Experimental and numerical investigation of double bulge tube hydroforming

(1)

1

ﺳرﺮﺑ ﻲ ﺪﻨﻳاﺮﻓ ﮓﻨﻴﻣﺮﻓورﺪﻴﻫ بﻮﻴﺗ ﺞﻟﺎﺑ ﻞﺑد

ﻫﺪﻠﻜﺷ و ﻲ

ﺸﺧﺮﭼ ﻲ

*

1 - ﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ ﻲ ﺪﺷرا ، ﺳﺪﻨﻬﻣ هﺪﻜﺸﻧاد ﻲ

ﻧﺎﻜﻣ ﻴ ﻚ

، ا ﺖﻌﻨﺻ و ﻢﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﻳ

ناﺮ ناﺮﻬﺗ ،

2 - دﺎﺘﺳا ﻳ رﺎ ، ﺳﺪﻨﻬﻣ هﺪﻜﺸﻧاد ﻲ

ﻧﺎﻜﻣ ﻴ ﻚ

، ا ﺖﻌﻨﺻ و ﻢﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﻳ

ناﺮ

، ناﺮﻬﺗ

javanroodi@iust.ac.ir ،16765-163 ﻲﺘﺴﭘ قوﺪﻨﺻ،ناﺮﻬﺗ*

هﺪﻴﻜﭼ - ﻪﺧﺎﺷ زا ﻲﻜﻳ ﮓﻨﻴﻣﺮﻓورﺪﻴﻫ ﺞﻟﺎﺑ ﻞﺑد يﺎﻫ

ﺪﻨﻳاﺮﻓ ﮓﻨﻴﻣﺮﻓورﺪﻴﻫ ﻪﻟﻮﻟ

ﺖﺳا ﻪﻛ ﻪﺑ نآرد زا هدﺎﻔﺘﺳا يﺎﺟ ﻪﻟﻮﻟ

ﻪﺑ ﻌﻄﻗ ناﻮﻨﻋ ﺔ ﻌﻄﻗ زا ،مﺎﺧ ﺔ

رﺎﺸﻓ ﺖﺤﺗ لﺎﻴﺳ زا ﻪﻈﻔﺤﻣ نﺪﺷ ﺮﭘ زا ﺲﭘ و هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﻖﻴﻤﻋ ﺶﺸﻛ

، ﺐﻟﺎﻗ ﻞﻜﺷ ﻪﺑ ﻞﻜﺷ

ﻲﻣ هداد دﻮﺷ . ﻘﻣ ﻦﻳا رد زا ﻞﺻﺎﺣ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻪﻟﺎ ﻠﻜﺷ

ﻲﻫﺪ

نﺰﻧ ﮓﻧز دﻻﻮﻓ ﺲﻨﺟ زا ﻲﺗﺎﻌﻄﻗ 304

ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫرﺎﺸﻓ ﺎﺑ ﺎﺑ ﻞﺑد شور ﻪﺑ

ﻫ ﺞﻟ ﻴ ﻣﺮﻓورﺪ ﻴ ﮓﻨ ﻪﺋارا ﺖﺳا هﺪﺷ .

هزاﺪﻧا زا ﺲﭘ ﻨﻴﺸﻴﺑ يﺮﻴﮔ

ﺔ عﺎﻔﺗرا ﺮﻴﻴﻐﺗ

) ﻪﻨﻴﺸﻴﺑ ﻲﺟرﺎﺧ ﺮﻄﻗ (

ﻲـﻨﺤﻨﻣ رد يﺎـﻫ

ﻞﻜـﺷ هزاﺪـﻧا ﻦﻴـﺷﺎﻣ ﻂـﺳﻮﺗ هﺪـﺷ هداد ﻂـﺳﻮﺗ ﻞـﻴﻓوﺮﭘ لﻮـﻃ رد ﺖﻣﺎﺨـﺿ ،تﺎﺼـﺘﺨﻣ يﺮـﻴﮔ

ﺶﻳﺎـﻣزآ

ﺖﻣﺎﺨﺿ ﻲﺠﻨﺳ وا هزاﺪﻧا ﻚﻴﻧﻮﺳاﺮﺘﻟ ﺖﺳا هﺪﺷ يﺮﻴﮔ

. نﺎﺸﻧ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺪﻨﻫد ﺄﺗ ة ﺮﺑ رﺎﺸﻓ ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ ﺮﻴﺛ ﻪﻨﻴﺸﻴﺑ

ﺖﻣﺎﺨﺿ تاﺮﻴﻴﻐﺗ و عﺎﻔﺗرا ﺮﻴﻴﻐﺗ ﺖﺳا

ﻦﻴـﻨﭽﻤﻫ

هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻲﻣ دﻮﺷ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ شور ﻦﻳا رد ﺖﻣﺎﺨﺿ تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﻪﻛ ﺮﻳﺎﺳ

يﺎﻬﺷور ﻠﻜﺷ تﺎﻌﻄﻗ ﻲﻫﺪ )

ﻲﺘﻨـﺳ ﮓﻨﻴﻨﻴﭙـﺳا ﺪﻨﻧﺎﻣ (

كﺪـﻧا رﺎﻴﺴـﺑ ﺖـﺳا

. رد

ﺶﺨﺑ ،ﺮﮕﻳد ﺪﻨﻳاﺮﻓ ﻪﺑ مﺮﻧ ﻚﻤﻛ ﻊﻣﺎﺟ راﺰﻓا ABAQUS 6/4

ﻪﻴﺒﺷ ـﻣ يﺎـﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ﺮـﺛا و هﺪﺷ يزﺎﺳ ﺆ

ﺮﺛ ـﺑ ﺮ ﻠﻜـﺷ ﻲﻫﺪ ﺪـﻨﻧﺎﻣ و كﺎﻜﻄـﺻا ﺐﻳﺮـﺿ

هدﺎﻣ صاﻮﺧ ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﺚﺤﺑ درﻮﻣ ﻲﺘﺨﺳ ﺶﻧﺮﻛ ﺐﻳﺮﺿ و ﻢﻴﻠﺴﺗ ﺶﻨﺗ ،ﻪﺘﻴﺴﺘﺳﻻا لوﺪﻣ ﺪﻨﻧﺎﻣ

ﺖﺳا . ﺮﮕﻧﺎﻴﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻪﻛ ﺖﺳا نآ

ﺪﻨﻧﺎﻣ ﺮﻳﺎﺳ ﻪﺧﺎﺷ يﺎﻫ ﺪﻨﻳاﺮﻓ ﻪﻟﻮﻟ ﮓﻨﻴﻣﺮﻓورﺪﻴﻫ كﺎﻜﻄﺻا ﺐﻳﺮﺿ ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﺑ ،

، ﻴﻐﺗ ﻪﻨﻴﺸﻴﺑ ﻴ ﺶﻳاﺰﻓا ﺖﻣﺎﺨﺿ تاﺮﻴﻴﻐﺗ و ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺶﻫﺎﻛ عﺎﻔﺗرا ﺮ ﻲﻣ

ﺪﺑﺎﻳ .

ﺪﻴﻠﻛ نﺎﮔژاو :

ﻪﻟﻮﻟ ﮓﻨﻴﻣﺮﻓورﺪﻴﻫ ،

ﻫﺪﻠﻜﺷ ﻲ ﺸﺧﺮﭼ ﻲ ، ﻲﺘﺨﺳ ﺶﻧﺮﻛ ﺐﻳﺮﺿ ،ﻲﺘﺨﺳ ﺶﻧﺮﻛ ،

كﺎﻜﻄﺻا ﺐﻳﺮﺿ

.

Experimental and numerical investigation of double bulge tube hydroforming

M. Gheisary¹, F. Djavanroodi^2*

1- Dept of Mechanical Eng. Iran University of Science and Technology, Tehran, Iran.

2- Assistant Professor, Iran University of Science and Technology, Tehran, Iran

*P.O.B. 16765- 163, Tehran, Iran, javanroodi@iust.ac.ir

Abstract- This paper aims to establish a basic understanding of double bulge tube hydroforming process of stainless steel deep drawn cups. The method is briefly reviewed by carrying outexperimental tests and Finite element analysis. After measuring bulge height in both formed curves by CMM and thickness variation of formed tube by ultrasonic thickness measurement unit, it’s found out that thickness variation in this process is less that other traditional methods such as traditional spinning and rubber pad forming. A finite element model is constructed to simulate the double bulge tube hydroforming process and asses the influence of friction coefficient and tube material properties. It is found that material hardening coefficient had the most significant influence on formability characteristics during double bulge tube hydroforming. As similar as other tube hydroforming processes, increasing friction decrease bulge height and thickness.

Keywords: Double bulge tube hydroforming, spinning, Strength coefficient, Strain hardening exponent, Friction coefficient

سرﺪﻣ ﻲﺳﺪﻨﻬﻣ و ﻲﻨﻓ ﺔﻠﺠﻣ -

ﻲﺳﺪﻨﻬﻣ ﻚﻴﻧﺎﻜﻣ

رود ه 10 ةرﺎﻤﺷ ، 3 ﺰﻴﻳﺎﭘ ، 1389 ص ص 1 - 9

) ﻪﻟﺎﻘﻣ ﺖﻓﺎﻳرد :

دادﺮﻣ 1386 ﻪﻟﺎﻘﻣ شﺮﻳﺬﭘ ، :

نﺎﺑآ 1388 (

[ Downloaded from mme.modares.ac.ir on 2022-11-03 ]

(2)

2

1 - ﻪﻣﺪﻘﻣ

ﻠﻜــﺷ ﻪــﺑ ﻲﻫﺪ لﺎﻴــﺳ رﺎﺸــﻓ ﻚــﻤﻛ )

ﮓﻨﻴﻣﺮﻓورﺪــﻴﻫ (

زا ﻲــﻜﻳ

ًﺎﺘﺒﺴﻧ يﺎﻬﺷور ﻦﻳﻮﻧ

ﻠﻜﺷ ﻲﻫﺪ ﺖﺳا ﻪـﻫد ﺮـﺧاوا زا ﻪﻛ 1940

درﻮﻣ ﺖـﺳا ﻪـﺘﻓﺮﮔ راﺮـﻗ ﺖﻌﻨﺻ نﺎﺒﺣﺎﺻ ﻪﺟﻮﺗ ]

1 [ . ﻦـﻳا رد

ﺮﻴﻴﻐﺗ نﺎﻜﻣا شور ﻠﻜﺷ

ﺮﻴﻴﻐﺗ و ﺢﻄﺳ ﺮﺘﻬﺑ ﺖﻴﻔﻴﻛ ،ﺮﺘﮔرﺰﺑ يﺎﻬ

ﺖــﺧاﻮﻨﻜﻳ يﺎﻬــﺷور ﺮــﮕﻳد عاﻮــﻧا ﻪــﺑ ﺖﺒﺴــﻧ ﺖﻣﺎﺨــﺿ ﺮــﺗ

ﻠﻜﺷ ﻫﺪ ﺖﺷاد دﻮﺟو ﻲ .

ﺶﻫﺎـﻛ ،ﻲﻫدزﺎـﺑ ﺶﻳاﺰﻓا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ

ﺖﺧﻮﺳ فﺮﺼﻣ ،نزو ﺶﻫﺎﻛ و

ﻦﻳا ﺪـﻨﻳاﺮﻓ ﻪـﺟﻮﺗ نﻮﻧﺎـﻛ رد

ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻲﻳاﻮﻫ ﻊﻳﺎﻨﺻ و نازﺎﺳوردﻮﺧ ]

1 [.

ﻪــﻟﻮﻟ ﮓﻨﻴﻣﺮﻓورﺪــﻴﻫ يﺎﻬــﺷور زا ﻲــﻜﻳ 1

ﻠﻜــﺷ ﻲﻫﺪ

ﻪﺑ لﺎﻴﺳ رﺎﺸﻓ ﻚﻤﻛ ﺖﺳا

. ﻦﻳا زا اﺮﻓ ﻳ ﺪﻨ ﻪﺑ هدﺮﺘﺴـﮔ رﻮﻃ يا

و هﺪـﺷ هدﺎﻔﺘـﺳا يزﺎـﺳوردﻮﺧ ﻊﻳﺎﻨﺻ رد ﺮـﺑ زور ﻪـﺑ زور

زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﻨﻣاد نآ

هدوﺰﻓا دﻮـﺷ ﻲﻣ . زا نﺎـﻴﻣ ﻦـﻳا يﺎـﻳاﺰﻣ

ﻲﻣ شور هرﺎﺷا ﺮﻳز دراﻮﻣ ﻪﺑ ناﻮﺗ دﺮﻛ

:

1 - ﺪـﻴﻟﻮﺗ رد ﻻﺎﺑ راﺮﻜﺗ ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ 2

- ﻪـﻨﻳﺰﻫ كﺪـﻧا راﺰـﺑا

ﻪﺑﺎﺸﻣ يﺎﻬﺷور ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ كﺪﻧا 3

- يﻻﺎﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻪﺑ ﻲﺑﺎﻴﺘﺳد

نزو ﺮﺑاﺮﺑ رد مﺎﻜﺤﺘﺳا 4

- ژﺎـﺘﻧﻮﻣ ﻲﻠﻴﻤﻜﺗ تﺎﻴﻠﻤﻋ ﺶﻫﺎﻛ

ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻢﻴﺤﻟ و يرﺎﻜـﺷﻮﺟ ،يرﺎﻛ ...

5 - ﺮﻴﮕﻤﺸـﭼ ﺶﻳاﺰـﻓا

ﻪﺑ ﻲﺑﺎﻴﺘﺳد و ﺖﻗد يﺎﻄﺧ

بﻮﻠﻄﻣ ] 2 [.

ﻦﻳا دﻮﺟو ﺎﺑ اﺮﻓ

ﻳ ﺪﻨ رﻮﺑﺰﻣ ﻲﺒﻳﺎﻌﻣ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻪﺧﺮﭼ ﻲﻧﻻﻮﻃ ﺪﻴﻟﻮﺗ

ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ،ﻪﺑﺎﺸﻣ يﺎﻬﺷور ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺶﻧاد دﻮﺒﻤﻛ ،ﻻﺎﺑ ﻪﻴﻟوا يراﺬﮔ

مزﻻ ﻲﻨﻓ ياﺮﺑ راﺰﺑا ﻲﺣاﺮﻃ و ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ دراد

] 2 [.

اﺮﻓ ﻳ ﺪﻨ ﻚﻧﻼﺑ ﻞﺑد ﮓﻨﻴﻣﺮﻓورﺪﻴﻫ بﻮﻴﺗ

ياﺮﺑ ﻠﻜـﺷ ﻲﻫﺪ

ﻪﻧﺪﺑ ﻲﻟﺎﺧﻮﺗ يﺎﻫ ﻪﺘﻓر رﺎﻛ ﻪﺑ

) زا ﻪـﻛ ﻲﻳﺎﻬﻗرو نﺎﻴﻣ ﻪﻈﻔﺤﻣ

هﺪﺷ ﻞﺼﺘﻣ ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ ﻪﺑ ﺎﻬﺘﻧاود ﺪﻧا

.(

ﻪـﺑ لﺎﻴـﺳ شور ﻦﻳا رد

ﭗﻤﭘ ﻪﻈﻔﺤﻣ هﺪﺷ

ﺚﻋﺎﺑ رﺎﺸﻓ ﻦﻳا و ﻠﻜﺷ

مﺎـﺧ ﻪـﻌﻄﻗ ﻲﻫﺪ

رد دﻮﺷ ﻲﻣ ﺐﻟﺎﻗ ﻪﻈﻔﺤﻣ ﻞﺧاد ]

3 [ اﺮﻓ ﻳ ﺪﻨ بﻮـﻴﺗ ﺞﻟﺎﺑ ﻞﺑد

ﻪﺑﺎﺸﻣ يرﺎﻴﺴﺑ ﮓﻨﻴﻣﺮﻓورﺪﻴﻫ اﺮﻓ

ﻳ ﺪـﻨ قﻮـﻓ ﺖـﺳا ﻦـﻳا ﺎـﺑ ،

ﺑ ﻪﻛ توﺎﻔﺗ ﻪ

ﻪﻌﻄﻗ زا ،ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ ﻪﺑ هﺪﺷ ﻞﺼﺘﻣ قرو ود يﺎﺟ

ﻖﻴﻤﻋ ﺶﺸﻛ ﻪﺑ

ناﻮﻨﻋ هدﺎﻔﺘﺳا مﺎﺧ ﻪﻌﻄﻗ ﻲﻣ

دﻮﺷ ] 4 [

1. Tube Hydroforming

ﺖﺴﻴﺋﻮﻛﺪﻨﻟ ]

1 [ ﺔﺧﺮﭼ يوﺮـﻴﻧ و ﻲـﻠﺧاد رﺎﺸـﻓ لﺎـﻤﻋا ﻪـﻨﻴﻬﺑ

ﺎــﻫوﺮﻴﻧ لﺎــﻤﻋا ﻪــﻨﻴﻬﺑ ﺮﻴﺴــﻣ و يرﻮــﺤﻣ )

رد ﺎــﻫزﺮﻣ اﺮﻓ

ﻳ ﺪــﻨ

ﻪﻟﻮﻟ ﮓﻨﻴﻣﺮﻓورﺪﻴﻫ (

ﻞﺣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ار دﺎﻬﻨﺸﻴﭘ ﺢﻳﺮﺻ يدﺪﻋ

دﺮﻛ .

ﻦﺴﻠﻴﻧ ] 2 [ لرﺎﻫ ، ] 3 [ تﺮﮕﻴـﺳ و ]

4 [ يﺎﻬـﺷور عاﻮـﻧا

ﺪﻨﻳاﺮﻓ ﻪﻟﻮﻟ ﮓﻨﻴﻣﺮﻓورﺪﻴﻫ ﺎﻳاﺰﻣ ،

درﻮـﻣ تاﺰـﻴﻬﺠﺗ و ﺐﻳﺎﻌﻣ

شور ﻦﻳا رد هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﻫ

هداد راﺮﻗ ﺚﺤﺑ درﻮﻣ ار ﺪـﻧا

. ﺞﻳﺎـﺘﻧ

ﻦـﻳا زا هدﺎﻔﺘـﺳا نوﺮـﻓازور ﺶﻳاﺰﻓا هﺪﻨﻨﻛ نﺎﻴﺑ ﺎﻬﻴﺳرﺮﺑ ﻦﻳا ﺪﻨﻳاﺮﻓ ﺤﺗ و ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻊﻳﺎﻨﺻ رد هﺪـﺷ مﺎـﺠﻧا هدﺮﺘﺴﮔ تﺎﻘﻴﻘ

شﺮﺘﺴﮔ ياﺮﺑ ﺶﻧاد

ﺪﻨﻳاﺮﻓ ﮓﻨﻴﻣﺮﻓورﺪﻴﻫ ﺖﺳا

.

ﻞﻜﺷ 1 ﻒﻟا ( رد تﺎﻴﻠﻤﻋ ﻲﻟاﻮﺗ ﺪﻨﻳاﺮﻓ

ﻪـﻟﻮﻟ ﮓﻨﻴﻣﺮﻓورﺪﻴﻫ ب

(

ﺪﻨﻳاﺮﻓ ﺗ ﺞﻟﺎﺑ ﻞﺑد ﻴ

ﮓﻨﻴﻣﺮﻓورﺪﻴﻫ بﻮ ]

3 [

ﻲﻧوﺮﺑ ] 5 [ ﺪﻧﺎﻤﺴﭘ يﺎﻬﺸﻨﺗ و يﺮﻨﻓ ﺖﺸﮔزﺎﺑ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ

رد ﺪﻨﻳاﺮﻓ ﻠﻜﺷ يﺰـﻠﻓ قرو ﻲﻫﺪ رد

ﺪـﻨﻳاﺮﻓ ﮓﻨﻴﻣﺮﻓورﺪـﻴﻫ

ﺮﭘ ﺖﺳا ﻪﺘﺧاد .

ﻪﻟﺎﻘﻣ رد ﻪﭽﻧآ رﻮﺑﺰﻣ

هﺪﻣآ ةﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧ ﻦـﻳا

و ﺐـﻟﺎﻗ عﺎﻌـﺷ ﺶﻫﺎـﻛ ،ﻲـﻠﺧاد رﺎﺸﻓ ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا و ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺶﻳاﺰﻓا ﻚﻴﺘﺳﻼﭘ ﺶﻧﺮﻛ ،كﺎﻜﻄﺻا ﺐﻳﺮﺿ ﺶﻳاﺰﻓا ﺖﻓﺎﻳ ﺪﻫاﻮﺧ ﺶﻫﺎﻛ ﻪﻧﻮﻤﻧ رد يﺮﻨﻓ ﺖﺸﮔزﺎﺑ .

ﻲﻓﺎﻨﺻا ردﺎﻧ ]

6 [ ﺎﺑ شور زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ و ﻲﻠﻴﻠﺤﺗ

هداد ﺎﺑ يﺎﻫ ﻪﻴﺒﺷ ﻪﺘﻓﺎﻳ و يزﺎﺳ ﻲﺑﺮﺠﺗ يﺎﻫ

، لﺎـﻤﻋا ﻪـﻨﻴﻬﺑ ﺮﻴﺴﻣ

وﺮــﻴﻧ ار شور رد ﻪــﻟﻮﻟ ﮓﻨﻴﻣﺮﻓورﺪــﻴﻫ

) ﻠﻜــﺷ دازآ ﻲﻫﺪ ( ﺎــﺑ

(3)

ﻣ و ﻲﻨﻓ ﻣ ﻲﺳﺪﻨﻬ سرﺪ - ﻚﻴﻧﺎﻜﻣ ،ﻢﻫد ةرود

ةرﺎﻤﺷ 3 / ﺰﻴﻳﺎﭘ 1389

3

0/5 0/55 0/6 0/65 0/7 0/75 0/8

0/85 0/9

(mm) ﺖﻣﺎﺨﺿ

ﺘﺳا ﻲﻳﺎﺠﺑﺎﺟ لﺮﺘﻨﻛ شور زا هدﺎﻔ دﺎﻬﻨﺸﻴﭘ

هدﺮـﻛ ﺖـﺳا ﺞﻳﺎـﺘﻧ .

ﻲﺳرﺮﺑ وا ﺖﺳا نآ ةﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧ عﺎﻌـﺷ و يراﺪـﻳﺎﭘﺎﻧ رﺎﺸـﻓ ﻪﻛ

ﻞﻜﺷ يراﺪﻳﺎﭘﺎﻧ عوﺮﺷ ﻪﻈﺤﻟ رد ار

- يدﺪﻋ ﻞﺣ شور زا ﻪﻛ

ﺪﻨﻳاﺮﻓ ﺪﻠﻜﺷ ﻲﻫ ﻪﻟﻮﻟ ﻲﻣ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﻲﻣ ،دﻮﺷ

ناﻮﺗ ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ رﺎـﻴﻌﻣ

ياﺮﺑ ﻲﺒﺳﺎﻨﻣ ﺖﺴﻜﺷ

ﻪﺑ دﺮﺑ رﺎﻛ .

ﻲﻓﺎﻨﺻا ] 7 [ يﺮﻨﻓ ﺖﺸﮔزﺎﺑ هﺪﻳﺪﭘ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ

رد ﺪﻨﻳاﺮﻓ ﻠﻜﺷ ﺖﺳا ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﻢﺧ ﻞﺑود يﺰﻠﻓ قرو ﻲﻫﺪ .

تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﺞﻳﺎﺘﻧ رد دروآ وا

ﺶﻳاﺰـﻓا ﺎـﺑ ﻪـﻛ هﺪـﺷ ناﻮﻨﻋ

قرو ﺖﻣﺎﺨـﺿ و سﻮـﻗ عﺎﻌﺷ ﺶﻳاﺰﻓا ،لﺎﺼﺗا يوﺮﻴﻧ و

ﺶﻫﺎـﻛ يﺮـﻨﻓ ﺖﺸـﮔزﺎﺑ ﻢﻴﻠﺴـﺗ ﺶﻨـﺗ ﺶﻫﺎﻛ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﺖﻓﺎﻳ ﺪﻫاﻮﺧ .

ﺎــﺑ داﻮــﻣ صاﻮــﺧ جاﺮﺨﺘــﺳا زا ﺲــﭘ ﻪــﻟﺎﻘﻣ ﻦــﻳا رد زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺶﻳﺎﻣزآ

هدﺎﺳ ﺶﺸﻛ ﺸﻳﺎﻣزآ ،1

يﺎﻬ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ

ﻠﻜﺷ ﺪـﻳﺮﮔ نﺰﻧ ﮓﻧز دﻻﻮﻓ ياﺮﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﻌﻄﻗ ﻲﻫﺪ 304

زا ﺲﭘ و هﺪﺷ مﺎﺠﻧا2

هزاﺪﻧا يﺮﻴﮔ ﻪﻨﻴﺸﻴﺑ ﻲﺟرﺎـﺧ ﺮﻄﻗ

) ﻴــﺷﺎﻣ زا هدﺎﻔﺘــﺳا ﺎــﺑ ﻦ

هزاﺪــﻧا يﺮــﻴﮔ تﺎﺼــﺘﺨﻣ (3

و

لﺮـﺘﻨﻛ شور زا هدﺎﻔﺘـﺳا ﺎـﺑ تﺎﻌﻄﻗ ﺖﻣﺎﺨﺿ تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﺖﻣﺎﺨــﺿ وا

،ﻚﻴﻧﻮــﺳاﺮﺘﻟ ﺪــﻨﻳاﺮﻓ

مﺮــﻧ ﻂــﺳﻮﺗ راﺰــﻓا

ABAQUS 6/4 ﻪﻴﺒــﺷ

ﺖــﺳا هﺪــﺷ يزﺎــﺳ .

زا ﺲــﭘ

رﺎﺒﺘﻋا ﺢﻳﺮـﺻ يدﺪﻋ ﻞﺣ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻲﺠﻨﺳ زا هدﺎﻔﺘـﺳا ﺎـﺑ ،4

هداد ﻪﻴﺒﺷ زا ﻞﺻﺎﺣ يﺎﻫ ﻲﻳﺎـﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ﺮﺛا ،يزﺎﺳ

ﺪـﻨﻧﺎﻣ

،كﺎﻜﻄﺻا ﺐﻳﺮﺿ ﻢﻴﻠﺴﺗ ﺶﻨﺗ و ﻲﺘﺨﺳ ﺶﻧﺮﻛ ﺐﻳﺮﺿ

ﺗ و هﺪﺷ ﻲﺳرﺮﺑ ﺄ

يﺎـﻄﺧ ناﺰـﻴﻣ ﺮـﺑ يﺮـﻨﻓ ﺖﺸﮔزﺎﺑ ﺮﻴﺛ

ﺒـﺳﺎﻨﻣ ﻲﺣﻼـﺻا ﺐﻳﺮـﺿ و ﻲﺳرﺮﺑ يدﺪﻋ تﺎﺒﺳﺎﺤﻣ ﻲ

ﺖﺳا هﺪﺷ دﺎﻬﻨﺸﻴﭘ .

تﺎﺒـﺳﺎﺤﻣ زا هدﺎﻔﺘـﺳا ﺎـﺑ ﺎـﻬﺘﻧا رد

ﻞـﻴﻠﺤﺗ زا ﻞﺻﺎﺣ ﺪـﻨﻳاﺮﻓ

ﻪـﻟﻮﻟ ﮓﻨﻴﻣﺮﻓورﺪـﻴﻫ ﻞـﺣ و

ﺖﺴــﻜﺷ ﻲــﺒﻳﺮﻘﺗ ﺖــﻴﻌﻗﻮﻣ و ﺖﺴــﻜﺷ رﺎﺸــﻓ ،يدﺪــﻋ ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ .

1. Standard: ASTM E8M-2001 2. Stainless Steel 304 3. CMM

4. Explicit FEM

2 - هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ داﻮﻣ و تاﺰﻴﻬﺠﺗ

ﺸﻳﺎﻣزآ يﺎﻬ قرو ياﺮﺑ نﺰﻧ ﮓﻧز دﻻﻮﻓ

304 ـﺑ ﺎ ﺖﻣﺎﺨـﺿ

7 / 0 ﻲﻠﻴﻣ و ﺮﺘﻣ لوﺪـﺟ ﻲﻜﻴﻧﺎـﻜﻣ تﺎﺼـﺨﺸﻣ )

1 ( مﺎـﺠﻧا

ﺖﺳا هﺪﺷ )

زا ﻲﻜﻴﻧﺎـﻜﻣ صاﻮـﺧ ﺶﻳﺎـﻣزآ

هدﺎـﺳ ﺶﺸـﻛ

ﻪﻌﻄﻗ زا هﺪﺷ هﺪﻳﺮﺑ ﻪﻘﻠﺣ ﺖـﺳد ﻪـﺑ هﺪﺷ هداد ﻞﻜﺷ ﺶﻴﭘ

هﺪﻣآ ﺖﺳا .(

زا ﻲﺷﺎﻧ ﻪﻴﻟوا ﺖﻣﺎﺨﺿ تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﺪـﻨﻳاﺮﻓ

ﻖـﻴﻤﻋ ﺶﺸـﻛ

ﻪﺑ ﺶﻴﭘ تﺎﻌﻄﻗ ﺪﻴﻟﻮﺗ رﻮﻈﻨﻣ هﺪﺷ هداد ﻞﻜﺷ

ﻞﻜـﺷ رد )

2 (

هﺪــﺷ هداد نﺎﺸــﻧ ﺖــﺳا

. كﺪــﻧا ﻲﮔﺪــﻨﻛاﺮﭘ ﻪــﺑ ﻪــﺟﻮﺗ ﺎــﺑ

ﻲﻣ ،ﺖﻣﺎﺨﺿ زا ﺲﭘ ناﻮﺗ

ﺪـﻨﻳاﺮﻓ ﺖﻣﺎﺨـﺿ ﻖـﻴﻤﻋ ﺶﺸـﻛ

ﺶﻴــﭘ تﺎــﻌﻄﻗ هﺪــﺷ هداد ﻞﻜــﺷ

ﺮــﺑاﺮﺑ و نﺎﺴــﻜﻳ ار 68

/ 0

ﻲﻠﻴﻣ ﺖﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﺮﺘﻣ .

ﻪﺑ هﺪـﺷ مﺎﺠﻧا رﺎﻛ ﺮﺛا فﺬﺣ رﻮﻈﻨﻣ

،داﻮﻣ صاﻮﺧ ﺮﺑ ﺶﻨـﺗ ﻲﺗراﺮﺣ تﺎﻴﻠﻤﻋ

ﻲـﻳادز ) 5

تراﺮـﺣ

400 تﺪﻣ ﻪﺑ ﻪﺟرد ود

اﻮـﻫ رد ندﺮﻛ ﻚﻨﺧ و ﺖﻋﺎﺳ (

ﺮـﺑ

ﺖﺳا هﺪﺷ مﺎﺠﻧا تﺎﻌﻄﻗ يور ]

8 . [

ﺸﻳﺎﻣزآ مﺎﺠﻧا رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﺎﻬ

ﺮﻄﻗ ﺎﺑ ﻖﻴﻤﻋ ﺶﺸﻛ تﺎﻌﻄﻗ زا

ﻲﺟرﺎﺧ 8 / 176 ﻲﻠﻴﻣ ﺖﻣﺎﺨﺿ ،ﺮﺘﻣ 68

/ 0 ﻲﻠﻴﻣ لﻮـﻃ و ﺮـﺘﻣ

160 ﻲﻠﻴﻣ نﺰﻧ ﮓﻧز دﻻﻮﻓ ﺲﻨﺟ زا ﺮﺘﻣ 304

هﺪـﺷ هدﺎﻔﺘـﺳا

ﺖﺳا . مﺎﺠﻧا زا ﺲﭘ ﻲﻳﺎﻬﻧ دﺎﻌﺑا ﺪـﻨﻳاﺮﻓ

ﺞﻟﺎـﺑ ﻞـﺑد بﻮـﻴﺗ

ﻞﻜﺷ رد ﮓﻨﻴﻣﺮﻓورﺪﻴﻫ )

3 ( ﺖﺳا هﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ .

ﻞﻜﺷ 2 ﻪﻴﻟوا ﻖﻴﻤﻋ ﺶﺸﻛ نﺎﺠﻨﻓ لﻮﻃ رد ﺖﻣﺎﺨﺿ تاﺮﻴﻴﻐﺗ

5. Stress Relieving

(4)

4

ﻞﻜﺷ 3 ﺸﻳﺎﻣزآ مﺎﺠﻧا زا ﺲﭘ ﻪﻌﻄﻗ ﻲﻳﺎﻬﻧ دﺎﻌﺑا ﺎﻬ

رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ـﺗ ﻲـﺳرﺮﺑ

ﺄ ﺎﺸـﻓ ﺮﻴﺛ ﺮـﺑ ﻲﺟرﺎـﺧ ر ﻠﻜـﺷ

ﻲﻫﺪ

ﺶﻴﭘ تﺎﻌﻄﻗ هﺪـﺷ هداد ﻞﻜـﺷ

يﺎﻫرﺎﺸـﻓ ﺎـﺑ ﻪـﻌﻄﻗ ﺪـﻨﭼ ،

ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻞﻜﺷ هﺪـﺷ هداد )

ﻞﻜـﺷ 4 ( ﺲﭙـﺳ و ﻪﻨﻴﺸـﻴﺑ

ﺮـﻄﻗ

تﺎـﻌﻄﻗ ﺖﻣﺎﺨﺿ و ﻲﺟرﺎﺧ هزاﺪـﻧا

يﺮـﻴﮔ هﺪـﺷ . ﺞﻳﺎـﺘﻧ

هزاﺪﻧا يﺮﻴﮔ لوﺪﺟ رد )

2 ( ﻞﻜﺷ و ) 5 ( هدروآ هﺪﺷ ﺖﺳا .

ﻞﻜــﺷ 4 ﺸــﻳﺎﻣزآ رد هﺪــﺷ ﺪــﻴﻟﻮﺗ تﺎــﻌﻄﻗ يﺎﻫرﺎﺸــﻓ ﺎــﺑ يﺎﻬ

ﻒﻟا ( 55 ب رﺎﺑ ( 115 ج رﺎﺑ ( 135 د رﺎﺑ ( 155 رﺎﺑ

لوﺪﺟ 2 ﻪﻨﻴﺸﻴﺑ تﺎﻌﻄﻗ رد ﻲﺟرﺎﺧ ﺮﻄﻗ تاﺮﻴﻴﻐﺗ

رﺎﺸﻓ هدوﺪﺤﻣ

لوا ﻲﻨﺤﻨﻣ ) ﺮﺘﻤﻴﻠﻴﻣ ( ﻨﻣ ﺤ مود ﻲﻨ ) ﺮﺘﻤﻴﻠﻴﻣ (

55 رﺎﺑ ) 1 ( 1/28

7/65

115 رﺎﺑ ) 2 ( 2/15

16/4

135 رﺎﺑ ) 3 ( 4/65

23/98

ﻪﺑ ﺖﻣﺎﺨﺿ تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رﻮﻈﻨﻣ ﺎﺑ

ﺪﻨﻳاﺮﻓ يﺮﮕﻳد يﺎﻫ

ﭙـﺳا ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻲﺘﻨـﺳ ﮓﻨﻴﻨﻴ

، 1

شور ﺎـﺑ ﺰـﻴﻧ يﺮـﮕﻳد تﺎـﻌﻄﻗ

ﻲﺘﻨﺳ ﮓﻨﻴﻨﻴﭙﺳا ﻞﻜﺷ

تاﺮـﻴﻴﻐﺗ ﻲـﺳرﺮﺑ ﺞﻳﺎـﺘﻧ و هﺪﺷ هداد

ﻞﻜﺷ رد تﺎﻌﻄﻗ ﻦﻳا ﺖﻣﺎﺨﺿ )

6 ( هدروآ ﺖـﺳا هﺪﺷ ]

9 [ .

ا رد ﻳ ﻦ ﺪﻨﻳاﺮﻓ دﺎـﻌﺑا ﺎﺑ مﺎﺧ تﺎﻌﻄﻗ زا ﻪـﺘﻔﮔ

هدﺎﻔﺘـﺳا هﺪـﺷ

ﺪﺷ . ا رد ﻳ ﻦ ﺪﻨﻳاﺮﻓ رﺎﺸﻓ ﺎﺑ ،مﺎﺧ ﻪﻌﻄﻗ نداد تراﺮﺣ زا ﺲﭘ

ﺖﺳد

، ور ﺮﺑ ﻪﻌﻄﻗ ي

ﺐﻟﺎﻗ ﻠﻜﺷ ﻫﺪ ﻲ ﻣ ﻲ دﻮﺷ . نﺎـﻤﻫ ﻪـﻧﻮﮔ

ﻞﻜﺷ رد ﻪﻛ )

6 ( ـﻣ هﺪﻫﺎﺸـﻣ ﻲ

ﮔﺪـﻨﻛاﺮﭘ دﻮـﺷ ﻲ

ﺖﻣﺎﺨـﺿ

ﺴﺑ ﻴ ز رﺎ ﻳ دﺎ ﺖـﺳا . ﺎـﻧ ﻳ ﺘﺧاﻮﻨﻜ تراﺮـﺣ ﻲ رﺎﺸـﻓ ،

نﺎﺴـﻜﻳﺎﻧ

ــﻨﭽﻤﻫ و ﺖــﺳد ﻴ

ــﮕﻨﻟ ﻦ ﻲ لﻮــﺣ ﺶﺧﺮــﭼ رد رﺎــﻛ ﻪــﻌﻄﻗ

رﻮﺤﻣ ) ﭼﺎـﻧ ﺪﻨﭼﺮﻫ ﻴﺰ

( ا زوﺮـﺑ ﻞـﻣاﻮﻋ ، ـﻳ

ﻦ ﺮـﻴﻴﻐﺗ رد دﺎـﻳز

ﺖﻣﺎﺨﺿ يﺮﻳﺬﭘراﺮﻜﺗ و ﺖﻗد ﺶﻫﺎﻛ ، رد كﺪـﻧا

ﺎـﺑ ﺪـﻴﻟﻮﺗ

ﻦﻳا ﺪﻨﻳاﺮﻓ ﻪﺑ ﻲﻣ رﺎﻤﺷ دور

.

ﻞﻜﺷ 5 ﮓﻨﻴﻣﺮﻓورﺪﻴﻫ تﺎﻌﻄﻗ رد ﺖﻣﺎﺨﺿ تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﺪﻧور

1. Traditional Spinning

(5)

5

ﻞﻜﺷ 6 ﺪﻴﻟﻮﺗ تﺎﻌﻄﻗ رد ﺖﻣﺎﺨﺿ تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﺪﻧور هﺪﺷ

شور ﻪﺑ

ﻲﺘﻨﺳ ﮓﻨﻴﻨﻴﭙﺳا )

يرﺎﻜﻤﺧ (

لوﺪﺟ 1 يﺰﻠﻓ يﺎﻬﻗرو ﻲﻜﻴﻧﺎﻜﻣ صاﻮﺧ ]

9 [

ﻦﺑﺮﻛ ﻢﻛ دﻻﻮﻓ 1015

ﮓﻧز ﺪﺿ دﻻﻮﻓ 201

ﮓﻧز ﺪﺿ دﻻﻮﻓ

304 ﻲﻜﻴﻧﺎﻜﻣ صاﻮﺧ 71

85 82 (B لﻮﻛار) ﻲﺘﺨﺳ

348/8

963 691/7 /7 (لﺎﻜﺳﺎﭘ ﺎﮕﻣ) ﻲﻳﺎﻬﻧ مﺎﻜﺤﺘﺳا 200/8

491 299/9 /1 (لﺎﻜﺳﺎﭘ ﺎﮕﻣ) ﻢﻴﻠﺴﺗ مﺎﻜﺤﺘﺳا 39%

58 70%/6% ﺖﺴﻜﺷ رد لﻮﻃ دﺎﻳدزا

200

207 207 ﻪﺘﻴﺴﺘﺳﻻا لوﺪﻣ

484/72

1005 818/3 /48 K(MPa) 0/262

0/1414 0/2656 n

3 - ﻪﻴﺒﺷ يزﺎﺳ

دﺪﻋ شور ﻳ

رد ﻪﻛ ﻲ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﻳا ياﺮﺑ

ﻪﻴﺒﺷ يزﺎﺳ ﺪﻨﻳاﺮﻓ ﻞـﺑد

ﻓورﺪﻴﻫ بﻮﻴﺗ ﺞﻟﺎﺑ هدﺎﻔﺘﺳا ﮓﻨﻴﻣﺮ

هﺪﺷ ﺢﻳﺮﺻ شور ﺖﺳا

.

دﺪﻋ ﻞﺣ رد ﻳﺮﺻ ي

ﺢ نﺎﻤﻟا زا C3D8R ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا

.

ياﺮﺑ ﺪـﻨﻧﺎﻣ يﺮـﮕﻳد يﺎـﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ﺮـﺛا ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ و ﻲﺳرﺮﺑ زا ﻲﻳﺎﻬﻗرو ﻲﻜﻴﻧﺎﻜﻣ صاﻮﺧ ،ﻢﻴﻠﺴﺗ ﺶﻨﺗ و ﻲﺘﺨﺳ ﺐﻳﺮﺿ

نﺰﻧ ﮓﻧز دﻻﻮﻓ ﺲﻨﺟ

1201 ﻦﻫآ و

21015 هدﺎﻔﺘـﺳا ﺎـﺑ ﺰﻴﻧ

زا ﺶﻳﺎﻣزآ هدﺎﻔﺘـﺳا يدﺪﻋ ﻞﺣ رد و هﺪﺷ جاﺮﺨﺘﺳا ﺶﺸﻛ

ﺖﺳا هﺪﺷ )

لوﺪﺟ 1 .(

د كﺎﻜﻄﺻا ﺐﻳﺮﺿ ر

ﻲﻣﺎﻤﺗ ﻞﺣاﺮﻣ

ﺮﺑاﺮﺑ 50 / 0 ] 12 - 10

، 1 [ ﻪﻧﻮﮔ ﻪﺑ يزﺮﻣ ﻂﻳاﺮﺷ و ﻒـﻳﺮﻌﺗ يا

1. Stainless Steel 201 2. Low Carbon Steel 1015

هﺪﺷ ﻪﻛ ﺸﻳﺎﻣزآ ﺪﻨﻧﺎﻣ يﺎﻬ

يﺎﻬﺘﻧا ود ،هﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﻪﻟﻮﻟ

ﺖـﺑﺎﺛ

ﺷﺎﺑ ﺪ . ياﺮﺑ ﻪﻴﺒﺷ ﺶﻳاﺰـﻓا ﻞـﻴﻓوﺮﭘ زا لوا ﻪـﻠﺣﺮﻣ رد يزﺎﺳ

ﻪﺑ رﺎﺸﻓ مود ﻪﻠﺣﺮﻣ رد و ﻲﻄﺧ ترﻮﺻ )

ياﺮـﺑ ﺮـﺛا ﻲـﺳرﺮﺑ

يﺮﻨﻓ ﺖﺸﮔزﺎﺑ (

ﻲﻔﻨﻣ ﺐﻴﺷ ﺎﺑ رﺎﺸﻓ ﻞﻴﻓوﺮﭘ )

ﺮﭘ ﻲﻌﻗاو ﻞﻴﻓو

رﺎﺸﻓ ( ﻪﺑ رﺎﻛ هدﺮﺑ ﺖـﺳا هﺪﺷ .

ﻲـﻨﺤﻨﻣ ﻞـﻴﻓوﺮﭘ رﺎﺸـﻓ يﺎـﻫ

ﻞﻜﺷرد ).

7 ( هداد نﺎﺸﻧ هﺪﺷ

ﺖﺳا .

رﺎﺸﻓ لﺎﻤﻋا يﺎﻫﻞﻴﻓوﺮﭘ 7ﻞﻜﺷ

رد ﺎـﺑ مود و لوا سﻮـﻗ ﺰـﻛﺮﻣ رد ﻲﺟرﺎﺧ ﺮﻄﻗ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ

ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻲﻣ هﺪﻫﺎﺸﻣ ،ﻲﺑﺮﺠﺗ يﺎﻫ دﻮﺷ

ﻪﻛ ﺎﻄﺧ ﺪﺻرد ﻲـﺘﻗو

زا

ﻌﻗاو ﻞﻴﻓوﺮﭘ ﻪﻴﺒﺷ رد رﺎﺸﻓ ﻲ

ﻲﻣ هدﺎﻔﺘﺳا يزﺎﺳ ﻪﺑ ،دﻮﺷ

ناﺰﻴﻣ

ﻲﻣ ﺶﻫﺎﻛ ﻲﻬﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﺪﺑﺎﻳ

) ﻞﻜﺷ 9 .(

ﻦﻴــﻨﭽﻤﻫ رد

ﻲــﺳرﺮﺑ زا ﻞــﺻﺎﺣ يﺎــﻬﻴﻨﺤﻨﻣ ﻪﺴــﻳﺎﻘﻣ

ﺖﻣﺎﺨﺿ تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﺎـﺑ

هداد و يدﺪـﻋ ﻞـﺣ زا ﻞـﺻﺎﺣ يﺎـﻫ

ﺸﻳﺎﻣزآ ﺎﻬ ﻲﻣ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻲﻟﻮﺒﻗ ﻞﺑﺎﻗ ﻖﺑﺎﻄﺗ ، دﻮﺷ

) ﻞﻜﺷ 10 .(

ﻞﻜﺷ 8 ﻞﺣاﺮﻣ ﻠﻜﺷ مﺮﻧ رد ﻲﻫﺪ راﺰﻓا

نﺎﻣز ) ﻪﻴﻧﺎﺛ (

رﺎﺸﻓ ﻞﻴﻓوﺮﭘ رﺎﺸﻓ ﻞﻴﻓوﺮﭘ

)(

(6)

6

ﻞﻜﺷ 9 ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻪﻴﺒﺷ و ﻲﺑﺮﺠﺗ يﺎﻫ زﺎﺳ

ي ﻒﻟا ( ﻪﻨﻴﺸﻴﺑ ﻐﺗ ـﻴﻴ ﺮـﻄﻗ ﺮ

ﺟرﺎﺧ ﻲ ) لوا ﻲﻨﺤﻨﻣ (

ب ( ﻪﻨﻴﺸﻴﺑ ﻐﺗ ـﻴﻴ ﺟرﺎـﺧ ﺮـﻄﻗ ﺮ ﻲ

) مود ﻲﻨﺤﻨﻣ (

و ﺎﻬﺸﻳﺎﻣزآ رد ﻞﻜﺷ ﺮﻴﻴ ﻐﺗ زا ﻲ ﺷﺎﻧ ﺖﻣﺎﺨﺿ تاﺮﻴﻴ ﻐﺗ 10 ﻞﻜﺷ ﺒﺷ ﻴﻪ زﺎﺳ ي

3 - 1 - ﻲﺘﺨﺳ ﺶﻧﺮﻛ ﺐﻳﺮﺿ ﻴﻐﺗ ﺎـﺑ ﻒـﻠﺘﺨﻣ داﻮـﻣ رد ﻲﻫﺪﻠﻜﺷ ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ ﻲﻳﺎـﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ﺮـﻴ

ﺪــﻨﻧﺎﻣ لوﺪــﻣ ،ﻢﻴﻠﺴــﺗ مﺎﻜﺤﺘــﺳا ،ﻲﺘﺨــﺳ ﺶﻧﺮــﻛ ﺐﻳﺮــﺿ

ﺘﺳﻻا ﻴ

،ﻪﺘﻴﺴ و ﻪﻨﻴﺸﻴﺑ ﻲﻣ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻲﺸﺸﻛ مﺎﻜﺤﺘﺳا ﺪﻨﻛ

. ﻞﻜـﺷ

) 11 ( ﻲﺟرﺎـﺧ ﺮﻄﻗ ﻪﻨﻴﺸﻴﺑ تاﺮﻴﻴﻐﺗ ار

ﺐﻳﺮـﺿ ﻪـﺑ ﺖﺒﺴـﻧ ﻲﺘﺨﺳ ﺶﻧﺮﻛ

ﻒﻠﺘﺨﻣ ﺮﻳدﺎﻘﻣ ياﺮﺑ ﻲﻣ نﺎﺸﻧ n

ﺪﻫد . ﻪـﺟﻮﺗ

ﻪـﻄﺑار ﻪﺑ K(ε)n

σ = اﺰـﻓا ﺎـﺑ دﻮـﺷ ﻲـﻣ هﺪﻫﺎﺸـﻣ ﺶﻳ

ﻲﺘﺨــﺳ ﺶﻧﺮــﻛ ﺐﻳﺮــﺿ )

ﻐﺗ ــﻴﻴ ﺮــﺘﻣﺮﻧ هدﺎــﻣ رد ﻞﻜــﺷ ﺮ

، n

ﺑﻴ ﺮﺘﺸ ( ، ﻲﺟرﺎﺧ ﺮﻄﻗ ﻲﻫﺪﻠﻜﺷ ياﺮﺑ زﺎﻴﻧ درﻮﻣ ﻲﻠﺧاد رﺎﺸﻓ

ﺪﺑﺎﻳ ﻲﻣ ﺶﻫﺎﻛ ،ﻦﻴﻌﻣ .

ﻞﻜﺷ 11 ﺟرﺎﺧ ﺮﻄﻗ تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﻲ

ﻲﺘﺨـﺳ ﺶﻧﺮـﻛ ﺐﻳﺮﺿ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﺎﺑ

ﻒﻟا ( ب لوا ﻲﻨﺤﻨﻣ (

مود ﻲﻨﺤﻨﻣ

ﻪﺑ هﺪﻫﺎﺸﻣ رﻮﻈﻨﻣ ﺮﺘﻬﺑ

ﺮـﺑ داﻮـﻣ ﻲﻜﻴﻧﺎـﻜﻣ صاﻮـﺧ ﺮـﺛا

ﻫﺪﻠﻜﺷ ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ دﻻﻮﻓ ﻲﻜﻴﻧﺎﻜﻣ صاﻮﺧ جاﺮﺨﺘﺳا زا ﺲﭘ ،ﻲ

نﺰﻧ ﮓﻧز 201

ﻢﻛ ﻦﻫآ و ﻦﺑﺮﻛ

1015 زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺶﻳﺎﻣزآ

ﻪﻴﺒﺷ ،هدﺎﺳ ﺶﺸﻛ ﺶﻴﭘ تﺎﻌﻄﻗ ياﺮﺑ يزﺎﺳ

هداد ﻞﻜﺷ هﺪﺷ

صاﻮــﺧ ﺎــﺑ ﻻﺎــﺑ

ﺖــﺳا هﺪــﺷ مﺎــﺠﻧا ﺰــﻴﻧ .

ﻞﻜــﺷ ) 11 (

نﺎﺸﻧ هﺪﻨﻫد ﻠﻜﺷ ﻲﻫﺪ نﺎﺠﻨﻓ ﻦﻫا قرو زا هﺪﺷ ﺪﻴﻟﻮﺗ 1015

ﻦﻴﻳﺎﭘ رﺎﺸﻓ ﺎﺑ ﻻ رﺎﺸـﻓ زا ﺮـﺗ

ياﺮـﺑ مز ﻠﻜـﺷ

ﻲﻫﺪ نﺎـﺠﻨﻓ زا

ﺲﻨﺟ 304 ةﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧ ﻲـﻠﺧاد رﺎﺸـﻓ زا هدﺎﻔﺘـﺳا موﺰـﻟ و

ﺮﺗﻻﺎــﺑ رد ﻠﻜــﺷ ﻲﻫﺪ نﺎــﺠﻨﻓ ﺲﻨــﺟ زا 201

ﻪــﺑ ﺖﺒﺴــﻧ

(7)

7

ﺲﻨﺟ يﺎﻫ ﻪﺘﻔﮔ هﺪﺷ ﺖـﺳا . ﻂﻳاﺮـﺷ و كﺎﻜﻄـﺻا ﺐﻳﺮـﺿ

ﻞﺒﻗ ﻞﺣاﺮﻣ ﺪﻨﻧﺎﻣ يزﺮﻣ هدﻮﺑ

ﺎـﺑ رﺎﺸـﻓ ﻲﻌﻗاو ﻞﻴﻓوﺮﭘ زا و

ﻪﻨﻴﺸﻴﺑ 55 رد رﺎﺑ ﻪﻴﺒﺷ ﺖﺳا هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا يزﺎﺳ .

ﻞﻜﺷ 12 ﺟرﺎـﺧ ﺮـﻄﻗ تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﻲ

رد ﻠﻜـﺷ ﻫﺪ ﻲ ـﭘ تﺎـﻌﻄﻗ ﻴ

ﺶ

هﺪﺷ هداد ﻞﻜﺷ ﺲﻨﺟ ﺎﺑ

ﺎﻫ ي ﻒـﻠﺘﺨﻣ ﻒـﻟا ( ﻲـﻨﺤﻨﻣ

ب لوا ( مود ﻲﻨﺤﻨﻣ

3 - 2 - كﺎﻜﻄﺻا ﺐﻳﺮﺿ

رد كﺎﻜﻄــﺻا ﺐﻳﺮــﺿ ﺪــﻨﻳاﺮﻓ

ﻠﻜــﺷ ﺞﻟﺎــﺑ ﻞــﺑد ﻲﻫﺪ

،ﮓﻨﻴﻣﺮﻓورﺪﻴﻫ ةﺪـﻨﻫد نﺎﺸﻧ

ﺗ يﺎـﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ﺮـﺛا يراﺬـﮔﺮﻴﺛﺄ

ﻪـﻌﻄﻗ ﺢﻄﺳ ﺖﻴﻔﻴﻛ ،ﺐﻟﺎﻗ هراﻮﻳد ﺢﻄﺳ ﻲﻓﺎﺻ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﺶﻴـﭘ

هﺪﺷ هداد ﻞﻜﺷ و

ﺖﺟﺰﻟ ﻪﻄﺳاو لﺎﻴﺳ ﻠﻜﺷ

ﻲﻫﺪ ﺖﺳا .

ﺮﻴﻴﻐﺗ ﺎﺑ ﻞﻜﺷ رد كﺎﻜﻄﺻا ﺐﻳﺮﺿ )

13 ( ﻲـﻣ ﻢﻴـﻨﻴﺑ ﻪـﻛ

كﺎﻜﻄـﺻا ﺐﻳﺮـﺿ ﺶﻳاﺰـﻓا ﺎـﺑ لوا ﻲـﻨﺤﻨﻣ ﻲﺟرﺎـﺧ ﺮﻄﻗ يدﻮﻌـﺻ يﺪـﻧور مود ﻲـﻨﺤﻨﻣ رد ﺎـﻣا ﻪـﺘﻓﺎﻳ ﺶﻫﺎﻛ ـﻳد

هﺪ

ﻲﻣ دﻮﺷ . ﻪﻄﻘﻧ رد سﺎﻤﺗ ﺢﻄﺳ ﻪﻨﻴﺸﻴﺑ ﻪﻨﻴﺸﻴﺑ

،رﺎﺸـﻓ ﻞﻴﻓوﺮﭘ

لوا ﻲﻨﺤﻨﻣ رد ﻲﻣ هﺪﻫﺎﺸﻣ

و دﻮـﺷ ﺢﻄـﺳ ﺶﻳاﺰـﻓا ﻦﻴـﻤﻫ

ﺗ ﺐﺒﺳ سﺎﻤﺗ ﺄ

ﺮـﺑ كﺎﻜﻄﺻا ﺐﻳﺮﺿ ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ ﺮﻴﺛ ﻠﻜـﺷ

ﻲﻫﺪ لوا ﻲﻨﺤﻨﻣ

ﻲﻣ دﻮﺷ . ﺮـﺑاﺮﺑ رد موﺎـﻘﻣ يﺎـﻫوﺮﻴﻧ ﺶﻳاﺰـﻓا ﺎﺑ

ﻠﻜﺷ ﺮـﻴﻴﻐﺗ ،لوا ﻲﻨﺤﻨﻣ رد ﻲﻫﺪ ﻞﻜـﺷ

ﻣ رد ﺎـﺑ مود ﻲـﻨﺤﻨ

ﻲﻣ مﺎﺠﻧا يﺮﺘﺸﻴﺑ ﺖﻟﻮﻬﺳ دﻮﺷ

.

ﻞﻜﺷ 13 ﺟرﺎﺧ ﺮﻄﻗ تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﻲ

ﻒـﻟا كﺎﻜﻄﺻا ﺐﻳﺮﺿ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﺎﺑ :

ب لوا ﻲﻨﺤﻨﻣ :

ﻣ مود ﻲﻨﺤﻨ

4 ﻪﺠﻴﺘﻧ – يﺮﻴﮔ

1 - ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﻳا رد ﺰﻴﭼﺎـﻧ ﺖﻗد ،

ﺪـﻨﻳاﺮﻓ ﻲﺘﻨـﺳ يﺪـﻴﻟﻮﺗ يﺎﻫ

رد ﻲﺸﺧﺮﭼ ﻲﻫﺪﻠﻜﺷ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﺎـﺑ ﻪﺴـﻳﺎﻘﻣ

شور ﻦﻳﻮـﻧ ﻞـﺑد

ﮓﻨﻴﻣﺮﻓورﺪﻴﻫ بﻮﻴﺗ ﺞﻟﺎﺑ هﺪـﺷ هداد نﺎﺸـﻧ

. ﺎـﺑ ﻪﺴـﻳﺎﻘﻣ رد

ﻲﺘﻨـﺳ يﺎﻬـﺷور ،مﺮﻓورﺪﻴﻫ بﻮﻴﺗ ﺞﻟﺎﺑ ﻞﻳد شور

، ﺖـﻗد

ﻦﻴﻳﺎﭘ ، يﺎﻄﺧ يدﺎﻌﺑا ﻻﺎﺑ ﻲﻨﻴﻳﺎﭘ يﺮﻳﺬﭘراﺮﻜﺗ و ﺪﻧراد

.

2 - ﺪﻨﻧﺎﻣ ﺮﻳﺎﺳ ﺪﻨﻳاﺮﻓ يﺎﻫ ﻪـﻟﻮﻟ ﮓﻨﻴﻣﺮﻓورﺪﻴﻫ رد ،

ﻦـﻳا

ﺪﻨﻳاﺮﻓ كﺎﻜﻄﺻا ﺐﻳﺮﺿ ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﺑ ﺰﻴﻧ

، مزﻻ ﻲـﻠﺧاد رﺎﺸـﻓ

ياﺮﺑ ﻠﻜﺷ ﺶﻳاﺰﻓا ﻲﻫﺪ ﻲﻣ

ﺪﺑﺎﻳ . ﺐﻟﺎﻗ ﺢﻄﺳ ﻪﭼﺮﻫ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ

ﻲﻠﻘﻴﺻ ﻲﻠﻘﻴﺻ ﺢﻄﺳ ﺎﺑ ﻲﻳﺎﻬﻗرو زا و هدﻮﺑ ﺮﺗ ﻳ

ﺶـﻛور ﺎ راد

هدﺎﻔﺘﺳا ﺮﺘﻬﺑ ﻲﻳﺎﻬﻧ ﻪﻌﻄﻗ ﺖﻴﻔﻴﻛ ،دﻮﺷ ﺪﻫاﻮﺧ

دﻮﺑ .

كﺎﻜﻄﺻا ﺐﻳﺮﺿ

(8)

8

3 - ﻲﺘﺨـﺳ ﺶﻧﺮﻛ ﺐﻳﺮﺿ ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﺑ ياﺮـﺑ مزﻻ رﺎﺸـﻓ

ﻠﻜﺷ ﻪﺑ ﻲﻫﺪ ﺶﻫﺎﻛ تﺪﺷ ﻲﻣ

ﺪﺑﺎﻳ .

5 - ﻊﺑﺎﻨﻣ

[1] J. Lundkovist, Numerical Simulation of Tube hydro forming, MSC Thesis, (2004) [2] K.B. Nielsen, Hydro forming Highlights:

sheet hydro forming and tube hydro forming, Journal of Material Processing Technology, Vol.151, (2004), pp165-177 [3] Ch. Hartl, Research and advances in

fundamentals and industrial application of hydro forming, Journal of Material Processing Technology, Vol.167, (2005), pp383-392

[4] K. Sigeret, recent Development in HydroForming Technology, Journal of Material Processing Technology, Vol.48, (2000), pp251-258

[5] C. Bruni, a study of techniques in the evaluation of springback and residual stress in hydroforming, International journal of advanced manufacturing Technology, DOI 10,1007.^/s-006- 05390017, (2006)

[6] N. Asnafi, Theoretical and Experimental analysis of Stroke-controlled tube hydro forming, Journal of Material Science and engineering, Vol A279, (2000), pp 95- 100

[7] N. Asnafi, on spring back of double- curved autobody panels, International journal of mechanical science, Vol 43, (2001), pp 5-37

[8] H. Chandler, Heat Treater’s Guide, practices and procedures for Irons and Steels), Second Printing, 1998, pp 733-735

] 9 [ يﺮﺼﻴﻗ يﺪﻬﻣ

"

ﻪﻴﺒﺷ يزﺎﺳ ﺪﻨﻳاﺮﻓ ﻲﻫﺪﻠﻜـﺷ ﻞـﺑد

ﻚﻧﻼﺑ ﻮﻴﺗ ب ﮓﻨﻴﻣﺮﻓورﺪﻴﻫ

"

ﻲـﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ ﻪـﻣﺎﻧ نﺎﻳﺎﭘ

ﺪﺷرا 1385

[10] M. Imaninejad, Subhash, “Experimental and Numerical investigation of free-bulge formation during hydroforming of aluminum extrusion”, J.Mat.Proc.Tech, (2004)

[11] M.Imaninejad, Subhash, “Influence of end-conditions during tube hydro forming of aluminum extrusion”, Int.J.Mech.Sci, (2004)

[12] M.Imaninejad, Subhash, “Loading path optimization of tube hydro forming process”, J.Mat.Proc.Tech, (2005)

[13] Mummer Koc, “Investigation of the effect of Loading path and variation in material properties on robustness of tube hydro forming process”, J.Mat.Pro.Tec, (2003)