هیردیح تبزت یکششپ مولع هاگشناد هلجم هرود 6 هرامش . 4 . ناتسمس هلاقم 7931
یشهوژپ
همانرب راتفر هیرظن و تملاس داوس هطبار یتبقارمدوخ یاهراتفر اب هدش یزیر
ود عون یتباید نارامیب رد
یداشکاخ یداه دیس یدیس یدمحم یسیع ،7
2
یدسزم یداه ،* 9
1 . اد ،ييًجشواد تاقيقحت زكرم ناريا ،هييزق ،هييزق يکشزپ مًلع ٌاگشواد ،تشادهب ٌدکشو
2 . يىميا تاقيقحت زكرم ناريا ،هييزق ،هييزق يکشزپ مًلع ٌاگشواد ،يتشادهب تلاًصحم
3 .
ٌيرگ تشادهب يمًمع د ، تشادهب ٌدکشوا ناريا ،هييزق ،هييزق يکشزپ مًلع ٌاگشواد ،
:تفایرد خیرات :شزیذپ خیرات
هدیکچ
هنیمس و :فده
ىآ یگذًص تیفیم دَثْت ٍ ضساَع صا یشیگطیپ ِت لیتتاید ىاساویت سد یتثقاشهدَخ اتاق لاوم ااّ
یه یْجَت
ُصاس ،تهلاس داَس يیت طاثتسا يییعت فذّ ات شضاح ِعلاطه .ذٌم
ِهاًشت ساتفس ِیشظً یاّ
( ُذض یضیس ) TPB
عًَ تتاید ِت لاتثه ىاساویت سد یتثقاشهدَخ ات 2
سد عهَص ىاتسشْض
ِ .تفشگ ماجًا اشس
شور :اه
شْه صا ِم دَت یعطقه یفیصَت ِعلاطه لی شضاح صٍّظپ ُاهسرآ ات
1396 .ذاض ماجًا 166
ىاسااویت صا شافً
ِعهَص ىاتسشْض یًاهسد یتضاذْت ضماشه صضَپ تحت ةلطٍاد لیتتاید ِاًَوً شٍس صا ُدافتسا ات اشس
یفدااات یشایگ
ِلحشهذٌچ یا باختًا ِعلاطه سد تمشض یاشت
ُداد یسٍآدشگ ساضتا .ذًذض هاض اّ
مشف عایقه ،لیفاشگَهد تاعلاطا یاّ
ُصاس ات طثتشه ییایاپ ٍ اٍس یااّ
.ذاًدَت یتثقاشهدَاخ ِهاٌاطسشپ ٍ تهلااس داَاس ِهاٌاطسشپ ،
TPBُداد مشاً اات ااّ
ساضفا
SPSSصیاشیٍ
23 ٍ
Lisrealصیاشیٍ
8 / 8 ٍ ىَهصآ یاّ
ىَسشیپ یگتسثوّ
ٍ شیسه ضیلاًآ ض یلحت
.ذًذ
:جیاتن
ًَِوً یٌس يیگًایه اّ
5 / 9 3 ± / 57 ٍ لاس 4 / 58 سَاط ِات ىااًص سد تهلاس داَس يیگًایه .ذًدَت ىص ىاساویت %
( دَت ىادشه صا شتلاات یساداٌعه 021
/ 0
= دَات شتلااات یسادااٌعه سَاط ِت ضیً یشتطیت تلایاحت ىاضیه ات ىاساویت سد ٍ ) P
( 026 / 0
= اضتًا یاّساجٌّ ،ششگً يیگًایه .) P اس سادااٌعه فلاتخا یفام ٍ يییاپ تهلاس داَس ات ىاساویت يیت ذاق ٍ یع
( داد ىاطً
05 / 0
<
صا یفاام ٍ يییاپ تهلاس داَس ات ىاساویت .) P ااحل
( ییازاا نایطس تایاعس 007
/ 0
= تایلاعف ٍ ) P
( یًاوسج 017 / 0
= ( ششگً یاّشیغته .ذٌتضاد یساداٌعه فلاتخا شگیذنی ات ) P 38
/ 0 β = ( یسااتفس لشاتٌم ،) 29
/ 0 β = ) ٍ
( اّساجٌّ
19 / 0 β = ) نْه ةیتشت ِت صیپ يیشت
ذًدَت یساتفس ذاق ُذٌٌم یٌیت (
05 / 0
<
). P
هجیتن :یزیگ
ىاٍس یاّشیغته ٍ تهلاس داَس يیت طاثتسا یسااتفس لشاتٌم ٍ یاعاضتًا یااّساجٌّ ،ششاگً یتخاٌاض
كسد شیغته ِات ِاجَت ،يیاشتااٌت ،دَت ساداٌعه یتتاید ىاساویت سد یتثقاشهدَخ ات ُذض تلاخاذاه یاحاشط سد سَمزاه یااّ
یه شظً ِت یسٍشض یضصَهآ .ذسس
لک ی د هصاو اه :
دی تاااتا عَاااً
2
، داَاااس
،تهلااااس تثقاشهدَاااخ
ی
،
طس ی ن ازا یی
، سااتفس ِیشظً
ِهاًشت
ُذض یضیس
مبمت ي قوقح ن اررب ررش ی
كرشزپ مورلع هبگشناد ي
رريرديح ترربرت وررفحم
.تسا
همدقم یضامیت ظا یکی تتایز ضز زسغ یاَ
عیاق ي عیض ني یضارمیت هیطرت
ٍرت ضزار نسرت دبترذا هریا ضز ترؾا ناُخ ضز یکیلًتاتم همعم یرمو ن ظا ٌزادترؾا اری هیلًؿوا سیلًت ًرو ترتایز سرقات
يز ضز
یم ظيطت ٍتؿَ ي حیضستت لاات هیىؾ هرکمم زضاًم یذطت ضز سىک
ٌام ي ٌزًت تمبع نيست نایبتثم تؾا دارؾ ای اَ
یضارمیت ظا ارَ
زًذ سىقات ٍتقاسو بطا (
1 ) یلاارت هرؾ ،یرکطحت مک ،ی اچ 54
،ی،یمارا ترتایز ،ٌزاًواذ كی ٍخضز یاضعا یبتتا ٍقتاؾ ،داؾ یلاارت نًذضاكف 99
/ 159 HDL ، ظا طتركیت 59
یطرت ، سیطیرؿییگ
ظا طتلاات 049 یم بًؿحم یضامیت ططذ لماًع سوًق
( 0 )
ظيطرت ةثؾ تتایز ،اکیطم تتایز همدوا طظو ؼاؾا طت بکركم
یمررؿخ یررم یرروايض-
،یگسرروظ ترریدیک فَاررکطت ٌيبررع ي زًررق
یم ٌزطترؿگ یعارمتخا یاَسرمایپ سواًت سرقات ٍترقاز یرپ ضز یا
Downloaded from jms.thums.ac.ir at 7:57 IRDT on Sunday June 16th 2019
94 ناراکمه و یداشکاخ كیتباید نارامیب یتبقازمدوخ اب طبتزم یتخانشناور یاهزیغتم و تملاس داوس
ارعًمدم ،یتتاریز ناضارمیت نارمضز ي ترث اطم ،هریا طت ٌيبع 5
%
مترؿیؾ ٍخزًت لارهتذا زًرذ ٍرت اض یوارمضز یترقاسُت یارَ
یم ری یکرقعپ ٍرىیعَ ٍرک ترؾا ٌسق ٌزظ هیمرت ي سَز ضارمیت ك
یتتایز 4 - 0 ترؾا ملارؾ زاطفا یکقعپ ٍىیعَ ظا طتكیت طتاطت (
3 )
تیعمخ یطیپ ي یگسوظ كثؾ طییغت لیلز ٍت یتتایز ناضامیت زاسعت یرم ضارظتوا تؾا فیاعفا دااضز تعطؾ ٍت دارؾ ارت زيض
0939
یینا متدَ فیزض ضز تتایز هریا سرقات ناُخ ضز گطم لیع هیطت
فیت نًىکا ٍک تؾا یلاا ضز ظا
4 تتایز ٍت بتثم ناطیا تیعمخ %
یم ضاظتوا ي سىتؿَ
زاسعت زيض ن
دارؾ ارت اَ
1399 زيسرا ٍرت 9
سؾطت طدو نًیییم (
5 )
یسرىمواًت ،نارُخ طرؾاطؾ ضز ترتایز یضارمیت ًیق ٍت ٍخًت ات تمبررؾ ردا ٍررت یسرىثیاپ ي زًررذ ظا ترث اطم طررما ضز ناضارمیت أت ي یطی،كیپ تُخ اَزطثَاض هیطتُت ناًىعت تتایز وضاًع طیذ
ٍرواَاگ ،یتارؿتکا دامعا لماق یتث اطمزًذ تؾا ٌسق ٍتذاىق فسَ ي
ٌزاًواذ ي ناسوظطف ،زًذ یاطت مزطم ٍک تؾا ضاز ناكیاَ
یم مادوا سىوامت تؾضسىت ات سىَز (
4 ) ي نًرذ سرى ةؾاىم دطتىک
،یمركچ وضاًرع فَارک ٍرت طردىم ملارؾ ییاصرغ میغض تیاعض زطگ یم یتاپيضًو ي یًییک ناریبتثم ظا یضایؿت ،زًخي هیا ات ز
سروضاز یکسروا یسىثیاپ یتث اطمزًذ یاَضاتفض ٍت تثؿو تتایز ٍت ( 6 ) ارت ن آارثتضا ي تمبرؾ زاًؾ ،یتث اطمزًذ فقو طت ٌيبع ؼًرؿحم بمارک ،یتتاریز ناضارمیت ضز یگسروظ تریدیک ي تمبؾ
ٍیررنًت ٍررت لررمع ي تمبررؾ زاًررؾ هیررت تررؾا ي یکررقعپ یاررَ
ض یتقاسُت طدىم تمبؾ زاًؾ ءاقتضا ي زضاز زًخي میقتؿم ٍطتا
ززطگ یم یگسوظ تیدیک زًثُت ٍت تمبؾ زاًؾ فدىؾ ،هیاطتاىت
هریا ضز یتث اطمزًذ طت طثًم یتذاىكوايض لماًع ات ن آاثتضا ي یاترؾاض ضز بذاسم قی ز یااطط یاطت یؾاؾا یاىثم ،ناضامیت یتتارریز ناضاررمیت یتث اطمزًررذ زًررثُت ي تمبررؾ مطررؾ ءاررقتضا یم بًؿحم سوًق
( 7 )
ا ضاتفض ي یتقاسُت بکكم هیت آاثتضا ٍت ٍخًتات یم ،ناؿو
ناًت
ٍیطظو ظا قری ز ییارؾاىق ي هیریعت ترُخ یضارتفض یاًَ،لا ي اَ
یرااطط ي یترقاسُت یارَضاتفض طرت طثًم یعامتخا یوايض لماًع ظا ٌزادترؾا ،عر اي ضز زًرمو ٌزادترؾا سرم ضاک ي طثًرم بذاسم
ٍیطظو یی ضاک فیاعفا ةخًم اَ
، ضز تریقفًم دامتاا ي یكرتطثا
ززطگ یم حیاتو دًها (
8 )
دياستم ظا یکی هیطت
ٍیطظو هیطت ي یی ضارک ٍرک ضارتفض طییغت یاَ
ضاتفض ٍیطظو ،ٌسیؾض اثثا ٍت یضایؿت اعلاطم ضز ن یكرتطثا
ٍماوطت ٌسرق یعریض Theory of Planned behavior (TPB)(
)
زطرف سره ضارتفض ٌسرىىک هییعت یینا ٌظاؾ ٍیطظو هیا ضز تؾا عتوا یاَضادىَ ،ـط،و ٌظاؾ ٍؾ ي تؾا یضارتفض دطرتىک ي یرعا
یم طثا سه یيض طت ٌسق کضز تثرؿو زطف ـط،و ٍچطَ سوضاصگ
بًیطم ضاتفض كی ٍت طتركیت ضارتفض ماردوا سره دامتاا ؛سقات طت
سرییات مسرع اری سرییات ظا زطرف یرىَش ضًرهت ،هیرىچمَ ززطگ یم ناًرىعت یترقاسُت ضارتفض كری نزاز ماردوا ٍت تثؿو مُم ناط،یز و ضز یررعاعتوا یاررَضادىَ
یررم ٍررتفطگ طررظ ضز تیًررضع زًررق
ٌيطگ تریًقت ارت یعارمتخا تریاما کضز فیاعرفا ي یمارا یارَ
یم یعاعتوا یاَضادىَ
یرناذضاتفض مسرع ای مادوا ٍت طدىم سواًت
ناعریم ط،واریت ،ٌسرق کضز یضارتفض دطتىک ززطگ مرق طؾًت ي ترؾا ضارتفض ماردوا مسرع ای مادوا طت زطف ٌسق ؼاؿاا دطتىک ارت یضازاىعم آاثتضا ٍترقازضيات مررق طرگا زضاز یزطرف ٌزاضا
سره ،زضاز اض یضارک ماردوا تُخ مظلا عتاىم ي تنطف ٍک سقات ؽکعلات ي تقاز سَاًذ اض ضاک ن مادوا تُخ یً
ٌسق مادوا اعلاطم طت یضيطم ضز
زطتضارک یؾضطت ٍىیمظ TPB
ٍیطظو یسم ضاک ظا یکاا ،یتتایز ناضامیت یتث اطم زًذ ٌظًا ضز اض ضز ضًکصم ي ملاؾاو ي ملاؾ یاَضاتفض کضز ي یىیت فیپ یاتؾ
ن ات طثتطم یضاتفض یاَسمایپ عیو تؾا اَ
( 9 ) ییع ٍرک ن مرغض
یکیضًرركت بًچضاررُچ ظا اررعلاطم یررااطط یاتررؾاض ضزTPB
یضارتفض لیارؿم ي تتایز ٌظًا یقظًم ي ٍواطی،كیپ بذاسم ٌزطرک ٌزادترؾا یضامیت هیا ات طثتطم طت ،زًرخي هریا ارت ،سروا
یرذ
تیزيسحم
ٌظاؾ زطتضاک ًٌیق ي فسَ ات آاثتضا ضز اَ
ٍیطظو یاَ
یم سیکات يادتم اعلاطم مادوا ميعل طت طیظ حطق ٍت سىىک
تیزيسحم هیا )فلا :ظا سىتضاثع اَ
ٌظارؾ فقو هییعت ٍریطظو یارَ
فیررپ ضزTPB اررت طثتطررم یاررَضاتفض ظا یررکی افطررن یررىیت
مؿخ تیلاعف ای ٍیصغت سىوام یتث اطمزًذ یتث اطمزًذ ٍو تؾا یوا
ٌظاررؾ ظا ٌزادتررؾا )ب ٍرریطظو یاررَ
یررااطط ضًررظىم ٍررتTPB
Downloaded from jms.thums.ac.ir at 7:57 IRDT on Sunday June 16th 2019
93 ناراکمه و یداشکاخ كیتباید نارامیب یتبقازمدوخ اب طبتزم یتخانشناور یاهزیغتم و تملاس داوس
یاَسررىی فیررپ طررییغت ناعرریم یتارریظضا ي یررقظًم بذاسررم ( ضاررتفض طررییغت یتذاىرركوايض 19
آاررثتضا ي فررقو ،هیاطتاررىت )
ٌظاؾ TPB یاَ
نارمعمَ یتث اطمزًرذ ضاتفض ي تمبؾ زاًؾ ات
حت اىمض تؾا ٌسق ع اي تیدغ زضًم یارَطیغتم هیرت طتايض لیی
ي ٌسرق ٌزاُو اىت حیاض یضام یاَ لییحت طت یىتثم امًمع ضًکصم ٌزادترؾا یطیرؿم عیلاو ي یضاتذاؾ لازاعم یتای دسم ظا طتمک فیاعرفا ،ترتایز ًیق یزًعن طیؾ ٍت ٍخًت ات ،اصل تؾا ٌسق هیرت یضازاىعم آاثتضا ،ن ظا یقاو یلاات وضاًع ي طیم ي گطم ث اطمزًذ ٌظارؾ ٌسرىىک هیریعت فقو اثثا ي ،تمبؾ زاًؾ ي یت
ٍرریطظو یاررَ
،كرریتتایز ناضاررمیت یتث اطمزًررذ ضزTPB ٍررعلاطم
ٌظاؾ ،تمبؾ زاًؾ هیت آاثتضا هییعت فسَ ات طضاا TPB یاَ
ًرو ترتایز ٍرت بتثم ناضامیت ضز یتث اطمزًذ یاَضاتفض ات 0
ضز
ٍعمًن ناتؾطُق تفطگ مادوا اطؾ
شور اه
طم هیا آارثتضا هییعت فسَ ات ي ی،تؿثمَ ـيض ٍت یدینًت ٍعلا
ٌظارؾ ،تمبرؾ زاًؾ ٍرماوطت ضارتفض ٍریطظو یارَ
ي ٌسرق یعریض
ًرو ترتایز ٍرت بترثم ناضارمیت ضز یتث اطمزًرذ یاَضاتفض 0
ضز
ٍعمًن ناتؾطُق دارؾ ميز ٍرمیو ضز اطرؾ
1396 ٍیرناف ضز ي
تفطگ مادوا ضش ات طُم یوامظ امیت ٍییک فَيػپ ٍعماخ ًو تتایز ٍت بتثم ناض
0
ٌسويطپ یاضاز
ضز 13 یوامضز یتقاسُت عکطم اطؾ ٍعمًن ناتؾطُق
ٍرک سوزًت
ٍت
ٍوًمو ـيض یطیگ
یفزاهت
ٍیاطم سىچ یا
تکضاكم ٍعلاطم ضز
سرروزطک ییارریفاطغخ فرریترم قطاررىم نزًررت هرر،مَ ٍررت ٍررخًت اررت
ٍعمًررن ناتررؾطُق اطررؾ
- یررگػیي ورریا ظا ،یزاررهت ا یاررَ
ىَطف ي یعامتخا یر،
- ضز یترقاسُت عرکاطم 5
ییاریفاطغخ ٍرقطىم
ٍرقطىم طَ ظا ؽپؾ ي سق ٌزاز ضاط بطغ ي قطق ،بًىخ ،دامق هیرت ظا تریاُو ضز سرق باررتوا یفزارهت ضًرط ٍت عکطم كی 13
،ییایفاطغخ ٍقطىم ضاُچ ضز یوامضز یتقاسُت عکطم 5
ٍئاضا عکطم
تمبؾ عماخ امسذ یفزاهت ضًط ٍت
ارَ ٍوًمو میهرت یاطت
توا سوسق بار یترؾطُف استتا ،یتقاسُت عکاطم ات ی،ىَامَ ظا ؽپ
ٍریُت ضًکصرم عرکاطم ضز ٌسرويطپ یاضاز كریتتایز ناضامیت مامت ظا ظا ٌزادترؾا ارت ي زطرف طرَ ٍرت زسرع كری میهرت ات ؽپؾ سق زاسرعت ٍرت عکطم طَ ةیطياز ناضامیت هیت ظا یفزاهت زاسعا ديسخ
رت ي سرق جاطرتؾا ناضامیت یماؾا طظو زضًم ارعبطا ؼارؾا ط
قرقحم سرق ٍرتفطگ ؼارمت ناضارمیت ارت ٌسويطپ ضز جضسىم ؼامت ضز تکطرق نزًرت ٍرواثیطياز ي فَيػرپ فاسرَا میرضًت همض طرظو زضًم اعاؾ ات زطک تؾاًذضز ةیطياز ناضامیت ظا ،ٍعلاطم فَيػرپ ضز تکضاكم ي یتقاسُت عکطم ضز ضًضا یاطت اض زًذ نارققحم ،تیاُو ضز سىیامو مركم سرم ضز
ٍرؾ ارثیطقت نارمظ
ٍَام ظيض ٍرؾ ٍتدَ طَ
اض ٍت ضًط فزاهررت ی بارررتوا ي سروزطک
،ناضاررمیت ٍررت ٍررفضاعم ظا ؽررپ ٌسررق هیرریعت لررث ظا اعاررؾ ضز ن ضاریتذا ضز اض اَ ٍماىكؾطپ یرم ضاطر ارَ
سروزاز ضز ضًرن
اَظيض طیاؾ ضز ناضامیت یضاطکت ٍعخاطم -
ضز بثر ٍرک یواضارمیت
ًت ٌزطک تکضاكم فَيػپ سوز
- ارَ ٍماىركؾطپ زسردم لریمکت ظا
یم لمعت تعوامم
ٍوًمو سم یارُتوا ارت ٌارمطُم یاسرتتا ظا یطریگ
ٌامضش 1396 زيضي یارَضایعم هتفطگ طظو ضز ات ناضامیت هیت ظا ،
تفطگ ضًن ٍعلاطم ظا جيطذ ي یریث ارعلاطم ضز زًررخًم ارعبطا ٍرت ٍرخًت ات (
7 ) ضز ارت ي
هتفطرگ طظو 4
/ 9 ; يd 94 / 9 α ; هیریعت دًرمطف ظا ٌزادترؾا ارت ،
ناطکًک ٍوًمو مدا
[ ]
، ارثیطقت مظلا ٍوًمو مدا
149 ـعیض هتفطگ طظو ضز ات ٍک سق هییعت طدو 19
ٍرت یسرنضز
ییک ضًط 166
سروزطک تکضاركم ییاُو ٍعلاطم ضز ناضامیت ظا طدو
زيضي یاَضایعم بترتا :لماق ٍعلاطم ٍت
ًرو ترتایز ٍرت 0
، هرؾ
ل اسا 18 اؾ ،د هتقًو ي نسواًذ ییاواًت ،
فرق ل اسرا تقصگ
میركت ظا ٌام یعط
،یضامیت تتایز ییيضاز نامضز ٍقتاؾ ًرو
0 ناتررؾطُق ضز ٍتررقصگ داررؾ كرری ل اسررا توًکررؾ ٍقتاررؾ ،
ٍعمًن ،اطؾ ٍخضز یتتایز یاپ مذظ ٍت بتتا مسع 0
ارت ي طرت طتلا
ؼاررؾا ي ضارریعم ا طررىگ ( 11 ) ت ي أ سرریی طررؾًت مررهرتم كررقعپ
كیىییک تکضاكم ي ، زاطفا
ضًرن ضز ،هیرىچمَ زًرت ٍرواثیطياز
ٍت ضًکصم زطف بتتا یضازضات تتایز
،یوامرؿخ بکكم ٍت بتتا ي
ٍرضضاع طَ ي ضسرم زاًم ي اَيضاز فطهم ای یوايض ي یتذاىق دؾاپ عوام ٍک ط،یز زًرق لااًرؾ ٍرت میحرن ي قی ز ییًگ
ظا ،
یم جضاذ ٍعلاطم سوسق
Downloaded from jms.thums.ac.ir at 7:57 IRDT on Sunday June 16th 2019
96 ناراکمه و یداشکاخ كیتباید نارامیب یتبقازمدوخ اب طبتزم یتخانشناور یاهزیغتم و تملاس داوس
ٌظاسرروا ضًررظىم ٍررت ،طررضاا فَيػررپ ضز
ٌزاز یطرریگ كرری ظا اررَ
هیسرت سرق ٌزادترؾا ءاردیا زًذ ًٌیق ٍت یكرت سىچ ٍماىكؾطپ ٍثاارهم ي یرمیع نًرتم ضيطرم ظا ؽپ ،ضًظىم فضغ ٍرمیو یارَ
ٍریطظو آًرتطم لااًرؾ ٍریليا ةلا ،هیظاغ ي سرق ٍریُتTPB
ظا ٌزادتؾا ات اث اعتم لمارق( نارگطثذ لرواپ اطرظو
0 ضایزاترؾا
،تقاسُت ـظًم 0
،ییذاز مهرتم 0
،ٍیصغت ؼاىقضاک 0
طردو
)سقضا ؼاىقضاک ؼایقم
هیریعت یاطرت تفطگ ضاط سییات زضًم اَ
ًییاررپ ٍررعلاطم ظا ییارریاپ ي یضًررن یرریايض ،یًررتحم یرریايض ٍروًمو تکضاكم ات ٌسق سییات ٍماىكؾطپ سق ٌزادتؾا 19
ظا طردو
اضامیت ًو یتتایز ن 0
سىترقاسو ضًرضا ییارُو ٍرعلاطم ضز ٍرک -
ن ییک اطظو ي سق مادوا ضارک ٍرت لااًرؾ حبنا ضًظىم ٍت اَ
ٍروًمو اطرظو ،هیىچمَ سق ٍتفطگ ًییارپ ٍرعلاطم ضز ارَ
ضز–
ٍرروًمو 14 یطرردو - ( یًررتحم یرریايض مذاررق ي 83
/ 9
; ي )CVI
( یًتحم ییايض تثؿو 86
/ 9
; ضًن ییايض ٌسىىک سییات )CVR ي ی
ؼایقم ییاًتحم یاردل ةیطرض هیرىچمَ سروزًت طظو زضًم یاَ
ظارت نًرمظ ةیطرض ي یرويضز قرفاًت هییعت ضًظىم ٍت خاثويطک
ٍتدَ يز ٍیناف ضز نًمظ ٍوًمو كی ضز یا
14 ناضارمیت ظا یطردو
ضًکصم لااًؾ ییایاپ هییعت فسَ ات
ٌزادتؾا ضًکصرم ٍوًمو سق
اضارمیت ییرنا ٍرعماخ ظا یفزارهت ضًط ٍت ضز سوسرق باررتوا ن
تمؿ لماق فَيػپ ضاعتا ،تیاُو :زًت طیظ یاَ
مطررؾ ،ؽىررخ ،هررؾ لماررق كرریفاطگًمز اررهركم مطررف )فررلا بترتا ٍقتاؾ ،یزاهت ا تیعضي ،لَأت تیعضي ،لغق ، بیهحت س ي نظي ،يضاز فطهم ،تتایز ٍت ٌارتًک مطرف ظا یتتاریز ناضارمیت تمبرؾ زاًؾ فدىؾ تُخ )ب اسواتؾا ٍماىكؾطپ ( تمبرؾ زاًؾ زض
Short Test of Functional
Health Literacy in Adults حرریاض ٍررک سررق ٌزادتررؾا )
ي هیطررت
عماررخ ٍررىیمظ ضز زًررخًم یمًررمع زضاسواتررؾا یاررَضاعتا هیطررت
ٌظاسوا تؾا تمبؾ زاًؾ یطیگ 07
طرکیل ؼاریقم ضز ديا ٍیًگ
4
ٍطقو ظا( یا 1
; ات عگطَ
4 ٍرت ،هیىچمَ تؾا )ٍكیمَ ; 7
ٍریًگ
طرکیل ؼایقم ضز ٌسوامی ات 4
ٍرطقو ظا یا 4 ارت )نارؾ بمارک(
1
ضز ٍماىركؾطپ ییایاپ ي ییايض تؾا ٌسق یااطط )ترؾ بماک(
( تؾا ٌسق سییات ناضاکمَ ي یطظتىم ٍعلاطم 10
) لماق یعاعتوا یاَضادىَ ؼایقم )ج
4 ٍروًمو ظا ترؾا ٍریًگ ارَ
طکیل فیط ؼاؾا طت ٍیًگ ٍت ات سق تؾاًذضز 4
و ٍرطق ظا یا 1
ات )مدلارم بماک(
4 یاردل ةیطرض سرىَز درؾاپ )مقفاًرم بماک(
خاررثويطک 83
/ 9 نًمظ ظاررت ییارریاپ ةیطررض ي 93
/ 9 ٌسررىىک سررییات
زًت ٍماىكؾطپ ییایاپ ؼایقم )ز 8
ٌظاسوا یلاًؾ ٍرک یتتاریز ناضارمیت ضز ـطر،و یطریگ
طکیل فیط ات اَ ٍیًگ ٍت دؾاپ 4
ٍطقو یا 1 )فلارم بماک(
ات 4
سق مادوا )قفاًم بماک(
داًؾ داثم ناًىع ٍت (
تیاعض یاَضاتفض
سررىوام یتث اطمزًررذ ییاصررغ مرریغض
ةررؾاىم یوامررؿخ ترریلاعف ي
زًثُت اض هم یمؿخ تمبؾ یم
سیكرت هیا لااًؾ یااطط ضز )
ظا ،ٍثاارهم ظا جطرترؿم ٍترؿخطت یارَضيات طرت ٌيبع ؼایقم واُخ ٍعلاطم ضز ٌسق ٍتفطگ ضاکت لااًؾ ٌطرُت عیو ناضاکمَ ي طد
سق ٍتفطگ (
13 ) هیت ـط،و ؼایقم اطمو ٍىماز 8
ارت 59 ي ترؾا
بًریطم ـط،و ط،واكو طتلاات اطمو ٍرت ضاعرتا ییاریاپ ترؾا طرت
طتاطت خاثويطک یادل ـيض 76
/ 9 طرتاطت نًمظ ظات ییایاپ ةیطض
ات 79 / 9 زًت
ؼایقم )د 4
ٌظاسوا تُخ یلاًؾ ٌسرق کضز یضاتفض دطتىک یطیگ
یتطکیل فیط ظا ٌزادتؾا ات 4
ٍطقو ظا یا 1 )مترؿیو هكرمطم بنا(
ات 4 ضز عریو ؼاریقم ییاریاپ ي یریايض زًت )متؿَ هكمطم بماک(
( سق ع اي سیئات زضًم ًییاپ ٍعلاطم 88
/ 9 α ; ، 93 / 9 r ; )
ٌظاسوا ؼایقم)م ات ٍک یضاتفض سه یطیگ
4 ؼارؾا طرت ي داًرؾ
یتطکیل فیط 4
ٍرطقو یا ( 1 ; برنا ارت ترؿیو میحرن 4
; بمارک
)تؾا تؾضز سرق ٌزاز درؾاپ ن لااًرؾ ٍت
ي یرويضز قرفاًت
( زًت ةؾاىم عیو ضًکصم ؼایقم ییایاپ 88
/ 9 α ; ، 93 / 9 r ; )
پ ظا یرتث اطم زًرذ یارَضاتفض فدىرؾ ضًرظىم ٍت )ن ٍماىركؾط
ذ ب ترتایز یتث اطمزًذ یاَضاتفض ٍن (
Summary of Diabetes
Self Care Activities )
طرت لمتركم ٍرک سرق ٌزادترؾا 14
داًرؾ
ات طثتطم
ٍطیا یاَ
تیلاعف ،ییاصغ میغض یوامؿخ
سرى فیارمظ ،
ارَيضاز فطهم ي اپ ظا تث اطم ،نًذ ترؾا
طرت داًرؾ طرَ ٍرت
یتث اطمزًذ ضاتفض ٍتقصگ ٍتدَ ضز زطف ٍک ییاَظيض زاسعت ةؿا ظا ٌزاز مارردوا 9
- 7 یررم ٌزاز ظارریتما زًررق
لااًررؾ ٍررت آًررتطم
یاَضاتفض
ٍیصغت ظا اظاریتما ٌزيسحم ي تؾا داًؾ تكَ یا 9
-
Downloaded from jms.thums.ac.ir at 7:57 IRDT on Sunday June 16th 2019
91 ناراکمه و یداشکاخ كیتباید نارامیب یتبقازمدوخ اب طبتزم یتخانشناور یاهزیغتم و تملاس داوس
46 تمؿ ٍؾ ٍت ٌسق ةؿک اطمو ؼاؾا طت ٍک تؾا بًیطمارو
( 16 - 9 ( بًررریطم یزيسرررا ارررت ،) 30
- 17 ( بًررریطم ي ) 46
- 33 )
میؿقت یم یسىت فررت زًق یتث اطمزًرذ یارَضاتفض طر،یز یارَ
تیلاعف ٍت آًتطم یوامؿخ
ٌزيسرحم ٍرک تؾا نًذ سى دطتىک ي
اظایتما بًیطمارو تمرؿ ٍرؾ ٍت ٌسق ةؿک (
0 - 9 یزيسراات ،)
( بًیطم 5 - 3 ( بًریطم ي ) 7
- 4 یرم میرؿقت ) زًرق
طر،یز تمرؿ
یرم اض ارپ ظا تث اطم یاَضاتفض ي ،داًرؾ ٍرؾ لمارق ٍرک سدىرؾ
ظا ن اظایتما ٌزيسحم (
01 - 9 ) بًیطمارو تمرؿ ٍؾ ٍت ٍک زًت
( 6 - 9 ) بًرریطم یزيسررا اررت ، (
7 - 10 ) بًرریطم ي (
13 - 01 ) میررؿقت
یم ق اض ناضارمیت یریيضاز تریعثت ناعریم داًؾ يز تیاُو ضز زً
یم ظا تمرؿ هریا ضز اظایتما ٌزيسحم سدىؾ 15
- 9 ي ٍرؾ ٍرت
بًیطماو تمؿ (
9 - 5
،) بًیطم یزيسا ات (
8 - 4 ) بًیطماو ي (
9 -
15 ) یم یسىت میؿقت ناضاکمَ ي یؿیئض قیقحت ضز زًق
ي ییايض
سیزطگ سییات ضاعتا ییایاپ (
15 )
ضز ناضامیت ٍرعخاطم نارمظ ضز ي یوارمضز یترقاسُت عرکاطم لحم
ٍماىركؾطپ لریمکت ٍرت ماسر ا یرتث اطم امسرذ تفایضز تُخ ارَ
نامظ ديسخ ؼاؾاطت سوزًمو ارت ي یرىدیت ضًرن ٍرت ٍرک یسىت
ارت ارت سرق ًرعز ناضارمیت ظا ،زًت ٌسق هییعت ناضامیت ی،ىَامَ
اض فَيػرپ ضاعرتا ةررتىم یوارمضز یترقاسُت عرکاطم ضز ضًضا مکت ٍماىركؾطپ سىىک لی ضز قریقحت میرت یارضعا ضًرضا ضز ارَ
یثیطقت نامظ 54
ضًرظىم ٍرت قرقحم ضًرضا ي سرق لیمکت ٍقی ز
ـيض ٌضارررتضز میررضًت ،یلارررمتاا لااًررؾ ٍرررت ییً،رررؾاپ دؾاپ دؾاپ تحن ظا ناىیمطا هیىچمَ ي لااًؾ ٍت ییًگ ییًرگ
ٍرتیمک یًرؾ ظا طرضاا فَيػپ زًت ٍماىكؾطپ قی ز لیمکت ي ز قبذا تؾا ٍتفطگ ضاط سییات زضًم هیيع یکقعپ مًیع ٌا،كوا
( IR.QUMS.REC.1396.354 ٍت )
،ی بذا تماطک تیاعض ضًظىم
ٍررت زيضي ظا ؽرررپ قرررقحم یواررمضز یتررقاسُت عررکاطم
ٍرررئاضا اررت
ٍررت فَيػررپ فاسرَا لًرهذ ضز یفارک ي عمارخ احیرضًت طررت نارو لیامت ي یثتک تیاضض ةؿک ي ٍعلاطم زضًرم زاطرفا یا
نسرروام ٍررروامطحم ظا ططارررذ نارررىیمطا ي فَيػررپ ضز تکطررق سق یضي عمخ اعبطا
جیاتن
ٍوًمو یىؾ هی،وایم فَيػپ ضز ٌسىىک تکطق یاَ
59 / 9 09± / 47
ارُو یوسرت ٌزًرت مذارق هی،واریم ي داؾ 59
/ 5 41± / 07 زًرت
ٍتفای ديسخ ضز جضسىم یاَ
1 یسرم ضاکزًذ ،تمبؾ زاًؾ مطؾ
زًررذ یاررَضاتفض ي یررگػیي ؼاررؾاطت یررتث اطم
فرریترم یاررَ
ناركو فَيػرپ ضز ٌسرىىک تکطرق كریتتایز ناضامیت كیفاطگًمز تمبرؾ زاًؾ مطؾ هیت یضام ضازاىعم فبتذا تؾا ٌسق ٌزاز تمبرؾ زاًرؾ هی،واریم ؼاؾا هیاطت ؛سم تؾست نازطم ي ناوظ ( نارررروظ 4 /
±13 3 / 43 ( نازطررررم ظا ) 7
/
±10 8 / 56 زًررررت طتلااررررت )
( 901 / 9
; )P ررىچمَ
یتتارریز ناضاررمیت تمبررؾ زاًررؾ هی،وارریم ،هی
بیرهحت فریترم حًطرؾ ؼارؾا طت فَيػپ ضز ٌسىىک تکطق تمبرؾ زاًرؾ هی،واریم ٍرک یضًط ٍت تقاز یضازاىعم فبتذا ( یَا،رركواز بیررهحت یاضاز ناضاررمیت 1
/
±15 3 / 44 ضًررط ٍررت )
بیرهحت یاضاز ناضارمیت تمبرؾ زاًرؾ هی،واریم ظا یضازاىعم ( ییاستتا 0 /
±19 9 / 59 ( زًرت طتلاارت ) 906
/ 9
; هی،واریم ٍرؿیاقم )P
طیارؾ ةرؿا طرت یتث اطمزًرذ ضارتفض هیرىچمَ ي تمبؾ زاًؾ تیعرضي ،نسرت ٌزًت مذاق ،هؾ ،لَات تیعضي سىوام اَطیغتم اض یضازارىعم فبترذا یضارمیت ٍرت بترتا نامظ سم ي یزاهت ا ديسخ ضز طت یئعخ اعبطا زطکو ؽکعىم 1
تؾا ٌسق ٍئاضا
اؾاطت
ٍتفای ؼ اَ
،
ٌظاؾ هی،وایم یرعاعتوا یارَضادىَ ،ـط،و یاَ
زاًرؾ مطرؾ ةرؿاطت ناضامیت ظا ٌيطگ يز هیت یضاتفض سه ي ضز ضًکصرم یارَطیغتم هی،واریم ٍک یضًطت زًت يادتم تمبؾ ( زًت طتلاات زاًؾ مطؾ ات زاطفا 94
/
>9 )P
ؼایقم ٌزطذ ،داا هیعضز ناضارمیت یرتث اطم زًذ ٍت آًتطم یاَ
ناكو ىعم يادت ٌسىَز ا
ات آاثتضا ضز ناضامیت ظا ٌيطگ يز هیت ضاز
( ییاصرغ مریغض تیاعض یىعی یتث اطمزًذ یاَضاتفض 997
/ 9
; ي )P
( تؾا یقظضي یاَضاتفض تیاعض 917
/ 9
; ٍؿیاقم ٍک یلاا ضز )P
سرى فیارپ ي یریيضاز میغض ظا یيطیپ ،اَاپ ظا تث اطم یاَضاتفض یىعم فبتذا ٌيطگيز هیت نًذ یضاز
زاسو ناكو اض ديسخ(
0 )
Downloaded from jms.thums.ac.ir at 7:57 IRDT on Sunday June 16th 2019
93 ناراکمه و یداشکاخ كیتباید نارامیب یتبقازمدوخ اب طبتزم یتخانشناور یاهزیغتم و تملاس داوس ليدج 1 یگژیي ساسارب یتبقارم دًخ یاَراتفر ي یدمآراکدًخ ،تملاس داًس حطس ٍسیاقم . ( نارامیب کیفارگًمد یاَ
n=166 )رفو
ریغتم دادعت
( دصرد تمبؾزاًؾ )
م
ضایع فاطحوا هی،وایم حطس
یراداىعم یتث اطمزًذضاتفض
م
ضایع فاطحوا هی،وایم حطس
یراداىعم
تیسىج نظ
97 ( 53 / 48 ) 35
/
±43 41 / 13 P=9/901
93 /
±3 71 / 9 P=9/368
زطم 69
( 47 / 51 ) 74
/
±56 7 / 10 88
/
±0 60 / 9
حطس تلایصحت ییاستتا
84 ( 01 / 41 ) 90
/
±59 16 / 19 906
/ 9
; P 88
/
±0 63 / 9 436
/ 9
;
P 9/79±3/97 11/13±54/59 )09/58(35 ییامىَاض
میپیز ناتؾطیتز 09
( 57 / 17 ) 78
/
±49 47 / 13 15
/
±3 73 / 9
یَا،كواز 18
( 85 / 19 ) 33
/
±44 1 / 15 11
/
±3 77 / 9
تیعضي یلغش ضاز ٍواذ
01 ( 64 / 10 ) 68
/ 57 9± / 10 303
/ 9
; P 89
/ 0 44± / 9 783
/ 9
P; 9/71±3/90 15/7±41/14 )69/08(114 ٍتؿكوظات
لغاق 09
( 97 / 18 ) 70
/
±43 5 / 15 90
/
±0 67 / 9
لَات تیعضي لَاتم
133 ( 10 / 89 ) 67
/
±58 66 / 834 11
/ 9 P; 99
/
±0 71 / 979 9
/ 9 P;
طیاؾ ي زطدم 33
( 88 / 19 ) 90
/
±58 93 / 15 98
/
±0 49 / 9
تیعضي یداصتقا یلاع ي بًذ
56 ( 79 / 07 ) 50
/ 57 7± / 13 511
/ 9 P; 98
/ 3 61± / 9 171
/ 9
P; 9/63±3/90 15/0±57/05 )43/91(88 طؾًتم
فیعض 00
( 09 / 19 ) 93
/
±41 6 / 11 84
/
±0 80 / 9
لاتبا نامز تدم یرامیب ٍب ظاطتمک
1 داؾ 18
( 85 / 19 ) 55
/
±57 5 / 15 836
/ 9 P; 17
/
±3 69 / 9
508 / 9 P;
4 - 1 داؾ 35
( 58 / 09 ) 98
/
±58 14 / 10 97
/
±3 75 / 9
19 - 4 داؾ 55
( 41 / 06 ) 51
/
±58 57 / 11 97
/
±3 65 / 9
ظا فیت 19 داؾ 79
( 18 / 50 ) 36
/
±49 8 / 10 84
/
±0 79 / 9
هس ظاطتمک
54 19
( 03 / 11 ) 54
/
±57 93 / 15
405 / 9 P; 53
/
±4 48 / 1 098
/ 9
;
P 1/39±4/36 17/14±57/58 )31/33(40 56-44
64 - 46 40
( 33 / 31 ) 89
/
±58 67 / 15 97
/
±4 59 / 1
ظا فیت 64 04
( 96 / 14 ) 81
/
±43 45 / 13 99
/
±6 37 / 1
BMI ظاطتمک
04 51
( 7 / 05 ) 63
/
±56 75 / 11 486
/ 9 P; 79
/
±0 69 / 9 507
/ 9
P; 9/70±3/90 13/67±58/39 )41/81(86 04/1-39 ظاطتكیت 39 39
( 59 / 03 ) 53
/
±49 39 / 11 97
/
±3 63 / 9
اطمزًرذ یارَضاتفض هیت یضازاىعم ي تثثم ی،تؿثمَ ٌيبعت یتث
سره ي ٌسرق کضز یضاتفض دطتىک ،یعاعتوا یاَضادىَ ،ـط،و ات ( سق ٌسَاكم 94
/
>9 ديسخ( )P 3 )
نامَ
ي یطیرؿم عیلارو ظا لرناا حیارتو كری لکرق ضز ٍک ضًط ن ات طثتطم زضاسواتؾا ةیاطض زاًرؾ ،ترؾا ٌسرق ٌزاز ناكو اَ
یىعم ي میقتؿم طیثأت تمبؾ یرتث اطم زًرذ یارَضاتفض طت یضاز
و تتایز یرعاعتوا یارَضادىَ طرت ن طیثأرت زًرخي هریا ات ،تقاس
یررىعم ( زًررت ضاز 91
/
>9 ،P 05 / β=9 یررىعم طیثأررت ٍطررؾاًت ي ) ضاز
( یضاررتفض سرره طررت یررعاعتوا یاررَضادىَ
94 /
>9 ،P 19 / β=9 ي )
یىعم طیثأت هیىچمَ
ًو تتایز یتث اطمزًذ طت یضاتفض سه ضاز 0
( 94 /
>9 ،P 35 / β=9 رررییغتم ناًرررىعت تمبرررؾ زاًرررؾ اطرررثا ،) ط
یدوایم یرم حططم یطگ زًرق
ضًرط ٍرت ـطر،و ،هریا طرت ٌيبرع
فیپ هیطتگضعت میقتؿم ( ترؾا یضاتفض سه ٌسىىک یىیت
94 /
>9 ،P
08 / β=9 میقترؿم ضًط ٍت عیو ٌسق کضز یضاتفض دطتىک ٌظاؾ ي )
یىعم طیثأت زًرذ طرت یضاز
ًرو ترتایز یرتث اطم 0
ترقاسو
، یرلي
یدواریم یضارتفض سره ٌظارؾ قیطط ظا ن طیثأت طرگ
یرم ی زًرق
Downloaded from jms.thums.ac.ir at 7:57 IRDT on Sunday June 16th 2019
93 ناراکمه و یداشکاخ كیتباید نارامیب یتبقازمدوخ اب طبتزم یتخانشناور یاهزیغتم و تملاس داوس
( 91 /
>9 ،P 09 / β=9 مذاق ) ضز ٌسرق میرؾطت دسرم ـظاطت یاَ
ناكو كی لکق
ٌزاز ـظاطت ي قاثطوا طگ سىترؿَضًکصم دسم ات اَ
فیپ ٍت ضزا دسم ،ییکضًط ٍت ي یىیت
31 ییارُو طیغتم ؽوایضاي %
ًو تتایز یتث اطم زًذ یىعی 0
یم لکق( سقات 1
)
ليدج 2 ایعم فارحوا ي هیگوایم ٍسیاقم .
ٌزاس ر یاَ
تملاس داًس بسح رب نارامیب رد یتبقارمدًخ یاَراتفر يTPB
اَطیغتم هییاپزاًؾمطؾ
ضایعم فاطحوا هی،وایم یفاکزاًؾمطؾ
م
ضایع فاطحوا هی،وایم مطؾ
یىعم یضاز
یاَ ٌزاس TPB ـط،و
54 /
±3 59 / 9 89
/
±3 56 / 9 999
/ P=9
یعاعتوا یاَضادىَ
67 /
±3 47 / 9 11
/
±5 54 / 9 999
/ P=9
ٌسق کضز یاَضاتفض دطتىک 96
/
±3 44 / 9 31
/
±3 65 / 9 56
/ P=9
یضاتفضسه 58
/
±3 63 / 9 91
/
±5 47 / 9 999
/ P=9
ٌدرخ سایقم یاَ
یتبقارمدًخ ییاصغ میغض تیاعض
30 /
±3 89 / 9 80
/
±3 87 / 9 997
/ P=9
یوامؿخ تیلاعف ي ـظضي 89
/
±1 91 / 1 51
/
±0 36 / 1 917
/ P=9
اَاپ ظا تث اطم 04
/
±3 79 / 9 45
/
±3 75 / 9 015
/ P=9
ییيضاز میغض ظا یيطیپ 96
/
±0 33 / 1 96
/
±1 51 / 1 179
/ P=9
نًذ سى میظىت ي فیاپ 65
/
±1 83 / 9 44
/
±1 71 / 9 981
/ P=9
ليدج 3 لاس هیب نًسریپ یگتسبمَ بیرض .
ٌزاس ،تملاس داًس ،تباید ٍب لاتبا یاَ
یاَ
یتبقارمدًخ یاَراتفر يTPB (
166 = )n
یسررب درًم یاَریغتم 1
2 3
4 5
6 7
8
1 - هس 1
2 - یرامیب ٍب لاتبا یاُلاس 48*
/ 9 1
3 - تملاسداًس 01*
/
* 9 09 / 9 1
4 - شرگو 09
/ 9 19
/ 9 11
/ 9 1
5 - اَراجىَ
98 / 9 - 96
/
* 9 13 /
** 9 33 / 9 1
6 - یراتفر لرتىک 19
/ 9 99
/
** 9 07 /
* 9 08 / 9 14 / 9 1
7 - دصق 13
/
* 9 09 /
* 9 16 /
** 9 51 /
** 9 18 /
** 9 03 / 9 1
8 - یتبقارمدًخراتفر 16
/ 9 15
/ 9 11
/
** 9 36 /
** 9 05 /
** 9 19 /
** 9 30 / 9 1
01*
/ 0
<
،P 00**
/ 0
<
P
ثحب ٌظارؾ ي تمبرؾ زاًرؾ فقو هییعت فسَ ات طضاا ٍعلاطم یارَ
ًرو یتتایز ناضامیت ضز یتث اطمزًذ یاَضاتفض مادوا ضزTPB 0
ٍتفای سق مادوا اَ
ٍک زاز ناكو تمبؾ زاًؾ هی،وایم
هیت ناروظ
یضام فبتذا فَيػپ ضز ٌسىىک تکطق تتایز ٍت بتثم نازطم ي یررىعم ٍررعلاطم حیاررتو اررت ورریا هرریا ظا ٍررک تررقاز زًررخي یضاز
زضاز قاررثطوا ناضاررکمَ ي یئاسُرركلاسیؾ (
14 ) ي یمررقاَ یررىت
لماًع ي تمبؾ زاًؾ یؾضطت فسَ ات زًذ ٍعلاطم ضز ناضاکمَ
ضز ن طت طثًم 4
زاًرؾ مطرؾ نزًت طتلاات طت عیو ضًكک ناتؾا
( سوزطک سیکات ناوظ ضز 16
ضز تمبؾ زاًؾ طتلاات مطؾ ظا ناوظ )
مطرف مُف ارعبطا ي ارَيضاز فطرهم یارمىَاض ،یکرقعپ یارَ
زاًرؾ مطرؾ لاامتاا ي سىتؿَ ضازضًذطت ناؾاىقضاک یضاتقًو رىَطف ،یعارمتخا ارقثط ضز نازطرم ي ناروظ هیرت تمبؾ ي ارَ
ریمً
ت لرریلز ٍرت نازطررم ٍرک اطرچ تررؾا ياردتم فرریترم یارَ
ٌسق کضز تیؾاؿا ،هیىچمَ ي لاذ اطکدت ي یىَش یاَضيات
Downloaded from jms.thums.ac.ir at 7:57 IRDT on Sunday June 16th 2019
44 ناراکمه و یداشکاخ كیتباید نارامیب یتبقازمدوخ اب طبتزم یتخانشناور یاهزیغتم و تملاس داوس
هییاپ هییاپ کضز مطؾ ي یضامیت ٍت تثؿو طت سیسُت اططذ ظا طت
یم اعبطا ةؿک یاطت یطتمک ـبت ،تمبؾ ٌسىىک سیارق سرىىک
ریامت نازطم ات ٍؿیاقم ضز ناوظ زًق وعات يادت هیا یطتركیت ل
یضامیت ـضاعگ یاطت یسرخ یرییذ لاًرمعم ٍک سىقات ٍتقاز ییاَ
( سىتؿیو 17 )
یاررَضاتفض ضز نارروظ طترركیت لرریامت طررت اررعلاطم یررذطت ضز
ٍثلاطم تث اطم یًدتؿخ ي یطگ نازطرم ٍرت تثؿو یتقاسُت یاَ
ارعبطا یًدترؿخ یاطت یفاک ت ي هتقاسو ي تؾا ٌسق سیکات ث اطم ٍت یؾطتؾز ي یتقاسُت ت
ا یرکی عریو یتمبؾ یاَ
لریلاز ظ
ٍرکو همض تؾا ٌسق طکش نازطم ضز تمبؾ زاًؾ نزًت هییاپ ،سرقاثو یسرخ ي ٌسرىىک سیسُت یییذ ٍک یکقعپ طیاطق ضز امًمع ترفایضز ي یکرقعپ ارعبطا یًدترؿخ یاطت یییامت نازطم عیو یمو ناكو تث اطم ( سىَز
18 تمبرؾ زاًرؾ ي ؽىخ هیت آاثتضا )
تؾا ٌسق یؾضطت فیترم اعلاطم ضز
، ا ٍرئاضا یض اىتم حیاتو ام
یم ٍک تؾا ٌسق يادت ناًت
تیمً ی،ىَطف ي یعامتخا یاَ
یاَ
نازطم ي ناوظ هیت بیهحت ناعیم ضز يادت هیىچمَ ي فیترم تؿواز حیاتو زاضت هیا طت طثًم لیع ءعخ اض یضي زطرگ ـيض ي ٌزادترؾا زضًم ٍماىكؾطپ ًو ،هیا طت ٌيبع
ٌزاز لاطم مادوا طیاطق ي اَ
یرم ٍرعلاطم حیارتو طرت عریو ٍع سرواًت
ضز تمبؾ زاًؾ ءاقتضا ٍت لاذ ٍخًت ،هیاطتاىت سقات ضاصگطیثات
ٍماوطت ضز نازطم طرییغت ،هیىچمَ ي نامضز ي تقاسُت ٌظًا یاَ
زاردیا ي تمبرؾ ٍرت آًرتطم لیارؿم ٍرت تثرؿو نازطرم ـط،و ن ضز تیؾاؿا طثتطرم یاَسمایپ سق ي تیسخ طت عکطمت ات اَ
امیت ات
ٍماوطت یینا یاَضًحم ءعخ سیات یض تمبرؾ ءارقتضا یاَ
زطی،ت ضاط نازطم
ٍتفای یرىعم فبترذا ظا یکارا هیرىچمَ ٍرعلاطم یارَ
زاًرؾ ضاز
ٍوًمو هیت تمبؾ مرَ ٍرک زًرت بیرهحت ناعریم ةرؿا طرت اَ
فَيػپ حیاتو ات اتؾاض ترؾا ییث یاَ
( 14 ، 16 ، 19 ) قریقحت ضز
ٌزاز نارركو ناضاررکمَ ي یرركرتاسذ ناعرریم فیاعررفا اررت ٍررک سررق
ي تمبرؾ زاًؾ کضز یاطت زاطفا کاضزا ي عیمت ضس بیهحت یم فیاعفا یتقاسُت اعبطا ( ستای
19 ) ،هییارپ بیرهحت مطؾ
ٍواؾض ات زطف بکكم یقظًم زاًم ي اَ
- ي بًرتکم یطارثتضا یترقاسُت یکرقعپ اابطرنا ارت طرتمک ییاىق ضاىک ضز یپاچ
یم ترییتا طرت سرواًت مترؿیؾ ارت قرفًم لرماعت یاطرت زطرف یارَ
تث اطم زضاص،ت یدىم طیثات یتقاسُت یاَ
لکش 1 ٌزایس هییب درادواتسا بیارض ي یریسم سیلاوآ . یایَ
،TBP
( تملاییس داًییس ي یییتبقارم دًییخ یاییَراتفر 56
/ 23 χ2= ، 41 / 0 P= ،
90 / 0
= ،NFI 91 / 0
= ،GFI 96 / 0
= ،CFI 046 / 0
= RSMEA )
ٍئاضا یتقاسُت اعبطا زاطفا
ٍواؾض قیطط ظا ٌسق طرت ٍریکت ات اَ
دارثم ي ٌزاؾ طیياهت سرىىک یرم کضز رىَطف طرت یرىتثم یارَ
ییارمىَاض ٍرئاضا ي ٌزارؾ ناتظ ات آاثتضا یضاط طت ،هیىچمَ
یارَ
ٌزاؾ یم لیُؿت اض ةیطم کضز طت کضز ٍت ضزا ناضامیت سىک
49 %
یم ناههرتم طیاؾ ي ناکقعپ ظا ٍک سىتؿَ یتاعبطا ي سوًىق
هیا یم ٍیكؿم ن تریعثت ي یرىمیا ،تمبؾ طت سواًت
نارمضز ظا ارَ
ضز ةریغا هییارپ بیرهحت مطرؾ ات ناضامیت زضاص،ت فضغ طیثات ةرؿچطت ،یریيضاز یارَظيز سرىوام یضاتقًو اعبطا مُف یارَ
ٍیررنًت ،ٌسرىَز ضاسركَ
ضًررن ضز يضاز فطرهم فرر ًت یارَ
مطف ،وضاًع ٌسَاكم ز تکضاركم ي نامضز یاطت تیاضض یاَ
ض
ي یطی،ركیپ ،ٍریصغت ،یضارمیت ٌضاتضز یمًمع اعبطا ي ٍعلاطم امسذ ات یتقاسُت ( سرق سرىَاًذ يطرتيض لکكم
09 ،هیاطتارىت )
متؿیؾ امسذ ٍئاضا قاثطوا ضيطض ارت یترقاسُت ترث اطم یاَ
یم ؼاؿاا زاطفا زاًؾ مطؾ یارقتضا ضًرظىم ٍرت ،هیىچمَ زًق
ئاضا ،ناضامیت ظا ٌيطگ هیا ضز تمبؾ زاًؾ ي یتقاسُت اعبطا ٍ
ـظًم قیطط ظا اَ
ٍرت ٌطرُچ ٌضياركم سرىوام ٌزاؾ یاَزطثَاض
وحت ،ٌطُچ تیدمپ ي یَيطگ یاَ
ٍیرنًت ٌزارؾ یرقظًم یارَ
یم یرىعم فبترذا طرضاا ٍرعلاطم مرُم حیارتو ظا یکی زًق ضاز
ةرؿا طرت یتتاریز ناضامیت ظا ٌيطگ يز هیت ـط،و ٌطمو هی،وایم زًرت یفارک ي هییارپ زاًرؾ مطؾ ي ملارن ٍرعلاطم ضز هیرىچمَ
Downloaded from jms.thums.ac.ir at 7:57 IRDT on Sunday June 16th 2019
47 ناراکمه و یداشکاخ كیتباید نارامیب یتبقازمدوخ اب طبتزم یتخانشناور یاهزیغتم و تملاس داوس
میقترؿم ٍرطتاض ناضارمیت ـطر،و ارت تمبرؾ زاًؾ هیت ناضاکمَ
( سق ٌسَاكم 01
زًرذ ترُخ ضز ناضارمیت هیرت ضز تثثم ـط،و )
ٍت نزًت سىثیاپ ي یتث اطم تیمَا عئاا ضایؿت یتقاسُت یاَضاتفض
ترؾا ییماع تمبؾ زاًؾ مطؾ نزًت لاات ي تثثم ـط،و تؾا اض ناضامیت ٍک یرم ةریغطت ةرؾاىم میمرهت شارتا ٍت
یرت ي سرىک
یترقاسُت تثثم سمایپ ٍت طدىم ضاتفض كی ٍکسىىک ؼاؿاا ناضامیت یم یرم ردا ي شاررتا اض ضارتفض ن ،زًرق ( سرىىک
00 ٍرت كرمک )
ي اَسرمایپ قریمع ي میحرن کضز یاطرت ترتایز ٍت بتثم ناضامیت سرق تریًقت ي یرهرق یطیصپ ةیؾ هیقیت ،یضامیت وضاًع ضاًع ظا وضاًرع نزًرت یطی،كیپ لتا ءاقلا ،تتایز ظا یقاو و ظا( یضارمیت دطرتىک ٌار،یاخ طییغت ٍت كمک ي یسم ضاکزًذ قیطط
یم )یزطف ییاواًت ٍت طیسقت ي ؽواق ـطر،و زًثُت ٍت طدىم سواًت
زًق یتث اطمزًذ یاَضاتفض ءاقتضا تیاُو ضز ي مطرؾ ارت ناضارمیت هیرت یرعاعتوا یاَضادىَ ٌطمو فبتذا زاًرؾ
ٍرتفای ارت ٍرک زًت طضاا ٍعلاطم یاَ ٍتفای ط،یز ظا تمبؾ یارَ
سرقات یم ًؿمَ ییث اعلاطم (
9 ، 05 - 00 ) یتتاریز ناضارمیت ضز
یم ضامیت ناکیزعو ي ٌزاًواذ فقو یاطرخا ضز اض یمُم فقو سواًت
ـيض تقاسُت میحن یاَضاتفض شارتا ي یقظًم یاَ
زًرذ ي ی
اردیا یضارمیت وضاًرع دطرتىک ي یطی،ركیپ یاتؾاض ضز یتث اطم یم سیامو زاًؾ مطؾ ءاقتضا تُخ ضز ضامیت ناکیزعو كمک ات ناًت
ضز نارو ٌزاًوارذ ٍرک یواضارمیت ترقازطت ماگ ناضامیت یتقاسُت ٍیرنًت یترقاسُت یارَضاتفض ظا ي ٍترقاز اعبطا تتایز زضًم یم تیاما ٌسق
ُت دطتىک ،سوزطک ي نًرذ سرى مطرؾ طظو ظا یطت
یرم ـضاعرگ نارمضز ارت یطتُت یضاگظاؾ ( سرىىک
00 يض هریا ظا )
ٌيطرگ لیکركت ٍرت ٍخًت تکضاركم ،یتیارما یارَ
مرُم ناطر،یز
ضز طرؿمَ ي ناضاکمَ ،كیزعو ناتؾيز ،ٌزاًواذ یاضعا نًچمَ
ٍماوطت یم ،یتث اطمزًذ یاَ
سییات ي تیاما تیىَش تیًقت ات سواًت
مياست ظا ناط،یز مطرؾ فیاعرفا ضز یرمُم فرقو یتقاسُت ضاتفض
سقات ٍتقاز یتتایز ناضامیت تمبؾ یىعم آاثتضا ي تمبرؾ زاًرؾ ،ٌسق کضز یضاتفض دطتىک هیت ضاز
ٍتفای ظا عیو یتث اطمزًذ حیاتو ات ٍک تؾا یوًىک ٍعلاطم مُم یاَ
( تؾا ًؿمَ ییث اعلاطم 05
- 00 ٌسرق کضز یضارتفض دطتىک ) ،
ًم ضز زطف ياض زض
ي نزًت دطتىک تحت ییاواًت
یاَ
یزاضا ـا
ٍردلؤم ي تؾا مركم ییمع مادوا ضز زطرف زطرکیمع ضز مرُم یا
ؾا ت
ٌسق کضز یضاتفض دطتىک فیپ لماع
ضز یرمُم ٌسرىىک یىیت
یترقاسُت یارَضاتفض ماردوا ضز زاطفا سه ترؾا
یرم ي ظا ناًرت
ضاُم ةؿک تُخ ةؾاىم ٍىیمظ زادیا قیطط زضًرم فرواز ي ارَ
ظارریو ،ن ضز ترریقفًم دًررها ي یضاررتفض دطررتىک
یسررىمواًت ي
هرق ی ات زطف كی زاز فیاعفا اض ضًرهتم دطرتىک مطؾ
،هییارپ
طرتمک ـضارتفض ضز طرییغت اری سریسخ یترقاسُت ضاتفض مادوا یاطت ـبت یم ىک ( س 9 ،یضازطتً،لا ) ي نزطرک ٌزارؾ ،زطکیمع ضز ضاطکت
كی نزًمو میؿقت ضاتفض
كچًک لااطم ٍت یارَزطثَاض ،
نًرچمَ ی
( فاسَا میظىت Goal Setting
ٍماوطت ،) ( لرمع یعریض Action Plan
)
ٍماوطت ي ( عواًم طت ٍثیغ یاطت یعیض Coping Plan
یرم ) ارت سرواًت
طیثاررت ترریاُو ضز ی�