٤٩
ﺖﻓﺎﻳﺭﺩ : ٤ / ١٢ / ١٣٩٤ ﺵﺮﻳﺬﭘ ، : ٢٠ / ٣ / ١٣٩٥ .
ﻩﺮﺸﺣ ﻦﻤﺠﻧﺍ ﻪﻣﺎﻧ ﻥﺍﺮﻳﺍ ﻲﺳﺎﻨﺷ
٥٩ - ٤٩ ):
١ ( ٣٦ - ١٣٩٥
ﺐـﺷ لﺮـﺘﻨﻛ رد نزا زﺎﮔ ﻲﻳارﺎﻛ درآ هﺮـﭘ
،
(Lep.: Pyralidae) Ephestia kuehniella
ـﺗ و ﺄ رد نآ ﺮﻴﺛ
ﺶﻤﺸﻛ ﺖﻴﻔﻴﻛ
ﺣار ﻴ ﻞ ﻣ ﻴ ﺑاﺮ ﻲ
1مﺪﻘﻣ
، ﺎﺿر ﻗدﺎﺻ
1ﻲ
و
و*
دﻮﻌﺴﻣ ﻘﺗ ﻲ
2هداز
1 - هوﺮﮔ هﺮﺸﺣ ﺳﺎﻨﺷ ﻲ و ﺑ ﻴ رﺎﻤ ي ﺎﻫ ي ﮔ ﻴ ﻫﺎ ﻲ دﺮﭘ ﻳ ﺲ رﻮﺑا ﻳ نﺎﺤ هﺎﮕﺸﻧاد ناﺮﻬﺗ ، 2 - . هوﺮﮔ ﺎﻨﺻ ﻳ ﻊ اﺬﻏ ﻲﻳ هﺎﮕﺸﻧاد ﺳودﺮﻓ ﻲ ﺸﻣ ﺪﻬ ناﺮﻳا ،ﺪﻬﺸﻣ ، .
ﻲﻜﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا ﺖﺴﭘ ،تﺎﺒﺗﺎﻜﻣ لﻮﺌﺴﻣ*
Efficacy of ozone against Ephestia kuehniella (Lep.: Pyralidae) and on the quality of raisin
R. Mirabi Moghaddam1, R. Sadeghi1&* and M. Taghizade2
1. Department of Entomology and Plant Pathology, College of Aboureihan University of Tehran, Iran, 2. Department of Food Sciences and Technology, Ferdowsi Universty of Mashhad.
*Corresponding author, E-mail: [email protected]
هﺪﻴﻜﭼ
ا ﺪﻴﺴﻛا ﻚﻳ نز رﺎﻴﺴﺑ هﺪﻨﻨﻛ
تاﺮﺸﺣ ﻦﺘﺸﻛ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ﻪﻛ ﺖﺳا يﻮﻗ ﻢﺴﻴﻧﺎﮔراوﺮﻜﻴﻣ و
دراد ار ﺮﻀﻣ يﺎﻫ .
نزا زﺎﮔ زا ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا رد
ﺐﺷ ورﻻ لﺮﺘﻨﻛ ياﺮﺑ درآ هﺮﭘ
) Ephestia kuehniella Zeller.
( ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﻲﺗاردﺎﺻ ﺶﻤﺸﻛ رد .
ﺪﺣاو ﻞﻣﺎﺷ ﻲﺸﻳﺎﻣزآ يﺎﻫ 50
مﺮﮔ
ﺎﺑ ﻪﻛ دﻮﺑ ﺶﻤﺸﻛ ﻨﭘ ﻦﺳ ورﻻ
ﺐﺷ ﺞ درآ هﺮﭘ راﺮﻗ ،دﻮﺑ ﺪﺷ هﺪﻴﻧﺎﺷﻮﭘ يرﻮﺗ ﻪﭼرﺎﭘ ﺎﺑ نآ ﺮﺳ ود ﻪﻛ ﻲﻜﻴﺘﺳﻼﭘ ﻪﻟﻮﻟ ﻚﻳ ﻞﺧاد و ﺪﻧﺪﺷ هدﻮﻟآ
ﺪﻨﺘﺷاد . ﺪﺣاو ﻦﻳا ﺖﻈﻠﻏ ﻪﺳ ﺎﺑ ﻲﺸﻳﺎﻣزآ يﺎﻫ 2
، 3 و 5 ﻲﭘ ﻲﭘ ﻲﻧﺎﻣز هرود ﺞﻨﭘ ياﺮﺑ و نزا زﺎﮔ ما 15
، 30 ، 45 ، 60 و 90 ضﺮﻌﻣ رد ﻪﻘﻴﻗد
ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ نزا زﺎﮔ .
زآ ﻲﻣﺎﻤﺗ رد ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺮﮔ راﺮﻗ نﺎﻣز تﺪﻣ ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﺑ ،داد نﺎﺸﻧ تﺎﺸﻳﺎﻣ
گﺮﻣ ،نزا زﺎﮔ ضﺮﻌﻣ رد ﺎﻫورﻻ ﻦﺘﻓ و
نآ ﺮﻴﻣ ﺎﻫ
ﻲﻣ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺰﻴﻧ دﻮﺷ
. ﻈﻠﻏ رد ﻞﻣﺎﻛ تﺎﻔﻠﺗ ﺖ
5 ﻲﭘ ﻲﭘ نﺎﻣز و ما 90 ﻪﺑ ﻪﻘﻴﻗد ﺪﻣآ ﺖﺳد . ﻪﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺖﺳد ﺗ زا هﺪﻣآ ﺄ تﺎﻴﺻﻮﺼﺧ يور نزا زﺎﮔ ﺮﻴﺛ
ﻈﻠﻏ ﺶﻳاﺰﻓا ،ﻲﺴﺣ نﻮﻣزآ رد ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﺶﻤﺸﻛ ﻲﻔﻴﻛ ﻲﻨﻌﻣ ﺮﻴﺛﺄﺗ نزا زﺎﮔ ﺎﺑ رﺎﻤﻴﺗ نﺎﻣز و ﺖ
ﻲﺘﻔﺳ و يدﺮﺗ ،ﮓﻧر يور ﺮﺑ يراد
دراد يرادﺎﻨﻌﻣ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺎﻣورآ يور ﺮﺑ ﻲﻟو ﺖﺳا ﻪﺘﺷاﺪﻧ ﺶﻤﺸﻛ .
نﺎﮔژاو يﺪﻴﻠﻛ : ﺐﺷ ،نزا زﺎﮔ ،درآ هﺮﭘ
گﺮﻣ و ﺮﻴﻣ ﺶﻤﺸﻛ ، Abstract
Ozone is a powerful oxidant potent agent for killing insects and microorganisms. In this study, ozone gas was used to evaluate the effect of ozone on the mill moth Ephestia kuehniella Zeller (Lep.: Pyralidae) in raisins.
The samples of infested raisin (50gr each) with fifth-instar larvae of E. kuehniella were exposed to ozone at three concentrations (2, 3 and 5 ppm) in five different periods (15, 30, 45, 60 and 90 min).The mortality of the larvae was proportional to the exposure time. 100% mortality was observed at 5 ppm of ozone concentration within 90 minutes. There was no adverse effects on raisins in terms of changes of quality, organoleptic properties or color factors, fragility and stiffness during the ozone treatments. But ozone had negative impact on the aroma of raisins.
Key words: ozone, Ephestia kuehniella, mortality, raisin
ﻪﻣﺪﻘﻣ رﻮﮕﻧا ﺎﺑ مﺎﻧ ﻲﻤﻠﻋ
Vitis vinifera L.
زا ﻲﻜﻳ ﻪﻛ ﺖﺳا
هدرواﺮﻓ زا ﻪﻛ هدﻮﺑ ﺶﻤﺸﻛ نآ يﺎﻫ ﻚﺸﺧ
ندﺮﻛ هﻮﻴﻣ
رﻮﮕﻧا ﻪﺑ ﺖﺳد ﻲﻣ ﺪﻳآ و زا ﻢﻬﻣ ﻦﻳﺮﺗ عاﻮﻧا رﺎﺒﻜﺸﺧ
ﻲﺗاردﺎﺻ ناﺮﻳا
بﻮﺴﺤﻣ ﻲﻣ
دﻮﺷ . ﻦﻳا لﻮﺼﺤﻣ يوﺎﺣ
تﺎﺒﻴﻛﺮﺗ يﺬﻐﻣ و ﺖﻴﺻﺎﺧ ﻲﺘﻧآ ﻲﻧاﺪﻴﺴﻛا ﺖﺳا
و فﺮﺼﻣ
نآ ﻪﺑ ترﻮﺻ مﺎﺧ و ﻳ ﺎ ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﻲﻧدوﺰﻓا رد ﺖﺨﭘ اﺬﻏ
ﺖﻬﺟ ﺶﻳاﺰﻓا ﻲﻨﻳﺮﻴﺷ و دﻮﺒﻬﺑ ﻢﻌﻃ نآ ﻪﺑ رﺎﻛ ﻪﺘﻓﺮﮔ
ﻲﻣ دﻮﺷ )
Moghaddasi & Alishahi, 2007
.(
ﺶﻤﺸﻛ زا ﺮﻈﻧ
ترﺎﺠﺗ ﻦﻴﺑ
،ﻲﻠﻠﻤﻟا ﻢﻬﻣ ﻦﻳﺮﺗ لﻮﺼﺤﻣ هداﻮﻧﺎﺧ
رﺎﺒﻜﺸﺧ ﻲﻣ
ﺪﺷﺎﺑ . ناﺮﻳا ﺲﭘ زا
،ﻪﻴﻛﺮﺗ تﻻﺎﻳا هﺪﺤﺘﻣ ﺎﻜﻳﺮﻣا و
يﺎﻜﻳﺮﻣا ﻲﺑﻮﻨﺟ
ﻦﻴﻣرﺎﻬﭼ هﺪﻨﻨﻛردﺎﺻ
ﺶﻤﺸﻛ رد ﺎﻴﻧد
ﺖﺳا و زا ﺮﻈﻧ عﻮﻨﺗ ﻪﺘﻳراو ناﺮﻳا رد هﺎﮕﻳﺎﺟ ﺖﺴﺨﻧ
ﻲﻧﺎﻬﺟ راﺮﻗ دراد )
FAO, 2012
.(
ﺐﺷ ﭘ تﺎﻓآ زا درآ هﺮ
ﻲﻣ ﺶﻤﺸﻛ يﺎﻫرﺎﺒﻧا زا ﻲﻜﻳ ﺎﻬﻧآ لﺮﺘﻨﻛ ﻪﻛ ﺪﻨﺷﺎﺑ
ﺶﻟﺎﭼ ﺖﺳا يزروﺎﺸﻛ ﻦﻴﻘﻘﺤﻣ يور ﺶﻴﭘ يﺎﻫ .
ﺖﻟﺎﺣ رد
شور زا يرﺎﺒﻧا تﺎﻓآ ﺎﺑ هزرﺎﺒﻣ ياﺮﺑ ﻲﻠﻛ يدﺪﻌﺘﻣ يﺎﻫ
ﻲﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ﻲﻟو دﻮﺷ
ًﻻﻮﻤﻌﻣ شور ﻲﻣ بﺎﺨﺘﻧا ﻲﻳﺎﻫ ﺪﻧدﺮﮔ
ﻣ لﺮﺘﻨﻛ ﺮﺑ هوﻼﻋ ﻪﻛ ﺆ
ﻪﺒﻨﺟ زا ،تﺎﻓآ ﺮﺛ ﺰﻴﻧ يدﺎﺼﺘﻗا يﺎﻫ
ﻮﺗ ﻪﻴﺟ ﻂﻴﺤﻣ ﻲﮔدﻮﻟآ ﺐﺒﺳ و هدﻮﺑ ﺮﻳﺬﭘ ﺪﻧدﺮﮕﻧ ﺖﺴﻳز
. رد
٥٠
نارﺎﻜﻤﻫ و مﺪﻘﻣ ﻲﺑاﺮﻴﻣ :
ﺐﺷ لﺮﺘﻨﻛ رد نزا زﺎﮔ ﻲﻳارﺎﻛ درآ هﺮﭘ
...
،تﺎﻧﺎﻜﻣا و ﻂﻳاﺮﺷ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ،يرﺎﺒﻧا تﺎﻓآ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ
ﻲﻣ شور زا ناﻮﺗ ﻪﺑ تﺎﻧﺎﻜﻣا و ﺎﻫ
ﺎﻳ و ﻲﻘﻴﻔﻠﺗ ترﻮﺻ
هدﺎﻔﺘﺳا ﻞﻘﺘﺴﻣ دﺮﻛ
. شور ﻦﻳا زا ﻲﺧﺮﺑ ﺖﻳﺎﻋر ﻞﻣﺎﺷ ﺎﻫ
دﺎﻤﺠﻧا ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻦﻴﻳﺎﭘ يﺎﻫﺎﻣد زا هدﺎﻔﺘﺳا ،ﺖﺷاﺪﻬﺑ لﻮﺻا ،
ﻪﺑ ،ﻻﺎﺑ يﺎﻫﺎﻣد زا هدﺎﻔﺘﺳا يﺮﻴﮔرﺎﻛ
ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ تﺎﺒﻴﻛﺮﺗ
ﻦﻤﻳا ﺎﻳ ﻆﻓﺎﺤﻣ ﺖﻓآ ﺪﻨﻧﺎﻣ زﺎﺳ
ﺶﻛ ﻆﻓﺎﺤﻣ يﺎﻫ
هﺪﻧرادزﺎﺑ ﺎﻳ ﺳا ،ﺖﻓآ
ﺪﻨﻧﺎﻣ ﺮﻔﺴﻤﺗا يﺎﻫزﺎﮔ زا هدﺎﻔﺘ
يد ﻛا رد نژوﺮﺘﻴﻧ و ﻦﺑﺮﻛ ﺪﻴﺴ رﺎﺒﻧا
زا هدﺎﻔﺘﺳا ،
ﺖﻓآ ﺶﻛ ﺮﺑ يزﺎﮔ يﺎﻫ هﺮﻴﻏ و بﻮﺼﻣ يﺎﻫراﺪﻧﺎﺘﺳا سﺎﺳا
ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ )
Bagheri Zenuz, 2007
( .
تﻻﻮﺼﺤﻣ ﺖﻴﻔﻴﻛ و ﺖﻴﻤﻛ ﻆﻔﺣ ياﺮﺑ رﺎﺒﻧا
هﺪﺷ ،
،ﺖﺳا يروﺮﺿ يرﺎﺒﻧا تاﺮﺸﺣ ﺖﻴﻌﻤﺟ ﻲﻫﻮﺒﻧا ﺶﻫﺎﻛ هدﺎﻔﺘﺳا ﻲﻨﻴﺧﺪﺗ داﻮﻣ زا ًﻻﻮﻤﻌﻣ فﺪﻫ ﻦﻳا ﻪﺑ ﻞﻴﻧ ياﺮﺑ ﻲﻣ دﻮﺷ ﻲﻨﻴﺧﺪﺗ داﻮﻣ داﺪﻌﺗ .
ﺖﺒﺛ هﺪﺷ و ﺖﺳا دوﺪﺤﻣ
لﺎﺳ رد داﺪﻌﺗ ﺮﻴﺧا يﺎﻫ نآ
ﺎﻫ ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺶﻫﺎﻛ هدﺎﻔﺘﺳا ياﺮﺑ
ﺖﺳا . مﻮﻤﺳ ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ تاﺮﺛا ،يزﺎﮔ
ناﺮﺒﺟ ﺬﭘﺎﻧ يﺮﻳ ﺮﺑ
نﺎﺴﻧا و ﺤﻣ ﻂﻴ ﺖﺴﻳز اد ﺪﻧر . ﺪﻳﺎﻣوﺮﺑ ﻞﻴﺘﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا
ﻪﺑ نﺎﻃﺮﺳ ﺖﻴﺻﺎﺧ ﻞﻴﻟد ﻢﻫ و ﻲﻳاز
نآ ندﻮﺑ بﺮﺨﻣ ﻦﻴﻨﭼ
ﺖﺳا هﺪﺷ دوﺪﺤﻣ رﺎﻴﺴﺑ نزا ﻪﻳﻻ ياﺮﺑ .
رد شور
دوﺪﺣ ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ ﻲﻧﻮﻔﻋﺪﺿ 80
ﺎﺗ 95 ﻞﻴﺘﻣ ﺪﺻرد
ﺪﻳﺎﻣوﺮﺑ هدﺎﻔﺘﺳا بﺮﺨﻣ ﻲﺒﻴﻛﺮﺗ ﻪﻛ تﺎﻓآ لﺮﺘﻨﻛ رد هﺪﺷ
ﻂﻴﺤﻣ ياﺮﺑ ﻲﻣ هﺪﻧادﺮﮔزﺎﺑ ﻂﻴﺤﻣ ﻪﺑ ﺖﺳا ﺖﺴﻳز
دﻮﺷ .
ﻦﻴﺑ ﻖﻓاﻮﺗ ﻚﻳ ﻲﻃ ﺐﻴﻛﺮﺗ ﻦﻳا دﺮﺑرﺎﻛ ﺐﻠﻏا رد ،ﻲﻠﻠﻤﻟا
يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻪﻌﺳﻮﺗ
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺘﺷاﺬﮔ رﺎﻨﻛ ﻪﺘﻓﺎﻳ
)
Navarro, 2006
(.
زا ﻲﻧاﺮﮕﻧ تﻼﻜﺸﻣ
ﺤﻣ ﻂﻴ و ﺖﺴﻳز
ﻢﻫ يزﺎﮔ مﻮﻤﺳ ﻪﺑ تاﺮﺸﺣ زا ﻲﺧﺮﺑ ﺖﻣوﺎﻘﻣ ﻦﻴﻨﭼ
فﺮﺼﻣ ﻞﻳﺎﻤﺗ ،دﻮﺟﻮﻣ هﺪﻨﻨﻛ
و ﻢﻟﺎﺳ ياﺬﻏ فﺮﺼﻣ ﻪﺑ ﺎﻫ
ﻲﻗﺎﺑ ﺪﻗﺎﻓ هﺰﻴﮕﻧا ،ﻚﻴﻧﺎﮔرا و ﻢﺳ هﺪﻧﺎﻣ
ياﺮﺑ يﻮﻗ يا
ﺤﺗ ﻪﻛ هدﻮﺑ نﺎﻘﻘﺤﻣ شور درﻮﻣ رد ﺶﻫوﮋﭘ و ﻖﻴﻘ
يﺎﻫ
ﺮﻴﻏ ﺪﻨﻳﺎﻤﻧ لﺎﺒﻧد يﺮﺘﺸﻴﺑ ﺖﻗد ﺎﺑ ار ﻦﻳﺰﮕﻳﺎﺟ ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ
)
Sadeghi, 2015
.(
زا شور ﻦﻳا ﻪﻠﻤﺟ زﺎﮔ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﻫ
نزا ﻪﺑ ﻳ ناﻮﻨﻋ ﻚ ﺎﮔزﺎﺳ شور ﻂﻴﺤﻣ ﺎﺑ ر
ﺖﺳا ﺖﺴﻳز .
ﺮﻳﺎﺳ رد ﺎﻣا ﺖﺳا ﮓﻧر ﻲﺑآ ﻲﻟﻮﻤﻌﻣ يﺎﻣد رد نزا
زﺎﮔ ﻦﻳا ،دراﺪﻧ ﻲﺼﻴﺨﺸﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﮓﻧر ﻲﻜﻳﺰﻴﻓ تﻻﺎﺣ ﻲﻣ ﺪﻴﻟﻮﺗ اﻮﻫ رد ﻲﻜﻳﺮﺘﻜﻟا يﺎﻫرﺎﺑ ﻂﺳﻮﺗ دﻮﺷ
ﺮﻤﻋ ﻪﻤﻴﻧ ﺎﺑ راﺪﻳﺎﭘﺎﻧ يزﺎﮔ و 20
ﻘﻴﻗد رد زﺎﮔ ﻦﻳا ﺖﺳا ﻪ
ﻪﺑ ﻲﻜﺷﺰﭘ هدﺎﻣ ناﻮﻨﻋ
ﺪﺿ ياﺮﺑ يا ﻪﻴﻠﻋ و ﻲﻧﻮﻔﻋ
ﻢﺴﻴﻧﺎﮔراوﺮﻜﻴﻣ سوﺮﻳو و ﺎﻫ
ﺑ ﺎﻫ ﻪ ﻲﻣ هدﺮﺑ رﺎﻛ دﻮﺷ
. زا
هﺰﻣ و ﻮﺑ ،ﮓﻧر ندﺮﺑ ﻦﻴﺑ زا ،زﺎﮔ ﻦﻳا دﺮﺑرﺎﻛ ﺮﮕﻳد دراﻮﻣ هﺪﻨﻳﻻآ ﺖﺳا ﺖﻌﻨﺻ رد دﻮﺟﻮﻣ يﺎﻫ )
Kim et al., 1999
(
هدروآﺮﻓ يﺎﻫرﺎﺒﻧا رد نزا زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺸﻛ يﺎﻫ
و يزرو
ﺪﻴﻟﻮﺗ ﻞﻣﺎﻋ ﻪﻛ ﻲﭼرﺎﻗ يﺎﻫرﻮﭙﺳا ﺪﺷر زا ﻲﻳاﺬﻏ داﻮﻣ ﻲﻣ ﻦﻴﺴﻛﻮﺗﻮﻜﻳﺎﻣ ﻲﻣ ﺖﻌﻧﺎﻤﻣ ،ﺪﻨﺷﺎﺑ
ﻚﻳ ﻦﻳا و ﺪﻨﻛ
ﻲﻣ بﻮﺴﺤﻣ گرﺰﺑ زﺎﻴﺘﻣا دﻮﺷ
. رﻮﺑﺰﻣ ﻦﻴﺴﻛﻮﺗﻮﻜﻳﺎﻣ اﺮﻳز
ﺖﻴﻣﻮﻤﺴﻣ دﺎﺠﻳا نﺎﺴﻧا شراﻮﮔ هﺎﮕﺘﺳد ﻪﺑ دورو زا ﺲﭘ ﻲﻣ ﺪﻳﺎﻤﻧ . چرﺎﻗ لﺮﺘﻨﻛ ﺮﺑ هوﻼﻋ نزا يور دﻮﺟﻮﻣ يﺎﻫ
رﺎﺒﻧا تﻻﻮﺼﺤﻣ ﺰﻴﻧ يرﺎﺒﻧا تﺎﻓآ لﺮﺘﻨﻛ ﺚﻋﺎﺑ ،ي
ﻲﻣ نآ نوﺪﺑ ،ددﺮﮔ ﻲﻗﺎﺑ ﻪﻛ
هﺪﻧﺎﻣ يرﺎﺒﻧا داﻮﻣ يور يا
ﺪﻫد ﺮﻴﻴﻐﺗ ار يرﺎﺒﻧا داﻮﻣ ﺖﻴﻔﻴﻛ ﺎﻳ و ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد )
Mendez et al., 2003
.(
نزا زﺎﮔ زا هدﺎﻔﺘﺳا راﺪﻘﻣ ﺮﻈﻧ زا
ﺗ نﺎﻣز و ﺄ
ﻪﻧﻮﮔ ﻦﻴﺑ رد نآ ﺮﻴﺛ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
توﺎﻔﺗ هﺪﺷ رﺎﻤﻴﺗ تاﺮﺸﺣ اد دﻮﺟو ﻲﻳﺎﻫ
در
)
Isikber & Oztekin, 2009
( ورﻻ ﺐﺷ يﺎﻫ هﺮﭘ
ﻖﻤﻋ رد ﻪﻛ يﺪﻨﻫ 60
ﻲﺘﻧﺎﺳ رد لﻮﺼﺤﻣ يﺮﺘﻣ
رد زور ﻪﺳ تﺪﻣ ،ﺪﻧدﻮﺑ هﺪﺷ هداد راﺮﻗ ترذ يﺎﻫرﺎﺒﻧا ﺖﻈﻠﻏ ضﺮﻌﻣ 50ppm
ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ نزا زا و
تﺎﻔﻠﺗ 100 ﻪﺑ ار ﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ ﺪﺻرد ﺖﺷاد هاﺮﻤﻫ
)
Kells et al., 2001; Maier et al., 2006
.(
ﺑ هدﺎﻔﺘﺳا ياﺮ
رﺎﺒﻧا ﻞﺧاد رد اﻮﻫ نﺎﻳﺮﺟ ﺖﻋﺮﺳ ،ﺎﻫرﺎﺒﻧا رد نزا زا ﻪﻨﻴﻬﺑ ﻞﻗاﺪﺣ ﺪﻳﺎﺑ 03
/ 0 ﻖﻤﻋ ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺘﺑ نزا ﺎﺗ ﺪﺷﺎﺑ ﻪﻴﻧﺎﺛ رد ﺮﺘﻣ
ﺪﻳﺎﻤﻧ ذﻮﻔﻧ يرﺎﺒﻧا تﻻﻮﺼﺤﻣ )
Mendez et al., 2003
.(
ﻪﺧﺮﭼ ﻞﺣاﺮﻣ مﺎﻤﺗ ،ﺖﻋﺎﺳ ﺞﻨﭘ تﺪﻣ رد زﺎﮔ ﻦﻳا ﻲﮔﺪﻧز
(Walker) Cadra cautella
ﻪﺑ ار رﻮﻃ 100 ﺪﺻرد
دﺮﺑ ﻦﻴﺑ زا )
Isikber & Oztekin, 2009
.(
ﻩﺮﺸﺣ ﻦﻤﺠﻧﺍ ﻪﻣﺎﻧ ،ﻥﺍﺮﻳﺍ ﻲﺳﺎﻨﺷ
٣٦ ) : ١ ( ، ١٣٩٥
٥١
ﺎﺑ نزا زﺎﮔ ﺮﺛا ﻲﺳرﺮﺑ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا مﺎﺠﻧا زا فﺪﻫ ﺖﻈﻠﻏ نﺎﻣز رد و ﺎﻫ يﺎﻫ
نزا ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻪﺑ ﻲﻫد
لﺮﺘﻨﻛ رﻮﻈﻨﻣ
ﺞﻨﭘ ﻦﺳ ورﻻ
Ephestia kuehniella Zeller (Lepidoptera:
Pyralidae)
ﺎﻫرﺎﺒﻧا رد ﻪﻛ دﻮﺑ ﻪﻠﻤﺟ زا و رﺎﺒﻜﺸﺧ ي
ﻲﻣ ﺖﻓﺎﻳ ﺶﻤﺸﻛ دﻮﺷ
.
شور و داﻮﻣ ﺎﻫ
دﻮﺑ ﺶﻤﺸﻛ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا رد هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ رﺎﺒﻜﺸﺧ .
ﻪﺑ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺸﻴﺷ فوﺮﻇ زا ﺖﻓآ هﺮﺸﺣ هﻮﺒﻧا شروﺮﭘ ﻪﺑ يا
نآ ﻪﻧﺎﻫد ﻪﻛ ﺮﺘﻴﻟ ﻚﻳ ﻢﺠﺣ ﻪﭼرﺎﭘ ﺎﺑ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﻪﻳﻮﻬﺗ ﺖﻬﺟ ﺎﻫ
ﺪﻳدﺮﮔ هدﺎﻔﺘﺳا ،دﻮﺑ هﺪﺷ ﻪﺘﺴﺑ يرﻮﺗ .
رد ﺶﻳﺎﻣزآ درﻮﻣ ﺖﻓآ
ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا ﺐﺷ ﺞﻨﭘ ﻦﺳ ورﻻ
درآ هﺮﭘ )
E. kuehniella
( دﻮﺑ ﻪﻛ
ﻊﻤﺟ هﺪﺷ رﺎﺒﻧا رﺎﺒﻜﺸﺧ ﻞﺧاد زا ﺪﻧﺪﺷ يروآ
) ﺞﻨﭘ ﻦﺳ ورﻻ
ﺮﺑ ﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا ﺮﺳ ﺮﻄﻗ و نﺪﺑ لﻮﻃ سﺎﺳا (
. شروﺮﭘ ياﺮﺑ
ﺐﺷ مﺪﻨﮔ درآ ﺐﻴﻛﺮﺗ زا درآ هﺮﭘ 90
% ﺮﻤﺨﻣ و 10 % هدﺎﻔﺘﺳا
ﺪﺷ )
Ayvaz, 2006
.(
ﻪﻧﻮﮔ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ تﺎﻋﻼﻃا ﻦﺘﺷﻮﻧ زا ﺲﭘ
و هﺮﺸﺣ ﻪﺸﻴﺷ يور شروﺮﭘ ﺦﻳرﺎﺗ ﻪﻧﻮﻤﻧ ،ﺎﻫ
رﻮﺗﺎﺑﻮﻜﻧا رد ﺎﻫ
راﺮﻗ ﺪﺷ هداد . يﺎﻣد ﺎﺑ شروﺮﭘ قﺎﺗا ﻲﻄﻴﺤﻣ ﻂﻳاﺮﺷ 2
27±
ﻲﺒﺴﻧ ﺖﺑﻮﻃر ،سﻮﻴﺴﻠﺳ ﻪﺟرد 5
65 ± هرود و ﺪﺻرد
يرﻮﻧ 13 ﺎﺳ و ﻲﻜﻳرﺎﺗ ﺖﻋ 11
دﻮﺑ ﻲﻳﺎﻨﺷور ﺖﻋﺎﺳ .
ﻦﻳا رد
نزا ﺪﻟﻮﻣ هﺎﮕﺘﺳد ﻖﻴﻘﺤﺗ نزا ﻪﻧﺎﺧرﺎﻛ ﺖﺧﺎﺳ ،هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ
ناﺮﻬﺗ بآ
، ﺲﻧﺎﺴﻴﻟ ﺖﺤﺗ
InternationalTech Trade
ﺎﻴﻟاﺮﺘﺳا ،
دﻮﺑ . ﻛ شور ﺎﺑ ﻢﺘﺴﻴﺳ ﻦﻳا رد نزا ﺪﻴﻟﻮﺗ ﻮ
ﺖﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا ﺎﻧور
لواﺪﺘﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا ﺖﻌﻨﺻ رد نزا ﺪﻴﻟﻮﺗ شور ﻦﻳﺮﺗ
)
Bonjour et al., 2011
.(
ﺎﻳ اﻮﻫ ﺎﻧورﻮﻛ ﻪﻴﻠﺨﺗ شور رد
ﻪﻈﻔﺤﻣ زا نﮋﻴﺴﻛا ﺑ دوﺮﺘﻜﻟا ود ﻞﻣﺎﺷ يا
ﻞﻴﺴﻧﺎﺘﭘ فﻼﺘﺧا ﺎ
هدﺎﻣ و ﻻﺎﺑ يد
ﻚﻳﺮﺘﻜﻟا ) ًﻻﻮﻤﻌﻣ ﻪﺸﻴﺷ ( نآ ﻦﻴﺑ رد رﻮﺒﻋ ،ﺎﻫ
ﻲﻣ ﺪﻨﻛ . لﻮﻜﻟﻮﻣ زا ﻲﻤﻛ ﺪﺻرد رﺎﻛ ﻦﻳا ﺎﺑ نزا ﻪﺑ نﮋﻴﺴﻛا يﺎﻫ
ﻲﻣ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﻲﻣ طﻮﻠﺨﻣ اﻮﻫ ﺎﺑ و ﺪﻧﻮﺷ ﺪﻧﻮﺷ
. ﺮﮔا شور ﻦﻳا رد
نزا ﺪﻴﻟﻮﺗ ناﺰﻴﻣ دﻮﺷ هدﺎﻔﺘﺳا يدورو رد ﺺﻟﺎﺧ نﮋﻴﺴﻛا زا ﻦﻴﺑ 3 ﺎﺗ 6 ﺖﺳا ﺪﺻرد .
رد اﻮﻫ يدورو ياﺮﺑ ﺮﻳدﺎﻘﻣ ﻦﻳا
ﻣ هدوﺪﺤ 1 ﺎﺗ 3 ﺖﺳا ﺪﺻ رد )
ﻞﻜﺷ 1 .(
ﻖﻴﻗد ﻦﻴﻴﻌﺗ ياﺮﺑ ﺖﻈﻠﻏ
لﺪﻣ نزا ﺶﺠﻨﺳ هﺎﮕﺘﺳد زا ،نزا يﺎﻫ
OZO21ZX
هدﺎﻔﺘﺳا ﺪﺷ . ﻪﻨﻣاد ﺎﺗ ﺮﻔﺻ ﻦﻴﺑ نآ ﺺﻴﺨﺸﺗ ي 10
ﻲﭘ ﻲﭘ و ما
ﺖﻗد ياراد 01
/ 0 ﻲﭘ ﻲﭘ ﻮﺑ ما د . نزا ﻟﻮﺗ ﺪﻴ نﺰﺨﻣ ﻚﻳ ﻪﺑ هﺪﺷ
ﻪﻧاﻮﺘﺳا ا لﺎﻘﺘﻧا دﻮﺑ نﺪﺷ ﻪﺘﺴﺑ و زﺎﺑ ﻞﺑﺎﻗ نآ شﻮﭘرد ﻪﻛ ي
ﻲﻣ ﺖﻓﺎﻳ . ﻞﻴﺘﺳا زا نﺰﺨﻣ ﺲﻨﺟ )
دﻻﻮﻓ ﮓﻧزﺪﺿ ( ياراد و
ﻢﺠﺣ 50 دﻮﺑ ﺮﺘﻴﻟ . نﺰﺨﻣ ﺰﻬﺠﻣ ﻴﺷ ﻪﺑ زﺎﮔ جوﺮﺧ و دورو ﺮ
رد ﻪﻛ دﻮﺑ نزا زﺎﻴﻧ ترﻮﺻ
ناﻮﺘﺑ سﻮﺒﺤﻣ ﻪﻈﻔﺤﻣ رد ار نزا
نآ زا ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا ﺪﻨﻧﺎﻣ ﺎﻳ و دﺮﻛ
ًﺎﻓﺮﺻ نداد راﺮﻗ ياﺮﺑ
ﻪﻧﻮﻤﻧ نزا و دﺮﻛ هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﻫ دراو
هﺪﺷ ﺮﻴﺷ زا نﺰﺨﻣ ﻪﺑ
ﺮﺧ ﻞﻘﺘﻨﻣ دازآ ياﻮﻫ ﻪﺑ ﻲﺟو دﻮﺷ
. رد نزا ﺖﻈﻠﻏ نﺰﺨﻣ
ﻪﺑ ﺲﺣ ﻪﺧﺎﺷ ود ﻪﺑ ﺰﻬﺠﻣ ﻪﻛ نزا ﺶﺠﻨﺳ هﺎﮕﺘﺳد ﻪﻠﻴﺳو ﺮﮔ
ﺪﺷ لﺮﺘﻨﻛ ،دﻮﺑ .
ﺶﻳﺎﻣزآ مﺎﺠﻧا ياﺮﺑ ﺖﺴﻳز
ﺞﻨﭘ ﻦﺳ ورﻻ ﻲﺠﻨﺳ
ﺐﺷ ﻼﭘ فوﺮﻇ زا درآ هﺮﭘ ﻪﻧاﻮﺘﺳا ﻲﻜﻴﺘﺳ
ﺮﻄﻗ ﻪﺑ ﻞﻜﺷ يا 4
عﺎﻔﺗرا و 5 ﻲﺘﻧﺎﺳ ﺪﻧﺎﺷﻮﭘ يرﻮﺗ ﻪﭼرﺎﭘ ﺎﺑ نآ فﺮﻃ ود ﻪﻛ ﺮﺘﻣ ه
ﺪﻳدﺮﮔ هدﺎﻔﺘﺳا ،دﻮﺑ هﺪﺷ .
زا ﻚﻳ ﺮﻫ ﻪﻧاﻮﺘﺳا فوﺮﻇ
يا
يﻮﺘﺤﻣ ﻲﻜﻴﺘﺳﻼﭘ 50
و ﺶﻤﺸﻛ مﺮﮔ 10
ورﻻ زا دﺪﻋ
آ درﻮﻣ هﺮﺸﺣ دﻮﺑ ﺶﻳﺎﻣز
. ﺪﺣاو ﺲﭙﺳ ﺶﻳﺎﻣزآ يﺎﻫ
ﻞﺧاد
نورد و هﺪﻴﭼ ﺪﺒﺳ نزا ﺪﻟﻮﻣ هﺎﮕﺘﺳد نﺰﺨﻣ
راﺮﻗ ﺪﺷ هداد و
ﻪﺑ رد ﺐﻴﺗﺮﺗ ﺖﻈﻠﻏ ضﺮﻌﻣ
يﺎﻫ 2 ، 3 و 5 ﻲﭘ ﻲﭘ و ما
نﺎﻣز يﺎﻫ 15 ، 30
، 45 ، 60 و 90 نزا ﻪﻘﻴﻗد ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻲﻫد .
ﻪﻧﺎﮔاﺪﺟ ﻲﺸﻳﺎﻣزآ فوﺮﻇ ﺺﺨﺸﻣ نﺎﻣز و ﺖﻄﻠﻏ ﺮﻫ ياﺮﺑ و ﺪﺷ ﻪﻴﺒﻌﺗ فوﺮﻇ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻪﻠﺣﺮﻣ ﺮﻫ ياﺮﺑ ﺪﻫﺎﺷ فوﺮﻇ
ﺖﺴﻳز ﺶﻳﺎﻣزآ دﻮﺑ ﻲﺠﻨﺳ
ﺪﻧ . يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ ياﺮﺑ ﺪﻫﺎﺷ فوﺮﻇ
زﺎﮔ ﺪﻨﺘﺷاد راﺮﻗ قﺎﺗا ياﻮﻫ نﺎﻳﺮﺟ ضﺮﻌﻣ رد ،نزا ﻲﻫد .
ﺶﻳﺎﻣزآ ﺐﻟﺎﻗ رد ﺎﻫ ﻞﻳرﻮﺘﻛﺎﻓ
رد ﻲﻓدﺎﺼﺗ ًﻼﻣﺎﻛ حﺮﻃ ﻪﻳﺎﭘ ﺮﺑ
4 ﺪﻧﺪﺷ مﺎﺠﻧا راﺮﻜﺗ .
ﻪﻧﻮﻤﻧ نزا زا ﺲﭘ ﺎﻫ هﺎﮕﺘﺳد رد ﻲﻫد
رﻮﺗﺎﺑﻮﻜﻧا يﺎﻣد ﻂﻳاﺮﺷ رد
2 27 ± و سﻮﻴﺴﻠﺳ ﻪﺟرد
ﻲﺒﺴﻧ ﺖﺑﻮﻃر 5
65± رﻮﻧ هرود ﺎﺑ ﺪﺻرد :
ﻲﻜﻳرﺎﺗ 13:11
ﺪﻧﺪﺷ هداد راﺮﻗ .
شرﺎﻤﺷ گﺮﻣ
و ﺮﻴﻣ 24 زا ﺪﻌﺑ ﺖﻋﺎﺳ
نزا ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﻲﻫد .
فﺮﻇ ﺲﭙﺳ ﺎﻣزآ يﺎﻫ
رﻮﺗﺎﺑﻮﻜﻧا ﻪﺑ ﺶﻳ
زا ﺲﭘ و ﺪﻧﺪﺷ ﻞﻘﺘﻨﻣ 9
ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ زور .
٥٢
نارﺎﻜﻤﻫ و مﺪﻘﻣ ﻲﺑاﺮﻴﻣ :
ﺐﺷ لﺮﺘﻨﻛ رد نزا زﺎﮔ ﻲﻳارﺎﻛ درآ هﺮﭘ
...
ورﻻ زا ﺲﭘ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫ 9
نزا زا زور ﻞﻳﺪﺒﺗ هﺮﻴﻔﺷ ﻪﺑ ﻲﻫد
ﺪﻧدﻮﺑ هﺪﺸﻧ ﺰﻴﻧ
ﺪﻧﺪﺷ ﻲﻘﻠﺗ هدﺮﻣ ﻦﻳا ﻲﺘﺴﻳز ﻞﺣاﺮﻣ رد اﺮﻳز
ﻦﺳ ورﻻ نﺪﺷ ﻞﻳﺪﺒﺗ ياﺮﺑ مزﻻ نﺎﻣز تﺪﻣ ﺖﻓآ
هﺮﻴﻔﺷ ﻪﺑ ﻢﺠﻨﭘ 7
- 9 نﺎﻣز زور هﺪﺷ شراﺰﮔ
ﺖﺳا
)
Isikber & Oztekin, 2009
.(
ﺶﻤﺸﻛ ﻲﻔﻴﻛ تﺎﻴﺻﻮﺼﺧ ﻲﺳرﺮﺑ
ﺶﻤﺸﻛ لﻮﺼﺤﻣ ﻲﻔﻴﻛ تﺎﻴﺻﻮﺼﺧ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا رد ﺎﺑ نزا ﺎﺑ رﺎﻤﻴﺗ ﻲﻃ ود
صاﻮﺧ ﻦﻴﻴﻌﺗ شور
ﻪﺑ ﺮﻳﻮﺼﺗ شزادﺮﭘ شور و ﻲﻜﻴﺘﭘﻮﻟﻮﻧﺎﮔرا ﻪﻧﺎﮔاﺪﺟ رﻮﻃ
ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ .
ﻲﻜﻴﺘﭙﻟﻮﻧﺎﮔرا صاﻮﺧ ﻦﻴﻴﻌﺗ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺸﻛ يﺎﻫ ﺎﺑ رﺎﻤﻴﺗ زا ﺪﻌﺑ و ﻞﺒﻗ ﺶﻤ زا نزا
ﺮﻈﻧ
ﻢﻫ ﻲﺗﺎﻴﺻﻮﺼﺧ هﺮﻴﻏ و ﮓﻧر ،ﺎﻣورآ ،ﻲﺷﺮﺗ ،ﻲﻨﻳﺮﻴﺷ نﻮﭼ
ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ .
زا تﺎﻴﺻﻮﺼﺧ ﻦﻳا ﻲﺑﺎﻳزرا ياﺮﺑ
هد بﺎﻳزرا
) (panelist
ﺮﺑ ﻞﻤﺘﺸﻣ ﻪﻛ بﺮﺠﻣ 5
و دﺮﻣ 5 نز
ﺎﺑ ﻖﺑﺎﻄﻣ ﻲﻳﺎﺸﭼ ﺖﺤﺻ ﻦﻴﻴﻌﺗ نﻮﻣزآ رد ﺰﻴﻧ و ﺪﻧدﻮﺑ دراﺪﻧﺎﺘﺳا )
INSO, 2014
( ﺗﺄ ﮔ هدﺎﻔﺘﺳا ﺪﻧدﻮﺑ هﺪﺷ ﺪﻴﺋ ﺪﻳدﺮ
.
ﺮﺑ ﻣ دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﻖﺒﻃ ﻠ
ﻲ 18294 نﻮﻣزآ ﺎﺑ ﻲﺘﺴﻳﺎﺑ اﺪﺘﺑا يﺎﻫ
و ﺪﻧﻮﺷ بﺎﺨﺘﻧا ﺪﻨﺘﺴﻫ رﺎﻛ ﻦﻳا ﺐﺳﺎﻨﻣ ﻪﻛ يداﺮﻓا صﺎﺧ شزﻮﻣآ ﺎﺑ نآ ﻪﺑ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫ
ﻲﻣ هداد ﺎﻫ ﻲﻔﻴﻛ صاﻮﺧ دﻮﺷ
ﺪﻨﻨﻛ ﻲﺑﺎﻳزرا ار رﻮﻛﺬﻣ )
INSO, 2014
( ﻦﻳﺪﺑ نﻮﻣزآ زا رﻮﻈﻨﻣ
ﺖﻔﻫ ﻚﻴﻧوﺪﻫ ﻪﻄﻘﻧ
و ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا يا بﺎﻳزرا
ﻧﻮﻤﻧ ﺎﻫ ﻪ يﺎﻫ راﺮﻗ توﺎﻀﻗ درﻮﻣ ﻲﺴﺣ صاﻮﺧ ﺮﻈﻧ زا ار ﺶﻤﺸﻛ
ﺪﻧداد .
بﺎﻳزرا مﺮﻓ ﺎﻫ ﺮﺑ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫ هﺪﺷ ﺖﺳرد دراﺪﻧﺎﺘﺳا سﺎﺳا
ﻲﻣ ﺮﭘ ار ﺪﻧدﻮﺑ ﺪﻧدﺮﻛ
. مﺮﻓ ﻦﻳا رد ﺮﻫ تﺪﺷ ﺖﺒﺛ ياﺮﺑ ﺎﻫ
ﻲﮔﮋﻳو يدﺪﻋ سﺎﻴﻘﻣ ،ﻲﻔﻴﻛ 1
ﺎﺗ 7 ﻪﺑﺎﺸﻣ ﻪﻛ دﻮﺑ هﺪﺷ نﺎﻴﺑ
لوﺪﺟ 1 ﻲﻣ ﺮﺗﻻﺎﺑ ﻲﻔﻴﻛ ﺢﻄﺳ ،دﺪﻋ ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﺑ ﺖﻓر
. ﻖﺑﺎﻄﻣ
ﻦﻳا ياﺮﺑ دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﺎﺑ بﺎﻳزرا ﻪﻛ
مﺮﻓ ندﺮﻛ ﺮﭘ رد ﺎﻫ ًﻼﻣﺎﻛ ﺎﻫ
ﻚﻗﺎﺗا زا ﺪﻨﻨﻛ ﻞﻤﻋ ﻞﻘﺘﺴﻣ ﺮﻫ ياﺮﺑ ﻪﻧﺎﮔاﺪﺟ ﺖﺴﺗ يﺎﻫ
هدﺎﻔﺘﺳا ﺪﻧدﻮﺑ هﺪﺷ ﻪﺘﺧﺎﺳ رﺎﻛ ﻦﻳا صﻮﺼﺨﻣ ﻪﻛ بﺎﻳزرا ﺪﺷ . ﻚﻗﺎﺗا ﻦﻳا ﺲﻨﺟ زا ﺎﻫ
ﻲﻋﻮﻨﺼﻣ رﻮﻧ ﻪﺑ ﺰﻬﺠﻣ وMDF
ﺪﻧدﻮﺑ نژﻮﻟﺎﻫ ﭗﻣﻻ ﺎﺑ .
ار ﺪﻫﺎﺷ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﺘﺴﺑ اﺪﺘﺑا رد زﺎﺑ
ﻲﻜﻴﺘﺳﻼﭘ فوﺮﻇ زا ﻚﻳ ﺮﻫ ﻞﺧاد و هدﺮﻛ دﺪﻋ ﺞﻨﭘ
ﺶﻤﺸﻛ بﺎﻳزرا ﺎﺗ ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺮﻳﺎﺳ ﺎﻫ
رﺎﻤﻴﺗ يﺎﻫ
ﻲﻣ هداد راﺮﻗ نﺎﺷرﺎﻴﺘﺧا رد ًاﺪﻌﺑ ﻪﻛ ار هﺪﺷ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﺑ ﺪﺷ
و ﺪﻨﻨﻛ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﺪﻫﺎﺷ مﺮﻓ ﺲﭙﺳ
هداد يﺎﻫ ﺪﻨﻨﻛ ﺮﭘ ار هﺪﺷ .
ﻪﻧﻮﻤﻧ زا ﻪﺘﺴﺑ ﺮﻫ يور ﺖﻜﻴﺗا هﺪﺷ رﺎﻤﻴﺗ يﺎﻫ
ﺐﺼﻧ ﻲﻳﺎﻫ
هﺪﺷ رد ﻪﻛ دﻮﺑ ﻪﺑ نزا ﺎﺑ رﺎﻤﻴﺗ نﺎﻣز و ﺖﻈﻠﻏ نآ
ترﻮﺻ
دﻮﺑ هﺪﺷ ﻪﺘﺷﻮﻧ ﺪﻛ .
ﻢﻫ هﺰﻣ ﻞﺧاﺪﺗ مﺪﻋ ﺖﻬﺟ ﻦﻴﻨﭼ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ناﻮﻴﻟ ،ﺎﻫ ﻚﻳ يﺎﻫ بآ ﺎﺑ هاﺮﻤﻫ فﺮﺼﻣرﺎﺑ
ﻲﻧﺪﻌﻣ
ﻪﺑ ﺘﺳد رد ،ﺺﻴﺨﺸﺗ ﻪﻠﺣﺮﻣ ﺮﻫ ﻦﻴﺑ نﺪﻴﺷﻮﻧ رﻮﻈﻨﻣ سﺮ
بﺎﻳزرا ﺪﺷ هداد راﺮﻗ ﺎﻫ .
ﻦﻳﺪﺑ بﺎﻳزرا ﺐﻴﺗﺮﺗ رﻮﺘﻛﺎﻓ ﺖﻔﻫ ﺎﻫ
بﻮﻠﻄﻣ يﺎﻣورآ ،ﻲﺷﺮﺗ ناﺰﻴﻣ ،ﻲﻨﻳﺮﻴﺷ ناﺰﻴﻣ ،ﺢﻄﺳ ﮓﻧر ،
درﻮﻣ ار ﻲﻠﻛ شﺮﻳﺬﭘ و يدﺮﺗ ناﺰﻴﻣ ،ﺖﻓﺎﺑ ﻲﺘﻔﺳ ناﺰﻴﻣ داد راﺮﻗ ﻲﺑﺎﻳزرا ﻪﻧﻮﻤﻧ زا ماﺪﻛ ﺮﻫ ﻪﺑ و ﺪﻧ
ﺮﺑ ،ﺎﻫ سﺎﺳا
لوﺪﺟ 1 زا ار يدﺪﻋ 1
ﺎﺗ 7 ﺪﻧداد صﺎﺼﺘﺧا نآ ﻪﺑ .
.ﺎﻧورﻮﻛ ﻪﻴﻠﺨﺗ شور ﻪﻠﻴﺳوﻪﺑ نزا ﺪﻴﻟﻮﺗ رﻮﺗاﺮﻧژ زاﻲﻜﻴﺗﺎﻤﺷ ﻞﻜﺷ-1 ﻞﻜﺷ
Fig. 1.Schematic diagram of ozone generation by corona discharge.
ﻩﺮﺸﺣ ﻦﻤﺠﻧﺍ ﻪﻣﺎﻧ ،ﻥﺍﺮﻳﺍ ﻲﺳﺎﻨﺷ
٣٦ ) : ١ ( ، ١٣٩٥
٥٣
لوﺪﺟ 1 - يدﺪﻋ سﺎﻴﻘﻣ 1
ﺎﺗ 7 ﻛ ﻲﮔﮋﻳو ﺮﻫ تﺪﺷ و ناﺰﻴﻣ ندﻮﻤﻧ ﺺﺨﺸﻣ ﺖﻬﺟ ﻪﻄﻘﻧ ﺖﻔﻫ ﻚﻴﻧوﺪﻫ نﻮﻣزآ رد ﻲﻔﻴ
يا .
Table 1. Numerical scale from 1 to 7 to determine the extent and severity of any qualitative features a seven-point hedonic test.
1 2 3 4 5 6 7
Very very low Very low low Medium High Very high Very very high
شزادﺮﭘ شور زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﻲﻔﻴﻛ تﺎﻴﺻﻮﺼﺧ ﻦﻴﻴﻌﺗ ﺮﻳﻮﺼﺗ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻲﺳرﺮﺑ ياﺮﺑ نزا
ﺮﺑ ﺮﺘﻣارﺎﭘ ﻲﻳﺎﻨﺷور ﮓﻧر
شور زا ﺶﻤﺸﻛ )
Leon et al., (2006
ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا .
ﺑﻪ ﻪﻧﻮﻤﻧ زا ﺲﻜﻋ ﻪﻴﻬﺗ رﻮﻈﻨﻣ ﻦﻴﺑرود زا ﺶﻤﺸﻛ يﺎﻫ
لﺎﺘﻴﺠﻳد
Canon
لﺪﻣ
Powershot A 520
ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا )
رد
ﺲﻜﻋ ﺮﻫ 15
اد دﻮﺟو ﺶﻤﺸﻛ دﺪﻋ ﻪﺑ ﻪﻛ ﺖﺷ
ناﻮﻨﻋ
ﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد راﺮﻜﺗ (
. تﺎﻤﻴﻈﻨﺗ مﺎﺠﻧا ﺖﻟﻮﻬﺳ ﺖﻬﺟ
ﻦﻴﺣ رد ﺮﻳوﺎﺼﺗ ﻪﺑ ﻲﺳﺮﺘﺳد و ﻦﻴﺑرود ﺲﻜﻋ
يرادﺮﺑ زا
ﺳا ﺎﺑ ﺮﺗﻮﻴﭙﻣﺎﻛ ﻪﺑ نآ لﺎﺼﺗا ترﻮﭘ زا هدﺎﻔﺘ
هدﺎﻔﺘﺳا USB
ﺪﺷ . ﻪﻧﻮﻤﻧ يرﻮﻧ ﻂﻳاﺮﺷ ﻲﺘﺧاﻮﻨﻜﻳ ياﺮﺑ ﻢﺘﺴﻴﺳ زا ﺎﻫ
ﺪﻳدﺮﮔ هدﺎﻔﺘﺳا ﻲﻋﻮﻨﺼﻣ يزادﺮﭘرﻮﻧ .
هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ رﺎﻛ ﻦﻳا
ﭗﻣﻻ رﻮﻧ زا هراﻮﻳد رد ﻪﻛ ﺪﻴﻔﺳ ﺖﻨﺳرﻮﺋﻮﻠﻓ يﺎﻫ
و ﺎﻫ
ﺖﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا دﻮﺑ هﺪﺷ ﺐﺼﻧ صﻮﺼﺨﻣ ﻚﻗﺎﺗا ﻒﻘﺳ .
هراﻮﻳد زا ﻚﻗﺎﺗا يﺎﻫ ﺶﺷﻮﭘ
هﺎﻴﺳ ﺷ هﺪﻴﺷﻮﭘ ﮓﻧر دﻮﺑ هﺪ
ﻲﻣ ﺐﺼﻧ نآ ﻞﺧاد رد كﺮﺤﺘﻣ ﻪﻳﺎﭘ ﺎﺑ ﻦﻴﺑرود و ﺪﺷ
ﻪﻧﻮﻤﻧ زا نآ ﻪﻠﺻﺎﻓ ﻪﻛ يرﻮﻃ دﻮﺑ ﻢﻴﻈﻨﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﺎﻫ
. شور ﺎﺑ
ﺲﻜﻋ ﻂﻳاﺮﺷ ﻦﻳﺮﺘﻬﺑ ﺎﻄﺧ و ﺶﻳﺎﻣزآ ﻪﻠﺻﺎﻓ ﺎﺑ يرادﺮﺑ
30 ﻲﺘﻧﺎﺳ ﻪﻧﻮﻤﻧ زا ﺮﺘﻣ ﺪﺷ ﻦﻴﻴﻌﺗ ﺪﻴﻔﺳ ﻪﻨﻴﻣز و ﺎﻫ
. ﻪﻨﻴﻣز
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺰﻳﺎﻤﺗ ﺖﻬﺟ ﺪﻴﻔﺳ ﻞﺣاﺮﻣ ﺶﻫﺎﻛ ﺰﻴﻧ و ﻪﻨﻴﻣز زا ﺎﻫ
دﺮﭘ ﺪﻳدﺮﮔ هدﺎﻔﺘﺳا ﺮﻳﻮﺼﺗ شزا .
ﻢﻛاﺮﺗ رد ﺮﻳوﺎﺼﺗ
ﻞﺴﻜﻴﭘ 1704
× 2272 ﺎﺑ حﻮﺿو 180dpi
ﺖﻣﺮﻓ ، وJpeg
ﻲﮕﻧر يﺎﻀﻓ رد ﺪﻧﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ RGB
. ﻪﺑ يرﻮﻃ ﻪﻛ
ﮓﻧر ﻪﻳﺎﭘ ﮓﻧر ﻪﺳ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺮﺗﻮﻴﭙﻣﺎﻛ رد ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
ﺰﻣﺮﻗ ﺰﺒﺳ ،(R)
ﻲﺑآ و (G)
ﻲﻣ ﺲﺣ و ﺪﻴﻟﻮﺗ (B)
دﻮﺷ .
ﻦﻳﺪﺑ ﮓﻧر لﺪﻣ ﻦﻳا ﻪﺑ ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻲﻣ ﻪﺘﻔﮔ RGB
زا ﻪﻛ دﻮﺷ ﻲﮕﻧر ﻪﻔﻟﺆﻣ ﻪﺳ
،Blue Green
و ﺖﺳا هﺪﺷ ﻞﻴﻜﺸﺗRed
ﻦﻴﺑ ماﺪﻛ ﺮﻫ و 0
ﺎﺗ 255 ﻲﻣ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﺪﻨﻛ . ﺮﻳدﺎﻘﻣ 0 ، 0 ، 0
ﺮﻳدﺎﻘﻣ و هﺎﻴﺳ ﮓﻧر لدﺎﻌﻣ 255
، 255 ، 255 ﮓﻧر لدﺎﻌﻣ
ﺖﺳا ﺪﻴﻔﺳ .
ﻲﮕﻧر يﺎﻀﻓ ﻚﻴﺗﺎﻤﺷ ﻞﻜﺷ ﻞﻜﺷ ردRGB
2 ﺖﺳا هﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ .
زا هدﺎﻔﺘﺳا دراﻮﻣ ﻲﺧﺮﺑ رد
يﺎﻀﻓ ﮓﻧر
CIELAB
ﻞﻳﺪﺒﺗ و ﻪﺑ RGB
L*a*b*
ﺰﻴﻧ
ﺖﺳا هﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ .
يﺎﻀﻓ فﻼﺧﺮﺑ ﮓﻧر يﺎﻀﻓ ،RGB
ﻪﺑ Lab
ﻪﻧﻮﮔ رﺎﻴﺴﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا هﺪﺷ ﻲﺣاﺮﻃ يا ﺎﺑ ﻚﻳدﺰﻧ
ﺖﺳا نﺎﺴﻧا ﻲﻳﺎﻨﻴﺑ .
ﺮﺘﻣارﺎﭘ و رﻮﻧ تﺪﺷ ياﺮﺑ L*
ﻦﻴﺑ ﻪﻛ ﻞﺴﻜﻴﭘ ﻲﻳﺎﻨﺷور 0
و ﻲﻜﺸﻣ لدﺎﻌﻣ 100
لدﺎﻌﻣ
ﺖﺳا رﻮﻧ ﻞﻣﺎﻛ سﺎﻜﻌﻧا .
ﺮﻳدﺎﻘﻣ دوﺪﺤﻣﺎﻧ a*
و ﺖﺳا
لدﺎﻌﻣ ﻲﻔﻨﻣ ﺮﻳدﺎﻘﻣ و ﺰﻣﺮﻗ ﮓﻧر لدﺎﻌﻣ ﺖﺒﺜﻣ ﺮﻳدﺎﻘﻣ ﺖﺳا ﺰﺒﺳ ﮓﻧر .
ﺮﻳدﺎﻘﻣ ﺮﻳدﺎﻘﻣ و ﺖﺳا دوﺪﺤﻣﺎﻧ b*
ﻲﺑآ ﮓﻧر لدﺎﻌﻣ ﻲﻔﻨﻣ ﺮﻳدﺎﻘﻣ و درز ﮓﻧر لدﺎﻌﻣ ﺖﺒﺜﻣ ﺖﺳا )
Leon et al., 2006
.(
ﻞﻜﺷ 2 - ﻲﮕﻧر يﺎﻀﻓ ﻚﻴﺗﺎﻤﺷ RGB
Fig. 2. RGB color space diagram.
٥٤
نارﺎﻜﻤﻫ و مﺪﻘﻣ ﻲﺑاﺮﻴﻣ :
ﺐﺷ لﺮﺘﻨﻛ رد نزا زﺎﮔ ﻲﻳارﺎﻛ آ هﺮﭘ
در ...
ﻞﻴﻠﺤﺗ و ﻪﻳﺰﺠﺗ ﻣآ يﺎﻫ
هداد يرﺎ ﺎﻫ ﻪﺑ ي ﺎﺑ هﺪﻣآ ﺖﺳد
مﺮﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا راﺰﻓا
SPSS 19.0
ﺪﺷ مﺎﺠﻧا . مﺮﻧ ﻦﻳا رد ﺮﺛا راﺰﻓا
ﻣارﺎﭘ ﺮﺘ ﺖﻈﻠﻏ يﺎﻫ گﺮﻣ ﺪﺻرد ﺮﺑ نﺎﻣز و
و ﺢﻄﺳ رد ﺮﻴﻣ
يرﺎﻣآ لﺎﻤﺘﺣا 1
ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ و هﺪﺷ ﻲﺳرﺮﺑ ﺪﺻرد يرﺎﻣآ يﺎﻫ
ﻪﺑ ﻲﻛﻮﺗ شور
) (Tukey-Kramer (HSD) test
ﺪﺷ مﺎﺠﻧا .
ﻪﺑ ندﻮﺑ لﺎﻣﺮﻧ ﻞﻴﻟد هداد
ﺎﻫ ﻞﻜﺷ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻪﺑ يزﺎﻴﻧ ﺖﺷاﺪﻧ دﻮﺟو
ﻲﺗﺎﻔﻠﺗ ﺪﻫﺎﺷ رﺎﻤﻴﺗ رد و ﺪﺸﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ
. ﻪﺑ شزادﺮﭘ رﻮﻈﻨﻣ
زا لﺎﺘﻴﺠﻳد ﻦﻴﺑرود ﻂﺳﻮﺗ هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻳوﺎﺼﺗ مﺮﻧ
راﺰﻓا
ImageJ 1.47v
ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا .
راﺰﺑا زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ اﺪﺘﺑا
Area
selection tools
راﻮﻧ رد ﻪﻛ مﺮﻧ راﺰﺑا
رد دراد دﻮﺟو راﺰﻓا
ﺲﻜﻋ ﺖﻤﺴﻗ ﺎﻫ ﺪﻧﺪﺷ اﺪﺟ لﻮﺼﺤﻣ زا ﻪﻨﻴﻣز يﺎﻫ .
ﺎﺑ ﺲﭙﺳ
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﺮﻳز زا هدﺎﻔﺘﺳا
Color-Space-Converter
ﺖﺤﺗ ﻪﻛ
ImageJ
ﻲﻣ رﺎﻛ ﺲﻜﻋ ،ﺪﻨﻛ ﻪﺑ ﺎﻫ
CIE XYZ
ﻪﺑ ﺲﭙﺳ و
L*a*b*
ﻞﻳﺪﺒﺗ ﺪﺷ ﺪﻧ .
ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺚﺤﺑ و ﺖﻈﻠﻏ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﺞﻳﺎﺘﻧ نزا زﺎﮔ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
ﺮﺑ يرادﺎﻨﻌﻣ ﺮﻴﺛﺄﺗ گﺮﻣ
ﻣو ورﻻ ﺮﻴ ﺐﺷ
هﺮﭘ رآ دراد د
) 001 / 0
= ،P
2
= ،df
238 / 330 = (F
ﻢﻫ رد ﻦﻴﻨﭼ
نﺎﻣز ﻣ يﺎﻫ ﻲﻨﻌﻣ ﺮﺛا ياراد نزا زﺎﮔ ﺰﻴﻧ ﻒﻠﺘﺨ يور راد
ورﻻ دراد ) 001 / 0
= ،P
4
= ،df
788 / 31
= (F
ﺮﺛا ﻲﻟو
ورﻻ يور ﻞﻣﺎﻋ ود ﻦﻳا ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺐﺷ
هﺮﭘ ﻲﻨﻌﻣ درآ يراد
دﻮﺒﻧ ) 05 / 0
>
،P
8
= ،df
983 / 2
= .(F
ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﺎﺑ
ﻣ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴ ﻫ رد نزا ﻪﻛ ﺪﺷ ﺺﺨﺸﻣ ﺎ ﺖﻈﻠﻏ
5 ﻲﭘ ﻲﭘ و ما
نﺎﻣز رد 90 ورﻻ رد ار تﺎﻔﻠﺗ ناﺰﻴﻣ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﻘﻴﻗد
دﺮﻛ دﺎﺠﻳا ﺶﻳﺎﻣزآ درﻮﻣ هﺮﺸﺣ )
لوﺪﺟ 2 .(
لوﺪﺟ 2 ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﻢﺠﻨﭘ ﻦﺳ ورﻻ ياﺮﺑ ﺪﻫد
ﺐﺷ ﻲﻨﻌﻳ نزا ﺖﻈﻠﻏ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ رد هﺮﭘ 5
ﻲﭘ ﻲﭘ ﺎﺑ ما
نزا نﺎﻣز ﺶﻳاﺰﻓا زا ﻲﻫد
15 ﻪﺑ 30 ، 45 ، 60 و 90 ﻪﻘﻴﻗد
گﺮﻣ ﺪﺻ رد و
زا ﺮﻴﻣ 67 / 59 ﻪﺑ 00 / 64 ، 67 / 77 ، 33 / 86 و
00 / 100 ﺖﻓﺎﻳ ﺶﻳاﺰﻓا ﺪﺻرد .
گﺮﻣ ﺪﺻرد ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ و
ﺮﻴﻣ
)
% 33 / 16 ( ﺐﺷ ﻢﺠﻨﭘ ﻦﺳ ورﻻ ياﺮﺑ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ درآ هﺮﭘ
ﺖﻈﻠﻏ 2 ﻲﭘ ﻲﭘ نﺎﻣز و ما 15
ﻲﻣ ﻪﻘﻴﻗد ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ و ﺪﺷﺎﺑ
ﺪﺻرد گﺮﻣ ﺮﻴﻣو ) 100 (%
ﺻ ﻞﻣﺎﻛ تﺎﻔﻠﺗ نآ رد ﻪﻛ ترﻮ
ﺮﮔ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﺖﺳا ﻪﺘﻓ ﺖﻈﻠﻏ
5 ﻲﭘ ﻲﭘ نﺎﻣز و ما 90
ﻲﻣ ﻪﻘﻴﻗد ﺪﺷﺎﺑ . ﺐﺷ ياﺮﺑ ﺰﻴﻧ نارﺎﻜﻤﻫ و ﻮﻠﻧاﻮﻴﻛ رد يﺪﻨﻫ هﺮﭘ
ﺖﺑﺎﺛ ﺖﻈﻠﻏ 5
ﻲﭘ ﻲﭘ رد ما ﺪﺻ گﺮﻣ ﺮﻴﻣو رد تاﺮﺸﺣ
ﺎﻣز ن يﺎﻫ 30 ، 60 ، 90 و 120 ﻪﺑ ﻪﻘﻴﻗد ﺐﻴﺗﺮﺗ 71 ، 68 ،
78 و 85 ﺪﻧدﺮﻛ شراﺰﮔ ﺪﺻرد .
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﻦﻳا رد ﻪﻛ ﺪﻫد
نزا نﺎﻣز ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﺑ ﺖﺑﺎﺛ ﺖﻈﻠﻏ ﻚﻳ خﺮﻧ ،ﻲﻫد
گﺮﻣ ﺮﻴﻣو ﻲﻣ ﺶﻳاﺰﻓا ﺰﻴﻧ ﺪﺑﺎﻳ
.
تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﮓﻧر ﻪﻧﻮﻤﻧ يﺎﻫ نزا زﺎﮔ ﺎﺑ رﺎﻤﻴﺗ ﻲﻃ ﺶﻤﺸﻛ
يﺎﻫرﻮﺘﻛﺎﻓ تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﮓﻧر
ﻲﺠﻨﺳ ) ،L*
و a*
(b*
ياﺮﺑ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﻫ تاﺮﻴﻴﻐﺗ و ﺪﺷ ﻲﺳرﺮﺑ نزا رﺎﻤﻴﺗ ﺮﺛا رد لﻮﺼﺤﻣ ي
ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ ياﺮﺑ ﺮﻳدﺎﻘﻣ ﻦﻳا )
ﺖﻟﺎﺣ ﺎﻫ ﻒﻠﺘﺨﻣ ي
و نزا ﺖﻈﻠﻏ نﺎﻣز
نزا ﻫد ﻲ ( ﺶﻤﺸﻛ ياﺮﺑ ﻪﺑ
ﺖﺳد ﺪﻣآ . ﺎﺑ
ﺮﺘﻣارﺎﭘ ﺮﻳدﺎﻘﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا يﺎﻫ
ﮓﻧر ﻲﺠﻨﺳ ) ،L*
و a*
(b*
ﻪﺑ و ﻪﻴﻟوا ﺖﻟﺎﺣ رد ﺶﻤﺸﻛ لﻮﺼﺤﻣ فﻼﺘﺧا ندروآ ﺖﺳد
نآ ﻪﺑ ﺮﻳدﺎﻘﻣ ﺎﺑ ﺎﻫ ﻲﻣ ،رﺎﻤﻴﺗ زا ﺪﻌﺑ هﺪﻣآ ﺖﺳد
ناﺰﻴﻣ ناﻮﺗ
ﺮﺘﻣارﺎﭘ ﺮﻫ تاﺮﻴﻴﻐﺗ
(∆L*, ∆a*, ∆b*)
ﺶﻳﺎﻣزآ رد ار يﺎﻫ
دﺮﻛ نﺎﻴﺑ ﻪﺘﻓﺮﮔ ترﻮﺻ .
ﺮﻳدﺎﻘﻣ ﺮﺘﻣارﺎﭘ يﺎﻫ ﻲﮕﻧر ﻪﻧﻮﻤﻧ يﺎﻫ
ﺶﻤﺸﻛ رد ﺖﻟﺎﺣ ياﺮﺑ ﻪﻴﻟوا ،L*
وa*
ﻪﺑb*
ﺐﻴﺗﺮﺗ
60.778
،
-4.821
و
18.9229
ﺖﺳا .
تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﻲﮕﻧر ﺮﺘﻣارﺎﭘ ﺶﻤﺸﻛ لﻮﺼﺤﻣ ردL*
ﻞﻜﺷ 3 ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺖﻈﻠﻏ ﺎﻫ و نﺎﻣز ﺎﻫ ي نزا ﻫد ﺮﺑ ار ﻲ
ﺮﻴﻴﻐﺗ ﮓﻧر ﻲﻳﺎﻨﺷور ناﺰﻴﻣ ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ،(L*)
ﺪﻫد . ﻦﻳا رد
ﺮﻳدﺎﻘﻣ ﻞﻜﺷ رﺎﻤﻴﺗ زا ﺪﻌﺑ و ﻞﺒﻗ لﻮﺼﺤﻣ ياﺮﺑ L*
نزا
ﻦﻴﻴﻌﺗ هﺪﺷ نآ تاﺮﻴﻴﻐﺗ و
(∆L*)
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ .
ﺎﺑ
ﻲﻣ ﻞﻜﺷ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻪﻛ ﺖﻓﺮﮔ ﻪﺠﻴﺘﻧ ناﻮﺗ
ﻲﻠﻛ ﺖﻟﺎﺣ رد
ﺖﻈﻠﻏ رد ﺶﻤﺸﻛ ﮓﻧر ﻲﻳﺎﻨﺷور تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﺮﺗﻻﺎﺑ يﺎﻫ
ﺖﺳا ﺮﺘﺸﻴﺑ نزا .
ﻩﺮﺸﺣ ﻦﻤﺠﻧﺍ ﻪﻣﺎﻧ ،ﻥﺍﺮﻳﺍ ﻲﺳﺎﻨﺷ
٣٦ ) : ١ ( ، ١٣٩٥
٥٥
تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﻲﮕﻧر ﺮﺘﻣارﺎﭘ ﺶﻤﺸﻛ لﻮﺼﺤﻣ ردa*
ﻞﻜﺷ 4 ﺖﻈﻠﻏ ﺮﻴﺛﺄﺗ نﺎﻣز و ﺎﻫ
نزا يﺎﻫ ﺮﺑ ار ﻲﻫد
ﺮﻴﻴﻐﺗ ﮓﻧر يﺰﻣﺮﻗ ناﺰﻴﻣ ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ،(a*)
ﺪﻫد . ﻦﻳا رد
ﻞﻜﺷ ﺮﻳدﺎﻘﻣ رﺎﻤﻴﺗ زا ﺪﻌﺑ و ﻞﺒﻗ لﻮﺼﺤﻣ ياﺮﺑ a*
نزا
نآ تاﺮﻴﻴﻐﺗ و هﺪﺷ ﻦﻴﻴﻌﺗ
(∆a*)
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ .
ﺎﺑ
ﻲﻣ ﻞﻜﺷ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻪﻛ ﺖﻓﺮﮔ ﻪﺠﻴﺘﻧ ناﻮﺗ
ﺖﻈﻠﻏ ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﺑ
تاﺮﻴﻴﻐﺗ ،نزا ﮓﻧر رد يﺰﻣﺮﻗ
ﺶﻤﺸﻛ لﻮﺼﺤﻣ ﺮﺘﺸﻴﺑ
ﻲﻣ دﻮﺷ . ﺖﻈﻠﻏ رد ﺖﺳا ﺖﺑﺎﺛ ًﺎﺒﻳﺮﻘﺗ ﺮﺘﻣارﺎﭘ ﻦﻳا ﻢﻛ يﺎﻫ
.
تاﺮﻴﻴﻐﺗ
ﻲﮕﻧر ﺮﺘﻣارﺎﭘ ﺶﻤﺸﻛ لﻮﺼﺤﻣ ردb*
ﻞﻜﺷ رد 5
ﺖﻈﻠﻏ ﺮﻴﺛﺄﺗ نﺎﻣز و ﺎﻫ
نزا يﺎﻫ ﺮﺑ ﻲﻫد
ﺮﻴﻴﻐﺗ ﮓﻧر يدرز ناﺰﻴﻣ نﺎﺸﻧ ،(b*)
ﺖﺳا هﺪﺷ هداد .
رد ﺮﻳدﺎﻘﻣ ﻞﻜﺷ ﻦﻳا ﺪﻌﺑ و ﻞﺒﻗ لﻮﺼﺤﻣ ياﺮﺑb*
رﺎﻤﻴﺗ زا اﺮﻴﻴﻐﺗ و هﺪﺷ ﻦﻴﻴﻌﺗ نزا نآ ت
(∆b*)
ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ
ﺖﺳا هﺪﺷ .
ﻲﻣ ﻞﻜﺷ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻪﻛ ﺖﻓﺮﮔ ﻪﺠﻴﺘﻧ ناﻮﺗ
تاﺮﻴﻴﻐﺗ ،نزا ﺖﻈﻠﻏ ﺶﻳاﺰﻓا ﮓﻧر رد يدرز
لﻮﺼﺤﻣ
ﻲﻣ ﺶﻳاﺰﻓا ﺶﻤﺸﻛ ﺪﺑﺎﻳ
.
لوﺪﺟ 2 - ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﻣﻴ ﮕﻧﺎ ﻴ ﻦ ﺪﺻرد گﺮﻣ ﺮﻴﻣو ) رﺎﻴﻌﻣ يﺎﻄﺧ±
( ورﻻ ﺐﺷ هﺮﭘ درآ نزا زﺎﮔ ﺎﺑ هﺪﺷ رﺎﻤﻴﺗ
Table 2. Mean percentage mortality (± standard error) of E. kuehniella larvae treated with ozone.
)ime (min
Concentration (ppm)
2 3 5
15 16.33± 3.78a 46.33 ± 6.50cd 59.67± 4.04cd
30 23.00±/4.00ab 52.33 ± 6.11cd 64.00±5.00de
45 25.33± 6.50ab 54.67±9.45cd 77.67±4.04ef
60 29.00±7.00ab 56.67 ±6.50de 86.33 ± 5.13ef
90 34.00± 6.57bc 66.33± 3.21de 100.00±0.00f
كﺮﺘﺸﻣ فوﺮﺣ ﺎﺑ داﺪﻋا نزا ﺖﻈﻠﻏ و نﺎﻣز تﻻﺎﺣ ﻲﻣﺎﻤﺗ رد
ﻲﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ياراد ﻲﻫد ﻲﻤﻧ ﻲﻛﻮﺗ نﻮﻣزآ ﺎﺑ راد
ﺪﻨﺷﺎﺑ )
P > 0.05
.(
The means in followed by the same letters are not differ significantly (p < 0.05) as determined by Tuky’s tests.
ﻞﻜﺷ 3 - ﮓﻧر ﻲﻳﺎﻨﺷور ﺮﺘﻣارﺎﭘ ﺮﺑ نزا ﺮﻴﺛﺄﺗ
*) (L
ﺶﻤﺸﻛ لﻮﺼﺤﻣ رد .
Fig. 3. Effect of ozone on (L*) in raisin.
٥٦
نارﺎﻜﻤﻫ و مﺪﻘﻣ ﻲﺑاﺮﻴﻣ :
ﺐﺷ لﺮﺘﻨﻛ رد نزا زﺎﮔ ﻲﻳارﺎﻛ درآ هﺮﭘ
...
ﻞﻜﺷ 4 - ﮓﻧر يﺰﻣﺮﻗ ﺮﺘﻣارﺎﭘ ﺮﺑ نزا ﺮﻴﺛﺄﺗ )
(a*
ﺶﻤﺸﻛ لﻮﺼﺤﻣ رد .
Fig. 4. Effect of ozone on (a*) in raisin.
ﻞﻜﺷ 5 - ﮓﻧر يدرز ﺮﺘﻣارﺎﭘ ﺮﺑ نزا ﺮﻴﺛﺄﺗ )
(b*
ﺶﻤﺸﻛ لﻮﺼﺤﻣ رد
Fig. 5. Effect of ozone on (b*) in raisin.
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻲﺴﺣ نﻮﻣزآ ﺞﻳﺎﺘﻧ يﺎﻫ
ﺎـﺑ رﺎـﻤﻴﺗ ﻲـﻃ ﺶﻤﺸﻛ
نزا زﺎﮔ ﺖﻈﻠﻏ رد نزا رﺎﻤﻴﺗ ﺮﺛا يﺎﻫ
2 ، 3 و 5 ﻲﭘ ﻲﭘ و ما
نﺎﻣز يﺎﻫ 15 ، 30 ، 45 ، 60 و 90 ﺑ ﻪﻘﻴﻗد ﻲﮔﮋﻳو ﺮ يﺎﻫ
شﺮﻳﺬﭘ و يدﺮﺗ ،ﻲﺘﻔﺳ ،ﻲﺷﺮﺗ ،ﻲﻨﻳﺮﻴﺷ ،ﮓﻧر ،ﺎﻣورآ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻲﻠﻛ ﻪﺑ ،بﺎﻳزرا هوﺮﮔ ﻂﺳﻮﺗ ﺶﻤﺸﻛ يﺎﻫ
ﻪﻠﻴﺳو
ﺪﺷ ﻦﻴﻴﻌﺗ ﻲﺴﺣ نﻮﻣزآ .
ﺮﺑ ﻲﺴﺣ صاﻮﺧ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ يا
نآ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ و ﺶﻤﺸﻛ لﻮﺼﺤﻣ ﺮﺑ ﺎﻫ
ﻲﻛﻮﺗ نﻮﻣزآ سﺎﺳا لوﺪﺟ رد
3 اد نﺎﺸﻧ ﺖﺳا هﺪﺷ هد .
لوﺪﺟ ﻦﻳا رد داﺪﻋا
1 ﺎﺗ 7 تﺪﺷ و ناﺰﻴﻣ ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ار ﻲﮔﮋﻳو ﺮﻫ
ﺪﻨﻫد .
ﻪﻛ ﻪﭼﺮﮔا ﻞﻣﺎﻋ
نزا نﺎﻣز و ﺖﻈﻠﻏ يﺎﻫ ﮓﻧر ﺮﺑ ﻲﻫد
لﻮﺼﺤﻣ رد هﺪﺷ دﺎﺠﻳا تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﺮﺛا ﺎﻣا ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد ﺮﺛا
ﻧ سﻮﺴﺤﻣ ﮓﻧر ﻦﺘﺷاد ﺖﺳد رد ﺎﺑ ﺎﻬﻨﺗ و هدﻮﺒ
مﺮﻧ ﺲﻜﻋ ﻲﺼﺼﺨﺗ يﺎﻫراﺰﻓا ﻲﻣ يرادﺮﺑ
يور ﺖﻔﮔ ناﻮﺗ
ﺗ ﻲﻤﻛ ﻲﻠﺻا و يا ﻪﻳﺎﭘ ﮓﻧر ﺎﺑ ﻪﻛ هدﺮﻛ دﺎﺠﻳا تاﺮﻴﻴﻐ
ﻢﺸﭼ ﻲﻤﻧ هﺪﻳد ﺢﻠﺴﻣﺮﻴﻏ دﻮﺷ
، ﻢﻫ نﺎﻣز و ﺖﻈﻠﻏ ﻦﻴﻨﭼ
ﻩﺮﺸﺣ ﻦﻤﺠﻧﺍ ﻪﻣﺎﻧ ،ﻥﺍﺮﻳﺍ ﻲﺳﺎﻨﺷ
٣٦ ) : ١ ( ، ١٣٩٥
٥٧
نزا رد ﻲﻫد يدﺮﺗ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻲﺘﻔﺳ و ﺮﺛا ﺶﻤﺸﻛ يﺎﻫ
ﻲﻨﻌﻣ ﻪﺘﺷاﺪﻧ يراد ﺪﻧا
. ﻞﻣﺎﻋ ﻦﻳا ،ﺎﻣورآ صاﻮﺧ ﺮﺑ ﺎﻫ
ﺮﺛا ﻲﻠﻛ شﺮﻳﺬﭘ و ﻲﺷﺮﺗ ،ﻲﻨﻳﺮﻴﺷ ﻲﻨﻌﻣ
يرﻮﻃ ﺪﻧراد راد
ﻲﻣ ﺚﻋﺎﺑ ﻪﻛ ﻮﻣزآ رد ﺪﻧﻮﺷ
هوﺮﮔ رد ﻲﻛﻮﺗ ن ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
ﺪﻧﺮﻴﮕﺑ راﺮﻗ .
ﻲﻠﻛ ﺖﻟﺎﺣ رد ﻲﻣ
ﻪﻛ ﺖﻓﺮﮔ ﻪﺠﻴﺘﻧ ناﻮﺗ
ﻓا ﺎﺑ ﺶﻤﺸﻛ ياﺮﺑ نﺎﻣز ﺶﻳاﺰﻓا و نزا ﺖﻈﻠﻏ ﺶﻳاﺰ
نزا ﻲﻣ ﺶﻫﺎﻛ لﻮﺼﺤﻣ ﻲﻠﻛ شﺮﻳﺬﭘ ﻲﻫد ﺪﺑﺎﻳ
. ﻪﻛ يرﻮﻃ
ﺖﻈﻠﻏ رد ﺖﻴﻔﻴﻛ ﺶﻫﺎﻛ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ 5
ﻲﭘ ﻲﭘ نﺎﻣز و ما 90
ﻳﺮﺘﻤﻛ و ﻪﻘﻴﻗد ﺖﻈﻠﻏ رد لﻮﺼﺤﻣ ﺖﻴﻔﻴﻛ ﺶﻫﺎﻛ ﻦ
2 ﻲﭘ
ﻲﭘ نﺎﻣز و ما 15
ﺖﺳا ﻪﻘﻴﻗد .
ﻪﺑ زﺎﮔ ﺎﺑ رﺎﻤﻴﺗ ﻲﻠﻛ رﻮﻃ
ا ﺶﻤﺸﻛ يﻮﺑ و ﺮﻄﻋ يور ﺮﺑ ،نزا ﺪﻨﺗ يﻮﺑ ﺖﻠﻋ ﻪﺑ نز
ﻲﻣ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻲﻤﻛ ﻞﻴﻟد ﻪﺑ ﻢﻫ ﺪﻨﻳﺎﺷﻮﺧﺎﻧ يﻮﺑ ﻦﻳا ﻪﻛ دراﺬﮔ
ﻪﺑ نزا زﺎﮔ ندﻮﺑ راﺪﻳﺎﭘﺎﻧ ﺖﻓر ﺪﻫاﻮﺧ ﻦﻴﺑ زا نﺎﻣز روﺮﻣ
.
نارﺎﻜﻤﻫ و زﺪﻨﻣ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺎﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻦﻳا ﻪﻛ )
2003 ( نﺎﻴﺑ ﻪﻛ
دﻮﻤﻧ ﻲﻣ نزا زا ﺪﻧ چرﺎﻗ و تﺎﻓآ لﺮﺘﻨﻛ ياﺮﺑ ناﻮﺗ
يﺎﻫ
دﻮﺟﻮﻣ دﺮﻛ هدﺎﻔﺘﺳا يرﺎﺒﻧا تﻻﻮﺼﺤﻣ يور ﻖﺑﺎﻄﺗ ،
دراد . اﺮﻳز ﺗ نزا ﻲﻨﻌﻣ ﺮﻴﺛﺄ يرﺎﺒﻧا داﻮﻣ ﺖﻴﻔﻴﻛ ﺮﺑ يراد
دراﺪﻧ )
Mendez et al., 2003
(.
لوﺪﺟ 3 - ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ) رﺎﻴﻌﻣ فاﺮﺤﻧا±
( نزا زﺎﮔ ﺎﺑ رﺎﻤﻴﺗ زا ﺲﭘ ﺶﻤﺸﻛ لﻮﺼﺤﻣ ﻲﺴﺣ ﻲﺑﺎﻳزرا
Table 3. The mean (± standard diviation) of raisin after treatment with ozone.
General admission Stiffness
Fragility Acerbity
Sweet Color
Aroma Time
(min) Concentration
(ppm)
6.50 ± 0. 83 a 4.67 ± 1. 03 a
3.87 ± 1.26a 3.83 ± 1.43a
4.50 ± 1. 21 a 6.67 ± 0.21a
5.83 ± 1.16a Control
6.33 ± 1.40a 4.50 ± 0. 83a
3.33 ± 0.12a 3.09 ± 1.06a
4.08 ± 1. 47a 6.62 ± 0.09a
5.67 ± 0.89a 15
2 30 5.17 ± 0.83 ab 6.52 ± 1.03a 4.82 ± 1. 51a 3.15 ± 1.21a 2.17 ± 0.72a 3.83 ± 0.98a 5.67 ± 1. 03a 5.33 ± 0. 81a 4.17 ± 0. 75a
3.83 ± 0.40a 3.40 ± 0.89a
4.33 ± 1. 16 a 6.50 ± 1.16 a
4.50 ± 1.21 ab 45
4.50 ± 0. 86b 4.50 ± 1. 04a
3.00 ± 1.09a 3.67 ± 0.21a
4.83 ± 0.97a 6.62 ± 0.61 a
4.17 ± 1.95 ab 60
4.87 ± 1. 26b 3.33 ± 1.71a
3.33 ± 0.98a 3.83 ± 1.16a
4.62 ± 1. 02a 6.33 ± 1.97 a
3.83 ± 1.21ab 90
5.67 ± 0. 51 ab 3.33 ± 0.81a
3.62 ± 1.22a 3.33 ± 0.04a
4.83 ± 0. 47a 6.33 ± 1.01 a
4.33 ± 1.16 ab 15
3 30 4.17 ± 0.81 ab 5.83 ± 1.03a 4.45 ± 1. 51 a 3.17 ± 1.81a 3.83 ± 1.98a 4.17 ± 1. 72a 5.17 ± 0. 81 a 4.50 ± 0. 12 b 4.50 ± 1. 37a
2.87 ± 0.82a 3.62 ± 0.51a
4.17 ± 1. 16 a 6.17 ± 0.51 a
3.50 ± 1.04 b 45
4.33 ± 1. 81 b 3.60 ± 1. 21a
3.83 ± 0.16a 3.50 ± 1.21a
4.33 ± 1. 97 a 6.83 ± 1.43 a
2.40 ± 1.16 c 60
4.00 ± 0. 04 b 4.33 ± 0. 81a
2.75 ± 1.11a 3.82 ± 0.03a
4.82 ± 1. 04 a 6.17 ± 047 a
2.33 ± 0.97 c 90
5.83 ± 0. 75 ab 4.00 ± 1. 26a
3.83 ± 0.49a 3.17 ± 1.51a
4.05 ± 1. 50 a 6.50 ± 1.22 a
3.67 ± 0.33 b 15
5 30 3.33 ± 1.22 bc 6.17 ± 1.60 a 4.82 ± 0. 94 a 3.33 ± 1.03a 3.83 ± 0.15a 3.83 ± 1. 80a 4.83 ± 1. 26b 4.50 ± 0. 75b 4.33 ± 1. 67a
3.00 ± 1.19a 3.30 ± 1.42a
4.17 ± 1. 16 a 6.45 ± 0.98 a
2.77 ± 0.51 bc 45
4.54 ± 0. 75b 3.50 ± 1. 83a
3.17 ± 1.75a 3.17 ± 0.21a
4.93 ± 0. 83 a 6.50 ± 1.04 a
2.17 ± 0.75 c 60
4.17 ± 1. 61b 4.17 ± 1. 75a
3.33 ± 0.80a 5.08 ± 0.81a
4.50 ± 0. 12 a 5.93 ± 1.03 a
2.82 ± 1.03 bc 90
كﺮﺘﺸﻣ فوﺮﺣ ﺎﺑ داﺪﻋا نزا ﺖﻈﻠﻏ و نﺎﻣز تﻻﺎﺣ ﻲﻣﺎﻤﺗ رد
ﻲﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ياراد ﻲﻫد ﻲﻤﻧ ﻲﻛﻮﺗ نﻮﻣزآ ﺎﺑ راد
ﺪﻨﺷﺎﺑ )
P > 0.05
.(
The means in followed by the same letters are not differ significantly (p < 0.05) as determined by Tuky’s tests.
ﭻﻴﻫ ،يرﺎﺒﻧا تﺎﻓآ ﻪﻴﻠﻋﺮﺑ ﻦﻴﺧﺪﺗ ﻂﻳاﺮﺷ ﺖﺤﺗ
ﻲﺑ ﺖﻧﺎﮕﻴﻣﻮﻓ ﻢﻛ و رﺮﺿ
و نﺎﺴﻧا ياﺮﺑ يﺮﻄﺧ
ﻂﻴﺤﻣ ﻲﻨﻴﺧﺪﺗ مﻮﻤﺳ زا ﻚﻳ ﺮﻫ و دراﺪﻧ دﻮﺟو ﺖﺴﻳز
ﻲﺘﺳﺎﻛ ياراد فﺮﺼﻣ نﺪﺷ دوﺪﺤﻣ ﺐﺒﺳ ﻪﻛ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻲﻳﺎﻫ
نآ ﻲﻣ ﺎﻫ ﻠﺑ رﺎﻴﺴﺑ ﺖﺳﺮﻬﻓ زا هزوﺮﻣا اﺬﻟ ،ددﺮﮔ ﺪﻨ
ﺖﻧﺎﮕﻴﻣﻮﻓ ﺎﻬﻧآ زا يدوﺪﻌﻣ داﺪﻌﺗ ﺎﻬﻨﺗ ﻞﺒﻗ ﻪﻫد ود رد ﺎﻫ
ﻲﻗﺎﺑ ﻦﻳﺰﮕﻳﺎﺟ و ﺖﺳا هﺪﻧﺎﻣ ﻪﻳﺎﭘ ﺮﺑ ﺪﻳﺎﺑ ﺪﻳﺪﺟ يﺎﻫ
يژﻮﻟﻮﻨﻜﺗ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻞﻣﺎﺷ ﻪﻛ ﺪﻧﺮﻴﮔ راﺮﻗ ﻲﻳﺎﻫ
شور ﻣ و هدﺎﺳ يﺎﻫ ﺆ
ﺪﻨﺷﺎﺑ ﺮﺛ )
Navarro, 2006
.(
رد ﻦﻴﺑ
ﻣ و ﺞﻳار ﻲﻨﻴﺧﺪﺗ مﻮﻤﺳ ﺆ
ﻞﻴﺘﻣ ،يرﺎﺒﻧا تﺎﻓآ ﻪﻴﻠﻋ ﺮﺑ ﺮﺛ
و ﺪﻳﺎﻣوﺮﺑ هﮋﻳو ﺖﻴﻤﻫا زا ﻦﻴﺴﻛﻮﺘﺴﻓ
ﻪﻛ ﺪﻧرادرﻮﺧﺮﺑ يا
ﻲﺒﻳﺎﻌﻣ و ﺎﻳاﺰﻣ ياراد ﺰﻴﻧ تﺎﺒﻴﻛﺮﺗ ﻦﻳا زا ﻚﻳ ﺮﻫ
ﻲﻣ هﻮﻴﻣ ﻢﻌﻃ و ﮓﻧر رد ﻪﻠﻤﺟ زا ،ﺪﻨﺷﺎﺑ ﺮﮕﻳد و ﺎﻫ
تﻻﻮﺼﺤﻣ ﺗ يزروﺎﺸﻛ
ﺄ ﺪﻧراد ﺮﻴﺛ )
Fields et al., 2002
( و
٥٨
نارﺎﻜﻤﻫ و مﺪﻘﻣ ﻲﺑاﺮﻴﻣ :
ﺐﺷ لﺮﺘﻨﻛ رد نزا زﺎﮔ ﻲﻳارﺎﻛ درآ هﺮﭘ
...
ﻒﻴﻃ هدﺮﺘﺴﮔ ﺖﻣوﺎﻘﻣ زوﺮﺑ ﺐﺒﺳ ﻪﺑ ﺰﻴﻧ ﻦﻴﺴﻛﻮﺘﺴﻓ ﻧﺎﻬﺟ ﻪﺻﺮﻋ رد تاﺮﺸﺣ زا ﻲﻌﻴﺳو لﻮﻃ ندﻮﺑ ﻲﻧﻻﻮﻃ ،ﻲ
ﺗ ﺖﻠﻋ ﻪﺑ ﺰﻴﻧ و نﻮﻴﺳﺎﮕﻴﻣﻮﻓ هرود ﺄ
يور بﺮﺨﻣ ﺮﻴﺛ
نژ دﺎﺠﻳا و نﻮﻴﺳﺎﮕﻴﻣﻮﻓ ﻲﻳاﺮﺟا ﻞﻣاﻮﻋ يﺎﻫ
يرﺎﺠﻨﻫﺎﻧ ﻬﻧآ رد ﻲﻜﻴﺘﻧژ يﺎﻫ
ار ﻲﺗادﺎﻘﺘﻧا دﺮﺑرﺎﻛ ﺮﻈﻧ زا ﺎ
ﻪﺑ ﺑ ﻦﻴﺼﺼﺨﺘﻣ و دراد لﺎﺒﻧد ﻪ
ﻦﺘﻓﺎﻳ ﻲﭘ رد يﺪﺟ رﻮﻃ
ﻦﻴﺸﻧﺎﺟ ﺐﺳﺎﻨﻣ يﺎﻫ ﺖﻧﺎﮕﻴﻣﻮﻓ ود ﻦﻳا ياﺮﺑ يﺮﺗ
ﻲﻣ ﺷﺎﺑ ﺪﻨ )
(Rajendran & Muralidharan, 2005
.
ﻪﺑ ﺐﺷ رد يورﻻ ﺮﺧآ ﻦﻴﻨﺳ رد ﻲﻠﻛ رﻮﻃ درآ هﺮﭘ
ﻪﺑ ﻲﺴﻔﻨﺗ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﺶﻳاﺰﻓا و هﺮﺸﺣ ﻪﺜﺟ نﺪﺷ گرﺰﺑ ﺖﻠﻋ
ﻲﻣ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻢﻫ نزا ﻪﺑ ورﻻ ﺖﻴﺳﺎﺴﺣ ،نآ دﻮﺷ
. و ﻮﻠﻧاﻮﻴﻛ
لﺎﺳ رد نارﺎﻜﻤﻫ 2014
ﻞﺣاﺮﻣ نداد راﺮﻗ زا ﺪﻌﺑ
ﺐﺷ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺪﻨﻫ هﺮﭘ
)
Plodia interpunctella
( رد
نزا ﻒﻠﺘﺨﻣ ورﻻ ﻪﻛ ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ ﻪﺠﻴﺘﻧ ﻲﻫد
17 ﺖﻠﻋ ﻪﺑ هزور
خﺮﻧ ،گرﺰﺑ ﻪﺜﺟ و نﺪﺑ ﺢﻄﺳ ﺶﻳاﺰﻓا گﺮﻣ
ﺮﻴﻣو
ورﻻ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ يﺮﺗﻻﺎﺑ 5
و 12 ﺖﻈﻠﻏ رد هزور و ﺎﻫ
نﺎﻣز ﺖﺷاد ﻪﺑﺎﺸﻣ يﺎﻫ )
Keivanloo et al., 2014
( .
ﺶﻫوﮋﭘ زا ﻞﺻﺎﺣ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺎﺑ ﺮﺿﺎﺣ ﺞﻳﺎﺘﻧ نارﺎﻜﻤﻫ و ﺰﻠﻛ
ﻢﻫ ﺰﻴﻧ اد ﻲﻧاﻮﺧ ﺖﺷ
. ﻢﻫ نآ ﻦﻴﻨﭼ نداد راﺮﻗ زا ﺲﭘ ﺎﻫ
ﺐﺷ ﺖﻈﻠﻏ رد يﺪﻨﻫ هﺮﭘ 5
ﻲﭘ ﻲﭘ نﺎﻣز و نزا ما 3
ﻪﻛ ﺪﻨﺘﻓﺎﻳرد ،ﺖﻋﺎﺳ گﺮﻣ
ﺮﻴﻣو ﻪﻠﺣﺮﻣ رد ي
ﺐﺷ ﻲﮔﺪﻧز ﻞﺣاﺮﻣ ﺮﻳﺎﺳ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ يورﻻ خﺮﻧ يﺪﻨﻫ هﺮﭘ
دراد يﺮﺗﻻﺎﺑ )
Kells et al., 2001
.(
رد ﻦﻴﻜﺗزا و ﺮﺒﻜﻴﺸﻳا
لﺎﺳ 2009 رد يورﻻ ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻪﻛ ﺪﻨﺘﻓﺎﻳ
Tribolium
confusum du Val.
ﺎﺑ 31 / 86 ﺪﺻرد گﺮﻣ ﺮﻴﻣو ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ
دراد ﺪﺷر ﻞﺣاﺮﻣ ﺮﻳﺎﺳ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ار نزا ﻪﺑ ﺖﻴﺳﺎﺴﺣ
)
Isikber and Oztekin, 2009
.(
تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
ﻲﻣ تﺎﻓآ رﺎﻤﻴﺗ ياﺮﺑ ﻲﮔﺪﻧز ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻦﻳﺮﺘﻬﺑ ﻪﻛ ﺖﻔﮔ ناﻮﺗ
رﺎﺒﻧا رد ﺖﺳا يورﻻ ﻪﻠﺣﺮﻣ ،ﻲﻳاﺬﻏ داﻮﻣ يﺎﻫ .
ﻦﻳا اﺮﻳز
ﺖﻴﺳﺎﺴﺣ زا ﻞﺣاﺮﻣ ﺮﻳﺎﺳ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻲﮔﺪﻧز زا ﻪﻠﺣﺮﻣ ﺖﺳا رادرﻮﺧﺮﺑ نزا زﺎﮔ ﺮﺑاﺮﺑ رد يﺮﺘﺸﻴﺑ .
ياﺮﺑ
ﺐﺷ هﺮﭘ نزا نﺎﻣز ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ رد درآ ﻲﻨﻌﻳ ﻲﻫد
90 د ﻪﻘﻴﻗ نزا ﺖﻈﻠﻏ ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﺑ
زا 2 ﻪﺑ 3 و 5 ﻲﭘ ﻲﭘ ما
ﺪﺻرد گﺮﻣ ﻣو زا ﺰﻴﻧ ﺮﻴ 38
ﻪﺑ 78 و 100 ﺶﻳاﺰﻓا ﺪﺻرد
ﺖﻓﺎﻳ . ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﻦﻳا ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﺑ ﺖﺑﺎﺛ نﺎﻣز ﻚﻳ رد ﻪﻛ ﺪﻫد
نزا ﺖﻈﻠﻏ خﺮﻧ ،ﻲﻫد
گﺮﻣ ﻣو ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺶﻳاﺰﻓا ﺰﻴﻧ ﺮﻴ .
نﺎﻴﺑ ﻪﻛ ﻦﻴﻘﻘﺤﻣ ﺮﻳﺎﺳ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺎﺑ ﺖﺳا ﻖﺒﻄﻨﻣ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻦﻳا ﻧ زا ﺪﻧدﻮﻤﻧ ﺗ نﺎﻣز و نزا زﺎﮔ زا هدﺎﻔﺘﺳا راﺪﻘﻣ ﺮﻈ
ﺄ نآ ﺮﻴﺛ
ﻪﻧﻮﮔ ﻦﻴﺑ رد هﺪﺷ رﺎﻤﻴﺗ تاﺮﺸﺣ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
توﺎﻔﺗ دراد دﻮﺟو ﻲﻳﺎﻫ )
Isikber and Oztekin, 2009
.(
ورﻻ ﺐﺷ يﺎﻫ ﻖﻤﻋ رد ﻪﻛ يﺪﻨﻫ هﺮﭘ
60 ﻲﺘﻧﺎﺳ يﺮﺘﻣ
هﺪﺷ هداد راﺮﻗ ترذ يﺎﻫرﺎﺒﻧا رد لﻮﺼﺤﻣ تﺪﻣ ،ﺪﻧدﻮﺑ
ﺖﻈﻠﻏ ضﺮﻌﻣ رد زور ﻪﺳ 50
ﻲﭘ ﻲﭘ ما راﺮﻗ نزا زا
تﺎﻔﻠﺗ و ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ 100
ﻪﺑ ار ﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ ﺪﺻرد ﺖﺷاد هاﺮﻤﻫ
)
Kells et al., 2001
.(
مﺎﻤﺗ ،ﺖﻋﺎﺳ ﺞﻨﭘ تﺪﻣ رد زﺎﮔ ﻦﻳا
ﻲﮔﺪﻧز ﻪﺧﺮﭼ ﻞﺣاﺮﻣ
Cadra cautella Walker.
ﺑ ار ﻪ رﻮﻃ
100 دﺮﺑ ﻦﻴﺑ زا ﺪﺻرد )
Isikber and Oztekin, 2009
.(
ﺖﻧﺎﮕﻴﻣﻮﻓ ﺮﮕﻳد ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد نزا زا ﺎﻫ
ﻞﻴﺘﻣ ﻪﻠﻤﺟ
ﻢﻛ تاﺮﺛا ﺪﻳﺎﻣوﺮﺑ يﺮﺗ
ﻲﻜﻴﺘﭙﻟﻮﻧﺎﮔرا تﺎﻴﺻﻮﺼﺧ يور
ﻻﻮﺼﺤﻣ و نﻮﺴﺗرﺎﭽﻳر ﺮﻈﻧ ﻖﺒﻃ اﺮﻳز دراد يزروﺎﺸﻛ ت
تور ) 1966 ( ﻞﻴﺘﻣ ﺪﻧدﻮﻤﻧ نﺎﻴﺑ ﻪﻛ نﺎﻘﻘﺤﻣ ﺮﮕﻳد و
وﺮﺑ ﻮﻴﻣ ﻢﻌﻃ و ﮓﻧر يور ﺪﻳﺎﻣ ه
ﻦﻳا زا ﺎﻬﻧآ رد ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫ
ﻣ ﺖﺳا هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا زﺎﮔ ﺆ
ﺖﺳا ﺮﺛ . ﻖﻴﻘﺤﺗ رد ﻪﻛ ﻪﭼﺮﮔا
ﻲﻜﻴﺘﭙﻟﻮﻧﺎﮔرا تﺎﻴﺻﻮﺼﺧ زا ﻲﺧﺮﺑ يور نزا زﺎﮔ ﺮﺿﺎﺣ ﺗﺄ ﺖﺷاد ﺮﻴﺛ )
Claypool and Vines1956; Richardson and
Roth, 1966
.(
ﻪﻠﻤﺟ زا تﺎﻴﺻﻮﺼﺧ ﺮﻳﺎﺳ رد ﺎﻣا ،ﮓﻧر
ﻲﺘﻔﺳ و يدﺮﺗ ا ﺶﻤﺸﻛ
ﺗ ﻦﻳ ﺄ ﻲﻨﻌﻣ ﺮﻴﺛ دﻮﺒﻧ راد . ﻦﻳا زا ور
ﺘﺳا ﻂﻴﺤﻣ ﺎﺑ رﺎﮔزﺎﺳ و ﻪﻧاﺪﻨﻤﺷﻮﻫ هدﺎﻔ نزا زﺎﮔ زا ﺖﺴﻳز
رد ﺪﻳﺎﻣوﺮﺑ ﻞﻴﺘﻣ ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد يرﺎﺒﻧا تﺎﻓآ لﺮﺘﻨﻛ ياﺮﺑ ﻲﺒﺴﻧ ﺖﻴﻟﻮﺒﻘﻣ زا و هدﻮﺑ يﺮﺘﻤﻛ تادﺎﻘﺘﻧا ضﺮﻌﻣ ﻲﻣ ﺖﺳا رادرﻮﺧﺮﺑ ﻲﻓﺮﻌﻣ ﺎﺗ ﻲﺒﺳﺎﻨﻣ رﺎﻜﻫار ﺪﻧاﻮﺗ
هﺪﻳا ﺖﻧﺎﮕﻴﻣﻮﻓ دﻮﺷ رﻮﻈﻨﻣ لآ
.
