Iranian Journal of Soil and Water Research ISNN: 2423-7833 Homepage: http://ijswr.ut.ac.ir
Evaluation of selected soil development indices in soils derived from sedimentary and igneous rocks, northern Kerman
Elham Soleimani Sardoo1 | Mohammad Hady Farpoor2 | Majid Mahmoodabadi3 | Azam Jafari4
1. Department of Soil Science, Faculty of Agricultural, Shahid Bahonar University of Kerman, Kerman, Iran.Email:
2. Corresponding Author, Department of Soil Science, Faculty of Agricultural, Shahid Bahonar University of Kerman, Kerman, Iran.E-mail: [email protected]
3. Department of Soil Science, Faculty of Agricultural, Shahid Bahonar University of Kerman, Kerman, Iran. Email:
4. Department of Soil Science, Faculty of Agricultural, Shahid Bahonar University of Kerman, Kerman, Iran. Email:
Article Info ABSTRACT
Article type: Research Article
Article history:
Received: Dec. 6, 2022 Revised: Feb. 26, 2023 Accepted: Feb. 27, 2023 Published online: March. 21,
2023
Keywords:
Central Iran, Clay Coating, Geochemistry Soil color.
The present research performed to investigate soil evolution in soils developed on sedimentary and igneous parent materials, northern Kerman. Four representative pedons were selected.
Physicochemical properties and Micromorphological features investigated in soil samples.
The principal oxides content measured using ICP-OES. Color, clay accumulation, Fe content, and geochemical indices were used to assess soil development in the studied pedons. Studied profiles classified in Aridisols order and Calcite, Gypsic and Argillic horizons were dominant.
Mean of pedogenic, free, crystalline, and active Fe contents were determined as 9.4, 0.5, 8.8 g/kg and 0.06, respectively. The values of clay and Fe accumulation indices were obtained 17 (in pedon 3) to 76.5 (in pedon 2) and 24344 (in pedon 2) to 2788 (in pedon 3), respectively.
The results showed the correlation between Fe contents and color indices at the 99% level.
The mean weight of principal oxides noticeably increased in pedons 1 and 3 compared to other studied pedons. All of geochemical indices, except WIP, showed higher weathering in pedons 1 and 3.The results of color, Fe oxides and clay accumulation and CIW, CIA, PWI, V, PIA, STI and R geochemistry indices demonstrated higher evolution of pedon 3 compared to other studied soils. No significant difference in development rate reated to parent materials change was found. Likely, various evolution of studied pedons was due to intractions among geochemical indices and soil-forming factors and processes.
Cite this article: Soleimani Sardoo, E. Farpoor, M. H., Mahmoodabadi, M. & Jafari, A. (2023). Evaluation of Selected Soil Development Indices in Soils Derived from Sedimentary and Igneous Rocks, Northern Kerman. Iranian Journal of Soil and Water Research, 54 (1), 85-103. https://doi.org/10.22059/ijswr.2023.352148.669407
© The Author(s). Publisher: University of Tehran Press.
DOI: https://doi.org/10.22059/ijswr.2023.352148.669407
Homepage: http://ijswr.ut.ac.ir
یبایزرا یخرب
صخاش یاه
لماکت کاخ رد کاخ یاه زا رثأتم گنس
یاه یبوسر و
نیرذآ لامش نامرک
ودراس ینامیلس ماهلا
|1
روپرف یداه دمحم
2
یدابآدومحم دیجم|
|3
یرفعج مظعا
4
1 . :همانایار .ناریا ،نامرک ،نامرک رنهاب دیهش هاگشناد ،یزرواشک هدکشناد ،کاخ یسدنهم و مولع هورگ [email protected]
2 . .ناریا ،نامرک ،نامرک رنهاب دیهش هاگشناد ،یزرواشک هدکشناد ،کاخ یسدنهم و مولع هورگ ،لوئسم هدنسیون :همانایار
3 . :همانایار .ناریا ،نامرک ،نامرک رنهاب دیهش هاگشناد ،یزرواشک هدکشناد ،کاخ یسدنهم و مولع هورگ [email protected]
4 . :همانایار .ناریا ،نامرک ،نامرک رنهاب دیهش هاگشناد ،یزرواشک هدکشناد ،کاخ یسدنهم و مولع هورگ [email protected]
هلاقم تاعلاطا هدیکچ
:هلاقم عون ةلاقم
یشهوژپ
رات ی خ رد ی تفا 15: / 9 / 1401
رات ی خ یرگنزاب 7 : / 12 / 1401
رات ی خ ذپ ی شر 8 : / 12 / 1401
رات ی خ راشتنا 1 : / 1 / 1402
هژاو :یدیلک یاه
زکرم ناریا ی
،
سر ششوپ ی
، ،کاخ گنر
شوئژ ی م ی . سررب فده اب رضاح هعلاطم
ی خرکاخ رد کاخ لماکت یاه
هعسوت ی هتفا ردام داوم زا ی
رذآ ی ن بوسر و ی نامرک لامش
ن تهج .تسا هدش ماجنا ی
ل دادعت روکذم فده هب 4
رشت و رفح هعلاطم دروم هقطنم رد خرکاخ ی
ح هنومن و دیدرگ یاه
امزآ ماجنا تهج کاخ ی
تاش ف ی ز ی شوک ی م یا یی سررب و ی م ضراوع ی ژولوفرومورک ی
ک داقم .دندش تشادرب ی
ر کا س ی اهد ی
لصا ی هاگتسد طسوت
ICP-OES
هزادنا یگ ر ی م .دش ی ناز خرکاخ لماکت یاه
صخاش زا هدافتسا اب هعلاطم دروم یاه
داقم ،سر عمجت ،گنر ی
ر صخاش و نهآ یاه
شوئژ ی م یا یی زرا ی با ی خرکاخ .دش یاه
تاعلاطم ی را هتسار رد ی
د ی لوس
اراد ابلاغ هک هدوب ی
قفا یاه سلک ی
،ک ژ ی سپ ی ک جرآ و یل ی ک م ی دنشاب م . ی گنا ی ن داقم ی ر نژودپ نهآ ی
،ک رولب ،دازآ ی و
هنومن رد لاعف یاه
ترت هب هعلاطم دروم ی
ب اب ربارب 4 / 9 ، 5 / 0 ، 8 / 8 ک رب مرگ ی مرگول و 06 / 0 م ی دشاب داقم . ی ر صخاش
یاه ترت هب نهآ و سر عمجت ی
ب رادقم زا 17 خرکاخ رد 3 ات 5 / 76 خرکاخ رد 2 رادقم و 24344 خرکاخ رد 2 ات 2788
خرکاخ رد 3 هب تسد دمآ . یاتن ج ب ی رگنا گتسبمه ی رد حطس 99 ب دصرد ی ن داقم ی ر صخاش و نهآ یاه
م .دوب گنر ی گنا ی ن
نزو ی سکا ی اهد ی لصا ی ازفا ی ش سوسحم ی خرکاخ رد یاه 1 و 3 اس هب تبسن ی
ر خرکاخ اه تشاد . یمامت صخاش یاه
شوئژ ی م یا یی
، زج هب ش ،WIP
تد داوه ی گد ی رتلااب ی خرکاخ رد ار یاه
1 و 3 اتن .دنداد ناشن ی
ج سررب ی صخاش یاه
سکا عمجت ،گنر ی
د صخاش و سر و نهآ یاه
شوئژ ی م یا یی ،CIW
،CIA
،PWI
،V
،PIA
و STI
هقطنم ردR
تاعلاطم ی خرکاخ رتلااب لماکت 3
رد یاقم هس اس اب ی ر خرکاخ اه ار تابثا درک . توافت یسوسحم ه تدش رد داو ی گد ی اب
غت یی ر ردام داوم ی اربانب .دشن هدهاشم ی
ن غت یی تار م رد ی ناز خرکاخ لماکت یاه
تاعلاطم ی تن ی هج ثأت ی ر عون لباقتم
ردامداوم ی ارف و لماوع و ی
اهدن ی زاسکاخ ی م ی دنشاب .
دانتسا : لس ی نام ی داهدمحم ،روپرف ؛ماهلا ،ودراس ی
؛ دابآدومحم ی
، جم ی
؛د رفعج و ی
، .مظعا ( 1402 ) . زرا ی با ی خرب ی صخاش یاه کاخ رد کاخ لماکت یاه
گنس زا رثأتم یاه
بوسر ی رذآ و ی ن نامرک لامش
،ناریا کاخ و بآ تاقیقحت هلجم. 4
5 ( 1 ،) 03 1 - 85 . https://doi.org/10.22059/ijswr.2023.352148.669407
.نارهت هاگشناد تاراشتنا هسسؤم :رشان .ناگدنسیون©
https://doi.org/10.22059/ijswr.2023.352148.669407 DOI:
قم همد
یبایزرا یکیتنژ لماکت کاخ اب هجوت هب یگتسباو یرایسب
زا میمصت یریگ یاه یتیریدم هب هدر یدنب کاخ نازیم و لماکت نآ زا تیمها
یرفاو رادروخرب ( تسا ،.ناراکمه و یهاجلک یبختنم 1395
یگژیو .) یم هدافتسا کاخ لماکت هجرد نایب یارب هک ییاه هلیسوب بلغا ،دنوش
ای هدرک رییغت یگدیداوه یم رارق نآ ریثأت تحت
( سر عمجت صخاش :لماش تایصوصخ نیا زا یخرب .دنریگ
Singh et al., 1998
دیسکا و )
( نهآ
Simon et al., 2000
( کینژودپ نهآ لکش رییغت و )
Birkeland et al., 1989
یم ) صخاش نیا تیهام .دنشاب هیاپ رب یّمک یاه
یم کرحتمریغ هب کرحتم یاهدیسکا تبسن هب .دشاب
یروط دننام کرحتمریغ یاهدیسکا شهاک ببس یگدیداوه و کاخ نس شیازفا هک
،CaO
،MgO O K2
و
O Na2
دننام کرحتم یاهدیسکا ءاقبا و
O3
Al2
،
O3
Fe2
و
TiO2
یم ( ددرگ
Aydin et al., 2002 -
Duzgoren
.)
ناشن عقاو رد کاخ لماکت هجرد کاخ یاهدنیارف عون و نازیم رگ
لاوحت رد لیخد فلتخم یزاس یم زین کاخ نآ ت
سررب رد نیاربانب ،دشاب ی
یم هدافتسا یتافص زا لاومعم لماکت هجرد یم رییغت ای هدش داجیا یزاسکاخ یاهروتکاف درکلمع و یگدیداوه رثا رد هک دوش
بای ( دن
Schaetzl
and Thompson, 2015
هعسوت و لیکشت .) یم زین کیلیجرآ قفا یگتفای
صخاش زا یکی ناونع هب دناوت سا کاخ لماکت یسررب یاه
هدافت
( ددرگ ،.ناراکمه و یهاجلک یبختنم 1395
،ناراکمه و یدازآ ؛ 1400
کاخ فلتخم یاه هتسار لماکت نازیم .) یفلآ یاه
یلام ،لوس و لوس
یدیرا لامش و لامش شخب لوس صخاش زا ،دندوب کیلیجرآ قفا یاراد کرتشم تروصب هک ناریا برغ
لوفرومورکیم و سر عمجت یاه و
یژ
تیاهن رد هک ،دندرک هدافتسا هسیاقم
ی کاخ یاه هعلاطم هدش اب صخاش یاه هطوبرم داد ناشن لماکت
رد کاخ ییاه اب زکرمت رب یور
وشتسش و عمجت رتشیب ،سر یم
یروطب دشاب هک
رد اهنآ لقن و لاقتنا سر هارمه اب ریاس حلاما و داوم تروص هتفرگن رگید ترابع هب ،دشاب
نیدنچ دوجو ناشن کاخ رد نامزمه دنیارف
قفا یگتفایزیامت هدنهد یم اه
لماکت اب نآ موهفم هک دشاب ( تسا توافتم کاخ یگتفای
م یبختن
،.ناراکمه و یهاجلک 1395
.) قفا لماکت کاخ رد کیلیجرآ یاه
صخاش زا هدافتسا اب ،ناریا بونج یکهآ یاه اب طبترم یاه
یناک و گنر ،نهآ ،یژولوفرومورکیم یسانش
:لماش کاخ
MISECA0F
یناک تبسن و کاخ گنر ،سر عمجت ،دازآ نهآ ،1
هب تیتکمسا یاه
صخاش یوق یگتسبمه رگنایب جیاتن هک ،دش هعلاطم تیلیا و تیرلک عومجم
MISECA
تبسن و سر عمجت ،گنر صخاش ،دازآ نهآ اب
هآ یکهآ یاهکاخ رد کیلیجرآ قفا یبایزرا رد ،تیلیا و تیرلک عومجم هب تیتکمسا ( دوب یک
Khormali et al., 2003
.) و بیکرت هعلاطم
صخاش ای و کاخ گنر دننام یتایصوصخ هلیسو هب نهآ یاهدیسکا یناوارف دننام ییاه
و )دازآ نهآ( Feo
ناکما )کینژودپ نهآ( Fed
یم مهارف ار کاخ لیکشت نیح رد تلاوحت هعلاطم ( دنروآ
Evans and Heller, 2003
تبسن نییعت .)
Feo/Fed
،لاعف نهآ تبسن ناونعب
یم ناشن یدودح ات دناوت یم ناشن تاقیقحت جیاتن ،دشاب یگدیداوه لحارم هدنهد
نکمم کاخ لماکت و یگدیداوه هیلوا لحارم رد هک دهد
یب نهآ یزاسدازآ تسا یناک زا یلاتسیرکریغ ای لکش
شیزفا ببس و ددرگ رتشیب یرولب نهآ لیکشت نازیم زا ،کاخ یاه
Feo/Fed
ش دو
(
Azadi, et al., 2021a .)
یم بوسحم رصانع ییایمیشوئژ و یزاسکاخ هخرچ زا مهم تیصوصخ کی ناونعب ییایمیش یگدیداوه هب ،دوش
یروط نچ ،هک نید
هقطنم یگژیو گنس عاونا ،ییایمیشوکیزیف طیارش ،یمیلقا طیارش :دننام یا
لیفورپ یگدیداوه لوط رد رصانع راتفر رب یژولوفروم و اه کاخ
یم ریثأت ( دنراذگ
Tematio et al., 2017
کاخ رد بایمک و یلصا رصانع رادقم .) نیمز هب رکب یاه
یاهدنیارف و کاخ یردام داوم یسانش
کاخ و ییایمیشوئژ یم هتسباو کاخ لیکشت هب طبترم یزاس
ترجاهم و عیزوت دنور ،تظلغ یسررب هب یمیشوئژ ملع ،هکنیا هب هجوت اب .دشاب
فلتخم رصانع یم یردام داوم زا کاخ لیکشت یط
هدافتسا ،دزادرپ زا
صخاش یاه ییایمیشوئژ یم
دناوت کی یّمک فیصوت زا
تیعضو
کاخ یگدزاوه هئارا
( دیامن یرکاش ،.ناراکمه و 1399
؛
Schaetzl and Thompson, 2015
.)
Tazikeh et al., (2018)
هعلاطم یط یا
کاخ یور رد یبوسر یردام داوم زا رثاتم یاه
تابثا ار کشخ قطانم رد کاخ یمیشوئژ رب یردام داوم عون رثا تیمها ،ناریا قرش لامش
یناک و یگدیداوه ریثأت یسررب جیاتن .دندرک صخاش هک داد ناشن ناگزمره رد بایمک و یلصا رصانع عیزوت رد یسانش
2 یاه
CIA1F
3 ،
CIW2F
،
4
PWI3 F
5 و
WIP4 F
هب ار هدزاوهریغ و هدزاوه داوم تارییغت یم نایب یبوخ
( دندش یفرعم کاخ هعسوت صخاش ناونع هب اتیاهن و دننک
Abbaslou
et al., 2013
.)
Yousefifard et al (2012)
کاخ یگدیداوه تدش یبایزرا تهج گنس زا هتفای هعسوت یاه
میلقا زا یشخب رد نیرذآ یاه
1 . Micromorphological Index of Soil Evolution in highly Calcareous arid to semiarid Conditions 2 . Chemical Index of Alteration
3 . Chemical Index of Weathering 4 . Product of Weathering Index 5 . Weathering Index of Parker
همین لامش کشخ صخاش و کینژودپ نهآ و سر ریداقم رییغت زا ناریا یبرغ
یاه
1ICV
و هعسوت رگنایب جیاتن .دندرک هدافتساCIA
یگتفای
کاخ رتشیب گنس زا لصاح یاه
کینوتولپ اب هسیاقم رد کیناکلو نیرذآ یاه .دوب2
Koop et al., (2020)
یبایزرا هب دیدج درکیور اب
صخاش صخاش یسررب یارب نیاربانب ،دنتخادرپ کاخ لماکت یاه ( یلیفورپ هعسوت یاه
3
PDIs7 F
) ( یقفا و
4
HDIs8F
داوم تایصوصخ یاج هب )
قفا هیلوا و یبسن تایصوصخ هعلاطم ،یردام ،لداعم میسلک تانبرک ،تارذ هزادنا یاهروتکاف یسررب هب روظنم نیا یارب .دنداد رارق انبم ار اه
ششوپ و گنر هتفای تیاهن رد .دنتخادرپ یسر یاه
صخاش ود ره داد ناشن اهنآ یاه یاه
وPDIs
دHDIs
سایقم ر گرزب ییایفارغج یاه
یم ربتعم .دنشاب
Mei et al., (2021)
هعلاطم یط همین بوطرم یتینارگ هقطنم کی رد یزاسکاخ و یگدیداوه یاهدنیارف یراتفر توافت یا
هتفای .دندرک یسررب ار یریسمرگ کاخ رد یکیژولویب و ییایمیش ،یکیزیف هدیچیپ تارییغت نانآ یاه
اهدنیارف توافت و اه ی
و زاسکاخ
.داد ناشن ار هعلاطم دروم هقطنم رد هژیوب یگدیداوه
Daher et al., (2022)
عاونا ،بایمک و یلصا رصانع یمیشوئژ ساسا رب دندرک نایب
کاخ یم زیامتم دوخ یردام هدام عون یدایز دح ات و ییایمیشوئژ بیکرت طسوت اه .دنوش
Oyebanjo et al., (2021)
هعلاطم تهج یا
یسررب یناک کاخ یسر شخب یمیشوئژ و یسانش جیاتن .دنداد ماحنا یبونج یاقیرفآ زا یشخب توافتم یردام داوم رد هتفای هعسوت یاه
یناک تارییغت رد ار یگدیداوه تدش و میلقا ،یردام داوم لباقتم ریثأت مهم شقن کاخ سر شخب یمیشوئژ و یسانش
تاعلاطم یاه ناشن ی
.دنداد
Habibi et al., (2019)
هعلاطم یط صخاش نیب طباور یسررب هب یا
یردام داوم رد یگدیداوه و هتفای هعسوت کاخ ییایمیش یاه
کاخ داد ناشن جیاتن .دنتخادرپ باودنایم ناتسرهش رد فلتخم یتنا یاه هتسار رد اه
یتپسنیا و لوس نآ نهآ لکش زا یمهم شخب و لوس
اه
یم رارق یرولب نهآ مرف رد یسررب .دنریگ
یاه نیمز یلااب ریثأت رگنایب ییایمیشوئژ داوه نازیم و تدش رب یردام داوم بیکرت و یسانش
یگدی
کاخ ییایمیش صخاش ظاحل زا .دوب یتاعلاطم یاه
صخاش ،یگدیداوه یاه لصاح کرحتم هب کرحتمریغ یاهدیسکا تبسن زا هک ییاه
یم ( دنتشاد یگدیداوه تدش نیمخت اب ار بسانت نیرتشیب ،دنوش
Habibi et al., 2019
.)
تیلاعف ،میلقا ،یفارگوپوت دننام فلتخم یاهریغتم طسوت ییایمیش یگدیداوه تیهام و تدش ق تروص هب و یکیژولویب یاه
هب یو هلیسو
گنس یم لرتنک یردام داوم تابیکرت و یسانش ( ددرگ
Islam et al., 2002; Bluth & Kump, 1994
رد تاقیقحت نادقف هب تیانع اب .)
ب هنیمز صخاش یسرر ماجنا لیذ فادها اب هب لین تهچ رضاح هعلاطم ،توافتم یردام داوم رد نآ هسیاقم و یتاعلاطم هقطنم رد لماکت یاه
:تفرگ 1 صخاش یسررب . تمسق رد ییایمیشوئژ و سر و نهآ ریداقم ،گنر یاه
نامرک ناتسا یلامش شخب رد نیرذآ و یبوسر یاه 2
.
صخاش تدش یبایزرا یگدیداوه یاه
کاخ رد فلتخم نیرذآ و یبوسر یردام داوم زا لصاح یاه
3 تیعضو اب بسانتم صخاش نییعت .
کاخ یگدیداوه همین و کشخ قطانم یاه
.هباشم یزاسکاخ لماوع زا رثأتم کشخ
داوم و شور اه
ییایفارغج تاصتخم اب نامرک ناتسا لامش رد هعلاطم دروم هقطنم 52′
56⁰
′ ات
⁰45 55 و یقرش لوط هجرد 02′
30⁰
′ ات
⁰ 45 31 هجرد
بیترت هب نادنبخی و یناراب یاهزور دادعت یاراد هقطنم نیا .تسا هتفرگ رارق یلامش ضرع 6
/ 129 و 7 / 66 تبوطر طسوتم ،لاس رد زور
یبسن 6 / 39 هنلااس طسوتم ترارح هجرد و 19
یتناس هجرد یم دارگ
نآ هنلااس یگدنراب نیگنایم .دشاب 2
/ 128 یلیم تسا رتم
(
www.climate-data.org
کاخ .) یم کیمرت یترارح میژر و کیدیرا یتبوطر میژر یاراد یتاعلاطم هقطنم یاه ( دنشاب
،ییانب 1378 زا .)
یم هقطنم رد دوجوم یکینوتکت یاهراتخاس نیرتمهم نیچ ،یلسگ یاهراتخاس هب ناوت
یگدروخ یگدنار و اه .درک هراشا اه
ز یاهدنزاس -نیم
ود هب هقطنم یسانش یمرب هساترک نار
قفا رد چگ و کهآ دوجو .دندرگ یم زین هعلاطم دروم یاه
دناوت اهدنزاس زا رثاتم ی
اب گنس ش یسان
کهآ ی خبت و ی ر ی هب قلعتم رب یتانبرک دحاو .تسا هدش لیکشت کمن و چگ تابیکرت زا هساترک یاهدحاو یریخبت شخب .دشاب نارود نیا
کهآ لماش و دراد رارق یریخبت شخب یور یم هساترک یاه
.دشاب نامرک ناتسا کبابرهش ناتسرهش رد عقاو دنمیم رهش تسدلااب رد
محازم هوک زارف رب یناشفشتآ گنس زا یرایسب أشنم هک دراد رارق5
یم هقطنم تسد نییاپ رد دوجوم نیرذآ یاه یروطب ،دشاب
خرکاخ هک ه
یا
گنس زا رثأتم هعلاطم دروم نیرذآ شخب لازاب کیزاب نیرذآ یاه
فوت و تیزدنآ طساودح و ت رد ،یناشفشتآ یاهرتسکاخ زا لصاح یاه
ناتسرهش لصافدح یم ،کبابرهش و ناجنسفر یاه
خرکاخ .دنشاب نیچ ترواجم رد هعلاطم دروم یبوسر تمسق یاه
یگدروخ یبوسر یاه
1 . Index of Compositional Variability 2 . Plutonic
3 . Profile Development Indices 4 . Horizon Development Indices 5 . Masahim Volcano
نامرک هداج ریسم ات نامرک ناتسا لامش رد عقاو روار ناتسرهش -
هدش عقاو دزی نس لماش هک ،دنا
گ هسام یسانش ن و یسر حوطس ،گنس
یکم
چگ لیش ،یچگ زمرق نرام ،یرنرتاوک نارود یم کهآ گنس و راد
( دنشاب نامزاس مز ی ن سانش ی ا ی
،نار 1374 لکش( ) 1 .)
لکش 1 خرکاخ تیعقوم . هعلاطم دروم هقطنم رد اه
خرکاخ
3 4خرکاخ
خرکاخ 1
خرکاخ 2
هشقن و ثرا لگوگ یور هعلاطم دروم هقطنم یسررب زا سپ نیمز یاه
خرکاخ .دیدرگ باختنا هقطنم رد خرکاخ راهچ دادعت یسانش
1 و 2 خرکاخ و یبوسر شخب رد 3
و 4 خرکاخ زا مادک ره .دیدرگ رفح نیرذآ شخب رد هنومن و حیرشت یامنهار یانبم رب اه
یرادرب خرکاخ
( دش حیرشت کاخ تظافح یلم زکرم
et al., 2012 Schoeneberger
دادعت .) 24 خرکاخ نیا زا کاخ هنومن عمج اه
یگژیو و یروآ یاه
لماش کاخ ییایمیش و یکیزیف هب( عابشا ریمخ رد pH
هلیسو رتمpH
Jenway
طسوت( عابشا هراصع رد کاخ یکیرتکلا تیاده تیلباق ،)
لدم رتم EC Jenway
،) ( تپیپ شور هب کاخ تفاب
Gee and Bauder, 1986
یتشگرب نویسارتیت شور هب لداعم میسلک تانبرک ،)
(
(Page et al., 1982
لکلا اب نآ یوشتسش و میدس تاتسا اب میدس نویتاک زا کاخ عابشا طسوت ینویتاک لدابت تیفرظ .تفرگ ماجنا
ریز هب یکیرتکلا تیاده ندناسر و کیلیتا 40
سنمیزورکیم هزادنا و اهدیئولک یور رب میدس یاج هب موینومآ ینیزگیاج سپس و
یریگ میدس
میلف هاگتسد اب لولحم رد دوجوم ( تفرگ تروص رتموتف
Chapman, 1996
یب اب رت ندنازوس شور هب یلآ نبرک .) یقاب میساتپ تامورک
نام هد
( تافلوس موینومآورف طسوت
Nelson and Sommers, 1996
ور هب چگ دصرد ،) ( نوتسا ش
Nelson, 1982
( کینژودپ نهآ ،)
Fed
،یلآ( )
یب و نیرولب تارتیس طسوت )لکش
- تانبرکیب - ید ( تانویت ( )CBD
Mehra and Jackson, 1958
یب و یلآ( دازآ نهآ و ) ( )لکش
Feo
)
هب رد یکیرات رد موینومآ تلاازگا جارختسا هلیسو (pH=3
Schwertmann, 1973
هزادنا ) .دش یریگ
زان عطاقم هب طوبرم ک 2
تسد هخولک قفا زا کاخ هدروخن
خرکاخ زاBk
3 قفا و
2Btnk
خرکاخ زا 1
خرکاخ زا یگدنیامن هب ، یاه
هنومن ندرک عابشا تهج یئزج هس نیزر زا روظنم نیا هب .دندش باختنا یژولوفرومورکیم یسررب یارب یتاعلاطم گ هدافتسا کاخ یاه
دیدر
(
Stoops, 2003
هنومن .) ذگزا سپ اه ابیرقت تش
10 هنومن .دندش کشخ و تخس دازآ یاوه طیارش رد ،زور یارب هدش کشخ و عابشا یاه
للاحنا داوم و چگ دوجو لیلد هب .دیدرگ هدامآ کزان عطقم هیهت هنومن رد ریذپ
اب تیاهن رد .دش هدافتسا کزان عطاقم شیاس یارب تفن زا اه
لدم نازیرلاپ پوکسورکیم زا هدافتسا
BK-POL-TB
د هحفص نازیرلاپ رون تلاح ود ر ( یا
( عطاقتم و )PPL
یامنهار ساسا رب )XPL
( سپوتسا 2003
سکع و حیرشت ) .دش ماجنا عطاقم زا یرادرب
صخاش اه ی دروم هعلاطم
لماکت کاخ
صخاش هداس و نیلوا کاخ گنر یاه یگژیو نیرت
.دنتسه کاخ هعسوت یّمک شجنس یاه
Torrent et al., (1980 and 1983)
یروتکاف
( یزمرق نازیم ناونع تحت
1
RR9F
هطبار( دندرک فیرعت ) 1
( .) )1984 Santana,
هعلاطم یط زین و کاخ گنر یگتسبمه یسررب تهج یا
یداهنشیپ هلداعم هب هجوت اب نهآ یاهدیسکا
Torrent et al., (1983 and 1980)
( یزمرق روتکاف ناونع تحت یصخاش
2
RF10F
تروصب )
( هطبار 2 ک فیرعت ) هب .در
یروط هطبار رد هک 1
و 2 ، وC
و لسنام یویلو و امورک بیترت هبV
یم فیرعت ویه زا لبق دادعا ساسا ربH
:دنوش
7.5R= 12.5, 10R= 10, 2.5YR= 7.5, 5YR= 5, 7.5YR= 2.5, 10YR= 0
( هطبار 1
RR = H × C/V )
RF= (10-H) + C/V )2( هطبار
( سر عمجت صخاش
3
CAI11 F
عمجت و ) ( نهآ یاهدیسکا
4
IOAI12 F
قفا اب طابترا رد ) یاه
و B
طسوت هدش هئارا C Levine and
Ciolkosz, (1983)
( هطبار تروصب کاخ نس و هعسوت هجرد نییعت یارب 3
یم هبساحم ) هب ؛دوش
یروط سر عمجت صخاش یارب هک
BC
قفا رد سر دصرد ،B
CC
قفا رد سر دصرد وC
قفا تماخضT
یتناس هبB
م رتم ی .دشاب
( هطبار 3
CAI = (BC – CC) × T )
رد دازآ نهآ دصرد زا سر دصرد یاج هب نآ رد هک توافت نیا اب تسا سر عمجت صخاش دننام نهآ یاهدیسکا عمجت صخاش قفا یاه وB
یم هدافتساC
( دوش
Levine and Ciolkosz, 1983
.)
( هطبار 4 )
) × T CC
– IOAI = (BC
هزادنا اب یریگ مرف یم نهآ فلتخم یاه یب نهآ ریداقم فلاتخا روظنم نیا هب ،درب یپ کاخ یبسن نس هب یدایز دودح ات ناوت
ش لک
( دازآ ای ( کینژودپ نهآ و )Feo
( یرولب نهآ یاهدیسکا هدنهد ناشن ،)Fed
-Feo
،کاخ لماکت هجرد و نس شیازفا اب .دوب دهاوخ )Fed
نازیم یم شیازفاFed
صخاش .دبای /Fed
یم نهآ یاهدیسکا رولبت هجرد هدنیامن زینFeo
یم هتفگ لاعف نهآ تبسن نآ هب هک دشاب ش
و دو
ناشن دهاوخ شهاک تبسن نیا ،یزاسکاخ یاهدنیارف رتشیب موادت اب هکیروطب هدوب یخرکاخ لماکت و یزاسکاخ یاهدنیارف تدش هدنهد
1 . Redness Rating 2 . Redness Factor
3 . Clay Accumulation Index 4 . Iron Oxides Accumulation Index
( تفای
Azadi, et al., 2021a;Yousefifard et al., 2012; Owliaie and Najafi Ghiri, 2018
.)
هنومن یمیشوئژ زیلانآ تهج یلصا رصانع بیکرت اه
،SiO2 Al2O3 ، ،CaO Fe2O3 ، ،K2O ،MgO
و Na2O
و عبانم زا TiO2
شور هزادنا ،فلتخم نیققحم طسوت هدش هئارا یاه لودج( دش یریگ
1 صخاش همه .) یگدیچیپ شیامن ییاناوت ییایمیش یاه
خرکاخ یاه یاه
صخاش ای صخاش تسا مزلا و دنرادن ار هدزاوه ( دنوش یسررب هقطنم ره یارب بسانم یگدزاوه یاه
Duzgoren-Aydin et al., 2002
.)
یم راظتنا دننام کرحتمریغ یلصا یاهدیسکا ،یگدیداوه تدش شیازفا اب دور
Fe2O3
،
Al2O3
و یاهدیسکا و دننامب یقاب تباثTiO2
کرحتم ،SiO2
،CaO
،MgO
وK2O
( دنبای شهاکNa2O Duzgoren-Aydin et al., 2002
.)
لودج 1 صخاش هطبار . هعلاطم دروم ییایمیشوئژ یاه
صخاش هلداعم عبنم
WIP (2K2O/0.25+2Na2O/0.35+CaO/0.7+MgO/0.9) Parker (1970)
CIW Al2O3/(Al2O3+CaO+Na2O) ×100 Harnois (1988)
V (Al2O3+K2O) /(MgO+CaO+Na2O) Roaldset (1972)
CIA Al2O3/(Al2O3+CaO+K2O+Na2O) ×100 Nesbitt and Young (1984) PIA (Al2O3-K2O)/(Al2O3+CaO+Na2O-K2O) ×100 Fedo et al. (1995)
R SiO2/Al2O3 Ruxton (1968)
STI (SiO2/TiO2)/ [(SiO2/TiO2) +(SiO2/Al2O3) +(Al2O3/TiO2)] ×100 Jayawardena and Izawa (1994) PWI [SiO2/(TiO2+Fe2O3+SiO2+Al2O3)] ×100 Souri et al. (2006)
Notes: WIP: Weathering Index of Parker, CIW: Chemical Index of Weathering, V: Vogt Ratio, CIA: Chemical Index of Alteration, PIA:
Plagioclase Index of Alteration, WI: Weathering Index, R: Silica/Alumina, STI: Silica-Titanium Index, PWI: Product of Weathering Index.
صخاش تسا نکمم هقطنم ره رد یگدیداوه تفرشیپ هجرد اب قباطم داوم فلتخم عاونا ،یمیلقا فلتخم طیارش یارب یتوافتم یاه
ردام ( رکراپ یگدیداوه صخاش .دنشاب هدافتسا لباق کاخ لیکشت طیارش و ی زاف رد یکاخ ییایلق و ییایلق رصانع تظلغ ساسا رب )PWI
یم هدیداوه داوم یتاکیلیس تاکیلیس رتشیب یگدیداوه تدش هدنهد ناشن نآ نییاپ ریداقم و دشاب
( دوب دهاوخ اه
Souri et al. 2006
.)
صخاش یگدیداوه نیبم PWI
تاکیلیس صخاش و اه یاه
،CIA
،CIW
ناشن زین ،PIA
یناک یگدیداوه هدنهد یم راپسدلف یاه
.دنشاب
صخاش هطبار هیاپ ربCIA
نویتاک اب کرحتمریغ Al
یم میساتپ و میدس ،میسلک :لثم کرحتم یاه ( دشاب
Nesbitt and Young.,
صخاش .)1982
گنس یاربWIP
گنس دننام هتاکیلیس یاه نیرذآ یاه
یم راک هب یزاب و طساودح ،یدیسا چوک تارییغت تسا رداق و دور
ک
صخاش .دنک یبایزرا ار میزینم و میسلک ،میساتپ ،میدس رد سر تیعضو یگدیداوه نازیم نییعت تهجV
یتمسق یرنرتاوک تابوسر رد اه
( تفای هعسوت ژورن زا
Roaldset, 1972
.)
Ruxton, (1968)
صخاش خرکاخ رد ار R
دداوه یاه هعسوت ه
گنس رد هتفای و نیرذآ یاه
یگتسبمه رگنایب جیاتن ،داد رارق نومزآ دروم ناهج رسارس رد بوطرم قطانم ینوگرگد .دوب رصانع لک نتفر تسد زا ابR
اتن ی ج و ثحب
خرکاخ یاه 1 و 2 نیچ ترواجم رد یگدروخ
سیدقات( یاه سیدوان و اه
ب .دندش رفح نامرک لامش رد عقاو یبوسر )اه یم لامتحا ،نیاربان
ر دو
خرکاخ نیا ییایمیش و یکیزیف تایصوصخ گنس و اهدنزاس ریثأت تحت یدودح ات اه
نیچ یسانش یگدروخ
.دنشاب یبوسر یاه
خرکاخ یاه 3 و 4 هیزجت جیاتن یسررب .دیدرگ رفح نیرذآ شخب رد زین خرکاخ یهاگشیامزآ یاه
2 قفا و خرکاخ ینییاپ یاه 4
رگنایب
رد سر عمجت قفا اب یلاوت
یم یتانبرک یاه لودج( دشاب
2 لکش و 2 روضح .) تانبرک مأوت میسلک
و سر رد کی قفا ناشن هدنهد نیا تسا
هک دعب زا وشتسش و عمجت
،سر میلقا رییغت هدرک کشخ و ندش میلقا تشابنا ددجم تانبرک میسلک ار رد هتشاد یپ .تسا
لیکشت قفا یاه
بکرم کیسلک کیلیجرآ-
هناشن یا زا یلپ رنژ ندوب کاخ تسا رد هک هجیتن میلقا رییغت زا
بوطرم هب کشخ یم لصاح ( دوش
یبختنم
،.ناراکمه و یهاجلک 1395
)
.
ششوپ و لاقتنا هدهاشم قفا رد یسر یاه
خرکاخ ییاهتنا و ینایم یاه یاه
1 ، 2 و 4 یم ندش یلیجرآ دنیارف دوجو رگنایب لکش( دشاب
2 ییاجنآ زا .) لیکشت هک
یم لااب تبوطر روضح مزلتسم هطوبرم دنیارف زورب و کیلیجرآ قفا یم ار قفا نیا لیکشت اذل ،دشاب
ت هب طوبرم ناو
( تسناد هتشذگ بوطرم میلقا
Bockheim & Hartemink., 2013
قفا لیکشت هارمه هب سر عمجت .) یاهدنیآرف نیرتمهم زا کیلجرآ یاه
خرکاخ رد رثوم یاه
1 ، 2 و 4 یم لا .دنشاب کهآ دنیارف زورب کیلیجرآ قفا لیکشت و سر تارذ لاقتنا همز قفا زا ییادز
دازآ و یحطس یاه
یم سر تارذ ندش خرکاخ رد اما ،دشاب
قفا لیکشت هعلاطم دروم یاه هداد خر نامزمه و هارمه تروصب یهاگ کیسلک و کیلیجرآ یاه
یم هک تسا همین و کشخ میلقا لیلدب دناوت
ب هقطنم رب مکاح کشخ ( دشا
Khormali et al., 2003
قفا دوجو .) خرکاخ رد کیرتان یاه
یاه
یم ناشن ار داوم یکیناکم لاقتنا دنیارف یتاعلاطم هتسوپ زا یتوافتم عاونا کیرتان و کیلیجرآ قفا یژولوفرومورکیم هعلاطم .دهد
ه یسر یا
کاخ رد ار یم ناشن یمیدس و روش یاه
هتسوپ عون نیا ،دهد رد سر عون زا اه
هژیو و تش یم کیرتان قفا ی
نوی روضح رثا رد هک دنشاب
یم عمجت و تکرح میدس ( دنبای
Khormali et al., 2003
.)
لودج 2 خرکاخ ییایمیش و یکیزیف تایصوصخ . هعلاطم دروم یاه
( قمع )cm EC قفا
(ds/m) کهآ
)%(
چگ SAR )%(
Na (meq/lit) Sand
(%) Silt
(%) Clay
(%) تفاب
*کاخ pH
1 0 - 25 68 A
2 / 24 2 / 5 275 963
69 4 / 17 6 / 13 5 SL
/ 7
25 - 55 Btnkyz 96
5 / 29 5 / 9 424 1997
8 / 53 6 / 24 6 / 21 6 SCL
/ 7
55 - 70 3 2Ck
/ 43 7 / 29 7 / 8 168 708
6 / 69 8 / 17 6 / 12 2 SL
/ 8
70 - 90 2Btnky 4
/ 44 7 / 13 2 / 8 114 581
6 / 55 8 / 22 6 / 21 8 SCL
90 - 135 2Btnk 22
25 4
2 / 56 266
6 / 51 8 / 31 6 / 16 9 L
/ 7
135 - 145 7 3C
/ 2 7 / 23 5 / 2 9 / 3 4 / 11 65
4 / 20 6 / 14 1 SL
/ 8
145 - 165 6 3Bk
30 5 / 1 7 / 7 6 / 32 6 / 54 8 / 28 6 / 16 6 SL
/ 7
Calcic Haplosalids
Epicalcic Katosalic Solonetz (Katocleyic, Cutanic, Differentic)
2 0 - 10 109 A
5 / 0 8 / 3 283 2436
6 / 45 8 / 28 6 / 25 2 L
/ 7
10 - 40 115 Bkzn
18 3 / 1 307 2861
57 4 / 29 6 / 13 3 SL
/ 7
40 - 70 Btnz1 65
2 / 0 2 / 1 112 793
6 / 25 8 / 30 6 / 43 2 C
/ 7
70 - 115 Btnz2 2
/ 74 5 / 10 8 / 0 182 1515
6 / 19 4 / 38 42 1 C
/ 7
115 - 145 Btnz3 5
/ 62 7 / 0 1 157 5
/ 963 25
4 / 39 6 / 35 1 CL
/ 7
145 - 180 Btnz4 3
/ 66 9
7 / 0 164 921
18 36
46 3 C
/ 7
180 - 215 5 C
/ 72 7 / 0 1 / 1 9 / 47 369
6 / 25 8 / 36 6 / 37 4 CL
/ 7
Gypsic Haplosalids
Pantocalcic Amphigypsic Pantosalic Geoabruptic Solonetz (Pantoloamic, Cutanic, Raptic)
3 0 - 10 8 A
/ 1 18 5 / 0 7 / 2 13
65 6 / 22 4 / 12 8 SL
/ 7
10 - 35 2 Bkn
/ 16 5 / 20 4 / 0 1 / 13 1 / 92 53
6 / 32 4 / 14 5 SL
/ 7
35 - 65 9 Bw
/ 10 5 / 12 2 / 1 2 / 13 1 / 65 67
6 / 20 4 / 12 7 SL
/ 7
65 - 95 3 Bk
/ 2 2 / 16 5 / 0 5 / 7 8 / 15 65
6 / 22 4 / 12 3 SL
/ 8
95 - 135 3 C
/ 13 2 / 14 6 / 0 5 / 20 5 / 88 73
6 / 20 4 / 6 9 SL
/ 7
Sodic Haplocalcids
Cambic Calcisols (PantoCalcic , Pantoloamic)
4 0 - 10 8 A
/ 36 5 / 29 8 / 3 54 411
6 / 52 29 4 / 18 6 SL
/ 7
10 - 45 Bkyzn 31
3 / 28 3 / 5 5 / 44 276
1 / 40 5 / 48 4 / 11 8 L
45 - 85 2 Bkn
/ 20 2 / 24 9 / 2 40 198
22 6 / 71 4 / 6 2 SiL
/ 8
85 - 120 Btnk1 18
5 / 19 2 / 1 2 / 14 155
6 / 20 59 4 / 20 2 SiL
/ 8
120 - 150 Btnk2 2
/ 22 2 / 31 4 / 1 37 8
/ 187 6
/ 12 57 4 / 30 2 SiCL
/ 8
Gypsic Haplosalids
Katocalcic Episalic Solonetz (Differentic, Amphisalic)
*SL: Sandy loam, SCL: Sandy Clay Loam, L: loam, C: Clay, CL: Clay Loam, SiL: Silt loam, SiCL: Silty Clay Loam.
عمجت کاخ رد میسلک تانبرک همین و کشخ قطانم یاه
یم لومعم یکهآ یردام داوم اب کشخ ( دشاب
Khademi and Mermut.,
.)1998
خرکاخ یاه 1 و 2 هدش عقاو یبوسر یردام داوم رد ود ره هکنیا اب .دنراد یهجوت لباق توافت کهآ و چگ نازیم ظاحل زا اما دنا
خرکاخ رد کهآ و چگ نازیم رثکادح یاه
1 و 4 یم تافلوس و میسلک ،کاخ رد چگ لیکشت یارب یلصا عبنم .دش هدهاشم یکشت .دشاب
چگ ل
کاخ رد بآ زارت تاناسون و کاخ لخلخت ،یردام داوم رد چگ عبانم دوجو ،هنلااس ریخبت و شراب فلاتخا دننام یدایز یاهروتکاف هب اه
( تسا هتسباو ینیمزریز
Buck and Van Hoesen, 2002
ت اب .) خرکاخ یریگرارق تیعقوم هب هجو 1
یاهدنزاس ریثأت ،تول ریوک هیشاح رد
هزادنا رد تسدلااب یکهآ و یچگ خرکاخ ،دش هدهاشم کهآ و چگ ریداقم یریگ
4 گنس زا رثاتم بیترت هب زین و یچگ و یکهآ یسانش
یم تسدلااب نژوئن یاهدنزاس .دنشاب
Tazikeh et al., (2018)
دنیارف هک دنداد ناشن و کشخ هقطنم رد کهآ و چگ عیزوتزاب یاه
همین یم ناتسلگ کشخ قفا نیب ییایمیشوئژ توافت داجیا رب رثؤم لماوع زا دنناوت
خرکاخ رد کاخ یاه یاهدنیارف نینچمه .دنشاب اه
ییوشبآ
کمن لاقتنا و قفا رد چگ و کهآ ،لولحم یاه
خرکاخ رد کیسپژ و کیسلک ،کیلاس یاه هدهاشم یتاعلاطم یاه
لودج( دیدرگ 2
.)
قفا یگتفایزیامت خرکاخ رد هدش هدهاشم یاه
یم اهنآ رد فلتخم یاهدنیارف زورب رگنایب هعلاطم دروم یاه رد .دشاب
کاخ ییاه هک نیدنچ
دنیآرف هب تروص هارمه
،هتفرگ تروص زیامت
و عونت قفا اه رد هسیاقم اب لماکت رتشیب کاخ هدوب
و نیبم نیا هتکن تسا هک قفا یگتفایزیامت اه
یموهفم توافتم زا یگتفای لماکت کاخ
عوضوم نیا .تسا یکی
زا صخاش تاداریا ییاه
زا لماکت تسا کاخ هک
اهنت کی دعب و کی روتکاف
زا کاخ ار لماکت کلام رارق
یم دنهد هک نیا رما صوصخب رد
عمجت صخاش سر
رتزراب یم (دشاب ،.ناراکمه و یهاجلک یبختنم 1395
.)
هدر خرکاخ یدنب نایب هعلاطم دروم یاه
قفا تیبلاغ رگ قفا رتمک نازیم هب و کیرتان و کیلیجرآ ،کیلاس ،کیسپیژ ،کیسلک یاه
یم کیبمک کاخ نیاربانب .دشاب
و یمونوسکات متسیس ساسا رب اه یدیرا هتسار رد بیترت هب WRB
هورگ و لوس و زتنولوس عجرم یاه
یسلک یم رارق لوس لودج( دنریگ
2 داوم یکیناکم لاقتنا یاهدنیارف نینچمه .)
14
1F
ییوشبآ ،
215F
ندش یکهآ ،
16
3F
ندشروش و
17
4F
خرکاخ رد دروم یاه
.دیدرگ هدهاشم یسررب
لکش 2 تلاح رد یژولوفرومورکیم ریواصت . ،XPL
قفا :a Btnk1 خرکاخ 4 b ، قفا : 2Btnk خرکاخ 1 .
هب یگدیداوه هجرد ( کینژودپ نهآ هلیسو
یم نییعت زین )Fed
اب هسیاقم رد کیرف نهآ بوسر شیزفا ببس نویسادیسکا ،دوش آ
نه
قفا رد سورف یم بوسر کاخ رد کینژودپ نهآ تروص هب و هدش کاخ یاه
یم ظفح یگدیداوه لوط رد و دنک ( ددرگ
Caspari et al.,
هنومن رد لاعف و یرولب ،دازآ ،کینژودپ نهآ ریداقم نیگنایم .)2006
دروم یاه اب ربارب بیترت هب هعلاطم
4 / 9 ، 5 / 0 ، 8 / 8 و مرگولیک رب مرگ
06 / 0 زا رتگرزب لاعف نهآ تبسن تاقیقحت یخرب .دیدرگ هبساحم 35
/ 0 زا رتکچوک و 35
/ 0 کاخ هب بیترت هب ار و فیعض یشکهز اب یاه
( دنداد تبسن بسانم یشکهز یاراد
Moore, 1973; Markus and Merkli, 2007
زآ نهآ ریداقم .) ( دا
کاخ رد )Feo
هدش هعلاطم یاه
زا 2 / 0 خرکاخ رد یاه 1 و 2 ات 41 / 2 خرکاخ رد مرگولیک رب مرگ 4
( تارییغت هنماد .تسا ریغتم
Fed-Feo
هب یرولب نهآ یاهدیسکا ناونعب )
( تروص
Fed-Feo)/Fed
یم درادناتسا )) ( دوش
Hu et al., 2009
زا یرولب نهآ یاهدیسکا .) 01
/ 0 ات 21 / 0 سا تبسن و نآ هدش درادنات
(
Fed-Feo)/Fed
زا )) 78 / 0 ات 99 / 0 خرکاخ رد .تسا ریغتم 1
ریداقم مظنمان تارییغت ببس کاخ تفاب یناهگان رییغت و عاطقنا دوجو
یم قمع رییغت اب یدیسکا رصانع و ییایمیشوکیزیف تایصوصخ لودج( دوش
2 کاخ ندش هدیشوپ ،عاطقنا ،سر لاقتنا ریظن یلماوع هتبلا .)
سر اب یم ،ناسنا تلاخد ریثات تحت ای یعیبط تروص هب کاخ طلاتخا ای و دیدج تابو دشاب قمع اب یتخاونکی مدع نیا یارب یلماع دناوت
( Nafeh and Brussel, 1985 .)
لودج رد هدش هئارا جیاتن اب قباطم 3
صخاش ، لاقتنا و لقن ،یئوشبآ نازیم بسح رب گنر و نهآ یاهدیسکا عمجت و سر عمجت یاه
1 . Lessivage 2 . Leaching 3 . Calcification 4 . Salinization
