨﺗ ﻪﺑ ﺐﯿﺳ ﭗﻟﺎﭘ زا هدﺎﻔﺘﺳا
نآ يﺎﻫﺪﯿﺳا
ﻮﺸﻧ نﺎﻣز ،يروﺮﺿ ﻪﻨﯿﻣآ ﮏﯾ ﻪﺟﻮﺟ ياﺬﻏ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ار هﺎﯿﺳ زﺎﺑﺮﺳ ﺲﮕﻣ ورﻻ يﺎﻤﻧو
ﯽﻣ هزور ﺪﯾﺎﻤﻧ ﺮﺗﺪﻨﮐ ﺪﻧاﻮﺗ )
Broeckx et al., 2021
.(
ﯽﺳرﺮﺑ ﻦﯾا ﺞﯾﺎﺘﻧ ) ﻪﻧاﺪﻫﺎﺷ ندﻮﻤﻧ ﻪﻓﺎﺿا ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ
10 ﮏﯾ ﻪﺟﻮﺟ ياﺬﻏ ﺎﺑ ﺐﯿﮐﺮﺗ رد (ﺪﺻرد رﺎﻤﯿﺗ) هزور
ﯽﻣ (A
ﺺﺧﺎﺷ ﺪﻧاﻮﺗ ﯽﺘﺴﯾز يﺎﻫ
ﺲﮕﻣ
H. illucens
.ﺪﻫد دﻮﺒﻬﺑ ار رﺎﻤﯿﺗ ﯽﮔﺮﯿﻔﺷ هرود لﻮﻃ و يورﻻ هرود لﻮﻃ
)B
ﮏﯾ ﻪﺟﻮﺟ ياﺬﻏ هزور
و زﻮﻣ و ﺐﯿﺳ تﺎﻌﯾﺎﺿ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﯽﯾﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ (ﻪﻧاﺪﻫﺎﺷ و
ﺎﺑ ﻪﯾﺎﭘ ﺐﯿﮐﺮﺗ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ 10
ﻪﺑ ﺰﻣﺮﻗ ﺖﺷﻮﮔ تﺎﻌﯾﺎﺿ ردﻮﭘ ﺪﺻرد ﯽﻨﻌﻣ رﻮﻃ
ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ ﺮﯾﺎﺳ ﺎﺑ ﺖﺳا ﺮﮐذ ﻞﺑﺎﻗ ﯽﻟو دﻮﺑ ﺮﺘﻤﮐ راد ﺺﺧﺎﺷ ﻦﯾا رد يراد
ﺪﺸﻧ هﺪﯾد ﯽﺘﺴﯾز )
لوﺪﺟ 1 .(
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﺎﻣ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪﺑﺎﺸﻣ ﺎﺷ ندﻮﻤﻧ ﻪﻓﺎﺿا ﺎﺑ ﺖﺳا هﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ ﺰﯿﻧ يا
) ﻪﻧاﺪﻫ 20 ) مﺪﻨﮔ سﻮﺒﺳ ﺎﺑ ﺐﯿﮐﺮﺗ رد (ﺪﺻرد 80
(ﺪﺻرد
ﻪﺑ . (Lawal et al., 2021) ﺖﺳاﻪﺘﻓﺎﯾ دﻮﺒﻬﺑ نآ ﯽﺘﺴﯾز يﺎﻫﺺﺧﺎﺷ ﯽﯾﺎﻬﻨﺗ ﻪﺑ سﻮﺒﺳ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ ردH. illucensﺲﮕﻣ ﯽﯾاﺬﻏ هﺮﯿﺟ ﻦﯾا رد ﺪﻨﭼ ﺮﻫ
ﻪﻧاﺪﻫﺎﺷ زا ﯽﺗوﺎﻔﺘﻣ ﺪﺻرد زا ﻪﮑﻨﯾا ﻞﯿﻟد ﻪﺑ ﺶﻫوﮋﭘ ﺪﺳﺮﯿﻣ ﺮﻈﻨﺑ ﯽﻟو ﺖﺴﯿﻧ روﺪﻘﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ود ﻖﯿﺒﻄﺗ ﺖﺳا هدﻮﺒﻧ ﯽﯾﺎﻬﻨﺗ ﻪﺑ سﻮﺒﺳ ﺰﯿﻧ ﻪﯾﺎﭘ ياﺬﻏ و هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا
ﯽﻣ ﻦﺑﺮﮐ تارﺪﯿﻫ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻞﻤﮑﻣ و ﯽﻫﺎﯿﮔ ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ ﻊﺒﻨﻣ ﮏﯾ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻪﻧاﺪﻫﺎﺷ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻞﯿﺴﻧﺎﺘﭘ ﺶﻫوﮋﭘ رد ﺪﻧاﻮﺗ
رد ﺎﺑ ﯽﺗآ يﺎﻫ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻞﻣاﻮﻋ ﺮﯾﺎﺳ ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ
ﺎﺴﻣ ﺋ .دﺮﯿﮔ راﺮﻗ ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ ﯽﯾاﺬﻏ هﺮﯿﺟ هﺪﺷ مﺎﻤﺗ ﻪﻨﯾﺰﻫ و يدﺎﺼﺘﻗا ﻞ ﻪﺑ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻖﺒﻃ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ
ﺖﺳد ) هﺪﻣآ لوﺪﺟ 1 غﺮﻣ تﺎﻌﯾﺎﺿ) ﯽﻧاﻮﯿﺣ ﯽﻨﯿﺌﺗوﺮﭘ ﻊﺑﺎﻨﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا (
ﯿﺳ زﺎﺑﺮﺳ ﺲﮕﻣ ﯽﯾاﺬﻏ هﺮﯿﺟ رد (ﺖﺷﻮﮔ و ﯽﻨﻌﻣ ﺮﺛا هﺎ
وﻮﺸﻧ نﺎﻣز رد يراد ﺮﺸﺣ ﻦﯾا هﺮﯿﻔﺷ و ورﻻ يﺎﻤﻧ
) ﻪﯾﺎﭘ ﯽﯾاﺬﻏ هﺮﯿﺟ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ه ﻪﺘﺷاﺪﻧ ﺪﻫﺎﺷ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ (A
ﯽﻣ ﺪﻨﭼ ﺮﻫ .ﺖﺳا ﻪﯾﺎﭘ ياﺬﻏ ﺎﺑ ﺐﯿﮐﺮﺗ رد ﺖﺷﻮﮔ تﺎﻌﯾﺎﺿ ردﻮﭘ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﯽﻫﺎﻣ تﺎﻌﯾﺎﺿ ردﻮﭘ ﺖﻔﮔ ناﻮﺗ
د يﺮﺘﻬﺑ يراﺬﮔﺮﺛا ر
ﻮﺸﻧ نﺎﻣز ﺶﻫﺎﮐ و
.ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد ﺎﻤﻧ
درآ درز ﮏﺳﻮﺳ شروﺮﭘ صﻮﺼﺧ رد ﻪﮐ ﯽﺸﻫوﮋﭘ رد ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻦﯾا ﺎﺑ ﻪﺑﺎﺸﻣ
. L molitor Tenebrio
تﺎﻌﯾﺎﺿ زا ﯽﻫﺎﻣ تﺎﻌﯾﺎﺿ ﺖﺳا هﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ ﺰﯿﻧ هﺪﺷ مﺎﺠﻧا
ﺷﻮﮔ تارﺪﯿﻫ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺎﺑ ﺐﯿﮐﺮﺗ رد ﺰﻣﺮﻗ ﺖ ﺮﺛا ﻦﺑﺮﮐ
يﺮﺘﻬﺑ ﯽﺸﺨﺑ ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد
)
Ojaghi, 2021
( . ﺮﮕﯾد ﻪﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﻪﺘﮑﻧ ﯽﯾﺎﻬﻨﺗ ﻪﺑ ﻪﮐ ﯽﻧﺎﻣز ﻪﮐ دﻮﺑ ﻦﯾا ﻖﯿﻘﺤﺗ ﻦﯾا رد
ﺌﺗوﺮﭘ تﺎﻌﯾﺎﺿ سﺎﺳا ﻦﯿﻤﻫ ﺮﺑ .ﺪﻨﺘﻓر ﻦﯿﺑ زا يورﻻ ﻪﻠﺣﺮﻣ رد ﺶﯾﺎﻣزآ درﻮﻣ تاﺮﺸﺣ ﯽﻣﺎﻤﺗ ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﺰﻣﺮﻗ ﺖﺷﻮﮔ ﺎﯾ ﯽﻫﺎﻣ تﺎﻌﯾﺎﺿ ردﻮﭘ زا ﯿ
ياﺮﺑ ﯽﯾﺎﻬﻨﺗ ﻪﺑ ﯽﻨ
ﯽﻤﻧ ﻪﯿﺻﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ ناﻮﻨﻋ ﭻﯿﻫ ﻪﺑ هﺮﺸﺣ ﻦﯾا شروﺮﭘ رد ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻦﯾا ﺎﺑ ﻖﺑﺎﻄﻣ .ﺪﺷﺎﺑ
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺐﯿﮐﺮﺗ و ﺖﺷﻮﮔ ،غﺮﻣ تﺎﻌﯾﺎﺿ ردﻮﭘ ﻞﻣﺎﺷ ﯽﯾاﺬﻏ هﺮﯿﺟ ﻪﺳ ﺮﯿﺛﺄﺗ ﺰﯿﻧ يﺮﮕﯾد
ﺬﻏ هﺮﯿﺟ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ود ﻦﯾا ا
ﺪﻧدﻮﺑ هﺪﺷ ﻪﯾﺬﻐﺗ ﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ ﻦﯾا ﺎﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﯾﺎﻫورﻻ ﻞﻣﺎﮐ ﺮﯿﻣ و گﺮﻣ هﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪﮐ ﺖﺳا هﺪﺷ ﯽﺳرﺮﺑ هﺎﯿﺳ ﺲﮕﻣ زﺎﺑﺮﺳ ﯽﯾ
)
Gobbi et al., 2013
.(
ﻢﺴﯿﻧﺎﮑﻣ ﺶﯿﺑ فﺮﺼﻣ ﺎﺑ ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫ هﺎﺗﻮﮐ ﺮﻤﻋ لﻮﻃ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ تاﺮﺸﺣ زا ﯽﺧﺮﺑ رد ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ ﺪﺣ زا
ﯽﻣ ﺮﺗ دﻮﺷ ﻪﺑ زﻮﻨﻫ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ ﯽﺘﺳرد
هﺪﺸﻧ
ﺖﺳا ؛ ﻪﺑ ﺎﻣا ﯽﻣ ﺮﻈﻧ ﺗ ﺎﺑ ﺎﻬﻧآ ﺮﯿﻣ و گﺮﻣ ﻢﻬﻣ ﻞﯾﻻد زا ناﻮﺘﺑ ار تاﺮﺸﺣ نﺪﺑ ﮏﯾژﻮﻟﻮﯾﺰﯿﻓ يﺎﻫﺪﻨﯾآﺮﻓ رد ،ﯽﻧژوﺮﺘﯿﻧ ﯽﻤﺳ و ﺪﺋاز داﻮﻣ ﺪﯿﻟﻮﺗ ﺶﯾاﺰﻓا ﺪﺳر ﻊﺑﺎﻨﻣ زا ﻪﯾﺬﻐ
ﺗوﺮﭘ ﺌ ﺖﺴﻧاد ﯽﯾﺎﻬﻨﺗ ﻪﺑ ﯽﻧاﻮﯿﺣ ﻦﯿ )
Rumpold & Schlüter, 2013
؛
Sanz et al., 2004
.(
ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ ﻟﺎﻄﻣ ﻦﯾا رد ﺖﺳا ﺮﮐذ ﻞﺑﺎﻗ ،نﺎﻧ تﺎﻌﯾﺎﺿ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﻌ
ﻮﮑﺴﯿﺑ ﺋ يﺎﻫورﻻ ﻞﻣﺎﮐ ﺮﯿﻣ و گﺮﻣ ،ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺎﺑ ﻪﺑﺎﺸﻣ .ﺪﺷ هﺎﯿﺳ زﺎﺑﺮﺳ ﺲﮕﻣ يﺎﻫورﻻ ﻞﻣﺎﮐ تﺎﻔﻠﺗ ﺚﻋﺎﺑ ﯽﯾاﺬﻏ هﺮﯿﺟ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﯽﻧورﺎﮐﺎﻣ و ﺖﯿ ﮏﺳﻮﺳ
ﺖﺒﺴﻧ ﺎﻫورﻻ ياﺮﺑ نآ ندﻮﺑ ﯽﻤﺳ و ﮏﻤﻧ دﻮﺟو ﻪﺑ نآ ﻞﯿﻟد ﻪﮐ ،هﺪﯾدﺮﮔ شراﺰﮔ ﺰﯿﻧ هﺪﺷ ﺮﮐذ رﺎﻤﯿﺗ ﻪﺳ ﺮﻫ زا ﻪﯾﺬﻐﺗ ﺎﺑ درآ درز ﺖﺳا هﺪﺷ هداد
)
Ojaghi, 2021
.(
ﻪﺑ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺖﺳد رد هﺪﻣآ هﺮﯿﺟ ﺮﯿﺛﺄﺗ ﯽﺳرﺮﺑ صﻮﺼﺧ ﺮﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﯽﯾاﺬﻏ يﺎﻫ
ﺮﻤﻋ لﻮﻃ ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ﻞﻣﺎﮐ تاﺮﺸﺣ ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ ﻦﯿﺑ رد ﻪﮐ ﺪﻫد
يراد
ﺖﺷاد دﻮﺟو )
05 /0
; P<
6
; df=
53 / 86 ( )H=
لوﺪﺟ 2 ﺮﻤﻋ لﻮﻃ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ .(
رﺎﻤﯿﺗ ياﺮﺑ ﺮﻧ داﺮﻓا ) (غﺮﻣ تﺎﻌﯾﺎﺿ)D
215 /0 438± / 18 (زور ﺮﻧ ﺮﻤﻋ لﻮﻃ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ و
رﺎﻤﯿﺗ ياﺮﺑ ﮏﯾ ﻪﺟﻮﺟ ياﺬﻏ طﻮﻠﺨﻣ)C
نﺎﺘﮐ و هزور 10
)(ﺪﺻرد 298 /0 955 ± / 11 داﺮﻓا ﺪﻨﻧﺎﻤﻫ .دﻮﺑ (زور غﺮﻣ تﺎﻌﯾﺎﺿ رﺎﻤﯿﺗ ياﺮﺑ ﺰﯿﻧ هدﺎﻣ ﺮﻤﻋ لﻮﻃ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﺮﻧ
) ) (D
191 /0 632± / 17 ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ و (زور ﮏﯾ ﻪﺟﻮﺟ ياﺬﻏ طﻮﻠﺨﻣ رﺎﻤﯿﺗ ياﺮﺑ هدﺎﻣ ﺮﻤﻋ لﻮﻃ
نﺎﺘﮐ و هزور 10
) ﺪﺻرد ) (C
308 /0 621± / 12 دﻮﺑ (زور ﻦﯾا زا ﻪﮐ
ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ﺮﻈﻧ هدﺎﻣ داﺮﻓا ﺮﻤﻋ لﻮﻃ .ﺪﻧا هدﻮﺑ يورﻻ هرود ﯽﯾاﺬﻏ ﻢﯾژر ﺮﯿﺛﺎﺗ ﺖﺤﺗ ﻢﻫ ﻪﺑ ﻪﺑﺎﺸﻣ هدﺎﻣ و ﺮﻧ داﺮﻓا ﺪﻫد
رﺎﻤﯿﺗ رد ﻪﺟﻮﺟ ياﺬﻏ ردﻮﭘ ﮐ
ﻪﯾﺎﭘ ياﺬﻏ ناﻮﻨﻌﺑ ﻪ
ﺎﯾ ﺎﺷ ﺪﻫ ﺮﺑاﺮﺑ ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا 416
/0 781± / 14 هﺮﯿﺟ ﯽﻣﺎﻤﺗ ﺎﺑ ﻪﮐ دﻮﺑ زور رﺎﻤﯿﺗ زا ﺮﯿﻏ ﻪﺑ ﺎﻫ
) غﺮﻣ تﺎﻌﯾﺎﺿ (D
ﺖﺷاﺪﻧ يراد ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا )
05 /0
; P>
6
;
41df=
/ 61 )(H=
لوﺪﺟ 2
.( هﺮﯿﺟ ﺮﯿﺛﺎﺗ رد هﺎﯿﺳ زﺎﺑﺮﺳ ﺲﮕﻣ ﯽﮔﺮﯿﻔﺷ و يورﻻ نزو ﺮﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﯽﯾاﺬﻏ يﺎﻫ لوﺪﺟ
3 .ﺖﺳا هﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ﺞﯾﺎﺘﻧ
هﺮﯿﺟ ﺪﻫد هدﺎﻔﺘﺳا ﯽﯾاﺬﻏ يﺎﻫ رد هﺪﺷ
ﯽﻣ ﺮﯿﺛﺄﺗ هﺮﯿﻔﺷ و ورﻻ نزو ﺮﺑ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا راﺬﮔ
ﻧ ) ﺖﺷاد دﻮﺟو ﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ ﻦﯿﺑ يراد ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا و ﺪ لوﺪﺟ
3 .(
ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ يورﻻ نزو ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ رﺎﻤﯿﺗ
ﺿ)I
(زﻮﻣ تﺎﻌﯾﺎ
) 001 /0 080± /0 (مﺮﮔ دﻮﺑ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ يورﻻ نزو ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ و ردﻮﭘ
دﻮﺑ غﺮﻣ تﺎﻌﯾﺎﺿ )
001 /0 040± /0 (مﺮﮔ ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﺮﮕﯾد يﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ ﯽﻣﺎﻤﺗ ﺎﺑ ﻪﮐ يراد
) ﺪﻨﺘﺷاد 05 /0
; P<
78 , 6
; df=
71 / 68 .( F=
رﺎﻤﯿﺗ رد ﯽﮔﺮﯿﻔﺷ نزو ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﺮﺧآ ﻦﺳ ورﻻ نزو زا توﺎﻔﺘﻣ طﻮﻠﺨﻣ)G
ﻪﺟﻮﺟ ياﺬﻏ ﮏﯾ
هزور ﯽﻫﺎﻣ تﺎﻌﯾﺎﺿ و
) 001 /0 050± /0 (مﺮﮔ رﺎﻤﯿﺗ رد ﺰﯿﻧ هﺮﯿﻔﺷ نزو ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ يورﻻ هرود فﻼﺧﺮﺑ .دﻮﺑ ) (زﻮﻣ تﺎﻌﯾﺎﺿ)I
001 /0 036± /0 (مﺮﮔ .ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ يورﻻ هرود فﻼﺧﺮﺑ
رﺎﻤﯿﺗ رد ﺰﯿﻧ هﺮﯿﻔﺷ نزو ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ ) (زﻮﻣ تﺎﻌﯾﺎﺿ)I
001 /0 03± /0 (مﺮﮔ .ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ رد
ﯽﻘﯿﻘﺤﺗ ﺎﺑ ﻪﺑﺎﺸﻣ ﺮﮕﯾد ﺖﺳا هﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا ﺞﯾﺎﺘﻧ
زا هدﺎﻔﺘﺳا
هﻮﯿﻣ تﺎﻌﯾﺎﺿ ﯽﻣ ﺮﻣا ﻦﯾا ﻪﮐ ﺪﻫد ﺶﯾاﺰﻓا ار ﺎﻫورﻻ نزو
هﻮﯿﻣ تﺎﻌﯾﺎﺿ رد بآ و ﺮﺒﯿﻓ يﻻﺎﺑ ياﻮﺘﺤﻣ ﻞﯿﻟد ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ ﺪﺷﺎﺑ
(Lalander et al., 2019)
. ﻪﺑﺎﺸﻣ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ
زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺖﺳا هﺪﺷ شراﺰﮔ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا رد هﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺎﺑ ﺎﺑﺮﺳ ﺲﮕﻣ ورﻻ ﺪﺷر ،ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ دﻮﺒﻤﮐ ﻞﯿﻟد ﻪﺑ ﯽﯾﺎﻬﻨﺗ ﻪﺑ ﺐﯿﺳ ﭗﻟﺎﭘ
ار يورﻻ نزو و هﺎﯿﺳ ز
دوﺪﺤﻣ ﯽﻣ ﺪﻨﮐ )
Broeckx et al., 2021
.(
طﻮﺑﺮﻣ ورﻻ ﻪﻠﺣﺮﻣ نزو ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ ﺰﯿﻧ ﺮﺿﺎﺣ ﻖﯿﻘﺤﺗ رد ) دﻮﺑ ﺐﯿﺳ تﺎﻌﯾﺎﺿ ﻪﺑ
لوﺪﺟ 3 .(
لوﺪﺟ 1 - هﺮﯿﺟ ﺎﺑ ﻪﺘﻓﺎﯾ شروﺮﭘ هﺎﯿﺳ زﺎﺑﺮﺳ ﺲﮕﻣ ﯽﮔﺮﯿﻔﺷ هرود لﻮﻃ و يورﻻ هرود لﻮﻃ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ :ﻞﻣﺎﺷ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﯽﯾاﺬﻏ يﺎﻫ
ردﻮﭘ ﮏﯾ ﻪﺟﻮﺟ ياﺬﻏ ) هزور
(A
طﻮﻠﺨﻣ ردﻮﭘ ﮏﯾ ﻪﺟﻮﺟ ياﺬﻏ هزور
) 90 ﺪﺻرد ( ﻪﻧاﺪﻫﺎﺷ رﺬﺑ و )
10 ﺪﺻرد ( ) طﻮﻠﺨﻣ ،(B
ردﻮﭘ ﮏﯾ ﻪﺟﻮﺟ ياﺬﻏ هزور
) 90 ﺪﺻرد ( نﺎﺘﮐ رﺬﺑ و ) 10 ﺪﺻرد ( ) (C
ردﻮﭘ ،
) غﺮﻣ تﺎﻌﯾﺎﺿ ،(D
) هزور ﮏﯾ ﻪﺟﻮﺟ ياﺬﻏ ردﻮﭘ طﻮﻠﺨﻣ 90
) غﺮﻣ تﺎﻌﯾﺎﺿ ردﻮﭘ + (ﺪﺻرد 10
(ﺪﺻرد ) ( ،E
طﻮﻠﺨﻣ ردﻮﭘ ﻪﺟﻮﺟ ياﺬﻏ ﮏﯾ
هزور ) 90 ﺪﺻرد ( ردﻮﭘ +
) ﺖﺷﻮﮔ تﺎﻌﯾﺎﺿ 10
(ﺪﺻرد ) (F
هزور ﮏﯾ ﻪﺟﻮﺟ ياﺬﻏ ردﻮﭘ طﻮﻠﺨﻣ ، )
90 (ﺪﺻرد + ﯽﻫﺎﻣ تﺎﻌﯾﺎﺿ ردﻮﭘ )
10 ﺪﺻرد ( ) (، G
ﺐﯿﺳ تﺎﻌﯾﺎﺿ ) زﻮﻣ تﺎﻌﯾﺎﺿ و (H)
.(I
Table 1. Comparison of the larval and pupae developmental time of the black soldier fly reared on different diets including chicken starter powder (A), mixture of chicken starter powder (90%) + hemp seed (10%) (B), mixture of chicken starter powder (90%) + flax seed (10%) (C), chicken waste powder (D), chicken starter powder (90%) +waste powder mixture chicken (10% ) (E), chicken starter (90%) +meat waste powder mixture (10% ) (F), chicken starter (90% ) + fish waste powder mixture (10% ) (G), apple waste (H) and banana waste (I).
Pupae Developmental Time (day) Laraval Developmental Time (day)
Treatments n** Mean ± SE Mean ± SE
22.706±0.219 c 15.980±0.126 e*
A 51
22.804±0.264 c 15.118±0.124 e
51
B 51 15.549±0.159 e 22.392±0.228 c
C 51 18.314±0.174 b 22.216±0.256 c
D E 51 16.255±0.177 c 23.725±0.233 b
22.549±0.208 c 16.780±0.168 d
51
F 51 15.490±0.138 e 22.529±0.195 c
G 51 21.960±0.206 a 24.922±0.185 a
H I 51 21.471±0.162 a 24.222±0.101 ab
ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﺮﮕﻧﺎﯿﺑ نﻮﺘﺳ ﺮﻫ رد ﻪﺑﺎﺸﻣ ﺮﯿﻏ فوﺮﺣ*
ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ راد ﯽﻣ ﺎﻫ ﺪﺷﺎﺑ 05) /0 P<
( .
*Non-similar letters in each column indicate a significant difference in mean (P< 0.05).
تاﺮﺸﺣ داﺪﻌﺗ**
** Number of insects
) ﺖﺷاد ورﻻ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ يﺮﺘﻤﮐ نزو هﺮﯿﻔﺷ ﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ ﯽﻣﺎﻤﺗ رد لوﺪﺟ
3 ﻪﺑ ﻪﮐ ( ﯽﻣ ﺮﻈﻧ ﺪﻨﯾآﺮﻓ رد بآ ياﻮﺘﺤﻣ نداد ﺖﺳد زا ﻞﯿﻟد ﻪﺑ نزو ﺶﻫﺎﮐ ﻦﯾا ﺪﺳر ﻪﻟﺎﺤﺘﺳا
ﯽﻣ راﺮﻗ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﺖﺤﺗ ار هﺪﺷ ﺪﯿﻟﻮﺗ لﻮﺼﺤﻣ ﺖﯿﻤﮐ ﻪﮐاﺮﭼ ﺖﺳا ﯽﻤﻬﻣ رﺎﯿﺴﺑ رﻮﺘﮐﺎﻓ ،هﻮﺒﻧا شروﺮﭘ ياﺮﺑ يورﻻ نزو .ﺖﺳا ﯽﮔﺮﯿﻔﺷ ﻪﺑ يورﻻ ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻪﺑ ﻪﮐ ﺪﻫد
ظﺎﺤﻟ
ﯽﻣ يدﺎﺼﺘﻗا ﺑ ﯽﯾاﺬﻏ هﺮﯿﺟ ﻪﺑ ﯽﻫﺎﻣ تﺎﻌﯾﺎﺿ ندﻮﻤﻧ ﻪﻓﺎﺿا ﺖﺳا هﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ ﯽﺸﻫوﮋﭘ رد .ﺪﺷﺎﺑ ﯽﺘﯿﻤﻫا ﺰﺋﺎﺣ ﻞﻣﺎﻋ ﺪﻧاﻮﺗ
ﻪ ﯽﻣ ﯽﻧاﻮﯿﺣ ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ ﻊﺒﻨﻣ ناﻮﻨﻋ ﺪﻧاﻮﺗ
ﺖﺴﯾز ﻞﯾﺪﺒﺗ نﺎﻣﺪﻧار ﺶﯾاﺰﻓا و هﺮﯿﻔﺷ و ورﻻ ﯽﯾﺎﻬﻧ نزو ﺶﯾاﺰﻓا ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﺪﺷﺎﺑ هﺎﯿﺳ زﺎﺑﺮﺳ ﺲﮕﻣ هدﻮﺗ
)
Isibika et al., 2021
.(
هداد نﺎﺸﻧ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا رد ﺪﻨﭼ ﺮﻫ
ناﺰﯿﻣ ﻪﺑ ﯽﻫﺎﻣ تﺎﻌﯾﺎﺿ ندﻮﻤﻧ ﻪﻓﺎﺿا ﻪﮐ ﺪﺷ 10
ﻪﺟﻮﺟ ياﺬﻏ ﻪﺑ ﺪﺻرد هزور ﮏﯾ
ﯽﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ﯽﻤﻧ دﺎﺠﯾا هﺮﯿﻔﺷ و ﺮﺧآ ﻦﺳ ورﻻ نزو رد يراد
ﻞﺑﺎﻗ ﻪﺘﮑﻧ .ﺪﯾﺎﻤﻧ
هﺮﯿﻔﺷ و ﺎﻫورﻻ نزو ﯽﺳرﺮﺑ رد ﻪﺟﻮﺗ تاﺮﺸﺣ نزو دروآﺮﺑ ،ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا رد ﯽﯾاﺬﻏ هﺮﯿﺟ ﺮﯿﯿﻐﺗ ﺎﺑ ﺎﻫ
ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ .دﻮﺑ ﯽﮔﺮﯿﻔﺷ و يورﻻ ﻪﻠﺣﺮﻣ ود ﺮﻫ رد (ﺮﺗ) هﺪﻧز
ﯽﻣ هدﺎﻔﺘﺳا نﺎﯾﺰﺑآ و رﻮﯿﻃ ﯽﯾاﺬﻏ هﺮﯿﺟ رد هﺮﺸﺣ ﻦﯾا هﺪﺷ ﮏﺸﺧ ردﻮﭘ زا دراﻮﻣ زا يرﺎﯿﺴﺑ رد ﻪﮑﻨﯾا ) دﻮﺷ
Makkar et al., 2014
(.
و ﺎﻫورﻻ ﮏﺸﺧ نزو يﺮﯿﮔزاﺪﻧا
هﺮﯿﻔﺷ ﺶﻫوﮋﭘ ياﺮﺑ ﺎﻫ ﻫ
ﯽﻣ ﯽﺗآ يﺎ رﺎﯿﻌﻣ ﺪﻧاﻮﺗ
ﻖﯿﻗد يﺮﺗ هﺮﯿﺟ ﻞﯿﺴﻧﺎﺘﭘ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ ياﺮﺑ شروﺮﭘ رد ﯽﯾاﺬﻏ يﺎﻫ
ﺲﮕﻣ
H. Illucens
ﺪﺷﺎﺑ
. هﺮﯿﺟ زا ﻪﯾﺬﻐﺗ ﺎﺑ هﺎﯿﺳ زﺎﺑﺮﺳ ﺲﮕﻣ يراﺬﮔﻢﺨﺗ ناﺰﯿﻣ صﻮﺼﺧ رد
ﻪﺑ ﯽﺘﺴﯾز ﻢﻬﻣ ﺺﺧﺎﺷ ﻦﯾا داد نﺎﺸﻧ ﺞﯾﺎﺘﻧ ،ﻒﻠﺘﺨﻣ ﯽﯾاﺬﻏ يﺎﻫ ﯽﻨﻌﻣ رﻮﻃ
ﺮﯿﺛﺎﺗ ﺖﺤﺗ يراد
ﺖﺳا هدﻮﺑ نﻮﻣزآ درﻮﻣ يﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ )
05 /0
; P<
84 , 8
; df=
90 / 25 ( )F=
لوﺪﺟ 4 ﻢﺨﺗ ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ .(
رﺎﻤﯿﺗ رد يﺰﯾر طﻮﻠﺨﻣ)B
ﮏﯾ ﻪﺟﻮﺟ ياﺬﻏ هزور
90 ﺪﺻرد
و( (ﺪﺻرد10 )ﺖﺷﻮﮔ تﺎﻌﯾﺎﺿ و(ﺪﺻرد90 )هزورﮏﯾ ﻪﺟﻮﺟ ياﺬﻏ طﻮﻠﺨﻣ)Fرﺎﻤﯿﺗ رد يﺰﯾرﻢﺨﺗ ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ و (ﻢﺨﺗ5548/±494/) (ﺪﺻرد10ﻪﻧاﺪﻫﺎﺷ )6 / 30 8± / 224 .ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ (ﻢﺨﺗ نﺎﺘﮐ رﺬﺑ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﯽﺗﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ندوﺰﻓا داد نﺎﺸﻧ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ
) 10 ﺪﺻرد ( ) ﯽﻫﺎﻣ تﺎﻌﯾﺎﺿ و (C
) 10 ﺪﺻرد ( ) ياﺬﻏ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ (G
ﮏﯾ ﻪﺟﻮﺟ ) هزور ﻪﺑ (A
ﯽﻨﻌﻣ ﺮﺛا ﻪﯾﺎﭘ هﺮﯿﺟ ناﻮﻨﻋ ﻢﺨﺗ ناﺰﯿﻣ ﺮﺑ يراد
) ﺖﺷاﺪﻧ هدﺎﻣ داﺮﻓا يراﺬﮔ 05
/0
; P>
84 8,
; df=
36 /2 ) (F=
لوﺪﺟ 4 ( رد ﻪﻈﺣﻼﻣ ﻞﺑﺎﻗ ﻪﺠﯿﺘﻧ.
ﻢﺨﺗ ناﺰﯿﻣ يﺮﺑاﺮﺑ ود دوﺪﺣ ﺶﯾاﺰﻓا ﺶﯾﺎﻣزآ ﻦﯾا هدﺎﻣ يراﺬﮔ
ندوﺰﻓا ﺎﺑ هﺮﺸﺣ ﻦﯾا يﺎﻫ 10
) ﻪﻧاﺪﻫﺎﺷ ﺪﺻرد ) ﻪﯾﺎﭘ ياﺬﻏ هﺮﯿﺟ ﻪﺑ (B
) (A
6/
21 5± / 262 .دﻮﺑ (ﻢﺨﺗ
ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ ناﺰﯿﻣ ﻪﺑ غﺮﻣ تﺎﻌﯾﺎﺿ ردﻮﭘ ندﺮﮐ ﻪﻓﺎﺿا ﺪﻫد
10 ﯽﻣ ﺰﯿﻧ ﻪﯾﺎﭘ هﺮﯿﺟ ﻪﺑ ﺪﺻرد ﯽﻨﻌﻣ و ﻪﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ ناﺰﯿﻣ ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ
هدﺎﻣ داﺮﻓا يﺰﯾﺮﻤﺨﺗ يراد
)9 / 58 9± / 456 ) ﺪﻫد ﺶﯾاﺰﻓا ﻪﯾﺎﭘ ﯽﯾاﺬﻏ هﺮﯿﺟ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ار (ﻢﺨﺗ لوﺪﺟ
4 ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ﺞﯾﺎﺘﻧ ،ﻦﯾا ﺮﺑ نوﺰﻓا .(
ﺐﯿﺳ تﺎﻌﯾﺎﺿ زا ﻪﯾﺬﻐﺗ ﺎﺑ ﺎﻫورﻻ ﻪﮑﻨﯾا دﻮﺟو ﺎﺑ ﺪﻫد
) (H
) زﻮﻣ و ﯽﻣ (I
ﻞﻣﺎﮐ تاﺮﺸﺣ ﯽﻟو ﺪﻨﯾﺎﻤﻧ ﻞﯿﻤﮑﺗ ﻞﻣﺎﮐ هﺮﺸﺣ ﺎﺗ ار دﻮﺧ يﺪﺷر ﻞﺣاﺮﻣ ﺪﻨﻧاﻮﺗ هداد نﺎﺸﻧ ﯽﺸﻫوﮋﭘ رد ﺎﻣ ﺞﯾﺎﺘﻧ فﻼﺧ ﺮﺑ .ﺪﻧدﻮﺒﻧ يﺰﯾﺮﻤﺨﺗ ﻪﺑ ردﺎﻗ
ﺲﮕﻣ ﻞﻣﺎﮐ تاﺮﺸﺣ ﻪﮐ ﺖﺳا هﺪﺷ
H. illucens
ﻞﺣاﺮﻣ رد ﺐﯿﺳ و زﻮﻣ تﺎﻌﯾﺎﺿ زا ﻪﯾﺬﻐﺗ ﺎﺑ ﯽﻣ يﺰﯾﺮﻤﺨﺗ ﻪﺑ ردﺎﻗ يورﻻ
ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻪﺑﺎﺸﻣ ﯽﻟو ﯽﻣ شراﺰﮔ ﺎﻣ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺎﺑ
-
ﯽﻤﻧ ﯽﮕﻧﺮﻓ ﻪﺟﻮﮔ تﺎﻌﯾﺎﺿ زا ﻪﯾﺬﻐﺗ ﺎﺑ هﺮﺸﺣ ﻦﯾا ﺪﻨﻨﮐ ﻪﺑ ار دﻮﺧ يﺪﻌﺑ ﻞﺴﻧ ﺪﻧاﻮﺗ
) دروآ دﻮﺟو
Yasar & cirik, 2018
ﻢﺨﺗ ناﺰﯿﻣ ﻪﮐ ﺮﮕﯾد ﯽﺸﻫوﮋﭘ رد .(
ﻦﯾا يراﺬﮔ
نﺎﺸﻧ ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ غﺮﻣ ﯽﯾاﺬﻏ هﺮﯿﺟ و زﻮﻣ تﺎﻌﯾﺎﺿ زا ﻪﯾﺬﻐﺗ ﺎﺑ هﺮﺸﺣ ﻢﺨﺗ ناﺰﯿﻣ ،غﺮﻣ ﯽﺘﻌﻨﺻ كارﻮﺧ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ زﻮﻣ ﭗﻟﺎﭘ ﻪﮐ هﺪﺷ هداد
ﻪﺑ ار يﺰﯾر ﯽﻨﻌﻣ رﻮﻃ -
ﯽﻣ ﺶﻫﺎﮐ يراد ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ) ﺪﻫد
3/
34 3± / 175 و 4/
49 3± / 408 (ﻢﺨﺗ )
Giffari et al., 2021
.(
ﯽﻣ هﺪﺷ ﺮﮐذ ﻖﯿﻘﺤﺗ ود و ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ ﺞﯾﺎﺘﻧ فﻼﺘﺧا ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ
ﺐﯿﺳ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻞﯿﻟد ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا رد ﺎﻫورﻻ ﻪﯾﺬﻐﺗ ياﺮﺑ ﯽﯾاﺬﻏ داﻮﻣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻞﻣﺎﮐ زﻮﻣ و
ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا هﻮﯿﻣ ود ﻦﯾا تﺎﻌﯾﺎﺿ زا ﺎﻣ ﯽﺳرﺮﺑ رد ﻪﮑﯿﺗرﻮﺻ رد ﺪﺷﺎﺑ ﺎﻫ
.دﻮﺑ هﻮﯿﻣ ﺖﺳﻮﭘ ﻞﻣﺎﺷ ﺎﺗﺪﻤﻋ ﻪﮐ ﺶﻫوﮋﭘ رد ﯽﻓﺮﻃ زا
) (2018 Yasar & cirik
نﺎﻫﺎﯿﮔ ﺎﺑ هاﺮﻤﻫ زﺎﺑ قﺎﺗا رد ﺶﯾﺎﻣزآ ﺖﻔﺟ هﺎﮕﯾﺎﺟ ناﻮﻨﻌﺑ راﺪﻠﮔ
ﯽﯾاﺬﻏ ﻊﺒﻨﻣ و يﺮﯿﮔ
ﺶﯾﺎﻣزآ ﺮﺿﺎﺣ ﻖﯿﻘﺤﺗ رد ﻪﮑﯿﻟﺎﺣ رد دﻮﺑ هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﻞﻣﺎﮐ تاﺮﺸﺣ ﺮﮑﺷ و بآ زا ﻞﻣﺎﮐ تاﺮﺸﺣ ﻪﯾﺬﻐﺗ ﺎﺑ و ﻪﺘﺴﺑ ﻂﯿﺤﻣ رد ﺎﻫ
10 ﻦﯾا .دﻮﺑ هﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﺪﺻرد
ﯽﻣ عﻮﺿﻮﻣ ﻢﺨﺗ ناﺰﯿﻣ رد ﺪﻧاﻮﺗ
ﺪﺷﺎﺑ راﺬﮔﺮﺛا ﻞﻣﺎﮐ تاﺮﺸﺣ يراﺬﮔ .
ﻪﮑﻧﺎﻨﭽﻤﻫ شراﺰﮔ ﯽﻣ ﻞﻣﺎﮐ تاﺮﺸﺣ ﻪﯾﺬﻐﺗ ﻪﮐ ﺖﺳا هﺪﺷ ﻢﺨﺗ ناﺰﯿﻣ رد تﺪﺷ ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ
يراﺬﮔ
هدﺎﻣ ) ﺪﺷﺎﺑ ﺮﺛﻮﻣ هﺎﯿﺳ زﺎﺑﺮﺳ ﺲﮕﻣ يﺎﻫ
Bertinetti et al., 2019
ﺗ رﺎﮔآ و ﺮﮑﺷ طﻮﻠﺨﻣ ﺎﺑ ﻞﻣﺎﮐ تاﺮﺸﺣ ﻪﮐ يرﺎﻤﯿﺗ رد ،ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯿﻤﻫ رد .(
دوﺪﺣ ﺪﻧدﻮﺑ هﺪﺷ ﻪﯾﺬﻐ
5/
1 و ﺮﺑاﺮﺑ ﯽﻧﺎﻣز طﻮﻠﺨﻣ ﺎﺑ ﻪﮐ زا ﺶﯿﺑ ﺪﻧدﻮﺑ هﺪﺷ ﻪﯾﺬﻐﺗ ﺮﮑﺷ و ﺮﯿﺷ
5 هدﻮﺗ نزو (ﺮﻄﻘﻣ بآ ﺎﺑ ﻪﯾﺬﻐﺗ) ﺪﻫﺎﺷ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺮﺑاﺮﺑ ﻢﺨﺗ يﺎﻫ
.ﺖﺳا هدﻮﺑ ﺮﺘﺸﯿﺑ ﯽﻣ ﺮﻈﻨﺑ
-
ﻞﻤﻌﻟارﻮﺘﺳد و هﺮﺸﺣ ﻦﯾا هﻮﺒﻧا شروﺮﭘ رد ﺪﺳر ) ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد نآ ياﺮﺑ ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫ
Sheppard et al., 2002
ﻞﻣﺎﮐ تاﺮﺸﺣ ﻪﯾﺬﻐﺗ ( هﮋﯾو ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ ﯽﺘﺴﯾﺎﺑ
ﯽﻣ ﻪﻨﯿﻣز ﻦﯾا رد ﯽﺗآ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ و دﺮﯿﮔ راﺮﻗ نآ شروﺮﭘ ﺪﻧور دﻮﺒﻬﺑ رد ﺪﻧاﻮﺗ
ﺪﺷﺎﺑ ﺮﺛﻮﻣ .
طﻮﻠﺨﻣ ردﻮﭘ ﮏﯾ ﻪﺟﻮﺟ ياﺬﻏ هزور
) 90 ﺪﺻرد ( ﻪﻧاﺪﻫﺎﺷ رﺬﺑ و )
10 ﺪﺻرد ( ) طﻮﻠﺨﻣ ،(B
ردﻮﭘ ﮏﯾ ﻪﺟﻮﺟ ياﺬﻏ هزور
) 90 ﺪﺻرد ( نﺎﺘﮐ رﺬﺑ و ) 10 ﺪﺻرد
( ر ﮏﯾ ﻪﺟﻮﺟ ياﺬﻏ ردﻮﭘ طﻮﻠﺨﻣ (، E ( )ﺪﺻرد10 )غﺮﻣ تﺎﻌﯾﺎﺿ ردﻮﭘ +( ﺪﺻرد90 )هزور ﮏﯾ ﻪﺟﻮﺟ ياﺬﻏ ردﻮﭘ طﻮﻠﺨﻣ ،(D) غﺮﻣ تﺎﻌﯾﺎﺿ ردﻮﭘ ،(C) هزو (.G ( )ﺪﺻرد10 )ﯽﻫﺎﻣ تﺎﻌﯾﺎﺿ ردﻮﭘ +( ﺪﺻرد90 )هزور ﮏﯾ ﻪﺟﻮﺟ ياﺬﻏ ردﻮﭘ طﻮﻠﺨﻣ (، F) (ﺪﺻرد10) ﺖﺷﻮﮔ تﺎﻌﯾﺎﺿ ردﻮﭘ + (ﺪﺻرد90)
Table 2. Comparison of female and male longivity of the black soldier fly reared on different diets including chicken starter powder (A), mixture of chicken starter powder (90%) + hemp seed (10%) (B), mixture of chicken starter powder (90%) + flax seed (10%) (C), chicken waste powder (D), chicken starter powder (90%) + waste powder mixture chicken (10%) (E), chicken starter (90%) + meat waste powder mixture (10%) (F), chicken starter (90%) +fish waste powder mixture (10%) (G).
Male Longevity (day) Female Longevity (day)
Treatments n** Mean± SE Mean± SE
14.421±0.435 c 14.781±0.416 bc*
A 23
14.464±0.543 c 13.217±0.514 c
29
B 32 12.621±0.308 c 11.955±0.298 d
C 19 17.632±0.191 a 18.438±0.215 a
D 30 15.520±0.436 b 16.380±0.428 b
E 19 15.600±0.430 b 15.950±0.384 b
F 25 14.947±0.363 b 15.438±0.294 b
G .(P< /005) ﺪﺷﺎﺑﯽﻣ ﺎﻫﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ رادﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﺮﮕﻧﺎﯿﺑ نﻮﺘﺳ ﺮﻫ رد ﻪﺑﺎﺸﻣ ﺮﯿﻏ فوﺮﺣ*
*Non-similar letters in each column indicate a significant difference in mean (P< 0.05).
تاﺮﺸﺣ داﺪﻌﺗ **
** Number of insects
