١
ﯽﻨﺳﺎﮐ ﯽﯾوراد هﺎﯿﮔ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺮﺑ ﻢﮐاﺮﺗ و ﺖﺷﺎﮐ ﺦﯾرﺎﺗ ﺮﺛا ﯽﺳرﺮﺑ )
Cichoriumintybus L.
(
ﺪﯿﺳ ﺎﺿﺮﯿﻠﻋ مﺮﺘﺤﻣ
،1
ﺎﺿﺮﻣﻼﻏ ﯽﻋراز 2
1 دﺰﯾ نﺎﺘﺳا تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ و مﻮﻠﻋ ﺪﺣاو ﯽﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد ﺪﻨﻣرﺎﮐ ،ﺖﻋراز ﺪﺷرا ﯽﺳﺎﻨﺷرﺎﮐ–
2 ﺪﺒﯿﻣ ﺪﺣاو ﯽﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﺖﻋارز هوﺮﮔ رﺎﯾدﺎﺘﺳا–
هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ لﻮﺌﺴﻣ :*
هﺪﯿﮑﭼ
ﺎﻨﺗ رد ﺪﻧاﻮﺗ ﯽﻣ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﯾوراد نﺎﻫﺎﯿﮔ زا ﯽﮑﯾ ﯽﻨﺳﺎﮐ دﺮﯿﮔ راﺮﻗ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ ﯽﻋارز بو
. و ﺖﺷﺎﮐ ﺦﯾرﺎﺗ ﺮﺛا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رﻮﻈﻨﻤﺑ
ﯽﻋارز لﺎﺳ رد ﯽﺸﯾﺎﻣزآ ،ﯽﻨﺳﺎﮐ ﯽﯾوراد هﺎﯿﮔ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺮﺑ ﻢﮐاﺮﺗ 89
- 1388 ﻪـﺑ دﺰـﯾ نﺎﺘـﺳا يزروﺎـﺸﮐ تﺎـﻘﯿﻘﺤﺗ ﺰﮐﺮﻣ ﻪﻋرﺰﻣ رد
ﺪـﺷ ﻪﺘﺷاﺬﮔ اﺮﺟا ﻪﺑ راﺮﮑﺗ ﻪﺳ رد ﯽﻓدﺎﺼﺗ ﻞﻣﺎﮐ يﺎﻫ كﻮﻠﺑ حﺮﻃ ﺐﻟﺎﻗ رد هﺪﺷ دﺮﺧ يﺎﻫ تﺮﮐ ترﻮﺻ .
ﺖـﺷﺎﮐ ﺦﯾرﺎـﺗ ﻪـﺳ )
15
،ﺪﻨﻔﺳا 15 و ﻦﯾدروﺮﻓ 15
ﺖﺸﻬﺒﯾدرا (
يﺎﻫ ﻢﮐاﺮﺗ و ﯽﻠﺻا رﻮﺘﮐﺎﻓ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ 5
، 7 و 10 ﯽـﻋﺮﻓ رﻮﺘﮐﺎـﻓ ناﻮـﻨﻋ ﻪﺑ ﻊﺑﺮﻣ ﺮﺘﻣ رد ﻪﺗﻮﺑ
ﺪﻧﺪﯾدﺮﮔ بﺎﺨﺘﻧا .
ﻪﺧﺎـﺷ داﺪـﻌﺗ ،ﻪـﺸﯾر و ﯽﯾاﻮـﻫ ماﺪﻧا ﮏﺸﺧ و ﺮﺗ نزو تﺎﻔﺻ ﺮﺑ راد ﯽﻨﻌﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ ﻢﮐاﺮﺗ ؛داد نﺎﺸﻧ ﻞﺻﺎﺣ ﺞﯾﺎﺘﻧ
و ﯽﺒﻧﺎﺟ يﺎﻫ ﺖﺷاﺬﮔ ﺮﺛا ﻪﻗﺎﺳ عﺎﻔﺗرا
. ﺖﻓﺎﯾ ﺶﯾاﺰﻓا ﮏﯾژﻮﻟﻮﯿﺑ دﺮﮑﻠﻤﻋ ،ﻢﮐاﺮﺗ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ .
و ﯽﯾاﻮـﻫ ماﺪـﻧا ﮏﺸﺧ و ﺮﺗ نزو تﺎﻔﺻ
ﻢﮐاﺮﺗ رد ﻪﺸﯾر 10
ﻢﮐاﺮـﺗ رد ﻪﻗﺎـﺳ عﺎـﻔﺗرا و ﯽﺒﻧﺎـﺟ يﺎـﻫ ﻪﺧﺎﺷ داﺪﻌﺗ تﺎﻔﺻ و ﻊﺑﺮﻣﺮﺘﻣ رد ﻪﺗﻮﺑ 5
ياراد ﻊـﺑﺮﻣ ﺮـﺘﻣ رد ﻪـﺗﻮﺑ
ﺪﻧدﻮﺑ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ .
تﺎﻔﺻ ﺮﺑ ﺖﺷﺎﮐ ﺦﯾرﺎﺗ ﺮﺛا عﺎـﻔﺗرا و ﯽﺒﻧﺎـﺟ يﺎـﻫ ﻪﺧﺎﺷ داﺪﻌﺗ ،ﻞﮔ ﮏﺸﺧ نزو ،ﻪﺸﯾر ﮏﺸﺧ و ﺮﺗ نزو
دﻮﺑ راد ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ياراد ﯽﻫﺪﻠﮔ نﺎﻣز رد ﻪﻗﺎﺳ .
يﺎـﻫ ﻪﺧﺎـﺷ داﺪـﻌﺗ و ﻞـﮔ ﮏﺸﺧ نزو ،ﯽﯾاﻮﻫ ماﺪﻧا ﮏﺸﺧ و ﺮﺗ نزو تﺎﻔﺻ
ﺦﯾرﺎﺗ رد ﯽﺒﻧﺎﺟ 15
ﺦﯾرﺎﺗ رد ﻪﻗﺎﺳ عﺎﻔﺗرا و ﻪﺸﯾر ﮏﺸﺧ و ﺮﺗ نزو تﺎﻔﺻ و هﺎﻣ ﺪﻨﻔﺳا 15
ﻣ ﻦﯾدروﺮﻓ دﺮـﮑﻠﻤﻋ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ياراد هﺎ
ﺪﻧدﻮﺑ . ﻢﮐاﺮـﺗ ﺎـﺑ ﯽﻨﺳﺎﮐ هﺎﯿﮔ ﺖﺷﺎﮐ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﻢﮐاﺮﺗ و ﺖﺷﺎﮐ ﺦﯾرﺎﺗ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا 10
ﺖـﺷﺎﮐ ﺦﯾرﺎـﺗ و ﻊـﺑﺮﻣ ﺮـﺘﻣ رد ﻪـﺗﻮﺑ 15
ﺖﺷاد ﯽﭘ رد ار دﺰﯾ نﺎﺘﺳا ﯽﯾاﻮﻫ و بآ ﻂﯾاﺮﺷ رد ﮏﯾژﻮﻟﻮﯿﺑ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ،ﻦﯾدروﺮﻓ .
ﺎﻫ هژاو ﺪﯿﻠﮐ ﻠﻤﻋ ،ﻢﮐاﺮﺗ ،ﺖﺷﺎﮐ ﺦﯾرﺎﺗ ،ﯽﻨﺳﺎﮐ:
دﺮﮑ
ﻪﻣﺪﻘﻣ :
دﺮﯾﺬـﭘ مﺎﺠﻧا نﺎﻫﺎﯿﮔ ﻦﯾا ﺖﺷﺎﮐ صﻮﺼﺧ رد مزﻻ تﺎﻣاﺪﻗا ﯽﺘﺴﯾﺎﺑ ،ﯽﻫﺎﯿﮔ يﺎﻫوراد ﻪﺑ هﺪﻨﯾاﺰﻓ زﺎﯿﻧ ﻊﻓر ياﺮﺑ .
ﺮـﮕﯾد يﻮـﺳ زا
شور ﻦﯾﺮﺗ يدﺎﺼﺘﻗا و ﻦﯾﺮﺗ ﯽﻠﻤﻋ ﻪﮐ دراد ﺢﻄﺳ ﺪﺣاو رد لﻮﺼﺤﻣ ﺪﯿﻟﻮﺗ ﺶﯾاﺰﻓا ﻪﺑ زﺎﯿﻧ يزﺎﺳوراد ﻊﯾﺎﻨﺻ ياﺮﺑ ﻪﯿﻟوا داﻮﻣ ﻦﯿﻣﺎﺗ ا ،ﻢﻬﻣ ﻦﯾا ﻪﺑ ﯽﺑﺎﯿﺘﺳد ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ ﯽﯾوراد نﺎﻫﺎﯿﮔ ﺖﻋارز رد هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ يﺎﻫ هدﺎﻬﻧ ﯽﯾارﺎﮐ ﺶﯾاﺰﻓ
) 1 .(
Schittenhelm ﯽﻨـﺳﺎﮐ هﺎـﯿﮔرد رﺬـﺑ و ﻪﺸﯾر دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺪﻧاﻮﺗ ﯽﻣ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﯾﺎﻫرﻮﺘﮐﺎﻓ ﻦﯾﺮﺘﻤﻬﻣ زا ﯽﮑﯾ ﺖﺷﺎﮐ ﺦﯾرﺎﺗ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ
ﺪﻫد راﺮﻗ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﺖﺤﺗ ار )
6 ( ﺮﻗ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﺖﺤﺗ ار ﯽﻨﺳﺎﮐ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﻪﮐ ﺮﮕﯾد يﺎﻫرﻮﺘﮐﺎﻓ زا . ﺪـﺷﺎﺑ ﯽـﻣ ﻢﮐاﺮـﺗ ﺪـﻫد ﯽﻣ را
. Rekowska
و Jurga-Szlempo ﺖﺷﺎﮐ ﻪﻠﺻﺎﻓ ﻪﮐ ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ
25
× 40 ﺖﺷﺎﮐ ﻪﻠﺻﺎﻓ ﺎﺑ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ رد ﺮﺘﻣ ﯽﺘﻧﺎﺳ 35
× 40 ﻪﺑ ار دﺮﮑﻠﻤﻋ ،ﺮﺘﻣ ﯽﺘﻧﺎﺳ
ناﺰﯿﻣ 6/
29 % ﺪﻫد ﯽﻣ ﺶﯾاﺰﻓا )
5 .(
Madani ءاﺰـﺟا و دﺮـﮑﻠﻤﻋ ﺮـﺑ ﻪـﺗﻮﺑ ﻢﮐاﺮـﺗ و ﺖـﺷﺎﮐ ﺦﯾرﺎـﺗ ﻪـﮐ ﺪﻧدﺮﮐ شراﺰﮔ نارﺎﮑﻤﻫ و
ﺎﮐ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺖﺳا ﺮﺛﻮﻣ ﯽﻨﺳ
. ﺦﯾرﺎـﺗ و هدﻮـﺑ ﺮﺛﻮـﻣ ﻞـﮐ دﺮـﮑﻠﻤﻋ و ﻪـﺸﯾر ،ﻞﮔ سﺎﻣﻮﯿﺑ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﯽﺗﺎﻔﺻ ﺮﺑ ﻪﺗﻮﺑ ﻢﮐاﺮﺗ ،ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا رد
داد راﺮﻗ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﺖﺤﺗ ار گﺮﺑ و ﻞﮔ ،ﻪﻗﺎﺳ سﺎﻣﻮﯿﺑ ،ﺖﺷﺎﮐ .
ﻢﮐاﺮﺗ رد ﻪﺸﯾر دﺮﮑﻠﻤﻋ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ 8
ﺖـﺷﺎﮐ ﺦﯾرﺎـﺗ و ﻊـﺑﺮﻣ ﺮﺘﻣ رد ﻪﺗﻮﺑ
25 رد ﻞﮔ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ و ﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ هﺎﻣ ﺪﻨﻔﺳا ﺖﺷﺎﮐ ﺦﯾرﺎﺗ
25 ﻢﮐاﺮﺗ و هﺎﻣ ﺪﻨﻔﺳا 16
ﺪﺷ ﻞﺻﺎﺣ ﻊﺑﺮﻣ ﺮﺘﻣ رد ﻪﺗﻮﺑ )
4 .(
٢
ﺎﻫ شور و داﻮﻣ
لﺎﺳ رد ﺶﯾﺎﻣزآ ﻦﯾا 89
- 1388 ﺪﯾدﺮﮔ اﺮﺟا دﺰﯾ نﺎﺘﺳا يزروﺎﺸﮐ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ ﺰﮐﺮﻣ ﯽﺗﺎﻘﯿﻘﺤﺗ ﻪﻋرﺰﻣ رد .
ياﺪﺘﺑا رد ﺮﻈﻧ درﻮﻣ ﻦﯿﻣز
ﺪﻨﻔﺳا 88 ﺪﯾدﺮﮔ يﺪﻨﺑ تﺮﮐ و ﺢﯿﻄﺴﺗ ﺲﭙﺳ ،ﺪﺷ هدز ﻢﺨﺷ .
ﺮﺑ ﺶﯾﺎﻣزآ هﺪﺷ دﺮﺧ يﺎﻫ تﺮﮐ سﺎﺳا
) تﻼﭘ ﺖﯿﻠﭙﺳا (
ﺐﻟﺎﻗ رد
ﺖﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا راﺮﮑﺗ ﻪﺳ ﺎﺑ ﯽﻓدﺎﺼﺗ ﻞﻣﺎﮐ يﺎﻫ كﻮﻠﺑ ﻪﯾﺎﭘ حﺮﻃ .
ﺳ ﻞﻣﺎﺷ ﯽﻠﺻا رﻮﺘﮐﺎﻓ ﺖﺷﺎﮐ ﺦﯾرﺎﺗ ﻪ
) 15 ﺪﻨﻔﺳا 1388 ، 15
ﻦﯾدروﺮﻓ 1389 و 15 ﺖﺸﻬﺒﯾدرا 1389
( ﻢﮐاﺮﺗ ﺢﻄﺳ ﻪﺳ ﻞﻣﺎﺷ ﯽﻋﺮﻓ رﻮﺘﮐﺎﻓ و 5
، 7 و 10 دﻮﺑ ﻊﺑﺮﻣ ﺮﺘﻣ رد ﻪﺗﻮﺑ .
هزاﺪﻧا تﺎﻔﺻ
زا ﺪﻧدﻮﺑ ترﺎﺒﻋ هﺪﺷ يﺮﯿﮔ :
ﻞﮔ دﺮﮑﻠﻤﻋ و ﯽﺒﻧﺎﺟ ﻪﺧﺎﺷ داﺪﻌﺗ ،ﻪﻗﺎﺳ عﺎﻔﺗرا ،ﻪﺸﯾر ﮏﺸﺧ و ﺮﺗ نزو ،ﯽﺋاﻮﻫ ماﺪﻧا ﮏﺸﺧ و ﺮﺗ نزو .
ﺪﺷ يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا هﺎﮕﺸﯾﺎﻣزآ ﻪﺑ لﺎﻘﺘﻧا زا ﺲﭘ ﻪﺸﯾر و ﯽﺋاﻮﻫ ماﺪﻧا ﺮﺗ نزو .
ترﻮﺻ ﻪﺑ ﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ ،ﮏﺸﺧ نزو يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا ﺖﻬﺟ
ٌﻼﻣﺎﮐ هﺎﮕﺸﯾﺎﻣزآ يﺎﻣد رد و ﯽﻌﯿﺒﻃ ﺪﻧﺪﺷ ﻦﯾزﻮﺗ و هﺪﺷ ﮏﺸﺧ
. راﺰﻓا مﺮﻧ ﮏﻤﮐ ﻪﺑ ﻞﺻﺎﺣ يﺎﻫ هداد ياﺮﺑ و هﺪﺷ ﻪﯾﺰﺠﺗSAS
ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﻦﮑﻧاد يا ﻪﻨﻣاد ﺪﻨﭼ نﻮﻣزآ زا ﺎﻫ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ .
ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺮﺛا و ﻪﺸﯾر ﮏﺸﺧ و ﺮﺗ نزو و ﯽﯾاﻮﻫ ماﺪﻧا ﮏﺸﺧ و ﺮﺗ نزو دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺮﺑ ﻪﺗﻮﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ﻢﮐاﺮﺗ ﺮﺛا ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﺶﯾﺎﻣزآ ﺞﯾﺎﺘﻧ
ﺦﯾرﺎﺗ ﺪﻧدﻮﺑ راد ﯽﻨﻌﻣ ﺪﺻرد ﮏﯾ لﺎﻤﺘﺣا ﺢﻄﺳ رد ﻪﺸﯾر ﮏﺸﺧ و ﺮﺗ نزو دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺮﺑ ﺖﺷﺎﮐ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ )
لوﺪﺟ 1 .(
ﻢﮐاﺮﺗ 10 ﺎﺑ ﻊﺑﺮﻣ ﺮﺘﻣ رد ﻪﺗﻮﺑ 5
/ 12322 ﻢﮐاﺮﺗ و ﯽﯾاﻮﻫ ماﺪﻧا ﺮﺗ نزو ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ،رﺎﺘﮑﻫ رد مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ 5
ﻊﺑﺮﻣ ﺮﺘﻣ رد ﻪﺗﻮﺑ
ﺎﺑ 2/
6594 ماﺪﻧا ﺮﺗ نزو ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ رﺎﺘﮑﻫ رد مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ ﺪﻧداد صﺎﺼﺘﺧا دﻮﺧ ﻪﺑ ار ﯽﻨﺳﺎﮐ هﺎﯿﮔ ﯽﯾاﻮﻫ
) لوﺪﺟ 2 .(
و ﻢﮐاﺮﺗ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا
دﻮﺑ راد ﯽﻨﻌﻣ ﺪﺻ رد ﺞﻨﭘ لﺎﻤﺘﺣا ﺢﻄﺳ رد ﯽﯾاﻮﻫ ماﺪﻧا ﺮﺗ نزو ﺮﺑ ﺖﺷﺎﮐ ﺦﯾرﺎﺗ )
لوﺪﺟ 1 .(
ﺖﺷﺎﮐ يﺎﻫ ﺦﯾرﺎﺗ ﻪﮐ ﺪﺷ ﺺﺨﺸﻣ ،ﻪﺸﯾر ﺮﺗ نزو دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺮﺑ ﺖﺷﺎﮐ ﺦﯾرﺎﺗ يﺎﻫ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ رد 15
و ﺪﻨﻔﺳا 15 ﺖﺸﻬﺒﯾدرا
ﯾ ﺎﺑ ﺖﺷﺎﮐ ﺦﯾرﺎﺗ ﺎﺑ ود ﺮﻫ ﯽﻟو ﺪﻨﺘﺷاﺪﻧ راد ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﺮﮕﯾﺪﮑ 15
ﺪﻧدﻮﺑ راد ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ياراد ﻦﯾدروﺮﻓ )
لوﺪﺟ 2 .(
ﺮﺛا
دﻮﺑ راد ﯽﻨﻌﻣ ﺪﺻ رد ﺞﻨﭘ لﺎﻤﺘﺣا ﺢﻄﺳ رد ﻪﺸﯾر ﺮﺗ نزو ﺮﺑ ﺖﺷﺎﮐ ﺦﯾرﺎﺗ و ﻢﮐاﺮﺗ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ )
لوﺪﺟ 1 .(
لوﺪﺟ 1 - ﯽﻨﺳﺎﮐ هﺎﯿﮔ رد ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ تﺎﻔﺻ ﺲﻧﺎﯾراو ﻪﯾﺰﺠﺗ ﺞﯾﺎﺘﻧ
ﻨﻣ ﺮﯿﯿﻐﺗ ﻊﺑﺎ تﺎﻌﺑﺮﻣ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ
ﻪﺟرد يدازآ ماﺪﻧاﺮﺗ نزو
ﯽﯾاﻮﻫ ﻪﺸﯾر ﺮﺗ نزو
ﮏﺸﺧ نزو ﯽﯾاﻮﻫ ماﺪﻧا ﮏﺸﺧ نزو
ﻪﺸﯾر ﮏﺸﺧ نزو
ﻞﮔ داﺪﻌﺗ
ﻪﺧﺎﺷ ﯽﺒﻧﺎﺟ رد ﻪﻗﺎﺳ عﺎﻔﺗرا
ﯽﻫﺪﻠﮔ نﺎﻣز
راﺮﮑﺗ
* 2 4/
18131781 1/
61973 n.s 3/*
1037218 5/
5382 n.s 4/
888 n.s 5/*
* 3 1/
89
ﺖﺷﺎﮐ ﺦﯾرﺎﺗ 2
113624298n.s 9/**
542022 6756993n.s
3/**
58037 9/**
** 8772 3/
** 52 3/
9934
يﺎﻄﺧ 4 a
42199333 3/
93841 9/
1842513 3/
12256 1018
4 9/
219
ﻢﮐاﺮﺗ
** 2 77656290 1/**
1759510 1/**
3977601 6/**
176188 5/
106 n.s 2**
9/**
72
ﻢﮐاﺮﺗ و ﺦﯾرﺎﺗ 4 ﺖﺷﺎﮐ 13932359*
1/*
184729 3/
521798 n.s 8/
26191 n.s 1/
434 n.s 5/
1 n.s 5/*
119
يﺎﻄﺧ 12 b
4/
2977203 3/
48094 1/
182556 1/
7833 4/
415 8/
0 3/
22
تاﺮﯿﯿﻐﺗ ﺐﯾﺮﺿ (%)
75 / 17 92
/ 16 27
/ 17 22
/ 19 38
/ 20 03
/ 23 81
/ 10
،n.s
* و
**
لﺎﻤﺘﺣا ﺢﻄﺳ رد راد ﯽﻨﻌﻣ و ﯽﻨﻌﻣ ﯽﺑ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ 5
و 1 ﺪﺻرد
٣
ﺖﺷﺎﮐ يﺎﻫ ﺦﯾرﺎﺗ تﺎﻔﺻ
ﯽﯾاﻮﻫ ماﺪﻧاﺮﺗ نزو
) kg/ha ( ﻪﺸﯾر ﺮﺗ نزو
) kg/ha ( ﯽﯾاﻮﻫ ماﺪﻧا ﮏﺸﺧ نزو
) kg/ha ( ﻪﺸﯾر ﮏﺸﺧ نزو
) kg/ha ( ﻞﮔ ﮏﺸﺧ نزو
) kg/ha ﯽﺒﻧﺎﺟ ﻪﺧﺎﺷ داﺪﻌﺗ (
رد ﻪﻗﺎﺳ عﺎﻔﺗرا نﺎﻣز ﯽﻫﺪﻠﮔ
) (cm
ﺪﻨﻔﺳا هدﺰﻧﺎﭘ 11725a
8/
1240 b 3209a
2/
463 a 67a
6 a 2/
58 a
ﻦﯾدروﺮﻓ هدﺰﻧﺎﭘ 11589a
3/
1548 a 9/
2639 a 2/
536 a 9/
32 b 7/
4 a 67a
ﺖﺸﻬﺒﯾدرا هدﺰﻧﺎﭘ 5364a
8/
1073 b 1460a
5/
372 b b
b b
ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ﻢﮐاﺮﺗ ﻪﺗﻮﺑ
10 ﻊﺑﺮﻣ ﺮﺘﻣ رد ﻪﺗﻮﺑ 5/a
12322 3/a
1736 8/a
3072 7/a
597 39a
8/b 3 9/b
40
7 ﻊﺑﺮﻣ ﺮﺘﻣ رد ﻪﺗﻮﺑ 7/b
9897 5/b
1290 2/b
2505 5/b
466 4/a
36 4/b
3 8/b
39
5 ﻊﺑﺮﻣ ﺮﺘﻣ رد ﻪﺗﻮﺑ 2/c
6594 3/c
806 8/c
1764 5/c
299 7/a
29 9/a
4 1/a
51
زا ﺪﻨﺘﺴﻫ كﺮﺘﺸﻣ فوﺮﺣ ياراد ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ نﻮﺘﺳ ﺮﻫ رد ﺪﻨﺘﺴﯿﻧ راد ﯽﻨﻌﻣ يرﺎﻣآ ظﺎﺤﻟ
لوﺪﺟ 3 - ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ يﺎﻫ تاﺮﺛا ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﻢﮐاﺮﺗ ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ تﺎﻔﺻ ﺮﺑ ﺖﺷﺎﮐ ﺦﯾرﺎﺗ و
ﺖﺷﺎﮐ ﺦﯾرﺎﺗ
يﺎﻫ ﻢﮐاﺮﺗ ﻪﺗﻮﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ
تﺎﻔﺻ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ
ﺮﺗ نزو ﯽﯾاﻮﻫ ماﺪﻧا
) kg/ha ( ﻪﺸﯾر ﺮﺗ نزو
) kg/ha ( ﮏﺸﺧ نزو
ﯽﯾاﻮﻫ ماﺪﻧا
) kg/ha ( ﻪﺸﯾر ﮏﺸﺧ نزو
) kg/ha ( نزو ﻞﮔ ﮏﺸﺧ
) kg/ha ﻪﺧﺎﺷ داﺪﻌﺗ (
ﯽﺒﻧﺎﺟ ﯽﻫﺪﻠﮔ نﺎﻣز رد ﻪﻗﺎﺳ عﺎﻔﺗرا
) (cm
هدﺰﻧﺎﭘ ﺪﻨﻔﺳا
10 ﻊﺑﺮﻣ ﺮﺘﻣ رد ﻪﺗﻮﺑ 12360bc
1463b 3438ab
8/
507 b 6/
48 abc 7/
5 a 7/
54 c
7 ﻊﺑﺮﻣ ﺮﺘﻣ رد ﻪﺗﻮﺑ 13500ab
1392b 3610a
2/
547 b 2/
73 ab 6a
3/
61 bc
5 ﻊﺑﺮﻣ ﺮﺘﻣ رد ﻪﺗﻮﺑ 9317cd
7/
867 c 2578c
5/
334 c 2/
79 a 3/
6 a 8/
58 bc
هدﺰﻧﺎﭘ ﻦﯾدروﺮﻓ
10 ﻊﺑﺮﻣ ﺮﺘﻣ رد ﻪﺗﻮﺑ 16240a
2092a 3610a
732a 6/
39 bcd 7/
4 ab 67b
7 ﻊﺑﺮﻣ ﺮﺘﻣ رد ﻪﺗﻮﺑ 12350bc
1687b 2782bc
7/
565 b 9/
34 bcd 3/
3 b 57c
5 ﻊﺑﺮﻣ ﺮﺘﻣ رد ﻪﺗﻮﺑ 6179de
8/
865 c 1528de
7/
310 c 2/
24 cd 6a
77a
هدﺰﻧﺎﭘ ﺖﺸﻬﺒﯾدرا
10 رد ﻪﺗﻮﺑ ﻊﺑﺮﻣ ﺮﺘﻣ 8366d
1653b 2170cd
3/
553 b
7 ﻊﺑﺮﻣ ﺮﺘﻣ رد ﻪﺗﻮﺑ 3850ef
3/
793 c 1123e
7/
286 c
5 ﻊﺑﺮﻣ ﺮﺘﻣ رد ﻪﺗﻮﺑ 2815f
3/
663 c 7/
886 e 5/
257 c
لوﺪﺟ 2 - ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ تﺎﻔﺻ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ
ﯽﻨﺳﺎﮐ يﺎﻫ ﺦﯾرﺎﺗ رد نﻮﻣزآ شور ﻪﺑ ﻪﺗﻮﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ﻢﮐاﺮﺗ و ﺖﺷﺎﮐ ﻒﻠﺘﺨﻣ
ﻪﻨﻣاد ﺪﻨﭼ يا
ﻦﮑﻧاد
۴
ﺚﺤﺑ ﺖﺳا ﺢﻄﺳ ﺪﺣاو رد ﻪﺸﯾر و ﯽﯾاﻮﻫ ماﺪﻧا ﺮﺗ نزو دﺮﮑﻠﻤﻋ ،ﯽﻨﺳﺎﮐ ﯽﺋوراد هﺎﯿﮔ رد ﺮﻈﻧ درﻮﻣ يدﺎﺼﺘﻗا لﻮﺼﺤﻣ .
،ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ رد
مﺎﮕﻨﻫ دوز ﺖﺷﺎﮐ ﺦﯾرﺎﺗ )
15 هﺎﻣ ﺪﻨﻔﺳا (
راد ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﺎﻫ ﺦﯾرﺎﺗ ﺮﯾﺎﺳ ﺎﺑ ﯽﯾاﻮﻫ ماﺪﻧا ﺮﺗ نزو ﺪﯿﻟﻮﺗ رد يرﺎﻣآ ﺮﻈﻧ زا ﻪﮑﻨﯾا ﺎﺑ
ﻟﻮﺗ ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﺎﻣا دراﺪﻧ ﺪﯿ
) 11725 رﺎﺘﮑﻫ رد مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ (
داد صﺎﺼﺘﺧا دﻮﺧ ﻪﺑ ار .
Baert زا ﯽﻠﯿﺧ رد ار مﺎﮕﻨﻫ دوز ﺖﺸﮐ
ﺪﻧاد ﯽﻣ ﺖﯿﻤﻫا ﺰﺋﺎﺣ يا ﻪﻧاﺮﺘﯾﺪﻣ ﻢﯿﻠﻗا رد ًﺎﺻﻮﺼﺨﻣ ﯽﻨﺳﺎﮐ هﺎﯿﮔرد دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺶﯾاﺰﻓا ﺖﻬﺟ ﯽﻠﯿﺴﻧﺎﺘﭘ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ دراﻮﻣ )
3 .(
،ﻪﺸﯾر و ﯽﺋاﻮﻫ ماﺪﻧا زا ﯽﻨﺳﺎﮐ قﺮﻋ ﻪﯿﻬﺗ ﺖﻬﺟ ﻪﮑﻨﯾا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻦﯿﻟﻮﻨﯾا هدﺎﻣ ياراد ﯽﻨﺳﺎﮐ هﺎﯿﮔ ﻪﺸﯾر و ،دﻮﺷ ﯽﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ٌﺎﻣاﻮﺗ
ﺖﺳا رادرﻮﺧﺮﺑ ﯽﺻﺎﺧ ﺖﯿﻤﻫا زا ﻪﺸﯾر ﺮﺗ نزو ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ لﻮﺼﺣ ،ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ .
ﺖﺷﺎﮐ ﺦﯾرﺎﺗ ،ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا رد 15
هﺎﻣ ﻦﯾدروﺮﻓ
دﻮﻤﻧ ﺪﯿﻟﻮﺗ ار ﻪﺸﯾر ﺮﺗ نزو ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ .
Madani ﺎﮕﻨﻫ دوز ﺖﺸﮐ ترﻮﺻرد ﻪﮐ ﺪﻧدﻮﻤﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ نارﺎﮑﻤﻫ و
ﻞﯿﻟد ﻪﺑ ﯽﻨﺳﺎﮐ م
ﺪﺑﺎﯾ ﯽﻣ ﺶﻫﺎﮐ ﺎﻫ ﻪﺸﯾر ﺪﺷر ،ﺎﻬﻠﮔ ﺮﺗدوز ﻞﯿﮑﺸﺗ )
4 .(
ﺦﯾرﺎﺗ رد هﺪﺷ ﺖﺸﮐ نﺎﻫﺎﯿﮔ ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ رد ،رﻮﮐﺬﻣ ﺐﻠﻄﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
ﺖﺷﺎﮐ 15 ﺖﺷﺎﮐ ﺦﯾرﺎﺗ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺎﻬﻧآ ﻪﺸﯾر ﺮﺗ نزو ناﺰﯿﻣ و ﺪﻧﺪﺷ ﯽﻫﺪﻠﮔ ﻪﻠﺣﺮﻣ دراو ﺮﺗدوز هﺎﻣ ﺪﻨﻔﺳا 15
ﺶﻫﺎﮐ هﺎﻣ ﻦﯾدروﺮﻓ
ﺖﻓﺎﯾ . ﺖﺷﺎﮐ ﺦﯾرﺎﺗ 15
ﻪﮐ دﻮﻤﻧ ﺪﯿﻟﻮﺗ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا رد ﺎﻫ ﺦﯾرﺎﺗ ﺮﯾﺎﺳ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ار ﻞﮔ ﮏﺸﺧ نزو ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ هﺎﻣ ﺪﻨﻔﺳا
دﻮﺑ ﯽﻫﺪﻠﮔ ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻪﺑ نﺎﻫﺎﯿﮔ ﺮﺗدوز دورو نآ ﻞﯿﻟد .
ﺖﺷﺎﮐ ﺦﯾرﺎﺗ 15
ﻂﯾاﺮﺷ رد ﺎﻣﺮﮔ ﻞﺼﻓ ﺎﺑ درﻮﺧﺮﺑ ﻞﯿﻟﺪﺑ هﺎﻣ ﺖﺸﻬﺒﯾدرا
ﺖﺷاﺪﻧ ﯽﻠﮔ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﻪﻧﻮﮕﭽﯿﻫ ،دﺰﯾ نﺎﺘﺳا ﯽﻤﯿﻠﻗا .
زو تﺎﻔﺻ هﺎﯿﮔ ﻢﮐاﺮﺗ راﺮﻗ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﺖﺤﺗ ار ﯽﻫﺪﻠﮔ نﺎﻣز رد ﻪﻗﺎﺳ عﺎﻔﺗرا و ﯽﺒﻧﺎﺟ ﻪﺧﺎﺷ داﺪﻌﺗ ،ﻪﺸﯾر و ﯽﯾاﻮﻫ ماﺪﻧا ﮏﺸﺧ و ﺮﺗ ن
داد . ﺖﻓﺎﯾ ﺶﯾاﺰﻓا ﻪﺸﯾر و ﯽﯾاﻮﻫ ماﺪﻧا ﮏﺸﺧ و ﺮﺗ نزو ،ﻢﮐاﺮﺗ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ .
Madani ﻢﮐاﺮﺗ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ﻪﮐ ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ ﻪﺠﯿﺘﻧ نارﺎﮑﻤﻫ و
زا ﻪﺗﻮﺑ 8 ﻪﺑ 16 و 24 ﺖﻓﺎﯾ ﺶﻫﺎﮐ ﺎﻫ ﻪﺸﯾر نزو ، )
4 ( دراد ﯽﮕﻨﻫﺎﻤﻫ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا زا ﻞﺻﺎﺣ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺎﺑ ﻪﮐ .
و ﯽﯾاﻮﻫ ماﺪﻧا ﺮﺗ نزو ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﻪﮑﯾرﻮﻄﺑ داد راﺮﻗ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﺖﺤﺗ ار ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ تﺎﻔﺻ ،ﻢﮐاﺮﺗ و ﺖﺷﺎﮐ ﺦﯾرﺎﺗ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ تاﺮﺛا ﺖﺷﺎﮐ ﺦﯾرﺎﺗ رد ﻪﺸﯾر 15
ﻢﮐاﺮﺗ و هﺎﻣ ﻦﯾدروﺮﻓ 10
ﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ ﻊﺑﺮﻣ ﺮﺘﻣ رد ﻪﺗﻮﺑ .
ﺖﺷﺎﮐ ﺦﯾرﺎﺗ 15
ﻣ ﺖﺸﻬﺒﯾدرا ﺮﯾد ﻞﯿﻟﺪﺑ هﺎ
داد صﺎﺼﺘﺧا دﻮﺧ ﻪﺑ ار دﺮﮑﻠﻤﻋ ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ ،دﺰﯾ نﺎﺘﺳا ﯽﯾاﻮﻫ و بآ ﻂﯾاﺮﺷ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺖﺸﮐ ندﻮﺑ .
ﯽﻠﮐ يﺮﯿﮔ ﻪﺠﯿﺘﻧ
هﺎﯿﮔ ﻪﺸﯾر و ﯽﯾاﻮﻫ ماﺪﻧا زا ﯽﻨﺳﺎﮐ قﺮﻋ ﺪﯿﻟﻮﺗ ﺖﻬﺟ ﻪﮑﻨﯾا و ﯽﺳرﺮﺑ ﻦﯾا رد هﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ يﺎﻫ ﻪﺘﻓﺎﯾ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﯽﻠﮐ رﻮﻃ ﻪﺑ ﻔﺘﺳا ﺮﺗ ترﻮﺻ ﻪﺑ و ًﺎﻣاﻮﺗ ﺖﺷﺎﮐ ﺦﯾرﺎﺗ ددﺮﮔ ﯽﻣ هدﺎ
15 ﻢﮐاﺮﺗ و هﺎﻣ ﻦﯾدروﺮﻓ 10
دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺮﺜﮐاﺪﺣ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﻊﺑﺮﻣ ﺮﺘﻣ رد ﻪﺗﻮﺑ
دﻮﺷ ﯽﻣ ﻪﯿﺻﻮﺗ ﻪﺑﺎﺸﻣ ﻖﻃﺎﻨﻣ و دﺰﯾ رد ﯽﻨﺳﺎﮐ هﺎﯿﮔ ياﺮﺑ ﮏﯾژﻮﻟﻮﯿﺑ .
ﯽﻨﺳﺎﮐ ﺖﯿﻤﻫا ﺎﺑ ماﺪﻧا ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻪﺸﯾر ﮏﺸﺧ نزو دﺮﮑﻠﻤﻋ
ﺖﺷﺎﮐ ﺦﯾرﺎﺗ رد ﺰﯿﻧ 15
ﻢﮐاﺮﺗ و ﻦﯾدروﺮﻓ 10
ﻊﺑﺮﻣ ﺮﺘﻣ رد ﻪﺗﻮﺑ ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ ﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ ﺮﯾﺎﺳ زا ﺮﺘﺸﯿﺑ
.
ﻊﺑﺎﻨﻣ
1 - ش ،ﯽﻈﻓﺎﺣ .
1388 زور ﻢﻠﻋ و ناﺮﯾا ﯽﺘﻨﺳ ﺐﻃ ﻦﯿﺑ ﯽﻘﻄﻨﻣ طﺎﺒﺗرا زا يا ﻪﻧﻮﻤﻧ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﯽﻨﺳﺎﮐ ﺮﺛا ﯽﺳرﺮﺑ ؛ .
،ﺖﻣﻼﺳ ﯽﮑﺷﺰﭘ ﻪﻠﺠﻣ
هرﺎﻤﺷ 37 ، 45 - 37
2 - م ،ﯽﻧﺎﺑﺮﻋ ماﻮﻗ .
1389 ﯽﻨﺳﺎﮐ ﯽﯾوراد هﺎﯿﮔ ﯽﻓﺮﻌﻣ ؛ .
نﻮﺘﯾز يزروﺎﺸﮐ ﯽﺼﺼﺨﺗ ﯽﻤﻠﻋ ﻪﻠﺠﻣ .
هرﺎﻤﺷ 214 ، 65 - 62 .
3- Baert, J. 1997; The effect of sowing and harvest date and cultivar on inulin yield and composition of chicory (Cichoriumintybus L) roots. Ind. Crop Prod. 6:195-199.
4- Madani, H., Dordas, C., Madani, A., Motasharei, M.A. and Farri, S. 2012; Interactive Effects of Sowing Date and Planting Density on Dry Matter Accumulation and Partitioning of Chicory.
NotulaeBotanicae, HortiAgrobotanici, Cluj-Napoca 40(1) pp. 183-187.
5-Rekowska, E. and Jurga-Szlempo, B. 2011; Influence of growing date and plant density on the yield of Endive.Acta Sci. Pol. HorturumCultus. 10(1):13-21.
6-Schittenhelm, S. 2001; Effect of sowing date on the performance of root chicory.Europ. J.
Agron.15:209-220.
