رهشوب ينامرد يتشادهب تامدخ و يکشزپ مولع هاگشناد يکشزپ هدکشناد
همان ناياپ يياهن شرازگ يکشزپ يارتکد هجرد ذخا تهج
شناد نيب يتاپونيبولگومه عويش يسررب رهشوب رهش يهاگشناد شيپ نازومآ
لاس 1386
:وجشناد شنمرکاذ هراهب
:امنهار داتسا دحوم يلع رتکد
يکشزپ هدکشناد يميشويب شخب رايداتسا يديبع سگرن مناخ
يژولوتامه دشرا سانشراک روپ يسيمخ اضرملاغ ياقآ يژلوتامه هورگ يملع تئيه وضع
يکشزپ اريپ هدکشناد :رواشم داتسا يدنو يجاح ...ادبع رتکد
رامآ هورگ رايداتسا
يشهوژپ تنواعم هزوح يلام تيامح و بيوصت اب حرط نيا هاگشناد
رهشوب ينامرد يتشادهب تامدخ و يکشزپ مولع تسا هديدرگ ارجا
دنفسا 86
: ميگدنز نايماح هب ميدقت
مرسمه و ردام ،ردپ
:ينادردق و رکشت
مرت<<حم سيئر ييو<<تحب رت<<کد ياقآ بانج دنمجرا ديتاسا غيرد يب تامحز زا با<<نج ، يد<<يبع منا<<خ راکر<<س ، د<<حوم رت<<کد ياقآ بانج ،يکشزپ هدکشناد .مراد ار رکشت لامک يدسا رتکد ياقآ بانج و يدنو يجاح رتکد ياقآبلاطم تسرهف هحفص
يسراف هديکچ 4
همدقم لوا لصف 6
همدقم 7
هلاسم نايب 12
تايلک 13
تايضرف و فادها 19
نوتمرب يرورم مود لصف 20
نوتم رب يرورم 21
راک شور و داوم موس لصف 23
مزلا داوم 24
زروفورتکلا شور 25
يرگلابرغ شور 26
راک شور 27
جياتن مراهچ لصف 29
جياتن 30
يريگ هجيتن و ثحب مجنپ لصف 45
يريگ هجيتن و ثحب 46
تاداهنشيپ 49
عبانم 50
هلاقم 53
يسيلگنا هديکچ 58
اهلکش تسرهف لکش 1
اه تنيراو نيبولگومه و يمسلاات صيخشت لحارم - 28
لوادج تسرهف هرامش لودج 1
سنج ود رد يژولوتامه ياهسيدنا هسياقم - 30
هرامش لودج 2
– نيگنايم نيب طابترا يسررب HCT , HGB , RBC
31
هرامش لودج 3
نازيم رظن زا دارفا يناوارف يسررب - 32 MCV
هرامش لودج 4
– نازيم رظن زا دارفا يناوارف يسررب 33 MCH
هرامش لودج 5
– نيبولگومه نازيم يناوارف يسررب 34 A2
هرامش لودج 6
نيبولگومه نازيم يناوارف يسررب - 35 A1
هرامش لودج 7
نيبولگومه نازيم يناوارف يسررب - 36 F
هرامش لودج 8
دناب يناوارف يسررب - 37 S
هرامش لودج 9
نيب طابترا يسررب - اب HbA2
RBC , HGB , HCT 38
هرامش لودج 10
نازيم نيب طابترا يسررب - MCV , HbA2
39
هرامش لودج 11
نازيم نيب طابترا يسررب - HbA2 MCH ,
40
هرام<<ش لود<<ج 12
سا<<سا ر<<ب يتا<<پونيبولگومه عوي<<ش ي<<سررب - HbA2 >3.5 ,
HbA1<90 , HbF>2 41
هرامش لودج 13
– يسررب ملاس دارفا رد MCV
42
هرامش لودج 14
– يسررب ملاس دارفا رد MCH
43
هرامش لودج 15
يسررب - MCH , MCV
ملاس دارفا رد نامزمه روط هب 44
اهرادومن تسرهف هرامشرادومن 1
نيگنايم يسررب - MCH , MCV
دصرد بسح رب اهرسپ و اهرتخد 30
هرامشرادومن 2
ياراد دارفا يسررب - زارتمک MCV
80 دصرد بسح رب 32
هرامش رادومن 3
ياراد دارفا يسررب - زا رتمک MCH
27 دصرد بسح رب 33
هرامش رادومن 4
– نيبولگومه نازيم يناوارف يسررب دصرد بسحرب A2
34
هرامش ادومن 5
– نيبولگومه نازيم يناوارف يسررب دصرد بسح رب A1
35
هرامشرادومن 6
نيبولگومه نازيم يناوارف يسررب - دصرد بسح رب F
36
هرامش رادومن 7
دناب يناوارف يسررب - دصرد بسح رب S
37
: هديکچ زا ل<<س لکي<<س و يم<<سلاات يا<<هيراميب ين<<عي ا<<ه يتا<<پ و<<نيبولگومه :ه<<مدقم تلا<<<ح رد ا<<<هيراميب نيا .دن<<<شاب يم نا<<<سنا رد يکيت<<<نژ تلالاتخا نيرت<<<ناوارف ه<<ب زا<<ين بتر<<م رو<<طب تو<<گيزومه تلا<<ح رد يلو ينيلاب مئلاع نودب توگيزورته توگيزومه ياه هچب نتشاد لامتحا نيلقان . دنراد يناتسراميب ياهتبقارم و نوخ زا يکي و د<<شابيم لاا<<ب jاتب<<سن ا<<ه يتا<<پ و<<نيبولگومه عويش ام روشک رد . دنراد ار ق<<يقد و عير<<س صيخ<<شت نياربا<<نب و ت<<سا يت<<شادهب نيلوئ<<سم يا<<ه شلا<<چ تيمها زا يرا<<ميب عوي<<ش اب طابترا رد قيقد تاعلاطا نتشاد و اه يتاپونيبولگمه و لرت<<نک تهج يز<<ير ه<<مانرب رد ار نيلوئ<<سم دناوت يم و تسا رادروخرب يصاخ عوي<<<ش نيي<<<عت ه<<<علاطم نيا زا فد<<<ه . د<<<يامن ک<<<مک يرا<<<ميب زا يريگ<<<شيپ ين<<س ع<<طقم يهاگ<<شناد شيپ نازو<<مآ شناد رد رهشوب رهش رد يتاپونيبولگومه 18 ه<<مانرب يار<<ب ط<<بر ر<<يز نيلوئ<<سم ه<<ب ق<<يقد يناسر علاطا تهج رد هک لاس
.دشاب يم ناراميب هب رتشيب تامدخ و رتهب يزير دادعتزا 498
( يهاگشناد شيپ زمآ شناد رفن 323
و رتخد 175
راد<<قم )ر<<سپ 5
يواح ياه هلول رد و تفايرد نوخ رتيل يليم هل<<صافلاب .دند<<ش يروآ عمج EDTA
هلمجنم رظن دروم ياهصخاش MCH , MCV , Hb , RBC
اب سپس و يريگ هزادنا
ياه نيبولگومه زلولس تاتسازروفورتکلا شور F , A2 , A
.دنديدرگ رادقم نييعت
هک داد ناشن جياتن 76
( هعلاطم دروم تيعمج لک زا رفن 2/32
)%
رت نيياپ MCV
زا 80 اهر<<سپ( دنت<<شاد 3/18
ا<<ه رت<<خد و % 9/13
بيتر<<ت نيمه ه<<ب )%
1/27
%
زا رتمک MCH 27
دادعت .دنتشاد 68
( رفن 20 شيازفا )%
لاتبم هک دنتشاد HbA2
نيب يراد ين<<عم طا<<بترا ه<<نوگ چيه .د<<ندوب رو<<نيم يم<<سلاات هب ا<<ب HbA2
و MCH
( دشن هدهاشم MCV p>0.05
رادقم ) نيگنايم اب HbA2
يراد ين<<عم طا<<بترا RBC
( تشاد P<0.05
نيگنا<<يم ا<<ب ه<<کيلاح رد ، ) و HCT
رو<<طب ت<<شادن يطا<<بترا HGB
ه<<علاطم نيا رد رهشوب رد يتاپونيبولگومه عويش يلک 2/28
( د<<مآ ت<<سد ه<<ب %
138 بيترت<<ب دندوب ملاس هک دارفا هيقب زا .)رفن 7/14
و % 9/12 ط<<قف % MCV
و و نيياپ MCH
2/9 مه اب ود ره % MCV , MCH
هدنهد ناشن هک دنتشاد نيياپ
.دشاب يم رگيد لئاسم اي و نها رقف ينوخ مک
ا<<صوصخم يتا<<پونيبولگومه يلاا<<ب عوي<<ش ه<<ب ه<<جوت ا<<ب : تاداهنشيپ و يريگ هجيتن يت<<شادهب ز<<کرم رد نارا<<ميب شزو<<مآ ه<<ب زا<<ين ،ه<<قطنم رد يم<<سلاات ياهيراميب –
يتشادهب بقاوع زا يريگولج و ضاوع نازيم شهاک تهج ينامرد –
يعامتجا –
.دشاب يم اهيراميب هنوگ نيا يداصتقا يديلک تاملک عويش ،يمسلاات ،يتاپونيبولگومه :
لوا لصف
همدقم
: همدقم يواح ناسنا ندب 106
* 5/5 - 5/3 اب مادک ره هک دشاب يم تيسورتيرا 108
× 3
تفج ود زا ه<<ک ت<<سا ين<<يئتورپ لو<<کلوم نيبولگومه . تسا هدش رپ نيبولگومه ا<<ب افلآ هريجنز تفج کي ، تسا هدش هتخاس نيبولگ هريجنز 141
و ه<<نيمآ دي<<سا
اب افلآ ريغ هريجنز تفج کي 146
مه هور<<گ ک<<ي ماد<<ک ر<<ه ه<<ب ه<<ک هنيمآ ديسا
1
دراد نيبولگومه کيژولويب لمع رد يا هدمع شقن هنيمآ ياهديسا فيدر نيا .تسا لصتم ( 1 .) دي<<سا نتفر<<گ رار<<ق ل<<حم ه<<ک دراد دوجو يياضف کنيبولگومه زکرم رد 2
و 3 يد
ار نژي<<سکا يار<<ب نيبو<<لگومه يب<<يکرت ل<<يم لوکلوم نيا .تسا کيريسيگرفسف .دراد نيبو<<لگومه ط<<سوت نژي<<سکا ل<<مح ميظنت رد يمهم شقن و هداد شها<<ک يزا<<س دازآ ه<<ب ر<<جنم ا<<هتفاب رد نبر<<ک دي<<سکا يد دا<<يز تظلغ و يدي<<سا ط<<يحم (دوش يم اهتفاب رد نژيسکا 1
.)
نيري<<فروپوتورپ هد<<ش ليک<<شت لوري<<پ ه<<قلح را<<هچ ا<<ب هحف<<ص کي زا مه هورگ IX
ليتم ياهورگ ( مه نامتخاس يبط ريغ ياه هورگ .دوش يم هديمان لينيو و CH3
CH = CH رد ليسکوبرک ياههورگ .دنراد رارق اه هريجنز يبطق ريغ لحم رد ) -
يم ور<<ف تلا<<ح رد هشيمه نهآ متا .دنراد رارق يبآ طيحم رواجم لوکلوم حطس نيمجنپ .دراد ا<<ه لوري<<پ ه<<قلح را<<هچ تزا را<<هچ ا<<ب سنا<<نيدروئک را<<هچ و د<<شاب نيديتسيهاب سنانيدروئک Proximal
نژي<<سکا ا<<ب نهآ متا سنا<<نيدروئک نيمشش و
(تسا يلوکلوم 2
.)
نيبولگومه نامتخاس رد رييغت ببس نيبولگومه هب نژيسکا لوکلوم نيلوا لاصتا ه<<ک دو<<ش يم رتعير<<س نژي<<سکا يا<<هلوکلوم رياس لاصتا هک يروط هب دوش يم .دوش يم قلاطا اهتينوي باس نيب يراکمه لمع نيا هب احلاطصا ( يياضف مرف ود هب نيبولگومه tense
) و رت<<مک يبيکرت ليم اب T R(Realx)
ل<<يم ا<<ب
.دراد دوجو رتشيب يبيکرت ه<<ک تسا کيرتسولآ نيئتورپ کي نيبولگومه دنتسه رگيدکي اب لداعت لاح رد T,R نژي<<سکا لاصتا رثا رد .دهد يم رييغت ار نيبولگومه يياضف مرف نژيسکا لاصتا
1 -Heme
تلاح هب يياضف مرف هدننک لاعف کي نژيسکا تروص نيا رد و دوش يم ليدبت R
( .تسا کيرتسولآ 2
)
رادو<<من ک<<ي نژي<<سکا ه<<يزجت رادو<<من نيبو<<لگومه يکيرت<<سولآ ر<<ثا تلع ه<<ب تم<<س ه<<ب ار رادومن کيرتسولآ نيئتورپ هب هدننک لاعف لاصتا .تسا يديئومگيس .دنک يم فرحنم تسار تمس هب ار رادومن هدننک راهم لاصتا و پچ نژي<<سکا راشف هک اهتفاب رد و نژيسکا زا عابشا نيبولگومه هير رد بيترت نيا هب ( دهد يم تسد زا نژيسکا نيبولگومه ، تسا نيياپ 2
.)
2 و 3 يار<<ب نيبو<<لگومه يب<<يکرت ل<<يم يکيرت<<سولآ رو<<ط هب کيريسيلگ رفسف يد
.دهد يم شهاک ار نژيسکا 2
و 3 و ت<<سا يفنم راب ياراد کيريسيلگ وفسف يد
راب ياراد و اتب ياه هريجنز هب طوبرم هک نيبولگومه لوکلوم طسو يا هرفح رد .دوش يم لصتم تسا تبثم 2
و 3 ند<<ش عابشا رادومن کي کيريسيلگ وفسف يد
( درب يم تسار تمس هب ار نژيسکا زا نيبولگومه 2
.)
Christian Bohr ه<<ک نبر<<ک ديسکا يد هک دومن هدهاشم يکرامناد تسيژولويزيف
يار<<ب نيبو<<لگومه يب<<يکرت ل<<يم دو<<ش يم د<<يلوت ا<<هتفاب رد م<<سيلوباتم ه<<جيتن رد يد بيکرت شنکاو زمرق ياهلوبلگ رد زارديهنا کينبرک .دهد ي شهاک ار نژيسکا ه<<جيتن رد هک دنک يم زيلاتاک ار نوتورپ و تانبرک يب ليکشت و بآ اب نبرک ديسکا
شهاک.دباي يم شهاک PH شها<<ک ار نژيسکا يارب نيبولگ ومه يبيکرت ليم PH
(.درب يم تسار تمس هب ار ندش عابشا رادومن و دهد يم 2
)
: اه نيبولگومه عاونا .دو<<ش يم هتخا<<س هدرز ه<<سيک رد حا<<قل لوا ها<<م رد : ينا<<يور يا<<ه نيب<<لگومه ياه نيبولگومه لماش ينايور ياه نيبولگومه Portland (ς2 γ2) – Gower II(22)
– Gower I (ς22) (دنشاب يم
2 .)
نيبو<<لگومه : ين<<ينج يا<<ه نيبولگومه ه<<تفه رد F
6 د<<لوت ع<<قوم ا<<ت حا<<قل زا سپ
.د<<هد يم ليک<<شت ار نين<<ج ز<<مرق ياهلول<<س نيبو<<لگومه لا<<حط و د<<بک رد HbF
رد .ت<<سا هد<<ش ليک<<شت ا<<ماگ هري<<جنز ود و ا<<فلآ هري<<جنز ود زا و دوشيم هتخاس نيبولگومه يزکرم هرفح ا<<ب يرتفيع<<ض لا<<صتا و دراد يرتمک تبثم راب F
2 و 3
ندي<<شک يار<<ب نآ يب<<يکرت ل<<يم ه<<جيتن رد .دراد ت<<س ه<<يهت کيري<<سيلگوفسف يد نيبولگومه هب تبسن هزاد<<نا ه<<ب نژيسکا هک تسا تلع نيمه هب .تسا رتشيب A
ا<<ماگ ريجنز يارب هک ينژ .دوش يم لقتنم نينج هب ردام زا تفج قيرط زا يفاک (دنک يم زتنس هب عورش اتب ريجنز و هدش شوماخ دلوت زا سپ دوش يم دک 2
.)
د<<لوت زا د<<عب ها<<م ش<<ش : د<<لوت زا سپ ها<<م ش<<ش رد يل<<صا يا<<ه نيبو<<لگومه نيبولگومه .د<<نهد يم ليک<<شت ار ز<<مرق يا<<ههورگ رد نيبولگومه مظعا شخب A
( ا<<تب هري<<جنز ود و ا<<فلآ هري<<جنز ود زا HbA 2 2
ز<<غم رد و هد<<ش ليک<<شت )
نيبو<<لگومه يگد<<نز هرود نيا زرد .دو<<ش يم هتخا<<س ناوختسا زا رت<<مک F
1 و %
نيبولگومه 2A (2 2)
زا رتمک 5/3
(دهد يم ليکشت ار نوخ رد نيبولگومه %
2 .) : نيبولگومه هريجنز زتنس موزو<<مورک ود يور اه هريجنز زتنس يارب يکيتنژ تاعلاطا 11
و 16 .دراد رار<<ق
نژ ود
نژ کي و
مزومورک يور 16
ياهنژ اب هارمه نيبولگ اتب نژ .دراد رارق
موزومورک يور اماگ نژ ود و اتلد 11
( دراد رارق 2
.)
،ا<<ماگ ، ا<<فلآ يا<<ه هري<<جنز زتن<<س نين<<ج يگد<<نز لو<<ط رد
و زتن<<س ه<<ب ر<<جنم
ينينج ياه نيبولگومه GowerI
و GowerII و
Portland ود دودح زا سپ.دوش يم
ا<<ماگ هري<<جنز د<<يلوت و هدش فقوتم نوليسبا و اتز ياه هريجنز زتنس حاقل زا هام نيبولگومه زتنس هب رجنم و هتفاي شيازفا حا<<قل زا سپ مود هتفه زا .دوش يم F
نيبولگومه نيبو<<لگومه يبيکرت ليم .دشاب يم نينج رد نژيسکا هدننک لمح F
F
نيبولگومه زا رتلااب نژيسکا يارب شياز<<فا حا<<قل زا ها<<م ش<<ش زا سپ .تسا A
هري<<جنز د<<يلوت د<<لوت زا لبق و دوش يم هدهاشم اتب ي اه هريجنز زتنسرد يجيردت يور يکيت<<نژ تا<<علاطا زا ا<<تلد ياه هريجنز يمک رادقم و هدش فقوتم اماگ ياه موزو<<مورک 11
د<<لوت زا سپ .دو<<ش يم هتخا<<س يراد<<قم و HbA
راد<<قم و HbA2
يمک نين<<ج رد .دوش يم هتخاس HbF
يم هتخا<<س ا<<ه تي<<سورتيرا ما<<مت رد HbF
د<<يلوت نيغلا<<ب رد ه<<ک يترو<<ص رد دو<<ش ياهلول<<س ه<<ب دود<<حم HbF
.دو<<ش يم F
ياهلول<<س نيبو<<لگومه F
نيبو<<لگومه و A نا<<مز رد .د<<نک يم د<<يلوت ار ود ر<<ه F
دو<<بمک ا<<ب صخ<<ش رد نهآ ا<<ب نا<<مرد ،يمسول ،يمنآ لثم اهديئورتيرا هب سرتسا دادعت نهآ F cells
رادقم و هدش دايز ( .دباي يم شيازفا HbF
2 .)
نيبولگومه اي نلااسگرزب هدمع نيبولگومه راتخاس ياراد A
α2β2 . تسا ( HbF
α2γ2 و دراد تيحجرا ين<<ينج هرود رد ) HbA2
α2δ2( رد يئز<<ج نيبو<<لگومه ک<<ي )
(. تسا نيغلاب 2
)
هتيزوک<<سيو و يريذ<<پ فا<<طعنا و لکش و نژيسکا لاقتنا و لقن يارب نيبولگومه ( دراد شقن اه تيسورتيرا 2
.)
ار نيبولگومه ديلوت اي و درکلمع و راتخاس هک دنتسه يتلالاتخا اه يتاپ ونيبولگومه نود<<ب تيع<<ضو زا ا<<ه نآ تد<<ش و دنت<<سه يثرا •لاومعم . دنهد يم رارق ريثأت تحت ري<<غتم ردا<<م محر رد گر<<م زور<<ب ا<<ت يهاگشيامزآ تلالاتخا ياراد طقف و تملاع (تسا 2
.)
: هلأسم نايب صخلاا<<ب نامرو<<شک رد هدش شرازگ نيبولگومه تلالاتخا يلااب عويش هب هجوت اب زا يکي يتا<<پ ونيبولگومه يلاا<<ب عوي<<ش ه<<ک ييا<<ج نآ زا و سرا<<ف جيلخ هي<<شاح رد عوي<<<ش نازي<<<م ا<<<ت ميد<<<ش نآ ر<<<ب ت<<<سا يت<<<شادهب ز<<<کارم مهم يا<<<ه شلاچ ي<<سررب رهشوب رهش يهاگشناد شيپ نازومآ شناد تيعمج رد ار يتاپ ونيبولگومه تهج رد نآ زا ا<<ت هداد رار<<ق جاودزا نيروا<<شم رايتخا رد ار هياپ تاعلاطا ات مينک . دنيامن هدافتسا يريگشيپ و لرتنک
: تايلک رد ري<<يغت بب<<س ه<<ک دنت<<سه نيبو<<لگومه رد يثورو<<م تلالاتخا اه يتاپ ونيبولگومه يا<<ه نيبولگومه •لاثم . دنو<<ش يم نيبو<<لگومه زتنس نازيم اي نيبولگومه نامتخاس C ، D ، S هري<جنز نامتخا<س رد ري<يغت هب رجنم هک دنتسه ينويساتوم هجيتن
β
زتنس نازيم رد رييغت هب رجنم هک تسا ينويساتوم هجيتن يمسلاات و تسا هدش (تسا هدش نيبولگ ياه هريجنز 3
.)
ينو<<خ مک يا<<ه يراميب و يم<<سلاات ياه مردن<<س لما<<ش عيا<<ش ياه يتاپ ونيبولگومه يثورو<<م يا<<ه ينوخ مک زا هور<<گ ک<<ي يم<<سلاات ياه مردن<<س . تسا لکش يساد . د<<ندرگ يم صخشم نيبولگ هريجنز دنچ اي کي زتنس مدع اي شهاک اب هک دنتسه تلا<<ح رد . دراد تو<<گيزومه ا<<ي توگيزورت<<ه مر<<ف ه<<ب يگتسب کيژولوتامه مئلاع رد و د<<شاب يم مورکو<<پيه و کيتي<<سورکيم ترو<<ص ه<<ب مئلاع رونيم اي توگيزورته ري<<غ يزاس نوخ نيبولگومه هريجنز زنتس مدع تلع هب روژام اي توگيزومه مرف يم<سلاات ه<ب لاتبم هري<جنز سا<سا رب يمسلاات ياه مردنس . دشاب يم رثؤم
، α
، β ، γ
، δ
( دنوش يم يدنب هتسد αβ 4
.)
هب دوش يم طوبرم هصلاخ روط هب يمسلاات تلالاتخا يلوکلوم هياپ gen deletion
ندوب يعيبط ريغ ، زتنس رد صقن ، اه موزوبير اي mRNA
mRNA ، tRNA همه هک
(دوش يم يديتپپ يلپ هريجنز زتنس شهاک اي مدع هب رجنم دراوم نيا 4
.)
موزومورک يور رب نيبولگاتب نژ 11
هک يمسلاات افلآ فلاخرب .تسا هتفرگ رارق
ک<<ي لاومعم نآ تلع deletion
ه<<ب طو<<برم رت<<شيب يم<<سلااتاتب ت<<سا گرز<<ب point
mutation زا شيب هک دنا هداد ناشن تاقيقحت .تسا
150 ا<<تب نژ نوي<<ساتوم عون
( دنک يم يمسلاات داجيا 5
(و) 6 .)
يمسلاات اتب رتکد طسوت يمسلااتاتب دروم نيلوا :
Thoma B cooley رتکد و
Pearl ادتبا تهج نيمه هب و دش شرازگ ناتسلگنا رد Cooleys anemia
هديمان
( دش 7 سپس .) Brad ford , whipple
لاس رد 1993
تغل زا يمسلاات حلاطصا
ينانوي
( د<<نداهن يرا<<ميب نيا ر<<ب ار ايرد يانعم هب 8
لا<<س رد .) 1957
Itano نيبو<<لگ ه ري<<جنز د<<يلوت يثورو<<م يرا<<ميب ک<<ي يم<<سلاات ه<<ک داد داهن<<شيپ
(تسا نيبولگومه 9
دو<<جو يمسلاات اتب و افلآ مرف ود هک دش هداد ناشن سپس .)
( تسا سونژورته يلوکلوم حطس رد هک دراد 10
.)
. دراد يديد<<ش مئلاع روژام يلو تسا يعيبط •لاماک يکينيلک رظن زا رونيم مرف دو<<ش ا<<تب هري<<جنز زتن<<س شها<<ک ثع ا<<ب نوي<<ساتوم هک يماگنه Thalassemia+β
مئلاع ييا<<قيرفآ عو<<ن يلو دراد يديد<<ش مئلاع يا هنارتيدم عون هک دوش يم هديمان دوش اتب هريجنز زتنس مدع هب رجنم نويساتوم رگا . دراد يرت ميلام Thalassemia
0β ( دريگ يم لکش 11
.)
هاوخ توگيزورته ناراميب β+
اي
0β دنت<<سه ملا<<س يکينيلک رظن زا دنشاب يمسلاات
يهاگشيامزآ رظن زا يلو و MCV
يا<<ه لوبلگ و ه<<تفاي شهاک نيبولگومه و MCH
و زمرق HbA2
نژود( ميلام يمنآ زا توگيزومه تلاح رد . دنراد هتفاي شيازفا
+
نژ ک<<<ي ( ط<<<سوتم يم<<<سلاات ا<<<ت ) β β+
نژ ک<<<ي و ييا<<<قيرفآ
0β نژ ود ا<<<ي β+
نژ ود ( نو<<خ لا<<قتنا ه<<ب هت<<سباو ديد<<ش تلا<<ح ات ) يا هنارتيدم
0β . د<<شاب يم )
هري<<جنز شيازفا . تسا نيبولگ اتب هريجنز ديلوت مدع هجيتن رد روژام يمسلااتاتب ليک<<شت بب<<س ا<<فلآ α4
بب<<س هدر<<ک بو<<سر اه تي<<سورتيرا رد ه<<ک دو<<ش يم
رد هد<<ش رتدا<<يز ناوخت<<سا ز<<غم تيلا<<عف ه<<جيتن رد دوش يم رثؤم ريغ يزاس نوخ ات ، يمنآ هب خساپ 10
بوسر و نهآ بذج شيازفا اب هداد تعسو شيازفا ربارب
، تبا<<يد ، يلخاد دد<<غ رد للاتخا نآ ه<<جيتن ه<<ک دو<<ش يم هار<<مه ا<<ه تفاب رد نهآ ا<<ب نا<<مرد ه<<ک ت<<سا غو<<لب ريخأ<<ت و د<<شر يد<<نک ، يقور<<ع يب<<لق يا<<ه يراميب زا يمک ءز<<ج نيبو<<لگ ا<<تب ه<<ک ا<<ج نآ زا . ت<<سا رثؤ<<م لارف<<سد ل<<ثم يياهروتلاش ياهرتماراپ دلوت عقوم رد دهد يم ليکشت ار ينينج نيبولگومه تسا لامرن CBC
(دراد دو<<جو ي<<سفنت ينو<<فع ياه يراميب و ديدش يمنآ يگدنز لوا لاس رد . 11 . ) : يمسلاات افلآ
،يم<<سلاات يکين<<يلک لک<<ش ا<<ب نارا<<ميب ي<<ضعب نو<<خ رد اد<<تبا
نيبولگومه لاس رد سپس .ديدرگ هدهاشم H
1958 د<<ش هدها<<شم ينيبولگومه
(تشاد عيرس تکرح زروفورتکلا رد هک 12
( و ) 13 .)
نيبولگومه يمک رادقم نآ زا سپ Barts
زا وا داژ<<ن ه<<ک يدازو<<ن فان دنب نوخ رد
(ديدرگ هدهاشم دوب يقرش بونج يايسآ 4
نيبو<<لگومه دراو<<م رت<<شيب رد .) Barts
.دنت<<سه يمسلاات افلآ يارب توگيزورته نادازون نيا ،دوش يم ديدپان دلوت زا دعب Lehmen لاس رد شراکمه و
1968 هري<<جنز هب طوبرم نژ راهچ هک دنداد ناشن
فذ<<ح هب طوبرم ناراميب رد يکينيلک مئلاع رد توافت و دراد دوجو نيبولگ افلآ ي (دشاب يم نژ راهچ اي و هس،ود، کي 14
.)
نيبو<<لگومه نامتخا<<س رد نيبو<<لگ افلآ زتنس مدع اي شهاک تلع هب يمسلاات افلآ ا<<فلآ ک<<يتنژ . دنو<<ش يم د<<ک ا<<فلآ هري<<جنز يار<<ب نژ تفج ود . دو<<ش يم ل<<صاح زا شيب . ت<<سين نا<<سکي ا<<هداژن ما<<مت رد يکيت<<نژ صقن و تسا هديچيپ يمسلاات 30 ه<<ب •ا<<بلاغ ت<<سوپ هاي<<س دارفا رد . تسا هدش صخشم يمسلاات افلآ پيتونژ شراز<<گ مه يفذ<<ح ري<<غ ياه نوي<<ساتوم يلو ت<<سا هدوب يفذح نويساتوم تلع
(تسا هدش 11
.)
نژ ک<<ي فذ<<ح تلا<<ح رد (αα/−α)
نژود ا<<ي و (α−/α−)
(αα/−−) يکين<يلک ر<ظن زا
شهاک اب لامرن و MCV
نژ ه<<س فذ<<ح تلاح رد و MCH (α−/−−)
HbH disease
شها<<ک و يمنآ ا<ب ه<<ک دو<ش يم هد<يمان و MCV
شها<<ک زروفورت<<کلا رد و MCH
نيبولگومه HbA2
دا<<جيا سيلا<تف سپورد<يه مردن<س نژ را<هچ فذح تلاح رد و
( دوش يم يمحر لخاد گرم هب رجنم و دوش يم 15
.)
يمسلاات نامرد نا<<مرد هب ايدمرتنيا يمسلات دراوم رتشيب و رونيم يمسلاات :
يا<هروتلايک ا<ب نامرد و نوخ لاقتنا روژام يمسلاات رد .دنرادن زاين نوخ لاقتنا و ا<<ب ا<<يروي ي<<سکورديه زيوجت ريخا ياهلاس رد .دراد دايز تيمها نهآ recombinant
Erythropoietin ز<<غم د<<نويپ .ت<<سا ه<<تفر را<<ک ه<<ب نيب<<لگومه د<<يلوت ک<<يرحت يار<<ب
و ناوختسا Stem cell
تلع ه<<ب نيا يلو تسا هدش ماجنا تيقفوم اب زين Graft
Versus Host disease ( دور يمن راک هب درادناتسا شور کي ناونع هب زونه
5 .)
لس لکيس يراميب لاس رد :
1910 James Herrick
رد هک دوب يسک نيلوا
يک<<شزپ يوجشناد هک يياکيرمآ تسوپ هايس کي نوخ رد ار لس لکيس وگاکيش ( دومن هدهاشم دوب 16
.)
ي هلي<<سوب زمرق لوبلگ ندش يلکيس نييعت Emmel
لا<<س رد 1917
هداد نا<<شن
(دش 17 ط<<سوت نژيسکا هب هتسباو ندش يلکيس .) Hahan
و Gillespie لا<<س رد
1927 (دش هداد ناشن
18 اتب نژ رد نويساتوم هک تسا يللاتخا ندش يلکيس .)
تيعقوم رد هک هدش ببس 6
ه<<نيمآ دي<<سا ني<<شناج نيلاو هنيمآ ديسا اتب هريجنز
نيبو<<لگومه . دو<<ش ک<<يماتولگ رد و هد<<ش هز<<يرميلپ نژي<<سکا نود<<ب تلا<<ح رد S
ي<<ساد لک<<ش ه<<ب زمرق ياه لولس لکش رييغت ببس هدومن بوسر اه تيسورتيرا ( دوش يم 19
.)
نوخ نديسرن تلع هب و هدش اه گريوم دادسنا ببس زمرق ياه لولس مرف رييغت ند<<ش ي<<ساد ه<<ک ت<<سا هد<<ش هدها<<شم د<<نک يم ديد<<ش ياهدرد داجيا اه تفاب هب رادقم شيازفا اب زمرق ياه لولس و HbA
لکي<<س يرا<<ميب . د<<باي يم شها<<ک HbF
تو<<گيزومه ترو<<ص ه<<ب لس ندو<<ب هار<<مه ا<<ي HbSS
نيبو<<لگومه ريا<<س ا<<ب HbS
لثم اه تنيراو و SC
مر<<ف يکينيلک مئلاع رظن زا . دشاب يم يمسلاات اتب اي SD SS
و نيرتديدش ( تسا يراميب مرف نيرت ميلام SD
20 .)
اپ قاس و کزوق ياه مخز ، ديدش ياهدرد ، لاحط يگرزب ، تنوفع ، ديدش يمنآ ( تسا لس لکيس يمنآ مئلاع زا 21
.)
:لس لکيس يمنآ نامرد توگيزورته مرف رد لس لکيس يراميب ه<<ب جايتحا و تسا ينيلاب مئلاع نودب AS
تو<<گيزومه مر<<ف رد . دراد<<ن نو<<خ لا<<قتنا و نا<<مرد زيو<<جت و نو<<خ لا<<قتنا SS
ز<<غم د<<نويپ و ا<<يروي ي<<سکورديه ل<<ثم د<<ننک يم لا<<عف ار ا<<ماگ نژ ه<<ک ييا<<هوراد ندرک اديپ ناوختسا زغم دنويپ ماجنا رد .دوش يم ماجنا ناوختسا Match
لکشم
(.تسا هنيزه رپ شور نيا رگيد فرط زا و هدوب 21
)
اه يتاپونيبولگومه نيلقان يياسانش يارب يرگلابرغ نوخ شيامزآ ماجنا اب نيلقان صيصخت :فلا صيخ<<شت يار<<ب .دنت<<سه مئلاع نود<<ب و لا<<مرن پيتو<<نف ر<<ظن زا يم<<سلاات نيلقان ه<<مانرب ق<<بط يم<<سلاات نو<<خ شيا<<مزآرد دو<<ش يم ما<<جنا نو<<خ شيا<<مزآ ICSH
.دنت<<سه ميلام يمنآ نود<<ب ا<<ي ابو دنتسه کيتپسورکيم و مورکوپيه اه تيسورتيرا يمنآ لا<<متحا ا<<ت دو<<ش صخ<<شم دياب مرس نيتيرف حطس يمسلاات صيخشت يارب يري<<گ هزاد<<نا يار<<ب ا<<هنيبولگومه زروفورت<<کلا شيا<<مزآ .دشابن نهآ دوبمک HbA2
و نيبو<<لگومه ريا<<س صيخ<<شت نين<<چمه و يم<<سلاات ا<<تب و افلآ نيب صيخشت تهج شيازفا .دوش يم ماجنا اه تنيرا ل<قان در<ف ه<<ک ت<<سا نآ هدنهد ناشن HbA2
ه<<تفاي شها<<ک ا<<ي و لا<<مرن حط<<س .ت<<سا )رو<<نيم يم<<سلاات ا<<تب ( يم<<سلاات ا<<تب
نيبولگومه يم<<سلاات ا<<فلآ نيلقا<<ن زا يضعب .تسا يمسلاات افلا هدنهد ناشن A2
ياراد Hb H inclusion bodies
(دنتسه اه تيسوريترا رد 30
.)
هعلاطم اب اه يتاپونيبولگومه صيخشت :ب DNA
زيلا<<نآ زا هدافت<<سا ا<ب ه<<ک د<ندوب نا<سنا يکيت<نژ للاتخا نيلوا ا<ه يتاپونيبولگومه زا ادتبا . دنتفرگ رارق صيخشت دروم DNA Southern hybridization
صيخ<<شت رد
( Restriction fragment length polymorphisms )
اب طابترا رد RFLP beta globin
gene cluster لا<<مرن و تنا<<توم يردام ياه موزومورک پيات ولپاه و دش هدافتسا
پيا<<تولپ ا<<ه يري<<گ يپ ا<<ب .دش صخشم لا<<قتنا ناو<<ت يم هداونا<<خ ک<<ي رد RFLP
زا هدافت<<سا .دو<<من يري<<گ يپ ار ناد<<نزرف ه<<ب نيد<<لاو يا<<ه موزو<<مورک رد RFLP
هت<<شاد لاتبم د<<نزرف لابق ه<<ک دو<<ش يم يي اهجوز هب رصحنم دلوت زا لبق صيخشت ل<<بق صيخ<<شت صاصتخا ينژ ياهنويساتوم صيخشت يياناوت ريخا ياهلاس رد .دنا ما<<جنا ل<<باق د<<نراد لاتبم د<<نزرف نت<<شاد لا<<متحا هک يياه جوز مامت يارب دلوت زا شور زا هدافت<<سا ا<<ب يم<<سلاات ا<<فلآ ياهنويساتوم يدايز دادعت نونکا.تسا هدش
(تسا هدش ريذپ ناکما PCR 30
. )
:اه يتاپونيبولگومه يرگلابرغ تيمها يا<<ه شور دربرا<<ک .د<<باي يم شياز<<فا زور ه<<ب زور يرگلابرغ ياهشور هب جايتحا يار<<ب يرگلابرغ .دراد هيحان نآ دارفا و طيحم هب يگتسب يا هزادنا ات يرگلابرغ .تسا يرورض ريز ليلد هب لس لکيس و يمسلاات 1 - هعماج رد يثروم تلالاتخا دراوم روضح صيخشت
2 - توگيزومه طيارشرد کمک و ينيلاب مئلاع تدش نييعت
3 - کيتنژ هرواشم تهج تاعلاطا هيهت
4 - شوهيب لمع زا لبق
5 - صيخ<<شت و يگلما<<ح نارود رد رت<<شيب تبقار<<م يار<<ب ه<<لماح ي ا<<ه منا<<خ
دازون و رسمه
6 - ع<<قوم رد لاتبم نادازو<<ن ه<<چنانچ .لاا<<ب عوي<<ش اب هقطنم رد نادازون شيامزآ (دو<<ب د<<هاوخ رت<<مک يراميب تدش و رتمک ريم و گرم دنوش يئاسانش دلوت 30 .)
تايضرف و فادها :حرط يلصا فادها ره<<شوب ره<<ش يهاگ<<شناد شيپ نازو<<مآ شناد نيب يتاپ ونيبلگومه عويش يسررب لاس 1386
:حرط يعرف فادها 1 هعلاطم دروم دارفا رد نيبولگومه يمک نازيم نييعت-
2 دارفا نيبلگومه دصرد نييعت-
3 )اه يمسلاات(نيبولگومه نامتخاس يمک تلالاتخا عويش نييعت-
4 )... و لس لکيس( نيبولگومه نامتخاس يفيک تلالاتخا عويش نييعت-