/
48هرود ،ﻪﺘﻓﺎﯾ ﺠﻫ
ﺪ ،ﻢﻫ نﺎﺘﺴﻣز 95
* ﻪﺒﺗﺎﮑﻣ سردآ :
.ﯽﺳﺎﻨﺷ ﻦﯿﻨﺟ و ﯽﻣﻮﺗﺎﻧآ ﺶﺨﺑ ،ﻪﯾﺎﭘ مﻮﻠﻋ هوﺮﮔ ،ﯽﮑﺷﺰﭙﻣاد هﺪﮑﺸﻧاد ،زاﻮﻫا ناﺮﻤﭼ ﺪﯿﻬﺷ هﺎﮕﺸﻧاد ،زاﻮﻫا
ﺖﺴﭘ :ﮏﯿﻧوﺮﺘﮑﻟا [email protected]
ﺮﺛا ﯽﺘﻈﻓﺎﺤﻣ ﻦﯿﺘﺳراﻮﮐ
ﺮﺑ يور يرﺎﺠﻨﻫﺎﻧ يﺎﻫ
ﯽﺘﻠﮑﺳا ﯽﺷﺎﻧ
زا ﺖﺑﺎﯾد ﯽﺑﺮﺠﺗ رد
ﻦﯿﻨﺟ شﻮﻣ ﯽﯾاﺮﺤﺻ
داﮋﻧ يرﺪﯿﺣ هﺪﯿﻌﺳ ،1
يدﺎﺑﺎﻬﻣ يرﺎﺴﮐﺎﺧ دﻮﻤﺤﻣ
*
ﺮﺒﺠﻧر ﺎﺿر ،2
يزرو هداز ﻒﺠﻧ ﻦﯿﺴﺣ ،2
نﺎﯾﺪﻤﺤﻣ ﮏﺑﺎﺑ ،3 4
1 - ا ،زاﻮﻫا ناﺮﻤﭼ ﺪﯿﻬﺷ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﯽﮑﺷﺰﭙﻣاد هﺪﮑﺸﻧاد ،ﯽﺳﺎﻨﺷ ﻦﯿﻨﺟ و ﯽﻣﻮﺗﺎﻧآ يﺮﺘﮐد .ناﺮﯾا ،زاﻮﻫ
2 - .ناﺮﯾا ،زاﻮﻫا ،زاﻮﻫا ناﺮﻤﭼ ﺪﯿﻬﺷ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﯽﮑﺷﺰﭙﻣاد هﺪﮑﺸﻧاد ،ﻪﯾﺎﭘ مﻮﻠﻋ هوﺮﮔ ،رﺎﯿﺸﻧاد
3 - .ناﺮﯾا ،زاﻮﻫا ،زاﻮﻫا ناﺮﻤﭼ ﺪﯿﻬﺷ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﯽﮑﺷﺰﭙﻣاد هﺪﮑﺸﻧاد ،ﻪﯾﺎﭘ مﻮﻠﻋ هوﺮﮔ ،دﺎﺘﺳا
4 -
،زاﻮﻫا ناﺮﻤﭼ ﺪﯿﻬﺷ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﯽﮑﺷﺰﭙﻣاد هﺪﮑﺸﻧاد ،يژﻮﻟﻮﯿﺑﻮﺗﺎﭘ هوﺮﮔ ،رﺎﯿﺸﻧاد .ناﺮﯾا ،زاﻮﻫا
هرود / ﻪﺘﻓﺎﯾ ﺠﻫ
هرﺎﻤﺷ / ﻢﻫﺪ 4
/ ز نﺎﺘﺴﻣ 95
ﻞﺴﻠﺴﻣ / 70
:ﻪﻟﺎﻘﻣ ﺖﻓﺎﯾرد 1
/ 3 / 95 :ﻪﻟﺎﻘﻣ شﺮﯾﺬﭘ 27
/ 6 / 95
:ﻪﻣﺪﻘﻣ
ﯽﻣ يردﺎﻣ ﺖﺑﺎﯾد يرﺎﺠﻨﻫﺎﻧ ﺪﻧاﻮﺗ
يرﺎﺠﻨﻫﺎﻧ ﻪﻠﻤﺟ زا ﯽﻠﻣﺎﮑﺗ يﺎﻫ ﺎـﺑ ﯽـﯾاز يرﺎﺠﻨﻫﺎﻧ تاﺮﺛا ﻦﯾا و ﺪﻨﮐ دﺎﺠﯾا ار مﺎﮐ و ترﻮﺻ يﺎﻫ
ﯽﻣ ﺶﻫﺎﮐ ناﺪﯿﺴﮐا ﯽﺘﻧآ يﺎﻫوراد فﺮﺼﻣ ﯾ
يرﺎﺠﻨﻫﺎﻧ عﻮﻗو رد ﻦﯿﺘﺳراﻮﮐ هﺪﻨﻨﮐ يﺮﯿﮕﺸﯿﭘ ﺮﺛا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﯾا رد .ﺪﺑﺎ ﺖـﺑﺎﯾد زا ﯽﺷﺎﻧ ﯽﻨﯿﻨﺟ يﺎﻫ
.ﺪﺷ ﯽﺑﺎﯾزرا
شور و داﻮﻣ :ﺎﻫ
ا رد ﯾ ﺑﺮﺠﺗ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦ ﯽ
زا 24 اﺮﺤﺻ شﻮﻣ ﺮﺳ ﯽﯾ
و هدﺎﻣ ﯾ رد رﺎﺘﺴ 4 رﺰﺗ زا ﺲﭘ .ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا هوﺮﮔ ﯾ
رو ﻞـﺧاد ﻖ ـﯾ
ﺪ ي 50
ﻣﯿ ﻠ ﯽ اﺮﺑ مﺮﮔ ي ﺳﻮﺗوزﻮﺘﭘﺮﺘﺳا نﺪﺑ نزو مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ ﺮﻫ ﯿ
د ﺪﯿﯾﺄﺗ و هوﺮﮔ ود ﻪﺑ ﻦ ﯾ
ﺘﺑﺎ ﯽ شﻮﻣ ،نﺪﺷ هوﺮﮔ ﻪﻤﻫ يﺎﻫ
ﮔ ﺖـﻔﺟ ﺎـﻫ ـﯿ
ﺮ ي .ﺪﻧﺪـﺷ هداد
ﯾ د هوﺮﮔ ﮏ ﯾ ﺘﺑﺎ ﯽ و ﯾ ﻏ هوﺮﮔ ﮏ ﯿ د ﺮ ﯾ ﺘﺑﺎ ﯽ شﻮﻣ زا ﺘﺳراﻮﮐ ،ﺎﻫ ﯿ ﺎﻫزور رد ار ﻦ ي
،ﺮﻔﺻ 7 ، 14 و 20 ﻨﺘﺴﺑآ ﯽ 75 ﻣ ﯿﻠ ﯽ ﮐ ﺮﺑ مﺮﮔ ﯿ و نﺪـﺑ نزو مﺮﮔﻮﻠ
هوﺮﮔ ﺎﻫ ي د ﯾ ﺳ ﺮﮕ ﻓ مﺮ ﯿ ﺰﯾ ژﻮﻟﻮ ي ﻪﺑ ار ﮐارﻮﺧ ترﻮﺻ ﯽ
رد ﯾ ﻦﯿﻨﺟ .ﺪﻧدﺮﮐ ﺖﻓﺎ ﺑ زور رد ﺎﻫ
ﯿ ﻨﺘﺴﺑآ ﻢﺘﺴ ﯽ
روآ ﻊﻤﺟ ي ﻌﺗ زا ﺪﻌﺑ و ﺪﻧﺪﺷ ﯿﯿ
و لﻮـﻃ ﻦ
ﻣآ ﮓﻧر و نزو ﯿ
ﺰ ي يرﺎﺠﻨﻫﺎﻧ ، ﺘﻠﮑﺳا يﺎﻫ
ﯽ ﺮﺘﺳا ﺎﺑ ﯾ ﻣ ﻮ ﯿ ﺳرﺮﺑ پﻮﮑﺳوﺮﮑ ﯽ
.ﺪﺷ
ﻪﺘﻓﺎﯾ :ﺎﻫ
ﯽﺘﺑﺎـﯾد لﺮﺘﻨﮐ هوﺮﮔ رد هﺪﻧد نﺪﯿﺒﺴﭼ و جاﻮﻣ هﺪﻧد ،مﺎﮐ فﺎﮑﺷ ﺪﺻرد 09
/ 38 ، 76 / 4 و 28 / 14 ﻪـﺑ ﯽـﻟو دﻮـﺑ ﺪـﺻرد ﻪﻠﯿـﺳو
ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﻦﯿﺘﺳراﻮﮐ 12
/ 16 يرﺎﺠﻨﻫﺎﻧ ﻦﯿﺘﺳراﻮﮐ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ .ﺖﻓﺎﯾ ﺶﻫﺎﮐ ﺪﺻرد ﺮﻔﺻ و ﺮﻔﺻ ، هﺪﻧد و غﺎﻨﺟ يﺎﻫ
.داد ﺶﻫﺎﮐ ار ﺎﻫ
ﻪﺠﯿﺘﻧ و ﺚﺤﺑ :يﺮﯿﮔ
ﻪﺑ ﻦﯿﺘﺳراﻮﮐ ﯽﻣ ناﺪﯿﺴﮐا ﯽﺘﻧآ هدﺎﻣ ﮏﯾ ناﻮﻨﻋ
يرﺎﺠﻨﻫﺎﻧ ﺪﻧاﻮﺗ .ﺪﻫد ﺶﻫﺎﮐ ار ﻦﯾﺮﯿﺷ ﺖﺑﺎﯾد زا ﯽﺷﺎﻧ يﺎﻫ
هژاو :يﺪﯿﻠﮐ يﺎﻫ
.ﯽﯾاﺮﺤﺻ شﻮﻣ ،ﯽﯾاز يرﺎﺠﻨﻫﺎﻧ ،ﻦﯿﺘﺳراﻮﮐ ،ﻦﯿﺳﻮﺗوزﻮﺘﭘﺮﺘﺳا ،يردﺎﻣ ﺖﺑﺎﯾد
هﺪﯿﮑﭼ
ﻪﻣﺪﻘﻣ
يرﺎـﻤﯿﺑ ﮏـﯾ زا ترﺎـﺒﻋ سﻮـﺘﯿﻠﻣ ﺖﺑﺎﯾد ﺎﯾ يﺪﻨﻗ ﺖﺑﺎﯾد ﻪـﻨﯿﻣز ،ﮏﯿﻤﺘـﺴﯿﺳ ضراﻮﻋ دﺎﺠﯾا ﻦﻤﺿ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﮑﯿﻟﻮﺑﺎﺘﻣ
ﻢﺴﯿﻟﻮﺑﺎﺘﻣ رد لﻼﺘﺧا تارﺪﯿﻫﻮﺑﺮﮐ
ﺎﻫ ﺰﮐﻮـﻠﮔ فﺮﺼﻣ ﺶﻫﺎﮐ و
ﻮﺧ ﺪﻨﻗ ﺶﯾاﺰﻓا و ﻢﻫاﺮﻓ ار ن
ﯽـﻣ دروآ عﻮـﺿﻮﻣ ﺎـﺑ طﺎـﺒﺗرا رد .
نﻮـﺧ ﺰﮐﻮـﻠﮔ ﺢﻄـﺳ ﺶﯾاﺰـﻓا ﺎـﯾ و ﻦﯿﻟﻮـﺴﻧا ﺶﻫﺎﮐ ﯽﮕﻠﻣﺎﺣ ﮏﯿﺘﺑﺎﯾد ناردﺎﻣ ﯽﻣ
ﺪـﻧاﻮﺗ ﯽﮔﺪـﻧز ﺮـﺑ ﯽـﺘﻔﺟ ﺪـﺳ ﻖـﯾﺮﻃ زا
ﯽﻨﯿﻨﺟ ﺮﯿﺛﺄﺗ هﺮﻃﺎـﺨﻣ ﻪﺑ ار نﺎﻧآ ﯽﻤﺣر ﻞﺧاد ﻞﻣﺎﮑﺗ و دراﺬﮔ
) دزاﺪﻧا 1 .(
عﻮـﺿﻮﻣ ﻦﯾا هزوﺮﻣا ﻪـﺑ
ﯽﺑﻮـﺧ ﻪـﮐ ﺖـﺳا هﺪـﺷ ﻪـﺘﻓﺮﯾﺬﭘ
ﻣ ﯽﻤﺴﯿﻠﮔﺮﭙﯿﻫ رد ﺮﯿﺧﺄـﺗ ﺐـﺟﻮﻣ يرادرﺎﺑ نارود لﻮﻃ رد ردﺎ
زوﺮـﺑ و ﻦﯿـﻨﺟ ﻞـﻣﺎﮑﺗ و ﺪـﺷر ﻪـﯿﻟوا ﻞﺣاﺮﻣ يرﺎـﺠﻨﻫﺎﻧ
يﺎـﻫ
يدﻮﺨﺑدﻮﺧ يﺎﻫ ﻂﻘﺳ ﺮﻄﺧ ﺶﯾاﺰﻓا و يدازردﺎﻣ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﯽـﻣ
ددﺮﮔ ) 4 - 2 ﯽـﯾاز ماﺪﻧا نارود رد ناردﺎﻣ ﻦﯾا رد ﺪﻨﭼ ﺮﻫ .(
ﺎـﺑ
ناﺰﯿﻣ ﯽﻤﺴﯿﻠﮔﺮﭙﯿﻫ لﺮﺘﻨﮐ يرﺎﺠﻨﻫﺎﻧ
يﺎﻫ ﺶﻫﺎـﮐ قﻮـﻓ ﯽـﻣ
ﯾ ﺪﺑﺎ نﺎﻨﭽﻤﻫ ﺎﻣا ناردﺎـﻣ زا ﺮﺘﺸﯿﺑ ﺮﺑاﺮﺑ رﺎﻬﭼ ﺎﺗ ﻪﺳ نآ ناﺰﯿﻣ
ﻢﻟﺎﺳ ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ ) 5 رد .(
ﺪﯿﯾﺄﺗ نﺎـﺸﻧ دﻮـﺟﻮﻣ ﻊﺑﺎﻨﻣ عﻮﺿﻮﻣ ﻦﯾا
ﻪـﮑﻨﯾا ﻦﻤـﺿ ﮏـﯿﺘﺑﺎﯾد نﺎـﻧز رد ﻪﮐ ﺖﺳا ﺖﯿﻌﻗاو ﻦﯾا هﺪﻨﻫد ﺶﻫﺎﮐ يرادرﺎﺑ هرود ﯽﻣ
ﯾ ﺪﺑﺎ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ و نﺎـﻤﯾاز
يﺎـﻫ سردوز
ﯽﻣ دﻮﺷ نادازﻮﻧ ﻦﯾا ندﻮﺑ سرﺎﻧ ، ﯽﻣ
ﺪﻧاﻮﺗ ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﻞـﻣﺎﻋ ﮏﯾ
ﺛ ﺖﺤﺗ ار ﺪﻟﻮﺗ زا ﺪﻌﺑ ﻞﻣﺎﮑﺗ و ﺪﺷر ﺪﻧور ﻪﯾﻮﻧﺎ ﺮﯿﺛﺄﺗ
ﺪـﻫد راﺮﻗ
ﯽـﻌﯿﺒﻃ ﻞﻣﺎﮑﺗ و ﺪﺷر ﺮﺑ ﺰﯿﻧ ﻖﯾﺮﻃ ﻦﯾا زا و ﺖـﻓﺎﺑ
ﺎـﻫ و ماﺪـﻧا
) دراﺬﮕﺑ ﺮﯿﺛﺄﺗ ﯽﻨﯿﻨﺟ يﺎﻫ 6
.(
لﺮـﺘﻨﮐ ﻪـﮐ ﺖـﺳا نآ ﺮﮕﻧﺎـﯿﺑ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﯽﺧﺮﺑ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪﭼ ﺮﮔا هرود ﻞــﯾاوا رد نآ ﺶﯾاﺰــﻓا زا يﺮﯿﮔﻮــﻠﺟ و ردﺎــﻣ نﻮــﺧ ﺪــﻨﻗ
ﺶﻫﺎﮐ ﺐﺟﻮﻣ ﯽﮕﻠﻣﺎﺣ يرﺎـﺠﻨﻫﺎﻧ ﯽـﻧاواﺮﻓ
ﯽـﻣ ﯽـﻨﯿﻨﺟ يﺎـﻫ
ﻪﺑﺮﺠﺗ ﯽﻟو ،ددﺮﮔ ﯽـﻧاواﺮﻓ ﻪﮐ ﺖﺳا هداد نﺎﺸﻧ ًﻼﻤﻋ ﯽﻨﯿﻟﺎﺑ يﺎﻫ
يرﺎﺠﻨﻫﺎﻧ ﻢـﻏر ﯽـﻠﻋ ﯽﺘﺑﺎـﯾد ناردﺎﻣ ناﺪﻧزﺮﻓ رد يدازردﺎﻣ يﺎﻫ
لﺮﺘﻨﮐ ﻪﺑ ﯽﻤﺴﯿﻠﮔﺮﭙﯿﻫ ﺶﯿـﺑ يراد ﯽﻨﻌﻣ رﻮﻃ
ﺖـﯿﻌﻤﺟ زا ﺮـﺗ
) ﺖـﺳا ﻢﻟﺎﺳ 5
ﯽـﻣ نﺎـﺸﻧ ﻪـﮐ دراد دﻮـﺟو ﯽﺗﺎـﻌﻟﺎﻄﻣ .(
ﺪـﻫد
ﺐﺟﻮﻣ ﯽﻤﺴﯿﻠﮔﺮﭙﯿﻫ ﻦﯿـﻨﺟ داﺪـﻌﺗ ﺶﻫﺎﮐ
ﺎـﻫ ي شﻮـﻣ يﺎـﻫ
) لﻮﻃ ﺶﻫﺎﮐ و ﯽﺘﺑﺎﯾد ﯽﯾاﺮﺤﺻ ﻦﯿﻨﺟ (CRL
ﺎﻫ ﻢﻫ ﯽﻣ دﻮﺷ )
7 ( نزو ﺶﻫﺎـﮐ ،ﯽـﻨﯿﻨﺟ بﺬﺟ دﺎﺠﯾا ﺚﻋﺎﺑ شﻮﻣ رد ﺖﺑﺎﯾد.
ﺪـﻗ ﺶﻫﺎـﮐ ،نﺪﺑ ﻦﯿـﻨﺟ
ﺎـﻫ زا ﯽﺒـﺼﻋ ﻪـﻟﻮﻟ ﺺﯾﺎـﻘﻧ ، ﻪـﻠﻤﺟ
و اﺪﯿﻔﯿﺑ ﺎﻨﯾﺎﭙﺳا و ﯽﻟﺎﻔﺴﻧﺰﮔا يرﺎﺠﻨﻫﺎﻧ
يﺎـﻫ ﯽﺘﻠﮑـﺳا ﻢﺘـﺴﯿﺳ
،ﯽﻠﯿﺘﮐاد ﻦﯿﺳ ،مﺎﮐ فﺎﮑﺷ ﺪﻨﻧﺎﻣ لﺎﺼﺗا ،ﯽﻠﯿﺘﮐاد ﯽﻠﭘ
هﺪﻧد ﺎـﻫ و
نﺪﺷ ﻪﺧﺎﺷ ود فوﺮﻀﻏ
يﺎﻫ هﺪﻧد يا ﯽﻣ دﻮﺷ ) 8 .(
ﻢﺴﯿﻧﺎﮑﻣ زا ﯽﮑﯾ سﺮﺘـﺳا دﺎـﺠﯾا نﺪـﺑ رد ﯽﻧژﻮـﺗاﺮﺗ يﺎـﻫ
ﯽﻣ ﻮﯿﺗاﺪﯿﺴﮐا نﺎـﻣز ﺺﯾﺎـﻘﻧ ﺰﻧژﻮﺗﺎـﭘ رد ﯽﻤﻬﻣ ﺶﻘﻧ ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ
يرﺎﺠﻨﻫﺎﻧ ﻞﻣﺎﺷ ﺪﻟﻮﺗ ) ﯽﺘﻠﮑﺳا يﺎﻫ
9 ماﺪـﻧا ﺺﯾﺎﻘﻧ ،(
) ﺎـﻫ 10 (
) ﯽﺒﺼﻋ ﻪﻟﻮﻟ و 11
ﮑﺷ و ﺐﻟ فﺎﮑﺷ ،(
) مﺎﮐ فﺎ 12 ﯽـﮑﯾ .دراد (
ﯽﻣ ﮏﯿﻧژﻮﺗاﺮﺗ تاﺮﺛا ﺚﻋﺎﺑ ﻖﯾﺮﻃ ﻦﯾا زا ﻪﮐ ﯽﻤﻬﻣ يﺎﻫوراد زا ﯽﻣ ﻦﯿﺳﻮﺗوزﻮﺘﭘﺮﺘﺳا دﻮﺷ ) ﺪﺷﺎﺑ
8 .(
ﻪﺑ هﺪـﺷ نﺎـﯿﺑ ﻪـﮐ يرﻮﻃ
ﻮﯿﺗاﺪﯿـﺴﮐا سﺮﺘﺳا ﺚﻋﺎﺑ شﻮﻣ رد ﻦﯿﺳﻮﺗوزﻮﺘﭘﺮﺘﺳا ﻪﮐ ﺖﺳا ﺪــــﯿﻟﻮﺗ و )ROS
Reactive Oxygen Species ،(
نﻮﯿﺳاﺪﯿﺴﮐاﺮﭘ آ عﺎﻓد ﺢﻄﺳ ﺶﻫﺎﮐ و ﺎﻫﺪﯿﭙﯿﻟ
ﯽﻧاﺪﯿـﺴﮐا ﯽﺘﻧ
ﻦﯿﻨﺟ ﯽﻣ ) دﻮﺷ 13 - 8 .(
ﻪﮐ ﺖﺳا هﺪﺷ شراﺰﮔ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ رد سﺮﺘﺳا
يﺎﻫ ﻮﯿﺗاﺪﯿﺴﮐا
و لﺎﮑﯾدار يﺎﻫ ﯽـﯾاز يرﺎـﺠﻨﻫﺎﻧ رد ﯽـﻤﻬﻣ رﺎﯿـﺴﺑ ﺶـﻘﻧ دازآ
ﺎﻔﯾا ﺖﺑﺎﯾد ﯽﻣ
؛ﺪﻨﻨﮐ ﺪﯿﻟﻮﺗ فﺮﻃ ﮏﯾ زا ﯽﺘﺑﺎﯾد ﻂﯾاﺮﺷ رد اﺮﯾز
لﺎﮑﯾدار يﺎﻫ ﺪﯿﻟﻮﺗ ﺮﮕﯾد فﺮﻃ زا و ﺶﯾاﺰﻓا دازآ ﯽﺘﻧآ
ناﺪﯿﺴﮐا
ﺎﻫ ﺶﻫﺎﮐ ﯽﻣ ﯾ ﺪﺑﺎ زا ﯽـﺷﺎﻧ ﻪﻣﺪـﺻ ﺶﯾاﺰـﻓا ﺚـﻋﺎﺑ ﺮـﻣا ﻦـﯾا .
سﺮﺘﺳا يﺎﻫ ﻒﯿﻌـﻀﺗ ﺎـﺑ ﻮﯿﺗاﺪﯿﺴﮐا ﻢـﺴﯿﻧﺎﮑﻣ
يﺎـﻫ ﯽﺘﻇﺎـﻔﺣ
ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ نآ
ﺎﻫ ﯽﻣ دﻮﺷ ) 15،14 .(
يﻮﻧروا رد نارﺎﮑﻤﻫ و لﺎﺳ
1999 ﺶﻫﺎـﮐ ﺚﻋﺎﺑ ﯽﺘﺑﺎﯾد ﻂﯾاﺮﺷ رد ﻦﯿﻨﺟ ﻪﮐ ﺪﻧدﺮﮐ ﺖﺑﺎﺛ
ﯽﺘﻧآ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ناﺪﯿﺴﮐا
ﺎﻫ ي و زﺎﺗﻮﻤـﺳد ﺪﯿـﺴﮐاﺮﭘﻮﺳ ﺮﯿﻈﻧ ﻢﻬﻣ
و زﻻﺎﺗﺎﮐ ﯽﺘﻧآ ﺖﻈﻠﻏ ﺶﻫﺎﮐ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ ناﺪﯿـﺴﮐا
نزو ﺎـﺑ يﺎـﻫ
ﻦﯿﻣﺎﺘﯾو ﺪﻨﻧﺎﻣ ،ﻢﮐ ﯽﻟﻮﮑﻟﻮﻣ وC
لﻮﻠﺳ ردE ﯽﻣ ﯽﻨﯿﻨﺟ يﺎﻫ
) دﻮﺷ 15 .(
لﺎــﺳ رد نارﺎــﮑﻤﻫ و يﺎــﮔﺎﻫ ﻦﯿــﻨﭽﻤﻫ 1995
شراﺰــﮔ
ﯽــﯾاز يرﺎــﺠﻨﻫﺎﻧ رﺎــﺛآ زﺎﺗﻮﻤــﺳد ﺪﯿــﺴﮐاﺮﭘﻮﺳ ﻪــﮐ ﺪــﻧدﺮﮐ شﻮﻣ رد ار ﯽﻤﺴﯿﻠﮔﺮﭙﯿﻫ ﯽﻣ ﺶﻫﺎﮐ ﯽﺘﺑﺎﯾد يﺎﻫ
هوﻼـﻌﺑ .ﺪﻫد
ﻄﻣ زا ﯽﺧﺮﺑ رد زا هدﺎﻔﺘـﺳا ﻪـﮐ ﺖـﺳا هﺪـﺷ هداد نﺎﺸﻧ تﺎﻌﻟﺎ
ﻦﯿﻣﺎﺘﯾو يﺎﻫ وC ﻪﺑE ناﺪﯿﺴﮐا ﯽﺘﻧآ ناﻮﻨﻋ ﯽﻣ
ﺪﻧاﻮﺗ زا ﯽﺧﺮﺑ
) ﺪــﻨﮐ يﺮﯿﮔﻮــﻠﺟ نﺪــﺑ رد ار ﺖــﺑﺎﯾد ضراﻮــﻋ 16
و يدﺎــﺳ .(
لﺎﺳ رد نارﺎﮑﻤﻫ 2008
ﻢﯾﺰـﻧآ ﺖـﯿﻟﺎﻌﻓ ﻪﮐ ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ يﺎـﻫ
شﻮﻣ ناﺪﯿﺴﮐا ﯽﺘﻧآ و زﻻﺎـﺗﺎﮐ ﻪـﻠﻤﺟ زا ﯽﺘﺑﺎﯾد ﯽﯾاﺮﺤﺻ يﺎﻫ
نﻮﯿﺗﺎﺗﻮﻠﮔ ﺶﻫﺎـﮐ زاﺪﯿـﺴﮐاﺮﭘ
ﯽـﻣ ﯾ ﺎـﻔﻟآ ﻪـﮐ ﯽﻟﺎـﺣ رد ﺪـﺑﺎ -
ﻦﯿﻣﺎﺘﯾو و ﺪﯿﺳا ﮏﯿﺋﻮﭙﯿﻟ ﻟﺎﻌﻓC
ﯿ ﻢﯾﺰـﻧآ ﻦﯾا ﺖ ﺎـﻫ
ﺶﯾاﺰـﻓا ار
ﯽﻣ ) ﺪﻨﻫد 17 .(
ﻧﯿ ﻟﻮﺳر و شوﺮﮑ ﯽ
لﺎﺳ رد 1381 د ﺮﺛا ﯾ ردﺎﻣ ﺖﺑﺎ ي ﺷﺎﻧ ﯽ
رﺰﺗ زا ﯾ ز ﻖ ﯾ ﺪﻠﺟ ﺮ ي زود ﺎﺑ نﺎﺴﮐﻮﻟآ 160
يازا ﻪـﺑ مﺮـﮔ ﯽﻠﯿﻣ
ﮐ ﺮﻫ ﯿ يرﺎﺠﻨﻫﺎﻧ يور ار نﺪﺑ نزو مﺮﮔﻮﻠ ﻨﺟ يﺎﻫ
ﯿ ـﻨ ﯽ ﻣ ﻪـﻌﻟﺎﻄ
ﻦﯿـﻨﺟ داﺪﻌﺗ ﺶﻫﺎﮐ ﺮﺑ هوﻼﻋ ﻪﮐ ﺪﻧدﻮﻤﻧ شراﺰﮔ و ﺪﻧدﺮﮐ ،ﺎـﻫ
ﺮﺳ لﻮﻃ ي ﻣد ﯽ نآ رد ﻪﺑ ﺎﻫ ﻨﻌﻣ رﻮﻃ ﯽ راد ي ﺶﻫﺎـﮐ ﯾ و ﻪـﺘﻓﺎ
يرﺎــﺠﻨﻫﺎﻧ ياراد ــﻔﻠﺘﺨﻣ يﺎــﻫ
ﯽ شﻮــﮔ ﻞــﻣﺎﮑﺗ مﺪــﻋ ﺪــﻨﻧﺎﻣ
ﺟرﺎﺧ ﯽ ﮑﺸﺗ مﺪﻋ و ﯿ
ناﻮﺨﺘﺳا ﻞ ﻟﺎﻔـﺴﻧﺰﮔا و ﻪـﻤﺠﻤﺟ يﺎﻫ
ﯽ ،
ﺎﻘﻧ و ﻪﻨﯿﺳ ﻪﺴﻔﻗ راﺪﺟ رد ﺺﻘﻧ ﯾ
ماﺪﻧا ﺺ ﺘﮐﺮﺣ يﺎﻫ ﯽ
ﯽـﻣ ار
) ﺪﻨﺷﺎﺑ 7 ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ رد نارﺎـﮑﻤﻫ و ودﺎﮐﺎﻣ .(
لﺎـﺳ رد يا 2001
ﺎـﺑ ﮏـﭼﻮﮐ ﺪﯿﻔـﺳ شﻮـﻣ ندﺮﮐ ﯽﺘﺑﺎﯾد ﺎﺑ ﻪﮐ ﺪﻧدﻮﻤﻧ شراﺰﮔ زود ﺎﺑ نﺎﺴﮐﻮﻟآ 100
نﺪﺑ نزو مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ ﺮﻫ يازا ﻪﺑ مﺮﮔ ﯽﻠﯿﻣ
ﻪﺑ ﻪﺑ يﺪﯾرو ﻞﺧاد ترﻮﺻ ﺶﻫﺎـﮐ ﻦﯿﻨﺟ نزو يراد ﯽﻨﻌﻣ رﻮﻃ
يرﺎﺠﻨﻫﺎﻧ و ﻦﯿﻨﺟ بﺬﺟ و ﯽﺒـﺼﻋ ﻪـﻟﻮﻟ ﺺﯾﺎـﻘﻧ ﻪـﻠﻤﺟ زا ﺎﻫ
ﯽﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ﯾ
) ﺪﺑﺎ 18 .(
ﯽﻣ ﺎﻫﺪﯿﺋﻮﻧوﻼﻓ هداﻮﻧﺎﺧ ءﺎﻀﻋا زا ﯽﮑﯾ ﻦﯿﺘﺳراﻮﮐ ﻪـﮐ ﺪﺷﺎﺑ
هﻮﯿﻣ ،تﺎﺠﯾﺰﺒﺳ رد ﻞﻤﮑﻣ رد و يﺎﭼ ،ﺎﻫ
ﯽـﻣ ﺖﻓﺎﯾ ﯽﯾاﺬﻏ يﺎﻫ
ﯽـﺘﻧآ ،ﯽﺑﺎـﻬﺘﻟا ﺪﺿ ﺖﯿﺻﺎﺧ ياراد ﻦﯿﺘﺳراﻮﮐ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ .دﻮﺷ ) دراد ﯽﻧاﺪﯿـــﺴﮐا ﯽـــﺘﻧآ و لﺎـــﯾﺮﺘﮐﺎﺑ 19
رد ﻦﯿﺘـــﺳراﻮﮐ .(
يرﺎﻤﯿﺑ و نﺎﻃﺮﺳ زا يﺮﯿﮔﻮﻠﺟ ﻗ يﺎﻫ
ﯽـﻣ رﺎـﮐ ﻪـﺑ ﯽﻗوﺮﻋ ﯽﺒﻠ
) دور 21،20 ﻪﺑ ﺪﯿﺋﻮﻧوﻼﻓ ﻦﯾا .(
و ناﺪﯿـﺴﮐا ﯽـﺘﻧآ ﮏـﯾ ناﻮﻨﻋ
لﺎﮑﯾدار هﺪﻨﻨﮐ يروآ ﻊﻤﺟ ﯽﻣ يﻮﻗ دازآ يﺎﻫ
ﯽـﺘﻧآ زا ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ
ناﺪﯿﺴﮐا ﻦﯿﻣﺎـﺘﯾو ﻪـﻠﻤﺟ زا ﺮـﮕﯾد يﺎﻫ ﻦﯿﻣﺎـﺘﯾو وE
ﺰـﯿﻧC
يﻮــﻗ ) ﺖــﺳا ﺮــﺗ 22
ﺎﻫﺪــﯿﭙﯿﻟ نﻮﯿــﺳاﺪﯿﺴﮐاﺮﭘ زا و ( )
23 (
ﯽـﻣ يﺮﯿﮔﻮﻠﺟ رﺎـﮑﻤﻫ و ﺮـﺗاﺮﭘ .ﺪـﻨﮐ
لﺎـﺳ رد نا 2008
ﺑ ـﯿ نﺎ
و ﻮﯿﺗاﺪﯿـﺴﮐا سﺮﺘـﺳا ﻖـﯾﺮﻃ زا هروا زوﺮﺘﯿﻧ ﻞﯿﺘﻣ ﻪﮐ ﺪﻧدﻮﻤﻧ لﺎﮑﯾدار دﺎﺠﯾا ﯽـﻣ ﯽﻨﯿﻨﺟ يرﺎﺠﻨﻫﺎﻧ ﺐﺟﻮﻣ دازآ يﺎﻫ
و دﻮـﺷ ﯽﻣ ﻦﺘﺴﺑآ شﻮﻣ هﺮﯿﺟ ﻪﺑ ﻦﯿﺘﺳراﻮﮐ ﺰﯾﻮﺠﺗ ﻪﮐ ﺪﻧدﺮﮐ شراﺰﮔ
يرﺎﺠﻨﻫﺎﻧ ﺪﻧاﻮﺗ ﻞﯿﺒﻗ زا هروا زوﺮﺘﯿﻧ ﻞﯿﺘﻣ زا ﯽﺷﺎﻧ ﯽﻨﯿﻨﺟ يﺎﻫ
رد يرﺎﺠﻨﻫﺎﻧ ﺳد نﺎﺘﺸﮕﻧا
) ﺪﻫد ﺶﻫﺎﮐ ار ﺎﭘ و ﺖ 24
.(
لﺎــﺳ رد ﯽﮑﺒﻟاﺪــﺒﻋ 2011
ﯽﺘﻈﻓﺎــﺤﻣ و ﺪــﯿﻔﻣ تاﺮــﺛا
شﻮﻣ ساﺮﮑﻧﺎﭘ ﺖﻓﺎﺑ رد ﻮﯿﺗاﺪﯿﺴﮐا سﺮﺘﺳا ﺮﺑاﺮﺑ رد ﻦﯿﺘﺳراﻮﮐ ﻦـﯾا رد .دﺮـﮐ نﺎـﯿﺑ ار ﻦﯿﺳﻮﺗوزﻮﺘﭘﺮﺘﺳا زا ﯽﺷﺎﻧ ﯽﺘﺑﺎﯾد يﺎﻫ زود ﺎﺑ ﻦﯿﺘﺳراﻮﮐ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ 20
ﻪـﺑ زور رد مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ ﺮﺑ مﺮﮔ ﯽﻠﯿﻣ
ﯾرﺰﺗ زا ﻞﺒﻗ و ﯽﮐارﻮﺧ ترﻮﺻ نﺎـﯾﺎﭘ ﺎـﺗ و ﻦﯿﺳﻮﺗوزﻮﺘﭘﺮﺘﺳا ﻖ
تﺪﻣ ﻪﺑ هرود 8
هوﺮـﮔ رد ﻪـﮐ ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ و ﺪﺷ ﺰﯾﻮﺠﺗ ﻪﺘﻔﻫ
ﺪﯿﺋﺪﻟآ يد نﻮﻟﺎﻣ و نﻮﺧ ﺪﻨﻗ ناﺰﯿﻣ ﻦﯿﺘﺳراﻮﮐ هﺪﻨﻨﮐ ﺖﻓﺎﯾرد ) ﻢﯾﺰﻧآ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ و ﺶﻫﺎﮐ ار (MDA زﺎﺗﻮﻤﺳد ﺪﯿﺴﮐاﺮﭘﻮﺳ يﺎﻫ
ﯽﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ار زاﺪﯿﺴﮐاﺮﭘ نﻮﯿﺗﺎﺗﻮﻠﮔ و ) ﺪﻫد
25 ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد .(
يا
ﻟﻮﺳروا ﻂﺳﻮﺗ ﻪﮐ لﺎﺳ رد نارﺎﮑﻤﻫ و ﮏﯿ
2011 ﻪـﺘﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا
ﻪـﻧازور ﺰﯾﻮـﺠﺗ ﻪﮐ ﺖﺳا هﺪﺷ نﺎﯿﺑ 50
ﺮـﻫ ياﺮـﺑ مﺮـﮔ ﯽـﻠﯿﻣ
ﻪﺑ ﻦﯿﺘﺳراﻮﮐ نﺪﺑ نزو مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ تﺪﻣ ﻪﺑ ﯽﻗﺎﻔﺻ ﻞﺧاد ترﻮﺻ
7 شﻮـﻣ رد نﺎـﺴﮐﻮﻟآ زا ﯽـﺷﺎﻧ ﻮﯿﺗاﺪﯿﺴﮐا سﺮﺘﺳا ،زور يﺎـﻫ
) ﺖـﺳا هداد ﺶﻫﺎـﮐ ار ﯽﺘﺑﺎﯾد ﮏﭼﻮﮐ ﺪﯿﻔﺳ 26
ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ رد .(
ارﺎﮑﻤﻫ و ﯽﺗﺎﻌﻤﻟاﺪﺒﻋ لﺎﺳ رد ن
2010 ﻪـﮐ ﺖـﺳا هﺪـﺷ نﺎـﯿﺑ
زود ﺎﺑ ﻦﯿﺘﺳراﻮﮐ ﺰﯾﻮﺠﺗ 15
نزو مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ ﺮﻫ ياﺮﺑ مﺮﮔ ﯽﻠﯿﻣ
ﻪـﺑ نﺪـﺑ سﺮﺘــﺳا زور ﻪـﺳ تﺪـﻣ ﻪـﺑ ﯽﻗﺎﻔـﺻ ﻞـﺧاد ترﻮـﺻ
ﻢﯾﺰﻧآ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ و ﺶﻫﺎﮐ ار ﻦﯿﺳﻮﺗوزﻮﺘﭘﺮﺘﺳا زا ﯽﺷﺎﻧ ﻮﯿﺗاﺪﯿﺴﮐا ﯽـﻣ ﺶﯾاﺰـﻓا ار ناﺪﯿـﺴﮐا ﯽﺘﻧآ يﺎﻫ ﻫ زا و ﺪـﻫد
ﯿ ﻠﮔﺮﭙ ﯿ ﻤـﺴ ﯽ
ﯽﻣ يﺮﯿﮔﻮﻠﺟ ) ﺪﻨﮐ
27 .(
ﺎــﺑ ﻢــﺴﯿﻧﺎﮑﻣ زا ﯽــﮑﯾ ﻪــﮑﻨﯾا ﻪــﺑ ﻪــﺟﻮﺗ ﯽﻧژﻮــﺗاﺮﺗ يﺎــﻫ
لﺎــﮑﯾدار ﺶﯾاﺰــﻓا ،ﻦﯿــﺳﻮﺗوزﻮﺘﭘﺮﺘﺳا ﺪــﯿﻟﻮﺗ و نﮋﯿــﺴﮐا يﺎــﻫ
ﯽﻣ ﻮﯿﺗاﺪﯿﺴﮐا سﺮﺘﺳا ﺮـﺛا نﻮﻨﮐﺎـﺗ ﻪـﮐ ﯽﯾﺎـﺟ نآ زا و ﺪـﺷﺎﺑ
يرﺎـــﺠﻨﻫﺎﻧ يور ﻦﯿﺘـــﺳراﻮﮐ زا ﯽـــﺷﺎﻧ ﯽﺘﻠﮑـــﺳا يﺎـــﻫ
هﺪـﺸﻧ ﯽـﺳرﺮﺑ ﯽﯾاﺮﺤـﺻ شﻮـﻣ ﻦﯿـﻨﺟ رد ﻦﯿﺳﻮﺗوزﻮﺘﭘﺮﺘﺳا ﺮﺛا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﯾا رد اﺬﻟ ،ﺖﺳا يﺮﯿﮕـﺸﯿﭘ ﺎﯾ ﺶﻫﺎﮐ رد وراد ﻦﯾا
يرﺎﺠﻨﻫﺎﻧ زا شﻮـﻣ ﻦﯿـﻨﺟ رد ﯽـﺑﺮﺠﺗ ﺖـﺑﺎﯾد زا ﯽـﺷﺎﻧ يﺎـﻫ
ﯽـﻣ ﻦﯿﺘـﺳراﻮﮐ ﺎـﯾآ ﻪﮐ دﻮﺷ ﺺﺨﺸﻣ ﺎﺗ ﺪﺷ ﯽﺑﺎﯾزرا ﯽﯾاﺮﺤﺻ
يرﺎـﺠﻨﻫﺎﻧ ﺮﺑ يﺮﯿﺛﺄﺗ ﺪﻧاﻮﺗ زا ﯽـﺷﺎﻧ ﯽﻟﺎـﻤﺘﺣا ﯽﺘﻠﮑـﺳا يﺎـﻫ
.ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﻦﯿﺳﻮﺗوزﻮﺘﭘﺮﺘﺳا
شور و داﻮﻣ ﺎﻫ
ا ــﯾ يور ﺮــﺑ ﻪــﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦ 24
ﻮــﻣ زا ﯽﻧاﻮــﯿﺣ لﺪــﻣ ش
يﺎــﻫ
يراﺪـﻬﮕﻧ و تﺎـﻘﯿﻘﺤﺗ ﺰـﮐﺮﻣ رﺎﺘـﺴﯾو داﮋـﻧ ﻦﺘـﺴﺑآ ﯽﯾاﺮﺤﺻ رﻮﭘﺎـﺷ يﺪـﻨﺟ ﯽﮑـﺷﺰﭘ مﻮـﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﯽﻫﺎﮕﺸﯾﺎﻣزآ تﺎﻧاﻮﯿﺣ شﻮﻣ .ﺪﺷ مﺎﺠﻧا زاﻮﻫا ﻦـﺳ رد هدﺎـﻣ و ﺮـﻧ ﯽﯾاﺮﺤﺻ يﺎﻫ
4 - 3
ﮕﻧﺎـﯿﻣ ياراد و ﯽﮕﻫﺎﻣ ﯿ
ـﻧزو ﻦ ﯽ 220 200- هرود ﺎـﺑ مﺮـﮔ 12
و ﯽﯾﺎﻨﺷور ﺖﻋﺎﺳ دوﺪـﺣ ﯽﮑﯾرﺎـﺗ ﺖﻋﺎـﺳ
2 ﻪـﺑ ﻪـﺘﻔﻫ رﻮـﻈﻨﻣ
ﺑﺎﻄﺗ ﻪـﺑ تﺎـﻧاﻮﯿﺣ قﺎـﺗا رد ﻂﯿﺤﻣ ﺎﺑ ﻖ ﺮﮕﯾﺪـﮑﯾ زا اﺰـﺠﻣ رﻮـﻃ
ﻂﯿﺤﻣ و ﻪﯾﺬﻐﺗ نﺎﺴﮑﯾ ﻂﯾاﺮﺷ رد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ لﻮﻃ رد و يراﺪﻬﮕﻧ شﻮﻣ .ﺪﻧﺪﺷ يراﺪﻬﮕﻧ و ﺮﻬـﺷ ﯽـﺸﮐ ﻪﻟﻮﻟ بآ زا ﯽﯾاﺮﺤﺻ يﺎﻫ
ناﺮــﻬﺗ سرﺎــﭘ ماد كارﻮــﺧ ﻪــﻧﺎﺧرﺎﮐ ﺖﺧﺎــﺳ هدﺮــﺸﻓ ياﺬــﻏ شﻮـﻣ رد ﺖـﺑﺎﯾد ءﺎـﻘﻟا ﺖﻬﺟ .ﺪﻧدﺮﮐ هدﺎﻔﺘﺳا ﯽﯾاﺮﺤـﺻ يﺎـﻫ
ﺳﻮﺗوزﻮﺘﭘﺮﺘﺳا ناﺰﯿﻣ ﻪﺑ ﻦﯿ
50 مﺮﮔﻮـﻠﯿﮐ ﺮـﻫ ياﺮﺑ مﺮﮔ ﯽﻠﯿﻣ
) ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا يﺪﯾرو ﻞﺧاد ﻖﯾرﺰﺗ ﻖﯾﺮﻃ زا نﺪﺑ نزو 7
ﺪـﻌﺑ .(
زا هدﺎﻔﺘـﺳا ﺎـﺑ و ﯽـﻣد ﺪـﯾرو ﻖـﯾﺮﻃ زا ﻪـﺘﻔﻫ ﮏـﯾ ﺖﺷﺬﮔ زا ﯽﺘﺑﺎـﯾد يﺎﻨﺒﻣ و هﺪﺷ يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا نﻮﺧ ﺪﻨﻗ ناﺰﯿﻣ ﺮﺘﻣﻮﮐﻮﻠﮔ زا ﺮﺗﻻﺎﺑ نﻮﺧ ﺪﻨﻗ ناﺰﯿﻣ نﺪﺷ 250
ﺮـﺘﯿﻟ ﯽﺳد رد مﺮﮔ ﯽﻠﯿﻣ
ﺮﻈﻧ رد ﺖﻔﺟ ﻞﻤﻋ مﺎﺠﻧا ياﺮﺑ .ﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ شﻮﻣ يﺮﯿﮔ
ﺮـﻫ ،ﺎـﻫ
رد ﯽﺘﺑﺎـﯾد ﺮﯿﻏ ﺮﻧ شﻮﻣ ﺮﺳ ﮏﯾ ﺎﺑ ﯽﺘﺑﺎﯾد هدﺎﻣ شﻮﻣ ﺮﺳ ﻪﺳ كﻼـﭘ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﺎﺑ ﺪﻌﺑ زور و هﺪﺷ هداد راﺮﻗ ﺮﮕﯾﺪﻤﻫ رﺎﻨﮐ ﺐﺷ ﻧژاو ﯽ شﻮـﻣ ﺲﭙـﺳ .ﺪـﯾدﺮﮔ ﻦﯿـﯿﻌﺗ ﯽﻨﺘـﺴﺑآ ﺮﻔﺻ زور يﺎـﻫ
ﻪﺑ ﻦﺘﺴﺑآ ﻪﺑ هوﺮﮔ رﺎﻬﭼ رد ﯽﻗﺎﻔﺗا ترﻮﺻ يراﺪـﻬﮕﻧ اﺰـﺠﻣ رﻮﻃ
و هﺪﺷ ز حﺮﺷ ﻪﺑ ﺎﻫوراد ﺰﯾﻮﺠﺗ ﯾ
.ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﺮ
داﺪﻌﺗ ﻪﺑ :لوا هوﺮﮔ 7
،ﺮﻔﺻ يﺎﻫزور رد شﻮﻣ ﺮﺳ 7
، 14 و
20 شﻮﻣ ﻪﺑ ﯽﻨﺘﺴﺑآ ﻪﺑ ﻦﯿﻟﺎﺳ لﺎﻣﺮﻧ ،ﻢﻟﺎﺳ ﻦﺘﺴﺑآ يﺎﻫ
ترﻮﺻ
.(ﯽﺘﺑﺎﯾد ﺮﯿﻏ لﺮﺘﻨﮐ هوﺮﮔ) ﺪﺷ ﺰﯾﻮﺠﺗ ﯽﮐارﻮﺧ
داﺪﻌﺗ ﻪﺑ :مود هوﺮﮔ 7
،ﺮﻔـﺻ يﺎﻫزور رد شﻮﻣ ﺮﺳ 7
، 14
و 20 شﻮﻣ ﻪﺑ ﯽﻨﺘﺴﺑآ ﺘﺴﺑآ يﺎﻫ
ﻪﺑ ﻦﯿﺘﺳراﻮﮐ ﻢﻟﺎﺳ ﻦ ترﻮـﺻ
) ﯽﮐارﻮﺧ 75
ﺰﯾﻮـﺠﺗ ،(نﺪـﺑ نزو مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ ﺮﻫ ياﺮﺑ مﺮﮔ ﯽﻠﯿﻣ
.ﺪﺷ داﺪﻌﺗ ﻪﺑ :مﻮﺳ هوﺮﮔ
5 ،ﺮﻔـﺻ يﺎﻫزور رد شﻮﻣ ﺮﺳ 7
، 14
و 20 شﻮﻣ ﻪﺑ ﯽﻨﺘﺴﺑآ ﻢـﻫ ،هوﺮـﮔ ﻦـﯾا ﻦﺘـﺴﺑآ ﯽﺘﺑﺎـﯾد يﺎﻫ
ﻪﺑ ﻦﯿﻟﺎﺳ لﺎﻣﺮﻧ ،ﻦﯿﺘﺳراﻮﮐ ﻢﺠﺣ ﺪـﺷ ﺰﯾﻮـﺠﺗ ﯽﮐارﻮﺧ ترﻮﺻ
.(ﯽﺘﺑﺎﯾد لﺮﺘﻨﮐ)
:مرﺎﻬﭼ هوﺮﮔ داﺪﻌﺗ ﻪﺑ
5 ،ﺮﻔـﺻ يﺎـﻫزور رد شﻮـﻣ ﺮﺳ 7
،
14 و 20 شﻮـﻣ ﻪﺑ ﯽﻨﺘﺴﺑآ هوﺮـﮔ ﻦـﯾا ﻦﺘـﺴﺑآ ﯽﺘﺑﺎـﯾد يﺎـﻫ
ﻪــﺑ ﻦﯿﺘــﺳراﻮﮐ ) ﯽﮐارﻮــﺧ ترﻮــﺻ
75 ﺮــﻫ ياﺮــﺑ مﺮــﮔ ﯽــﻠﯿﻣ
.ﺪﺷ ﺰﯾﻮﺠﺗ (نﺪﺑ نزو مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ
ﯽﻨﺘـﺴﺑآ ﻢﺘـﺴﯿﺑ زور رد ﻖﯾرﺰﺗ ﻦﯾﺮﺧآ زا ﺪﻌﺑ ﺖﻋﺎﺳ ﺪﻨﭼ شﻮﻣ هوﺮﮔ يﺎﻫ ﻪـﺑ وراد هﺪﻨﻨﮐ ﺖﻓﺎﯾرد يﺎﻫ
نﺎـﺳآ ﺮـﺗا ﻪﻠﯿـﺳو
خﺎـﺷ شﺮـﺑ و ﯽﻤﮑـﺷ ﻪﻃﻮﺤﻣ ندﺮﮐ زﺎﺑ زا ﺲﭘ و هﺪﺷ ﯽﺸﮐ ﻦﯿﻨﺟ ،ﻢﺣر ﻢﺣر زا ﺎﻫ
ﻦﯿﻨﺟ .ﺪﻧﺪﺷ جرﺎﺧ يرﺎـﺠﻨﻫﺎﻧ ﺮﻈﻧزا ﺎﻫ
و نزو و ﺪﻧﺪـﺷ ﯽﺑﺎـﯾزرا نﺪـﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﯽﺣاﻮﻧ رد يﺮﻫﺎﻇ يﺎﻫ ) لﻮﻃ هزاﺪـﻧا ﺲﯿﻟﻮﮐ و وزاﺮﺗ ﺎﺑ ﻦﯿﻨﺟ (CRL
و هﺪـﺷ يﺮـﯿﮔ
ﻦﯿﻨﺟ داﺪﻌﺗ نزو) ﺖـﻔﺟ ﺲﮐﺪـﻨﯾا و هﺪـﺷ بﺬﺟ و هﺪﻧز يﺎﻫ
ﻘﺗ ﺖــﻔﺟ ) ﺪــﯾدﺮﮔ ﻦﯿــﯿﻌﺗ (ﻦﯿــﻨﺟ نزو ﺮــﺑ ﻢﯿــﺴ
28،29 .(
يرﺎﺠﻨﻫﺎﻧ ﻦﯿـﻨﺟ ﯽﻟﺎـﻤﺘﺣا ﯽﺘﻠﮑـﺳا ﻢﺘﺴﯿﺳ يﺎﻫ
زا ﺲـﭘ ﺎـﻫ
ﮓﻧر ﮓـﻧر ﺎـﺑ يﺰﯿﻣآ ﺎـﺑ ﯽـﺑآ ﻦﯿـﺴﻟآ و ﺰـﻣﺮﻗ ﻦﯾراﺰـﯿﻟآ يﺎـﻫ
هوﺮـﮔ ﺎـﺑ و ﺪـﺷ ﯽﺳرﺮﺑ پﻮﮑﺳوﺮﮑﯿﻣﻮﯾﺮﺘﺳا ﻪـﺴﯾﺎﻘﻣ لﺮـﺘﻨﮐ
هوﺮﮔ زا هﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﺞﯾﺎﺘﻧ .ﺪﯾدﺮﮔ ﺎـﺑ ﯽـﺸﯾﺎﻣزآ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
نﻮــﻣزآ زا هدﺎﻔﺘـﺳا ﻪــﻓﺮﻃ ﮏــﯾ ﺲﻧﺎـﯾراو ﺰﯿﻟﺎــﻧآ يرﺎــﻣآ يﺎـﻫ
) ANOVA ﯽـﺒﯿﻘﻌﺗ نﻮﻣزآ و (
ﺖﻧدﻮﯿﺘـﺳا نﻮـﻣزآ وLSD
ﻦﯿﻨﺟ لﻮﻃ و نزو ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ فﻼﺘﺧا ﻦﯿﯿﻌﺗ ﺖﻬﺟ ،ﻞﻘﺘﺴﻣ ﺎـﻫ
و ﺪﻧﺪﺷ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ 05
/0 ﻦﯿﮕﻧﺎـﯿﻣ .ﺪﯾدﺮﮔ ﯽﻘﻠﺗ راد ﯽﻨﻌﻣP≤
±
) دراﺪﻧﺎﺘﺳا يﺎﻄﺧ ﻪﺑ ﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ (SEM
لوﺪـﺟ و رادﻮﻤﻧ ﻪﻠﯿﺳو
.ﺪﻧﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ
ﻪﺘﻓﺎﯾ ﺎﻫ
زا مﺎﻤﺗ شﻮﻣ يﺎﻫ ﻦﺘﺴﺑآ داﺪﻌﺗ 143 ﺮﺳ ﻦﯿﻨﺟ ﺖـﺳد ﻪـﺑ
ﺪﻣآ رد.
هوﺮﮔ ﯽﺘﺑﺎـﯾد ﺮﯿﻏ لﺮﺘﻨﮐ 46
ﻦﯿـﻨﺟ ﺮـﺳ هوﺮـﮔ رد و
ﯽﺘﺑﺎﯾد هوﺮﮔ و ﻦﯿﺘﺳراﻮﮐ هﺪﻨﻨﮐ ﺖﻓﺎﯾرد هوﺮﮔ ،ﯽﺘﺑﺎﯾد لﺮﺘﻨﮐ ﺐـﯿﺗﺮﺗ ﻪـﺑ ﻦﯿﺘـﺳراﻮﮐ هاﺮـﻤﻫ ﻪﺑ 21
، 45 و 31 ﻦﯿـﻨﺟ ﺮـﺳ
لﺎﺼﺤﺘﺳا ﺪﺷ
.
نزو ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻦﯿﻨﺟ
ﺎﻫ
ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ نزو دراﺪﻧﺎﺘﺳا يﺎﻄﺧ±
لﺮـﺘﻨﮐ هوﺮـﮔ رد ﻦﯿـﻨﺟ
ﯽﺘﺑﺎﯾد ﺮﯿﻏ ﻪﺑ
رﻮﻃ ﺮﯾﺎـﺳ زا ﺮﺘـﺸﯿﺑ يراد ﯽﻨﻌﻣ هوﺮـﮔ
ﺎـﻫ دﻮـﺑ
) 001 /0
P<
( ﻨﭽﻤﻫ.
ﯿ ﻦ نزو ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻦﯿﻨﺟ
ﺎﻫ لﺮﺘﻨﮐ هوﺮﮔ رد
ﯽﺘﺑﺎﯾد ﺮﯿﻏ 07
/0 43± /4 لﺮـﺘﻨﮐ هوﺮـﮔ رد ﻪﮐ ﺖﺳا هدﻮﺑ مﺮﮔ
دﺮــﮐ اﺪــﯿﭘ يراد ﯽــﻨﻌﻣ ﺶﻫﺎــﮐ ﻦﯿﮕﻧﺎــﯿﻣ ﻦــﯾا ﯽﺘﺑﺎــﯾد ) 001 /0
P<
( ﻪــﺑ رﻮــﻃ ي ﻪــﺑ ﻪــﮐ 07 /0 27± /2 ﺮــﮔ .ﺪﯿــﺳر م
رد ﻦﯿﻨﺟ نزو ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ هوﺮﮔ
ﺎﻫ ي ﺖﻓﺎﯾرد هﺪﻨﻨﮐ ي ﻦﯿﺘﺳراﻮﮐ
ﺐــﯿﺗﺮﺗ ﻪــﺑ ﻦﯿﺘــﺳراﻮﮐ هاﺮــﻤﻫ ﻪــﺑ ﯽﺘﺑﺎــﯾد و 07
/0 79± /3 و
21 /0 62± /3 ﺶﻫﺎـﮐ ﺚـﻋﺎﺑ يردﺎـﻣ ﺖﺑﺎﯾد .ﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ مﺮﮔ
نزو ﻪﻤﻫ ﻦﯿﻨﺟ ﺎﻫ ،ﺪﯾدﺮﮔ ﻪﺑ رﻮﻃ ي ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ رد ﺶﻫﺎﮐ ﻦﯾا ﻪﮐ
ﺮﯾﺎــﺳ ﺎــﺑ هوﺮــﮔ
ﺎــﻫ ﺖــﺳا هدﻮــﺑ راد ﯽــﻨﻌﻣ يرﺎــﻣآ ﺮــﻈﻧ زا
) 001 /0
P<
( ﺖـﻓﺎﯾرد هوﺮﮔ رد ﻦﯿﻨﺟ نزو ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ.
هﺪـﻨﻨﮐ ي
ﻦﯿﺘــﺳراﻮﮐ هاﺮــﻤﻫ ﻪــﺑ ﯽﺘﺑﺎــﯾد هوﺮــﮔ ﻪــﺑ ﺖﺒــﺴﻧ ﻦﯿﺘــﺳراﻮﮐ ) 31 /0
= ( P
) داﺪﻧ نﺎﺸﻧ ار يراد ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا رادﻮﻤﻧ
1 .(
(مﺮﮔ) نزو (SEM) دراﺪﻧﺎﺘﺳا يﺎﻄﺧ± ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ 1. رادﻮﻤﻧ رد
هوﺮﮔ ﺎﻫ ي ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺖﺤﺗ ﻒﻠﺘﺨﻣ
* راد ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﺮﯾﺎﺳ ﺎﺑ ﯽﺘﺑﺎﯾد ﺮﯿﻏ لﺮﺘﻨﮐ هوﺮﮔ ﻦﯿﺑ
هوﺮﮔ ﺎﻫ ) 001 /0
<
(. P
**
ﺮﯾﺎﺳ ﺎﺑ ﻦﯿﺘﺳراﻮﮐ هﺪﻨﻨﮐ ﺖﻓﺎﯾرد هوﺮﮔ ﻦﯿﺑ راد ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا هوﺮﮔ
ﺎﻫ ﻪﺑ يﺎﻨﺜﺘـﺳا هوﺮـﮔ
هاﺮﻤﻫ ﻪﺑ ﯽﺘﺑﺎﯾد ﺘﺳراﻮﮐ
ﯿ ) ﻦ 31 /0
= (.P
ﺮﯾﺎﺳ ﺎﺑ ﯽﺘﺑﺎﯾد لﺮﺘﻨﮐ هوﺮﮔ ﻦﯿﺑ راد ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا# هوﺮﮔ
) ﺎﻫ 001 /0
<
.(P
ﻦﯿﻨﺟ لﻮﻃ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺎﻫ
ﯽﺘﺑﺎــﯾد ﺮــﯿﻏ لﺮــﺘﻨﮐ هوﺮــﮔ رد ﻦﯿــﻨﺟ لﻮــﻃ ﻦﯿﮕﻧﺎــﯿﻣ 26 /0 43± / 36 ﺎـﺑ ﻪـﮐ ﺖـﺳا هدﻮﺑ ﺮﺘﻣ ﯽﻠﯿﻣ ﻪـﻤﻫ
ي هوﺮـﮔ ﺎـﻫ
نﺎـﺸﻧ ار يراد ﯽـﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﯽـﻣ
ﺪـﻫد ) 001 /0
<
ﻖـﺒﻃ .(P
رادﻮﻤﻧ 2 رد ﻦﯿﻨﺟ لﻮﻃ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ، هوﺮﮔ
ﺎﻫ ي ،ﯽﺘﺑﺎـﯾد لﺮـﺘﻨﮐ
ﺐــﯿﺗﺮﺗ ﻪــﺑ ﻦﯿﺘــﺳراﻮﮐ هاﺮــﻤﻫ ﻪــﺑ ﯽﺘﺑﺎــﯾد و ﻦﯿﺘــﺳراﻮﮐ 47 /0 00± / 29 ، 40 /0 58± / 33 و 86 /0 45± / 32 ﺮــﺘﻣ ﯽــﻠﯿﻣ .ﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ
يردﺎﻣ ﺖﺑﺎﯾد ﻪﺑ
ﯽﯾﺎﻬﻨﺗ لﻮﻃ ﺶﻫﺎﮐ ﺚﻋﺎﺑ ﻪـﻤﻫ
ي ﻦﯿﻨﺟ ﺎﻫ ،ﺪﯾدﺮﮔ ﻪﺑ رﻮﻃ ي ﺎـﺑ ﻪـﺴﯾﺎﻘﻣ رد ﺶﻫﺎـﮐ ﻦـﯾا ﻪـﮐ
ﺮﯾﺎﺳ هوﺮﮔ ﺎﻫ ) ﺖـﺳا هدﻮﺑ راد ﯽﻨﻌﻣ يرﺎﻣآ ﺮﻈﻧ زا 001
/0
<
.(P
ﺖـﻓﺎﯾرد هوﺮـﮔ رد ﻦﯿﻨﺟ لﻮﻃ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ هﺪـﻨﻨﮐ
ي ﻦﯿﺘـﺳراﻮﮐ
ﻫ ﻪﺑ ﯽﺘﺑﺎﯾد هوﺮﮔ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ) ﻦﯿﺘﺳراﻮﮐ هاﺮﻤ
11 /0
= ( P
فﻼﺘﺧا
) داﺪﻧ نﺎﺸﻧ ار يراد ﯽﻨﻌﻣ رادﻮﻤﻧ
2 .(
ﯽﻠﯿﻣ) لﻮﻃ (SEM) دراﺪﻧﺎﺘﺳا يﺎﻄﺧ±ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ 2. رادﻮﻤﻧ رد (ﺮﺘﻣ
هوﺮﮔ ﺎﻫ ي ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺖﺤﺗ ﻒﻠﺘﺨﻣ
ﺮﯾﺎﺳ ﺎﺑ ﯽﺘﺑﺎﯾد ﺮﯿﻏ لﺮﺘﻨﮐ هوﺮﮔ ﻦﯿﺑ راد ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا * هوﺮﮔ
) ﺎﻫ 001 /0
<
(.P
هوﺮﮔ ﻦﯿﺑ راد ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا **
ﺮﯾﺎﺳ ﺎﺑ ﻦﯿﺘﺳراﻮﮐ هﺪﻨﻨﮐ ﺖﻓﺎﯾرد هوﺮﮔ
ﺎﻫ ﻪﺑ يﺎﻨﺜﺘﺳا هوﺮﮔ
،ﻦﯿﺘﺳراﻮﮐ هاﺮﻤﻫ ﻪﺑ ﯽﺘﺑﺎﯾد )
001 /0
<
.(P
ﺮﯾﺎﺳ ﺎﺑ ﯽﺘﺑﺎﯾد لﺮﺘﻨﮐ هوﺮﮔ ﻦﯿﺑ راد ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا# هوﺮﮔ
ﺎﻫ ) 11 /0
= .(P
ﻦﯿﻨﺟ ﯽﺘﻠﮑﺳا ﺺﯾﺎﻘﻧ ﯽﺑﺎﯾزرا ﺞﯾﺎﺘﻧ شﻮﻣ رد ﺎﻫ
يﺎﻫ
هﺪﻨﻨﮐ ﺖﻓﺎﯾرد ي
وراد
يﺮﻫﺎﻇ تاﺮﯿﯿﻐﺗ ﻦﯿـﻨﺟ
ﺎـﻫ ﮐ هوﺮـﮔ رد ﯽﺘﺑﺎـﯾد لﺮـﺘﻨ
ﻪـﺑ
ترﻮﺻ نﺪﺷ بﺬﺟ ﻦﯿﻨﺟ
ﺎﻫ ﯽـﺻﺎﺧ يﺮﻫﺎﻇ يرﺎﺠﻨﻫﺎﻧ و دﻮﺑ
ﺪﺻرد .ﺪﺸﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻦﯿﻨﺟ
ﺎـﻫ ي هﺪـﻧز رد هوﺮـﮔ ﺮـﯿﻏ لﺮـﺘﻨﮐ
،ﯽﺘﺑﺎــﯾد
،ﯽﺘﺑﺎــﯾد لﺮــﺘﻨﮐ هاﺮــﻤﻫ ﻪــﺑ ﯽﺘﺑﺎــﯾد و ﻦﯿﺘــﺳراﻮﮐ
ﺐـﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﻦﯿﺘﺳراﻮﮐ 84
/ 95 ، 2/
74
، 5/
95 و 58 / 88 ﺪـﺻرد
.دﻮﺑ ﺪﺻرد ﻦﯿﻨﺟ ﺎﻫ ي بﺬﺟ هﺪﺷ رد هوﺮﮔ ﯾد ﺮﯿﻏ لﺮﺘﻨﮐ
،ﯽﺘﺑﺎ
،ﯽﺘﺑﺎﯾد لﺮﺘﻨﮐ ﻪـﺑ ﻦﯿﺘـﺳراﻮﮐ هاﺮـﻤﻫ ﻪﺑ ﯽﺘﺑﺎﯾد و ﻦﯿﺘﺳراﻮﮐ
ﺐﯿﺗﺮﺗ 16 /4 ، 80 / 25 ، 25 /4 و 42 / 11 .دﻮﺑ ﺪﺻرد نﺎﺸﻧ ﺞﯾﺎﺘﻧ
ندﻮﺑ هﺪﻧز و بﺬﺟ ﻪﮐ داد ﻦﯿـﻨﺟ
ﺎـﻫ لﺮـﺘﻨﮐ هوﺮـﮔ رد ﻂـﻘﻓ
ﺮﯾﺎﺳ ﺎﺑ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ رد ﯽﺘﺑﺎﯾد هوﺮﮔ
ﺎﻫ يراد ﯽـﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ياراد
) دﻮــﺑ 001 /0
<
وﺮﮑﯿﻣﻮﯾﺮﺘﺳا ﯽــﺳرﺮﺑ رد ﯽــﻟو .(P
،ﯽﭘﻮﮑــﺳ
ﯽﺘﻠﮑﺳا ﻢﺘﺴﯿﺳ ﻦﯿﻨﺟ
ﺎﻫ ياراد يرﺎﺠﻨﻫﺎﻧ يﺎـﻫ
،مﺎـﮐ فﺎﮑـﺷ
،ﺺﻗﺎﻧ هﺪﻧد ،ﺮﺧآ هﺪﻧد نﺪﺷ ﯽﻧاﻮﺨﺘﺳا مﺪﻋ ،هﺪﻧد ﯽﮔﺪﻨﺒﺴﭼ نﺪﺸﻧ ﯽﻧاﻮﺨﺘﺳا هﺮﻬﻣ
يﺎﻫ ،غﺎﻨﺟ ﺺﻗﺎﻧ نﺪﺷ ﯽﻧاﻮﺨﺘﺳا هﺮﻬﻣ
يﺎﻫ ﻪـﻧﺪﺑ ﯽﻧاﻮﺨﺘـﺳا ﺰـﮐﺮﻣ نﺪـﺷ ﯽﯾﺎﺗود ،غﺎﻨﺟ هﺮـﻬﻣ
ﺎـﻫ و
ﺮﯿﺧﺄﺗ ـﻧدﻮﺑ ﯽﻔﻠﺧ و ﯽﻣاﺪﻗ ماﺪﻧا رد نﺪﺷ ﯽﻧاﻮﺨﺘﺳا ناﺰـﯿﻣ .ﺪ
ﻦﯾا عﻮﻗو يرﺎﺠﻨﻫﺎﻧ
ﺎﻫ رد هوﺮﮔ ﺎﻫ ي لوﺪﺟ رد ﻒﻠﺘﺨﻣ 2
نﺎﺸﻧ
يرﺎﺠﻨﻫﺎﻧ عﻮﻗو .ﺖﺳا هﺪﺷ هداد ﯽﺘﺑﺎـﯾد لﺮـﺘﻨﮐ هوﺮـﮔ ﻦﯿﺑ ﺎﻫ
هوﺮﮔ ﺮﯾﺎﺳ ﺎﺑ ) يراد ﯽـﻨﻌﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﻫ
05 /0
<
،داد نﺎـﺸﻧ ار (P
يرﺎﺠﻨﻫﺎﻧ ﺪﺻرد و عﻮﻗو ﻪﮐ نآ ﻦﻤﺿ هوﺮـﮔ رد ﺎﻫ
ﻪـﺑ ﯽﺘﺑﺎـﯾد
ﻦﯿﺘــﺳراﻮﮐ هاﺮــﻤﻫ ﻪــﺑ
رﻮــﻃ ﯽــﻨﻌﻣ يراد .دﻮــﺑ ﻪــﺘﻓﺎﯾ ﺶﻫﺎــﮐ
يرﺎﺠﻨﻫﺎﻧ يﺎـﻫ
،ﺺﻗﺎـﻧ هﺪـﻧد ،هﺪـﻧد نﺪﯿﺒـﺴﭼ ،مﺎـﮐ فﺎﮑـﺷ ﻪـﻧﺪﺑ يزﺎـﺳ ناﻮﺨﺘﺳا ﺰﮐﺮﻣ نﺪﺷ ﯽﯾﺎﺗود
هﺮـﻬﻣ ﺎـﻫ و ﺮﯿﺧﺄـﺗ
ﯽـﻔﻠﺧ و ﯽﻣاﺪـﻗ ماﺪـﻧا رد نﺪﺷ ﯽﻧاﻮﺨﺘﺳا لﺮـﺘﻨﮐ هوﺮـﮔ رد
ﺮﯾﺎــﺳ ﺎـﺑ ﻪــﺴﯾﺎﻘﻣ رد ﯽﺘﺑﺎـﯾد هوﺮـﮔ
ﺎــﻫ يراد ﯽــﻨﻌﻣ فﻼﺘـﺧا
) 05 /0
<
نﺪﺸﻧ ﯽﻧاﻮﺨﺘﺳا .داد نﺎﺸﻧ ار (P
هﺮﻬﻣ ﺎـﻫ ي و غﺎـﻨﺟ
زا ماﺪـﮐ ﭻﯿﻫ رد ﺮﺧآ هﺪﻧد رد نﺪﺷ ﯽﻧاﻮﺨﺘﺳا مﺪﻋ هوﺮـﮔ
ﺎـﻫ
ﺖـﻓﺎﯾرد هوﺮـﮔ و ﯽﺘﺑﺎـﯾد ﺮﯿﻏ لﺮﺘﻨﮐ هوﺮﮔ رد .دﻮﺒﻧ راد ﯽﻨﻌﻣ .ﺪﺸﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﯽﺘﻠﮑﺳا و يﺮﻫﺎﻇ يرﺎﺠﻨﻫﺎﻧ ﻦﯿﺘﺳراﻮﮐ هﺪﻨﻨﮐ
لوﺪﺟ 1.
ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ) دراﺪﻧﺎﺘﺳا يﺎﻄﺧ±
( SEM يرﺎﺠﻨﻫﺎﻧ يﺎﻫ رد هﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻦﯿﻨﺟ
يﺎﻫ هوﺮﮔ يﺎﻫ ﻠﺘﺨﻣ ﻒ
رد ﺖﻔﺟ ﺲﮐﺪﻨﯾا ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ هوﺮﮔ
ﺎﻫ ي نﺎـﺸﻧ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ
ﻪـﺑ ﯽﺘﺑﺎـﯾد و ﯽﺘﺑﺎـﯾد لﺮـﺘﻨﮐ هوﺮﮔ رد ﺖﻔﺟ ﺲﮐﺪﻨﯾا ﻪﮐ داد ﺮﯾﺎﺳ زا ﺮﺘﺸﯿﺑ ﻦﯿﺘﺳراﻮﮐ هاﺮﻤﻫ هوﺮﮔ
ﺎﻫ فﻼﺘـﺧا ياراد و هدﻮﺑ
راد ﯽﻨﻌﻣ ﯽﻣ
ﺪﺷﺎﺑ رادﻮﻤﻧ) 3 .(
ﺲﮐﺪﻨﯾا (SEM) دراﺪﻧﺎﺘﺳا يﺎﻄﺧ± ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ. 3 رادﻮﻤﻧ رد (مﺮﮔ) ﺖﻔﺟ هوﺮﮔ
ﺎﻫ ي ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺖﺤﺗ ﻒﻠﺘﺨﻣ
ﺮﯾﺎﺳ ﺎﺑ ﯽﺘﺑﺎﯾد ﺮﯿﻏ لﺮﺘﻨﮐ هوﺮﮔ ﻦﯿﺑ راد ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا * هوﺮﮔ
.ﺎﻫ
ﺮﯾﺎﺳ ﺎﺑ ﻦﯿﺘﺳراﻮﮐ هﺪﻨﻨﮐ ﺖﻓﺎﯾرد هوﺮﮔ ﻦﯿﺑ راد ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا **
هوﺮﮔ .ﺎﻫ
ﺮﯾﺎﺳ ﺎﺑ ﯽﺘﺑﺎﯾد لﺮﺘﻨﮐ هوﺮﮔ ﻦﯿﺑ راد ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ***
هوﺮﮔ .ﺎﻫ ﺎﯾد هوﺮﮔ ﻦﯿﺑ راد ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا#
ﯽﺘﺑ ﺮﯾﺎﺳ ﺎﺑ ﻦﯿﺘﺳراﻮﮐ هاﺮﻤﻫ ﻪﺑ هوﺮﮔ
.ﺎﻫ
يﺮﯿﮔ ﻪﺠﯿﺘﻧ و ﺚﺤﺑ
ﺐﯿـﺳآ ﺎـﺑ طﺎـﺒﺗرا رد ﻪـﮐ يدﺪـﻌﺘﻣ تﺎﺷراﺰﮔ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ رد و دراد دﻮـﺟو ﯽﺘﺑﺎـﯾد ناردﺎـﻣ رد ﻦﯿـﻨﺟ يرﺎـﺘﻓر و ﯽﺘﻓﺎﺑ
لﺪﻣ رد ﯽﺑﺮﺠﺗ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ زا يرﺎﯿﺴﺑ يرﺎـﺠﻨﻫﺎﻧ ﯽﻧاﻮـﯿﺣ يﺎـﻫ
ﺎﻄﻣ رد .ﺖﺳا هﺪﯿﺳر تﺎﺒﺛا ﻪﺑ ﺖﺑﺎﯾد زا ﯽﺷﺎﻧ ﯽﻨﯿﻨﺟ يﺎﻫ ﻪـﻌﻟ
يرﺎــﺠﻨﻫﺎﻧ رد ﻦﯿﺘــﺳراﻮﮐ ﻪﻧاﺮﯿﮕــﺸﯿﭘ ﺶــﻘﻧ ﻪــﺑ ﺮــﺿﺎﺣ يﺎــﻫ
شﻮــﻣ رد ﯽــﺑﺮﺠﺗ ﺖــﺑﺎﯾد زا ﯽــﺷﺎﻧ ﯽﺘﻠﮑــﺳا ﯽﯾاﺮﺤــﺻ يﺎــﻫ
ﻦﯿـﻨﺟ ﺪـﺻرد ﺖـﺑﺎﯾد ﻪـﮐ داد نﺎﺸﻧ ﺞﯾﺎﺘﻧ .ﺪﺷ ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﺎـﻫ
ي
لﺮــﺘﻨﮐ هوﺮــﮔ ﺎــﺑ ﻪــﺴﯾﺎﻘﻣ رد و داد ﺶﯾاﺰــﻓا ار هﺪــﺷ بﺬــﺟ ﻦﯿﻨﺟ نزو ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ نآ لﻮـﻃ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ و ﺎﻫ
يرﺎـﻣآ ﺮـﻈﻧ زا ﺎـﻫ
ﺖﻓﺎﯾ ﺶﻫﺎﮐ هﺪﻫﺎـﺸﻣ ﻦﯿـﻨﺟ ﯽﺘﻠﮑـﺳا ﻢﺘـﺴﯿﺳ ﯽـﺳرﺮﺑ رد .
يرﺎﺠﻨﻫﺎﻧ ،مﺎﮐ فﺎﮑﺷ ﻞﯿﺒﻗ زا ﯽﺘﻠﮑﺳا ﺺﯾﺎﻘﻧ ﻪﮐ ﺪﯾدﺮﮔ يﺎـﻫ
ماﺪـﻧا نﺪﺷ ﯽﻧاﻮﺨﺘﺳا رد ﺮﯿﺧﺄﺗ و هﺪﻧد ،غﺎﻨﺟ و ﯽﻣاﺪـﻗ يﺎـﻫ
ﻪﺑ ﯽﻔﻠﺧ ﻪـﻈﺣﻼﻣ ﻞـﺑﺎﻗ رﻮﻃ ناردﺎـﻣ زا ﻞـﺻﺎﺣ ﻦﯿـﻨﺟ رد يا
هوﺮﮔ ﺎﻫ ﻦﯿﻨﺟ
هﺪﻧز (ﺪﺻرد) يرﺎﺠﻨﻫﺎﻧ
(ﺪﺻرد) ﺎﻫ
ﯿﻨﺟ بﺬﺟ ﻦ (ﺪﺻرد) هﺪﺷ
فﺎﮑﺷ مﺎﮐ نﺪﯿﺒﺴﭼ
هﺪﻧد هﺪﻧد
ﺺﻗﺎﻧ ﯽﻧاﻮﺨﺘﺳا مﺪﻋ
ﺮﺧآ هﺪﻧد نﺪﺷ
هﺪﻧد جاﻮﻣ يرﺎﺠﻨﻫﺎﻧ
غﺎﻨﺟ رد نﺪﺷ ﯽﻧاﻮﺨﺘﺳا ﺮﯿﺧﺄﺗ
ﯽﻔﻠﺧ و ﯽﻣاﺪﻗ ماﺪﻧا
ﺮﯿﻏ لﺮﺘﻨﮐ ﯽﺘﺑﺎﯾد 46
) 84 / 95 ( 2
) 16 /4 ( 0
0
0
0
0
0
0
ﻦﯿﺘﺳراﻮﮐ 45
) 5/
95 ( 2
) 25 /4 ( 0
0
0
0
0
0
0
لﺮﺘﻨﮐ ﯽﺘﺑﺎﯾد 21
) 2/
74 ( 8 ) 80 / 25 ( 8
) 09 / 38 ( 3
) 28 / 14 ( 2
) 52 /9 ( 2
) 52 /9 ( 2
) 52 /9 ( 2
) 52 /9 ( 4
) 04 / 19 (
+ ﯽﺘﺑﺎﯾد ﻦﯿﺘﺳراﻮﮐ 31
) 58 / 88 ( 4 ) 42 / 11 ( 5
) 12 / 16 ( 0 0
3
) 67 /9 ( 0
2
) 45 /6 ( 0
يﺮﯿﮔﻮـﻠﺟ رد ﻦﯿﺘـﺳراﻮﮐ ﺮﺛا درﻮﻣ رد .ﺪﯾدﺮﮔ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﯽﺘﺑﺎﯾد يرﺎﺠﻨﻫﺎﻧ زا و ﻞـﺧاد رد ﯽـﺑﺮﺠﺗ ﺖـﺑﺎﯾد زا ﯽﺷﺎﻧ ﯽﻨﯿﻨﺟ يﺎﻫ
هﺪـﺷ ﺮـﺸﺘﻨﻣ ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ نﻮﻨﮐﺎﺗ رﻮﺸﮐ زا جرﺎﺧ سﺮﺘـﺳد رد يا
ﯽﻤﻧ رﺎـﺠﻨﻫﺎﻧ ﺎﻣا ؛ﺪﺷﺎﺑ ي
از ﯽـﯾ و ﯽﯾاﺮﺤـﺻ شﻮـﻣ رد ﺖـﺑﺎﯾد
ﻘﻘﺤﻣ ﻂﺳﻮﺗ ﮏﭼﻮﮐ ﺪﯿﻔﺳ شﻮﻣ ﯿ
د ﻦ ﯾ تﺎـﺒﺛا ﻪـﺑ و مﺎـﺠﻧا ﺮﮕ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﺑ ﺮﯾز رد ﻪﮐ ﺖﺳا هﺪﯿﺳر نآ زا ﯽﯾﺎﻫ
ﯽﻣ هرﺎﺷا ﺎﻫ .دﻮﺷ
ﯽــﻧاﺮﻬﺗ رﻮــﭘ لﺎــﺳ رد نارﺎــﮑﻤﻫ و 2010
ﺎــﺑ ار ﺖــﺑﺎﯾد
زود ﺎﺑ ﻦﯿﺳﻮﺗوزﻮﺘﭘﺮﺘﺳا 55
مﺮﮔﻮـﻠﯿﮐ ﺮـﻫ يازا ﻪـﺑ مﺮﮔ ﯽﻠﯿﻣ
رد ﯽﻨﺘـﺴﺑآ ﻢﺘـﻔﻫ زور رد ﯽﻗﺎﻔـﺻ ﻞـﺧاد شور ﻪﺑ نﺪﺑ نزو شﻮﻣ ) ﺪﻧدﻮﻤﻧ دﺎﺠﯾا ﯽﯾاﺮﺤﺻ يﺎﻫ 30
اوﺎﮕﯿﻧﺎﺗ .(
رد نارﺎﮑﻤﻫ و
لﺎﺳ 1991 ﯽﻤـﺴﯿﻠﮔﺮﭙﯿﻫ و يردﺎـﻣ ﺖـﺑﺎﯾد تﺪﻣ زارد تاﺮﺛا
يرﺎﺠﻨﻫﺎﻧ ﺮﺑ يﺎﻫ
زا هدﺎﻔﺘـﺳا ﺎـﺑ ار ﯽﯾاﺮﺤـﺻ شﻮـﻣ رد ﻦﯿﻨﺟ
زود ﮏـﺗ ﺎـﺑ ﻦﯿﺳﻮﺗوزﻮﺘﭘﺮﺘﺳا ﯽﻗﺎﻔﺻ نورد ﻖﯾرﺰﺗ 30
ﯽـﻠﯿﻣ
ﻪﺑمﺮﮔ رد نﺪـﺑ نزو مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ ﺮﻫ يازا 2
ﺎـﺗ 3 زا ﻞـﺒﻗ ﻪـﺘﻔﻫ
ردﺎﻣ ﺖﺑﺎﯾد ﻪﮐ ﺪﻧدﺮﮐ شراﺰﮔ و ﺪﻧدﺮﮐ ﯽﺳرﺮﺑ ار يﺮﯿﮔ ﺖﻔﺟ يرﺎﺠﻨﻫﺎﻧ زوﺮﺑ ﺐﺒﺳ هﺪﻧد لﺎﺼﺗا ﺪﻨﻧﺎﻣ دﺪﻌﺘﻣ ﯽﺘﻠﮑﺳا يﺎﻫ
،ﺎﻫ
ﺧﺎﺷ ود فوﺮﻀﻏ نﺪﺷ ﻪ هﺪﻧد يﺎﻫ
ﺰـﯿﻧ و هﺪـﻧد يزﻼﭘﻮﭙﯿﻫ ،يا
هﺪﻧد فوﺮﻀﻏ لﺎﺼﺗا ﯽﻣ يا
) دﻮـﺷ 31 ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ ﺞﯾﺎـﺘﻧ ﺎـﺑ ﻪـﮐ (
.دراد ﯽﻧاﻮﺨﻤﻫ ﺮﺿﺎﺣ لﺎـﺳ رد نارﺎﮑﻤﻫ و ﻮﺗﺎﭙﻟو
2011 نﺎـﯿﺑ
شﻮــﻣ رد ﻪــﮐ ﺪــﻧدﻮﻤﻧ ﺎــﺑ ﻪــﮐ ﯽﺘﺑﺎــﯾد ﯽﯾاﺮﺤــﺻ يﺎــﻫ
زود ﺎﺑ ﻦﯿﺳﻮﺗوزﻮﺘﭘﺮﺘﺳا 45
مﺮﮔﻮـﻠﯿﮐ ﺮـﻫ يازا ﻪـﺑ مﺮﮔ ﯽﻠﯿﻣ
ر ﻪﺑ نﺪﺑ نزو يرﺎﺠﻨﻫﺎﻧ ﺪﻧدﻮﺑ هﺪﺷ ﯽﺘﺑﺎﯾد يﺪﯾرو ﻞﺧاد شو
،نﺪــﺑ نزو ﺶﻫﺎــﮐ ،ﻦﯿــﻨﺟ بﺬــﺟ ﻞﻣﺎــﺷ يدازردﺎــﻣ يﺎــﻫ يﺰـﻧژآ ،هﺪـﻧد ﯽﮔﺪﻨﺒﺴﭼ ،جاﻮﻣ هﺪﻧد ،مﺎﮐ فﺎﮑﺷ ،ﯽﻟﺎﻔﺴﻧﺰﮔا ﺺﻗﺎـﻧ نﺪـﺷ ﯽﻧاﻮﺨﺘـﺳا ،غﺎـﻨﺟ نﺪـﺷ ﯽﻧاﻮﺨﺘﺳا مﺪﻋ ،غﺎﻨﺟ و ﺎﺠﺑﺎﻧ ﻪﯿﻠﮐ و هﺮﻬﻣ نﻮﺘﺳ رد ﯽﻧاﻮﺨﺘﺳا ﺰﮐﺮﻣ ود دﻮﺟو ،غﺎﻨﺟ ﯽﻣ زوﺮﻔﻧورﺪﯿﻫ ﺪﺷﺎﺑ
) 8 .(
ـﯾ لﺎـﺳ رد نارﺎـﮑﻤﻫ و يرﺎـﻫ يرﻮ
1989 زود ﺎﺑ ار ﺖﺑﺎﯾد 40
- 38 ﻪﺑ ﻦﯿﺳﻮﺗوزﻮﺘﭘﺮﺘﺳا زا ترﻮـﺻ
شﻮﻣ رد يﺪﯾرو ﻞﺧاد نﺎـﯿﺑ و ﺪـﻧدﺮﮐ دﺎـﺠﯾا ﯽﯾاﺮﺤـﺻ يﺎـﻫ
يرﺎﺠﻨﻫﺎﻧ ﺚﻋﺎﺑ ﺖﺑﺎﯾد ﻪﮐ ﺪﻧدﻮﻤﻧ ﯾﺎـﻫ
ﯽ ،ﯽﻟﺎﻔـﺴﻧﺰﮔا ﻞـﯿﺒﻗ زا
ﭻﯿـﭘ ﺎـﯾ هﺎـﺗﻮﮐ مد ،ﺎـﯿﺗﺎﻨﮔوﺮﮑﯿﻣ ،اﺪـﯿﻔﯿﺑ ﺎﻨﯾﺎﭙـﺳا ،مﺎﮐ فﺎﮑﺷ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و هدرﻮﺧ ﻦﯿﻨﺟ بﺬﺟ ﺶﯾاﺰﻓا و نزو ﺶﻫﺎﮐ
ﯽـﻣ ﺎـﻫ ) دﻮﺷ
32 يرﺎﺠﻨﻫﺎﻧ زا ﯽﺧﺮﺑ رد ﻪﭼ ﺮﮔا ،(
هﺪـﺷ شراﺰـﮔ يﺎﻫ
ﯽـﻟو دراد دﻮـﺟو ﻪﺑﺎﺸﺗ ﺮﺿﺎﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺎﺑ قﻮﻓ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻂﺳﻮﺗ .ﺪـﯾدﺮﮕﻧ هﺪﻫﺎـﺸﻣ غﺎﻨﺟ يﺰﻧژآ و ﯽﻟﺎﻔﺴﻧﺰﮔا ﺮﺿﺎﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد لﺎﺳ رد نارﺎﮑﻤﻫ و ﺎﮔاﺮﺑ 2012
و ﺖـﻔﺟ نزو ﻪﮐ ﺪﻧدﻮﻤﻧ نﺎﯿﺑ
رد ﺖﻔﺟ ﺲﮐﺪﻨﯾا شﻮﻣ ﻦﯿﻨﺟ
هاﺮﻤﻫ ﻪﺑ ﯽﺘﺑﺎﯾد و ﯽﺘﺑﺎﯾد يﺎﻫ
ﯽـﻣ ﺶﯾاﺰـﻓا لﺮﺘﻨﮐ هوﺮﮔ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻦﯿﺘﺳراﻮﮐ ﯾ
) ﺪـﺑﺎ 33 رد ،(
ﻪـﺑ ﻢـﻫ ﺖﻔﺟ ﺲﮐﺪﻨﯾا ﺮﺿﺎﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺶﯾاﺰـﻓا ﺖـﺑﺎﯾد ﻪﻠﯿـﺳو
ﯽﻣ قﻮﻓ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﺑﺎﺸﻣ ﻪﮐ ﺖﻓﺎﯾ ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ فﻼـﺧ ﺮـﺑ ﯽﻟو ﺪﺷﺎﺑ
ﺲﮐﺪـﻨﯾا ﺺﺧﺎـﺷ ﺖـﺴﻧاﻮﺗ ﺲﮑﺗرﻮـﮐ ﺮﺿﺎﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد قﻮﻓ ﺎﺷ هوﺮﮔ ﻒﺻ رد ار ﺖﻔﺟ .دراد ﻪﮕﻧ ﺪﻫ
لﺎـﺳ رد نارﺎـﮑﻤﻫ و ﯽﻤﻈﻋا 2012
ﻪـﮐ ﺪـﻧدﺮﮐ شراﺰـﮔ
زود ﺎـﺑ ﻦﯿـﺳﻮﺗوزﻮﺘﭘﺮﺘﺳا ﻂﺳﻮﺗ هﺪﺷ دﺎﺠﯾا ﺖﺑﺎﯾد 45
ﯽـﻠﯿﻣ
ﻪﺑ نﺪﺑ نزو مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ ﺮﻫ يازا ﻪﺑ مﺮﮔ رد ﯽﻗﺎﻔﺻ ﻞﺧاد ترﻮﺻ
نآ لﻮـﻃ ﺶﻫﺎﮐ و ﻦﯿﻨﺟ بﺬﺟ ﺶﯾاﺰﻓا ﺚﻋﺎﺑ ﯽﯾاﺮﺤﺻ شﻮﻣ ﯽﻣ ) دﻮﺷ 34 لﺎﺳ رد نارﺎﮑﻤﻫ و فاﺮﮔﺮﻔﯿﭼ .(
2000 شراﺰـﮔ
،قوﺮﻋ و ﺐﻠﻗ ،يﺰﮐﺮﻣ بﺎﺼﻋا ﻢﺘﺴﯿﺳ ﺐﻠﻏا ﺖﺑﺎﯾد ﻪﮐ ﺪﻧدﻮﻤﻧ ﯽـﻣ راﺮـﻗ ﺮﯿﺛﺄـﺗ ﺖـﺤﺗ ار يرﻮﺤﻣ ﺖﻠﮑﺳا و ﻪﯿﻠﮐ ) ﺪـﻫد
35 .(
لﺎﺳ رد نارﺎﮑﻤﻫ و ﺶﻧﺎﮔ 2012
و ﺮﺛا ﯾ ﻣﺎـﺘ ﯿ ﻦ وE يور ارC
اﺮﺤﺻ شﻮﻣ ﻪﯿﻠﮐ ﺖﻓﺎﺑ ﯽﯾ
ﺳﻮﺗوزﻮﺘﭘﺮﺘﺳا ﺎﺑ هﺪﺷ ﯽﺘﺑﺎﯾد ﯿ
ﺎـﺑ ﻦ
زود 60 شور ﻪـﺑ نﺪـﺑ نزو مﺮﮔﻮـﻠﯿﮐ ﺮـﻫ يازا ﻪﺑ مﺮﮔ ﯽﻠﯿﻣ
ﻗﺎﻔﺻ ﻞﺧاد ﯽ
ﺳرﺮﺑ ار هﺪﺷ دﺎﺠﯾا زور ﻪﺳ تﺪﻣ ﻪﺑ ﯽ
و ﺪـﻧدﻮﻤﻧ
ﯽــﺘﻧآ ﻪــﮐ ﺪــﻨﺘﻓﺮﮔ ﻪــﺠﯿﺘﻧ ناﺪﯿــﺴﮐا
تاﺮــﯿﯿﻐﺗ قﻮــﻓ يﺎــﻫ
ﯽـﻣ ﺶﻫﺎـﮐ ار ﺖـﺑﺎﯾد زا ﯽـﺷﺎﻧ ﯽﻟوﺮﻣﻮﻠﮔ يﺎﻫرﺎﺘﺧﺎﺳ ﺪـﻨﻫد
) 36 لﺎﺳ رد نﻮﺴﮑﯾرا و ﻮﻤﯿﺳ ﻦﯿﺗرﺎﻣ .(
1983 ﺪﻧدﺮﮐ شراﺰﮔ
شﻮﻣ رد ﻪﮐ ﺰﯾﻮـﺠﺗ ﺎـﺑ هﺪـﺷ ﯽﺘﺑﺎﯾد ﯽﯾاﺮﺤﺻ يﺎﻫ
40 ﯽـﻠﯿﻣ
ﻪﺑ مﺮﮔ ود ﺎﺗ ﮏﯾ ﻦﯿﺳﻮﺗوزﻮﺘﭘﺮﺘﺳا نﺪﺑ نزو مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ ﺮﻫ يازا ﺶﯾاﺰـﻓا و ﻦﯿﻨﺟ نزو ﺶﻫﺎﮐ ﺚﻋﺎﺑ يﺮﯿﮔ ﺖﻔﺟ زا ﻞﺒﻗ ﻪﺘﻔﻫ
يرﺎﺠﻨﻫﺎﻧ و ﻦﯿﻨﺟ بﺬﺟ ﯽﻣ ﯽﺘﻠﮑﺳا يﺎﻫ
) دﻮﺷ 37 .(
ﻪـﺑ دﺪـﻌﺘﻣ تﺎـﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﻦﯿﺘـﺳراﻮﮐ ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا ﯽﺘﻧآ تاﺮﺛا ﻪـﺑ .ﺖـﺳا هﺪﯿﺳر تﺎﺒﺛا ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ رد لﺎـﺜﻣ ناﻮـﻨﻋ
ي و يﺪـﯾﻮﯾد
لﺎﺳ رد نارﺎﮑﻤﻫ 2011
زود ﺎﺑ ﻦﯿﺘﺳراﻮﮐ ﺰﯾﻮﺠﺗ ﻪﮐ هﺪﺷ نﺎﯿﺑ
50 ﻪﺑ نﺪﺑ نزو مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ ﺮﻫ يازا ﻪﺑ مﺮﮔ ﯽﻠﯿﻣ ﯽﮐارﻮﺧ ترﻮﺻ
ﯽﯾاﺮﺤـﺻ شﻮـﻣ رد ار ﮏﯿﻨـﺳرآ زا ﯽـﺷﺎﻧ ﻮﯿﺗاﺪﯿـﺴﮐا سﺮﺘﺳا ﯽﻣ ﺶﻫﺎﮐ ) ﺪﻫد
28 ﺖﯿـﺻﺎﺧ ﺎﺑ ﻦﯿﺘﺳراﻮﮐ ﺮﺿﺎﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد و (
ﺖـﺑﺎﯾد زا ﯽـﺷﺎﻧ ﯽـﻨﯿﻨﺟ تﻻﻼﺘـﺧا ﺖـﺴﻧاﻮﺗ ﯽﻧاﺪﯿـﺴﮐا ﯽﺘﻧآ ﻫﺎــﮐ ار ﯽــﺑﺮﺠﺗ ﻪــﻌﻟﺎﻄﻣ رد .ﺪــﻫد ﺶ
و ﮓــﻧﺎﯿﻟ ﻂــﺳﻮﺗ ﻪــﮐ يا
لﺎﺳ رد نارﺎﮑﻤﻫ 2009
ﻪـﮐ هﺪـﺷ نﺎـﯿﺑ ﺖـﺳا ﻪـﺘﻓﺮﮔ ترﻮﺻ
زود ﺎﺑ ﻦﯿﺘﺳراﻮﮐ ندﻮﻤﻧ ﻪﻓﺎﺿا 66
مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ ﺮﻫ ياﺮﺑ مﺮﮔ ﯽﻠﯿﻣ
شﻮﻣ ﯽﯾاﺬﻏ هﺮﯿﺟ رد نﺪﺑ نزو يرﺎـﺠﻨﻫﺎﻧ ،ﮏﭼﻮﮐ ﺪﯿﻔﺳ يﺎﻫ
ﯽـﺑﺮﭼ يﻻﺎـﺑ زود ﺎـﺑ هﺮﯿﺟ زا ﯽﺷﺎﻧ ﯽﻨﯿﻨﺟ ﯽﺘﻠﮑﺳا يﺎﻫ يﺎـﻫ
ﺎﮐ ار هﺪﺷ عﺎﺒﺷا ﯽﻣ ﺶﻫ
) ﺪﻫد 29 لﺎـﺳ رد نارﺎـﮑﻤﻫ و ﺮﺗاﺮﭘ .(
2008 ﻦﯿﯾﺎﭘ زود ﺎﺑ ﻦﯿﺘﺳراﻮﮐ ﺰﯾﻮﺠﺗ ﻪﮐ ﺪﻧدﻮﻤﻧ نﺎﯿﺑ 66
ﯽﻠﯿﻣ
يﻻﺎﺑ زود و مﺮﮔ 333
ﯽﻠﯿﻣ رد نﺪﺑ نزو مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ ﺮﻫ ياﺮﺑ مﺮﮔ
شﻮﻣ هﺮﯿﺟ يرﺎﺠﻨﻫﺎﻧ ،ﻦﺘﺴﺑآ ﮏﭼﻮﮐ ﺪﯿﻔﺳ يﺎﻫ
ﯽـﻨﯿﻨﺟ يﺎـﻫ
ﯽﻣ ﺶﻫﺎﮐ ار هروا زوﺮﺘﯿﻧ ﻞﯿﺘﻣ زا ﯽﺷﺎﻧ ) ﺪﻫد
24 .(
ﻬﺒﻬﺑ يﺮﻫﻮﮔ لﺎـﺳ رد نارﺎﮑﻤﻫ و ﯽﻧﺎ
2014 ﺪـﻧدﻮﻤﻧ نﺎـﯿﺑ
يﺎﻫزود ﺎﺑ ﻦﯿﺘﺳراﻮﮐ ﺰﯾﻮﺠﺗ ﻪﮐ 75
و 200 يازا ﻪـﺑ مﺮﮔ ﯽﻠﯿﻣ
ﯽﺘﻧآ ﺖﯿﺻﺎﺧ ﺎﺑ ًﻻﺎﻤﺘﺣا نﺪﺑ نزو مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ ﺮﻫ دﻮـﺧ ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا
يرﺎﺠﻨﻫﺎﻧ يﺎﻫ ﻦﯿـﻨﺟ رد ار ﺪﯿـﺳا ﮏـﯿﺋﻮﻨﯿﺗر زا ﯽﺷﺎﻧ ﯽﺘﻠﮑﺳا
شﻮﻣ يﺎﻫ ﺶﻫﺎﮐ ﯽﯾاﺮﺤﺻ ﯽﻣ
ﺪﻫد ) 38 ﺰﯿﻧ ﺮﺿﺎﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ،(
فﺮﺼﻣ زود ﺎﺑ ﻦﯿﺘﺳراﻮﮐ 75
مﺮﮔﻮـﻠﯿﮐ ﺮـﻫ يازا ﻪـﺑ مﺮﮔ ﯽﻠﯿﻣ
ﯽـﯾاز يرﺎـﺠﻨﻫﺎﻧ ضراﻮـﻋ ﺖـﺴﻧاﻮﺗ ﯽﯾاﺮﺤـﺻ شﻮـﻣ نﺪﺑ نزو رد ار ﺖﺑﺎﯾد ﻦﯿﻨﺟ
ﺎﻫ ﻪﺑﺎـﺸﻣ قﻮـﻓ ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ ﺎـﺑ ﻪـﮐ ﺪﻫد ﺶﻫﺎﮐ
.ﺖﺳا شﻮـﻣ رد ﺖـﺑﺎﯾد دﺎـﺠﯾا ﺎـﺑ ﺮـﺿﺎﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد رادرﺎـﺑ يﺎـﻫ
ﻦﯿـﻨﺟ داﺪـﻌﺗ ﺶﯾاﺰـﻓا ﻪﻠﻤﺟ زا ﯽﻨﯿﻨﺟ تﻻﻼﺘﺧا ﺎـﻫ
ي بﺬـﺟ
ﻫﺎﮐ ،هﺪﺷ ﻦﯿﻨﺟ لﻮﻃ ،نزو ﺶ يرﺎـﺠﻨﻫﺎﻧ ﻦﯿـﻨﭽﻤﻫ و ﺎﻫ
يﺎـﻫ
و هﺪــﻧد ﯽﮔﺪﻨﺒــﺴﭼ ،مﺎــﮐ فﺎﮑــﺷ صﻮــﺼﺨﺑ ،ﻦﯿــﻨﺟ ﯽﺘﻠﮑــﺳا يرﺎﺠﻨﻫﺎﻧ فﺮـﺼﻣ ﺎـﺑ ﯽـﻓﺮﻃ زا .ﺪـﯾدﺮﮔ هﺪﻫﺎـﺸﻣ غﺎـﻨﺟ يﺎـﻫ
ﻪﺑ ﻦﯿﺘﺳراﻮﮐ ﺐﯿـﺳآ ﺪـﺻرد و عﻮـﻗو زا ﻪﻧاﺮﯿﮕﺸﯿﭘ ترﻮﺻ
يﺎـﻫ
ﻪﺑ ﯽﺑﺮﺠﺗ ﺖﺑﺎﯾد لﺎﺒﻧد ﻪﺑ ﻦﯿﻨﺟ ،ﺪـﺷ ﻪﺘـﺳﺎﮐ يراد ﯽﻨﻌﻣ رﻮﻃ
د ﺖﻔﺟ ﺲﮐﺪﻨﯾا ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ شﻮﻣ ر
ﻪـﺑ ﯽﺘﺑﺎﯾد يﺎﻫ ﻞـﺑﺎﻗ ترﻮـﺻ
ﻪﻈﺣﻼﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ﻦﯾا زا ﻦﯿﺘﺳراﻮﮐ ﻪﮐ ﯽﻟﺎﺣ رد ﺖﻓﺎﯾ ﺶﯾاﺰﻓا يا
.دﺮﮐ يﺮﯿﮔﻮﻠﺟ
ﯽﻧادرﺪﻗ و ﺮﮑﺸﺗ
ﻮﻧ ﯾ زا ار دﻮـﺧ يراﺰﮕـﺳﺎﭙﺳ و ﺮﮑﺸﺗ ﺐﺗاﺮﻣ ﻪﻟﺎﻘﻣ نﺎﮔﺪﻨﺴ مﺎـﺠﻧا رد ﯽﻟﺎـﻣ ﺖﯾﺎﻤﺣ ﺮﻃﺎﺧ ﻪﺑ زاﻮﻫا ناﺮﻤﭼ ﺪﯿﻬﺷ هﺎﮕﺸﻧاد
ـﺧ ياﺮـﺘﮐد ﻪـﻣﺎﻧ نﺎـﯾﺎﭘ زا ﯽـﺸﺨﺑ ﻪـﮐ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﯾا هﺪﯿﻌـﺳ ﻢﻧﺎ
ﯽـﻣ مﻼـﻋا ﺖـﺳا هﺪـﺷ مﺎﺠﻧا ﻪﻧﺎﻫوﮋﭘ ﻪﻨﯾﺰﻫ ﺎﺑ و داﮋﻧ يرﺪﯿﺣ .ﺪﻧراد
/
56هرود ،ﻪﺘﻓﺎﯾ ﺠﻫ
ﺪ ،ﻢﻫ نﺎﺘﺴﻣز 95 References
1. Bioterd C. The differentistion of the immune system toward anti islent autoimmunity. Dibetologia. 1992; 35: 1101- 1112.
2. Richard G, Mccrecken EJ. Disturbed development of the pre-implantation embryos in the insulin-depedent diabetic BB/E rats. Diabetes. 1996; 1463-1470.
3. Wercheval M, Hertogh R. Experimental diabetes rat embryo development during the pre-implantation period. Diabetologia.
1990; 33: 187-191.
4. Gabbay-Benziv R, Reece EA, Wang F, Yang P. Birth defects in pregestational diabetes: Defect range, glycemic threshold and pathogenesis. World J Diabetes. 2015;
15: 6(3): 481-488.
5. Mills JL, Knopp RH, Simpson JL, Jovanovic-Peterson L. Lack of relation of increased malformation rats in infant of diabetic mother to glycemic control during organogenesis. NEJM. 1998; 318: 671-676.
6. Salder LS. Diabetic embryopathy: possible pathogenesis. Am J Med Genet, 1995;
55(3): 363-366.
7. Nikravesh MR, Rasoli B. Study of effects of maternal diabetes induces fetal teratogenesis in rat. Sci J Hamadan Univ Med Sci. 2002;
2:11-17. (In Persian)
8. Volpato GT, Calderon IMP, Sinzato S, Campos KE, Rudge MVC. Effect of Morus nigra aqueous extract treatment on the maternal-fetal outcome, oxidative stress status and lipid profile of streptozotocin- induced diabetic rats. J Ethno pharmacology. 2011; 138: 691- 696.
9. Sahambi SK, Barbara F, Hales BF.
Exposure to 5-Bromo-2′-deoxyuridine induces oxidative stress and activator protein-1 DNA binding activity in the embryo. Birth Defects Res A Clin Mol Teratol. 2006; 76(8): 580-591.
10. Fantel AG, Person RE. Involvement of mitochondria and other free radical sources in normal and abnormal fetal development.
Ann N Y Acad Sci. 2002; 959: 424-433.
11. Ray JG, Wyatt PR, Thompson MD, Vermeulen MJ, Meier C, Wong PF, et al.
Vitamin B12 and the risk of neural tube defects in a folic-acid-fortified population.
Epidemiology. 2007; 18(3): 362-366.
12. William JL. Essentials of Human Embryology. 1 ed. Churchill Livingstone.
1998; 51-61.
13. Peiró C, Lafuente N, Matesanz N, Cercas E, Llergo J, Vallejo S, et al. High glucose induces cell death of cultured human aortic smooth muscle cells through the formation of hydrogen peroxide. Br J Pharmacol.
2001; 133(7): 967-974.
14. Vinceti, M, Malagoli C, Rothman KJ, Rodolfi R, Astolfi G, Calzolari E, et al. Risk of birth defects associated with maternal pregestational diabetes. Eur J Epidemiol.
2015; 29(6): 411-418
15. Ornoy A, Kimyagarov D, Yaffee P, Abir R, Raz I, Kohen R. Role of reactive oxygen species in diabetes-induced embryotoxicity:
studies on pre-implantation mouse embryos cultured in serum from diabetic pregnant women. Isr J Med Sci. 1996; 32(11): 1066- 1073.
/
57هرود ،ﻪﺘﻓﺎﯾ ﺠﻫ
ﺪ ﻢﻫ نﺎﺘﺴﻣز ، 95
16. Hagay ZJ, Weiss Y, Zusman I, Peled- Kamar M, Reece E, Eriksson UJ.
Prevention of diabetes- associated embryophty by over expression of the free radical scavenger copper zinc superoxide dismutase in transgenic mouse embryos.
Am J Obstet Gynecol. 1995; 173: 1036- 1041.
17. Sadi G, Yılmaz O, Güray T. Effect of Vitamin C and lipoic acid on streptozotocin- induced diabetes gene expression: mRNA and protein expressions of Cu-Zn SOD and catalase. Mol Cell Biochem. 2008; 309:
109-116.
18. Machado AF, Zimmerman EF, HovlJr DN, Weiss R, Collins MD. Diabetic embryopathy in C57BL/6J mice altered fetal sex ratio and impact of the splotch allele. Diabetes. 2001; 50: 1193-1199.
19. Boots AW, Haenen GR, Bast A. Health effects of quercetin: from antioxidant to nutraceutical. Eur J Pharmacol. 2008; 13;
585(2): 325-337.
20. Geleijnse JM, Launer LJ, VanderKuip DA, Hofman A, Witteman JC. Inverse association of tea and flavonoid intakes with incident myocardial infarction: the Rotterdam Study. Am J Clin Nutr. 2002;
75(5): 880-886.
21. Nguyen TT, Tran E, Nguyen TH, Do PT, Huynh TH, Huynh H. The role of activated MEK-ERK pathway in quercetin-induced growth inhibition and apoptosis in A549 lung cancer cells. Carcinogenesis. 2004;
25(5): 647-659.
22. Rice-Evans CA, Miller NJ, Bolwell PG, Bramley PM, Pridham JB. The relative
antioxidant activities of plant-derived polyphenolic flavonoids. Free Radical Research. 1995; 22(4): 375-383.
23. Decharneux T, Dubois F, Beauloye C, Wattiaux-DeConinck S, Waniaux R. Effect of various flavonoids on lysosomes subjected to an oxidative stress. Biochem Pharmacol. 1992; 44: 1243-1248.
24. Prater MR, Laudermilch CL, Liang C, Holladay SD. Placental oxidative stress alters expression of murine osteogenic genes and impairs fetal skeletal formation.
Placenta. 2008; 29(9): 802-888.
25. AbdEl-Baky AE. Quercetin protective action on oxidative stress, sorbitol, insulin risistance and cells function in expermintal diabetic rats. Int J Pharm Pharm Sci. 2011;
2: 11-18.
26. Orsoloic N, Gajski G, Garaj-Vrhovac V, Dikic D, Prskalo ZS, Sirovina D. DNA- protective effects of quercetin or naringenin in alloxan-induced diabetic mice. Eur J Pharmacol. 2011; 656: 110-118.
27. Abdelmoaty MA, Ibrahim MA, Ahmed NS, Abdelaziz MA. Confirmatory studies on the antioxidant and antidiabetic effect of quercetin in rats. Indian J Clin Biochem.
2010; 25(2): 188-192.
28. Dwivedi N, Flora SJS. Dose dependent efficacy of quercetin in preventing arsenic induced oxidative stress in rat blood and liver. Cell Tissue Res. 2011; 11(1): 2506- 2611.
29. Liang C, Oest ME, Jones JC, Prater MR.
Gestational high saturated fat diet alters C57BL/6 mouse perinatal skeletal
